1

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM

VIỆN ĐÀO TẠO SAU ĐẠI HỌC

MÔN: TIỀN TỆ NGÂN HÀNG

ẢNH HƯỞNG CỦA CHÍNH SÁCH TÀI KHÓA LÊN LẠM PHÁT VÀ
TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ TẠI VIỆT NAM

Ngành: QUẢN TRỊ KINH DOANH

Giảng viên hướng dẫn: TS. Lê Đức Thắng

Học viên thực hiện: Thái Thanh Tuấn

Mã BSKT: 23QT082

TP. Hồ Chí Minh, 2023

 1

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU..................................................................................................................................................1
Chương 1 Giới thiệu.................................................................................................................................2
1.1 Lý do chọn đề tài............................................................................................................................2
1.2 Mục tiêu nghiên cứu.......................................................................................................................2
1.3 Phạm vi và giới hạn của nghiên cứu...............................................................................................2
Chương 2 Lịch sử và nguyên nhân của lạm phát và tăng trưởng kinh tế tại Việt Nam...........................3
2.1 Hình thành và phát triển của nền kinh tế Việt Nam.......................................................................3
2.2 Những thách thức và nguy cơ về lạm phát và tăng trưởng kinh tế.................................................3
2.2.1 Áp lực từ thị trường quốc tế....................................................................................................3
2.2.2 Tăng trưởng dân số và lao động..............................................................................................4
2.2.3 Chính sách tài khóa và tài chính nội địa..................................................................................4
2.3 Các yếu tố tác động đến lạm phát và tăng trưởng kinh tế..............................................................4
2.3.1 Chính sách tài khóa..................................................................................................................4
2.3.2 Tình hình thị trường quốc tế....................................................................................................4
2.3.3 Yếu tố nội địa và dân số..........................................................................................................4
Chương 3 Chính sách tài khóa tại Việt Nam............................................................................................5
3.1 Đặc điểm và mục tiêu của chính sách tài khóa...............................................................................5
3.2 Các công cụ và biện pháp chính sách tài khóa được sử dụng.........................................................5
3.2.1 Lãi suất và chính sách tiền tệ...................................................................................................5
3.2.2 Ngân sách và chi ngân sách.....................................................................................................5
3.2.3 Chính sách thuế.......................................................................................................................6
3.3 Ảnh hưởng của chính sách tài khóa đối với lạm phát và tăng trưởng kinh tế................................6
3.3.1 Ảnh hưởng đối với lạm phát....................................................................................................6
3.3.2 Ảnh hưởng đối với tăng trưởng kinh tế...................................................................................6
Chương 4 Ảnh hưởng của chính sách tài khóa lên lạm phát....................................................................6
4.1 Đánh giá tình hình lạm phát trong các giai đoạn chính sách tài khóa............................................6
4.1.1 Giai Đoạn 1: Điều chỉnh sau khủng hoảng tài chính (2008 - 2010)........................................6
4.1.2 Giai Đoạn 2: Chính sách kiểm soát lạm phát (2011 - 2013)...................................................7
4.1.3 Giai Đoạn 3: Đối mặt với thách thức lạm phát và tăng trưởng (2013 - 2023)........................7
4.2 Các yếu tố gây ra lạm phát sau mỗi chính sách tài khóa................................................................8
4.2.1 Tăng cầu tiêu thụ:....................................................................................................................8
4.2.2 Yếu tố cung cấp:......................................................................................................................8
4.3 So sánh và phân tích ảnh hưởng của chính sách tài khóa lên lạm phát..........................................8
 2

4.3.1 So sánh hiệu quả giữa các giai đoạn........................................................................................8

4.3.2 Phân tích chi tiết các biện pháp chính sách:............................................................................9
Chương 5 Ảnh hưởng của chính sách tài khóa lên tăng trưởng kinh tế.................................................11
5.1 Đánh giá tình hình tăng trưởng kinh tế trong các giai đoạn chính sách tài khóa.........................11
5.2 Các yếu tố thúc đẩy hoặc gây trở ngại cho tăng trưởng kinh tế...................................................12
5.2.1 Thúc đẩy tăng trưởng.............................................................................................................12
5.2.2 Gây trở ngại cho tăng trưởng.................................................................................................12
5.3 So sánh và phân tích ảnh hưởng của chính sách tài khóa lên tăng trưởng kinh tế.......................13
5.3.1 So sánh hiệu quả giữa các giai đoạn......................................................................................13
5.3.2 Phân tích chi tiết các biện pháp chính sách...........................................................................13
5.3.3 Tương lai và đối mặt với thách thức......................................................................................13
Chương 6 Thách thức và cơ hội cho chính sách tài khóa tại Việt Nam.................................................13
6.1 Những thách thức đối mặt khi thực hiện chính sách tài khóa.......................................................13
6.1.1 Thách Thức 1: Kiểm soát lạm phát và tăng trưởng đồng thời...............................................13
6.1.2 Thách Thức 2: Quản lý nợ quốc gia......................................................................................14
6.1.3 Thách Thức 3: Đối mặt với biến động thị trường quốc tế.....................................................14
6.2 Cơ hội và đề xuất các cải tiến cho chính sách tài khóa................................................................14
6.2.1 Cơ Hội 1: Kích thích sự đổi mới và nâng cao năng suất.......................................................14
6.2.2 Cơ Hội 2: Xây dựng nền tảng cơ sở hạ tầng mạnh mẽ..........................................................14
6.2.3 Cơ Hội 3: Phát triển ngành công nghiệp cao cấp..................................................................14
6.3 Kết luận và đánh giá về hiệu quả của chính sách tài khóa...........................................................15
6.3.2 Đánh giá hiệu quả..................................................................................................................15
6.3.3 Nhận định về thách thức và cơ hội........................................................................................15
6.3.4 Đề xuất cải tiến và hướng phát triển......................................................................................15
6.3.5 Tầm quan trọng của đánh giá liên tục....................................................................................16
Chương 7 Kết Luận................................................................................................................................16
7.1 Tóm tắt nghiên cứu và các kết quả quan trọng.............................................................................16
7.2 Đánh giá sự đóng góp của nghiên cứu vào lĩnh vực.....................................................................17
7.3 Hướng phát triển và đề xuất cho các nghiên cứu tương lai..........................................................17
TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................................................................................18
3
 1

