Các thiết bị và mạch điện tử

TRAINING CUỐI KỲ II NĂM HỌC 2021-2022
CÁC THIẾT BỊ
VÀ MẠCH ĐIỆN TỬ
TRAINER
Trainer 1: Lê Thị Thu Huyền
Trainer 2: Nguyễn Hoàng Tân
25/06/2022 © Copyright of BHT.KTMT, 2022 1

CÁC LINH KIỆN BÁN DẪN
FETS
TRANSISTOR
OP-AMP
MẠCH LỌC
CỦNG CỐ KIẾN THỨC

▪ VẬT LIỆU BÁN DẪN
▪ CHUYỂN TIẾP P-N
▪ DIODE: ĐẶC TÍNH, ỨNG DỤNG
▪ BIẾN ÁP
▪ MẠCH CHỈNH LƯU
▪ MẠCH LỌC
▪ DIODE ZENER

1. CÁC LINH KIỆN BÁN DẪN
VẬT LIỆU BÁN DẪN
Về t í n h c h ấ t đ i ệ n , c á c v ậ t l i ệ u đ ư ợ c p h â n l à m 3 l o ạ i c ơ b ả n :
• Vậ t l i ệ u d ẫ n đ i ệ n
• Vậ t l i ệ u b á n d ẫ n
• Vậ t l i ệ u c á c h đ i ệ n

Vậ t l i ệ u b á n d ẫ n s ẽ d ẫ n đ i ệ n n h ư t h ế n à o ?
Khi ta cung cấp năng lượng (nhiệt độ),

e- tại vỏ hóa trị sẽ “nhảy ” vào vùng
dẫn, khi đó vật liệu bán dẫn sẽ dẫn
điện.

Dòng điện electron và dòng điện lỗ trống

(Electron current and Hole current)
Vậ t l i ệ u b á n d ẫ n p h ổ b i ế n l à : S i l i c v à G e r m a n i u m

CHUYỂN TIẾP P-N
Quá trình hình thành vùng chuyển tiếp P-N

CẤU TẠO CỦA DIODE
• Là thiết bị sử dụng vật liệu bán dẫn.

Gồm:
• ½ vật liệu bán dẫn loại N => Cathode
• ½ vật liệu bán dẫn loại P => Anode
• Chiều thuận => dẫn

• Chiều nghịch => khóa

NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG
Phân cực thuận
• Ảnh hưởng của phân cực thuận lên độ rộng của vùng hiếm

NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG
Phân cực nghịch

ĐẶC TÍNH DIODE
Đặc tính V-I
=> I chạy qua diode phụ thuộc

vào độ biến thiên của U giữa 2
đầu diode

ĐẶC TÍNH DIODE
Ảnh hưởng của nhiệt độ đến sự hoạt động của diode

CÁC MÔ HÌNH CỦA DIODE
Mô hình diode lý tưởng

• Bỏ qua hiệu điện thế ngưỡng
của diode
• Bỏ qua điện trở của diode

khi phân cực thuận và phân
cực nghịch

Mô hình diode thực

• Quan tâm đến hiệu điện thế ngưỡng của diode
• Bỏ qua điện trở của diode khi phân cực thuật và phân cực nghịch
Điều kiện: 𝑉𝐵 𝑖 𝑎 𝑠 < 0 . 7 𝑉 ⇒ 𝑉𝐹 = 𝑉𝐵 𝑖 𝑎 𝑠
𝑉𝐵 𝑖 𝑎 𝑠 ≥ 0 . 7 𝑉 ⇒ 𝑉𝐹 = 0 . 7 ( 𝑉 )

Mô hình diode hoàn chỉnh

• Quan tâm đến hiệu điện thế ngưỡng của diode
• Q u a n t â m đ i ệ n t r ở c ủ a d i o d e k h i p h â n c ự c t h u ậ n r ’d
và phân cực nghịch r ’R

CÁC ỨNG DỤNG CỦA DIODE
Bộ cấp nguồn một chiều cơ bản: Biến đổi dòng

đ i ệ n xo a y c h i ề u t h à n h d ò n g đ i ệ n m ộ t c h i ề u
• Biến áp
• Mạch chỉnh lưu bán chu kỳ
• Mạch chỉnh lưu toàn chu kỳ
• Mạch lọc nguồn một chiều
Diode Zener
• Ổn áp

BIẾN ÁP
Transformer
• Là thiết bị truyền tín hiệu điện xoay chiều = cảm ứng điện từ.
• Tá c d ụ n g : Tr u y ề n U x o a y c h i ề u t ừ n g u ồ n x o a y c h i ề u - > i n p u t c ủ a
mạch chỉnh lưu

MẠCH CHỈNH LƯU
Tá c d ụ n g :
chuyển dòng xoay chiều -> dòng có hình dáng ~ dòng 1 chiều
2 loại mạch chỉnh lưu
Bán chu kì
To à n c h u k ì

MẠCH CHỈNH LƯU BÁN CHU KÌ
Cách hoạt động

Hiệu điện thế trung bình
VAVG =Vp/ π
Vớ i Vp l à h i ệ u đ i ệ n t h ế c ự c đ ạ i
Vp(out)=Vp(in) -0.7V

