ოშო - საიდუმლოთა საიდუმლო

ავტორი: MAGMA
კატეგორია: ბიბლიოთეკა
 ოშო

 ოშო - საიდუმლოთა საიდუმლო

 თავი 1 - ცხოვრების მაგიის საიდუმლო
 თავი 2 - ცარიელი თვალები
 თავი 3 - წამის გაელვება
 თავი 4 - აქ ყველაფერი სერიოზულადაა
 თავი 5 - გახდე კვლავ ერთიანი
 თავი 6 - სიხარულში დაბადებულები
 თავი 7 - გასაღების გადატრიალებისას
 თავი 8 - აწმყო - ეს სამუდამოდაა
 თავი 9 - სასწაულზე ამხედრებული
 თავი 10 - ზორბა-ბუდას სინთეზი
 თავი 11 - ერთიანი ღვთაებრივი წრე
 თავი 12 - წონასწორობის შექმნა
 თავი 13 - მგრძნობიარე გული
 თავი 14 - ახალი ადამიანი
 თავი 15 - სიზარმაცისა და ყურადღების გაფანტულობის მიღმა
 თავი 16 - სიცარიელის ტბაში
 თავი 17 - ცის ნაგლეჯი
 თავი 18 - სიყვარული - ერთადერთი მეგობარია
 თავი 19 - ოქროს ყვავილი იფურჩქნება
 თავი 20 - სიტყვებს არ ძალუძთ ამის გადმოცემა
 თავი 21 - სული ბრუნდება და ზეცას ეხება
 თავი 22 - მარტოსულობა - ეს თავად თქვენი ბუნებაა
 თავი 23 - მთვარე ათიათას წყალს აგროვებს
 თავი 24 - როგორ მესმის შენი, მეგობარო!
 თავი 25 - სიცარიელეში პრობლემა გადაწყვეტილი აღმოჩნდება
 თავი 26 - ჩვენ სიყვარული გვაერთიანებს
 თავი 27 - სიცარიელის ჭვრეტა
 თავი 28 - დაო უკვე ხდება
 თავი 29 - იქ, სადაც პოზიტიური და ნეგატიური ერთმანეთს ხვდებიან
 თავი 30 - სწორედ ეს სამყაროა - სამოთხე
 თავი 31 - ზეიმის განზომილება
 ყველა გვერდი
...ნეტარება თავად ადამიანის ბუნებაა. მას არ სჭირდება ძებნა, მას უბრალოდ ხელახლა
აღმოჩენა სჭირდება. ვეძებოთ იგი სადღაც გარეთ - ეს საიმედო გზაა მისი ხელიდან
გაშვებისკენ. შეწყვიტეთ ძიება და ჩაიხედეთ თქვენს სიღრმეში - იქ გელით ცხოვრების
უდიდესი აღმოჩენა.
ოშო
ავტორის შესახებ
ოშოს სწავლება უნივერსალურია. იგი უკუაგდებს თემატურ დაყოფას და საკითხთა ფართო
წრეს მოიცავს ადამიანის მიერ ცხოვრების საზრისის ძიებიდან -თანამედროვეობის ყველაზე
აქტუალურ სოციალურ და პოლიტიკურ პრობლემებამდე. ოშოს წიგნები არაა ფურცელზე
დაწერილი , მისი წიგნები ოცდათხხუთმეტი წლის განმავლობაში გაკეთებულ აუდიო და
ვიდეოჩანაწერებია, სადაც ოშო იმპროვიზირებულად მიმართავს მსმენელებს მთელი
მსოფლიოდან.

„Sunday Times”-ის ლონდონის გამოცემაში ოშო დასახელებულ იქნა ერთ-ერთად „მეოცე

საუკუნის შემქმნელთაგან“ , ხოლო ამერიკელმა მწერალმა , ტომ რობინსმა იგი დაახასიათა,
როგორც „ყველაზე სახიფათო ადამიანი იესო ქრისტეს დროიდან მოყოლებული“.

თავად ოშომ თავის სამუშაოზე განაცხადა, რომ იგი გვეხმარება პირობების შექმნაში ახალი
ტიპის ადამიანის დაბადებისთვის. იგი ხშირად უწოდებს ასეთ ადამიანს „ზორბა-ბუდას“, ესაა
ადამიანი, რომელსაც შეუძლია დატკბეს როგორც მიწიერი სიამოვნებებით, ბერძენი ზორბას
მსგავსად, ასევე გაუტამა ბუდას მდუმარე უშფოთველობით. ოშოს სწავლების ყველა ასპექტში
არის იდეა, რომელიც მოიცავს როგორც აღმოსავლეთის მარადიულ სიბრძნეს, ასევე დასავლური
მეცნიერების და ტქენოლოგიის უმაღლეს პოტენციალს.

ოშოს ასევე თავისი რევოლუციური წვლილი მიუძღვის შინაგანი ტრანსფორმაციის

მეცნიერებაში. მისი მიდგომა მედიტაციისადმი არ გამორიცხავს თანამედროვე ცხოვრების
სწრაფ რიტმს. უნიკალური „აქტიური მედიტაციები“ მოწოდებულია პირველ რიგში იმისთვის,
რომ სტრესისგან გავანთავისუფლოთ სხეული და გონება, რაა შემდეგ ადვილი გახდეს
აზრებისგან თავისუფალ, მშვიდ და მედიტატიურ მდგომარეობაში გადასვლა.
თავი 1
ცხოვრების მაგიის საიდუმლო
ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:
მას, რაც თავისთავად არსებობს, ეწოდება გზა - დაო. დაოს არც სახელი აქვს და არც ფორმა. ეს
ერთიანი არსია : ერთიანი, თავდაპირველი სული. არსი და სიცოცხლე უხილავია. ის
ღვთაებრივ სინათლეშია. ღვთაებრივი სინათლეც უხილავია. იგი იმყოფება ორ თვალში.
დიადი ყოფიერი იმის სახელია, რის ზემოთაც არაფერია. ცხოვრების მაგიის საიდუმლო იმაში
მდგომარეობს , რომ მოქმედება გამოვიყენოთ უმოქმედობის მისაღწევად.
ოქროს ყვავილი სინათლეა. ის სინათლის სინათლის სიმბოლოა და აღიწერება სიტყვებით:
„სადაც არ უნდა ამოიღო წყალი მდინარიდან, გემო მისი ერთია“.
წრეზე სინათლის მოძრაობა მთლიანადაა დამოკიდებული სინათლის მოძრაობაზე შიგნით, რის
წყალობითაც ფიქრები ერთად გროვდება. ღვთაებრივი გული მოთავსებულია მზესა და მთვარეს
შორის.
„ყვითელი ციხე-სიმაგრის წიგნში“ ნათქვამია: „ოთახში კვადრატული დიუმით, სახლში
კვადრატული ფუტით, ცხოვრების მართვა შეიძლება“. კვადრატული დიუმის შუაში უმაღლესი
სილამაზე ცხოვრობს. ზურმუხტების ქალაქის მეწამულ დარბაზში კი უმაღლესი სიცარიელისა
და სიცოცხლის ღმერთი. როცა სინათლე წრეზე მოძრაობს, სხეულის ყველა ენერგია მისი
ტახტის წინაშე წარდგება, მსგავსად იმისა, როგორც ყველა ქვეშევრდომი ძღვენით ეახლება
ხოლმე მეფეს, რომელმაც დააარსა თავისი დედაქალაქი და დააწესა სახელმწიფოს კანონები; ან
მსგავსად იმისა, როგორც მსახურები ემსახურებიან გულმოდგინედ თავიანთ ბატონს, თუ იგი
მშვიდი და უშფოთველია, ამასთან ყოველმა მათგანმა იცის თავის საქმე.
სინათლეს უნდა ვაიძულოთ წრეზე ტრიალი - ამაშია ყველაზე ღრმა და საოცარი საიდუმლო.
ადვილია სინათლის ამოძრავება, მაგრამ ძნელია მისი ერთ ადგილზე გაჩერება. თუ ის წრეზე
საკმაოდ ხანგრძლივად ტრიალებს, იგი თავისთავად განიცდის კრისტალიზაციას. ესაა
მდგომარეობა, რომელზეც ამბობენ: „ყოველ დილით დუმილში აფრინდები“.
თუ ამ მთავარ პრინციპს მიყვები, აღარ გჭირდება არანაირი სხვა მეთოდის მოძებნა, მთავარია
შეძლო შენი ფიქრების მთლიანად ამაზე კონცენტრაცია. აზრების ერთად თავმოყრით კი,
შეძლება აფრინდე და ზეცაში დაიბადო.
ოქროს ყვავილი - ეს სიცოცხლის ელექსირია. ის უზადოდ მოქმედებს და ისეთი მოძრავია,
რომ მასთან მუშაობისთვის აუცილებლად გჭირდება ჭკუა და ნათელი გონება, ასევე
მიმღებლობა და სიმშვიდე . ის, ვისაც არ გააჩნია დიადი გონება და გაგება, ვერ იპოვნის გზას;
ის, ვისაც არ გააჩნია დიადი მიმღებლობა და სიმშვიდე, ვერ მიაღწევს წარმატებას.
იგავი...
იყო ერთი მდიდარი მაგი, რომელსაც ბევრი ცხვარი ჰყავდა. მაგი ძალზე ძუნწი იყო: არც
მწყემსების დაქირავება სურდა და არც ღობის შემოვლება საძოვარზე. მაგს ხორცი და მატყლი
სჭირდებოდა, ეს კი ცხვრებს ნამდვილად არ აწყობდათ, ამიტომ გაქცევას ცდილობდნენ. ისინი
ხშირად იკარგებდნენ ტყეში, იჩეხებოდნენ ორმოებში, ხან რა უსიამოვნებას გადაეყრებოდნენ,
ხან რას.

