5

กลุ่ม & รุ่นที่ 2

โครงการบัณฑิตพันธุ์ใหม่

สมาชิก คณะสหวิทยาการ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

นายนพัสชวินทร์ มูลทาทอง
ครูกับแกล้ม

นายชาญชัย ชนไพโรจน์
ครูอาร์ท

นางสาวชนิษฐา นาคม
ครูป้อน
มะเขือเทศ
มะเขือเทศ เป็นพืชล้มลุกอายุเพียง 1 ปี ลำต้นตั้งตรง มีลักษณะเป็นพุ่ม มีขน
อ่อน ๆ ปกคลุม ใบเป็นใบประกอบ ออกสลับกัน ใบย่อยมีขนาดไม่เท่ากัน บางใบเล็ก
รียาว บางใบกลมใหญ่ ปลายใบแหลม ขอบใบเป็นหยักลึกคล้ายฟันเลื่อยมีขนอ่อน ๆ
ออกดอกเป็นช่อหรือดอกเดี่ยว บริเวณซอกใบ ดอกมีสีเหลือง มีกลีบเลี้ยงสีเขียว
ประมาณ 5-6 กลีบ ผลเป็นผลเดี่ยว มีขนาดรูปร่างและสีต่างกัน ซึ่งมีขนาดเล็ก
ประมาณ 3 เซนติเมตร จนถึงใหญ่ประมาณ 10 เซนติเมตร รูปร่างมีทั้งกลม กลม
แบน หรือกลมรี ผิวนอกกลีบเป็นมัน ผลดิบมีสีเขียว หรือเขียวอมเทา เมื่อสุกจะมีสี
เหลือง สีส้ม หรือสีแดง เนื้อภายในฉ่ำด้วยน้ำมีรสเปรี้ยว มีเมล็ดเป็นจำนวนมาก
มะเขือเทศมีหลายพันธุ์ เช่น พันธุ์สีดา พันธุ์โรมาเรดเพียร์ เป็นต้น
 ในมะเขือเทศมีสารไลโคปีน (lycopene) เป็นสารในกลุ่ม
แคโรทีนอยด์ พบมากในผักผลไม้ที่มีสีส้มหรือสีแดง เช่น แครอท
แตงโม มะละกอ ฟักข้าว เกรปฟรุต และในมะเขือเทศด้วย

ไลโครปีน ซึ่งไลโคปีนนี้เป็นสารแอนตี้ออกซิแดนท์ สามารถป้องกัน

โรคมะเร็งได้อย่างดีเยี่ยม ในมะเขือเทศสด 100 กรัม จะมีปริ
มาณไลโคปีนอยู่ประมาณ 0.9 - 9.30 มิลลิกรัม มีส่วนช่วยลด
ความเสี่ยงโรคมะเร็งลำไส้ มะเร็งปอด มะเร็งรังไข่ มะเร็งเต้านม
มะเร็งต่อมลูกหมาก และมะเร็งตับอ่อน

ไลโคปีน เป็นสารแอนตี้ออกซิแดนท์ ช่วยต่อต้านอนุมูล

อิสระ เมื่อกินเข้าไปในปริมาณที่เหมาะสมจะสามารถชะลอความ
แก่ได้ ช่วยลดริ้วรอยแห่งวัย บำรุงผิวพรรณให้สดใส ชุ่มชื้น อีกทั้ง
มีวิตามินเอ วิตามินเค และวิตามินซีสูง จึงช่วยบำรุงสายตา รักษา
โรคเลือดออกตามไรฟัน ช่วยกำจัดคอเลสเตอรอล ช่วยควบคุม
และลดระดับน้ำตาลในเลือด เป็นต้น
ไลโครปีน
ความสำคัญ
"มะเขือเทศ" ผักที่อุดมไปด้วยคุณประโยชน์ต่อ สุขภาพ และ ผิวพรรณ นอกจากคุณ
ประโยชน์ที่ได้จากการทานแล้ว มะเขือเทศสามารถนำมาเป็นสารสกัดหรือส่วนผสม ใน
การทำผลิตภัณฑ์ต่างๆ ที่มีคุณสมบัติ โดดเด่นในเรื่องของการบำรุงผิวใส ผิวขาว
เปล่งปลั่งด้วย เช่น ผลิตภัณฑ์บำรุงผิว ต่างๆมากมาย
อีกทั้งจังหวัดหนองคายยังเป็นแหล่งปลูกและผลิตมะเขือเทศมาก และเป็นพืช
เศรษฐกิจที่สำคัญของจังหวัด การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมความสนใจของผู้
เรียนและพืชที่สำคัญในท้องถิ่น มาสร้างและพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ที่ตอบโจทย์ความ
ต้องการของผู้เรียนและชุมชน จะเป็นส่งเสริมการเรียนรู้ให้ผู้เรียนเกิดความสนใจ และ
ให้ความคัญของกับชุมชน สามารถนำไปต่อยอดเป็นผลิตภัณฑ์ชุมชน สร้างรายได้และ
อาชีพให้กับผู้เรียนและชุมชนได้

