You are on page 1of 6

9/25/2023

GIỚI HẠN HÀM SỐ


• Ví dụ. Xét hàm số 𝑓 𝑥 = 𝑥 2 − 𝑥 + 2

GIỚI HẠN HÀM SỐ

LEC 1. VI TÍCH PHÂN 1B


HỌC KỲ 1, 2023 - 2024
NGUYỄN VĂN THÙY
nvthuy@hcmus.edu.vn

Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 2

1 2

GIỚI HẠN HÀM SỐ GIỚI HẠN HÀM SỐ


• Ta đề nghị • Ví dụ. Ta đề nghị

lim 𝑥 2 − 𝑥 + 2 = 4 sin 𝑥
𝑥→2 lim =1
𝑥→0 𝑥

Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 3 Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 4

3 4

GIỚI HẠN HÀM SỐ GIỚI HẠN HÀM SỐ


• Ví dụ. Ta đề nghị không tồn tại lim sin
𝜋 • Định nghĩa (ngôn ngữ 𝜀 − 𝛿)
𝑥→0 𝑥
lim 𝑓(𝑥) = 𝐿
𝑥 2 2 2 2 0 2 2 2 2 𝑥→𝑎
− − − −
10 11 12 13 13 12 11 10 ⇔ (∀𝜀 > 0, ∃𝛿 > 0, 0 < 𝑥 − 𝑎 < 𝛿
𝜋 0 1 0 −1 || 1 0 −1 0
sin
𝑥 ⇒ 𝑓 𝑥 − 𝐿 < 𝜀)

Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 5 Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 6

5 6

1
9/25/2023

GIỚI HẠN HÀM SỐ GIỚI HẠN HÀM SỐ


• Ví dụ. Dùng đồ thị của hàm 𝑓 𝑥 = 𝑥 để tìm • [CK VTP1B 2020-2021 HK1] i) Sử dụng đồ thị
số 𝛿 > 0 sao cho của 𝑓 𝑥 = 𝑥 2 , tìm một số 𝛿 > 0 sao cho
1
nếu 𝑥 − 4 < 𝛿 thì 𝑥 − 2 < 0.4 nếu 𝑥 − 1 < 𝛿 thì 𝑥 2 − 1 < 2

Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 7 Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 8

7 8

GIỚI HẠN HÀM SỐ GIỚI HẠN HÀM SỐ


• [CK VTP1B 2020-2021 HK1] ii) Cho trước số • Ví dụ. Dùng định nghĩa theo ngôn ngữ 𝜀, 𝛿 để
ε > 0 tùy ý và nhỏ hơn 1. Hỏi tìm được hay chứng minh rằng
không số 𝛿 > 0 sao cho “nếu 𝑥 − 1 < 𝛿 thì
𝑥 2 − 1 < 𝜀”? Nếu tìm được, hãy xác định 𝛿 1
lim 1 + 𝑥 = 2
cụ thể (dựa theo 𝜀 đã cho) và điều đó cho kết 𝑥→3 3
luận gì?

Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 9 Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 10

9 10

GIỚI HẠN HÀM SỐ GIỚI HẠN HÀM SỐ


• Định nghĩa (ngôn ngữ dãy) • Ví dụ. Chứng minh giới hạn sau không tồn tại
lim 𝑓(𝑥) = 𝐿 𝜋
𝑥→𝑎
𝑛→+∞ 𝑛→+∞
lim sin
𝑥→0 𝑥
⇔ ∀ 𝑥𝑛 𝑎 ⇒ 𝑓 𝑥𝑛 𝐿
• Ví dụ. Dùng định nghĩa, tính
lim 𝑥 2 + 2𝑥 + 3
𝑥→1

Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 11 Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 12

11 12

2
9/25/2023

TÍNH CHẤT GIỚI HẠN TÍNH CHẤT GIỚI HẠN


• Nếu tồn tại lim 𝑓(𝑥) , lim 𝑔(𝑥) và 𝑓 𝑥 + • Tương tự, ta có
𝑥→𝑥0 𝑥→𝑥0
𝑔(𝑥) không có dạng ∞ − ∞ khi 𝑥 → 𝑥0 thì lim 𝑓 𝑥 ∙ 𝑔 𝑥 = lim 𝑓 𝑥 ∙ lim 𝑔 𝑥
𝑥→𝑥0 𝑥→𝑥0 𝑥→𝑥0

𝑓 𝑥 lim 𝑓 𝑥
lim 𝑓 𝑥 ± 𝑔 𝑥 = lim 𝑓 𝑥 ± lim 𝑔 𝑥 𝑥→𝑥0
𝑥→𝑥0 𝑥→𝑥0 𝑥→𝑥0 lim =
𝑥→𝑥0 𝑔 𝑥 lim 𝑔 𝑥
𝑥→𝑥0
• Chú ý: 7 dạng vô định lim 𝑔 𝑥
𝑔 𝑥
0 ∞ lim 𝑓 𝑥 = lim 𝑓 𝑥 𝑥→𝑥0
𝑥→𝑥0 𝑥→𝑥0
; ; ∞ − ∞; ∞ × 0; 1∞ ; 00 ; ∞0
0 ∞

Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 13 Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 14

13 14

TÍNH CHẤT GIỚI HẠN TÍNH CHẤT GIỚI HẠN


• Ví dụ. Tính • Ví dụ. Cho biết
2𝑥+1 𝑓 𝑥 −8
𝑥+2 lim = 10,
lim+ 𝑥→1 𝑥−1
𝑥→1 𝑥−1
Tìm
• Ví dụ. Tính
2𝑥 lim 𝑓(𝑥)
𝑥→1
1 𝑥+1
lim
𝑥→+∞ 𝑥2

Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 15 Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 16

15 16

GIỚI HẠN MỘT PHÍA GIỚI HẠN HÀM SỐ


• Định nghĩa (ngôn ngữ 𝜀 − 𝛿)
lim+ 𝑓(𝑥) = 𝐿
𝑥→𝑎
⇔ (∀𝜀 > 0, ∃𝛿 > 0, 0 < 𝑥 − 𝑎 < 𝛿
⇒ 𝑓 𝑥 − 𝐿 < 𝜀)
• Định nghĩa (ngôn ngữ dãy)
lim+ 𝑓(𝑥) = 𝐿
𝑥−1 𝑥−1 𝑥→𝑎
lim+ = 0.5 lim− = 0.5 𝑛→+∞ 𝑛→+∞
𝑥→1 𝑥2 − 1 𝑥→1 𝑥2 − 1 ⇔ ∀ 𝑥𝑛 𝑎; 𝑥𝑛 > 𝑎 ⇒ 𝑓 𝑥𝑛 𝐿

Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 17 Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 18

17 18

3
9/25/2023

GIỚI HẠN HÀM SỐ GIỚI HẠN MỘT PHÍA


• Định nghĩa (ngôn ngữ 𝜀 − 𝛿) • Định lý
lim− 𝑓(𝑥) = 𝐿
𝑥→𝑎
⇔ (∀𝜀 > 0, ∃𝛿 > 0, −𝛿 < 𝑥 − 𝑎 < 0 lim 𝑓(𝑥) = 𝐿 ⇔ lim+ 𝑓(𝑥) = 𝐿 = lim− 𝑓(𝑥)
𝑥→𝑎 𝑥→𝑎 𝑥→𝑎
⇒ 𝑓 𝑥 − 𝐿 < 𝜀)
• Định nghĩa (ngôn ngữ dãy)
• Ví dụ
lim− 𝑓(𝑥) = 𝐿 𝑥−1
𝑥→𝑎
𝑛→+∞ 𝑛→+∞ lim
⇔ ∀ 𝑥𝑛 𝑎; 𝑥𝑛 < 𝑎 ⇒ 𝑓 𝑥𝑛 𝐿 𝑥→1 𝑥−1

Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 19 Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 20

19 20

GIỚI HẠN MỘT PHÍA GIỚI HẠN MỘT PHÍA

• Ví dụ. Tính các giới hạn • Ví dụ. Với 𝑛 ∈ ℤ, 𝑎 ∈ ℝ, Tính các giới hạn

2𝑥 + 12 2𝑥 − 1 𝑎) lim + 𝑥 𝑏) lim 𝑥 𝑐) lim 𝑥


𝑎) lim 𝑏) lim − 𝑥→−1 𝑥→−1 𝑥→3.2
𝑥→−6 𝑥+6 𝑥→0.5 2𝑥 3 − 𝑥 2
𝑑) lim− 𝑥 𝑒) lim+ 𝑥 𝑓) lim 𝑥
2− 𝑥 1 1 𝑥→𝑛 𝑥→𝑛 𝑥→𝑎
𝑐) lim 𝑑) lim− −
𝑥→−2 2 + 𝑥 𝑥→0 𝑥 𝑥

Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 21 Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 22

21 22

ĐỊNH LÝ KẸP ĐỊNH LÝ KẸP


• Định lý. Nếu tồn tại 𝜀 > 0 sao cho • Ví dụ. Cho biết
4𝑥 − 9 ≤ 𝑓 𝑥 ≤ 𝑥 2 − 4𝑥 + 7, 𝑥 ≥ 0
𝑓 𝑥 ≤ 𝑔 𝑥 ≤ ℎ 𝑥 ; ∀𝑥 ∈ 𝑎 − 𝜀; 𝑎 + 𝜀
Tính

lim 𝑓(𝑥) = lim ℎ(𝑥) = 𝐿 lim 𝑓(𝑥)


