SAGA
- THE ORIGINAL - - higit na binibigyan ng detalye ang isang salita
Study Assist and Guide for Academics
FILIPINO 10 Q2 REVIEWER (BASED ON QUIPPER)
YUNIT 9
9.1 - KAHULUGAN NG SALITA: MITOLOHIYA
Mitolohiya o Mito
- isang uri ng naratibong tuluyan (prose)
- layunin nito na ipaliwanag kung ano ang
pinagmulan ng daigdig at ng tao
- galing sa salitang Latin na mythos
-- galing sa salitang Griyego na muthos
---- Ang kahulugan ng mythos at muthos ay
kuwento o pagkukuwento
Mga Pangunahing Ideya ng Mitolohiya
Pagsusuri sa detalye - pagsusuri sa mga
detalyeng ipinahahayag ng akda upang makita
ang ugnayan ng mga impormasyon at mga
kaisipan sa pangunahing ideya.
Pagsusuri sa usapan o diyalogo ng mga tauhan -
pagsusuri sa mga usapan ng mga tauhan upang
matukoy ang mga tagong mensahe o kaisipang
isinasaad ng akda.
Pagsusuri ng tauhan - pagsusuri ng mga
katangian at pagkakakilanlan ng mga tauhan
upang suriin ang isinasaad na katangian at
katauhan ng mga tauhan sa mitolohiya, o upang
matukoy ang pangunahing ideyang hatid ng
akda.
9.2 - KOLOKASYON
Kolokasyon
sa pamamagitan ng pagtatambal nito sa iba pang
mga salita.
- halimbawa:
1. Puso + bato = pusong-bato (matigas ang
damdamin)
2. Balat + sibuyas = balat-sibuyas (iyakin)
3. Buhay + hanap = hanap-buhay (trabaho)
4. Sanggol + bagong silang = bagong silang na
sanggol
5. Loob + buo = buo ang loob (matapang)
9.3 - PAGPAPALAWAK NG PANGUNGUSAP
Pagpapalawak ng pangungusap
- proseso ng pagdaragdag ng mga salita o
pahayag upang maibigay ang kumpletong
impormasyon o detalye sa diwang inihahatid ng
pangungusap; layunin nito ang pagkakamit ng
isang matalino o intelektuwal na diskurso at
pagpapahayag
Mga paraan ng pagpapalawak ng pangungusap
Pagdaragdag ng paningit o ingklitik
- Inglitik o paningit ay mga “kataga” na ginagamit
upang maging malinaw ang diwa ng
pangungusap (Hal.: man, naman, yata, ba, na,
daw/raw, din/rin, at iba pa.)
- Hal.:
Ninais niya ring lumaya.
Ninais niya munang lumaya.
Paggamit ng panuring
- Panuring o modifier ay mga salitang
naglalarawan, pumapatungkol, o nagbibigay-
turing sa isang “pangngalan” o “pandiwa”.
-- Panuring na Pang-uri
---- Pang-uri - mga salitang naglalarawan sa
pangngalan o panghalip
1
---- Mga Hal.:
- Itatala natin sa kasaysayan ang pinakadakilang 9.4 - MITOLOHIYANG KANLURANIN AT PILIPINO
demonstrasiyong ito tungo
Mitolohiyang Mitolohiyang Pilipino
sa kalayaan ng ating bayan.
Kaunlarin
- Itatala natin sa kasaysayan ang
napakamadamdaming demonstrasiyong ito ● Direktang kaugnay ● Naglalarawan sa
tungo sa kalayaan ng ating bayan. ng relihiyon at mga paniniwala,
pananampalataya. tradisyon, at
-- Panuring na Pang-abay ● Kumikilala sa pananampalataya
---- Pang-abay - nagbibigay-turing sa pang-uri, ugnayan ng tao at sa ng iba’t ibang
pandiwa, at kapwa pang-abay. Manlilikha. pangkat-etniko.
---- Mga Hal.: ● Nagbibigay ng aral ● Nagbibigay-daan sa
- Buong-lakas na isinigaw ng mga negro ang upang makapag- pagbibigay
kanilang pangangailangan sa paunlad sa kamala- papuri sa Dakilang
kalayaan. yang panlipunan. Lumikha.
- Sama-samang isinigaw ng mga negro ang ● Kumikilala sa sining ● Hinalaw sa
kanilang pangangailangan sa na dulot ng panitikang pasalita o
kalayaan. imahinasyon. pasalindila.
Pagsasama ng mga pamuno ● Mayroong batayang ● Kumikilala sa sining
- Pamuno ay mga pangngalan o pariralang pasulat. ng imahinasyon batay
pangngalan na tumutukoy sa iba pang sa pagbuo ng
katawagan para sa isang pangngalan sa mga kuwento.
pangungusap. ● Kinakikitaan ng mga
- Mga hal.: pagsamba sa iba’t
-- Si Martin Luther King Jr., mula sa lahi ng mga ibang bagay sa
negro, ay nanguna sa pakikipaglaban tungo sa kapaligiran
pagkakamit nila ng tunay na kalayaan.
-- Si Jose Rizal, ang ating pambansang bayani, ay
lubos na ipinaglaban ang kalayaan ng ating Elemento ng Mitolohiya

