You are on page 1of 12

TÜRK STANDARDI

TURKISH STANDARD

TS EN 50106
Mart 2004
(EN 50106/A1: 1998 ve
EN 50106/A2: 2001 Dahil)

ICS 97.020; 97.180

GÜVENLİK KURALLARI - EV VE BENZERİ YERLERDE


KULLANILAN ELEKTRİKLİ CİHAZLAR İÇİN -
EN 60335-1 VE EN 60947 KAPSAMINDAKİ CİHAZLARLA
İLGİLİ RUTİN DENEYLER İÇİN ÖZEL KURALLAR

Safety of household and similar electrical appliances


Particular rules for routine tests referring to appliances under
the scope of EN 60335-1 and EN 60947

TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ


Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA
− Bugünkü teknik ve uygulamaya dayanılarak hazırlanmış olan bu standardın, zamanla ortaya çıkacak
gelişme ve değişikliklere uydurulması mümkün olduğundan ilgililerin yayınları izlemelerini ve standardın
uygulanmasında karşılaştıkları aksaklıkları Enstitümüze iletmelerini rica ederiz.

− Bu standardı oluşturan Hazırlık Grubu üyesi değerli uzmanların emeklerini; tasarılar üzerinde görüşlerini
bildirmek suretiyle yardımcı olan bilim, kamu ve özel sektör kuruluşları ile kişilerin değerli katkılarını
şükranla anarız.

Kalite Sistem Belgesi


İmalât ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluşların sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite
Standardlarına uygun olarak kurmaları durumunda TSE tarafından verilen belgedir.

Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası)


TSE Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin ilgili Türk Standardına uygun
olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk Standardları Enstitüsü’nün
garantisi altında olduğunu ifade eder.

TSEK
Kalite Uygunluk Markası (TSEK Markası)
TSEK Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin henüz Türk Standardı
olmadığından ilgili milletlerarası veya diğer ülkelerin standardlarına veya Enstitü tarafından kabul edilen
teknik özelliklere uygun olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk
Standardları Enstitüsü’nün garantisi altında olduğunu ifade eder.

DİKKAT!
TS işareti ve yanında yer alan sayı tek başına iken (TS 4600 gibi), mamulün Türk Standardına uygun
üretildiğine dair üreticinin beyanını ifade eder. Türk Standardları Enstitüsü tarafından herhangi bir
garanti söz konusu değildir.

Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir.

TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.


ICS 97.020; 97.180 TÜRK STANDARDI TS EN 50106/Mart 2004

Ön söz
− Bu standard, CENELEC tarafından kabul edilen EN 50106 (1997) + A1 (1998) + A2 (2001) standardı
esas alınarak TSE Elektrik Hazırlık Grubu’nca hazırlanmış ve TSE Teknik Kurulu’nun 16 Mart 2004 tarihli
toplantısında Türk Standardı olarak kabul edilerek yayımına karar verilmiştir.

− EN 50106/A1: 1998 ile yapılan değişiklikler metinde bir düşey çizgiyle ve EN 50106/A2:2001 ile yapılan
değişiklikler iki düşey çizgiyle belirtilmiştir.
ICS 97.020; 97.180 TÜRK STANDARDI TS EN 50106/Mart 2004

İçindekiler
Giriş................................................................................................................................................................... 1
Bölüm 1: Genel kurallar .................................................................................................................................. 1
1.1 Topraklama deneyi.............................................................................................................................. 1
1.2 Elektrik dayanım deneyi.......................................................................................................................... 2
1.3 Fonksiyon deneyi ................................................................................................................................ 2
Bölüm 2: Standard föyleri............................................................................................................................... 2
2.1 Yapılış ................................................................................................................................................. 3
2.2 Yapılış ................................................................................................................................................. 4
2.3 Mikro dalga kaçağı .............................................................................................................................. 4
ICS 97.020; 97.180 TÜRK STANDARDI TS EN 50106/Mart 2004

Güvenlik kuralları - Ev ve benzeri yerlerde kullanılan elektrikli cihazlar


için - EN 60335-1 ve EN 60947 kapsamındaki cihazlarla ilgili rutin
deneyler için özel kurallar

Giriş
Bu standardda ayrıntılı olarak verilen deneyler, imalâtçı tarafından gerçekleştirilir ve EN 60335-1 ve EN
60967’nin kapsamındaki mamüllere uygulanır.

