MISIR

SANAT VE MİMARİSİ
MISIR TARİHİ
 Eski İmparatorluk

(MÖ 3000-2100)

 Orta İmparatorluk

(MÖ 2100-1560)

 Yeni İmparatorluk

(MÖ 1560-715)

 Geç Donem

(MO 715-332)

II.Ramses, Kuzey Suriye için Hititler'le Kadeş Savaşı yapmış (M.Ö.1296-M.Ö.1280), savaş sonunda
tarihin ilk yazılı antlaşması olan Kadeş Antlaşması imzalanmış ve Kuzey Suriye Hititlere
bırakılmıştır (M. Ö. 1 280).

Ege göçleri ve Persler Mısır İmparatorluğu’nu zayıflatmış, Makedonyalı Büyük İskender ise
Mısır uygarlığına son vermiştir (M.Ö 330).

BİLİM

Mısırlılar matematik, tıp, astronomi ve geometri biliminde ilerlemişlerdi. Tarihte Pi sayısını

bulanlar Mısırlılardır.

Bir yılı 365 gün hesaplamışlar ve 12 aya bölmüşlerdir.

Tarihte ilk güneş takvimini kullanan Mısırlılar.

Mısır’ın kendine özgü, hiyeroglif adı verilen resim yazısı vardır. Bu tür yazıda anlatılmak
istenen olaylar, her biri farklı anlama gelen resimlerle sağlanır.

 MISIR MİMARİSİ

(Mezar - Tapınak - Saray)

İlk mezarlar duvarları kerpiç olan, üzeri toprakla örtülü basit odalar biçimindedir.

Mastaba: Üstü yatay olarak kesilmiş piramit biçiminde toprak altı mezar yapısıdır. Mısır’ın ilk
dönem mezar yapılarındandır.

İçinde dinsel törenin yapıldığı bir bölüm ile toprak altında bulunan mezar odası yer
almaktadır.

Mastabalar, firavun ailesinden ölen kimseler, rahipler ve memurlar için yapılmıştır.

Firavunlar için yapılmış anıtsal mezarlar ise, Mısır’ın sembolü olan Piramitlerdir.
 İlk biçimleri basamaklı olan piramitlere en eski örnek, Sakkara’da bulunan Firavun Coser’e
(Zoser) ait olandır.

Firavunların gücünü simgeleyen piramitlerin en güzel örnekleri; Gize kentinde bulunan:

Keops, Kefren ve Mikerinos’a ait olanlardır.

Piramitlerin içlerinde çeşitli koridorlar ve koridorlardan birinin sonunda da kralın taş lahdinin
bulunduğu bir mezar odası vardır.

Lahit: Taş, kil, ağaç, bronz gibi maddelerden yapılan, içine ölülerin konulduğu sandukadır.

Piramitlere, iki yanında sfenkslerin yer aldığı bir yol ile bağlanan tapınakların girişinde, Pilon yer alır.

Pilon: Anıtsal giriş. Tapınak girişinde yer alan iki yüksek kule.

Pilonun önünde veya iki yanında bulunan obeliskler vardır.

Obelisk: Kare kesitli, yukarıya doğru incelen ve ucu sivri biten dikili taşlardır.

Bunların her yüzünde yukarıdan aşağıya doğru uzanan hiyeroglif şeritler bulunmaktadır.

Hiyeroglif: Resim yazı.

Girişin iki yanında anıtsal boyutta firavun heykelleri de yer almıştır.

Pilonun hemen gerisinde, tören günlerinde halkın toplandığı sütunlarla çevrili büyük bir avlu
yer alır.

Hipostil denilen büyük salonlar avluya bitişik olarak yapılmıştır.

Hipostil: Yüksek ve sık sütunların bir çatı ile örtülü olduğu büyük salon.

MISIR SANATI

Mısır’da heykel ve resim sanatı, mimariyi tamamlayan bir unsur olarak görülmüştür.

Mezar odaları ve tapınakları süsleyen heykel ve resim örnekleri, eski Mısır yaşamı hakkında
bize bilgi veren önemli kaynaklar olmuştur.

Mısır’da mumyacılığın gelişmesi heykel sanatını olumlu yönde etkilemiştir.

Mumya

Reçine, tarçın, soğan ve kokulu mür ile karıştırılmış ağaç talaşı "Natron" tozu sodyum karbonat veya
Sodyum Kloritten oluşan özel bir karışımdır.

Büyük boyutlu firavun heykelleri taştan, küçük boyutlu heykeller ise; ahşap, kireç taşı, fil dişi,
kemik ve altın gibi malzemelerden yapılmıştır.

Mısır’da heykeller ya ayakta dururken ya da oturur halde yapılmıştır.

Ayrıca tanrıların, firavunların, devlet memurlarının sfenksleri ve çeşitli hayvanların

heykelleri de yapılmıştır.

Ayakta duran heykellerde; vücut ağırlığı her iki bacağa eşit olarak dağıtılmış, bazen sol ayak bir adım
önde gösterilmiştir.
 Baş, omuzlar üzerinde dik olarak yer almış, kollar ise gövdeye paralel olarak aşağıya doğru
sarkıtılmıştır. Bu simetrik duruşa “FRONTAL duruş” denir.

Mısır rölyefleri, mimariyi süsleyici ve onu tamamlayıcı bir unsur olarak mezar yapılarının
duvarlarında, sütun ve payelerinin yüzeylerinde yer almıştır.

Rölyef: Kabartma alçak ve yüksek rölyef olarak ayrılır.

Bunlarda figürlerin etrafı oyularak yapılan ‘alçak kabartma’, dış çizgileri ve iç ayrıntıları derin
olan ‘yüksek kabartma’ tekniği kullanılmıştır.

Kabartmaların konusunu; tanrı, kral ve günlük hayata ilişkin tasvirler oluşturur.

Bunlar bazı kurallara uyularak yapılmıştır.

Tanrı ve kral figürleri diğer figürlerden daha büyük ölçülerde yapılmış; gözler ve omuzlar
cepheden, baş, göğüs, kollar, bacaklar ve ayaklar profilden (yandan) gösterilmiştir.

Mısır resim sanatı örnekleri içinde yer alan Freskolar, ıslak kil tabakası ile sıvanmış yüzeylere, alçı
sürüldükten sonra boyalarla renklendirilerek yapılmıştır.

Resimlerde derinlik yoktur ve yüzeysel bir anlatım görülür.

Resimlerde; dini törenler, tanrılar ve günlük hayattan alınan sahneler konu olarak işlenmiştir.

Kutsal olarak kabul edilen; boğa, köpek ve şahin gibi hayvanların da resmedildiği görülür.