MỞ ĐẦU

Trong nền kinh tế, các hoạt động của chính phủ tác động đến tổng sản lượng
thông qua sự tương tác với khu vực tư nhân. Phát triển cơ sở hạ tầng, loại bỏ hay điều
tiết các ngoại tác sẽ tạo điều kiện cho các hoạt động kinh tế và cải thiện sự phân bổ
nguồn lực. Các khoản thanh toán chuyển giao cũng giúp duy trì sự hài hòa của xã hội
và làm gia tăng hiệu suất lao động. Nhìn chung, các chính sách kinh tế vĩ mô có vai trò
nhất định trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, song cũng gây ra những thất bại của
thị trường. Gia tăng chi tiêu công có thể gây ra mất cân bằng kinh tế, lạm phát và quy
mô nợ công gia tăng, lấn át đầu tư khu vực tư nhân. Bên cạnh đó, một vài nghiên cứu
về giả thuyết tăng trưởng kinh tế là một yếu tố cơ bản quyết định tăng trưởng khu vực
công đã phát hiện ra mối quan hệ dương giữa tăng trưởng khu vực công và tăng trưởng
kinh tế không chỉ ở các nền kinh tế phát triển mà còn ở các nền kinh tế đang phát triển,
nhưng một số khác lại phát hiện mối quan hệ âm.
Việc phân tích mối quan hệ giữa các công cụ trong chính sách tài khóa với các
chỉ sô kinh tế vĩ mô khác như lạm phát và tăng trưởng kinh tế vẫn chưa có một kết quả
thống nhất. Điều này đặt ra câu hỏi liệu các thay đổi trong chính sách tài khóa đó có
thực sự tác động đến tăng trưởng kinh tế và lạm phát hay không? Ngoài ra, trong bối
cảnh hội nhập, những nghiên cứu về mối quan hệ nhân quả có đủ cơ sở để các nhà
hoạch định chính sách phản ứng lại với những cú sốc bên ngoài nền kinh tế? Để trả lời
những câu hỏi này, đề tài “Ảnh hưởng của chính sách tài khóa lên lạm phát và tăng
trưởng kinh tế ở Việt Nam” là một trong những vấn đề đang cần nghiên cứu kỹ.
 2

Chương 1 Giới thiệu

1.1 Lý do chọn đề tài
Một trong những lý do quan trọng nhất cho việc chọn đề tài này là sự cần thiết
của việc hiểu rõ và đánh giá chính sách tài khóa tại Việt Nam trong bối cảnh kinh tế
biến động. Việc thực hiện chính sách tài khóa có thể ảnh hưởng đáng kể đến lạm phát
và tăng trưởng kinh tế, và do đó, việc nghiên cứu về chủ đề này không chỉ mang tính
chất lý thuyết mà còn là nhu cầu thực tế của quốc gia.

Nghiên cứu về ảnh hưởng của chính sách tài khóa sẽ cung cấp thông tin chặt
chẽ và chi tiết cho những quyết định về chính sách kinh tế tại Việt Nam. Việc hiểu rõ
hơn về cách mà chính sách tài khóa có thể kiểm soát lạm phát và đồng thời khuyến
khích tăng trưởng kinh tế sẽ giúp định hình các chiến lược quản lý tài khóa hiệu quả
hơn, góp phần vào sự ổn định và phát triển bền vững của nền kinh tế.

Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam đang phải đối mặt với những thách thức đặc
biệt từ biến động toàn cầu, như tác động của đại dịch, biến đổi khí hậu, và sự không
chắc chắn trong thị trường quốc tế. Hiểu rõ cách chính sách tài khóa có thể được điều
 3

chỉnh để phản ứng linh hoạt và hiệu quả trước những thách thức này là quan trọng để
đảm bảo sự ổn định và phục hồi nhanh chóng sau các sự kiện khẩn cấp.

1.2 Mục tiêu nghiên cứu

 Đánh giá chi tiết ảnh hưởng của chính sách tài khóa đối với lạm phát trong ngữ
cảnh kinh tế Việt Nam.
 Phân tích tác động của chính sách tài khóa đối với quá trình tăng trưởng kinh tế
trong thời kỳ nghiên cứu.
 Xác định những yếu tố quan trọng gây ra sự biến động trong lạm phát và tăng
trưởng kinh tế.

1.3 Phạm vi và giới hạn của nghiên cứu

 Phạm vi nghiên cứu: Tập trung vào các chính sách tài khóa áp dụng tại Việt
Nam trong giai đoạn cụ thể.
 Phạm vi lạm phát: Nghiên cứu tập trung vào ảnh hưởng của chính sách tài khóa
đối với lạm phát chủ yếu.
 Phạm vi tăng trưởng kinh tế: Nghiên cứu tập trung vào tác động của chính sách
tài khóa đối với quá trình tăng trưởng kinh tế.

