TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP.

HỒ CHÍ MINH
KHOA LUẬT DÂN SỰ

MÔN HỌC: HỢP ĐỒNG DÂN SỰ VÀ TRÁCH NHIỆM BỒI THƯỜNG THIỆT
HẠI NGOÀI HỢP ĐỒNG
BUỔI THẢO LUẬN THỨ BẢY: BTTH NGOÀI HỢP ĐỒNG (PHẦN CỤ THỂ)
GIẢNG VIÊN: NGÔ THỊ ANH VÂN
LỚP: 115-DS45.3

DANH SÁCH NHÓM 5

STT HỌ TÊN MSSV
1 TRỊNH THỊ MINH NGHĨA 2053801012179
2 LÊ THỊ YẾN NHI 2053801012194
3 PHẠM THÙY DƯƠNG NHI 2053801012196
4 PHAN YẾN NHƯ 2053801012200
5 TỐNG THỊ HUỲNH NHƯ 2053801012201
6 NGUYỄN THỊ HỒNG NHUNG 2053801012204
7 NGUYỄN THỊ Y PHỤNG 2053801012214
8 TRẦN DIỄM QUỲNH 2053801012228
9 TRẦN VŨ PHÚC THIỆN 2053801012250
 Buổi thảo luận thứ bảy: BTTHNHĐ (phần cụ thể)

Vấn đề 1: Bồi thường thiệt hại do con chưa thành niên gây ra

Tình huống: Và o lú c 16 tuổ i, Hù ng đã đá nh anh Bình bị thương (tổ ng thiệt hạ i là

10 triệu đồ ng), lấ y củ a anh Bình mộ t đồ ng hồ (bá n cho ngườ i đi đườ ng đượ c 2
triệu đồ ng) và mộ t xe đạ p hiện đang gử i nhà mộ t ngườ i bạ n. Sau khi bị bắ t, Hù ng
khai là có ă n trộ m mộ t số đồ vậ t củ a nhữ ng ngườ i trong chợ và bá n đượ c 7 triệu
đồ ng. Hiện nay, Hù ng khô ng có bấ t kỳ tà i sả n nà o.

Đối với tình huống:

Câu 1: Tòa án có thể buộc cha mẹ của Hùng bồi thường cho anh Bình thiệt hại
do sức khỏe bị xâm phạm không? Nêu cơ sở pháp lý khi trả lời.

 Cơ sở phá p lý: Theo khoả n 2 điều 586 BLDS 2015 có quy định ngườ i từ đủ
mườ i lă m tuổ i đến chưa đủ mườ i tá m tuổ i gâ y thiệt hạ i thì phả i bồ i thườ ng
bằ ng tà i sả n củ a mình; nếu khô ng đủ tà i sả n để bồ i thườ ng thì cha mẹ phả i
bồ i thườ ng phầ n cò n thiếu bằ ng tà i sả n củ a mình. Và theo khoả n 2 Điều
590 có quy định ngườ i chịu trá ch nhiệm bồ i thườ ng trong trườ ng hợ p sứ c
khỏ e củ a ngườ i khá c bị xâ m hạ i phả i bồ i thườ ng thiệt hạ i theo quy định tạ i
khoả n 1 Điều nà y và mộ t khoả n tiền khá c để bù đắ p về tinh thầ n mà ngườ i
đó gá nh chịu.
 Vì vậ y, tò a á n có thể buộ c cha mẹ Hù ng bồ i thườ ng thiệt hạ i do xâ m phạ m
về sứ c khỏ e cho anh Bình đượ c nếu Hù ng khô ng có đủ tà i sả n để bồ i
thườ ng.

Câu 2: Tòa án có thể buộc cha mẹ Hùng bồi thường cho anh Bình giá trị chiếc
đồng hồ và chiếc xe đạp không? Nêu cơ sở pháp lý khi trả lời và cho biết
hướng giải quyết trong thực tiễn xét xử đối với hoàn cảnh tương tự.

 Tò a á n có thể buộ c cha mẹ Hù ng bồ i thườ ng cho anh Bình giá trị đồ ng hồ

và chiếc đạ p đượ c nếu Hù ng khô ng có đủ tà i sả n để bồ i thườ ng.
 Cơ sở phá p lý: Theo khoả n 2 điều 586 BLDS 2015 có quy định ngườ i từ đủ
mườ i lă m tuổ i đến chưa đủ mườ i tá m tuổ i gâ y thiệt hạ i thì phả i bồ i thườ ng
bằ ng tà i sả n củ a mình; nếu khô ng đủ tà i sả n để bồ i thườ ng thì cha mẹ phả i
bồ i thườ ng phầ n cò n thiếu bằ ng tà i sả n củ a mình.

2
  Trong thự c tiễn, nếu hoà n cả nh tương tự thì bố mẹ Hù ng vẫ n phả i bồ i
thườ ng thiệt hạ i do Hù ng đã ă n cắ p đồ ng hồ và lấ y xe đạ p củ a Bình nhưng
khô ng cầ n phả i đưa lên tò a xử lý. Bố mẹ Hù ng có thể đưa Hù ng đến để xin
lỗ i anh Bình và hoà n lạ i tiền cho anh Bình hoặ c vậ t mà cụ thể ở đâ y là đồ ng
hồ và chiếc xe đạ p. (Cơ sở phá p lý: Khoả n 1 điều 585 BLDS 2015 có quy
định thiệt hạ i thự c tế phả i bồ i thườ ng toà n bộ và kịp thờ i. Cá c bên có thỏ a
thuậ n về mứ c bồ i thườ ng, hình thứ c bồ i thườ ng bằ ng tiền, bằ ng hiện vậ t
hoặ c thự c hiện mộ t cô ng việc, phương thứ c bồ i thườ ng hoặ c nhiều lầ n).

Câu 3: Tòa án có thể buộc cha mẹ Hùng nộp ngân sách nhà nước khoản tiền 7
triệu đồng mà Hùng có được do lấy trộm tài sản trong chợ không? Nêu cơ sở
pháp lý khi trả lời và cho biết hướng giải quyết trong thực tiễn xét xử đối với
hoàn cảnh tương tự.

