KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA Republika.

” Sina Isabelo Artacho at

Felix Ferrer ang siyang
1. Panahon ng Kastila (1521-1898)
bumalangkas ng saligang batas na
Ipinag-utos ng hari ng Espanya na
ito.
turuan ang mga katutubo ng wikang
3. Panahon ng Amerikano (1898-1946)
Kastila ngunit hindi ito sinunod bagkus
Pilit na pinakalimutan sa mga
ang mga kastila ang nag-aral sa wikang
katutubo ang wikang bernakular at
katutubo sa tatlong dahilan:
sapilitang ipagamit ang wikang
1. Ayaw nilang mahihigitan ang
Ingles.
kanilang talino ng mga katutubo.
Malugod itong tinanggap ng ating
2. Takot silang baka maghimagsik ang
mga ninuno sa kadahilanang:
mga katutubo laban sa kanila.
1. Uhaw ang ating mga katutubo
3. Nangangambang baka magsumbong
sa edukasyong liberal.
sa hari ng Espanya ang mga
2. Mabuti ang pakikitungo ng mga
katutubo tungkol sa mga
Amerikano sa mga katutubo.
kabalbalang ginawa ng mga Kastila
Nagpatayo sila ng pitong
sa Pilipino.
pampublikong paaralan sa Maynila
Sapilitan ang ginawang pag-aaral sa
na kung saan ang mga Thomasites
wikang bernakular.
(Sundalong Amerikano) ang
Ipinagamit ang wikang katutubo at hindi
kanilang naging unang guro.
itinuro ang wikang Kastila.
Monroe Educational Comission
Nagbukas sila ng pribadong paaralan na
(1925)- nagsasaad na mabagal
ang layunin ay ituro ang relihiyon.
matuto ang mga batang Pilipino
Ang mga prayle ay nagsulat ng mga
kung Ingles ang gamiting wikang
aklat panggramatika, at diksyunaryo sa
panturo sa paaralan batay sa
mga katutubong wika.
ginawang sarbey.
2. Panahon ng Rebolusyong Pilipino (1896-
Panukalang Batas Blg. 577 (1932)-
1898)
gamitin bilang wikang panturo sa
Sa panahong ito namulat ang isipan
mga paaralang primary ang mga
at damdaming makabayan ng mga
katutubong wika mula taong
Pilipino.
panunuran 1932-1933.
Dito naitatag ang “ Kartilya ng
4. Panahon ng Pagsasarili (1935-1940)
Katipunan” na nakasulat sa wikang
Saligang Batas ng 1935, Artikulo
Tagalog.
Blg XIV, Seksyon 3 ay nagsasaad
Sa panahong ito ay maraming
na ang kongreso ay gagawa ng
naisulat na mga akdang
hakbang tungo sa pagpapatibay at
pampanitikan na siyang nagpagising
pagpapaunladng isang wikang
sa damdaming makabayan at
pambansa na ibabatay sa isa sa mga
sumibol ang nasyonalismong
umiiral na katutubong wika sa
Pilipino.
kapuluan. Ayon sa Saligang Batas
Sa pamamagitan ng Biak na Bato
na ito, ang Ingles at Kastila ang
(1897), nakasaad na ang wikang
mananatiling opisyal na wika
Tagalog ang siyang magiging
hanggang hindi nagtatadhana ng iba
wikang opisyal ng Pilipinas. Ayon
ang batas.
sa Artikulo VIII ng Saligang Batas
Pagtibayin ang Batas Komonwelth
ng Biak na Bato, “Tagalog ang
Blg. 184 (1936)- initinatag ang
magiging opisyal na wika ng
tanggapan ng Surian ng Wikang
 Pambansa (SWP) na binibigyan ng
kapangyarihang gumawa ng mga
pag-aaral sa lahat ng mga
sinasalitang wika sa Kapuluan. Ang
batas na ito ay isinulat ng isang
batikang mahistrado na si Norberto
Romualdez.
Nobyembre 9, 1937. Isinumite ng
mga miyembro sa Surian ng Wikang
Pambansa kay Pangulong Quezon
ang kanilang rekomendasyong
Tagalog ang gagamiting batayan sa
pagpili ng wikang pambansa.
Disyembre 30, 1937. Nagkabisa ang
Kautusang Tagapagpaganap Blg.
