You are on page 1of 15

Kim VanK

KIM VAN KIEV TRVY$N 0 NH~T BAN [l, tr.474-4.


NMt Bann
80AN LE G IANGrl Kieu truyf1
Nh~t Bank
ra cac ban
T6m tdt: Do Si! n6i tieng cua Truyen Ki€u ma hai chQc n!!m tr(; l?i day Kim Van Ki€u truyen ct'la truy~n kha 1
Thanh Tam Tai Nhan cung du<Jc cac h<;>c gia Dong A nghien cuu kha nhi~u. Kim Van Kilu rru_ven c6 oVi~t
Nguoi
Nam, Trung Qu6c. Nh~t Ban, nhung gi<Ji nghien ecru trong mtoc moi nghien cffil ki Kim Von Kilu fruyin CJ
nay la GS.
Vi~t Nam, nghien ecru m()t chllng m~rc nha't dinh Kim Van Kiiu trnyen CJ Trung Qu6c, ma chua t~p trung vao
stll1 t~m ttt li~u cung nhu nghien cl1u Kim Van Kilu truyen C5 Nh~t Ban . Bai viet nay di sau tim hi~u Kim Van (1907-1998
Ki~u truyen CJ NMt Ban: S\t du nh~p. cac van ban hi~n c6, anh httC;ng cua n6 Mi voi Nh~t Ban va y nghla Nam 1959,
doi v~i vi~c nghien cilu Truyen Kiiu (J Vi~t Nam. · cua mlnhK1
OIPX~(
Tl! khOa: Kim Van Kdu truyen ~if:@f~, ThOng /IJC Kim Ki€u truy?n jffi{.ft~~dl.{i, Phong 1.1,1.c Kim
ngu truyen )9il 1.fr~~ fi, Truyen Kiiu fWffil tren t~p chi
hQC SO sanh
Abstract: The popularity of The Tale of Kiiu by Nguy~n Du during the past twenty years has brought
tr.37-54) VC
considerable academic attention in East Asia to The Tale of Jin Yun Qiao by Qingxin Cairen. The Tale of
Jin Yun Qiao was imported from China to Vietnam and Japan, but only its existence in Vietnam and in
cr ~~~J
d~nay v& t
China have been studied by Vietnamese scholars, the study of the former has been more productive than
that of the latter. The texts and circulations of The Tale of Jin Yun Qiao in Japan seem to be unknown ~MU ,;: -::
among Vietnamese academics. This article studies a few aspects of The Tale of Jin Yun Qiao in Japan: its Ngot;1.i ngil c
importation history, different texts, its effect on Japanese literature, and its significance for studying The tr.11-21). B
Tale of Kil u in Vietnam. Van Kieu ~
Keywords: The Tale of Jin Yun Qiao ~*~11, The Venacular Tale of Jin Qiao :iill.{1§. ~~'i.IHi, The Yonosuke d
Tale of the Golden Fish in the Current Style Jl fit:&t~ 1i, The Tale of Kiiu !lffil. Mvc rr
truyfn, ban
Do~n dau t
1. Mo d~u van hQC UU tu, ma con ]a ffiQt tfi'm gll(jng Kifu truy~n
phan chie'u m(>t each ro tang tam h5n nguoi tur;tng thOn~
Truy?n Ki~u cua Nguy~n Du da oltQc
dich ra titng NMt ru kha som, nguoi d!ch
An Nam, va con he5n la m<?t tac ph§m van 1fi~~~ (
hQc, c6 thg gQi n6 la cu6n kinh dl1Qc vitt ra tranh minh
la nha van n6i tie'ng Komatsu Kiyoshi - gan
b&i m<?t thj nhan. M9t tac phfun vlfo hQc g~n Kim Kieu t
day g idi nghien cuu Nh~t Ban ton xttng ong
li~n vdi \1~11 m?nh cua ffiQt dan tQC nhli tht vao nam Bi
la "nha nhan van chu nghia". Komatsu v6i
la hie'm c6 trong su6t Jjch sl.t c6 kim Dong a~i nguyen
long say me Truy~n Kilu da danh cho tac
Tay" [4, u·.55]. ( 1754, n6i <)
phfun nay nhitng ldi ng<;>i ca he't 1C5i: "Kim
luu giil Ci TI
Van Ki~u la m(>t tac ph~m van h9c c6 t'inh NguCli Nh~t d~c bi~t yeu thfch Truy~n i'B, g&m 7 s
cam va gia trj Ion lao, c6 mui htidng va y Kieu qua ban dich nay, trong vong 6 nam 7 c6 ghi: "T
vi ra't rieng (...). Toi nghI r~ng c6 th6 thong auc;ic tai ban oe'n 3 l ~n ( ~~~ Kim Van Ljch i:~ tl:
qua tac phifm nay ma t1m biSu cai bf m~t Kieou, ~JG10z~, 1N'N~, Jfl'.i:~ff?JTI Kim 6c Di V~ ~
cua hdn dan t9c An Nam. Va cung VI toi Van Kieu, Nguyen Du sang tac, Komatsu V~ Mon,DC
nghi r~ng, day .khong chi la m(>t tac pbfim Kiyoshi dich, Toho hakkosho in Ian thlt nha't (vie't chu)" I
1942 (Showa 17); Toho shoten*~~m fa Nishida ~
<» PGS.TS. - Truong D?i hQC Khoa hQC xa hQi va
Nhfut van, D?] h<;>c Qu6c gia TP. H& Chf Minh. in Jan thtl hai 1943 (Showa 18); Kaikosha 1
Trong bai vi
Email: doanlegiangussh@gmail.com 1~7't.f± in lan thu ba 1948 (Showa 23) Kieu aNh~t ,

<t
Dl
<(
•::::>
~
LL
..•s:
<(
0
z _J
<<t· <(
::::>
..J
z
a:
z Ll.J
<O I-
z z
C!>
Kim VfJ.n;Kiiu truy¢n ... 23

[1, tr.474-486]. Ttr d6 aa khie'n cac h9c gia Omi, ma't nam Minh Hoa thd hai (1765).
NMt Ban mdj chU y t1m xem c6 Kim Van Nishida tung dich nhi~u truy~n Trung Qu6c
ANG'.l . Kiiu truy~n ctia Trung Qu6c truy6n den n6i tie'ng nhu: Thang t(!,c Tuy Du<Jng Dt
Nh~t Ban khong? Nho the ma hQ phat hi~n ngo<;zi sii, Miii du Lang tl9c chiem hoa khOi,
ra cac ban dich, ph6ng tac Kim Van Kdu Thang t1:tc Xfch thdng k)1 duyen ...
~ truy~n cua truy~n kha phong phu.
Mvc hai, Hatakenaka gidi thi?u cu6n
1~n c6 (j Vi~t
Nguoi dftu tien d~ c~p den van a~ Phong t~1c Kim ngu truy¢n Jl f.fr~~ -f%C.
a~u truy~n (j
nay fa GS. Hatakenaka Toshir o ~ t:j:ifijJ(~~ (Truy~n con cd vang - b&ng tie'ng thuong)
~ptrung vao
(1907-1998) (5 D~i h9c Ngoc;ti ngu Osaka. cua nha van Kyokutei Bakin HE-¥-,~~
J€uKim Van
n va ynghTa Nam 1959, Hatakenaka da tdnh bay bai vie't (1767-1848), sach ph6ng tac tl:t Thong lf!.C
cua mlnh Kim Van KiJu va van hr;c thoi Edo Kim Kigu truy¢n, xua't ban l~ n dftu tien vao
(U,P Y..5f!. t ~§rJl), sau ct6 bai viet dang 2 nam 1829-1830.
ong U!C Kim
1

tren tc;tp chf \Ian hQc so sanh cua H()i Van


hQC so sanh NMt Ban (s6 3, thang 9-1 960, Nhung thong tin nay tOi eta gidi thi~u
: has brought tr.37-54) vdi nhan 06 Kim Van KiJu khdo tli 25 n~m tn:tdc tren Kitn thuc ngay nay s6
. The Tale of (r ~~ml J ~). Nam 1972, ong tr(j l~ v!n Xuan 1996 (bhl "Truy~n Kiiu Nh~t Ban va
:tnaro and in
1ductive than
d~ nay vdi bai viet: Vi Kim Van Kiiu ( ~ r Truy~n Kiiu i'5 Nh~t Ban"), sau <16 chinh si'ta
~ ~ J '.:: -:::> ~ l z) dang tren tc;tp chf Dq,i h<?c b6 sung va cong b6 tren t?p chi Nghien Crlu
be unknown
Ngoq,i ngf1 Osaka (s6 27, ngay 25-01-1972, van h<?c s6 12 nam 1999 (bai "Truy~n Kieu
fa Japan: its
;tudying The tr.11-21). Bai ·vie't dli<;lc dtta vao sach Kim va Kim Van Kdu truycn (j Nh~t Ban").
Van Kiiu ~~~. Nguy~n Du, Takeuchi
Y onosuke djch. Bai vi€t c6 2 mt;tc:
2. Ban nguyen tac: Kim Van Ki~u
~m\1i, The truy?n (1754) ctia Thanh Tam Tai Nhan
Mt;tc m(>t vie't v~ Thong t1,1c Kim Kiiu
truy¢n, ban dich Kim Van KiJu truy¢n. Hi?n nay nhftng ban Kim Van Ki§u
Doc;tn d~u bai nghien cU'u vie't: "Ban Kim truy¢n cua Thanh Tam Tai Nhan c6 nha't la
tffm guc>ng Kiiu truy?n d1ch sang tieng Nh~t thanh Tu nhung ban nao?
1 h6n ngttoi t'Llf/ng thong t1,1c Kim Kiiu truy?n #jt1~Jlll (j Trung Qu6c: " Ban kh~c in sdm nha't
: phftm van f~~ru!1~ (Kim Ki§u truy~n thOng t1,1c c6 dSn nay con thffy dtt<;tc fa "ph6n ban" doi
iu<;tc viet ra tranh minh hQa, g9i ng~ gQn la Thong t~tc
Thanh-Thu ~n Tri (1638-1661) va "gian
1an hQc g~n Kim Kiiu truy~n - D.L.G) dtt<;tc xua't ban
ban" sdm nhfit dc;ti LfOC in vao khoang d~u
tQC nhtt the vao nam Bao L ich 13 (1763). So vdi nien
obi Khang Hy (1661-1722)" [5].
; kim Dong d~ nguyen ban dttcJc thuy~n buon atfa sang
a
( 1754, n6i tren) thl kha sdm. Ban nay dttQc (j Nh~t Ban, ban Kim Van Ki~u c6 nha't
a
htu gilf Thtt vi~n Dc;ti hQc Tenri :l(~lg]=Ff duqc 11h~c dSn d~u tien la ban dtt<Jc ghi trong
1fch Truy?n tr~, g6m 7 sach, 5 quy€n, 20 h&i. Cu6i sach ThurJng bqc tdi lai thu m(!,c mif~tl~*~ §l
·ong 6 nam 7 c6 ghi: "Thang Gieng, nam Quy mui, Bao
~Kim Van
1996), "Truy~n Ki~u va Kim Van Ki2u truy~n
Lich '.i:M thu 13 (1763); Nhie'p Giang D~ng
(j Nh~t Ban" (Nghien CULL van h(JC, so 12-1999),
~-ff JlJT/ Kim 6c Di V? Mon, d6ng Cat Vfo 1\l 6c Thi chilng toi d€u phien iIY EE MEf!1J thanh Nishida Isoku
c, Komatsu V~ Mon, Dong Vu D6ng T h11 Lang V~ Mon fa phien theo cac tai li~u Nh?t Ban th<Ji d6. Sau nay
l~n th(t nhat (viet chu)" [8, tr.384]. Ngu<:ii d!ch sach nay cac hQc gia Nh~t Ban phien la Nishida Korenori,
la Nishida Korenori 'fl§ EEi ~Jllj I, ngu(Ji vung ten nay dli<Jc sit d1,mg r(ing rai hon. ThtJc ra ten
mJfOllih5 ngttC1i NMt kh6 dQc chfnh xac, nha't la ten c6, do
); Kaikosha I Trong bai viet "Truy?,n Kiiu Nh~t Bru1 va Truy~n m9t chu Han Nh~t c6 nhi~u each d9c khac nhau, ca
.Showa 23) KiJu o Nh~t Ban" (Kien thllc ngay nay, so Xuan am On hay fun Kun.

