სასწავლო კურსის კვლევის მეთოდები ფსიქოლოგიაში 1

დასახელება Research Methods in Psychology 1

ავტორები ნანა სუმბაძე- პროფესორი -პროფესორი, თსუ, ფსიქოლოგიისა და განათლების
მეცნიერებათა ფაკულტეტი nana580798@gmail.com
ანასტასია ქიტიაშვილი - ასოცირებული პროფესორი, თსუ,
ფსიქოლოგიისა და განათლების მეცნიერებათა ფაკულტეტი
anastasia.kitiashvili@tsu.gev
თამარ აბაშიძე- ასოცირებული პროფესორი, თსუ, ფსიქოლოგიისა და
განათლების მეცნიერებათა ფაკულტეტი -tamar.abashidze@tsu.ge ირინე
ჟვანია- ასოცირებული პროფესორი, თსუ, ფსიქოლოგიისა და განათლების
მეცნიერებათა ფაკულტეტი i.zhvania@gmail.com

ლექტორები გედევანიშვილი ირინე – ასისტენტ-პროფესორი, თსუ, ფსიქოლოგიისა და

განათლების მეცნიერებათა ფაკულტეტი irine_gedevanishvili@yahoo.com
მარწყვიშვილი ხათუნა – ასოცირებული პროფესორი, თსუ, ფსიქოლოგიისა და
განათლების მეცნიერებათა ფაკულტეტი khatuna.martskvishvili@tsu.ge
ფირცხალავა ეკატერინე - ასოცირებული პროფესორი, თსუ, ფსიქოლოგიისა და
განათლების მეცნიერებათა ფაკულტეტი ekaterine.pirtskhalava@tsu.ge
ჟვანია ირინა – ასოცირებული პროფესორი, თსუ, ფსიქოლოგიისა და განათლების
მეცნიერებათა ფაკულტეტი i.zhvania@gmail.com

სასწავლო კურსის
(მოდულის) კოდი
სასწავლო კურსის ფსიქოლოგიისა და განათლების მეცნიერებათა ფაკულტეტი. დონე:
სტატუსი ბაკალავრიატი. სასწავლო კურსი სავალდებულოა.

სასწავლო კურსის სტუდენტმა იცის ფსიქოლოგიური კვლევის არსი, კვლევის პროცესი, კვლევის
მიზნები მეთოდიკა, ტექნიკები და პროცედურები. კურსის ამოცანაა, კვლევის მეთოდების
თეორიულ გააზრებასთან ერთად, სტუდენტებს გამოუმუშავდეთ მარტივი
ემპირიული კვლევის ჩატარებისათვის საჭირო უნარები.
სტუდენტს შეუძლია მცირე მასშტაბიანი კვლევის დაგეგმვას და მონაცემების
შეგროვებას კვლევის ეთიკური ნორმების დაცვით, მონაცემთა მარტივ ანალიზსა
და ანგარიშის გაფორმებას.
ECTS კრედიტების რაოდენობა - 5 (125 სთ).
 საკონტაქტო -30 საათი:

კვირაში 1 ლექცია - 15 სთ. კვირაში 1

სამუშაო ჯგუფში - 15 სთ.

დამოუკიდებელი მუშაობა - 95 საათი

სულ - 125სთ.