134 na Wikang Tagalog ang
gawing batayan sa pagpili ng
wikang pambansa ng Pilipinas. Ito
ay ipinahayg ni Pangulong Quezon.
Disyembre 13, 1939. Nalimbag ang
kauna-unahang Balarilang Pilipino
na siyang bunga ng walang pagod
na pagsusumikap at pagmamalasakit
sa wika ni G. Lope K. Santos na
kinikilalang “Ama ng Balarilang
Pilipino.”
Abril 01, 1940- Kautusang
Tagapagpaganap Blg. 263, dito
ipinalimbag ang diksyunaryong
Tagalog-Ingles at ng Balarila ng
Wikang Pambansa upang magamit
sa mga paaralan sa buong kapuluan.
Hunyo 19, 1940. Dito sinimulang
ituro ang pambansang wikang
nakabatay sa Tagalog sa mga
paaralang pribado at pampubliko.
5. Panahon ng Hapon (1942- 1945)
Sumiklab ang ikalawang digmaang
pandaigdig at nasarado sandali ang
mga paaralan.
Pagkatapos ng digmaan ay binuksan
muli ang mga paaralan at ipinagamit
ang wikang katutubo bilang wikang
panturo at pinakalimutan ang
wikang Ingles.
Naging maunlad sa panitikan ang
Pilipinas. (Gintong Panahon ng
Panitikan ng Pilipinas)
Inalis sa kurikulum ang wikang
Ingles at sapilitang ipinaturo ang
wikang pambansa at wikang
Nihonggo.
Binigyang-diin ang Nihonngo sa
mga paaralan at institusyon.
Nobyembre 30, 1943. Naglagda si
Pangulong Jose P. Laurel ng
Kautusang Tagapagpaganap Blg.
10 na nagtakda ng ilang repormang
pang-edukasyon, isa sa mga iyon ay
ang pagtuturo ng wikang pambansa
sa lahat ng publiko at pribadong
paaralan ng hayskul, kolehiyo, at
unibersidad.
Enero 03, 1944. Binuksan ang isang
Surian ng Tagalog na tulad ng
Surian ng NIhonggo upang ituro ang
Tagalog sa mga gurong di-Tagalog.
6. Panahon ng Republika
Hulyo 04, 1946. Ipinalabas sa Batas
Komonwelt Blg. 570 na ang wikang
pambansa ay isa nang wikang
opisyal sa Pilipinas.
1946. Ang wikang pambansa ay
tatawaging “Wikang Pambansang
Pilipino.”
1951. Ang wikang pambansa ay
tatawaging “Wikang Pilipino.”
Proklamasyon Blg. 13 noong
Marso 26, 1954 ay nilagdaan ni
Pangulong Ramon Magsaysay ang
tungkol sa pagdiriwang ng Linggo
ng Wika tuwing Marso 29- Abril 4.
Proklamasyon Blg. 186 noong
Setyembre 23, 1955 nanagsasabing
inilipat ang petsa ng pagdiriwang ng
Linggo ng Wika sa Agosto 13-19 na
kung saan itinapat ang huling araw
ng pagdiriwang sa kaarawan ni
Pangulong Manuel L. Quezon na
binigyang karangalang “Ama ng
Wikang Pambansa.”
 Kautusang Tagapagpaganap Blg.
7 noong Agosto 13, 1959 na
nagsasabing ang wikang pambansa
ay Pilipino.
Kautusang Pangkagawaran Blg.
96 (1967) na pangalanan sa Pilipino
ang mga gusali, edipisyo, at
tanggapan n gating pamahalaan.
Resolusyon Blg. 70 (1970) ay
nagsasabing ang wikang pambansa
ay naging wikang panturo sa antas
elementarya.
Memorandum Sirkular 488. Hulyo
29, 1971. Humiling sa lahat ng
tanggapan ng pamahalaan na
magdaos ng palatuntunan sa
pagdiriwang ng Linggo ng Wikang
Pambansa tuwing Agosto 13-19.
7. Panahon ng Bagong Lipunan
Resolusyon Blg. 73 (1973)- iniluwal
ang patakarang Bilinggwal. Ito ay
ang paggamit ng Ingles at Pilipino
bilang midyum ng pagtuturo sa mga
tiyak na aralin at bilang hiwalay na
asignatura sa kurikulum mula unang
baitang ng mababang paaralan
hanggang kolehiyo sa lahat ng
paaralan.