m
:0
z
)>
El
·l>>
I
r z
)> 0
C•
=r __ .... S... 11
~
l>
OJ
~c
- --- ::I' -
;r•Cl._ '1:1 .ij
:0
(/)
l>
z
z
·"'-
24 NGHIEN COU VAN HOC, SO 11-2020 Kim Van}

(M\lc l\lc sach due}c thuong thu y~n chiJ den ban d6 hi~n lliu t~ QuQ'c l?p Cong van thu
Nh~t) vao nam Bao Lich thu 4 (1754), nhu quan Nh~t Ban Tokyo, tUc N9i cac van khO'
GS. Isobe Yuko viet: "Phong t~tc Kim ngu hay Thu' vi~n Qu6c hqi Nh~t Ban va t~i thli
trny~n la truy~n ph6ng tac ti:i ti~u thuye't Kim vi~n Dong Du'ong nghien cliu sd, thuqc D~i
Van Ki§u truy~n cua Trung Qu6c, ngttoi ta h9c de quO'c Dong Kinh ( ...). Duc;tc biet tai
con tha:y ten cu6n sach nay trong Thucmg li ~u nay du nb ~p vao Nh?t Ban tren 200
bc,zc tdi lai thit m11-c ~f~B~*~ I§ (M\lc ll;IC nllm nay, tuc d~u nien hi~u Buu Lich Nh~t
sach dt.t<;Jc tht.tong thuy~n chd den Nh?t) vao Ban, cCing la d§u nien hi~u Oinh Hung ~i
nam Bao Lich thll 4 (1754) [2]. Vi~t Nam(...) . Trong tht.t ml}c ct1a van kh6,
ngl1C5i ta ghi nh~n: Kim Van Kilu truy~n
Chung toi mu6n xem Thuong bq,c tdi
cua Thanh Tam Tai Nh ~n thU<)c Thanh di;ii
Lai thu m1:tc ghi ten sach Kim Van Kdu ci;i
Trung Qu6c" ll l , tr.578-579].
th~ the nao, ben nho TS. Nohira Munehiro,
rnang vien D~i h9c Ngo~ ngit Tokyo tlm Ban Kim Van Kieu fiy c6 th€ chfnh la
thtt ffi\lC a'y (5 Nh~t Ban. Sau m()t thCJi gian ban dt.t<;Jc nh~p vao Nh~t Ban nam 1754 ma
tim o thli vi~n, TS. Nohira da gl:ri cho chUng Thucmg bc:;tc tdi lai thtt m1t1c da ghi nh~n, d6
t6i ban thti ffi\lC tren. Trong bang ke sach Ja m(>t trong nhilng quy@n Kim Van Kieu c6
nh~p khffu vao Nh?t Ban nam Giap Tua't, nha't the giai hi~n con.
Bao Lich thu4 (1754) c6 cac sach au: "Ng!! Dg tim ban Kim Van Kieu nay, chung
tocin tfnh ly tinh nghia fif!J~·l1f!I!~~ - m9t toi l ~i nho TS. Nohira, m9t thoi gian sau,
b9 m9t bao (~ sao); Hc,znh hoa thien ~::tr, TS. Nohira da giti chUng toi ban sac quy~n
7:. - m9t b9 4 quy~n; Kim Van Ki§u ~~ Kim Van Kieu ay.
~ - m9t b9 4 quy~n" (7, tr.717].
Thong tin thti ffil:JC sach tren c6 thg tra d~
Quy~n Kim Van Ki§u nay con khong? dang (5thti vi~n D~i h9c Tokyo: Dong Dudng
0 Thu vi~n N()i cac Nh~t Ban va tht.t van h6a Nghien ctiu so so tang Hdn tich m(fc (Trang
Dt.tong viln
vi~n Dong Duong Nghien cctu Sd thu9c D~i
l1ttc JR~)C1-t1!Jf~Jiff ?fi~1~ji I§ tJ: Quan
Nghien CULi
hQc Tokyo con lttu gilt ban Kim Van Kieu c6.
Hoa Durmg b'inh lu(ln, Kim Van Ki~u truy~n
~It!~~~v~3ft~~1$. 4 quy€n 20 h6i. Ban
Linh ml,lc Vii Dlnh Trac khi tien in.doi Thanh (Thanh san banrnf1JJtq 1•
hanh lam an tien SI Trilt Ly nhtin bdn
lu~n
Xin giai thi~u van ban nay nhu dttoi day.
Nguyln Dud D~i hQc Jochi - Tokyo ( 197 1-
1973) cho biet (J NMt Ban co h.tu trv m9t Ngoai b1a d~: "Kim Van KMu ", Ky
ban Kim Van Ki§u truy?n c6 in m()c ban: hi ~u thti vi~n: Song H6ng DuCing van kh6,
"Ban nay chia thanh 4 quy~n, 20 h6i, 140 T i€u thuye't, 69. Trang I: Quan Hoa DLt&ng
trang kep tac 240 lrang don, m6i trang trung bl.nh lu(ln, Kim Van Ki~u truy~n m1ttc l~c.
b1nh 250 chi1. Tren a llu m6i quy€n c6 ghi: Thanh Tam Tai Nhan bien thu. Te n sach
"Quan Hoa DuC;ng blnh lu ~n, Kim Van Ki€u ch6 ga'p to gi§.'y chi c6 Kim Van Ki§u (khong
truy~n, Thanh Than ngo~i thtf, Thanh Tam phai Kim Vdn Kiiu truy~n).
Tai Tu bien thu rt•~~f~~~rulii, ~ 1 Duong link: http://www3.ioc.u-tokyo.ac.jp/kandb.
~~~~. W'L';f }-t.;\fff(J(. Nguyen fin m()c html

J:
0
CJ
<(
--=- ...
..u--.a
- _ c-ftl u
<O· ~
z (./)
z<( a: __
=--
... .a "-
-lD•
,
, . .a ,_
'D•
m
<(
~:::>
Lt
l.J..
... ...=-- ,..
a
0
z _,<(
<<(• ~
) 11-2020 Kim Van-Ki~u truy~n ... 25

1g van thu ~ --
~! 1~! ~1 !~)) l~~~!,"' 1 ,,~Ji~I" Jff· l*'.,J ~! 1~1 ,,Jir~
k vankh6
I Va t~i tlnt
-
~:~!i:.. -1~.§_ il j.l;(/ 1r~!7 ;ti:~~ *'
1)-7
:i!~ ~! $ tJ;i.<:[ff.1:= >N..·/j 1.i\ , 1~r
1;-1 ~-. ~iiH I\':'I! -l~·-1·:
ri .\'..:r. ~".;i;.' ~'·'f ~: ''* ,- 1 ff,t.Q,e1 ,.((~fil)
•it.. · +- ~ A',it. ~II\ ~
~ f>l.:::.·;r:ii<:·
u· :~· !lt.
-- ·(f;;
thUQC D~i
r<;jc bi€t tai
I
;~i. · )~~
i~
;,fl J!. {il.1 1..+.. .,,:....... 1.'fti{· 1J·~·,.....
1A=
·r 1 t.1 . · l . '\> I m
~
' ijf:~ ·~·1?)-j
• ; i»J ~- Jlvllo'I· ~ :€·•'1,

., ·1 · !
&
1~)1
""·11( ~

1
¥.• ·
111. 1'}:f · '~'1!'

.' 1: ..' 11' M1 ·l·1 ~Ji..;~~! ,~4"1lilii


1,ll(·1
1,>/._
-.<"Ii.~.':
I
. If;, Jf,

1~i"1 ..~:'ifl I~.~ .J~'.I .' IJ~I ·


tren 200 . ""'';/ -t:.
1

Ljch Nh~t ·1!~~ ~-


.1~
• " . """ .
517t _,._;l:
·X. 7i . ~ ~
. 1.t, lf1 '\'B ..:
.... ' !*,i"'·~.
LI
>lil! 4t !I!~ ~'.~'lll~l'(.! 4/;~~11
M~·;!~i 1 ~1~
,,I;.!-!<"
i_;t.'• :-·~, A·;K t" , ~i· '11 J' ~ i!',,*)" 1' 'f,'~ ,}f)-
:iHttng t~i . .~I 1~'<t·a.(16 •~I J.~ .:.;. l)\IA
.l~'l 1 ~tj-\l'i "'1' 1,ij!tt:,
1 'i f,rj ..J~.. .~.a· 'l!l~'llli ,lli"."3· I jlfy'111 ·
•.~1 *~ $ ~ri1 -~ _i ~
~ ji~·11ftl .: ~1· ~ :ti, .!\ii;.~i J~i(
.a van khO',
• •~
1eu
A
truy~n .,~j t·: -tf, 1tt. *.. l :. 11·'.< f,,19'1
'

Thanh d~i
}fp friJ 'l~ l\~ !ll. I l
.
f' ' . • I I I J ip ~stj
--
"AA-~~~~ ·- - """'···
~ +Ii· ' ro i k. (Trang M\lc lt..tc cua ban Kim Van Ki~u, Song
1~ chfnh la I:.. mi ~ ~ ~ H6ng Dttong van kho - 69)
\t) ~ ~ {lt '.:f
n 1754 ma
li nh~n, d6 l.'lfp #\ ~ ~ "' Dau hoi 1: Quan Hoa Du(tng binh
an Kieu cd ~~~;i
. l~ ,ft. 1 .. ·l'i'l
lu4n, Kim. Van Kilu truyen. quy!n chi nha't.
Thanh Than ngm;ii thu. D~ nhfft hoi: Vo tl.nh
··~ ·~1] ~ ~ .-k hilu t'inh mqch 19 dieu Dc;zm Tien; Hilu duyen
nay, chUng 18 A. ' -h ~'!* f. ~
Jf4' (JV: ·" "- "'M ~~ll· vo duyen phach kMng ngo Kim Tr9ng.
i gian sau, i!P i f~ .~ 11 Toan b9 c6 147 tCI, m6i tb 2 trang, m6i
sao quyen
~
~ 'l~ ~t ~ ff! 1

~. ·~ ~ if .JG; trang 10 dong, m6i dong 25 chu. Sach in

;6 th~ tra d~
-·- - -------------""-!·
L• .Kit/\ - 'i m<)c ban, chll kha v1;mg cho tha'y da duc;ic
xua't ban vao nhllng theky tn.tdc, khong phii
1ong Du<Jng lo~i ffiQC ban kh~C d~p hay th~ch ban S~C net
(Trang Cl~u ban Kim Van Ki~u. Song H&ng
an tich lnf!.C DliCtng van kh6 - 69, ltru (j Dong DtWng van h6a
cua giai do~n sau. Sach ma't tC5 2a va 2b.
~~: Quan
