Pandiwa

- Ito ay ang mga salitang nagsasaad ng kilos o May iba’t ibang gamit ng pandiwa. Ginagamit ito sa
galaw pagpapahayag ng Aksiyon, Karanasan, at
Pokus Pangyayari
- ang tawag sa relasyong pansemantika ng
pandiwa o salitang kilos sa simuno o paksa ng Aksiyon
pangungusap. Makikita ito sa panlaping ginamit - May aksiyon ang pandiwa kapag may aktor o
sa pandiwa. tagaganap ng aksiyon/kilos
- Mabubuo ang mga pandiwang ito sa tulong ng
1. Pokus sa Tagaganap o Aktor mga panlaping: - um, mag-, ma-, mang-, maki-,
- Ang pandiwa ay nasa aktor pokus kungang mag-an
paksa ng pangungusap ang siyanggumagawa o Halimbawa:
tagaganap ng kilos naisinasaad ng pandiwa. 1. Naglilinis ako tuwing umaga.
 Ang mga pangunahing panlaping 2. Pumalakpak ang lahat ng mga manonood sa pag-
nasaaktor pokus ay ang –um-, awit ni Leah Salonga.
mag-/nag-, mang-, maka- at makapag-. 3. Makikipagkita si Dondon mamaya kay Liza sa
Halimbawa mall.
1. Nagpasalamat nang lubos si Pygmalion kay
Aphrodite. Pandiwa Aktor
2. Palaging umiiwas si Pygmalion sa mga babae sa Naglilinis Ako
kanilang nayon. Pumalakpak Lahat
Makikipagkita Dondon
2. Pokus sa Layon
- ang pokus ng pandiwa kung ang layon ay siyang Karanasan
paksa o binibigyang-diin sa pangungusap. - Nagpapahayag ng karanasan ang pandiwa kapag
 ginagamitan ito ng mga panlaping i-, may damdamin. Dahil dito, may
in/hin-, an-/han, -ipa, ma-, paki-, at pa- nakararanas ng damdamin na inihuhudyat ng
 ang paksa sa layon ay sumasagot sa pandiwa. Maaaring magpahayag ang pandiwa ng
tanong na “ano” karanasan o damdamin/emosyon. Sa ganitong
Halimbawa: sitwasyon may tagaranas ng damdamin o
1. Babantayan ng mga militar ang checkpoint ng saloobin.
bawat barangay. Halimbawa:
2. Ibinigay niya ang bulaklak sa maling tao. 1. Namangha si Pygmalion sa kagandahan ni
Galatea
3. Kagamitan 2. Labis na nanibugho si Mike sa panlilinlang sa
- ang pokus ng pandiwa kung ang bagay na kanya ng kasintahang si Marites.
ginamit upang maisagawa ang kilos ng pandiwa 3. Nagulantang ang lahat sa masasakit na
ang paksa ng pangungusap. pananalita ni Coco Martin.
 ipang- o maipang, ipinam o ipinang ang Pandiwa Aktor
Namangha Pygmalion
mga panlaping ginamit
nanibugho Mike
 ang kasangkapan o bagay na ginagamit
Nagulantang lahat
ang gagawa ng kilos, sumasagot sa
tanong na “sa pamamagitan ng ano” Pangyayari
Halimbawa: - ang pandiwa ay resulta ng isang pangyayari.
1. Ang lubid ay ipinantali niya sa kaniyang duyan. Ang ikatlong gamit ng pandiwa ay
2. Ipinanglaba ni Aling Nena ang imported na pagpapahayag ng pangyayari.
sabon sa mga damit. Halimbawa:
1. Nasira ang buhay ni Christine nang dahil sa
4. Pinaglalaanan droga.
- ang pokus ng pandiwa kung ang tao o bagay na 2. Naglayas si Brian dahil sa pagmamaltrato ng
nakinabang sa resulta ng kilos ng pandiwa ang kanyang ina.
paksa ng pangungusap. 3. Sumasaya ang mukha ni Pygmalion sa nakikita
 ginagamitan ito ng mga panlaping i-, niya sa paligid.
ipang-, ipag- Pandiwa Aktor
 ang tagatanggap ng kilos ang siyang Nasira nang dahil sa droga
simuno o paksa ng pangungusap. Naglayas sa pagmamaltrato ng
Sumasagot sa tanong na para kanino kanyang ina.
Halimbawa: Sumasaya sa nakikita niya sa
1. Kami ay ipinagluto ng Lola ng masarap na paligid.
kakanin.
2. Ibinili ni Tiyang Shela ng kendi ang kaniyang
mga apo.