Banghay-Aralin 11

ASIGNATURA: Pagbasa at Baitang: 11

Pagsusuri ng Iba’t ibang
Teksto tungo sa
Pananaliksik
Petsa: Marso 22, 2012
Pamantayang Pangnilalaman:
Pamantayan sa Pagganap:
Kasanayang Pampagkatuto:
I. LAYUNIN
Kaalaman:
Saykomotor:
Seksyon
Sesyon:
Nasusuri ang iba’t ibang uri ng binasang teskto ayon sa
kaugnayan nito sa sarili, pamilya, komunidad
Nakasusulat ng isang panimulang pananaliksik sa mga
ponemang kultural at panlipunan sa bansa
Nagagamit ang cohesive device sa pagsulat ng halimbawa ng
teksto (F11WG-IIIc-90)
Nakatutukoy ng mga cohesive device na ginamit sa bawat pahayag.
Nakagagawa ng tekstong deskriptibo gamit ang mga cohesive device

Apektiv: Naibabahagi ang kaalaman sa tekstong deskriptibo at cohesive device

II. PAKSANG- ARALIN

A. Paksa Tekstong Deskriptibo at Halimbawa ng Cohesive Device
B. Sanggunian http:/ siningngfilipino.blogspoty.com/2015/08/ang-
paglalarawan-na-pagpapahayag.html UP
Diksyunaryong Pilipino 2010 De Laza, C. & Batnag, A. (2016).
Pagbasa at Pagsusuri ng iba’t ibang Teksto Tungo sa
Pananaliksik. Rex Book Store. Manila, Philippines
C. Kagamitang Laptop, Mga Larawan, kartolina, PowerPoint presentation
Pampagtuturo
III. PAMAMARAAN
Gawaing Guro Gawaing Mag-aaral
Pagbati

Magandang umaga sa inyo!

Isang bagong aralin naman ang ating
tatalakayin ngayon. Handa na ba ang lahat? Opo ma’am.

Paglalahad ng layunin
Bago tayo magsimula, basahin nang sabay-
sabay ang layunin natin para sa hapong ito.
a. Nakatutukoy ng mga cohesive device na
ginamit sa bawat pahayag.
b. Nakagagawa ng tekstong deskriptibo gamit
ang mga cohesive device
c. Naibabahagi ang kaalaman sa tekstong
deskriptibo at cohesive device

A. AKTIBI
Pagganyak
Bago tayo tumungo sa ating aralin ay
mamasyal muna tayo sa iba’t ibang bahagi ng
Pilipinas. At dahil nasa pandemya pa tayo,
gagawin natin ito sa paraang birtwal. At sa
araw na ito ako ang magiging tour guide
ninyo. Kaya ano pa ang hinihintay natin?
Tayo nang mamasyal at humanga sa mga
tanawing nakakamangha dahil sa taglay
nitong kagandahan.

Magpapakita ng mga larawan at Makikinig ang mga mag-aaral.

magpapaliwanag ang guro.
BORACAY ISLAND

Chocolate Hills
Siargao

Ang mga lugar na ating napasyalan ay

Boracay, Chocolate Hills at Siargao.
Anu-anong mga lugar ang ating napasyalan?
Opo! Dahil magaganda ang mga tanawing
Gusto niyo bang bisitahin ang mga lugar na
makikita katulad na lamang ng Boracay island
ito? Bakit?
na kung saan ang tubig ay napakalinaw at
nahihikayat akong maligo. Sa Chocolate Hills
naman, hindi maipagkakaila na perpekto ang
pagkahubog nito at ang kulay ng burol ay
napakagandang tingnan. At sa Siargao, dahil
sa surfing ito maraming turista ang pumunta
rito. Napakalinaw rin ng tubig at marami pang
puwedeng puntahan gaya na lamang ng
Taktak Falls.

Paglalahad
Mailalarawan ito sa pamamagitan ng kung
Paano mo mailalarawan ang mga tanawing
ano ang aking nakita o pisikal na katangian
nakita?
nito.

