PINAGDAUSAN NG UNANG KATOLIKONG MISA SA PILIPINAS

● Ito ay ginanap noong ika-31 ng Mayo 1521 na pinangunahan ni Padre Pedro de

Valderrama, ang tanging pari noon.
● Ang Unang Banal na Misa ay minarkahan ang pagsilang ng Romano Katolisismo sa
Pilipinas
● Ayon sa mga saksi, naganap ito sa isang pulo ng Mazaua - sa lokasyon ng malawakang
tinatawag sa ngayon bilang Limasawa, isang maliit na pulong bayan sa dulo ng
lalawigan ng Katimugang Leyte
○ Ang mga saksi:
■ Antonio Pigafetta
■ Gines de Mafra
■ Francisco Albo
■ Ang Henoes na Piloto
■ Martin de Ayamonte
● Idinaos ang makasaysayang pangyayari nang naitakdang dumaong ang Portuges na
nabigador na si Fernando Magallanes sa kanluraning daungan ng pulo ng Mazaua
● Pinaniniwalaan sa Butuan naganap ang kauna-unahang naging misa sa ating bansa at
hindi sa Limasawa

REFERENCES
● https://tl.wikipedia.org/wiki/Unang_misa_sa_Pilipinas#:~:text=Naganap%20ang%20unan
g%20misa%20sa,bagaman%20may%20kamalian%E2%80%94bilang%20Limasawa%2
C
● https://www.slideshare.net/chad4510/site-offirstmassinthephilippines-history14
 PINAGDAUSAN NG UNANG KATOLIKONG MISA SA PILIPINAS

● Petsa: Marso 31, 1521, Linggo ng Pagkabuhay (Easter Sunday)

● Pari: Fr. Pedro de Valderrama
● Lugar: ??

Isang mahalagang petsya sa kasayasayan ng relihiyong kristiyanismo sa pilipinas ang huling

araw ng marso o marso 31, 1521. Dahil sa araw na ito isinagawa ang kauna-unahang
pagsambang kristiyano sa ating bansa, ang unang banal na misa at unang pagpapakilala ng
relihiyong kristiyanismo sa pilipinas. Na taon din sa lingo ng pagkaabuhay ang nangyaring misa
sa limasawa at isinagawa na ang unang seremonya ng misa sa may dalampasigan ng
limasawa sa panguguna ni padre pedro de valderrama ang nag-iisang pareng nakaligtas sa
ekspidisyon si Magallanes. Ngunit saan ng aba tunay na ginanap and unang misang katoliko sa
ating bansa?

Pero bago tayo tumalon sa parting iyan, sino nga ba si Fernando De Magallanes
● Mas kilala sa tawag na Ferdinand Magellan
● Portuges na maglalakbay
● Pinamunuan ang ekspedisyon Magellan–Elcano na may layuning ikutin ang buong
daigdig.
● Nagtala ng unang misang Katoliko sa Pilipinas.

Ilan sa mga primaryang batis

Karamihan sa mga pangunahing pinagmumulan ng kanilang patunay kung saan idinaos ang
unang misang katoliko ay mula sa

● talaan ni Francisco Albo sa ekspedisyon ni Magellan at;

● sa libro ni Antonio Pigafetta

Sino si Antonio Pigafetta at Francisco Albo?

Antonio Pigafetta
● Isang Italyano na iskolar at manlalakbay mula sa Venice.
● Siya ang mananalaysay ni Fernando de Magallanes sa kanyang ekspedisyon.
● Isa sa mga nakaligtas sa ekspedisyon
Francisco Albo
● Taga-benesiya noong ekspedisyon ni Magellan
● Orihinal na botswain ng Trinidad sa ekspedisyon.
● Nag-sulat ng talaan ng paglalayag, ang Diario ó derrotero.
● Isa sa mga nakaligtas sa ekspedisyon

Ngayon, saan na nga bang tunay na ginanap ang unang misa sa ating bansa?
May ilang nagsasabi na sa Masao, Butuan at may iba namang nagsasabi na sa Limasawa,
Leyte.
Masao, Butuan:
● Nakasulat sa mga tradisyon ng simbahang katoliko sa Butuan, Agusan Del Norte.
● Nang taong 1872, naglagay ang mga katoliko ng isang krus o palatandaan sa bayan ng
Magallanes.
● Ayon sa historyador na si Sonia Zaide, naganap ang unang misa sa Masao sa Butuan.

