3

Pagsasanay _ d a napanood O nabasa na. Sumulat ng isa ng maikling pagsusuri

Balikan ang pel1kula O uIa n .. . ()dll\q
0

ang wasto at maayos na mga sal ita sa knt1ka l na pagsusun.

Pamagat ng Pe li kula/Oula:

RETORIKA
lsipin Mo
Pagsulat ng Mga Dapat Tandaan Sa Pagsulat ng lsang Kritikal na Pagsusuri
lsang akademikong gawain ang pagsu lat ng isang kriti kal na pagsusuri .
Sa pagsulat ng pagsusuri, !aging isipin ku ng ano ang lugar ng gagawi ng pagsusuri . Maging
obhetibo sa ibibigay na mga puna . Walang k1ni kilingan Magkaroo n ng batayan sa bawat pahayag
Tiyaking ala m na alam ang nilalaman ng susuriing pel ikula o akda.
Makatutulong ang wasto at maayos na mga sa lita upang gaw ing kri ti kal ang pagsusuri.

lsulat Mo
Balikan ang ginawang pagsus uri sa peliku lang "May nila Sa Mga Kuko ng Liwanag" at "Rizal sa
Dapita n " lsulat ang mga dapat ta ndaan sa ginawang kritikal na pagsusuri ng dalawang pelikula. '

Mga Dapat Tandaan sa Pagsulat ng Kritikal na Pagsusu ri ng Pelikula/Dula

1·, rI ,,r, ' ll ,,,,1,1J ,,A.,MGA '>11WASYONG KOMUNIKAT1 £l0 A.l KUU lJR/\L St, UPU N,\NG l'ILIPIN O
I 1LAPAT
A Pumili ng isang peliku la o dula na napanood O nabasa na . Sum uIat ng kritika l na pagsusur i tung-
·t
kol dito na nagpapa kI a ng mga sitwasyong pangwika .
..
B. Magkaroon ng sariling pagtataya sa isinulat na pagsus un.. Gam1tin d •
ang kas
, 2 - Hindi Mahusay _ K . uno na rubric.
4- Napakahusay, 3 - Mahusay '1 ai -angan Pang paunlarin
1

Kraytirya 4 3 2
1. Malinaw na nailahad ang mga sitwasyong pangwika na~----~.
g1nam1t sa
-r--- -t--+ --=-- -t-~
.
pagsusun

2. Pagkakaroon ng batayan
____--t--+ ----
'-·--- ----- ----- ----- ----- ----- ----- --+-- -J.
3. Madaling maunawa an ang pagsusuri
------- ------- ------- ------7 --+l- - + - - J - - _ j
4. Magkakaugnay ang mga pahayag I
. --- - - - - --- ----~------ ---~
1 l---+----+--
5. Wasto at maayos ang mga salltang ginamit sa kri ti·kal na pagsusun. i i
_ _,.___ _ j __ _J
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - '- - - ~ '

C. Sumulat ng paliw~nag sa kina la basan ng pagtata ya

SINTESIS
lsulat ang sintesis ng aralin gamit ang Reflectio n Sheet.

Dapat kong maunawaan Dapat kong maisagawa ang

Dapat kong malaman ang
tu ngkol sa mga ang tungkol sa

ARALIN L MAYNILA SA KUKO NG LIWANAG (151\NG J'/l,C,~U Sll ~/1

 ARAL\N 3
Ang Ko miks s a Lipun a
ng
lmpluwensiya
ng makabago ng
Pilipino
teknolo hiya sa

A
ng kom iks ay isa ng gra pik ong
paggamit ng wika mi dyu m na ku ng saa n ang
mg a sal ita at lar aw an ay
gin aga mit upa ng iha tid an
ay dapat gawin , \ kom iks ng kau nti ng diy alo
g isa ng sal aysay o kuw ent o
. Ma aar ing ma gla ma n ang
tandaan lamang i aw an , na m aaa rin g ma gla raw
go sap agk at bin ub uo ito n
g isa o hig it pan g mg a lar-
na ito'y may / an o ma gha mb ing n g pag
kak aib a ng tek sto up a n g
pek to nan g hig it n a ma y bli makaa-
limitasyon . _.,-/

--
m. Ha gam an pal agi ang pak
san g kat ata wa nan ang komiks ,
_.., sa kas ays aya n, lutT1awak na
.mg ,.1ko1' 11g anv o ng sin
lah at ng mg a uri \g,enre ing na ito na kin abi bi la nga n ng
l, hi1 1.1 h.1 ,·.1. rn .mg, rnt7,a
kan ilan g sar ilin g cb pr e~i ma nun ula r nit o na tuk las in ang
rn n .

