10

Araling Panlipunan
Ikalawang Markahan Modyul 7:
Epekto ng Migrasyon

Kagawaran ng Edukasyon ● Republika ng Pilipinas

Araling Panlipunan- Grade 10 Alternative Delivery Mode Quarter 2, - Module 7:
Epekto ng Migrasyon
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung
ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan
ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito
upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga
tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anumang gamit maliban sa
modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Walang anumang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa
anumang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio
Mga Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul
Manunulat: Jackie Lou S. Matbagan
Editor: Maria Rowena R. Lee
Ella Rosario Sencio
Wella E. Pidere
Dea P. Danluyan
Tagasuri: Wendell C. Catam-isan, PhD
Punong Tagapamahala: Arturo B. Bayocot, PhD, CESO III
Rehiyunal na Director
Victor G. De Gracia Jr. PhD, CESO V
Pangalawang Rehiyunaln na Director
Randolph B. Tortola, PhD, CESO IV
Tagapamanihalang Pansangay
Shambaeh A. Usman, PhD
Pangalawang Tagapamanihalang Pansangay
Mala Epra B. Magnaong, Chief, CLMD
Neil A. Improgo, EPS-LRMS
Bienvenido U. Tagolimot Jr., EPS-ADM
Mga Miyembro: Elbert R. Francisco, PhD, Chief, CID
Wendell C. Catam-isan, PhD, EPS in Araling Panlipunan
Rejynne Mary L. Ruiz, PhD, LRMS Manager
Jenny B. Timbal, PDO II
Shella O. Bolasco, Division Librarian II
 TALAAN NG NILALAMAN
TAKIP NG PAHINA PAHINA
TALAAN NG NILALAMAN
Aralin 1 – Epekto ng Migrasyon sa Aspektong Panlipunan
Pangkalahatang Ideya 1
Panimulang Pagtatasa 1-3
Dating Alam 4
Paglalahad 4-5
Pagbuo ng konsepto 5-7
Gawain 7
Pagtatasa 8
Paglalapat 8
Paglalahat 8
Panapos na Patatasa 9-11
Aralin 2 – Epekto ng Migrasyon sa Aspektong Politikal
Pangkalahatang Ideya 12
Panimulang Pagtatasa 12-14
Dating Alam 14
Paglalahad 14-16
Pagbuo ng Kosepto 16-17
Gawain 17
Pagtatasa 17
Paglalapat 18
Paglalahat 18
Panapos na Pagtatasa 18-20
Aralin 3 – Epekto ng Migrasyon sa Aspektong Pangkabuhayan
Pangkalahatang Ideya 21
Panimulang Pagtatasa 21-22
Dating Alam 22
Paglalahad 22-23
Pagbuo ng Kosepto 23-24
Gawain 24
Pagtatasa 24
Paglalapat 25
Paglalahat 25
Panapos na Pagtatasa 26

ii
 Aralin Epekto ng Migrasyon sa
1 Aspektong Panlipunan
A. Pangkalahatang Ideya

Ang Aralin na ito ay isinulat para sa pangkaisipan. Ito ay tumutulong na

masuri at maunawaan ng mga mag-aaral ang epekto ng migrasyon sa aspektong
panlipunan. Ang saklaw ng aralin na ito ay nasusuri at naipaliliwanag ang mga
implikasyon ng migrasyon dulot ng globalisasyon. Masubok ang iyong paunang
kakayahan sa subukin at basahin. Ang aralin ng may panunuri upang masagutan
ang mga katanungan at mga gawain sa susunod na pahina.
Aralin 1 –Epekto ng Migrasyon sa Aspektong Panlipunan
 Layunin
Pagkatapos ng modyul na ito, inaasahang ang mga mag-aaral ay:
1. Nakasusuri ng mga panlipunang isyu sa migrasyon
2. Naipapaliwanag ang epekto ng migrasyon sa aspektong panlipunan
3. Nagkakaroon ng kamalayan sa sitwasyong nakaaapekto sa kanilang
pamumuhay.
 Panimulang Pagtatasa

Binabati kita! Narating mo na ang bahagi kung saan ay susubukin ang iyong
paunang kalalaman sa araling ito.
_____1. Ang globalisasyon ay may mabuti at di mabuting epekto sa pamumuhay ng
mga tao. Alin sa mga sumusunod na larawan ang nagpapakita ng mabuting
dulot ng globalisasyon?

A.
http://tncandglobalisation.weebly.com/uploads/9/3/9/6/9396005/954661026.jpg?445

B.

http://bp0.blogger.com/_vEU5i2gWbjI/RlBRmAaqeGI/AAAAAAAAAFM/lSnmzDZLnaU/s320/ethical_investor.jpg
1
 C.
http://cdn.techipedia.com/wp-content/uploads/2008/02/pierre-global-feedback1.jpg

D.
https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcS_U-RrwG1NdoWjlQ5yhcgaclP
____2. Ano ang ibig sabihin ng migrasyong panlabas?
A. Mga manggagawang nagpapakahirap para sa pamilya
B. Mga nag TNT sa ibang bansa
C. Ito ay paglipat ang mga tao upang manirahan sa ibang bansa o paglabas
ng tao sa bansa.
D. Ito ay ang pagpasok ng mga dayuhan na gustong bumisita sa ibang bansa.
_____3. Ano ang tawag sa mga taong walang mapasukang trabaho kahit may
kakayahan at sapat na edukasyon?
A. Underemployed
B. Unemployed
C. Employed
D. Employment
_____4. Saan karaniwang nagmumula ang mga nandarayuhan?
A. Sila ay mula sa mas mahirap na bansa patungo sa mas mayamang
bansa.
B. Sila ay mula sa mas mayamang bansa patungo sa mas mahirap na
bansa.
C. Sila ay mula sa mayamang bansa patungo sa mayaman ding bansa.
D. Sila ay mula sa mahirap na bansa patungo sa mahirap ding bansa.
_____5. Ang globalisasyon ay laganap na sa kasalukuyang panahon. Panoorin ang
nilalaman ng video sa URL link na nasa ibaba. Ano nga ba ang konsepto
ng globalisasyon? https://www.youtube.com/watch?v=As3pWXoq_as
A. Ang globalisasyon ay daigdig na walang pagitan o hadlang sa mga bansa.
B. Ang globalisasyon ay isang suliraning panlipunan na pumipigil sa
kaunlaran ng mga bansa.
C. Ang globalisasyon ay isang isyung panlipunan na tumatalakay sa
pamahalaan, ekonomiya, relihiyon, teknolohiya, kapaligiran, komunikasyon
at kultura ng mga bansa sa daigdig.
D. Ang globalisasyon ay bagong anyo ng malayang kalakalan, pagpapalitan
ng produkto, impormasyon at tao dahil sa pag-unlad ng teknolohiya.
 2
______6. Mula sa larawan, ano ang positibong ipinapahiwatig nito sa ekonomiya ng
bansa?

http://ts1.mm.bing.net/th?id=HN.607988097568476000&pid=15.1&H=117&W=160

A. Maraming produktong banyaga ang nakararating sa iba’t ibang sulok ng

mundo.
B. Maraming krimen ang maaaring maganap mula sa iba’t ibang bansa.
C. Maraming pamilya ang nawawalay sa isa’t isa.
D. Maraming klaseng polusyon ang nangyayari sa iba’t ibang sulok ng
mundo.
______7. Bakit marami sa mga Pilipino ang umaalis ng bansa bilang OFW? A.
Dahil nais nilang makarating sa ibang bansa para magliwaliw.
B. Dahl nais nilang maiangat ang katayuan nila sa buhay. *
C. Dahil nais nilang mabisita ang kanilang mga kamag-anak sa ibang bansa.
D. Dahil nais nilang makakita ng dayuhang magaganda at gwapo.
______8. Sa mga bansang pinagmumulan ng refugees, tulad ng Afghanistan
kung saan may digmaang sibil, paano ka makatutulong sa isyu?
A. Pumunta doon at makipagdigma.
B. Magpadala ng donasyon sa ahensiya ng United Nations.
C. Ipagwalang bahala ang nangyayari.
D. Kutyain ang mga tao sa Afghanistan.
______9. Paano nakatutulong ang globalisasyon sa sanhi ng migrasyon sa pag-
unlad ng bansa?
A. Sa pamamagitan ng migrasyon ay nakatutulong sila sa ekonomiya ng
bansa dahil sa remittances na kanilang pinapadala.
B. Sa pamamagitan ng migrasyon ay nagkakaroon ng brain drain sa
pinagmulang bansa.
C. Sa pamamagitan ng migrasyon ay nagkakaroon ng brawn drain sa
pinagmulang bansa
D. Sa pamamagitan ng migrasyon ay nangyayari ang transnational crime.
_____10. Malimit hindi nababanggit ang epekto ng migrasyon sa paggawa sa
tatanggap o nagpapadala ng lakas paggawa. Alin sa mga pahayag na ito
ang nagsasaad na nakakabenepisyo ang pagpapadala at pagtanggap ng
migranteng manggagawa?
A. Ito ay isang one-way flow na pabor sa bansang nagpapadala.
B. Ang migranteng manggagawa ay isang asset sa nagpapadala at
tumatanggap na bansa kahit saan man sa mundo.
C. Ang mga migranteng manggaggawa ay pasanin ng tumatanggap na
bansa.
D. Napeperahan ng mga bansa ang kanilang ipinapadalang migranteng
manggagawa. 3
 Dating Alam

Bago mo umpisahan ang araling ito, balikan ang mga nakaraang aralin sa paggawa.

