CHƯƠNG 1:TỔNG QUAN VỀ TIỀN TỆ

Mục tiêu chi tiết

Biết nguồn gốc ra đời và phát triển của tiền tệ

Biết bản chất và chức năng của tiền tệ

Phân biệt được các khối tiền tệ và trình bày được các hình thức tổ chức lưu
G.1

thông tiền qua các chế độ tiền tệ

Biết các lý thuyết về cầu tiền tệ và các kênh cung ứng tiền tệ trong nền kinh tế

Hiểu các khái niệm lạm phát, phân tích các nguyên nhân, tác động của lạm
phát và những biện pháp kiểm soát
 NỘI DUNG

1.Sự ra đời và phát triển của tiền tệ

2.Bản chất, chức năng của tiền tệ
3.Khối tiền và chế độ tiền tệ
4.Cung – cầu tiền tệ
5.Lạm phát
1.1. SỰ RA ĐỜI VÀ PHÁT TRIỂN CỦA TIỀN

Tiền tệ ra đời

Hình thái giá trị chung

Hình thái giá trị đầy đủ

Hình thái giá trị giản đơn

1.1. SỰ RA ĐỜI VÀ PHÁT TRIỂN CỦA TIỀN

TLLĐ thô sơ: đồ đá, thân cây làm

công cụ lao động

Sở hữu chung về TLSX và SPLĐ

XH chưa có giai cấp, chưa có NN

Quan hệ XH: bình đẵng, cùng làm,

Hình thái giá trị cùng hưởng

đơn giản
1.1. SỰ RA ĐỜI VÀ PHÁT TRIỂN CỦA TIỀN

= 1 m vải
1 bao thóc = 2 con gà
= 5kg chè lá

Hình thái giá trị mở rộng

1.1. SỰ RA ĐỜI VÀ PHÁT TRIỂN CỦA TIỀN

Hình thái giá trị chung

Vật ngang giá chung

Các thời kỳ của tiền tệ
Hóa tệ
• Phi kim loại: hàng hóa thông thường
• Kim loại

Tín tệ/ chỉ tệ

• Kim loại
• Tiền giấy: khả hoán và bất khả hoán

Bút tệ:
• Tiền ghi sổ sách NH

Tiền điện tử:

• “tiền điện tử”, “ví điện tử”, “tiền thông minh”
Tín tệ kim loại Hóa tệ kim loại
 1.2. Bản chất của tiề tệ

➢ Tiền tệ là một loại hàng hoá đặc biệt.( quan điểm của K. Marx)
➢ Tiền là thứ dầu bôi trơn ( P. Samuelson)
➢ Tiền là phương tiện thanh toán (M. Friedman và các nhà kinh tế
học hiện đại)
Tiền tệ ra đời là kết quả phát triển lâu dài của sản xuất, trao đổi hàng
hóa và các hình thái giá trị.
 1.2.1. Bản chất tiền tệ

- Giá trị sử dụng của tiền: khả năng thỏa mãn nhu cầu trao
đổi của xã hội, nhu cầu sử dụng là vật trung gian trao đổi
- Giá trị của tiền: được thể hiện qua khái niệm “sức mua
tiền tệ”, đó là khả năng đổi được nhiều hay ít hang hóa
khác trong trao đổi.
 1.2.2. chức năng tiền tệ

Theo quan điểm của Quan điểm nền kinh tế học

K.Marx: hiện đại:
 Thước đo giá trị  Phương tiện trao đổi

 Phương tiện lưu thông  Thước đo giá trị

 Phương tiện cất trữ  Phương tiện cất giữ giá

 Phương tiện thanh toán trị

 Tiền tệ thế giới

1.3. Khối tiền tệ và chế độ tiền tệ
1.3.1. Khối tiền tệ
• Tiền mặt
M1 • Tiền gửi không kỳ hạn

• M1
M2 • Tiền gửi tiết kiệm ở các NHTM

• M2
M3 • Tiền gửi có kỳ hạn ở các NHTM

• M3
• Các chứng từ có giá: chứng chỉ tiền gửi, thương phiếu, tín phiếu,
ML trái phiếu
 1.3.2. Chế độ tiền tệ

Bao gồm các quy định:

- Bản vị tiền tệ: là cơ sở định giá đồng tiền của 1
quốc gia
- Đơn vị tiền tệ: tên gọi của đồng tiền
- Quy định về sử dụng phương tiện thanh toán
1.3.2.2.Chế độ song bản vị
Chế độ song bản vị

Vàng > bạc

Vàng < bạc

1.3.2.3. Chế độ bản vị ngoại tệ
1.2.3.4.Chế độ lưu thông tiền giấy
 1.4. Cung – cầu tiền tệ
1.4.1. Cầu tiền tệ
Tiền để thanh toán (sức mua) + tài sản (tiền gửi không kỳ hạn)

Quy luật lưu thông tiền tệ K.Marx:

𝐻
𝐾𝑐 =
𝑉
Kc: Khối lượng tiền cần thiết trong lưu thông
H: Tổng giá cả hàng hóa
V: Tốc độ vòng quay đồng tiền
KT: Lượng tiền thực có trong lưu thông
LYÙ THUYEÁT CAÀU TIEÀN TEÄ
(Thuyeát soá löôïng tieàn tieàn teä Fisher 1887-1947)

▪ M.V = P.Y
 M: Khoái löôïng tieàn löu haønh
 P: Giaù caû haøng hoùa
 Y: Khoái löôïng haøng hoùa
oSuy ra M.V = GDP
 V: Toác ñoä voøng quay ñoàng tieàn
 1.4.1. Cầu tiền tệ

Nguyên nhân dẫn đến cầu tiền tệ:

- Chi trả/ giao dịch
- Dự phòng
- Tích lũy tài sản
 1.4.2. Cung tiền tệ
Hàng năm, dựa trên cơ sở tính toán nhu cầu tiền trong lưu thông
biểu hiện qua các chỉ tiêu kinh tế như:
➢ Tốc độ tang trưởng kinh tế,
➢ Chỉ số lạm phát,
➢ Mức thâm hụt NSNN,
➢ Thâm hụt cán cân thanh toán quốc tế,
NHTW sẽ lên kế hoạch cung ứng tiền vào lưu thông,
Kênh tín dụng

Kênh thị trường mở

Kênh ngân sách

Kênh thị trường ngoại hối

1.5. Lạm phát
Thảo luận lạm phát

Tìm hiểu khái niệm lạm phát

Nguyên nhân dẫn đến lạm phát

Phân loại lạm phát

Ảnh hưởng lạm phát

Biện pháp khắt phục lạm phát

Lạm phát của VN những năm gần đây

 Nguyên nhân lạm phát

➢ Từ phía cung (chi phí đẩy)

➢ Từ phía cầu (cầu kéo)
➢ Lượng tiền nhiều trong lưu thông