KIỂM TRA GIỮA KÌ CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC

Câu 1. Quan điểm cho rằng: “Trong lịch sử Việt Nam, giai cấp công nhân chưa được rèn
luyện trong môi trường công nghiệp hiện đại, tay nghề và trình độ học vấn chưa cao, còn bị
ảnh hưởng bởi tâm lý, tác phong của nền sản xuất nhỏ.”
Anh chị có đồng ý với quan điểm này không, tại sao?
Trình bày.
Tôi đồng ý với quan điểm cho rằng “Trong lịch sử Việt Nam, giai cấp công nhân chưa được
rèn luyện trong môi trường công nghiệp hiện đại, tay nghề và trình độ học vấn chưa cao,
còn bị ảnh hưởng bởi tâm lý, tác phong của nền sản xuất nhỏ.”

Giai cấp công nhân là giai cấp sản xuất ra của cải vật chất chủ yếu trong xã hội, bị bóc lột
giá trị thặng dư một cách không công bằng bởi giai cấp tư sản. Giai cấp công nhân có vai
trò quan trọng trong sự phát triển của xã hội, là lực lượng tiên phong trong đấu tranh giai
cấp, cách mạng xã hội chủ nghĩa.

Trong lịch sử Việt Nam, giai cấp công nhân ra đời và phát triển muộn hơn so với các nước
tư bản phương Tây. Giai cấp công nhân Việt Nam hình thành từ đầu thế kỷ XX, trong bối
cảnh đất nước còn là một nước thuộc địa, nửa phong kiến. Sự phát triển của giai cấp công
nhân Việt Nam chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố, trong đó có những yếu tố sau:

 Điều kiện kinh tế - xã hội: Việt Nam là một nước nông nghiệp lạc hậu, nền công
nghiệp chưa phát triển. Điều này dẫn đến số lượng công nhân Việt Nam ít, phân tán
ở nhiều địa phương, trình độ tay nghề và học vấn còn thấp.
 Ảnh hưởng của tư tưởng phong kiến: Trong xã hội phong kiến, người nông dân bị
bóc lột nặng nề. Khi bước vào giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa, nhiều người
nông dân chuyển sang làm công nhân. Tuy nhiên, họ vẫn mang nặng tư tưởng
phong kiến, coi trọng lao động thủ công, ít quan tâm đến lao động trí óc.
 Ảnh hưởng của chủ nghĩa tư bản: Chủ nghĩa tư bản đã xâm nhập vào Việt Nam từ
rất sớm. Sự xâm nhập của chủ nghĩa tư bản đã tác động tiêu cực đến giai cấp công
nhân Việt Nam, khiến họ bị phân hóa, tha hóa, mất dần bản chất giai cấp.

Từ những yếu tố trên, giai cấp công nhân Việt Nam trong lịch sử có những hạn chế sau:

 Trình độ tay nghề và học vấn còn thấp: Giai cấp công nhân Việt Nam chủ yếu là
những người nông dân chuyển sang làm công nhân, nên trình độ tay nghề và học
vấn còn thấp. Điều này ảnh hưởng đến năng suất lao động và hiệu quả sản xuất.
 Tâm lý, tác phong của nền sản xuất nhỏ: Giai cấp công nhân Việt Nam chịu ảnh
hưởng của tư tưởng phong kiến và chủ nghĩa tư bản, nên còn mang nặng tâm lý, tác
phong của nền sản xuất nhỏ. Điều này thể hiện ở tính tự phát, thiếu kỷ luật, không
đoàn kết, gắn bó.
Những hạn chế này đã ảnh hưởng đến vai trò của giai cấp công nhân Việt Nam trong sự
nghiệp cách mạng của dân tộc. Để giai cấp công nhân Việt Nam phát triển mạnh mẽ, trở
thành lực lượng tiên phong trong đấu tranh giai cấp, cách mạng xã hội chủ nghĩa, cần có sự
quan tâm, chăm lo của Đảng và Nhà nước. Cần có những giải pháp để nâng cao trình độ
tay nghề, học vấn, rèn luyện tác phong của giai cấp công nhân, giúp họ phát huy vai trò
trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Một số giải pháp cụ thể:

 Đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, tạo điều kiện cho giai cấp công
nhân phát triển.
 Xây dựng giai cấp công nhân theo định hướng xã hội chủ nghĩa, nâng cao trình độ
tay nghề, học vấn, rèn luyện tác phong của giai cấp công nhân.
 Tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với giai cấp công
nhân.

- Môi trường công nghiệp hiện đại và rèn luyện công nhân: Chủ nghĩa xã hội khoa học
thường nhấn mạnh vào việc tạo ra môi trường lao động phù hợp để phát triển nhân sự. Nếu
giai cấp công nhân chưa được rèn luyện trong môi trường công nghiệp hiện đại, điều này
có thể được coi là một hạn chế. Môi trường công nghiệp có thể cung cấp cơ hội cho việc
học hỏi, phát triển kỹ năng nghề nghiệp và nâng cao chất lượng lao động.

