ใบความรู้ที่ ๖ เรื่องประเภทของเสื้อผ้า หน่วยที่ ๓

ประเภทของเสื้อผ้า
เสื้อผ้าแบ่งตามชนิดของเส้นใยที่นำมาทอเป็ นผืนผ้าได้เป็ น ๓ ประเภทดังนี ้
๑. เสื้อผ้าจากเส้นใยธรรมชาติ ซึ่งเป็ นเส้นใยที่มีอยู่ในธรรมชาติเช่น
ผ้าฝ้ ายผลิตจากปุยฝ้ ายซึ่งเป็ นส่วนที่ห่อหุ้มเมล็ดฝ้ าย ผ้าลินินผลิตจากลำ
ต้นแฟลกซ์ผ้าไหมผลิตจากรังไหม ผ้าขนสัตว์ผลิตจากขนแกะอูฐกระต่าย โดยผ้าแต่ละ
ชนิดมีคุณสมบัติและการนำ ไปใช้ประโยชน์ดังนี ้

ชนิดของผ้า คุณสมบัติ การนำ ไปใช้ประโยชน์

ผ้า เงามันน้อย ยืดหยุ่นตํ่า อาจหดหลัง ตัดเย็บเสื้อผ้าสวมใส่ใน
ฝ้ าย(Cotton) ซักเหนียวปานกลาง เมื่อเปี ยกจะ ฤดูร้อน
เหนียวเพิ่มขึน
้ ดูดความชื้นระบาย ทำผ้าเช็ดตัวผ้าเช็ดมือ
ความร้อนได้ดีไม่มีปัญหาไฟฟ้ าสถิต ผ้าปูที่นอน
ไม่เป็ นขุย ทนความร้อนสูงได้ดี ปลอกหมอน เสื้อผ้าเด็ก
ทนทานต่อการขัด ถูและด่าง ไม่ทน อ่อน
กรดยับง่ายติดไฟเร็ว ผ้าอ้อม
ผ้า เงามันสวยงามดูดซับความชื้นได้ดี ตัดเย็บเสื้อผ้าสวมใส่ใน
ลินิน(Linen) กว่า ผ้าฝ้ าย แห้งเร็ว ทนความร้อน ฤดูร้อน
และแสงแดดได้ดีต้านทานราและ ทำผ้าลูกไม้ผ้าเช็ดหน้าผ้า
แบคทีเรียได้ดีกว่าผ้าฝ้ าย ไม่มีปัญหา ปูโต๊ะ
ไฟฟ้ าสถิตแต่ไม่ทนทานต่อการขัดถู ผ้าเช็ดปาก
เนื้อผ้าแข็งไม่ทงิ ้ ตัว ยืดหยุ่นตํ่า ยับ
ง่าย ไม่ทนต่อ สารฟอกขาว
ผ้าไหม(Silk) เงามัน สวยงาม ผ้าทิง้ ตัวดีดูดซับ ตัดเย็บเสื้อผ้าสำหรับไป
ความชื้นได้ดีจึงย้อมสีและตกแต่ง งานหรือ
ด้วย สารเคมีได้ง่าย สภาพอากาศ ตัดเป็ นเครื่องแต่งกาย
ร้อนสวมใส่แล้วจะรู้สึกเย็นสบาย ประจำชาติ
และอบอุ่นเมื่อ สวมใส่ในฤดูหนาว มี ผ้าพันคอผ้าเช็ดหน้า
สีสดใส มีปัญหา ไฟฟ้ าสถิตน้อยมาก ริบบิน
้
 ๒. เสื้อผ้าจากเส้นใยสังเคราะห์ ซึ่งเป็ นใยที่มนุษย์
สังเคราะห์ขน
ึ ้ จากสารเคมีแล้วผลิตเป็ นผืนผ้า เสื้อผ้าใยสังเคราะห์
ดูแลรักษาง่าย เพราะไม่ยับยืดหยุ่นและคืนตัวได้ดีแต่ไม่ค่อยดูดซึม
นํา้ และไม่ระบายความร้อนจึงเหมาะที่จะสวมใส่ในห้องปรับอากาศ 
ผ้าใยสังเคราะห์แต่ละชนิดมีคุณสมบัติและการนำ ไปใช้ประโยชน์
ดังนี ้

ชนิดของผ้า คุณสมบัติ การนำไปใช้ประโยชน์

ผ้า มีความเหนียว แข็งแรงทนทานมาก ใช้ทำถุงน่องสตรีและ
ไนลอน(Nylon) ยืดหยุ่นง่ายเมื่อถูกไฟจะละลายไม่ เสื้อผ้าต่างๆ
ไหม้เมื่อนำ ออกไฟจะดับ เถ้าเป็ น
ก้อนแข็งบีบไม่แตก
ผ้าพอลิเอสเท ส้นใยนุ่มดูดความชื้นได้น้อยนํา้ หนัก ใช้เลียนแบบและผสมกับ
อร์ เบาไม่ยับง่าย ไม่หดตัว รีดจับจีบ เส้นใยอื่นได้ดีนิยมใช้ใน
(Polyester)      ถาวรได้ไม่ย้วย แห้งไว ซักง่าย ดูแล วงการ
    ง่าย เมื่อเผาจะกลายเป็ นยางสีดำ อุตสาหกรรมเสื้อผ้า
บางส่วนจะกรอบ
ผ้าอไครลิก ไม่หด แห้งง่าย ทนต่อการซักฟอก ใช้ทำ เสื้อขนสัตว์เทียม
(Acrylic) นํา้ หนักเบา เมื่อเผาไฟจะสลายไหม้ ผลิตผ้าที่
เป็ นยาง มีขนไหมพรม ผ้าห่ม
ถุงเท้า
พรมปูพ้น
ื
ผ้าสแปนเด็กซ์ ต้านทานแรงดึงได้สูง ใช้ทำ เสื้อชัน
้ ในสตรียาง
(Spandex)หรือ ยืดและ
ไลครา (Lycra) ผ้าที่ใช้ทางการแพทย์

