TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 1

TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

Môn: SINH HỌC
NĂM HỌC: 2022 – 2023

Thời gian: Ngày 14 tháng 7 năm 2022. Mã đề thi: AUG

Hướng dẫn sử dụng

File mục đích giúp các con hệ thống hóa nhanh chóng kiến thức cơ bản của toàn bộ chương trình
Sẽ có hiệu quả cao nhất nếu các con ghi ra thay vì in để đọc, vì vậy thầy k khuyến khích in nhé.
Tiếp tục dc hoàn thiện, bổ sung theo 1 cách rất riêng để các con có bộ tài liệu ngắn nhưng hiệu quả cao
Những nội dung thầy tô đỏ là nội dung quan trọng và hiện diện trong đề thi tần suất cao
Nên xem video thầy giảng sẽ dễ hiểu và dc cung cấp thêm các thông tin và bảo đảm sự logic

TB
  C¬
thÓ
   QuÇn
 thÓ  QuÇn
 x·  HÖ Sinh Th¸i
 
10 11 12
 H2O
 
  § a l­îng   0.01% : C,H,O,N,S,P,Mg,K,Ca....
 C¸c nguyªn tè hãa häc
  Vi l­îng   0.01% : Fe, Cu, Cl, Mn....
 
Thµnh phÇn cÊu t¹o Cacbohidrat  §­ êng :
 Lipit
 
 Pr otein
 
  ADN
 Axit nucleic   Häc rÊt kÜ trong bµi 1 líp 12 
   ARN

  Ch­a cã mµng bao bäc
  
 Nh©n s¬   Vïng nh©n
   
  TP TBC : Cã bµo quan lµ riboxom
TB    Mµng sinh chÊt

 
  Cã mµng bao bäc
  
Ph©n lo¹i   Nh©n
   Riboxom

   
  AS
 
Nh©n thùc   Lôc l¹p  Quang hîp  : CO2  H2O   C6H12O6 +O2
 

 TP TBC  NhiÖt n¨ng

   Ti thÓ H« hÊp  : C6H12O6  O2  CO2 +H2O+NL
 ATP
   
   
  .....
  
  Mµng sinh chÊt


Ph©n bµo Nguyª n ph©n
 Gi ¶m ph©n



“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 1/37 - Mã đề 310

 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 2

Kú trung gian Interphase 

CK TB 
Nguyªn ph©n Mitotic 
 G1 : Tæng hîp c¸c chÊt cÇn cho sinh tr­ëng
 
Kú trung gian Interphase  S  Synthesis  : Nh©n ®«i ADN  Nh©n ®«i NST
 
 G2 : Tæng hîp chÊt cÇn cho ph©n bµo

  Kú §Çu
  
  NST dc nh×n thÊy râ nhÊt?
 
 
 Kú Gi÷a  T¹i sao NSTco xo¾n cùc ®¹i?
 Ph©n
 
chia
 nh©n  Mitosis   NÕu thoi v« s¾c bÞ ph¸ hñy?
 Nªu diÔn biÕn  
  Kú Sau
  
Chu kú TB   Kú Cuèi

Nguyª
n ph ©n 
  Sù ph©n chia cña c¸c gen trong TBC th­êng kh«ng ®Òu
Mitotic 
 Ph©n chia TBC  § V : Th¾t mµng ®Ó ph©n ®«i TBC
    V×
   cytokinesis  
 TV : H×nh thµnh v¸ch ng¨n ®Ó ph©n ®«i TBC
 
   § èi víi sinh vËt ®¬n bµo?
 ý nghÜa nguyªn ph©n 
   § èi víi sinh vËt ®a bµo?
 øng dông: Nu«i cÊy m«,...
 
NÕu mÊt kiÓm so¸t CKTB g©y hËu qu¶ g×?


 X¶y ra ë TB sinh dôc, kh«ng x¶y ra ë TB sinh d­ìng

  TB sinh dôc ®ùc  4 TB con  4 tinh trïng  n
 
Gi ¶m ph©n 1 trøng  n
 1 TB  2n  
  TB sinh dôc c¸i  4 TB con  
 
  3 thÓ ®Þnh h­íng  n

Kú trung gian  G1  S  Synthesis   G2
 
 NST nh©n ®«i
  § Çu 1  NST t­¬ng ®ång tiÕp hîp  T§C HVG
Gi ¶m ph©n 

 Gi÷a 1
Gi ¶m ph©n 1
 Sau 1  NST ph©n li ë tr¹ng th¸i kÐp
 
 Cuèi 1

  § Çu 2
 
Gi÷a 2
Gi ¶m ph©n 2 
 Sau 2  NST ph©n li ë tr¹ng th¸i ®¬n
 Cuèi 2
 

“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 2/37 - Mã đề 310

 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 3

   
 Vµo HÊp thô ë rÔ  : C¬ chÕ thÈm thÊu  thÊp   Cao
  
   
 N­íc  
  Ra  Tho¸t h¬i n­íc  
   
   
   C
   
   § a l­îng H
 Ion kho¸ng  
   O
TV   N  Dinh d­ìng Nito ë thùc vËt
  
   Vi l­îng
 
   §i lªn  Gç 
  VËn chuyÓn 
   §i xuèng R©y 
 
   Pha s¸ng
 Quang hîp  Lôc l¹p  
   Pha tèi
 ChuyÓn hãa 
  H« hÊp Ph©n gi¶i hiÕu khÝ
   
   Ph©n gi¶i kÞ khÝ
 
   VD :
  Ch­ a cã c¬ quan tiªu hãa 
   H×nh thøc
  
  VD :
Tæng qu¸t Sinh häc 11  Tiª u hãa Cã c¬ quan tiªu hãa d¹ng tói 

  H×nh thøc
 
   VD :
 Cã c¬ quan tiªu hãa d¹ng èng 
  H×nh thøc
 
 H« hÊp
 
    Cã tÝnh tù ®éng
   Tim 
    Ho¹t ®éng theo chu k×
    Gåm
    
  CÊu t¹o HÖ m¹ch HuyÕt ¸p
§ V     VËn tèc m¸u
 TuÇn hoµn   
   DÞch tuÇn hoµn
   
   
  
   Hë
   
  Ph©n lo¹i   §¬n
 KÝn 
  
   KÐp
 
  S¬ ®å c¬ chÕ
  
   Gan
 
C©n b»ng néi m«i  Vai trß c¸c c¬ quan ThËn 
 
  Tim
  
 
   Vai trß c¸c hÖ ®Öm

“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 3/37 - Mã đề 310

 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 4


 

 Vµo HÊp thô ë rÔ  : C¬ chÕ thÈm thÊu  thÊp  Cao 
  Lµ ®éng lùc ®Çu trªn cña dßng cña dßng m¹ch gç
N­íc  
 Ra  Tho¸t h¬i n­íc  T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó CO2 khuÕch t¸n vµo l¸ ®Ó quang hîp
  Gióp h¹ nhiÖt ®é cña l¸ khi trêi nãng
  

   H­íng: Tõ n¬i cã nång ®« cao  thÊp
  Thô ®éng 
   Tiªu hao ATP: kh«ng tèn ATP
 C¬ chÕ 
 Chñ ®éng H­íng: Tõ n¬i cã nång ®« thÊp  cao
  
 
  Tiªu hao ATP: tèn ATP
 
  VK
 CHC   NH4 
 
  Amon hãa
Ion kho¸ng  §a 
l­îng N2  VK VK  RÔ
 NH4  NO3
   C,H,O,N cè ®Þnh N 2
Nitrat 
   
 Ph©n lo¹i  VK ph¶n Nitrat
  NO3   N2
  Sèng §K kÞ khÝ 
   Vi l­îng
    
   Fe,Cu,Mn
  
  
 
 Thµnh phÇn: N­íc, 1 sè ion kho¸ng, mét sè chÊt h÷u c¬
 §i lªn  Gç  
   § éng lùc: §Èy cña rÔ, hót do tho¸t h¬i n­íc, lùc liªn kÕt
 VËn chuyÓn 
  ChÊt h÷u c¬, ion kho¸ng sö dông l¹i
  §i xuèng R©y  

TV    § éng lùc: Chªnh lÖch ASTT gi÷a c¬ quan nguån vµ chøa
   Nguyªn liÖu: H O, ADP, NADP 
   2

  Pha s¸ng S¶n phÈm: O2 , ATP, NADPH
   
 Mn/Cl
  DiÔn biÕn: 2H2O   4H  O2  4e
  
   Nguyªn liÖu: CO2 , ATP, NADPH
   
 Quang hîp  Lôc l¹p   S¶n phÈm:  CH2O  , ADP, NADP

    
   DiÔn biÕn: Cè ®Þnh- Khö-T¸i t¹o chÊt nhËn
  Pha tèi 
    C3 : LÊy CO2 ngµy
    
Ph©n lo¹i C4 : LÊy CO2 ngµy
   
  CAM : LÊy CO ®ªm
      2
ChuyÓn hãa 
    §­êng ph©n  Cã O2
   HH
 hiÕu
 khÝ
  Crep  +Chuçi chuyÒn e 
    
     TBC  2ATP diÔn ra t¹i ti thÓ 2ATP 32 34ATP
    
    Ph©n gi¶i hiÕu khÝ
  Gåm  ThiÕu oxi
    §­êng ph©n   h« hÊp kÞ  khÝ = L£N MEN
         
H« hÊp   TBC  2ATP diÔn ra t¹i tÕ bµo chÊt
 
   
 
   Ph©n gi¶ i kÞ khÝ
 
 
  1. Gi¶m O2   ThiÕu chÊt oxi hãa
  
 B¶o qu¶n H¹n chÕ  2. T¨ng CO   øc chÕ h« hÊp.
   2
  
  3. Gi¶m n­íc  øc chÕ h« hÊp
   
“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 4/37 - Mã đề 310
 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 5

    VD : §éng vËt ®¬n bµo

  Ch­ a cã c¬ quan tiªu hãa 
   H×nh thøc: Néi bµo  trong TB 
  
 Møc tiÕn hãa Cã c¬ quan tiªu hãa d¹ng tói  VD : Ruét khoang, giun dÑp
   
  H×nh thøc: Ngo¹i bµo  Néi bµo

    VD : §éng vËt cã x­¬ng sèng vµ kxs
  Cã c¬ quan tiªu hãa d¹ng èng 
  
 H×nh thøc: Ngo¹i bµo  ngoµi TB 
 
   D¹ dµy ®¬n
   
  Thó ¨n thÞt Manh trµng kÐm ph¸t triÓn
   Ruét ng¾n

 Nguån TA 
  D¹ dµy ®¬n  thá,ngùa  , hoÆc 4 ng¨n  tr©u, bß..
  
 Thó ¨n TV Manh trµng ph¸t triÓn, cã VSV céng sinh
  
 
  Ruét dµi
Tiª u hãa   
 
  C¬ häc: Dïng lùc c¬ häc tiªu hãa
 


 Hãa häc: Dïng enzim ph©n gi¶i thøc ¨n
  Ng­êi : MiÖng  Thùc qu¶n  D¹ dµy  Ruét non  Ruét giµ  HM
      
  C¬ häc C¬ häc Hãa häc
   Hãa häc Hãa häc H% cao I'
  
   MiÖng  Thùc qu¶n  DiÒu  D¹ dµy tuyÕn 
TÝnh chÊt    
    C¬ häc Hãa häc
   Hãa häc
  Gµ :  D¹ dµy tuyÕn  D¹ dµy c¬ MÒ  Ruét non  Ruét giµ  HM
§V       
  
    Hãa häc C¬ häc, hãa häc Hãa häc
    H% cao I'
  
  
  Néi bµo: DiÔn ra bªn trong TB, chØ tiªu hãa dc thøc ¨n cã kÝch th­íc nhá
 N¬i diÔn ra 
  Ngo¹i bµo: DiÔn ra bªn ngoµi TB, tiªu hãa dc thøc ¨n cã kÝch th­íc lín

  Réng
  
  § Æc ®iÓm bÒ mÆt trao ®æi khÝ Máng vµ Èm ­ít
  Chøa nhiÒu mao m¹ch vµ m¸u chøa s¾c tè h« hÊp
  
    § éng vËt  § V  ®¬n bµo
  Qua bÒ mÆt c¬ thÓ 
    §V ®a bµo thÊp  giun dÑp, giun trßn, ruét khoang
  
  B»ng hÖ thèng èng khÝ: C«n trïng  Ong, ch©u chÊu...
H« hÊp  
   C¸
 H×nh thøc B»ng mang Th©n mÒm  Trai,èc..
   