Tama! Kapag ang paglalarawang ginawa ay

iyong isulat, ikaw ay makabubuo na ng
Tekstong Deskriptibo. Kaya ngayong araw
ang tatalakayin natin ay Tekstong Deskriptibo
at Halimbawa ng Cohesive Device.

B. ANALISIS
Pagtatalakay

Ngayon ay ating pag-aaralan kung ano nga ba

ang Tekstong Deskriptibo at Cohesive
Device.
Para po sa akin, ang tekstong deskriptibo ay
Kung ikaw ang tatanungin, ano para sa iyo
isang tekstong nagpapahayag ng paglalarawan
ang Tekstong Deskriptibo?
sa isang bagay, tao, lugar o pangyayari.

Tekstong Deskriptibo- isang pagpapahayag

Basahin nang sabay-sabay ang kahulugan ng
ng impresyon o kakintalang likha ng
Tekstong deskriptibo.
pandama. Ang paglalarawan ay may layuning

Magpapakita ng isang teksto at ipapabasa sa
mga mag-aaral.
Paano inilarawan si Venus?
Tumpak! Bakit kailangan pa ng
paglalarawan?
Tama! Sa tekstong deskriptibo, ang
paglalarawan ay makatutulong upang makuha
ng mga mambabasa ang imahe na nais na
iparating ng manunulat at mas madali na itong Opo.
maunawaan.
Maliwanag na ba ang tekstong deskriptibo?
Tumungo naman tayo sa cohesive device o
kohesyong gramatikal.
Magpapaliwanag ang guro tungkol sa
cohesion device.
May limang pangunahing cohesin device o
kohesyong gramatikal.
Basahin nang sabay-sabay.
Ang una nating tatalakayin ay ang
Reperensiya.
Basahin nang sabay-sabay ang kahulugan
nito.
Magbibigay ng dalawang pangungusap at
ipapabasa sa mga mag-aaral.
makapagmalas sa isip ng tagapakinig o
mambabasa ng isang malinaw at buong
larawan.
Teksto:
Muling nagkabuhay si Venus sa katauhan
ni Matet. Ang maamo niyang mukhang tila
anghel ay sadyang kinahuhumalingan ng mga
anak ni Adan. Alon-alon ang kanyang buhok
na bumagay naman sa magandang hugis ng
kanyang mukha.
Sa pamamagitan ng paglalarawan sa kaniyang
pisikal na katangian.
Kapag may paglalarawan ang isang teksto
mas nakatutulong ito sa mga mambabasa na
maintindihan at malinawan sa kung ano ang
binabasa.
Makikinig ang mga mag-aaral.
REPERENSIYA
SUBSTITUSIYON
ELLIPSIS
PANG-UGNAY
KOHESYONG LEKSIKAL
Reperensiya- ito ang paggamit ng mga
salitang maaaring tumukoy o magiging
reperensiya ng paksang pinag-uusapan.
1. Aso ang gusto kong alagaan. Ito kasi
ay maaaring maging mabuting
kaibigan.
2. Siya ang nagbigay sa akin ng
inspirasyong bumangon sa umaga at
masiglang umuwi sa gabi. Ang
matatamis niyang ngiti at mainit na
yakap sa aking pagdating ay sapat
para sa kapaguran hindi lang ang
aking katawan kundi ang aking puso
at damdamin. Siya si Bella, ang bunso

