1.Wartości dla których człowiek gotów jest poświęcić życie
Grzegorz opowiada jak polscy żołnierze byli wcielani siłą do pułków. Wśród ludzi panował bunt. Jeden z żołnierzy tatarskich ciągnął jeńca za koniem. Kazimierz rzucił się na pułkownika tatarskiego i obaj wpadli do wody gdzie dwa kawałki kry odcięły głowę tatara, jednak Kazimierz również zginął poświęcając życie nie godząc się na pozbawienie godności i honoru żołnierza kontekst:
2. Postawy dekadencji, zwątpienia i nudy
Dekadentyzm to światopogląd mówiący o przekonaniu o upadku cywilizacji i kultury. Byli to pesymiści, którzy negowali naukę i postęp. Kordian odnalazł jednak sens życia na Mont Blanc. Nie nastąpiło to jednak od razu. W jego monologu zwątpienie łączyło się z nadzieją. Przeżywał on wiele rozterek. Próbował on również popełnić samobójstwo. Bohater ponosił wiele klęsk życiowych i co raz bardziej tracił nadzieję. Przekonał się, że siłą rządzącą światem są pieniądze i że nawet miłość można za nią kupić. Nawet sam papież okazał mu pogardę i brutalnie potraktował każąc podporządkować się władzom. Życie Kordiana na pewien czas straciło sens kontekst: teoretyczno-literacki nawiązujący do Wielkiej Improwizacji z Dziadów cz. III, kiedy to Konrad prowadził swój monolog jak Kordian na Mont Blanc
3. Motyw poświęcenia życia dla dobra ojczyzny
Kordian bardzo cierpiał z powodu zaboru jego umiłowanej ojczyzny, postanowił poświęcić się dla dobra społeczeństwa. Był samotny w swoich poczynaniach, chciał jak najlepiej dla narodu. Przebrał się za Podchorążego aby namówić spiskowców do zamachu na cara. Za uśmiercenie cara nie chciał żadnych zaszczytów, chciał przekazać tron narodowi. Był rozgoryczony na fakt, że w starszych ludziach nie ma woli walki i wychowują młodzież w duchu przyjęcia woli carskiej. Kordian zdjął maskę, a spiskowcy go rozpoznali. Zarzucił zgromadzonych zdradę. Kontekst: teoretyczno-literacki nawiązujący do głównych bohaterów Kamieni na szaniec, dzięki którym nasz naród nie odzyskałby niepodległości
4. Droga do dojrzałości romantycznego indywidualisty
Romantyczny indywidualista to postać wyjątkowa, wykraczająca poza schematy narzucone przez społeczeństwo, cechująca się wielką wrażliwością oraz gotowa do poświęceń w imię wartości. Po nieudanym samobójstwie Kordian przeszedł przemianę z wrażliwego chłopca w podróżnika, szukającego sensu życia. Za młodu był bardzo wrażliwy i delikatny, jednak już wtedy cierpiał na chorobę wieku, będąc bardzo dojrzałym. Czuł, że nikt go nie rozumie, dlatego prosił Boga o pomoc w odnalezieniu celu życia „daj życiu duszę i cel wyprorokuj”. Mężczyzna przeżył również nieszczęśliwą miłość co także go ukształtowało. Kontekst: teoretyczno-literacki nawiązujący do III cz. Dziadów gdzie Konrad był kiedyś Gustawem, odrzuconym kochankiem i przemienił się w Konrada walczącego o ojczyznę
5. Motyw podróży w wymiarze rzeczywistym i wewnętrznym.
Dla Kordiana wędrówka stała się momentem inicjacji w dorosłe życie. Przeszedł wewnętrzną rewolucję. Stał się świadomy swojego „ja”. Wyruszył w tułaczkę po Europie wystawiając na próbe jego marzenia. Jego celem była konfrontacja marzeń z rzeczywistością. Podróżował po Londynie, Włoszech, gdzie Wioletta nie szczerze go kochała tylko jego pieniądze, a ostatnią podróżą był szczyt Mont Blanc, gdzie bohater postanawia poświęcić się ojczyźnie a nie szukać szczęścia u boku kobiety. Teraz jego celem życia stało się zabicie cara,który był odpowiedzialny za cierpienie narodu kontekst: mitologiczny w którym Odyseusz z Odysei Homera po zakończeniu wojny udał się w drogę powrotną do swojej ojczyzny Itaki
6. Poszukiwanie sensu życia i osąd świata przez bohatera literackiego
Kordian w swoich poszukiwaniach jest niezdecydowany, ale pełen energii i zapału. Gdy już odnajdzie jakiś ideał ofiarowuje dla niego wszystko (miłość do Laury, spiskowe działania). Kordian odnalazł swój cel na górze Mont Blanc, mówiąc, że zamierza poświęcić się ojczyźnie. Kiedyś najpierw wybierał miłość a potem ojczyznę jednak stał się patriotą walczącym za naród. Kontekst: filozoficzny, Kordian stał się indywidualistą, który odnalazł poczucie niezależności, odrębności osobistej
7. Winkelriedyzm jako romantyczna idea poświęcenia
Winkelriedyzm oznaczał wybór postawy aktywnej, gotowość do podjęcia walki o niepodległość narodu. Polska, według Słowackiego, powinna stanąć do boju, nawet mając świadomość czekającej ją klęski. Nawiązuje do imienia szwajcarskiego bojownika o wolność, Winkelrieda, który pochwycił i wbił sobie w pierś tyle kopii nacierających przeciwników, że stworzył w szeregu wroga lukę dla swoich towarzyszy. W ten sposób poświęcił swe życie dla wolności Szwajcarów. Na górze Mont Blanc Kordian więc uznał że Polska będzie „Winkelriedem narodów”. Losem ojczyzny będzie śmierć, ale dla dobra ludzkości kontekst: filozoficzny nawiązujący do pojęcia winkelriedyzm gdzie Winkelried poświęcił się dla narodu