Chương 6

CNH, HĐH, hội nhập kinh tế quốc tế ở VN

I. CNH, HĐH ở Việt Nam
1. Khái quát CM CN và CNH
a. Khái quát về CM CN
- Khái niệm:
• Bước nhảy vọt về trình độ tư liệu lao động
• Dựa trên đột phá về kỹ thuật và công nghệ
• Thay đổi căn bản về phân công lao động xã hội và năng suất lao động
- Vai trò CM CN:
• Thúc đẩy sự phát triển của LLSX
 Về tư liệu LĐ: máy móc ra đời thay thế lđ thủ công, cho đến sự ra đời
của máy tính điện tử→ chuyển sang tự động hóa→ sản xuất đẩy nhanh
 Về nguồn nhân lực: phát triển trình độ, tính chất chuyên môn hóa
 Về đối tượng LĐ: từ đối tượng có sẵn trong TN tạo ra nhiều đối tượng
nhân tạo
• Thúc đẩy hoàn thiện quan hệ SX
 Về sở hữu: sở hữu nhỏ thay bằng lớn, đa dạng hóa hình thức sở hữu
 Về tổ chức quản lí: vai trò quản lí sản xuất trực tiếp chuyển cho người LĐ
làm thuê
 Về phân phối: đa dạng hóa hình thức phân phối và thu nhập
• Thúc đẩy đổi mới phương thức quản trị
b. CNH và các mô hình CNH trên TG
- Công nghiệp hóa: chuyển từ LĐ thủ công là chính sang LĐ bằng máy móc
nhằm tạo ra NSLĐ cao
- Các mô hình CNH tiêu biểu trên TG
• Mô hình CNH cổ điển
• Mô hình CNH kiểu Liên Xô (cũ)
• Mô hình CNH của Nhật và các nước CN mới (NICs)

2. Tính tất yếu khách quan và nội dung của CNH, HĐH ở VN
a. Khái niệm và tính tất yếu của CNH,HĐH ở VN
- Khái niệm CNH, HĐH ở VN
 - Lý do khách quan VN phải tiến hành CNH,HĐH
• 1, CNH,HĐH là quy luật phổ biến của sự phát triển LLSX XH mà mọi quốc gia
đều phải trải qua
• 2, VN xuất phát từ nền KT kém phát triển đi lên xây dựng XHCN
- Đặc điểm chủ yếu của CNH, HĐH ở VN
• Theo định hướng của XHCN
• Gắn với phát triển của kinh tế tri thức
• Trong đkiện KTTT
• Trong bối cảnh toàn cầu hóa KT
b. Nội dung của CNH, HĐH ở VN
- 1, tạo lập những đkiện để chuyển từ nền SX-XH lạc hậu sang nền SX-XH tiến
bộ
+ Các đkiện cần có: tư duy phát triển, thể chế, nguồn lực, mtrg quốc tế thuận
lợi, trình độ văn minh của XH và ý thức xây dựng XH văn minh của dân
- 2, thực hiện các nhiệm vụ để chuyển nền SX-XH lạc hậu sang nền SX-XH hiện
đại
+ Đẩy mạnh ứng dụng thành tựu khoa học và CN hiện đại
+ Chuyển đổi cơ cấu KT theo hướng hiện đại, hợp lí, hiệu quả
+ Từng bước hoàn thiện quan hệ SX phù hợp với trình độ phát triển của LLSX
+ Sẵn sàng thích ứng với tác động của bối cảnh CM CN lần thứ 4
II. Hội nhập KT quốc tế của VN
1. Khái niệm và nội dung hội nhập KT
a. Khái niệm và sự cần thiết khách quan hội nhập KT quốc tế
- Khái niệm về hội nhập KT quốc tế: là quá trình gắn kết nền KT của nước mình
với nền KT thế giới dựa trên chia sẻ lợi ích và chuẩn mực quốc tế
- Tính tất yếu khách quan của hội nhập KT quốc tế:
• 1, do xu thế khách quan trong bối cảnh toàn cầu hóa
• 2, hội nhập là phương thức phát triển phổ biến với các nước đặc biệt là
nước kém phát triển
b. Nội dung hội nhập KT quốc tế
- Thứ nhất, chuẩn bị các đkiện để hội nhập thành công
+ Hội nhập là tất yếu nhưng không phải mọi giá
+ Quá trình hội nhập cân nhắc với lộ trình và cách thức tối ưu
 + Phải chuẩn bị các điều kiện hội nhập: tư duy, sự tham gia toàn XH, thể chế,
sức cạnh tranh,...
- Thứ hai, thực hiện đa dạng các hình thức, mức độ hội nhập KT quốc tế
+ Hội nhập theo từng mức độ nông-sâu thấp đến cao
+ Sử dụng nhiều hình thức hội nhập KT quốc tế
2. Tác động của hội nhập KT đến phát triển của VN
a. Tác động tích cực
- Tạo đkiện mở rộng thị trường, tiếp thu KHCN, vốn, chuyển dịch cơ cấu KT
trong nước
- Tạo cơ hội để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực
- Tạo đkiện để thúc đẩy hội nhập của các lĩnh vực VH, CT, củng cố QPAN
b. Tác động tiêu cực
- Gia tăng sức cạnh tranh khiến nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong phát
triển, có thể phá sản, bất lợi về KT
- Gia tăng sự phụ thuộc của nền KT vào thị trường bên ngoài→ nền KT bị tổn
thương trước biến động CT, KT thế giới
- Có thể dẫn đến phân phối không công bằng lợi ích và rủi ro cho các nước,
nhóm XH → nguy cơ tăng khoảng cách giàu nghèo, bất bình đẳng XH
- Gặp bất lợi chuyển dịch cơ cấu KT tự nhiên, lãng phí tài nguyên→ trở thành
bãi thải công nghiệp và CN thấp
- Thách thức với quyền lực nhà nước, chủ quyền quốc gia, vấn đề an toàn
ATTT, ATXH
- Nguy cơ bản sắc VH, dân tộc bị xâm lăng bởi Vh nước ngoài
- Gia tăng nguy cơ khủng bố quốc tế, buôn lậu, dịch bênh, tội phạm xuyên quốc
gia, nhập cư bất hợp pháp
3. Phương hướng nâng cao hiệu quả hội nhập KT trong phát triển của VN
- Nhận thức sâu sắc về thời cơ, thách thức do hội nhập mang lại
- Xây dựng chiến lược, lộ trình hội nhập KT phù hợp
- Tích cực, chủ động tham gia các lket KT quốc tế, thực hiện đủ cam kết của VN
trong các lket KT quốc tế và khu vực
- Hoàn thiện thể chế kinh tế và pháp luật
- Nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế của nền KT
- Xây dựng nền KT độc lập, tự chủ của VN