 Tò a á n khô ng thể buộ c cha mẹ Hù ng nộ p ngâ n sá ch nhà nướ c khoả n tiền 7

triệu đồ ng mà Hù ng có đượ c do lấ y trộ m tà i sả n trong chợ . Vì khô ng có cơ
sở phá p lý nà o quy định rõ rà ng về vấ n đề trong BLDS 2005 cũ ng như
trong BLDS 2015. Đồ ng thờ i, khô ng có luậ t nà o quy định về việc cha mẹ
thay con nộ p tiền để sung cô ng quỹ khi con thự c hiện tộ i phạ m.
 Thự c tiễn xét xử đã có trườ ng hợ p Tò a sơ thẩ m và Tò a phú c thẩ m buộ c bố
mẹ bị cá o (bị cá o chưa thà nh niên) nộ p tiền và Tò a Giá m đố c thẩ m đã hủ y
á n. Quyết định số 04/HĐTP-HS ngà y 23/02/2004 củ a HĐTP TANDTC, theo
đó “Tò a á n cá c cấ p buộ c bố mẹ bị cá o phả i nộ p số tiền 7.570.000 đồ ng do
bị cá o chiếm hữ u từ việc bá n tà i sả n trộ m cắ p đượ c là khô ng đú ng quy định
củ a phá p luậ t dâ n sự . Mặ c dù vậ y, Tò a á n lạ i khô ng cho biết ở đâ y khô ng
đú ng theo quy định nà o. Theo đó , nếu cá c bên khô ng thỏ a thuậ n đượ c về
hình thứ c bồ i thườ ng thiệt hạ i thì hiện nay BLDS khô ng có hướ ng giả i
quyết cụ thể. Thự c tế, Tò a á n thườ ng quyết định bồ i thườ ng bằ ng tiền.
Chính vì vậ y, Tò a á n cá c cấ p đã buộ c cha mẹ phả i nộ p số tiền 7.570.000đ
mà Hù ng thu lợ i bấ t chính để sung quỹ nhà nướ c”. Nộ p tiền sung quỹ nhà
nướ c là mộ t khoả n tiền và bồ i thườ ng thiệt hạ i thô ng thườ ng cũ ng là mộ t
khoả n tiền. Tuy nhiên, đâ y là hai phạ m trù khá c nhau. Hơn nữ a, BLDS chỉ
đề cậ p đến trá ch nhiệm bồ i thườ ng thiệt hạ i củ a cha mẹ do con chưa thà nh
niên gâ y ra nên việc Tò a á n cá c cấ p địa phương buộ c cha mẹ có trá ch
nhiệm nộ p tiền sung quỹ nhà nướ c là mở rộ ng phạ m vi trá ch nhiệm củ a
cha mẹ và việc mở rộ ng nà y là khô ng có lý do thuyết phụ c. về nguyên tắ c,

3
 ai có hà nh vi trá i phá p luậ t gâ y ra thiệt hạ i thì tự phả i chịu bồ i thườ ng.
BLDS đã đưa ra mộ t ngoạ i lệ đố i vớ i nguyên tắ c vừ a nêu liên quan đến cha
mẹ củ a ngườ i gâ y thiệt hạ i nên việc Tò a á n địa phương mở rộ ng như vậ y là
là m biến dạ ng ngoạ i lệ nà y”.
 Ở đâ y, Tò a á n đã mở rộ ng quy định khô ng có că n cứ , nhầ m lẫ n giữ a “bồ i
thườ ng thiệt hạ i” và “nộ p tiền sung quỹ nhà nướ c” dẫ n đến thự c tế xét xử
Tò a á n Giá m đố c thẩ m đã hủ y bả n á n củ a Tò a sơ thẩ m và Tò a phú c thẩ m
khi yêu cầ u cha mẹ nộ p tiền sung quỹ nhà nướ c thay con khi con thự c hiện
tộ i phạ m.
 Trong thự c tiễn xét xử , hướ ng giả i quyết củ a Tò a á n khô ng đồ ng ý việc
buộ c cha mẹ củ a ngườ i chưa thà nh niên phạ m tộ i nộ p và o ngâ n sá ch nhà
nướ c khoả n tiền mà ngườ i chưa thà nh niên chiếm hưở ng, lấ y hoặ c trộ m
cắ p thô ng qua Quyết định số 04/HĐTP-HS ngà y 23/02/2004 củ a HĐTP
TANDTC, Võ Tiến Hù ng đã gâ y ra 10 vụ trộ m cắ p, trong đó có 02 vụ trộ m
cắ p tà i sả n. Giá trị tà i sả n củ a cô ng dâ n bị chiếm đoạ t trên 28 triệu đồ ng, tà i
sả n xã hộ i chủ nghĩa bị chiếm đoạ t 2.700.000đ. Nhữ ng tà i sả n có giá trị bao
gồ m: 02 xe má y, 01 đầ u video, 04 điện thoạ i bà n… Hù ng bá n cho Phương
(72 Bà Triệu), TP. Huế, mộ t số nơi khá c đượ c 7.570.000đ. Tạ i Bả n á n sơ
thẩ m số 04/HSST ngà y 23/02/1995 TAND tỉnh Quả ng Trị đã buộ c ô ng
Xuấ t, bà Xuâ n phả i nộ p số tiền 7.570.000đ mà Hù ng thu lợ i bấ t chính để
sung quỹ nhà nướ c. Tuy nhiên, Bả n á n phú c thẩ m số 265/HSPT ngà y
06/06/1995, Tò a phú c thẩ m TANDTC tỉnh Đà Nẵ ng đã nêu: “Hù ng khi
phạ m tộ i và khi xét xử chưa đủ 18 tuổ i và khô ng có tà i sả n riêng nên buộ c
bố mẹ bị cá o bồ i thườ ng cho nhữ ng ngườ i bị hạ i là đú ng. Tuy nhiên, Tò a á n
cá c cấ p buộ c bố mẹ bị cá o phả i nộ p số tiền 7.570.000đ do bị cá o chiếm
hưở ng từ việc bá n tà i sả n trộ m cắ p đượ c là khô ng đú ng quy định củ a phá p
luậ t dâ n sự . Cho nên, ô ng Xuấ t và bà Xuâ n khô ng phả i nộ p số tiền Hù ng thu
lợ i bấ t chính để sung quỹ nhà nướ c là 7.570.000đ.

Câu 4: Tòa án có thể buộc Hùng và cha mẹ cùng bồi thường cho anh Bình
không? Nêu cơ sở pháp lý khi trả lời và cho biết hướng giải quyết trong thực
tiễn xét xử.

 Tò a á n khô ng thể buộ c Hù ng và cha mẹ cù ng bồ i thườ ng cho anh Bình

đượ c.

4
  Cơ sở phá p lý: Khoả n 2 điều 586 BLDS 2015 có quy định ngườ i từ đủ mườ i
lă m tuổ i đến chưa đủ mườ i tá m tuổ i gâ y thiệt hạ i thì phả i bồ i thườ ng bằ ng
tà i sả n củ a mình; nếu khô ng đủ tà i sả n để bồ i thườ ng thì cha mẹ phả i bồ i
thườ ng phầ n cò n thiếu bằ ng tà i sả n củ a mình.
 Trong thự c tiễn thì nếu Hù ng có đủ tà i sả n để trả cho anh Bình thì khô ng
cầ n đến cha mẹ nữ a vì Hù ng đã đủ 16 tuổ i. Nếu Hù ng có tà i sả n nhưng chỉ
đủ trả mộ t ít cho anh Bình thì bố mẹ Hù ng sẽ liên đớ i bồ i thườ ng thiệt hạ i
do gâ y ra. Nếu Hù ng khô ng có tà i sả n để trả thì bố mẹ Hù ng là ngườ i phả i
đứ ng ra trả cho Hù ng. Và vụ việc nà y khô ng cầ n phả i lên tò a á n để giả i
quyết nếu hai bên tự thỏ a thuậ n đượ c vớ i nhau.