   
   Ch©n khíp  T«m, cua..
  
  B»ng phæi: Bß s¸t, chim, thó
   Ngoµi phæi cßn cã hÖ thèng tói khÝ
  Chó ý: Chim hiÖu qu¶ h« hÊp cao nhÊt 
   HÝt vµo hoÆc thë ra ®Òu cã khÝ giµu O2
 
TuÇn hoµn

C©n b»ng néi m«i

“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 5/37 - Mã đề 310

 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 6

Tiªu hãa

H« hÊp
   
   Cã tÝnh tù ®éng
   
  Tim Ho¹t ®éng theo chu k× nhê hÖ dÉn truyÒn tim
   HÖ dÉn truyÒn tim gåm:Nót xoang nhÜ ,Nót nhÜ thÊt,Bã His,M¹ng Puockin
    
    Ph¸t xung ®iÖn
  
   
   
   Gåm : §éng m¹ch - Mao m¹ch - TÜnh m¹ch
    Lµ ¸p lùc m¸u lªn thµnh m¹ch
    
     Tèi ®a: Khi tim co  T©m co 
    Gåm Tèi thiÓu: Khi tim gi·n T©m tr­¬ng
       
   HuyÕt ¸p 
 CÊu t¹o    NhÞp tim, lùc co tim, khèi l­îng m¸u,
  Phô thuéc: 
  
 HÖ m¹ch   sù ®µn håi cña m¹ch, ®é qu¸nh cña m¸u.

     §éng m¹ch  Mao m¹ch  TÜnh m¹ch
   
    
    
TuÇn hoµn    Tèc ®é cña m¸u trong hÖ m¹ch trong 1 gi©y
     Tæng tiÕt diÖn m¹ch

    VËn tèc m¸u Phô thuéc
     Sù chªnh lÖch huyÕt ¸p gi÷a 2 ®Çu m¹ch
     §éng m¹ch  TÜnh m¹ch  Mao m¹ch
     
     V× mm cã tæng tiÕt diÖn lín nhÊt 
§V   
  DÞch tuÇn hoµn
  
  
 
 
 Th©n mÒm  Trai, èc  vµ ch©n khíp  t«m,cua 
  
 Hë : Tim  §M  Khoang c¬ thÓ  TM  Tim
  
  
   V× kh«ng cã mm
 
   C¸
Ph©n lo¹i  §¬n 
   
   Tim  §M mang  MM mang  §M l­ng  TM
 
  KÝn L­ìng c­, bß s¸t, chim, thó
 
   
   KÐp Lín: TTT  §MC  MM  TMC  NP  TTP

  
 Nhá : TTP  §MP  MMP  NT  TTT
   

 S¬ ®å c¬ chÕ: TiÕp nhËn  §iÒu khiÓn  Thùc hiÖn
 
  ¸p suÊt thÈm thÊu th«ng qua ®iÒu hßa glucose
 Gan 
   Insulin
  Glucos e  §­ êng ®¬n  
  Glicogen  §­êng ®a 
  
 Glucagon
 
  Vai trß Phæi : §iÒu hßa ®é pH m¸u
 
C©n b»ng néi m«i  ThËn : §iÒu hßa ®é pH, ¸p suÊt thÈm thÊu
  
  Tim : §iÒu hßa huyÕt ¸p
 
   §iÒu hßa ®é pH m¸u
  Vai trß c¸c hÖ ®Öm 
  Pr oteinat m¹nh nhÊt NH2  R  COOH
 
 
“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 6/37 - Mã đề 310
 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 7

Ti thÓ lµ bµo quan cung cÊp n¨ng l­îng cho mäi ho¹t ®éng sèng cña TB
Nªn mäi TB ®Òu cã ti thÓ.
TV : Xenlulozo
NÊm: Kitin  lµ 1 lo¹i cabohidrat - ®­êng ®a 
Thµnh TB
VK : Peptidoglycan.
§ V : Kh«ng cã thµnh TB
Trung thÓ: Cã TB ®éng vËt.
Gen cÊu tróc: gåm 3 vïng Vïng ®iÒu hßa + Vïng m· hãa + Vïng kÕt thóc
     
- N»m ë ®Çu 3' cña m¹ch gèc M· hãa t¹o s¶n phÈm gen KÕt thóc qu¸ tr×nh phiªn m·
- Khëi ®éng phiªn m·  C¸c lo¹i ARN hoÆc protein DÞch m· kÕt thóc = bb kÕt thóc 


Nh©n ADN d¹ng th¼ng .

Nh©n thùc, ADN cã ë 

TÕ bµo chÊt  ADN d¹ng vßng - trong c¸c bµo quan lôc l¹p, ti thÓ  .
TB
Vïng nh©n 1 ADN d¹ng vßng duy nhÊt, ch­a cã mµng bao bäc  .
Nh©n s¬, ADN cã ë 
TÕ bµo chÊt: 1 sè VK cã ADN d¹ng vßng, KT nhá (plasmit).
L­u gi÷
TruyÒn ®¹t cho TB con
 th«ng qua c¬ chÕ nh©n ®«i.
Chøc n¨ng cña ADN TruyÒn ®¹t
BiÓu hiÖn thµnh tÝnh tr¹ng
 phiªn m· vµ dÞch m·.
B¶ o qu¶n
  V× ch­a cã mµng nh©n
Nh©n s¬ 
 Phiª n m· vµ dÞch m· diÔn ra ®ång thêi

TB   V× ®· cã mµng nh©n, phiª n m· diÔn ra trong nh©n, dÞch m· diÔn trong TBC
Nh©n thùc  
 §èi víi ADN trong nh©n

 
Chó ý: Riªng ADN cña ti thÓ, lôc l¹p phiªn m· vµ dÞch m· diÔn ra t¹i TBC
Nh©n ®«i: C¶ 2 m¹ch cña gen

  Met (SVNT)
 - AUG: Më ®Çu +
  fMet (SVNS)
Khu«n cho DÞch m·: Khu«n lµ mARN, mARN cã 
 - UAA or UGA or UAG: KÕt thóc dÞch m·
  Kh«ng t¹o aa.
 
Phiªn m·: ChØ 1 trong hai m¹ch cña gen  m¹ch gèc ADN

M· di truyÒn ®äc trªn mARN theo chiÒu 5'  3'

 ADN polimeraza: Tæng hîp m¹ch ADN míi theo chiÒu 5'  3'
5'  3' 
ChiÒu tõ  ARN polimeraza: Tæng hîp m¹ch ARN míi theo chiÒu 5'  3'
Riboxom tr­ît trªn mARN theo chiÒu 5'  3'

3'  5': ChiÒu tr­ît cña enzim trªn m¹ch gèc  khu«n cña gen vµ trªn mARN.

“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 7/37 - Mã đề 310

 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 8

 - Lµ m· bé ba, ®äc kh«ng gèi lªn nhau vµ theo chiÒu 5'  3'.

- Tho¸i hãa: NhiÒu bé ba m· hãa 1 lo¹i aa.
§Æc ®iÓm m· di truyÒn 
 - §Æc hiÖu: 1 bé ba m· hãa 1 aa.

 - Phæ biÕn: HÇu hÕt c¸c loµi ®Òu dïng chung 1 b¶ng MDT.
§­îc gäi lµ
M. gèc ADN  Triplet

 §­îc gäi lµ
Ph©n biÖt: Triplet
 - Codon - Anticodon
   1bé ba trªn mARN  Codon
1 bé 3  §­îc gäi lµ
tARN  Anticodon
3'
 XUG5'
  Anticodon  Boä batreân tARN


5'GAX3'
   Codon  Boä ba treân mARN


3' XTG5' Triplet  Boä ba treân ADN

“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 8/37 - Mã đề 310

 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 9


  ADN cã 4 lo¹i Nu: A, T, G, X
1. Axit nucleic: §¬n ph©n lµ Nucleotit  ARN cã 4 lo¹i Nu: A, U, G, X
 
 NÆng M : 300®vC, Dµi  L  : 3.4A 
 
  C5H10O5  ARN 
  §­êng  5C   
  C5H10O 4  ADN 
 1Nu N  
 Thµnh phÇn 1 Nu PO34 
 1 trong 4 lo¹i bazo nito: A,T,G,X 
  
  
  

  Cã kho¶ng 20 lo¹i
 
 Gèc hidrocacbon
 
2. Pr otein : §¬n ph©n lµ c¸c axit amin  Thµnh phÇn 1 axit amin Nh ãm  COOH

  
  Nh ãm  NH2 
 Liª n kÕt víi nhau b»ng LK peptit
 

  Pr otein : 8 ph©n tö histon
  
 Cã c¸c ®¬n vÞ c¬ b¶n Nucleoxom  dµi 146 cÆp Nu

   ADN : QuÊn 1 3 vßng
   
  4

TP TB 3. NST Siª u hiÓn vi:Nucleoxom
    Sîi c¬ b¶n  Sîi nhiÔm s¾c  S iªu
 xo¾n
  Cromatit
 
 
  11nm 30nm 300nm 700nm
 
   § Çu mót: B¶o vÖ NST, ng¨n NST dÝnh víi nhau
 HiÓn vi: NST gåm 3 vïng T©m ®éng: Lµ n¬i g¾n thoi ph©n bµo
  
  Tr×nh tù khëi ®Çu nh©n ®«i: Nh©n ®«i ADN
 

 §¬n: Glucose, Fructose, galactose  Lactose  galactose +Glucose 

 Tinh bét  Nguån dù tr÷ n¨ng l­îng cña thùc vËt
 
   Amilaza


 Tinh bét 

    Glucose  
  §­ êng ®a §­ êng ®¬n 
  
4. Cacbohidrat
   § a Glicogen  Nguån dù tr÷ n¨ng l­îng cña ®éng vËt
  §­ ên g  Kitin  Thµnh TB nÊm
 
 Xenluozo  Thµnh TBTV  Xenlulaza
 TÕ bµo trÇn?
 
 
 

 §«i: Saccarose, mantose, lactose

 Nh¾c l¹i ®iÒu hßa c©n b»ng néi m«i: Gilcogen  Glucagon
 Glucose
    
Insulin
  
 Ch ó ý:  §­ êng ®a §­ êng ®¬n
 
 TuyÕn tôy tiÕt ra: Glucagon vµ Insulin ®Ó duy tr× æn ®Þnh nång ®é ®­êng trong m¸u.
.....
“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 9/37 - Mã đề 310
 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 10

T A
A T NTBS
CÊu tróc ADN   A=T; G  X vµ ng­îc l¹i.
G X
X G

ADN
U A
A U NTBS
CÊu tróc tARN   A=U; G  X vµ ng­îc l¹i.
G X
X G

tARN
T A
A T NTBS
NT bæ sung Qu¸ tr×nh nh©n ®«i:   A=T; G  X vµ ng­îc l¹i.
G X
X G

ADN
T A U
A T Phiªn m· A NTBS
Phiª n m·    A=U; T= A; G  X; X  G.
G X Triplet  Codon G
X G X
 
ADN ARN
U A
A DÞch m· U NTBS
DÞch m·    A=U; G  X vµ ng­îc l¹i.
G Codon  Anticodon X
X G
 
mARN tARN

 Nhãm gen cÊu tróc n»m liÒn kÒ nhau  Z, Y, A 

 
 Opeon Lac? Cã liªn quan vÒ chøc n¨ng: Z,Y,A  Phiªn m·
 enzim ph©n gi¶i ®­êng lactose
 DÞch m·

 Cã chung c¬ chÕ ®iÒu hßa: C¸c gen nµy cã chung vïng P vµ O vµ gen ®iÒu hßa.

