ATATÜRK İLKELERİ VE

İNKILAP TARİHİ I
8. HAFTA
 I. CİHAN HARBİ (1914-1918)

• HARBİN NEDENLERİ
1. Sömürgecilik Yarışı
• 2. Milliyetçilik Akımı
• Pancermenizm/Panslavizm
SAVAŞI BAŞLATAN KIVILCIM

• 28 Haziran 1914’te Avusturya-Macaristan

İmparatorluğu Veliaht Prensi Ferdinand, Saray-Bosna
ziyareti sırasında bir Sırp milliyetçisi olan Gavrilo
Princip tarafından suikaste uğradı. Gavrilo, tarihin en
büyük suçunu işledi.

• Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Sırbistan’a

ültimatom vermiş, istediği karşılığı alamayınca
Sırbistan’ı işgal etmiştir. Bu da büyük harbin fitilini
ateşlemiştir. Rusya, Sırbistan’ın hamisi sıfatıyla
Avusturya-Macaristan’a savaş ilan etmiştir. Bunun
üzerine diğer ittifak üyeleri de kısa süre içinde
savaşa dahil olmuştur.
OSMANLI’NIN İTTİFAK ARAMA NEDENLERİ
.Osmanlı Hükümeti önce İtilaf Devletleri
nezdinde ittifak girişimlerinde bulundu.
Ancak onların amacı Osmanlı
topraklarını paylaşmak olduğu için
Osmanlı Devleti’nin tarafsız kalmasını
teklif ettiler.
ALMANYA, OSMANLI’YI NEDEN YANINDA
GÖRMEK İSTEDİ?
ALMANLARIN KOMPLOSU VE OSMANLI’NIN
SAVAŞA DAHİL OLMASI
İttifak Devletleri Grubu: Osmanlı, Almanya, Avusturya-Macaristan ve Bulgaristan

İtilaf Devletleri Grubu: İngiltere, Fransa, Rusya, İtalya ve diğerleri.

ABD daha sonra İtilaf Bloğunda savaşa girip seyri değiştirecek, sonucu tayin
edecektir.
OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI
CEPHELER
 TAARRUZ CEPHELERİ

• Kanal Cephesi: İngiltere Mısır’ı geri alma, İngiliz sömürge yollarını kesme
• Kafkas Cephesi: Rusya Turan-Almanya’nın Kafkas petrolleri hedefi
• Kafkas İslam Ordusu
 MÜDAFAA CEPHELERİ

• Çanakkale Cephesi: İngiltere-Fransa-ANZAK

Osmanlı’yı savaş dışı bırakma, Rusya’ya yardım götürme, müttefiklerin bağlantısını kesme
1917 Ekim Devrimi (Bolşevik)
 ARAPLAR İHANET ETTİ Mİ?
• Hicaz-Yemen Cephesi: İngiltere ve Şerif Hüseyin’e bağlı kabileler
Şerif Hüseyin-Mac Mahon Antlaşması (Yardım karşılığı devlet sözü, ama…)
PETROL!!!
22 büyük kabilenin sadece 8’i İngilizlerin yanında
Şeref*** Hüseyin’in hazin sonu
• Irak Cephesi: İngiltere ve bazı kabileler
Petrol
Kutül Amare ve Selman-ı Pak zaferleri
 -

• Suriye-Filistin Cephesi: İngiltere-kabileler

Petrol
Filistin’de bağımsız İsrail kurma hedefi

Filistin’deki Yahudiler ne yaptı? (1492’den 1917’ye)

• Mustafa Kemal Paşa bu cephede ne yaptı?

• 1 Nisan 1916’da Mirlivalığa (Tuğgeneral) terfi ettirilerek artık Osmanlı Paşası olmuştu.
 YARDIM CEPHELERİ

• Romanya
• Makedonya
• Galiçya
ANADOLU’NUN DURUMU
OSMANLI TOPRAKLARINI PAYLAŞMA
TASARILARI

*Gizli Antlaşmalar*

*Şark Meselesi*
 Dikkat!

