‫اصول و طراحی مفهومی ‪piping‬‬

‫ساپورت گذاری و تحلیل تنش‬

‫مدرس‪ :‬علی مانی زاده‬

‫شرکت مهندسین مشاور موننکو ایران ‪-‬زمستان ‪94‬‬
 ‫جلسه اول‬
‫طبقه بندی تنش ها در سیستم های لوله کشی‬

‫کانال تلگرامی‬
‫‪@Pipingclass‬‬
 ‫‪ .1‬طبقه بندی تنش ها در سیستم های لوله کشی‬

‫انتخاب تکیه گاه مناسب در سیستم لوله کشی بسیار حساس است‪ ،‬زیرا که هدف از قرار‬
‫دادن تکیه گاه برای لوله‪ ،‬کاهش نیروهای وارده بر آن است‪ .‬اگرچه بسیاری از موارد انتخاب‬
‫تکیه گاه در استانداردها و کد های مورد استفاده در لوله کشی نیامده است ولیکن قرار دادن‬
‫تکیه گاه اشتباه در سیستم موجبات وارد آمدن بار اضافی بر لوله کشی را سبب می شود‪.‬‬

‫برای مثال اگر در خط لوله ای از دو ساپورت ‪ ،line stop‬بر روی یک خط افقی نصب کنیم‪،‬‬
‫خط افزایش دما خواهد داشت‪ ،‬در نتیجه افزایش طول کمانش می کند‪.‬‬
‫آنچه که درارتباط با شکست متریال‪ ،‬استانداردها و قوانین طراحی سیستم لوله‬
‫کشی صنعتی باید به آنها توجه کرد عبارتند از‪:‬‬

‫‪ .1‬تغییر شکل های بیش از حد معمول پالستیکی خطوط لوله‬

‫‪ .2‬ترکیدگی با ترک ناشی از نیروهای وارده خارجی‬

‫‪ .3‬خستگی ناشی از بارهای دوره ای‬

 ‫‪ 1.1‬انواع تنش های وارده بر خط لوله‬

‫‪ .1‬تنش های اولیه ( ‪)Primary Stress‬‬

‫‪ .2‬تنش های ثانویه(‪)Secondary Stress‬‬

‫‪ .3‬تنش های حداکثر(‪)peak stress‬‬

 ‫تنش های اولیه‬

‫‪:Sustain Load .1‬‬

‫این گونه و بارها بر اساس نیروهای مکانیکی بر سیستم اعمال می گردد و در‬
‫تمام طول عمر عملیاتی سیستم وجود دارند و شامل نیروهای وزنی و فشاری‬
‫می شود‪ .‬برای جلوگیری و مقابله با این نیروها باید از تکیه گاه هایی استفاده‬
‫نمود تا در مقابل وزن لوله‪ ،‬وزن سیال درون خط لوله‪ ،‬وزن عایق‪ ،‬وزن‬
‫متعلقات( مانند شیرآالت – اتصاالت و غیره) و همینطور وزن خود تکیه گاه ها‬
‫بطور مناسب و مطمن مقاومت نماید‪.‬‬
 ‫تنش های اولیه‬

‫‪:Occasional Loads .1‬‬

‫این گونه و بارها شامل بارهایی همچون بار های پریودیک مانند بار ناشی از وزن برف‪ ،‬زلزله‪،‬‬

‫عملکرد شیرهای اطمینان و غیره است‪ .‬معموال جهت اعمال این بار ها بروی خط لوله بصورت‬

‫افقی است و گاها ممکن است بصورت عمودی نیز به سیستم وارد گردد‪ .‬در حالیکه بارهای‬

‫ناشی از حالت ‪ ،sustain‬عمودی است‪.‬‬

‫این گونه بارها معموال بارهایی دینامیکی هستند که توسط مهارکننده های صلب راحتر جذب‬

‫می شوند‪.‬‬
 ‫تنش های اولیه‬

‫‪:Expansion loads .1‬‬

‫این گونه و بارها که با تغییر درجه حرارت سیستم لوله کشی و افزایش یا کاهش طول لوله‬

‫نیروهایی را در جهت محور به سیستم لوله کشی وارد می کند‪.‬‬

 ‫تنش های ثانویه‬

‫تنش های ثانویه بدلیل مقاومت سازه در مقابل تغییر مکان بدست می آید‪ ،‬چه در اثر انبساط و چه در اثر نقاط تکیه گاهی‪ .‬تنش های‬

‫ثانویه ماهیت خمشی دارند‪ .‬در این حالت در شرایط خاصی که نقاطی از سیستم تغییر شکل پیدا کند‪ ،‬بروز می نماید و اکز بصورت‬

‫مداوم وارد شود (سیکلی) منجر به شکست می شود‪.‬‬