 
  Vïng khëi ®éng P  : N¬i ARNpolimeraza b¸m vµo khëi ®éng phiªn m·
 
 T/phÇn Operon Lac?  Vïng vËn hµnh  O  : N¬i protein øc chÕ b¸m vµo ng¨n c¶n phiªn m·
  Phiªn m·
 Nhãm gen cÊu tróc  Z, Y, A  :   3 enzim ph©n gi¶i ®­êng lactose
 DÞch m·

  Tæng hîp nªn protein øc chÕ øc chÕ vïng V. hµnh  O 
 Gen ®iÒu hßa R  kh«ng thuéc Operon : 
 Cã lactose hoÆc kh«ng th× R  vÉn t¹o protein øc chÕ

 Kh«ng Lactose  C¸c gen cÊu tróc  Z, Y, A  kh«ng ho¹t ®éng phiªn m· vµ dÞch m·.
§H H§G      
" Kh«ng ho¹t ®éng"
  " Kh«ng l¾c"
 C¬ chÕ Cã Lact
   C¸c gen cÊu tróc  Z, Y, A  ho¹t
ose

®éng phiªn m· vµ dÞch m·.
  " Cã l¾c"
 "Ho¹t ®éng"

  VËy nªn, ®­êng lactose ®­îc xem lµ chÊt c¶m øng.

 SV nh©n s¬: §iÒu hßa gen diÔn ra chñ yÕu ë cÊp ®é phiªn m·.
 
 SV nh©n thùc:§iÒu hßa gen diÔn ra ë nhiÒu cÊp ®é kh¸c nhau.
 
Chó ý: Nh©n ®«i: C¸c gen trªn 1 ADN cã sè lÇn nh©n ®«i b»ng nhau.
 
 NÕu thuéc cïng 1 operon: Phiªn m· víi sè lÇn nh­ nhau

 Phiªn m·: Sè lÇn phiªn m· cã thÓ kh¸c
  NÕu chóng kh¸c operon:
  Sè lÇn phiªn m· cã thÓ cïng


“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 10/37 - Mã đề 310
 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 11

Kh«ng di truyÒn  Kh«ng lµ nguyªn liÖu : Th­êng biÕn (mÒm dÎo kiÓu h×nh) - Xem bµi 13

 1.BiÕn dÞ tæ hîp: Sù sai kh¸c kiÓu h×nh ë ®êi con do sù tæ hîp VCDT
    
NL thø cÊp
 
    MÊt 
      DÞch khung  HËu qu¶ lín
    Thªm
   
   Cã 3 lo¹i §B ®iÓm Thay thÕ  ¶nh h­ëng tèi ®a 1bb
   
  XuÊt hiÖn bé ba kÕt thóc
  
     A=T  T=A  Hång cÇu h×nh liÒm
   
  Gen 
   
 Lµ c¬ thÓ mang alen ®ét biÕn
   
    ph¶i biÓu hiÖn thµnh kiÓu h×nh
   
 
  ThÓ ®ét biÕn   §B tréi  a  A  : AA:Aa :aa
     Chó ý: 
  
 
   §B lÆn  B  b  : BB:Bb: bb
  
     VD: AABB, aaBB, aaBb, aabb, Aabb
  
   CÊu tróc: MÊt ®o¹n - LÆp ®o¹n - §¶o ®o¹n - ChuyÓn ®o¹n
   
    Lý: UV, tia phãng x¹,...
   Nguyªn nh©n §B cÊu tróc : Hãa: Thuèc diÖt cá,...
   
    Sinh: Herpes,...
   
    
    LÖch
  2n+1  ThÓ 3  , 2n-1  ThÓ 1
béi:
      D Þ béi 
   
BiÕn dÞ     Sè lo¹i §B thÓ 3 cã thÓ cã  2 
Di truyÒn  nguyªn liÖu 2. §ét biÕn
 

 
  NL s¬ cÊp  
  Sè NST trong 1TB bÞ §B thÓ 3  5 
   Sè l­îng Ph©n biÖt 
 
  
   2n = 4 Sè NST trong bé tam béi  6 
    
    Sè KG tèi ®a bÞ ®ét biÕn thÓ 3
 
   
 §a béi Tù ®a béi  Cïng loµi : 3n  lÎ  ,4n  c 
   
   
  DÞ ®a béi   loµi  : song nhÞ béi
   
   NST 
    NP bÊt th­êng 2n +1
    NP: 2n  
1 NST kh«ng ph©n li 2n -1
   
   
GP b×nh th­êng
    2n  n
    GP:
   C¬ chÕ
 §B SL
 
2n 
GP bÊt th­êng n+1

    D¹ng lÖch béi 1 NST kh«ng ph©n li 
 n -1
  
   
Thô tinh
 n+1 x n  2n +1
     
     n -1 x n  2n -1
   
    Khi TB 2n NP, tÊt c¶ NST k ph©n li  4n
    
     ThÓ tam béi
   C¬ chÕ
 §B SL
  Giao tö n x 2n  3n 
    D¹ng ®a béi  Kh«ng sinh s¶n
    
   Lai xa vµ ®a béi hãa  ThÓ song nhÞ béi

   
 
 3. ADN t¸i tæ hîp  Bµi 20
 
“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 11/37 - Mã đề 310
 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 12

A a
LÆp ®o¹n
 A  T¨ng sè l­îng gen


A
  Gi¶m sè l­îng gen
 
2n 1
a


A a
 A A A
  T¨ng sè l­îng gen

2n 1
A A a
 




BiÕn ®æi
 Alen nµy 
Thªm 1 cÆp nu alen kh¸c
 
Sè alen  gen kh«ng t¨ng
MÊt : T¨ng liªn kÕt hidro

 Thay thÕ
 A  T 
  G  X  Liªn kÕt hidro t¨ng 1
 
Kh¸c lo¹i 
§ ét biÕn ®iÓm Thay thÕ  Thay thÕ
G  X   A  T  Liªn kÕt hidro gi¶m 1
  Thay thÕ
 Cïng lo¹i: A  T   T  A  Liªn kÕt hidro kh«ng ®æi

Thªm : T¨ng liªn kÕt hidro

“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 12/37 - Mã đề 310

 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 13

Ph©n biÖt: §B chuyÓn ®o¹n  §B lÆp ®o¹n vµ mÊt ®o¹n vµ c¬

  chÕ
HVG

HiÖn t­îng ®ét biÕn bÊt th­êng B×nh th­êng

 - Sù tiÕp hîp vµ T§C kh«ng c©n gi÷a hai NST t­¬ng ®ång  §B lÆp ®o¹n vµ mÊt ®o¹n.
 
  A
  B
  a
A
  A  a 
  B 
 A a A Aa a B A   Giao tö mang ®ét biÕn lÆp ®o¹n
T§C
     B 
 B b B B b b kh«ng c©n
 §B 
  b  Giao tö mang ®ét biÕn mÊt ®o¹n
  a
b  a
  b
  b
 
 - Sù tiÕp hîp vµ T§C kh«ng c©n gi÷a hai NST kh«ng t­¬ng ®ång  §B chuyÓn ®o¹n.
 
 NST 1: ABD.MN T§C kh«ng c©n NST 1: PABD.MN  §ét biÕn chuyÓn ®o¹n
 NST 2: PQ.RV   
   NST 2: Q.RV

 Sù tiÕp hîp vµ T§C gi÷a 2 cromatit kh¸c nguån gèc trong cÆp t­¬ng ®ång  HVG.
 
  A
  B
 A a
 
  B B a
    Giao tö Ho¸n vÞ
BT:  A a  A A a a  B
 
 B b B Bb b A
  Giao tö Ho¸n vÞ
 A a b
   
  b b a
 
 b

 
 TÇn sè HVG = Tæng tØ lÖ giao tö cã ho¸n vÞ [1cM = 1%HVG]

“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 13/37 - Mã đề 310

 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 14

 B1: T¹o dßng thuÇn (b»ng c¸ch tù thô phÊn qua nhiÒu thÕ hÖ).

 B2: Lai c¸c dßng thuÇn kh¸c nhau bëi 1 hoÆc nhiÒu tÝnh tr¹ng.
 B : Sö dông x¸c xuÊt ph©n tÝch kÕt qu¶  ®­a ra gi¶ thuyÕt.
 3
 B4 : Lµm thÝ nghiÖm chøng minh gi¶ thuyÕt.





Dßng thuÇn  DÔ hiÓu lµ
 

Cã kiÓu gen ®ång hîp AA, aa, Aa 
 
 Cã ®Æc ®iÓm di truyÒn æn ®Þnh

 Sè dßng thuÇn tèi ®a = Sè lo¹i giao tö tèi ®a c¬ thÓ
 
  Tù thô phÊn qua nhiÒu thÕ hÖ
 Aa   AA, aa
   Sè dßng thuÇn tèi ®a
Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch c¬ thÓ lai 
   Tù thô phÊn qua nhiÒu thÕ hÖ
 PhÐp lai ph©n tÝch!!!    AaBb 
Sè dßng thuÇn tèi ®a
 AABB, AAbb,aaBB,aabb
 
 VD:  AB
  Tù thô phÊn qua nhiÒu thÕ hÖ AB Ab aB ab
Chó ý:   
Sè dßng thuÇn tèi ®a
 , , ,
 ab AB Ab aB ab
 
   Bd
   Aa  T­¬ng tù cã 8 dßng thuÇn.
 bD
 
  Tù thô phÊn qua nhiÒu thÕ hÖ Menden
 TV : Nu«i cÊy h¹t phÊn hoÆc no·n (HiÖn ®¹i)
    
  C¸i
  § ùc
 
  § V : Giao phèi cËn huyÕt  giao phèi gÇn
 
 
PhÐp ph©n tÝch PLPT :

  AA thuÇn chñng  ®ång hîp tréi 
 
 Hoa ®á (A-)   AA ?

    PhÐp lai ph©n tÝch  PLPT
  Aa kh«ng thuÇn chñng   dÞ hîp 

Aa ?

  


 Fa

 P : § á x tr¾ng (aa)    100% ®á (Aa)   P, §á = AA
  Analyse

PL PT - V Ý dô:
Fa

 P : § á x tr¾ng (aa)    50% ®á (Aa): 50% tr¾ng (aa)   P, §á = Aa
  Analyse



 PL PT: C¬ thÓ mang KH tréi x C¬ thÓ mang KH lÆn  X§ KG cña c¬ thÓ tréi.
Nh»m



    
 

 A aa

 VD: A.aaBb x aaBb ; B: AaBb x aabb; C. AaBb x AABB ; D.AABB x AABb



Khi ta lÊy c¬ thÓ nµy lµm bè, c¬ thÓ kia lµm mÑ hoÆc ng­îc l¹i



 
♀Aa x ♂AA vµ♂Aa x ♀aa

 


 
♀Aa x ♂AA vµ ♀AA x ♂Aa   PhÐp lai thuËn nghÞch

 


 
 

♂ x♀th©n ®en, c¸nh côt
th©n x¸m, c¸nh dµi

 
 
  
  
n kÕt gen 
Ph¸t hiÖn quy luËt liªn kÕt gen hoµn toµn
PhÐp l¹i thuËn nghÞch  
 QL DT Liª 
   

 VD : Moocgan TN trªn ruåi giÊm  ♀

  x♂th©n ®en, c¸nh côt
th©n x¸m, c¸nh dµi 

 
   
  
 Ph¸t hiÖn quy luËt liªn kÕt gen kh«ng hoµn toµn HVG

 

 
 
♂ x♀ L¸ xanh
L¸ ®èm 

  
  
 100% con l¸ xanh

 
 QL DT theo dßng mÑ 
 Ph¸t hiÖn QLDT TBC
  
♀ L¸ ®èm
 x ♂ L¸
 xan h

 
 Coren TN trªn hoa phÊn 

 
 
 100% con l¸ ®èm

“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 14/37 - Mã đề 310

 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 15

  Ph©n li: Nghiªn cøu vÒ tÝnh mµu hoa ë ®Ëu Hµ Lan.