MẠCH CHỈNH LƯU TOÀN CHU KÌ
Cách hoạt động: Hiệu điện thế trung bình
VAVG =2Vp/ π

MẠCH CHỈNH LƯU TOÀN CHU KÌ
Hoặc
V p(out) =V p(sec) /2 – 0.7

V p(out) =V p(sec) – 1.4

MẠCH LỌC NGUỒN MỘT CHIỀU
Tá c d ụ n g : t ă n g g i á t r ị t r u n g
bình của output, làm mượt
tín hiệu => tạo ra dòng điện
1 chiều ổn định
Mạch lọc càng mượt thì hệ số nhấp nhô (r) càng thấp

DIODE ZENER
Phân cực nghịch => diode Zener = nguồn một chiều nối tiếp điện trở ZZ
• I ZK: c ư ờ n g đ ộ d ò n g đ i ệ n m i n k h i d i o d e Z e n e r h o ạ t đ ộ n g ổ n đ ị n h .
• I ZM: c ư ờ n g đ ộ d ò n g đ i ệ n m a x m à d i o d e Z e n e r c ó t h ể c h ị u đ ư ợ c .
Khi bị đánh thủng: Uz thay đổi cực

ít dù Iz thay đổi
→ Ứn g d ụ n g t r o n g c á c m ạ c h ổ n á p

BÀI TẬP
• C h o b i ế t V Z = 5 , 2 V.
• P 2MAX= 2 6 0 m W
• Tính khoảng biến thiên U1 để
diode Zener hoạt động tốt.
Giải:
• Tr ư ờ n g h ợ p d i o d e h ỏ n g • I RL= 5 , 2 / 1 . 1 0 3= 5 . 2 m A
→tại điểm A nó là cầu phân áp nên I Z= P 2MAX/ V Z= 2 6 0 . 1 0 -3/ 5 , 2 = 5 0 m A
t a c ó t ỷ s ố 5 , 2 / R L= U 1/ ( R 5 + R L )
I Rs= I RL+ I Z= 5 2 , 5 m A
→ U 1= 5 , 7 2 V
→ U 1= I Rs . R s + V Z = 1 0 . 7 2 V
→ Vậ y đ ể m ạ c h h o ạ t đ ộ n g ổ n đ ị n h
thì: 5,72V<U1<10,72V

BÀI TẬP
Giải:
Mạch tương đương
Áp dụng định luật Kirchoff

Ta c ó : E – I ( R 1 + R 2 ) - U d = 0
→ I = ( E – U d) / ( R 1 + R 2 ) = 6 , 2 6 m A
→ U ra = I . R 2 = 1 , 2 . 1 0 3 . 6 , 2 6 . 1 0 −3
= 7,5V
2. TRANSISTOR
SƠ LƯỢC LÝ THUYẾT
Tr a n s i s t o r h o ạ t đ ộ n g n h ư m ộ t c ô n g t ắ c h o ặ c n h ư m ộ t t h i ế t b ị k h u ế c h đ ạ i .
Tr a n s i s t o r P N P c ó n g u y ê n t ắ c h o ạ t đ ộ n g v ề c ơ b ả n l à g i ố n g t r a n s i s t o r N P N ,
tuy nhiên vai trò của electron và lỗ trống, giá trị của hiệu điện thế phân
cực, chiều của cường độ dòng điện thì ngược lại.
Khi transistor hoạt động thì xuất hiện hai dạng phân cực
Phân cực thuận Phân cực nghịch

2. TRANSISTOR
CÁC KIỂU MẮC MẠCH CHO TRANSISTOR
M ạ c h chung C (CC)
Mạch chung B(BC)
Mạch chung E
Tín hiệu đưa vào cực B và lấy ra trên cực C
(EC)
Biên độ tín hiệu ra thu được lớn hơn biên độ tín hiệu
vào nhiều lần, như vậy mạch khuyếch đại về điện áp.
Dòng điện tín hiệu ra lớn hơn dòng tín hiệu vào nhưng
k h ô n g đ á n g kể .
Tín hiệu đầu ra ngược pha với tín hiệu đầu vào
2. TRANSISTOR
MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP PHÂN CỰC CHO TRANSISTOR
Có 4 loại phân cực cho transistor
Phân cực cố định
Phân cực ổn định cực phát Chỉ tập trung vào 3

dạng phân cực này
Phân cực bằng cầu phân áp
Phân cực hồi tiếp

2. TRANSISTOR
▪ Bước 1: Kirchoff cho vòng BE. Tính IB

Phân cực cố định
𝑉𝐶𝐶 − 𝐼𝐵 𝑅𝐵 − 𝑉𝐵𝐸 =0
Vcc
𝑉𝐶𝐶 − 𝑉𝐵𝐸
S u y r a 𝐼𝐵 =
𝑅𝐵
IC Vớ i V BE = 0 , 7 V n ế u B J T l à S i v à V BE = 0 , 3 V
nếu BJT là Ge
RB RC
+ → Do tại cực E không có điện trở → RE = 0Ω
IB ▪ Bước 2: Tính IC
V CE
+ 𝐼𝐶 = 𝛽 × 𝐼𝐵
V BE -
▪ B ư ớ c 3 : K i r c h o f f c h o v ò n g C E . T í n h VCE
𝑉𝐶𝐶 − 𝐼𝐶 𝑅𝐶 − 𝑉𝐶𝐸 =0
S u y r a 𝑉𝐶𝐸 = 𝑉𝐶𝐶 − 𝐼𝐶 𝑅𝐶