Chương 2 Lịch sử và nguyên nhân của lạm phát và tăng trưởng

kinh tế tại Việt Nam
2.1 Hình thành và phát triển của nền kinh tế Việt Nam
Việt Nam đã trải qua một hành trình đầy thách thức và thành công trong việc
xây dựng nền kinh tế từ thời kỳ cải cách đổi mới. Bắt đầu từ những năm 1980, chính
sách Đổi Mới đã mở cửa quốc gia và khuyến khích đầu tư nước ngoài. Quá trình
chuyển từ nền kinh tế truyền thống dựa vào nông nghiệp sang mô hình kinh tế đa
ngành đã giúp Việt Nam thu hút đầu tư, nâng cao sản xuất và dịch vụ, từ đó tạo ra sức
mạnh kích thích tăng trưởng.
 4

Trong những giai đoạn phát triển, Việt Nam đã hình thành các khu công nghiệp,
tăng cường xuất khẩu và thúc đẩy đầu tư trong các lĩnh vực chủ chốt. Sự đổi mới trong
cơ sở hạ tầng, giáo dục và y tế cũng đã đóng góp vào sự tăng trưởng bền vững của nền
kinh tế. Tuy nhiên, sự phát triển này không đến từ không mà đi kèm với những thách
thức mà Việt Nam phải đối mặt.

2.2 Những thách thức và nguy cơ về lạm phát và tăng trưởng kinh
tế
2.2.1 Áp lực từ thị trường quốc tế
 Việt Nam, là một nền kinh tế mở, phải đối mặt với sự không ổn định từ thị
trường thế giới, đặc biệt là giá cả hàng hóa và năng lượng.
 Các yếu tố như chiến tranh thương mại và biến động chính trị toàn cầu có thể
tạo ra biến động trong xuất khẩu và nhập khẩu, gây ảnh hưởng đến tăng trưởng
kinh tế.

2.2.2 Tăng trưởng dân số và lao động

 Sự gia tăng dân số đồng nghĩa với áp lực tăng cầu về nhà ở, việc làm và các
nguồn lực khác.
 Sự chuyển động của lao động giữa các lĩnh vực kinh tế có thể tạo ra thách thức
về phân phối lao động và quản lý nguồn nhân lực.

2.2.3 Chính sách tài khóa và tài chính nội địa

 Quản lý chính sách tài khóa và tài chính nội địa đòi hỏi sự cân nhắc và linh hoạt
để đảm bảo ổn định giữa cung và cầu tiền tệ.
 Áp dụng chính sách tài khóa không hiệu quả có thể dẫn đến lạm phát hoặc đảo
ngược, tạo ra khó khăn cho tăng trưởng kinh tế.

2.3 Các yếu tố tác động đến lạm phát và tăng trưởng kinh tế
2.3.1 Chính sách tài khóa
 Cách mà chính sách tài khóa được thiết kế và triển khai có thể tác động lớn đến
cả lạm phát và tăng trưởng kinh tế.
 5

 Quyết định về việc cung cấp hay thu hồi nguồn lực tài khóa sẽ ảnh hưởng đến
mức lạm phát và sức mạnh kích thích tăng trưởng.

2.3.2 Tình hình thị trường quốc tế

 Sự biến động của thị trường thế giới, đặc biệt là giá cả hàng hóa và dịch vụ
quan trọng, có thể tác động đến lạm phát thông qua cơ cấu giá và đầu vào sản
xuất.
 Mối quan hệ thương mại và xuất nhập khẩu cũng góp phần vào sự biến động
của tăng trưởng kinh tế.

2.3.3 Yếu tố nội địa và dân số

Sự gia tăng dân số và sự chuyển động của lao động có thể ảnh hưởng đến cung
cấp và cầu cả trong nền kinh tế, tạo nên những thách thức cho chính sách tài khóa.

Chương 3 Chính sách tài khóa tại Việt Nam

3.1 Đặc điểm và mục tiêu của chính sách tài khóa
Chính sách tài khóa tại Việt Nam đặt ra mục tiêu chủ yếu là duy trì sự ổn định
trong nền kinh tế, kiểm soát lạm phát, và khuyến khích tăng trưởng bền vững. Đặc
điểm nổi bật của chính sách này bao gồm:

 Linh hoạt và phản ứng linh hoạt: Chính sách được thiết kế để linh hoạt phản
ứng đối với biến động nhanh chóng trong nền kinh tế, từ sự thay đổi trong thị
trường quốc tế đến các yếu tố nội địa.
 Tăng cường quản lý nguồn lực: Mục tiêu chính của chính sách là tối ưu hóa
việc quản lý nguồn lực tài khóa, đảm bảo sự ổn định của tiền tệ và tài chính, từ
đó ổn định lạm phát và tăng trưởng kinh tế.
 Khuyến khích đầu tư và phát triển hạ tầng: Chính sách tài khóa cũng hướng đến
việc khuyến khích đầu tư và phát triển hạ tầng, đặc biệt là trong các lĩnh vực
quan trọng như năng lượng, giao thông, và công nghệ.
 6

3.2 Các công cụ và biện pháp chính sách tài khóa được sử dụng
3.2.1 Lãi suất và chính sách tiền tệ
 Ngân hàng Nhà nước Việt Nam thường xuyên điều chỉnh lãi suất cơ bản để
kiểm soát lạm phát và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
 Các biện pháp tiền tệ như quản lý tỷ giá cũng được sử dụng để ổn định xuất
nhập khẩu và đầu tư nước ngoài.

3.2.2 Ngân sách và chi ngân sách

 Quản lý ngân sách quốc gia để đảm bảo cân đối giữa thu và chi, tránh tình trạng
thâm hụt ngân sách lớn.
 Chi ngân sách được định hình để hỗ trợ các mục tiêu quốc gia, như giảm nghèo
và phát triển kinh tế.

3.2.3 Chính sách thuế

 Thiết lập chính sách thuế nhằm kích thích sự đầu tư và sản xuất trong các ngành
quan trọng.
 Các biện pháp thuế cũng được sử dụng để kiểm soát tiêu thụ và giảm áp lực lạm
phát từ sự gia tăng nhu cầu.

3.3 Ảnh hưởng của chính sách tài khóa đối với lạm phát và tăng
trưởng kinh tế
3.3.1 Ảnh hưởng đối với lạm phát
 Các biện pháp như điều chỉnh lãi suất và quản lý ngân sách được thực hiện để
kiểm soát lạm phát và duy trì sự ổn định giá cả.
 Chính sách thuế có thể ảnh hưởng đến giá cả và tiêu thụ, góp phần vào quá trình
kiểm soát lạm phát.