bayan.
Tauhan tumutukoy sa mga imortal at
mortal na karakter sa akda

Tagpuan tumutukoy sa katangian ng lunan

2
 na pinangyarihan ng kuwento Anagolay diyosa ng mga
nawawalang bagay
Banghay tumutukoy sa daloy ng kwento
Lakapati pinakamabuting
diyosa

Mitolohikal na Katangian at Ang Paglalakbay ni Ang Alamat ni

Karakter/Tauhan Kapangyarihan Hercules Bernardo Carpio

Bathala Pinakamakapangyari ● Anak ni Zeus na ● Regalong anak sa

hang diyos; ama ng pinakamakapangyari mag-asawang
sansinukob; diyos ng han diyos taga-San Mateo
mga diyos (demigod). (demigod).
● Nagtataglay ng ● Nagtataglay ng
Amanikable masungit na diyos ng
kakaibang lakas na kakaibang lakas na
karagatan
nakatulong upang kaniyang ginamit
matapos ang utos upang
Sitan diyos ng impyerno
na iniatas sa kaniya. makatulong sa
Mayari diyosa ng buwan ● Madaling lansiin at kaniyang
mahimok tungo sa kababayan.
Tala diyosa ng bituin
isang maling ● Nilansi ng mga
desisyon. kalaban at nabitag
Dimangan diyos ng masaganang
● Itinuring na hangal sa ngalan ng
ani
dahil namatay kaligtasan ng mga
Dumakulem diyos ng mga bundok; dahil sa kaniyang kababayan.
tagapagbantay makamundong ● Itinuturing na
pagnanais. bayani.
Idionale diyosa ng mga
mabuting gawain
YUNIT 10
Amon Tabu diyos ng hangin at 10.1 - KULTURAL NA PAGSUSURI NG DULA
ulan Dula
- kuwentong itinatanghal sa entablado (stage).
Mapulon diyos ng iba’t ibang
- kabilang sa performing arts (ipinapakita ang
panahon
kilos, awit, pagsayaw, pag-arte, atbp.)

3
- kalimitang tumatalakay sa karanasan ng mga
piging gamit ang
tao sa totoong buhay
kaniyang
kapangyarihan

Sining at Kultura Mga Bisita ● Nagnanais na

Sining magkaroon ng
- direktang kaugnay o tumatalakay sa kultura ng ugnayan sa kaharian
isang partikular na pangkat ng mga tao ● Kabilang sa angkan
NCCA ng mga maykaya sa
- National Commission for Culture and the Arts buhay
Pagsusuri ng Dula - Cinderella
Prinsipe ● Katambal ng bidang
Tauhan
babae
- kumikilos sa entablado
● Maimpluwensyang
Ang Paglalakbay ni Ang Alamat ni
binata sa buong
Hercules Bernardo Carpio
kaharian