სასწავლო კურსის არ აქვს

შესწავლის
წინაპირობები
სწავლის შედეგები ამ კურსის გავლის შემდეგ სტუდენტს განუვითარდება
შემდეგი კომპონენტები:
ცოდნა და გაცნობიერება - სტუდენტმა იცის:
- სოციალური კვლევის არსი, მისი დანიშნულება, მნიშვნელობა და როლი
სოციალურ მეცნიერებებში;
- ფსიქოლოგიის კვლევის თვისებრივი და რაოდენობრივი მეთოდები; მათ
შორის არსებული მსგავსება-განსხვავებები;
- კვლევის სხვადასხვა მეთოდის თავისებურებები, ძლიერი და სუსტი
მხარეები; ემპირიული სოციალური კვლევის ეტაპები; შერჩევა და მისი
მნიშვნელობა ემპირიულ სოციალურ კვლევებში;
- ვალიდობისა და სანდოობის მნიშვნელობა სოციალურ კვლევაში; -
- მონაცემების მარტივი ანალიზი; - სტუდენტებს ეცოდინებათ კვლევის
კონკრეტული მეთოდები:
- კვლევის ეთიკური პრინციპები და სტანდარტები;
- კვლევის ანგარიშის გაფორმება APA -ს სტანდარტების შესაბამისად.
ცოდნის პრაქტიკაში გამოყენების უნარი - სტუდენტს შეუძლია:
- სხვადასხვა კვლევის მეთოდების გამოყენებით მცირე მასშტაბის კვლევის;
დაგეგმვა და ჩატარება;
- საკითხის დასმა, თემის აქტუალობის განსაზღვრა;
- საკვლევი მეთოდის შერჩევა კონკრეტული ამოცანის შესაბამისად;
- მონაცემების შეგროვება;
- მონაცემების მარტივი დამუშავება და ანალიზა; - კვლევის ანგარიში
გაფორმება.
დასკვნის უნარი - სტუდენტს შეუძლია:
– კვლევის მონაცემებისა და შედეგებისადმი კრიტიკული დამოკიდებულება;
– მიღებული ცოდნის გაანალიზება და მასზე დაყრდნობით
 დასაბუთებული დასკვნების ჩამოყალიბება;
– შეუძლია სიტუაციის ანალიზი სფეროსთვის შესაბამისი მეთოდების
გამოყენებით;
– გააჩნია რთული და არასრული ინფორმაციის (მათ შორის, უახლესი
კვლევების) ანალიზისა და კრიტიკული გააზრების
უნარი, რის საფუძველზეც შეუძლია არგუმენტირებული
დასკვნების ჩამოყალიბება;
კომუნიკაციის უნარი - სტუდენტს შეუძლია:
- გუნდური და ინდივიდუალური მუშაობა;
- ესმის თავისი სპეციალობის სფერო და შეუძლია
დისკუსიაში პროფესიულ დონეზე მონაწილეობა;
- იცნობს და თავისუფლადიყენებს საინფორმაციო
ტექნოლოგიებს, როგორც სასწავლო, ისე კვლევითი მიზნით;
- მიღებული ცოდნის საფუძველზე შეუძლია კონკრეტული სამეცნიერო
ლიტერატურის მოძიება და ამ მიზნით თანამედროვე საკომუნიკაციო
საშუალებების გამოყენება.
სწავლის უნარი – სტუდენტს შუძლია:
- ინფორმაციის კრიტიკული ანალიზი;
- სხვადასხვა თეორიული მიდგომებისა და პრინციპების ინტეგრირება;
- პრობლემური სიტუაციის ანალიზისა და ეფექტური გადაწყვეტილების
მიღება;
- ცოდნის განახლება;
- ახალი ინფორმაციისა და მონაცემების გადამუშავება და დასკვნების
გაკეთება.
ღირებულებები:
- მეცნიერული კვლევის ეთიკის პრინციპები;
- კვლევის ეთიკური ნორმების დაცვა, კვლევის მონაწილის ემოციური და
ფიზიკური კეთილდღეობის დაცვა; კვლევის შედეგების წარდგენა
ეთიკური სტანდარტების შესაბამისად;
- პიროვნების პატივისცემა, მათი მონაცემების მიმართ მიუკერძოებლობა
და კონფიდენციალობა;
- პლაგიატისთვის თავის არიდება;
სასწავლო კურსის იხ. დანართი
შინაარსი

სწავლებისა და სწავლის • ლექცია - სემინარი

მეთოდები • დისკუსია
• პრაქტიკული სამუშაო
• ინდივიდუალური და ჯგუფური მუშაობა მასალის მიწოდება
ხდება ლექცია-პრეზენტაციის საშუალებით, ახსნა–
განმარტებით. სწავლების მნიშვნელოვანი ნაწილი ეთმობა პრაქტიკულ
 სამუშაოს.
შეფასების შეფასების სისტემა ითვალისწინებს:
ფორმები/კომპონენტები/
მეთოდები/კრიტერიუმები ა) ხუთი სახის დადებით შეფასებას:

ა.ა) (A) ფრიადი – შეფასების 91-100 ქულა;

ა.ბ) (B) ძალიან კარგი – მაქსიმალური შეფასების 81-90 ქულა;

ა.გ) (C) კარგი – მაქსიმალური შეფასების 71-80 ქულა;

ა.დ) (D) დამაკმაყოფილებელი – მაქსიმალური შეფასების 61-70 ქულა;

ა.ე) (E) საკმარისი – მაქსიმალური შეფასების 51-60 ქულა.