๓. เสื้อผ้าจากเส้นใยกึ่งสังเคราะห์ ซึ่งเป็ นเส้นใยผสม

ระหว่างใยธรรมชาติและใยสังเคราะห์หรือนำ เอาเส้นใยธรรมชาติ
มาดัดแปลงด้วยวิธีทางเคมีผ้าจะมีเนื้อนุ่ม เป็ นมันเงา ดูดซึมนํา้ ได้ดี
แต่ไม่ค่อยมีความเหนียว เสียรูปทรงเมื่อถูกนํา้ ไม่ทนกรดเข้มข้น ผ้า
ใยกึ่งสังเคราะห์แต่ละชนิดมีคุณสมบัติและการนำ ไปใช้ประโยชน์
 ใบงานที่ ๖ เรื่อง เรื่องประเภทของเสื้อผ้า หน่วยที่ ๓
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๖ เรื่อง ประเภทของเสื้อผ้า
รายวิชา การงานอาชีพ ๕ รหัส ง๒๓๑๐๑ ภาคเรียนที่ ๑ ชัน
้
คำชีแ้ จง : ให้ นกั เรี ยนตอบคำถามต่อไปนี ้

1. เสื้อผ้าแบ่งตามประเภทเส้นใยได้กี่ประเภท อะไรบ้าง
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………

๒. ให้นักเรียนวิเคราะห์ความแตกต่างของเสื้อผ้าแต่ละประเภทแล้วเขียนบันทึกลงในแผนภาพ
ความคิดแบบเปรียบเทียบ

๓. ผ้าชนิดใดเหมาะสำหรับมาผลิตผ้าเช็ดตัว เพราะเหตุใด
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

๔. ผ้าชนิดใดเหมาะสำหรับสภาพภูมิอากาศประเทศไทย เพราะเหตุใด
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
 ใบความรู้ที่ ๗ เรื่องหลักการดูแลเสื้อผ้า หน่วยที่ ๓
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๗ เรื่อง หลักการดูแลเสื้อผ้า
รายวิชา การงานอาชีพ ๕ รหัส ง๒๓๑๐๑ ภาคเรียนที่ ๑ ชัน
้

การดูแลเสื้อผ้าให้ทนทานใช้งานได้นานมีหลักการดังนี ้

    ๑. ขณะสวมใส่เสื้อผ้าต้องระมัดระวังไม่ให้เปรอะเปื้ อนและถูกของแหลมคมเกี่ยวขาด

๒. ไม่ควรใส่ของหนักหรือของมีคมในกระเป๋าเสื้อ กระเป๋ากระโปรง กระเป๋ากางเกง
เพราะจะทำ ให้กระเป๋าขาดได้
๓. เสื้อผ้าเมื่อถอดแล้วจะสวมใส่อีก เช่นเสื้อกันหนาว สูทไม่ควรแขวนไว้ที่ตะปูเพราะ
จะเสียรูปทรงควรแขวนด้วยไม้แขวนเก็บไว้ในที่อากาศ ถ่ายเทได้ดี
๔. สำรวจสัญลักษณ์บนป้ ายผ้าที่ติดมากับเสื้อผ้า และดูแลรักษาให้ถูกวิธีดังตัวอย่าง
๕. สำรวจชนิดของผ้าเพื่อให้เลือกใช้วัสดุอุปกรณ์และเครื่องมือในการดูแลรักษาได้
เหมาะสม
๖. หยิบสิ่งของออกจากกระเป๋าเสื้อกระเป๋ากางเกงกระเป๋ากระโปรงออกก่อนขจัดรอย
เปื้ อนและซัก
๗. ขจัดรอยเปื้ อนทันทีที่พบจะช่วยประหยัดแรงงานและเวลาในการซักเสื้อผ้า
๘. ซ่อมแซมเสื้อผ้าที่ชำรุดก่อนซักทำความสะอาด
๙. แยกผ้าสีผ้าขาว และผ้าสีตกไว้เพื่อความสะดวกในการซักและป้ องกันเสื้อผ้าสีหม่น
หรือสีตกใส่กัน
๑๐. ศึกษาวิธีใช้งานวัสดุอุปกรณ์และเครื่องมือในการดูแลเสื้อผ้าให้เข้าใจจากการอ่าน
ฉลากหรือข้อความบนบรรจุภัณฑ์และคู่มือแนะนำการใช้งานแล้วปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด
๑๑. จัดเก็บเสื้อผ้าอย่างถูกวิธีโดยไม่ให้ยับหรือเสียรูปทรง หยิบใช้สะดวก ปราศจากฝุ ่น
และแมลง
 วัสดุ อุปกรณ์ และเครื่ องมือที่ใช้ ในการดูแลเสือ้ ผ้ า

