TEMA 2:

HISTORIA MEDIEVAL
TEMA 2: HISTORIA MEDIEVAL
 TEMA 2: HISTORIA MEDIEVAL

1. OS MUSULMÁNS NA PENÍNSULA IBÉRICA: ETAPAS POLÍTICAS

Emirato dependente
de Damasco (714-756)
Emirato de Córdoba
(756-929)
Califato de Córdoba
(929-1031)
Primeiros reinos de
Taifas (1031)
Segundos reinos de
Taifas (1145)
Terceiros reinos de
Taifas (1219)
Reino Nazarí de
Granada (fin en 1492)
 TEMA 2: HISTORIA MEDIEVAL

1. OS MUSULMÁNS NA PENÍNSULA IBÉRICA: ETAPAS POLÍTICAS

Época de maior
esplendor

Califato de
Córdoba
(929-1031)
 TEMA 2: HISTORIA MEDIEVAL

1. OS MUSULMÁNS NA PENÍNSULA IBÉRICA: ETAPAS POLÍTICAS

SOCIEDADE Economía
musulmana COMERCIAL

♦ Árabes ♦ Nobres
♦ Actividades artesanais
♦ Bérberes ♦ Comerciantes
♦ Desenvolvemento comercial
♦ Muladís ♦ Artesáns
♦ Economía monetaria
♦ Mozárabes ♦ Campesiños
♦ Melloras agrícolas
♦ Xudeus ♦ Escravos
♦ Desenvolvemento urbano
♦ Eslavóns
 TEMA 2: HISTORIA MEDIEVAL

2. RECONQUISTA E REPOBOACIÓN: ETAPAS (VIII - X)

RECONQUISTA RECONQUISTA
(zona occidental) (zona oriental)

(Século VIII) (Século VIII)

Reino de MARCA
ASTURIAS HISPÁNICA

(Século XI) (Século XI)

Reino de LEÓN Reino de PAMPLONA
Reino de GALICIA Condado de ARAGÓN
Condado de CASTELA

(Século X)
(Século X)
Condado de
Condado de
BARCELONA
PORTUGAL
 TEMA 2: HISTORIA MEDIEVAL
2. RECONQUISTA E REPOBOACIÓN: ETAPAS (XI - XV)
RECONQUISTA

(Antes de 1035)
Reino de
PAMPLONA
con Sancho III

(Despois de 1035)
Reino de ARAGÓN
Reino de CASTELA Antes 1035

(Século XII)
Reino de NAVARRA
Coroa de ARAGÓN
Reino de PORTUGAL

(Século XIII)
Coroa de CASTELA

(1492)
FIN da Reconquista Despois de 1035
 TEMA 2: HISTORIA MEDIEVAL
2. RECONQUISTA E REPOBOACIÓN: MODELOS DE REPOBOACIÓN

REPOBOACIÓN

Don Xaime I, pola graza de Deus rei de Aragón (…) ♦ Presura (séculos VIII - X)
damos e condecemos a todos os habitantes de Vila
Real, que decidimos que se establecerá nos termos de ♦ Cartas de poboamento e
[cita os límites]. Nestes temos teredes dereito ao uso cartas forais
das augas, leñas, herbas, pedra, cal e demais cousas
necesarias para o voso uso e o do voso gando,
♦ Doazóns ás ordes militares
libremente e en paz. (…) ♦ Repartimentos
Concedémosvos, a perpetuidade, un mercado a
celebrar os sábados e unha feira anual no tempo que
vos queirades, sempre que non sexa ao mesmo tempo
que a feira de Castellón ou doutros lugares próximos.
(…)
Porén, retemos para nós os fornos, muíños, a
carnicería (…). Por nós e os nosos sucesores
declarámosvos e facémosvos libres, durante dez anos,
de ter que darnos peitía, questía, cea, exército e
cabalgada [servizos que debían aos señores].

