Joana Mae Carla D.

Pacimos

BSEd - Filipino

Book Review

Takipsilim sa Jakarta ni Mochtar Lubis

I. PANIMULA
1. May-akda:
Si Mochtar Lubis, isang kilalang manunulat mula sa Indonesia, ang lumikha
ng makabuluhang kwentong “Takipsilim sa Jakarta.” Kilala si Lubis sa kanyang mga
akdang naglalarawan ng lipunan at politika.

2. Mga Tauhan:

Raden Kaslan:

Isang mayaman at marangyang tao na nagpapakita ng kayamanan sa pamamagitan ng

kanyang kilos at pananamit. Ang kanyang materyalistikong ugali ay ipinakita sa kanyang
hindi pag-aalintana sa presyo ng pagkain at ang kanyang reaksyon sa aksidente ng kanyang
kotse.

Fatma:

Asawa ni Raden Kaslan na may kakaibang yaman sa pananamit, ngunit tahimik at

hindi madaling nagagalit.

Pak Idjo:

Matandang may-ari ng kalesa, nagpapakita ng kagandahang-asal kahit may sakit, at

naging biktima ng aksidente.

3. Buod o Sinopsis:

Sa “Takipsilim sa Jakarta,” inilahad ni Lubis ang magulong mundo ng politikal sa

Indonesia. Tampok ang karakter ni Raden Kaslan, ang kwento ay umiikot sa kanyang
paglalakbay sa kumplikadong sistema ng pulitika, korapsyon, at pangangampanya.

Nag-umpisa ang kwento sa isang dapithapon sa Dyakarta kung saan ipinakita ang
yaman nina Raden Kaslan at Fatma. Kasabay nito, nagmamaneho si Raden Kaslan ng kalesa.
Dahil sa aso’t pusa, naaksidente ang Cadillac ni Raden Kaslan. Dumami ang tao sa paligid, at
ang tensyon ay tumindi nang ipilit ng may-ari ng Cadillac na bayaran ni Pak Idjo ang danyos.
Lumitaw ang pangunahing tauhan sa harap ng pulis, at umigting ang kaganapan nang hingin
ni Raden Kaslan ang bayad kay Pak Idjo. Sa paliwanag ni Pak Idjo, nabunyag ang kanyang
kahinaan at nag-ambag ng takot sa lahat ng naroroon. Ipinaliwanag din niya ang kanyang
pangangailangan sa pangaraw-araw. Sa wakas, napagtanto ni Raden Kaslan na imposible kay
Pak Idjo na bayaran ang kanyang kotseng nabangga, at pinabayaan na lang ito.

II. KALAKASAN NG AKDA

Ang kalakasan ng akda ay makikita sa kahusayan ng may-akda sa pagsalaysay ng

mahahalagang isyu sa pamahalaan. Ang pagkakakilanlan ng mga karakter at pagbuo ng
kwento ay nagpapahayag ng malalim na pang-unawa sa pulitika ng Indonesia.

Binibigyang-buhay ng may-akda ang mga tauhan at ang kanilang mga pakikibaka sa

harap ng mga suliraning panlipunan at pulitikal. Ang akda ay naglalaman ng mga malalim na
pagsusuri sa buhay ng lipunan at mga isyu tulad ng kahirapan, diskriminasyon, at kawalan ng
hustisya. Sa pamamagitan ng maalamat na pagsulat ni Lubis, naipapakita niya ang makulay
na pambansang paligid ng Indonesia at nagbibigay-tuwa sa mga mambabasa sa masusing
pagsusuri ng mga likhang sining ng bansa.

III. KAHINAAN NG AKDA

Ang isang kahinaan ng akdang ito ay maaaring nasa pagiging teknikal na pagsulat.
Ang ibang mambabasa ay maaaring mahirapan sa pag-unawa ng mga teknikal na termino sa
pulitika, lalo na kung hindi sila pamilyar sa sistema ng Indonesia. Isa pa sa negatibong bahagi
ng akdang ito ay ang pagtampok sa mga sitwasyong ipinapakita ang hindi pagkakapantay-
pantay ng mga tao sa lipunan, pagkakabahabahagi nito at ang diskriminasyong nararanasan
ng mga taong hindi makaabot sa istandard ng sistemang iyon. Isang bahagi ng kuwento kung
saan ipinakita ang hindi pantay na pagtrato sa mga taong nasa ibaba ng kanilang sistema.