- Tay nghề và trình độ học vấn: Chủ nghĩa xã hội khoa học thường đề cao việc nâng cao
trình độ học vấn và tay nghề của công nhân. Nếu giai cấp công nhân có tay nghề và trình
độ học vấn chưa cao, có thể làm giảm hiệu suất và sự đóng góp của họ trong quá trình sản
xuất.

- Ảnh hưởng của tâm lý và tác phong sản xuất nhỏ: Nếu công nhân bị ảnh hưởng bởi tâm
lý và tác phong của nền sản xuất nhỏ, điều này có thể gây ra sự không hiệu quả và khó
khăn trong quá trình làm việc. Chủ nghĩa xã hội khoa học thường khuyến khích sự tự quản
lý và tương tác tích cực giữa các thành viên trong tổ chức lao động để tăng cường hiệu
suất.

Câu 2. Đảng cộng sản Việt Nam khẳng định: “Giai cấp công nhân là lực lượng đi đầu trong
sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, làm cho nước ta trở thành nước công
nghiệp hiện đại theo định hướng xã hội chủ nghĩa.”
Anh chị có đồng ý với quan điểm trên không? Tại sao?
Trình bày.
Giai cấp công nhân là giai cấp sản xuất ra của cải vật chất chủ yếu trong xã hội, bị
bóc lột giá trị thặng dư một cách không công bằng bởi giai cấp tư sản. Giai cấp công nhân
có vai trò quan trọng trong sự phát triển của xã hội, là lực lượng tiên phong trong đấu tranh
giai cấp, cách mạng xã hội chủ nghĩa.
Trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa, giai cấp công nhân có vai trò đặc biệt
quan trọng, thể hiện ở những khía cạnh sau:
+ Giai cấp công nhân là lực lượng trực tiếp sản xuất ra của cải vật chất, là cơ sở vật
chất của nền kinh tế hiện đại. Trong nền kinh tế hiện đại, sản xuất tập trung, quy mô lớn là
xu thế tất yếu. Giai cấp công nhân với ưu thế về số lượng, trình độ tay nghề và kỹ năng lao
động, là lực lượng chủ yếu đảm nhiệm việc sản xuất ra của cải vật chất, đáp ứng nhu cầu
ngày càng cao của xã hội.
+ Giai cấp công nhân là lực lượng sáng tạo, là động lực thúc đẩy phát triển khoa học -
công nghệ. Trong nền kinh tế hiện đại, khoa học - công nghệ là nhân tố quyết định. Giai
cấp công nhân với trình độ học vấn cao, được đào tạo bài bản, là lực lượng chủ yếu tham
gia nghiên cứu, ứng dụng khoa học - công nghệ, tạo ra những thành tựu mới, thúc đẩy sự
phát triển của nền kinh tế.
 + Giai cấp công nhân là lực lượng tiên phong trong đấu tranh giai cấp, bảo vệ quyền
lợi của người lao động. Trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa, người lao động càng
phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Giai cấp công nhân với bản chất giai cấp tiên
tiến, là lực lượng tiên phong trong đấu tranh bảo vệ quyền lợi của người lao động, góp
phần xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
Với những vai trò quan trọng trên, giai cấp công nhân Việt Nam có sứ mệnh đi đầu
trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, làm cho nước ta trở thành nước
công nghiệp hiện đại theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Để giai cấp công nhân Việt Nam phát huy vai trò trong sự nghiệp công nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nước, cần có những giải pháp sau:
 Tiếp tục đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, tạo điều kiện cho giai
cấp công nhân phát triển.
 Xây dựng giai cấp công nhân theo định hướng xã hội chủ nghĩa, nâng cao trình
độ tay nghề, học vấn, rèn luyện tác phong của giai cấp công nhân.
 Tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với giai cấp công
nhân.
Đại hội lần thứ X của Đảng Cộng sản Việt Nam đã xác định phương hướng xây dựng
giai cấp công nhân Việt Nam trong quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất
nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa là: “Đối với giai cấp công nhân, phát triển về số
lượng, chất lượng và tổ chức; nâng cao giác ngộ và bản lĩnh chính trị, trình độ học vấn
nghề nghiệp, xứng đáng là là lực lượng đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại
hóa đất nước. Giải quyết việc làm, giảm tối đa số công nhân thiếu việc làm và thất nghiệp.
Thực hiện tốt chính sách và pháp luật đối với công nhân và lao động, như Luật Lao động,
Luật Công đoàn, chính sách tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất
nghiệp, bảo hộ lao động, chăm sóc, phục hồi sức khỏe đối với công nhân; có chính sách ưu
đãi nhà ở đối với công nhân bậc cao. Xây dựng tổ chức, phát triển đoàn viên công đoàn,
nghiệp đoàn đều khắp ở các cơ sở sản xuất kinh doanh thuộc các thành phần kinh tế…Chăm
lo đào tạo cán bộ và kết nạp đảng viên từ những công nhân ưu tú”1.
Tại Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương khóa X, Đảng ta đã ra nghị
quyết về “Tiếp tục xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước”, trong đó nhấn mạnh: “Xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh,
có giác ngộ giai cấp và bản lĩnh chính trị vững vàng; có ý thức công dân, yêu nước, yêu
chủ nghĩa xã hội, tiêu biểu cho tinh hoa văn hóa của dân tộc; nhạy bén và vững vàng trước
những diễn biến phức tạp của tình hình thế giới và những biến đổi của tình hình trong
nước; có tinh thần đoàn kết dân tộc, đoàn kết, hợp tác quốc tế; thực hiện sứ mệnh lịch sử
của giai cấp lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiền phong là Đảng Cộng sản Việt Nam…
Xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh, phát triển nhanh về số lượng, nâng cao chất lượng,
có cơ cấu đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước; ngày càng được trí thức hóa: có trình độ học
vấn, chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp cao, có khả năng tiếp cận và làm chủ khoa học -
công nghệ tiên tiến, hiện đại trong điều kiện phát triển kinh tế tri thức; thích ứng nhanh với
cơ chế thị trường và hội nhập quốc tế;… có tác phong công nghiệp và kỷ luật cao”1.

