You are on page 1of 22

1

Mother Tongue-Based
Multilingual Education
Quarter 3 – Module 8
Spacing, Punctuation and
Capitalization
Mother Tongue – Based Multilingual Education – Una nga Grado
Alternative Delivery Mode
Ikatulo nga Kwarter – Modyul 8: Spacing, Punctuation and capitalization
Unang Edisyon, 2020

Batas Republika 8293, Seksiyon 176 naga ingon nga dili mahimong makaangkon og
katungod sa copyright sa bisan unsa nga tagsulat ang gobyerno sa Pilipinas. Bisan pa man,
kinahanglan una ang pagtugot sa ahensya sa gobyerno nga nagpatuman sa tagsulat kung
kini mahimong pagkakitaan. Apil sa mga pwede nga buhaton sa maong ahensya ang
pagtakda sa mahimong bayad.

Ang mga tagsulat sa (istorya, basahon, balak, kanta, hulagway, ngalan sa produkto
o brand name, tatak o trademark, salida sa telebisiyon, pelikula, atbp.) nga ginamit niini nga
modyul nagpanag-iya sa copyright nianang mga gihisgutan. Paningkamutan nga
matultulan sila para makuha ang ilang pagtugot sa paggamit sa mao nga mga materyales.
Wala giangkon sa mga nagmantala ug sa nagsulat ang katungod isip tag-iya niini. Ang unsa
man nga gamit gawas niining modyul, kinahanglan ang pagtugot gikan sa orihinal nga
pagsulat.

Walay bisan unsa nga bahin o parte niining materyales ang mahimong kopyahon o
ipatik sa unsa man nga pamaagi nga walay pagtugot sa departamento.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon


Kalihim : Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim : Diosdado M. San Antonio

Development Team of the Module


Writer : Chuchie L. Aganos
Illustrator (Cover) : Joshua Rey V. Aguinaldo
(Content) : Jennevy B. Gomez
Editors : Rexa B. Mahinay and Reggie Y. Dalogaog
Reviewers : Teresita V. Arado, Manilyn E. Maquiling and Mark R. Mira
Management Team
Chairperson : Reynaldo E. Manuel Jr., PhD, CESE
Schools Division Superintendent
Vice Chairperson : Roberto D. Napere, Jr.
PSDS, OIC-ASDS
Members : Francis J. Buac
Chief Education Supervisor, CID
Maria Joy T. Agot, PhD, EdD
Education Program Supervisor-English/MTB

Vivian D. Echalico
Education Program Supervisor-LRMS
Printed in the Philippines by
Department of Education – Region X - Division of Oroquieta City
Office Address: Osilao St., Poblacion 1, Oroquieta City
Telefax: 088-531-0831
E-mail Address: depedoroquieta@gmail.com
1
Mother Tongue-Based
Multilingual Education
Quarter 3 – Module 8
Spacing, Punctuation and
Capitalization

This instructional material was collaboratively


developed and reviewed by educators from public
schools. We encourage teachers and other education
stakeholders to email their feedback, comments and
recommendations to the Department of Education –
Region X – Division of Oroquieta City at
depedoroquieta@gmail.com
We value your feedback and recommendations.
TALAAN SA MGA SULOD

Pasiuna Nga Mensahe ………… v


Hibalo-i Kini ………… 1
Sulayi Kini ………… 1
Aralin 1 Spacing, Punctuation and Capitalization

Subli-a Kini ………… 3


Kat-oni Kini ………… 4
Susiha Kini ………… 5
Pagpauswag ………… 6
Hinumdumi Kini ………… 7
Buhata Kini ………… 8
Ebalwasyon ………… 9
Mga Buluhaton ………… 10
Tubag Sa Mga Pangutana ………… 11
Pakisayran ………… 13

iv
Pasiuna nga Mensahe
Para sa Magtutudlo:
Kumusta, malipayong paggamit niining MTB - MLE - Una nga
Grado Alternative Delivery Mode (ADM) Module 8 sa Spacing,
Punctuation and Capitalization.