 G.J. Menden  
  Ph©n li ®éc lËp: H×nh d¹ng h¹t, mµu s¾c qu¶ ë ®Ëu HL
 
  Mµu m¾t  Quy luËt DT LKGT
  
 LÊy con ®ùc lai PT
  

   LKG hoµn toµn
Trong nh©n Moogan n/c Mµu th©n, ®é dµi c¸nh  Quy luËt LKG
QLDT    LÊy con c¸i lai PT
   
   LK kh«ng HT HVG
  Chó ý: Ruåi giÊm, HVG chØ x¶y ra ë giíi c¸i.
 
  Quy luËt t­¬ng t¸c
 C¸c nhµ di truyÒn häc 
  Quy luËt di truyÒn gen ®a hiÖu

Ngoµi nh©n: K. Coren nghiªn cøu trªn c©y hoa phÊn  QL di truyÒn theo dßng mÑ.
AA
A a   KH tréi
Trong nh©n tån t¹i theo cÆp alen (cÆp NST) l­ìng béi  KG Aa

Gen aa  KH lÆn
A a
 A  KH tréi
TBC tån t¹i 1 sîi ADN  §¬n gen  KG 
a  KH lÆn

Gen  Alen n»m trªn NST  Locus  VÞ trÝ cña gen trªn NST.
NST tån t¹i theo cÆp  Alen còng tån t¹i theo cÆp vµ chóng ph¶i n»m trªn 2 NST kh¸c nhau.
A a
VÝ dô:  Alen A vµ alen a thuéc cïng 1 locus, vµ n»m trªn 2NST kh¸c nhau.
b B
  A alen víi a (CÆp alen)
Gen alen  cïng locus  : 
A a  B alen víi b  CÆp alen
 
b B  A kh«ng alen víi B, b
Gen kh«ng alen  Kh«ng cïng 1 locus  : a kh«ng alen víi B, b
 
C¸c gen trªn cïng 1 NST cã xu h­íng di truyÒn cïng nhau  h×nh thµnh 1 nhãm gen liªn kÕt  .
Sè nhãm gen liªn kÕt b»ng sè NST trong bé ®¬n béi (n) cña loµi.
VÝ dô: Loµi cã 2n =10  n  5  Sè nhãm gen liªn kÕt = 5.

“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 15/37 - Mã đề 310

 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 16

 A a  Quy ®Þnh tÝnh tr¹ng 1  Quy luËt ph©n li

  Quy luËt ph©n li ®éc lËp
B b  Quy ®Þnh tÝnh tr¹ng 2  Quy luËt ph©n li 
 Mçi gen n»m trªn 1 cÆp NST

 tÝnh tr¹ng 1
 tÝnh tr¹ng 2

 A a   Quy ®Þnh tÝnh   Quy luËt gen ®a hiÖu
....   
  Gen t¸c ®éng ®Õn sù biÓu hiÖn nhiÒu tÝnh tr¹ng
 tÝnh tr¹ng n

A a

B b  Cïng quy ®Þnh 1 tÝnh tr¹ng  Quy luËt t­¬ng t¸c gen

....
B¶n chÊt QLDT 
 A a  Quy ®Þnh tÝnh tr¹ng 1
  Quy
 luËtliª n kÕt gen
 
b B   Quy ®Þnh tÝnh tr¹ng 2 C¸c gen cïng n»m trªn 1 cÆp NST

A


  XY
 B b  Gen trªn NST GT, quy ®Þnh tÝnh tr¹ng th­êng  Quy luËt DT LKGT
 
  XX
 e

  XY



“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 16/37 - Mã đề 310

 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 17

 Tréi hoµn toµn  A  a 

 
   A : IAIA : IAIO
  
  B : IBIB : IBIO
 Gi÷a c¸c gen alen 

§ång tréi IA
 IB
 IO
  cã 4 nhãm m¸u  ABO  B  OO
O : I I

   AB
   AB : I I
 Tréi kh«ng hoµn toµn A  a
   
  ¸t chÕ  Kh«ng häc
 
 
 
   F1
  15 : 1
 Céng gép 
   VD : Mµu da ng­êi do ttcg gi÷a Ýt nhÊt 3 cÆp gen
 
  T­¬ng t¸c bæ sung kiÓu 9:7 cã s¬ ®å hãa sinh:
  
  C¬ chÊt 1  A B
     C¬
 chÊt
  2  ChÊt mµu ®á
  
   Tr¾ng Tr¾ng
 Quy ­íc: A  B   A-bb = aaB-= aabb


 
  
 §á Tr¾ng
   
T­¬ng t¸c   Chó ý: C¬ chÊt lµ chÊt bÞ t¸c ®éng bëi enzim
  
  
  T­¬ng t¸c bæ sung kiÓu 9:3:3:1 cã s¬ ®å hãa sinh:
  
 A
Gi÷a c¸c gen kh«ng alen 
  chÊt  X
     
 Vµng 


 AaBb xAaBb

  ChÊt tr¾ng    ChÊt Z  § á 
  B
      
chÊt Y
 Bæ sung   TÝm  
  
 
 Quy ­íc: A-B-  A-bb  aaB-
  aa  bb
   § á Vµng TÝm Tr¾ng
  
 
 
 
 T­¬ng t¸c bæ sung kiÓu 9:6:1 cã s¬ ®å hãa sinh:
 
 
  A
 chÊt X
    
   Vµng 
    ChÊt tr¾ng 
B
  ChÊt Z  § á 
   ch Êt Y 
  
  Vµng 
  
 Quy ­íc: A-B-  A-bb  aaB-  aabb
   

   
   §á Vµng Tr¾ng
 
 
 

“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 17/37 - Mã đề 310

 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 18

- X¸c ®Þnh sím giíi tÝnh  ®iÒu chØnh tØ lÖ ®ùc c¸i phï hîp  n©ng cao n¨ng suÊt kinh tÕ.
Muèn x¸c ®Þnh ®­îc sím giíi tÝnh th× cÇn nghiªn cøu c¸c tÝnh tr¹ng cã liªn kÕt víi giíi tÝnh.
 ChØ cÇn nh×n vµo tÝnh tr¹ng nµo ®ã  Cã liªn kÕt víi giíi tÝnh  ®­îc giíi tÝnh.
- VÝ dô: §Ó x¸c ®Þnh giíi tÝnh ë t»m th× ng­êi ta dùa vµo mµu s¾c trøng.
 §ùc  XX  , c¸i  XY 

ë t»m   A: S¸ng
TÝnh tr¹ng mµu trøng (tt th­êng) - do gen trªn NST giíi tÝnh X quy ®Þnh 
 a: SÉm
Trøng S¸ng
X A Xa 
F1 NÕu trøng s¸ng sÏ lµ ®ùc
P: X A Y  C¸i  x XaX a  §ùc   
a Trøng sÉm
X Y  NÕu trøng sÉm sÏ lµ c¸i
VD: A. X A Xa x Xa Y B. X A X a x X A Y C. XaX a x X A Y D. X A X A x Xa Y
 ♂ L¸ ®èm
 x♀ L¸ xanh
 
  100% con l¸ xanh
 ThÝ nghiÖm : QLDT theo
dßng mÑ  ♀L¸ ®èm x♂ L¸ xanh
 Coren TN trªn hoa phÊn   
  100% con l¸ ®èm

DÊu hiÖu nhËn biÕt

- KÕt qu¶ lai thuËn nghÞch kh¸c nhau
- TL KH ph©n li ®ång ®Òu ë hai giíi  Di truyÒn theo dßng mÑ = DT ngoµi nh©n (TBC).
  
- §êi con lu«n cã kiÓu h×nh gièng mÑ V× do gen ngoµi nh©n q®

Gi¶i thÝch


DT TBC - Trong thô tinh t¹o hîp tö  Tinh trïng: chØ cho phÇn nh©n (n), hÇu nh­ kh«ng cho TBC

  Trøng: cho c¶ phÇn nh©n (n) vµ TBC

 L­u ý :


 
 
trong nh©n th¼ng - nh©n ®«i 1 lÇn t¹i pha S - tån t¹i theo cÆp  l­ìng béi

 K× trung gian
- TBNT ADN 
 tÕ bµo chÊt  vßng - lôc l¹p, ti thÓ  - nh©n ®«i theo nhu cÇu TB
  - ®¬n béi
  TB c¬ tim cã nhiÒu ti thÓ nhÊt

- Di truyÒn LK GT = KÕt qu¶ lai thuËn nghÞch kh¸c nhau + sù ph©n li kh«ng ®Òu ë 2 giíi.

- Di truyÒn theo dßng mÑ = KÕt qu¶ lai thuËn nghÞch kh¸c nhau + sù ph©n li ®Òu ë 2 giíi.


  KN = TËp hîp c¸c kiÓu h×nh cña cïng mét KG trong ®iÒu kiÖn MT kh¸c nhau .

 Møc ph¶n øng do gen quy ®Þnh  di truyÒn ®­îc
  §Æ c ®iÓm:  TT sè l­îng cã møc p h¶n øng réng . VD: Sè l­îng trøng gµ.
 
  TT chÊt l­îng cã MP¦ réng hÑp. VD: Hµm l­îng protein cña trøng.


Møc ph¶n øng   T¹o c¸c c¸ thÓ cïng KG  Nu«i MT kh¸c nhau  X§ MP¦.

MP¦  
  C¸ch x¸c ®Þnh   §V : N h©n b¶n v« tÝnh hoÆc cÊy truyÒ n p h« i (ch­¬ng sau).
    
 V D : T¹o dc c¸c c¸ thÓ cã cïng KG
  
   TV: Nu«i cÊy m«, chiÕt cµnh, gi©m cµnh (loµi SS v« tÝnh).




“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 18/37 - Mã đề 310

 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 19

 KN: HiÖn t­îng kiÓu h×nh cã thÓ thay ®æi tr­íc ®iÒu kiÖn MT kh¸c nhau.

 Nguyªn nh©n: Thay ®æi sinh lÝ gióp sinh vËt thÝch nghi víi m«i tr­êng.
  § ång lo¹t, theo h­íng x¸c ®Þnh vµ t­¬ng øng víi ®iÒu kiÖn MT.
 § Æc ®iÓm: 

Th­êng biÕn 
  Kh«ng liªn quan kiÓu gen nªn kh«ng di truyÒn ®­îc.
MÒn dÎo kiÓu h×nh  Mµu l«ng thá Himalaya thay ®æi theo nhiÖt ®é m«i tr­êng

 VD: Mµu hoa cÈm tó cÇu thay ®æi theo ®é pH cña ®Êt
 Ng­êi bÞ bÖnh pheninkªt« niÖu thay ®æi  T¡ cã aa pheninalanin
 

“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 19/37 - Mã đề 310

 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 20

 3 cïng = loµi + n¬i ë + thêi gian sèng

1. KN: QT lµ tËp hîp c¸c c¸ thÓ gåm 
 1 cã: kh¶ n¨ng sinh s¶n
 Thµnh phÇn kiÓu gen

2. §Æc tr­ng bëi vèn gen Sè alen nµo ®ã
 TÇn sè alen  TØ lÖ cña alen =
 Tæng sè alen cña QT
  

3. Ph©n lo¹i Tù thô   Giao phèi gÇn = GP cËn huyÕt  : ♂ kÕt hîp víi ♀cña cïng c¬ thÓ
   
 TV  §V 

 Giao phèi ngÉu nhiªn: ♂ c¬ thÓ nµy kÕt hîp ♀cña c¬ thÓ kh¸c ngÉu nhiªn
 QuÇn thÓ tù thô vµ ngÉu phèi tÇn sè alen ®Òu kh«ng ®æi.

