Professional Documents
Culture Documents
CHÖÔNG III
BOÄ CHUYEÅN ÑOÅI INVERTER VAØ CONVERTER
****
Inverter: boä ñaûo (DC – AC Inverter) chuyeån ñoåi ñieän aùp moät chieàu thaønh xoay
chieàu.
Converter: boä chuyeån ñoåi ñieän aùp moät chieàu thaønh ñieän aùp moät chieàu (DC - DC
converter), vôùi ñieän aùp cao hôn hoaëc thaáp hôn.
www.quyenhuyanh.com Trang 42
Nguồn dự phòng PGS.TS. Quyền Huy Ánh
ñieän UPS. Ñeå phaùt trieån nhöõng hoï thieát bò DC – AC Inverter vaø DC – DC Converter
nhaèm ñaùp öùng nhöõng nhu caàu naêng suaát cao cuûa nhieàu ngaønh coâng nghieäp.
a. ÖÙng duïng
Nhieàu boä ñaûo vaø boä chuyeån ñoåi treân thò tröôøng khoâng coù nhöõng ñaëc tính veà naêng
suaát theo yeâu caàu cho thieát bò maïng vieãn thoâng.
Hoï chuyeån ñoåi coâng suaát ñöôïc saûn xuaát nhaèm ñaùp öùng nhöõng yeâu caàu naêng suaát
cao cuûa nguoàn coâng suaát cho nhöõng phöông tieän vieãn thoâng. Nhöõng phöông tieän naøy yeâu
caàu thieát bò coâng suaát hoaït ñoäng vôùi söï nhieãu raát nhoû tôùi maïng. Haøng loaït nhöõng thieát bò
DC – AC Inverter vaø DC – DC Converter ñöôïc thieát keá theo yeâu caàu cuûa nhöõng coâng ty
vieãn thoâng nhaèm muïc ñích ñaùp öùng nhöõng yeâu caàu naøy.
b. Chi tieát kyõ thuaät
ÖÙng duïng ñieån hình cuûa boä ñaûo DC – AC Inverter
Nhöõng boä ñaûo naøy ñöôïc söû duïng ñeå cung caáp cho thieát bò duøng ñieän xoay chieàu
(AC) lieân tuïc töø nguoàn moät chieàu (DC). Moät öùng duïng ñieån hình cuûa boä ñaûo laø ñaët taïi
moät vò trí töø xa, nôi maø maïng löôùi nguoàn AC chính khoâng coù saün hoaëc khoâng ñaùng tin
caäy. Ví duï nhö naêng löôïng maët trôøi coù theå ñöôïc duøng ñeå naïp pin neáu moät ñòa ñieåm ñöôïc
trang bò bôûi thieát bò coâng suaát chính laø nguoàn AC, thì boä ñaûo coù theå ñöôïc yeâu caàu.
Nhöõng boä ñaûo bieán ñoåi ñaëc tính thieát bò nôi taïo ra soùng vuoâng ôû ngoõ ra, thaønh
soùng sin khoâng meùo. Daïng naøy caàn thieát ôû nhöõng nôi taûi nhaïy vôùi ñieän töû. Ví duï nhö
ngaønh coâng ngheä thoâng tin.
Nhöõng boä ñaûo cuõng coù öùng duïng nhö boä ñaûo UPS nôi maø thôøi gian ngheõn daøi
ñöôïc yeâu caàu.
www.quyenhuyanh.com Trang 43
Nguồn dự phòng PGS.TS. Quyền Huy Ánh
3.2. CAÁU TAÏO VAØ NGUYEÂN LYÙ HOAÏT ÑOÄNG CUÛA BOÄ ÑAÛO DC – AC
INVERTER
a. Caáu taïo
A A
A2 N
N
E E
+
_ 400
100
Vdc Vdc
www.quyenhuyanh.com Trang 44
Nguồn dự phòng PGS.TS. Quyền Huy Ánh
Bình thöôøng taûi ñöôïc cung caáp töø nguoàn chính. Ñieän aùp ngoõ vaøo (AC Input) qua boä
loïc AC (boä loïc soùng sin ngoõ vaøo) CB10A (CB baûo veä quaù doøng) caàu dao 10Aac
rôle A1 boä loïc AC (boä loïc soùng sin ngoõ ra) boä oå caém ngoõ ra. Khi nguoàn chính
maát ñieän boä rôle chuyeån maïch A1 (Bypass relay) sang nguoàn döï phoøng. Nguyeân lyù hoaït
ñoäng cuûa nguoàn döï phoøng nhö sau:
Nguoàn moät chieàu ngoõ vaøo qua boä loïc DC (Boä loïc baèng phaúng ñieän aùp moät chieàu
ngoõ vaøo) CB 30Adc boä boä taêng theá boä DC – DC Converter (Chuyeån ñoåi ñieän
aùp moät chieàu thaønh ñieän aùp moät chieàu vôùi ñieän aùp cao hôn) boä ñaûo DC – AC Inverter
(Luùc naøy ñieän aùp DC ñöôïc chuyeån sang ñieän aùp AC) boä rôle chuyeån maïch A1
(Bypass relay) boä loïc soùng sin ngoõ ra taûi.