Đối với Bản án số 19

Tó m tắ t bả n á n số 19/2012/DSPT

 Nguyên đơn: bà Nguyễn Thị Nam

 Bị đơn: bà Nguyễn Thị Thêm
 Ngườ i có quyền lợ i, nghĩa vụ liên quan: Ô ng Mai Vă n Thụ
 Ngà y 26/12/2010, chá u Mai Cô ng Hậ u (con củ a bà Thêm và ô ng Thụ ) điều
khiển xe má y đi trên đườ ng liên xã nhưng khô ng đi đú ng phầ n đườ ng quy
định nên đã đâ m và o xe má y do bà Nam điều khiển khiến bà gặ p phả i cá c
chấ n thương và tỉ lệ thương tích là 30% sứ c khỏ e.
 Và o thờ i điểm gâ y tai nạ n, chá u Hậ u chưa đủ 16 tuổ i (chưa thà nh niên và
khô ng có tà i sả n riêng) nên buộ c cha, mẹ chá u Hậ u phả i bồ i thườ ng cho bà
Nam là phù hợ p (khoả n 2 Điều 606 BLDS). Tuy nhiên, bà Thêm cho rằ ng bà
và ô ng Thụ đã ly hô n và chá u Nam đang đượ c ô ng Thụ trự c tiếp nuô i
dưỡ ng nên bà khô ng có trá ch nhiệm trong việc nà y. Lậ p luậ n như vậ y là
khô ng đượ c chấ p nhậ n vì việc ly hô n giữ a hai vợ chồ ng khô ng là m chấ m
dứ t nghĩa vụ củ a cha, mẹ đố i vớ i con chung.
 Bị đơn (bà Nam) yêu cầ u bồ i thườ ng vớ i số tiền 85.755.000₫ là quá cao,
nên Toà á n đã xá c định lạ i số tiền bồ i thườ ng thiệt hạ i là 42.877.000₫ và
yêu cầ u bà Thêm, ô ng Thụ cù ng liên đớ i bồ i thườ ng thiệt hạ i cho bị đơn số
tiền trên.

Câu 1: Theo Tòa án, cha mẹ ly hôn có ảnh hưởng tới việc xác định người phải
chịu trách nhiệm bồi thường không? Cuối cùng, Tòa án đã buộc ai phải bồi
thường thiệt hại.

5
  Theo Toà á n, cha mẹ ly hô n khô ng ả nh hưở ng tớ i việc xá c định trá ch nhiệm
bồ i thườ ng. Trong bả n á n có đoạ n: "Bà Thêm cho rằ ng bà và ô ng Thụ đã ly
hô n, Toà á n đã giao cho chá u Hậ u cho ô ng Thụ trự c tiếp nuô i dưỡ ng nên bà
khô ng trá ch nhiệm về hà nh vi củ a chá u Hậ u, lậ p luậ n củ a bà Thêm là khô ng
đượ c chấ p nhậ n vì việc ly hô n giữ a hai vợ chồ ng khô ng là m chấ m dứ t
nghĩa vụ củ a cha, mẹ đố i vớ i con chung".
 Cuố i cù ng, Toà á n đã buộ c ô ng Mai Vă n Thụ và bà Nguyễn Thị Thêm phả i
bồ i thườ ng thiệt hạ i. Trong bả n á n có đoạ n: "Do vậ y cầ n buộ c ô ng Mai Vă n
Thụ và bà Nguyễn Thị Thêm có nghĩa vụ liên đớ i bồ i thườ ng thiệt hạ i về
sứ c khỏ e cho bà Nam là 42.877.000₫, chia theo phầ n ô ng Thụ và bà Thêm
mỗ i ngườ i phả i bồ i thườ ng là 21.438.500₫, bà Thêm đã bồ i thườ ng
3.000.000₫ nên bà Thêm cò n phả i bồ i thườ ng số tiền là 18.438.500₫".

Câu 2: Suy nghĩ của anh/chị về hướng giải quyết trên của Tòa án (từ góc độ
văn bản cũng như so sánh pháp luật).

 Hướ ng giả i quyết trên củ a Toà á n là hợ p lý.

 Chá u H trong tình huố ng trên khi gâ y tai nạ n chưa đủ 16 tuổ i (chưa thà nh
niên). Đồ ng thờ i khô ng có tà i sả n riêng. Vì thế Toà á n á p dụ ng khoả n 2
Điều 606 BLDS 2005 (khoả n 2 Điều 586 BLDS 2015) là phù hợ p.
 Tạ i khoả n 2 Điều 606 BLDS 2005 (khoả n 2 Điều 586 BLDS 2015) khô ng
nhắ c gì đến việc khi cha, mẹ đã ly hô n thì khô ng cầ n có trá ch nhiệm bồ i
thườ ng thiệt hạ i cho con. Vì thế Toà á n xá c định ô ng Thụ , bà Thêm phả i
liên đớ i chịu trá ch nhiệm bồ i thườ ng thiệt hạ i là hợ p lý.
 Ngoà i ra, Toà á n đã xá c định lạ i cá c khoả n bồ i thườ ng thiệt hạ i cho nguyên
đơn là phù hợ p. Trá nh việc kê khai gian dố i nhằ m đượ c lợ i từ phía nguyên
đơn.

Vấn đề 2: Bồi thường thiệt hại do người làm công gây ra

Tóm tắt bản án số 285//2009/HSPT ngày 23/12/2009 của Tòa án nhân dân
tỉnh Bình Định:

 Anh Cao Chí Hù ng điều khiển xe ô tô khá ch củ a cô ng ty TNHH vậ n tả i

Hoà ng Long chở khá ch đi từ Hả i Phò ng đến TP.Hồ Chí Minh. Và o ngà y
30/4/2009, Hù ng điều khiển xe ô tô nó i trên đi trên đườ ng QL1D vớ i tố c
độ khoả ng 40km/h, đâ y là đoạ n đườ ng có vạ ch sơn liền nét giữ a đườ ng,

6
 Hù ng điều khiển xe ô tô chiếm sang phầ n đườ ng bên trá i nên đã để gó c
dướ i bên trá i đầ u xe ô tô tô ng và o xe mô tô ngượ c chiều do anh Trầ n Ngọ c
Hả i điều khiển đi đú ng phầ n đườ ng, hậ u quả anh Trầ n Ngọ c Hả i chết tạ i
chỗ .

Câu 1: Vì sao đã có quy định của Điều 584 mà BLDS 2015 còn có thêm quy
định của Điều 600?

 Điều 584 BLDS 2015 đã nêu ra nhữ ng că n cứ phá t sinh trá ch nhiệm bồ i
thườ ng thiệt hạ i để có thể xá c định nhữ ng đố i tượ ng nà o có trá ch nhiệm
bồ i thườ ng thiệt hạ i cho bên bị thiệt hạ i. Đố i tượ ng củ a quy định nà y
hướ ng tớ i mọ i đố i tượ ng, quy định mộ t cá ch chung nhấ t khá i quá t. Tuy
nhiên trong thự c tế xả y ra thì rấ t đa dạ ng, như trườ ng hợ p ngườ i là m cô ng
nhâ n gâ y thiệt hạ i thì thự c tế khả nă ng bồ i thườ ng củ a họ là rấ t thấ p hơn
so vớ i cá c cá nhâ n, phá p nhâ n sử dụ ng lao độ ng nên sẽ khô ng bồ i thườ ng
kịp thờ i cho ngườ i bị thiệt hạ i, là m ả nh hưở ng đến lợ i ích củ a họ . Ngườ i
là m cô ng gâ y thiệt hạ i trong khi thự c hiện cô ng việc đượ c giao tứ c là họ
đang là m việc theo yêu cầ u củ a cá nhâ n, phá p nhâ n sử dụ ng lao độ ng. Nên
trong nhiều trườ ng hợ p họ khô ng hề có lỗ i, nên nếu bắ t họ chịu trá ch
nhiệm bồ i thườ ng thì khô ng bả o đả m đượ c lợ i ích củ a họ .

* Đối với Bản án số 285:

Câu 2: Đoạn nào của bản án cho thấy Tòa án đã áp dụng các quy định về bồi
thường thiệt hại do người làm công gây ra?

