KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA
Americano. Pilit nilang pinakalimutan sa mga
PANAHON NG KASTILA
Ipinag-utos ng hari espanya na turuan ang
mgakatutubo ng wikang kastila.Ngunit hindi nila
nasunodang utos ng hari bagkus sila ang nag-aral sa
wikangkatutubo sa tatlong dahilan:
1.Ayaw nilang mahihigitan ang kanilang talino ng
mgakatutubo.
2.Natatakot sila baka maghimagsik ang mga
katutubolaban sa kanila.
3.Nangangambang baka magsumbong sa hari
ngEspanya ang mga katutubo tungkol sa
kabalbalangginawa ng mga Kastila sa Pilipinas.
PANAHON NGREBOLUSYONG PILIPINO
• Sa panahong ito ay namulat ang isipan at
damdamingmakabayan ng mga Pilipino.
• Dito naitatag ang “kartilya ng Katipunan” na
nakasulatsa wikang Tagalog.
• Sa panahong ito ay maraming naisulat na mga
akdangpampanitikan na siyang nagpapagising sa
damdamingmakabayan at sumibol ang
nasyonalismong Pilipino.
• Sa pamamagitan ng Biak na Bato (1897), nakasaad
na angwikang Tagalog ang siyang magiging wikang
opisyal ng Pilipinas.
PANAHON NG AMERIKANO
May pagbabagong nagaganap pagdating ng mga
Americano sa bansa.
Kabaligtaran ang nangyari sa panahon ng
Itinatag ng katanggapan ng Surian ng Wikang
katutubo ang wikang bernakyular at
sapilitangipagamit ang wikang Ingles.
BERNAKYULAR- “native language”
Malugod naman itong tinanggap ng ating mganinuno
sa kadahilanang :(1.) Uhaw ang ating mgakatutubo
sa edukasyong liberal. (2.) Mabuti angpakikitungo ng
mga amerikano sa mga katutubo.
EDUKASYONG LIBERAL- edukasyon na nagbibigay-
diin sa kultura ng tao.
Nagpatayo sila ng pitong pampublikongpaaralan sa
Maynila na kung saan ang mgasundalong Amerikano
ang kanilang unangnagging guro.
Monroe Educational Commission (1925)
Nagsasaad na mabagal matuto ang mga batang
Pilipino kung Ingles ang gamiting wikang panturo sa
paaralan batay sa ginawang sarbey.
Panukalang Batas Blg. 577 (1932)
– gamitin bilang wikang panturo sa mga
paaralangprimary ang mga katutubong wika mula
taongpanuruan 1932-1933.
PANAHONG PAGSASARILI
Saligang Batas ng 1935, Artikulo Blg. XIV, Seksyon 3
– ay nagsasabing ang kongreso ay gagawa ng
hakbang tungosa pagpapatibay at pagpapaunlad ng
isang wikangpambansa na ibabatay sa isa sa mga
umiiral nakatutubong wika sa kapuluan.
Pagtibayin ang Batas Komonwelt Blg. 184 (1936).
Pambansana binigyan ng kapangyarihang gumawa
ng mga pag-aaral sa lahat ng mga sinasalitang wika
sa kapuluan.
Nobyembre 9, 1937
– Isinumite ng mga miyembro ngSWP kay
Pangulong Quezon ang kanilangrekomendasyong
tagalog ang gagamiting batayansapagpili ng wikang
pambansa.
Disyembre 30, 1939
– Nagkabisa ang kautusangTagapagpaganap Blg.
134 na wikang tagalog anggawing batayan sa pagpili
ng wikang pambansa ngPilipinas. Ito ay ipinahayag
ni Pangulong Quezon sapamamagitan ng brodkast sa
radio mula saMalacanang.
Disyembre 13, 1939- Nailimbag ang kauna-
unahangBalarilang Pilipino na siyang bunga ng
walang pagod napagsusumikap at pagmamalasakit
sa wika ni G. Lope K.Santos na kinikilalang
“Ama ng Balarilang Pilipino.”
Balarila- agham o pag-aaral sa pagkaka ugnay-
ugnay ng wika.