3.3.2 Ảnh hưởng đối với tăng trưởng kinh tế

 Chính sách tài khóa được thiết kế để hỗ trợ tăng trưởng bền vững thông qua đầu
tư và phát triển hạ tầng.
 7

 Quản lý ngân sách có thể tác động đến khả năng của chính phủ trong việc chi
tiêu cho các dự án phát triển và khuyến khích đầu tư.

Chương 4 Ảnh hưởng của chính sách tài khóa lên lạm phát
4.1 Đánh giá tình hình lạm phát trong các giai đoạn chính sách tài
khóa
4.1.1 Giai Đoạn 1: Điều chỉnh sau khủng hoảng tài chính (2008 - 2010)
Trong giai đoạn đầu tiên, sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, chính sách
tài khóa tại Việt Nam đã hướng tới mục tiêu ổn định và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Đối mặt với tác động tiêu cực của khủng hoảng, Chính phủ đã triển khai những biện
pháp quyết liệt nhằm khôi phục và kích thích nền kinh tế.

 Biện pháp tăng chi tiêu công cộng và giảm thuế: Chính phủ đã tăng cường chi
tiêu công cộng thông qua các dự án quan trọng như hạ tầng, giáo dục, và y tế để
tạo đà tăng trưởng. Ngoài ra, giảm thuế nhằm kích thích doanh nghiệp và người
tiêu dùng đã làm tăng nhu cầu trong nền kinh tế.
 Áp lực tăng cầu và hiện tượng lạm phát ngắn hạn: Tuy nhiên, chiến lược tăng
chi tiêu và giảm thuế đã tạo ra áp lực mạnh mẽ về tăng cầu, đặt ra thách thức
trong việc kiểm soát lạm phát ngắn hạn. Ví dụ, việc tăng mạnh chi tiêu tiêu thụ
và đầu tư đã góp phần vào việc đẩy giá cả lên, đặc biệt là trong các lĩnh vực như
xây dựng và hàng tiêu dùng.

4.1.2 Giai Đoạn 2: Chính sách kiểm soát lạm phát (2011 - 2013)
Sau giai đoạn tăng trưởng nhanh chóng, Chính phủ đã chuyển đổi chính sách tài
khóa để kiểm soát lạm phát và duy trì ổn định kinh tế. Các biện pháp chủ yếu trong
giai đoạn này tập trung vào việc hạn chế áp lực lạm phát và duy trì sự ổn định trong
giá cả.

 Biện pháp giảm chi tiêu và tăng thuế: Chính phủ đã áp dụng biện pháp giảm chi
tiêu công cộng và tăng thuế để kiềm chế nhu cầu tiêu thụ và đầu tư, đồng thời
 8

tăng thu ngân sách quốc gia. Điều này nhằm kiểm soát lạm phát và cân bằng
ngân sách.
 Yếu tố cấu trúc góp phần vào lạm phát: Tính đến giai đoạn này, các yếu tố cấu
trúc như tăng giá năng lượng và thực phẩm đã trở thành những yếu tố quan
trọng góp phần vào tình trạng lạm phát. Thách thức từ biến động giá năng
lượng thế giới và vấn đề sản xuất thực phẩm đã tạo ra áp lực lên giá cả.

4.1.3 Giai Đoạn 3: Đối mặt với thách thức lạm phát và tăng trưởng (2013 -
2023)
Từ năm 2013 đến 2023, Việt Nam đã đối mặt với những thách thức mới trong
việc duy trì ổn định giữa mục tiêu tăng trưởng và kiểm soát lạm phát. Các biện pháp
tiếp theo có thể đã bao gồm:

 Hiệu quả của chính sách tài khóa: Đánh giá hiệu quả của các chính sách tài
khóa tiếp theo trong việc ổn định lạm phát và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Các
biện pháp như điều chỉnh chi tiêu, thuế, và lãi suất có thể đã được áp dụng để
duy trì sự cân bằng giữa các mục tiêu này.
 Ảnh hưởng của thị trường quốc tế: Tình hình thị trường quốc tế và biến động
giá cả thế giới cũng là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến lạm phát tại Việt
Nam. Sự biến động trong giá năng lượng và thực phẩm trên thị trường quốc tế
có.

4.2 Các yếu tố gây ra lạm phát sau mỗi chính sách tài khóa
4.2.1 Tăng cầu tiêu thụ:
Trong giai đoạn thúc đẩy tăng cầu tiêu thụ, chính sách tài khóa thường tập trung
vào việc kích thích nhu cầu tiêu dùng thông qua việc tăng chi tiêu công cộng và giảm
thuế.

Ví dụ: Trong giai đoạn 1, chi tiêu công cộng tăng mạnh và thuế giảm, tạo điều
kiện cho người tiêu dùng chi tiêu nhiều hơn và doanh nghiệp đầu tư mạnh mẽ.
 9

4.2.2 Yếu tố cung cấp:

Sự tăng cung cấp không đồng đều là một yếu tố quan trọng đằng sau tình hình
lạm phát. Nếu cung không đáp ứng được nhu cầu tăng cầu, giá cả sẽ tăng.

Ví dụ: Trong giai đoạn 2, tăng giá năng lượng và thực phẩm có nguồn gốc từ sự
tăng giá năng lượng thế giới và thách thức trong sản xuất thực phẩm, đều góp phần
vào áp lực tăng giá.

4.3 So sánh và phân tích ảnh hưởng của chính sách tài khóa lên
lạm phát
4.3.1 So sánh hiệu quả giữa các giai đoạn
So sánh hiệu quả giữa các giai đoạn là quan trọng để đánh giá cách mà chính
sách tài khóa đã thích ứng và ảnh hưởng đến tình hình lạm phát và tăng trưởng kinh tế.