Cinderella ● Bida sa kuwento

● Maganda at Tagpuan
mabuting dalaga - lugar o espasyo kung saan naganap ang mga
● Nagpapaalipin sa pangyayari
dalawang kapatid - ang palasyo, bahay nina Cinderella
● Nangarap na Isyung Panlipunan
makadalo sa piging - Nauugnay sa napapanahong isyu o sitwasyon
upang makita ang sa lipunan
prinsipe - Ang kuwento ni Cinderella ay batay mismo sa
buhay ng isang tipikal na babaeng lumaki sa
Mga kapatid ni ●Mga kontrabida
panahong medyibal sa Europa.
Cinderella ●Nagtanim ng inggit
kay Cinderella
10.2 - KAHULUGAN NG SALITA: ETIMOLOHIYA
●Nagpapahirap sa
Etimolohiya
bida
- ang pag-aaral ng kasaysayan ng pinagmulan ng
bawat salita at kung paano nagbago ang
Diwata ●Tagapagbantay ni
kahulugan nito sa pagdaaan ng panahon
Cinderella
- kaugnay nito ang epistomolohiya (dito
●Tumulong sa bida
pumapasok ang pilosopiya ng pagbibigay-
upang makadalo sa

4
katuwiran sa lahat ng bagay sa ngalan ng
dagdag-kaalaman).
- Mga hal.:
-- Sigarilyo - yosi
-- Talo - olats
-- Hindi - dehins
-- Sibat - batsi
Ang mga salitang ito ay umiral noong dekada 70
at 80
- Iba pang halimbawa ng etimolohiya:
● Banyuhay – mula sa pinagsama-samang salita
(bago + anyo + buhay)
● Para – hango sa salitang Espanyol na parar na
nangangahulugang hinto, tigil, o stop
● Syota – mula sa pinagsamang short time, bilang
panukatan sa tagal ng relasyon
● Bilib – pinaniniwalaang mula sa Ingles na
believe (Bilib ako sa’yo. Naniniwala ako sa’yo.)
10.3 - PAGPAPALAWAK NG PANGUNGUSAP:
KAGANAPAN NG PANDIWA
Pagpapalawak ng Pangungusap
- proseso ng pagdaragdag ng mga salita o
pahayag upang maibigay ang kumpletong
impormasyon sa diwang inihahatid ng
pangungusap
Kaganapan ng Pandiwa o Komplemento
- pariralang pangngalan na idinurugtong sa
panaguri upang maging ganap o lubos ang kilos
na ipinahahayag ng pandiwa
Iba’t ibang uri nito:
1. Kaganapang Tagaganap
- bahagi ng panaguri na gumaganap sa kilos na
isinasaad ng pandiwa
- ginagamitan ng “ni” at “ng”
Mga hal.:
- Ang lutong ulam ay kinain ng pusa.
- Hinintay ni Mae ang resulta ng pagsusulit.
2. Kaganapang Layon
- bahagi ng panaguri na nagsasaad ng bagay na
tinutukoy ng pandiwa
- ginagamitan ng “ng”
Mga hal.:
- Si Lucas ay bumili ng pritong manok at
spaghetti.
- Naglaba ng mga puting damit si Marlou.
3. Kaganapang Tagatanggap
- bahagi ng panaguri na nagpapahayag kung sino
ang makikinabang sa kilos na isinasaad ng
pandiwa
- ginagamitan ng “para sa” at “para kay”
Mga hal.:
- Si Louie ay nagpa-load para sa kaniyang
kasintahan
- Si Ana ay nagluto para kay Angelo
4. Kaganapang Kagamitan
- bahagi ng panaguri na nagsasaad kung anong
bagay ang ginagamit upang maisagawa ang kilos
na ipinahahayag ng pandiwa
- ginagamitan ng “sa pamamagitan ng” at “gamit
ang/ng”
Mga hal.:
- Si Cristy ay nagluto gamit ang air fryer.
- Si Lj ay kumain gamit ang gintong kutsara.
5. Kaganapang Ganapan
- bahagi ng panaguri na nagsasaad ng lugar o
pook na pinaggaganapan ng kilos na
ipinahahayag ng pandiwa
- ginagamitan ng “sa”
Mga hal.:
- Nagpulong ang mga empleyado sa bagong-
tayong silid.
5
- Nagpa-load si Neil sa pinakamalapit na
kapatid sa labas sa halip, nakatagpo
tindahan.
● May mabuting niya ang prinsipe sa
kalooban, kaya isang gubat sa hindi
tinulungan sinasadyang
6. Kaganapang Direksyunal
siya ng isang diwata pagkakataon
- bahagi ng panaguri na nagsasaad ng direksiyon
na makadalo sa ● Hindi tinitingnan
ng kilos na ipinahahayag ng pandiwa
kaniyang bilang tuntungan ang
- ginagamitan ng mga panandang
pinapangarap na pag-ibig o
pangkaraniwang ginagamit para sa direksyon
piging pakikipagkaibigan
(harap, likod, gilid, ibabaw, ilalim)
● Pinaniniwalaang para
Mga hal.:
nabuhay nang magkaroon ng
- Ang bag ay ipinatong sa ibabaw ng lamesa.
maligaya magandang buhay
- Umihi sa likod ng lumang gusali si Ronnel.
sa pagtatapos ng ● Nagkatagpo sila ng
7. Kaganapang Sanhi
kuwento prinsipe sa isang
- bahagi ng panaguri na nagsasaad ng dahilan ng
neutral na espasyo,
pagkakaganap ng kilos.
sa gubat, kung saan
- gamiting gabay ang mga hudyat na nagsasaad
walang nakatataas o
ng sanhi na dahil, sapagkat at kasi.
nakabababa
Mga Halimbawa:
● Naging magkaibigan
- Bumilib sa kaniya ang lahat dahil sa kaniyang
sila ng prinsipe
husay sa pag-awit.
upang mas kilalanin
- Bumili si Kate ng gamot dahil masama ang
ang isa’t isa
kaniyang pakiramdam.