Theo Bả n á n số 285/2009/HSPT có nêu:

 Phầ n xét thấ y: “Bị cá o là ngườ i lá i xe thuê cho cô ng ty TNHH vậ n tả i Hoà ng

Long nên theo quy định tạ i Điều 622 và 623 củ a BLDS thì cô ng ty TNHH
Hoà ng Long phả i có trá ch nhiệm bồ i thườ ng do Cao Chí Hù ng gâ y ra trong
khi thự c hiện cô ng việc đượ c giao.”
 Trong phầ n Quyết định: “Về bồ i thườ ng dâ n sự : á p dụ ng điều 42 BLHS; cá c
điều 610, 612, 622, 623 củ a BLDS. Buộ c cô ng ty trá ch nhiệm TNHH vậ n tả i
Hoà ng Long phả i có nghĩa vụ bồ i thườ ng cho chị Nguyễn Thị Thu Thủ y (đạ i
diện hợ p phá p củ a ngườ i bị hạ i Trầ n Ngọ c Hả i): 20.500.000đ ngoà i số tiền
40.000.000đ đã bồ i thườ ng trướ c. Buộ c cô ng ty TNHH vậ n tả i Hoà ng Long
phả i có nghĩa vụ cấ p dưỡ ng nuô i chá u Trầ n Nguyễn Đă ng Huy – sinh ngà y

7
 15/08/2007 mỗ i thá ng 350.000đ, thờ i điểm cấ p dưỡ ng kể từ ngà y 5/2009
cho đến khi chá u Huy đủ 18 tuổ i.”

Câu 3: Trên cơ sở Điều 600, cho biết các điều kiện để áp dụng các quy định về
bồi thường thiệt hại do người làm công gây ra.

 Điều 600 BLDS 2015: “Cá nhâ n, phá p nhâ n phả i bồ i thườ ng thiệt hạ i do
ngườ i là m cô ng, ngườ i họ c nghề gâ y ra trong khi thự c hiện cô ng việc đượ c
giao và có quyền yêu cầ u ngườ i là m cô ng, ngườ i họ c nghề có lỗ i trong việc
gâ y thiệt hạ i phả i hoà n trả mộ t khoả n tiền theo quy định củ a phá p luậ t.”
 Điều kiện phá t sinh bồ i thườ ng thiệt hạ i:
 Có thiệt hạ i xả y ra trên thự c tế;
 Có hà nh vi trá i phá p luậ t: là hà nh vi xả y ra khi đang thự c hiện cô ng
việc đượ c
 ngườ i sử dụ ng ngườ i là m cô ng giao cho hoặ c đượ c ngườ i dạ y nghề
yêu cầ u thự c
 hiện trong quá trình đà o tạ o nghề.
 Có mố i quan hệ nhâ n quả giữ a hà nh vi trá i phá p luậ t và tình huố ng
xả y ra.

Câu 4: Suy nghĩ của anh/chị về việc Tòa án vận dụng Điều 622 BLDS 2005
(nay là Điều 600 BLDS 2015) để buộc Công ty Hoàng Long bồi thường (đánh
giá từng điều kiện nêu ở câu hỏi trên đối với vụ việc được bình luận).

 Thứ nhấ t, quá trình gâ y thiệt hạ i là khi anh Hù ng đang trên đườ ng thự c
hiện cô ng việc chở khá ch do cô ng ty Hoà ng Long giao cho.
 Thứ hai, ngườ i gâ y thiệt hạ i là ngườ i là m cô ng. Ngườ i gâ y ra vụ việc nà y là
anh Hù ng chính là ngườ i đang là m cô ng và ngườ i đang sử dụ ng lao độ ng là
cô ng ty Hoà ng Long.
 Thứ ba, về sự tồ n tạ i củ a điều kiện gâ y thiệt hạ i. Anh Hù ng là ngườ i trự c
tiếp điều khiển xe và gâ y tai nạ n cho anh Hả i. Nên theo bả n á n có đầ y đủ
că n cứ để là m phá t sinh mố i quan hệ giữ a ngườ i bị thiệt hạ i và ngườ i gâ y
thiệt hạ i.
 Vì vậ y có đủ điều kiện để á p dụ ng Điều 600 BLDS 2015 buộ c cô ng ty Hoà ng
Long phả i bồ i thườ ng.

8
Câu 5: Nếu ông Hùng không làm việc cho Công ty Hoàng Long và xe là của ông
Hùng thì ông Hùng có phải bồi thường không? Vì sao?

 Că n cứ khoả n 1 Điều 584 Bộ luậ t dâ n sự 2015

 Nếu ô ng Hù ng khô ng là m việc cho Cô ng ty Hoà ng Long và xe là củ a ô ng
Hù ng thì ô ng Hù ng phả i có trá ch nhiệm bồ i thườ ng thiệt hạ i do mình gâ y
ra. Thự c tế cho thấ y giữ a ô ng và cô ng ty Hoà ng Long khô ng nả y sinh quan
hệ ngườ i là m cô ng và phá p nhâ n sử dụ ng lao độ ng nên cô ng ty Hoà ng Long
khô ng có nghĩa vụ phả i bồ i thườ ng. Tạ i khoả n 1 Điều 584 BLDS 2015: “1.
Ngườ i nà o có hà nh vi xâ m phạ m tính mạ ng, sứ c khỏ e, danh dự , nhâ n phẩ m,
uy tín, tà i sả n, quyền, lợ i ích hợ p phá p khá c củ a ngườ i khá c mà gâ y thiệt
hạ i thì phả i bồ i thườ ng, trừ trườ ng hợ p Bộ luậ t nà y, luậ t khá c có liên quan
quy định khá c.”. Do đó ô ng Hù ng phả i độ c lậ p chịu trá ch nhiệm về hà nh vi
tai nạ n mình gâ y ra.

Câu 6: Đoạn nào của bản án cho thấy, theo Tòa án, ông Hùng không phải thực
hiện nghĩa vụ bồi thường cho người bị thiệt hại?

 “Bị cá o là ngườ i là m thuê cho Cô ng ty TNHH vậ n tả i Hoà ng Long, nên theo

quy định tạ i điều 622 và điều 623 BLDS thì Cô ng ty TNHH vậ n tả i Hoà ng
Long phả i có trá ch nhiệm bồ i thườ ng thiệt hạ i do Cao Chí Hù ng gâ y ra
trong lú c thự c hiện cô ng việc đượ c giao và có quyền yêu cầ u Cao Chí Hù ng
là ngườ i có lỗ i trong việc gâ y thiệt hạ i phả i hoà n trả lạ i mộ t khoả n tiền theo
quy định củ a phá p luậ t.”

Câu 7: Suy nghĩ của anh/chị về hướng giải quyết trên của Tòa án liên quan
đến trách nhiệm của ông Hùng đối với người bị thiệt hại.