1. Ano- ano ang mga suliraning natatamasa ng mga manggagawa sa ating bansa?
2. Bakit kaya patuloy pa rin ang problema sa contractualization?
3. Bilang mag-aaral, ano ang iyong mai-ambag sa lipunan upang maibsan ang
problema sa paggawa?

B. Paglalahad

Mga Epekto ng Migrasyon sa Pamilyang Pilipino

Ang migrasyon ay may malaking impluwensiya sa mga kabataan. Ang linyang
“Paglaki ko, Mag-aabroad ako!” ay nagsasaad ng masidhing pagkagusto at
pagnanais ng mga anak na mangibang bansa para makapagtrabaho tulad ng
kanilang mga magulang (Augustus T. Anonuevo at Joicel C. Sopena). Ano-ano nga
ba ang mga epekto ng migrasyon sa pamilyang Pilipino? May mga kabutihan at
kaaya-ayang resulta ang pagtratrabaho at pangingibang bansa sa pamumuhay, na
senyales ng pag-unlad ayon kay Jimenez, 1988. Ayon sa kaniya, ang sumusunod ay
ang mga naidudulot na kabutihan nito: pagpapagawa ng mga bagong bahay, ang
pagkakaroon ng kalidad na edukasyon ng mga anak, ang mga patunay ng
umaasensong negosyo na naipundar, at ang kakayahang matugunan ang mga
pangunahing pangangailangan ng pamilya.
Ang migrasyon ay patuloy na lumalawak dahil na rin sa mga positibo nitong epekto.
Narito pa ang ilan sa mga naidudulot na kabutihan nito: Ang perang padala ng mga
OFWs sa kanilang mga pamilya ay nakatutulong nang malaki sa pag-aangat ng
kalagayang pangkabuhayan ng bansa, naipapamalas ang kulturang Pilipino sa ibang
lahi, nagagamit at tumitingkad ang mga talino at kagalingan ng mga Pilipino sa ibang
bansa. Ang mga epekto ng migrasyon ay masasalamin sa iba’t ibang kuwento ng
totoong buhay sa likod ng pangingibang bansa ng ilang mga Pilipino.
Ang kuwento ni Claire, siya ay sampung taong gulang ng umalis ang kaniyang mga
magulang patungong Rome. “Ako ay napakabata pa nang
umalis ang aking mga magulang,” kuwento pa niya. “Syempre naaalala ko sila palagi at
nangungulila ako sa kanilang pangangalaga at atensiyon. Mas
lalo ko silang naaalala sa tuwing pinapapunta ang aking buong pamilya sa paaralan.
Mabuti na lang at nariyan palagi ang aking tiyahin at lola para samahan ako. Minsan nalulungkot
ako, kaya lang wala akong magawa dahil
sabi nila, para sa akin ang kanilang pagtatrabaho sa ibang bansa. Nasa akin na lang na
matugunan ko sa aking sarili ang mga pangangailangan na hindi
maibigay ng mga magulang ko tulad ng presensiya nila. Kailangan ko na lang mag-aral nang
mabuti at gawin ko silang inspirasyon.” Sa kasalukuyan

si Claire ay kumukuha ng kurso na nursing sa isa sa mga unibersidad sa

Maynila. Tulad ni Claire, may mga anak na nakakayanang labanan ang mga pagsubok ng
kalungkutan at pangungulila sa mga magulang na
nagtatrabaho sa ibang bansa at pilit na pinagbubutihan ang pag-aaral upang magkaroon ng
magandang buhay at magkaroon ng malaking kabuluhan ang
pagsasakripisyo ng mga magulang sa ibang bansa. Hango sa totoong buhay,
(The Plight of Children of OFWs, Gina Melgar at Rene Borromeo, 2008).
 4
Hindi maikakaila ang mga nagiging epekto ng migrasyon sa katatagan at
pangkultural na pananaw natin sa pamilyang Pilipino. At ito ay dulot ng kahirapan,
mababang sweldo, at kakulangan ng trabaho na siyang patuloy na dahilan upang
mangibang bansa ang mga Pilipino. Sa ating kultura, ang pamilya ang siyang
institusyon na naghuhubog sa mga mamamayan ng lipunan, ang dapat mangalaga
at magbigay ng proteksiyon sa kaniyang mga miyembro. Ito ay pinagtibay ng The
New Family Code (Executive Order No. 209 as amended by Executive Order no.
227) “The Family, being the Foundation of the nation, is a basic social institution
which public policy cherishes and protect.” At ito ay dapat matugunan ng lipunan sa
bawat pamilyang Pilipino. Sa kasalukuyang makabagong panahon, unti-unting
nagbabago ang pananaw ng mga Pilipino sa ganitong konsepto ng pagpapamilya
dahil na rin sa mga ibang epekto na dulot ng migrasyon.

Panuto: Maghanap ng kapares at pag-usapan ang tanong sa ibaba. Magpalitan ng kuru-

kuro at mgdesisyon sa magiging sagot sa katanungan. Maging malikhain sa pag-ulat ng
sagot.
Paano nakakamit ang isang matatag at nakikipagsabayang maunlad na bansa sa
gitna ng mga isyu at hamon ng migrasyon na dulot ng globalisasyon?

 Pagbuo ng Konsepto
Epekto ng migrasyon na dapat harapin ayon nina Anonuevo, Augustus T., et al, ,2008.

1. Ang pagbabago sa mga

pagpapahalaga at pamamaraan sa
pamumuhay. Sa kabila ng patuloy na pagtugon
sa mga gastusing pampamilya, ang mga anak
na naiiwan ay masyadong nahihikayat sa mga
materyal na bagay dala ng mas maluwag na
pagtatamasa sa mga naipapadala ng magulang.
Ang mga kabataan ay nagkakaroon ng
masidhing pagtangkilik sa produktong dayuhan
kaya nakakaligtaan ang ating mga sariling produkto. At ang patuloy na pagbabalik at
paghahangad na makapagtrabaho sa ibang lugar ay dahilan at hindi
makapagserbisyo sa kapwa mamamayan at sa sariling bayan ang ilan sa mga
Pilipino. Ang mga ito ay ilan sa mga pagbabago ng kamalayan sa pagpapahalaga at
pamamaraan sa pamumuhay ng pamilyang
Pilipino.
2. Ang mabagal na pag-unlad sa pangkaisipan at panlipunan na aspekto
ng mga anak. Isang kritikal na yugto ang panahon ng pagdadalaga at pagbibinata,
ito ang 6 yugto na nahuhubog ang kanilang kabutihan, kaganapan ng kanilang sarili,
at ang pagpapaunlad buhat sa kabataan tungo sa mas mapanagutang pagkatao
(Erikson, 1968). Mahalaga ang presensiya at mabuting halimbawa ng magulang sa
mga anak sa panahong ito. Ang kawalan ng presensiya at tuwirang pagkalinga ng
isa sa mga magulang ay may epekto sa moral na pagpapahalaga ng kabataan.
Maaaring maging dahilan ito ng mga maling pagpapasiya ng kabataan, pagkakaroon
ng maling kamalayan sa mga bagay-bagay at sitwasyong kakaharapin niya sa
pamayanan.