● Naniniwala rin si Greg Hontiveros, isang pangulo ng Butuan City Heritage Society na sa
Butuan ginanap ang unang misa sa pilipinas.

Mga pruweba:
● 10 balangay na mga bangka ang natagpuang malapit sa Masao River noong
1976. (According to the Butuan City Cultural and Historical Foundation and
ButuanGovernment, ten (10) balanghai boats were found near theMasau River
where it is located in Butuan City. ApproxThese balanghai boats are
1,600-year-old.)
● Ang Palayan sa Butuan. (After the said "first mass" took place in the Philippines,
the group ofMagellan, along with Pigafetta remained in the said place
 Mazauaand they helped harvest the rice. Now, how did you say that to Limasawa
held the first mass as it was a typhoon prone area andare the lands here
incapable of growing rice? Already on the other hand, it is what Masau has in
Butuan rich in land and has vast rice fields.)
● Ginto at minahan sa kanlurang baybayin ng Surigao del Norte. (Accoding to
Pigafetta's journal, it has been said there the area of ​Mazaua is abundant in
animals such as pigs, goats,birds and others, especially this place is also rich in
gold. That ifwill look at the Limasawa area is just a small island and notsee these
characteristics. Not like Masau in Butuan)
● 6 na beses kinilala ang butuan sa salaysay ni Antonio Pigafetta ayon kay Fr.
Joesilo C. Amalla.

● Lokasyon ng unang misa na 9 degrees latitude. (for complete context, read this:
https://www.bomboradyo.com/butuan/claim-sa-butuan-nga-dinhi-gihimo-ang-una
ng-misa-gipalig-sa-libro-ni-antonio-pigafetta/)
● Libro ni Francisco Colin (for context, read:
https://journals.ateneo.edu/ojs/index.php/budhi/article/download/582/579)

○ Isang misyonerong Espanyol, miyembro ng Kapisanan ni Hesus, isang

mananalaysay at tagapagturo.
○ Inilathala ang librong Labor Evangelica noong 1663.

● Libro ni Francisco Combés (1620 – 1665) (read this for complete context:
https://journals.ateneo.edu/ojs/index.php/budhi/article/download/582/579)
 ○ Isang paring Espanyol na nagtatag ng mga Kristiyanong monasteryo sa
Pilipinas noong ika-17 siglo.
○ Inilathala ang Historia de Mindano Y Jolo noong 1667

Brief story on why Butuan is the site of the first mass in the Philippines
Ayon sa historian na si SoniaZaide ay naganap ang unang misa sa Mazaua sa Butuan.Sinabi ni
Zaide na ito ay nakabatay sa diary ni Antonio Pigafetta. Noong 2012, sinabi ng mgahistorian na
may matibay na ebidensya na sa Butuan naganap ang unang misa. Sinabi ng isangpangulo ng
Butuan City Heritage Society na si Greg Hontiveros ay naniniwala na sa Butuannaganap ang
unang misa sa Pilipinas. Noong isinagawa ang misa ay nadoon ang mga pinuno nglugar ng
Butuan na sina Mazaua Rajah Siaiu at ang kapatid nitong si Rajah Colambu. Dahil ditomas
matibay ang ebidensyana sa Butuan ang nangyari ang unang misa dahil nandoon mismoang
mga pinuno ng Butuan. Ang isa pang inihain nila ay may mga Espanyol na tumulong sa
pag-aani ng palay noong araw ng unang misa ngunit wala namang taniman ng palay sa
Limasawa athindi tulad sa Mazaua sa Butuan. Mayroon pang ebidensya na inihain si Padre
Amalla sakanilang pahayagan na nakatkoy sa nabiling niyang transkriptiyon sa chronicle ni
AntonioPigafetta sa Milan, Italy. Ayon kay Padre Amalla, mababasa sa pahina na 135 ng aklat
naisinagawa ang unang misa sa isla ng Mazaua at pinagplanuhan ng magkakapatid na hari
sanasabing lugar at isla ng Butuan na sina Kulambo at Siago. Sa nasabing aklat din ay nasabi
naanim na beses na kinilala ang Butuan, at 12 beses ang Mazaua kumpara sa Limasawana
hindinabanggit kahit isa man lang ni Pigafetta.

