Chapter 1 - Quá Trình Quá Độ

CHƯƠNG 1: QUÁ TRÌNH QUÁ ĐỘ
(TRANSIENTS)
1 Khái niệm
2 Phương trình vi phân mạch có L, C
3 Phân loại bài toán QTQĐ
4 Sơ kiện
(TRANSIENTS)
Khái niệm
✓ Quá trình quá độ: quá trình mạch điện chuyển từ chế độ xác lập
này sang chế độ xác lập khác.
(TRANSIENTS)
Khái niệm
✓ Xảy ra khi có thay đổi đột ngột về cấu trúc của mạch điện quán tính
(mạch có chứa L hoặc/và C)
(TRANSIENTS)
Khái niệm
Voltage versus time for the above circuit. When the switch is closed, the
voltage across the capacitor decays exponentially to zero.
(TRANSIENTS)
Khái niệm
(TRANSIENTS)
Khái niệm
✓ Mức độ phức tạp của quá trình quá độ phụ thuộc số lượng phần tử
lưu trữ năng lượng (L, C) có trong mạch.
 Mạch cấp 1: Gồm điện trở  Mạch cấp 2: Gồm điện trở
và 1 phần tử lưu trữ năng và 2 phần tử lưu trữ năng
lượng (L hoặc C) lượng (L và C)
Switch Switch
Rs Circuit Rs
containing
t=0 RL/RC t=0
RLC circuit
combinations
(TRANSIENTS)
Phương trình vi phân mạch có L, C
 Mạch cấp 1: ➢ Áp dụng KVL:

𝑒 𝑡 − 𝑢𝑟 (t) − 𝑢𝑐 (t) = 0
i(t)+ ur(t) – 1
e(t) – Ri(t) – ‫ = 𝑡𝑑)𝑡(𝑖 ׬‬0
𝐶
R + 𝑑𝑖(𝑡) 1 1 𝑑𝑒(𝑡)
+ + i(t) =
e(t) C uc(t) 𝑑𝑡 𝑅𝐶 𝑅 𝑑𝑡
–
– ➢ Áp dụng KCL:
𝑒 𝑡 − 𝑢𝑐 (𝑡) 𝑑𝑢𝑐 (𝑡)
=C
𝑅 𝑑𝑡
𝑑𝑢𝑐 (𝑡) 1 𝑒(𝑡)
+ 𝑢𝑐 (𝑡) =
𝑑𝑡 𝑅𝐶 𝑅𝐶
(TRANSIENTS)
 Mạch cấp 1: Tổng quát:
𝑑𝑥(𝑡) a1, a0, b0 là các hệ số phụ thuộc các

a1 + a0 x t = b0 f(t) giá trị R, L, C trong mạch.
𝑑𝑡
𝑑𝑥(𝑡) 𝜏 = a1 /a0 : hằng số thời gian (time constaint)

𝜏 + x t = 𝐾S f(t) KS = b0/a0: độ lợi DC (DC gain)
𝑑𝑡
First-order system equation
(TRANSIENTS)
 Mạch cấp 2:
➢ Áp dụng KVL:
i (t) + ur(t) –
𝑡
1 𝑑𝑖(𝑡)
𝑅𝑖 𝑡 + න 𝑖 𝑡 𝑑𝑡 + 𝐿 = e(t)
𝐶 𝑑𝑡
−∞
R
+ 𝑑𝑖(𝑡) 𝑑 2 𝑖(𝑡) 1 𝑑𝑒(𝑡)
+
e(t) C uc(t) 𝑅 + L 2 + 𝑖 𝑡 =
– 𝑑𝑡 𝑑𝑡 𝐶 𝑑𝑡
–
L 𝑑 2 𝑢𝑐 (𝑡) 𝑑𝑢𝑐 (𝑡) 𝑑𝑒(𝑡)
LC + 𝑅𝐶 + 𝑢𝑐 𝑡 =
𝑑𝑡 2 𝑑𝑡 𝑑𝑡
– ul(t) +
(TRANSIENTS)
 Mạch cấp 2: Tổng quát:

i (t) + ur(t) –
𝑑 2 𝑥(𝑡) 𝑑𝑥 (𝑡)
𝑎2 +𝑎1 +𝑎0 x 𝑡 = 𝑏0 f(t)
𝑑𝑡 2 𝑑𝑡
R
+
e(t) +
– C uc(t)
1 𝑑 2 𝑥(𝑡) 2𝜉 𝑑𝑥 (𝑡)
– 𝜔𝑛2 𝑑𝑡 2
+
𝜔𝑛 𝑑𝑡
+x 𝑡 = Ks𝑓(t)
L
Second-order system equation
– ul(t) + 𝜔𝑛 = 𝑎0/𝑎2 ∶ 𝒕ầ𝒏 𝒔ố 𝒅𝒂𝒐 độ𝒏𝒈 𝒕ự 𝒏𝒉𝒊ê𝒏 (𝒏𝒂𝒕𝒖𝒓𝒂𝒍 𝒇𝒓𝒆𝒒𝒖𝒆𝒏𝒄𝒚)
𝜉=(a1/2) 1/𝑎0𝑎2 ∶ 𝒉ệ 𝒔ố 𝒕ắ𝒕 𝒅ầ𝒏 (𝒅𝒂𝒎𝒑𝒊𝒏𝒈 𝒓𝒂𝒕𝒊𝒐)
𝑏
Ks= 𝑎0 : độ 𝒍ợ𝒊 𝑫𝑪 (𝑫𝑪 𝒈𝒂𝒊𝒏)
0
(TRANSIENTS)
 Mạch cấp 2:
 =0 undamped
 <1 under damped
 =1 critically damped
 >1 over damped
(TRANSIENTS)
Phân loại bài toán QTQĐ
 Bài toán QTQĐ chỉnh:
✓ Nghiệm quá độ liên tục tại thời điểm đóng, mở:

x(+0) = x(-0)
✓ Ví dụ:
uc(+0) = uc(-0) = 0 iL(+0) = iL(-0) = 0

(TRANSIENTS)
 Bài toán QTQĐ không chỉnh:
✓ Nghiệm quá độ không liên tục tại thời điểm đóng, mở:
x(+0) ≠ x(-0)
✓ Ví dụ:
iL(-0) = 0 iL1(-0) = E/r1 ≠ iL2(-0) = 0

iL(+0) = 1 ≠ iL(-0) iL1(+0) = iL2(+0) ≠ iL1(-0)
(TRANSIENTS)
 Bài toán QTQĐ không chỉnh:
✓ Nhận biết:
• Có nhiều L với dòng ban đầu khác nhau, ghép nối tiếp, tạo
sự nhảy vọt của dòng điện tại thời điểm đóng mở.
• Có nhiều C với điện áp ban đầu khác nhau, nối song song,
tạo sự nhảy vọt của điện áp tại thời điểm đóng mở.
(TRANSIENTS)
Sơ kiện
✓ Giá trị ngay sau thời điểm đóng mở của dòng điện trong cuộn cảm
và điện áp trên tụ điện: iL(0), uC(0), i’L(0), u’C(0), i’’L(0), u’’C(0)
(TRANSIENTS)
Sơ kiện
✓ Dùng để tính các hằng số tích phân của nghiệm của QTQĐ
✓ Việc tính sơ kiện dựa vào:
• Thông số mạch ngay trước thời điểm đóng mở: iL(-0), uC(-0)
• Hai định luật Kirchhoff
• Luật đóng mở
• Luật đóng mở tổng quát
(TRANSIENTS)
Sơ kiện
Luật đóng mở
 Dòng điện trong một cuộn cảm ngay sau khi đóng mở iL(+0) bằng
dòng điện trong cuộn cảm đó ngay trước khi đóng mở iL(–0):
iL(+0) = iL(–0)
 Điện áp trên một tụ điện ngay sau khi đóng mở uC(+0) bằng điện
áp trên tụ điện đó ngay trước khi đóng mở uC(–0):
uC(+0) = uC(–0)
(TRANSIENTS)
Sơ kiện
Luật đóng mở tổng quát

 Tổng từ thông trong một vòng kín ngay sau khi đóng mở ΣΨ(+0)
bằng tổng từ thông trong vòng kín đó ngay trước khi đóng mở
ΣΨ(–0):
ΣΨ(+0) = ΣΨ(–0)
 Tổng điện tích ở một đỉnh ngay sau khi đóng mở Σq(+0) bằng tổng
điện tích ở đỉnh đó ngay trước khi đóng mở Σq(–0):
Σq(+0) = Σq(–0)
(TRANSIENTS)
Sơ kiện
Hàm bước nhảy đơn vị 1(t)

(TRANSIENTS)
Sơ kiện
Hàm bước nhảy đơn vị 1(t)

(TRANSIENTS)
Sơ kiện
Ví dụ 1.1
Tại thời điểm t = 0 khóa K đóng lại.