Kini nga Modyul nadesinyo, naugmad ug nasusi sa


pagtinabangay sa mga magtutudlo nga gikan sa pampublikong
institusyon para sa pagtabang kanimo nga makab-ot ang
sumbanan nga gitakda sa K to 12 Curriculum samtang ilang
gibuntog ang mga babag nga adunay kalabutan sa personal,
social, ug economic nga mga sitwasyon sa ilang pag-eskwela.

Kining kapanguhaan sa pagkat-on o learning resource gilauman


nga makapadasig sa magtutuon o bata nga mobuhat sa mga
giniyahan ug gawasnong buluhaton sa iyang kaugalingon nga
lihok ug panahon. Dugang pa, ang katuyuan usab niini mao ang
pagtabang sa magtutuon o bata nga makakuha sa mga
gikinahanglan nga kahanas niining atong panahon karon sa ika-
21 nga siglo samtang gitagaan usab og konsiderasyon ang ilang
mga panginahanglan og sitwasyon.

Isip magtutudlo, ikaw ang gilauman nga maghatag sa


magtutuon o bata kung unsaon paggamit niini nga Modyul.
Gitahasan usab ikaw sa pagsubay sa pag-uswag sa iyang
kahibawo samtang imo siya gitagaan og higayon nga makatuon
sa iyang kaugalingon nga pagkat-on sa kahibawo. Ug usab,
gitahasan ka nga dasigon ug tabangan ang magtutuon o bata
sa iyang pagbuhat sa mga buluhaton sulod niini nga Modyul.

v
Para sa Magtutuon
Kumusta, maayong paggamit niining MTB – MLE sa Una nga
Grado, Alternative Delivery Mode (ADM) Module 8 sa Spacing,
Punctuation and Capitalization.
Kini nga Modyul gihimo para matagaan ka sa makahuluganon
nga higayon para sa mga giniyahan ug gawasnong pagkat-on
subay sa imong kaugalingon nga lihok ug panahon. Isip aktibo
nga magtutuon, mahimo nimo ang pagproseso sa sulod niining
modyul.
Kini nga Modyul adunay mga parte kapares sa mga icons:

Dinhi nga bahin, mahibaloan kung unsa


Hibalo-i Kini
ang kinahanglan nga matun-an sa
modyul.
Ang katuyoan niini nga bahin sa buluhaton
Sulayi Kini
mao ang pagsusi sa imong naunang
kahibalo mahitungod sa leksiyon nga
imong pagatun-an. Kung makuha nimo
ang ensakto nga mga tubag (100%),
pwede na nimo dili gamiton kini nga
modyul.
Kini ang hamubo nga buluhaton o
Subli-a Kini
paghisgot sa nauna nga kahibalo para
matabangan ka nga makonek ang karon
ug sa una nga leksiyon.

Dinhi nga bahin, ipaila ang bag-o nga


Kat-oni Kini
leksiyon sa nagkalain lain nga pamaagi
sama sa usa ka istorya, kanta, balak,
pagpresentar sa problema, sitwasyon, o
mga buluhaton.

vi
Dinhi nga parte, tagaan ka og hamubo
Susiha Kini
nga panaghisgot sa leksiyon. Ang
katuyuan niini para matabangan ug
masabtan ang bag-o nga konsepto ug
kahanas.
Naglangkob kini sa mga buluhaton nga
Pagpauswag giniyahan og gawasnon pagbansay para
mapalig-on ang imong pagsabot ug
kahanas leksiyon. Mahimo nimo nga tan-
awon kung husto ba ang imong tubag sa
mga buluhaton sa pagtan-aw sa tubag
nga nahimutang sa susi sa hustong tubag
nga anaa sa katapusan nga parte sa
modyul.

Hinumdumi Kini naglangkob sa nga pangutana o


Kini pagbutang sa mga tubag diha sa
gibutangan og blanko nga parte sa
kapahayag para mapaproseso kung unsa
ang natun-an nimo gikan sa leksiyon.
Kini naglangkob sa mga buluhaton nga
Buhata Kini
makatabang sa imo para mabalhin ang
bag-ong kahibalo o kahanas sa tinuod
nga sitwasyon o ang kamatuoran sa
kinabuhi.
Kini usa ka buluhaton nga ang katuyuan
Ebalwasyon
masukod ang lebel sa kahibalo nga
nakab-ot sa natun-an nga kompetensi.