Nghien ecru Sb, Thtr vi~n Dl,ti h<;>c Tokyo). Toan b() c6 4 quy~n, 20 hoi. Ten c1,1 thg
Kieu truyen cac hoi nhu sau.
20 h6i. Ban
]4q1. ., .
Quy~n chi nh!t W tC5 3 den td 38, g6m
~! I,~,I~I [:lr'~
I 1~1 l hoi i den h6i 6.
IS,. I~, ·~:
1u dudi day. l 1Jil i«• ;t~ !{> fl:l ~ f. .-, ~ ('d • ~
i,;;6.: ~~.:.;.1 •1-11··-i
!"'! ~;! { -! t!; cl •tl .\11 II'!•
I ·"" ~
r·~~
r' ;:. D~ nha't hoi: Vo
t'i.nh hilu tlnh nu;ich
Ki€u", Ky ~
. . ..'~"$!.-
~. '1
·~· W?'
;* i>tfl
·~
· ~ 1 r1i"
.rt ~"
I I
:. '. !~
~
L ~f~ lo tlieu Dc;zm Tien; Hau duyen vo duyen
)g van kho,
IL« '"' ·~iit:

I
.J
;F:·..;--·~-,? phach khong ngo Kim Tr9ng; D~ nhi hoi:
ff.oa Duong
rn m/fC [f!.C. 'I
!. 1 l~1 ·1 .:ft' ' I Vt1<Jng Thuy Kiiu t9a si tu<Yng m(}ng ti~ tloqn
I(tl~~·~ t~·~1t:~i'('JI ,A
1~!
:ii'! :/fol :f. l ...
If 2006 , 1
tnt&ng thi; Kim Thien Ly hl tlong tu&ng
t. Ten sach i·ll'~· ~" ~"J \\ii •t<f,
· ~· t;.i ;,--.~ I l!lil dao ajnh a6ng tam ket; D~ tam hoi: Lu.ang
'<ieu (khong t"j .·t·~~._1,
I' ·~. ~
.,,., ""·~ ·'·I• 1
i;f'~"'·
'M:'
l:ii. 'I ! "•1. l~
' y kien, Lam Kieu hetu l<); Thong tieu l<;1c,
1· • :;m ;f; 'I lit' I I
I j·\.· ';i,1.~-' l~lj 1
'"I bach bfch VO ha; De. tu hoi: Rieu niem . tham
, . · " I 'I'"
I .jl/r
.
I,"! "td~~·"i·1·~
•,·' · \ ~ ff' I
'

o.ac.jp/kandb.
E : ~ ' ..;i
I . nhi than khd xd, bat nhdn tong luan; Nhan
duyen aoc;zn nhi tlnh nan vong, do ttl mu{Ji

~ / &/'Si ·~
zJJ cr I
)> I ·l>>
r- z
)> 0
11 C·
11 l> .
.l?
26 NGHIEN CUU VAN HOC, s6 11-2020 Kim Va1

t1;1c; D~ ngG h6i: Cam tam th1;1 bdch mang ly Thien Ly khd ai ai chieu sinh h6n; VLIC!ng phru c6 (
manh khf sinh tit; Xd bat ctifc nhat gia nhan Thuy Ki€u hy tu tLI hocm tuc nguyen. xem dtt<;l
khoc aoqn can tru&ng; D~ 11:1c h&i: Hilu nil bao V~, I
xd than hanh hitu, do phf chu toan; Kim phu 3. Ban d!ch: Thong tf!.c Kim Kiiu va gia ti
tieu khutft ddc kim, toan btft Lao htc. truy~n (1763) cua Nishida Korenori
ll:fC Kim

Quy~n chin~: tu to 39 de'n to 76, g6m Biet de'n sach ThOng t/!.C Kim KiJu Koren or
h6i 7 cttn h6i 12. truyfn ct1a Nishida Korenori tu nam 1995 khi Nam eta:
toi du h9c Ci Nh~t qua bai viet Kim Van Ki€u ma nang
D~ thfit h6i: Ham tu cdo ph1:t mau, dl!ng sau nay.
va van h(Jc thm Edo cua GS. Hatakenaka
tlnh chi chung; Nh6n sl phu cu6ng thu, thtft cte'n tren
Toshiro n6i tren, nhling den nam 2003. khi di
than chi thuy; E>~ bat h6i: Vudng hitu nil vful nhd
nghien cuu CJ Nh~t vdi tai. tr<;J cua Quy Japan
cam tarn bq.ch nh(m; Ma Tu ma ke tram
Foundation toi mdi dtt<;jc nhln t~n m~t, sd ~n tay quy€
h6ng nhan; D~ cuu h6i: Tfch tla tai nh(j,n tac
tay ban djch ThOng t~c Kirn KiJu truyfn va D6
t(f,c tit; Khanh br;zc m?nh td hi?p db tai; D~
xin sao ch1:1p v€. Ngl1Cli d~n t()i di xem tli Mu nhtt b~n
th~p h6i: Phd lt;zc h~ phdn di¢n vo tinh; Lao , A
la thffy hudng d§°n cua toi: GS. Kawaguchi A co, tr•
xu<Jng can yen hoa giao hudn; D~ th~p nhfit
Ken-ichi C5 Trubng D~i hQc Ngo~i ngli Tokyo lol;li gia')
h6i: Kh6c hoang thien Blnh khang ky fu1,n;
Olt~;rrOO~itk'f-). Theo chi dful coa GS. Nam, T
Tuy phong luu Kim oc muu Kiiu; D~ th~p
Hatakenaka Toshiro trong bai vie't Kim Van sach c6
nh~ h6i: Ve Hoa D11C1ng trf ph~1c Mil xU<Jng;
KiJu va van hoc thm Edo, thl ThOng t1:tc Kim gia'y tr~J
ThUc Sinh vien hy lien Vuong my.
KiJu truyfn, ban d.ich tie'ng Nh~t Kim Van b! gay n
Quy~n chi tam: tu tO 77 ae'n to 112, Kiiu truy~n cua Trung QuO'c hien dang ltiu ra. The' 1
g6m h6i 13 cttn h6i 17. giu (j Thu vi~n D~i hQc Tenri .1(~~ i!Jfm. c6 ca vi
D~i h9c Tenri la d~i hQc cua giao phru Tenri, giOn khi
D~ th~p tam h6i: Bi?t tarn kh6 ha nhan
phan Ly; Tho y tham toan btft thuylt phd; D~
mc)t giao phai mdi v6n la mc)t h~ phru cua
th~p t(r h6i: Hor,m rJng Khuyin di hoa tiep
Thffn d~o dtt<;Jc hlnh thanh W thdi Edo, dia
m9c; Vudng my nhan bdch chiet thien ma;
chi C5 khu ph6 Somanouchicho, thi tran Tenri,
D~ th~p ngu h6i: Hor;zt aja ngl!C nlufo khf
Sau trong vung nui tinh Nara<*~ t~~f!rn
thon thanh; Gia til bi td kinh lilu nguy~n; 1LlJZ..F1'JDlT). Ta ga Nara chung toi t1m tuy€n
D~ th~p 11:1c h6i: Quan Am eek mq.o hilm duCing s~t Sakurai di them 4 ga niia d~ dtn
t11e1ng than; Van Thu am dew !lnh di. vtnh; .ga Tenri. Tuye'n ducrng nay di vao trong nui
nen hanh khach ra't vitng, ca toa xe chi c6 vai
D~ th~p tha't h6i: Vu Lan hQi dot ng9 ma dciu
tao t!(Ja lq_c; Yen Hoa trq.i trung thi phong nguCii. Day la vilng cua giao phru Tenri nen
nguyet ng9 anh hung. nguCii ta s6ng ra't nghiem tuc, th~t tha. Nha ga
khong dn c6 nglloi ki€m soat ve hay c5ng
Quy~n chi tu: tit to t 13 den ta 147, k.i~m soat ve tq dc)ng nhu cac nha ga noi khac,
g6m h6i 18 ae'n h6i 20. hanh khach ti! giac b6 cu6ng ve vao thung.
D~ tMp bat h6i: Vucmg phu nhan kitm Nhi€u qu~y ben dttCing cGng khong dn c6
tru vo nghia han; Tit Minh Sdn kim t(f,ng ngll'di ban bang, khach di dttC!ng c6 th€ mua
hilu an nhan; D~ tMp ecru h6i: Gia chieu rau, trru cay b!ng each b6 ti€n vao thung r6i
an Minh ScJn v6n mgng; Chan tloq.n trLlong !a'y hang di. (j Nh~t Ban, mu6n xem cac tu
ThUy Ki€u tieu kiep; D~ nhj th~p hoi: Kim li~u quy thuoc lo~i "tran tang ban" thl thuC1ng

O·~
z Cl)
z er:
c:r: -
m
c:r:
L[
·::> LL.
() <(
z ....J
«t'· <(
::> 2
_, a:
Z I LI- - - - - - --'-- - - - - - - -
,.(

0 11-2020 Kim Van-Ki~u truy~n ... 27

18n; Vuung phai c6 cac giao su gi& thi~u th'i mdi c6 tht! Thong qua GS. Kawaguchi Ken-ichi,
v~n. xem du'qc. Sau khi mCi h9p va nhieu ldp gia'y chllng tOi c6 ban photocopy toan b9 sach
bao V~, toi eta dl1<;5C nh)n thay, cam tren tay ThOng t11-c Kim. KiJu truy~n nay.
Kim KMu va gia tang tci ra xem cu6n Tu tu(Jng thong Sach photo kh6 A3, 162 ta, m6i tci 2
mori li:iC Kim Kigu truy~n cua djch gia Nishida
trang (k~ ca trang nguyen 'tac tring), v~y Ia
Kim Ki~u Korenori. NguC1i chi em cua nang Kieu Vi~t 324 trang kh6 16 cm x 28 cm. Sach djch ra
.m 1995 khi Nam day. V) nhilng ng[u nhien cua Itch SU
tie'ng Nh?t dung chu Han Nh~t 1§n vdi chu