Limasawa, Leyte
Mga patunay:
● Fr. Pedro Valderrama - Pari na nagsagawa ng unang misa.
● Krus ni Magellan - Pinaniniwalaang kauna-unahang Krus na itinirik sa bansa.
● Talaarawan ni Antonio Pigafetta - Naglalahad na ang unang misa ay sa Limasawa
ginanap.
● Baptismo ng mga Rajah sa Limasawa (for the whole context
https://catholicspirit.com/news/introduction-of-christianity-in-the-philippines)
 ● Francisco Albo - Naglathala na mayroong malaking Krus sa itaas ng bundok.
● Konklusyon ni Dr. Antonio Sanchez de Mora - Mga dokumento mula sa ika-16 na
siglo. (for complete context read
https://www.studocu.com/ph/document/university-of-san-jose-recoletos/philippine-history
/the-first-mass-notes-ge-rph/25333862)
● MAPA NG MAZAUA (for context read
https://history-ph.blogspot.com/2020/08/first-mass.html)

● National Historical Institute (NHI) - Sila ay nanindigan na sa Limawasa ginanap ang

Unang Misa sa Pilipinas.
● The National Historical Commission of the Philippines - Pinagtibay ng NHCP na sa
Limasawa Island ginanap ang Unang Misa.
● Republic Act No. 2733 - Batas na nagpapatunay na sa Limasawa naganap ang unang
misa.

Summary:
● Si Fr. Pedro Valderrama ang nanguna sa misa
● Sa Limasawa naganap ang unang binyag
● Naitala sa talaarawan ni Antonio Pigafetta ang Magellan expedition sa Homonhon at
Mazaua (ngayo'y Limasawa)
● Si Fr. Pedro Valderrama ang nanguna sa misa
● Sa Limasawa naganap ang unang binyag
● Naitala sa talaarawan ni Antonio Pigafetta ang Magellan expedition sa Homonhon at
Mazaua (ngayo'y Limasawa)
● Kumonsulta ang NHI sa mga historyador at intelektwal (konklusyon: Limasawa)
● "Walang sapat na ebidensya ang Butuan" – NHCP
● Pinagtibay ito ng RA 2733
● Taong 1872, nagtayo ang mga katoliko ng krus
● Naiproklama ng ilang historyador (Sonia Zaide at Greg Hontiveros) ang ukol sa unang
misa sa Butuan
 ● Napatunayan ng pag-aaral ng kartograpiya at mga siyentipikong mapa na nagmula sa
Espanya

Konklusiyon:
Saan ba talaga naganap ang unang misang katoliko sa pilipinas?
● Dahil sa mga batis at impormasyon na nakalap ng aming pangkat, aming tinatapos ang
pagsusuring ito sa pagsasabing, sa Limasawa, Leyte naganap ang unang misang
Katoliko sa Pilipinas. Na siyang pinagtibay din ng The National Historical Commission of
the Philippines(NHCP), ng kanilang idiniklara noong July 15, 2020 na sa Limasawa nga
ginanap ang unang misang katoliko sa Pilipinas
● Ang paniniwala ng iba na sa Masao, Butuan ginanap ang unang misang katoliko sa
Pilipinas ay pakana lamang ng ibang tao para lamang mas lumaganap ang katolisismo
sa Mindanao.