3. Maaaring maging dahilan ng paghihiwalay ng mag-asawa at panghihina

ng katatagan ng pamilya. Hindi natin maitatanggi na nagiging dahilan din ng
paghihiwalay ng ilang mag-asawa ang matagalang pagkalayo sa isa’t isa, na
nagiging daan sa pagkasira ng kanilang ugnayang mag-asawa. Isa ring
nakalulungkot na katotohanan ay ang pagkalayo ng loob ng mga anak sa magulang
na napalayo sa kanila sa matagal na panahon dahil sa migrasyon, taliwas sa kung
parehong nakalakihan ng anak ang mga magulang, at nakapaghubog ng matatag na
pakikipagugnayan sa isa’t isa.
4. Ang nagbabagong konsepto ukol sa tradisyonal na pamilya sa
transnasyunal na pamilya. Sa kulturang Pilipino, ang ama ang pangunahing
tumutugon sa mga pangangailangang pampamilya. Ang ina ang nagtataguyod ng
kaayusan at pangangalaga sa mga anak at nakadepende sa asawa sa mga
pangangailangang pinansiyal. Ang ama naman ang pangunahing tagapagpasiya sa
pamilya. Dahil sa ganitong sistema, kumpleto ang pamilya.
Sa transnasyunal na pamilya, ang mga babae ay tumutulong na sa pagtustos
ng kinapangunahing gastusin, nagkakaroon ng pagkakataong magpasiya para sa
pamilya subalit nawawalan ng pagkakataong gabayan ang mga anak, dahil sa
malayo sila sa mga ito. Ito ang ilan lang sa mga pagbabago sa nakagisnang sistema
at kultura ng pamilyang Pilipino.
5. Ang pagkakaroon ng puwang at kakulangan ng makabuluhang
komunikasyon at atensiyon ng magulang sa anak at ng anak sa magulang. Ang
komunikasyon at paglalaan ng atensiyon sa pamilya ang nagpapatatag ng
pagkakaugnay ng bawat miyembro sa isa’t isa. Ang hamon ng globalisasyon ang
dahilan ng mga makabagong pamamaraan sa pakikipagtalastasan o ang tinatawag
na virtual na komunikasyon, na madalas nagagamit ng mga anak at magulang dahil
na rin sa makabagong panahon at ang tanging paraan para sa kanilang pakikipag-
ugnayan. Ang dating harapang paguusap na mas nakapagpapadama ng iba’t ibang
positibong damdamin at malayang pagpapahayag ng saloobin ay unti-unting
nagkaroon ng harang dahil sa mga sitwasyong tulad ng pagtatrabaho sa ibang
bansa.
Ang cellphone, computer, video calling at ang mga internet connection ang tanging
nag-uugnay sa mga miyembro ng pamilya. At madalas, pinansiyal na aspekto ang
mga napag-uusapan lamang, dahil sa limitadong oras at panahon, ayaw mabigyan
ng alalahanin ang mga magulang na malayo sa kanilang piling, ayaw maipaalam ng
magulang ang tunay na sitwasyon sa ibang bansa. Dahil sa mga ito, 7 ang tunay na
pagkakalapit at pagpapalitan ng mga saloobin ay hindi na napaglalaanan ng
atensiyon.
Ilan lang ang mga ito sa mga pangunahing epekto ng migrasyon sa pamilyang
Pilipino. Sa kabila ng ganitong sitwasyon, hindi maiiwasan sa pamilyang Pilipino ang
harapin ang ganitong kalagayan, dahil na rin sa kahirapan. Sa ganitong mga
pagkakataon, dapat mangibabaw ang mga pagpapahalagang Pilipino tulad ng
“katatagan ng pamilya at pag-uugnayan,” na mga likas na katangian ng mga Pilipino
(Shahani, Leticia 1984). Ayon naman kay Esther J. Esteban (1989), “sa pamilya
nahuhubog ang mga magiging mapanagutang mamamayan ng lipunan,” kaya dapat
hubugin at patatagin ang pagmamahalan at ugnayan ng mga sumisibol na miyembro
sa pamilya. Dahil dito mahuhubog ang mga kabataan upang maging handa sa
anumang mga pagsubok na kanilang kakaharapin sa makabagong panahon ng
globalisasyon at migrasyon.
6

Pagharap sa Hamon ng Migrasyon

Ang pagharap sa mga epekto ng migrasyon sa pamilyang Pilipino ay

nangangailangan ng mga konkretong hakbang upang maging handa ang mga anak
at mga magulang at upang mapagtagumpayan ang mga negatibong epekto ng
pangingibang bansa.

Sa ganitong sitwasyon nagsisimula ang pagmamahalan ng mag-asawa. Ayon kay

St. Thomas Aquinas, “itinuturing na ang pag-aasawa at ang buhay pagpapamilya ay
nauugnay sa kalikasan ng pagkatao.” Kaya nararapat ang pagpapatatag ng
pagmamahalan ng mag-asawa. Tulad ng natutuhan mo sa Modyul 1, ang
pagmamahalan ng mag-asawa ang batayan ng katatagan ng pamilya. Sa
katatagang ito nahuhubog ang pagkatao ng bawat miyembro na handang humarap
sa mga hamon ng makabagong panahon.

Ang sumusunod ay mga hakbang upang maging handa sa mga epekto ng

migrasyon sa pamilyang Pilipino: (Marie E. Aganon, 1995)

1. Pag-oorganisa at pagbuo ng mga counseling centers

2. Patuloy na paghubog ng mga pagpapahalaga at birtud sa mga anak

3. Pag-oorganisa at pagbibigay ng mga programang pangkabuhayan

4. Pagbibigay ng mga programang pang OCWs tulad ng makabuluhang

pamumuhunan sa negosyo at pagsasakatuparan ng R.A. 8042
 Gawain
Panuto: Sagutan ang mga katanungan sa ibaba.
1. Sa iyong palagay, sapat na ba ang mga programang inilatag ng gobyerno
upang maproteksiyonan ang mga nangingibang bansa?
______________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________.
2. Ipagpalagay na ikaw ay anak ng isang migrante, ano ang maari mong gawin
upang ikaw ay may pakinabang sa iyong pamilya?

______________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
 ___________________________________________________________________
__________________________________________________________________.

 Pagtatasa
Panuto: Magbigay ng tatlong mga karagdagang hakbang upang maging handa sa
epekto ng migrasyon. Isulat ito sa kwaderno at ipaliwanag kung bakit iyon ang naisip
mong hakbang sa pagtugon sa epekto ng migrasyon.

c.Paglalapat

Panuto: Sa iyong palagay, ano-ano kaya ang mga pros and cons ng migrasyon sa
bahaging moral, sikolohikal, panlipunan, pinansiyal?

Moral Sikolohikal Panlipunan Pinansiyal

d.Paglalahat

Panuto: Ating alamin sa tekstong ito kung paano nagsimula ang migrasyon, ano
ang dahilan at epekto nito sa mamamayan at mga pamilya.
(Mula sa : http://www.slideshare.net/marcomed/grade-8-learning-module-values-education-edukasyon-sa-pagpapakatao )

1. Tungkol saan ang tekstong ito?Ano ang epekto ng migrasyon na dapat

harapin ng mga OFW?

2. Ano ang mga aspektong nagtulak sa kagustuhang makapagtrabaho sa ibang

bansa ang mga Pilipino? Ano ang mga mabuti at masamang epekto ng migrasyon
sa kabataan ng pamilya, katatagan at pang kultural na pananaw?

3. Kaninong pananaw ang ipinahihiwatig ng tekstong ito? Bakit kailangang

ipaabot ang impormasyong ito?
4. Sa kabila ng hamon ng migrasyon, ano ang mahihinuha natin sa kasabihan ni
St. Thomas Aquinas, “Itinuturing na ang pag-aasawa at ang buhay pagpapamilya
ay nauugnay sa kalikasan ng pagkatao”

8
e. Panapos na Pagtatasa

Binabati kita! Narating mo na ang bahagi kung saan ay tatayain ang iyong
nalalaman sa araling ito. Isulat ang letra ng iyong napiling sagot. Makikita mo lamang
ang kabuuan ng iyong nakuha pagkatapos mong masagutan ang lahat ng aytem.
Kung mataas ang iyong makukuha at makakapasa, maaari ka nang magpapatuloy
sa susunod na modyul. Subalit kung ang iyong nakuha ay mababa sa hinahangad
na lebel, ikaw ay kinakailangang bumalik at kunin ulit ang modyul na ito.

_____1. Ang globalisasyon ay may mabuti at di mabuting epekto sa pamumuhay ng

mga tao. Alin sa mga sumusunod na larawan ang nagpapakita ng mabuting
dulot ng globalisasyon?

A.
http://tncandglobalisation.weebly.com/uploads/9/3/9/6/9396005/954661026.jpg?445

B.

http://bp0.blogger.com/_vEU5i2gWbjI/RlBRmAaqeGI/AAAAAAAAAFM/lSnmzDZLnaU/s320/ethical_investor.jpg

C.
 http://cdn.techipedia.com/wp-content/uploads/2008/02/pierre-global-feedback1.jpg

D.
https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcS_U-RrwG1NdoWjlQ5yhcgaclP

____2. Ano ang ibig sabihin ng migrasyong panlabas?

A. Mga manggagawang nagpapakahirap para sa pamilya
B. Mga nag TNT sa ibang bansa
C. Ito ay paglipat ang mga tao upang manirahan sa ibang bansa o paglabas
ng tao sa bansa.
D. Ito ay ang pagpasok ng mga dayuhan na gustong bumisita sa ibang bansa.

_____3. Ano ang tawag sa mga taong walang mapasukang trabaho kahit may
kakayahan at sapat na edukasyon?
A. Underemployed
B. Unemployed
C. Employed
D. Employment

_____4. Saan karaniwang nagmumula ang mga nandarayuhan?

A. Sila ay mula sa mas mahirap na bansa patungo sa mas mayamang
bansa.
B. Sila ay mula sa mas mayamang bansa patungo sa mas mahirap na
bansa.
C. Sila ay mula sa mayamang bansa patungo sa mayaman ding bansa.
D. Sila ay mula sa mahirap na bansa patungo sa mahirap ding bansa.