როგორც იქნა, მაგმა გამოსავალი იპოვა. მან ცხვრები დააჰიპნოზა და შთააგონა , რომ ისინი
უკვდავნი არიან, ამიტომ გატყავებით არანაირი ზიანი არ მიადგებათ, პირიქით, ეს მათთვის
სასიკეთო და სასიამოვნოც კი იქნება და საერთოდაც, ისინი ცხვრები არ არიან, : ზოგიერთი
მათგანი ლომია, ზოგი - არწივი, ზოგიც - ჯადოქარი. მათ თუ ოდესმე რამე დაემუქრებათ, ეგ
ახლა ნამდვილად არ მოხდება და ამაზე არ უნდა იფიქრონ. მაგი ხომ კეთილი პატრონია,
იმდენად კეთილი, რომ მათთვის ყველაფრის გაკეთება შეუძლია.

ამის შემდეგ, ცხვრებს გაქცევა არ უცდიათ, ისინი მშვიდად ელოდებოდნენ, თუ როდის

მოისურვებდა მაგი მათ მატყლსა და ხორცს.

გიორგი გურჯიევს ძალიან უყვარდა ეს იგავი.

ეს იგავი ნათლად წარმოგვიჩენს ადამიანს მისი გაუცნობიერებლობის ჩვეულ მდგომარეობაში

და გვამცნობს, თუ როგორია სინამდვილეში ის : ადამიანი- მანქანა.

ადამიანი არ იბადება მანქანად, მაგრამ ცხოვრობს , როგორც მანქანა და კვდება, როგორც

მანქანა. ადამიანშია ცნობიერების აყვავილების დიადი მარცვლები,რითაც მას შეუძლია
ღმერთი გახდეს. მაგრამ ეს არ ხდება. არ ხდება იმიტომ, რომ ადამიანი საზოგადოების,
სახელმწიფოსა და ორგანიზებული რელიგიების მიერაა დაჰიპნოზებული. სწორედ მათ მიერ,
ვინც დაინტერესებულია, რომ ადამიანი მონა იყოს.

საზოგადოებას სჭირდება მონები, და ადამიანი დარჩება კიდეც მონად, თუ აღსრულების

საშუალებას არ მისცემს თავის შინაგან გაფურჩქვნას, მაგრამ ეს არავის აწყობს. საზოგადოებას
თქვენი ხორცი და ტყავი სჭირდება, ამიტომ ცივილიზაციის და სოციალიზაციის მთელი
პროცესი ჰიპნოზია.

ადამიანი ჰიპნოზს დაბადებანვე ექვემდებარება. მას შთააგონებენ, რომ საზოგადოება

მთლიანად მისთვის, მის სასარგებლოდ არსებობს. მაგრამ ეს აბსოლუტური ტყუილია. ადამიანს
უკვდავებას შთააგონებენ, და მართლაც, მას შეუძლია იყოს უკვდავი, მაგრამ ეს ასე არ ხდება.
თუ ჰიპნოზი არ გაიფანტება, ადამიანი ვერასოდეს გახდება უკვდავი.

თქვენ ცხოვრობთ როგორც მოკვდავი არსებები, რადგანაც მხოლოდ სხეულში ცხოვრობთ.

ყველაფერი რაც იბადება, განწირულია სიკვდილისთვის. სხეულიც მოკვდება. დაბადება
სხეულის დასაწყისია, ხოლო სიკვდილი მისი დასასრული.
თქვენ იცნობთ საკუთარ თავში უფრო მეტს, ვიდრე სხეულია? განგიცდიათ რამე, რაც სხეულზე
მაღლა ან უფრო ღრმადაა? გინახავთ თქვენში ის, რაც ჯერ კიდევ თქვენს დაბადებამდე იყო?
თუ ეს გინახავთ, მაშინ ნამდვილად უკვდავი ხართ. თუ იცნობთ თქვენს ჭეშმარიტ სახეს, იმ
სახეს, რომელიც დაბადებამდე გქონდათ, მაშინ თქვენ იცით, რომ სიკვდილის შემდეგაც
განაგრძობთ არსებობას. თუ ეს არ იცით, მაშინ მოკვდავი ხართ.

ადამიანს შეუძლია იყოს უკვდავი, მაგრამ იგი სიკვდილის გარემოცვაში ცხოვრობს, რადგანაც
თავს ბოლომდე სხეულთან აიგივებს. საზოგადოება არ გაძლევთ უფლებას, იყოთ უფრო მეტი,
ვიდრე სხეული. საზოგადოება მხოლოდ სხეულითაა დაინტერესებული, რადგანაც სხეულის
გამოყენება შესაძლებელია, სული კი საშიშია. სულის ადამიანი საშიშია, რადგანაც იგი
თავისუფალია. შეუძლებელია ასეთი ადამიანის დამცირება მონურ მდგომარეობამდე. ადამიანი,
უკვდავი სულით, ბოლომდე ერთგულია სიცოცხლის; ღმერთის. მას არაფერი ესაქმება
ცივილიზაციის, საზოგადოებისა და კულტურის ხელოვნურად შექმნილ სტრუქტურებთან.
მისთვის ისინი ციხის საკნებია. ეს ადამიანი არ არსებობს როგორც ქრისტიანი, ინდუისტი ან
მუსულმანი. მას არ შეუძლია იყოს ბრბოს ნაწილი. იგი ისე ცხოვრობს , როგორც
ინდივიდუალობა.

თქვენი სხეული ბრბოს ნაწილია, თქვენი სული კი - არა. თქვენი სული ღრმად
ინდივიდუალურია. თავისუფლება მისი არომატია. თქვენს სულს ვერანაირად ვერ
გამოიყენებენ ფულის სამყაროში. საზოგადოებას მხოლოდ თქვენი სხეული სჭირდება.
საზოგადოებისთვის უკიდურესად სახიფათოა, თუ თქვენი სულისთვის ბრძოლას იწყებთ,
რადგანაც როდესაც ინტერესები გეცვლებათ, ექსტრავერტიდან ინტრავერტად გადაიქცევით.
საზოგადოებისთვის აუცილებელია, რომ ექსტრავერტებად დარჩეთ, ადამიანებად, რომლებიც
დაინტერესებულნი არიან მხოლოდ ფულით, ძალაუფლებით, პრესტიჟით და ა.შ., რათა თქვენი
ენერგია გარეთ გამოიტყორცნოს. მაშინ როდესაც ,თქვენ საკუთარი თავის სიღრმეში იწყებთ
მოძრაობას, განდეგილი ხდებით და აღარ მონაწილეობთ იმ თამაშში, რითაც საზოგადოება
თამაშობს. თქვენ ეთიშებით თამაშს და განაგრძობთ სიარულს თქვენი არსის სიღრმეში.
სწორედ იქ, სადაც თქვენი უკვდავების წყაროა.

საზოგადოება ცდილობს ხელი შეგიშალოთ შიგნითკენ სვლაში. ამისთვის საუკეთესო

სტრატეგია ცრუ შთაბეჭდილების შექმნაა, რომ თითქოს შიგნითკენ მოძრაობთ. მსგავსად
მაგისა, რომელმაც დაარწმუნა ცხვრები იმაში, რომ ისინი ლომები , არწივები, ჯადოქრები და
უკვდავნი არიან.

საზოგადოებამ დაგარწმუნათ, რომ თუ სიღრმეში სიარული გსურთ, ეკლესიაში უნდა

წახვიდეთ, მღვდელთან უნდა იურთიერთობოთ. სინამდვილეში კი, ეკლესიაც ისევე
მიეკუთვნება გარე სამყაროს, როგორც ყველაფერი სხვა დანარჩენი. ეკლესიაში თქვენ არ
მოძრაობთ საკუთარი თავის შიგნით; არ იხედებით საკუთარ თავში. მღვდელი არის
სახელმწიფოს და საზოგადოების აგენტი. მღვდელი ყოველთვის მისტიკოსების წინააღმდეგ
იყო, რადგანაც თუ მისტიკოსთან მიხვალთ, შიგნითკენ დაიწყებთ მოძრაობას.