𝑥→4
𝑥→𝑎 𝑥→𝑎
thì • Ví dụ. Chứng minh
∃ lim 𝑔(𝑥) = 𝐿 1
𝑥→𝑎 lim 𝑥 4 cos =0
𝑥→0 𝑥
Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 23 Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 24

23 24

4
9/25/2023

ĐỊNH LÝ KẸP ĐỊNH LÝ KẸP


• Ví dụ. Chứng minh • Ví dụ. Tính các giới hạn
1
lim 𝑥 2 sin =0 1
𝑥→0 𝑥 𝑎) lim+ 𝑥. 𝑒 sin(𝜋/𝑥) 𝑏) lim 𝑥 sin
𝑥→0 𝑥→0 𝑥
• Ví dụ. [15-16] Tính
𝑥 + cos 2𝑥
lim
𝑥→+∞ 𝑥 + sin 3𝑥

Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 25 Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 26

25 26

CÁC GIỚI HẠN CƠ BẢN CÁC GIỚI HẠN CƠ BẢN


sin 𝑢 ln(1 + 𝑢) 𝑒𝑢 − 1 • Ví dụ. Tính các giới hạn
lim = 1; lim = 1; lim =1
𝑢→0 𝑢 𝑢→0 𝑢 𝑢→0 𝑢
𝑢 2𝑥+1
1 1
1 − cos 𝑥 𝑥+1
lim 1+ = 𝑒; lim 1 + 𝑢 𝑢 =𝑒 𝑎) lim 𝑏) lim
𝑢→±∞ 𝑢 𝑢→0
𝑥→0 𝑥2 𝑥→+∞ 𝑥−1
arcsin 𝑢 arctan 𝑢
lim = 1; lim =1
𝑢→0 𝑢 𝑢→0 𝑢 1
𝑛 𝑐) lim cos 𝑥 𝑥2
1+𝑢−1 1 𝑥→0
lim =
𝑢→0 𝑢 𝑛

Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 27 Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 28

27 28

BÀI TẬP TÍNH GIỚI HẠN BÀI TẬP TÍNH GIỚI HẠN

1) Tính các giới hạn 2) Tính các giới hạn


cot 𝑥
1 + 4𝑥 − 1 𝑎) lim 1 − sin2 𝑥 𝑥
𝑎) lim 𝑥→0
𝑥→0 ln(1 + 3𝑥)
cot 𝑥
𝑏) lim 1 − 3 sin 𝑥
𝑥→0
1 + 5𝑥 − 1
𝑏) lim
𝑥→0 ln(1 + 6𝑥)

Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 29 Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 30

29 30

5
9/25/2023

BÀI TẬP TÍNH GIỚI HẠN BÀI TẬP TÍNH GIỚI HẠN

3) Tính các giới hạn 4) Tính các giới hạn


𝑥−𝜋 1
𝑎) lim 𝑎) lim cos 𝑥 + sin 𝑥 𝑥
𝑥→𝜋 sin 𝑥 𝑥→0

cot 𝑥
𝑏) lim cos 𝑥 𝑥
𝑥→0 1 𝑥+1
𝑏) lim cos 𝑥 − sin 𝑥 𝑥 ; 𝑐) lim
𝑥→0 𝑥→+∞ 𝑥+2

Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 31 Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 32

31 32

BÀI TẬP TÍNH GIỚI HẠN BÀI TẬP TÍNH GIỚI HẠN

5) Tính các giới hạn 6) Tính các giới hạn

𝑥 2 − 3𝑥 + 2 sin(𝑥 − 1)
𝑎) lim sin 𝑥 + 2 − sin 𝑥 − 2 𝑎) lim
𝑥→+∞ 𝑥→1 1 + cos(𝜋𝑥)

1 1 3
𝑥 𝑥−5 𝑥+1 𝑥−1 𝑥 2 + 3𝑥 + 2 sin(𝑥 + 1) 1 + sin 𝑥 𝑥
𝑏) lim ; 𝑐) lim 𝑏) lim ; 𝑐) lim
𝑥→5 5 𝑥→1 2 𝑥→−1 1 + cos(𝜋𝑥) 𝑥→0 1 − 2sin 𝑥

Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 33 Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 34

33 34

BÀI TẬP TÍNH GIỚI HẠN

7) Tính các giới hạn

cos 3𝑥 −cos 𝑥 cos 2𝑥


𝑎) lim
𝑥→0 cos 3𝑥 − cos 𝑥

2𝑥 − 𝜋 𝑥 tan 𝑥
𝑏) lim𝜋 ; 𝑐) lim 1 − cos
𝑥→ cos 𝑥 𝑥→0 2
2

Vi tich phan 1B, 2023-2024 Nguyen Van Thuy, VNUHCM-US 35

35

You might also like