3.

AMERIČKI RAT ZA NEOVISNOST, FRANCUSKA REVOLUCIJA I

NAPOLEONOVO DOBA

Nastanak Sjedinjenih Američkih Država

- 13 britanskih kolonija

- sjeverne - poljoprivreda, obrt, manufakture

- južne - plantaže, robovi

- otpor britanskoj vlasti > rat za neovisnost (1775. – 1783.)

-1773. Bostonska čajanka

- 4. srpnja 1776.

- Deklaracija neovisnosti - Thomas Jefferson

- SAD samostalna država

- Dan neovisnosti

- 1783. kraj rata, mir u Parizu

- 1787. Ustav SAD, federacija, republika,

- trodioba vlasti - zakonodavna, izvršna, sudska

- prvi predsjednik SAD-a - George Washington

- žene, Afroamerikanci i Indijanci - bez političkih prava

- SAD - prva demokratska savezna republika u povijesti

- utjecaj na izbijanje građanskih revolucija u Europi

Francusko društvo uoči revolucije

- francusko društvo - 3 staleža krajem 18. st.:

1. svećenstvo – visoko, niže

2. plemstvo – tradicijsko, dvorsko

3. treći stalež:

- građanstvo

- seljaci

- radnici

- 1. i 2. stalež – povlašteni staleži, oslobođeni plaćanja poreza

- 3. stalež - nemaju prava, plaćaju poreze

- teška gospodarska situacija:

- glad

- opće siromaštvo

- država na rubu bankrota

Revolucija donosi promjene

- 1789. Skupština generalnih staleža - svaki stalež jedan glas

- Treći stalež - proglasio se Narodnom skupštinom > Ustavotvorna skupština

- 14. 7. 1789. - rušenje Bastille - početak Francuske revolucije

- 26. 8. 1789. Deklaracija o pravima čovjeka i građanina - jednakost i ravnopravnost ljudi

- jesen 1791. francuski Ustav - ustavna monarhija

- bogatije građanstvo - žirondinci - zadovoljni

- siromašnije građanstvo - jakobinci (Maximilien Robespierre) - žele republiku

- protufrancuski savez - napada Francusku

- 1792. proglašena Francuska Republika

- kralj uhićen i pogubljen početkom 1793.

- giljotina - naprava za izvršenje smrtne kazne odsijecanjem glave

- Krilatica Francuske revolucije: SLOBODA, JEDNAKOST, BRATSTVO

Nastavak i kraj revolucije

- novi sukobi – proturevolucionarni ustanci; protufrancuske koalicije

- jakobinska diktatura – vladavina terora

- Robespierre – uhićen i pogubljen

- povratak žirondinaca –

- uspostava Direktorija

- novi ustav