მისტიკოსი სხვაგვარად ცხოვრობს. მის ენერგიას სხვა გეშტალტი აქვს*: (გეშტალტი - Gestalt –
ფორმა, ხატ-სახე. ფსიქოლოგიაში ეს ტერმინი გამოიყენება იმის მისანიშნებლად, რომ რაღაც
ერთიანის აღქმა შეუძლებელია აღქმული ელემენტების ჯამით, რამეთუ მთელი - ეს რაღაც
სხვაა, ვიდრე ნაწილების ჯამი. - აქ და შემდგომში მთარგმნ. შენიშვნა) მისი მდინარე შიგნით
მიედინება. ის, ვინც მიდის მისტიკოსთან და ბოლომდე მიენდობა მას , სიღრმისკენ მოძრაობას
ძალიან ადვილად და ბუნებრივად იწყებს, სწორედ ამაშია ოსტატთან, მისტიკოსთან
თანმყოფობის მთელი არსი.
წიგნი „ოქროს ყვავილის საიდუმლო“ ერთ-ერთი ყველაზე ეზოთერული ტრაქტატია
მსოფლიოში. იგი მიგანიშნებთ, როგორ გახდეთ უფრო მეტი, ვიდრე სხეული, როგორ
ამაღლდეთ სიკვდილზე, როგორ გაიფურჩქნოთ და იქცეთ იმად , რასაც ინდოეთში
ათასფურცლოვან ლოტოსს უწოდებენ, ხოლო ჩინეთში - ოქროსფერ ყვავილს.

ყვავილი სიმბოლოა ტოტალურობისა და სრულყოფილებისა, პოტენციალის უმაღლესი

გამოხატულებისა და ამ პოტენციალის რეალიზაციისა. ყვავილი გამოხატავს ყოფიერების
სილამაზეს, სიდიადეს და ამაღლებულობას. სანამ ათასფურცლოვანი ლოტოსი ან ოქროს
ყვავილი არ გახდებით...

გახსოვდეთ, შორს უნდა წახვიდეთ! გახსოვდეთ, რომ იმ ბადის ხლართებიდან უნდა დაიხსნათ
თავი, რომელშიც საზოგადოებამ გაგხვიათ. გახსოვდეთ, რომ ჯერ არ შეგისრულებიათ ის
სამუშაო, რისთვისაც დედამიწაზე მოხვედით. გახსოვდეთ, სანამ მხოლოდ თესლი ხართ, ჯერ
კიდევ არ ხართ სული!

ტრაქტატი „ოქროს ყვავილის საიდუმლო“ ძალიან ძველია, იმდენად ძველიც კი, რომ
შესაძლოა ერთ-ერთი უძველესია მსოფლიოში. იგი შეიქმნა არანაკლებ 2500 წლის უკან, და
შესაძლოა უფრო ადრეც.

ბიბლია ეკუთვნის ქრისტიანობას, თალმუდი - იუდაიზმს, ვედები - ინდუიზმს, დჰამაპადა -

ბუდიზმს, დაო-დე-ძინი - დაოსიზმს. ხოლო ეს პატარა წიგნი, „ოქროს ყვავილის საიდუმლო“,
სახელდობრ არც ერთს არ მიეკუთვნება და ამავდროულად ყველასია. ეს წიგნი წარმოადგენს
ყველა არსებული რელიგიის საოცარ სინთეზს. ეს იშვიათი და უნიკალურია.

წიგნს ღრმა ფესვები გააჩნია დაოსისტურ სწავლებაში, ეს სიცოცხლისადმი და არსებობისადმი

დაოსისტური მიდგომის გაფურჩქვნაა. ასევე აქ შევხდებით ბუდისტურ სწავლებებს,
ეზოთერული ქრისტიანული სკოლას - ნესტორნიანიზმს, ზარატუსტრას . ქრისტიანობა და
იუდაიზმიც ამ წიგნის ნაწილებია, რაც წიგნს სინთეზურს ხდის და აერთიანებს ყველაფერ
მშვენიერს , რაც კი არსებობს მსოფლიოს ყველა ტრადიციაში. ასწლეულების განმავლობაში ეს
ცოდნა ზეპირი სახით გადაიცემოდა და ხელმისაწვდომი იყო ადამიანთა ვიწრო წრისთვის,
განდობილ მოსწავლეებისთვის. ოსტატი მოსწავლეებს ცოდნას მათი სიმწიფის სიმწიფის
მომენტში გადასცემდა, რადგან საზიანოა უზარმაზარი ძალის მქონე საიდუმლოს არასწორად
გაგება და გამოყენება. ცოდნა მოქმედებას წყებს მისი სწორად გაგებისა და ოსტატთან
თანამყოფობის დროს . ეს ისეთივე მძლავრი მეთოდია, როგორც ატომური ენერგია.

ჩვენს დროში ატომური ენერგიის საიდუმლოებას საგულდაგულოდ უმალავენ ადამიანებს,

რადგან თუ ეს საიდუმლოება ბევრს ეცოდინება, ის უზარმაზარ საფრთხედ იქცევა. თუ
ადამიანები ატომური ბომბის კერძოდ წარმოებას დაიწყებენ, საშინელი ქაოსი დადგება.
ატომური კვლევები უმკაცრესად გასაიდუმლოებულია. სწორედ ასევე, ეს წიგნი ერთ-ერთ
ყველაზე მძლავრ მეთოდს გვასწავლის შინაგანი აფეთქებისთვის. მისი საიდუმლოებები
მრავალი საუკუნის განმავლობაში ინახებოდა და განდობილი ხდებოდა მოსწავლეებისთვის
მხოლოდ პირადი ურთიერთობით. ის, ვინც მისდევდა ამ ეზოთერულ სწავლებას, უარს
ამბობდა ცდუნებაზე, რომ ჩაეწერა იგი. სინამდვილეში, მსოფლიოს ყველა რელიგია დიდხანს
ამბობდა უარს თავისი სულიერი ცოდნის ჩაწერაზე.

არის ერთგვარი სილამაზე იმაში, რაც სიტყვიერად გადაეცემა. ეს რაღაც ცოცხალია, მასში
ოსტატის სიახლოვე იგრძნობა. ეს არაა მკვდარი სიტყვა. მას გააჩნია სული და ფრთები. ოსტატი
წარმოგვიდგება როგორც ცოცხალი მოწმე. მის უკან პირადი გამოცდილება დგას. ეს არაა
უბრალოდ მსჯელობა, უბრალოდ ფილოსოფია,არამედ ესაა რაღაც რეალური,
ეგზისტენციალური, საკუთარი გამოცდილებით განცდილი. ოსტატმა გაიარა თავისი გზა : - მან
ყველა ხიფათი იცის ამ გზაზე, იცის ყველა ორმო, უფსკრული, ადგილები, სადაც შეიძლება
გზისგან აცდენა და დაკარგვა. იგი ზრუნავს იმაზე, რომ მოსწავლე არ დაიკარგოს და გზიდან
არ გადაუხვიოს.

რაც უფრო უახლოვდებით ჭეშმარიტებას, მით უფრო დიდია იმის ალბათობა, რომ გზას
აცდებით, რადგანაც როცა ჭეშმარიტებას უახლოვდებით, შესაძლოა გახდეთ უფრო ეგოისტი,
იფიქროთ, რომ : „ახლა მე ვიცი“, „ახლა მე ვარსებობ“. თუ ეგოც ჩაირთვება, თქვენ წარსულის
ბნელ ველში გადავარდებით და ხელიდან გაუშვებთ მწვერვალს. როცა ჭეშმარიტებას
უახლოვდებით, უზარმაზარი სურვილი გიჩნდებათ მისი სხვებისთვის გაზიარებისა, მაგრამ
თქვენ ჯერ თუ არ მიგიღწევიათ ჭეშმარიტებამდე მის მთლიანობაში, ჭეშმარიტების მხოლოდ
ნაწილის გაზიარება სახიფათოა. არასრული ჭეშმარიტება კიდევ უფრო სახიფათოა, ვიდრე
ტყუილი, რადგანაც მას ძალა აქვს. ტყუილი უძლურია. ადრე თუ გვიან ადამიანები
მიხვდებიან, რომ ეს ტყუილია. არასრულ ტყუილს კი შეუძლია საუკუნეები იარსებოს და
ასწლეულების განმავლობაში მოახდინოს ზეგავლენა.

არავის შეუძლია ჭეშმარიტების ნაწილით გასხივოსნება, ხოლო ადამიანი, რომელიც გზის

ნახევარს გადის, არ ეკუთვნის არც ამ სამყაროს და არც რომელიმე სხვას. ასეთი ადამიანი
ჯოჯოხეთის კარიბჭის წინ ხვდება. ეს ძალიან უცნაური სიტუაციაა - როცა უკვე დაკარგეთ
ძველი, მაგრამ არ მოგიპოვებიათ ახალი. ეს სიტუაცია ქმნის ქაოსს თქვენში. ძველი უკვე
წავიდა, ახალი კი ჯერ არ დამდგარა. თქვენ იქცევით ქაოსად და სასოწარკვეთილება გიპყრობთ.
ნაცვლად იმისა, რომ გახდეთ უფრო სიცხადით სავსე, სინათლით სავსე, თქვენი ცხოვრება
იქცევა ორ ურთიერთსაპირისპიროს შორის კონფლიქტად. თქვენ ნაწილებად იშლებით,
ნაფლეთებად იქცევით. ნახევარი მიწას ეკუთვნის, ნახევარი კი - ზეცას. თქვენ არსად არ ხართ.
თქვენ არავინ არ ხართ. ამან შეიძება ჭკუიდან გადაგიყვანოთ. სწორედ ამიტომ ასწლეულების
განმავლობაში „ოქროს ყვავილის საიდუმლო“ მხოლოდ სიტყვიერად გადაეცემოდა.