1
Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb CTQG, Hà Nội,
2006, tr. 118.
11
Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương khóa X,
Nxb CTQG, Hà Nội, 2008, tr. 50.
 Giai cấp công nhân Việt Nam có vai trò quan trọng đặc biệt, là giai cấp lãnh đạo cách
mạng thông qua đội tiền phong là Đảng Cộng sản Việt Nam; đại diện cho phương thức sản
xuất tiên tiến; giữ vị trí tiên phong trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, là lực lượng
đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước vì mục tiêu dân giàu, nước
mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh và là lực lượng nòng cốt trong liên minh giai cấp
công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức1.
Trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, nhiệm vụ trung tâm là phát triển kinh tế,
tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Giai cấp công nhân - lực lượng đi đầu của quá
trình này sẽ có những biến đổi nhanh cả về số lượng, chất lượng và có sự thay đổi đa dạng
về cơ cấu. Sự đa dạng của giai cấp công nhân không chỉ phát triển theo thành phần kinh tế
mà còn phát triển theo ngành nghề. Bộ phận “công nhân hiện đại”, “công nhân tri thức” sẽ
ngày càng lớn mạnh. Trình độ chuyên môn kỹ thuật, kỹ năng nghề nghiệp, ý thức tổ chức
kỷ luật lao động, tác phong công nghiệp của công nhân cũng ngày càng được nâng lên
nhằm đáp ứng yêu cầu của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa gắn với kinh tế tri thức
và cách mạng công nghiệp lần thứ tư (4.0) đang có xu hướng phát triển mạnh. Bên cạnh đó,
sự phân hóa giàu - nghèo trong nội bộ công nhân cũng ngày càng rõ nét. Một bộ phận công
nhân thu nhập thấp, giác ngộ ý thức chính trị giai cấp chưa cao và còn nhiều khó khăn về
mọi mặt vẫn tồn tại.
Tóm tắt: “Đại hội lần thứ X của Đảng Cộng sản Việt Nam đã xác định phương hướng xây
dựng giai cấp công nhân trong quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước
theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Mục tiêu là phát triển giai cấp công nhân về số lượng,
chất lượng và tổ chức, nâng cao giác ngộ và bản lĩnh chính trị, trình độ học vấn nghề
nghiệp. Đặc biệt, giai cấp công nhân được coi là lực lượng đi đầu trong sự nghiệp công
nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước.

Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương khóa X của Đảng Cộng sản Việt Nam đã
đưa ra nghị quyết về việc tiếp tục xây dựng giai cấp công nhân trong bối cảnh đẩy mạnh
công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước. Đặc điểm của giai cấp công nhân được nhấn
mạnh bao gồm giác ngộ giai cấp, bản lĩnh chính trị, ý thức công dân, khả năng thích ứng
với biến đổi trong và ngoài nước, và vai trò lãnh đạo cách mạng.

Trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, giai cấp công nhân trở thành lực lượng chủ đạo
trong công cuộc phát triển kinh tế, công nghiệp hóa, và hiện đại hóa. Sự đa dạng của giai
cấp công nhân phản ánh không chỉ sự phát triển về số lượng mà còn về cơ cấu và ngành
nghề. Có sự xuất hiện mạnh mẽ của "công nhân hiện đại" và "công nhân tri thức" có trình
độ học vấn, chuyên môn cao, và khả năng làm chủ khoa học - công nghệ tiên tiến.

Tuy nhiên, cũng có sự phân hóa giàu nghèo bên trong giai cấp công nhân, với một phần thu
nhập thấp, giác ngộ chính trị chưa cao. Đảng Cộng sản Việt Nam cam kết giải quyết các
vấn đề này thông qua chính sách và pháp luật, cũng như chăm sóc và phát triển đoàn viên
công đoàn, nghiệp đoàn để tạo ra một giai cấp công nhân mạnh mẽ, đồng đoàn và tiên
tiến.”

11
Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Hội nghị lần thứ sáu Ban chấp hành Trung ương khóa X,
Nxb. CTQG, H. 2008, tr.43-44.