 Trong bả n á n trên, ô ng Hù ng chỉ là ngườ i là m cô ng cho cô ng ty Hoà ng

Long. Theo Điều 622 BLDS 2005: “Cá nhâ n, phá p nhâ n và cá c chủ thể khá c
phả i bồ i thườ ng thiệt hạ i do ngườ i là m cô ng, ngườ i họ c nghề gâ y ra trong
khi thự c hiện cô ng việc đợ c giao”.
 Trong trườ ng hợ p nà y, cô ng ty Hoà ng Long là ngườ i sử dụ ng ngườ i là m
cô ng nên phả i chịu trá ch nhiệm bồ i thườ ng dù cô ng ty khô ng có lỗ i, khô ng
có hà nh vi trá i phá p luậ t. Về nguyên tắ c, khi anh Hù ng điều khiển xe để chở
khá ch là đang thự c hiện cô ng việc vì lợ i ích củ a cô ng ty, đang nhâ n danh
cô ng ty nên cô ng ty phả i chịu trá ch nhiệm về hà nh vi củ a ngườ i nà y. Trong

9
 trườ ng hợ p trên, thiệt hạ i xả y ra là do lỗ i củ a ô ng Hù ng (do ô ng điều khiển
xe ô tô lấ n sang phầ n đườ ng bê trá i, va chạ m vớ i xe mô tô đi ngượ c chiều
gâ y ra tai nạ n). Như vậ y sau khi bồ i thườ ng cho ngườ i bị thiệt hạ i, Cô ng ty
Hoà ng Long có quyền yêu cầ u ô ng Hù ng hoà n trả mộ t số tiền nhấ t định.

Câu 8: Cho biết suy nghĩ của anh/chị về khả năng người bị thiệt hại được yêu
cầu trực tiếp ông Hùng bồi thường.

 Đố i vớ i trườ ng hợ p ô ng Hù ng, do điều khiển xe ô tô khá ch lấ n qua phầ n

đườ ng bên trá i va chạ m vớ i xe má y đi ngượ c chiều nên đã gâ y ra tai nạ n.
Như vậ y ô ng Hù ng tự gâ y ra thiệt hạ i. Do đó , phía bên ngườ i bị thiệt hạ i có
quyền trự c tiếp yêu cầ u ô ng Hù ng bồ i thườ ng thiệt hạ i. Tuy nhiên, nếu
ngườ i bị thiệt hạ i mà trự c tiếp yêu cầ u ô ng Hù ng bồ i thườ ng thì khả nă ng
bồ i thườ ng có thế bị hạ n chế hơn so vớ i phá p nhâ n là Cô ng ty Hoà ng Long
vì tạ i thờ i điểm à y gia đình bị cá o gặ p nhiều khó khă n, bả n thâ n bị cá o
trong thờ i gian bị tạ m giam lạ i gặ p đau ố m nên yêu cầ u trự c tiếp ô ng Hù ng
bồ i thườ ng là ít khả thi hơn. Theo Đ622 BLDS 2005 thì ngườ i thiệt hạ i yêu
cầ u ô ng Hù ng bồ i thườ ng là vẫ n đú ng quy định củ a phá p luậ t. Tuy nhiên,
khả nă ng yêu cầ u bị cá o bồ i thườ ng là ít khả thi vì gia đình bị cá o có nhiều
hạ n chế nên sẽ gặ p khó khă n trong việc thự c hiện nghĩa vụ . Thế nên nhó m
ngườ i bị thiệt hạ i yêu cầ u Cô ng ty Hoà ng Long bồ i thườ ng sẽ đả m bả o
quyền lợ i củ a mình và đú ng vớ i quy định củ a phá p luậ t.

Tóm tắt Bản án số 05/2019/DS-PT ngày 16/1/2019 của Toà án nhân dân
tỉnh Sóc Trăng:

 Nguyên đơn: Nguyễn Vă n A.

 Bị đơn: Nguyễn Vă n B.
 Ô ng A là chủ cơ sở đó ng tà u, ô ng B là ngườ i là m thuê nhưng hai bên khô ng
kí kết hợ p đồ ng. Buổ i sá ng ngà y 21/9/2016, ô ng B và ô ng C (cũ ng là ngườ i
là m thuê) đượ c phâ n cô ng là m việc, 10h30 cù ng ngà y ô ng B tự ý lấ y sắ t cắ t
là m nơi cho chủ tà u để trá i câ y cú ng (bà n thờ ). Khi B dù ng dù ng mỏ hà n cắ t
sắ t là m vă ng lử a xuố ng thù ng sơn do Bù i Xuâ n C đang sơn dướ i gầ m tà u
lên Bù i Xuâ n C bị bỏ ng vớ i tỷ lệ thương tích giá m định là 51%.
 Tạ i bả n á n sơ thẩ m số 05/2018/HSST ngà y 0/4/2018 củ a TAND huyện Y
và Bả n á n hình sự phú c thẩ m số 31/2018/HSPT ngà y 13/6/2018 củ a
TAND tỉnh Só c Tră ng đã xử phạ t Nguyễn Vă n B về tộ i vô ý gâ y thương tích;

10
 về trá ch nhiệm DS bả n á n buộ c ô ng A phả i bồ i thườ ng thiệt hạ i ngoà i hợ p
đồ ng cho ô ng Bù i Xuâ n C tổ ng cộ ng cá c khoả n là 165.647.678 đồ ng và dà nh
quyền khở i kiện cho ô ng Nguyễn Vă n A. Ngà y 10/8/2018 ô ng Nguyễn Vă n
A khỏ i kiện yêu cầ u ô ng Nguyễn Vă n B có trá ch nhiệm hoà n trả cho ô ng số
tiền 165.647.678 đồ ng để ô ng bồ i thườ ng cho ô ng Bù i Xuâ n C.

* Đối với Bản án số 05

Câu 9: Lỗi của người làm công trong Điều 622 BLDS 2005 (nay là Điều 600
BLDS 2015) cần được hiểu như thế nào? Vì sao?

Theo Đ622 BLDS 2005 (Đ600 BLDS 2015) khô ng quy định rõ về yếu tố lỗ i củ a
ngườ i là m cô ng. Lỗ i củ a ngườ i là m cô ng theo Đ622 có thể hiểu theo cá c hướ ng:

 Thứ nhấ t: lỗ i củ a ngườ i là m cô ng đố i vớ i ngườ i bị thiệt hạ i.

 Thứ hai: lỗ i củ a ngươi là cô ng đố i vớ i ngườ i sử dụ ng ngườ i là m cô ng. Đó là
trườ ng hợ p ngườ i là m cô ng có lỗ i vớ i ngườ i sử dụ ng ngườ i là m cô ng (có
thể là khô ng thự c hiện hoặ c thự c hiện khô ng đú ng yêu cầ u củ a ngườ i sử
dụ ng ngườ i là m cô ng và gâ y ra thiệ hạ i).
 Thứ ba: có thể là lỗ i tổ ng hợ p. Tứ c là lỗ i củ a ngườ i là m cô ng có cả lỗ i củ a
ngườ i bị thiệt hạ i và ngườ i sử dụ ng ngườ i là m cô ng. Có thể thấ y rằ ng theo
tinh thầ n Đ622 và theo hướ ng có lỗ i củ a ngườ i là m cô ng mà ta đã phâ n
tích, ngườ i sử dụ ng ngườ i là m cô ng có quyền yêu cầ u ngườ i là m cô ng hoà n
trả ộ t khoả n tiền thì ngườ i sử dụ ng là m cô ng là ngườ i bồ i thườ ng cho bên
bị thiệt hạ i.

Câu 10: Theo Tòa án, ông B có lỗi theo Điều 622 BLDS 2005 (nay là Điều 600
BLDS 2015) không? Vì sao?