IN AASAHANG PAGGANAP
Nagaga m,t ang blog at ,ba pan
g
soC1al networking site s sa ,ba'
t
,bang pagpapahayag

MGA PAKSANG
TATALAKAYIN
Mga S,twasyong Pangw,k a
Kom,ks

MGA KONSEPTONG
PANGWIKA
Pel,kula
· Dula
· Gramat,ka

GRAMATIKA
Wastong Paggam,t ng Sa\1ta
o Pahayag na Pang-Social
Networking S,te

PAGSULAT
Paggam,t ng Blog, Facebook,
Twitter , lnstagram , at Iba Pan
g
Sooal Networking Site s sa
Pagb1b1gay ng Komento sa
Ugnayan ng Wika at Kultura

PA NA NA LI KS IK
Pagsasagawa ng Pag-aaral
Gam1t
ang Social Med ia sa Pagsus
un at
Pagsulat ng \ba't \bang S1tw
asyon
sa Paggamit ng Wik a

;vtr I ~"' , ., nw, ....••< , ,,A, M(., A ,,\1 WAS~ONG l<.OMUNIKAllflO Al

f.UI I IJRI\L 'S A Ul'\JNA NG l'IUP
INO
 1LJKLASIN
A suri in ang sum usu nod na isinak om1
.ks ltd ku
we11to llf'. 1J r1rn ,1
CrJw c1 ri 110 no kIJ WC: rll(J .
1-,

Ilg
lllg

Nabuong kuw ento :

B. Mga Pokus na Tanong

· Bakit mahalagang matukoy ang iba't
ibang paggamit ng wika sa nabasang paha
1 yag mula sa
mga blog, socia l media posts, at iba pa?
· Paan o matutukoy ang iba't ibang pagg
amit ng .wika sa nabasang pahayag mula
2 sa mga
7
blog, soc ial med ia posts, at iba pa

AHAi.iN 3 ,\NC, KO MIKS SA UPUNA

 C. Hinuha o Maaaring Sagot sa mga Pokus na Tanong

•
,a(li'

rasi&
iarav
Hi
~3gIn

/ilipin
Kir
mana
~lipini
Tur
~eyE
rniksd,
LINANGIN rn amar
Basahin Mo ,bigpc
Sinasabi na bahagi ng kultu ran g Pilipi no ang komiks . Naging aliwan ito ng mga Pilipino simula
noong 1920's. Basahin ang sum usu nod na te ksto kaugna y ng maikling kasa ysa yan ng komiks sa limul;
Pilipinas . ragpap
~etwor
Ang Komiks sa Lipunang Pilipino Uasasat
Sinasabing ang komi ks ay inilarawa n bilang isa ng m akula y at popular na babasahin na nagbiga y- ~nsa A
aliw sa mambabasa, nagturo ng iba 't ibang kaal aman at nagsulong ng kulturang Pilipino. Ang kultu- ~OK atT
ra ng komiks ay binubuo ng mga manunulat at dibuhi sta na napakalawak ng imahinasyon. lou Tube
Ang pagiging malikhain ng mga tagakomiks ang nagpagalaw maging sa mga bagay na walang Dahil
buhay. lpinakita nila ang hindi nakikita ng iba . Lumikha sila ng mga bagay mu/a sa wala. Gumawa ng ~0Piny0
mahika . Pinagkabit- kabit ang mga elemento . At kahit walang teleskopyo ay ginalugad nila ultimong mgasa/ita
t uld ok sa kalawakan, ipinakita na bukod sa ating mundo, at may iba pa palang uri ng mga nilalang. 1ngib

M ara m ing bata ang lumaki kasabay ng komiks at baon nila ang ta pang ng mga super karakter na
h
/umalaban sa mga hamon ng buhay. Maraming pinaligaya ang komiks, maraming binigyan ng pag-
asa, maraming pina ibi g .
Sa Pilipi nas, sinasabing ang bayaning si Jose Rizal ang kauna-unahang Pilipino na gumawa ng
kom iks. Noong 1884 ay inilathala sa magasing "Trubner's Record sa Europa ang komiks istrip niya
na "Pagong at M ats ing ." Ito ay ha/aw ng bayani mu/a sa isang popular na pabula sa Asya . .
Maku lay ang pinagdaanan ng kom iks sa Pilipinas magmu la na ng lu ma bas ito sa mga maga sin
bilan g page fill er sa enterta inment section nito noo~g 1920. Magmula dito, nagsulpu:a n na ang
19
rn:;
e ng Halakhak Komiks, Tagalog Klas1ks noong 1949, at S1/angan Kom1ks noong
r egu Iar na sery . . ·I ina-
. b. agpa sok ng dekada '80 unti-unting humina ang benta ng kom1ks dahil sa P
Sinasa ing sa P "ta an&
. ·1 laman at ipinag-utos ang paggam it ng murang papel. Naapektuha n ni .
t ng gal ang ilan sa ni a . pTp1nas
11
a . k ·k5 Nagres ulta ito nang pag-a lis ng mga dibuhista ng kom1ks sa
I'd d at Itsura ng om, · f d Alcala,
ka I a . areh ong industri ya, ang kom iks. Kabila ng dito sina Al re o
para magtrabaho sa Amenc~ sa P
Mar Amongo, Alex Nino, at ,ba pa .