ბ) ორი სახის უარყოფით შეფასებას:

ბ.ა) (FX) ვერ ჩააბარა – მაქსიმალური შეფასების 41-50 ქულა, რაც ნიშნავს,
რომ სტუდენტს ჩასაბარებლად მეტი მუშაობა სჭირდება და ეძლევა
დამოუკიდებელი მუშაობით დამატებით გამოცდაზე ერთხელ გასვლის
უფლება;

ბ.ბ) (F) ჩაიჭრა – მაქსიმალური შეფასების 40 ქულა და ნაკლები, რაც ნიშნავს,

რომ სტუდენტის მიერ ჩატარებული სამუშაო არ არის საკმარისი და მას
საგანი ახლიდან აქვს შესასწავლი.

FX-ის მიღების შემთხვევაში უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებულება

ვალდებულია დამატებითი გამოცდა დანიშნოს დასკვნითი გამოცდის
შედეგების გამოცხადებიდან არანაკლებ 5 დღეში.

დასკვნით გამოცდაზე გასვლის უფლება ეძლევა სტუდენტს, რომელსაც

შუალედური შეფასებების მინიმალური ქულის
გათვალისწინებით უგროვდება 21 ქულა.

დასწრება /აქტივობა - სულ 15 ქულა;

ერთ ლექციაზე დასწრება/აქტივობა - 1 ქულა

საშინაო დავალებები – სულ 30 ქულა

კურსის განმავლობაში სტუდენტები მოამზადებენ 6 საშინაო დავალებას
განვლილი თემატიკიდან.
თითოეული დავალება შეფასდება 5 ქულით.

1. დავალება - არაეთიკური კვლევა

სტუდენტებმა უნდა მოიძიონ არაეთიკური კვლევის 2-3 მაგალითი

(სხვათაშორის არავალიდური და არასანდო შედეგებიანი კვლევების
მოძიებაც თუ შესაძლებელია არ ვიცი, და ესეც ამ დავალებაში
გაერთიანდებოდა) და გაარჩიონ, რატომ არის ეს კვლევები
არაეთიკური.

2. დავალება - დაკვირვება

სტუდენტებმა უნდა შეადგინონ მარტივი დაკვირვების გეგმა და

ჩაატარონ რამდენიმე შემთხვევაზე; ან შეადგინონ სტუდენტის
ქრონორუკა

3. დავალება - სოციომეტრია

სტუდენტებმა უნდა დაგეგმონ სოციომეტრული კვლევა და ჩაატარონ

პატარა ჯგუფზე.

4. დავალება - სიღრმისეული ინტერვიუ

სტუდენტებმა უნდა შეადგინონ სიღრმისეული ინტერვიუს კითხვარი

და ჩაატარონ რამდენიმე რესპონდენტზე.

5. დავალება - ფოკუს ჯგუფი

სტუდენტებმა უნდა შეადგინონ ფოკუს ჯგუფის გზამკვლევი და

ჩაატარონ პატარა ჯგუფზე.

6. დავალება - ანგარიში

სტუდენტებმა უნდა დაწერონ ანგარიში ერთ-ერთი ზემოთაღნიშნული

მეთოდით ჩატარებულ კვლევაზე.

შუალედური გამოცდა - სულ 25 ქულა

ტესტი ტარდება მე-8 სასწავლო კვირაში
ტესტის ფორმატი: 15 დახურული (სულ 15 ქულა) და 5 ღია შეკითხვა
(სულ 10 ქულა).
დახურული შეკითხვა ფასდება 1 ქულით (1 - სწორია; 0 - არასწორია)
ღია შეკითხვა ფასდება 2 ქულით (2 -სრულყოფილი, 1 -
არასრულყოფილი; 0 - არასწორი).

დასკვნითი გამოცდა – 30 ქულა.