Ano ang napapansin ninyo sa dalawang
pangungusap?
Tama! Kapag ang panghalip na ginamit ay
nasa hulihan bilang pananda sa pinalitang
pangngalan sa unahan ito ay tinatawag na
Anapora.
At kapag ang panghalip na ginamit naman ay
nasa unahan bilang pananda sa pinalitang
pangngalan sa hulihan ito ay tinatawag na
Katapora.
Magbigay ng pangungusap na Anapora.
Magbigay naman ng pangungusap na
Katapora.
Maliwanag na ba?
Dumako naman tayo sa Substitusiyon.
Basahin nang sabay-sabay ang kahulugan
nito.
Magbibigay ng halimbawa ang guro.
Basahin nang sabay-sabay.
Anong salita ang parehong tumutukoy sa
iisang bagay?
Ipapaliwanag ng guro.
Magbigay ng halimbawa.
Anong salita ang parehong tumutukoy sa
iisang bagay?
Isa pang koheksyong gramatikal ay Ellipsis.
Basahin nang sabay-sabay ang kahulugan
nito.
Magbibigay ng halimbawa:
Halimbawa: Bumili si Gina ng apat na aklat at
si Rina nama’y tatlo.
Ano ang mga salitang binawas?
kong kapatid na mag-iisang taon pa
lamang.
Sa unang bilang, mas naunang banggitin ang
pangngalan na Aso at ginamit na lamang ang
panghalip na Ito sa sumunod na pangungusap
samantala sa ikalawang bilang naman
naunang banggitin ang panghalip na Siya at
ginamit na lamang ang pangngalang Bella sa
huling pangungusap.
Si Ayeza ang nangunguna sa klase dahil siya
ay mahilig mag-aral at magbasa ng mga libro.
Sila ang nagbuwis ng buhay. Nagtrabaho
kahit alam nilang delikado kaya nararapat
lang na bigyan ng pagkilala. Sila ang mga
bagong bayani ng kasalukuyang panahon.
Opo Ma’am.
Substitusiyon- paggamit ng ibang salitang
ipapalit sa halip na muling uulitin ang salita.
Halimbawa: Nawala ko ang aklat mo. Ibibili
na lang kita ng bago.
Aklat at bago
Makikinig ang mga mag-aaral.
Nahulog ko ang iyong mangga. Ikukuha na
lang kita ng isa.
Mangga at isa.
Ellipsis- may binawas na bahagi ng
pangungusap subalit inaasahang
maiintindihan o magiging malinaw pa rin ito
sa mambabasa.
Bumili at aklat
Makikinig ang mga mag-aaral.
Gusto kong bumili ng icecream pero ayaw ng
Ipapaliwanag ng guro.
Magbigay pa ng halimbawa.
Paano ito naging Ellipsis?
Sa pagpapatuloy, tatalakayin naman natin ang
Pang-ugnay.
Basahin ang kahulugan nito.
Magbibigay ng halimbawa.
Halimbawa: Ang mabuting magulang ay
nagsasakripisyo para sa mga anak at ang mga
anak naman ay dapat magbalik ng
pagmamahal sa kanilang mga magulang.
Ano ang ginamit na pang-ugnay sa
pangungusap?
Ano ang mga pangungusap na pinag-ugnay?
Magbigay pa ng halimbawa.
Ano ang ginamit na pang-ugnay?
Maliwanag na ba?
Ang ikalimang cohesive device ay
koheksyong leksikal.
Basahin nang sabay-sabay ang kahulugan
nito.
Ipapaliwanag ang Reiterasyon.
Reiterasyon- kung ang ginagawa o sinasabi ay
nauulit nang ilang beses. Maaari itong mauri
sa tatlo: pag-uulit o repetasyon, pag-iis-isa, at
pagbibigay kahulugan.
Magbibigay ng halimbawa ng Pag-uulit.
Sabay-sabay na basahin ang pangungusap.
Basahin nang sabay-sabay ang pangungusap
na may Pag-iisa-isa.
Sabay-sabay na basahin ang pangungusap na
may Pagbibigay-kahulugan.
nanay ko.
Binawas ang salitang icecream at bumili at
kahit na umikli ito ay malinaw pa rin ang
pinapahiwatig ng pangungusap.
Pang-ugnay- nagagamit ang pang-ugnay tulad
ng at sa pag-uugnay ng sugnay sa sugnay,
parirala sa parirala, at pangungusap sa
pangungusap.
Ang ginamit na pang-ugnay ay At.
Ang mabuting magulang ay nagsasakripisyo
para sa mga anak.
Ang mga anak naman ay dapat magbalik ng
pagmamahal sa kanilang mga magulang.
Siya ay may maraming kamalian sa buhay
pero tanggap ko pa rin siya.
Pero ang ginamit na pang-ugnay.
Opo Ma’am.
Koheksyong Leksikal- mabibisang salitang
ginamit sa teksto upang magkaroon ito ng
koheksyon. Maaaring mauri sa dalawa: ang
reiterasyon at ang kolokasyon.
Maraming bata ang hindi nakapapasok sa
paaralan. Ang mga batang ito ay nagtatrabaho
na sa murang gulang pa lang.
Nagtatanim sila ng gulay sa bakuran. Ang
mga gulay na ito ay talong, sitaw, kalabasa, at
ampalaya.
Marami sa mga batang manggagawa ay
nagmula sa pamilya ng dukha. Mahirap sila
kaya ang pag-aaral ay naisantabi kapalit ng
ilang baryang maiaakyat nila para sa hapag-