“Kung gusto mong matulog, sa bahay ka matulog, huwag sa kalesa, at kung

maaksidente ka pa? Bakit ka natulog?”
 - Naglalarawan ng kawalan ng pag-unawa sa pangangailangan ng ibang tao, na
nagpapakita ng diskriminasyon sa lipunan.

IV. TEYORYANG GINAMIT SA KUWENTO

Bilang isang mag-aaral, ang paggamit ng teoryang Marxism sa akdang "Takipsilim sa

Jakarta" ay lalo pang nagbibigay liwanag sa mga usapin ng pulitika, imoralidad, karahasan, at
diskriminasyon. Ang Marxismo ay isang teorya na nagtuon sa pagsusuri sa estruktura ng
lipunan, kung paano nagaganap ang produksyon, at kung paano namamahagi ang yaman at
kapangyarihan.

Sa pamamagitan ng Marxismo, maipapakita ang mga di-pantay-pantay na relasyon sa

lipunan, lalo na sa pagitan ng mga mayayaman at mga mahihirap. Ang akdang ito ay
maaaring naglalaman ng mga elementong nagpapakita ng laban para sa kapangyarihan at
yaman, at kung paano ito nakakatulong sa pagbuo ng mga di-pantay-pantay na relasyon. Ang
Marxism ay maaaring magbigay ng konteksto sa pagsusuri sa mga pangyayari sa akda batay
sa mga aspeto ng ekonomiya, kapangyarihan, at estruktura ng lipunan.

Ang paggamit ng teoryang ito ay nagbibigay daan sa pagsusuri ng mga pangunahing

isyu sa lipunan at maaaring magtaglay ng damdamin ng pangangailangan ng mas nakararami,
pagtutol sa umiiral na sistema, at pagnanais na magkaruon ng pagbabago tungo sa isang mas
makatarungan at pantay-pantay na lipunan.

V. MENSAHE AT ARAL

Sa pagbabasa ng “Takipsilim sa Jakarta” ni Mochtar Lubis, isang malalim na pag-

unawa sa karanasan at pakikibaka ng mga tauhan sa Jakarta, Indonesia, ang natatanging
mensahe na aking napulot ay ang pagtutulungan at pag-asa sa kabila ng mga suliranin. Ang
akda ay naglalarawan ng mga isyu tulad ng kahirapan, diskriminasyon, at katiwalian sa
lipunan.

Ang pagkakaroon ng tapang at determinasyon ng mga tauhan na baguhin ang kanilang

kapalaran at labanan ang sistemang nagdudulot ng paghihirap ay nagbigay inspirasyon sa
akin. Natutunan ko ang kahalagahan ng pagkakaisa at pagtutulungan sa harap ng mga
pagsubok sa buhay. Ang pagganap ng mga tauhan sa pagtatanggol ng kanilang karapatan at
pagpapakita ng malasakit sa kapwa ay nagbigay-daan sa pag-usbong ng pag-asa, kahit sa
isang lipunang sagana sa mga pagsubok.

Ang akdang ito ay naglalaman ng aral na hindi lamang sa isang kultura kundi sa mas
malawak na aspeto ng buhay. Sa pamamagitan ng pagsusuri ng karanasan ng mga tauhan,
naipakita ni Mochtar Lubis ang kakayahan ng tao na magbago at makamtan ang dignidad sa
kabila ng mga pagsubok.

VI. REAKSYON

Bilang isang mag-aaral sa kolehiyo na nangangarap maging isang guro, ang aking
reaksyon ay may kasamang paghanga sa pagkakagamit ng may-akda sa kanyang kakayahan
sa pagsuri sa pulitika ng Indonesia. Ang kuwento ay nagbibigay-diin sa pangangailangan ng
edukasyon at malasakit ng mga guro sa paghubog ng mga estudyante bilang mga
mamamayan na may malasakit sa bayan.

Ang pagbasa sa akdang “Takipsilim sa Jakarta” ni Mochtar Lubis ay nagbigay sa akin

ng maraming damdamin at naging sanhi ng malalim na pagmumuni-muni. Ang temang
pulitika, imoralidad, karahasan, at diskriminasyon ay ipinakita ng akda sa isang
makatotohanang paraan na nag-iiwan ng malalim na impresyon sa mambabasa.

