Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ...... / 78 p.

Imię ..................................................................................

1 Przyporządkuj pojęcia do definicji. ( ... / 2 p.)

1. satyra A. krytyka lub drwina, które są ukryte pod pozorną
akceptacją
2. parodia B. wypowiedź lub utwór naśladujące cudzy styl po to,
by go ośmieszyć
3. ironia C. swobodna przeróbka jakiegoś tekstu, której celem
może być np. skłonienie czytelnika do refleksji
4. parafraza D. wypowiedź ośmieszająca jakieś zachowanie,
poglądy czy zjawisko za pomocą drwiny lub
karykatury
1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____
2 Dopasuj pojęcia do definicji. ( ... / 2 p.)
1. dytyramb A. utwór o pogodnym nastroju, żywej akcji i
szczęśliwym zakończeniu
2. fatum B. pieśń pochwalna o charakterze patetycznym
3. konflikt tragiczny C. utwór, w którym ośrodkiem akcji konflikt
jednostki z siłami wyższymi
4. komedia D. zderzenie dwóch równorzędnych racji
5. tragedia E. nieodwracalny los, na którą nikt, nawet bogowie,
nie ma wpływu
1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____ 5. _____
3 Połącz elementy z obu kolumn. ( ... / 2 p.)
1. Orfeusz A. łódź
2. Charon B. wędrówka
3. Odyseusz C. Sfinks
4. Tezeusz D. sztuka
5. Edyp E. labirynt
1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____ 5. _____
4 Dopasuj twórców kultury klasycznej Grecji do odpowiednich dziedzin. ( ... / 2 p.)
1. Arystofanes A. retoryka
2. Sofokles B. tragedia
3. Zenon z Kition C. komedia
4. Poliklet D. filozofia
5. Demostenes E. rzeźba
1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____ 5. _____
5 Zaznacz pojęcie, które nie pasuje do pozostałych. ( ... / 1 p.)
A. epeisodion D. paradoks
B. katharsis E. exodos
C. stasimon

IMHNHLMDIJJIKINM Grupa A | strona 1 z 4

6 Oceń prawdziwość stwierdzeń dotyczących tekstów źródłowych. Przy zdaniach prawdziwych zaznacz literę ( ... / 2 p.)
P, a przy fałszywych – F.
Jan Parandowski Mitologia
(zdania 1–3)
Zbigniew Herbert Historia Minotaura
(zdania 4–6)
1. Zamknięcie syna w labiryncie było dla króla dramatyczną decyzją. P F
2. Tezeusz zabił Minotaura, aby pomóc mieszkańcom Aten. P F
3. Tezeusz wyszedł z labiryntu dzięki własnemu sprytowi. P F
4. Labirynt był pałacem. P F
5. Freski na ścianach labiryntu pełniły funkcję dydaktyczną. P F
6. Tezeuszowi pomogła zabić Minotaura Ariadna. P F

7 „Wiarygodność uzależnioną od nastawienia słuchaczy osiąga się wówczas, gdy mowa powoduje ich ( ... / 9 p.)
wzruszenie”. Napisz mowę na temat, dlaczego tolerancja jest tak istotna
w obecnych czasach, której celem będzie przekonanie do Twojej racji.
8 Utwórz przymiotniki od podanych rzeczowników. ( ... / 2 p.)

Prometeusz – _______________________________

Horacy – __________________________________

epika – ___________________________________

mit – _____________________________________
9 Wyjaśnij znaczenie frazeologizmu „po nitce do kłębka” w kontekście mitu o Minotaurze. ( ... / 2 p.)

10 Uzupełnij notatkę. ( ... / 3 p.)

Znaki dzielimy na konwencjonalne, czyli ­_____________________, oraz naturalne, czyli

_________________________ i _______________________. Język to system znaków
i _______________________________________. Znakami językowymi mogą być:
wyrazy, ich cząstki, ale też ­__________________________ i ______________________.
11 Wyjaśnij znaczenie motywu non omnis moriar w wierszu Horacego Wybudowałem pomnik. ( ... / 1 p.)

