KODI: A.IV.3.

3 / ESE (ARGUMENTUESE, AKADEMIKE, OSE KËRKIMORE)

UNIVERSITETI EUROPIAN I TIRANËS

FAKULTETI SHKENCAVE MJKESORE TEKNIKE
PROGRAMI I STUDIMIT: INFERMIERI MSH
LËNDA: KUJDESI PALIATIV
PEDAGOGU: ISMET NIKA

Tema: Kujdesi ndaj plages paliative!

Emri, Mbiemri i studentit

Rediana Lika

TIRANË, Janar, 2024

I. HYRJE

Kujdesi paliativ i plagëve fokusohet në menaxhimin dhe zbutjen e simptomave dhe

shqetësimeve që lidhen me plagët në pacientët me sëmundje terminale ose gjendje
kronike.
Qëllimi është të përmirësohet rehatia, të ruhet cilësia e jetës, të parandalohet infeksioni
dhe të promovohet shërimi në masën e mundshme, duke marrë parasysh gjendjen e
përgjithshme shëndetësore të pacientit dhe prognozën.
Ai përfshin një qasje shumëdisiplinore që mund të përfshijë menaxhimin e dhimbjes,
pastrimin e plagëve, ndryshimet e veshjes dhe mbështetjen emocionale si për pacientin
ashtu edhe për kujdestarët e tyre.

II. ZHVILLIM

Në kujdesin paliativ të plagëve, infermierët luajnë një rol vendimtar në ofrimin e

mbështetjes gjithëpërfshirëse për pacientët.
Disa veprime kryesore përfshijnë:

1. **Vlerësimi**: Kryeni vlerësime të plota të plagës, duke përfshirë madhësinë, thellësinë,

praninë e infeksionit, nivelin e dhimbjes dhe integritetin e përgjithshëm të lëkurës. Kjo
ndihmon në zhvillimin e një plani të duhur të kujdesit.

2. **Menaxhimi i dhimbjes**: Administroni medikamente kundër dhimbjes siç janë

përshkruar dhe monitoroni efektivitetin e tyre. Rregullimet mund të jenë të nevojshme
bazuar në përgjigjen e pacientit dhe nevojat në ndryshim.

3. **Pastrimi i plagëve dhe Ndryshimet e veshjes **: Pastroni plagët butësisht duke
përdorur zgjidhje dhe teknika të përshtatshme për të parandaluar infeksionin dhe për të
nxitur shërimin. Ndryshoni rregullisht veshjet për të ruajtur pastërtinë dhe rehatinë.

4. **Menaxhimi i simptomave**: Adresoni simptoma të tilla si aroma, eksudati dhe

shqetësimi i lidhur me plagën. Përdorni teknika të tilla si veshje për kontrollin e erës ose
veshje përthithëse për të menaxhuar eksudatin.

5. **Mbështetje Emocionale**: Ofroni mbështetje emocionale dhe siguri për pacientët dhe
familjet e tyre, duke pranuar shqetësimet e tyre dhe duke ofruar informacion në lidhje me
procesin e kujdesit të plagës.
6. **Edukimi**: Edukoni pacientët dhe kujdestarët për teknikat e kujdesit të plagëve,
shenjat e komplikimeve që duhen ndjekur dhe strategjitë për të optimizuar rehatinë dhe
shërimin.

7. **Bashkëpunimi**: Punoni në bashkëpunim me anëtarët e tjerë të ekipit të kujdesit

shëndetësor, duke përfshirë mjekët, specialistët e kujdesit ndaj plagëve dhe ofruesit e
kujdesit paliativ, për të siguruar kujdes të koordinuar dhe holistik.

8. **Planifikimi paraprak i kujdesit**: Angazhohuni në diskutime rreth planifikimit të kujdesit

paraprak, duke përfshirë preferencat e pacientit për kujdesin në fund të jetës dhe çdo
dëshirë specifike në lidhje me menaxhimin e plagës.

9. **Dokumentacioni**: Mbani dokumentacion të saktë dhe të detajuar të vlerësimeve të

plagëve, ndërhyrjeve dhe përgjigjeve të pacientit ndaj trajtimit. Kjo ndihmon në ndjekjen e
progresit dhe sigurimin e vazhdimësisë së kujdesit.

**Kontrolli i aromave**: Përdorimi i veshjeve që thithin erën ose agjentëve aktualë për të
menaxhuar aromat e pakëndshme që lidhen me plagët.

5. **Menaxhimi i eksudatit**: Përdorimi i veshjeve që ndihmojnë në thithjen e eksudatit të

tepërt duke ruajtur një mjedis të lagësht të plagës që favorizon shërimin.