Treân boä vi ñieàu khieån coøn laép ñaët boä coâng taéc ñeå ñieàu chænh, chuoâng baùo khaån caáp,
khoâng khaån caáp vaø boä Remote ñieàu khieån taét nguoàn töø xa.
Ngoaøi ra, sô ñoà coøn trang bò caùnh taûn nhieät, maïch reõ nhaùnh, oå caém ñieän,….
c. Nhöõng ñaëc ñieåm cuûa boä ñaûo DC – AC Inverter
Cung caáp nguoàn AC tin caäy töø nguoàn DC
Daïng soùng sin ra coù daïng meùo thaáp
Coù tích hôïp maïch voøng töï phuïc hoài nguoàn AC
Doøng nhieãu taïp aâm raát thaáp
Ngoõ ra ñöôïc ñoàng boä hoaù vôùi ñieän aùp xoay chieàu
Dung löôïng heä soá doøng ñænh cao
Chæ thò vi xöû lyù cao vaø coù baùo ñoäng.
Taét khaån caáp coâng suaát töø xa
Töông thích vôùi haàu heát caùc yeâu caàu veà tính chaát ñieän töø
Ngoõ ra vaø ngoõ vaøo ñöôïc baûo veä choáng thaáp aùp – quaù aùp – quaù taûi
Ñaàu noái kieåu chaân oå caém
www.quyenhuyanh.com Trang 45
Nguồn dự phòng PGS.TS. Quyền Huy Ánh
d. Hieäu quaû
Thieát bò nghòch löu cuûa boä ñaûo coù 3 öu ñieåm noåi baät so vôùi boä nghòch löu bình
thöôøng:
Soùng sin ra saïch vôùi ñoä meùo thaáp, ñoä meùo haï taàn nhoû hôn 1 cho taûi tuyeán
tính vaø phi tuyeán truyeàn hình.
Nhieãu taïp aâm thaáp, thaønh phaàn AC < 20A xuaát phaùt töø boä nguoàn DC cho moãi
loaïi taûi.
Coù khaû naêng noái taét töø nguoàn chính. Ñieàu naøy cho pheùp boä ñaûo chuyeån töø
nguoàn chính khi nguoàn DC bò hoûng.
Boä chuyeån ñoåi DC sang AC vôùi hieäu suaát cao. Bieán ñoåi soùng sin vôùi cô sôû noái taét
AC. Thieát keá öùng duïng caùc kyõ thuaät chuyeån ñoåi coâng suaát theo cheá ñoä chuyeån maïch cao
taàn tieân tieán. Coù theå ñaït coâng suaát ra 1kW (120VA, cos = 0,8) ôû daïng goïn nhoû.
Coù khaû naêng cung caáp naêng löôïng cho taûi vôùi heä soá coâng suaát baát kyø. Trong tröôøng
hôïp rieâng bieät, coâng suaát ñöôïc thieát keá ñeå cung caáp doøng coù heä soá ñænh cao cho caùc maùy
tính vaø cho caùc thieát bò töông töï khaùc. Theâm vaøo ñoù boä nghòch löu coù khaû naêng chòu ñöôïc
quaù taûi trong thôøi gian ngaén khi thieát bò khôûi ñoäng.
Söï xaâm nhaäp doøng veà phaàn töû töø nguoàn chænh löu thì ñöôïc kieåm soaùt chaët cheõ ñeå
giaûm thieåu baát kyø thaønh phaàn xoay chieàu phaùt sinh töø nguoàn moät chieàu khi nghòch löu
ñang vaän haønh. Ñieàu naøy theå hieän qua ñaëc tính doøng nhieãu aâm thanh raát thaáp. Söï cöïc
tieåu hoaù doøng xoay chieàu phaùt sinh töø nguoàn moät chieàu, cho pheùp coù theå naâng cao tuoåi
thoï cuûa aéc quy vaø choáng nhieãu aâm thanh nhö hieäu quûa cuûa vieäc vaän haønh boä nghòch löu.