12 O co poeta prosi muzę w wierszu Wybudowałem pomnik? ( ... / 1 p.)

13 Podaj jeden fakt z życia Horacego, który poeta przywołuje w utworze Wybudowałem pomnik. ( ... / 1 p.)

14 Na podstawie podanego fragmentu Retoryki Arystotelesa sformułuj swoją definicję retoryki oraz retora. ( ... / 2 p.)

Przyjmijmy zatem, że retoryka jest to umiejętność metodycznego odkrywania tego, co w odniesieniu do

każdego przedmiotu może być przekonywające. Takiego zadania nie spełnia żadna inna sztuka. Każda z nich
może bowiem pouczać i przekonywać wyłącznie w zakresie jej własnego przedmiotu: sztuka lekarska
w zakresie zdrowia i choroby, geometria w zakresie właściwości miar, arytmetyka w zakresie stosunków
liczbowych, a podobnie również wszystkie inne sztuki i nauki. [...] Środki przekonywania, uzyskane za
pośrednictwem mowy, dzielą się na trzy rodzaje. Jedne z nich zależą od charakteru mówcy, inne od
nastawienia, w jakie wprawia się słuchacza, inne jeszcze od samej mowy ze względu na rzeczywiste lub
pozorne dowodzenie. Przekonanie dzięki charakterowi mówcy rodzi się wówczas, gdy mowa wypowiadana
jest w sposób, który czyni mówcę wiarygodnym. [...] Przekonanie to winno jednak wyrastać nie z posiadanej
uprzednio opinii na temat mówcy, lecz z jego mowy. [...] Przekonanie przez samą mowę osiągniemy
wówczas, gdy udowodnimy prawdę lub pozór na podstawie wiarygodnych dla każdej rzeczy przesłanek.
15 W imię jakich wartości Antygona składa ofiarę z siebie? ( ... / 2 p.)

IMHNHLMDIJJIKINM Grupa A | strona 2 z 4

16 Wyjaśnij, na czym polegał paralelizm zdarzeń w świecie eposu homeryckiego. Podaj przykład takiego ( ... / 2 p.)
paralelizmu w fabule Iliady lub Odysei.
17 Odwołując się do poznanych fragmentów Iliady Homera, określ, w jakich dwu światach toczy się akcja ( ... / 2 p.)
utworu i jakie są relacje między nimi.
18 Wymień trzy cechy gatunkowe eposu. ( ... / 2 p.)

19 Do podanych postaci dopisz związane z nimi przedmioty. ( ... / 2 p.)

Amor – __________, Achilles – ___________, Ariadna – _________, Syzyf – ________

20 Wyjaśnij znaczenie terminu prometeizm. ( ... / 1 p.)

21 O których bohaterach mowa? ( ... / 2 p.)

przykuto go do ścian Kaukazu – _____________, autor podstępu z koniem trojańskim –

______________, wydawał się niezwyciężony, ale miał jeden słaby punkt –___________
22 Dopisz brakujące postacie do par mitologicznych. ( ... / 2 p.)

Jokasta i ______________, Odys i _________________, Hektor i __________________

23 Co symbolizuje postać Ikara? Wymień co najmniej trzy idee. ( ... / 2 p.)

24 Dlaczego tak wiele tekstów kultury – z różnych epok – odwołuje się do mitów greckich ? Uzasadnij swoją ( ... / 2 p.)
odpowiedź.
25 Dokończ zdania. ( ... / 2 p.)
Jedność czasu w tragedii greckiej oznaczała, że _________________________________
________________________________________________________________________

W myśl zasady decorum styl wypowiedzi bohaterów był __________________________

________________________________________________________________________
26 Przedstaw główne idee antycznego sceptycyzmu. ( ... / 1 p.)

27 Zwrot panta rhei oznacza dosłownie ___________________, zaś w przenośni _________ ( ... / 2 p.)
________________________________________________________________________
28 Wyjaśnij znaczenie podanych terminów. ( ... / 2 p.)
epikureizm – _____________________________________________________________

________________________________________________________________________

stoicyzm – ______________________________________________________________

________________________________________________________________________
29 Kalokagatia jako wyzwanie dla współczesnej pedagogiki. Przedstaw swoje wyobrażenie szkoły opartej na tej ( ... / 2 p.)
antycznej idei.
30 Wyjaśnij, dlaczego Wielkie Dionizje, z których narodził się teatr grecki, nazywa się festiwalem. ( ... / 1 p.)