10.4 - PAGHAHAMBING SA DULANG

YUNIT 11
KANLURANIN AT PILIPINO
11.1 - PAGSUSURI NG TULA
Abadeja
Alejandro G. Abadilla (1906-1969)
- Pilipinong bersiyon ni Cinderella na binuo ni
- Ama ng Makabagong Panulaang Tagalog
Amelia Lapena-Bonifacio
- nagpasimula sa pagpapakawala ng panulaan sa
-- itinanghal ng Teatro Mulat sa UP Diliman noong
pamantayan nito na dapat ay may sukat at
1978
tugma.
Cinderella Abadeja
Panulaan o Poetry
- isang anyo ng sining na nagbibigay-daan upang
● Nagtitiis sa pang- ● Walang piging na
maipahayag ng manunulat ang kaniyang saloobin
aapi ng kaniyang mga ninais puntahan,
sa isang masining na paraan

6

Tula o Poem
- isang uri ng panitikan na nakapaloob sa anyong
panulaan. Napakaloob dito ang iba pang uri ng
panitikan, gaya ng awit, korido, soneto, epiko,
atbp (at iba pa).
- naglalaman ng mensaheng nais palutangin ng
manunulat gamit ang iba’t ibang elementong
taglay ng isang tula.
Mga Elemento ng Tula
Taludtod - tumutukoy sa mga linya na bumubuo
sa saknong
Saknong - bahagi ng tula na binubuo ng dalawa o
higit pang taludtod
- 2 linya => couplet
- 3 linya => tercet
- 4 linya => quatrain
- 5 linya => quintet
- 6 linya => sestet
- 7 linya => septet
- 8 linya => octave
Sukat - tumutukoy sa bilang ng pantig
- ang karaniwang sukat ay 8, 12, at 16
Tugma - kapag ang huling pantig ng huling salita
ng bawat taludtod ay magkakasintunog
(rhyming)
Talinghaga o Kariktan - tumutukoy sa paggamit
ng matatalinghagang pananalita o rhetorical
devices sa loob ng tula; kalimitang ginagamit
ang tayutay (figures of speech) at idyomatikong
pahayag sa tula.
Indayog o Aliw-iw - tono ng tula (paraan ng
pagbigkas sa tula, gaya ng pagbibigay-emosyon
sa mga salita)
Persona - tumutukoy sa taong nagsasalita sa
tula
Ang tulang walang sukat at tugma ay tinatawag
na malayang taludturan
11.2 - KAHULUGAN NG SALITA:
MATALINGHAGANG PANANALITA
Tula
- akdang pampanitikan na puno ng kainingan lalo
sa paggamit ng mga salita
Matatalinghagang Pananalita o Rhetorical
Devices
- ginagamit upang mapalutang ang sining na
taglay nito at mahalina ang mga mababasa at
tagapakinig
- ilan sa malimit gamiting matatalinghagang
pananalita ay nakapaloob sa tayutay at mga
idyoma
Tayutay - paraan ng pagpapahayag kung saan
sadyang inilalayo sa karaniwan ang paglalahad
ng mensahe
Iba’t ibang uri ng Tayutay
Pagtutulad o Simile
- paghahambing ng magkaibang bagay
- gumagamit ng “tulad ng, “kawangis ng”, “para
ng”, “gaya ng”
- hal.:
-- Kasinlaya ito ng mga lalaking
-- Dahil sa katuwira’y hindi paaapi,
Pagwawangis o Metapora
- paghahambing ng magkaibang bagay, ngunit