การดูแลเสื้อผ้าต้องมีความรู้เกี่ยวกับการใช้งานวัสดุ อุปกรณ์ และเครื่องมือในการ ดูแล

เสื้อผ้า เพื่อให้สามารถเลือกใช้ได้เหมาะสมกับลักษณะงาน ดังนี ้
สารซักฟอก  ใช้ทำ ให้ผ้าขาวสะอาดโดยสามารถใช้กับการซักมือหรือซักด้วยเครื่องซัก
ผ้ามีทงั ้ ชนิดผง และ นํา้ ก่อนใช้งานควรศึกษาวิธีใช้บนฉลากหรือบรรจุภัณฑ์แล้วปฏิบัติตาม
เพื่อให้ผ้าสะอาดและไม่เสียสภาพ
สารฟอกขาว   (สารฟอกแบบคลอรีน สารฟอกขาวไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์) ใช้ขจัด
รอยเปื้ อนทำ ให้ผา้ ขาวสะอาดมีหลายชนิดดังนี ้
    -  สารฟอกขาวคลอรีนหรือโซเดียมไฮเปอร์คลอไรด์ใช้กับผ้าฝ้ ายผ้าลินินไม่ควรใช้กับผ้า
ไหมและ ผ้าขนสัตว์
    -  สารฟอกขาวไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ใช้กับผ้าได้ทุกชนิดทำ ให้ผ้าขาว สวยได้นานและ
ไม่เกิดสีหม่นภายหลัง
สารปรับผ้านุ่มมีส่วนผสมของนํา้ มันช่วยเคลือบผืนผ้าลดความกระด้างของผ้าและช่วย
ลดการดูดซึมของนํา้ ควรใช้หลังการซักโดยผสมกับนํา้ ตามอัตราส่วนที่ระบุไว้บนบรรจุภัณฑ์
แล้วนำผ้าลงแช่ประมาณ ๑๐-๑๕นาทีจึงบิดผ้าตาก
  สารตกแต่งผ้าขาว (คราม)  ใช้ตกแต่งผ้าสีขาวให้ขาวสดใส โดยนำ ครามละลา
ยกับนํา้ แล้วนำผ้าที่ซัสะอาดไปแช่ทงิ ้ ไว้๕-๑๐ นาทีหลังจากนัน
้ จึงบิดและนำ ไปตาก
สารตกแต่งให้ผ้าคงรูป ใช้ตกแต่งให้ผ้าคงรูปมี๒ ชนิดดังนี ้
    ๑. แป้ งลงผ้า ใช้ได้กับผ้าสีผ้าขาว และนิยมใช้กับผ้าฝ้ าย และผ้าไหม โดยนำแป้ งมัน
สำปะหลังต้มกับนํา้ พอนํา้ แป้ งสุกข้นใส กรองด้วยผ้าขาวบาง ผสมกับนํา้ คนให้ทั่วนำผ้าลงแช่
บิดแล้วตากให้แห้ง
    ๒.เจลลีใช้ได้กับผ้าทุกชนิดโดยนำ ไปต้มผสมกับนํา้ และกรอง จากนัน
้ ผสมกับนํา้ คนให้ทั่ว
นำผ้าลงแช่บิดแล้วตากให้แห้ง
สารที่ทำให้ผ้าเรียบหรือนํา้ ยารีดผ้าเรียบ ใช้ฉีดพรมลงบนผ้าที่ต้องการให้เรียบก่อน
รีดมีส่วนผสมของฟิ ล์มพอลิเมอร์(ช่วยให้ผ้าเรียบอยู่ทรงนาน) ซิลิโคน (ทำ ให้ผ้าลื่นรีด
ง่าย)และนํา้ หอม(ช่วยให้ผ้ามีกลิ่นหอม)
กะละมัง ใช้ใส่นํา้ เพื่อซักเสื้อผ้า
แปรงซักผ้า ใช้ขัดถูเสื้อผ้าบริเวณที่มีคราบหรือรอยเปื้ อนที่ซักออก ได้ยาก เช่น ปก
เสื้อ ชายเสื้อแขนยาว และใช้ซักรองเท้าผ้าใบ
ตะกร้าใส่ผ้า ใช้ใส่ผ้าที่เตรียมจะซักหรือเสื้อผ้าที่ซักแล้วเตรียมจะตาก
เครื่องซักผ้า ใช้ซักเสื้อผ้า โดยมีทงั ้ ชนิดกึ่งอัตโนมัติถังคู่และแบบอัตโนมัติถังเดี่ยว การ
ใช้งานเครื่องซักผ้าแต่ละรุ่นนัน
้ ต้องศึกษาจากคู่มือการใช้งานที่แนบมากับตัวเครื่องเพื่อให้ใช้
 ใบงานที่ ๗ เรื่องหลักการดูแลเสื้อผ้า หน่วยที่ ๓
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๗ เรื่อง หลักการดูแลเสื้อผ้า
รายวิชา การงานอาชีพ ๕ รหัส ง๒๓๑๐๑ ภาคเรียนที่ ๑ ชัน
้