  C©n b»ng  QTCB  : Thµnh phÇn kiÓu gen kh«ng ®æi
  
  
    
  QTCB  p2 AA  2pqAa  q2aa  1  p: lµ tÇn sè alen A 
  
   q: lµ tÊn sè alen a 

  QT : 100%AA  12 AA : 2.1.0Aa :  0 2 aa  CB
   1
  QT2 : 100%Aa
   2 2
  QT3 : 100%aa   0  AA : 2.0.1Aa : 1 aa  CB
  
  QT4 : 25%Aa : 50%AA: 25%aa
  
   0.18Aa : 0.01AA: 0.81aa
  QT :
 5  0.1 2 AA : 2.x0.1x0.9Aa : 0.9 2 aa  CB
       
  NgÉ u phèi 
QuÇn thÓ     A1  p   A 2  q  A 3  t 

    
    QuÇn thÓ c©n b»ng cã cÊu tróc:
 Gen nhiÒu alen 
  2 2 2
   p A1A1 : q A 2 A 2 : t A 3 A 3
 2pqA A : 2ptA A :2qtA A
   
   1 2 1 3 2 3
 
 4. CÊu tróc  Më réng   A  p  ,a  q  TØ lÖ ®ùc: c¸i = 1:1
   
  
  QuÇn thÓ c©n b»ng cã cÊu tróc:
 
 
 Gen / NST X  p2 2
   X A X A : 2pq X A X a : q X aX a
   2
   2 2
  
   p q
 X A Y : X a Y  100%
  
   2 2
  
  
 
  TP kiÓu gen thay ®æi theo h­íng t¨ng ®ång, gi¶m dÞ
   n
    1
 Aa =
    2 y
    
 
   n
   1
   1- 2
 Tù thô  xAA : yAa : zaa 
Tù thô
  AA = x +   y
   n lÇn
  2
  n
     1
    1-  
   aa = z +  2  y
    2
  

  

“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớtđổ máu” 20/37 - Mã đề 310
 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 21

  
Nguyª n liÖu: BiÕn dÞ di truyÒn  § ét biÕn  BiÕn dÞ tæ hî p  ADN t¸i tæ hîp 
      
  S¬ cÊp Thø cÊp 

   B­ íc 1: T¹o dßng thuÇn cã KG kh¸c nhau
   
  C¸c b­íc B­ íc 2: Lai c¸c dßng thuÇn

  
B­ íc 3: Chän ra c¸c c¸ thÓ mong muèn
  
B­ íc 4:T¹o dßng thuÇn  Gièng
   
  
KN : Con lai cã n¨ng suÊt, sinh tr­ëng,.. v­ît tréi bè mÑ
  

  
  AA  Aa  aa 
C¬ së di truyÒn:  Gi¶ thuyÕt siªu tréi
 
  
 1. Dùa vµo BDTH:  ë tr¹ng th¸i dÞ hîp tèt h¬n ®ång hîp  AA,aa 

   
   T¹o dßng thuÇn cã KG kh¸c nhau
   
 ¦ u 
thÕ lai Ph­¬ng ph¸p: Lai c¸c dßng thuÇn
   
  T×m ra tæ hîp lai cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao
  
UTL
 
 
   
  UTL biÓu hiÖn cao nhÊt ë F1 sau ®ã gi¶m dÇn
   
  § Æc ®iÓm ChØ sö dông F1 vµo môc ®Ých kinh tÕ, k lµm gièng
   
  
 

  Lai thuËn cho UTL, lai nghÞch cã thÓ kh«ng cã UTL
 
B1: Xö lÝ mÉu vËt b»ng t¸c nh©n ®ét biÕn
  
 
 2. G©y §B: C¸c b­íc B2 : Chän ra c¸c c¸ thÓ mong muèn Cã hiÖu qu¶ víi VSV vµ TV
 B : T¹o dßng thuÇn  Gièng
 
 3
 
    NP NP
QT : M«   M«  sÑo   C©y con
       
    M« lµ 1 nhãm TB cã cïng chø c n¨ng

Chän gièng    Nu«i cÊy m«  YN: T¹o c¸c c©y con gièng nhau y hÖt

   
   NP NP
PP   VD: M«   M« sÑo   C©y con
        
   Aa Aa Aa
 
   
  
  
    Hñy thµnh TB
TB loµi 1  TB trÇn 1
  
   QT  TB lai
    TB loµ i 2
Hñy thµnh TB
  TB trÇn 2
    
  
     TB trÇn lµ TB ®· lo¹i bá thµnh TB
   Dung hîp TB trÇn 
     YN: C©y lai mang ®Æc ®iÓm cña 2 loµi kh¸c nhau
     Loµi 1  AAbb 
TV  Dung hîp
 3. C«ng nghÖ TB   VD :   AAbbddee
     Loµi 2  ddee 
    
    
   
    QT : H¹t phÊn  n   C©y  n   Consixin
C©y  2n
    
     YN : Gièng cã kiÓu gen ®ång hîp tÊt c¶ c¸c gen
    
  Ab  C©y Ab  Consixin
     AAbb
     
  Nu«i cÊy h¹t phÊn    
n
    GP
   VD: Aabb  
Consixin
   ab  C©y ab
   
     aabb
     n
  
  
    
   
 
 
   § V : CÊy truyÒn ph«i vµ nh©n b¶n v« tÝnh:
  
  4. C«ng nghÖ gen
“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 21/37 - Mã đề 310
 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 22

   Nu«i cÊy m«
   
   TV Dung hîp tÕ bµo trÇn  Lai tÕ bµo sinh d­ìng 
   
   Nu«i cÊy h¹t phÊn hoÆc no·n
   
   Ph«i 1  CT1
   TT
   t¸ch 
   QT Hîp tö  Ph«i  Ph«i 2  CT2
   Trøng Ph«i n  CT
     n
  
  
   CÊy truyÒn ph«i:  YN: T¹o c¸c c¸ thÓ con cã KG gièng nhau.
  
  
     Aa  CT1 cã KG Aa
   A t¸ch 
   VD : Aa  Aa   Aa  CT1 cã KG Aa
     a  Aa  CT cã KG Aa
      1
   
   Nh©n b¶n v« tÝnh: Cõu Dolly lµ §V cã vó ®Çu tiªn dc nh©n b¶n t. c«ng
   
 3. CN TB  
 TB tuyÕn
LÊy nh©n
vó   2n
        
  § V   2n  " Mang thai hé"
  Q T  TB lai  
   TB trøng
Hñy nh©n
  TBC 
  

   LÊy TBC 
    n
  
  "Mang thai hé"
     TB lai   Con X  gièng con cho nh©n
  
     YN: Gióp nh©n b¶n ®éng vËt biÕn ®æi gen
  
  
  LÊy nh©n
     TB
 tu
yÕ n  vó   AABb 
   
   AABb  " Mang thai hé"
    VD :  AABb  
     TB tr øng
Hñy

nh©n  ab   TBC 
     LÊy TBC
   
    ab 
     "Mang thai hé"
Chän gièng PP     AABb   AABb
   
   
  
  Cã hÖ gen bÞ biÕn ®æi
KN : C«ng nghÖ gen lµ quy tr×nh t¹o ra tÕ bµo hoÆc sinh vËt
   Cã thªm gen míi.
  ChuyÓn gen lµ mét phÇn cña c«ng nghÖ gen.
  
  
   Ph©n lo¹i: Plasmit  Vi rót  NST nh©n t¹o
  
  
    Nh©n ®«i ®éc lËp
 
  ThÓ truyÒn Cã kh¶ n¨ng 
   Mang gen ®¸nh dÊu
   

    Gen ®¸nh dÊu: §Ó nhËn biÕt khi ph©n lËp  B3 
  
   Ligaza : Nèi
  
   Më vßng plasmit
   
  Enzim Re strictaza : C¾t 
     ADN cña TB cho
  4. CN gen  
 Chó ý: Dïng chung 1 lo¹i enzim c¾t.
    
  ChuyÓn gen  B1 : T¹o ADN t¸i tæ hîp  ThÓ truyÒn + Gen cÇn chuyÓn
   
   Quy tr×nh B : §­ a ADN t¸i tæ hîp vµo TB nhËn VK k/n sinh s¶n nhanh
    2  
    B3 : Ph©n lËp chän TB dc chuyÓn gen  nhê gen ®¸nh dÊu
   
   
     §­a thªm gen l¹ vµo hÖ gen
  
   t¹o SV biÕn ®æi gen
 
  Lµm biÕn ®æi gen s½n cã trong hÖ gen
   Lo¹i bá hoÆc lµm bÊt ho¹t gen trong hÖ gen
   øng dông  
    
   Mét sè thµnh tùu  § V
 
     TV
   

  


“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 22/37 - Mã đề 310

 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 23

C¸c biÖn ph¸p nghiªn cøu di truyÒn ë ng­êi

Theo dâi sù DT cña 1 tÝnh tr¹ng cña nh÷ng ng­êi cïng dßng hä qua nhiÒu thÕ hÖ.
N/C ph¶ hÖ
Ph¸t hiÖn 1 tÝnh tr¹ng nµo ®ã lµ tréi hay lÆn, n»m trªn NST th­êng hoÆc giíi tÝnh...
Dùa vµo c¸c c¸ thÓ cã kiÓu gen gièng nhau  § ång sinh cïng trøng 
N/C trÎ ®ång sinh
X¸c ®Þnh vai trß cña gen vµ m«i tr­êng

N/C di truyÒn quÇn thÓ: Dùa vµo KH  tÇn sè alen, TPKG  dù ®o¸n kh¶ n¨ng m¾c bÖnh DT
Lµm tiªu b¶n NST ®Ó quan s¸t
N/C tÕ bµo
Ph¸t hiÖn c¸c bÖnh liªn quan ®Õn ®ét biÕn NST  Sè l­îng vµ cÊu tróc 
Nghiªn cøu vÒ ADN vµ protein t­¬ng øng
N/C ph©n tö
Kh¸m ph¸ ra bé gen ng­êi.