ტესტის ფორმატი: 20 დახურული და 5 ღია შეკითხვა.
დახურული შეკითხვა ფასდება 1 ქულით (1 - სწორია; 0 - არასწორია)
 ღია შეკითხვა ფასდება 2 ქულით: 2 -სრულყოფილი, 1 -
არასრულყოფილი; 0 - არასწორი.
გამოცდაზე დაშვების წინაპირობა -21 ქულა.

სავალდებულო 1.ფრანკფორტ-ნაჩმაისი ჩ., ნაჩმაისი დ., (2009), კვლევის მეთოდები

ლიტერატურა სოციოლოგიურ მეცნიერებებში, ილიაუნი, თბილისი
2.ზურაბიშვილი, თ. (2006), თვისებრივი მეთოდები სოციალურ
კვლევაში. CSS, თბილისი
3.წულაძე, ლ. (2008). რაოდენობრივი კვლევის მეთოდები სოციალურ
მეცნიერებებში. CSS, თბილისი.
4.გერიგი რ., ზიმბარდო, ფ. (2002). ფსიქოლოგია და ცხოვრება. მე16
გამოცემა. ალინი და ბეკონი.
5.კოჰენი, ლ. (2007). კვლევის მეთოდები განათლებაში. (თარგმანი)

დამატებითი სხ 1. კაჭარავა, ლ., მარწყვიშვილი, ხ., ხეჩუაშვილი, ლ., (2007).

ლიტერატურა და ვა აკადემიური წერა დამწყებთათვის. თბილისი
სასწავლო მასალა 2. დურგლიშვილი, ნ. (2006). სოციოლოგიურ მონაცემთა ანალიზი.
თბილისი.
3. სოციალურ და პოლიტიკურ ტერმინთა ლექსიკონი – ცნობარი.
თბoლისი 2004 წ.
4. ჯავახიშვილი, ნ., (2004). ფსიქოლოგიის კვლევის
მეთოდები, თბილისი
5. ზურაბიშვილი, თ., ზურაბიშვილი, თ. (2005). სოციოლოგიური
კვლევისმეთოდიკა, რაოდენობრივი მეთოდები. თბილისი.