MAPA:

Brief story on why limasawa is the site of the first mass in the Philippines
Bago pa man mangyari ang unang misang katoliko ay nagkaroon na ng magandang relasyon
ang dalawang panig ng mga Espanyol at mga katutubo sa limasawa sa bisa ng sanduguan nila
Fernando Magallanes at raja kulambu noong marso 29, 1521, sa tabi ng dalampasigan ng isla
ng limasawa sa kasalukuyan na lalawigan ng southern leyte, dito isinagawa ang seremonya ng
unang misa sa kasaysayan. Na dinalahan nila Fernando Magallanes at tinataya na limampo sa
mga tauhan niya, kasama na rin dito si Antonio pigafeta dinaluhan din ito nila raja kulambo at
siago at ilan pa sa mga katutubo sa isla ng limasawa na nais makita ang itinnuturing nilang
banyagang ritwal na pagsamba. Na taon din sa lingo ng pagkaabuhay ang nangyaring misa sa
limasawa at isinagawa na ang unang seremoonya ng misa sa may dalampasigan ng limasawa
sa panguguna ni padre pedro de valdedrrama ang nag-iisang pareng nakaligtas sa ekspidisyon
si Magallanes masugit namang sinubaybayan ng mga katutubo ang nasaksihan nilang
banyagang ritwal matapos ang simpleng misa at isinagawa naman ang pagpapatayo ngkahoy
na krus sa ibabaw ng burol na dinaluhan naman ni padre valdederrama, Magallanes, pigafetta,
raja kulambo, and siago. Ayun kay pigafetta idinisal nila ng sabay-sabay at paulit-ulit and ama
namin at and ave maria, nakisabay din sina raja kulambo at siago, sa pangyayaring ito isinilang
ang relihiyong kirstiyanismo sa ating bansa na siyang naging bahagi ng ating pambansang
kamalayan at kultura sa darating na generasyon. Simula pa lamang nuong 1872, kinikilala na
ng pamahalaang kastila na ang isla ng limasawa kung saan naganap ang unang misa sa
bansa, ito ay batay na rin at pagtatala ni pigafetta sa kaniyang journal. Katunayan ay isinabatas
pa nga ang RA 2733 noong ika-laning siyam ng hunyo taong 1960 na kinilala ang isla ng
limasawa bilang lugar na pinag ganapan ng unang misa, nagpagawa pa si dating ginang Imelda
marcos ng krus sa tuktok ng burol na natatanaw ang barangay Magallanes sa urang isla ang
shrine of the holy mass nuong 1984 ay ginastusan pa ng milyon-milyong piso. Pero sa paglipas
ng ilang mga taon ay hinamon ang paniniwalang ito ng ipanukala ng pilipinong historyador na si
Sonia zaide na ang lugar ng unang misa sa pilipinas ay nangyari hindi sa limasawa kundi sa
Butuan sa agusan del norte na nagbasi rin sa mga tala ni pigafeta, mahaba-habang debate rin
ang pinagdaanan ng mga magkakatunggaling historyador na iginigiit ang kanilang mga
argumento gamit ang mga tala ni pigafetta ng isa pang nagtalasa kanilang paglalakbay na si
Francisco albo na siya namang nagbigay nang mas ditalyadong paglalarawan sa nangyaring
pagtatayo ng krus sa limasawa, ayon kay albo na mula sa burol ay tanaw ang tatlong mga isla
sa kanluran at timog kanlurang bahagi na tumutuga sa paglalarawan ngayon sa katimogang
bagahi ng limasawa, di katulad sa bandang Butuan na isang isla lamang ang natatanaw.
Namagitan na ang national historical commission of the Philippines sa isyu, at makalipas ang
ilang taon ay pormal nang idiniklara nung July 15, 2020 ng national historical commission of the
Philippines na sa limasawa nangyari ang unang misa sa bansa ito ay paghahanda na rin sa
quincentenary na anibersaryo ng pagsilang ng kristiyanismo sa pilipinas at ang pagdating nila
Magallanes sa ating bansa.