VÝ dô: Nghiªn cøu trÎ ®ång sinh

Trøng Thô tinh Nguyªn ph©n B×nh th­êng
Sinh 1  Hîp tö   Ph«i  1 con.
 Tinh trïng
Trøng Thô tinh Nguyªn ph©n BÊt th­êng Ph«i 1  X.
cïng trøng   Hîp tö   Ph«i 
Tinh trïng Ph«i 2  X.
Trøng Thô tinh Nguyªn ph©n B×nh th­êng
Sinh 2   Hîp tö   Ph«i  1 con Y.
Tinh trïng
kh¸c trøng 
Trøng Thô tinh Nguyªn ph©n
 Hîp tö 
B×nh th­êng
 Ph«i  1 con Z.
Tinh trïng

Ch¾c ch¾n
2 anh chÞ em kh¸c giíi  kh¸c trøng.
 Cã thÓ Kh¸c trøng
2 anh chÞ em cïng giíi  
Cïng trøng
 XX  N÷
Ng­êi cã 2n=46  23 cÆp NST= NST th­êng 1  22  +NST giíi tÝnh 
 XY  Nam
tARN

Phiªn m·  DÞch m· B×nh th­êng
Gen   ARN mARN  Pr otein  TÝnh tr¹ng
 BÖnh
rARN
Gen
HÇu hÕt c¸c bÖnh ung th­ ®Òu do nguyªn nh©n lµ ®ét biÕn
NST Ung th­ m¸u 

Nguyªn ph©n nhiÒu ¸c : TB trong khèi u cã thÓ di c¨n

TB  
 T¨ng sinh  Khèi u
lµnh : TB trong khèi u kh«ng thÓ di c¨n
øc chÕ khèi u (øc chÕ khèi u): Nh÷ng ®ét biÕn gen nµy th­êng lµ ®ét biÕn lÆn
Gen
tiÒn ung th­ (kiÓm so¸t ph©n bµo): Nh÷ng ®ét biÕn gen nµy th­êng lµ ®ét biÕn tréi
Muèn ch÷a bÖnh tËn gèc th× ph¶i thay thÕ gen  LiÖu ph¸p gen.
ViÖc thay thÕ gen vÉn tån t¹i nhiÒu mÆt tr¸i  "liÖu ph¸p gen" = "liÖu ph¸p t­¬ng lai"

“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 23/37 - Mã đề 310

 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 24

 NST th­êng  2n  1 : Héi chøng Down  3NST sè 21, TB cã 47NST 


 Siªu n÷  XXX,TB cã 47NST   ChØ x¶y ra ë N÷
Sè l­îng 2n  1

NST 
NST giíi tÝnh Klinefelter  XXY,TB cã 47NST   ChØ x¶y ra ë Nam.
 2n  1: Turner  XO,TB cã 45NST   ChØ x¶y ra ë N÷.

 MÊt 1 ®o¹n NST sè 5: Héi chøng tiÕng mÌo kªu.
 CÊu tróc:
 MÊt 1 ®o¹n NST sè 21 hoÆc 22: Ung th­ m¸u.

§B  B¹ch t¹ng: Gen bÞ ®ét biÕn  Melanin  §en  Da tr¾ng
 LÆn :
 Phenylketonuria PKU : Phenylalanin  Tyrosin  Bµi 13
NST th­êng
 Gen
 : Thay thÕ 1 c¨p A=T thµnh T=A
  
Gen  Tréi : Hång cÇu h×nh liÒm 
Thay thÕ
Pr otein  aa thø 6 : Glu 
   Val

 LÆn trªn NST X: Mï mµu, m¸u khã ®«ng.

NST GT: LÆn trªn NST Y: TËt cã tóm l«ng ë tai  ChØ x¶y ra ë Nam
 
 TËt dÝnh ngãn tay sè 2 vµ 3

Sè tuæi kh«n
IQ  intelligence quotient  : chØ sè th«ng minh = x100%
Sè tuæi sinh häc
EQ  emotion quotient  : ChØ sè c¶m xóc.
8
VÝ dô: CËu bÐ 5 tuæi, tr¶ lêi ®­îc c¸c c©u hái dµnh cho bÐ 8 tuæi  IQ= x100%=160
5

T¹o m«i tr­êng s¹ch

Chäc dß dÞch èi.
BiÖn ph¸p b¶o vÖ vèn gen T­ vÊn di truyÒn vµ sµng läc tr­íc sinh
Sinh thiÕt tua nhau thai.
LiÖu ph¸p gen = Thay thÕ gen bÖnh b»ng gen lµnh, nhê virus.

“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 24/37 - Mã đề 310

 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 25

1. Sù ph¸t sinh sù sèng trªn tr¸i ®Êt

1.TiÕn hãa hãa häc: ChÊt v« c¬  ChÊt h÷u c¬

TÕ bµo s¬ khai  protobiont 
2.TiÕn hãa tiÒn sinh häc: ChÊt h÷u c¬  
 Giät coaxecva  Phßng TN
......
3.TiÕn hãa sinh häc: TÕ bµo s¬ khai 
 Giíi sinh vËt
 
 
 KN hãa th¹ch : Di tÝch cña sinh vËt trong líp ®Êt ®¸ cña vá tr¸i ®Êt.
 
 MÈu x­¬ng khñng long

Trùc tiÕp  VD : X¸c voi ma mót vïi lÊp trong b¨ng
  
 X¸c con trïng trong nhùa hæ ph¸ch
 Hãa th¹ch  
 
 Mèi quan hÖ hä hµng
 YN : Dùa vµo tuæi hãa th¹ch
  Thø tù xuÊt hiÖn tr­íc, sau.

  
 Cïng nguån
  
   CQ t­¬ng ®ång Kh¸c chøc
    VD: Chi tr­íc thó, c¸nh d¬i.
   
 
2. B»ng chøng   Kh¸c nguån
   
 1. GPSS  CQ t­¬ng tù Cïng chøc
    VD: C¸nh d¬i, c¸nh ong
   
   Cïng nguån

Gi¸n tiÕp   
   CQ tho¸i hãa Chøc n¨ng tiªu gi¶m
    VD: Manh trµng thó  Ruét thõa
     
 
  Protein cã tr×nh tù aa cµng gièng nhau
   Hä hµng gÇn
  ADN cã tr×nh tù Nu cµng gièng nhau 
  
 2. TB & SHPT TÊt c¶ TB ®Òu sö dông chung 1 b¶ng m· di truyÒn.
  
  TÊt c¸c TB ®Òu ®­îc h×nh thµnh tõ 20 lo¹i aa
  
 TiÕn hãa nhá  TiÕn hãa lín?
5 NTTH
Vèn gen quÇn thÓ  Loµi  Chi  Hä  Bé  Líp  Ngµnh  Giíi.
   
TiÕn hãa nhá lµ qu¸ tr×nh loµi míi TiÕn hãa lín lµ qu¸ tr×nh h×nh thµnh nhãm ph©n lo¹i l¬n h¬n loµi

“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 25/37 - Mã đề 310

 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 26

TÇn sè alen  TSAL 

Nh©n tè tiÕn hãa = Nh÷ng nh©n tè lµm thay ®æi vèn gen
Thµnh phÇn kiÓu gen  TPKG
 VD : Thiªn tai, h¹n h¸n, dÞch bÖnh

 Thay ®æi thµnh phÇn KG
1.YÕu tè NN  kh«ng theo h­íng X§   ®a d¹ng.
 Thay ®æi tÇn sè alen.
 V× lo¹i bá khái quÇn thÓ 1 alen dï lµ cã lîi

 Thay ®æi thµnh phÇn KG

 Thay ®æi tÇn sè alen  T¹o alen míi.  T¨ng sù ®a d¹ng.
   
2. §B  Cung cÊp nguyªn liÖu s¬ cÊp cho CLTN

 Gen : Ýt g©y chÕt  lµ nguyªn liÖu s¬ cÊp chñ yÕu
 §B
 NST : ¶nh h­ëng nghiªm träng ®Õn søc sèng  ChÕt


  §ång
Thay ®æi TPKG
 Kh«ng ngÉu nhiªn  DÞ

3. GP  Kh«ng thay ®æi TSAL  T¹o biÕn dÞ tæ hîp

 Nguyªn liÖu thø cÊp cho CLTN
 TSAL
 NgÉu nhiªn  QTCB   Kh«ng ®æi.
TPKG

 Ph¸t t¸n c¸c giao tö, c¸ thÓ tõ quÇn thÓ nµy sang quÇn thÓ kh¸c
 
 4. Di - NhËp gen   Thay ®æi thµnh phÇn KG Di : Cã thÓ gi ¶m sù ®a d¹ng
  
Ph©n lo¹i   Thay ®æi tÇn sè alen. NhËp : Cã thÓ t¨ng sù ®a d¹ng


  C¬ chÕ tiÕn hãa: Chän läc tù nhiªn  CLTN
  
  Thùc chÊt CLTN: Ph©n hãa kh¶ n¨ng sèng sãt, sinh s¶n cña c¸ thÓ
  
   TÝch lòy biÕn dÞ cã lîi
  §U Néi dung: Gåm 2 mÆt song song  § µo th ¶i biÕn dÞ cã h¹i
   
   § éng lùc: §Êu tranh sinh tån.
  
   § èi t­îng CLTN: BiÕn dÞ c¸ thÓ  sai kh¸c ®êi con so víi bè mÑ 
  
  KÕt qu¶ CLTN: H×nh thµnh loµi SV thÝch nghi víi MT

 
5. CLTN  
   Thay ®æi thµnh phÇn KG
  CLTN   theo h­íng x¸c ®Þnh
   Thay ®æi tÇn sè alen.
  
  Thùc chÊt: CLTN lµm ph©n hãa kh¶ n¨ng sèng sãt, sinh s¶n cña KG.
 H § CLTN t¸c ®éng trùc tiÕp lª n kiÓu h×nh vµ gi¸n tiÕp lªn KG
 
  Chän läc chèng l¹i alen tréi
  AA+
 Aa
 +aa  Nhanh
 
  KH tréi
 
  Chän läc chèng l¹i alen lÆn
  AA+Aa+  aa  ChËm
  AaxAaaa
   KH lÆn

“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 26/37 - Mã đề 310

 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 27

H×nh thµnh loµi:

Lµ mét quÇn thÓ hoÆc mét nhãm quÇn thÓ.

 sinh con 1. cã søc sèng
 Loµi lµ g×? Cã kh¶ n¨ng giao phèi 
 2. cã kh¶ n¨ng sinh s¶n
Ph ¶i c¸ch li sinh s¶n CLSS víi nhãm c¸ thÓ thuéc loµi kh¸c.
  
 Lµm thÕ nµo ®Ó nhËn biÕt loµi míi ®· xuÊt hiÖn?
C¸ch li sinh s¶n  CLSS lµ tiªu chuÈn ph©n biÖt hai quÇn thÓ thuéc cïng loµi hay kh¸c loµi.

  CLSS víi A
 A ' lµ loµi míi.
 C¸ thÓ thÝch nghi  A ' 
5 NTTH
 VD: Vèn gen cña QT  A     CLSS víi A
 A vµ A ' cïng loµi
 
 Kh«ng thÝch nghi  BÞ chän läc tù nhiªn ®µo th¶i
 
 Tr­íc hîp tö: ng¨n c¶n sù h×nh thµnh hîp tö: TËp tÝnh,thêi gian ,sinh c¶nh,c¬ häc
   
 mïa vô n¬i ë
Cã 2 lo¹i CLSS
 Con lai:  hîp tö chÕt 
 Sau hî p tö : Ng¨n c¶n h×nh thµnh 
 Con lai h÷u thô:  con bÊt thô


 Cã mÊy con ®­êng h×nh thµnh loµi?
 1.Sinh th¸i:
  5 NTTH CLSS víi A
 Vèn gen ban ®Çu 

 nhãm c¸ thÓ
 §K sinh th¸i    A ' lµ loµi míi
  QT  A   A '
 
 2. Lai xa vµ ®a béi hãa
 
  Lai xa: Lai kh¸c loµi,...
  § a béi hãa: bé NST  theo béi sè n vµ lín h¬n 2n  L­ìng béi 
 
  Nhanh v×: Sù sai kh¸c vÒ NST  Nhanh lµm xh CLSS
  
  § Æc ®iÓm  75% thùc vËt cã hoa
  Ýt x¶y ra ë ®éng vËt, phæ biÕn ë TV 95% d­¬ng xØ
  
Cïng khu  GP
  2n = 14AA   nA = 7A Lai xa
  P:  F1 : 7A   7B
 
GP Thô tinh
  2n = 14BB   nB = 7B BÊt thô
 VD:
 § a béi hãa
F1 : 7A  7B
  14AA  14BB

  C«nsixin  
 BÊt thô

2nA

2nB

 
  ThÓ song nhÞ béi
 
 ThÓ song nhÞ béi = Lµ c¬ thÓ chøa bé NST l­ìng béi cña 2 loµi kh¸c nhau.
2 con ®­êng  3. TËp tÝnh:
 
5 NTTH CLSS víi A
 Vèn gen ban ®Çu   nhãm c¸ thÓ   A ' lµ loµi míi
  TËp tÝnh   
 QT  A   A ' 
 
 

  5 NTTH CL ®Þa lÝ
  Vèn gen cña quÇn thÓ  A   Nhãm  c¸ thÓ A' 
  Thay ®æi vèn gen
 
  CL ®Þa lÝ QuÇn thÓ gèc A
   Duy tr× sù sai kh¸c vÒ vèn gen gi÷a
 nhãm c¸ thÓ A'

  QuÇn thÓ gèc A
 CLSS
    A' lµ loµi míi
 khu ®Þa lÝ  nhãm c¸ thÓ A'
 
 
  ChÝnh lµ c¸c trë ng¹i ®Þa lÝ  S«ng,nói, biÓn.....
  