Mga Dinhi nga bahin, adunay ihatag nga


Buluhaton dugang nga mga buluhaton para
mapalambo ang imong kahibawo ug
kahanas sa natun-an nga leksiyon.

vii
Tubag sa Mga Naglangkob kini sa ensaktong tubag sa
Pangutana tanan nga mga buluhaton nga anaa sa
modyul
Sa katapusang bahin ani nga Module, makita usab ang:

Pakisayran Kini ang listahan sa tanan nga


gikuhaan sa pagbuhat ug pag-ugmad
niini nga Module.
Ang mosunod mao ang importante nga pahinumdum sa
paggamit niini nga modyul:
1. Ayaw kalimti ang pagtubag sa Sulayi Kini sa dili pa mobalhin
sa laing gihatag nga buluhaton nga naa niini nga modyul.
2. Basaha ug maayo ang mga direksiyon sa dili pa buhaton
nga mga buluhaton sa pagbansay.
3. Obserbahe ang pagkamatinud-anon og ang itegridad sa
pagbuhat sa mga buluhaton ug sa pagsusi sa insakto nga
mga tubag.
4. Humana usa ang gibuhat nga buluhaton ayha moadto sa
uban pa nga mga buluhaton sa dili pa moadto sa uban pa
nga mga buluhaton.
5. Ibalik ang modyul sa imong maestro o sa facilitator kung
mahuman na ang pagtubag sa tanan nga mga buluhaton.

Kung ugaling naglisod ka sa pagtubag sa mga buluhaton,


ayaw pag duha-duha pagkonsulta sa imong maestra o facilitator.
Mahimo ka usab mangayo ug tabang sa imong nanay ug tatay,
sa imong magulang o sa bisan kinsa nga nga kauban sa balay na
mas magulang nimo. Imong huna-hunaon pirmi nga wala ka
nag-inusara.
Maglaum kami nga pinaagi niining Module makasinati ka sa
usa ka makahuluganon nga kahibalo ug makakuha ka sa lawom
nga pagsabot nga may kalabutan sa kompetensi nga gitun-an.

viii
Hibalo-i Kini

Kini nga Module magahisgot mahitungod sa


pagsulat nga may saktong gilay-on (spacing),
punctuation og capitalization sa mga pulong ug
gikinahanglan sa sitwasyon.

Importante nga makat-unan nimo kini aron


mabansay ka sa hustong pagsulat ug kini makatabang
nimo sa pagpadangat sa imong mensahe o kasayuran
nga buot nimong ihatag. Busa kun kini gamiton nimo sa
husto, makatabang nimo ni aron masabtan ang imong
sinulat.

Sulayi Kini

Directions: Lingini ang sakto nga tubag.


1. Pilia ang sakto nga pagkasulat.
A. moadto ko sa suba unyang hapon.
B. Moadto ko sa suba unyang hapon.
C. Moadto ko sa suba unyanghapon.
D. Sakto tanan

1
2. Unsa ang sakto nga pagkasulat sa kompleto nga
ngalan ni Lito?
A. Lito s. Gonzaga
B. lito S. Gonzaga
C. Lito S. Gonzaga
D. Sakto tanan

3. Nagbilin og mensahe si Nida para sa iyang Mama.


Asa kaha niini ang mas masabtan sa iyang Mama?
A. Ma, mouli ko unyang ting-paniudto.
B. Ma mouli ko unyangting paniudto
C. Ma, mouliko unyang tingpaniudto.
D. Mamouli ako unyang ting paniudto

2
Lesson
Spacing, Punctuation and
1 Capitalization

Learning Competency:
Write with proper spacing, punctuation and
capitalization when applicable.