 Giai đoạn 1 (2008 - 2010): Chính sách tài khóa tập trung vào khôi phục
và thúc đẩy tăng trưởng sau khủng hoảng tài chính. Tuy nhiên, áp lực
tăng cầu đã gây lạm phát ngắn hạn, đặc biệt là trong lĩnh vực xây dựng
và hàng tiêu dùng.
 Giai đoạn 2 (2011 - 2013): Chính sách chuyển đổi để kiểm soát lạm phát
và duy trì ổn định kinh tế. Biện pháp giảm chi tiêu và tăng thuế đã hạn
chế áp lực lạm phát, nhưng các yếu tố cấu trúc như tăng giá năng lượng
và thực phẩm vẫn góp phần vào tình hình lạm phát.
 Giai đoạn 3 (2013 - 2023): Đối mặt với thách thức mới, chính sách tài
khóa có thể đã hướng tới việc duy trì sự ổn định giữa tăng trưởng và
kiểm soát lạm phát. Hiệu quả của các biện pháp mới như điều chỉnh chi
tiêu, thuế, và lãi suất cần được đánh giá để xem xét khả năng ổn định và
hiệu suất kinh tế.

Những yếu tố chi phối:

 Tình hình thị trường quốc tế: Biến động trên thị trường quốc tế, đặc biệt
là giá năng lượng và thực phẩm, có thể đã tạo ra thách thức và áp lực lạm
phát.
 10

 Cải thiện năng suất và cạnh tranh: Nếu chính sách tài khóa được kết hợp
với những biện pháp thúc đẩy năng suất và cải thiện cạnh tranh, có thể
đạt được hiệu suất kinh tế tốt hơn mà không tăng đáng kể áp lực lạm
phát.

Kết luận so sánh giai đoạn: So sánh giữa các giai đoạn cho thấy sự linh hoạt của
chính sách tài khóa trong điều chỉnh giữa mục tiêu tăng trưởng và kiểm soát lạm phát.
Giai đoạn 3 đặt ra những thách thức mới, và hiệu quả của chính sách trong việc đối
mặt với những thách thức này sẽ quyết định hình dạng của nền kinh tế trong tương lai.

4.3.2 Phân tích chi tiết các biện pháp chính sách:
Chi tiết phân tích các biện pháp chính sách tài khóa, như việc điều chỉnh lãi
suất, kiểm soát ngân sách, và thay đổi thuế, cung cấp cái nhìn sâu sắc về cách mỗi biện
pháp ảnh hưởng đến cung cầu và giá cả trong nền kinh tế.

Ví dụ: Việc tăng thuế nhập khẩu trong giai đoạn 2 có thể giảm áp lực lạm phát
từ sự gia tăng giá cả thế giới, nhưng đồng thời cũng mang lại những thách thức mới về
chi phí sản xuất và giá thành cho các ngành công nghiệp tại Việt Nam.

 Điều chỉnh lãi suất:

o Giai Đoạn 1 (2008 - 2010): Việc giảm lãi suất nhằm kích thích vay
mượn và đầu tư, giúp tăng cầu và thúc đẩy tăng trưởng. Tuy nhiên, cũng
có thể làm tăng áp lực lạm phát do sự gia tăng chi tiêu.
o Giai Đoạn 2 (2011 - 2013): Tăng lãi suất có thể được sử dụng để kiểm
soát lạm phát bằng cách làm giảm nhu cầu vay mượn và chi tiêu. Tuy
nhiên, điều này có thể gây giảm tăng trưởng kinh tế.
o Giai Đoạn 3 (2013 - 2023): Chính sách lãi suất có thể đã được điều
chỉnh linh hoạt để duy trì sự cân bằng giữa tăng trưởng và kiểm soát lạm
phát, nhất là khi đối mặt với những thách thức mới từ thị trường quốc tế.
 Kiểm soát ngân sách:
o Giai Đoạn 1 (2008 - 2010): Tăng chi tiêu và giảm thuế nhằm kích thích
nền kinh tế, nhưng có thể tạo áp lực lạm phát.
 11

o Giai Đoạn 2 (2011 - 2013): Giảm chi tiêu và tăng thuế để kiểm soát lạm
phát, nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế.
o Giai Đoạn 3 (2013 - 2023): Chính sách ngân sách có thể đã hướng tới sự
cân nhắc kỹ lưỡng giữa việc duy trì chi tiêu cần thiết và kiểm soát lạm
phát.
 Thay đổi thuế:
o Giai Đoạn 1 (2008 - 2010): Giảm thuế để kích thích doanh nghiệp và
người tiêu dùng, nhưng có thể làm tăng áp lực lạm phát.
o Giai Đoạn 2 (2011 - 2013): Tăng thuế để giảm nhu cầu, nhưng cũng có
thể làm giảm động lực đầu tư và tiêu thụ.
o Giai Đoạn 3 (2013 - 2023): Thay đổi thuế có thể đã được thiết kế để
đồng bộ với mục tiêu kiểm soát lạm phát và duy trì sự hỗ trợ cho doanh
nghiệp.
 Hỗ trợ tài chính cho ngành cụ thể:
o Giai Đoạn 1 (2008 - 2010): Các biện pháp hỗ trợ tài chính cho các
ngành như xây dựng và sản xuất có thể đã tạo áp lực lạm phát từ sự gia
tăng cầu.
o Giai Đoạn 2 (2011 - 2013): Chính sách này có thể đã được điều chỉnh để
tránh tạo áp lực lạm phát và tập trung hỗ trợ vào các ngành ít nhạy cảm
với lạm phát.
o Giai Đoạn 3 (2013 - 2023): Hỗ trợ tài chính có thể được cân nhắc theo
hướng hỗ trợ những ngành quan trọng và có thể giúp nâng cao năng suất.
 Chính sách xã hội và đào tạo:
o Giai Đoạn 1 (2008 - 2010): Chi tiêu vào các lĩnh vực như giáo dục và y
tế có thể đã tạo đà tăng trưởng nhưng cũng có thể làm tăng giá cả.
o Giai Đoạn 2 (2011 - 2013): Chính sách này có thể đã được điều chỉnh để
đảm bảo sự cân bằng giữa chi tiêu và kiểm soát lạm phát.
o Giai Đoạn 3 (2013 - 2023): Đầu tư vào giáo dục và đào tạo có thể được
tăng cường để nâng cao năng suất và giảm áp lực lạm phát từ chi tiêu xã
hội.
 12