คำชีแ
้ จง : ให้นักเรียนตอบคำถามต่อไปนี ้

1. ให้นักเรียนเขียนผังความคิด (Mind Mapping)เพื่อแสดงความเชื่อมโยง ข้อมูลเกี่ยวกับเรื่อง

หลักการดูแลเสื้อผ้า

๒.ให้นักเรียนนำป้ ายสัญลักษณ์ที่ติดกับเสื้อผ้า ๑ ป้ ายแล้ววิเคราะห์การดูแลรักษาเสื้อผ้าตาม

ป้ ายสัญลักษณ์นัน
้

๓.ให้นักเรียนร่วมกันจับคู่แถบประโยคชื่อวัสดุ อุปกรณ์ และเครื่องมือในการดูแลเสื้อผ้า กับ

ลักษณะงานให้สัมพันธ์กันดังตัวอย่าง

วัสดุ อุปกรณ์ และ ลักษณะงาน

เครื่องมือในการ
 ใบความรู้ที่ ๘ เรื่อง การขจัดรอยเปื้ อนบนเสื้อผ้า หน่วยที่ ๓
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๘ เรื่อง การขจัดรอยเปื้ อนบนเสื้อผ้า
รายวิชา การงานอาชีพ ๕ รหัส ง๒๓๑๐๑ ภาคเรียนที่ ๑ ชัน
้