n Van Ki~u ma nang lttu lc;tc n~m im (5 thtt vi~n vilng nui Katakana (chu phien am crtng), in b~ng m(k
Hatakenaka sau nay. Nh(j nang Kieu ve vang dttqc bie't ban, m6i trang 11 hang, m6i hang 21 chit.
2003 khi di den tren the gidi, nen toi mdi tlm den day. Toi T6ng c(mg c6 20 tranh minh h9a theo phong
Quy Japan v~n nhd nhli in cam giac b6i h6i khi cfun tren
A , h ,.(
each Trung Hoa c6, m6i hoi m()t buc ( d cac
m~t, sot~ tay quyen sac ay. td 8, 9, 25, 26, 41, 42, 51, 52, 70, 71, 81, 82,
"truy~n va D6 la quy~n sach eta rat cu, hia ~g 97, 98, 109, 110, 125, 126, 152, 153).
xem ttt li~u nhu b~ng giay phat c~y cua cac sach Dong Bia ngoai de Thong t[!c Kim Kigu
Kawaguchi A c6, trong ru<)t Ia giay ban cua Nh~t, m()t tmy?n, ky hi~u thu vi~n: 923/369.
nguTokyo lo~i giay rat ben tudng tt! nhll giay ban Yi~t
in cua GS. Nam, Trung Qu6c. Toi da tung d9c nhi€u Trang trong r.11(Jng thong ff!.C cl~: T1i
e't Kim Van sach c6 thoi Phap each day tren 100 nam, Kim Kilu truyen (Kim KiSu truy~n thong
~ng ff!.C Kim gia'y tdng r~t d~p, nhung khi gies ra thl deu t1,1c co tranh minh h9a).
~t Kim Van bi gay ngang he't, nhi€u quy~n giay gion vl;ln Toan b9 tac ph§m chia ra lam 7 sach
!n dang h.tu ra. The nhung sach lam b~ng gi~y ban
thi du (U~p sach) voi 5 quy~n (quy~n 1 va 5 chia
JJlH~l i!it~ . c6 cu vang di nila, giay v~n rat dai, khong ra lam Thu<;5ng-Hc;t nen thanh 7 sach), t6ng
phai Tenri, gion khong gay. c<)ng 20 h6i.
1~ phai cua
oi Edo, Cl!a ~
i tran Tenri,
~~ xflm
Ii tlrn tuyen
nua d~ de'n '!:t:;~!J 1

10 trong nui
e chi c6 vai .-'';\
"
, .\
ii Tenri nen -•...'7 ~~~,~·
\ '
tha. Nhaga
rehay c6ng ;''11 ~\\
ga ndi khac, ..,.. '(«'/ I ")(JIi'J, '
·'

J
vao thUng. : J'; '!'-,, • l<,~i,
ong dn c6 ,; ~\. . ...

c6 th8 mua
to th~ng roi
xem cac tU
" th! thUC1ng (Bia ThlJng t~tc Kim Ki~u truy?n. ky hi~u: 923/369 Thlf vi~n D~i h9c Tenri)

m
.:n r-
2 e
)> ·l>>

_,_
- _, C-~
a_::r_
r
,,
)>

"];
z
(")
c:~
)>

-·c::t -
..,..,,-.a·a. - ~
:JJ z
... - . ::r -·
-- ~- ~.,..l!!!!!!la
(/) I
~
28 NGHIEN cOu VAN HOC, s6 11-2020 Kim Van)

--~ ,...------------ - Sach


·-~ a~ 2); Sach 2
~· ~
D~ nl
ttie'u Dt;un
khOng ngC
coq si tum
Thien Ly f
ke't; D~ tan
l9; ThOng
hai: Rieu
x tong
nhan "

nan vong,
Tran~
ThOng tl,lC

"Tit i.
Bqcn
Bi lai
Tung
Tuyh
Benp

Khuc
"Giai nhai
( th&i quai,
dl1<;5c vinh
tr--------~L. k

II./- t'l't·r'J' i J./· :.t-:,Xo/l. IJ l,'t., ·i;:, 0 ~~; I


dau, vui d~
•/• 11\\ ~I ~ •I" ~i! "/.. / 1- ~Jj > ~ , / I. ;fJ: !(~ ; >,gj,
: ::. fl:;. ,,\ -- f:l ' I' \';t} --:"~-;; -'1 • f·' ~~~; ']:) ·~:1 TC5 4b
l~ .1:' ~ •( I t") ,'~'! - !il .'f~) - • I,',. i:... 9.' ri•
'1,' 1lr ' ~:. lll;' 1·::(~~1:-; ~~1~ i~ 'i·
1.~I. :..,~. -. {'t _;\, ~J' Y•\ ; 1JJ,,. ~II}~~ "Vo t
'e,.: ~1<..·
I '
ilf;lf! ~~ ,: f; ' ~
z Ito/ Tien; Hilu
ngoKimT
vie'ng D~m
dung g~p}

aB~,
Tung, ti,t T
h~ng trung
con, cong~
(M~1c l ~c Thang tt,tc Kim Kiiu truy~n. ky hi~u: 923/369)

-
<O· ~
z (f) 9
,se~;;
z er: .. .a ..
~ .!!·•a.
=se=
~
ID
if
u..
·.:::>
0 <( :al
z
<~·
_J
<(
.:::> 2
..J
!"9 cc
Kim Van~Ki§u truy~n ... 29
511-2020
Sach 1(Quy~n1 thuc;5ng, gom Hoi 1 va trai ten ta Vudng Quan; con gai ut la Thlly
2); Sach 2 (Quy€n l h~, gom Hoi 3, 4): Van ( ... )".

D~ nh~t hoi: Vo tinh hilu tfnh mqch 19 Sach 3 (Quy~n 2), tu to 35, gom 4 h6i
ditu Dqm Tien; Hilu duyen vo duyen phdch tu h6i 5 de'n hdi 8:
khong ng9; D~ nhi h6i: Vuong Thuy Ki&u D~ ngCi h6i: Cam tam th~1. bdch mang ly
toq, si tuJng ml)ng tli dog,n tntiJng tu; Kim
manh khi sinh tit; Xd bfit adc nhtft gia nhOn
Thien Ly hl tlong tUlJng dao ajnh tlbng tam
kfu'fc dogn can truiJng; D~ 11,1c hoi: Hilu na
ket; D~ tam hoi: Lu(Jng y kien, Lam kiiu hilu xd than hanh hie'u, do ph£ chu toc'm; Kim
l9; Thong lieu Jg,c, b(lch btch VO ha; D~ ca phu tieu khutit ildc kim, toan btit phi htc; D~
hoi: Hitu niem tham nhi than khd xd, btit th~t hoi: Ham tu cao phl:f. nufu, d1pig tinh chi
nhdn tong luan; Nhan duyen aoq,n nhi tinh
chung; Nhan si phu cu6ng thu, thtit than chi
nan vong, do tu mu¢i tljc. thuy; D~ bat hoi: Vuong hiiu nil cani tam
Trang afiu tien ctia n()i dung Sach l la bqch nh~n; Ma Tu 1na kt tram h6ng nhan.
Thong t~c Kim KiJu truy?n tiiu dan:
'A / '-..
V"'
--4' ,, ~
..jr,- •
-::. ) •
) ..,_ . ; . ..ff. .. ...-: 4

7 .::- ~ ., ~ ; ·c:
"Tu viet:
Bc,1c m?nh t~t dao hoa, i \~' I~ ~ ) - ac..
;.;j > .~
c..." '!!
"X-.. ·A.
'; ., i
',
ob

Bi lai ne dil sa. 1·.


i~
\v-r
l ' '-/~.;"'"~·'""
.,,. "'""'_,_,J?
.;::;,, .~.- ..,.. ,':r.
·/.!"" II
Tung my bat kham tfch, ~ "-....__...- ~~ . ·0. ?Z. I
. . . . .,., ""I
~ ,,..•,;,?--::~. ·h·.:r,';~7rJ; _,r
Tuy hlldng ha tile khoa (. .. )
r '11) )
.. . -rr
. . . ~ 'h \"":/\-..::·~.·~·;:::.
,
"'<-- ,, ..... ~ ..1 ii.' I

Ben phdi la tli?u Nguy?t nhi cao. I!,~ ~~''fi·


rr,{jft:Jf~·
~~ . , ;~. <.. .-:j~. I
~ . i,.,, ~ \~
Khuc Nguy?t nhi cao nay n6i rieng v~ ;~~ /, jf,..r,.'
~..~~1/-.~ ;,J l.
.. ..

"Giai nhan b(lc mfnh, H6ng phan la thi!i . . ./ ~ ,)..i J ·If~,


~,...-; 7>(1;

'."~}.I'../
£:'
da tuy~t s~c ma khong
(thiJi quai)". Sinh
I ,~ -~)~-~~)~I
• .4 tf'P I • .

dtt<;jc vinh h~nh (; nha vang, ma l~i ch!u kh6


dau, vui d~p ( ...)".
~~~
~·~~~
TC5 4b b~t dflu Hoi I :
"Vo t lnh hilu (inh m(lch 19 ttitu D(lm (M9t trang minh hQa Th8ng tt.Lc Kim KiJu truyen,
Tien; Hiiu. duyen vo duyen phach khong Hoi 5: Cam ram th'!· bq.ch mang lj miinh khf sinh
rlt; Xa bflt tide nhdt gia nhiln khOc doq.11 can
ngl) Kim Tr(mg!Vo fi.nh huu tlnh ben duang
mf<'mg - Tram moi ng6n ngang, ciing danb song
vie'ng Dl)m Tien; Hilu duyen vo duyen b6ng
thac; M(Jt nha qu/in quyt, thtim dilt ru9t gan)
dung g?p Kim Tn;mg".
Sach 4 (Quy~n 3), tli to 61, gom 4 hoi
<J B~c Kinh c6 nguoi hQ Vuong ten
Tung, n,t Tit Trinh. V<.J hQ Ha. Gia tu thu9c
tu hoi 9 ae'n hoi 12:
h~ng trung blnh. Tfnh tlnh bien Janh. Co ba D~ cuu h6i: Ttch eta tai nh(j.n tac t(ic tit;
con, con gai dau la Thuy Ki~u. ke den Ia con Khanh br,zc m~nh td hi~p a6 tai; D~ th?p hoi:

