Banghay Aralin sa Filipino-IV

Wika

ni: Gene Rose C. Baid

I. Layunin:
a. Natutukoy ang iba’t-ibang uri ng pangungusap;
b. Pag-uuri ng mga pangungusap ayon sa gamit at kayarian at magagamit ang mga
bantas sa pangungusap; at
c. Nabibigyang halaga ang iba’t-ibang uri ng pangungusap.

II. Paksa at Aralin:

Paksa: Pagkilala sa iba’t-ibang uti ng pangungusap ayon sa gamit at kayarian nito.

Sanggunian: Hiyas sa Filipino IV p. 10-13, 16

Kagamitan: Visual aids, plaskard

III. Pamamaraan

Gawain ng Guro Gawain ng Mag-aaral

A. Paghahanda

a. Panalangin
b. Pagbati
c. Pagtala ng liban at hindi liban.
d. Balik-aral
(Magpapakita ang guro ng iba’t-ibang uri ng
pangungusap sa pisara.) 1.Namangha si Rene ng
“Ating basahin ang mga sumusunod na mabasa ang nakapaskil sa
pangungusap. “ harap ng kanilang tahanan.
2.Bukas ay magsadya po
kayo sa taong napagsanlaan
ng lupa at sabihing
makikipag-ayos po tayo.
3.Huwag po kayong mag-
alala.
4.Bakit kaya? Anoang
nangyari?
Ano-ano ang mga nakapaskil na ito? Sino ang 5.Inay! Itay! Narito na po
may ideya? ako!

Tama, ito ay mga pangungusap. Ito po ay mga pangungusap.

 Sa nakaraang araw, ano nga ulit ang
pangungusap?

Ako ay nagagalak sapagkat nasagot ninyo ang Ito po ay lipon ng mga salita
aking katanungan. na buo ang diwa ay
nagsisimula sa malalaking
titik.
B. Paglalahad

Ang ating bagong aralin ay tungkol sa mga uri ng

pangungusap.
Ang pangungusap ay lipon ng mga salita na buo ang
diwa. Binubuo ito ng panlahat na sangkap, ang simuno at
panaguri.
C. Pagtatalakay
Gusto ba ninyong malaman ang ibat-ibang uri ng
pangungusap?
May Limang uri ng pangungusap ito ay ang mga
sumusunod:

1.Nagsasalaysay-pangungusap na nagkukwento o
nagsasalaysay ng pangyayari. Ito ay nagtatapos sa tuldok.
(.)
Halimbawa:
a. Si Ana ay tumatakbo.
b. Ang ibon ay lumilipad.
2.Pa-utos-pangungusap na nag-uutos at nagtatapos sa
tuldok. (.)
Halimbawa:
a. Magdilig ka ng halaman.
b. Magsibak ka ng kahoy.
3.Pakiusap-pangungusap na maaaring nagsasaad ng
paghingi ng pabor. Ginagamitan ng magagalang na salita
upang maki-usap. Maaaring nagtatapos sa bantas na
tukdok o tandang pananong. (!,?)
Halimbawa:
a. Maaari ba akong humiram ng lapis?
b. Pakisara po ang pinto!
4.Patanong-pangungusap na naghahanap ng kasagutan
at nagtatapos sa bantas na tandang pananong. (?)
Halimbawa:
a. Nasaan na ba ang aking apo?
b. Kaya mo bang buhatin yan?
5.Padamdam-pangungusap na nagpapahayag ng
matinding damdamin. Maaaring pagkatuwa, pagkabigla,
pagkatakot o pagkalungkot. Ito ay nagtatapos sa tandang
padamdam. (!)
 Halimbawa:
a. Naku! Ang daming insekto!
b. Bilisan mo! Umuulan na!

D. Paglalahat

Ano nga ulit ang pangungusap?