2. TRANSISTOR
Phương trình đường tải 1 chiều (DC loadline)

Ta c ó 𝑉𝐶𝐶 − 𝐼𝐶 𝑅𝐶 − 𝑉𝐶𝐸 =0
𝑉𝐶𝐶 1
Suy ra 𝐼𝐶 = − 𝑉 Phương trình đường tải 1 chiều
𝑅𝐶 𝑅𝐶 𝐶𝐸
Sự bão hòa của BJT
Để BJT hoạt động trong vùng tuyến tính thì mối nối CE phải phân cực nghịch.
Theo hình vẽ phân cực cố định thì:
VC  VB  VC  VB = VBE
 VC = VCC − RC IC = VCE  VBE = 0.7V
VCC − 0.7
 IC 
RC
2. TRANSISTOR
▪ Bước 1: Kirchoff cho vòng BE. Tính IB

Phân cực ổn định cực phát
V CC = R B I B +V B E + R E I E
Vcc Thay I E = ( 1+ )I B
V
CC − V BE
IC  IB =
RB RC R B + ( 1+  )R E
+ ▪ Bước 2: Tính IC
IB V CE
+ 𝐼𝐶 = 𝛽 × 𝐼𝐵
-
V BE ▪ B ư ớ c 3 : K i r c h o f f c h o v ò n g C E . T í n h VCE
RE
IE 𝑉𝐶𝐶 − 𝐼𝐶 𝑅𝐶 − 𝑉𝐶𝐸 − 𝐼𝐸 𝑅𝐸 =0
Mà 𝐼𝐸 = 𝐼𝐵 + 𝐼𝐶 ≈ 𝐼𝑐
S u y r a 𝑉𝐶𝐸 = 𝑉𝐶𝐶 − (𝑅𝐸 + 𝑅𝐶 )𝐼𝐶

2. TRANSISTOR
Phương trình đường tải 1 chiều (DC loadline)

Ta c ó 𝑉𝐶𝐶 − 𝐼𝐶 𝑅𝐶 − 𝑉𝐶𝐸 − 𝐼𝐸 𝑅𝐸 =0
𝑉𝐶𝐶 1
Suy ra 𝐼𝐶 = −( )𝑉 Phương trình đường tải 1 chiều
𝑅𝐶 + 𝑅𝐸 𝑅𝐶 + 𝑅𝐸 𝐶𝐸
Sự bão hòa của BJT
Tư ơ n g t ự n h ư t r ư ờ n g h ợ p p h â n c ự c c ố đ i n h , d ò n g I C b ã o h ò a l à ( v ớ i V C E = 0 )
𝑉𝐶𝐶
𝐼𝐶𝑠𝑎𝑡 =
𝑅𝐶 + 𝑅𝐸
→ K h i t h ê m R E v à o , I Csat n h ỏ h ơ n t r o n g t r ư ờ n g h ợ p p h â n c ự c c ố đ ị n h , t ứ c
BJT dễ bão hòa hơn.

2. TRANSISTOR
Chỉ sử dụng duy nhất một nguồn để phân cực cho transistor hoạt động
tuyến tính. Đây là phương pháp thường gặp và được sử dụng nhiều nhất
trong thực tế
Vcc Vcc
IC
RC Thevenin RC
R1
IB
Q1
R BB
R2
RE V BB RE IC
Hình a Hình b
2. TRANSISTOR
▪ Bước 1: Dùng Thevenin chuyển hình a thành hình b

𝑅1 𝑅2 𝑅2
V ớ i 𝑅𝐵𝐵 = v à 𝑉𝐵𝐵 = 𝑉𝐶𝐶 (Công thức cầu phân áp)
𝑅1 + 𝑅2 𝑅1 + 𝑅2
▪ Bước 2: Kirchoff cho vòng BE của hình b. Tính được IB và IE

𝑉𝐵𝐵 − 𝐼𝐵 𝑅𝐵𝐵 − 𝑉𝐵𝐸 − 𝐼𝐸 𝑅𝐸 =0
Thay I E = (1 +  ) I B
𝑉𝐵 𝐵 − 𝑉𝐵 𝐸
S u y r a 𝐼𝐵 =
𝑅𝐵𝐵 + ( 1 + 𝛽 ) 𝑅𝐸
▪ Bước 3: Tính IC
𝐼𝐶 = 𝛽 × 𝐼𝐵
2. TRANSISTOR
❑ B ư ớ c 4 : K i r c h o f f c h o v ò n g C E c ủ a h ì n h b . T í n h VCE
𝑉𝐶𝐶 − 𝐼𝐶 𝑅𝐶 − 𝑉𝐶𝐸 − 𝐼𝐸 𝑅𝐸 =0
Mà 𝐼𝐸 = 𝐼𝐵 + 𝐼𝐶 ≈ 𝐼𝑐
S u y r a 𝑉𝐶𝐸 = 𝑉𝐶𝐶 − (𝑅𝐸 + 𝑅𝐶 )𝐼𝐶
N g o à i r a , c á c g i á t r ị V C, V B, V E đ ư ợ c t í n h n h ư s a u
𝑉𝐸 = 𝑅𝐸 𝐼𝐸 = 𝑅𝐶 𝐼𝐶
𝑉𝐵 = 𝑉𝐵𝐵 − 𝑅𝐵 𝐼𝐵 = VBE + VE
𝑉𝐶 = 𝑉𝐶𝐶 − 𝑅𝐶 𝐼𝐶 = 𝑉 CE + VE