გარდა ამისა, სიტყვიერი გზით გადაცემისას, წიგნი ყოველთვის ცოცხალი რჩება. სწორედ ასე
გახდა ეს წიგნი სინთეზი. იგი ჩინეთის დაოსურ კლიმატში გაჩნდა. შემდეგ ჩინეთში მოვიდა
ბოდჰიდჰარმა - ახალი ოსტატი, ახალი გზავნილით ინდოეთიდან, გზავნილით ბუდასგან.
ადამიანები, რომლებიც მისდევდნენ „ოქროს ყვავილის საიდუმლოს’’, ძალიან გახსნილნი
იყვნენ. ისინი არ განეკუთვნებოდნენ არც ერთ ოფიციალურად არსებულ რელიგიას. მათ
მაშინვე იგრძნეს ჭეშმარიტება ბოდჰიდჰარმას სიტყვებში. ის, რასაც იგი ამბობდა, ისეთი
თვალნათლივი და უდავო იყო...და მათ საშუალება მისცეს ბოდჰიდჰარმას სწავლებას,
საკუთარი სწავლების ნაწილი გამხდარიყო. იგივე დაემართათ ზოროასტრიზმის ოსტატებს და
ნესტორიანელ ქრისტიანებს. ჩინეთში გამუდმებით ჩაედინებოდა სხვადასხვა რელიგიური
მიმდინარეობა, და თუ ისინი ჭეშმარიტებას ატარებდნენ, დაოსიზმის ნაწილნი ხდებოდნენ.

სიტყვიერი სწავლება ცოცხალი რჩება. იგი მდინარესავით იზრდება. ახალი ნაკადები ჩაედინება
მასში და მისი ნაწილი ხდება. როგორც კი სწავლება ფურცელზე იწერება, მას უკვე აღარ
შეუძლია რაიმე შეუშვას საკუთარ თავში. იგი ხდება გაყინული, მკვდარი, კარგავს დინების
უნარს და გამჭვირვალობას, გვამს ემსგავსება. ახლა „ოქროს ყვავილის საიდუმლო“ აღარ
იზრდება უკვე მრავალი საუკუნეა. მან შეწყვიტა ზრდა მას შემდეგ, რაც ფურცელზე ჩაიწერა.

რატომ გადავწყვიტე საუბრების დაწყება ამ წიგნის მიხედვით? იმისთვის რომ მან განაგრძოს. ეს
ისეთი მშვენიერი გზავნილია მსოფლიოსადმი, რომ არ უნდა მოკვდეს. მინდა კვლავ
ავაღორძინო იგი. ახლა მე ვსაუბრობ იმ ადამიანებთან, რომლებიც ჩემი მოსწავლეები გახდნენ,
მათთან, ვინც მოვიდა ჩემთან და მზადაა მოკვდეს, რათა ხელახლა დაიბადოს; მათთან, ვინც
მზადაა მოკვდეს, რათა გაიფურჩქნოს. თესლი უნდა მოკვდეს , მხოლოდ მაშინ შეუძლია მას
აღმოცენება; თესლი უნდა გაქრეს , მხოლოდ მაშინ გაიზრდება ხე.

ჩვენ ვიწყებთ საუბრებს ამ მცირე, მაგრამ საოცრად ღირებული წიგნის მიხედვით, რათა ამ
წიგნმა კვლავ იცოცხლოს. იგი კვლავ გაცოცხლდება ჩვენი შეხვედრების წყალობით. იგი კვლავ
იდინებს, როგორც მდინარე. იგი უზარმაზარ აზრს ატარებს საკუთარ თავში. თუ ჩაწვდებით მას
და პრაქტიკაში გამოიყენებთ, ამით საკუთარ თავს გაამდიდრებთ.

პირველ რიგში უნდა მიხვდეთ და გაიაზროთ , რომ თქვენ დაგაჰიპნოზეს, და უნდა

განთავისუფლდეთ მისგან. თქვენ უნდა მოიშოროთ ყველა ის განპირობებულობა, რაც თავს
მოგახვიეს. სიკვდილი ახლოსაა. ნუ გეგონებათ, რომ დღეს არ დაგემართებათ იგი, მას ხომ
ყოველ წამს შეუძლია მოვიდეს.

სინამდვილეში, ყველაფერი რაც ხდება, ყოველთვის ახლა ხდება. თესლი ახლა კვდება, ყვავილი
ახლა იფურჩქნება, ჩიტი ახლა გალობს. ყველაფერი, რაც ხდება, ხდება მხოლოდ იმ სივრცეში,
რომელიც აქ და ახლა, სწორედ ამ მომენტშია. არაფერი არასოდეს არ ხდება წარსულში და
არაფერი არ ხდება მომავალში. ყველაფერი რაც ხდება აწმყოშია. ეს ერთადერთი
შესაძლებლობაა, რომ რამე ხდებოდეს, რადგანაც აწმყო ერთადერთი არსებული დროა.

წარსული მხოლოდ თქვენი მეხსიერებაა, ხოლო მომავალი - მხოლოდ თქვენი წარმოსახვაა.

თქვენ დაგაჰიპნოზეს წარსულში ან მომავალში ცხოვრებით: თქვენ გაქვთ არჩევანი : - ან
წარსული, ან მომავალი. არც ერთი საზოგადოება არ მოგცემთ აწმყოთი ცხოვრების უფლებას.

ქრისტიანები, ინდუისტები და მუსულმანები წარსულით ცხოვრებას გასწავლიან. მათი

„ოქროს ხანა“ წარსულშია. კომუნისტები, სოციალისტები, ფაშისტები მომავალში ცხოვრებას
გასწავლიანით. მათი „ოქროს ხანა“ - მომავალშია: როცა მოხდება რევოლუცია, მსოფლიო
იდეალური გახდება, და მაშინ თქვენ, ბოლოს და ბოლოს, ნამდვილად შეძლებთ ცხოვრებას,
მაშინ როგორც იქნება დადგება ოქროს ხანა. თქვენ ცხოვრობთ ან წარსულში, რომელიც
არარეალურია, ან მომავალში, რომელიც ასევე არარეალურია. არც ერთი საზოგადოება არ
გთავაზობთ აწმყოში ცხოვრებას, რომელიც აქ და ახლა არსებობს.

იყო სანიასი, იყო ნამდვილი მაძიებელი ნიშნავს იცხოვრო აქ და ახლა. არ არსებობს არანაირი
სხვა ცხოვრება. მაგრამ ამისთვის უარი უნდა თქვათ ავტომატურად, რობოტის მსგავსად ყოფნა
და გახდეთ ადამიანი. თქვენ უნდა გახდეთ უფრო მეტად გაცნობიერებული, რადგანაც ახლა
გაუცნობიერებელი ხართ.

ერთხელ მომაკვდავი ადამიანის საწოლთან ვიჯექი. ეს იყო პროფესორი იმავე

უნივერსიტეტიდან, სადაც მე ვიყავი. იგი თავისი წარმატებული კარიერის მწვერვალზე
იმყოფებოდა, როცა გულის შეტევა დაემართა. ყოველთვის ასე ხდება, როცა მწვერვალს აღწევთ.
წარმატებას ყოველთვის მოსდევს გულის შეტევა. რა უნდა მოხდეს წარმატების შემდეგ, გარდა
ინფარქტისა? მაშ ასე, მას დაემართა ინფარქტი და კვდებოდა. იგი დიდ მწუხარებაში იყო : ვის
უნდა სიკვდილი? იგი სასოწარკვეთილი იყო.

მე ვუთხარი:-ნუ ღელავ, შენ არ მოკვდები.

- რას მეუბნები? ექიმები ხომ... ყველა ექიმი ამბობს, რომ არანაირი იმედი არ უნდა მქონდეს.
რატომ ამტკიცებ, რომ არ მოვკვდები?
- შენ ვერ მოკვდები, იმიტომ რომ არასოდეს გიცხოვრია. შენ არ შეგისრულებია პირველი
პირობა სიკვდილისთვის. ორმოცდაათი წლის განმავლობაში მთვარეულივით ცხოვრობდი,
როგორც სიზმარში. პრინციპში, შენ არ გიცხოვრია. მე მრავალი წელი გაკვირდებოდი.