6. **Debridement**: Debridement selektiv i indit nekrotik ose i llumit për të nxitur shërimin e
plagëve dhe për të parandaluar infeksionin.

Në përgjithësi, roli i infermierit në kujdesin paliativ të plagëve është të ofrojë kujdes të

dhembshur, holistik që i jep përparësi rehatisë, dinjitetit dhe cilësisë së jetës për pacientët
që përballen me sëmundje të avancuar ose afër fundit të jetës.

Shërimi i vonuar i plagëve në pacientët e kujdesit paliativ mund t'i atribuohet faktorëve të
ndryshëm, duke përfshirë:

**Sëmundja themelore **: Pacientët e kujdesit paliativ shpesh kanë sëmundje të avancuara
ose terminale si kanceri, dështimi i zemrës ose sëmundja pulmonare obstruktive kronike
(COPD), të cilat mund të dëmtojnë aftësinë e trupit për të shëruar plagët për shkak të
funksionit imunitar të komprometuar dhe në përgjithësi. dobësi.

Mangësi ushqyese**: Kequshqyerja ose marrja e pamjaftueshme e lëndëve ushqyese

thelbësore mund të pengojë shërimin e plagëve duke e privuar trupin nga blloqet ndërtuese
të nevojshme për riparimin dhe rigjenerimin e indeve.

Medikamente **: Disa medikamente që përdoren zakonisht në kujdesin paliativ, të tilla si

kortikosteroidet, agjentët e kimioterapisë dhe imunosupresantët, mund të ndërhyjnë në
procesin e shërimit të plagëve duke shtypur funksionin imunitar ose duke dëmtuar sintezën
e kolagjenit.
 Qarkullimi i dëmtuar**: Gjendjet si sëmundja vaskulare periferike ose pamjaftueshmëria
venoze, e zakonshme në pacientët e kujdesit paliativ, mund të çojnë në rrjedhje të dobët të
gjakut në vendin e plagës, duke kufizuar shpërndarjen e oksigjenit dhe lëndëve ushqyese
thelbësore për shërimin.

**Ulçerat e Presionit**: Imobiliteti dhe presioni i zgjatur në prominencat kockore mund të

rezultojë në ulçera presioni, të cilat janë të zakonshme në pacientët e kujdesit paliativ të
shtruar ose të lidhur me karrige me rrota dhe shpesh shfaqin shërim të vonuar për shkak të
dëmtimit të vazhdueshëm të indeve.

Infeksioni**: Plagët në pacientët e kujdesit paliativ janë të ndjeshme ndaj infeksionit, gjë që
mund të zgjasë kohën e shërimit duke shkaktuar një përgjigje inflamatore dhe duke vonuar
riparimin e indeve.

Inflamacioni kronik**: Inflamacioni i vazhdueshëm, qoftë sistemik ose i lokalizuar në vendin

e plagës, mund të pengojë procesin e shërimit duke prishur progresin e rregullt të fazave të
shërimit të plagës.

**Mosha e avancuar**: Mosha e vjetër shoqërohet shpesh me shërimin më të ngadaltë të

plagëve për shkak të ndryshimeve të lidhura me moshën në strukturën e lëkurës, uljes së
prodhimit të kolagjenit dhe funksionit të zvogëluar imunitar.

Faktorët psikologjikë**: Shqetësimi emocional, ankthi dhe depresioni i përjetuar zakonisht

nga pacientët e kujdesit paliativ mund të ndikojnë negativisht në shërimin e plagëve duke
ndryshuar ekuilibrin hormonal dhe funksionin imunitar.

**Praktika të dobëta të kujdesit ndaj plagëve**: Kujdesi joadekuat i plagës, si pastrimi i

papërshtatshëm, zgjedhja e veshjes ose mungesa e vlerësimit të rregullt, mund të
kontribuojë në shërimin e vonuar dhe të rrisë rrezikun e komplikimeve.

Adresimi i këtyre faktorëve themelorë përmes vlerësimit gjithëpërfshirës të plagës,

