2.

ỨNG DỤNG
KỸ NĂNG VIẾT
TRONG TRUYỀN THÔNG

ThS. Trần Hà Phương Thảo

 2.1
TIN VÀ CÁC DẠNG TIN
PHỔ BIẾN
 Khái niệm về tin
▹ Là thể loại cơ bản nhất của báo chí
▹ Tin phản ánh những cái mới, những
điều mà công chúng quan tâm 3

▹ Tin phản ánh những sự việc, sự

kiện có thật, có quan hệ và ý nghĩa
với nhiều người
▹ Hình thức thể hiện: Bằng câu chữ,
lời nói, hình ảnh…
Chức năng của tin
▹ Thông tin
▹ Phản ánh
▹ Định hướng 4

▹ Dự báo
▹ Giải trí
▹ …
Đặc điểm của tin
▹ Tin gắn liền với sự kiện, là công cụ
phản ánh sự kiện dưới nhiều góc
nhìn khác nhau
▹ Các sự kiện được tin truyền đạt
5

thường mang tính thời sự cấp bách

à Những cái đã, đang, sẽ diễn ra
Đặc điểm của tin
▹ Tin trả lời cho 04 câu hỏi: Chuyện gì?
(What); Khi nào? (When); Ở đâu?
(Where); Ai? (Who)
▹ Các dạng tin ngắn, tin tường thuật còn 6

có thể trả lời thêm 02 câu hỏi như:

Như thế nào (How ); Tại sao (Why)...
Đặc điểm của tin
Ø Phản ánh cái mới
Ø Tính thời sự
Ø Ngắn gọn, cô đọng
7
TIN TỨC Ở KHẮP MỌI NƠI

8
Các dạng tin phổ biến
1. TIN VẮN 2. TIN NGẮN

3. TIN TƯỜNG THUẬT 4. TIN TỔNG HỢP 9

5. TIN ẢNH 6. TIN KÈM ẢNH

TIN VẮN
Tổng quan Hình thức
Thông báo một cách 30 - 60 chữ (tương đương 10 đến
ngắn gọn về sự kiện 20 giây đọc trên phát thanh
hoặc truyền hình)

Đặc điểm Kết cấu viết 10

Trả lời cho 4 câu hỏi: Chuyện gì? Hình kim tự tháp ngược
Ai? Khi nào? Ở đâu?
Có hoặc không có tiêu đề
Vị trí chuyên mục
Không có lời bình (ý mở rộng)
Tin vắn; Tin mới nhận; Tin thời sự;
Tin cuối ngày…
TIN NGẮN
Tổng quan Đặc điểm
Thông báo một cách Loại tin phổ biến nhất
ngắn gọn về sự kiện Trả lời cho 6 câu hỏi: Chuyện
gì? Ai? Khi nào? Ở đâu? Như
thế nào?Tại sao?
Hình thức Có tiêu đề
11

60 - 100 chữ (tương đương Có thể có lời bình (ý mở rộng)

20 đến 30 giây đọc trên phát
thanh hoặc truyền hình)

Kết cấu viết

Hình kim tự tháp ngược
TIN TƯỜNG THUẬT
Tổng quan Đặc điểm
Thông tin bám sát tiến Trả lời cho 6 câu hỏi:
trình xảy ra sự kiện Chuyện gì? Ai? Khi nào? Ở
đâu? Như thế nào?Tại sao?
Hình thức Có tiêu đề
300 – 500 chữ (tương đương 03 12
Có lời bình (ý mở rộng)
phút đọc trên phát thanh hoặc
truyền hình)

Kết cấu viết

Phần Lead: Hình kim tự tháp ngược
Phần nội dung tin: Hình chữ nhật
TIN TỔNG HỢP
Tổng quan
Thông tin về hàng loạt sự kiện xảy
ra trong 1 thời gian, 1 không gian
Đặc điểm
nhất định Trả lời cho 6 câu hỏi:
Chuyện gì? Ai? Khi nào? Ở
Hình thức đâu? Như thế nào?Tại sao?
13
Có tiêu đề
300 – 600 chữ (tương đương 03
phút đọc trên phát thanh hoặc Có thể có lời bình (ý mở
truyền hình) rộng)

Kết cấu viết

Hình chữ nhật
TIN ẢNH
Tổng quan
Thông tin có ảnh đi kèm, tạo độ
tin cậy và sự thuyết phục cho tin
Hình thức
Tối đa 150 chữ (tương đương 01
phút đọc trên phát thanh hoặc
truyền hình)
Đặc điểm
Trả lời cho 4 câu hỏi:
Chuyện gì? Ai? Khi nào? Ở
đâu? Có tiêu đề
Có ảnh và chú thích phù hợp
14

Kết cấu viết

Hình kim tự tháp ngược
MÔ HÌNH VIẾT TIN
PHỔ BIẾN
KIM TỰ THÁP NGƯỢC
15
 1. TÍT (Title)
Có gì mới?
Ngắn gọn, rõ ràng

2. Mào đầu (Lead)

Ai? Làm gì? Ở đâu? 16
Khi nào?
Chỉ nêu điều chủ yếu

3. Những yếu tố quan trọng

khác thường
Như thế nào? Tại sao?