การขจัดรอยเปื้ อนบนเสื้อผ้า
การดูแลเสื้อผ้าแต่ละประเภทให้สะอาด คงสภาพดี ใช้งานได้นานต้องรู้จักวิธีการ
ขจัดรอยเปื้ อน ซัก ตาก รีด และเก็บรักษาทีถ
่ ูกต้อง ดังนีก
้ ารขจัดรอยเปื้ อนบนเสื้อผ้า
การทำกิจกรรมต่าง ๆ หรือเหตุการณ์ที่เกิดขึน
้ ในชีวิตประจำวัน เช่น เล่นกีฬา ขึน
้ รถ
ลงเรือ ทำงาน รับประทานอาหาร เกิดอุบัติเหตุ อาจทำให้เสื้อผ้าที่เราสวมใส่เปรอะเปื้ อน
จากคราบสกปรกต่าง ๆ ได้ ซึ่งหากไม่ขจัดทันที จะทำให้คราบสกปรกเหล่านัน
้ ฝั งแน่นใน
เส้นใยผ้า จนกระทั่งไม่สามารถซักออกได้ รอยเปื้ อนบนเสื้อผ้าที่พบเป็ นประจำมีวิธีการขจัด
ดังนี ้
๑.รอยเปื้ อนชอล์คเขียนผ้า นำผ้าที่เปื้ อนไปแช่ในน้ำสบู่อ่อนๆ หรือน้ำผสมผงซักฟอก
ก่อนนำผ้าไปซัก โดยเน้นขยีต
้ ามแนวรอยเปื้ อนจนกว่ารอยจะออก หรือโรยผงซักฟอกทิง้ ไว้
ตามแนวรอยเปื้ อนก่อนนำผ้าไปซัก
๒.คราบจากเตารีดไหม้ ให้นำหัวหอมไปถูบริเวณที่มีคราบ ทิง้ ไว้ซักพักแล้วล้างน้ำออก
๓น้ำผลไม้, น้ำมันพืช นำผ้าที่เปื้ อนไปขึงให้ตึงบนปากกะละมัง เทน้ำเดือดลงบนรอย
เปื้ อน แล้วจึงนำผ้าไปซัก
๔.รอยเปื้ อนน้ำส้มสายชู ผสมแอมโมเนีย ๑ ช้อนชา ในน้ำ ๒ ถ้วย (ครึ่งลิตร) แล้วนำ
ผ้าไปแช่ ๒-๓ นาที ล้างออกแล้วซักตามปกติ
๕.คราบน้ำชา รีบเทน้ำเดือดลงบนรอยเปื้ อนบนผ้าที่เพิ่งเปื้ อนจนรอยจางลง จากนัน
้
นำไปซักในน้ำอุ่นกับสบู่ ถ้ายังไม่ออกให้ใช้น้ำยาฟอกขาวเช็ด แล้วจึงนำไปซัก
๖.รอยเปื้ อนกาว ใช้น้ำส้มสายชูเช็ดที่รอยเปื้ อน นำมาแช่ในน้ำเย็น แล้วซักตามปกติ
๗.รอยเปื้ อนกาแฟ ใช้แป้ งข้าวเจ้าถูบริเวณรอยเปื้ อน แล้วจึงนำไปซักตามปกติ
๘.รอยเปื้ อนน้ำหมึก ก่อนซักให้นำเกลือป่ นโรยตรงรอยเปื้ อน แล้วบีบน้ำมะนาวลงไป
ให้ชุ่ม ผึ่งแดดไว้ครึ่งวัน จึงค่อยนำไปซัก
๙.รอยเปื้ อนช็อกโกแลต รีบนำผ้าที่เปื้ อนไปแช่น้ำอุ่นทันทีที่เปื้ อน อาจใช้น้ำยาขจัด
 ๑๖.ผ้าขึน
้ รา (เล็กน้อย) นำผ้าไปซักในน้ำสบู่ร้อนๆ หรือบีบมะนาวลงไปตรงที่มีราขึน
้
แล้วแช่ผ้าไว้ในผงซักฟอกสักครู่ แล้วจึงซัก
๑๗.รอยเปื้ อนยาแดงเช็ดรอยเปื้ อนด้วยแอมโมเนีย หรือซักด้วยน้ำส้มสายชูผสมน้ำ
  ๑๘.รอยเปื้ อนยาทาเล็บ ซับที่รอยเปื้ อนด้วยน้ำยาล้างเล็บ และเช็ดด้วยผ้าที่สะอาดจน
รอยเปื้ อนจางลง
๑๙.รอยเปื้ อนยางกล้วย ใช้มะนาวที่ฝานเป็ นชิน
้ บางๆ ถูตรงรอยเปื้ อนที่เป็ นคราบดำ
แล้วรีบนำมาซักทันที
๒๐.รอยเปื้ อนลิปสติกใช้ มันเปลวหมูทาตรงรอยเปื้ อน แล้วจึงซักในน้ำสบู่ร้อนๆ
หรือใช้ผงซักฟอกโรยตรงรอยเปื้ อน แล้วขยี ้ จากนัน
้ จึงซักตามปกติ หรือใช้วาสลินถูตรงรอย
เปื้ อน แล้วนำไปซักตามปกตินำผ้าที่เปื้ อนไปแช่ในน้ำผสมเกลือทิง้ ไว้ ๑ คืน จะทำให้รอย
ลิปสติกหายไป
 ๒๑.รอยเปื้ อนดินสอใช้ยาสีฟันป้ ายลงบนรอยดินสอแล้วขยี ้
  ๒๒.รอยเปื้ อนปากกาลูกลื่นใช้ฟองน้ำชุบแอลกอฮอล์เช็ดจนรอยจางลง แล้วจึงนำ
ไปซัก
 ๒๓.รอยเปื้ อนหมากฝรั่งขูดยางหมากฝรั่งออกด้วยสันมีดเบา แล้วใช้น้ำแข็งถูเพื่อให้
ยางนัน
้ แข็งตัว แล้วค่อยๆ แกะออก จากนัน
้ ใช้สำลีชุบแอลกอฮอล์เช็ด นำไปซักในน้ำสบู่อ่อน
  ๑๔.คราบเหงื่อไคลซักด้วยน้ำผสมน้ำส้มสายชูเล็กน้อย หรือน้ำมะนาวละลายยาแก้
ปวด ๒ เม็ดลงในน้ำ แช่ผ้าไว้สักครู่ จึงค่อยซักตามปกติ
๒๕.คราบโคลนปล่อยให้โคลนแห้ง แล้วใช้แปรงปั ดออก ซักด้วยน้ำเย็นหลายๆ ครัง้
จนไม่มีน้ำโคลนออกมา จึงซักด้วยผงซักซอก
๒๖.คราบน้ำตาเทียนใช้ก้อนน้ำแข็งขูดเกล็ดเทียนออกให้มากที่สุด จากนัน
้ จึงใช้
กระดาษประกบบริเวณที่เปื้ อนทัง้ ๒ ด้าน แล้วใช้เตารีดอุ่นๆ รีดทับจนน้ำตาเทียนซึมออกมา
ติดกับกระดาษแล้วจึงนำผ้าไปซักตามปกติ
๒๗.รอยเปื้ อนไข่ผสมน้ำซักผ้ากับน้ำอุ่น แล้วนำผ้าเปื้ อนไปซัก
๒๘.รอยเปื้ อนขีผ
้ งึ้ วางกระดาษซับบนรอยเปื้ อนแล้วกดด้วยเตารีดที่ร้อน เปลี่ยน
กระดาษจนกระทั่งไขทัง้ หมดถูกดูดซับไปหมด สำหรับผ้าเนื้อบางหรือผ้าไหมให้ใช้กระดาษ
 ใบงานที่ ๘ เรื่อง การขจัดรอยเปื้ อนบนเสื้อผ้า หน่วยที่ ๓
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๘ เรื่อง การขจัดรอยเปื้ อนบนเสื้อผ้า
รายวิชา การงานอาชีพ ๕ รหัส ง๒๓๑๐๑ ภาคเรียนที่ ๑ ชัน
้

คำชีแ
้ จง : ให้นักเรียนตอบคำถามต่อไปนี ้

๑. การขจัดรอยเปื้ อนบนเสื้อผ้าควรทำเมื่อใด เพราะอะไร

.............................................................................................................................................
..................................................................
.............................................................................................................................................
..................................................................
.............................................................................................................................................
..................................................................

