Bài 9.

29
1. Việc lựa chọn khách hàng có giao dịch thường xuyên không phải là biện
pháp hữu hiệu nhất vì không phát hiện được các khách hàng có số dư lớn
nhưng không tồn tại.
Khi chọn lựa khách hàng, cần xem xét:
- Khách hàng không gửi bảng đối chiếu công nợ.
- Khách hàng có số dư nợ lớn.
- Khách hàng có tuổi nợ tín dụng cao.
- Khách hàng không trả lời thư xác nhận: kiểm tra lịch sử sổ phải thu, hợp
đồng, phiếu giao hàng, hóa đơn…

2. Nguyên nhân đưa đến sự khác biệt trên và các thủ tục kiểm toán bổ sung cần
thực hiện để làm rõ sự khác biệt
a) Khách hàng An Phước
Nguyên nhân
- Tiền đang chuyển vào vào tài khoản ngân hàng của công ty.
- Thông tin trên Ủy Nhiệm Chi sai lệch.
Thủ tục kiểm toán
- Kiểm tra phiếu Uỷ Nhiệm Chi của khách hàng An Phước.
- Kiểm tra bảng sao kê tài khoản ngân hàng của công ty .
Bút toán điều chỉnh
Nợ Tiền 20.500.000
Có Nợ phải thu 20.500.000

b. Khách hàng Tây An

Nguyên nhân :
- Khác biệt giữa thời điểm ghi nhận doanh thu của bên bán và thời điểm
ghi nhận chi phí/ tài sản của bên mua.
Thủ tục kiểm toán
- Kiểm tra chứng từ bán hàng cho Tây An, bao gồm : Hợp đồng mua bán;
phiếu giao hàng;hóa đơn ( Nếu hàng được giao vào năm sau -> Doanh
thu ghi vào năm sau => Công ty Ánh Sao khai khống doanh thu, nợ phải
thu và khai thiếu hàng tồn kho, giá vốn hàng bán)
Bút toán điều chỉnh
Nợ Doanh thu 15.270.000
Nợ VAT 1.530.000
Có Nợ phải thu 16.800.000

Nợ HTK 14.000.000
Có GVHB 14.000.000

c. Khách hàng Bình Tây

Nguyên nhân :
- Ghi nhận khác biệt về thời điểm hàng bị trả lại giữa bên mua và bên bán
(Công ty khai khống doanh thu, nợ phải thu, khai thiếu hàng tồn kho)
- Kế toán ghi sai.
Thủ tục kiểm toán
- Kiểm tra hợp đồng mua bán.
- Kiểm tra đơn xét duyệt hàng bị trả lại.
- Kiểm tra số lượng, đơn giá hàng bị trả lại.
Bút toán điều chỉnh
Nợ Doanh thu 6.300.000
Nợ VAT 700.000
Có Nợ phải thu 7.000.000

Nợ HTK 5.600.000 ( 80% x 7.000.000)

Có GVHB 5.600.000

d. Khách hàng Biệt Lệ

Nguyên nhân:
- Khác biệt giữa thời điểm ghi nhận doanh thu của bên bán và thời điểm
ghi nhận chi phí/ tài sản của bên mua.
Thủ tục kiểm toán
- Kiểm tra phiếu giao hàng cho Biệt Lệ ( Nếu hàng giao nhận năm trước -
> ghi doanh thu năm trước -> Công ty khai khống doanh thu .
Bút toán điều chỉnh

Nợ Doanh thu 42.300.000

Nợ VAT 4.700.000
Có Nợ phải thu 47.000.000

Nợ HTK 37.600.000 (47.000.000 x80%)

Có GVHB 37.600.000