 Theo tô i là khô ng, vì theo Điều 600 BLDS 2015 thì lỗ i củ a ngườ i là m cô ng
thì lỗ i củ a ngườ i là m cô ng phá t sinh trong lú c ngườ i là m cô ng đang thự c
hiện cô ng việc củ a mình. Nhưng trong phầ n Nhậ n định củ a toà á n thì toà có
nêu là “ô ng B đã tự ý cắ t sắ t để hà n bà n để trá i câ y trên tà u, nhưng việc là m
củ a B khô ng đượ c ô ng A phâ n cô ng” trong trườ ng hợ p trên thì ta thấ y rằ ng
B đã khô ng nhậ n nhiệm vụ từ A mà ô ng tự ý thự c hiện cô ng việc đó gâ y ra
thiệt hạ i cho bên thứ 3 là ô ng C.

11
Câu 11: Theo Tòa án, ông A có được yêu cầu ông B hoàn trả tiền đã bồi
thường cho người bị hại không? Đoạn nào của bản án cho câu trả lời.

 Theo Tò a á n, ô ng A đượ c yêu cầ u ô ng B hoà n trả tiền đã bồ i thườ ng cho

ngườ i bị hạ i. Trong phầ n Nhậ n định củ a Tò a á n, tạ i mụ c [2.2] có nêu:
 “Ngà y 10-8-2018 ô ng Nguyễn Vă n A khở i kiện yêu cầ u ô ng Nguyễn Vă n B
có trá ch nhiệm hoà n trả cho ô ng số tiền 165.647.678 đồ ng để ô ng bồ i
thườ ng cho ô ng Bù i Xuâ n C.
 Xét thấ y, yêu cầ u khở i kiện củ a ô ng Nguyễn Vă n A đượ c Tò a á n nhâ n dâ n
huyện X thụ lý giả i quyết là đú ng quy định tạ i Khoả n 6 Điều 26 củ a Bộ luậ t
Tố tụ ng Dâ n sự nă m 2015.
 Theo quy định củ a phá p luậ t thì thiệt hạ i phả i đượ c bồ i thườ ng toà n bộ và
kịp thờ i. Do ô ng Nguyễn Vă n A là chủ cơ sở đó ng tà u, cò n Nguyễn Vă n B là
ngườ i là m cô ng, nên tạ i bả n á n hình sự phú c thẩ m nêu trên buộ c ô ng
Nguyễn Vă n A bồ i thườ ng thiệt hạ i cho Bù i Xuâ n C là đú ng vớ i quy định tạ i
cá c Điều 605, Điều 622 Bộ luậ t Dâ n sự nă m 2005.
 Tạ i Điều 622 củ a Bộ luậ t Dâ n sự nă m 2005 quy định: cá nhâ n phả i bồ i
thườ ng thiệt hạ i do ngườ i là m cô ng, ngườ i họ c nghề gâ y ra trong khi thự c
hiện cô ng việc đượ c giao và có quyền yêu cầ u ngườ i là m cô ng có lỗ i trong
việc gâ y thiệt hạ i phả i hoà n trả mộ t khoả n tiền theo quy định củ a phá p
luậ t.
 Nhậ n thấ y, Nguyễn Vă n B có lỗ i hoà n toà n trong việc gâ y thiệt hạ i cho Bù i
Xuâ n C và đã bị xử lý hình sự về tộ i vô ý gâ y thương tích, nên bả n á n sơ
thẩ m chấ p nhậ n toà n bộ yêu cầ u khở i kiện củ a ô ng A, buộ c ô ng B hoà n trả
lạ i cho ô ng A tổ ng số tiền 165.647.678 đồ ng mà ô ng A phả i bồ i thườ ng cho
ô ng Bù i Xuâ n C là có că n cứ và đú ng quy định Điều 622 Bộ luậ t Dâ n sự nă m
2005.”

Câu 12: Suy nghĩ của anh/chị về hướng giải quyết trên của Tòa án liên quan
đến trách nhiệm hoàn trả của ông B (về căn cứ hoàn trả cũng như mức hoàn
trả).

 Theo Khoả n 1 Điều 604 BLDS 2005 về Că n cứ phá t sinh trá ch nhiệm bồ i
thườ ng thiệt hạ i:

“1. Ngườ i nà o do lỗ i cố ý hoặ c lỗ i vô ý xâ m phạ m tính mạ ng, sứ c khỏ e, danh dự ,

nhâ n phẩ m, uy tín, tà i sả n, quyền, lợ i ích hợ p phá p khá c củ a cá nhâ n, xâ m phạ m

12
danh dự , uy tín, tà i sả n củ a phá p nhâ n hoặ c chủ thể khá c mà gâ y thiệt hạ i thì phả i
bồ i thườ ng”.

 Và Điều 622 BLDS 2005 về Bồ i thườ ng thiệt hạ i do ngườ i là m cô ng, ngườ i

họ c nghề gâ y ra:

“Cá nhâ n, phá p nhâ n và cá c chủ thể khá c phả i bồ i thườ ng thiệt hạ i do ngườ i là m
cô ng, ngườ i họ c nghề gâ y ra trong khi thự c hiện cô ng việc đượ c giao và có quyền
yêu cầ u ngườ i là m cô ng, ngườ i họ c nghề có lỗ i trong việc gâ y thiệt hạ i phả i hoà n
trả mộ t khoả n tiền theo quy định củ a phá p luậ t.”

 Liên quan đến trá ch nhiệm hoà n trả củ a ô ng Hù ng, Tò a á n theo hướ ng
buộ c cô ng ty Hoà ng Long phả i có trá ch nhiệm bồ i thườ ng thiệt hạ i do ô ng
Hù ng gâ y ra và có nghĩa vụ cấ p dưỡ ng cho đứ a con nhỏ củ a ngườ i bị thiệt
hạ i. Ô ng Hù ng có lỗ i khi lá i xe trên đườ ng có vạ ch liền nhưng vẫ n cố ý lấ n
đườ ng dẫ n đến va chạ m vớ i xe má y củ a anh Hả i gâ y chết ngườ i. Că n cứ và o
Khoả n 1 Điều 602 BLDS 2005 ô ng Hù ng có trá ch nhiệm phả i bồ i thườ ng
thiệt hạ i.
 Tuy nhiên, do ô ng Hù ng là ngườ i là m thuê cho cô ng ty Hoà ng Long nên
phả i vậ n dụ ng thêm Điều 622 BLDS 2005. Trườ ng hợ p nà y cô ng ty Hoà ng
Long phả i bồ i thườ ng là xá c đá ng.
 Việc Tò a á n cho phép ngườ i là m cô ng có lỗ i phả i hoà n trả mộ t khoả n tiền
cho cô ng ty Hoà ng Long là phù hợ p vớ i quy định củ a Điều luậ t nà y.
 Do đó , hướ ng giả i quyết củ a Tò a á n là thỏ a đá ng, phù hợ p vớ i quy định củ a
phá p luậ t, bả o đả m quyền lợ i cho ngườ i bị hạ i và ngườ i gâ y ra thiệt hạ i.