Mga Sanggunian:

A. PIGAFETTA in Philippine History and Heritage. (n.d.). The Philippine Italian Association.
https://philippineitalianassociation.org/events/2021/4/12/antoni-pigafetta-in-philippine-history-an
d-heritage
About Antonio Pigafetta. (2021, March 11). The Philippine Diary Project.
https://philippinediaryproject.com/about-the-philippine-diary-project/about-the-diaries/about-anto
nio-pigafetta/

About Francisco Albo. (2021, March 11). The Philippine Diary Project.
https://philippinediaryproject.com/about-the-philippine-diary-project/about-the-diaries/about-fran
cisco-albo/

About | 500 Years of Christianity - Cebu. (n.d.). https://500yoccebu.ph/about/

The Baptism of Rajah Humabon and Wife. (2021, April 14).

https://www.youtube.com/watch?v=TY99kz5b1tE

Cannon, T. B. (1936). Jesuit Online Library.

https://jesuitonlinelibrary.bc.edu/?a=d&d=wlet19361001-01.2.2&e=-------en-20--1--txt-t
xIN-------

Introduction of Christianity in the Philippines. (n.d). The Catholic Spirit.

https://catholicspirit.com/news/introduction-of-christianity-in-the-philippines

Kasaysayan Ng Moro: Combes 01 (n.d) Website. http://www.elaput.org/comb01.htm

Krus ni Magallánes. (n.d.). CulturEd: Philippine Cultural Education Online.

https://philippineculturaleducation.com.ph/krus-ni-magallanes/

Door, N. (2022, September 24). Site of the First Catholic Mass in the Philippines: Limasawa or
Masao? https://www.youtube.com/watch?v=5bzjYV0vcJw&feature=youtu.be

Maximiano, J. M. B. (2018, January 16). Christianity’s arrival in PH – boon or bane?

INQUIRER.net USA. https://usa.inquirer.net/9448/christianitys-arrival-ph-boon-bane

Newsdesk, B.B (2018, August 30). Claim sa Butuan nga dinhi gihimo ang unang misa,
gipalig-on sa libro ni Antonio Pigafetta.
https://www.bomboradyo.com/butuan/claim-sa-butuan-nga-dinhi-gihimo-ang-unang-misa-gipalig
-sa-libro-ni-antonio-pigafetta/

Noong marso 31 1521 ginanap sa limasawa ang unang misa. (2020, March 11). Course Hero.
https://www.coursehero.com/file/p40prs1/Noong-Marso-31-1521-ginanap-sa-Limasawa-ang-una
ng-misa-sa-Pilipinas-Si-Padre/

Puspus, I.C. (2021). THE FIRST MASS.

https://www.studocu.com/ph/document/university-of-san-jose-recoletos/philippine-history/the-firs
t-mass-notes-ge-rph/25333862
Torodash, M. (1971, May 1). Magellan Historiography
https://read.dukeupress.edu/hahr/article/51/2/313/152610/Magellan-Historiography

Torrevillas, D. M. (2018, July 16). Let the Limasawa Debate Roll. Philstar.com.
https://www.philstar.com/opinion/2018/07/17/1834176/let-limasawa-debate-roll

WHERE ON EARTH IS MASAUA? SEARCH FOR THE MYSTERIOUS ISLAND OF THE FIRST
MASS. (2020, August 12). https://history-ph.blogspot.com/2020/08/first-mass.html

Yumol, D. T. (2020, August 20). NHCP affirms Limasawa Island as site of first Catholic mass in
the country.
https://www.cnnphilippines.com/news/2020/8/20/NHCP-affirms-Limasawa-Island-as-site-of-first-
Catholic-mass-in-the-country.html