Caùc nhieãu naøy xaâm nhaäp vaøo heä thoáng truyeàn thoâng qua ñöôøng moät chieàu.
e. Noái taét
Caûnh baùo: khi laép ñaët boä bieán ñoåi caàn caån thaän cao veà maët an toaøn. Caàn phaûi
xem phaàn laép ñaët trong caåm nang laép ñaët vaø vaän haønh cuûa boä nghòch löu tröôùc khi thaùo
ra, laép ñaët vaän haønh boä nghòch löu.
Caùc daây noái ngoõ vaøo DC ñöôïc cung caáp bôûi caùc boä keát noái PP 120. Caùc daây noái
naøy coù kích thöôùc tieát dieän töø 6mm2 ñeán 35mm2. ngoõ vaøo AC (bypass) ñöôïc noái vôùi Unit
baèng caùc giaù treo IEC 320. Ngoõ ra AC laø loaïi oå caém 3 chaáu kieåu thoâng duïng, oå caém naøy
ñöôïc maéc treân voõ hoäp. Ngoõ vaøo nguoàn DC vaø ngoõ ra AC coù theå ñöôïc cung caáp baèng daây
cöùng, neáu coù yeâu caàu veà söï löïa choïn naøy, ñoàng nghóa vôùi phaàn töû ngoõ ra phía treân, ñöôïc
cung caáp phuø hôïp vôùi chaát löôïng ñieän.
Coâng taéc ngoõ ra baùo ñoäng thöôøng môû bôûi 9 ñöôøng töø phía sau cuûa phaàn töû. Neáu
coù yeâu caàu thì REPO (Remote emergency power) coù theå taét nguoàn töø boä ñieàu khieån töø
xa. Coù theå ñöôïc môû roäng töø hai khoái ñaàu vaøo ôû maët sau phaàn töû cuûa noù.
Caáu hình maïch cô baûn: boä ñieàu khieån giaùm saùt vi ñieàu khieån thì ñöôïc söû duïng
ñeå chæ thò traïng thaùi vaän haønh cuûa baát kyø ñieàu kieän baùo ñoäng. Coù hai loaïi coâng taéc
thöôøng ñoùng vaø thöôøng môû naèm ôû maët sau cuûa ñaàu noái, cho pheùp noái chuoâng baùo ñoäng
töø xa.
www.quyenhuyanh.com Trang 46
Nguồn dự phòng PGS.TS. Quyền Huy Ánh
Thay ñoåi vaø loïc aâm Söï phaùt haønh EN50081-1:1992, AS/NZS 4251.1:1994
thanh IEC/CISPR 14. EN 55014, AS/NZS 1044:1995
Doøng ñieän moät chieàu <20A
hieän haønh
Doøng ñieän xoay chieàu Chòu ñöïng theo tieâu chuaån ABSI/IEEE C62.41-
ngoõ vaøo vaø ra 1991 loaïi A vaø B
Caùch ñieän giöõa ñieän Caùch ñieän 3kV
aùp moät chieàu vaøo vaø
ñieän aùp xoay chieàu
ngoõ ra
Moâi tröôøng laøm vieäc Nhieät ñoä 0 – 450C
Ñoä aåm 0 - 85
Ñoä rung ÔÛ möùc thaáp vaø oån ñònh
Laøm maùt Quaït söû duïng oå bi ñaùng tin caäy
Tieáng oàn nghe ñöôïc <50dB caùch 1m
Keát caáu Kích thöôùc Cao 132.5mm
Saâu 300mm
Roäng 435mm
Boä khung Ñöôïc thieát keá giaù ñôõ19in (483mm)
Troïng löôïng 14Kg
3.3. CAÁU TAÏO VAØ NGUYEÂN LYÙ HOAÏT ÑOÄNG CUÛA BOÄ CHUYEÅN ÑOÅI DC – DC
CONVERTER
a. Caáu taïo
Hình 3.6. Sô ñoà nguyeân lyù cuûa boä chuyeån ñoåi DC – DC Converter.
www.quyenhuyanh.com Trang 48
Nguồn dự phòng PGS.TS. Quyền Huy Ánh
www.quyenhuyanh.com Trang 49
Nguồn dự phòng PGS.TS. Quyền Huy Ánh
d. Hieäu quaû
Thieát bò chuyeån ñoåi coù 3 öu ñieåm ñaëc bieät so vôùi chuyeån ñoåi bình thöôøng.