..., .,-,rin t. l KUL.T!JRAL SA l.lPUNANG PILIPINO

 pagkatapos ng Martial_ Law muling namuhunan ang industriya ng komiks. Sa panahong ito su-
·kat ang manunulat na sina Pablo S. Gomez, Elena Patron, at Nerissa Ca bral. Ang pagbabalik ng
rn1 k .k
. ng mambabasa sa om, s ay tum aga l lamang hangga ng si mula ng 1990 dahil nahumaling
,nteres , . ..
mg a tao sa iba t 1bang anyo ng pagl1hbang.
naang . . .
Sa kasalukuyan, maram, pa nn ang nagnana Is na mu ling bu hayin ang industri ya sa bansa . Isa
narito ay ang kilalang direktor na si Carlo _J · Ca paras . Noong taong 2007 tinangka niyang bu ha yin at
pasiglahin ang tradisyonal na_kom 1ks sa s1rkulasyon sa pamamagitan ng mga ginawa nilang komiks
iba 't ibang bahag1ng Pli1p1nas .
carav an Sa
Hindi lama ng sa Pilipinas nakilala ang gal ing at husay ng mga manlilikha ng komiks kundi
rnaging sa ibang bansa . Ayon sa blog ni Fermin Salvador, 'world class' ang kaka yahan ng mga
Pilipino sa paglikha ng komiks .
Kinilala ang galing at husay ng mga Pinoy sa laranga n ng sining at malikhaing pagsulat sa lokal
rnan at internasyonal na komunidad . Kabilang sa mga komikero ng Pilipino na ki lala sa labas ng
Pilipinas sina Gerry Alanguilan, Whilce Portacio, Philip Tan, Alfredo Alcantara, at maram i pang iba .
Tunay na hanggang nga yon ay popular na babasahin pa rin ang komiks. Ayon nga kay Prof.
Joey Baquiran ng Unibersidad ng Pil ipinas, sa "Pasko sa Kom iks," "Hindi mamamatay ang ko-
rniks dahil may kakan yahan ito, ang katangiang biswal at teksto . lsa ng kakanyahang hind ing-hindi
mamamatay sa kulturang Pilipino hangga't ang mga Pilipino ay may mga mata para makakita at
bibig para makabasa-magpapatuloy ang eks istens1ya ng kom iks ."
0 Sim.,
:im;KSS:
Simulan Mo
Pagpapaliwanag sa Kahulugan ng llang Sal ita/ Pahayag na Ginagamit sa mga Social
Networking Site
Masasabing malaki na ang naging pag-unlad ng teknoloh iya sa buong mundo maging sa ating
agb·g,.- bansa . Ang paglagana p ng Internet, paglabas ng iba't ibang socia l media network gaya ng Face-
ngkl),·.- book at Twitter, gayundin ang pagkahumaling ng kabataan sa pagtangkilik sa mga website gaya ng
You Tube ay nagdulot ng malaking pagbabago sa kul turang Pilipino.
Dahil sa bunga ng teknolohi ya, ang tradis yonal na paraan ng pagpapahayag ng mga personal
i,a-11a'i na opinyon, mga gawain at mga karanasan ay nagkaroon ng pagbabago . Sa pagpapakahulugan ng
u•·rr,;i mga salitang ginamit sa anumang social networking si te ay kailangang ipaliwanag upang ma laman
n ati ang ibig sabihin nito.
ra~12' ·
1 ng03?
A. Basahin at unawain ang pahayag sa bawat bilang na maaaring ginamit sa anumang socia l net-
worki ng site . lpaliwanag ang kahulugan nito.

P~HAY,\(, I PAUWANAG

1. 'World cl ass' ang kakayahan ng mga Pili-

pino sa paglikha ng komi ks

. --------- ---· --- - --- --- - --- - --- ---- -- ----- - -- - .

. --- - -- -------- ---- ----- -- ----- - ___ _ .., _ ---- ---- - -- - ---

ARALIN 3 ANG KOMIK'i ~A LIP

 - -= --r ----
2. Kakikitaan ng kul tura ang komiks
- -- 1

3. go... go .. . go .. . komiks, maituluring na isa

kang pa nitikang popu lar ng mga Pinoy ...

4. "Hindi mamamatay ang komiks dah il

may kakanyahan ito, ang katangiang
biswal at teksto ."

1--- - - - -- - - - - - - - - - - - t - - - - - · - - - - - - - - - - --,
5. Astig . si Jose Ri zal pala ang kau na-u na-
hang guma wa ng komiks, ga li ng talaga
niya, the rea l hero !

L----- ----- ------ --1_____ _____ _____ __

ks para
6. Dapat buhayin talaga ang komi
malaman ng mga kabata an na bahagi na
ito ng buhay ng mga Pinoy, now, yester-
day 8 forever.