_____5. Ang globalisasyon ay laganap na sa kasalukuyang panahon. Panoorin ang

12 nilalaman ng video sa URL link na nasa ibaba. Ano nga ba ang konsepto
ng globalisasyon? https://www.youtube.com/watch?v=As3pWXoq_as
A. Ang globalisasyon ay daigdig na walang pagitan o hadlang sa mga bansa.
B. Ang globalisasyon ay isang suliraning panlipunan na pumipigil sa
kaunlaran ng mga bansa.
C. Ang globalisasyon ay isang isyung panlipunan na tumatalakay sa
pamahalaan, ekonomiya, relihiyon, teknolohiya, kapaligiran, komunikasyon at
kultura ng mga bansa sa daigdig.
 D. Ang globalisasyon ay bagong anyo ng malayang kalakalan, pagpapalitan
ng produkto, impormasyon at tao dahil sa pag-unlad ng teknolohiya.

______6. Mula sa larawan, ano ang positibong ipinapahiwatig nito sa ekonomiya ng

bansa?

http://ts1.mm.bing.net/th?id=HN.607988097568476000&pid=15.1&H=117&W=160

A. Maraming produktong banyaga ang nakararating sa iba’t ibang sulok ng

mundo.
B. Maraming krimen ang maaaring maganap mula sa iba’t ibang bansa.
C. Maraming pamilya ang nawawalay sa isa’t isa.
D. Maraming klaseng polusyon ang nangyayari sa iba’t ibang sulok ng
mundo.
10
______7. Bakit marami sa mga Pilipino ang umaalis ng bansa bilang OFW? A.
Dahil nais nilang makarating sa ibang bansa para magliwaliw.
B. Dahl nais nilang maiangat ang katayuan nila sa buhay.*
C. Dahil nais nilang mabisita ang kanilang mga kamag-anak sa ibang bansa.
D. Dahil nais nilang makakita ng dayuhang magaganda at gwapo.

______8. Sa mga bansang pinagmumulan ng refugees, Tulad ng Afghanistan

kung saan may digmaang sibil , paano ka makatutulong sa isyu? A. Pumunta
doon at makipagdigma.
B. Magpadala ng donasyon sa ahensiya ng United Nations.
C. Ipagwalang bahala ang nangyayari.
D. Kutyain ang mga tao sa Afghanistan.

______9. Paano nakatutulong ang globalisasyon sa sanhi ng migrasyon sa pag-

unlad ng bansa?
A. Sa pamamagitan ng migrasyon ay nakatutulong sila sa ekonomiya ng
bansa dahil sa remittances na kanilang pinapadala.
B. Sa pamamagitan ng migrasyon ay nagkakaroon ng brain drain sa
pinagmulang bansa. 13
C. Sa pamamagitan ng migrasyon ay nagkakaroon ng brawn drain sa 13
pinagmulang bansa
D. Sa pamamagitan ng migrasyon ay nangyayari ang transnational crime.

_____10. Malimit hindi nababanggit ang epekto ng migrasyon sa paggawa sa

tatanggap o nagpapadala ng lakas paggawa. Alin sa mga pahayag na ito
ang nagsasaad na nakakabenepisyo ang pagpapadala at pagtanggap ng
migranteng manggagawa?
A. Ito ay isang one-way flow na pabor sa bansang nagpapadala.
 B. Ang migranteng manggagawa ay isang asset sa nagpapadala at
tumatanggap na bansa kahit saan man sa mundo.
C. Ang mga migranteng manggaggawa ay pasanin ng tumatanggap na
bansa.
D. Napeperahan ng mga bansa ang kanilang ipinapadalang migranteng
manggagawa.

11

Aralin Epekto ng Migrasyon sa Aspetong

2 Politikal
a.

A. Pangkalahatang Ideya

Ang Aralin na ito ay denisenyo at isinulat para sa pangkaisipan. Ito ay

tumutulong na masuri at maunawaan ng mga mag-aaral ang dahilan ng migrasyon.
Ang saklaw ng aralin na ito ay naipapaliwanag at nasusuri ang mga epekto ng
migrasyon na dulot ng globalisasyon. Ihanda ang iyong sarili upang higit na
mapagtibay ang iyong pag-unawa tungkol sa paksang ito. Gamitin ang iyong mga
natutuhan sa bahagi ng Suriin upang maisagawa ng maayos ang mga gawain sa
susunod na bahagi ng aralin, ang Pagyamanin at Isagawa.

Aralin 2 – Epekto ng Migrasyon sa Aspetong Politikal

 Layunin

Pagkatapos ng modyul na ito. Inaasahang ang mga mag-aaral ay:

1. Nasusuri ang mga dahilan ng migrasyon na nakaaapekto sa pamumuhay ng tao,
2. Naipapaliwanag ang mga dahilan at epekto ng migrasyon isyung pampoltikal, 3.
Nakabubuo ng mungkahi sa mga isyung pang-ekonomiyang nakaaapekto sa
pamumuhay ng mamamayan dulot ng globalisasyon.

 Panimulang Pagtatasa

Panuto: Piliin at isulat ang titik ng tamang sagot sa patlang bago ang bilang.

_____1. Ang mga OFW ay tumutulong sa pagpapatatag ng ekonomiya ng bansang

kanilang pinanggalingan. A. Tama, nakakatulong.
B. Mali, dahil ‘di lahat sumasahod
C. Hindi , dahil wala silang pakialam
D. Minsan,kung magbibigay sila
_____2. Ang paghahanap ng ligtas na tirahan dulot ng kalamidad o terorismo ay
isa sa mga dahilan ng migrasyon.
A. Tama
B. Mali
C. Minsan
D. Hindi gaano

12
_____3. Bahagi rin ng mga migrante ang _____na lumikas sa kanilang sariling
bayan upang umiwas sa labanan, prosekusyon o karahasan at gutom sanhi
ng kalamidad.
A. Politika
B. Sosyal
C. Refugee
D. OFW

_____4. Isa sa mga sanhi o dahilan ng politikal na migrasyon kung saan ang mga
tao ay lumilisan sa kanilang lugar upang maghanap ng ligtas na tirahan.
A. Kalamidad
B. Kasal
C. Eleksyon
D. Pista

_____5. Dahilan ng migrasyon na kinakailangan ng tao ang lumikas upang

maiwasan ang kalamidad. Sa lugar na kanilang pupuntahan tataas ang
bilang ng populasyon. Maaring hindi na babalik ang iba dahil nakakuha na
ng magandang pagkakakitaan o tirahan.
A. Heograpikal
B. Sosyolohikal
C. Kritikal
D. Politikal

_____6. Nagpanukala ng tamang edad ng mga babaing manggagawa at

pagbabawal sa pagpasok ng mga domestic workers. Ito ay upang
 maiwasan ang mga walang sapat na papeles upang magtrabaho na
laganap sa ibat ibang panig ng mundo.
A. OFW
B. Land-based workers
C. Migrant
D. Undocumented migrants

_____7. Tawag ng mga Pilipinong nangingibang-bansa upang magtrabaho at

makatulong sa ekonomiya ng pamilya maging sa bansang kanyang
pinanggalingan.
A. Domestic workers
B. Overseas Filipino Worker
C. Factory Worker
D. Construction worker

_____8. Ahensiya na nangangalaga ng mga Overseas Filipino Worker saan man

panig ng mundo.
A. OWWA
B. PSA
C. DILG
D. DSWD

13

_____9. Ang Syria sa pangkasalukuyan ay nagkakaroon ng digmaang sibil na

siyang dahilan kung bakit umaalis ang mga mamamayan at naiiipit sila doon
lalo na ang mga nandarayuhan doon. Nagkakaroon ng forced evacuation
ang mga dayuhang nagtratrabaho sa mga lugar kung saan mainit ang
labanan. Kung ikaw ang kinatawan ng bansa, paano ka makatutulong sa
mga sibilyan at mga taong nandarayuhan?
A.Hayaan lamang ang mga bansa ng mga mamayang ito na mag-ayos ng
kanilang problema.
B. Makipag-ugnayan sa mga bansang kasangkot at gumawa ng plano tulad
ng pagpapadala ng peacekeepers.
C. Magpadala ng mga mandirigma upang pababain sa pwesto si Pres. Assad.
D. Awayin ang mga sibilyan sa kanilang kapabayaan.

