İŞLETMELERDE KULLANILAN TEMEL BİLGİ

SİSTEMLERİ

Finans Bilgi Sistemleri (FBS):

FBS, organizasyonların finansman işlevi, mali tablolar ve raporların hazırlanması ve muhasebe

sistemlerinin yönetimi yoluyla örgütün mali durumunu izleme ve analiz etmeyi içerir. Bütçe hazırlama,
müşteri kredilerinin yönetimi, maaş ve ücretler, personel sigorta prim hesaplaması, yatırımların
yönetimi ve yeni yatırım seçeneklerinin değerlendirilmesi gibi konuların yürütülmesi için personelin
ihtiyaç duyacağı doğru, zamanlı ve uygun verileri sağlayacak bilgi sistemleri gereklidir.

FBS, organizasyonun finansal kaynaklarının tespiti, bu kaynakların kurum varlıklarına yatırılması ve

bütün finansal faaliyetlerin denetlenmesini destekleyen bir bilgi sistemidir. Aynı zamanda, Nakit
yönetimi, portföy yönetimi, sermaye bütçelemesi, finansal tahmin ve finansal planlamaya odaklanır.

24
 İŞLETMELERDE KULLANILAN TEMEL BİLGİ
SİSTEMLERİ
Yapısal Olmayan
Finansal Yapısal
Finansal Verinin Finansal
Denetim ve Planlamaya
İşlenmesi Planlamaya
Raporlama İlişkin
Fonksiyonları İlişkin
Fonksiyonları Fonksiyonlar
Fonksiyonlar
Alacaklar Finansal Tablolar
Nakit Akışlar
Borçlar
Fon Kaynakları ve Kullanımı Yatırım Kararları
Kar
İşletme Sermayesi
Ücretler Kararları
Sapmalar

Maliyetler Sermaye Yapısı

Duran Varlık Küçülme ve
Yatırım Projeleri Yönetimi Büyüme Kararları
Nakit Yönetimi
Sorumluluk Raporları
Kredi Yönetimi Kar Planlaması
Oto Finansman ve Kar
Dağıtımları
Portföy/Yatırım
Yönetimi Üretim Maliyetleri Vergi Politikaları
İşletme Bütçesi ve
Vergi Uygulamaları Atıl Fonların Vergi Politikaları
Değerlendirilmesi
25
 İŞLETMELERDE KULLANILAN TEMEL BİLGİ
SİSTEMLERİ

Muhasebe Bilgi Sistemleri (MBS):

Muhasebe bilgileri, amaçların belirlenmesinde, kararların alınmasında veya gerçekleştirilen faaliyetler

ile tahminlerin kıyaslanmasında önem taşıyan bir araç konumundadır. Muhasebe bilgileri, MBS
tarafından üretilmektedir. MBS, kullanıcıları için gerekli olan bilgileri oluşturan, veri toplama ve işleme
prosedürleridir.

MBS, işletmenin elindeki varlıklar ve bunlara kaynaklık eden sermaye ve borçlar üzerinde değişim
yaratan ve parasal özellikteki işlemlere ilişkin verileri toplayan, toplanan verileri işleyen, bilgi haline
getiren ve meydana gelen bilgilerin raporlanmasını sağlayan bir bilgi sistemidir. MBS’ne girdi biçiminde
dahil edilen veriler, işletmenin dışından işletmeye, işletme içinde bulunan değişik departmanlara ve
işletmenin dışına doğru hareketlik halindedir.