Ang pagtutok ni Lubis sa mga isyung pampulitika ay nagpapakita ng kanyang kritikal

na pananaw sa lipunan at kung paano ito nakakaapekto sa mga ordinaryong mamamayan.
Ang mga sitwasyong may kinalaman sa imoralidad at karahasan ay nagdulot sa akin ng
panggigilalas at pangangamba sa kalagayan ng mga karakter. Ang diskriminasyon, anuman
ang dahilan, ay ipinakita sa akda bilang isang malaking hadlang sa pag-unlad at
pagkakapantay-pantay ng mga tao.

Sa kabuuan, ang aking naging reaksyon ay isang masusing pagmumuni-muni sa

kalagayan ng lipunan at ang pangangailangan ng makatarungan at pagbabago. Naging lalim
ang aking pag-unawa sa mga isyung kinakaharap ng mga karakter, at ito ay nagbigay daan sa
masusing pagsusuri ng aking sariling mga pananaw at paniniwala hinggil sa pulitika,
karahasan, at diskriminasyon.

VII. REPLEKSYON
 Ang “Takipsilim sa Jakarta” ay nagbukas sa akin ng masusing pagsusuri sa
kahalagahan ng edukasyon sa pagbuo ng kritikal na pag-iisip ng mga kabataan. Ang
pagpapatibay ng mga pangunahing prinsipyo at moralidad sa edukasyon ay tila naging
pangunahing mensahe ng akda, na isang bagay na aking isasaalang-alang sa aking pagtuturo.

Sa paglalakbay sa mga pahina ng “Takipsilim sa Jakarta” ni Mochtar Lubis, ako’y

napukaw at nadama ang malalim na damdamin ng mga tauhan at ang komplikadong gulo ng
lipunan. Ang temang pulitika, imoralidad, karahasan, at diskriminasyon ay naging mga ilaw
sa dilim ng kwento.

Ang pagganap ni Lubis sa pulitika ay nagpapakita ng masalimuot na realidad ng

pamahalaan at ang epekto nito sa ordinaryong mamamayan. Ang imoralidad ay tila
lumulutang sa bawat pahina, nagtuturo ng mahahalagang leksyon tungkol sa etika at
moralidad. Ang karahasan, sa iba’t ibang anyo, ay naglalarawan ng pangaraw-araw na
bangungot ng mga karakter.

Isang malakas na tinig ng pagtutol at paglaban ang bumabalot sa akda, nagtutulak sa

akin upang maisalaysay ang sarili kong pananaw at pagnanasa para sa katarungan. Ang
diskriminasyon, kahit masalimuot, ay isang pagpuna sa mga pagkakaiba-iba at ang
pangangailangan para sa pag-unlad bilang isang lipunan.

Ang pagbasa nito ay nagsilbing isang sulyap sa masalimuot na karanasan ng iba,

nagbibigay inspirasyon sa akin na maging bahagi ng pagbabago. Sa kabuuan, ang
paglalakbay sa “Takipsilim sa Jakarta” ay hindi lamang isang pagbabasa, kundi isang
pagninilay-nilay sa kalakaran ng lipunan at ang aking sariling papel bilang isang tagapagturo
at tagapagtaguyod ng katarungan.

Vlll. MATAPAT NA PAGSUSURI SA AKDA

Takipsilim sa Jakarta

Bilang isang mag-aaral, nauunawaan ko ang kahalagahan ng pagsusuri sa mga akda

na naglalaman ng masalimuot na reyalidad ng pulitika. Ang "Takipsilim sa Jakarta" ni
Mochtar Lubis ay nagdala sa akin sa kakaibang mundo ng politika sa Indonesia. Ang
paglalarawan ni Lubis sa karakter ni Raden Kaslan ay nakakainis sapagkat ang kaniyang
ugali ay hindi maganda ngunit sa kabilang banda nakakabighani ang karakter na ginampanan
niya dahil naging buo ang kaniyang karakter sa loob ng kuwento at nadama ko ang
pagkakatugma-tugma ng kanyang paglalakbay sa gitna ng katiwalian sa pamahalaan.