31 Wyjaśnij, jak demokratyczny ustrój greckich polis, a szczególnie Aten, wpłynął na rozkwit retoryki. ( ... / 2 p.)

32 Wyjaśnij znaczenie terminu antyk. ( ... / 1 p.)

33 Ikar jest archetypem ( ... / 1 p.)

A. konstruktora. C. marzyciela.
B. wojownika. D. syna.

IMHNHLMDIJJIKINM Grupa A | strona 3 z 4

34 Mity od baśni odróżnia to, że ( ... / 1 p.)

A. bohaterami mitów są postacie fikcyjne.

B. fabuły mitów bywają okrutne i krwawe.
C. mity pierwotnie wiązały się z kultem religijnym.
D. wydarzenia mityczne rozgrywają się w nieokreślonym czasie.
35 Tragizm to ( ... / 1 p.)

A. nieszczęście spadające na niewinnego.

B. unicestwienie szlachetnych intencji.
C. konflikt wartości i konieczności.
D. inaczej przeznaczenie.
36 Konflikt tragiczny to ( ... / 1 p.)

A. postawienie bohatera w sytuacji wyboru między sprzecznymi racjami moralnymi.

B. nieświadome dążenie bohaterów do zguby.
C. nieuchronność przeznaczenia.
D. nieoczekiwany zwrot akcji.
37 Chór w greckiej tragedii miał ( ... / 1 p.)

A. lamentować nad tragicznym losem postaci.

B. wygłaszać przesłanie utworu.
C. rekonstruować wydarzenia.
D. komentować akcję.
38 Wyjaśnij znaczenie terminów związanych z teatrem greckim. ( ... / 3 p.)

prologos – _______________________________________________________________

exodos – ________________________________________________________________

orchestra – ______________________________________________________________

katharsis – _______________________________________________________________

koturn – ________________________________________________________________

skene – _________________________________________________________________
39 Jak rozumiesz słowa Antygony: „Współkochać przyszłam, nie współnienawidzić”? ( ... / 2 p.)

40 Wyjaśnij, dlaczego V w. p.n.e. nazywa się „złotym wiekiem” w historii starożytnej Grecji. ( ... / 2 p.)

41 Porównaj postawę dwóch rywali: Achillesa i Hektora. Zwróć uwagę na przebieg ich pojedynku i zasady, ( ... / 2 p.)
którymi kierują się w walce.

IMHNHLMDIJJIKINM Grupa A | strona 4 z 4

Grupa B Klasa .................... Liczba punktów ...... / 78 p.
Imię ..................................................................................

1 Przyporządkuj pojęcia do definicji. ( ... / 2 p.)

1. parodia A. krytyka lub drwina, które są ukryte pod pozorną
akceptacją
2. satyra B. wypowiedź lub utwór naśladujące cudzy styl po to,
by go ośmieszyć
3. parafraza C. swobodna przeróbka jakiegoś tekstu, której celem
może być np. skłonienie czytelnika do refleksji
4. ironia D. wypowiedź ośmieszająca jakieś zachowanie,
poglądy czy zjawisko za pomocą drwiny lub
karykatury
1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____
2 Dopasuj pojęcia do definicji. ( ... / 2 p.)
1. fatum A. utwór o pogodnym nastroju, żywej akcji i
szczęśliwym zakończeniu
2. dytyramb B. utwór, w którym ośrodkiem akcji konflikt
jednostki z siłami wyższymi
3. konflikt tragiczny C. pieśń pochwalna o charakterze patetycznym
4. tragedia D. nieodwracalny los, na którą nikt, nawet bogowie,
nie ma wpływu
5. komedia E. zderzenie dwóch równorzędnych racji
1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____ 5. _____
3 Połącz elementy z obu kolumn. ( ... / 2 p.)
1. Charon A. łódź
2. Odyseusz B. wędrówka
3. Orfeusz C. Sfinks
4. Edyp D. sztuka
5. Tezeusz E. labirynt
1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____ 5. _____
4 Dopasuj twórców kultury klasycznej Grecji do odpowiednich dziedzin. ( ... / 2 p.)
1. Zenon z Kition A. retoryka
2. Sofokles B. komedia
3. Arystofanes C. tragedia
4. Demostenes D. rzeźba
5. Poliklet E. filozofia
1. _____ 2. _____ 3. _____ 4. _____ 5. _____
5 Zaznacz pojęcie, które nie pasuje do pozostałych. ( ... / 1 p.)
A. katharsis D. exodos
B. epeisodion E. stasimon
C. paradoks