Bunun yanında, Filistin’de

uluslararası bir yönetim
kurulması kararı alındı.
Sykes-Picot
İngiliz diplomat ve asker Sykes Fransız diplomat ve asker Picot
İngiltere’nin Mısır Valisi Henry Mac- Malum kişi
Mahon
 BALFOUR DEKLARASYONU (1917)
• Balfour Deklarasyonu, Lloyd George’un Başbakanlığındaki
Britanyalı savaş kabinesinde Dışişleri Bakanı olan Arthur
Balfour'un girişimiyle başlatılan ve sonuçta Filistin'de
bir Yahudi devletinin kurulmasıyla sonuçlanan girişimdir.
 James
Balfour

David Lloyd George

WİLSON İLKELERİ (8 OCAK 1918)
ABD Başkanı Woodrow Wilson tarafından ilan edilmiştir.
Wilson’ın ortaya attığı görüşler yeni bir dünya hayalini
gündeme getirdi.

Wilson, ABD’nin uluslararası politikada daha etkin bir

konumda olması için savaş sırasında 14 maddelik bir
bildiri yayımladı. Burada iki tarafın da çıkarlarının
gözetildiği iddia edildi.
ÖNEMLİ MADDELER

Kavramlar ve
yöntemler
değişse de amaç
değişmez.

Milletler Cemiyeti
(Cemiyet-i Akvam)
OSMANLI İLE İLGİLİ HÜKÜMLER

Kendi kaderini tayin

hakkı.

(Self-
determinasyon)
PARİS BARIŞ KONFERANSI (18 OCAK 1918)
• Savaş durumuna son vermek, yeni barış düzenini tesis etmek üzere Paris’te
toplanıldı.

• Dikkat! Konferansın en yoğun konusu Osmanlı topraklarını paylaşmak

olmuştur.
PARİS BARIŞ KONFERANSI’NDA ALINAN
ÖNEMLİ KARARLAR
!

!
 MONDROS ATEŞKES (MÜTAREKE)
ANTLAŞMASI (30 EKİM 1918)
• Yer: Limni Andası-Mondros Limanı- Agamemnon Zırhlısı
 • Temsilciler

İtilaf Devletleri temsilcisi İngiliz

Amiral Calthorpe

Bahriye Nazırı Hüseyin Rauf (Orbay) Bey

 -

• Müttefikleri yenilgiyi kabul ederek savaştan çekildikleri için Osmanlı Devleti de mecburen
çekilmek zorunda kaldı ve barış istedi.

• Bunun üzerine Sultan Vahdeddin döneminde, Sadrazam Ahmet İzzet Paşa Hükümeti tarafından
Mondros Ateşkes Antlaşması imzalandı.

• Dikkat! Bu barış değil, savaşa son veren antlaşmadır.

• Osmanlı Devlet adamlarının bu ateşkesi imzalamasında Wilson İlkeleri ile İngilizlerin vaatlerine
güvenmeleri etkili oldu.
ANTLAŞMANIN HÜKÜMLERİ
-
7. VE 24. MADDELER ÇOK ÖNEMLİ!
 BU ATEŞKES İLE

• İtilaf güçleri gizli antlaşmaları uygulamak için uygun zemini hazırladı.

• Osmanlı Devleti işgale açık bir duruma getirildi.
• Osmanlı egemenlik hakları zedelendi.
ATEŞKESE YÖNELİK TEPKİLER
MUSTAFA KEMAL PAŞA’NIN TEPKİSİ
I. CİHAN HARBİ’NİN SONUÇLARI
• İmparatorluklar dağılmıştır.
• Milletler Cemiyeti (Cemiyet-i Akvam) kuruldu. (Dünya barışını koruma hedefi.)
• ABD dünya siyasetine dahil oldu.

• Dikkat!
• Milletler Cemiyeti başarısız oldu. Çünkü II. Dünya Savaşı çıktı. Bu ayrıca, I. Dünya
Savaşı’ndan sonra imzalanan barış antlaşmalarının da başarısız olduğunu gösterir.
SORULAR