......,
m
::n ,...
2 c:
)> ·l>>
r- z

=::;. ../
D'•Q -- --
)> 0
i1 l>

-: ~
C:·I

e: -·a ·ii' :Jj z



. -n" -~­
::r -·
~
(/)
21
30 NGHIEN c(!u VAN HOC, s6 )1-2020 Kim Van

Pha l<;ic hQ phdn di~n vo t'i.nh; wo xu<Jng chuy~n vfin dl1<;5c luu truy~n. (nam 13
can yen hoa giao hufin; D~ th~p nha't h6i: T~c (Nis.
ThOng t~tc Kim Kdu truy~n quyin chi
Khoc hoc.mg thien B'i.nh khang kj hQ,n; Tuy van vaxt
ngu hq, chung.
phong Luu Kim 6c muu Kieu; D~ th?p nhi Kim Kitz
h6i: ve Hoa Du(Jng tr{ ph11c Ma xudng; Trang cu6i (to 161) ghi thOng tin xufit t1:1-c c6 tn
Tluic Sinh vien hy lien Vu(Jng my. ban: "Bao L!ch tMp tam nien, Quy Mui dich rat
chfnh nguy~tcat llM +=iF~*iEf-J W. IonJa Kh
Sach 5 (Quy€n 4), ta ta 91, g6m 4 h6i
tl'1h6i13 oe'n h6i 16: Nhitp Giang D~ng Oc Di Binh V~ fl Tr~ch Ht
rI§~S,,1\~1¥1, d6ng Cat Yan Tt.t Oc Thi "co hi~m
D~ tMp tam h6i: Bi~t tam kh6 ha nh6n
pMn Ly; Th6 y tham toan bfft thuyet phd; D~
Binh v~ Mon 5.X-*1¥.rn ~ttirt Dong theo rm h
Vil Thu Lang Binh v~ *il~/J\ ~~ At~" nhan, xu•
tMp tU h6i: Hoqn Ung Khuytn di hoa tie'p
vao quan
m9c; Vudng my nhan bdch chiet thien ma; (Dtch: Ngay t6t thang Gieng nam Quy
b6 di nhi
D~ th?p ngu h6i: Ho(lt tlja ng1:1-c nhdn khf Mui, nie n hi~u Bao Lich thu muoi ba (1763).
phong h6
thon thanh; Gia n't bi td kinh lilu nguy?n; Nhi6p Giang D~ng Oc Di Binh V~ cling Cat
~ thuye't Nl
D~ tMp 11,1c h6i: Quan Am cac m(lO hiim Van Tt.t Oc TI-ii Binh V~ Mon, Dong Vil Thu
[10, tr.25
tuong thi; Van Thii am dao anh tle vtnh. Lang Binh V~ xuat ban).
!sob
Sach 6 (Quy@n 5 - thu\jng), tu ta 116, Trang ben c6 ghi cac sach Tinh Van
Nh~.t chu
g6m 2 h&i tU h6i 17 de'n h6i L8: Duong tang ban £xli~/t!,R, hang thu 7
D~ tMp tha't h6i: Vu Lan h9i kh6c ng9
ghi 2 quy~n:

ma ct&u tao tl9a l(l,c; Yen Hoa tr(!i trung thi - Khoan Vinh hanh hqnh ky
phong nguy~t ng{) anh hung; D~ th~p bat
- Thong tl!c Kim Kiiu truyen
h6i: Vuong phu nhan kitm tru vo nghfa hdn;
Tu Minh S(Jn kim ti;ing hilu an nhan. Trong m(>t s6 cong trlnh nghien cuu
khac cilng c6 n6i c1e'n cu6n sach nay:
Sach 7 (Quy€n 5 - h~). tu' tci 145, g6m
2 h6i tlt h6i 19 de'n h6i 20: Tn.toc he't la Tr~n fch Nguyen/ Chen
Yi Yuan, GS. D~i h<;>c Cheng Kung (Thanh
D~ th?p ci'.tu h6i: Gid chieu an Minh
Cong), Dai Loan. Trong cong trlnh Nghien
Sdn v3n mqng; Chan tlot;1n tritling Thuy
cilu cau chuy~n Vudng Thuy Ki~u , ong vie't:
Ki~u tieu kitp; D~ nhj th~p h6i: Kim Thien
Ly kh6 ai ai chieu sinh h6n; Vuong Thuy "0 Nh~t Ban Slf truy~n ba va anh huong cua
Kim Van Kiiu tru.y~n ra't ro r~t. Bq.c tdi thtt
Kieu hy tu tu hocm tik nguy~n.
m~tC fflBil&f1 § (thu' ffit,lC Sach do thuy~n
Ma'y dong cu6i truy~n: chd sang) cua NM.t Ban c6 ghi nam M~u
"Thuy Ki~u tu da'y c6 danh ke't duyen Tua't, nam thu tu Bao Lich (nam 19 nien
Vc;l ch6ng voi Kim Tr9ng, ma khong ke't hi~u Can Long c1oi Thanh, 17 54) cho Kim (Thuctng,
ct~ Kim\
m(mg chung giuong, giu than trong s~ch. Van Kil u do Thanh Tam Tai Nhan bien thu
Dan ca gia dlnh vui ve. Cho de'n nay cau 1 bQ, g6m 4 quy~n 4 ban. Mucii nam sau
~

011-2020 Kim Van J(.ieu truy~n ... 31

(nam 13 Bao Lich, 1763) Tay D iSn Duy Dong A, trong tham lu?n Anh hwJng cu.a
T£c (Nishida Korenori) aa dich sang Nh~t tii u thuyft tai tit giai nhan Trung Qu6c -
'quyln chi
van va xua't ban du(Ji ten Tu tu(lng thOn.g tl,lC tru(/ng h(Jp K.Bakin r1I IJil:;t-Ttt..JvJ\a)t
Kim Ki~u truyfn (Truyen Kim Kdu thong O)~j~ - ,i;!§~O)~ ~ oang K)1 ye'u cua
ng tin xu~t tt,tc c6 tranh minh h<;>a) g&m 5 quye!n. Ban D~i hQC Takaoka, quy~n 18 thang 3 nam
Quy Mui dich ra tie'ng Nh~t nay sau d6 b! nha van 2003 c6 vie't: "Phong ff!C Kim ngu truy$n
*.iE~"E . Wn ta Khuc Dinh Ma C~m (vo'n ten la Long la truy~n ph6ng tac tu ti~u thuye't Kim Van
3inh v~ m Tr~ch Hltng Bang, 1767-1848) phe b'inh Ia Ki~u truy~n cua Trung Qu&, nguoi ta con
"c6 hiem nghi truyen ba dam phong, chieu tha'y ten cu6n sach nay trong Thuong bqc
Tt! 6c Thi
tJr~. Dong theo thi hie'u dtrong thoi, Jam t6n thuong giai tdi lai thu ml!c i¥ii Alli!&*~ §I (Ml;lc Jvc
nhan, xuc xiem dam d1:1c"' the' la ong dlja sach dtf<JC thueing thuyen chCJ de'n NMt) vao
;~14tl"
vao quan ni~m truyen thO'ng cua Nh?t Ban nam Bao Lich thu 4 ( 1754). Sau khi Kim
gnam Quy Van Kigu tn1y?n oe'n thanh pho'Edo n6 dlt<;ic
b6 di nhilng phan ma ong cha Ia c6 h~i tdi
i ba (1763). djch thanh li~u thuye't TMng tt,tc Kim Kigu
phong h6a, cai bien roan di~n thanh bQ ti~u
r~ cung Cat
thuye't Nh~t Ban Phong tt,tc kim ngu truy~n" truyen :iflHi"t~Jffifa. Sach do Thanh Tfun D.i
)ngVu Thu Nhan ngu'(ji cWi Thanh bien thu~t. Nishida
[10, tr.258].
Korenori dich, Nhiep Giang D~ng Oc Di
Isobe Yuko ~$*6-T, Giao su nguoi ~

iTinh Van Binh V~, cung Cat Van Tl,1 Oc Tht Binh Y~
Nh?t chuyen nghien cuu van hQc c6 die!n
hang thu 7 M on, Dong Vii Thu Lang Binh V~ xua't ban
vao nam Bao Ljch thu 13 (1763). Ben
-ll:t ~~- a2~
~
-- ------ -- •~~• ~*•
------
m~• # ~«
a~•Jlt
Jlill!J;i;:)!r,rllfi<•~lli>'S:
ll111i.~111'1AlllfflfJ*~•11~.u~
~U1 .tl*ltllll ngoai de Thong tt,tc Kim Ki~u truy~n,
ill &'lill!/J' l'R Vlll~l!tlSl!::i!<lf.;5!111 l!llfit ~
111 +Ali- ;fl( -t
Ml,lc 11:1c de Tu tu(Jng Thong tl!c Kim