Sa kanyang pangangarap na mapabuti ang bayan, ipinakita ni Lubis ang hamon ng

pagtindig laban sa maling sistema. Sa kabila ng kabigha-bighani at mapamukaw na kuwento,
napansin ko ang ilang bahagi ng akda na maaaring maging sanhi ng pagkakalito sa ilang
mambabasa, lalo na sa mga hindi pamilyar sa pulitika ng Indonesia. Ang kahalagahan ng
teorya ng Marxist ay maaaring maging sanhi ng pagkakaroon ng hindi pagkakaintindihan sa
ilang bahagi ng akda.

Ang aral ng kuwento ay naglalaman ng malalim na pang-unawa sa kahalagahan ng

malasakit at pagsusumikap sa kabila ng katiwalian. Isa itong pambungad na reyalidad sa
pulitika, isinusulong ang pagtataguyod ng katotohanan at integridad kahit na sa harap ng
mapanganib na kapangyarihan. Sa ganang akin, umaapela ang kuwentong ito sa bahagi ko
bilang estudyante na may pangarap para sa isang mas maayos na lipunan. Ipinapaalala nito
ang kahalagahan ng pagkakaroon ng kritikal na pag-iisip at pagmulat sa mga isyu sa lipunan.
Oo, ang "Takipsilim sa Jakarta" ay isang makabuluhang paglalakbay sa pulitika na nag-
uudyok sa mga mambabasa na itulak ang kanilang sarili na magkaroon ng malasakit at
maging bahagi ng pagbabago.

Sa "Takipsilim sa Jakarta" ni Mochtar Lubis, natutunan ko ang masalimuot na

pagsasalaysay ng pulitika, imoralidad, karahasan, at diskriminasyon sa kanyang likha. Ang
akdang ito ay isang makabuluhang pagsusuri sa mga suliranin ng lipunan sa kanyang
panahon. Ang pangunahing karakter, ay nagiging saksi sa mga hindi kapani-paniwala at hindi
makatarungan na pangyayari sa Jakarta. Sa pamamagitan ng mga pangyayaring ito,
hinahamon ng akda ang mambabasa na mag-isip, magmuni-muni, at magtaglay ng kritikal na
perspektiba ukol sa mga isyung pampulitika.

Nakatuon ang akda sa mga tema ng kawalan ng hustisya, korapsyon, at paglabag sa

karapatan ng tao. Binubunyag nito ang mga suliraning kinakaharap ng lipunan, na maaaring
magsilbing pagmulat sa mga mambabasa tungkol sa mga isyung dapat harapin at baguhin.

Ang pagsusuri sa mga tauhan, lugar, at pangyayari ay nagbibigay buhay sa akda,

nagbibigay-daan sa mga mambabasa na makaka-relate at makakaramdam ng mga damdaming
bumabalot sa kwento. Sa pangkalahatan, isang makabuluhang akda ang "Takipsilim sa
Jakarta" na nagdadala ng makatotohanang larawan ng lipunan at naglalantad ng mga suliranin
nito sa masusing pamamaraan.
 Sa pamamagitan ng mga pangyayari sa “Takipsilim sa Jakarta,” nadarama ko ang
malupit na pagkakabangga ng dalawang magkaibang reyalidad sa isang lipunan. Ang eksena
ng nagmamay-ari ng mamahaling sasakyan na walang kaalam-alam sa hirap at
pangangailangan ng nagtutulak ng kalesa ay nagbibigay-diin sa mga pagkakaiba sa estado ng
buhay ng mga tao.

Ang pagkakabangga ng pulang pula at kalesa ay hindi lamang literal kundi simboliko
rin ng pagtatagpo ng dalawang magkaibang uri ng pamumuhay. Ang pangyayaring ito ay
naglalarawan ng kawalan ng pag-unawa at pakikiisa ng mayayaman sa mga pangangailangan
ng mga mahihirap.

Sa kaganapang ito, nasilayan ko ang kawalan ng katarungan at pagmamalasakit sa

kapwa. Ang reaksyon ng may-ari ng Cadillac, na mas inuuna ang galit kaysa pag-unawa, ay
nagpapahayag ng pagkakaroon ng agwat sa pagitan ng mga may kakayahan at ng mga
nangangailangan.

Bilang mag-aaral, naiintindihan kong mahalaga ang papel ng panlipunang kaunlaran

at pagkakapantay-pantay upang maiangat ang buhay ng lahat. Ang pangyayaring ito ay
nagdudulot ng panghihinayang at pagtataka sa kawalan ng empatiya sa lipunan na ipinalabas
ng akda.