วัตถุประสงค์ เป้าหมาย
1. เพื่อศึกษาการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ 1. นักเรียนชั้น ม.5/11 จำนวน 35 คน
การผลิตโลชั่นจากสารสกัดมะเขือเทศ 2. ครูกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ
2. เพื่อศึกษาผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ 3. ผู้ปกครองนักเรียนและชุมชน
การผลิตโลชั่นจากการสกัดมะเขือเทศ
3. เพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับพืชที่สำคัญใน
ท้องถิ่น
 หัวข้อการจัดกิจกรรม

พืชในท้องถิ่น ประโยชน์ของโลชั่น

มะเขือเทศ กระบวนการผลิตโลชั่น

สารไลโคปีน การผลิตโลชั่น

การสกัดสารจากพืช การออกแบบผลิตภัณฑ์

กิจกรรมกลุ่ม นำเสนอผลิตภัณฑ์
สบู่มะเขือเทศ

ผิวขาวใส
ผลัดเซลล์ผิวเร่งด่วน
ลดรอยดำ
ผิวชุ่มชื้น อิ่มน้ำ
มาร์คมะเขือเทศ

ผิวดูกระจ่างใส่ออร่า
รูขุมขนกระชับ
ผิวอมชมพู
ผิวไม่มัน
มะเขือเทศกวน

สร้างภูมิคุ้มกัน
ลดความเสี่ยงโรคร้าย
แก้ปวด ต้านการอักเสบ
แก้ท้องผูก บูทระบบขับถ่าย
มะเขือเทศผง

ช่วยเรื่องการมองเห็น
ต่อต้านอนุมูลอิสระ
ดูแลผิวหมองคล้ำจากแดด
ผิวแลดูอ่อนเยาว์
เซรั่มมะเขือเทศ

ผิวดูกระจ่างใส่ออร่า
คงความชุ่มชื่นให้แก่ผิว
ดูแลผิวหมองคล้ำจากแดด
ผิวแลดูอ่อนเยาว์
ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารมะเขือเทศ

ปกป้องผิวจากแสงแดด
ลดการเกิดสิว
ยับยั่งการเสื่อมของคอลลาเจน
ลดการเกิดมะเร็งต่อมลูกหมาก
ซอสมะเขือเทศ

ช่วยต่อต้านอนุมูลอิสระ
ช่วยชูรสชาติให้อาหาร
เกลือแร่และวิตามินต่างๆ
ได้รสชาติเปรี้ยวจากธรรมชาติ
ไลโคโลชั่น

โลชั่นสำหรับผิวกาย
ผิวดูกระจ่างใส่ออร่า
คงความชุ่มชื่นให้แก่ผิว
ดูแลผิวหมองคล้ำจากแดด
ผิวแลดูอ่อนเยาว์
 วิธีดำเนินการ
1 2 3
อธิบายขั้นตอน อธิบายวิธีการสกัด ปฏิบัติการสกัดสาร
การผลิตโลชั่น สารจากมะเขือเทศ สกัดจากมะเขือเทศ

6 5 4
ออกแบบบรรจุ ปฏิบัติการทำโลชั่น
นำเสนอผลงาน
ภัณฑ์และขาย
 วัสดุในการผลิตโลชั่น

pro polymer น้ำมันธรรมชาติ mild-preservative Di-water alpha arbutin

1 Gm. 9 Gm. 1 Gm. 73.7 Gm. 2 Gm.

สารสกัดมะเขือเทศ Glucobright allantoin glycerin hyaluronic acid

4 Gm. 4 Gm. 0.2 Gm. 5 Gm. 0.1 Gm.
 กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ

กระบวนการผลิต
โลชั่น 12 ขั้นตอน
01 ใส่กลีเซอรีน ลงไป 5 กรัม 02 ใส่ pro polymer ลงไป 1 กรัม

ไลโครโลชั่น : โลชั่นสารสกัดจากมะเขือเทศ

ต่อไป ใส่ Deionized water ลงไป

03 ใส่ น้ำมันธรรมชาติลงไป 9 กรัม 04 ก่อน ซักประมาณ25กรัม
 สารกันเสีย mild ใส่ hyaruromic acid ที่
05 preservative 1กรัม ลงไป 06 ใส่ alpha arbutin 2 Gm. 07 0.1กรัม

ใส่ vitamin b3 และสารสกัดจาก ใส่ น้ำลงไป ที่เหลือลงไปให้ครบ

08 ใส่ allantoin 0.2กรัม 09 มะเขือเทศ 4 กรัม 10 คือ 48.7กรัม
 ใช้เครื่องปั่ นในการผสมได้
11 ใส่ glucobright 4 กรัม 11 เพื่อให้เนื้อโลชั่นเนียนเข้ากันได้ไวขึ้น

13 ตัวอย่างการออกแบบผลิตภัณฑ์สินค้า
12 จากนั้นก็บรรจุลงภาชนะได้เลย 12 ออกแบบผลิตภัณฑ์และการขาย
 กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ
ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกัน
01 ศึกษาลักษณะ คุณสมบัติ
เฉพาะของมะเขือเทศ

กิจกรรมการเรียนรู้
ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกัน
02 คิดค้นและออกแบบ
ผลิตภัณฑ์จากมะเขือเทศที่
นักเรียนสนใจมา 1 ชนิด และ
สรุปเป็นผังความคิดแล้ว
03
อภิปรายร่วมกัน