.. ..... .
• 1<E Ill :::
Ill q; It T
• • ill JI<:
n • -Jl' -ll' - - - - - - - ---11' - - - - - - KiJu truyen, c6 5 quy~n 6 sach" [2].
········~· --=- --
-
~ *A "1\..::: - - - - - - ::.E.
*W¥~•~¥~~- •O¥~~¥
nghien cmi Hi~n nay thong tin ve
cuo'n ThOng
nay: ~
~
~
~
~*~
~~~
~
W ffl•~
R ~~ ~~~
•Mffl
~~·
~~o
t~tc Kim Ki~u truy~n c6 th~ tlm d~ dang
!lfll',:ii;Jl!#l"f.j>f:lfii:;!.<Si/i.IJC9iefl li!l.IJC :i:!lllili
~ ~~~ ~ ~ ~ ~~~ ill!~·- tren m~ng. Y ao trang web Thu vi~n
uyen/ Chen 'n ~$ im ef ~~ A
~
t•
~
ung (Thanh
II' 41' ~ II' ~ 'f- Tenri :l(JJIH~l~tm c6 the! tha'y thong tin
-• g- SM• -- - -S ---~··~
---~-- -
••• ••E
- e - -- " -- - - Ii.'!::: thtf mt,ic nblf sau:
dnh Nghien * * -~- • ~~* * -~
~ A 'A.''
•u., ong v1et: ~-- -- - --- -- ---~
~~~~ ~ e~~•~1 ~~~ *~
a~-•w~ =
-
~
-~ imm~~1~ s:a 1 [Tfti B3 Mlrn1J~J
•~m~••l~Mn ~- WK~&
~• u •l~lw*x
1 ht!dng cua •~n~ •olil~•
ll[
~
~
ti
11!1
IF
~•*•m~
tl/1511& 7ell!:::
lll!'S• a
=§zLl::. - ~z.5-r-· . - mrr :
BQc tdi thu
--- :- ···•
1111
-- - ~ - ~ !- ~ ~I;;;!"*' .fi:'i!k . ±-rr-9 ~';:i::;-.fi:.'-~
}~ 13! )lj\_, -.. 1ll'J . A T 11£ I IJ ,- '1li!J ·
do thuyen ··· - --- - ----
•IZIZ&IS&!lll ~
I I

- - - s - - + 1< 111 - - E!Gi!lli!l -


i i
~4'-l!!lrli•lli•-?.leff;ij.: ;$:*-*ili .*~ : C~.>c*§1H'lz~~~1~ , 3i:
ti nam M~u ~ ill
!! 13f1763].
am 19 nien
(Thudng bqc tdi lai th11 m/!C, Hang duoi c()t 8 c6 nhan (Dich: ThOng t~tc Kim Ki~u truy~n,
4) chC5 Kim
ct~ Kim Van Ki~u. Bao Lich nam 4, Giap Tuitt 1754) 5 quy~n, Nishida Korenori dich, tlt
1an bien th(t
Quy~n chi nha't thttc;mg de'n Quy~n chi
roi nam sau

z •)>>
)>
c
r z
,,
)> 0
c~
l>
s" ~ l>
===-- c ... OJ
-::IJ z
:::r •Q _ .. -
- ·=
-~ _ , ::r •c:::t.
-~
-- n

t:»-> _ ,
(f)

s: -
z
-0>
)> 0
,..... ...
32 NGHIEN c(Ju VAN HOC, so 11-2020 Kim Van

lam cuO'n sach nay vl r~ng cu6n Kim Van ch6, mu61
ngu h~; Nhie'p Giang E>~ng 6c Di Binh V~
,.,. duy~t va
- Dong Vu [Cat Van Tl! Oc] Thrl Lang Binh Kieu truyfn do ngttoi Thanh (Trung Qu6c)
viet thl c6 ban djch thong t1,1c ra doi vao nfun h.tu C5 Dor
V~, nam Bao Lich thu 13 (1763))
1

Quy mui Bao Lich tri~u dlnh nha Tokugawa cac quy~r
Xem cac thong tin ve van ban tren, ta tha'y: ghi chep !
(nam 1763), va xem thl t6t nhung chua luu
(1) Thong ~c Kim Kieu truy~n dung la hanh trong gidi dim ba tre con, bbi vi ban truck. Chi
sach cijch Kim Van Kieu truy~n cua Thanh djch tieng Nh~t khong hay, bi go ep vao ban Ph§·
Tam Tai Nhan (Trung Qu6c) th~ hi~n qua g6c chii Han, chlfa c6 net d~c s~c cua mlnh. 1829. Tn
ten 20 h&i, do cac do~ mo dau ke't thuc ma Bao toi cu ph6ng theo ban djch nay ma viet dang hru
chUng toi da gi6i thi~u (du c6 chinh sua chut l~i thanh ban mdi (DLG nhan m~nh) c6 cu<?c h<Jp
it theo quan ni~m va slJ thlch cua ng11C5i NMt). n<)i dung v~ xu nay ding nhu' cu6n Khuynh ban fa b~
(2) Nam xuftt ban: 1763. Theo cac nha thanh Thily hii cua toi, muO'n nhd toi kh~c truy?n cu
nghien cliu NMI Ban thl day fa cuO'n d~ch g6 lam sach, va mu6n toi nh~n lOi, vl l(jj n6i
Ph&
dau tien Kini Van Kieu truy~n cua Thanh C16 c6 ly c6 le nen toi Jam ra cuO'n sach nay"
Tam Tai Nhan hi~n con. [3, tr.465-466].
V~ van ban Kim ngll truyfn, hi~n nay
4. Ban phong tac: Phong t1;1c Kim ngli c6 2 lo~i van ban: ban c6 thCii Edo va ban in
truy~n (1829) cua Kyokutei Bakin chit rCii tu thoi Minh Tri tr?J di.
Phong tlf,C Kim ngu truy?n (gQi t~t la
4.1. Kim ngu truy¢n - ban c6 thCJi Edo
Kim ngu truy~n), tuc Truy~n ca vang (phong
Ban c6 thoi Edo c6 3 truy~n ban:
~c) dl1<;5c Kyokutei Bakin 8£-$~ ~ (1767-
1848), nha van cua thS lo?i Y omihon (d9c (1) Kim ngu truyen - ban vie't tay cua
ban, truy~n c6 kem theo tranh) ra't n6i tie'ng Bakin (; Dong Duoog van kho
thoi Edo, sang tac vao khoang nam 1828- Day fa ban vie't tay, hlnh anh do chfnh
1829 va cho xua't ban m9t nam sau d6: nam Bakin ve, tuy nhien ben trong d~ la Utagawa
1829-1830. Theo nhl.1 trang bla Quy~n 3 Kuniyasu ve. C6 le day la ban thao Bakin
(Thuc;;ng bien) Bakin c1a ph6ng tac ra tac c'.'.tt1a cho nha in kh~c van, d~ Jam m§u cho
phfim nay tu Th8ng flf.C Kim Kieu truy?n Ulagawa Kuniyasu (1794-· 1832), hQa sI cua
do Nishida Korenori (?-1765), xu~fr ban nha in, ve l~i. Net ve cua Kuniyasu trong cac
vao nam 1763, chu kh6ng phai tr~tc tiep tu ban in !"fit khac ban ve tay nay. D§y la tt1 li~u
Kim Van Ki~u truy~n cua Thanh Tam Tai thu9c lo?i "Quy trQng ban", chi du<jc xem t~ (Tr.
Nhan. LC5i ti.! d~ tl,la cuO'n Kim ngu truy?n
in phfa sau Khuynh thanh Thuy hr! truy~n (Bien
xua't ban nam Van chfoh thu 12 (1829) ding thU 26), Bae Y!ln quan/ Hakubunkan ·tW)CttrJ xuat
kh~ng dinh nhu the: "Nha xu5:t ban Cim ban, Tokyo, 1900-1901 sau nay dlf<:'C tach rieng ra (2)
Lam (Sam?)2 Duong mdi day d~ nghj toi va in vao nam 1998), thl d~ 13. "Cfun Lam Dl1ong Moriya
~frl**~". Vie't v~y 13. Jftm, vi ban g6c bai tl:fa nay
1Ngubn: https://tclopac.tenri-u.ac.jp/opac/opac_ thbi Edo vie't laC§m Sam 811<1ng jllJ~¥:, trang b1a Sac
search/ Quy~n ba, trang cu6i Quy~n bay ciing d~ ro la Cfim
Mori ya
2 Theo ban Phong tzfC Kim ngu truyen, ban th\1 ba Sam DuC5ng jfi'1.ti'.l?; nhl.1 v~y.
,
' , ( 11-2020
)0 Kirn Van J).i~u truy~n... 33