Thieát keá kieåu goïn nheï ñöôïc trang bò keà nhau theo tieâu chuaån 19, giaù ñôõ vieãn
thoâng. Vì theá chieàu cao chæ coù 177mm. Boä chuyeån ñoåi cho pheùp buø laïi khoaûng troáng ñaëc
bieät quan troïng, ñeå deã daøng di chuyeån öùng vôùi khi thieát keá heä thoáng neùn chaët.
Nhieãu taïp aâm thaáp, nhieãu doøng ñieän nhoû hôn 20mA, xuaát phaùt töø boä nguoàn
DC vaø nhieãu ñieän aùp nhoû hôn 1mV ôû ngoõ ra.
Ngoõ ra ñöôïc keát noái song song vôùi phaàn taûi, nôi doøng ñieän cao hoaëc thöøa quy
ñònh.
Boä chuyeån ñoåi DC – DC Converter ñöôïc hieäu suaát cao, ñöôïc thieát keá ñeå söû duïng
nguoàn DC cung caáp chaát löôïng cao töø nguoàn DC bình thöôøng. Vieäc thieát keá taàn soá treã
cao, nhaèm thay ñoåi naêng löôïng kyõ thuaät 1kW ôû ngoõ ra.
Caáu hình cô baûn: doøng vi xöû lyù ñöôïc söû duïng ñeå chæ thò traïng thaùi vaän haønh cuûa boä
phaän hieån thò. Cheá ñoä vaän haønh cuûa baát kyø ñieàu kieän baùo ñoäng, coâng taéc coù hai loaïi
thöôøng ñoùng vaø thöôøng môû ôû maët sau cuûa ñaàu noái, cho pheùp noái chuoâng baùo ñoäng töø xa.
e. Noái taét
Chieàu cao 177mm, roäng 106mm, saâu 300mm vaø troïng löôïng 5kg. Doøng vaøo DC,
doøng ra DC, coù coâng taéc phía sau cuûa baøn ñieàu khieån. Vieäc phaân cöïc ñöôïc nhaân treân caùc
cöïc. Söï noái keát coù lieân quan ñeán kích côõ 6mm2 vaø 10mm2 .
Hai ngoõ ra ñöôïc löïa choïn: ngoõ ra diode noái song song (diode +ve vaø – ve) hoaëc
moät giaù trò hoaït ñoäng hieäu quaû cao söû duïng (+) vaø (-) nhieät ñoä. Coâng taéc ngoõ ra baùo ñoäng
thöôøng môû bôûi 6 ñöôøng töø phía sau cuûa phaàn töû.
Baûng 12. Caùc thoâng soá cuûa boä chuyeån ñoåi DC – DC Converter
Nguoàn moät Ñieän aùp 40.8Vdc – 57.6 Vdc
chieàu vaøo Doøng ñieän Giôùi haïn doøng tôùi 30A
Keát noái Baûng ñieän ñöôïc keát noái phía sau
Caùp 6mm2 – 10mm2
Coâng taéc/ söï caùch ly Chòu ñöôïc doøng 1kA, 2 cöïc ñöôïc ñaët phía tröôùc.
Nguoàn moät chieàu vaøo coù cöïc aâm noái ñaát
Baûo veä Ngöôïc cöïc tính, quaù aùp, haïn cheá thaáp aùp
Nguoàn moät Coâng suaát 1000W
chieàu ra Hieäu suaát > 85
Ñieän aùp 25 – 28 Vdc 1
Doøng ñieän Doøng cöïc ñaïi 40A
Thôøi gian duy trì > 4ms (ñieän aùp ra khoâng giaùn ñoaïn)
Baûo veä Quaù aùp
www.quyenhuyanh.com Trang 50
Nguồn dự phòng PGS.TS. Quyền Huy Ánh
Chæ thò vaø Tình traïng Led chæ thò ñaët phía tröôùc
chuoâng Loaïi Chæ thò doøng taûi baèng LED
Caáu truùc beân trong Boä coâng taéc vôùi chuoâng töï baùo ñoäng ñieän aùp (thöôøng
ñoùng thöôøng môû vaø cöïc chung)
Keát noái Baûng keát noái ñaët ôû phía sau
Coâng suaát taûi cuûa Doøng chòu ñöïng: 2A – 30Vdc, 0.6A – 110Vdc,
chuoâng 0,6 A 115Vac
Ñieän aùp: 220Vdc / 250Vac
Caùch ñieän vaø Ñieän aùp vaøo tôùi ñieän aùp Caùch ñieän 3kV
loïc aâm thanh ra
Doøng ñieän moät chieàu < 20mA
vaøo
Ñieän aùp moät chieàu ra < 1mV
< 25mV
www.quyenhuyanh.com Trang 51