IMHNHLMDIJJIKINM Grupa B | strona 1 z 4

6 Oceń prawdziwość stwierdzeń dotyczących tekstów źródłowych. Przy zdaniach prawdziwych zaznacz literę ( ... / 2 p.)
P, a przy fałszywych – F.
Jan Parandowski Mitologia
(zdania 1–3)
Zbigniew Herbert Historia Minotaura
(zdania 4–6)
1. Tezeusz zabił Minotaura, aby pomóc mieszkańcom Aten. P F
2. Zamknięcie syna w labiryncie było dla króla dramatyczną decyzją. P F
3. Tezeusz wyszedł z labiryntu dzięki własnemu sprytowi. P F
4. Labirynt był pałacem. P F
5. Tezeuszowi pomogła zabić Minotaura Ariadna. P F
6. Freski na ścianach labiryntu pełniły funkcję dydaktyczną. P F

7 „Wiarygodność uzależnioną od nastawienia słuchaczy osiąga się wówczas, gdy mowa powoduje ich ( ... / 9 p.)
wzruszenie”. Napisz mowę na temat, dlaczego tolerancja jest tak istotna
w obecnych czasach, której celem będzie przekonanie do Twojej racji.
8 Utwórz przymiotniki od podanych rzeczowników. ( ... / 2 p.)

Prometeusz – _______________________________

Horacy – __________________________________

epika – ___________________________________

mit – _____________________________________
9 Wyjaśnij znaczenie frazeologizmu „po nitce do kłębka” w kontekście mitu o Minotaurze. ( ... / 2 p.)

10 Uzupełnij notatkę. ( ... / 3 p.)

Znaki dzielimy na konwencjonalne, czyli ­_____________________, oraz naturalne, czyli

_________________________ i _______________________. Język to system znaków
i _______________________________________. Znakami językowymi mogą być:
wyrazy, ich cząstki, ale też ­__________________________ i ______________________.
11 Wyjaśnij znaczenie motywu non omnis moriar w wierszu Horacego Wybudowałem pomnik. ( ... / 1 p.)

12 O co poeta prosi muzę w wierszu Wybudowałem pomnik? ( ... / 1 p.)

13 Podaj jeden fakt z życia Horacego, który poeta przywołuje w utworze Wybudowałem pomnik. ( ... / 1 p.)

14 Na podstawie podanego fragmentu Retoryki Arystotelesa sformułuj swoją definicję retoryki oraz retora. ( ... / 2 p.)

Przyjmijmy zatem, że retoryka jest to umiejętność metodycznego odkrywania tego, co w odniesieniu do

każdego przedmiotu może być przekonywające. Takiego zadania nie spełnia żadna inna sztuka. Każda z nich
może bowiem pouczać i przekonywać wyłącznie w zakresie jej własnego przedmiotu: sztuka lekarska
w zakresie zdrowia i choroby, geometria w zakresie właściwości miar, arytmetyka w zakresie stosunków
liczbowych, a podobnie również wszystkie inne sztuki i nauki. [...] Środki przekonywania, uzyskane za
pośrednictwem mowy, dzielą się na trzy rodzaje. Jedne z nich zależą od charakteru mówcy, inne od
nastawienia, w jakie wprawia się słuchacza, inne jeszcze od samej mowy ze względu na rzeczywiste lub
pozorne dowodzenie. Przekonanie dzięki charakterowi mówcy rodzi się wówczas, gdy mowa wypowiadana
jest w sposób, który czyni mówcę wiarygodnym. [...] Przekonanie to winno jednak wyrastać nie z posiadanej
uprzednio opinii na temat mówcy, lecz z jego mowy. [...] Przekonanie przez samą mowę osiągniemy
wówczas, gdy udowodnimy prawdę lub pozór na podstawie wiarygodnych dla każdej rzeczy przesłanek.
15 W imię jakich wartości Antygona składa ofiarę z siebie? ( ... / 2 p.)

IMHNHLMDIJJIKINM Grupa B | strona 2 z 4

16 Wyjaśnij, na czym polegał paralelizm zdarzeń w świecie eposu homeryckiego. Podaj przykład takiego ( ... / 2 p.)
paralelizmu w fabule Iliady lub Odysei.
17 Odwołując się do poznanych fragmentów Iliady Homera, określ, w jakich dwu światach toczy się akcja ( ... / 2 p.)
utworu i jakie są relacje między nimi.
18 Wymień trzy cechy gatunkowe eposu. ( ... / 2 p.)