პროფესორი შოკირებული იყო. იგი გაბრაზდა. ისე განრისხდა, რომ წამით დაავიწყდა კიდეც,
რომ კვდებოდა. თვალები რისხვით აენთო და თქვა:

- ნუთუ ასე უნდა მოეპყრა მომაკვდავს? ნუთუ არ შეგიძლია უფრო გულისხმიერი იყო? რატომ
ხარ ასეთი სასტიკი ჩემს მიმართ? მე ვკვდები, შენ კი ასეთ დიად ფილოსოფიურ ჭეშმარიტებას
განმიცხადებ: „შენ არასოდეს არ გიცხოვრია“. ნუთუ ეს შესაფერისი მომენტია იმისთვის, რომ
ასეთი რამე მითხრა?

მე ჩუმად ვუსმენდი. აბსოლუტურ მდუმარებაში ვიყავი. შემდეგ მისი რისხვა განელდა და

ტირილი დაიწყო. ცრემლები მოგორავდა მისი თვალებიდან. ხელი ჩამჭიდა და დიდი
სიყვარულით წარმოთქვა:

-იქნებ მართალი იყავი. მე არასოდეს მიცხოვრია. იქნებ არ ხარ უხეში, უბრალოდ სიმართლეს
ამბობ. ვიცი, რომ ვერავინ გაბედავდა ჩემთვის ამის თქმას.

იგი ღრმა მადლიერებით აღივსო და წამით იმდენად გაცნობიერებული გახდა, რომ სახე
გაუნათდა, მთლიანად აღივსო შინაგანი სინათლით. მან მადლობა გადამიხადა. იმავე ღამით
მოკვდა. მე ბოლო წამამდე მასთან ვიყავი. სიკვდილის წინ თქვა:

- შენ რომ გვერდით არ მყოლოდი, სიკვდილსაც ისევე გავუშვებდი ხელიდან, როგორც

სიცოცხლეს. მაგრამ მე გაცნობიერებულად ვკვდები. ბედნიერი ვარ, რომ სიკვდილს მაინც არ
ვხვდები გაუცნობიერებელი.

მისი სიკვდილი მშვენიერი იყო. იგი მოკვდა ყოველგვარი სინანულის გარეშე, მოკვდა ძალიან
მშვიდად, გახსნილი და მადლიერებით სავსე გულით. იგი ლოცვით მოკვდა . მისი შემდეგი
ცხოვრება სრულიად სხვაგვარი იქნებოდა.

როცა სიკვდილი ასეთი მშვენიერია, იგი ახალ სიცოცხლეს იძლევა. მაგრამ თქვენ უნდა
იცხოვროთ ყოველი აწმყო მომენტით, რაც არ უნდა დაგემართოთ: იქნება ეს ცხოვრება,
სიყვარული, რისხვა თუ სიკვდილი. თქვენ უნდა იცხოვროთ ყოველი მომენტით იმდენად
გაცნობიერებულად, რამდენადაც ეს შესაძლებელია.

ერთი გლეხი სხვის ბოსტანში გადაძვრა კიტრის მოსაპარად . „კიტრის ამ ტომარას წავიღებ, -
ფიქრობდა იგი, - გავყიდი და აღებული ფულით დედალს ვიყიდი, რომელიც ბევრ კვერცხს
დადებს და წიწილებს გამოჩეკს. წიწილებს გამოვკვებავ, გავყიდი და იმ ფულით გოჭს ვიყიდი.
გოჭი გაიზრდება და დედა ღორად იქცევა, რომელიც ბევრ გოჭს დაყრის. შემდეგ გოჭებს
გავყიდი და აღებული ფულით სახლს ვიყიდი ბოსტანთან ერთად. ბოსტანში კიტრს დავთეს და
არავის მივცემ მათი მოპარვის უფლებას. დარაჯს დავიქირავებ, დრო და დრო მივალ ხოლმე
ბოსტანში და ვუყვირებ: „ეი, დარაჯო! ნუ გძინავს!“

იგი იმდენად გაიტაცა თავისმა ფიქრებმა, რომ მთელი ხმით დაიყვირა. მისი ხმა დარაჯმა გაიგო
და ქურდს დასაჭერად გამოეკიდა. დაიჭირა გლეხი და კარგი პანღურიც ამოჰკრა.

სწორედ ასე ცხოვრობს ადამიანი: იგი ცხოვრობს მომავლის ოცნებებში, წარმოსახვებში,

პროექციებში. ასე ცხოვრობთ თქვენც. არ ღირს ასე დახარჯოთ მშვენიერი და შეუფასებელი
ცხოვრება. ამით თქვენ მას ხელიდან უშვებთ. უფრო ყურადღებიანი უნდა გახდეთ იმ
მომენტისადმი, რომელიც აწმყოში ხდება. მთელი თქვენი გაცნობიერებულობა უნდა
მოიკრიბოთ . გაცნობიერებულობა - ეს განძია, და ყველა მეთოდი, რომელიც ასწლეულების
განმავლობაში მუშავდებოდა, სხვა არაფერია, თუ არა საშუალება, რომ თქვენში უფრო მეტი
გაცნობიერებულობა შემოიტანოს, უფრო მეტი ცეცხლი გააღვივოს, თქვენი ცხოვრება ვნებიან
წვად და ცეცხლის ალად აქციოს . ადამიანები საცოდავად ცხოვრობენ, რადგანაც
უყურადღებონი, გაუცნობიერებელნი არიან. როგორ შეიძება ასე ცხოვრება? გაუცნობიერებლობა
- სიბნელეა, გაცნობიერებულობა - სინათლე. ეს ტრაქტატი გასწავლით, როგორ შექმნათ
თქვენში მეტი სინათლე ისე, რომ ერთხელ... ოქროს ყვავილი...

ორი ფსიქიატრი ქუჩაში შეხვდა ერთმანეთს.

- შენი საქმეები შესანიშნავად მიდის, - თქვა ერთმა. - ჩემი საქმეები როგორაა?

ადამიანები ეკითხებიან ერთმანეთს. არავინ იცის, როგორაა მისი საქმე. ყველა ერთმანეთს
უყურებს თვალებში და აგროვებს ინფორმაციას საკუთარ თავზე და სხვებზე. აი, რატომაა
ყველასთვის მნიშვნელოვანი სხვების აზრის ცოდნა. თუ ვინმე ამბობს, რომ სულელი ხართ,
თქვენ ბრაზდებით. რატომ?იმიტომ რომ ახლა უკვე დაბნეული ხართ. გეგონათ, რომ ჭკვიანი
იყავით, რადგან ვიღაცამ გითხრათ, რომ ჭკვიანი ხართ. თქვენ ენდობოდით სხვა ადამიანის
აზრს. ახლა ვიღაც სხვა გეუბნებათ, რომ სულელი ხართ და მას შეუძლია ძალიან იოლად
დაანგრიოს თქვენი სიბრძნე. თქვენ ბანქოს სახლი ააგეთ, მან კი ქვა ესროლა ამ სახლს და
ყველაფერი დაინგრა. აი, რატომ ბრაზდებით, რისხვაში ვარდებით, სასტიკი ხდებით ან
დარდობთ. თქვენ გამუდმებით აყურადებთ სხვების აზრს, რადგანაც არაფერი იცით საკუთარი
თავის შესახებ. იცით მხოლოდ ის, რასაც სხვები ფიქრობენ თქვენზე. რას ჰგავს ეს ვითარება ?
თუკი მე თვითონ არაფერი ვიცი საკუთარ თავზე, ნუთუ ვინმეს შეუძლია იცოდეს ეს? გარედან
არავის ძალუძს ჩემი დანახვა, რადგანაც გარედან არ ვჩანვარ. გარედან მხოლოდ ჩემი სხეულის
დანახვაა შესაძლებელი. მხოლოდ მე შემიძლია ვიცოდე, რა ხდება შიგნიდან ჩემს
ცნობიერებაში .
მაშინაც კი, როცა სარკის წინ დგახართ, მხოლოდ საკუთარ სხეულს ხედავთ და არ შეგიძლიათ
საკუთარი ცნობიერების დანახვა. თქვენ პირდაპირ უნდა შეხედოთ მას. იგი არასოდეს
ირეკლება სარკეში, იგი არაფერში არ ირეკლება, იგი უჩინარია. თქვენ უნდა დახუჭოთ თვალები
და გახდეთ ეს ცნობიერება. მხოლოდ ასე შეგიძლიათ გაიგოთ, რა არის ეს.

ადამიანები ღრმა გაუცნობიერებლობაში და სხვების შეხედულებებით ცხოვრობენ. ის, რასაც

ლაპარაკობენ მასზე სხვები, მათი სული ხდება. სხვებს შეუძლიათ ნებისმიერ მომენტში
წაართვან მას სული. ადამიანები გლახაკებივით ცხოვრობენ.

