Professional Documents
Culture Documents
Chương 5 - Thiết bị truyền khối
Chương 5 - Thiết bị truyền khối
5
Thiết bị truyền khối
2
Yêu cầu của thiết bị truyền khối
Màng film
Hơi
Hơi
Hơi
Hơi
Ưu điểm
Sử dụng khi quá trình tỏa nhiều nhiệt, giải nhiệt liên tục
Phù hợp đối với những lưu chất nhạy cảm với nhiệt
Dễ vệ sinh
Nhược điểm
Ổn định nhiệt
Chi phí đầu tư và chi phí năng lượng cho vận hành
thấp
Hình 5.2: Giaûn ñoà xaùc ñònh CF cho maâm choùp Hình 5.2: Giản đồ xác định CF cho mâm xuyên lỗ
Tháp mâm
Mâm xuyên lỗ
Chi tiết mâm
Mâm chóp
Chi tiết mâm
Mâm van
Gờ chảy tràn có tác dụng duy trì mực chất lỏng trên mâm
Gờ chảy tràn có tác dụng duy trì mực chất lỏng trên mâm
Gờ chảy tràn có tác dụng duy trì mực chất lỏng trên mâm
ht : ñoä giaûm aùp toång coäng cuûa pha khí qua maâm, mm chaát loûng.
dtw : beà ngang chaát loûng vöôït qua gôø chaûy traøn, mm
hfd : chieàu cao lôù p chaát loûng boït trong oáng chaûy chuyeàn, mm
hlo : chieàu cao chaát loûng tröôùc khi vaøo oáng chaûy chuyeàn, mm
how : chieàu cao lôù p chaát loûng treân gôø chaûy traøn, mm
hso : chieàu cao loã choùp, mm, hay ñoä giaûm aùp qua loã choù p, mm chaát loûng
hss : chieàu cao thuûy tónh lôùp chaát loûng treân loã choùp ñeán gôø chaûy traøn, mm
Gờ chảy tràn có tác dụng duy trì mực chất lỏng trên mâm
Khoảng cách mâm
Ngập
lụt
Khoảng
cách Chọn trước rồi kiểm tra
mâm
Chi Trở
phí lực
Thaùp ñeäm
lg p
Cheá ñoä thuûy ñoäng löïc hoïc thaùp ñeäm:
Cheá ñoä maøng OA: maät ñoä töôùi khoâng
lôùn, toác ñoä khí nhoû, chaát loûng chaûy
thaønh maøng theo beà maët ñeäm, khí ñi ôû
khe giöõa caùc maøng,
lg p
Cheá ñoä thuûy ñoäng löïc hoïc thaùp ñeäm:
lg p
Cheá ñoä thuûy ñoäng löïc hoïc thaùp ñeäm:
Cheá ñoä nhuõ töông BC: heä nhuõ töông
khoâng beàn, cöôøng ñoä truyeàn khoái leân
cöïc ñaïi, ñoàng thôøi trôû löïc thuûy löïc
cuõng taêng nhanh, cheá ñoä naøy raát khoù
duy trì maëc duø cöôøng ñoä truyeàn khoái
lôùn. Keát thuùc cheá ñoä nhuõ töông baèng
ñieåm saëc C. Toác ñoä saëc xaùc ñònh theo:
0,25 0,125
wS2 a K 0,16 L K
lg 3 L A 1, 75
g L G
L
Thaùp ñeäm
lg p
Cheá ñoä thuûy ñoäng löïc hoïc thaùp ñeäm:
Cheá ñoä cuoán theo: quaù giôùi haïn saëc,
neáu taêng toác ñoä khí, toaøn boä chaát loûng
seõ bò giöõ laïi trong thaùp vaø cuoán ngöôïc
trôû ra theo doøng khí
y y dy dy
d( G. y) d( Gtr ) Gtr d( ) Gtr G
1 y 1 y (1 y)2 1 y
Tốc độ biến đổi suất lượng của dung chất trong một pha bằng
tốc độ truyền khối đến pha kia, do đó ta có:
d Gy ky yi y dS K y ( y* y) dS (6.21)
với S là diện tích bề mặt tiếp xúc pha qua đó xảy ra quá trình truyền khối, diện tích
này khó xác định và thường được biểu diễn bằng biểu thức:
dS=σdz
σ- diện tích bề mặt riêng của vật chêm m2/m3
z - chiều cao tháp có tiết diện bằng một đơn vị diện tích, m.