2. TRANSISTOR
❑Phương trình đường tải 1 chiều (DC loadline) (hoàn toàn giống với
phân cực ổn định cực phát)
Ta c ó 𝑉𝐶𝐶 − 𝐼𝐶 𝑅𝐶 − 𝑉𝐶𝐸 − 𝐼𝐸 𝑅𝐸 =0
𝑉𝐶𝐶 1
S u y r a 𝐼𝐶 = −( )𝑉𝐶𝐸 Phương trình đường tải 1 chiều
𝑅𝐶 + 𝑅𝐸 𝑅𝐶 + 𝑅𝐸
❑Sự bão hòa của BJT (hoàn toàn giống với phân cực ổn định cực phát)
Tư ơ n g t ự n h ư t r ư ờ n g h ợ p p h â n c ự c c ố đ i n h , d ò n g I C b ã o h ò a l à ( v ớ i V C E = 0 )
𝑉𝐶𝐶
𝐼𝐶𝑠𝑎𝑡 =
𝑅𝐶 + 𝑅𝐸

3. FETS
PHÂN LOẠI FET
JFET MOSFET
KÝ HIỆU 3 CÁCH PHÂN CỰC E - MOSFET D - MOSFET
CỐ ĐỊNH KÝ HIỆU 2 CÁCH PHÂN CỰC KÝ HIỆU
D
TỰ ĐỘNG D n G S
n G HỒI TIẾP
BẰNG CẦU CHIA THẾ S D
p
D G
p S
G BẰNG CẦU CHIA THẾ
S
3. FETS
JFET
LÝ THUYẾT CẦN NHỚ
G ồ m 2 vật l i ệ u b á n d ẫ n l o ạ i n và p
J F E T kê n h n : D-S nối n G nối p
kê n h p : D-S nối p G nối n
Trở kháng > transistor

Ti ế n g ồ n t r o n g F E T < t r a n s i s t o r
Ổn định về nhiệt
Tần số làm việc cao
Hệ số khuếch đại < transistor
3. FETS
2
IG = 0
JFET I D = I DSS. 1 – V GS g m = g mo 1 – V GS
ID = IS V GSOff (A/V) V GSoff
PHÂN CỰC
Cố định Tự đ ộ n g Cầu chia thế
. VD R1
VG . Có Rs
VG .
.
. R2
VS
VDD . R2
VG = 0 VG =
VGS = VG = - VGG - IGRG = – VGG R1 + R 2
VGS = VG – VS = -VS = - ISRS
VDS = VD = VDD – IDRD VDS = VD = VDD - IDRD - ISRS VGS = VG – VS = VG – ISRS
VDS = VDD – IDRD – ISRS = VDD – ID(RD+RS) = VDD – ID(RD + RS) VDS = VDD – ID(RD + RS)

3. FETS vi ii + v0
JFET Vgs
R rπ gmVgs rd RD
S
MẠCH TƯƠNG ĐƯƠNG ?
-
vi ii v0
+
vo
AV = = - g m. ( R D / / r d) R1//R2 rd RD
vi rπ Vgs gmVgs
1 S
với rd = g
mo -
vi ii + v0
Tính Av
RG rπ Vgs rd RD
Rs
-

3. FETS
JFET
BÀI TẬP
Vgsoff = - V po

3. FETS
JFET
BÀI TẬP
2
ID = 0,01 (A) = 10 (mA)
a) I D = I D S S . 1 – V G S =>
V GSOff ID = 2.77.10-3 (A) = 2.77 (mA)
Mà: VGS = VG – VS = -VS = - ISRS = - IDRS
VGS = – ID RS
2
VGS = -7.5V(loại ) -> | VGS | > |V G S O f f |
=> I D = I D S S . 1 – - IDRS =>
V GSOff VGS = -2.0775V

3. FETS b) Mạch tương đương:
JFET ii + v0
vi
BÀI TẬP
Vgs rd RD
R2 rπ gmVgs
- S
c) A V = v o = - g m . ( R D / / r d )
vi
1 = 1 / -2I
với rd = DSS
gmo V GSoff
= 166,67Ω
g m = g mo 1 – V GS = 2 , 9 8 . 1 0 -3 A / V
V GSoff
vo = -56,96 mV
3. FETS
MOSFET IG = 0 I D = K . ( V GS – V GS(th)) 2
E-MOSFET
Điện trở hồi tiếp Cầu chia thế
VGS , VDS?
VG .
𝐼𝐷(𝑜𝑛) 0,2
K= 𝑉𝐺𝑆−𝑉𝐺𝑆𝑜𝑓𝑓 2 =
4−2 2 = 0,05
VG = VD VDS = VD = VDD – IDRD R1 R2
VDD G VGS = VG = 72/23 (V)
. 72
Mà: VDS = VGS = VG – VS = 5 – 0 = VDD – 4700.ID ID = 0,05.( - 2)2 = 0,064(A)
23
=> ID = 2.12 mA VDS = VDD – IDRD = 11,22(V)
3. FETS
MOSFET
D-MOSFET
Bán dẫn loại n nối bán dẫn loại p