Subli-a Kini

Sa mga nangaging adlaw gitun-an ka og unsaon


pagsugid o pagsugilon sa mga legend (alamat), fables
(sugilanon) ug mga komedya. Pilia ang sakto nga letra
para sa imong tubag.
1. Unsa ang makita sa cover page sa sugilanon?
A. ulohan sa sugilanon ug nagsulat
B. mga panghitabo sa sugilanon
C. asa ug kanus-a nahitabo ang sugilanon
D. tanan sakto
2. Kanus-a ka makaingon nga ang imoha nadungog o
nabasahan usa ka joke o pasi-aw?
A. kung makaguol B. kung makapasuko
C. kung makalingaw D. kung makapakulba

3. Mao kini ang una nimong madunggan kung


maminaw ka ug sugilanon.
A. ang unang nahitabo
B. ang ulohan sa sugilanon
C. ang nagsulat sa sugilanon
D. ang ulahi nga nahitabo

3
Kat-oni Kini

Tan-awa ug basaha ang naa sa hulagway.

Notes to the Facilitator


Palihug tabangi ang bata sa pagbasa sa basahon.

Ako si Mila Sanchez. Usa ako ka panadera. Hilig ko


magluto og pan, cakes ug mga cookies. Ikaw? Unsa man
ang imong hilig?
Mga Pangutana:
1.Unsa man ang imong nabantayan sa imong gibasa?
______________________________________________

2. Giunsa man kini pagsulat?


______________________________________________

3. Naa ka bay nakit-an nga punctuation marks nga


gigamit? Unsa man kini?
______________________________________________

4
Susiha Kini

Sa pagsulat, angay nimong timan-an ang paggamit


sa sakto nga distansiya o proper spacing aron masabtan
o mabasa ang buot ipasabot. Mogamit ka ug dako nga
letra o capitalization sa sinugdanan sa usa ka hugpulong
o kung mogamit ka sa tinuod nga ngalan sa usa ka tawo,
hayop, lugar, butang o ideya. Sama pananglit sa; Lita,
Mila, Blacky, Oroquieta City, Cagayan de Oro City,
Mongol, COVID-19, ug uban pa. Kinahanglan nimo kini
isulat og dako nga letra sa sinugdanan sa pulong (word),
pulongan (sentence) o matag letra kun acronym kay kani
sila gitawag og Proper Noun. Kung magsulat pod kag
hugpulong o pahayag, sugdi kini sa dakong letra ug
motapos sa tuldok. Mogamit usab ka og mga
punctuations sama sa tuldok (period), koma (comma),
marka sa pangutana (question mark), marka sa
pagpahayag (exclamation mark) ug uban pa.

Gamiton ang:
Tuldok o period (.)
-gamiton kini sa katapusan sa usa ka hugpulong, isip
timailhan nga didto ra kini kutob ug kinahanglan kita
mohunong sa pagbasa.

Pananglitan:
Ako si Mila Sanchez.
Usa ako ka panadera.

Koma o comma (,) – gamiton nimo kini kung maglista ka


og mga susamang pulong o kung kinahanglan ka
mohunong sa pagbasa makadiyot sa dili pa nimo
humanon og basa ang usa ka hugpulong/pahayag.

5
Pananglitan:
Nakakita ko og iring, iro, buyog ug baki.
Efren, dali na diri kay molakaw na ta.

Marka sa pangutana o question mark(?)


- gamiton kini sa katapusan sa usa ka hugpulong
kung nangutana.

Pananglitan:
Pila naman imong edad?
Asa man ka nagpuyo?

Marka sa pagpahayag o exclamation mark(!)


– gamiton kini kung mopahayag ka uban sa kalit nga
pagbati (nalipay, naguol, nakurat, nahadlok).

Pananglitan:
Agay! Kasakit sa akong ngipon.
Hala! Nabu-ak ang paboritong plato ni mama.

Pagpauswag

Directions: Isulat ug usab ang mga pahayag gamit


ang saktong gilay-on (spacing), punctuation, ug
capitalization.

1. moadto ko sa ozamiz city


______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________

6
2. ang akong paboritong pagkaon kay litson pansit ug
adobong baboy
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________

3. yehey nagdala si papa og cake


______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________

4. kinsa ang imong mga ginikanan


______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________

Hinumdumi Kini

Tubaga ang mga pangutana. Lingini ang letra sa


saktong tubag.
1. Kung ikaw magsulat sa imong ngalan, unsaon mo
man kini pagsulat?
A. klarohon pagsulat
B. magsugod sa dako nga letra
C. magsugod sa gamay nga letra
D. tarungon nako pagsulat

2. Unsa nga punctuation ang imong gamiton kung ikaw


nangutana?
A. ! B., C.. D.?