26
 İŞLETMELERDE KULLANILAN TEMEL BİLGİ
SİSTEMLERİ

Muhasebe Bilgi Sistemleri (MBS):

MBS Genel Modeli: Dış Çevre

Bilgi Veri
Sistemi Tabanı
Yönetimi
(1) Bilgiyi üretmek için içsel ve dışsal
veri kaynaklarına ihtiyaç duyulur.
(2) MBS’nin ürettiği bilgiler
1 2
• Mal ve hizmet satışı işletmenin iç ve dış bilgi
Veri İşletme
• Envanter ödemeleri Dış Veri Veri
İşleme
Bilgi
Dışı Son kullanıcılarına sunulur. MBS’nin
Kaynakları Toplama Üretimi
• Nakit makbuzları Süreci Kullanıcı esas amacına yönelik olarak bu
• Nakit ödemeler kullanıcıların etkili karar
Geri
Besleme
alabilmeleri için verilerin
toplanması, işlenmesi ve
• Tamamlanmış İç Kaynaklı iletilmesidir.
İç Veri
mamullerin ambara Kaynakları İşletme Son
Kullanıcı
taşınması Organizasyonu
• Tesis ve ekipman 1 2
amortismanları, vb.
Geri
Besleme
27
 İŞLETMELERDE KULLANILAN TEMEL BİLGİ
SİSTEMLERİ

Muhasebe Bilgi Sistemleri (MBS):

MBS genel şekliyle, yönetimin varlıklar üstündeki yönetsel sorumluluklarını yerine getirebilmek,
işletmenin faaliyetlerinde kontrolü sağlayabilmek, geleceğe yönelik işletme eylemlerinin planlanmasını
gerçekleştirebilmek amacıyla gereken bilgileri temin etmeye yönelik bir sistemdir.

MBS, diğer bilgi sistemleri ile etkileşim halinde olup, pazarlama, üretim, finans, AR-GE, insan
kaynakları, vb. bilgi sistemlerinden sağlamış olduğu verileri, muhasebe süreçlerinde yöneticilere karar
almaları için bilgiye dönüştürür. Aynı zamanda MBS, işletmelerin planlama, koordinasyon ve kontrol
faaliyetlerinin yerine getirilmesine yönelik bilgilerin oluşturulmasında önemli bir rol üstlenmektedir.

28
 İŞLETMELERDE KULLANILAN TEMEL BİLGİ
SİSTEMLERİ

Muhasebe Bilgi Sistemleri (MBS):

MBS aşağıdaki konularda bilgi oluşturmaya çalışmaktadır:
• Uzun vadeli planların hazırlanarak bunlara yönelik stratejilerin geliştirilmesi,
• Faaliyetlerle ilgili maliyet planlaması ve kontrolü,
• İşletme kaynaklarının dağılımı kararları,
• Performans ölçülmesi veya değerlendirme yapılması,
• Finansal nitelikli bilgilerin oluşturulup raporlanması.

MBS üç temel fonksiyonun yerine getirilmesini sağlar:

• İşletmenin yerine getirdiği faaliyetler ve parasal nitelikli işlemlere ait verilerin toplanması ve kayıt edilmesi,
• Planlama ve kontrolün yapılmasına ilişkin destek sağlamak üzere karar almada kullanılan verileri işleyerek
bilgi haline dönüştürmek, bilgi kullanıcılarının gereksinimleri doğrultusunda çeşitli tabloların, raporların ve
bilgilerin oluşturulmasını sağlamak.
• İşletmeye gereksinim duyduğu zaman doğru ve güvenilir verileri sağlamak amacıyla verileri
toplanmadan, rapor hazırlamaya kadarki tüm süreçlere ilişkin kontrolü gerçekleştirmek.
29
 İŞLETMELERDE KULLANILAN TEMEL BİLGİ
SİSTEMLERİ
MBS
MBS üç büyük alt sistemin birleşiminde
oluşmaktadır:
Genel
Muhasebe/Finansal
Hareket İşleme Yönetim Raporlama • Maliyet Muhasebesi/Hareket İşleme Sistemi:
Sistemi Sistemi
Raporlama Sistemi Kullanıcılar için organizasyon boyunca sayısız
raporlar, belgeler ve mesajlar ile günlük
Harcama Döngüsü Dönüşüm Döngüsü Gelir Döngüsü operasyonların iletimini sağlar.
• Genel Muhasebe/Finansal Raporlama
Sistemi: Gelir tablosu, bilanço, nakit akım
tablosu, vergi iadesi ve zorunlu diğer yasal
Maliyet
Ödeme Sistemi Satış Süreci
Muhasebesi
raporlar gibi geleneksel mali tabloların
Üretim Planlama ve
üretimin sağlar.
Nakit Ödeme
Kontrol
Nakit Alındıları
• Yönetim Muhasebesi/Yönetim Raporlama
Sistemi: İşletme içindeki yöneticilere, çeşitli
Bordro İşleme amaçlarla düzenlenen finansal raporların
Sistemi
hazırlanmasında ve bütçeleme gibi kararların
alınmasında gerekli olan bilginin üretilmesini
Sabit Kıymet sağlar.
Sistemi 30
 İŞLETMELERDE KULLANILAN TEMEL BİLGİ
SİSTEMLERİ