๒. รอยเปื้ อนบนเสื้อผ้าที่พบเห็นทั่วไปมีอะไรบ้าง และมีวิธีขจัดรอยเปื้ อนนัน

้ อย่างไร
(ตัวอย่างคำตอบ)

รอยเปื้ อน วิธีขจัดรอยเปื้ อน
รอยเปื้ อนชา ใช้น้ำร้อนราดบนรอยเปื้ อนให้จางลง จาก
กาแฟ นัน
้ นำไปซักในน้ำอุ่น
กับสบู่ ถ้ายังซักไม่ออกให้ใช้น้ำยาฟอกขาว
เช็ด แล้วจึงนำไปซักกับสารซักฟอก
รอยเปื้ อนหมาก ให้ใช้น้ำแข็งถูให้หมากฝรั่งแข็งตัว แล้วใช้
ฝรั่ง สันมีดขูดออก จากนัน
้ ใช้สำลีชุบ
แอลกอฮอล์เช็ด นำไปซักในน้ำสบู่
 ใบความรู้ที่ ๙ เรื่อง การการซัก ตาก รีด และเก็บเสื้อผ้า หน่วยที่
๓
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๙ เรื่อง การซัก ตาก รีด และเก็บเสื้อผ้า

การซัก ตาก รีด และเก็บรักษาเสื้อผ้าประเภทต่าง ๆ มีวิธีการ

เสื้อผ้าไหม
๑.    การซักเสื้อผ้าไหม    ส่วนใหญ่นิยมส่งร้านซักรีด เพราะมี
ขัน
้ ตอนการซักที่ยุ่งยาก และต้องพิถีพิถันเป็ นพิเศษ แต่หากจะซักเอง
ควรซักด้วยมือ ห้ามใช้เครื่องซักผ้า เพราะแรงเสียดสีของ เครื่องซักผ้า
จะทำให้เส้นใยชำรุด โดยการซักเสื้อผ้าไหมด้วยมือมีขน
ั ้ ตอน ดังนี ้
๑) ใส่นํา้ ลงในกะละมังพอท่วมผ้าที่จะซัก นำนํา้ ยาซักแห้งเทใส่
นํา้ ในกะละมัง ใช้มือ แกว่งนํา้ จนนํา้ ยาซักแห้งแตกฟอง
๒) นำผ้าไหมลงแช่ในนํา้ สักครู่ ใช้มือกดผ้าให้เปี ยกและจมนํา้ ใช้
มือขยีเ้ บา ๆ ตรงที่สกปรก เช่น ปกเสื้อ ปลายแขนเสื้อ และส่วนอื่น ๆ
ขยีจ
้ นคราบเหงื่อไคล ฝุ ่น และสิ่งสกปรกออก จนหมด ห้ามใช้แปรงขัด
ถูผ้าไหมเด็ดขาด และผ้าไหมบางชนิดห้ามซักด้วยสารซักฟอก เพราะ
จะทำลายความมันของเส้นไหม ปริมาณการใช้นํา้ ยาซักแห้งให้ดูตามคำ
แนะนำบนฉลากผลิตภัณฑ์
๓) นำผ้าไหมที่ซักสะอาดแล้วขึน
้ จากนํา้ ใช้มือบีบเบา ๆ ให้นํา้ และนํา้ ยาซักแห้งออก
จนหมด
๔) นำผ้าที่ยกขึน
้ จากนํา้ แล้ว ไปล้างในนํา้ สะอาด ๒ ครัง้ จากนัน
้ แช่ในอ่างนํา้ ที่ผสม
นํา้ ยาปรับผ้านุ่มไว้สักครู่ ปริมาณการใช้นํา้ ยาปรับผ้านุ่มให้ดูตามคำแนะนำบนฉลาก
ผลิตภัณฑ์
    ๒.    การตากผ้าไหม    ทำได้ดังนี ้
1) ยกผ้าไหมขึน
้ จากนํา้ ยาปรับผ้านุ่ม แล้วบีบเบา ๆ ไล่นํา้ ออก ห้ามบิดผ้า
2) เพราะจะทำให้ผ้าเป็ นรอยยับ เสียรูปทรง
๒) สลัดผ้าเบา ๆ คลี่ออกใส่ไม้แขวน
๓) นำเสื้อผ้าใส่ไม้แขวน ไปแขวนกับราวตากผ้าในที่ร่ม ที่มีลมพัดผ่าน
    ๓.    การรีดเสื้อผ้าไหม     มีขน
ั ้ ตอนดังนี ้
 เสื้อผ้าฝ้ าย
    