Phöông trình (6.21) ñöôïc laáy tích phaân ñeå xaùc ñònh chieàu cao
thaùp cheâm:
z y1 G dy y1 G dy
z o dz y y (6.22)
2 ky 1 y y1 y 2 K y 1 y ( y* y)
Nhaân töû vaø maãu soá cuûa tích phaân cuûa (6.22) vôùi 1 y lm vôùi
1 y lm laø trung bình logarit cuûa 1 yi vaø (1 – y)
1 yi 1 y
1 ylm
ln 1 yi 1 y
y1 G 1 ylm . dy
z y (6.23)
2 ky 1 y lm 1 y yi y
giaù trò naøy thöôøng ñöôïc xem laø khoâng ñoåi trong ñoä chính xaùc cho
pheùp vaø ñöôïc laáy baèng giaù trò trung bình taïi ñieàu kieän laøm vieäc ôû
ñænh vaø ñaùy thaùp. Do ñoù:
y1 1 y lm
z H tG . dy (6.25)
y2 1 y y y
i
y1 1 y lm
Tích phaân dy N tG laø ñoä ño möùc ñoä khoù khaên
y2 1 y y y
i
cuûa quaù trình haáp thu, vaø ñöôïc goïi laø soá ñôn vò truyeàn khoái
pha khí. Coâng thöùc (6.25) coù theå ñöôïc ñôn giaûn hoùa baèng
caùch thay trung bình soá hoïc cho trung bình logarit 1 y lm maø
khoâng gaëp phaûi sai soá lôùn.
1 yi 1 y
1 y lm (6.26)
2
y1 dy 1 1 y2
NtG y ln (6.27)
2 y y1 2 1 y1
Phöông trình treân ñôn giaûn hôn ñeå laáy tích phaân baèng ñoà thò.
Vôùi hoãn hôïp coù noàng ñoä dung chaát raát nhoû, soá haïng thöù hai cuûa veá
phaûi (6.27) seõ khoâng ñaùng keå.
Töông töï, ta chöùng minh ñöôïc cho noàng ñoä dung chaát trong pha loûng:
Töông töï, ta chöùng minh ñöôïc cho noàng ñoä dung chaát trong pha loûng:
z HtL . NtL
trong ñoù HtL laø chieàu cao ñôn vò truyeàn khoái pha loûng:
L
HtL (6.28)
kx 1 x lm
y1 1 y *lm dy y1 dy 1 1 y2
NtOG y y ln (6.30)
2 1 y( y y* ) 2 y y * 2 1 y1
Y1 dY 1 1 Y2
hay NtOG Y *
ln (6.31)
2 Y Y 2 1 Y1
G
vaø HtOG *
(6.32)
K y 1 y lm
vôùi NtOG laø soá ñôn vò truye àn khoá i toån g quaùt pha khí, vaø laø chieà u cao
ñôn vò truyeàn khoái toån g quaùt. Coân g thöù c (6.31) raát tieän lôï i vì ñöôøng
laøm vieä c treân toï a ñoä X, Y laø ñöôøn g thaún g
Töông töï, theo pha loûng, Z = NtOL . HtOL
x1 1 x *lm dx x1 dx 1 1 x2
NtOL x2 1 x ( x* x) x *
ln (6.33)
2 x x 2 1 x1
X1 dX 1 1 X2
= X *
ln (6.34)
2 X X 2 1 X1
L
HtOL *
(6.35)
K x 1 x lm
Nhöõng phöông trình tính Z ôû treân ñeàu cho cuøng keát quaû. Tuy
nhieân khi pha naøo coù trôû löïc truyeàn khoái lôùn thì duøng phöông trình
tính Z theo pha ñoù tieän lôïi hôn.
Vôùi quaù trình nhaû khí, ñoäng löïc hay seõ aâm nhöng
1- Hỗn hợp có nồng độ loãng
y1 dy
NtOG y *
(6.36)
2 y y
Neáu ñöôøng caân baèng ñöôïc xem laø ñöôøng thaúng trong khoaûng
noàng ñoä x1 , x2 thì phöông trình ñöôøng caân baèng laø:
y* = mx + r (6.37)
Neáu dung dòch loaõng, löôïng dung chaát truyeàn giöõa hai pha laø nhoû
thì ñöôøng laøm vieäc treân toïa ñoä xy cuõng coù theå xem laø ñöôøng thaúng coù
phöông trình:
L
y x x2 y2 (6.38)
G
Tröø hai phöông trình (6.37) vaø (6.38) ta ñöôïc
1- Hỗn hợp có nồng độ loãng
L x1 dx L ( y y* )1
NtOG x ln
G 2 qx s Gq ( y y* )2
y1 y2 y1 y2
= * * * *
(6.40)
[( y y )1 ( y y )2 ] ln[( y y )1 /( y y )2 ] ( y y )ln
Nếu áp dụng định luật Henry, r=0, ta được kết quả cho tháp hấp thu:
y1 mx1 1 1
ln[( )(1 ) ]
y2 mx2 A A
NtOG (6.41)
1 1/ A
vôùi A = L/mG.
