You are on page 1of 1

Hệ tọa độ Đề-các:

f f f v x v y v z
Gradient: grad ( f )  f  a x  a y  az Độ tản: div ( v )    ( v )   
x y z x y z
 v v y   v v   v y vx 
Độ xoáy: rot ( v )    ( v)   z  ax   x  z ay    az
 y z   z x   x y 
2 f 2 f 2 f
Laplacian: lapl ( f )  f   
x 2 y 2 z 2
Véc-tơ chuyển dịch nguyên tố: dl  dx  a x  dy  a y  dz  a z , Thể tích khối nguyên tố: dv  dx  dy  dz

Hệ tọa độ cầu:
f 1 f 1 f
Gradient: grad ( f )  f  ar  a  a
r r  r sin  

Độ tản: div( v)    ( v) 
2

1  r vr


1   sin  v 

1 v
2
r r r sin   r sin  

Độ xoáy: rot ( v )    ( v ) 
1 

  sin  v v
 
  
 ar  1  1
vr  rv

   a 1    rv  vr
  

  a
r sin      r  sin   r  r  r  
   
1   2 f  1   f  1 2 f
Laplacian: lapl ( f )  f  r  2  sin   2 2
r r  r  r sin      r sin   2
Véc-tơ chuyển dịch nguyên tố: dl  dr  ar  r  d  a  r  sin   d  a ,
Thể tích khối nguyên tố: dv  r 2  sin   dr  d  d 

Hệ tọa độ trụ:

Gradient: grad ( f )  f 
f
a 
1 f f
a  a z Độ tản: div ( v )    ( v ) 

1   v 

1 v v z

   z     z
 1 v z v   v v z  1     v  v 
Độ xoáy: rot ( v)    ( v)     a     a     a z
   z   z       
1   f  1  2 f  2 f
Laplacian: lapl ( f )  f    
      2  2 z 2
Véc-tơ chuyển dịch nguyên tố: dl  d   a     d  a  dz  a z , Thể tích khối nguyên tố: dv    d   d  dz

Chuyển đổi giữa các hệ tọa độ:


Cầu  Đề-các
 x  r sin  cos  a x  sin  cos  ar  cos  cos  a  sin  a
 
 y  r sin  sin  a y  sin  sin  a r  cos  sin  a  cos  a
z  r cos  
 a z  cos  a r  sin  a
r  x2  y2  z2
 a r  sin  cos  a x  sin  sin  a y  cos  a z

 2

  arctg x  y / z

2
 a

 cos  cos  a x  cos  sin  a y  sin  a z

  arctg  y / x  a   sin  a x  cos  a y



Trụ  Đề-các
 x   cos  a x  cos  a   sin  a
 
 y   sin  a y  sin  a   cos  a
z  z 
 a z  az
  x2  y 2 a   cos  a x  sin  a y
 
  arctg  y / x  a   sin  a x  cos  a y
z  z 
 az  az

You might also like