Bài 5:Văn hóa Thăng Long – Hà Nội

I. Đặc trưng văn hóa Thăng Long – Hà Nội

1.Văn hóa Thăng Long với các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể đã trở
thành một biểu tượng của văn hóa Việt Nam
2.Hà Nội – trái tim của đất nước,thành phố hòa bình – được biết đến với
những tinh hoa văn hóa ngàn năm S
-Đó là thành cổ Thăng Long vừa mới phát lộ trong cuộc khai quật khảo cổ có
quy mô lớn nhất ĐNA những năm đầu thế kỉ 21
Khu phố cổ HN – nơi lưu giữ dấu ấn của một “Hà Nội băm sáu phố phường”
thủa xưa
Đó là thành Cổ Loa ,một trong những tòa thành cổ nhất ở các nước ĐNA
Đó là chùa Một Cột thanh thoát như đóa hoa sen.Sựu độc đáo trong kiến
trúc Một Cột là toàn bộ ngôi chùa đc đặt trên 1 cột đá
Trường đại học đầu tiên và lâu đời nhất VN – Văn Miếu Quốc Tử giám .Văn
Miếu được xây dựng 10/1970 thờ Khổng Tử,các bậc Hiền triêt của Nho giáo
và Tư nghiệp Quốc Tử Giam Chu Văn An,người thầy tiêu biểu đạo cao đức
trọng của nền giáo dục VN.Năm 1076 nhà Quốc Tử Giasm đc xây kề sau Văn
Miếu,ban đầu là nơi học của các hoàng tử,sau mở rộng thu nhận cả các học
trò giỏi trong thiên hạ
Tinh hoa văn hóa của đất kinh kì còn là di sản văn hóa phi vật thể có số
lượng khá lớn phản ánh một cách phong phú ,đa dạng và chân thực truyền
thống sinh hoạt văn hóa của người Hà Nội
VH phi vật thể HN là tổng hòa các yếu tố giao lưu,hội nhập,dung hòa,tiếp
biến,cởi mở ,linh hoạt tạo nên bản sắc Thăng Long Hà Nội,một vùng đất “
hội thủy,hội nhân và hội tụ văn hóa vô cùng phong phú và đa dạng”
Đó là hệ thống các lễ hội dân gian cổ truyền của người Hà Nội ,là những tục
lệ ,hương ước của những làng cổ ở chốn Kinh kì xưa
Kho tàng văn hóa phi vật thể ở HN tiêu biểu bởi những giá trị về văn hóa ẩm
thực ,những món ăn đặc sản như :phở,nem ,bún chả,chả cá,cốm vòng,bánh
cuốn,rượu mơ ,…
Những danh nhân,nhân cách lớn đã làm rạng danh cho HN và dân tộc như
vua Lí Công Uẩn,Lí Thường Kiệt,Văn Cao,Nguyễn Đình Thi,Chu Văn An,Hồ
Xuân Hương..
Những giá trị văn hóa ngàn năm của Hn đã và đang được bảo tồn phát triển
trở thành thế mạnh để HN thu hút khách trong và ngoài nước đến tham
quan và tìm hiểu
II Di sản Thăng Long Hà Nội
Di sản vật thể bao gồm cá di tích văn hóa vật thể gồm di tích lịch sử văn
hóa,công trình kiến trúc nghệ thuật,di tích khảo cổ học
2010 có 549 được xếp hạng cấp quốc gia,219 di tích được xếp hạng cấp
thành phố
Trải qua thử thách của thời gian,chiến tranh,sự phá hủy của con người,cho
đến nay số lượng di sản được bảo tồn không còn nhiều
Những gì còn lại đến nay là vô cùng quý giá và cần được bảo tồn,trùng tu
một cách nghiêm chỉnh để giữ lại những hình ảnh chân xác và lưu lại một số
yếu tố gốc của di tích
Các di tích vật thể còn lại tương đối nguyên gốc và toàn vẹn đến nay là một
số kiến trúc thời Pháp thuộc và cách di tích cách mạng,kháng chiến
Bộ phận quan trọng di sản vật thể được bảo tồn trong lòng đất là hai khu
vực tập trung nhiều di tích khảo cổ nhất là khu thành Cổ Loa và đặc biệt là
Hoàng thành Thăng Long
HN còn có 1 số danh thắng tiêu biểu cho cảnh quan sông hồ,thành phố nước
ẩm thực HN:cách chế biến mang tính tổng hợp,có phần cầu kì ,kén chọn,bổ
sung nhiều hương vị hấp dẫn ngon miệng,số lượng không nhiều nhưng chất
lượng tinh xảo
uống trà,ăn trầu,hút thuốc không những là những thú vui thanh tao còn là
phương tiện hữu hiệu trong ứng xử giao tiếp của ng Kẻ Chợ
người Thăng Long – Kẻ Chợ cũng sành điệu về cách mặc và phục sức
nhà ở Thăng Long – Hà Nội thế kỉ XVII-XVIII đại bộ phận đều làm bằng tre
nứa,mái lợp tranh và vách trát đất ,nhà cửa của gia đình khá giả,quan lại
được dựng bằng gỗ,nha của phú thương Hoa Kiều được xây bằng gạch
ngói,nhà ống
2.Di sản phi vật thể
Là sản phẩm tinh thần,gồm nhiều loại hình:truyền thuyết,huyền thoại,văn
học dân gian ,lễ hội,nghệ thuật trình diễn ,nghề thủ công…Di sản này được
lưu truyền qua các thế hệ dưới phương thúc truyền khẩu,truyền nghề,trình
diễn hoặc được bảo tồn qua các hình thái vật thể như văn bản,văn bia,di
vật,..gắn liền với cuộc sống cộng đồng dân cư
Kho tàng văn học dân gian Hà Nội rất phong phú với đủ các thể loại:truyền
thuyết,huyền thoại,truyện cổ tích,truyện cười,giai thoại,ca dao,tục ngữ,dân
ca.. ca trù đc UNESSCO công nhận là di sản phi vật thể của nhân lại cần được
bảo về khẩn cấp
Chữ viết thời cổ - trung đại là chữ Hán và chữ Nôm
Thơ ca và văn học quốc ngữ cùng một bộ phận văn học tiếng Pháp theo xu
hướng hiện đại ra đời và phát triển mạnh mẽ
Nền văn minh truyền thống của Vn là văn minh nông nghiệp,bên cạnh nghề
nông giữ vai trò chủ đạo,các nghề thủ công phát triển phong phú,đa
dạng.Thăng LONG – HN là trung tâm của nhiều làng/phường nghề,phố nghề
vừa sầm uất vừa tinh xảo