Chương 5 Ảnh hưởng của chính sách tài khóa lên tăng trưởng
kinh tế
5.1 Đánh giá tình hình tăng trưởng kinh tế trong các giai đoạn
chính sách tài khóa
 Giai Đoạn 1 (2008 - 2010): Trong giai đoạn này, chính sách tài khóa hướng vào
khôi phục và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế sau khủng hoảng tài chính toàn cầu.
Việc tăng chi tiêu công cộng và giảm thuế đã kích thích nền kinh tế, đặc biệt là
trong lĩnh vực xây dựng và sản xuất. Tuy nhiên, áp lực tăng cầu ngắn hạn cũng
đã góp phần vào tình hình lạm phát. Sự tăng trưởng kinh tế ổn định và tích cực,
nhưng áp lực lạm phát và cân nhắc về bền vững đã nảy sinh.
 Giai Đoạn 2 (2011 - 2013): Chính sách chuyển đổi từ mục tiêu tăng trưởng sang
kiểm soát lạm phát đã tạo ra một động lực mới cho tăng trưởng kinh tế. Việc
điều chỉnh chi tiêu và tăng thuế nhằm kiểm soát lạm phát cũng đã ảnh hưởng
đến tăng trưởng kinh tế. Nguy cơ suy thoái kinh tế đã được giảm bớt, nhưng các
ngành nhạy cảm với các biện động của chính sách tài khóa có thể đã gặp khó
khăn.
 Giai Đoạn 3 (2013 - 2023): Trong giai đoạn này, chính sách tài khóa có thể đã
hướng tới việc duy trì sự ổn định giữa tăng trưởng và kiểm soát lạm phát. Đối
mặt với những thách thức mới từ thị trường quốc tế và các yếu tố nội địa, tăng
trưởng kinh tế có thể đã phải thích ứng để đảm bảo sự bền vững.

5.2 Các yếu tố thúc đẩy hoặc gây trở ngại cho tăng trưởng kinh tế
5.2.1 Thúc đẩy tăng trưởng
 Ví dụ 1: Đầu tư vào nền hạ tầng cơ sở, như xây dựng đường sắt, cảng biển, và
đường cao tốc, đã tạo ra cơ sở hạ tầng chất lượng cao, giúp kích thích sự phát
triển của các ngành công nghiệp và tăng cường khả năng cạnh tranh toàn cầu.
Nền hạ tầng hiện đại không chỉ thuận lợi cho sản xuất và xuất khẩu mà còn tạo
điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các khu vực kinh tế.
 Ví dụ 2: Chính sách hỗ trợ tài chính cho doanh nghiệp và các ngành quan trọng
như công nghiệp sản xuất cũng đã thúc đẩy đầu tư và tăng cường sức mạnh
cạnh tranh của doanh nghiệp trong và ngoài nước. Các biện pháp khuyến khích
 13

nghiên cứu và phát triển cũng đã đóng góp vào sự đổi mới và tăng trưởng dài
hạn.

5.2.2 Gây trở ngại cho tăng trưởng

 Ví dụ 1: Áp lực lạm phát từ chính sách tài khóa có thể đã tạo khó khăn cho
doanh nghiệp, đặc biệt là trong việc giữ giá cả và duy trì lợi nhuận. Các doanh
nghiệp phải đối mặt với sự tăng chi phí sản xuất và giá thành, ảnh hưởng đến
khả năng cạnh tranh trên thị trường nội địa và quốc tế.
 Ví dụ 2: Chính sách kiểm soát ngân sách có thể đã giảm đầu tư vào các dự án
quan trọng, đặc biệt là những dự án tăng cường sức mạnh cạnh tranh của nền
kinh tế. Sự giảm đầu tư có thể dẫn đến hạn chế về cơ sở hạ tầng và nguồn lực,
ảnh hưởng đến khả năng phát triển bền vững của các ngành công nghiệp.
 Ví dụ 3: Biện pháp kiểm soát lạm phát, như tăng thuế và giảm chi tiêu, có thể
tạo ra sự hạn chế về tiêu thụ và chi tiêu của người dân và doanh nghiệp. Điều
này có thể làm giảm nhu cầu trong nền kinh tế, gây áp lực tiêu cực đối với tăng
trưởng kinh tế.

5.3 So sánh và phân tích ảnh hưởng của chính sách tài khóa lên
tăng trưởng kinh tế
5.3.1 So sánh hiệu quả giữa các giai đoạn
So sánh giữa các giai đoạn chính sách tài khóa cung cấp cái nhìn về sự thay đổi
của hiệu quả trong việc thúc đẩy hoặc kiểm soát tăng trưởng kinh tế. Sự đa dạng trong
chiến lược và biện pháp có thể làm sáng tỏ về tình hình tăng trưởng trong từng giai
đoạn.