 CL ®Þa lÝ: K ph¶i lµ 1 nh©n tè tiÕn hãa v× kh«ng thay ®æi vèn gen
 
 CL ®Þa lÝ: Ng¨n GPNN  Duy tr× sù kh¸c biÖt vÒ vèn gen
 
 
 
 Chó ý: H×nh thµnh loµi b»ng con ®­êng nµy th­êng x¶y ra ë loµi ph¸t t¸n m¹nh

“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 27/37 - Mã đề 310

 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 28

1. §Êt: Giun sèng trong lßng ®Êt


2. N­íc: C¸c loµi thñy sinh sèng trong n­íc
M«i tr­êng 
3. Trªn c¹n: MÆt ®Êt lªn vµ bÇu khÝ quyÓn  Lín
4. Sinh vËt: Chã lµ MT ®Ó ve chã kÝ sinh

 V« sinh  Kh«ng sèng : NhiÖt ®é, ¸nh s¸ng, ®é Èm...
Nh©n tè sinh th¸i 
H÷u sinh  Sèng : Sinh vËt vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c sinh vËt

Lµ kho¶ng gi¸ trÞ x¸c ®Þnh cña 1 nh©n tè sinh th¸i

  Chèng chÞu: øc chÕ ho¹t ®éng sinh lÝ
 Kho ¶ng 
Giíi h¹n sinh th¸i   ThuËn lîi: Thùc hiÖn chøc n¨ng sèng tèt nhÊt
Gåm 
  §iÓm ChÕt d­íi: D­íi ®iÓm nµy SV sÏ chÕt
  
  ChÕt trªn: Trªn ®iÓm nµy SV sÏ chÕt
 Lµ "kho¶ng kh«ng gian" sinh th¸i mµ t¹i ®ã tÊt c¶ c¸c nh©n tè sinh th¸i

 n»m trong giíi h¹n cho phÐp loµi tån t¹i vµ ph¸t triÓn

 N¬i ë: Lµ n¬i c­ tró
 
  ThÓ hiÖn c¸ch sèng cña loµi
æ sinh th¸i N¬i ë  æ sinh th¸i  
 æ sinh th¸i:  VD : Mçi loµi ¨n 1 thøc ¨n kh¸c nhau
   
    æ sinh th¸i sinh d­ìng
 
Chó ý: Sù ph©n li æ sinh th¸i  Gi¶m sù c¹nh tranh
 Giíi h¹n sinh th¸i cña mçi NTST chÝnh lµ æ sinh th¸i vÒ NTST ®ã

KN KN

§ Æc tr­ng  § Æc tr­ng


Hç trî QuÇn thÓ  quÇn x·  Hç trî
Mèi quan hÖ  Mèi quan hÖ
C¹nh tranh § èi kh¸ng

Theo chu kú  Nguyª n sinh
BiÕn ®éng DiÔn thÕ sinh th¸i
Kh«ng theo chu kú  Thø sinh

“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 28/37 - Mã đề 310

 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 29

KN : Lµ sù thay ®æi sè l­îng c¸ thÓ trong quÇn thÓ


 Theo chu kú: X¶y ra do nh÷ng thay ®æi cã tÝnh chu k× cña MT
Ph©n lo¹i   X¶y ra do nh÷ng thay ®æi bÊt th­êng cña MT
 
Kh«ng theo chu k×: 
  Ho¹t ®«ng khai th¸c qu¸ møc cña con ng­êi

 Nh©n tè v« sinh nh ãm nh©n tè kh«ng phô thuéc mËt ®é 
BiÕn ®éng sè l­îng Nguyª n nh©n 
 Nh©n tè h÷u sinh  nhãm nh©n tè phô thuéc mËt ®é 

 QuÇn thÓ lu«n cã xu h­íng tù®iÒu
 chØnh vÒ tr¹ng th¸i c©n b»ng
 

C©n b»ng sinh th¸i  Sè l­îng c¸ thÓ phï hîp nguån sèng cña m«i tr­êng
Chó ý:
 TÇn sè alen vµ thµnh phÇn kiÓu gen kh«ng ®æi qua c¸c thÕ hÖ
   
 C©n b»ng Hacdi -Vanbe  C©n b»ng di truyÒn c©n b»ng vèn gen

“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 29/37 - Mã đề 310

 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 30

   Thùc vËt: HiÖn t­îng liÒn rÔ ë c©y th«ng.

   VD :
   § éng vËt: Bå n«ng b¾t c¸ theo ®µn
 Hç trî 
   Chèng kÎ thï tèt h¬n
trong quÇn thÓ  Cïng loµi  ý nghÜa: B¾t måi hiÖu qu¶  hiÖu suÊt nhãm
  
 
  Thùc vËt: HiÖn t­îng tù tØa th­a.
  VD :
  C¹nh tranh  § éng vËt: C¸ mËp në tr­íc ¨n con në sau
 
 
 ý nghÜa: Sè l­îng, mËt ®é phï hîp víi nguån sèng.

 

 Céng sinh     
      : Mèi - Trïng roi
  
  
    
Hç trî Hîp t¸c          : Tr©u rõng - chim s¸o

 
 
MQH   
 
Héi sinh   0        : C©y gç kh« - phong lan.

    
 
     
  øc chÕ - C¶m nhiÔm   0       : T¶o ®á - c¸
  
trong quÇn x·  Kh¸c loµi   VËt ¨n thÞt - Con måi          : Tom - Jerry
    
  
  § èi kh¸ng 
   VËt kÝ sinh - VËt chñ            : Ve chã - chã

    
  
   
C¹nh tranh      
     : Tr©u - bß

    
  
 Khèng chÕ sinh häc Sè l­îng c¸ thÓ loµi nµy k×m h·m sè l­îng loµi 
  Sö dông thiªn ®Þch ®Ó phßng trõ s©u h¹i
 
 

KN: lµ qu¸ tr×nh biÕn ®æi tuÇn tù cña quÇn x· t­¬ng øng sù thay ®æi cña §K MT

 Nguyª n sinh: Ch­ a tõng cã quÇn x·  QuÇn x· æn ®Þnh
     
 Khëi ®Çu KÕt thóc
Ph©n lo¹i 
 Thø sinh: QuÇn x· æn ®Þnh
       QuÇn
x· æn ®Þnh hoÆc suy tho¸i
 
DiÔn thÕ sinh th¸i  Khëi ®Çu KÕt thóc

Nguyª n nh©n Bª n ngoµi: YÕu tè m«i tr­êng
 Bª n trong: Sù c¹nh tranh gi÷a c¸c loµi

 Gióp khai th¸c tµi nguyªn hîp lÝ
ý nghÜa nghiªn cøu vÒ diÔn thÕ Kh¾c phôc biÕn ®æi bÊt lîi cña m«i tr­êng
 

“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 30/37 - Mã đề 310

 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 31


 
 
Lµ tuæi cã thÓ ®¹t dc vÒ lý thuyÕt
 

 
 Tuæi sinh lý:  

  

 
 

 
  


1. Nhãm tuæi:  Tuæi sinh th¸i: 
Lµ tuæi thùc tÕ ®¹t dc
 
 


  ¤ng cña An h­ëng thä 60 tuæi.

 
 
  Trung b×nh céng cña c¸c c¸ thÓ

 
 Tuæi quÇn thÓ:  
  



 




 
 §ùc 1

 
 

 
 C¸i 1
 


  
 TËp tÝnh: Gµ cã tËp tÝnh ®a thª
  


 
  
   
Nam  N÷
  
 
   

2. Giíi tÝnh: 
 

Giai ®o¹n: Nam  N÷


 
  

Nam  N÷
Cã thÓ thay ®æi
        

 
 
  
 
 o

 
  Rïa : T cao në con ®ùc
  
NhiÖt ®é 

   

o
 
  Rïa : T thÊp në con c¸i
  


 
 
...

 


 
Chèng kÎ thï tèt
QT
 
 Theo nhãm    Phæ biÕn.
 

 S¨n b¾t måi hiÖu qu¶



 
Gi¶m sù c¹nh tranh

3. Sù ph©n bè §ång ®Òu   

 
 VD : Chim h¶i ©u lµm tæ



 
GÆp ë c¸c c©y trong rõng

 NgÉu nhiªn  

 


§Æc tr­ng 


 
 Tèi ®a

 
Tæng sè l­îng, n¨ng l­îng hoÆc tæng sinh khèi

 
 Tèi thiÓu

 


 
 
 Tö vong 
 

 

 
 Tèi ®a: c¹nh tranh t¨ng     c©n b»ng

 4. KÝch th­íc   
   xuÊt c­

  

 
PL  
 Kh ¶ n¨ng sinh s¶n gi¶m
   


  
 
 
  Tèi thiÓu: diÖt vong Kh ¶ n¨ng hç trî gi¶m

  
 

 
  

 
 
 T¨ng giao phèi cËn huyÕt



 Sè l­îng KÝch th­íc

5. MËt ®é =

 S hoÆc V



 J M«i tr­êng kh«ng bÞ giíi h¹n

6. KiÓu t¨ng tr­ëng

 S M«i tr­êng bÞ giíi h¹n  Phæ biÕn


 
 Xu h­íng: Lµm gi¶m c¹nh tranh

 
 

  
 
Sinh vËt tËp trung ë n¬i cã §K sèng tèt

  
 

 
 
Ngang

1. Sù ph©n bè   § Ønh nói  S­ên nói  Ch©n nói


 
 Theo chiÒu  

  
 
¸nh s¸ng  ph©n tÇng ë TV
 
  Th¼ng ®øng 
   
   
Ph©n tÇng cña TV  p.tÇng ë §V

QX
  
 



 Sè l­îng c¸c loµi trong quÇn x·


 


 
 Sè l­îng c¸ thÓ cña mçi loµi

 


 2. Thµnh phÇn loµi thÓ hiÖn th«ng qua  Loµi ®Æc tr­ng:
 


  Loµi ­u thÕ
 


 


 



“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 31/37 - Mã đề 310

 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 32

 Thùc vËt
 
1. SVSX : Sinh cã kh¶ n¨ng quang hîp Mét sè loµi T ¶ o
 1 sè lo¹i VK VK lam
   
 S ¶n xuÊt
QuÇn x·: 2. SVTT : Sinh vËt ¨n sinh vËt 
HÖ sinh th¸i  SVTT ®øng tr­íc nã trong chuçi
 Mét sè ®éng vËt kh«ng x­¬ng sèng
3. SV ph©n gi¶i: 
 Mét sè loµi vi khuÈn ho¹i sinh


Sinh c¶nh: M«i tr­êng sèng
  Cá
  Cµo Cµo
  C¸  r«  R¾n  n­íc
  §¹i bµng
 SVSX 
SVTT1 SVTT 2 SVTT3 SVTT4
 
  Cá
  Cµo Cµo
  C¸  r«  R¾n  n­íc
  §¹i bµng
 Bdd1 
Bdd2 Bdd3 Bdd4 Bdd5
 
Chuçi TA:  Cá  Cµo Cµo  C¸ r«  R¾n n­íc  §¹i bµng
 

 Ph©n lo¹i
B¾t ®Çu tõ sinh vËt s¶n xuÊt
  Giun  Gµ  R¾n  §¹i bµng
   
  B¾t ®Çu tõ sinh vËt ¨n mïn b· h÷u c¬.
 

