Bài 36

VAI TRÒ, ĐẶC ĐIỂM

VÀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN PHÁT TRIỂN
VÀ PHÂN BỐ NGÀNH GIAO THÔNG VẬN TẢI

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

Sau bài học, học sinh cần:
- Trình bày được vai trò và đặc điểm của ngành giao thông vận tải.
- Phân tích được được các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển và phân bố
ngành giao thông vận tải.
- Chứng minh được giao thông vận tải làm thải đổi sự phân bố sản xuất và
phân bố dân cư trên thế giới.
- Chứng minh được điều kiện tự nhiên có ảnh hưởng chủ yếu tới sự phân
bố và hoạt động của các loại hình giao thông vận tải.
- Chứng minh được sự phát triển và phân bố các ngành kinh tế có ý nghĩa
quyết định đối với sự phát triển và phân bố cũng như sự hoạt động của ngành
giao thông vận tải.
- Sử dụng được tập bản đồ để xác định sự phân bố của các loại hình giao
thông vận tải phổ biến trên thế giới.
- Sử dụng được Atlat địa lí Việt Nam để liên hệ đến sự phát triển của
ngành giao thông vận tải tại Việt Nam.
- Nhận thức được giao thông vận tải là huyết mạch Quốc Gia, là cầu nối
Quốc Tế. Từ đó xác định được trách nhiệm của bản thân trong việc đóng góp
vào vào sự phát triển của ngành giao thông vận tải.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC
- Bản trình chiếu ppt.
- Đoạn phim mô tả khái quát ngành giao thông vận tải
- Hình ảnh các về các loại hình giao thông vận tải đã được cắt thành nhiều
mảnh nhỏ.
- Tập bản đồ thế giới.
- Atlat địa lí Việt Nam.
- Phiếu học tập
III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
Mở bài (3 phút):
- Giáo viên chiếu một đoạn phim về một ngành kinh tế. Và đưa ra yêu
cầu: các bạn hãy quan sát và cho biết đoạn phim sau nói về ngành kinh tế nào?
Giáo viên gợi ý: Đây là một ngành kinh tế rất quan trọng đối với sự phát triển
của các quốc gia, khu vực. Sau khi học sinh trả lời, giáo viên dẫn dắt vào bài
học. Và để biết rõ hơn về ngành kinh tế này, hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau
tìm hiểu bài 36 vai trò, đặc điểm và các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển và
phân bố ngành giao thông vận tải.

Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung chính
HĐ1: Hoạt động nhóm (7 phút) I. Vai trò và đặc điểm ngành
Giáo viên chia lớp thành 8 nhóm. Mỗi giao thông vận tải
nhóm 5 bạn học sinh (chia nhóm theo 1. Vai trò:
vị trí ngồi của học sinh, 5 bạn ngồi gần - Phục vụ nhu cầu đi lại
nhau sẽ làm thành một nhóm). của nhân dân.
Giáo viên hướng dẫn học sinh chơi trò - Cung ứng vật tư, nguyên
đuổi hình bắt chữ theo nhóm để tìm ra liệu, nhiên liệu cho sản
các từ khóa (cung ứng vật tư, vận xuất.
chuyển hàng hóa, đi lại, liên kết kinh
tế, giao lưu, quốc phòng) -> Tiếp đến, - Vận chuyển hàng hóa
giáo viên làm rõ thêm về các vai trò đến nơi tiêu thụ.
của ngành giao thông vận tải. - Tăng cường các mối liên
Sau đó giáo viên hướng dẫn học sinh kết kinh tế-xã hội.
chốt lại kiến thức trọng tâm của phần - Thúc đẩy kinh tế ở các
một bằng câu kết luận. vùng xa xôi.
HĐ2: Hoạt động cá nhân (7 phút) - Củng cố an ninh quốc
Giáo viên hướng dẫn học sinh điền các phòng.
từ còn thiếu vào phiếu học tập. Giáo - Tạo mối giao lưu kinh tế
viên mời học sinh trình bày, giải thích thế giới
về các từ đã điền vào. Từ đó làm rõ => Giao thông vận tải là
đặc điểm của ngành giao thông vận huyết mạch Quốc Gia.
tải.
2. Đặc điểm:
Sau đó giáo viên nhận xét.
- Là một ngành dịch vụ,
Giáo viên có thể nêu thêm về các tiêu có sản phẩm phi vật thể, là
chí đánh giá khối lượng dịch vụ giao sự chuyên chở người và
thông vận tải và đưa ra ví dụ minh hàng hóa.
họa, mời học sinh xung phong nhận
biết các tiêu chí đánh giá về khối - Chất lượng sản phẩm
lượng dịch vụ giao thông vận tải. được đo bằng tốc độ
chuyên chở, sự tiện nghi
Chuyển ý: Ở mỗi nơi sẽ có khối lượng và sự an toàn.
dịch vụ giao thông vận tải khác nhau.
Vậy điều gì tạo ra sự khác nhau đó? - Các tiêu chí đánh giá
Chúng ta sẽ đi vào tìm hiểu phần II khối lượng dịch vụ bao
Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát gồm: Khối lượng vận
triển và phân bố ngành giao thông chuyển, khối lượng luân
vận tải. chuyển, cự li vận chuyển
 HĐ3: Hoạt động nhóm (10 phút)
Giáo viên dẫn dắt: Để tìm hiểu về các
nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và
phân bố dân cư thì đầu tiên chúng ta
sẽ tiến hành một hoạt động nhóm có
tên là “NHANH-ĐẸP-ĐÚNG”
Giáo viên hướng dẫn học sinh tiến
hành hoạt động nhóm.
Trong thời gian 5 phút, các nhóm học
sinh vẽ ra các loại hình/phương tiện
vận tải phổ biến ở các vùng địa lí
(đồng bằng, miền núi, đảo, bán đảo, sa
mạc, cực). Từ đó làm nổi bật lên vai
trò của điều kiện tự nhiên trong việc
quy định sự có mặt của các loại hình
giao thông vận tải.
Giáo viên chia sẻ, đánh giá, nhận xét.
HĐ4: Cả lớp (10 phút)
Giáo viên đưa ra sơ đồ tác động của
các ngành kinh tế đến ngành giao
thông vận tải, yêu cầu học sinh nghiên
cứu sơ đồ và sách giáo khoa trong 5
phút. Tiếp theo, giáo viên mời các bạn
học sinh xung phong giải thích sơ đồ.
Giáo viên nhận xét và giải thích lại
những điểm mà học sinh chưa trình
bày hoặc trình bày chưa chuẩn xác.
Giáo viên chia sẻ thêm về vai trò của
các điều kiện kinh tế xã hội ảnh hưởng
đến sự phát triển và phân bố của kinh
tế xã hội.
IV. ĐÁNH GIÁ
1. Trắc nghiệm
- Tổng kết đánh giá bằng trò chơi Kahoot. (6 phút/ 10 câu hỏi)
- Danh mục các câu hỏi:
Câu 1. Giao thông vận tải thuộc nhóm ngành kinh tế nào?
A. Nông nghiệp
B. Công nghiệp
C. Xây dựng
trung bình.
II. Các nhân tố ảnh hưởng tới
phát triển và phân bố ngành
giao thông vận tải.
1. Điều kiện tự nhiên
- Quy định sự có mặt và
vai trò của một số loại
hình giao thông vận tải.
- Ảnh hưởng đến công tác
thiết kế các công trình
giao thông vận tải.
- Đặc biệt khí hậu và thời
tiết có ảnh hưởng sâu sắc
tới hoạt động giao thông
vận tải.
2. Điều kiện kinh tế - xã
hội
- Sự phát triển các ngành
kinh tế có ý nghĩa quyết
định đối với sự phát triển
và phân bố cũng như hoạt
động của ngành giao
thông vận tải
- Phân bố dân cư có ảnh
hưởng sâu sắc đến giao
thông vận tải nhất là vận
tải hành khách.
- Trong các đô thị, thành
phố lớn có loại hình giao
thông vận tải trong thành
phố.
D. Dịch vụ
Câu 2. Ngành giao thông vận tải … vật tư, nguyên liệu,nhiên liệu cho
sản xuất.
A. Cung cấp
B. Cung ứng
C. Cung cầu
D. Cả ba đều sai
Câu 3. Ngành giao thông vận tải đáng ứng nhu cầu … của nhân dân.
A. Đi bộ
B. Đi chơi
C. Đi đứng
D. Đi lại
Câu 4. Ngành giao thông vận tải chuyên chở những gì?
A. Vật tư
B. Con người
C. Hàng hóa
D. Con người và hàng hóa
Câu 5. Ngành giao thông vận tải là…?
A. “ Trái tim của quốc gia’
B. “Xương sống của quốc gia”
C. “Huyết mạch của quốc gia’
D. Cả ba đều sai
Câu 6. Ở Bắc cực phổ biến các phương tiện vận tải nào?
A. Xe điện
B. Xe Tuk Tuk
C. Xe kéo
D. Xe ngựa
Câu 7. Ở Sa mạc phổ biến các phương tiện vận tải nào?
A. Xe ngựa
B. Xe bò
C. Voi
D. Lạc đà
Câu 8. Ở các vùng nông thôn phổ biến loại hình giao thông đường hàng
không? Điều này đúng hay sai.
A. Đúng
B. Sai
Câu 9. Ở các vùng đô thị phát triển giao thông công cộng hơn các vùng
nông thôn. Điều này đúng hay sai?
A. Đúng
B. Sai
Câu 10. Giao thông vận tải biển có mối quan hệ mật thiết với ngành…?
A. Xây dựng
B. Tài chính
C. Du lịch
D. Logistics
2. Tự luận:
V. HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP (2 phút)
Giáo viên đưa ra yêu cầu: Dựa vào sách giáo khoa tham khảo và phiếu học tập,
học sinh về nhà hoàn thành các câu hỏi sau:
Câu 1. Chứng minh được giao thông vận tải làm thay đổi sự phân bố sản xuất
và phân bố dân cư trên thế giới.
Câu 2. Chứng minh được điều kiện tự nhiên có ảnh hưởng chủ yếu tới sự phân
bố và hoạt động của các loại hình giao thông vận tải.
VI. PHỤ LỤC
PHIẾU HỌC TẬP
THÔNG TIN PHẢN HỒI.