Maliwanag na ba? Anu-ano ang tatlong uri ng
Reiterasyon?
Tama! Ngayon ay dumako naman tayo sa
Kolokasyon.
Basahin nang sabay-sabay ang kahulugan
nito.
Halimbawa:
Nanay-tatay Guro-mag-aaral
Hilaga-timog aklat-libro
Magbigay pa ng halimbawa.
Tama! Nauunawaan na ba ang mga
Kohesyong Gramatikal?
Magaling! Sa pagpapatuloy ng ating
talakayan, aalamin natin kung anu-ano ang
mga Paraan ng Pagkakalarawan sa Damdamin
o Emosyon.
Basahin nang sabay-sabay.
Anong damdamin o emosyon ang
namamayani sa binasa?
Bakit mo nasabing paghihirap ito?
Ipapaliwanag ng guro.
Sabay-sabay naming basahin ang
pangalawang paraan.
Anong damdamin ang namayani?
Anong diyalogo ang sinabi ng tauhan?
Ipapaliwanag ng guro.
Ngayon, basahin ang pangatlong paraan.
kainan.
Pag-uulit o Repetasyon, Pag-iisa, at
Pagbibigay-kahulugan
Kolokasyon- mga salitang karaniwang
nagagamit nang magkapareha o may kaugnay
sa isa’t isa kaya’t kapag nabanggit ang isa ay
naiisip din ang isa. Maaaring magkapareha o
magkasalungat.
Puti-itim at upuan-silya
Opo maam.
1. Pagsasaad sa aktuwal nararanasan
ng tauhan.
Halimbawa: Matindi ang pagkirot ng tiyan ni
Mang Tonyo. Nagdidilim na ang kaniyang
paningin at nanlalambot na ang mga tuhod sa
matinding gutom na nadarama. Dalawang
araw na pala nang huling masayaran ng
pagkain ang nanunuyo niyang mga labi.
Paghihirap ng tauhan.
Dahil nakasaad sa halimbawa ang
nararanasan ng tauhan na kung saan
nahihirapan na siya sa kanyang
nararamdaman na pagkagutom.
2. Paggamit ng diyalogo o iniisip.
Halimbawa:”Ale, sa likod po ang pila. Isang
oras na kaming nakapila rito kaya dapat lang
na sa hulihan kayo pumila!”
Pagkainis
Ale, sa likod po ang pila. Isang oras na
kaming nakapila rito kaya dapat lang na sa
hulihan kayo pumila!
3. Pagsasaad sa ginagawa ng tauhan
Halimbawa: “Umalis ka na!” ang mariing sabi
ni Aling Lena habang tiim bagang na
nakatingin sa malayo upang mapigil ang