)n Kim Van ch6, mu6n sao chl,lp phai dllc;ic Thu vi~n xet (1829-1830). Day c6 le la ban khgc in d~u
'rung Qu6c) duy~t va chi du<)c ch1,1p cho m()t chUt. Ban tien theo ban thao thu but cua Bakin (lttu C5
doi vao nam h.tu a Dong Ouang van kh6 xC'p thli' tlf nh~m Dong Duong van khO' da n6i Ci tren). Ban
aTokugawa cac quy~n, c6 le la do nMn vien thu vi~n da nay khong de nha pMt hanh. Ban Kim ngu
rng chua hto ghi chep sai tu thai Minh Trj hang tram nam truy~n xuat ban )gn thU' nhat nay hi~n dang
, Mi vi Mn tntoc. Chung toi cta s~p xtp l~i nhtt sau. Juu aThu vi~n Qu6c hQi NMt Bin, c6 le chi
~ ep vao ban con phfin ThuQng bien 8 quy~n. Thu mi;ic
Phiin Thttqng bien: xua't bin Ky Si'iu
k cua m'lnh. 1829. Trang bla trong Quy~n 3 c6 chi tiet
de: Phong fife Kim ngt.t truyen, Thu(lng bien
nay ma viC't bat quyin, Kyokutei Eakin tn10c, Utagawa
dang htu Y: "K. Bakin sang tac. Thien nay 8
n m~nh) c6 Kuniyasu h9a, Moriya Jihee 1829 (J!\.f~~
CUQC hc;ip 4 sach, mai h()p c6 2 sach. Nguyen
u6n Khuynh m1' .. _t~s;f!;, ITtl$m~:i .. ~;11~
ban la ban djch ra tieng Nh~t tu Kim KiJu
1ho toi kh~c ~Ifill, ~,lfil/j(~t¥j 1829). Van ban th\fc te'
truy~n cua Duong Son".
loi, vl IOi n6i th! da mat trang d~u. b!t d~u tu bai tlfa cua
PMn H~ bien: xua't ban Canh Dful ( 1830). Bak.in vie't vao thang gieng mua xuan nam
)n sach nay"
Ky Suu Van Chanh thu 12 (1829), va chi
~n. hi~n nay
ae'n quy€n 8 Thu<;5ng bien la he't.
:do va ban in
(3) Kim ngu truy~n - ban nha Moriya
tai ban, nha Daikokuya phat hanh
c& th?1i Edo Tai ban thanh 5 quy~n, in trong 3 nam
;n ban: Dinh D~u, M~u Tuat va Ky Hc;ii (1837, 1838,
l 839). Ban nay hi~n lttu C5 Thu vi~n QuO'c
vi~t tay cua
; h()i Nh~t Ban, Thu vi~n Di;ti h9c W aseda va
i
nhieu thu vi ~n kMc.
~nh do chfnh
~la Utagawa 4.2. Phong t1,1.c Kim ng11 truy~n - cac
1thao Bakin ban in thoi Minh Tr! v~ sau
am mfiu cho Hi ~n nay Thu v i~n Qu6c h()i Nh~t Ban
!), h<;>a sT cua dang luu giil tat cac cac ban in Kim ngit
asu trong cac truy?n tl:i Minh Tr~ trd l:,ti day. Hi~n t6ng
8ay la ttt li~u c()ng c6 3 ban in:
du<;ic xem t?i
(Trang bla Phong t(ic Kim ngu truy?n
(1) Bdn 1886 cu.a Nha xudt ban
i'I truy~n (B ien cua K. Bak.in, 1829).
rn tW.>cts xuilt Jiyukaku
~c tach rieng ra (2) Kim ng11 truy~n - ban nha in
:m Um Du?5ng Trang bia ghi: Phong tf!,c Kim ngit
:Cfc b4i ltJa nay Moriya xufft ban thu nhfft
truyfn, Kyokutei Bakin trudc, Ogata Gekko
~£. trang b'la
1g <'.I~ rola C§m
Sach do Utagawa Kuniyasu ve tranh, ~%Fl m hc;m. Nxb. Jiyukaku i=i FE fm,
Moriya Jihee xuat ban, Van chfnh 12-13 1886, sach day J83 trang.

'jJ
z er-
)> ·l>>
z
I
..
.... .;,..,.
r

'D
"
D'•Q
=
. . . =r
-~ -·1:1 •Q
_ .. -
:,
)>
11

-l1
' jJ
0

l>
~
z
-- - . :r-·
;;, , n"
C2 ~..
..,..,
C/) z
·O>
. ~---S:.
34 NGHIEN crJu VAN HOC, s6 11-2020 Kim Van
(2) Bdn 1888 cua N ha xuat ban he't tii' Trung Hoa thanh NMt Ban. Ch~ng Ngao tan
Tokyoya h~n nhu: thdi Gia Tinh trieu Minh thanh
cua Han<
thC>i Muromacbi cua Nh~t Ban (TK.14- 16). Ban ltiu t
Lan dau tien tac phftm cua Bakin du<;jc
Dja danh, nhan v?t cGng dti<Jc "Nh~t Ban kY toan th
xuift ban thanh t6ng l~p, ct6 la b() Kyokutei
b6a" tri~t dg. B~c Kinh thanh Namba, Lieu
Bakinl Khuc Dinh Ma Cam ong tung thu, phL:t ngtin
Dudng thanh Kamakura, Lam Thanh thanh
Nomura Ginjiro JJHiJU~ l!!B bien t~p, bien Truy
Ako, Lam Truy thanh Akamagaseki, Hang
Dong Kinh Oc/ Tokyoya ..*](}jtang ban, cua chUa
Chau thanh Choishi, song Tien Duong thanh
Tokyo, 1888 (Minh Tri th'd 21). M9t nam Tokugaw:
song Hitachi Tonegawa. Nhan v?t: Vudng
sau, nam 1889, cuon sach nay l~i du<;jc Ngan con. Vat
Ong thanh Thuyen VJ Lan Tang ffJ~~
Hoa Dudng/ Ginkado w~{-E'~ tai ban. Kdu truy<
iG, Thuy Kieu thanh Ngtt Tu '1hl f, ~ueing y thuc luu
(3) Bdn 1900-1901va1998 cua Nhil Quan thanh Ki Nhj Lang ti= C!i~, Thuy Van
phongpht
xulft bdn Bae Van qu<in thanh At Ngu Z:..it, Kim Trc;mg thanh Dinh
gia, thu v
Tinh Kim Trc;mg JM1ffri:11!, Tu Hai thanh
Phong li!-C Kim ng11 truy~n. ban thu ba li~u cua (
H<:t Da Thai Lang ~fi:;t(~~. Hd Ton Hien
in phfa sau Khuynh thanh Thuy lul truyfn nendahtu
(Bien thu 26), Bae Van quan/ Hakubunkan
thanh Quan Hinh Phie'n Coe Trieu Hung m gian !au d
~WJ~ .
tl'f.Jtffg xuift ban, Tokyo, 1900-1901. Sach Vi~c
nftm trong bQ Tlf,c Dequoc van kh6. Ban nay C6t truy~n, tfnh each nhan v?t ciing
VtinKiJu ,
da dU'<;lc tach rieng ra va in vao nam 1998. thay d6i kha nhieu. Nhilng va'n ct€ nay ch6ng
tr9ng doi
t6i da vie't trong bai: "Truyen Ki~u va Kim
N6i tom l~i van ban Phong tl!-C Kim (j Vi~t Na:
Van Ki~u truy~n C5 Nh?t Ban" (Tqp chi Van
ngu truy~n den nay con kha du va phong c
hQc, s6 12-1999), "Bude ctau so sanh Kim (1)
phu, ca ban thu but cua tac gia, ban in b~ng cua Thanl
ngll truy~n cua K. Bak.in va Truyfn Kigu
van g6 lan
dau, tai ban va ban in 1~ bkg
cua Nguy~n Du" (Nghien CUu van h9c, s6 nhifng tu
chu chl theo ki~u phuong Tay tli Minh Tri trlnh hlnh
1-2016).
tr~ l~ day. Nghien cilil nhilng van ban nay
cua tac ph
c6 th~ biet du9c nhi€u thong tin chfnh xac S. Thay l(Ji ke't: Ynghfa cua cac ban hdn, d€ d
v~ vi~c xua't ban, cling nhti dfnh chfnh duQc Kim Vdn Ki€u truy~n (J Nh~t Ban d:o'i vdi sang tac r
nhi~u th6ng tin sai l?ch tn.rac day. Van ban _vi~c nghien cUu Truy~n Kiiu (i Vi~t Nam thdi n6 cfi:
Kim ngu truyfn khong phai la va'n d~ kh6
Nh~t Ban truoc nay c6 truy~n thong tuClng tl..i<Jr
khan, ma kh6 khan ldn nhfft CJ day la cac ban
tot d~p la luu tru duc;ic nhi~u nt l i~u t6t ve tac ctia m
d€u (5 d~ng c6 ngil, tile Ia ngon ngu thoi Edo,
van h9c, sah9c d1a cac nttdc trong khu vlfc. To Nam I
chtta tung dtt<;jc chu giai va tan djch, nen ra't
Nh~t Ban tang luu tril ban chep tay b~ng c6 changKin
kh6 khan cho ngttoi Nh?t hi~n d~i thuang "la cua m
van Thur;ng Thu, ban viet tay tan khuyet doi
thCrc va cho nguo'i nuoc ngoai dich ra ngon dtja theo c
DuCing sach The thuytt tan ngil ma chfnh
ngU' cua m1nh.
Trung Qu6c cling khong c6, ban Du tien ma S09Il I
Kim ngli truy¢n la tac ph~m ph6ng tac kho dai DuC5ng bi tha't l<;tc tJ Trung Quoc Tau" [9, t1
nen chl giil cot truy~n chfnh, con bO'i canh tlm thay CJ Nh~t Ban vao cuoi dai Thanh.
(2) \
cfiu chuy~n, ten nglioi, ten dfft, GU'QC a6i Nh~t Ban ciing tang luu giu van ban Kim
Kieu truy.
·~

-z

Cl)
z a:
<(
m
<( ~
~::::> LL
CJ <(
z _J
<<(· <C
::::> 2
..J
a:
;6 11-2020 Kim Van .Kdu truy~n ... 35