5.3.2 Phân tích chi tiết các biện pháp chính sách
Chi tiết phân tích các biện pháp chính sách, như điều chỉnh lãi suất, kiểm soát
ngân sách, thay đổi thuế, hỗ trợ tài chính cho ngành cụ thể, và chính sách xã hội và
đào tạo, cung cấp cái nhìn sâu sắc về cách chúng ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế.
Những biện pháp nào có hiệu quả, những điểm yếu nào cần được cải thiện để tối ưu
hóa sự phát triển.
 14

5.3.3 Tương lai và đối mặt với thách thức

Dựa trên những bài học từ quá khứ, nhìn nhận về tương lai và đối mặt với
những thách thức mới từ môi trường quốc tế và nội địa để đề xuất các hướng đi và
chính sách tối ưu cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

Chương 6 Thách thức và cơ hội cho chính sách tài khóa tại Việt
Nam
6.1 Những thách thức đối mặt khi thực hiện chính sách tài khóa
6.1.1 Thách Thức 1: Kiểm soát lạm phát và tăng trưởng đồng thời
Mặc dù chính sách tài khóa có thể hướng tới kiểm soát lạm phát và kích thích
tăng trưởng, nhưng sự đồng đều của hiệu quả giữa hai mục tiêu này không phải lúc
nào cũng dễ dàng. Trong giai đoạn kiểm soát lạm phát, có thể xuất hiện nguy cơ giảm
sức mạnh của tăng trưởng và ngược lại. Điều này đặt ra thách thức về sự linh hoạt và
tính hiệu quả của các chính sách được áp dụng.

6.1.2 Thách Thức 2: Quản lý nợ quốc gia

Vấn đề về nợ quốc gia đặt ra thách thức trong việc duy trì sự ổn định tài chính.
Sự gia tăng nợ có thể tạo áp lực lớn, đặc biệt là trong bối cảnh biến động của thị
trường tài chính quốc tế. Quản lý nợ một cách bền vững và tối ưu sẽ là một thách thức
lớn cho quyết định chính sách tài khóa.

6.1.3 Thách Thức 3: Đối mặt với biến động thị trường quốc tế
Sự phụ thuộc vào thị trường quốc tế đưa ra thách thức khi phải đối mặt với
những biến động toàn cầu. Các chiến tranh thương mại, biến động giá cả hàng hóa, và
khủng hoảng tài chính có thể tạo ra tác động đáng kể đối với chính sách tài khóa của
Việt Nam. Sự nhạy cảm và linh hoạt trong điều chỉnh chính sách là quan trọng để đối
mặt với những biến động này.

6.2 Cơ hội và đề xuất các cải tiến cho chính sách tài khóa
6.2.1 Cơ Hội 1: Kích thích sự đổi mới và nâng cao năng suất
Các chính sách tài khóa có thể tập trung vào việc khuyến khích doanh nghiệp
tham gia vào nghiên cứu và phát triển. Hỗ trợ tài chính, ưu đãi thuế, và chính sách
 15

khuyến khích đối với các hoạt động đổi mới có thể tạo ra môi trường tích cực cho sự
đổi mới và nâng cao năng suất. Điều này sẽ giúp tăng cường sức mạnh cạnh tranh của
Việt Nam trên thị trường quốc tế.

6.2.2 Cơ Hội 2: Xây dựng nền tảng cơ sở hạ tầng mạnh mẽ

Chính sách tài khóa có thể đặt trọng điểm vào việc xây dựng và nâng cấp cơ sở
hạ tầng. Việc này không chỉ hỗ trợ việc vận chuyển và sản xuất mà còn tạo ra cơ hội
đầu tư và phát triển cho các ngành công nghiệp và các khu vực kinh tế. Đối với một
quốc gia đang phát triển như Việt Nam, nền tảng cơ sở hạ tầng mạnh mẽ là chìa khóa
để thu hút đầu tư và thúc đẩy tăng trưởng bền vững.

6.2.3 Cơ Hội 3: Phát triển ngành công nghiệp cao cấp

Chính sách tài khóa có thể hỗ trợ sự chuyển đổi từ sản xuất thấp giá trị gia tăng
sang các ngành công nghiệp cao cấp. Điều này có thể bao gồm việc tăng cường hỗ trợ
tài chính cho các doanh nghiệp nghiên cứu và phát triển, tạo ra chính sách thuận lợi
cho các doanh nghiệp tiên phong, và đầu tư vào đào tạo lao động chất lượng cao. Việc
này sẽ giúp Việt Nam thúc đẩy giá trị gia tăng trong sản xuất và tăng cường vị thế
cạnh tranh toàn cầu.

6.3 Kết luận và đánh giá về hiệu quả của chính sách tài khóa
Chính sách tài khóa đã đóng vai trò quan trọng trong quá trình kiểm soát lạm
phát và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế tại Việt Nam. Qua từng giai đoạn, các biện pháp
được triển khai đã thể hiện sự đa dạng và linh hoạt, điều này phản ánh khả năng của
chính sách tài khóa thích ứng với môi trường kinh tế biến động.

6.3.2 Đánh giá hiệu quả

Kiểm soát lạm phát: Các biện pháp chính sách tài khóa đã có những ảnh hưởng
tích cực đối với kiểm soát lạm phát trong các giai đoạn khác nhau. Tuy nhiên, cần lưu
ý rằng sự linh hoạt và hiệu quả của chính sách đôi khi gặp thách thức trong việc duy trì
sự ổn định giữa lạm phát và tăng trưởng.
 16

Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế: Chính sách tài khóa đã đóng góp tích cực vào
việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, đặc biệt là thông qua việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng
và hỗ trợ các ngành công nghiệp chất lượng cao.

6.3.3 Nhận định về thách thức và cơ hội

Thách thức: Việc duy trì sự cân bằng giữa kiểm soát lạm phát và thúc đẩy tăng
trưởng vẫn là một thách thức. Quản lý nợ quốc gia và ứng phó với biến động thị
trường quốc tế đòi hỏi sự nhạy bén và linh hoạt.

Cơ hội: Chính sách tài khóa cung cấp cơ hội để tập trung vào đổi mới, nâng cao
năng suất, và xây dựng cơ sở hạ tầng mạnh mẽ. Phát triển ngành công nghiệp cao cấp
có thể là chìa khóa để tạo ra giá trị gia tăng và cạnh tranh toàn cầu.