Ano ang ginagawa ng tauhan?
Ipapaliwanag ng guro.
At basahin ang panghuling paraan.
Anong damdamin ang namayani sa tauhan?
Anong tayutay ang ginamit at anong uri ito?
C. ABSTRAKSYON
Paglalahat
Sa kabuuan, tungkol saan ang tinalakay natin?
Kung talagang nauunawaan niyo na ang ating
tinalakay, ano ang tekstong deskriptibo?
Anu-ano naman ang mga cohesive device?
Bakit kailangan isaalang-alang natin ang
paggamit ng cohesive device sa pagsulat ng
teksto?
Anu-ano naman ang mga paraan sa
paglalarawan ng damdamin o emosyon?
Bakit kailangang ilarawan ang damdamin ng
isang tauhan?
D. APLIKASYON
Sa puntong ito ay magkakaroon tayo ng
pangkatang gawain. Hahatiin ko ang klase sa
apat na pangkat.
Kailangang gumawa ang bawat pangkat ng
luhang kanina pa nagpupumilit bumalong
mula sa kanyang mga mata.
Nakatayo at pinipigilan ang luha sa kanyang
mga mata.
4. Paggamit ng tayutay o
matatalinhagang pananalita.
Halimbawa: Ito ay marahil ang pinakadilim
na sandali sa kanyang buhay. Maging ang
langit ay lumuha sa kalungkutan dulot ng
pagyumao ng pinakamamahal niyang si Berta.
Labis na pagkalungkot
Ang langit ay lumuha at ito ay pagsasatao.
Tungkol sa Tekstong Deskriptibo, mga
Cohesive Device at ang mga Paraan ng
Paglalarawan ng Damdamin o Emosyon.
Ang tekstong deskriptibo ay isang tekstong
nagpapahayag ng paglalarawan sa katangian
ng isang bagay, tao, lugar o pangyayari.
Ang mga cohesive device ay reperensiya,
substitusiyon, ellipsis, pang-ugnay, at
kohesyong leksikal.
Dahil sa paggamit ng cohesive device sa
pagsulat mas nagiging malinaw at maayos
ang daloy ng kaisipan sa isang teksto.
Ang mga paraan ng paglalarawan ng
damdamin o emosyon ay pagsasaad sa
aktuwal na nararanasan ng tauhan, paggamit
ng diyalogo o iniisip, pagsasaad sa ginagawa
ng tauhan, at paggamit ng tayutay o
matatalinhagang salita.
Dahil mas maipapakita sa mga mambabasa
ang buong larawan at kaisipan ng isang
teksto.
isang tekstong deskriptibo na ginagamitan ng
mga cohesive device. Sa unang pangkat, ang
cohesive device na gagamitin nila ay
REPERENSIYA. Sa pangalawang pangkat
naman ay SUBSTITUSIYON. Sa pangatlong
pangkat naman ay ELLIPSIS at sa pang-apat
na pangkat ay PANG-UGNAY at
KOHESYONG LEKSIKAL. Bibigyan ko
lamang kayo ng 10 minuto para matapos ito. Pamantayan:
Paggamit ng Cohesive Device----------------5
Basahin nang sabay-sabay ang pamantayan. Kalinawan---------------------------------------3
Kooperasyon------------------------------------2
Kabuuan ----------------------------------------10

PAGTATAYA
Panuto: Basahin ang bawat pangungusap at
tukuyin kung anong cohesive device ang mga
ito. Piliin ang tamang sagot sa loob ng kahon.

1. KATAPORA
1. Hindi ko siya masisisi na umalis ng
bansa. Batid kong nahihirapan na si
itay na magtrabaho rito. 2. PANG-UGNAY
2. Iwasan mo na sila upang hindi ka
mapahamak. 3. ANAPORA
3. Si Luis na lang ang tanging
tumutulong sa akin ngayon. Siya, ang
itinuturing kong tunay na kaibigan. 4. SUBSTITUSIYON
4. Nakita mo ba ang mga medyas ko?
Kahit na ang itim lang. 5. ELLIPSIS
5. Pupunta sana kami sa dagat pero hindi
kami

IV. TAKDANG-ARALIN
Gumawa ng tekstong nagpapahayag ng paraan
ng paglalarawan sa damdamin o emosyon.