დანართი 1
 სასწავლო კურსის შინაარსი
N ლექციის/სემინარის/პრაქტიკუმის/ლაბორა
ტორიული სამუშაოს და ა. შ. თემა
1 1 ლექცია
• კურსის და სილაბუსის გაცნობა
• სოციალური კვლევის არსი, მისი
დანიშნულება, მნიშვნელობა და
როლი სოციალურ მეცნიერებებში
• ცვლადების ოპერაციონალიზაცია
• კვლევის ტენდენციურობა
• კვლევის დიზაინი
(ექსპერიმენტული და
კორელაციული)
• გაზომვის სკალები
2 1 ლექცია
• სოციალური კვლევის ეტაპები:
ლიტერატურის მოძიება,
პრობლემის ფორმულირება,
კვლევის მეთოდის შერჩევა,
შერჩევის განსაზღვრა, შედეგების
ანალიზი და ანგარიშის გაფორმება.
• ვალიდობა და სანდოობა
სოციალურ კვლევაში
• თეორიის მნიშვნელობა და ადგილი
სოციალურ კვლევაში
• ცვლადები, ჰიპოთეზა
• კვლევის ეთიკური საკითხები.
დავალება 1: არაეთიკური კვლევა
3 1 სამუშაო ჯგუფი
თეორიული საკითხებისა და დავალების 1
ლიტერატურა
(შესაბამისი გვერდების მითითებით)
სავალდებულო ლიტერატურა:
ფრანკფორტ-ნაჩმაისი ჩ., ნაჩმაისი დ., კვლევის
მეთოდები სოციოლოგიურ მეცნიერებებში
ზურაბიშვილი, თ., თვისებრივი მეთოდები
სოციალურ კვლევაში. თბილისი. გვ. 5-12.
წულაძე, ლ., რაოდენობრივი კვლევის მეთოდები.
თბილისი. გვ. 4-11.
გერიგი რ., & ზიმბარდო, ფ. , ფსიქოლოგია და
ცხოვრება, თავი 2
დამატებითი ლიტერატურა:
ნინო ჯავახიშვილი, ფსიქოლოგიის კვლევის
მეთოდები, თბ.,2004 წ.,გვ. 4-8.
ზურაბიშვილი, თ., ზურაბიშვილი, თ. (2005).
სოციოლოგიური კვლევის მეთოდიკა,
რაოდენობრივი მეთოდები. თბილისი. გვ. 7-36, გვ.
102-103, 136-144
სავალდებულო ლიტერატურა:
ზურაბიშვილი, თ., (2006). თვისებრივი მეთოდები
სოციალურ კვლევაში. გვ. 12–15, 71–75.
წულაძე, ლ., (2008). რაოდენობრივი კვლევის
მეთოდები. გვ. 12–13
ზურაბიშვილი, თ. ზურაბიშვილი, თ.
სოციოლოგიური კვლევის მეთოდიკა,
რაოდენობრივი მეთოდები. გვ. 86– 93.
ფრანკფორტ-ნაჩმაისი ჩ., ნაჩმაისი დ., კვლევის
მეთოდები სოციოლოგიურ მეცნიერებებში
დამატებითი ლიტერატურა
ჯავახიშვილი, ნ. (2004).
ფსიქოლოგიის კვლევის მეთოდები. თბილისი. გვ.
9-10
ზურაბიშვილი, თ., ზურაბიშვილი, თ. (2005).
სოციოლოგიური კვლევის მეთოდიკა,
რაოდენობრივი მეთოდები. თბილისი. გვ. 94-100.
სოციოლოგიური კვლევის მეთოდები, თბ.,
1998., გვ. 22-44, 113-121
 განხილვა
4-5 2 ლექცია / 2 სამუშაო ჯგუფი
• რაოდენობრივი და თვისებრივი
მეთოდები
• შერჩევა და მისი მნიშვნელობა
ემპირიულ სოციალურ კვლევებში
• შერჩევის ტიპები: ალბათური და
არაალბათური შერჩევის ტიპები
სავარჯიშო: მაგალითების განხილვა
სხვადასხვა ტიპის შერჩევაზე
6 1 ლექცია
დაკვირვება
მეთოდის გაცნობის სტრუქტურა:
1. მიზანი
2. კითხვები, რომლებზეც შეიძლება გაეცეს
პასუხი მეთოდის გამოყენებით
3.გამოყენების სფეროები
4.მეთოდის აღწერა
5. გამოყენების მაგალითები
6.მეთოდის ძლიერი და სუსტი მხარეები
პრაქტიკული სამუშაო: დაკვრვების
მარტივი ინსტრუმენტების შედგენა
ჯგუფში და მათი განხილვა
7 1 ლექცია
სავალდებულო ლიტერატურა:
ზურაბიშვილი, თ., & ზურაბიშვილი, თ. (2005).
სოციოლოგიური კვლევის მეთოდიკა,
რაოდენობრივი მეთოდები. თბილისი. გვ. 65-80.
ზურაბიშვილი, თ. (2006). თვისებრივი
მეთოდები სოციალურ კვლევაში. თბილისი.
თავი 1
წულაძე, ლ. (2008). რაოდენობრივი კვლევის
მეთოდები. თბილისი. გვ. 41-52, 81-84
ფრანკფორტ-ნაჩმაისი ჩ., ნაჩმაისი დ., (2009),
კვლევის მეთოდები სოციოლოგიურ
მეცნიერებებში, ილიაუნი, თბილისი
დამატებითი ლიტერატურა:
სოციალურ და პოლიტიკურ ტერმინთა ლექსიკონი
– ცნობარი, თბ., 2004 წ.
სავალდებულო ლიტერატურა:
ზურაბიშვილი, თ. (2006). თვისებრივი
მეთოდები სოციალურ კვლევაში.
თბილისი. გვ. 48–60.
კოჰენი, ლ. (2007). კვლევის მ ეთოდები
განათლებაში. გვ. 907-917
(ადაპტირებული მასალა)
ფრანკფორტ-ნაჩმაისი ჩ., ნაჩმაისი დ., (2009),
კვლევის მეთოდები სოციოლოგიურ
მეცნიერებებში, ილიაუნი, თბილისი
დამატებითი ლიტერატურა:
ჯავახიშვილი, ნ. (2004). ფსიქოლოგიის
კვლევის მეთოდები. თბილისი. გვ. 11–
18, 38–41.
სავალდებულო ლიტერატურა:
ლექტორის მიერ მომზადებლი
 სოციომეტრია მასალა სოციომეტრიაზე