Đặc điểm
G bị cách ly bởi lớp SiO2
Kênh p
D – S nối với n
E - M O S F E T h o ạ t đ ộ n g k h i : V GS > V GS(off)
D - M O S F E T h o ạ t đ ộ n g k h i : V GS < 0 h ay V GS > 0
Phân cực cho D-MOSFET : nối G = GND

TRUYỀN ĐẠT CHẾ ĐỘ
HỒI TIẾP ÂM MẠCH SO SÁNH
VÒNG HỞ HOẠT ĐỘNG
MẠCH CỘNG
48
4. OP-AMP
ĐẶC TÍNH TRUYỀN ĐẠT VÒNG HỞ

+ V CC
Đảo v- - vo
+
Không đảo v+
- V CC
vo phụ thuộc vào vd = v+ - v-
K h i t u y ế n t í n h : v o = A .v d
hệ số khuếch đại hở

4. OP-AMP

DẠNG BÀI TẬP THÔNG DỤNG
V D 1 : C h o A = 1 0 5 , Vc c = 1 5 V, v - = 0 . T Ì m g i á t r ị g i ớ i h ạ n c ủ a v + đ ể
OA trong chế độ tuyến tính.
Giải:
K h i đ ạt b ã o h ò a : v d = ± V c c / A
v + - v - = ± Vc c / A
Kế t q u ả :
-150µV< v+ < 150µV

4. OP-AMP

DẠNG BÀI TẬP THÔNG DỤNG
. 15
VD2: 12
C h o A = 8 0 0 0 0 . G i á t r ị đ ầ u r a t ố i đ a l à ± 1 2 V. Vp-p = 24
Hiệu điện thế cấp nguồn là ± 15V
.
Nếu vd = 0,15mV thì hiệu điện thế peak-peak -12
-15
của đầu ra là bao nhiêu?
Giải: A = 80000
Ta t h ấ y : v o = A .v d
v o(max) = ± 1 2 V
= 1 2 < Vcc
Vcc = ± 1 5 V
→ Op-Amp hoạt động tuyến tính
vd = 0,15mV
4. OP-AMP

DẠNG BÀI TẬP KHÁC R1 i2 R2
i1
i3
Ro
+
V1 +
- Ri Rl
-
P H ƯƠ N G P H Á P G I Ả I
✓ Sử dụng các định luật Kirchoff
✓ Các công thức truyền đạt vòng hở
4. OP-AMP
DIFFERENTIAL MODE
CHẾ ĐỘ HOẠT ĐỘNG COMMON MODE
DIFFERENTIAL MODE
1 đầu nối tín hiệu 2 tín hiệu nối 2 đầu

1 đầu nối đất và ngược pha
Nối đầu + Nối đầu - vo

vo cùng pha vo ngược pha

4. OP-AMP
DIFFERENTIAL MODE
CHẾ ĐỘ HOẠT ĐỘNG COMMON MODE
COMMON MODE
2 tín hiệu cùng pha vo = 0

cùng tần số và biên độ nối 2 đầu
Hệ số triệt tín hiệu đồng pha Nếu Aol = 3500 và Acm = 0,35
thì CMRR là?
Độ lợi vòng hở
C M R R = A ol / A cm
Độ lợi đồng pha = 3500 / 0,35 = 10000
hoặc
Hoặc
(dB)
C M R R = 2 0 l o g ( A ol / A cm) = 8 0 d B

4. OP-AMP
HỒI TIẾP ÂM
Không đảo Theo áp Đảo

(NI) (VF) (I)
0V
𝑅𝑓 𝑅𝑓
𝐴 𝑐𝑙 (𝑁𝐼) = 1+ 𝐴 𝑐𝑙 (𝑉𝐹 ) = 1 𝐴 𝑐𝑙 (𝐼) = −
𝑅𝑖 𝑅𝑖

4. OP-AMP
HỒI TIẾP ÂM
TÍNH RF
Rf = 49 kΩ
1kΩ
a ) A cl = 5 0
10kΩ
Rf = 3 MΩ
b ) A cl = - 3 0 0
4. OP-AMP
MẠCH SO SÁNH
XÁC ĐỊNH NGÕ RA
1. Không có diode
Dòng DC
a) v+ = 0 v + - v - = - 1 < 0 v = - v
o o(max)
v o(max) = 1 v o(max) = 2 v o(max) v- = 1 = -1
vo
t
-1
b) v+ = 2 v d = 2 > 0 v o = + v o ( m a x ) = 2
v- = 0
vo
v d > 0 : v o = + v o(max) 2
t
vd = v+ - v-
v d < 0 : v o = - v o(max)
c) v d = 5 - 7 = - 2 < 0 v o = - v o ( m a x )

4. OP-AMP
MẠCH SO SÁNH _VÍ DỤ_

TÍNH NGƯỠNG ĐIỆN THẾ T í n h V U T P v à V LT P, b i ế t V o u t ( m a x ) = ± 1 0
Giải:
𝑅2 18∗103
V UTP =
𝑅1 + 𝑅2 * (Vout(max) ) = 18∗103 + 33∗103 * 10
 3.53 V
𝑅2 18∗103
V LT P = * ( - Vout(max) ) = 3 + 33∗103 *(-10)
𝑅1 + 𝑅2 18∗10
 -3.53 V
4. OP-AMP
MẠCH SO SÁNH
1. Không có diode
Có tín hiệu AC ✓ Xác định pha = chế độ hoạt động