Ban. Ch~ng Ngao tan thO(li va nhieu tac ph§.m khac NMt Ban cho thay m()t b6i canh r<)ng !On
Minh thanh cua Han Qu6c. DO'i v& Vi~t Nam thi Nh~t con dUong hfu truy~n Cac tac phflm van hQC
(TK.14-16). Ban ll111 tru nhung van ban tO't £><;1.i Vi~t si't Truog Quoc den cac nU'oc Dong Atrt.tdc kia:
;,Nh~t Ban
kY toan thu, Vi?t Nam vong qudc szi, Chinh Nh~t Ban, Han QuO'c, Vi~t Nam. Ttf d6 ta c6
famba, Lieu ph!f. ngam kh1k, hay It.tu tru van biin Tan thg hlnh dung nhvng con duong khac nhau
rhanh thanh bien Truy~n kY m<;1.n llfC, cac thlf tU trao C16i Kim Van Kdu truy?n c:1a den tay Nguyen
aseki, Hang cua chlla Nguy~n, chua Trinh vdi M<;tc phu Du: ngoai con du(Jng mua sach khi Nguyen
)uong thanh Tokugawa ma chfnh Vi~t Nam cGng khong Huy Oanh, hay chfnh Nguyen Du di su, Kim
v?t: Vudng con. Va tntong h<;tp n6i (J day la Kim Van Van Kilu truy~n c6 thE den mtdc ta b~ng con
ing ~{:]-~~
Kigu truy~n. Do khf h~u NMt Ban kha kho, duong tau buon. NM nghien ecru Nguyen
~f-. Vudng .
y thlic 11.fu gill vffil h6a cao, cac kho tu U~u Th?ch Giang tung n6i den van ban Vu(fflg
~. ThUyVan
phong phu aa d~g, c6 khi la thtt vi~n Hoang Thuy Ki~u truyfn, 67 to, la Mn tom t~t Kim
thanh Oinh
gia, thlf vi~n Ml;IC phu, c6 khi la phong tu Van Kdu truy?n c6 (J PhUc Giang thu vi~n
~Hai thanh
li ~u cua cac ti,t vi~n, Uinh chua, ttt nban... cua dong hQ Nguyen Tien Di~n vdi thOng
6 Ton Hi€n nen aa Jliu giil dt1c;lC nhieu tl.f li?u tot y(jj thoi tin (j bia nht! sau: "VufJng Thuy Kdu truy~n
~u Hung m gian Jau dai. (Cd Hoan Nghi Tien Nguyln gia tang bdn.
Vi~c suu t~m, nghien cU'u cac Mn Kim Biet hilu diln Nam am nhtit ban - Long Phi
.n v~t ci:ing Ky H<Ji, Cdnh Hung tu thQ.p nien/ It.tu giU
Van Ki~u truy~n Ci Nb?t Ban c6 y ngh'fa quan
~naychung a dong hQ Nguy~n lang Tien Di~n, huy~n
tn;mg a6i vdi vi~c nghien cuu Truy~n Ki~u
~i~u va Kim Nghi Xuan, Hoan Chau cu, nam Long Phi
(J Vi~t Nam.
r9p chl Van Ky HQi, Canh Hung thu 40 - 1779)". Ne'u tu
D sanh Kim (I) Cac van ban Kim Van Kiiu truy~n
li~u nay la chinh xac th! thoi diEm Kim Van
'ruy?n Ki~u cua Thanh Tam Tai Nhan (j Nh~t Ban la
Ki~u truy?n du nh ~ p vao Vi~t Nam tl!dng
van hr;>c, s6 nhftng tu li~u quy g6p ph~n tim hiEu qua
duong voi Nh?t Ban [6, tr.16].
trinh hinh thanh cac truy~n ban khac nhau
cua tac phfim nay, tu tho nrom den gQn gang (3) Vi~c c6 du()c ban dich Thong t~c
ua cac ban hdn, cte den khi Nguyen Du c6 duqc ma Kim Kilu truy~n cua Nishida Korenori
3an do'i vOi sang tac nen tac phfim Truy~n Kdu. D6ng nam 1763 c6 th€ md ra nhung nghien cuu
Vi~tNam thoi n6 cung cha'm d11t vinh vien cau chuy~n Ve djch van hQC theO quan ni~m ngUdi Xlia.
uyen th6ng tl.fdng tu<;ing v~ Kim Van Ki~u truyen la sang Dich van hQc vdi tieu chuan "Tfn, D?t, Nha"
Ili~u t6t ve tac cua mQt nha nho Vi~t Nam nao d6 nht.1 ma Nghiem Phl,lc dua ra c6 le la mot quan
ngkhu vi;tc. To Nam Nguyen Dinh Di~m ghi 1(,1.i: pMi ni~m djch c6 tinh cha't c?n - hi~n d?i, khac
tay b~ng c6 cMng Kim Van Kiiu cua Thanh Tam T ai Ta voi quan ni~m djch van h9c thdi trung d;:ti:
1khuytt doi "la cua mC)t nha nho Vi~t Nam v~ sau c:1a dich d6ng thoi cGng la cai bien, nhu?n s~c,
l ma chfoh dva theo cuon tho Do(ln tntc1ng tan thanh Vl "Van hanh cong khf" (Van chl.fdng khi da
an Du tien ma SO(,ln thao, chiJ khong phai goc (j ben llfu hanh la cua chung thien h;;i.).
'mng. Qu6c Tau" [9, u·.5]. (4) Vi~c c6 dl.f<;ic Phong t(tC Kim ngLl
doi Thanh. (2) Vi~c du nMp cac ban Kim Van truy~n cua Kyokutei Bakin nam 1829 c6 th€
in ban Kim Kieu truy?n cua Thanh Tam Tai Nhan C5 JllCJ ra vi~n cftnh ve nghien CUU van hQC SO

-I
m
JJ r-
z ·l>>
c
)>
r z
.,,
)> 0

- 1
C•
)>

iC
_, = ~
-JJ
txJ

, ..... ~ , --
36 NGHIEN CUU VAN HOC, S61 l-2020

sanh Dong A. Tu Kim Van Ki~u truy?n cua [5] Nguy~n Nam (2016), "Nhltng rhifm <l!nh moi ve
Thanh Tam Tai Nhan c6 thg ban dja h6a, Kim Van Kieu truyen cua Thanh Tam Tai Nhan",

thong tvc h6a thanh Phong t~c Kim ngu nguon: hup://vanhoanghean.com.vn/componenr/
k2/30-nhu ng-goc-nhin-van-hoa/ I l 211-nhung-
truy~n cua NMt Ban, nhttng cting c6 th~ vua
tham -d i nh-moi-ve-kim-v an-k ieu-truyen-c ua-
ban dia h6a, vua thi ca h6a, ma l?i trCi thanh
thanh-tam-lai-nhan.
ki~t tac ngon tu nhu tn.fdng h<;Jp Truy?n KiJu
[6] Nguy~n Th~ch Giang, Tnt<5ng Chfnh (2000),
cua Nguy~n Du, Vi~t Nam. T6m1
Nguyen Du - tac phi1m la Lich sii van bd11, Nxb. TP. dttqc djch r:
Da de'n !Uc cac nba nghien cltu Vi~t Nam HoChfMinh. Ia tie'ng Ba
can nghien CUu van ban Kim Van Ki~u truy~n [7] Osamu Oba M~ )((€ ( 1967), U ,F-5 ~1~'::
d~ta tren tiSJ
ciia Thanh Tam Tai Nhan k)i hem, suu t~rn va to tt ~J~naM:~~O):ii-J'fJi: (Nghien cau sad1 tau
chie'm l1ll th
trl!C t{e'p tlt I
khao di dfry du hon nua, ct~ ro· d6 c6 bin dich thuy~n chCi ae'n Nh~t Ban thOi Edo), IMH:.ti::k~*
thanh nen n
t6t, c6 tinh h9c thu?t cao v~ tac phfun nay, 'iffi ~1$j.fi) f J't.f1T1iJHi'..~fflJ (Tung san nghien cttu vi~ctitpnh
Jam C(j sa cho vi~c nghien cu'U so srum Truy?n cua SC1 Nghien cU'u h9c thu~t Quan Tay - D~i h9c
Tukf.
Ki~u va cac tac phfun dich thu~t, ph6ng tac Kansai (Tie'ng Nh~t).
Kim Van Ki~u t1-uy?n trong khu vt!c'. Abstn
[8] Takeuchi Yonosuke djch (1975), Kim Van Kieu
translated iJ
il:~rut Nguy~n Du, Kodansha xuai ban, Tokyo of Kieu, fol
Tai li ~u tham khao (Tie'ng Nh~t). on the Fren
increasing!)
[9] To Nam Nguy~n Dinh Di~m dich ( 1971), Kim
( l] Doan Le Giang (2015), "Cac ban djch Truy~n most recent
Van Ki€u Thanh Tam Tai Tit, Nha V<in h6a xuftl
Kieu (1 Nh~t Ban: da d~ng ngi:t<li djch, aa d~ng
Tale of Kie.
ban, Sai Gon. cultures anc
phong each", Di sdn van chu<Jng dqi thi Mo
[10) Tr~n fch Nguyen (2004), Nghien citu cau. readers are 1
Nguyen Du 250 niim nh'in lqi, Ky ye'u h(ii thao,
chuyen Vuang Tluly Kieu (Ph~m Tu Chau d!ch), Key}!.
Vi~n Van hc,)C, Nxb. Khoa hQC xa hqi, Ha NQi.
Nxb. Lao dqng, Ha N9i.
[21 lsobe Yuko ~tfB*li 1- (2003), "Anh htfOng d1a
[I I] Vu DJnh Trac (1973), "Nguyen lai Kim Van
ti~u thuye't tai tlt giai nban Trung Qu6c - tntong Van l
Kieu truy~n", Le Xufin Lft sau t~m (2007), 200
h<;!p K. Bakin" ($ ~;;1·=f-11JvHJlO));~~ - ,~ va vao n~
ntlm nghien er.fa biin luqn Truyen Kieu, Nxb. Oiao
~O)i:tafi-), Ky ye'u coa D~i h9c Takaoka, quy~n d6, va ba
d1:1c, Ha N¢i.
18 thang 3-2003 (Tie'ng Nh~t). (https://ci.nii.ac.jp/ thuc kh6n
naid/l 10000475021). f 12] Vu Dinh Trac ( 1993), Tritt ly 11/uin bdnNguy!n cho phep
Du, Dung L~c xuat ban, Orange. California. c16i tlfdn 0a
[3] Kawaguchi Kenichi c4ch (2015), "Truyen Kilu
tit g6c <l9 so sanh :Dong A", Di sdn van chi.tcmg kh6ngth~
tfqi chi hiw Nguyen Du 250 nifm nhin /(ti, Ky ye'u cua Phap J
h9i thao, Vien Van h9c, Nxb. KJ1oa hQc xa h(>i, rang v€ vii
Ha N¢i. nude ngoa
vanh<;>c nl
(4) Komatsu Kiyoshi (2004), "Bai bq.t Kim Vr2n . ~

g1a ve ng
Kieu cua Komatsu Kiyoshi" (Doan Le Giang djch
va gi<>i th i~u), Tqp chi Van h(Jc, s6 11.
Martin cig
Tuy nhien
I Nghien cU'u nay alfc;Jc tai trc;J b(ji D~i h9c Qu6c
gia Thanh pho Ho Chi Minh (DHQG-HCM) trong "
1
ThS. -Nbi
khuon kh6 de tai ma s6 C2019- t 8b-03. Email: nshui

-
<O·
z (f)
z a:
~
<t ~ u..
".:::> <(
0
z
<<t·
_,
.:::>

You might also like