_____10. Paano nakatutulong ang globalisasyon sanhi ng migrasyon sa pag-unlad

ng bansa?
A. Sa pamamagitan ng migrasyon ay nakatutulong sila sa ekonomiya ng
bansa dahil sa remittances na kanilang pinapadala.
B. Sa pamamagitan ng migrasyon ay nagkakaroon ng brain drain sa
pinagmulang bansa.
C. Sa pamamagitan ng migrasyon ay nagkakaroon ng brawn drain sa
pinagmulang bansa
D. Sa pamamagitan ng migrasyon ay nangyayari ang transnational crime.

 Dating Alam
 Bago mo umpisahan ang araling ito balikan ang mga mahalagang aral sa
paksang migrasyon.

Sagutan ang mga katanungan sa ibaba.

1. Ano-ano ang mga ahensiya na tumutulong sa mga kababayang nasa ibang

bansa?

2. Paano nakatutulong sa ekonomiya ng bansa ang mga OFW?

Ngayon ay may sapat ka nang kaalaman at pag-unawa tungkol sa epekto ng

migrasyon sa panlipunan. Maaari ka nang tumungo sa susunod na bahagi ng
modyul upang higit na mapalalim at mapalawak pa ang iyong pag-unawa tungkol sa
paksang ito.
B.Paglalahad

GLOBALISASYONG POLITIKAL
Kasabay ng paglaganap ng globalisasyong ekonomikal at sosyo-kultural ay ang
paglakas ng globalisasyong politikal. Globalisasyong politikal na maituturing ang
mabilisang ugnayan sa pagitan ng mga bansa, samahang rehiyunal at maging ng
pandaigdigang organisasyon na kinakatawan ng kani-kanilang pamahalaan.

14
Tulad ng nabanggit sa unang bahagi ng aralin, ang mga kasunduang bilateral at
multilateral sa pagitan ng mga bansa ay nagbigay daan sa epektibo at episyenteng
ugnayan ng mga bansa na nagdulot naman ng mabilis na palitan ng mga produkto,
ideya, kahusayang teknikal at maging ng migrasyon ng kani-kanilang mamamayan.
Ang ugnayang diplomatiko ng Pilipinas sa Australia, China, Japan, South Korea,
Thailand, US at iba pang mga bansa ay nagdala ng mga oportunidad pang-
ekonomiko at pangkultural sa magkabilang panig. Halimbawa nito ang economic and
technical aid na ibinibigay ng ilang bansa sa Pilipinas. Nariyan ang JICA Project ng
Japan, BEST Project ng Australia, military assistance ng US, at mga tulad nito.
Sa Timog-Silangang Asya naman halimbawa, kinakitaan ang mga bansang
miyembro ng Association of Southeast Asian Nations (ASEAN) ng mas maigting na
ugnayan sa nagdaang mga taon na isa sa nagbigay daan sa mabilis na pag-angat
ng ekonomiya ng rehiyon. Kasalukuyang pinaghahandaan ng mga bansang kaanib
nito ang ASEAN Integration sa taong 2030 na naglalayong mapaigting ang
koordinasyon ng bawat isa upang higit na maging maayos ang pamumuhunan,
kalakalan, at pagtutulungang politikal.
Ayon sa artikulo ni Prof. Randy David na pinamagatang “The Reality of Global”,
kaugnay sa globalisasyong politikal ay ang gampanin ng mga pandaigdigang
institusyon. Ang pandaigdigang organisasyong tulad ng United Nations, European
Union, Amnesty International at mga tulad nito ay nagpapatupad ng mga polisiya at
programang nakakatulong sa mga isyung dulot ng globalisasyon.
May magandang dulot ang globalisasyong politikal kung ang layunin nito ay tulungan
ang mga bansa upang higit na maisakatuparan ang mga programa at proyektong
mag-aangat sa pamumuhay ng mga mamamayan nito ngunit maaari rin itong
maging sagabal sa pag-unlad ng isang bansa kung ang kanilang interes ang
bibigyang pansin.
Kung tutuusin, hindi mapaghihiwalay ang manipestasyong ekonomikal, politikal at
kultural sa usaping globalisasyon. Ang mga ito ay sabay-sabay na nagpapabago ng
buhay ng maraming tao hindi lamang sa Pilipinas kundi maging sa buong mundo.
Lokal na ekonomiya, dapat palakasin

Pinapatotohanan ng krisis pandaigdig na hindi dapat iasa ang kabuhayan ng

mga Pilipino sa pangingibang-bansa, at ang ekonomiya ng Pilipinas sa dolyar na
kanilang ipinapadala.
Ayon sa Migrante, pagpapalakas ng lokal na ekonomiya ang tanging
pangmatagalang solusyon sa krisis. “Kahit kalahati pa ng populasyon ang
magabroad, hindi lalakas ang ekonomiya hangga’t walang pambansang
industriyalisasyon at reporma sa lupa na lilikha ng trabaho,” sabi ni Martinez.
Inaasahang titindi pa ang krisis ng kapitalismo. Magpapatuloy ang pagtumal
ng ekonomiyang lokal at pandaigdig. Nasusukat at naipapakita ito ng mga
estadistika. Ang hindi kailanman masusukat ay ang mga sakripisyo ng milyun-
milyong migranteng Pilipino na lalong walang seguridad, at lalong
pinagsasamantalahan, sa gitna ng krisis.
http://pinoyweekly.org/new/2011/10/migrasyon-sa-gitna-ng-krisis-pandaigdig/

15

Sa kabila ng masalimuot na mga nangyayaring dulot ng globalisasyon ay buong 6

pusong tinaguyod ng mga indibidwal ang bawat buhay na tinatamasa. Ang mga
epektong dulot nito ay may kagandahang dala tulad na lang ng pagtaas ng bilang ng
turismo sa Pilipinas. Kalaonan ay nagustuhan nila ang klima dito. Gumanda at
lumalaki ang kita ng mga ticketing office, Tourist spots, hotels, negosyong itatayo at
iba pang kaakibat na negosyo. Samantala meron ding ‘di magandang dulot o epekto
ito sa atin. Halimbawa ay ang mga maliliit na negosyante ay hindi kayang kalabanin
ang mga mayayamang inbestor.
Sa kabilang banda hindi mapipigil ang mga gustong mangingibang bansa upang
matakasan ang kahirapan at maka-ahon sa buhay ng may maipapa-aral at
maipapakain sa mga anak. Walang maibigay na trabaho at magandang sahod ang
ating bansa o gobyerno kaya’t marami ang nagdesisyong mag abroad na lang
upang giginhawa ang buhay alintana ang pangamba sa pupuntahang bansa.
Tumataas ang bilang ng mga bansang nakararanas at naaapektuhan ng
migrasyon. Ang mga bansang madalas puntahan o dayuhin tulad ng Australia, New
Zealand, Canada at United States ay patuloy pa ring dinadagsa at sa katunayan ay
nadadagdagan pa ang bilang ng mga bansang pinagmumulan nito. Malaking bilang
ng mga migrante ay mula sa mga bansa sa Asya, Latin America at Aprika.
 Ang kapal o dami ng mga nandarayuhan ay patuloy ang pagtaas sa iba’t ibang
rehiyon ng daigdig. Malaki ang implikasiyon nito sa mga batas at polisiya na
ipinatutupad sa mga destinasyong bansa. Hindi lamang iisang uri ng migrasyon ang
7 nararanasan ng halos lahat ng mga bansang nakapaloob sa usaping ito. May mga
bansang nakararanas ng labour migration, refugees migration at maging ng
permanenteng migrasyon nang sabay-sabay.
 Pagbuo ng konsepto
Malaki ang naging implikasyong politikal ng migrasyon sa mga bansang
nakararanas nito. Ang usaping pambansa, pakikipag-ugnayang bilateral at rehiyunal
at maging ang polisiya tungkol sa pambansang seguridad ay naaapektuhan ng isyu
ng migrasyon. Kaya naman, higit kailanman kinakailangan ang higit na kooperasyon
at ugnayan sa pagitan ng mga bansang kasangkot sa usaping ito.
Migration transition ay nagaganap kapag ang nakasanayang bansang
pinagmumulan ng mga nandarayuhan ay nagiging destinasyon na rin ng mga
manggagawa at refugees mula sa iba’t ibang bansa. Partikular dito ang nararanasan
ng South Korea, Poland, Spain, Morocco, Mexico, Dominican Republic at Turkey.
Ang tao ay naghahanap ng kapayapaan kaya naman kung magulo ang kanilang
lugar nililisan nila ang kanilang lugar at lumipat sa isang lugar na tahimik at
mapayapa. Ito ay tinatawag na migrasyong panloob. Ang ganitong kalakaran ay
matagal nang laganap sa iba’t-ibang bahagi ng mundo. Katulad sa nangyari sa
nakaraaang Marawi Seige, ang mga biktima ng karahasan at digmaan ay nagsilikas
at sapilitang iniwan ang kanilang lugar upang makaiwas sa pinsala at gulo.
Pumunta ang mga biktima sa kanilang mga kalapit lugar at mga kapamilya at doon
manirahan. Maroong pumirmi na sa kanilang nilipatan iyong iba naman ay bumalik
sa kanilang lugar sa kabila ng pangamba. Bahagi rin ng mga migrante ang refugee
na lumikas sa kanilang sariling bayan upang umiwas sa labanan, prosekusyon o
karahasan at gutom sanhi ng kalamidad. Sa ganitong sitwasyon mahihirapan ang
gobyernong kontrolin kung ang hanap ng tao ay pantawid gutom at buhay.