Ang Balarilang Filipino
Dala ng sunod-sunod na pagbabago at
modernisasyon ng wikang pambansa (na kilala na
ngayon bilang Filipino) ay maraming aklat ang
nalimbag na nagmumungkahi ng pagbabago sa
Matandang Balarila. Isa na rito ang Makabagong
Balarilang Filipino (1977;2003) nina Alfonso O.
Santiago at Norma G. Tiangco. Sa aklat na ito'y
napapangkat ang may sampung bahagi ng
pananalita sa ganitong pamamaraan:
A. Mga salitang pangnilalaman (Content Words)
Mga Nominal
Pangngalan (noun) - pangalan ng tao, hayop, bagay,
pook, katangian, at pangyayari.
Panghalip (pronoun) - mga pamalit sa pangngalan.
Pandiwa (verb) - mga salitang nagsasaad ng kilos.
Mga Panuring
Pang-uri (adjective) - mga salitang naglalarawan sa
pangngalan at panghalip.
Pang-abay (adverb) - mga salitang naglalarawan sa
pandiwa, pang-uri at kapwa nito pang-abay.
B. Mga Salitang Pangkayarian (Function Words)
Mga Pang-ugnay
Pangatnig (conjunction) - mga salitang nag-uugnay
ng dalawang salita, parirala o sugnay
Pang-angkop (ligature) - mga katagang nag-uugnay
sa panuring at salitang tinuturingan
Pang-ukol (preposition) - mga salitang nag-uugnay
sa isang pangngalan sa iba pang salita
Mga Pananda
Pantukoy (article) - mga salitang laging nangunguna
sa pangngalan o panghalip
Pangawing o Pangawil (linking) - salitang
nagkakawing ng paksa (o simuno) at panaguri
Abril 1, 1940, kautusang Tagapagpaganap Blg. 263
– dito ipinalimbag ang diksyunaryong Tagalog-Ingles
atng Balarilang ng Wikang Pambansa upang
magamit ngpaaralan sa buong kapuluan.
Hunyo 19, 1940
– dito sinimulang ituro angpambansang
wikangnakabatay sa Tagalog sa mgaparalang
pribado at pampubliko.
PANAHON NG HAPON
 Sumiklab ang ikalawang digmaangpandaigdig
at nasarado ang mga paaralan.
 Pagkatapos ng digmaan ay binuksan muli
angmga paaralan at ipinagamit ang wikang
katutubo bilang wikang panturo at
pinakalimutan ang wikang Ingles.
 Naging maunlad sa panitikan ang Pilipinas.
 Inalis ang kurikulum ang wikang Ingles
atsapilitang ipinaturo ang wikang pambansa
atwikang Niponggo.
 Binigyang diin ang Niponggo sa mgapaaralan
at Institusyon.
Nobyembre 30,1943
– Nilagdaan ni Pangulong Jose P. Laurel ang
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 10 na nagtakda
ngilang repormang pang-edukasyon, isa sa mgaiyon
ay ang pagtuturo ng wikang pambansasa lahat ng
publiko at pribadong paaralan nghayskul ,kolehiyo
at unibersidad.
Enero 3, 1944
– Binuksan ang isang Surianng tagalogna tulad ng
Surian ng Niponggoupang ituro ang mga tagalog sa
mga gurongdi-tagalog.
PANAHON NG REPUBLIKA
Hulyo 4, 1946- Ipinalaba sa BatasKomonwelt Blg.
570 na ang wikangpambansa ay isa ng wikang
opisyal saPilipinas.
1946-Ang wikang pambansa ay tatawaging “Wikang
Pambansang Pilipino.”
Proklamasyon Blg. 13 noong Marso 26,1954
– ay nilagdaan ni Pangulong RamonMagsaysay ang
tungkol sa pagdiriwang ngLinggo ng Wika tuwing
Marso 29- Abril 4.
Proklamasyon Blg. 186 noong Setyembre23,1955 na
nagsasabing inilipat ang petsa ngpagdiriwang ng
Linggo ng Wika sa Agosto 13-19 na kung saan
itinapat ang huling araw ng pagdiriwang sa
kaarawan ni Pangulong ManuelL. Quezon na
binigyang karangalan
“Ama ng Wikang Pambansa.”
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 7 noong Agosto
13,1959 na nagsasabing na ang wikang pambansa
ay Pilipino.
Kautusang Pangkagawaran Blg. 96 (1967)
– napangalanan sa Pilipino ang mga gusali
attanggapan ng ating pamahalaan.