2-Xác định bằng đồ thị
Đường KB được vẽ qua trung điểm các
đoạn thẳng đứng giữa đường cân bằng và
đường làm việc.
Bậc JLC và CFD là những đơn vị truyền
được xác định bằng cách vẽ JK = KL và CE
= EF, sau đó từ L và F vẽ thẳng đứng lên.
yG-yH có thể được xem như là động lực
trung bình cho sự biến đổi nồng độ pha khí
yD-yF
Vì GE = EH nên nếu đường làm việc được
xem như đường thẳng thì DF = 2GL = GH,
bậc CFD là một đơn vị truyền khối. Để xác
định NtoL,
Đường KB vẽ qua các giao điểm của các
đoạn thẳng nằm ngang nối đường làm việc
và đường cân bằng
3- Chiều cao tổng quát của đơn vị truyền khối
Khi heä soá goùc ñöôøng caân baèng khoâng ñoåi, chieàu cao toång quaùt cuûa
ñôn vò truyeàn khoái ñöôïc toång hôïp töø caùc ñôn vò truyeàn khoái cuûa moãi
pha theo bieåu thöùc sau:
(1 y)ilm mG (1 x )ilm
HtOG HtG HtL (6.43)
(1 y)*lm L (1 y)*lm
Neáu trôû löïc truyeàn khoái chuû yeáu naèm trong pha khí yi y* vaø:
mG (1 x )ilm
HtOG HtG HtL (6.44)
L (1 y)*lm
(1 x )ilm
vaø vôùi hoãn hôïp coù noàng ñoä nhoû 1 neân:
(1 y)*lm
mG
HtOG HtG HtL (6.45)
L
3- Chiều cao tổng quát của đơn vị truyền khối
Töông töï chieàu cao toång quaùt cuûa ñôn vò truyeàn khoái tính theo
pha loûng ñöôïc xaùc ñònh:
(1 x )ilm L (1 y)ilm
HtOL HtL HtG . (6.46)
(1 x )*lm mG (1 x )*lm
Neáu trôû löïc truyeàn khoái chuû yeáu naèm trong pha loûng, xi x* :
L (1 y)ilm
HtOL HtL HtG (6.47)
mG (1 x )*lm
X = mol dung
0 0,005 0,010 0,0125 0,015 0,020 0,023
chaát/mol nöôùc
Y* = mol dung
0 0,0045 0,0102 0,0138 0,0183 0,0273 0,0327
chaát/mol khí trô
Giaûi: Trong quaù trình haáp thu naøy, trôû löïc truyeàn khoái chuû yeáu naèm
trong pha khí neân coù theå tính chieàu cao thaùp cheâm theo bieåu thöùc
Z NtOG . HtOG
1- Xaùc ñònh NtOG : Coù theå xaùc ñònh theo hai caùch
a) Baèng ñoà thò: Veõ ñöôøng caân baèng vaø ñöôøng laøm vieäc treân heä
truïc X,Y. Ñöôøng laøm vieäc treân heä truïc X, Y laø ñöôøng thaúng qua hai
ñieåm C [ X 2 = 0; Y2 = 0,03 (1 – 0,9) = 0,003] vaø ñieåm D ( X1 = 0,02; Y1
= 0,03). Veõ ñöôøng trung bình giöõa ñöôøng laøm vieäc vaø ñöôøng caân baèng.
Xaùc ñònh ñöôïc soá ñôn vò truyeàn khoái toång quaùt treân ñoà thò laø 5,5
b) Xaùc ñònh baèng tích phaân: Theo (6.31) vôùi noàng ñoä dung chaát
trong pha khí loaõng.
Y1 dY
NtOG Y2 Y Y*
Veõ ñöôøng bieåu dieãn 1/ ( Y Y * ) theo Y. Dieän tích giôùi haïn giöõa
ñöôøng cong vaø truïc hoaønh, 2 ñöôøng Y1 = 0,03 vaø Y2 = 0,003 laø 5,83.
2- Xaùc ñònh HtOG : Trôû löïc truyeàn khoái chuû yeáu naèm trong pha
khí vaø vôùi hoãn hôïp coù noàng ñoä loaõng, theo (6.45)
mG
HtOG HtG HtL
L
vôùi m laø heä soá goùc ñöôøng caân baèng, trong tröôøng hôïp naøy xem nhö
ñöôøng thaúng vaø baèng ( 0, 0273 0)/( 0, 020 0) = 1,365
Löôïng dung chaát trao ñoåi giöõa hai pha nhoû neân theo hình 6.20 ta coù:
Ltr L 0, 03 0, 003
= 1,35
Gtr G 0, 02 0
1, 365
Vaäy: HtOG 0, 205 0, 90 = 1,115 m
1, 35
Chieàu cao thaùp cheâm laø:
z = NtOG . HtOG = 5,83 × 1,115 = 6,50 m