✓ v o(max) v ẽ s ó n g v u ô n g
✓ DC vẽ đường thẳng
✓ AC vẽ sóng sin
vo vo
a) Tín hiệu đầu vào b) Tín hiệu đầu vào
8
nối cực (-) nối cực (+)
→ ngược pha 1 → cùng pha
0 t
t
-1
-8

4. OP-AMP
MẠCH SO SÁNH
XÁC ĐỊNH NGÕ RA 2. Có diode – không hồi tiếp

4. OP-AMP
MẠCH SO SÁNH
3. Có diode – có hồi tiếp
1 diode 2 diode
10V
-10V

4. OP-AMP
MẠCH SO SÁNH
1 diode
Xét chiều vo –> v-
Phương pháp
𝑅2
✓ v+ = *vo
𝑅1+𝑅2
v o - V Z ( v o > v -)
✓v- =
v- vo v o + V Z ( v o < v -)
✓v+ = v-
✓ Giải phương trình và vẽ hình

4. OP-AMP
MẠCH SO SÁNH
1 diode Giải:
Xét chiều vo –> v- 𝑅2 18
v+ = *vo = vo
𝑅1+𝑅2 65
0 , 7 + v o ( v o < v -)
v- =
v- v o - 6 , 2 ( v o > v -)
vo
v+ = v-
Giải phương trình
-0,97 → v+ = v- = -0,27
vo =
+8,57 → v+ = v- = +2,37

4. OP-AMP
MẠCH SO SÁNH
1 diode
Vẽ n g õ r a :

4. OP-AMP
MẠCH SO SÁNH
2 diode Giải:
Xuôi: Ngược: 𝑅2 10
0.7V 4.7V v+ = * vo = 57 vo
𝑅1+𝑅2
v o - 5 , 4 ( v o > v -)
v- =
10V 5 , 4 + v o ( v o < v -)
vo
v+ = v-
-10V
Giải phương trình:
6,54 → v+ = v- = 1,14
Vo =
-6,54 → v+ = v- = -1,14

4. OP-AMP
MẠCH SO SÁNH
2 diode
Vẽ n g õ r a :

4. OP-AMP
MẠCH CỘNG
VD1
𝑉𝐼𝑁1 𝑉𝐼𝑁2 𝑉𝐼𝑁3

𝑉𝑜𝑢𝑡 = −𝑅𝑓 ( + + )
𝑅1 𝑅2 𝑅3
3
0.1 1 0.5
𝑉𝐼𝑁1 𝑉𝐼𝑁2 𝑉𝐼𝑁𝑛 = −22 × 10 ( 3
+ 3
+ 3
)
𝑉𝑜𝑢𝑡 = −𝑅𝑓 ( + +. . . + ቇ 10 × 10 10 × 10 10 × 10
𝑅1 𝑅2 𝑅𝑛 = −3.52 𝑉

4. OP-AMP
MẠCH CỘNG
VD2
Thiết kế mạch cộng điện áp với ngõ vào đảo (sử dụng Op-amp)
s a o c h o p h ư ơ n g t r ì n h n g õ r a l à Vout= - ( 4 V 1 + V 2 + 0 , 3 V 3 ) .
Vẽ m ạ c h v ừ a t h i ế t kế t h e o kế t q u ả v ừ a t í n h đ ư ợ c vớ i R F = 6 0 k Ω .
𝑉1 𝑉2 𝑉3
𝑉𝑜𝑢𝑡 = −𝑅𝑓 ( + + ) 𝑅𝑓
𝑅1 𝑅2 𝑅3 =4
𝑅1
𝑅𝑓
= −(4𝑉1 + 𝑉2 + 0.3𝑉3 ) ⇒ =1
𝑅2
𝑅𝑓
= 0.3
𝑅3
𝑅1 = 15 kΩ
L ư u ý : N ế u đ ề k h ô n g c h o g i á t r ị R f,
Thay Rf = 60 kΩ ⟹ ቐ 𝑅2 = 60 kΩ có thể tự chọn giá trị của một trở
𝑅3 = 200 kΩ bất kỳ và suy ra các giá trị còn lại
CÁC MẠCH LỌC CƠ BẢN
MẠCH LỌC TÍCH CỰC
BẢNG BUTTERWORTH

5. MẠCH LỌC
CÁC MẠCH LỌC CƠ BẢN
Đặc điểm Lấy tần số thấp Lấy tần số cao Chỉ lấy 1 Lấy hết, trừ 1
bỏ tần số cao bỏ tần số thấp khoảng f khoảng f
.
Đồ thị
Mạch
1
fc1 =
2 𝜋 𝑅 1𝐶 1
Công thức
fc =
1 1 1
f
2 𝜋 𝑅 𝐶c
= fc2 =
25/06/2022 2𝜋𝑅𝐶 © Copyright of BHT.KTMT, 2022 2 𝜋 𝑅 2𝐶 2 70
5. MẠCH LỌC
MẠCH LỌC TÍCH CỰC
Mạch lọc đơn Mạch lọc nối tiếp
Mạch lọc tích cực thông thấp