I
Paano ipali liwanag ang ka hulugan ng mga salita/pahayag na ginam it sa mga social networking
B. site?

1
Wl r.'.ANC, FILIPINO SA M(.,A SiTWA :, YONr, KOMUNIKATIBO l1T KUI.TU RAI. SI\ LIPl.l NANG Plllf'INO
 · Mo
unawa1n
in;ih\vanag ang kaugnayan ng korn,k., ')l\ rn R,I ,,,1lit,1n<1 n . I
A r- r, " " 1 O!lb n~ b,iw,11 ~,ihrm

I 1pl1n.inP, Pillpino

1-.ullUI d

pan1t1kan

Pa 1,anag.

Construct Procedure
Sc"g Ur ng graphic organ izer ang Construct Procedure na ginagamit na teknik upang makatulong
sa ~as mada ling pag-unawa sa nilalaman ng isang teksto o akda . Mahahalagang detalye ang
- 2 2gc 1 sa ba.-;at bahag, ng Con stru ct Procedure. Kailangang magkakaugnay ang mga detalyeng
c.aga y.

8 Sa pamamag1tan ng Construct Procedure, b1gyan ng interpretasyon kun g paa no tinanggap ng

rnga P1lipino noon at ngayon ang komiks bila ng bahagi ng lipunang Pilipino.

l Komi ks sa Lipunang Pilipino

Ngayon
Noon
:....... ,,, 1·· .
 .
Paggam,t ng LObo ng us ap an (Spee ch Balloon)
lsang bahag1 ng kom, ks ';:ino Lobo ng lJsnpnn rin,1g s11',ulc1 tan ,to sapan ng tauhan . May ib .
o ng u
,ba ng anyo ,lo bn"'t ,1y Srl ,n,l,11,H,lW,II) np chhlllW,l,t a1
,
May ibr1't ibr1ng t 111 nH I oM
nn l) •,. 1p,1111111,irl nn

■ 1>,11.1 '"' Ki1 rt1111w ,111 H I J,,,,prJn

lJ'.>dpdng PribulonP,

==- Usapang Pas1ga w

= O,yalogo sa Saril1

C Kung ikaw ay ,sang manun

ulat ng kom1ks, ano ang 1yo
ng madarama na hindi na
ng oras ng mga P1lipino ang pinaglalaanar
pagbabasa ng kom1ks, at kun
paano mo ipadarama kun g 1kaw naman ay ,sang ma
g nas1s1yahan ka o h1nd1 mb abasa
nas1s1yahan sa kom1ks na
Pum 1h ng uri ng Lobo ng Us 1yong bin aba sa
apan at doon isu lat ang mg
a nadarama .

Nadarama ng Sumusulat ng
Komiks

Nadarama ng Mambabasa
ng Komiks

\ -,

_
_ _ _J
.:

. <r \
~ -~ '
. ,
-~. t
"I \ ,
', :'
·_.,. ~I::
f JUP INO SA M(,A 51TWA5Y
ONC, KOMUNIKATl80 AT KUL
1·,
..
t
l URAL SA UPUNANG PIUI ,:) _
JJNO
' ·1:.
\ 'i;.
L ~ '.
 'k b' .
Sa iyong palagay, bakit kailangang buhayin ag kom, s ilang bahag, ng panitikan?
o. ... .. .

ks caravan .
E Sa kasalukuya n, paano ipina gpapatuloy ang komi ng mga nags,mula at tumata ngkl11k
· h.
ng nasabing baba sa ,n. Magbigay ng mga patun ay.

.
F. Pagkatapos mong .basahin ang paglalahad tungkol sa ma1'kl'1ng kasays ayan ng kom1 ks at ang
. . . . .
igi ng b h ·
kaugnayan n1to sa l1punang Pi11p.ino, paano ka mag a ag1 ng muling pagbuhay sa nasabing
. . .
babas ah,n. Gaw1n sa pama mag1tan ng FOR (Formul at e RuIes ) o gagawa ng mga tuntunin na
. • .
bataang t Iad mo. Lagyan 1
makatutulong upang mag 1ng gabay ng iba pa ng ka u to ng b1lang.

FOR
(Formulate Rules)

ls na naapektuhan nito tulad ng estilo ng pag-

G. Bunsod ng makabagong tek nolohiya, isa ang komi
ng Colo r Cod ing na teknik, talakayin ang aral
gamit ng mga sa lita o pahayag. Sa pamamagitan
ng teknolohiya sa paggam it ng wika ay dapat
sab'.nasang akda na, "lmp luwensiya ng makabago ·1· k
·
gawin tand 1 g na ito'y may limitasyon." Gawi n sa pama mag1tan ng pagp11 ng apare-
h ' aan aman
yag na maaaring gamitin sa pagsulat ng
a na magbibigay ang bawat isa ng tig-20 salita/paha · ··
b'I k
rnga usapa n sa komiks . Kulayan ng pula ang kahon sa tapat ng I ang ung maaanng gam1tin
a · .. M 1·
· ·
ng Salita/Pa hayag sa komiks kulay asul naman kung h1nd1 maaanng gam1tin . agpapa 1tan ng
&awain at 1'k '
aw ang magkukulay.
 Tala n1 mga Salita/Pahaya
g

□ 1.
D 2.
[J 3.
[] 4.
rJ 5.
[J 6.
[] 7.
[] 8.
□ 9.
0 10.
D 11 . \
[ ] 12
□
0
0
0
13.
14.
15.
16.
I
0 17 .
0 18.
0 19.
0 20 .