Noong 1974-1975 ay sinimulang
ipinatupad ang Patakarang
Edukasyong Bilinggwal.
Ipinalabas ang mga aklat ng “Mga
Katawagan sa Edukasyong
Bilinggwal” noong 1975 upang
mabilis na maipalaganap ang
bilinggwalismo.
Memorandum Sirkular 77 (1977)-
pagsasanay ng mga pinuno at
kawani ng mga pamahalaang local
sa paggamit ng wikang Pilipino sa
mga transaksyon, komunikasyon at
korespondensya.
Lumabas ang Kautusang
Pangministri Blg. 22 (1978) na
nag-uutos ng pagkakaroon ng 6
yunit na Pilipino sa lahat ng kurso sa
tersyarya at 12 na yunit sa mga
kursong pang-edukasyon.
Kautusang Pangministri Blg. 40
(1979)- ang mga estudyante sa
medisina, dentist, abogasya at
paaralang gradwado ay magkaroon
na rin ng asignaturang Pilipino pati
na rin ang mga estudyanteng
dayuhan.
Memorandum Sirkular Blg. 80-86
(Nobyembre 1980)- nag-aatas na
lahat ng mga gobernador at mayor
sa Pilipinas na isa-Pilipino ang mga
Sagisag-Opisyal.
Kautusang Pangministri Blg. 102-
nagtakda ng mga Sentro sa
Pagsasanay ng mga guro sa Pilipino
bilang midyum ng pagtuturo sa
antas tersyarya.
Constitutional Commission
(Setyembre 10, 1983)- nagpatibay
na ang Pilipino ay gagawin bilang
Wikang Pambansa.
8. Panahon ng Kasalukuyan
(Oktubre 12, 1986)- pinagtibay ang
implementasyon ng paggamit ng
Filipino bilang pambansang wika,
gaya ng isinasaad sa 1987
Konstitusyon ng Pilipinas
(Artikulo XIV, Seksyon 6). “Ang
wikang pambansa ng Pilipinas ay
Filipino. Samantalang nililinang ito
ay dapat payabungin at pagyamanin
pa salig sa umiiral na wika sa
Pilipinas at iba pang wika.”
Kautusang Tagapagpaganap BLg.
117 (Enero 1987)- ang dating
Surian ng Wikang Pambansa (SWP)
ay pinalitan ng Linangan ng mga
Wika sa Pilipinas (LWP).
Kautusang Pangkagawaran Blg.
84 (1988)- nag-aatas sa lahat ng
opisyal sa DECS na isakatuparan
ang Kautusang Tagapagpaganap
Blg. 335 na nag-uutos na gamitin
ang Filipino sa lahat ng
Komunikasyon at transaksyon ng
pamahalaan.
Marso 19, 1989- ipinalabas ni
Kalihim Isidro Cariño
Edukasyon, Kultura at Palakasan
ang Kautusang Pangkagawaran Blg.
21 nanagtagubilin na gamitin ang
Filipino sa pagbigkas ng panunumpa
ng katapatan sa Saligang-Batas at sa
bayan natin.
Batas Republika Blg. 7104
(Agosto 14, 1991)- nilikha ang
Komisyon sa Wikang Filipino
(KWF) bilang alinsunod sa Artikulo
XIV, Seksyon 9 ng 1987
Konstitusyon.
CHED Memorandum Blg. 59
(1996)- nagtadhana sa panuntunan
sa pagpapatupad ng New General
Education Curriculum (NGEC) para
sa antas tersyarya, 9 yunit para sa
mga estudyante ng kursong
Humanities, Social Sciences at
Communication (HUSOCOM), 6
nayunit para sa estudyante ng
kursong Engineering, Marine,
Science, Mathematics, Business,
Agriculture, atbp. At nagbabago sa
deskripsyon at nilalaman n mga
kurso sa Filipino 1 (Sining ng
Pakikipagtalastasan), Filipino 2
(Pagbasa at Pagsulat sa Iba’t Ibang
Disiplina) at Filipino 3 (Retorika).
Hulyo 15, 1997- nilagdaan at
ipinalabas ni Pangulong Fidel V.
Ramos ang Proklamasyon Blg.
1041 na nagpapahayag ng taunang
pagdiriwang ng Buwan ng Wikang
Pambansa mula Agosto 1-31 na
dating Linggo ng Wika.
Taong 2001 ipinalabas
Komisyon ng Wikang Filipino
(KWF ang awtput ng proyekto.