planifikimit të kujdesit të individualizuar dhe bashkëpunimit multidisiplinar mund të
ndihmojë në zbutjen e vonesave në shërimin e plagëve dhe optimizimin e rehatisë dhe
cilësisë së jetës për pacientët e kujdesit paliativ.
Qëllimet e kujdesit paliativ të plagëve përqendrohen rreth promovimit të rehatisë, ruajtjes
së dinjitetit dhe përmirësimit të cilësisë së jetës për pacientët me sëmundje të avancuar
ose afër fundit të jetës. Disa qëllime specifike përfshijnë:
1. Menaxhimi i dhimbjes**: Zbutja e dhimbjes dhe shqetësimit të lidhur me plagën
nëpërmjet ndërhyrjeve të përshtatshme farmakologjike dhe jofarmakologjike për të
përmirësuar komoditetin dhe mirëqenien e përgjithshme.
2. Kontrolli i simptomave**: Trajtimi i simptomave të tilla si kruarja, djegia, era dhe
eksudati i lidhur me plagën për të minimizuar shqetësimin dhe për të përmirësuar
cilësinë e jetës.
3. Parandalimi i Komplikimeve**: Parandalimi ose menaxhimi i komplikimeve të tilla si
infeksioni, ulcerat e presionit dhe prishja e lëkurës për të optimizuar shërimin e plagëve
dhe për të parandaluar vuajtjet shtesë.
 4. Promovimi i Komoditetit**: Ofrimi i ndërhyrjeve për kujdesin ndaj plagëve që i japin
përparësi rehatisë dhe dinjitetit të pacientit, duke njohur preferencat dhe konsideratat
kulturore të individit.
5. Mirëmbajtja e integritetit të lëkurës**: Ruajtja e integritetit të lëkurës dhe parandalimi i
dëmtimit të mëtejshëm të indeve nëpërmjet teknikave të përshtatshme të menaxhimit
të plagëve dhe masave për lehtësimin e presionit.
6. Optimizimi i funksionit**: Mbështetja e aftësisë së pacientit për t'u përfshirë në
aktivitetet e jetës së përditshme dhe për të ruajtur lëvizshmërinë në masën e
mundshme, pavarësisht pranisë së plagëve ose sfidave të tjera shëndetësore.
7. Mbështetje Emocionale dhe Psikosociale**: Adresimi i ndikimit emocional dhe
psikosocial të plagëve tek pacientët dhe familjet e tyre, duke ofruar kujdes të
dhembshur dhe këshillim mbështetës sipas nevojës.
8. Respektimi për autonominë dhe preferencat**: Respektimi i autonomisë së pacientit
dhe respektimi i preferencave të tyre në lidhje me ndërhyrjet e kujdesit ndaj plagëve,
planifikimin e kujdesit paraprak dhe vendimet për fundin e jetës.
9. Lehtësimi i komunikimit**: Lehtësimi i komunikimit të hapur dhe të ndershëm ndërmjet
pacientit, anëtarëve të familjes dhe ofruesve të kujdesit shëndetësor në lidhje me
qëllimet e kujdesit, opsionet e trajtimit dhe pritshmëritë në lidhje me menaxhimin e
plagëve.
10. Integrimi me Parimet e Kujdesit Paliativ**: Përafrimi i ndërhyrjeve të kujdesit për plagën
me parimet e kujdesit paliativ, të cilat theksojnë kujdesin holistik, me në qendër
pacientin, që fokusohet në cilësinë e jetës, komoditetin dhe dinjitetin.

Në përgjithësi, qëllimi kryesor i kujdesit paliativ të plagëve është të promovojë rehati dhe të
përmirësojë cilësinë e jetës për pacientët që përballen me sëmundje të avancuar ose afër
fundit të jetës, duke njohur dhe respektuar nevojat, preferencat dhe qëllimet e tyre
individuale.