H. Ma y iba 't iba ng gam it

ang wik a . Ma aar ing pan
g-i nte rak sy unal, pan g-i
nal, pan g-im ahi nas yon , nst rum ent al, pamperso-
pan reg ula tor i, pangheuristiko ,
at pan g-i mp orm atib . Ka
basa ito sa iba 't iba ng soc raniwang maba·
ial net wo rkin g site tulad
ng blo g at iba pa.
Suriin ang sum usu nod
na pah aya g mula sa blo
g, social posts, at iba pa
gam it ng wika kun g pan . lsu lat sa patlang ang
g-interaksyunal, pan g-in
stru me nta l, pam per son
panregulatori, pangheuris al, pang-imahinas yon.
tiko, at pan g-i mp orm atib
. Basahin nan g wa sto
kom ent o . ang mga pahaya~

1. "Sa lam at talaga sa ipinada

la mo ng komiks, hob by
. . . ... .... . 2. "Ra md ko nan g magbasa nito. rJJ
am ko, ma ram i akong ma
tut utu nan sa pagbabasa
3. "Gara Na g-r oro ck ng komi ks."
and roll ang mg a puno
na imp osi ble sa toto ong
per o nasa komiks, gara buhaY
di ba!!! © ... @ .. ."
4. #Para ma gin g meani
ngful ang komiks sa iyo
, una ng dap at gaw in ay
acceptance na ma gan da aog
talaga ito ."
.... .... ... 5. #Bro, pak
ipadalhan mo pa ko ng
mg a kom iks ha ... asa han
.... .... .... . 6. HMalakin ko."
g bahagi pala ng buh ay
ng mg a Pilipin o noon ay
nakakabilib." um ikot sa korn ik5,
. .. . ... .. .. . . 7. "Ba tay sa sarbey, wala
pang 20% ng kabataan
ang nagbabasa ng korn ik5
kasalukuyan ." sa
8. HKomiks .. . libangan ng
mg a Pinoy, lara wa n ng
buhay ... @ .. . © ... "

tJ I, H IJPINO SA MGA SITWA~YON(, KOMUNI KATIBO AT KULTURAL SA

UP UNANG PIUPINO
 1saisip Mo
. g Wika sa Nabasang mga Pahaya
Garr11t n . g sa lba·t lban S
. wag ding tungkulin ang gamit ng wik-l N t 8 oclal Networklna Sites
r,nata . c . AR )1ij;i y '\1 HiJlh<l . '
I ations in the Function-; of LanRuai;il'. nr,i n lk k rJ Y ( l'> H ) •,;i kcm1y;,,,8 r1klc1l na
ExP or 1
' ' ,Jlfll-(01 y 1r1~ ,
sa .,san g indibidwal. ' · '" 1~hilinij P,lflil~,1rnp,3nan ng, w1~<.1
·tong ga m1t Jng w1~c1
MaY P'
una. r1 ng .@ll !..! J l l ~i.,y u1 1~l 11.1 I
lld fl Pt1p,111 t1 111 1
, llu
oimulasyo11g pa11l1pun,111 tul<1 cl 11HP.l'nl'" ll,1ni,1r .df/oi /llo1l,1[,ip, IJP, rl•I , I
' · , ,i ,; r,n~ /J, / •t H,1IHr ,t1,J
wa. P · IJ.if~1Jo1pr1li tr1 n 1111 l11rri ,it t, , r
l' al-' Wa ang pt1ng 1n-,u u111 c111tc1I 11.i 11 111i1u 11 ,,,t · 1 · 1' 1
ts l' ' - - - --- I' n• '·" I fl d ,J Y()' II rr
pag-uuto'.•l . - - ' ,J ~ I I 1t1ir,w, l1Jlr1rl ( J~ f~J',,Jp
- ';
~ ang pampe, '-, ()l )d l 11d lhlgpc1p<11lr1yc1 g flR 'nil I I
-
mal o d1-porn 1al. ) I lf lP, l ,11 nd,1r ru11 fJ r1p1r1 ; riri ~~ ,t,1,J( 1t(1( ~ Vi'
lkaapat. ang pdn1 L'fillldLOLj na kumokontrol O gumagaba k
'
ng panuto, direksiyon, at paala la. - 1/ sa , I1OS di ,t~dl (lP, 1br1 r ln~ti1C1IP,,j /
·• • ' I()

lkalin1a. ang pang-imahin asyon na nagpapaha yag ng sariling 1mah,nasyon ~d m1hr- n,, r ~
paraan . Ginagamit sa mga akdang pampanitikan na maaaring pagsasalaysay, paglaldr,:i ,,dr. p-:ijtd
---ratiae s p!igpat)aHwanag, at pangan gatuwiran.