16
Ang tao ay naninirahan sa isang lugar kapag siya ay nakaramdam ng pagiging
komportable sa buhay. Klima at panahon ay mga kalagayang pangkapaligiran ay isa
din sa dahilan kung bakit may nagaganap na migrasyon. Halimbawa na lamang ang
ang mga lugar na biktima ng landslide o bagyo. Kinakailangan ng tao ang lumikas
upang maiwasan ang kalamidad. Sa lugar na kanilang pupuntahan tataas ang bilang
ng populasyon. Maaring hindi na babalik ang iba dahil nakakuha na nang
magandang
pagkakaitaan o tirahan. Hindi kontrolado ng gobyerno ang bilang ng taong
gustong manirahan sa isang lugar kaya’t sisiksikan sa lungsod o syudad
naninirahan.

 Gawain

Panuto: Dugtungan ang pangungusap sa ibaba kung ano ang iyong naisip nang
marinig mo ang epekto ng migrasyon sa aspetong politikal.
 Ang pumasok sa isipan ko
ay
________________________
________________________
________________________
________________________
_____________ ___________
________________________
________________________.

 Pagtatasa
Panuto: Ikaw ay gagawa ng isang Liham ng Pangako sa iyong magulang sa abroad.
(maaari ring kapatid o kamag-anak na nasa abroad ang bibigyan ng sulat)

LIHAM NG PANGAKO

______________
______________
______________

Mahal kong ______________,

___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
______________________________________________________

Nagmamahal,
________________________

17

Isulat sa kalahating papel ang iyong kasagutan sa mga tanong sa ibaba.

1. Ano ang implikasyon ng mas malaking bilang ng lalaking OFW’s kay sa mga
babaeng OFW’s?
2. Paano matutugunan ang mga problemang kinakaharap ng pamilyang naiiwan
ng magulang?
3. Kailangan bang kontrolin ang bilang ng mga taong gustong manirahan sa isang
lugar? Bakit?

c. Paglalapat
Panuto: Sagutin ang bawat kahon sa Synthesis Journal.
Synthesis Jornal
 Ano Ang Aking Ano ang Aking Mga Paano ko to
Ginawa? Natutuhan? Magagamit

d.Paglalahat

Panuto: Sa sitwasyon sa ibaba, basahing mabuti at magdesisyon kung ano ang

dapat at tamang gawin. Isulat ito sa isang buong papel.

Ang lungsod ng Kalilangan ay malawak at progresibo. Sagana ito sa yamang lupa

kung saan makikita ang mga bukirin na puno ng pananim at magandang tanawin
ang mga sakahan ng palay. Matiwasay at tahimik ang lugar ngunit nagkaroon ng
krisis ang lugar sanhi ng pandemic na COVID-19. Maraming gustong lumikas na
galing sa siyudad na karatig sa nasabing lugar at doon pansamantalang manirahan
hanggat hindi pa natatapos ang pandemiya. Kung ikaw ang alkalde sa lungsod,
paano mo tugunan ang mga sitwasyong kinakaharap at maging sanhi ng pagtaas ng
populasyon sa iyong nasasakupan? Ipaliwanag kung bakit iyon ang naging desisyon.

e.Panapos na Pagtatasa

Ating alamin ang lawak ng iyong nalalaman sa paksa ng modyul na ito sa

pamamagitan ng pagsagot sa Pre-test. Pindutin mo lamang ang letra ng iyong sagot
at kailangan mong sagutan ang lahat ng aytem. Pagkatapos ng iyong pagsagot ay
malalaman mo na agad ang iyong nakuha. Pakatandaan ang mga aytem na hindi
mo nasagot ng tama sapagkat mahahanap ang kasagutan nito habang
pinagpapatuloy mo ang modyul na ito.
Panuto: Piliin at isulat ang titik ng tamang sagot sa patlang bago ang bilang.

_____1. Ang mga OFW ay tumutulong sa pagpapatatag ng ekonomiya ng bansang

kanilang pinanggalingan. A. Tama, nakakatulong.
B. Mali, dahil ‘di lahat sumasahod
C. Hindi , dahil wala silang pakialam
D. Minsan,kung magbibigay sila
18
_____2. Ang paghahanap ng ligtas na tirahan dulot ng kalamidad o terorismo ay
isa sa mga dahilan ng migrasyon.
A. Tama
B. Mali
C. Minsan
D. Hindi gaano

_____3. Bahagi rin ng mga migrante ang _____na lumikas sa kanilang sariling
bayan upang umiwas sa labanan, prosekusyon o karahasan at gutom sanhi
ng kalamidad.
 A. Politika
B. Sosyal
C. Refugee
D. OFW

_____4. Isa sa mga sanhi o dahilan ng politikal na migrasyon kung saan ang mga
tao ay lumilisan sa kanilang lugar upang maghanap ng ligtas na tirahan.
A. Kalamidad
B. Kasal
C. Eleksyon
D. Pista

_____5. Dahilan ng migrasyon na kinakailangan ng tao ang lumikas upang

maiwasan ang kalamidad. Sa lugar na kanilang pupuntahan tataas ang
bilang ng populasyon. Maaring hindi na babalik ang iba dahil nakakuha na
ng magandang pagkakakitaan o tirahan.
A. Heograpikal
B. Sosyolohikal
C. Kritikal
D. Politikal
_____6. Nagpanukala ng tamang edad ng mga babaing manggagawa at
pagbabawal sa pagpasok ng mga domestic workers. Ito ay upang
maiwasan ang mga walang sapat na papeles upang magtrabaho na
laganap sa ibat ibang panig ng mundo.
A. OFW
B. Land-based workers
C. Migrant
D. Undocumented migrants

_____7. Tawag ng mga Pilipinong nangingibang-bansa upang magtrabaho at

makatulong sa ekonomiya ng pamilya maging sa bansang kanyang
pinanggalingan.
A. Domestic workers
B. Overseas Filipino Worker
C. Factory Worker
D. Construction worker

19
_____8. Ahensiya na nangangalaga ng mga Overseas Filipino Worker saan mang
panig ng mundo.
A. OWWA
B. PSA
C. DILG
D. DSWD

_____9. Ang Syria sa pangkasalukuyan ay nagkakaroon ng digmaang sibil na

siyang dahilan kung bakit umaalis ang mga mamamayan at naiiipit sila doon
 lalo na ang mga nandarayuhan doon. Nagkakaroon ng forced evacuation
ang mga dayuhang nagtratrabaho sa mga lugar kung saan mainit ang
labanan. Kung ikaw ang kinatawan ng bansa, paano ka makatutulong sa
mga sibilyan at mga taong nandarayuhan?
A.Hayaan lamang ang mga bansa ng mga mamayang ito na mag-ayos ng
kanilang problema.
B. Makipag-ugnayan sa mga bansang kasangkot at gumawa ng plano tulad
ng pagpapadala ng peacekeepers.
C. Magpadala ng mga mandirigma upang pababain sa pwesto si Pres. Assad.
D. Awayin ang mga sibilyan sa kanilang kapabayaan.

_____10. Paano nakatutulong ang globalisasyon sanhi ng migrasyon sa pag-unlad

ng bansa?
A. Sa pamamagitan ng migrasyon ay nakatutulong sila sa ekonomiya ng
bansa dahil sa remittances na kanilang pinapadala.
B. Sa pamamagitan ng migrasyon ay nagkakaroon ng brain drain sa
pinagmulang bansa.
C. Sa pamamagitan ng migrasyon ay nagkakaroon ng brawn drain sa
pinagmulang bansa
D. Sa pamamagitan ng migrasyon ay nangyayari ang transnational crime.

20

Aralin Epekto ng Migrasyon sa

3 Pangkabuhayan
a.Pangkalahatang Ideya

Ang aralin na ito ay denisenyo at isinulat para sa pangkaisipan. Ito ay

tumutulong na masuri at maunawaan ng mga mag-aaral ang dahilan ng migrasyon.
Ang saklaw ng aralin na ito ay naipaliliwanag at nasusuri ang mga dahilan ng
migrasyon na dulot ng globalisasyon. Sa araling ito ikaw ay magsusuri at maisa-isa
ang mga dahilan na dulot ng migrasyon. Ihanda ang iyong sarili upang higit pang
mapagtibay ang iyong pag-unawa tungkol sa paksang ito. Gamitin ang iyong mga
natutuhan sa bahagi ng Suriin upang maisagawa ng maayos ang mga gawain sa
susunod na bahagi ng aralin, ang Pagyamanin at Isagawa.