მეთოდის გაცნობის სტრუქტურა:

1. მიზანი
2. კითხვები, რომლებზეც შეიძლება გაეცეს
პასუხი მეთოდის გამოყენებით
3.გამოყენების სფეროები
4.მეთოდის აღწერა
5. გამოყენების მაგალითები
6.მეთოდის ძლიერი და სუსტი მხარეები

პრაქტიკული სამუშაო: სოციომეტრული

სავარჯიშოს ჩატარება ჯგუფში

8 შუალედური გამოცდა

9 სამუშაო ჯგუფი: საშინაო დავალებების

განხილვა

დავალება 2- დაკვირვება

დავალება 3 - სოციომეტრია

10- 2 ლეცია სავალდებულო ლიტერატურა:

11 სიღმისეული ინტერვიუ ზურაბიშვილი, თ. (2006). თვისებრივი
მეთოდები სოციალურ კვლევაში. თბილისი.
•სიღრმისეული ინტერვიუს კითხვების გვ. 16–26.
ფორმულირების წესი
ფრანკფორტ-ნაჩმაისი ჩ., ნაჩმაისი დ., (2009),
მეთოდის გაცნობის სტრუქტურა: კვლევის მეთოდები სოციოლოგიურ
1.მიზანი მეცნიერებებში, ილიაუნი, თბილისი
2.კითხვები, რომლებზეც შეიძლება გაეცეს
პასუხი მეთოდის გამოყენებით
3. გამოყენების სფეროები
4. მეთოდის აღწერა
5. გამოყენების მაგალითები
6.მეთოდის ძლიერი და სუსტი მხარეები

დავალება 4 - სიღრმისეული ინტერვიუ

12 1 ლექცია
ფოკუს–ჯგუფი
მეთოდის გაცნობის სტრუქტურა:
1. მიზანი
2. კითხვები, რომლებზეც შეიძლება გაეცეს
პასუხი მეთოდის გამოყენებით
3. გამოყენების სფეროები
4. მეთოდის აღწერა
5. გამოყენების მაგალითები
6. მეთოდის ძლიერი და სუსტი მხარეები
დავალება 5 -ფოკუს ჯგუფი
13 1 სამუშაო ჯგუფი: საშინაო დავალებების
განხილვა და რამდენიმე ნიმუშის ჩატარება
ჯგუფში
4. დავალება - სიღრმისეული ინტერვიუ
5. დავალება - ფოკუს ჯგუფი
14 1 ლექცია
 თვისებრივი მონაცემების მარტივი
ანალიზის ზოგადი მიმოხილვა.
 ანგარიშის გაფორმება
დავალება 6 - ანგარიში
15 სამუშაო ჯგუფი: 6. საშინაო დავალების
რამდენიმე ნიმუშის განხილვა ჯგუფში
კურსის შეჯამება
სავალდებულო ლიტერატურა:
ზურაბიშვილი, თ. (2006). თვისებრივი
მეთოდები სოციალურ კვლევაში. თბილისი. გვ.
27-47
კოჰენი, ლ. (2007). კვლევის მ ეთოდები
განათლებაში. გვ. 867-871 (ადაპტირებული
მასალა)
დამატებითი ლიტერატურა:
ზურაბიშვილი, თ. (2006). თვისებრივი
მეთოდები სოციალურ კვლევაში. თბილისი.
გვ.77-99
ჯავახიშვილი, ნ. (2004). ფსიქოლოგიის კვლევის
მეთოდები. თბილისი. გვ. 36–37, 42–43.
სავალდებულო ლიტერატურა:
წულაძე, ლ. (2008). რაოდენობრივი კვლევის
მეთოდები. თბილისი. გვ. 53–74
ლ.კაჭარავა, ხ. მარწყვიშვილი, ლ.ხეჩუაშვილი.
აკადემიური წერა დამწყებთათვის. თბილისი,
2007. გვ.99-120
დამატებითი ლიტერატურა:
ნინო ჯავახიშვილი, ფსიქოლოგიის კვლევის
მეთოდები, თბ., 2004 წ., გვ. 82-91