~map ng mga impormasyon ~ datos. Sa paghahanap ng mga

lkaanim, ang pangheuristiko na naghah_
,mpormasyon o datos, maaaring gumamit ng pagtatanong, pak1kipanayam, pananaliks1k, at sarbe;
lkapito, ang pang-impormatib na nagbibigay ng impormasyon o_mga datos. G1nagawa 1to sa
mga papel-pananaliksik tul ad ng paman ahong papel, tesis, disertasyon, at iba 't ibang ulat.
Sa makabagong tek nolohi ya tu lad ng gamit ng iba't ibang soci al media networking site, maa-
aring ang ga mit ng wika na ipinahayag ni Halliday ay gamitin.
Mahalaga ang gamit ng wi ka sa anumang paha yag sapagkat nakatutulong ito upang madal1
itong unawain .

PALALIMIN
Talakayin Mo
A. 1. Basah in ang ilang pahayag na mula sa iba 't ibang social networking si te. Sunin ang gam1t
ng wika sa mga ito.
· ts ko tungkol sa mga bahagi ng komi ks,
BF F, eto ang nariser . Kuwadro (frame),
·
naglalaman ng 1sang tagpo sa kuwento·, Kahan ng Salaysay na p111agsusulatan ng ma1-
• kl1ng salaysay tungko sa tagpo, syempre Pamaga t ng Kuwento.
.

1
.

. Para ng ~ulang pa .
ltsek mo kung nag-tweet sa .iyo 51. Lorna para sa ibang bahag1 ng kom1ks.

Alam ko BFF na ku lang pa ang bahagi mo ng komiks. Eta bunga ng sipag ko. . 2 bahag1
. t
pa ito Lara wang guh1 t ng mga au han sa kuwento at Lobo ng Usapan na p1n agsusula-
· . , ·b
tan ng mga tauhan; ma y ,ba t I a17 g anyo ito batay sa inilalarawan ng dibuhista . Ok ..
ngayon pu wede mo nang gawin ang report mo .. .

11 Sala mat mga BFF ! To uch ako, maaasahan ko talaga kayo (= - =)

ti Sa palagay ko, kulang na kuIang pa ang mga impormasyon mo tungkol sa korniks ·

gusto mo ng tulong
 . gamit ng wika sa mga pahayag na mula sa iba't ibang social
2. llahad ang ginawang pagsusun sa
networking site.

3. lpagpalagay na gagawa ka ng mga pahayag na magbibigay ng iyong

personal na opinyon, rnga
gawain, at mga karanasan . Ang paksa ay tungkol sa, "Komiks at mga
Kabataang Pilipino sa
Kasalukuyan ." Gumawa ng isang pahayag na maraming gumagamit
ng isa sa sumusu nod na
soc1a I network·ng
I site na blog Tw1·uer, Face boo k, at Ins t agram, at .b
I a pa .

•1
l Blog
I

\ Twitter l

j Facebook j
_ _ ........,.__J I

-
--
j j~~~agra~ J

-----
at iba pa
! !

, r, i·ll.1PIN0 SA MC,A SITWASYONC, KOMU NIKAflBO AT KULTURAL SA LIPUNANG PIUPINO

 d na tanong _
B- sagutin ang sumusuno
oy ang iba 't .b .
B kit mahalag_ang ma. tuk 1 ang Pa
1t ng Wika sa rnab·
1_ a 88arn
ga blog, social media
posts, at iba? isang paha yag mula sa
·
m

no 'k
Paano ma tutukoy ang iba't ibang gamit o w1 a sa n abasan □ h mga blog, social
2 0 pa ayag mula sa
.
media po sts, at 1ba pa?
.

Payamanin Mo
in sa Panonood
lnteraktibong Ga wa -
P
may magtuturo kung ahayag na mag-
lpanonood mu la sa Yo uT ub e na aano ·b ang pagp·ap
ga win · ·

r lnstagra m O a pang soc1a networking site.

