1. Μετασχηματισμός προοπτικής και μάθηση.

Ο όρος του μετασχηματισμού παραπέμπει σε εκείνες τις βαθύτερες διαδικασίες αλλαγής των
κοινωνικών και πολιτισμικών δομών. Οι θεμελιώδεις κοινωνικές αλλαγές που βιώνουν οι άνθρωποι
ωστόσο μπορεί να διαφέρουν ως προς το μέγεθος τους, επηρεάζοντας σε διαφοροποιημένο βαθμό τον
τρόπο που διευθετούνται οι σχέσεις στο εσωτερικό των κοινωνιών, τις ανθρώπινες δραστηριότητες
καθώς και τον τρόπο που διανέμονται οι διαθέσιμοι πόροι. Οι μετασχηματισμοί επίσης
διαμορφώνονται από διάφορους οικονομικούς, πολιτισμικούς και ιστορικούς παράγοντες (Haas et al.,
2020), ενώ μπορεί να είναι το αποτέλεσμα κρίσεων που διέρχονται οι κοινωνίες, όπως είναι η
πρόσφατη εμπειρία της πανδημίας. Πιο συγκεκριμένα, η παρεπόμενη κοινωνική αποστασιοποίηση
άλλαξε άρδην την καθημερινότητα των ανθρώπων, διαμορφώνοντας τόσο την εμπειρία της συλλογικής
μνήμης της ανθρωπότητας όσο και τον συλλογικό επαναπροσδιορισμό των κοινωνικών πρακτικών και
του συστήματος αξιών. Ωστόσο, αυτός ο μετασχηματισμός της προοπτικής δε συντελείται μονάχα σε
κοινωνικό επίπεδο αλλά και σε ατομικό. Αυτό σημαίνει πως και τα ίδια τα άτομα ενός κοινωνικού
συνόλου μαθαίνουν τις αλλαγές και να ζουν με αυτές, εφαρμόζοντας τη νέα προοπτική. Από το πεδίο
μάλιστα της εκπαίδευσης ενηλίκων ο μετασχηματισμός της μάθησης έχει συνδεθεί άρρηκτα με την
αναστοχαστική μάθηση, η οποία λαμβάνει χώρα σε ένα μη περιοριστικό περιβάλλον, χωρίς να ασκείται
κάποιος κοινωνικός ή πολιτικός έλεγχος (Δολιώτη & Ζαρείφης, 2009).

Βιβλιογραφία

Δολιώτη, Α. & Ζαρείφης, Γ.Κ. (2009). Ο κριτικός στοχασμός ως προϋπόθεση σχηματισμού της
ανθρώπινης εμπειρίας και ο ρόλος των συναισθημάτων. Στο Γ. Κ. Ζαρείφης (επιμ.), Ο κριτικός
στοχασμός στη μάθηση και εκπαίδευση ενηλίκων. Παπαζήσης.
Haas, Η., Fransen, S., Natter, K., Schewel, K. & Vezzoli, S. (2020). Social Transformation (Working
Papers). International Migration Institute, 166, 1 – 45.