Professional Documents
Culture Documents
Edukasyong Pantahanan at
Pangkabuhayan
(Home Economics)
Unang Markahan – Modyul 5:
Pangkalusugan at Pangkaligtasang Gawi sa Paglilinis
ng Bahay at Bakuran
Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan (Home Economics) – Ikaapat na Baitang
Self - Learning Module (SLM)
Unang Markahan – Modyul 5: Pangkalusugan at Pangkaligtasang Gawi sa Paglilinis ng Bahay at Bakuran
Unang Edisyon, 2020
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anomang
akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng
pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing
ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name, tatak o trademark,
palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon.
Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin
ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na
ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang paraan nang walang
pahintulot sa Kagawaran.
Edukasyong Pantahanan
at Pangkabuhayan
(Home Economics)
Unang Markahan – Modyul 5:
Pangkalusugan at Pangkaligtasang Gawi sa
Paglilinis ng Bahay at Bakuran
3
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:
Para sa mag-aaral:
ii
Malugod na pagtanggap sa Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan (Home
Economics) - Ikaapat na Baitang ng Self - Learning Module (SLM) ukol sa
Pangkalusugan at Pangkaligtasang Gawi sa Paglilinis ng Bahay at Bakuran.
Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin nitong
matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan. Hangad
din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.
Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.
iii
o kasanayan sa tunay na sitwasyon o
realidad ng buhay.
iv
Alamin
Subukin
1
Alamin (Bilang 1-6)
Panuto: Alamin kung ang sumusunod na basura ay nabubulok,
di-nabubulok at nareresiklo o recyclable na materyales. Isulat ang
tamang sagot sa sagutang papel.
2
b. Paghalu-haluin ang mga basura at sunugin ang mga
ito.
c. Ilagay sa basurahan at hintayin ang trak na kukuha
nito.
d. Ihiwalay ang nabubulok sa hindi nabubulok at ibaon sa
compost pit ang nabubulok.
Balikan
3
Panuto: Piliin at punan ng wastong karugtong na salita na nasa
loob ng kahon ang mga pangungusap. Isulat ang tamang sagot sa
sagutang papel.
Tuklasin
Pagproseso ng Katanungan:
Suriin
5
pamamagitan ng masusing pag-iingat at pagsunod sa mga
tuntuning pangkaligtasan at pangkalusugan.
Mahalagang pangalagaan ang kapaligiran at bilang isang
mamamayan tungkulin nating ingatan at mapanatiling malinis
ang ating paligid. Iwasan natin ang pagkalat ng basura kahit saan.
Upang maisagawa ito gawin natin ang tamang paghihiwalay ng
mga basura. Mayroon tayong tatlong paraan ng pagtatapon ng
basura tulad ng paghihiwalay ng basura sa nabubulok, di-
nabubulok at nareresiklo o recyclable na mga bagay. Ang mga
nabubulok ay ang mga basura na maaaring magamit na pataba sa
lupa o fertilizer kagaya ng dahon, papel, balat ng prutas at gulay,
dumi ng mga hayop, kahoy, tira-tirang pagkain at patay na hayop.
Ang di-nabubulok naman ay mga kalat at basura na hindi
pwedeng muling gamitin o kaya i-recycle at dapat ilagay sa tamang
lalagyan. Halimbawa nito ay napkin, balat ng kendi, upos ng
sigarilyo, plastic na sachets, napkin, basag na baso at diaper. Ang
nareresiklo naman o recyclable na materyales ay ang mga kalat at
basura na pwede pang muling gamitin bilang ibang produkto at
ulitin upang makatipid at makatulong sa kalikasan.
Itapon nang maayos ang mga basura at i-reresiklo o i-recycle
ang mga bagay na maaaring magamit pa o maaaring ipagbili.
Halimbawa ng mga nareresiklo o recyclable na mga bagay ay tulad
ng bote ng mineral, lata, bakal at mga lumang damit.
Ang pagtatapon sa tamang paraan ay isang magandang
tungkulin ng bawat mamamayan. Ito ay mahalaga dahil maaari
nating maiwasan ang polusyon na makasisira sa atin. Ang mga
tao ay gusto na maging maayos ang kanyang kapaligiran at
gagawin ang lahat upang maging maganda ang lugar at
komunidad na kaniyang kinabibilangan. Ngunit, marami ring tao
ang hindi nakaaalam kung paano at kung ano ang maaari nilang
maibahagi upang maging maayos ang kapaligiran.