nto gam1
.
t an g blog, Facebook Twitte , 1 1

koko me
_ .
,
ang itinakda ng social network ing site .
g klase na tatalaka yin
Papangkatin sa lima an
Pangka t I Blo g
Pangkat II Facebook
Pangkat Ill Twitter
Pangkat IV lnstagram
e
Social Networking Sit
Pangkat V Iba Pang
eer Evaluation)
lnteraktibong Ga wa in ng Bawat Pangkat (P
wang sunod na kra ytiry a.
1. Pagtataya sa Gina lakay nang ayon sa sumu
pa ngkat na na gta
g ibang
Bigyan ng pagtataya an
bawat
isado ang mga ideya , magkakaugnay ang
usuri, organ
Napakahusay ng pags pagsusuri
bahagi ng gin aw an g

wat ba-
do ang mga ideya, magkakaugnay ang ba
uri , organ isa
Mahusay ang pagsus usuri
ang pags
hagi ng ginaw

augnay ang
, di- organisado ang mga ideya, di- magkak
gsusuri
Hindi mahusay ang pa
gi ng ginawang pagsusun
bawat baha

nisa ng mga ideya ,

gin ang kasana yan sa pagsusuri, pa~- oorga
Kailangan pang linan g pagsusun
gkakaugnay ng ba wat bahagi ng ginawan
at pa
 sa Pagtataya

-----------------------------
] Marka
Pangkat
Paliwanag:

. . - . - - ... -- . - - - - -- -.. - - - . - - - . -- -- - - --. -. -- ... -.. ---- . - . - - - - . . - ... - - - .. -- - . - - ... - - -- --- - . - - . - - -----· -- - - -.. - - ...

Pangkat Marka
Paliwanag:

- .-- - - - -- . -. - - -- -- -- --. ---- -- -- - -- - --- - -- - - --- - -- --. - -- . ------------------- - --- - - --- -- --. - - - - . -- -- -- . - . -- -

Pangkat Marka
Patiwanag:
- -···· ················· .. . ... . ... ... . ... .. ·· ·· · ··· ··· · ······· ··· ···········
2. Pag-uulat sa Ginawang Pananaliksik
Talakayin ang ginawang pananaliksik tungkol sa paggamit ng social media sa pagsusuri at pagsu-
lat ng iba't ibang sitwasyon ng paggamit ng wika . Gamitin ang teknik na 3-2-1 bilang talakay sa
ginawang pananaliksik. Apat na pangkat ang bubuo sa pagtalakay. Pagkatapos, magkaroon ng
sariling pagtataya (self-evaluation) ang pangkat sa ginawang pagtalakay.

Pangkat Paksa

3 - Bagay na Natutuhan

Pangkat Paksa

2 - Bagay na Kumuha ng lnyong lnteres

Pangkat ________ ___________ _ Paksa

1- Tanong na !big Pang Masagot

•
 4. Madaling maunawaan ang talakay

5. Naging makahulugan ang tala ka y

Paliwanag sa Ginawang Pagtataya

Basahi n ang halimbawa ng kom iks at suriin ito ayon sa nilalaman, bahagi, aral na nakapa loob, at
implikasyon sa kasalukuyang li punan .

1. Pagsusuri :
Nilalaman :
 - --

sahagi :
- ... _________ ·- -- -- -- -

·------ ------- ..._ __

Ara l na Nakapal oob :

Jmplik asyon sa Kasaluku yang Lipun an:

bawa ng komiks .
la kay na nilalama n ng binasa ng halim
2. Suri in ang mga paha yag mula sa tina
Pags usur i:

GRAMATIKA
A. Mga Pokus na Tanong site?
a o pahayag na pa ng-social networking
1· Bakit kailangan ang wastong gamit ng ilang salit
yag na pa ng-social networking site?
2· Paano gagamitin nang wasto ang ilang salita o paha

8 us na Tanong
· Hinuha o Maaaring Sagot sa mga Pok

Pit !PINO 205

ARAI.IN 3 ANG KOMI KS SA Uf'UN ANG
 ILAHAD MO
Basahin ang sumusunod na salita o pahayag na nasa loob ng bawat speech balloon .

1.
3. ~ oon ang
\rl~ a mo sa eksena ...
~~--------J,,,,
,,.-----
2. __...--------·--:-:-----.
ganda @ husay ng 4. ,,,.....~. . . . •·yehey ... na-very good kam1·------.__
report mo kanina .. . ( kanina @ mataas grades namin,' '
'-.__ ka si nagkaisa... hooray.
'------ ·---------i
SURIIN MO
1. Tungkol saan ang nilalaman ng salita o pahayag sa bawat speech balloon?
2. Paano ginamit ang salita o mga pahayag?
3. Sa mga pahayag, magkakaugnay ba ang mga salita7