Trao ®æi chÊt trong HST 
 Mçi loµi tham gia vµo 1 chuçi mµ tham gia vµo nhiÒu chuçi
L­ íi thøc ¨n: 
 QuÇn x· cµng ®a d¹ng th× l­íi thøc ¨n cµng phøc t¹p
 Thµnh phÇn loµi nhiÒu  § a d¹ng
 
 Chuçi thøc ¨n dµi, l­íi thøc ¨n phøc t¹p
 Cã 
Rõng m­a nhiÖt ®íi   Sinh khèi  khèi l­îng sinh vËt  lín
 
 Cã sù ph©n tÇng m¹nh  c¹nh tranh

  Ph©n li æ sinh th¸i
 

Kh¸i niÖm: Lµ chu tr×nh trao ®æi c¸c chÊt trong tù nhiªn

Con ®­êng: M«i tr­êng  Sinh vËt  M«i tr­êng
 Chu tr×nh C: C vµo chu tr×nh d­íi d¹ng CO2  Quang hîp 
 
  Thùc vËt hÊp thô N2 ë 2 d¹ng lµ NH4 vµ NO3
Chu tr×nh
si nh ®Þa hãa
 Ph©n lo¹i Chu tr×nh N: 

KhÐp kÝn
   Xem chu tr×nh chuyÓn hãa N2 ë TV - Sinh 11
 
 Chu tr×nh H2O
 Vai trß: C©n b»ng vËt chÊt trong sinh quyÓn


“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 32/37 - Mã đề 310

 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 33

M«i tr­êng  bËc dinh d­ìng tõ thÊp ®Õn cao  M«i tr­êng

BËc dinh d­ìng cµng cao th× n¨ng l­îng cµng gi¶m
 Qua h« hÊp  70%
 
 TÝch lòy ë mçi bËc dinh d­ìng  10%
 V× n¨ng l­îng th Êt tho¸ t lín 
 MÊt qua chÊt th¶i, r¬i rông..  10%
 TruyÒn lªn bËc dinh d­ìng phÝa sau  10%
Dßng n¨ng l­îng  
 
Theo 1 chiÒu  N¨ng l­îng cña bËc dinh d­ìng sau
HiÖu suÊt sinh th¸i H  x100%
 N¨ng l­îng cña bËc dinh d­ìng tr­íc
 909
H  9.09%
 10.000
VD : Cá
  Cµo
 Cµo
  C¸ r«  R¾n
 n­íc
  §¹i bµng
 
 10000Kcal 909 104 14 1



“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 33/37 - Mã đề 310

 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 34

 H­ íng: Tõ n¬i cã nång ®« cao  thÊp

 Thô ®éng 
 Tiªu hao ATP: kh«ng tèn ATP
ChÊt tan ®i tõ MT vµo rÔ theo 2 c¬ chÕ 
Chñ ®éng H­ íng: Tõ n¬i cã nång ®« thÊp  cao
 
 Tiªu hao ATP: tèn ATP
Sù vËn chuyÓn phô thuéc ATP  Chñ ®éng  Tõ n¬i cã nång ®« thÊp  cao

VK ph¶n nitrat hãa

11  NO3  C©y hÊp thô ®­îc    N2  C©y hÊp thô trùc tiÕp 
 SV kÞ khÝ 
Trång c©y cÇn xíi ®Êt  T¬i xèp  § Êt cã O2  cao  h¹n chÕ ho¹t ®éng cña VK ph¶n nitrat

ChÊt xóc t¸c NhiÖt n¨ng

PT h« hÊp : C6H12O6 + O2   CO 2  H2O + N¨ng l­îng
Enzim Hãa n¨ng  ATP 
TÕ bµo muèn h« hÊp th× cÇn O2 , th¶i CO2
Ho¹t ®éng hÝt  lÊy O2  , thë ra  th¶i CO2 
ChÊt xóc t¸c
PT quang hîp : CO2  H2O   C6H12O6 + O2
Enzim 
ChÊt xóc t¸c
PT quang hîp : CO2  H2O   C6H12O6 + O2
Enzim  
Tinh bét
Tinh bét ®­îc c©y lóa dù tr÷ trong h¹t.
ChÊt xóc t¸c NhiÖt n¨ng
PT h« hÊp : C 6H12O6 + O2   CO 2  H2 O + N¨ng l­îng
Enzim Hãa n¨ng  ATP 
B¶o qu¶n n«ng phÈm  S¶n phÈm n«ng nghiÖp  chÝnh lµ ng¨n chÆn qu¸ tr×nh h« hÊp.
1. Gi¶m O2   ThiÕu chÊt oxi hãa

 2. T¨ng CO2   øc chÕ h« hÊp.

 V× n­íc cÇn cho ho¹t ®éng h« hÊp
Lµm sao ®Ó ng©n chÆn h« hÊp 
 3. Gi¶m n­íc  øc chÕ h« hÊp H¹t b¶o qu¶n: Ph¬i kh« lo¹i n­íc.
 Muèn trång: Ng©m vµo n­íc.
 


B ¶ o qu¶n n«ng s¶n thùc chÊt lµ b¶o qu¶n l­îng tinh bét tÝch lòy trong cñ, qu¶....
Hay lµ c¸c biÖn ph¸p ng¨n c¶n h« hÊp.
Quang hîp: 6CO2  6H2O  C 6H12O 6  O2
H« hÊp NhiÖt ®é
H« hÊp: C 6H12O 6  O2  6CO2  6H2O  N¨ng l­îng
  ATP
HH

 6CO2  6H2O
C 6H12O 6  O2 

QH

“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 34/37 - Mã đề 310

 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 35

Ph©n gi¶i hiÕu khÝ  §­êng ph©n TBC  Cã oxi

  h« hÊp hiÕu khÝ ti thÓ  Crep
 + Chuçi chuyÒn e


2ATP 2ATP 3234ATP
Glucos e
Ph©n gi¶i kÞ khÝ  §­êng ph©nTBC  h« hÊp kÞ khÝ = L£N MEN tÕ bµo chÊt 
ThiÕu oxi

2 ATP

2ATP



 
 
2ATP 

   

  


 
2 Acetyl - CoA  6NADH  
Krebs

   
Glucos e  2 Axit piruvic  
§­ êng ph©n
 

 
 

2FADH  10NADH
   Chuçi chuyÒn e

 
2
 2FADH2 
 
 
 2NADH  
Kho¶ng 34 ATP
  


 
 
2NADH   
  


 Ch­a cã c¬ quan tiªu hãa

 
C¨n cø vµo møc tiÕn hãa Cã c¬ quan tiªu hãa lµ tói tiªu hãa
 Cã c¬ quan tiªu hãa lµ èng tiªu hãa


 Tiªu hãa néi bµo: DiÔn bªn trong TB
Tiªu hãa C¨n cø vµo vÞ trÝ 
 Tiªu hãa ngo¹i bµo: DiÔn bªn ngoµi TB
 Tiªu hãa c¬ häc: Dïng lùc c¬ häc tiªu hãa
C¨n cø vµo b¶n chÊt 
 Tiªu hãa hãa häc: Dïng enzim tiªu hãa


§­êng ®i cña thøc ¨n trong èng tiªu hãa 1 chiÒu, cã ®Çu vµo, cã ®Çu ra

Ng­êi : MiÖng
  Thùc qu¶n  D¹

dµy
  Ruét
 non
  Ruét giµ  HM
C¬ häc C¬ häc Hãa häc
Hãa häc Hãa häc H% cao I'

Gµ : MiÖng  Thùc qu¶n  DiÒu  D¹ dµy tuyÕn  D¹ dµy c¬ MÒ   Ruét non  Ruét giµ  HM
       
C¬ häc Hãa häc C¬ häc, hãa häc Hãa häc
Hãa häc H% cao I'

“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 35/37 - Mã đề 310

 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 36

Restrictaza : C¾t giíi h¹n (c¾t t¹i nh÷ng ®iÓm x¸c ®Þnh).

Restrictaza :  Nèi c¸c ®o¹n okazaki trong nh©n ®«i ADN
Ligaza: Nèi
 Gen cÇn chuyÓn víi plasmit  ADN t¸i tæ hîp.
Xenlulaza
Xenlulaza : Trong c«ng nghÖ lai tÕ bµo thµnh TBTV  xenlulozo  
 TB trÇn.
N2 c©y kh«ng hÊp thô dc. V× chøa liªn kÕt  bÒn v÷ng.
Nitrogenaza :  Nitrogenaza
N2   c¾t ®øt c¸c liªn kªt   NH4 , NO3 ....
Enzim Pepsin
Pepsin : Pr otein 
 §¬n ph©n lµ aa
C¸c liªn kÕt peptit bÞ c¾t ®øt

“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 36/37 - Mã đề 310

 TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 37

  § ¬n
 
KÝn  Cã mao m¹ch KÐp Lín: TTT  §MC  MM  TMC  NP  TTP
  
HÖ tuÇn hoµn   Nhá : TTP  §MP  MMP  NT  TTT

Hë  K cã mao m¹ch : Tim  §M  Khoang
 c¬ thÓ
  TM  Tim
 V× kh«ng cã mm

Nót xoang nhÜ: Ph¸t xung ®iÖn

Nót nhÜ thÊt
Tim ho¹t ®éng theo chu k× nhê hÖ dÉn truyÒn tim
Bã His
M¹ng Puockin
HuyÕt  m¸u
HuyÕt ¸p   ¸p lùc m¸u lªn thµnh m¹ch.
¸p = ¸p lùc
Tèi ®a: Khi tim co  T©m co 
HuyÕt ¸p 
Tèi thiÓu: Khi tim gi·n  T©m tr­¬ng
HuyÕt ¸p phô thuéc: NhÞp tim, lùc co tim, khèi l­îng m¸u, sù ®µn håi cña m¹ch, ®é qu¸nh.
Tèc ®é cña m¸u trong hÖ m¹ch

 TiÕt diÖn m¹ch
VËn tèc m¸u  VËn tèc m¸u phô thuéc vµo
 Sù chªnh lÖch huyÕt ¸p gi÷a 2 ®Çu m¹ch
 § éng m¹ch  TÜnh m¹ch  Mao m¹ch V× mm cã tæng tiÕt diÖn lín nhÊt
  

CO2 + H2O  H2CO3


A. Sai. H2CO3  H  HCO3
  CO2  t¨ng  H  t¨ng  pH gi¶m.
 

HCO3  H  CO32 

B. §óng
C. Sai. Ngoµi thËn cßn cã phæi, hÖ ®Öm còng ®iÒu hßa pH néi m«i.
Bicacbonat H2CO3 / NaHCO3 


D. Sai. Cã 3 hÖ ®Öm Photphat NaH2PO4 / Na2HPO4


Pr oteinat  Albumin, globulin, Fibrinogen

1. Nhãm amin (NH2 ) : NhËn H 


Axit amin 2. Gèc hidrocacbon   L­ìng tÝnh

3. Nhãm cacboxyl  COOH   : Cho H 
Liªn kÕt b»ng liªn kÕt Peptit

 Axit aminn   Protein  HÖ ®Öm proteinat lµ m¹nh nhÊt.

Pep sin

“ Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” 37/37 - Mã đề 310