5. MẠCH LỌC
MẠCH LỌC TÍCH CỰC THÔNG THẤP
Bậc 1 Bậc 2 Bậc n = n1 + n2 + …
𝑅1 𝑅1 𝑅3
Hệ số hãm: DF = 2 - DF1 = 2 - DF2 = 2 -
𝑅2 𝑅2 𝑅4
Hệ số 𝑅1
khuếch đại:
𝐴 𝑐𝑙(𝑁𝐼 ) = 1+ Tư ơ n g t ự v ớ i A c l 1 , A c l 2
𝑅2
1 1 1
Tầ n s ố c ắ t : fc = fc = fc = 𝑛
2𝜋𝑅𝐶 2 𝜋 𝑅 𝐴𝑅 𝐵𝐶 1𝐶 2 2𝜋 𝑅 𝐴1𝑅 𝐵2 … 𝑅 𝑛 𝐶 1𝐶 2 … 𝐶 𝑛
5. MẠCH LỌC
BẢNG BUTTERWORTH
S TA G E : t h ứ t ự c ủ a m ạ c h l ọ c
POLES: Số lượng cặp linh kiện RC (số bậc)

5. MẠCH LỌC
BẢNG BUTTERWORTH
VÍ DỤ
Giải:
1
B1: tra bảng Butterworth B2: Áp công thức fc =
2 𝜋 𝑅 𝐴𝑅 𝐵𝐶 𝐴𝐶 𝐵
𝑅1
Lọc bậc 2 → POLES 2 → = 0.586 Tính được R1
𝑅2
5. MẠCH LỌC
BẢNG BUTTERWORTH Tr a b ả n g B u t t e r w o r t h :
VÍ DỤ
Mạch lọc thứ 1:
bậc 2 => POLES 2
Mạch lọc thứ 2:
bậc 2 => POLES 2

Giải: Vì cả 2 mạch đều là bậc 2 nên
 Dòng số 4 : R1/R2 = 0.152
𝟏
fc = R3/R4 = 0.765
𝟐 𝝅 𝑹 𝑨𝟏𝑹 𝑩𝟏𝑪 𝑨𝟏𝑪 𝑩𝟐
5. MẠCH LỌC
MẠCH LỌC TÍCH CỰC KHÁC
Mạch lọc tích cực dải thông
1 1
2 tần số cắt: fc1 = fc2 =
2 𝜋 𝑅 𝐴1𝑅 𝐵1𝐶 𝐴1𝐶 𝐵1 2 𝜋 𝑅 𝐴2𝑅 𝐵2𝐶 𝐴2𝐶 𝐵2
Tầ n s ố c h ọ n r a : f0 = 𝑓𝑐1𝑓𝑐2

CỦNG CỐ KIẾN THỨC
CỐ MÀ NHỚ ☺

CÁC THIẾT BỊ VÀ MẠCH ĐIỆN TỬ
ÔN TẬP
1 . N ế u A O L = 3 0 0 0 và A C M = 0 , 1 5 t h ì C M R R l à :
A 1225
= 20000
B 20000
C 86,02 dB = 86,02 dB
D Cả b và d đúng

ÔN TẬP
2 . M ạ c h l ọ c t h ô n g c a o l ấy t í n h i ệ u ra ở v ù n g tầ n s ố
A Không phụ thuộc vào tần số cắt
B Cao hơn tần số cắt
C Thấp hơn tần số cắt
D Giữa hai tần số cắt

ÔN TẬP
3 . Lý d o s ử d ụ n g m ạ c h h ồ i t i ế p â m
A Giảm hệ số khuếch đại của Op-amp
B Sử dụng làm mạch dao động
C Để mạch hoạt động ở trạng thái tuyến tính
D Cả a và c đúng

ÔN TẬP
4 . Tro n g d ata s h e et c ủ a J F E T c ó VG S o f f = - 4 V
t h ì Vp o ( t h e p i n c h - o f f vo l ta ge ) l à
A – 4 V
B +4V Vgsoff = - V po
C Không xác định được
D P h ụ t h u ộ c v à o V GS

ÔN TẬP
5 . D ò n g đ i ệ n tạ i c ự c D ra i n c ủ a F E T t ro n g v ù n g t u yế n
t í n h s ẽ tă n g k h i :
A V GS t ă n g
2
B V DS t ă n g I D = I DSS. 1 – V GS
V GSOff
C V DS g i ả m
D V GS g i ả m

ÔN TẬP
6 . Tra n s i sto r F E T c ó b a o n h i ê u c h â n t ro n g t h ự c tế
A 2
B 3
C 4
D 5

ÔN TẬP
7 . Đ i ể m k h á c n h a u g i ữ a M O S F E T và J F E T l à
A JFET có lớp cách điện còn MOSFET thì không có
B JFET có chuyển tiếp p-n còn MOSFET thì không có
C MOSFET có hai cực Gate
D M O S F E T k h ô n g có kê n h d ẫ n

ÔN TẬP
8. Mạch lọc tích cực thông cao (hình bên)

t h ì tầ n s ố c ắt c ó c ô n g t h ứ c l à
A fc =1/(2πRC)
B fc = 1 / √(2πRC)
C fc =1/(2πR1R2C)