Nirebisa ang 1987 Patnubay sa
Ispeling ng 2001 Revisyon ng
Alfabeto at Patnubay sa Ispeling ng
Wikang Filipino.
YUNIT 2: PAGPOPROSESO NG
IMPORMASYON PARA SA
ng
KOMUNIKASYON
Komunikasyon
Ang komunikasyon ay ang proseso ng
pagpapabatid ng mensahe mula sa
tagapaghatid tungo sa tagatanggap nito.
Nanggaling ito sa salitang Latin na
“communis” na ang kahulugan sa Ingles ay
“ordinary” at “karaniwan” naman kapag
isinalin sa Filipino.
Sangkot sa komunikasyon ang mga
sumusunod na makrong kasanayan sa pag-
aaral nito:
1) Pagsasalita
2) Pakikinig
3) Pag-unawa
4) Pagbasa
5) Pagsulat
Uri ng Komunikasyon
1. Komunikasyong Berbal
Ang komunikasyong ito ay ginagamitan ng
wika na maaaring pasulat o pasalita.
2. Komunikasyong Di-berbal
Ito ay mga kilos o galaw ng katawan at
kalidad ng tinig na kalukob ng mga
mensaheng berbal sa ating
pakikipagtalastasan.
Halimbawa:
Mga kilos ng katawan
- Pagtingin, ekspresyon ng mukha,
kumpas ng kamay, at tindig.
Kinesiks- ang tawag sa pag-aaral at
pagpapakahulugan ng galaw ng katawan.
Paralanguage- ito ay di-berbal na “tunog” na
ng ating naririnig at nagsasaad kung paano sinasabi
ang isang bagay.
Ang paralanguage ay binubuo ng;
1) Pitch – ito ang pagtaas o pagbaba ng
tono.
 2) Bolyum- ang paglakas o paghina ng
boses.
3) Bilis- ang tulin o dalas ng pagsasalita ng
tao.
4) Kalidad- ang klase ng boses sa
pagsasalita. Maaaring matinis, paos,
malamig, boses ipis, palaka
malamyos na boses.
Anyo ng Komunikasyon
1. Intrapersonal na Komunikasyon- ito ay
self-meditation na komunikasyon o ang
pakikipag-ugnayan ng tao sa kanyang sarili.
Ito ay ginagawa ng isang indibidwal sa
pagnanais na higit na maging produktibo.
2. Interpersonal na Komunikasyon- ito ay
komunikasyon ng ugnayan ng isang tao sa
iba pang tao. Nagaganap dito ang paikot na
proseso ng komunikasyon kung kayat hayag
na hayag ang tugon o feedback.
Dalawang tao lamang ang kasangkot sa
komunikasyong ito (ang nagpapadala at ang
tumatanggap)
3. Komunikasyong Pampubliko- ugnayan sa
pagitan ng isang tao at dalawa o higit pang
katao. Umaasa ang tagapaghatid ng mensahe
ng isang tugon.
Linyar ang komunikasyon nakapaloob
dito. Ibig sabihin, natatapos ang
komunikasyon kapag naiparating na ng
nagpapadala ng mensahe ang kanyang
mensahe sa kanyang tagapakinig.
Karaniwang ginagamit ang
komunikasyong pampubliko sa mga miting
de avance, seminar, o palihan.
4. Komunikasyong Pangmadla-
maihahalintulad sa komunikasyong
pampubliko ang komunikasyong pangmadla
sa kadahilanang parehong linyar ang
komunikasyong namamagitan sa dalawa.
Nagkaiba lamang ang mga ito sa
kasangkapang gamit sa pagpapadala ng
mensahe.
Direktang pakikipag-usap sa tao ang
sangkot sa komunikasyong pampubliko,
samantalang gumagamit pa ng kagamitang
pangkomunikasyon sa komunikasyong
pangmadla.
Komunikasyon at ang Proseso Nito.
at
Makapaghatid ng mensahi o impormasyon
ang pangunahing layunin ng komunikasyon at
ang maunawaan ito mula sa isang tao tungo sa
ibang tao o pangkat.
Inihahatid ng tagapaghatid (sender) ang
mensahe sa pamamagitan ng tsanel sa
tagatanggap (receiver) nito. Binubuo muna ng
tagapaghatid sa kanyang isipan ang ideya na
siyang magiging mensahe na isasalin sa ibang
tao upang bigyan ito ng interpretassyon at
kahulugan. Ang pagbuo ng mensahe at paghatid
nito sa iba ay tinatawag na encoding.