Bu deneyler, güvenliği azaltılabilecek mamüllerin imalâtı sırasındaki değişimleri ortaya koymak için
tasarımlanmıştır. Bu deneyler, mamülün özelliklerini ve güvenirliliğini bozmazlar ve her bir mamüle tâbi
tutulması gerekir. Bu deneyler, normalde montajdan sonra son halini almış komple cihaz üzerinde
gerçekleştirilir. Ancak, imalâtçı sonraki üretim işlemlerinin sonucu etkilenmemesi kaydıyla üretim esnasındaki
uygun kademede deneyler yapabilir.

Not - Daha önce uygun rutin deneylere tâbi tutulmuş bileşenler, bu rutin deneylerden geçirilmez.

En az bu standardda belirtilen deneylere dayanan cihazlarla aynı güvenlik derecesine sahip deneylere
dayanması koşuluyla imalâtçı, kendi üretim sırasına daha uygun olan deney işlemini kullanabilir.

Bu standardda verilen rutin deneyler, olması gereken en küçük temel güvenliği sağlamak için
tasarımlanmıştır. İlâve rutin deneylerin gerekli olup olmadığına karar vermek imalâtçının sorumluluğundadır.
Bu standardda gerekli görülen deneylerin bazılarının, uygulanamaz veya uygun olmadığına ve bundan
dolayı gerekli olmadığına mühendislik değerlendirmeleri sonucu karar verilebilir.

Mamül bu deneylerin herhangi birinden geçmezse, tamir ve/veya ayarlamadan sonra deneylerin tümüne tâbi
tutulur.

Bölüm 2’nin ilgili standard föylerinde belirtilmedikçe özel cihazlar için hiçbir ilâve kural yoktur.

Bölüm 1: Genel kurallar


1.1 Topraklama deneyi
I Sınıfı cihazlar için boşta gerilimi 12 V’u aşmayan bir kaynaktan çekilen en az 10 A’lik bir akım, erişilebilir
topraklanmış metal bölümlerin her biri ile;

- Topraklama pimi veya fişin toprak ucu,


- Elektrik tesisatına kalıcı olarak bağlanması amaçlanan cihazlar için topraklama bağlantı ucu,
- Giriş cihazının topraklama pimi

arasından geçirilir.

Gerilim düşümü ölçülür ve direnç, akım ile gerilim düşümünden hesaplanır.

Not 1 - Bu deney, yalnızca yapılması gereken ölçümler için gerekli olduğu süre boyunca gerçekleştirilir.

Bu direnç;

- Besleme kordonlu cihazlar için 0,2 ohm’u,


- Diğer cihazlar için 0,1 ohm’u

aşmamalıdır.

Not 2 - Deney sırasında ölçme sondasının ucu ile metal bölüm arasındaki temas direncinin deney
sonuçlarını etkilememesini sağlamaya özen gösterilmelidir.

Not 3 - Uzun besleme kordonlu cihazlar için direnç 0,2 ohm’u aşabilir ancak bu değer, besleme kordonunun
direnci ile 0,1 ohm’un toplamını aşmamalıdır.

1
ICS 97.020; 97.180 TÜRK STANDARDI TS EN 50106/Mart 2004

1.2 Elektrik dayanım deneyi


Cihazın yalıtımına yaklaşık olarak 50 Hz veya 60 Hz frekansta yeterince sinüs dalga biçimli bir gerilim 1
saniye uygulanır. Deney geriliminin (etken) değeri ve uygulama noktaları aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir.

Uygulama noktaları Deney gerilimi


V
I Sınıfı II Sınıfı III Sınıfı
cihazlar cihazlar cihazlar
Gerilimli bölümler ile;

- Yalnızca temel yalıtımlı veya 1000 400


- Çift veya takviyeli yalıtımlı 2500 2500

gerilim altındaki bölümlerden ayrılmış erişilebilir bölümler


arasına.

Gerilim altındaki bölümler ile yalnızca temel yalıtım ile gerilim


altındaki bölümlerden ayrılmış metal bölümler arasına1). 1000

1. Bu deney, bileşenler üzerinde montaj sırasında gerçekleştirilebilir.

Hiçbir delinme oluşmamalıdır.

Not 1 - Akım 5 mA’den daha büyük olduğunda açan akım algılama cihazı bulunan deney devresi kullanılır.
Ancak, cihazın 30 mA’i aşmayan daha büyük bir değerde açması için ayarlanması gerekebilir.
Cihazın açması, sesli veya görsel düzeneklerle delinmeyi gösterir. Açma akımı geçene kadar
belirtilen gerilimi ölçmek için yüksek gerilim transformatörü gerekir.