რაიმე მაინც იცით საკუთარ თავზე? გინახავთ საკუთარი თავი უშუალოდ, სხვათა
შეხედულებების გათვალისწინების გარეშე? თუ არა, მაშინ ჯერ არ გიცხოვრიათ. ცხოვრება
იწყება მხოლოდ მაშინ, როდესაც საკუთარ თავს ხვდებით, როდესაც მას პირდაპირ, უშუალოდ
ხედავთ . თქვენ ცხოვრობთ მხოლოდ მაშინ, როდესაც შეგიძლიათ დაინახოთ საკუთარი თავი
ისეთი, როგორიც ხართ, და არა ისეთი, როგორც სხვები გხედავენ. სხვებსროგორ შეუძლიათ
რამე თქვან თქვენზე? ისინი მხოლოდ თქვენს ქცევას ხედავენ, და არა თქვენ . საკუთარი თავის
ხილვა მხოლოდ თქვენ შეგიძლიათ, სხვას არავის. შეუძლებელია ეს დაავალოთ მსახურებს, ან
გადააბაროთ სხვა ვინმეს. ამას ვერ გააკეთებენ სპეციალური ექსპერტებიც კი. ჩვენ ასე
გვაღელვებს სხვების აზრი, რადგანაც ჩვენ თავად არ ვართ, ჩვენს შგნით არავინაა, ისე ღრმად
გვძინავს, რომ საკუთარი ხვრინვაც კი არ გვესმის.

დაბნეული პროფესორი თმის შესაჭრელად მივიდა. დალაქის წინ სავარძელში მოკალათდა და

არც უფიქრია ქუდის მოხდა.

- ვშიშობ, ქუდის მოხდა მოგიწევთ, - უთხრა დალაქმა.

- ბოდიშს ვიხდი, - თქვა პროფესორმა, - არ ვიცოდი, თუ აქ ქალბატონები იყვნენ.

დააკვირდით თქვენს გაფანტულობას. დაკვირვება გაცნობიერებულობას შექმნის თქვენში.

დააკვირდით ყველაფერს, რაც თქვენს შიგნით ხდება: როგორ მოდიან აზრები, მოგონებები,
რისხვის ღრუბელი, დარდის ბნელი ღამე, სიხარულის საოცარი დილა. დააკვირდით
ყველაფერს, რაც თქვენს შიგნით ხდება და გახდით უფრო და უფრო დაკვირვებული. დროთა
განმავლობაში თქვენი დაკვირვებულობა ინტეგრირდება. მეთოდი, რომელსაც „ოქროს
ყვავილის საიდუმლო“ გასწავლით, დაგეხმარებათ თქვენი შინაგანი სინათლის ინტეგრაციაში.

აი, ამ წიგნის ისტორია მანამ, სანამ სუტრებზე გადავალთ. ეს წიგნი მომდინარეობს ჩინეთის
ერთ-ერთი ეზოთერული წრიდან. გადმოცემის თანახმად, ამ ეზოთერული წრის
დამფუძნებელი ცნობილი დაოსი - ადეპტი ლუ იენი გახდლათ. საიდან გაიგო ლუ იენმა ამ
საიდუმლო ცოდნის შესახებ? თავად იგი ამას ოსტატ კუან იუ-სის მიაწერს, რომლისთვისაც
ტრადიციის თანახმად ლაო-ძიმ „დაო-დე-ძინი“ დაწერა. თავისი ცხოვრების მანძილზე ლაო-ძის
ერთი სიტყვაც არ დაუწერია. იგი გამოდმებით უარყოფდა რაიმეს დაწერის იდეას. მართალია
საკუთარ მოსწავლეებს მოუყვა ყველაფერი, რაც იცოდა, მაგრამ მზად არ იყო ამის დასაწერად.
იგი ამბობდა: „დაო, რომელიც შეიძლება გამოითქვას სიტყვებით, არ არის ჭეშმარიტი დაო“.
დაო, რომლის გამოთქმაც შესაძლებელია, უკვე თავისთავად ტყუილია. მისი წვდომა
შესაძლებელია მხოლოდ ოსტატთან უშუალო კონტაქტის შედეგად. არ არსებობს დაოს
გადმოცემის სხვა გზა. მისი წვდომა შესაძლებელია მხოლოდ ოსტატისა და მოსწავლის ღრმა
ერთიანობაში, როდესაც მოსწავლე არაფერს აკავებს, როცა მოსწავლე და ოსტატი ცნობიერებით
ერწყმიან ერთმანეთს. მხოლოდ ასეთ შერწყმაში, ასეთ ერთიანობაშია შესაძლებელი დაოს
გადაცემა. ამის გამო ლაო-ძი უარს ამბობდა თავისი სწავლების ჩაწერაზე.

მან ხანგრძლივად იცოცხლა. როცა გარდაცვალება გადაწყვიტა, ჩინეთი მდინარის კამეჩზე

ამხედრებულმა დატოვა. რატომ მდინარის კამეჩზე? მთელი მისი სწავლება წარმოადგენდა
სწავლებას წყლის გზის შესახებ. იგი ამბობდა: უნდა იყოთ როგორც წყალი : მოძრავი, რბილი,
საღი, ოკეანისკენ გამუდმებით მსწრაფი. რბილი, ქალური, მიმღები, მოსიყვარულე,
არამოძალადე. საჭირო არაა დაემგვანოთ კლდეს. კლდე ძალიან მაგარი ჩანს, მაგრამ
სინამდვილეში ასე არაა. წყალი ძალიან სუსტი ჩანს, მაგრამ სინამდვილეში ასე არაა. არასოდეს
მოტყუვდეთ გარეგნული ფაქტორებით. ბოლოს და ბოლოს , წყალი ამარცხებს კლდეს: კლდე
ინგრევა წყლის ზემოქმედებით, ქვიშად იქცევა და ოკეანეში მიედინება. საბოლოოდ, კლდე
ქრება რბილი წყლის ზეგავლენით ქრება.

კლდე მამაკაცური საწყისია, მამაკაცური და აგრესიული გონება, წყალი - ქალური საწყისია:

რბილი, მოსიყვარულე, არააგრესიული. წყალი ყოველთვის მზადაა დაემორჩილოს, ეს ქალის
გზაა. ქალი ყოველთვის მორჩილია და ამ მორჩილებით იმარჯვებს. მამაკაცი კი ყოველთვის
ცდილობს გამარჯვებას, მაგრამ შედეგად ემორჩილება და მეტი არაფერი. ამიტომ ქვეყნის
დატოვებისას ლაო-ძიმ მდინარის კამეჩი აირჩია. სად მიდიოდა? მიდიოდა ჰიმალაებში, რათა ამ
მთების მარადიულ სილამაზეში მომკვდარიყო.

ჭეშმარიტების ადამიანმა იცის, როგორ იცხოვროს და როგორ მოკვდეს. ჭეშმარიტების ადამიანი

ცხოვრობს ტოტალურად და ასევე კვდება . ჭეშმარიტების ადამიანი ცხოვრობს მადლში და ასევე
კვდება .

ლაო-ძი ჰიმალაებში აბსოლუტურ მარტოობაში წავიდა. საზღვარზე იგი შეაჩერეს. იგი ოსტატმა
კუან-იუ-სიმ გააჩერა, რომლიც ჩინეთის უკანასკნელი სასაზღვრო პუნქტის მცველი იყო. ლაო-ძს
უნდა აუცილებლად უნდა გაევლო ეს პოსტი, რომ ქვეყნის დატოვება მოეხერეხებინა . კუან იუ-
სიმ დარწმუნა იგი: „შენ მალე მოკვდები, სამუდამოდ დატოვებ ქვეყანას, შემდეგ კი - სხეულსაც.
გთხოვ, დაწერე თუნდაც რამდენიმე სიტყვა. ქვეყნიდან არ გაგიშვებ, სანამ რამეს არ დაწერ. ეს
შენი ვალია“. ლაო-ძი იძულებული გახდა სამი დღე კუან იუ-სის ქოხში გაეტარებინა, სადაც
„დაო-დე-ძინი“ დაწერა.
გადმოცემის თანახმად, „ოქროს ყვავილის საიდუმლოს“ სწავლების სათავეებთან ლუ იენი დგას.
თავად ლუ იენი სწავლების ფუძემდებლად ოსტატ კუან იუ-სის ასახელებს, რომლისთვისაც,
ლაო-ძიმ „დაო-დე-ძინი“ დაწერა. სახელი კუანი ნიშნავს „ან-კუ-ს გზას“, ასე რომ ოსტატი კუანი
ნიშნავს „ან-კუს გზის ოსტატს“. იგი დიადი ადეპტი უნდა ყოფილიყო. წინააღმდეგ შემთხვევაში
ის ვერ აიძულებდა ლაო-ძის „დაო-დე-ძინის“ დაწერას. ლაო-ძი ყოველთვის უარს ამბობდა
წერაზე, მაგრამ ამ ადამიანს თხოვნაზე უარი ვერ უთხრა . ალბათ ამ ადამიანში იყო რაღაც
ისეთი, რომ ლაო-ძიმაც კი ვერ უთხრა „არა“.