Tính sơ kiện iL(0) và i’L(0) của cuộn cảm
(TRANSIENTS)
Sơ kiện
Ví dụ 1.2
Tại thời điểm t = 0 khóa K mở ra.

Tính sơ kiện iL(0) và i’L(0) của cuộn cảm
(TRANSIENTS)
Sơ kiện
Ví dụ 1.3
Tại thời điểm t = 0 khóa K đóng lại.

Tính sơ kiện uC(0) và u’C(0) của tụ điện
Sơ kiện
Tóm lại
Áp dụng Luật đóng mở nếu dòng điện trên cuộn cảm
hoặc điện áp trên tụ điện biến thiên liên tục (bài toán
QTQĐ chỉnh).
Áp dụng Luật đóng mở tổng quát nếu dòng điện trên
cuộn cảm hoặc điện áp trên tụ điện biến thiên đột ngột
(bài toán QTQĐ không chỉnh).
Sơ kiện
Tóm lại Các bước tính sơ kiện:

 Sơ kiện bậc 0 iL(0) và uC(0):
• Tính thông số chế độ cũ: iL(–0) & uC(–0)
• Áp dụng Luật đóng mở hoặc Luật đóng mở tổng quát
 Sơ kiện bậc 1 i’L(0) & u’C(0):
• Áp dụng K1 và K2, lập hpt (I) mô tả mạch sau đóng mở
• Giải hệ (I)
 Sơ kiện bậc 2 i’’L(0) & u’’C(0):
• Lấy đạo hàm 2 vế của hpt (I), được hpt (II)
• Giải hệ (II)
Sơ kiện
Ví dụ 1.4
Vi phạm luật đóng mở

Sơ kiện
Ví dụ 1.4
Sơ kiện
Ví dụ 1.5
Vi phạm luật đóng mở

Sơ kiện
Ví dụ 1.5
Sơ kiện
Ví dụ 1.5
(TRANSIENTS)
Sơ kiện
Bài tập 1.1
Tại thời điểm t = 0 khóa K mở ra.

Tính sơ kiện uC(0) và u’C(0) của tụ điện
Bài tập 1.2
E1 = 120 V; E2 = 40 V; R1 = 10 Ω; R2 = 20 Ω; R3 = 30 Ω;
L = 1 H; C = 1 mF. Tại thời điểm t = 0, Khóa K
chuyển từ 1 sang 2.
Tính các sơ kiện iL(0), uC(0), i’L(0) và u’C(0).

Chapter 1 - Quá Trình Quá Độ

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Chapter 1 - Quá Trình Quá Độ

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

CHƯƠNG 1: QUÁ TRÌNH QUÁ ĐỘ

2 Phương trình vi phân mạch có L, C

3 Phân loại bài toán QTQĐ

 Mạch cấp 1: ➢ Áp dụng KVL:

 Mạch cấp 1: Tổng quát:

𝑑𝑥(𝑡) a1, a0, b0 là các hệ số phụ thuộc các

𝑑𝑥(𝑡) 𝜏 = a1 /a0 : hằng số thời gian (time constaint)

 Mạch cấp 2: Tổng quát:

𝜉=(a1/2) 1/𝑎0𝑎2 ∶ 𝒉ệ 𝒔ố 𝒕ắ𝒕 𝒅ầ𝒏 (𝒅𝒂𝒎𝒑𝒊𝒏𝒈 𝒓𝒂𝒕𝒊𝒐)

 Bài toán QTQĐ chỉnh:

✓ Nghiệm quá độ liên tục tại thời điểm đóng, mở:

uc(+0) = uc(-0) = 0 iL(+0) = iL(-0) = 0

 Bài toán QTQĐ không chỉnh:

iL(-0) = 0 iL1(-0) = E/r1 ≠ iL2(-0) = 0

Luật đóng mở tổng quát

Hàm bước nhảy đơn vị 1(t)

Hàm bước nhảy đơn vị 1(t)

Tại thời điểm t = 0 khóa K đóng lại.

Tại thời điểm t = 0 khóa K mở ra.

Tại thời điểm t = 0 khóa K đóng lại.

Tóm lại Các bước tính sơ kiện:

Vi phạm luật đóng mở

Vi phạm luật đóng mở

Bài tập 1.1

Tại thời điểm t = 0 khóa K mở ra.

Bài tập 1.2

You might also like