Ilan ang mga uri ng pangungusap ayon sa gamit at anu-

ano ang mga ito?
Ang pangungusap ay lipon
na nga salita na buo ang mga
salita na buo ang diwa.
Binubuo ng simuno at
Aling bantas nagtatapos ang pangungusap na pasalaysay panaguri.
pautos at pakiusap?
Lima po ang uri ng
pangungusap ayon sa gamit
ito po ay ang mga
pangungusap na pasalaysay,
patanong, pakiusap, pautos
Anong pangungusap ang nagtatapos sa tandang at padamdam.
patanong?
Ang pangungusap na
pasalaysay, pautos at
pakiusap ay nagtatapos sa
tuldok.
Anong pangungusap ang nagtatapos sa tandang
padamdam?

Magaling mga mag-aaral.

Ang pangungusap na
Pangkatang Gawain: patanong ay nagtatapos sa
Panuto: Tukuyin ang uri ng pangungusap ayon sa gamit at bantas na tandang
lagyan ng tamang bantas. pananong.

______1.Saan ka pupunta____
______2.Pakikuha nga ng bag ko____
______3.Naku__ May sunog____ Ang pangungusap na
______4.Bakit ngayon ka lang___ padamdam ay nagtatapos sa
______5.Nandyan ka lang pala___ bantas natandang
padamdam.

______1.Mag-ingat po kayo sa byahe___

______2.Saan ka galing___
______3.Paki-abot nga ng lapis___
______4.Naku__ Umuulan na__
______5. Huwag ka munang aalis___

5 3 1
1. Naibibigay ng May kaunting Maraming
Nilalama buong husay kakulangan ang kakulangan sa
n ang hinihingi nilalaman at nilalaman na
ng takdang ipinakita sa ipinakita sa
paksa sa pangkatang pangkatang
pangkatang gawain. gawain.
gawain.

2.Presen Buong husay Naiulat at Di-gaanong

tasyon at malikhaing naipapaliwanag naipapaliwana
naiulat at ang pangkatang g ang
naipapaliwana gawain sa klase. pangkatang
g ang gawain sa
pangkatang klase.
gawain sa
klase.
3.Kooper Naipapamalas Naipamalas ng
Naipamalas
asyon ng buong halos lahat ng
ang
miyembro ang miyembro ang
pagkakaisa ng
pagkakaisa sa pagkaisa sa
iilang
paggawa ng paggawa ng
miyembro sa
pangkatang pangkatang paggawa ng
gawain. gawain. pangkatang
gawain.
4.Takda Natapos ang Natapos ang Di-natapos
ng oras pangkatang pangkatang ang
gawain ng gawain ngunit pangkatang
buong husay lumampas sa gawain.
sa loob ng takdang oras.
itinakdang Mga kasagutan:
oras. 1.Pasalaysay (tuldok)
2.Pakiusap (tuldok)
3.Patanong (tandang
E. Pagtataya patanong)
Panuto:Tukuyin ang uri nga pangungusap ayon sa gamit: 4.Pasalaysay (tuldok)
5.Patanong (tandang
 Pasalaysay, Pautos, Pakiusap, Patanong, o padamdam. patanong)
Lagyan ng tamang bantas. 6.Padamdam (tandang
patanong)
7.Pasalaysay (tuldok)
____1.Mabilis akong tumakbo sa bintana at sumilip 8.Pasalaysay (tuldok)
ako___ 9.Pasalaysay (tuldok)
____2.Maaari po ba akong humiram ng pera___ 10.Pasalaysay (tuldok)
____3.O, bakit ka naudlot___
____4.Sige Gina, patuluyin mo___
____5.Dito na ba sila patitirahin___
____6.Naku___ May sunog___
____7.Huwag mong intindihin ‘yun___
____8.Kumain na ba kayo___
____9.Napatingin ako sa Tatay___
____10.Kinapos ng pagkain si Aling Gloria___

IV. Takdang Aralin

Sumulat sa inyong kwaderno ng tig-dalawang pangungusap na Pasalaysay, Pautos, Pakiusap,
Patanong at Padamdam.