Aralin 3 –Epekto ng Migrasyon sa Pangkabuhayan

 Layunin
Pagkatapos ng modyul na ito, inaasahang ang mga mag-aaral ay:

1. Nasusuri ang mga epekto ng migrasyon na nakaaapekto sa pamumuhay ng tao,

2. Natutukoy ang mga mabuti at masamang epektong dulot ng migrasyon na dulot
ng globalisasyon
3. Naiuugnay ang iba’t ibang epekto ng globalisasyon sa migrasyon bilang isyung
panlipunan,
4. Nagkakaroon ng kamalayan sa sitwasyon ng mga OFW sa ibang bansa.

 Panimulang Pagtatasa

Panuto: Piliin sa mga salita sa loob ng kahon ang wastong sagot na angkop sa
bawat pagganap. Isulat ang titik sa nakalaang ispasyo bago ang bilang.

A. Kahirapan E. Pagtangkilik
B. Alternative Learning System F. Diploma
C. Remittances G. Globalisasyon
D. Pamilya H. New Family Code E.1994
I. TESDA

_____1. Sa ating kultura, ang _________ ang siyang institusyon na naghuhubog sa

mga mamamayan ng lipunan, ang dapat mangalaga at magbigay ng
proteksiyon sa kaniyang mga miyembro.

_____2. Isa sa mga pangyayaring lubusang nakapagpabago sa buhay ng tao sa 1

kasalukuyan ay ang __________________.

_____3. Ang mga kabataan ay nagkakaroon ng masidhing __________sa

produktong dayuhan kaya nakakaligtaan ang ating mga sariling produkto.
21
_____4. Ang mga OFW ay tumutulong sa pagpapatatag ng ekonomiya ng Pilipinas
sa pamamagitan ng _______.
_____5. Isa sa mga nagiging epekto ng migrasyon sa katatagan at pangkultural na
pananaw natin sa pamilyang Pilipino.

_____6. Sa panahon ni Pangulong Fidel V. Ramos nabuo ang ahensiyang ito upang
iangat ang antas ng mga kakayahan at bigyang kaalaman ang bawat
manggagawang Pilipino.

_____7. Ang mga batang walang kakayahan na makapasok sa formal school

paaralan ay binibigyan ng pagkakataon ng Department of Education na
makapag-aral sa pamamagitan ng _______________.

_____8.Ano ang makukuha o matatangap ng studyante sa ALS kapag siya ay

nakapasa sa A&E test?

_____9. Pinagtibay ng __________ ang pamilya ang siyang institusyon na

naghuhubog sa mga mamamayan ng lipunan.

_____10.Kailan itinatag ang ahensiyang tumutulong sa paghubog ng kasanayan ng

mga manggagawang ng Pilipino o TESDA?

 Dating Alam

Bago mo umpisahan ang panibagong aralin, balikan muna na natin ang mga
epektong dulot ng globalisasyon sa migrasyon sa aspetong pampolitika.
1. Anong batas ng Pilipinas ang naging proteksiyon ng mga manggagawang Pinoy
sa ibang bansa?
2. Anong ahensiya ang nangangalaga sa mga Overseas Filipino Worker?
3. Sino ang tinatawag na undocumented workers?

b. Paglalahad

Sa pagdami ng umaalis, mas maraming pumapasok na salapi at nagkaroon

ng matatag na pamumuhay. Ang perang pinapadala ng mga OFW’s ay ang
pinakamalaking pakinabang sa bansa sa pandarayuhan. Dahil sa pera, naragdagan
ang kinikita ng pamilya at tumaas ang antas ng kanilang pamumuhay at nabawasan
2 ang kahirapan. Natutugunan ang pangangailanagn at nagbuo ng samahan na
nagbibigay tulong sa bansa. Maraming dulot ang migrasyon isa na dito ang
pangkabuhayan ng mamamayang Pilipino. Ang pagkakaroon ng trabaho ay sapat
upang nakatulong sa sarili, pamilya, kaibigan at sa bansa. Huwag ugaliin ang umasa
sa iba tiyak na giginhawa.
Mga solusyon sa unemployed

22

TESDA
 Ito ay unang naitatag bilang batas ng dating Pangulo na si Ginoong Fidel V.
Ramos ng ika-Agosto 25, 1994. Ang pagsasama-sama ng National Youth Council
(NMYC), Department of Labor and Development (DOLE), TheBureau of Technical
and Vocational Education (BTVE) Department of Education, Culture and Sports
(DECS), Bureau of Local Employment (BLE)ang nagbigay daan upang mabuo ang
TESDA. Ang batas na ito ay may layunin na paigtingin ang partisipasyon at
pagtutulungan ng pamahalaan, industriya, teknikal, bokasyonal at pribadong sektor
para iangat ang antas ng mga kakayahan at bigyang kaalaman ang bawat
manggagawang Pilipino.

Alternative Learning System

Sa Pilipinas, ang mga batang walang kakayahan na makapasok sa paaralan
ay binibigyan ng pagkakataon ng Department of Education. Ikaw ay magsasanay sa
loob ng 10 buwan o maaring higit pa at pagkatapos nito ay bibigyan ka ng
³Accreditation & Equivalency Test´. Dito malalaman3 kung ang iyong natutunan ay
katumbas ba ng diploma sa mababa o mataas na paaralan. Sa mga edad na 12
pababa, ito ay katumbas ng diploma para sa elementarya at sa edad 15-16 naman,
ito ay katumbas ng diploma para sa hayskul. Ang pagkuha ng Alternative Learning
System ay may dalawang paraan. Sa pamamagitan ng modules o sa pamamagitan
ng internet. Isa sa kilalang personalidad na nakinabang dito ay ang tanyag na
boksingerong si Manny Pacquiao. Siya ay nakatapos lamang ng unang antas ng
hayskul at kumuha ng ALS at nakamit ang diploma para sa hayskul na nagbigay
daan sa kanya upang ipagpatuloy ang pag-aaral sa kolehiyo. 60% sa mga walang
trabaho na aking na nasiyasat ay nagsabi na ang di nila pagtatapos ng pag-aaral
naging dahilan kung kayat wala silang mahanap na maayos na trabaho. 40% naman
ang nagsabi na hindi angkop ang kurso nila sa mga trabahong maaari nilang
pasukan.

Puntahan ang website na ito, https://www.youtube.com/watch?v=hXMgA1l8j4Y "

Kagyat at Pangmatagalang Solusyon sa Krisis sa Trabaho" upang mapanood ang
video. Mula sa mga datos at impormasyon na nagmula sa iba’t ibang pinagkunan,
iyong timbangin ang implikasyon ng mga desisyong mungkahi ng ating pamahalaan
o organisasyon na may kakayahan na magbigay solusyon sa suliranin sa paggawa.

 Pagbuo ng konsepto

Hindi maikakaila ang mga nagiging epekto ng migrasyon sa katatagan at

pangkultural na pananaw natin sa pamilyang Pilipino. At ito ay dulot ng kahirapan,
mababang sweldo, at kakulangan ng trabaho na siyang patuloy na dahilan upang
mangibang bansa ang mga Pilipino. Sa ating kultura, ang pamilya ang siyang
institusyon na naghuhubog sa mga mamamayan ng lipunan, ang dapat mangalaga
at magbigay ng proteksiyon sa kaniyang mga miyembro. Ito ay pinagtibay ng The
New Family Code (Executive Order No. 209 as amended by Executive Order no.
227) “The Family, being the Foundation of the nation, is a basic social institution
which public policy cherishes and protect.” At ito ay dapat matugunan ng lipunan sa
bawat pamilyang Pilipino. Sa kasalukuyang makabagong panahon, unti-unting
nagbabago ang pananaw ng mga Pilipino sa ganitong konsepto ng pagpapamilya
dahil na rin sa mga ibang epekto na dulot ng migrasyon.
 23
Ang pagbabago sa mga pagpapahalaga at pamamaraan sa pamumuhay sa kabila
ng patuloy na pagtugon sa mga gastusing pampamilya, ang mga anak na naiiwan ay
masyadong nahihikayat sa mga materyal na bagay dala ng mas maluwag na
pagtatamasa sa mga naipapadala ng magulang. Ang mga kabataan ay nagkakaroon
ng masidhing pagtangkilik sa produktong dayuhan kaya nakakaligtaan ang ating
mga sariling produkto. At ang patuloy na pagbabalik at paghahangad na
makapagtrabaho sa ibang lugar ay dahilan na hindi makapagserbisyo sa kapwa
mamamayan at sa sariling bayan ang ilan sa mga Pilipino. Ang mga ito ay ilan sa
mga pagbabago ng kamalayan sa pagpapahalaga at pamamaraan sa pamumuhay
ng pamilyang Pilipino.

 Gawain
Basahin ang salawikain na galing kay Adam Smith at ipaliwanag kung ano ang ibig
sabihin nito.