TANDAAN MO
Wastong Gamit ng Salita/Pahayag na Pang-Social Networking Site
Bawat sitwasyon o disiplina ng pag-aaral ay may kan i-kaniyang register. Tulad sa pang-social net-
working site, may sarili itong gamit ng mga salita o pahayag.
Karaniwang gamit ng salita o paha yag sa nasabing larangan ay kolokyal at teknikal. Kolokyal na
antas ng wikang ang paraan ay pa ran g nakiki pag-usap lamang. Masasabing di-pormal ang gamit
ng wika .
Ang teknikal ay antas din ng wi ka na tumutukoy sa isang disiplina na karaniwan ay pang-agham
at panteknolohiya . Hindi na isinasalin ang salita sa halip ganap na hinihiram ito upang hindi mabago
ang kahulugan .
Dahil ang social networking site ay lugar na naipahahayag ang personal na opinyon, mga ga-
wain, mga karanasan, at iba pa ng isang tao, ito na halos ang kaniyang kausap .
Sa pagbi bigay-pansin sa wastong gamit ng salita o pahayag, dapat na nakabatay ito sa layunin
ng paghahatid ng mensa he sa ibig kausapin sa pamamagitan ng social networking site.
Nakatutulong din upang madaling maunawaan ang gamit ng simbolo tu lad ng emoticons, gamit
ng bantas at mga sal itang pa ng-social networking site .

GAWIN MO
Pagsasanay 1
lguhit ang emoticon na © kung maaarin g gamiting pang-social networking site, ® kung hindi na-
man maaari . Ang sitwasyon ay pagbibigay ng opinyon sa isang bagay o pangyayari.
1. boring. . . 6. gara
2. @ (at) 7. wow
3. gumising 8. je ... je . . . je .. .
4. kasarinlan 9. lab3
5. kudos 10. umasa

Jf 1t-11J S/1 1y1r,A SITWA5YONG KOMlJNIKATIBO AT KULTU f~AL SA LIPUNANG PILIPINO

 -
pagsasanay 2
Magbigay ng 20 halimbawa ng sa lita .
. na kara n1wan ·
sa pagbabahag, ng naging ka ran asa n sa • g ginagamit sa anumang social networking site
,sang araw na
1. . . .. . pag-aara l ng mga aralin.
2. 11.
12 .
3.
13.
4.
14.
5.
15.
6. 16.
7. 17.
8. 18.
9. 19.
10. ----······· . 20.

Pagsasanay 3
Sumulat ng maikli ng komento tungkol .
. . , . sa nagagawa sa 1yo at sa iba ng kabataan ng paggamit ng
· Pumi11• • ng isang social networking site at doon
sallta o pahaya g sa 1ba t 1bang social net work.ing site.
isulat ang komento .
Komento:

RETO RIKA
lsipin Mo
Pagsulat Gamit ang Blog at Iba pang Social Networking Site Tungkol sa lsang Mahalagang
Paksa
Bunga ng makabagong teknoloh iya ay ma y iba 't ibang social networking site. Dahil dito, naiimplu-
wensiyahan ang antas ng gamit ng wika
Gaya nga ng nabanggit na, ang socia l networking site ay naglalarawan ng mga personal na
opinyon, mga ga wain, at mga kara nasa n Hindi gaanong mahaba ang mga pahayag, ma bil isan ang
palitan ng mga mensahe. Himig ng mga pahayag ay pa rang kaha rap lamang ang pinadadalhan ng
mensahe.
Sa paggamit ng anumang social networking site, nakabatay ito sa layon na tutugunan ng was-
tong gamit ng mga sal ita para makabuo ng pa hayag.

ARALIN 3 AN G KOM IKS SA LI PU N.

 lsulat Mo
Sumulat ng komento sa mapipiling social networking site tungkol sa paksang, "Ugnayan ng Wika at
Kultura, pagkatapos, pag-aralan ang komiks bilang isang sitwasyong pangwika at ang kaugnayan
H

nito sa kulturang Pilipino.

Komento:

ILAPAT
A Magtala ng mahahalagang isyu sa kasa luku yan .
Mahahalagang lsyu:
1.

2.

3.

4.

5.

_ IJ Nl'' Ar! BO AT KULTUIML SA LIPUNANG PILll'INCJ

•Uf' lt/O SI• r,1 ,1 SIi WAWQN(, KO M "
 sa ..
B. Pumili ng isang mahalagang isyu mula mga 1t1nal a. Sumulat ng komento tungkol dito
gamit
ang mapipiling social networking site.
Komento sa Mahalagang lsyu :

orking
lat na komento gamit ang napiling social netw
C Magkaroon ng sariling pagtataya sa isinu
site.
- -
KRAYTIRYA -
I 00
I HINDI

1. Napapanahon ba ang isyu ng napili7

2. May batayan ba ang ibinigay na komento?

ibiga y ng
3. Angkop ba ang mga salitang ginamit sa pagb
komento?
t komentong
4. Magkakaugnay ba ang ni lala ma n ng bawa
ibinigay7

5. Madali bang maunawaan ang komento7

nto sa gina mit
6. Angkop ba ang presentas yon ng mga kome
na social networking site

SINTESIS
ction Sheet
lsulat ang sintesis ng aralin gamit ang Refle

Dapat kong maunawaan Dapat kong maisagawa ang

Dapat kong malaman ang
tungkol sa mga _ ang tungkol sa _ _ .

i
ARAL.IN J ANG KOMIKS SA l.lPIJN ANG f'i