Republika francuska

Powstanie republiki francuskiej:

- Od uchwalenia konstytucji w 1791 r. upowszechniała się myśl o przeniesieniu rewolucji na
inne kraje w Europie. Zwolennikami tego pomysłu byli szczególnie żyrondyści (większość w
rządzie).
- 1792 r., kwiecień - Francja doprowadziła do wojny z Austrią, potem walczyła jeszcze z
Prusami
- Francuskie siły ponosiły porażki (złe przygotowanie + zdrady szlacheckich dowódców)
- Niepowodzeniem na froncie obarczono kontrrewolucjonistów (władca + arystokracja)
- 10.08.1792 r.- areszt króla Ludwika XVI z inicjatywy jakobinów
- Zła sytuacja Francji spowodowała, że we wrześniu rozwiązano Zgromadzenie
Prawodawcze- zastąpiono je Konwentem Narodowym
- 22.09.1792 r. - nowy parlament podjął decyzję o ustanowieniu we Francji republiki
- Konwent Narodowy zdecydował się na osądzenie króla (skazano go na ścięcie). Wyrok
został wykonany 21.01.1793 r. , później ścięta została także Maria Antonina

Dyktatura jakobinów:
- Śmierć Ludwika XVI = fala oburzeń. Do wojny przeciwko Francji powołano wielką
koalicję (Austria, Prusy, Holandia, WB, Hiszpania, Portugalia, kraje włoskie i niemieckie)
- Rewolucyjne władze ogłosiły powszechny pobór do wojska (chłopi byli przeciwni=
wywoływali powstania, np. w Wandei)
- 1793 r., kwiecień- powstał Komitet Ocalenia Publicznego (rola rządu)- zdominowali
jakobini (przejęli władzę w kraju)
- Jakobini przyczynili się do uchwalenia przez Konwent nowej konstytucji (była postępowa,
ale nie weszła w życie z powodu trwającej wojny)
- Dyktatura jakobińska była czasem wielkiego terroru. Kierował nim Maximilien Robespierre
- Utworzono Trybunał Rewolucyjny odpowiadający za skazanie na śmierć wielu ludzi
- Zmiany w życiu społecznym:
- wzmożona walka z Kościołem (niszczenie obiektów sakralnych, więzienie
duchownych)
- wprowadzenie kultu Istoty Najwyższej (oparty na deizmie)
- zlikwidowanie świąt kościelnych, a w zamian ustanowienie świąt narodowych
- stworzenie kalendarza rewolucyjnego (inny podział roku, nowe nazwy miesięcy i dni
tygodnia)

Przewrót termidoriański:
- Ciągły terror jakobinów spowodował, że zaczęli tracić poparcie społeczeństwa francuskiego
- 27.07.1794 (9 thermidora)- przewrót termidoriański. Władzę przejęli przeciwnicy
jakobinów w Konwencie. Robespierre i pozostali przywódcy zostali zgilotynowani
- 1795 r. burżuazja uchwaliła konstytucję roku III:
- utrzymano ustrój republikański
- prawo wyborcze zależało od cenzusu majątkowego
- władza ustawodawcza należała do Radcy Pięciuset i Rady Starszych
- władzę wykonawczą sprawował pięcioosobowy dyrektoriat
Skutki rewolucji francuskiej:
- zerwanie z systemem feudalnym
- zniesienie przywilejów stanowych
- zlikwidowanie podziału społeczeństwa na stany
- upowszechnienie idei wolnościowych
- obalenie monarchii absolutnej we Francji
- zdobycie władzy przez burżuazję
- uchwalenie konstytucji odwołujących się do monteskiuszowskiego trójpodziału
władzy
- ogłoszenie Francji republiką
- stworzenie armii z poboru powszechnego
- obalenie pozycji kościoła
- śmierć dużej ilości osób