7
3. Unsay angay natong hinumduman kung kita
magsulat?
A. Sakto nga distansiya o spacing
B. Sakto nga punctuation
C. Magsugod sa dako nga letra kung
gikinahanglan
D. Sakto ang tanang tubag.

Buhata Kini

Directions: Isulat pag-usab ang parapo(paragraph)


gamit ang sakto nga distansiya (proper spacing),
punctuation mark ug kapitalisasyon(capitalization) kun
gikinahanglan.

ako si karl l. aganos. Nagpuyo sa poblacion


I,oroquieta city.tinun-an ako sa unang ang-ang sa
elementarya sa oroquieta city central elementary
school
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________

8
_____________________________________________________
_____________________________________________________
_____________________________________________________

Ebalwasyon

Directions: Isulat sa saktong gilay-on, punctuation ug


capitalization ang mga pahayag kun gikinahanglan.

1. maligo kami ni ate perla sa dagat


________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________

2. magbalon kami ug sinugbang isda kinilaw og mga


lagutmon
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________

3. ikaw ganahan pod ka maligo sa dagat


________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________

9
4. hala nakalimtan diay namo ug dala ang tubig
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________
________________________________________________

Mga Buluhaton

Directions: Isulat pag-usab ang parapo(paragraph)


gamit ang sakto nga distansiya (proper spacing),
pantuwasyon (punctuation) ug kapitalisasyon
(capitalization) kung gikinahanglan.

Si pitoy og sitoy usa ka managkaluha. buotan sila


nga mga bata. Bisan asa sila paingun magkuyog gayud
sila. Mangahoy magsag-ob o kaha magdula. Palangga
kayo silang duha sa ilang papa Efren og mama lita
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________

10
11
Buhata Kini
Ako si Karl L. Aganos. Nagpuyo sa Poblacion I, Oroquieta
City. Tinun-an ako sa unang ang-ang sa elementarya sa
Oroquieta City Central Elementary School.
Pagpauswag Kat-oni kini
1. Moadto ako sa 1. Klaro ug dali ra nga
Ozamis City. masabtan
2. Ang akong 2. Sakto ang pagdistansya
paboritong pagkaon sa mga pulong, may mga
kay litson,pansit og sakto nga punctuation
adobong baboy. og gidagko ang mga
3. Yehey! Nagdala si sinugdanan nga letra sa
Papa ug cake. gikinahanglan nga
4. Kinsa ang imong mga idagko.
ginikanan? 3. Oo, tuldok, koma, ug
simbolo sa pangutana
Hinumdumi Sublia Kini Sulayi Kini
Kini 1. A 1. B
1. B 2. C 2. C
2. D 3. B 3. A
3. D
Tubag sa Mga Pangutana
12
Ebalwasyon
1. Maligo kami ni Ate Perla sa dagat.
2. Magbalon kami ug sinugbang isda og mga
lagutmon.
3. Ikaw, ganahan pod ka maligo sa dagat?
4. Hala! Nakalimtan diay namo og dala ang tubig.
Mga Buluhaton
Si Pitoy og Sitoy usa ka managkaluha. Buotan sila
nga mga bata. Bisan asa sila paingon magkuyog
gayud sila. Mangahoy, magsag-ob o kaha magdula.
Palangga kayo silang duha sa ilang Papa Efren og
Mama Lita.
Pakisayran

Books:

K to 12 English Curriculum Guide 2016 Edition.


K to 12 English Teachers’ Guide Final Version
Ramo, M., Gelacio M. (2018, March). Inang Wika 2 Mother
Tongue-Based Multilingual Education Series in
Binisaya Multicultural Worktext.Sampaloc, Manila. Rex
Bookstore

13
For inquiries or feedback, please write or call:

Department of Education – Region X – Division of Oroquieta City

Osilao St., Poblacion 1, Oroquieta City

Telephone Number: (088) – 531 - 0831

Email Address: depedoroquieta@gmail.com

You might also like