4. Những yếu tố phụ

 17

Ra mắt taxi điện thân thiện với môi trường tại TP Hồ Chí Minh
 Kỹ năng viết tin
1. Phải nắm bắt 2. Phải nắm bắt
được sự kiện được tính thời sự
▹ Ai? ▹ Mới nhất
▹ Cái gì? ▹ Xảy ra tức thời 18

▹ Ở đâu?
▹ Khi nào?
Kỹ năng viết tin (t.t)
3. Phải nắm bắt được ngôn ngữ viết
tin
▹ Mang tính thông báo
▹ Ngắn gọn, đơn giản 19

▹ Dễ hiểu
Kỹ năng viết tin (t.t)
4. Phải nắm bắt được kỹ thuật viết
tin
▹ Phần mào đầu (Lead): Đoạn kết
của tin à Tóm tắt những ý quan 20

trọng nhất
▹ Phần thân tin: Đưa ra những thông
tin diễn giả, số liệu, chi tiết… liên
quan phần Lead
 Các bước
VIẾT TIN
1. Lựa chọn sự kiện
2. Lựa chọn hình thức
tin sẽ thể hiện
21
3. Lựa chọn mô hình
viết
4. Viết phần Lead
5. Viết phần thân tin
6. Đặt đầu đề
Bước 1: Lựa chọn sự kiện

22
ØSự kiện phải có thật à Tính xác
thực
ØSự kiện phải là cái mới xảy ra à
23

Tính thời sự
ØSự kiện phải tiêu biểu, được công
chúng quan tâm và đón nhận
Bước 2:
Lựa chọn hình thức tin
24
ØVề mức độ quan trọng của sự
kiện và sự quan tâm của công
chúng:
o Tin vắn;
25

o Tin ngắn;
o Tin tường thuật;
o Tin tổng hợp
Ø Về nhận định của người viết:
o Mô hình kim tự tháp ngược
o Mô hình hình chữ nhật
26
Bước 3:
Viết phần mào đầu (Lead) 27
ØChứa đựng phần … kết của tin
ØLà nội dung quan trọng nhất để
thu hút công chúng
28

ØNgắn gọn, súc tích và dễ hiểu

ØTrả lời cho 4 câu hỏi: Chuyện gì?;
Ai?; Khi nào?; Ở đâu?
Hãy “kết chuyện” theo
cách của bạn:
- Lead là kết chuyện à Là điểm
hấp dẫn nhất của thông tin mà
bạn sẽ tường thuật 29

- Lead giữ vai trò quan trọng

trong việc thu hút công chúng
- Lead hay cần đảm bảo các yếu tố:
Ø Ngắn gọn: Nên là 1 câu văn dưới dạng
chủ động à Độ dài tối đa 30 từ

Ø Có yếu tố thời gian: Câu chuyện trong

30
quá khứ à Thì quá khứ (Trừ tin tường
thuật trực tiếp)
ØDiễn giải chi tiết cho nội dung phần
Lead
ØTrả lời thêm 02 câu hỏi:
31

oNhư thế nào?

oTại sao?
Bước 4:
Viết phần thân của tin (Body)
32
- Phần này sẽ bổ sung các thông tin chi tiết của
phần Lead:
Ø Tập trung vào chủ đề: Khai thác các yếu
tố liên quan đến chủ đề được nhắc đến
trong phần Lead à Không lan man, tham
lam dẫn dắt thông tin 33

Ø Tập trung vào mô hình viết đã chọn:

Viết đúng mô hình, không đan xen các
mô hình à Dễ gây nhầm lẫn, khó hiểu
- Chú thích ảnh trong phần thân của tin
- Phần này sẽ bổ sung các thông tin chi tiết liên
quan đến bức ảnh được sử dụng:
Ø Chú thích ngắn gọn: Tập trung diễn giải
bức ảnh hoặc thông tin của tin
Ø Nếu chú thích dài, hãy viết rõ ràng: 34
Chú thích tên người, cần đặt theo thứ tự
nhất định (ví dụ theo chiều kim đồng hồ
từ trên xuống, từ phải sang trái…)
Ø Chú thích không được mơ hồ, khó hiểu
- Chú thích ảnh trong phần thân của tin

35
Bước 5:
Viết phần đầu đề (Tít - Title)
36
03 dạng đầu đề thường gặp
1. Mang tính thông tin: Tóm lược
nội dung chính của tin à Viết về
37

ai, sự kiện nào, thời gian diễn ra…

2. Mang tính kích thích (giật gân):
Tạo sự tò mò, hiếu kì nơi công
chúng à Phải bám sát sự thật
38
3. Kết hợp: Vừa thông tin vừa
tạo sự tò mò, hiếu kì nơi công
chúng à Tài năng diễn đạt của 39

người viết tin

Cách viết phần đầu đề
Ø Trực tiếp thể hiện nội dung của tin
Ø Chọn chi tiết hoặc số liệu để thể hiện
Ø Ngắn gọn, dưới 10 từ 40
Công thức chính
khi viết đầu đề

41
Công thức chính
khi viết đầu đề
Nhà cho thuê trung tâm TP.HCM đìu hiu

NỘI DUNG CỐT

CHỦ THỂ
LÕI
42

Cái gì? (What)

Như thế nào? (How)
à Nhà cho thuê trung tâm à đìu hiu
TPHCM
CÁC BƯỚC VIẾT TIN
Chọn sự kiện Chọn mô hình Viết phần thân
1 3 5

2 4 6

Chọn hình Viết mào đầu Đặt đầu đề

thức tin

43
THỰC HÀNH
VIẾT TIN

44
Từ bài báo bên dưới, anh/chị hãy
viết 01 tin tổng hợp không quá
300 từ:
▹ Luật Đất đai 2024 có thể
tác động gì đến thị
trường địa ốc?
45
THANKS!
46