Bài 6:

NGỘ ĐỘC NICOTIN CẤP TÍNH

1. Mục tiêu: Minh họa các triệu chứng ngộ độc cấp nicotin trên ếch qua các đường
hấp thu: hô hấp, qua da, bạch huyết.
Nicotin là alcaloid có trong lá của cây thuốc lá Nictial Tabacum, Nicotin lúc đầu
kích thích phó giao cảm và trung tâm ức chế tim ở hành não (tăng tiết dịch, co đồng
tử, tim đập chậm, hạ huyết áp, tăng nhu động ruột), sau đó kích thích giao cảm và trung
tâm vận mạch, các cơ trơn, tuỷ thượng thận tiết adrenalin (tim đập nhanh, tăng huyết
áp, tăng hô hấp) sau đó thì ức chế (do bị kích thích quá mức gây liệt cơ và hạ huyết áp
kéo dài).
- Trên hệ TK ngoại biên: + Hạch giao cảm
+ Tấm động thần kinh cơ
+ Các sợi thần kinh cảm giác
- Trên hệ TKTW: + Trung tâm hô hấp
+ Trung tâm vận mạch
+ Trung tâm nôn
- Trên hệ tim mạch: + Hạch giao cảm
+ Tuyến thượng thận
- Trên đường dạ dày – ruột: Hạch đối giao cảm và dây thần kinh đối giao cảm
- Trên tuyến ngoại tiết: nước bọt, dịch phế quản, mồ hôi
Triệu chứng ngộ độc cấp trên người xảy ra nhanh và gồm có:
- Buồn nôn, ói mửa, đau bụng, tiêu chảy.
- Co đồng tử
- Đổ nhiều nước bọt, mồ hôi.
- Nhức đầu, chóng mặt rối loạn nghe nhìn, lẫn, suy nhược.
- Huyết áp và nhịp tim lúc đầu tăng, sau huyết áp, giảm nhịp tim chậm, không đều.
- Thở chậm, khó thở, có thể ngừng thở.
 - Rung cơ, cơ co quắp và có thể liệt cơ.
2. Vật dụng
- Thuốc lá đen: 7 điếu.
- 2 con ếch.
- Dụng cụ
+ Bình thủy tinh có nắp đậy kín
+ 1 ống tiêm 1ml, kim dài
+ 1 bộ cối chày nhỏ
+ 1 ống đong 20 ml
+ 1 phễu và vải thưa để lọc.
+ 1 đồng hồ
3. Phương pháp thử nghiệm:
3.1. Hấp thu qua da và đường hô hấp:
- Đếm nhịp thở của ếch lúc bình thường.
- Đo đường kính ngắn con ngươi lúc bình thường: Đo ngay chỗ vân chữ V trong mống
mắt.
- Thả ếch vào bình để quan sát cử động lúc bình thường.
- Thả ếch vào 1 bình đã phả đầy khói thuốc lá, đậy nắp kín
+ Ghi thời điểm lúc thả ếch vào bình
+ Ghi thời điểm lúc bắt đầu các triệu chứng ngộ độc nicotin.
+ Quan sát kỹ: da, cơ, đồng tử, tư thế, nhịp thở.
3.2. Hấp thu qua đường bạch huyết:
- Chuẩn bị dung dịch chứa nicotin: lấy 7 điếu thuốc ngâm với 20ml nước cất trong 15 phút
để trích nicotin. Lọc qua vải thưa, ta được nước lọc màu nâu có nicotin.
- Chuẩn bị ếch 2 trước thử nghiệm như ở phần 3.1.
 - Tiêm 0,5 ml nước lọc thuốc lá có nicotin vào túi bạch huyết bụng của ếch: đâm kim gần
đỉnh hàm dưới, luồn kim song song vào giữa lớp cơ và da ếch, hướng thẳng xuống qua nách
độ 1cm rồi bơm hết thuốc.
- Thả ếch vào bình:
+ Ghi thời điểm lúc thả ếch vào bình
+ Ghi thời điểm lúc bắt đầu các triệu chứng ngộ độc nicotin.
+ Quan sát kỹ: da, cơ, đồng tử, tư thế, nhịp thở.
Chú ý: ếch hồi phục chậm nên cần theo dõi lâu
4. Kết quả
Bảng kết quả so sánh nhịp thở và đường kính con ngươi trước và sau khi hấp thu nicotin
Nhịp thở (phút) Đường kính ngắn (mm)
Lúc bình thường Ếch 1 (thở Nicotin)
Ếch 2 (tiêm nicotin)
Sau khi nhận nicotin Ếch 1
Ếch 2

Bảng tổng kết các triệu chứng ngộ độc cấp Nicotin
Các triệu chứng ngộ độc Thời điểm cho Thời gian từ T0) đến khi bắt đầu các
cấp Nicotin thuốc T0 triệu chứng
Ếch 1 (thở) Ếch 2 (tiêm)

5. Biện luận và kết luận

5.1. So sánh hiệu lực của nicotin trên 2 đường hấp thu.
5.2. Phân tích các triệu chứng về:
- Nơi tác động của nicotin
- Cơ chế tác động của nicotin