Resolusyon Blg. 70 (1970)
– ay nagsasabing ang wikang pambansa ay nagging
wikang panturo sa antas elementarya.
Memorandum Sirkular 488, Hulyo29, 1971.Humiling
sa lahat ngtanggapan ng pamahalaan namagdaos ng
palatuntunan sapagdiriwang ng lingo ng
Wikangpambansa tuwing Agosto 13-19.
PANAHON NG BAGONG LIPUNAN
Resolusyon Blg. 73 (1973)
– iniluwal ang patakarang bilingguwal. Ito ay ang
paggamit ngwikang Ingles at Pilipino bilang midyum
ngpagtuturo sa mga tiyak na aralin at bilang
hiwalayna asignatura sa kurikulum mula unang
baiting ngmababang paaralan hanggang Kolehiyo sa
lahat ngpaaralan.
Noong 1974-75
– ay sinimulang ipatupad angpatakarang
Edukasyong Bilingguwal.
Ipinalabas ang mga aklat ng
“Mga Katawagang sa Edukasyong Bilingguwal”
noong 1975 upangmabilis na maipalaganap ang
bilingguwalismo.
Memorandum Serkular 77 (1977)
– pagsasanayng mga pinuno at kawani ng mga
pamahalaanglocal sa paggamit ng wikang Pilipino sa
mgatransaksyon,komunikasyon at korespondensya.
Lumabas ang kautusang Pangministri Blg. 22(1978)
na nag uutos ng pagkakaroon ng 6 nayunit na
Pilipino sa lahat ng kurso sa tersyaryaat 12 yunit sa
mga kursong pang-edukasyon.
Kautusang pangministri Blg. 40 (1979)
– ang mgaestudyante sa medisina, dentisa ,
abogasya atpaaralang gradwado ay magkaroon na
rin ngasignaturang Pilipino pati na rin ang
mgaestudyanteng dayuhan.
Memorandum Sirkular Blg. 80-86 (Nobyembre 1980 )
– nag-aatas sa lahat ngmga gobernador at mayor ng
Pilipinas saisa-Pilipino ang mga Sagisag-opisyal.
Kautusang Pangministri Blg. 102 Batas Republika Blg. 7104 (Agosto14,1991)
– nagtatakda ng mga Sentro sa Pagsasanayng mga – nilikha ang komisyon Sa Wikang Filipino (KWF)
guro sa Pilipino bilang midyum ngpagtuturo sa antas bilang alinsunod saArtikulo XIV, Seksyon 9 ng
tersyarya. 1987konstitusyon.
Constitutional Commission (Setyembre10, 1983) Hulyo 15, 1997
– nagpatibay na ang Pilipino aya awin bilan Wikan – nilagdaan atipinalabas ni Pangulong Fidel
Pambansa. V.Ramos ang Proklamasyon Blg.1041 na
nagpapahayag ngtaunang pagdiriwang ng Buwanng
PANAHON NG KASALUKUYAN
Wikang Pambansa mulaAgosto 1-31 na dating
Oktubre 12,1986- pinagtibay angimplementasyon ng Linggo ngWika.
paggamit ng Filipinobilang pambansang wika, gaya
ngisinasaad sa 1987 konstitusyon ngPilipinas
(artikulo 4 seksyon6).
“Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino.
Samantalang nililinang ito ay dapat payabungin at
pagyamaninpa saligsa umiiral na wika sa Pilipinas at
iba pang wika.”
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 117 (Enero 1987)
– ang dating Surian ng WikangPambansa ng (SWP)
ay pinalitan ng Linanganng mga Wika sa Pilipinas
(LWP).
Kautusang Pangkagawaran Blg.84 (1988)
– nag-aatas sa lahat ng opisyal sa DECS
naisakatuparan ang kautusangtagapagpaganap Blg.
335 na nag-uutos nagamitin ang Filipino sa lahat
ngkomunikasyon at transakyon ngpamahalaan.
Marso 19, 1989
– ipinalabas ng kalihimIsidro Carino ng
Edukasyon , kultura atPalakasan ang kautusang
pangkagawaranBlg. 21 na nagtagubilin na gamitin
ang Filipino sa pagbigkas ng panunumpa
ngkatapatan sa Saligang Batas at sa bayan natin.