hindi ginagamitan ng mga salitang
naghahambing
- hal.:
-- Ang pag-ibig ko’y lalaking makatwiran.
Pagsasatao o Personipikasyon
7
- binibigyan ng pantaong katangian ang isang
bagay na di-buhay
- hal.:
-- Kay bilis gumalaw ng mga kamay ng orasan
-- Ni hindi ko namalayan ika’y lilisan
Pagtawag o Apostrophe
- pagtawag sa mga kaisipan upang magpakita ng
matinding emosyon.
- hal.:
-- Oh! Pag-ibig, nasaan ka?
Pagmamalabis o Hyperbole
- malabis na paglalarawan o eksaherasyon sa
pahayag
- hal.:
-- Halos dugo ang iluha ko nang iwan niya ako.
Pag-uyam o Irony
- pahayag na hindi lantad ang pangungutya sa
tao o bagay. Sa una ay tila namumuri ang
pahayag, ngunit sa hulihan ay nanunudyo lamang
ito.
- hal.:
-- Alam kong tapat kang umibig kaya nga marami
kaming iniibig mo.
Idyoma
- ang mga pahayag ay nagtatago ng tunay nitong
kahulugan
Mga halimbawa ng Idyoma
● anghel ng tahanan – anak
● binuksan ang dibdib – ipinagtapat ang saloobin
● ‘di-mahulugang karayom– maraming tao
● durugin ang puso – pasakitan
● guhit ng palad – kapalaran
● lumaki ang ulo – naging mayabang
● iguhit sa tubig – kalimutan
● may gatas pa sa labi – bata pa
● magbuhat ng sariling bangko – nagyayabang
● nagpanting ang tainga – nagalit; nainis
● nagdilang anghel – nagkatotoo ang sinabi
● suntok sa buwan – mahirap abutin; malabong
mangyari
● magsunog ng kilay – mag-aaral nang mabuti
● ningas kugon – panandalian
● balat-sibuyas – sensitibo, iyakin
● kahiramang suklay – matalik na kaibigan
11.3 - PAGGAMIT NG MATATALINGHAGANG
PANANALITA
Pormal at Impormal na Paggamit
- kailangang tingnan ang sitwasyon at
pagkakataon kung kailan at saan gagamitin ang
mga matatalinghagang salita
11.4 - PAGSULAT NG TULA
Mga dapat isaalang-alang sa pagsulat ng tula
Tema - ito ang magpapahayag ng paksa o kung
tungkol saan ang iyong isusulat na tula.
Pamagat - kalimitang dinidikta nito ang emosyon
at diwa ng tula; ginagamit upang makapupukaw
sa interes ng mga mambabasa
Mga Elemento ng Tula - nakapaloob dito ang
pagsasaalang-alang sa mga sangkap na
bumubuo sa isang tula
Paggamit ng Matatalinghagang Pananalita
- isa ito sa nakapagpapalabas ng kasiningan ng
isang tula.
Estilo - kapag natukoy mo na ang mambabasa ng
tula iyong susulatin, sa pagkakataong ito
maiaangkop ang estilo na nais mong sundin.
Simbolo - kinikilala ring imahen; nagtataglay ng
nakatagong mensahe ng tula
Simula, Katawan, at Wakas - ang kabuuang
bahagi.
8
-- Simula - dito hinihikayat ang mga mababasa sa
paksa
-- Katawan - dito pinadadaloy ang imahen o
simbolo sa tula
-- Wakas - maaaring nagpapaliwanag o nag-
iiwan ng mas marmaing tanong para sa
mambabasa