Mahalaga rin na malaman sa proseso ng
komunikasyon ang tinatawag na siklo ng
pagtugon (feedback cycle). Kadalasan na
umiikot ang proseso ng komunikasyon sa mga
pakikipagtalastasan ng ating ginagawa.
Mahalaga ang tugon sapagkat maaari nitong
maging batayan sa tagapaghatid(sender) kung
paano siya makagagawa ng paraan upang
maging mahusay na tagapaghatid ng mensahe.
Elemento ng Komunikasyon
1. Ang tagapaghatid ng mensahe (sender)-
nagsisimula ang proseso ng komunikasyon
sa tagapaghatid (sender) na tinatawag na
communicator o source. Pinag-iisipan
niyang mabuti kung paano bang ang
impormasyon ay maipaparating nang
maayos sa tagatanggap (receiver).
2. Ang tagatanggap ng mensahe- tinatawag
na tagatanggap (receiver) or interpreter na
 mensahe ang taong tumatanggap ng
mensahe sa buong proseso ng
komunikasyon.
3. Ang mensahe- ang mensahe ay tumutukoy
sa impormasyon na nais maiparating ng
tagapaghatid (sender) sa tagatanggap
(receiver).
4. Daluyan (Channel ng Komunikasyon)-
tumutukoy sa paraan kung paanong ang
mensahe ay maipahahatid nang buong husay
mula sa tagapaghatid (sender) tungo sa
tagatanggap (receiver).
5. Tugon (Feedback)- ito ang pinakapinal na
punto upang masabi na ang mensahe ay
matagumpay na naihatid, natanggap, o
naunawaan.
6. Ingay (noise/barrier)- ang ingay ng
komunikasyon ay hindi lamang tumutukoy
sa naririnig ng tainga kundi anumang
nakaaapekto sa buong Sistema o proseso ng
komunikasyon. Maaari itong makita sa
dalawang anyo: internal na ingay at
eksternal na ingay.
Internal na ingay- tumutukoy sa anumang
balakid ng komunikasyon na makikita sa
loob mismo ng naghahatid (sender) at
tumatanggap (receiver) ng komunikasyon.
(nararamdaman- kaba, takot atbp. Mga
iniisip/bumabagabag)
External na ingay- tumutukoy sa mga
ingay na nanggagaling sa kapaligiran ng
taong naghahatid ng mensahe.
3. Kultural – isa sa pinakamahalagang salik na
nakaaapekto sa buong proseso ng
komunikasyon. Tumutukoy ito sa prinsipyo
at paniniwala ng isang pangkat.
4. Sikolohikal- tumutukoy sa mood at
emosyon ng mga kasangkot sa buong
proseso ng komunikasyon.
5. Historical – ang mga inaasahan ng bawat
kasali sa proseso ng komunikasyon batay sa
mga kaganapang nangyari sa mga nakaraan.
Ito rin ay sanligan ng pag-aaral sa kung
paano ba higit na mapauunlad ang
komunikasyon sa mga susunod na
pagkakataon.
6. Semantikong sagabal – pagkakaiba ng
interpretasyon sa mensahe na nais ipabatid.
Kalituhan sa tunay na kahulugan ng
mensahe. Maaaring ang salitang ginamit ay
may iba pang kahulugan.
Pagproproseso ng Impormasyon para sa
Komunikasyon
Tinutukoy ng pagpro-proseso ng
impormasyon ang aktibidad ng utak mula sa
mga gawaing kinasangkutan ng pag-iisip habang
ginagamit sa kapaligiran ng isang indibidwal.

Konteksto (Context)
Bukod sa mga nabanggit sa elemento ng
komunikasyon, mahalaga rin na malaman ng
mga mag-aaral ang iba’t ibang konteksto o
pagtingin sa komunikasyon.
Ang mga sumusunod na konteksto ng
komunikasyon ay maituturing din na mga ingay
na nakaaapekto sa buong proseso ng
komunikasyon:
1. Pisikal – maaaring kasangkutan ng aktwal
na lugar, oras, ilaw, antas ng ingay at mga
kaugnay na salik.
2. Sosyal – tumutukoy sa mga personal na
ugnayan ng mga kalahok sa komunikasyon.