Carta de poboamento de Vila Real (Castellón), 1274

Carta puebla de Ciudad Real

 TEMA 2: HISTORIA MEDIEVAL
2. RECONQUISTA E REPOBOACIÓN: MODELOS DE REPOBOACIÓN

Eu, o rei Afonso (…) confirmo a Sepúlveda o foro que tivo na época do meu
avó e en tempos dos condes Fernán González e García Fernández (…):

Que non paguen portádego en ningún mercado. (…) Se algunha persoa de

Sepúlveda dese morte a outra dalgún lugar de Castela, pague a oitava parte.
(…) Se algunha persoa de Sepúlveda dese morte a algún de Castela e foxe
ata o río Douro, que ninguén o persiga. (…) Se alguén trouxese doutra terra
muller ou filla allea ou calquera cousa obtida delitivamente e chegase a
introducila en Sepúlveda, que ninguén lla toque. (…) Quen atope diñeiro
baixo a terra, non dea nada do mesmo nin ao rei nin ao señor. (…) Cando
veña o rei á cidade, non sexan forzados a dar pousada nas súas casas.

ALFONSO VI, rei de Castela. Confirmación da carta foral de Sepúlveda

(1076)
 TEMA 2: HISTORIA MEDIEVAL
3. O RÉXIME FEUDAL E A SOCIEDADE ESTAMENTAL

SOCIEDADE
ESTAMENTAL

Carácter PRIVILEXIADOS
piramidal
♦ Posúen honores e títulos

♦ Non pagan impostos

♦ Son xulgados por leis e
tribunais especiais
♦ Exercen a xustiza
 TEMA 2: HISTORIA MEDIEVAL
3. O RÉXIME FEUDAL E A SOCIEDADE ESTAMENTAL

MANSO

Unidade de
explotación familiar
(casa e terras de
cultivo)

É propiedade do
SEÑOR

É cedido ao
CAMPESIÑO a
cambio de
prestacións e censos
 TEMA 2: HISTORIA MEDIEVAL
3. O RÉXIME FEUDAL E A SOCIEDADE ESTAMENTAL

SOCIEDADE
ESTAMENTAL

Carácter
piramidal
NON PRIVILEXIADOS

♦ Pagan numerosos impostos

♦ Mediante a encomenda
convértense en servos ou
vasalos
BURGUESES ♦ Están adscritos ás terras
que traballan
 TEMA 2: HISTORIA MEDIEVAL
3. O RÉXIME FEUDAL E A SOCIEDADE ESTAMENTAL

MESTA

Asociación de
gandeiros do reino
de Castela

Dirixido polo
Consello da Mesta

Explotación da
ovella meiriña (la)
 TEMA 2: HISTORIA MEDIEVAL
3. O RÉXIME FEUDAL E A SOCIEDADE ESTAMENTAL

Dependencia
RÉXIME persoal de obrigas
FEUDAL mutuas
(homenaxe)

Entre rei FEUDO

e nobres

Entre Dereitos
nobres señoriais

♦ Exercen xustiza
♦ Nomean autoridades
♦ Cobran impostos
♦ Detentan monopolios
(muíños, fornos)
 TEMA 2: HISTORIA MEDIEVAL
3. O RÉXIME FEUDAL E A SOCIEDADE ESTAMENTAL

Concepción do Poder Real

AUTORITARIA PACTISTA

Castela Aragón
Navarra
Señoríos Vascos

PREPONDERANCIA CASTELÁ
(menos limitacións ao poder real)
 TEMA 2: HISTORIA MEDIEVAL
4. AS CRISES BAIXOMEDIEVAIS: CRISES DEMOGRÁFICAS

Crises de subsistencia
DESCENSO
DEMOGRÁFICO
Epidemias Peste Negra
(1348)
Consecuencias

♦ Redución da produción agrícola

♦ Paralización do comercio
♦ Presión nobiliaria para compensar
perdas
 TEMA 2: HISTORIA MEDIEVAL
4. AS CRISES BAIXOMEDIEVAIS: PROBLEMAS SOCIAIS

PROBLEMAS
SOCIAIS

Revolta foránea de Mallorca

(1450-1452)

Enfrontamento entre a Busca e a Biga

en Barcelona (1450-1462)

Conflito remensa en Cataluña (1462-

1486)

Revolta irmandiña (1431, 1467-1469)

 TEMA 2: HISTORIA MEDIEVAL
4. AS CRISES BAIXOMEDIEVAIS: PROBLEMAS SOCIAIS

REVOLTAS IRMANDIÑAS

IRMANDADE GRAN GUERRA

FUSQUENLLA IRMANDIÑA
(1431) (1467-1469)