๑. การซักเสื้อผ้าฝ้ าย    เสื้อผ้าฝ้ ายซักได้ด้วยมือ
หรือเครื่องซักผ้า แต่การซักด้วยมือจะถนอมเนื้อผ้า
มากกว่า นอกจากนีก
้ ารซักผ้าอย่างถูกวิธีจะช่วยป้ องกันรา
ขึน
้ เสื้อผ้าได้ โดยมีขน
ั ้ ตอนดังนี ้
๑) แช่ผา้ ฝ้ ายในนํา้ เกลือ หรือนํา้ ส้มสายชู ๑ คืน
แล้วนำขึน
้ บีบนํา้ ออก
๒) ใส่สารซักฟอก ๑ ช้อน ต่อนํา้ ๑ กะละมัง ใช้มือ
แกว่งจนเกิดฟอง นำผ้าลงซักขยีเ้ บา ๆ ยกขึน
้ บีบนํา้ ออก
เบา ๆ นำไปล้างนํา้ สะอาด ๒ ครัง้
๓) แช่ผา้ ฝ้ ายในอ่างนํา้ ที่ผสมนํา้ ยาปรับผ้านุ่มไว้สักครู่ ยกขึน
้ บีบนํา้ ออก ถ้าเป็ นผ้าฝ้ ายสีขาว
ให้ซักในนํา้ สบู่หรือนํา้ ยาฟอกขาว แต่ต้องเป็ นนํา้ ยาฟอกขาวชนิดอ่อน ล้างด้วยนํา้ สะอาด จะ
ปั่ นให้แห้งด้วยเครื่องซักผ้าก็ได้
     ๒.    การตากเสื้อผ้าฝ้ าย     ทำได้โดยนำเสื้อผ้าฝ้ ายที่ซักเสร็จแล้ว ผึ่งและสะบัดให้
คลี่ออก ใส่ไม้แขวน ตากแดดจัดได้แต่ไม่ควรนานเกินไป เพราะจะทำให้เส้นใยเสื่อมคุณภาพ
และผ้าสีซีด ถ้าเป็ นผ้าสีนําไปแขวนในที่ร่ม มีลมพัดผ่าน ใช้มือดึงผ้าให้ตึง อย่าให้มีรอยยับ
จะช่วยให้รีดง่าย
     ๓.    การรีดผ้าฝ้ าย   ทำได้โดยนำผ้าที่ตากไว้พอหมาด ๆ นำไปรีด ไม่ต้องพรมนํา้
หรือจะใช้นํา้ ยารีดผ้าเรียบก็ได้ และรีดด้วยอุณหภูมิสูง ผ้าจึงจะเรียบ
     ๔.    การเก็บรักษาผ้าฝ้ าย    ผ้าฝ้ ายจะขึน
้ ราได้ง่ายเมื่ออยู่ในที่อับชื้น การดูแลรักษา
เสื้อผ้าฝ้ าย หลังจากซักแล้ว ควรใส่ไม้แขวนแขวนไว้ในตู้เสื้อผ้า ซึ่งวางไว้ในที่ที่มีอากาศ
ถ่ายเทดี แห้งและเย็น ไม่ควรแขวนเสื้อผ้าในตู้เสื้อผ้าให้แน่นมากนัก ควรจะแขวนหลวม ๆ
อีกทัง้ ก่อนเก็บไว้ในตู้ควรให้เสื้อผ้าแห้งให้สนิทก่อน

เสื้อผ้าลินิน
 เสื้อผ้าขนสัตว์
เสื้อผ้าขนสัตว์    ดูแลรักษายาก เพราะเมื่อถูกความร้อนและชื้น
ผ้าขนสัตว์จะเชื่อมติดกันเป็ นแผ่น และหดตัวทุกครัง้ เมื่อเปี ยก จึงควรส่ง
ร้านซักรีดที่มีความชำนาญในการซักรีดจะดีกว่า
     สำหรับวิธีการดูแลรักษาเสื้อผ้าขนสัตว์อย่างง่ายที่สามารถทำได้ด้วย
ตนเอง มีดังนี ้
๑. ใช้แปรงนุ่ม ๆ แปรงฝุ ่นออกทุกครัง้ หลังการใช้ ถ้าถูกนํา้ ให้สะบัดออก
อย่าแปรงขณะผ้าเปี ยก
๒. แขวนเสื้อผ้าขนสัตว์ในที่อากาศโปร่ง แห้ง และเย็น หรือใส่ในถุง
พลาสติกแล้วแขวนในตู้เสื้อผ้า
๓. ห้ามใช้เสื้อผ้าชุดเดียวติดต่อกันนานหลายวัน เพราะเมื่อขนสัตว์มีการเสียดสีหรือถูไปมา
นาน ๆ จะแข็งเป็ นมัน บางชนิดขนจะหลุด

เสื้อผ้าใยสังเคราะห์

    ๑. การซักเสื้อผ้าใยสังเคราะห์    สามารถซักได้ด้วยมือและเครื่องซักผ้า

แต่ซักมือจะถนอมเนื้อผ้ามากกว่า โดยการซักเสื้อผ้าใยสังเคราะห์มีวิธีการ ดังนี ้
        ๑)   ควรแยกผ้าสี และผ้าขาวออกจากกัน ไม่ควรซักรวมกัน เพื่อป้ องกันสีตก
        ๒)   ซักในนํา้ ธรรมดาหรือน้ำอุ่น ด้วยสารซักฟอกหรือสารซักฟอกชนิดอ่อนอย่างเบามือ
แล้วล้างด้วยน้ำสะอาด ๒-๓ ครัง้ แล้วบีบให้น้ำแห้ง
        ๓)   ถ้ามีความจำเป็ นต้องฟอกขาว ควรใช้สารฟอกขาวอย่างอ่อน
    ๒. การตากเสื้อผ้าใยสังเคราะห์  ตากแดดได้แต่ต้องกลับเอาด้านในออก เพื่อป้ องกันไม่ให้
สีซีดจาง และไม่ควรตากนาน พอหมาดเก็บเข้าที่ร่ม
    ๓. การรีดเสื้อผ้าใยสังเคราะห์     เสื้อผ้าใยสังเคราะห์เนื้อผ้าไม่ยับ จึงไม่จำเป็ นต้องรีดแต่
หากจะรีด ควรใช้อุณหภูมิต่าํ
    ๔. การเก็บเสื้อผ้าใยสังเคราะห์   ควรแขวนด้วยไม้แขวนแล้วเก็บไว้ในตู้เสื้อผ้าเสื้อผ้าใยกึ่ง
สังเคราะห์
 เสื้อผ้าไหมพรม

