Tài liệu hướng dẫn sinh viên

TIẾP CẬN BỆNH NHÂN ĐAU KHỚP

KHÔNG DO CHẤN THƯƠNG
GIỚI THIỆU

Đau khớp là một trong những than phiền chính thường gặp đối với các bác sĩ
cơ xương khớp. Trong đó, đau khớp không do chấn thương chiếm một tỉ lệ khá cao
lượng bệnh nhân đến khám hàng ngày. Và hầu như, đau khớp không do chấn
thương có thể gặp ở mọi lứa tuổi, và ở bất cứ nơi đâu. Chính vì vậy, việc nắm vững
cách tiếp cận, thăm khám tỉ mỉ để có thể đưa ra chẩn đoán và xác định hướng điều
trị một trường hợp đau khớp không do chấn thương là điều hết sức cần thiết, và có
ý nghĩa thực tiễn cao đối với sinh viên y khoa.

TÓM TẮT

Trong phần này, các bạn sẽ vận dụng các kiến thức giải phẫu học, mô học,
và sinh lý bệnh đã được học để lý giải các tình trạng/bệnh lý thường gặp gây đau
khớp không do chấn thương. Việc tiếp cận luôn bắt đầu từ than phiền chính của
bệnh nhân, từ đó triển khai hỏi bệnh sử và thăm khám tỉ mỉ để xác định nguyên
nhân gây đau khớp. Hầu hết các nguyên nhân gây đau khớp (khớp gối) có thể chia
thành 2 nhóm là đau do các cấu trúc bên trong khớp (sụn khớp, màng hoạt dịch…)
hay do các cấu trúc bên ngoài khớp (gân, cơ, dây chằng, thần kinh…). Bên cạnh
đó, để khu trú hơn nguyên nhân gây đau, ta có thể chia ra 2 nhóm đau do viêm và
đau không do viêm. Đối với các nguyên nhân gây đau trong khớp thì việc phân tích
dịch khớp sẽ cung cấp những thông tin rất hữu ích cho chẩn đoán và điều trị. Nói
tóm lại, xác định chính xác cấu trúc nào gây đau là chìa khóa then chốt để có chẩn
đoán đúng và hướng điều trị phù hợp.

MỤC TIÊU HỌC TẬP

- Xác định các câu hỏi then chốt trong khai thác bệnh sử.

- Nhận biết các cấu trúc thuộc vùng khớp và các nguyên nhân thường gặp của
từng cấu trúc gây đau khớp gối: sụn khớp, xương, gân, dây chằng, cơ, thần
kinh, bọc hoạt dịch….
- Ôn lại cách hỏi bệnh sử, khám lâm sàng, và siêu âm trong đánh giá đau
khớp.

- Mô tả đặc điểm 2 nhóm nguyên nhân chính gây đau khớp là: do viêm, và
không do viêm.

- Nhận biết được các dấu hiệu bất thường trên Xquang khớp thường quy.

- Phân tích được kết quả xét nghiệm dịch khớp.

- Vận dụng cơ chế bệnh sinh đề xuất các biện pháp phòng ngừa đau khớp
không do chấn thương.

HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ

1. Ôn lại giải phẫu học và chức năng vùng gối.

2. Ôn lại hình ảnh mô học bình thường của gân.

3. Ôn lại hình ảnh Xquang khớp gối bình thường.

4. Đọc trước tài liệu tham khảo sinh viên.

- Bài “ Tiếp cận đau khớp không do chấn thương”. Bài giảng Chấn thương
Chỉnh Hình. Trang 89 – 104. Nhà Xuất Bản Y học 2020.

- Tài liệu tham khảo khác:

o Evaluation of the adult with polyarticular pain – Uptodate

o Monoarthritis in adults: Etiology and evaluation- Uptodate

5. Đọc các câu hỏi chuẩn bị, đánh dấu các câu hỏi bạn có thể trả lời được ngay
dựa trên kiến thức đã học trước. Chắc rằng bạn có thể trả lời tất cả các câu
hỏi khi bạn hoàn tất công tác chuẩn bị bài.

6. Có thể làm việc nhóm.

7. Trả lời các câu hỏi Pretest.