6.3.4 Đề xuất cải tiến và hướng phát triển

Tối ưu hóa cân bằng: Đề xuất cần tối ưu hóa cân bằng giữa kiểm soát lạm phát
và thúc đẩy tăng trưởng thông qua việc điều chỉnh linh hoạt chính sách tài khóa.

Quản lý nợ bền vững: Đề xuất tăng cường quản lý nợ quốc gia để đảm bảo tính
bền vững và tránh rủi ro tài chính.

Đầu tư chiến lược: Hướng đến đầu tư chiến lược vào nâng cao năng suất, đổi
mới, và xây dựng cơ sở hạ tầng để thúc đẩy tăng trưởng bền vững.

6.3.5 Tầm quan trọng của đánh giá liên tục

Đánh giá liên tục về hiệu quả của chính sách tài khóa là cực kỳ quan trọng để
điều chỉnh và cập nhật chiến lược trong bối cảnh biến động của nền kinh tế và thị
trường quốc tế.

Chương 7 Kết Luận

7.1 Tóm tắt nghiên cứu và các kết quả quan trọng
Nghiên cứu này đã tập trung vào việc phân tích ảnh hưởng của chính sách tài
khóa đối với lạm phát và tăng trưởng kinh tế tại Việt Nam. Dưới đây là tóm tắt các
điểm quan trọng và kết quả nghiên cứu:
 17

Lý do chọn đề tài: Nghiên cứu được thực hiện với mục đích tìm hiểu và đánh
giá cách mà chính sách tài khóa ảnh hưởng đến lạm phát và tăng trưởng kinh tế, đặc
biệt trong bối cảnh kinh tế biến động của Việt Nam.

Tình hình lạm phát và tăng trưởng kinh tế: Phần đánh giá lịch sử và nguyên
nhân của lạm phát và tăng trưởng kinh tế tại Việt Nam đã tạo nền tảng hiểu biết vững
về bối cảnh nghiên cứu.

Chính sách tài khóa: Phân tích chi tiết về chính sách tài khóa, công cụ, và biện
pháp được sử dụng, nhấn mạnh ảnh hưởng của chúng đối với lạm phát và tăng trưởng.

Ảnh hưởng của chính sách tài khóa lên lạm phát: Đánh giá chi tiết từng giai
đoạn chính sách tài khóa và cung cấp nhận định sâu sắc về cách chúng ảnh hưởng đến
tình hình lạm phát.

Ảnh hưởng của chính sách tài khóa lên tăng trưởng kinh tế: Phân tích sự liên
kết giữa chính sách tài khóa và tăng trưởng kinh tế, đặc biệt trong việc định hình cơ sở
hạ tầng và khuyến khích ngành công nghiệp chất lượng cao.

7.2 Đánh giá sự đóng góp của nghiên cứu vào lĩnh vực
Nâng cao hiểu biết: Nghiên cứu cung cấp một cái nhìn toàn diện về cách chính
sách tài khóa có thể ảnh hưởng đến lạm phát và tăng trưởng kinh tế, nâng cao hiểu biết
về quy luật và tương tác trong nền kinh tế Việt Nam.

Hướng dẫn quyết định chính sách: Đánh giá chi tiết về ảnh hưởng của từng biện
pháp chính sách tài khóa giúp nhà quản lý và quyết định chính sách hiểu rõ hơn về
cách lựa chọn biện pháp để đạt được mục tiêu cụ thể.

Nền tảng cho nghiên cứu tương lai: Nghiên cứu này tạo ra một nền tảng vững
chắc cho các nghiên cứu tương lai về ảnh hưởng của chính sách tài khóa tại Việt Nam
và cũng có thể được áp dụng cho các quốc gia có bối cảnh tương tự.
 18

7.3 Hướng phát triển và đề xuất cho các nghiên cứu tương lai
Phân tích chi tiết hơn về các biện pháp chính sách: Nghiên cứu tương lai có thể
mở rộng về chi tiết phân tích của từng biện pháp chính sách tài khóa để hiểu rõ hơn về
cơ chế hoạt động và ảnh hưởng chi tiết.

Đánh giá ổn định tài chính và nguồn nợ quốc gia: Tương lai nghiên cứu có thể
tập trung vào việc đánh giá ổn định tài chính và tác động của nợ quốc gia, đặc biệt
trong bối cảnh biến động thị trường tài chính quốc tế.

Xây dựng mô hình dự báo: Sử dụng dữ liệu lịch sử và hiện tại, nghiên cứu có
thể phát triển mô hình dự báo để hỗ trợ quyết định chính sách và đánh giá tác động dự
kiến của các biện pháp tương lai.

So sánh quốc tế: Nghiên cứu có thể mở rộng phạm vi so sánh để nắm bắt những
bài học từ chính sách tài khóa của các quốc gia khác có cùng bối cảnh kinh tế và xã
hội.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Ảnh hưởng của chính sách tài khóa lên lạm phát và tăng trưởng kinh tế tại các
nước Đông Nam Á (tapchicongthuong.vn) , 08/12/2023
2. Tác động của chính sách tài khóa đối với sự phát triển kinh tế Việt Nam - Tạp
chí Cộng sản (tapchicongsan.org.vn) , 08/12/2023
3. 18.TS. Lê Mai Trang.pdf (neu.edu.vn) , 08/12/2023
4. Chính sách tài khóa đóng vai trò chủ đạo cho tăng trưởng kinh tế | Thời báo Tài
chính Việt Nam (thoibaotaichinhvietnam.vn) , 08/12/2023
5. Tăng trưởng kinh tế 2023: Ứng phó với lạm phát và biến động lãi suất thế giới -
VnEconomy Emagazine , 08/12/2023
6. TS Nguyễn Minh Kiều (2006). Tiền Tệ Ngân Hàng, NXB Thống kê