    
เสื้อผ้าไหมพรม เป็ นผ้าที่ถักทอจากเส้นไหมพรม มีลักษณะนุ่ม ไม่ยับ ยืดหยุ่นได้ดี
สวมใส่อบอุ่น ป้ องกันความหนาวได้ดี
    ๑. การซักเสื้อผ้าไหมพรม    ทำได้โดยซักมือหรือซักด้วยเครื่องซักผ้าได้ทงั ้ สองวิธี ควร
ใช้นํา้ ยาซักแห้งซัก ขยำเบา ๆ เมื่อสะอาด หมดสิ่งสกปรก นำไปล้างนํา้ ให้สะอาด ๒-๓ นํา้
นำไปแช่นํา้ ยาปรับผ้านุ่มสักครู่ ไม่ควรนำเสื้อผ้าไหมพรมต่างสีซักรวมกัน สีจะตกได้เสื้อผ้า
ไหมพรมที่เปื้ อนนํา้ มัน มีวิธีซักโดยใช้นํา้ อุ่นๆ ผสมนํา้ สบู่หรือผงซักฟอก ตีจนขึน
้ ฟอง นำ
เสื้อผ้าไหมพรมที่มีรอยเปื้ อนแช่ลงไปประมาณ ๓๐ นาที แล้วขยำเบา ๆ จนสิ่งสกปรก นํา้
มันหลุดออกหมด เอาไปล้างในนํา้ อุ่น ๒-๓ ครัง้ จนสะอาด นำไปตาก หลังจากซักเสื้อผ้า
ไหมพรม ปูเสื้อไหมพรมลงบนพื้นโต๊ะ นำผ้าขนหนูแห้ง ๆ ปูทาบกับตัวเสื้อ แล้วม้วนไป
พร้อม ๆกัน ผ้าขนหนูจะซับนํา้ ในเสื้อไหมพรมให้แห้งโดยไม่ต้องบิด เพราะถ้าบิดจะทำให้
เส้นไหมพรมยับและยืด
    ๒. การตากเสื้อผ้าไหมพรม    ทำได้โดยนำเสื้อผ้าไหมพรมที่ซับนํา้ จนแห้งแล้ว วางราบ
บนแผ่นกระดานยาว ผึ่งให้แห้งในที่ร่ม ไม่ควรนำเสื้อไหมพรมตากบนราวตากผ้า เพราะผ้า
ไหมพรมเป็ นผ้าที่มีนํา้ หนักและทิง้ ตัว จะทำให้ยืดย้วย เสียรูปทรง
    ๓. การเก็บรักษาเสื้อผ้าไหมพรม    ทำได้โดยพับเก็บไว้ในตู้เสื้อผ้า ไม่ควรแขวน เพราะ
จะทำให้ยืดย้วย เสียรูปทรง

เสื้อผ้าที่ปักเลื่อมและลูกปั ด
   เสื้อผ้าที่ปักเลื่อมและลูกปั ด ส่วนมากจะตัดเย็บโดยใช้ผ้าไหม ผ้าป่ านหรือผ้าลินิน
ซึ่งซักรีดได้ยาก และต้องระวังไม่ให้เลื่อมหรือลูกปั ดหลุดอีกด้วย จึงต้องดูแลอย่างถูกวิธี ดังนี ้
    ๑. การซักเสื้อผ้าที่ปักเลื่อมและลูกปั ด ทำได้โดยก่อนซักให้ตรวจหาจุดสกปรกก่อน
จึงนำไปแช่สักครู่ ยกขึน
้ บีบนํา้ ออกโดยไม่บิด จากนัน
้ นำไปลงซักในกะละมังที่มีนํา้ ผงซักฟอก
ที่ตีขน
ึ ้ ฟอง
ขยีส
้ ่วนสกปรกออกให้หมด ถ้าตรงจุดสกปรกเป็ นที่ปักเลื่อมหรือลูกปั ด ให้ขยีเ้ บา ๆ แล้ว ยก
 ใบงานที่ ๙ เรื่อง การการซัก ตาก รีด และเก็บเสื้อผ้า หน่วยที่ ๓
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๙ เรื่อง การซัก ตาก รีด และเก็บเสื้อผ้า
รายวิชา การงานอาชีพ ๕ รหัส ง๒๓๑๐๑ ภาคเรียนที่ ๑ ชัน
้

คำชีแ
้ จง : ให้นักเรียนตอบคำถามต่อไปนี ้

๑. การดูแลเสื้อผ้าอย่างถูกวิธีมีความสำคัญอย่างไร

.............................................................................................................................................
..................................................................
.............................................................................................................................................
..................................................................
๒.เสื้อผ้าที่ตัดเย็บจากเส้นใยชนิดใดดูแลยากที่สุด เพราะเหตุใด
.............................................................................................................................................
..................................................................
.............................................................................................................................................
..................................................................
๓.เสื้อผ้าที่ตัดเย็บจากเส้นใยชนิดใดดูแลง่ายที่สุด เพราะเหตุใด
.............................................................................................................................................
..................................................................
.............................................................................................................................................
..................................................................
๔.เพราะเหตุใดเสื้อผ้าที่มีลูกปั ดหรือเลื่อมต้องทำเฉพาะที่อย่างงเบามือ
.............................................................................................................................................
..................................................................
.............................................................................................................................................
..................................................................
ประเภทของเส้นใยผ้า วิธีการดูแลรักษา