ასე უკავშირდება ოქროსფერი ყვავილის ტრადიცია ლაო-ძის. მაგრამ ის არ დაწყებულა ლაო-

ძისგან. თავად ლაო-ძი ამტკიცებდა, რომ ყველაფერი, რასაც ამბობს, უკვე ნათქვამია მანამდე და
ასწლეულების განმავლობაში მეორდება. მას არ მოუტანია სამყაროში ახალი ჭეშმარიტება,
არამედ მოიტანა მხოლოდ ახალი გამოხატულება ამ ჭეშმარიტებისა. ასეცაა: ჭეშმარიტება
ერთია, სხვაობა მხოლოდ გამოხატვის ფორმებშია.

ის , რასაც ლაო-ძი ამბობს, მანამდე კრიშნამ თქვა. იმას, რასაც კრიშნა ამბობს, მოგვიანებით
იმეორებს ბუდა. ბუდამ იგივე თქვა, რაც მუჰამედმა, იესომ, ზარატუსტრამ, მაგრამ მათი
გამოხატულება იმდენად განსხვავებულია, რომ საჭიროა დიდი გამჭრიახობა, რათა არსი
დავინახოთ. სტრუქტურა , ენა , გამოხატვის ფორმები განსხვავებულია , და ეს ბუნებრივია,
რადგანაც ისინი სხვადასხვა ადამიანები არიან, სხვადასხვა ინდივიდები თავიანთი
უნიკალურობით. ჭეშმარიტება ვერ იქნება ვერც ძველი და ვერც ახალი. ჭეშმარიტება
მარადიულია.

წიგნი „ოქროს ყვავილის საიდუმლო“, ერთ-ერთი მარადიული წყაროა, რომლის

საშუალებითაც შეგიძლიათ თავიდან დაიწყოთ ცხოვრება, იპოვნოთ ღვთაებრივისკენ მიმავალი
კარი.

სუტრები:

ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:

მას, რაც თავისთავად არსებობს , ეწოდება გზა, დაო.

სიტყვა „დაო“ თავისი არსით გზას ნიშნავს. შეუძლებელია მიზანზე საუბარი. მიზანი
მოუხელთებელი და გამოუთქმელი რჩება, მაგრამ შესაძლებელია ვისაუბროთ გზის შესახებ.
დაოსები არასოდეს იყენებენ სიტყვას „ღმერთი“, „ჭეშმარიტება“, „ნირვანა“; ნაცვლად ამისა
ისინი ამბობენ უბრალოდ „გზა“. ბუდამ თქვა: „მხოლოდ ბუდებს შეუძლიათ გაჩვენოთ გზა.
თუ მიჰყვებით გზას, მიაღწევთ ჭეშმარიტებას“.

ჭეშმარიტება თქვენი პირადი გამოცდილება უნდა იყოს. არავის ძალუძს ჭეშმარიტების

განსაზღვრა, მაგრამ გზის განსაზღვრა შესაძლებელია. ოსტატს არ შეუძლია მოგცეთ
ჭეშმარიტება, მაგრამ მას შეუძლია გიჩვენოთ გზა. როცა გზა განსაზღვრულია, მას უნდა
მიჰყვეთ. მე ვერ ვივლი თქვენს მაგივრად. ყველაფერი ეს თავად უნდა გააკეთოთ. მე შემიძლია
გზა გაჩვენოთ, რადგანაც მე ის უკვე გავლილი მაქვს .

დაო უბრალოდ გზას ნიშნავს.

მას, რაც არსებობას თავისთავად, ეწოდება გზა.

ლუ-ძი ამბობს: ის, რაც თავისთავად არსებობს, არ საჭიროებს ვინმეს დახმარებას. ის
ყოველთვის არსებობდა და იარსებებს , მიუხედავად იმისა, აცნობიერებთ თუ არა ამას.

სინამდვილეში ყველა გზაზე მიდის, ისე რომ ვერც კი ხვდება ამას. თუ თქვენ
გაცნობიერებულად მიჰყვებით გზას, თქვენი ცხოვრება უდიდესი მადლი გახდება. თუ გზას
გაუცნობიერებლად მიჰყვებით, წაბორძიკდებით და ვერ დატკბებით ისე, როგორც შეგიძლიათ.

წარმოიდგინეთ, რომ ადამიანი ბაღში მიიყვანეს, მაგრამ ის გაუცნობიერებელია. მთვრალია,

კომაშია ან ქლოროფორმის ზემოქმედების ქვეშ იმყოფება : ჩიტების ჟღურტული მის ყურებს
მისწვდება, მაგრამ ვერ იგრძნობს ამას; ყვავილების არომატი მის ნესტოებს მიაღწევს, მაგრამ
ვერ შეიგრძნობს ; მზე გაათბობს, გადმოღვრის მასზე თავის სინათლეს, მაგრამ ვერ შეიგრძნობს;
ქარი მის კანს მოეალერსება, მაგრამ ვერ შეიგრძნობს. თქვენ შეგიძლიათ დატოვოთ იგი დიდი
ხის ჩრდილში, სიგრილეში, მაგრამ ამას ვერ იგრძნობს. ასეთია ადამიანი.

ჩვენ გამუდმებით ვიმყოფებით დაოში, იმიტომ რომ სხვაგან სად შეგვიძლია ვიყოთ? იცოცხლო,
ნიშნავს გზაზე ყოფნას. იცოცხლო, ნიშნავს ღმერთში იყო, ისუნთქო ნიშნავს ღვთაებრივით
ისუნთქო. სხვაგან სად შეგვიძლია ყოფნა? მსგავსად თევზისა, რომელიც ოკეანეში ცხოვრობს
და საერთოდ ვერ აცნობიერებს ოკეანეს, ჩვენ ვცხოვრობთ დაოში და ვერ ვაცნობიერებთ მას.
არადა იმდენად განუყოფელი ვართ დაოსგან, რომ მისი გაცნობიერება გვიჭირს. თევზმა
კარგად იცის ოკეანე - იგი ოკეანეშია დაბადებული, მაგრამ არასოდეს უცხოვრია ოკეანეში.
თევზი იღებს მას , როგორც თავისთავადს, ამიტომაც ვერ აცნობიერებს მას. ჩვენ გზაზე ვართ,
ჩვენ ღმერთში ვართ, ჩვენ ვცხოვრობთ დაოში და დაოს წყალობით, მაგრამ ვერ ვცნობიერებთ
ამას. დაო არსებობს , მის გარეშე ვერ გაიზრდებოდნენ ხეები, ვერ იკაშკაშებდნენ
ვარსკვლავები, ვერ იმოძრავებდა სისხლი სხეულში, ვერ ისუნთქებდნენ ფილტვები და
სიცოცხლე გაქრებოდა.

სიცოცხლე შესაძლებელია მხოლოდ მაშინ, თუ არსებობს ფუნდამენტური კანონი, რომელიც მას

ინარჩუნებს. შეხედეთ, როგორი წესრიგი სუფევს ყოფიერებაში. მასში არაა ქაოსი, ყოფიერება -
ეს კოსმოსია. რა ხდის ყოფიერებას კოსმოსად? საიდან მოდის ამდენი ჰარმონია?
ჰარმონიისთვის უნდა არსებობდეს კანონი, რომელიც ინარჩუნებს დინებას და ყველაფერს
ყველაფერს ერთმანეთთან თანხმობაში. ჩვენ არაფერი ვიცით ამის შესახებ. არაფერი ვიცით
ჩვენი შინაგანი არსის შესახებ, არადა სწორედ შინაგანი არსით ვართ დაკავშირებული დაოსთან.
დაოს არ აქვს არც სახელი და არც ფორმა. ეს ერთიანი არსია, ერთიანი და თავდაპირველი
სული.
ჩვენს გარშემო სიცოცხლის ოკეანეა, გარეთაც და შიგნითაც - ერთიანი არსი. არ არსებობს ისეთი
სახელი, რომელიც დაოს დაიტევდა თავის თავში. ყველა სახელი - ეს დაოს სახელია. დაო არაა
შემოსაზღვრული რაიმე ერთი ფორმით, რადგანაც ყველა არსებული ფორმა დაოს ფორმებია.
იგი არსებობს მილიონობით ფორმაში. ხეში იგი მწვანეა, ყვავილში - წითელი, ადამიანში
-ადამიანის ფორმას იღებს, თევზში - თევზისას. ეს ერთიანი კანონია. თქვენ შეგიძლიათ სიტყვა
„დაო“ შეცვალოთ სიტყვით „ღმერთი“, და ეს ერთი და იგივე იქნება. ის, რასაც ქრისტიანები და
მუსულმანები ღმერთს უწოდებენ, დაოსები დაოს ეძახიან, ბუდისტები - დჰარმას, იუდეველები
- ლოგოსს, მაგრამ ყველა ერთი და იგივეს გულისხმობს. დაოს ვერ გამოვთქვამთ ერთი
სახელით ან მისი გამოთქმა შესაძლებელია ნებისმიერით.