Not 2 – Yalıtım, a.a. gerilim yerine çizelgede gösterilen değerin 1,5 katındaki d.a. gerilimine tâbi tutulabilir.

1.3 Fonksiyon deneyi


Bileşenin fonksiyonu; gözle muayene veya fonksiyonların kusurlu olma riski varsa uygun bir deneyle kontrol
edilir.

Not - Gerekli olabilecek kontrollere örnek olarak, motorların doğru dönüş yönü ile anahtar ve denetleyicilerin
uygun çalışmasının doğrulanması gösterilebilir.

Bölüm 2: Standard föyleri


Bu standardda föyler, aşağıdaki gibi cihazlar için ilâve rutin deneyleri gösterir;

Föy Cihaz

EN 50106-2-21 Depolu su ısıtıcıları


EN 50106-2-25 Mikro dalga fırınları
EN 50106-2-29 Batarya şarj cihazları
EN 50106-2-35 Anî su ısıtıcıları
EN 50106-2-45 Taşınanabilir elektrikli ısıtıcılar
EN 50106-2-967 Elektrikli battaniyeler, yastıklar ve benzeri bükülgen ısıtıcılar

2
ICS 97.020; 97.180 TÜRK STANDARDI TS EN 50106/Mart 2004

Standard föy
EN 60335-2-21’in kapsamındaki depolu su ısıtıcılarıyla ilgili rutin deneyler
50106-2-21

Bu föy, EN 50106 Bölüm 1’i değiştirir veya tamamlar.

Ek:

2.1 Yapılış
Su kabı; su, hava veya diğer bir gaz kullanılarak basınç deneyine tâbi tutulur.

Deney sırasında hiçbir sızıntı meydana gelmemelidir.

Su kullanıldığında basınç;

- Kapalı su ısıtıcıları için 0,7 MPa veya 0,6 MPa’dan daha büyük beyan basıncı bulunanlar için beyan
basıncının 1,1 katı,
- Hazneli su besleme ısıtıcıları için beyan basıncın 1,1 katı,
- Açık çıkışlı su ısıtıcıları için 0,05 MPa,
- Hazneli tip su ısıtıcıları için 0,03 MPa

olmalıdır.

Hava veya gaz kullanıldığında basıncın, herhangi bir sızıntıyı ortaya çıkaracak yeterlilikte olması gerekir.

A-Sapması

Sapma
İsveç (Ordinance AFS 1990:15)

Bütün kapalı su ısıtıcıları, beyan basıncın 1,5 katında deneye tâbi tutulmalıdır.

3
ICS 97.020; 97.180 TÜRK STANDARDI TS EN 50106/Mart 2004

Standard föy
EN 60335-2-25’in kapsamındaki mikro dalga fırınlarla ilgili rutin deneyler
50106-2-25

Bu föy, EN 50106 Bölüm 1’i değiştirir veya tamamlar.

Değişiklik:

1.2 Elektrik dayanım deneyi


Not 1’e ilâve;

Akım algılama cihazı, 100 mA’e kadar açma için ayarlanabilir.

Ek;

2.1 İşaretleme ve talimatlar


EN 60335-2-25’de belirtilen mikro dalga enerjisiyle ilgili uyarıların, ilgili kapakların üzerine işaretlendiği
kontrol edilir.

Cihazın, ilgili talimatlarla donatıldığı kontrol edilir.

2.2 Yapılış
Kapı kilitleme sisteminin, kapı açıldığında mikto dalga üretimini durdurması işlemi kontrol edilir.

2.3 Mikro dalga kaçağı


Mikro dalga fırın; beyan gerilimde ve en büyük değerine ayarlı mikro dalga gücünde çalıştırılır. Mikro dalga
kaçağının enerji akı yoğunluğu, cihazın dış yüzeyinden yaklaşık 5 cm mesafede herhangi bir noktada
ölçülür. Uygun yük kullanılabilir. ölçü cihazı; fırının dış yüzeyi üzerinde, özellikle kapı ve sızdırmaz
bölümlerinde, en büyük mikro dalga kaçağının olduğu noktaları belirlemek için gezdirilir.

Mikro dalga kaçağı, 50 W/m2’yi aşmamalıdır.

4
ICS 97.020; 97.180 TÜRK STANDARDI TS EN 50106/Mart 2004

Standard föy
EN 60335-2-29’in kapsamındaki batarya şarj cihazlarıyla ilgili rutin deneyler
50106-2-29

Bu föy, EN 50106 Bölüm 1’i değiştirir veya tamamlar.