Kahit saan ay may nagtatapon ng basura, nagpapakita lang
ito ng kawalan ng disiplina at kamangmangan sa epektong dulot
ng basura sa kalusugan at kapaligiran. Habang dumarami ang tao
at lumalaki ang mga pangangailangan ng pagkain, dumarami rin
ang basura at dumi na itinatapon ng bawat pamilya. Ito ang
magiging sanhi ng pagdumi ng mga sapa, ilog, dagat at karagatan.
Ang tamang pagtatapon at paghihiwalay ng mga basura ay
makatutulong sa iyo at sa iba pang kasapi ng pamilya upang
mapanatiling malinis, ligtas, at maayos ang tahanan. Ang sakuna
at ibang simpleng sakit o karamdaman ay maiiwasan kung lahat
ay sama-samang gagawa at susunod sa mga pangkaligtasan at
pagkalusugang gawi pati narin sa tamang paghihiwalay ng
basura.
6
Pagyamanin
7
______1. _____4.
_____2. _____5.
_____3.
8
_____6. _____9.
_____7. _____10.
_____8.
Isaisip
A. nabubulok
B. di-nabubulok 9
C. nareresiklo o recyclable na materyales
D. pataba o fertilizer
E. lata
1. Ang ___________ ay mga kalat at basura na puwede pang
muling gamitin bilang produkto at uulitin upang makatipid
at makatulong sa kalikasan.
Isagawa
10
Nabubulok Di- Nareresiklo
nabubulok (recyclable)
11
1. ________ 1. ________ 1. _________
Tayahin
12
1. ________ 4. ________
2. _________ 5. ________
3. _________ 6. _________
Karagdagang Gawain
gulay diaper
damo papel
plastic container balat ng prutas
sirang tsinelas dahon
sanitary napkin styrofoam
tira-tirang pagkain seramiks
balat ng kendi/sitsirya lata
basag na salamin
14
15
Subukin Balikan Tuklasin
A. 1. Tuyong basahan 1. Mga nabubulok
2. Binubunot -bote
1. Nareresiklo o 3. Dahan-dahan -plastic
recyclable 4. Pababa -papel
2. nabubulok 5. Tubig o kanal -metal
3. di-nabubulok 6. ugat -goma
4. nabubulok -steel
5. nareresiklo o -nabubulok na tirang pagkain
recyclable 2. Nakatututlong sa
6. nareresiklo o pagpapanatili kalinisan at
recyclable kaayusan ng kapaligiran
7. C 3. * Nabubulok
8. B -tirang pagkain at
9. C Papel
10. C * di-nabubulok
-plastik
* nareresiklo o
recyclable
-bote, metal, goma, steel
Pagyamanin Isaisip
4. Dulot ay maruming
1. nabubulok 1. C kapaligiran na magiging
2. di-nabubulok 2. A sanhi ng iba’t ibang sakit
3. recyclable na materyales 3. B at sakuna.
4. nabubulok 4. E 5. Dulot ay malinis, ligtas,
5. recyclable na materyales 5. D maayos na kapaligiran
6. nabubulok upang malayo ang mga
7. di-nabubulok tao sa iba’ ibang
8. recyclable na materyales karamdaman at trahedya
9. nabubulok o sakuna.
10. recyclable na materyales
Isagawa Tayahin Karagdagang
*Nabubulok Gawain
1. mansanas A. *Nabubulok
2. pinya 1. nabubulok -gulay
3. petsay o pechay 2. nareresiklo o -dahon
4. dahon recyclable -damo
3. nabubulok -balat ng prutas
4. nareresiklo o -papel
*di-nabubulok
1. silopin recyclble -tira-tirang pagkain
2. basag na bote 5. nabubulok
6. di-nabubulok * Di-nabubulok
3. tube ng toothpaste
4. basag na salamin -seramiks
B. -sanitary napkin
7. B -diaper
*nareresiklo o recyclable
8. D -stryrofoam
1. lata ng soft drinks
2. bote ng mineral 9. C -balat ng kendi/sitsirya
10. B -sirang tsinelas
3. lumang gulong
4. sako
* Nareresiklo o recyclable
-plastic container
-lata
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian
16
PAHATID – LIHAM
17