19 Do podanych postaci dopisz związane z nimi przedmioty. ( ... / 2 p.)

Amor – __________, Achilles – ___________, Ariadna – _________, Syzyf – ________

20 Wyjaśnij znaczenie terminu prometeizm. ( ... / 1 p.)

21 O których bohaterach mowa? ( ... / 2 p.)

przykuto go do ścian Kaukazu – _____________, autor podstępu z koniem trojańskim –

______________, wydawał się niezwyciężony, ale miał jeden słaby punkt –___________
22 Dopisz brakujące postacie do par mitologicznych. ( ... / 2 p.)

Jokasta i ______________, Odys i _________________, Hektor i __________________

23 Co symbolizuje postać Ikara? Wymień co najmniej trzy idee. ( ... / 2 p.)

24 Dlaczego tak wiele tekstów kultury – z różnych epok – odwołuje się do mitów greckich ? Uzasadnij swoją ( ... / 2 p.)
odpowiedź.
25 Dokończ zdania. ( ... / 2 p.)
Jedność czasu w tragedii greckiej oznaczała, że _________________________________
________________________________________________________________________

W myśl zasady decorum styl wypowiedzi bohaterów był __________________________

________________________________________________________________________
26 Przedstaw główne idee antycznego sceptycyzmu. ( ... / 1 p.)

27 Zwrot panta rhei oznacza dosłownie ___________________, zaś w przenośni _________ ( ... / 2 p.)
________________________________________________________________________
28 Wyjaśnij znaczenie podanych terminów. ( ... / 2 p.)
epikureizm – _____________________________________________________________

________________________________________________________________________

stoicyzm – ______________________________________________________________

________________________________________________________________________
29 Kalokagatia jako wyzwanie dla współczesnej pedagogiki. Przedstaw swoje wyobrażenie szkoły opartej na tej ( ... / 2 p.)
antycznej idei.
30 Wyjaśnij, dlaczego Wielkie Dionizje, z których narodził się teatr grecki, nazywa się festiwalem. ( ... / 1 p.)

31 Wyjaśnij, jak demokratyczny ustrój greckich polis, a szczególnie Aten, wpłynął na rozkwit retoryki. ( ... / 2 p.)

32 Wyjaśnij znaczenie terminu antyk. ( ... / 1 p.)

33 Ikar jest archetypem ( ... / 1 p.)

A. syna. C. wojownika
B. marzyciela. D. konstruktora.

IMHNHLMDIJJIKINM Grupa B | strona 3 z 4

34 Mity od baśni odróżnia to, że ( ... / 1 p.)

A. bohaterami mitów są postacie fikcyjne.

B. mity pierwotnie wiązały się z kultem religijnym.
C. fabuły mitów bywają okrutne i krwawe.
D. wydarzenia mityczne rozgrywają się w nieokreślonym czasie.
35 Tragizm to ( ... / 1 p.)

A. nieszczęście spadające na niewinnego.

B. konflikt wartości i konieczności.
C. unicestwienie szlachetnych intencji.
D. inaczej przeznaczenie.
36 Konflikt tragiczny to ( ... / 1 p.)

A. nieoczekiwany zwrot akcji.

B. nieuchronność przeznaczenia.
C. nieświadome dążenie bohaterów do zguby.
D. postawienie bohatera w sytuacji wyboru między sprzecznymi racjami moralnymi.
37 Chór w greckiej tragedii miał ( ... / 1 p.)

A. lamentować nad tragicznym losem postaci.

B. rekonstruować wydarzenia.
C. wygłaszać przesłanie utworu.
D. komentować akcję.
38 Wyjaśnij znaczenie terminów związanych z teatrem greckim. ( ... / 3 p.)

prologos – _______________________________________________________________

exodos – ________________________________________________________________

orchestra – ______________________________________________________________

katharsis – _______________________________________________________________

koturn – ________________________________________________________________

skene – _________________________________________________________________
39 Jak rozumiesz słowa Antygony: „Współkochać przyszłam, nie współnienawidzić”? ( ... / 2 p.)

40 Wyjaśnij, dlaczego V w. p.n.e. nazywa się „złotym wiekiem” w historii starożytnej Grecji. ( ... / 2 p.)

41 Porównaj postawę dwóch rywali: Achillesa i Hektora. Zwróć uwagę na przebieg ich pojedynku i zasady, ( ... / 2 p.)
którymi kierują się w walce.

IMHNHLMDIJJIKINM Grupa B | strona 4 z 4