1.2 Elektrik dayanım deneyi


İlâve bir elektrik dayanım deneyi, 2500 V deney gerilimiyle giriş ile çıkış devreleri arasında yapılır.

5
ICS 97.020; 97.180 TÜRK STANDARDI TS EN 50106/Mart 2004

Standard föy
EN 60335-2-35’in kapsamındaki anî su ısıtıcılarıyla ilgili rutin deneyler
50106-2-35

Bu föy, EN 50106 Bölüm 1’i değiştirir veya tamamlar.

Ek:

2.1 Yapılış
Su kabı; su, hava veya diğer bir gaz kullanılarak basınç deneyine tâbi tutulur.

Deney sırasında sızıntı meydana gelmemelidir.

Su kullanıldığında basınç;

- Kapalı su ısıtıcıları için 0,7 MPa veya 0,6 MPa’dan daha büyük beyan basıncı bulunanlar için beyan
basıncının 1,1 katı,
- Açık çıkışlı su ısıtıcıları için 0,05 MPa,

olmalıdır.

Hava veya gaz kullanıldığında basıncın, herhangi bir sızıntıyı ortaya çıkaracak yeterlilikte olması gerekir.

A-Sapması

Sapma
İsveç (Ordinance AFS 1990:15)

Bütün kapalı su ısıtıcıları, beyan basıncın 1,5 katında deneye tâbi tutulmalıdır.

6
ICS 97.020; 97.180 TÜRK STANDARDI TS EN 50106/Mart 2004

EN 60335-2-45’in kapsamındaki taşınabilir elektrikli cihazlarla ilgili rutin Standard föy


deneyler 50106-2-45

Bu föy, EN 50106 Bölüm 1’i değiştirir veya kapsar.

1.2 Elektrik dayanım deneyi


Güvenlikli yalıtım transformatörüyle donatılmış ısıtıcılar, ilâve elektrik dayanım deneyine tâbi tutulur. Bu
deney, 2500 V deney gerilimiyle, giriş ve çıkış devreleri arasında yapılır.

7
ICS 97.020; 97.180 TÜRK STANDARDI TS EN 50106/Mart 2004

EN 60967’nin kapsamındaki elektrikli battaniyeler, yastıklar ve benzeri Standard föy


bükülgen ısıtıcılarla ilgili rutin deneyler 50106-2-967

Bu föy, EN 50106 Bölüm 1’i değiştirir veya tamamlar.

Not - Bu standard föy, ayrıca EN 60335-2-17’nin kapsamındaki cihazlara da uygulanabilir.

1.2 Elektrik dayanım deneyi


Yeniden düzenleme;

İlâve elektrik dayanım deneyi SELV’de çalışan bölümler dışındaki, gerilimli bölümler ile bükülgen bölümlerin
erişilebilir bölümleri arasında gerçekleştirilir. Deney gerilimi, a.a. (2500+X) V veya d.a. (3500+X) V’tur. X’in
değeri aşağıdaki gibi belirlenir.

Isıtıcı elemanın yalıtımı iletkeni açığa çıkarmak için 5 mm’den daha uzun bir parçası boyunca çıkartılır
(soyulur). Isıtıcı eleman, bükülgen bölümün mahfazası içine konur. a.a. 1000 V (d.a. 1500 V) deney gerilimi,
iletken ile bükülgen bölümün dış yüzeyi arasına uygulanır. Delinme oluşana kadar, a.a. 500 V (d.a. 700
V)’luk kademelerde gerilim artırlır. X değeri, delinme gerilimi değeridir.

Not 1 - Bükülgen bölüm, PVC gibi elektriksel yalıtım malzemesinden yapılmış kalıcı bir çıkış mahfazasıyla
donatılmışsa; X değeri, bu mahfaza çıkarıldıktan sonra belirlenir.

Not 2 - Uygulanan deney geriliminin, kabul edilebilir metotlar aşağıdadır;

- Gerilimin makaralar arasındaki bükülgen bölümlerden geçmesi,


- Gerilimin çelik plâka üzerindeki taşıyıcıdaki bükülgen bölümden geçmesi,
- Bükülgen bölümleri metal plâkalar arasına konularak gerilimin uygulanması,

Bükülgen bölümler üzerine zincir tel fırçanın süpürülmesiyle gerilimin uygulanması.

Ek:

1.3 Fonksiyon deneyi


Fonksiyon deneyi aşağıdakileri içermelidir;

- Isıtıcı elemanın direncinin kontrolü edilmesi,


- Kontrol anahtarı “OFF” konumunda olduğunda akımın geçmediğinin kontrolü edilmesi.

You might also like