H Khoa Nhiên

Khoa Thông
môn Thông và

sóng trong
ly

Ionospheric Propagation

Tham : El ectroni c Commun ic ati o ns (4 th Ed ition ) by Denn is Roddy , John Co olen 2

Các trong ly Các trong ly

Các khí trên cao Ion hóa hình thành ng cao

ly là do . và electron, chia
Khi Ion hóa cân ly thành các
electron thì electron nh . con C, D, E, F 1 và
F 2.
electron thay theo ngày
và theo mùa vào . Trong ban có
F2

3 4
 plasma plasma

Khi sóng vào vùng ly theo ph ( môi) môi

, tác làm di ion hóa
các thành tích (ion và electron).

Do nên
ion
không . electron,
Nên có di electron
các electron tích electron
góc sóng

5 chân không 6

plasma plasma

Khi không, góc lúc này Khi ,h thành

là plasma

Ý Khi sóng này

hay vùng có electron thì
không, có là toàn dòng
không, thành tr
không.
giá vào, ta có
này có xem là sóng tiêu sóng
. là ra trong
7 8
liên vô sóng qua ly.
 pha và nhóm

Sóng cao pha trong ly là

xác và
cho
sóng theo nhóm

là (critical frequency)
Trong ly, khi sóng cao sao cho 0,
pha là vô , và nhóm
không, do lên trên.

9 10

Snell Secant

Khi sóng vào ly góc là , nó , , ta có

ra tia sóng cong. pha
cao nào có xác cách áp
Snell cho khúc trình ta có

Thay ,

là góc khúc
cao ra
hay

11 12
 làm làm

cao xác khi , hay còn Hình cho gì ra khi góc

MUF (maximum usable frequency) và thay .
sóng
th dùng sóng trong l u
là làm u OWF (Optimum Working khúc không sóng
Frequency), và th bé h n MUF 15% trái và nó thoát ra các khác.

13 14

làm cao

không trong khi góc thay (góc Sóng di theo cong có thành nhóm
nâng chùm anten) theo ngang là
Góc nâng là , và góc này,
thành MUF trình , ta có
các góc sóng vùng
, và các góc sóng thoát ra ngoài.

15 16
 cao (Virtual Height) cao

Snell, ta có Thay , ta có

Ta thành nhóm theo ngang là Ta có , vì

và cao ion.
Vì , gian sóng cao là
Ta có xem là sóng di quãng AB
trong gian t.
AC là ly theo ngang cao khi là OB, là trí
sóng di
17 18

cao cách

cao cao có là dàng và ích trong

là ionosonde. tính toán cách
T sóng là và ly là
xung có xung . sóng và sóng , thì cách là
Tín
sau gian
. cao là

19 20
 cách cách

Khi tính cong , cách có Vì

xác trên hình bên sau

Ngoài ra,
hình, ta tính cung tròn

Thay vào trình trên, ta có

Thay vào và dùng rad cho các góc

21 22

Ví trái

Tính ly thông tin cho quá trình trong ly Khi mang tích di trong , nó
có cao là 200 km. Góc anten là làm cho nó di theo cong.
Thông th electron có helixe
công cho mô hình

công tính cong

23 24
 trái trái

sóng , là gyrofrequency, Ý gyrofrequency: Do các electron

electron thành vòng , va các electron và phân trong
Gyrofrequency tính sau suy sóng các
xung quanh , phát sóng
trung bình suy cao thành sóng
là tích electron, là electron, là vào ban ngày, khi D có .
.
Thay các giá ta có 1.4 MHz

25 26

ly ly

ly cho tr xác các ly xa khi cao . Khi ,

tia các và tia xa góc là
.

ly xa là

27 28
Thay ly Tóm các ly

Các mô hình tr l cho các trung bình Layer cao ly

các trong ly TID (traveling
ionospheric disturbances) các và , suy
C và D
HF
Các thay th electron ra liên
trong ly, sai pha các tia có E ~ 110 km ~ 4 MHz ~ 2350 km
khác nhau, nên t fading xuyên
~ 180 km ~ 5 MHz ~ 3000 km
(interference fading).
h ( thông 3 kHz) ~ 300 km ngày ~ 8 MHz ngày ~ 3840 km ngày
~ 350 km ~ 6 MHz ~ 4130 km

29 30

vô cao (HF)

vô cao 1,6 30
MHz ngay ngày vô
trong các sóng cách
xa chi phí và trong .
Sóng
HF có nghiêm
phát không tin do các
thay .
Surface Wave

31 32
Sóng

sóng vô trái theo suy khi sóng vô .

cong trái do (diffraction). suy là khác
là sóng âm thanh xung tính ích sóng các 2
quanh . MHz.

vào sóng quan có tính các

kích . khác nhau lan cách

Trong sóng vô mà vào suy

sóng là chính trái và sóng có

quan 2 MHz

33 34

Thông , giá các sóng cách (ví , ), nên

công 1 kW anten có là cách
3 C theo cách
trong hình cho 500 kHz.

Có trình bày A hàm cách

các giá khác nhau (permittivity),
(conductivity) và

35 36
Sóng (Ground Wave) Vùng Broadcast Fading

các và cao phát thì sóng phát sóng trung bình (550 1600 kHz)
và sóng trên (xem sóng sóng . Tuy nhiên,
) tiêu nhau nên sóng . vào ban ngày, nó
sóng không gian (sóng và sóng hoàn toàn trong D.
trên ) có sóng Trong sóng
, sóng là pha các sóng, là Sóng ly quay trái , vùng
(Ground Wave) xa vùng bao sóng .

Ground reflected wave

37 38

Broadcast Fading

có vùng trong sóng và

sóng ly có cùng và tín
khác pha nghiêm
sóng
sóng .
Vùng mà này ra là vùng và
broadcast fading

Low Frequency Propagation and Very Low

Frequency Propagation

39 40
 sóng và vô

: 3 -30 KHz, : 30 300 Các vô rãi các

KHz và .
lan sóng lên cách tính pha cao khi cho phép chính
1000 km xác pha sóng hàm cách, do
chính các và này là chúng nó có thu trên tàu, máy bay, v.v. xác
cung các liên vô có tin cao trí.
trúc anten và . pháp là hai
ra trí, sau có lên
.

41 42

vô vô

Theo hình ta có tín trí là Ta có và nên

và là chung là , ta có
và . Pha 2 tín sau khi chia và
so pha là Vì , khác pha là

43 44
 vô vô

Hai tín cùng pha khi , n là Toàn cong có xây ,

nguyên, ta có m cong cho m giá

giá và ,g là
, cong làn
hypebol có , trên
trên là , là
và các tín cách .
cùng pha

45 46

vô sóng

cách (ELF) 30 300 Hz, sóng

, hai là 10000 (6210) 1000 km (621 ).
hyperbol T sóng xâm
ra giao nhau, sâu vào lòng và , nhu liên
cho phép xác các tàu .
trí. lan t sóng ELF xung quanh trái có coi là
vô sóng, trái và ly
toàn có tên là thành ranh sóng
Omega phát
quân Hoa ,
VLF. 47 48
 sóng

49 50

Bài

1. kênh liên vô thông qua

ly. cao là 100 km
và là 2 MHz. cách

Bài các là 600 km. Xác làm và

góc nâng anten.
2. Tính vi có trong quá trình
sóng F2 là 400 km. Bán kính trái là
Exercises 6370 km.

51 52
BM. thông
Khoa thông
Email: ngmtri@hcmus.edu.vn 53