Vấn đề 3: Bồi thường thiệt hại do súc vật gây ra

Tóm tắt Bản án số 23/2017/DS-ST ngày 08/5/2017 của Toà án nhân dân
huyện Đầm Dơi tỉnh Cà Mau:

Và o khoả ng 16 giờ ngà y 05/01/2014 Â L, 05 con heo con củ a bà Nguyễn Thị Nga
(nguyên đơn) đi ă n dướ i gầ m cầ u kênh Thầ y Bả y đượ c xâ y trên đấ t củ a ô ng Lê
Phong Nhã (bị đơn) thì bị chó củ a ô ng Nhã cắ n chết 01 con heo. Bà Nga yêu cầ u
ô ng Nhã bồ i thườ ng cho bà giá trị mộ t con heo là 1.200.000đ. Qua giả i quyết bà
nhậ n thấ y mộ t phầ n lỗ i củ a mình nên bà Nga đã giả m giá trị bồ i thườ ng xuố ng
cò n ½ giá trị củ a con heo. Bà Nga và ô ng Nhã đã thố ng nhấ t giá củ a mộ t con heo
con tạ i thờ i điểm tết nă m 2014 là 1.000.00đ. Do cả 2 bên đều có lỗ i ngang nhau

13
trong việc quả n lý vậ t nuô i củ a mình, đã gâ y thiệt hạ i cho bà Nga nên mỗ i bên
phả i chịu 50% mứ c độ lỗ i. Do đó , Tò a buộ c ô ng Nhã có nghĩa vụ bồ i thườ ng thiệt
hạ i cho bà Nga ½ con heo. Á n xử cô ng khai bá o cho cá c đương sự có quyền khá ng
cá o bả n á n trong thờ i hạ i khá ng cá o 15 ngà y kể từ ngà y tuyên á n.

Câu 1: Quy định nào của BLDS sử dụng thuật ngữ “súc vật”?

 Điều 625 Bộ luậ t dâ n sự 2005 đã sử dụ ng thuậ t ngữ “sú c vậ t” và trên cơ sở

kế thừ a BLDS trướ c đâ y, tạ i Điều 603 Bộ luậ t dâ n sự 2015 cũ ng sử dụ ng
thuậ t ngữ “sú c vậ t”.
 Cụ thể, Điều 603 BLDS 2015 quy định về Bồ i thườ ng thiệt hạ i do sú c vậ t
gâ y ra như sau:

“1. Chủ sở hữ u sú c vậ t phả i bồ i thườ ng thiệt hạ i do sú c vậ t gâ y ra cho ngườ i khá c.

Ngườ i chiếm hữ u, sử dụ ng sú c vậ t phả i bồ i thườ ng thiệt hạ i trong thờ i gian chiếm
hữ u, sử dụ ng sú c vậ t, trừ trườ ng hợ p có thỏ a thuậ n khá c.

2. Trườ ng hợ p ngườ i thứ ba hoà n toà n có lỗ i là m cho sú c vậ t gâ y thiệt hạ i cho

ngườ i khá c thì ngườ i thứ ba phả i bồ i thườ ng thiệt hạ i; nếu ngườ i thứ ba và chủ
sở hữ u cù ng có lỗ i thì phả i liên đớ i bồ i thườ ng thiệt hạ i.

3. Trườ ng hợ p sú c vậ t bị chiếm hữ u, sử dụ ng trá i phá p luậ t gâ y thiệt hạ i thì ngườ i

chiếm hữ u, sử dụ ng trá i phá p luậ t phả i bồ i thườ ng; khi chủ sở hữ u, ngườ i chiếm
hữ u, sử dụ ng sú c vậ t có lỗ i trong việc để sú c vậ t bị chiếm hữ u, sử dụ ng trá i phá p
luậ t thì phả i liên đớ i bồ i thườ ng thiệt hạ i.

4. Trườ ng hợ p sú c vậ t thả rô ng theo tậ p quá n mà gâ y thiệt hạ i thì chủ sở hữ u sú c

vậ t đó phả i bồ i thườ ng theo tậ p quá n nhưng khô ng đượ c trá i phá p luậ t, đạ o đứ c
xã hộ i.”

Câu 2: BLDS có định nghĩa “súc vật” là gì không?

BLDS khô ng có định nghĩa “sú c vậ t”. Bở i Điều 603 BLDS 2015 có quy định về Bồ i
thườ ng thiệt hạ i do sú c vậ t gâ y ra nhưng BLDS lạ i khô ng cho biết “sú c vậ t” đượ c
định nghĩa như thế nà o? Tuy nhiên theo từ điển Tiếng Việt thì sú c vậ t là vậ t nuô i
trong nhà đã đượ c con ngườ i thuầ n hó a như: trâ u, bò , lợ n, gà , dê, ngự a… hiểu
chung nhấ t thì sú c vậ t là vậ t nuô i củ a con ngườ i.

Câu 3: Trong thực tiễn xét xử, khái niệm súc vật được hiểu như thế nào?

14
  Trong thự c tiễn xét xử có nhiều trườ ng hợ p Tò a á n xá c định trâ u, bò , chó là
sú c vậ t, nếu thừ a nhậ n trâ u, bò , chó là sú c vậ t thì có thể suy luậ n ngự a, dê,
lừ a, mèo là sú c vậ t.
 Trong bả n á n số 100/DSPT ngà y 7/6/2005 củ a Tò a á n nhâ n dâ n tỉnh Trà
Vinh, Tò a á n đã xá c định ngỗ ng là sú c vậ t.
 Trong bả n á n số 119/ DS-PT ngà y 19/8/ 2005 củ a Tò a á n nhâ n dâ n tỉnh
Vĩnh Long, Tò a á n đã xá c định sự hiện diện củ a bò là sú c vậ t.
 Bả n á n số 306/2007/DS-PT ngà y 18/10/ 2007 củ a Toà á n nhâ n dâ n tỉnh
Kiên Giang đã xá c định trâ u là sú c vậ t.
 Bả n á n số 03/2019/DS-ST ngà y 26/02/2019 về tranh chấ p bồ i thườ ng
thiệt hạ i do sú c vậ t gâ y ra củ a Tò a á n nhâ n dâ n huyện Long Hồ , tỉnh Vĩnh
Long đã xá c định chó là sú c vậ t.
 Bả n á n số 25/2018 ngà y 24/01/2018 củ a Tò a á n nhâ n dâ n tỉnh Tâ y Ninh
đã xá c định bò là sú c vậ t.

Câu 4: Đoạn nào của bản án cho thấy thiệt hại là do chó gây ra?

Đoạ n trong Bả n á n cho thấ y thiệt hạ i do chó gâ y ra là : “Hộ i đồ ng xét xử xét thấ y
rằ ng và o ngà y 06/01/2014 cả 5 con heo củ a bà Nga đi ă n trên đấ t củ a ô ng Nhã bị
chó củ a ô ng cắ n bị thương 1 con là thự c tế có xả y ra, đượ c cá c bên đương sự có
thừ a nhậ n nên thuộ c trườ ng hợ p cá c tình tiết, sự kiện khô ng phả i chứ ng minh
theo Khoả n 2 Điều 92 Bộ luậ t Dâ n sự . Ngoà i ra qua lờ i trình bà y củ a bà Nga và
ô ng Nhã trong quá trình giả i quyết vụ á n, lờ i trình bà y củ a ô ng Nhã trong biên
bả n hò a giả i củ a ấ p khô ng ghi thờ i gian (BL 02) và lờ i trình bà y củ a ngườ i là m
chứ ng trong vụ á n chứ ng minh đượ c sau khi heo bị chó cắ n thì 2 ngà y sau heo
chết, bà Nga khô ng sử dụ ng đượ c con heo bị chó cắ n chết.”

Câu 5: Đoạn nào của bản án cho thấy Tòa án đã vận dụng các quy định về bồi
thường thiệt hại do súc vật gây ra?

