ევროკავშირის სამართალი და მისი გავლენა

ქართულ სამართალზე

მარიამ ჯიქია
სამართლის დოქტორი, პროფესორი

ევროპული ინტეგრაციის ისტორია

ევროკავშირის ორგანოები
ევროკავშირის შიდა ბაზარი
 ევროპული ინტეგრაციის პროცესი

 1950 წლის 9 მაისი - შუმანის გეგმა;

 1951 წელი - ქვანახშირისა და ფოლადის ევროპული
გაერთიანების დამფუძნებელი ხელშეკრულება;
 1957 წელი - ევროპული ეკონომიკური გაერთიანება;
 1957 წელი - ატომური ენერგიის ევროპული გაერთიანება.

 დამფუძნებელი ქვეყნები: საფრანგეთი, გერმანია, იტალია,

ბელიგია, ლუქსემბურგი და ნიდერლანდები.
 ევროპული ინტეგრაციის პროცესი

 1965 წელი - შერწყმის ხელშეკრულება;

 1965 წელი - „ცარიელი სკამის პოლიტიკა“
 1966 წელი - „ლუქსემბურგის კომპრომისი“;
 1968 წელი - საბაჟო კავშირის ამოქმედება;
 1970 წელი - საფინანსო რეფორმა;
 1973 წელი - გაფართოება: დიდი ბრიტანეთი, ირლანდია,
დანია;
 1974 წელი - ევროპული საბჭოს შექმნა;
 ევროპული ინტეგრაციის პროცესი

 1979 წელი - ევროპული სავალუტო სისტემის დაფუძნება;

 1979 წელი - საპარლამენტო არჩევნების ჩატარება;
 1981 წელი - გაფართოება: საბერძნეთი;
 1985 წელი - შენგენის ხელშეკრულება;
 1986 წელი - გაფართოება: ესპანეთი, პორტუგალია;
 1986 წელი - ერთიან ევროპული აქტი;
 1992 წელი - მაასტრიხტის ხელშეკრულება;
 ევროპული ინტეგრაციის პროცესი

 1995 წელი - გაფართოება: ავსტრია, შვედეთი, ფინეთი,

ნორვეგია;
 1997 წელი - ამსტერდამის ხელშკრულება;
 1999 წელი - ევროს შემოღება უნაღდო ანგარიშწორებაში;
 2000 წელის - ევროპული კავშირის ძირითდ უფლებათა
ქარტია;
 2001 წელი - ნიცის ხელშკრულება;
 2004 წელი - გაფართოება: ლიეტყუვა, ლატვია, ესტონეთი,
პოლონეთი, ჩეხეთი, სლოვაკეთი, უნგრეთი, სლოვენია,
მალტა, კვიპროსი;
 ევროპული ინტეგრაციის პროცესი

 2004 წელი - საკონსტიტუციო ხელშეკრულება;

 2007 წელი - გაფართოება: ბულგარეთი, რუმინეთი;
 2007 წელი - ლისაბონის ხელშეკრულება.
 2013 წელი - გაფართოება: ხორვატია;
 2016 წელი - Brexit-ის პროცესის დასაწყისი.

 2009 წელს ლისაბონის ხელშეკრულების ძალაში შესვლით

ევროკავშირს სამართალსუბიექტობა მიენიჭა.
 ევროკავშირის სამართლის წყაროები

 პირველადი სამართლის წყაროები:

→ ევროკავშირის დამფუძნებელი ხელშეკრულებები, მათი
დანართები, პროტოკოლები;
→ გაწევრიანების ხელშკრულებები და სხვა.

 მეორადი სამართლის წყაროები:

→ რეგულაცია;
→ დირექტივა;
→ გადაწყვეტილება და სხვა.
კომპეტენციის დანაწილება ევროკავშირსა და წევრ
ქვეყნებს შორის
 განსაკუთრებული;
 ერთობლივი;
 მაკოორდინირებელი;
 მხარდამჭერი;
 შემავსებელი.
სუბსიდიურობა → როცა შესაბამისი ღონისძიებით დასახული
მიზნის მიღწევა არ შეიძლება საკმარისად მიღწეულ იქნეს
წევრი სახელმწიფოს დონეზე, ხოლო ევროკავშირის დონეზე ამ
მიზნის მიღწევა უკეთესად არის შესაძლებელი.
მადლობა ყურადღებისთვის!