ÔN TẬP
9 . T h u ật n g ữ “ p o l e ” t ro n g m ạ c h l ọ c đ ạ i d i ệ n c h o
A Độ lợi của Op-Amp
B Số lượng cặp linh kiện RC
C Số lượng mạch lọc chủ động
D Độ dốc của mạch lọc

ÔN TẬP
1 0 . M ạ c h l ọ c d ả i t h ô n g l ấy t í n h i ệ u ra ở v ù n g tầ n s ố
A Cao hơn tần số cắt
B Thấp hơn tần số cắt
C Giữa hai tần số cắt
D Ngoài hai tần số cắt

ÔN TẬP
1 1 . L à m t h ế n à o đ ể t h ay đ ổ i h ệ s ố k h u ế c h đ ạ i c ủ a
mạch khuếch đại điện áp dùng Op-amp:
A Tă n g đ ồ n g t h ờ i đ i ệ n t r ở h ồ i t i ế p v à đ i ệ n t r ở n g õ v à o l ê n g ấ p đ ô i
B Thay đổi tần số điện áp vào
C Thay đổi biên độ điện áp vào
D Thay đổi điện trở hồi tiếp

𝑅𝑓
𝐴 𝑐𝑙 (𝐼) = −
𝑅𝑖
ÔN TẬP
1 2 . T h u ật n g ữ D a m p i n g fa c to r đ ư ợ c q u y đ ị n h b ở i :
A H ệ s ố k h u ế c h đ ạ i A ol
B Mạch hồi tiếp dương
C Mạch hồi tiếp âm
D Linh kiện RC trong mạch lọc

ASK & ANSWER
TRAINING CUỐI KỲ II NĂM HỌC 2021-2022
CÁC THIẾT BỊ
VÀ MẠCH ĐIỆN TỬ
MÃ QR

Các thiết bị và mạch điện tử

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Các thiết bị và mạch điện tử

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TRAINING CUỐI KỲ II NĂM HỌC 2021-2022

25/06/2022 © Copyright of BHT.KTMT, 2022 1

25/06/2022 © Copyright of BHT.KTMT, 2022 2

▪ CHUYỂN TIẾP P-N

▪ DIODE: ĐẶC TÍNH, ỨNG DỤNG

▪ MẠCH CHỈNH LƯU

25/06/2022 © Copyright of BHT.KTMT, 2022 3

VẬT LIỆU BÁN DẪN

25/06/2022 © Copyright of BHT.KTMT, 2022 4

VẬT LIỆU BÁN DẪN

Khi ta cung cấp năng lượng (nhiệt độ),

25/06/2022 © Copyright of BHT.KTMT, 2022 5

VẬT LIỆU BÁN DẪN

Dòng điện electron và dòng điện lỗ trống

25/06/2022 © Copyright of BHT.KTMT, 2022 6

CHUYỂN TIẾP P-N

Quá trình hình thành vùng chuyển tiếp P-N

25/06/2022 © Copyright of BHT.KTMT, 2022 7

CẤU TẠO CỦA DIODE

• Là thiết bị sử dụng vật liệu bán dẫn.

• Chiều thuận => dẫn

25/06/2022 © Copyright of BHT.KTMT, 2022 8

NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG

Phân cực thuận

25/06/2022 © Copyright of BHT.KTMT, 2022 9

NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG

Phân cực nghịch

25/06/2022 © Copyright of BHT.KTMT, 2022 10

ĐẶC TÍNH DIODE

Đặc tính V-I

=> I chạy qua diode phụ thuộc

25/06/2022 © Copyright of BHT.KTMT, 2022 11

ĐẶC TÍNH DIODE

Ảnh hưởng của nhiệt độ đến sự hoạt động của diode

25/06/2022 © Copyright of BHT.KTMT, 2022 12

CÁC MÔ HÌNH CỦA DIODE

Mô hình diode lý tưởng

• Bỏ qua điện trở của diode

25/06/2022 © Copyright of BHT.KTMT, 2022 13

CÁC MÔ HÌNH CỦA DIODE

Mô hình diode thực

25/06/2022 © Copyright of BHT.KTMT, 2022 14

CÁC MÔ HÌNH CỦA DIODE

Mô hình diode hoàn chỉnh

25/06/2022 © Copyright of BHT.KTMT, 2022 15

CÁC ỨNG DỤNG CỦA DIODE

Bộ cấp nguồn một chiều cơ bản: Biến đổi dòng

25/06/2022 © Copyright of BHT.KTMT, 2022 16

25/06/2022 © Copyright of BHT.KTMT, 2022 17

MẠCH CHỈNH LƯU

2 loại mạch chỉnh lưu

25/06/2022 © Copyright of BHT.KTMT, 2022 18

MẠCH CHỈNH LƯU BÁN CHU KÌ

Cách hoạt động

25/06/2022 © Copyright of BHT.KTMT, 2022 19

MẠCH CHỈNH LƯU TOÀN CHU KÌ

Cách hoạt động: Hiệu điện thế trung bình

25/06/2022 © Copyright of BHT.KTMT, 2022 20

MẠCH CHỈNH LƯU TOÀN CHU KÌ

V p(out) =V p(sec) /2 – 0.7

25/06/2022 © Copyright of BHT.KTMT, 2022 21

MẠCH LỌC NGUỒN MỘT CHIỀU

25/06/2022 © Copyright of BHT.KTMT, 2022 22