Đoạ n trong Bả n á n cho thấ y Tò a á n đã vậ n dụ ng cá c quy định về Bồ i thườ ng thiệt

hạ i do sú c vậ t gâ y ra là : “Sá t yêu cầ u khở i kiện củ a bà Nga thì thấ y rằ ng: Vị Trí heo
con củ a bà Nga bị chó củ a ô ng Nhã cắ n chết là trên đấ t củ a ô ng Nhã , Bà Nga và
ô ng Nhã xá c định vậ t nuô i củ a 2 bên đượ c thả rô ng theo tậ p quá n nên xả y ra sự
việc chó cắ n heo chết. Theo Điều 625 BLDS 2005 quy định: “1. Chủ sở hữ u sú c vậ t
phả i bồ i thườ ng thiệt hạ i do sú c vậ t gâ y ra cho ngườ i khá c, nếu ngườ i bị thiệt hạ i
hoà n toà n có lỗ i trong việc là m chủ sú c vậ t gâ y thiệt hạ i cho mình thì chủ sở hữ u

15
khô ng phả i bồ i thườ ng.”; “4. Trong trườ ng hợ p sú c vậ t thả rô ng theo tậ p quá n mà
gâ y thiệt hạ i thì chủ sở hữ u củ a sú c vậ t đó phả i bồ i thườ ng theo tậ p quá n nhưng
khô ng đượ c trá i phá p luậ t, đạ o đứ c xã hộ i.” Că n cứ điều luậ t viễn bả n trên, thấ y
rằ ng ô ng Nhã là chủ sở hữ u củ a sú c vậ t (chó ) vậ t nuô i trong nhà nhưng do lỗ i củ a
ô ng Nhã nên chó củ a ô ng Nhã đã cắ n chết heo bà Nga. Đố i vớ i bà Nga cũ ng là
ngườ i có sở hữ u vậ t nuô i trong nhà là heo con nhưng cũ ng khô ng quả n lý đú ng
quy định để heo chạ y qua đấ t nhà ô ng Nhã , hậ u quả là m cho chó củ a ô ng Nhã cắ n
chết heo con củ a bà Nga, là m cho bà Nga bị thiệt hạ i 1 con heo giá từ 1000000
đồ ng. Như vậ y, trong trườ ng hợ p trên cả bà Nga và ô ng Nhã đều có lỗ i ngang
nhau trong việc quả n lý vậ t nuô i củ a mình, đã gâ y thiệt hạ i cho bà Nga, nên mỗ i
bên phả i chịu 50% mứ c độ lố i là đú ng quy định củ a phá p luậ t.”

Câu 6: Suy nghĩ của anh/chị về việc Tòa án áp dụng các quy định về bồi
thường thiệt hại do súc vật gây ra.

Theo nhó m em, việc Tò a á n á p dụ ng Khoả n 4 Điều 603 để buộ c bà Nga phả i chịu
50% mứ c độ lỗ i là phù hợ p vớ i quy định củ a phá p luậ t. Về nguyên tắ c, theo
Khoả n 1 Điều 603 BLDS 2015, ô ng Nhã phả i bồ i thườ ng cho bà Nga trong trườ ng
hợ p chó củ a ô ng cắ n chết heo củ a bà Nga. Tuy nhiên, trong dữ kiện trên Bả n á n,
Tò a á n xá c định nguyên nhâ n dẫ n đến việc hô i củ a bà nga bị chó củ a ô ng Nhã vâ n
chết là lỗ i hỗ n hợ p, cụ thể bà Nga có lỗ i trong việc quả n lý để heo chạ y qua ă n
trên đấ t nhà ô ng Nhã . Cò n ô ng Nhã có lỗ i trong việc quả n lý chó (vậ t nuô i) dẫ n
đến việc cắ n chết heo củ a bà Nga. Như vậ y, đâ y là trườ ng hợ p ngườ i bị thiệt hạ i
cũ ng có lỗ i. Do đó , Tò a că n cứ theo Khoả n 4 Điều 585 BLDS 2015: “4. Khi bên bị
thiệt hạ i có lỗ i trong việc bị thiệt hạ i thì khô ng đượ c bồ i thườ ng thiệt hạ i phầ n do
lỗ i củ a mình gâ y ra” để yêu cầ u ô ng Nhã phả i bồ i thườ ng 50% giá trị thiệt hạ i là
đú ng quy định củ a phá p luậ t.

Câu 7: Những điểm mới của BLDS 2015 so với BLDS 2005 về lỗi của người bị
thiệt hại.

Bồ i thườ ng thiệt hạ i do sú c vậ t gâ y ra đượ c quy định tạ i Điều 625 BLDS 2005 và

Điều 603 BLDS 2015. Khoả n 1 Điều 625 BLDS 2015 đã bỏ đi câ u “nếu ngườ i bị
thiệt hạ i hoà n toà n có lỗ i trong việc là m sú c vậ t gâ y thiệt hạ i cho mình thì chủ sở
hữ u khô ng phả i bồ i thườ ng” và bổ sung bằ ng câ u “Ngườ i chiếm hữ u, sử dụ ng sú c
vậ t phả i bồ i thườ ng thiệt hạ i trong thờ i gian chiếm hữ u, sử dụ ng sú c vậ t, trừ
trườ ng hợ p có thỏ a thuậ n khá c”. Việc loạ i bỏ đi nộ i dung củ a Điều 625 BLDS 2005

16
là để chuyển nộ i dung đó và o Điều 584 BLDS 2005 về că n cứ phá t sinh trá ch
nhiệm bồ i thườ ng thiệt hạ i. Vớ i việc sử a đổ i trên, BLDS 2015 đã có mộ t quy định
chung á p dụ ng dà nh cho mọ i trườ ng hợ p (bao gồ m cả sú c vậ t) gâ y thiệt hạ i và có
cả trườ ng hợ p khô ng phả i bồ i thườ ng thiệt hạ i chứ khô ng đơn giả n chỉ là mộ t
điều khoả n như BLDS 2005.

Câu 8: Suy nghĩ của anh chị về việc Toà án xác định bà Nga có lỗi trong việc
lợn nhà bà Nga bị xâm hại?

Về việc Tò a á n xá c định bà Nga có lỗ i trong việc lợ n nhà bà Nga bị xâ m hạ i là hợ p

lý. Tò a á n đã xá c định lợ n và chó là vậ t nuô i trong nhà , trong đó bà Nga khô ng
quả n lí tố t vậ t nuô i củ a mình và để lợ n chạ y qua đấ t củ a ô ng Nhã , hậ u quả là để
chó cắ n chết 01 con lợ n củ a bà Nga. Tò a á n xá c định cả hai bên đều có lỗ i ngang
nhau trong việc quả n lí vậ t nuô i củ a mình nên mỗ i bên phả i chịu 50% mứ c độ lỗ i.

Câu 9: Việc Toà án không buộc ông Nhã bồi thường toàn bộ thiệt hại cho bà
Nga có thuyết phục không? Vì sao?

Việc Tò a á n khô ng buộ c ô ng Nhã bồ i thườ ng toà n bộ thiệt hạ i cho bà Nga là

thuyết phụ c. Vì trong trườ ng hợ p nà y cả hai bên đều có lỗ i là khô ng quả n lí tố t
sú c vậ t củ a mình nên mớ i dẫ n tớ i sự việc nhưu trên. Nếu buộ c ô ng Nhã bồ i
thườ ng toà n bộ thiệt hạ i cho bà Nga thì vô lí, vì bả n thâ n ô ng Nhã cũ ng khô ng
lườ ng trướ c đượ c việc lợ n củ a bà Nga sẽ đi và o phầ n đấ t củ a mình và lỗ i củ a ô ng
là khô ng quả n lí tố t để cho chó cắ n chết lợ n con củ a bà Nga.

17