“ Labor was the first price,

the original purchase-
money that we paid for all
things. It was not by gold
or by silver, but by labor,
that all wealth of the word,
was originally purchased”

Hanapin at panoorin ang weblink na ito https://www.youtube.com/watch?v=fBdDEAV5rF8 upang

mapanood at masusuri ang epektong dulot ng migrasyon sa bansa. Mabuti nga ba
ang migrasyon? Paano ito nakakaapekto sa mga bansang nilisan at bansang
pinuntahan?
 Pagtatasa

Basahin ang nasa loob ng kahon at gumawa ng tula patungkol sa mga OFW,
magulang na nagpakalayo at nagtratrabaho alang-alang sa kanilang pamilya.
Maging malikhain sa paggawa nito.
Si Leonil, 20 anyos ay drop -out sa high school noong siya ay nag4 -aaral.
Naghihintay lang siya ng padalang pera ng kaniyang ina na nasa Italy.
Ginagastos niya ang perang padala sa sugal, alak, at babae. Naging pabaya
siya sa pag-aaral at sa buhay niya. Sa kasalukuyan ay inaayos niya ang
buhay
kaniyang at nag-aaral sa isa sa unibersidad sa Batangas. Subalit,
nasayang na niya ang napakaraming lumipas na taon at perang nilustay,
nasayang sa kabila ng pagsasakripisyo ng kaniyang mga magulang. Hango sa
totoong buhay, (The Plight of Children of OFWs’, Gina Melgar at Rene
Borromeo, 2008).
 24

Isa sa mga pangyayaring lubusang nakapagpabago sa buhay ng tao sa

kasalukuyan ay ang globalisasyon. Mula paggising, pagpasok sa paaralan,
panonood ng telebisyon at maging sa hapag-kainan ay mababanaag ang
manipestasyong ito. Paano nito binago ang ating pamumuhay? Nakikita mo ba ang
iyong sarili sa hinaharap bilang isang manggagawa sa ibang bansa? Nakabuti ba
ang pangingibangbayan sa kabila ng pagtitiis na mapalayo sa mga mahal sa buhay?
Ito ang mga katanungan na dapat isaalang –alang dahil karamihan ang
pagsasakripisyo ay nauuwi sa wala at pagsisi. Kung mayroon mang kakayahan na
magagamit upang pagkakakitaan mas mainam itong palaguin at gamitin ng sa
ganoon ay kikita at giginhawa ang buong pamilya sa tabi ng bawat isa. Solusyunan
ang kahirapan, Trabaho ang kailangan upang ang mamamayan ay hindi na
mangingibang bayan.

Maraming dahilan kung bakit nangingibang bansa ang mga manggagawang

Pilipino. Ito ay may mabuti at di mabuting dulot sa pamilyang Pilipino at maging sa
isang ekonomiya ng bansa. Kung ikaw ay anak ng isang manggagawa, alin ang
pipiliin mo? Manatili sa bansa o mangibang bansa ang mga propesyonal mong mga
magulang?
c. Paglalapat
Ang inyong pangkat ay hahatiin sa dalawang panig at magpahiwatig ng inyong
saloobin, paniniwala o pananaw tungkol sa isyu sa pamamagitan ng isang debate on
–line.
Pumunta sa website sa ibaba at sundin ang panuto.
www.CreateDebate.com
1. Mag log-in o magpa miyembro sa www.createdebate .com
2. Hintayin na ang ipinasok na title at positions ng guro ay maging Public na.
3. Kapag miyembro na ay maaaring mag post ng mga arguments o saloobin tungkol
sa panig na napili ayon sa pagkakahati ng grupo.
4. Inaasahan na ang sumasali ay nag-oobserba ng tamang ettekita sa paglalagay ng
mga post sa debate forum.
5. Gumamit lamang ng tamang pagkakakilanlan sa debate forum upang mabigyan
ng pansin ang mga mag-aaral na sumali sa online-debate.
d. Paglalahat
Panuto: Punan ang talahanayan ayon sa mga hinihinging datos.
Epekto ng Migrasyon
Aspeto Mabuti di-mabuti
Pangkabuhayan

Paggawa

Ekonomiya ng bansa
 Pamilya ng manggagawa

25
e.Panapos na Pagtatasa

Panuto: Piliin sa mga salita sa loob ng kahon ang wastong sagot na angkop sa
bawat pagganap. Isulat ang titik sa nakalaang ispasyo bago ang bilang.

A. Kahirapan E. Pagtangkilik
B. Alternative Learning System F. Diploma
C. Remittances G. Globalisasyon
D. Pamilya H. New Family Code E.1994
I. TESDA

_____1. Sa ating kultura, ang _________ ang siyang institusyon na naghuhubog sa

mga mamamayan ng lipunan, ang dapat mangalaga at magbigay ng
proteksiyon sa kaniyang mga miyembro.

_____2. Isa sa mga pangyayaring lubusang nakapagpabago sa buhay ng tao sa

kasalukuyan ay ang __________________.

_____3. Ang mga kabataan ay nagkakaroon ng masidhing __________sa

produktong dayuhan kaya nakakaligtaan ang ating mga sariling produkto.

_____4. Ang mga OFW ay tumutulong sa pagpapatatag ng ekonomiya ng Pilipinas

sa pamamagitan ng _______.

_____5. Isa sa mga nagiging epekto ng migrasyon sa katatagan at pangkultural na

pananaw natin sa pamilyang Pilipino.

_____6. Sa panahon ni Pangulong Fidel V. Ramos nabuo ang ahensiyang ito upang
iangat ang antas ng mga kakayahan at bigyang kaalaman ang bawat
manggagawang Pilipino.

_____7. Ang mga batang walang kakayahan na makapasok sa formal school

paaralan ay binibigyan ng pagkakataon ng Department of Education na
makapag-aral sa pamamagitan ng _______________.

_____8.Ano ang makukuha o matatangap ng studyante sa ALS kapag siya ay

nakapasa sa A&E test?

_____9. Pinagtibay ng __________ ang pamilya ang siyang institusyon na

naghuhubog sa mga mamamayan ng lipunan.

_____10.Kailan itinatag ang ahensiyang tumutulong sa paghubog ng kasanayan ng

mga manggagawang ng Pilipino o TESDA?
 26

Susi sa Pagwawasto

Epekto ng Migrasyon Aspektong Panlipunan

ARALIN 1 ARALIN 1 Panimualng Pagtatasa/
Dating Alam: ang guro na ang mag papasya sa Panapos na Pagtatasa
Tamang Sagot. 1.c
Paglalahad: ang Guro na ang mag papasya sa 2.c
Tamang Sagot. 3.b
Pag-buo ng Konsepto: Gawain ang Guro na ang mag 4.a
papasya sa tamang Sagot. 5.d
Pagtatasa: ang Guro na ang mag papasya sa tamang 6.a
sagot 7.b
Paglalapat ang Guro na ang mag papasya sa Tamang 8.b
sagot.
9.a
Paglalahat: ang Guro na ang mag papasya ng tamang
10.b
sagot.

Epekto ng Migrasyon sa Aspektong Politikal

ARALIN 2 ARALIN 2 Panimulang Pagtatasa/

Dating Alam: ang guro na ang mag papasya sa panapos na pagtatasa
Tamang Sagot. 1.a
Paglalahad: ang Guro na ang mag papasya sa 2.a
Tamang Sagot. 3.c
Pag-buo ng Konsepto: Gawain ang Guro na ang mag 4.a
papasya sa tamang Sagot. 5.d
Pagtatasa: ang Guro na ang mag papasya sa tamang 6.d
sagot 7.b
Paglalapat ang Guro na ang mag papasya sa Tamang 8.a
sagot. 9.d
Paglalahat: ang Guro na ang mag papasya ng tamang 10.d
sagot.
Epekto ng Migrasyon sa Aspektong Pangkabuhay
ARALIN 3 ARALIN 3 Panimulang Pagtatasa/
Dating Alam: ang guro na ang mag papasya sa panapos na pagtatasa
Tamang Sagot. 1.a
Paglalahad: ang Guro na ang mag papasya sa 2.a
Tamang Sagot. 3.c
Pag-buo ng Konsepto: Gawain ang Guro na ang mag 4.a
papasya sa tamang Sagot. 5.d
Pagtatasa: ang Guro na ang mag papasya sa tamang 6.d
sagot 7.b
Paglalapat ang Guro na ang mag papasya sa Tamang 8.a
sagot. 9.d
Paglalahat: ang Guro na ang mag papasya ng tamang 10.d
sagot.
 27

Sanggunian

Antonio Eleanor L., Dallo Evangeline M., Imperial Consuelo M., Samson
Maria Carmelita B., at Soriano Celia D. Kayamanan Mga Kontemporaryong
isyu, Binagong Edition
Learners Manual, Mga Kotemporaryong Isyu Araling Panlipunan Grade 10
http//.google.com
28