III. PËRFUNDIM

Dekubituset:
Plagët e presionit, të njohura gjithashtu si ulcerat e presionit ose plagët e shtratit, janë lëndime
të lokalizuara të lëkurës dhe/ose indit themelor, zakonisht mbi prominencat kockore, që vijnë
nga presioni i zgjatur, fërkimi ose forcat prerëse. Ato zakonisht zhvillohen në individë me
lëvizshmëri të kufizuar, të cilët nuk janë në gjendje të ndryshojnë pozicionet shpesh, të tilla si
ata të kufizuar në një shtrat ose karrige me rrota. Shkaqet dhe trajtimi i plagëve nga presioni
janë si më poshtë:
ShKAQET:
 Presioni**: Presioni i zgjatur në lëkurë dhe indet e buta, shpesh nga palëvizshmëria
ose lëvizshmëria e kufizuar, mund të pengojë rrjedhjen e gjakut në zonën e prekur,
duke çuar në ishemi të indeve dhe dëmtim të mëvonshëm të indeve.
 Fërkimi dhe qethja**: Fërkimi ndodh kur lëkura fërkohet me një sipërfaqe tjetër, ndërsa
qethja i referohet lëvizjes rrëshqitëse të shtresave të lëkurës kundër njëra-tjetrës. Të
dyja mund të kontribuojnë në zhvillimin e plagëve të presionit, veçanërisht te individët
që ripozicionohen ose transferohen shpesh.
  Lagështia**: Lagështia e tepërt nga djersa, urina ose feçet mund ta zbusin lëkurën,
duke e bërë atë më të ndjeshme ndaj dëmtimit dhe duke rritur rrezikun e zhvillimit të
dhimbjes nga presioni.
 Ushqyerja e dobët**: Kequshqyerja ose marrja e pamjaftueshme e lëndëve ushqyese
thelbësore, veçanërisht proteinave, vitaminave dhe mineraleve, mund të dëmtojë
riparimin e indeve dhe të rrisë ndjeshmërinë ndaj plagëve nga presioni.
 Ndjesia e reduktuar**: Gjendje të tilla si dëmtimi i palcës kurrizore, neuropatia ose
çrregullime të caktuara neurologjike mund të zvogëlojnë ndjesinë, duke i bërë individët
më pak të vetëdijshëm për presionin dhe parehatinë, duke rritur kështu rrezikun e
formimit të plagës nga presioni.
 Pajisjet mjekësore**: Pajisjet si gipsat, mbajtëset ose pajisjet mjekësore mund të
ushtrojnë presion në zona të veçanta të trupit, duke çuar në ishemi të indeve dhe
zhvillimin e dhimbjes nga presioni nëse nuk pozicionohen ose vendosen siç duhet.
TRAJTIMI:
 Lehtësimi i presionit**: Lehtësimi i presionit në zonën e prekur është thelbësor për të
parandaluar dëmtimin e mëtejshëm të indeve dhe për të nxitur shërimin. Kjo mund të
përfshijë ripozicionimin e individit rregullisht, përdorimin e sipërfaqeve të specializuara
mbështetëse (p.sh., dyshekët me presion të alternuar, mbulesat me shkumë) dhe
sigurimin e pozicionimit të duhur në shtrat ose karrige me rrota.
 Kujdesi për plagën**: Kujdesi i duhur i plagës është thelbësor për të lehtësuar shërimin
dhe për të parandaluar infeksionin. Kjo përfshin pastrimin e plagës me një solucion të
butë fiziologjik, pastrimin e indeve nekrotike ose llum, dhe aplikimin e veshjeve të
përshtatshme për të mbajtur një mjedis të lagësht të plagës.
 Mbështetje ushqyese**: Sigurimi i ushqimit adekuat, duke përfshirë proteinat, kaloritë,
vitaminat dhe mineralet, është thelbësor për shërimin optimal të plagëve. Suplementet
ushqimore ose ushqyerja enterale mund të jenë të nevojshme në rastet e
kequshqyerjes ose marrjes së dëmtuar nga goja.
 Menaxhimi i dhimbjes**: Menaxhimi i dhimbjeve të lidhura me plagët nga presioni
është thelbësor për rehatinë dhe mirëqenien e pacientit. Kjo mund të përfshijë
ndërhyrje farmakologjike (p.sh., analgjezikë, agjentë topikalë) dhe qasje jo-
farmakologjike (p.sh., pozicionim, teknika të kujdesit për plagën).
 Kontrolli i infeksionit**: Monitorimi i shenjave të infeksionit dhe administrimi i
antibiotikëve të duhur ose veshjeve antimikrobike nëse ndodh infeksioni. Duhet të
zbatohen gjithashtu masa parandaluese, si higjiena e duhur e plagëve dhe praktikat e
kontrollit të infeksionit.
 Edukimi dhe parandalimi**: Edukimi i pacientëve, kujdestarëve dhe ofruesve të kujdesit
shëndetësor në lidhje me strategjitë e parandalimit të plagëve nga presioni, teknikat e
duhura të pozicionimit, praktikat e kujdesit të lëkurës dhe rëndësinë e vlerësimeve të
rregullta të lëkurës është jetike për të reduktuar rrezikun e përsëritjes.
 Qasja multidisiplinare **: Bashkëpunimi me një ekip multidisiplinar, duke përfshirë
specialistë të kujdesit për plagët, nutricionistë, terapistë fizikë dhe terapistë
profesionistë, mund të optimizojë rezultatet e trajtimit dhe të adresojë nevojat
komplekse të pacientëve me plagë presioni.

Në përgjithësi, trajtimi i plagëve të presionit kërkon një qasje gjithëpërfshirëse, multidisiplinare

të fokusuar në lehtësimin e presionit, optimizimin e shërimit të plagëve, menaxhimin e
simptomave dhe parandalimin e komplikimeve për të promovuar rezultatet më të mira të
mundshme për individët e prekur.
 IV. BIBLIOGRAFIA

Vlerësimi i pedagogut: Pikët:

I. Parashtrimi i tezës së esesë:

II. Argumentimi:

III. Përfundimi:

Totali