Magandang

Umaga!
Sanaysay
Jumalon, Elizabeth C.
 Pagsusuri ng
Sanaysay
Isang tangkang sa paglalarawan at
pagbibigay kahulugan sa buhay at sa iba't
ibang sangay. Ito ay isang uri ng
argumento na nagbibigay ng katibayan
upang bigyang katwiran ang mga opinyon
ng manunulat tungkol sa isang paksa.
 Paano magsuri ng
Sanaysay?
Dapat mong basahin ang teksto,
maunawaan ang kakanyahan nito at
matukoy kung ano ang pakiramdam
mo tungkol sa pangunahing ideya.
Kahit ito ang iyong personal na tugon,
dapat itong maging layunin hindi Ang
emosyonal
 Ano-ano nga ba ang
dapat suriin?
I. Banghay
Ralf Obordo
Panimula
Katawan
Wakas
II. Panunuring/Pangnilalaman
A.) Paksa
B.) Uri ng Teorya
C.) Uri ng Sanaysay
D.) Anyo at estraktura
E.) Wika at Estilo
III. Pagsusuring Pangkaisipan
Mga aral at implikasyon
“Ang Bayan at ang
mga (Gobyerno)
Pinuno” ni Emilio
Jacinto
 I.Banghay
Panimula: Ngayong bumanag na sa langit na ating sinisilangan ang liwayway ng
Kalayaan, at ang landas ng tunay na ligaya ay siyangnaging panatang lalakaran,
hanggang sa masapit ang hanggana ng nais, ngayong nga dapat na tantuin ng
Anak ng Bayanang maraming bagay na di maaaring kanyang natanto sa
kapanahunang inaalipin ng Kastila.
Katawan: Kaya nga ang alinmang kapangyarihan upang maging tunay na matwid
ay sa Bayan lamang at sa kanyang mga tunay na. Pinaka-katawan dapat na
manggaling. Sa madaling salita, di dapat natin kilalanin ang pagkatao ng mga
Pinuno na mataas kaysa sa madla. Ang pagsunod at pagkilala sa kanila ay dahil
sa kapangyarihang ipinagkaloob ng Bayan, sama-katuwid, ang kabuuan ng mga
kapangyarihan ng bawat isa.
 I.Banghay
Wakas: Ang kayamanan ng Gobyerno ay nanggaling sa mga Anak ng Bayan; ang
laki at tibay ng kapangyarihan ay sa pagkilalaȧ?lt pagsunod ng sa Bayan
nagbubuhat; at ang tungkol ikinabubuhay ay ibinibigay na lahat ng Anak ng Bayan
na nagpapabunga ng lupa, nag-aalaga ng hayop, at gumagawa ng mga sangkap
at gamit na lahat sa kabuhayan.
 II. Panunuring Pangnilalaman
A.) Paksa
Ang paksa o tema ng sanaysay na "Ang Bayan at ang mga Pinuno"ni Emilio Jacinto ay
napapatungkol sa maling pamamalakad ng mga pinuno sa bayan at ang dapat na pagkakapantay-
pantay ng mga pinuno at mga mamamayan.
B.) Uri ng Teorya
Sosyolohikal
Ang sosyolohikal na pagdulog ay nakatuon ang pagsusuri sa kamalayang panlipunan. Binibigyang-
diin ang ugnayan ng tao sa kanyang kapwa-tao, sa lipunan, sa kapaligiran at sa iba pang aspektong
panlipunan.
O, anak ng bayan! Dili-dilihin mong palagi ang iyong pinuhunang duho at kahirapan, ang inubos mong
lakas at pagpupumilit na ang puri at katwirang nakalugmok ay napabangon sa panibagong buhay.
Iyong dili-dilihin, at ikaw ay manghihinayang, kung muling maagaw ang iyong mga matwid sa
kanylagan mo at kahinaan ng loob
 II. Panunuring Pangnilalaman
Realismo

Ang teorya ng realismo ay tumatalakay sa katotohanan sa lipunan. Karaniwan nitong

pinapaksa ang kalagayan na nangyayari sa lipunan tulad ng kurapsyon, katiwalian, kahirapan at
diskriminasyon. Madalas din itong naka pokus sa lipunan at gobyerno. Lagi nang sinasambit ang
katwiran ng mga Pinuno at ang mga utang sa loob sa kanila ng Bayan. Ito ay siyang karaniwang
nakikita sa mga Pamahalaan. Datapwat ang Bayan ang siyang may katwiran, pagkat tungkol at
matwid ng mga Pinuno ay laan at pawang dapat na isukat sa kapakinabangan at niloloob ng
Bayan.

C. Uri ng Sanaysay-Di-Pormal D. Anyo at Istruktura - Payak

E. Wika at Istilo - Matalinghaga ang mga ginamit na mga salita.

 III. Panunuring Pangkaisipan
Pahiwatig Malinaw na ipinapahiwatig ng may akda sa sanaysay na ito ang tungkol sa mga
mamamayan o ang bayan at mga pinuno o ang gobyerno. Nais ding ipabatid ng may akda na ang
mga mamamayan ay hindi kailanman nakayuko sa kapangyarihan na ibinigay nila sa mga pinuno,
bagkus, silay magkakapantay lamang. Mga Aral at implikasyon Ang ipinapahayag ng aral ng
sanaysay na ito ay ang pagkakapantay pantay ng bawat isa, lalo na sa mga itinakdang pinuno
at sa mga mamamayan nito. Ipinapabatid din dito na ang aral na dapat baguhin ang ugali, at
pahalagahan ang kautusan na una sa lahat upang manatili ang wastong katwiran.

Mga aral at implikasyon:

Ang ipinapahayag ng aral ng sanaysayna ito ay ang pagkakapantay pantay ngbawat isa lalo
na sa mga itinakdangpinuno at sa mga mamamayan nito.&pinapabatid din dito na ang aral
nadapat baguhin ang ugali atpahalagahan ang kautusan na una salahat upang manatili ang
wastongkatwiran.
Sa akda ni Emilio Jacinto sa ang
liwanag at dilim
Upang mamulat Tayo sa katayuan ng acting bansa
Maraming Salamat sa
pakikinig