İnsan Kaynakları Bilgi Sistemi (İKBS):

İKYS, bir örgütün İK fonksiyonunun etkin olarak işlemesine yardım etmek için örgütün İK ile ilgili
bireysel ve tüm faaliyetlerinin örgütsel verilerinin toplanması, saklanması, güncelleştirilmesi, stratejik ve
yönetsel kararların verilmesine yardımcı olacak biçimde bilgi haline dönüştürülmesini sağlayan
sistemdir.

İK yönetim fonksiyonu bir işletmede iş görenlerin bulunması, yerleştirilmesi, değerlendirilmesi,

ücretlendirilmesi ve geliştirilmesi gibi faaliyetleri yerine getirmektedir. Pek çok işletme aday toplama, işe
yerleştirme, personel değerlendirme, eğitim ve geliştirme konularında İKBS’den yararlanmaktadır.

İKBS’nin tasarımı örgütün iş gücü planlaması ve tahminlemesi, buna uygun ve yeterli iş gücü istihdamı
gerçekleştirme, örgütün personel politikası ve programlarını kontrol etme şeklinde olmalıdır.

31
 İŞLETMELERDE KULLANILAN TEMEL BİLGİ
SİSTEMLERİ

İnsan Kaynakları Bilgi Sistemi (İKBS):

İKBS,
• İnsan kaynağının planlaması,
• İşe alma ve yerleştirme,
• Sürekli eğitim,
• Ücret yönetimi,
• Güvenlik ve sağlık,
• Endüstri ilişkileri,
• Kariyer planlaması ve geliştirme,
• Sosyal hizmetler,
• Yönetim ve örgüt geliştirme,
• Performans yönetimi,
• Sendikal ilişkiler
gibi İK konuları için gereken verilerin toplanarak, işlenmeleri ve bu verilere ihtiyaç duyan ilgililere
aktarılmasına imkan tanıyan bir sistemdir. 32
 Tarafsız Denetim
Büyüme
Kariyer Planlama
Dosyaları

Boş Kadroların Yabancı Hizmet

İKBS Modülleri: Raporlanması Sağlayıcıları

Eğitim Engelli
Politikaları Programları

Eğitim Devirleri
İKBS Giriş Planları

Pozisyon
Ayrılmalar
Sınıflandırılması

Kaynakların Pozisyon/Çalışan
Dağılımı Karşılaştırması

İstihdam Verimlilik
Politikası Değerlemesi
Ödül Sistemleri

33
 İŞLETMELERDE KULLANILAN TEMEL BİLGİ
SİSTEMLERİ

İnsan Kaynakları Bilgi Sistemi (İKBS):

İK Yönetimi İşlevleri:

DEĞERLENDİRME
VE KORUMA VE
ÖDÜLLEMDİRME YETİŞTİRME VE ENDÜSTRİ GELİŞTİRME
KADROLAMA
PLANLAMA GELİŞTİRME İLİŞKİLERİ
* Personel Sağlama * Değerlendirme * İş Güvenliği
* Planlama ve * Eğitim ve * Toplu Pazarlık
* Seçme ve * Temel Ücret ve * İşgören Sağlığı
Programlama Yerleştirme * Şikayet
Yerleştirme Maaşlar * İş Yaşamı Kalitesi
* İş Analizleri * Kariyer Yöntemleri
Oryantasyon * Özendirici * Veri Toplama ve
Planlaması * Örgütlenme
Sistemler Kullanma
* Yan Ödülle

İnsan Kaynakları Yönetimi Etkinlik Kriterleri

Verimlilik, İş Yaşamı Kalitesi 34
 İŞLETMELERDE KULLANILAN TEMEL BİLGİ
SİSTEMLERİ

İnsan Kaynakları Bilgi Sistemi (İKBS):

İKBS, insan kaynağı yönetimi işlevlerini destekleyip diğer bilgi sistemleri ile etkileşimde olan bir bilgi sistemidir. Bu amaçla
işletme çalışanlarına ilişkin bilgiler veri tabanına kaydedilerek saklanır. Bu bilgiler sırasıyla:
• Özlük bilgileri,
• Personel bulma sürecine ilişkin bilgiler,
• İş deneyimine ilişkin bilgiler,
• Eğitim bilgileri,
• Ücret bilgileri,
• Performans değerlendirme bilgileri,
• Çalışma süresine ilişkin bilgiler,
• Çalışanların tutumlarına ilişkin bilgiler,
• Sendika bilgileri,
• İletişim bilgileri,
• Sağlık ve kaza bilgileri,
• Açık iş ve pozisyon bilgileri,
• İşgücü piyasası ile ilgili bilgiler,
• Ücret dışı haklara ilişkin bilgiler,
• İşten ayrılma bilgileri. 35
 İŞLETMELERDE KULLANILAN TEMEL BİLGİ
SİSTEMLERİ

İnsan Kaynakları Bilgi Sistemi (İKBS):

İKBS’nin amaçları:
• Çalışanların yeteneklerini, işverenin ihtiyaçlarıyla eşleştirerek organizasyonel esnekliğe katkıda bulunmak,
• Organizasyonun her çeşit yöntemlerini ve yapılarını kayıt ederek bu konulardan herkesin haberdar
olmasını sağlamak,
• Toplam kalite yönetimi çerçevesinde çalışanların karar alma sürecine katılımlarının artmasını sağlamak,
• Çalışanlarca bilgilerinin güncel tutulması ile çalışanların kendi bilgilerindeki değişikliklerce kazanacak
haklarının zamanında uygulanabilmesini sağlamak,
• Çok uluslu şirketlerin değişik yerlerdeki tüm şirketlerinde aynı sistemi kullanmalarıyla çalışanları evrensel
bir tarzda yönetmek,
• Boş pozisyon tanımlarıyla başlayıp seçilen kişinin işe yerleştirilmesine kadar süren aşamaların etkin olarak
yönetilmesini sağlamak,
• Personelin sağlık durumunu izleyip bunlara ilişkin yöntemin kararlarını hızla almak,
• Personelin eğitimlerini, iş tanımlarına ve personelin yetkinlik/yetenek gereksinimlerine göre planlamak ve
bütçelemek.
36
 İŞLETMELERDE KULLANILAN TEMEL BİLGİ
SİSTEMLERİ

Diğer Bilgi Sistemleri:

Stratejik Planlama BS: Uzun vadeli geleceğe dönük planların yapılması ile ilgilenir, örgüt içi ve dışı tarihi
bilgileri sağlar.

Araştırma ve Geliştirme BS: Araştırma sonuçlarının diğer bilgi sistemlerinin sonuçları ile
karşılaştırılmasını yapar.

Analitik ve İstatistiki BS: Problemlere bilimsel modeller ve kantitatif teknikler uygulayarak, yönetime bu
yolla destek sağlayan bilgi sistemleridir.

37