არსი და სიცოცხლე უხილავნი არიან. ისინი იმყოფებიან ღვთაებრივ სინათლეში. ღვთაებრივი

სინათლე უხილავია. იგი იმყოფება ორ თვალში.
თქვენ შეგიძლიათ დაინახოთ ფორმა, შეგიძლიათ დაინახოთ სხეული; სხეული ფორმაა,
სუბსტანცია, რომელიც არსს აკრავს გარშემო. თქვენ არ შეგიძლიათ დაინახოთ არსი. არსი
უხილავია თვალისთვის, მიუწვდომელია გრძნობებისთვის. მისი შეგრძნება შესაძლებელია
მხოლოდ უშუალოდ, რომელიმე შუამავლის გარეშე.

თქვენ ხედავთ ჩემს სხეულს, მე ვხედავ თქვენსას, ჩვენ ამას ვხედავთ შუამავლის მეშვეობით.
ჩემი თვალები მეუბნება, რომ აქ ხართ, თქვენი თვალები გეუბნებათ, რომ აქ ვარ, მაგრამ ვინ
იცის? იქნებ ეს მხედველობის ილუზიაა?

ღამით, სიბნელეში თქვენმა თვალებმა შესაძლოა ტოტი გველად ჩათვალონ, და მასზე

რეაგირებთ როგორც გველზე: გეშინიათ და გარბიხართ. შესაძლოა უდაბნოში ოაზისი
დაინახოთ, რომელიც სინამდვილეში იქ არაა და მხოლოდ თქვენს წარმოსახვაში გაჩნდა, რადგან
ძლიერი წყურვილი გტანჯავთ, თქვენ უბრალოდ ოცნებობთ იქ მოხვედრაზე და ამიტომ თავად
ქმნით მას. თვალები არც თუ იშვიათად გვატყუებენ, მაშ ვინ რა იცის?

თუ ჭეშმარიტებას შუამავლის მეშვეობით შეიცნობთ, ყოველთვის დაგრჩებათ ეჭვი.

დარწმუნებული ვერ იქნებით, რომ ეს ჭეშმარიტებაა. არ გექნებათ აბსოლუტური რწმენა.
ჭეშმარიტება აბსოლუტური უნდა იყოს. იგი არ უნდა იყოს სათუო. მისი მიღწევა შესაძლებელია
მხოლოდ ერთი მეთოდით - შევიცნოთ იგი შუამავლის გარეშე, პირდაპირ, უშუალოდ,
გრძნობათა ორგანოების მონაწილეობის გარეშე. სწორედ ასეა შესაძლებელი ჭეშმარიტების
წვდომა: თქვენ არ შეგიძლიათ დაინახოთ ცხოვრება, მაგრამ შეგიძლიათ შეიგრძნოთ იგი. ეს
სუბიექტური განცდაა და არა ობიექტური.

არსი და სიცოცხლე უხილავია. ისინი იმყოფებიან ღვთაებრივ სინათლეში. ღვთაებრივი

სინათლე უხილავია. იგი იმყოფება ორ თვალში.
თქვენ ორი თვალი გაქვთ. დაოსისთვის თვალებს უზარმაზარი მნიშვნელობა აქვს. მხოლოდ
თანამედროვე მეცნიერებამ შეძლო ამ ჭეშმარიტების აღიარება. ეს ორი თვალი - არა მხოლოდ
მხედველი თვალია; ეს ორი თვალი თქვენში მამაკაცურ და ალურ საწყისებს წარმოადგენს.
თანამედროვე მეცნიერება ამტკიცებს, რომ ადამიანის ტვინი ორი ნახევარსფეროსგან შედგება,
რომელიც მამაკაცურად და ქალურად იყოფა. თქვენი ტვინის მარჯვენა ნახევარსფერო
ქალურია, ხოლო მარცხენა - მამაკაცური. ერთი თვალი თქვენში მამაკაცურ საწყისს
წარმოადგენს, მეორე კი ქალურს. როდესაც თქვენში მამაკაცური და ქალური ერთმანეთს
ხვდება , მაშინ ხდება ის, რასაც უწოდებენ „სამოთხეს“, შინაგანი ქალისა და მამაკაცის
შეხვედრას, შეერთებას.

იესო ამბობს: „როდესაც თქვენი ორი თვალი ერთი ხდება, ჩნდება სინათლე“. იგი საუბრობს
როგორც დაოსი ალქიმიკოსი: „როდესაც თქვენი ორი თვალი ერთი ხდება, ჩნდება სინათლე“.
როცა თქვენი ორი თვალი ერთი ხდება, როცა თქვენი მამაკაცური და ქალური საწყისი
ერთმანეთში ქრება, თქვენ განიცდით ორგაზმის უმაღლეს გამოვლინებას. ის, რასაც თქვენ
გრძნობთ, როდესაც სექსით ხართ დაკავებული, მხოლოდ ხანმოკლე ნაპერწკალია ამისა. ის
იმდენად ხანმოკლეა, რომ მისი შეგრძნების მომენტში უკვე გაივლის ხოლმე. იმდენად
სწრაფმავალია ეს გაელვება, მას თქვენ აცნობიერებთ როგორც მოვლენას წარსულში, - მაგრამ ეს
გაელვებაა, მამაკაცის და ქალის შეხვედრის გაელვება.

ეს გარეგნული შეხვედრაა. ეს სასწაულია, მაშინაც კი, როცა მხოლოდ ერთი წამით ხდება. მასში
ღრმა შესაძლებლობები იმალება. ტანტრას, დაოს, იოგას, მსოფლიოს ყველა დიადი საიდუმლო
სწავლების ამოცანა იმაში მდგომარეობს, რომ საკუთარი შინაგანი მამაკაცისა და ქალის
გაცნობიერებაში დაგეხმარონ ანუ იმის გაცნობიერებაში, რასაც ტანტრისტები შივას და შაკტის
უწოდებენ, დაოსები კი -ინს და იანს. ეს წინაარმდეგობები თქვენში ერთანეთს უნდა შეხვდნენ :
პოზიტიური და ნეგატიური, დღე და ღამე .

ღვთაებრივი სინათლე უხილავია. იგი იმყოფება ორ თვალში.

მანამ, სანამ ეს ორი თვალი არ გერთიანდება, თქვენ ვერ აცნობიერებთ ამ სინათლის არსებობას.

იგი იმყოფება ორ თვალში.

თქვენ შეძლებთ მის დანახვას მხოლოდ მაშინ, როდესაც თვალები გაერთიანდება.ამ დროს
ხდება უზარმაზარი გამონთავისუფლებ; სინათლის დიდი აფეთქება. ზარატუსტრა მას
უწოდებს „ცეცხლოვან აფეთქებას“, ლაო-ძი - „სინათლის აფეთქებას“. ეს ერთი და იგივეა.

ყველას გსმენიათ იოანე ნათლისმცემლის სიტყვები: „მე წყლით გნათლავთ. ჩემს შემდეგ მოვა
სხვა, რომელიც ცეცხლით მოგნათლავთ“. მან წყლით მონათვლაში გარეგნული მონათვლა
იგულისმხა. . მის აღქმაში წყალი გარეგნულ დინებას წარმოადგენდა.
გახსოვდეთ, გარეთ და ქვემოთ , შიგნით და ზემოთ - ეს სინონიმებია; ის, რაც ქვემოთ მიდის,
ასევე გარეთ მიდის; ის , რაც ზემოთ მიდის, ასევე შიგნით მიდის, და პირიქით. წყალი
ყოველთვის ქვემოთ მიედინება, რადგანაც ეს გარე დინებაა; იგი მიედინება საკუთარი თავისგან,
მისი მიმართულება - გარეთკენ მოძრაობაა. ცეცხლი ყოველთვისზემოთკენ მიემართება, ზემოთ
კი ნიშნავს - შიგნით. მისი მიმართულება - ეს შიგნითკენ მოძრაობაა.

იოანე ნათლისმცემელი ამბობს: „მე წყლით გაკურთხებთ“, მე გაძლევთ რელიგიის გარეგნულ

ფორმას. ჩემს შემდეგ მოვა ქრისტე, რომელიც შინაგან კურთხევას მოგცემთ, ცეცხლით
კურთხევას.

იესო არაერთხელ იმეორებს: „მოინანიეთ! მოინანიეთ!“ ეს სიტყვა არასწორად იქნა

განმარტებული ქრისტიანების მიერ. მათ განმარტეს იგი, როგორც „ცოდვების მონანიება“.
მონანიებას არაფერი აქვს საერთო ცოდვასთან. სინამდვილეში, სიტყვა „მონანიება“ ნიშნავს
“დაბრუნებას“, „მოძრაობას უკან, შიგნით“. იგი ნიშნავს: „მოიხედე უკან, გაიხსენე შენი
ნამდვილი სახე“. სიტყვა „მონანიება“ ნიშნავს „მეტანოიას“ * (მეტანოია - ძვ. ბერძნულიდან
meta – მიღმიერი, nous - გონება. თანამედროვე ფსიქოლოგიაში იხმარება მნიშვნელობებით:
„შიგნით დაბრუნება“, „გონების გარდაქმნა“, „ახალი გონება“. ახალ აღქმაში, შემდეგ კი მთელ
ქრისტიანულ თეოსოფიაში ეს სიტყვა არასწორი განმარტების გამო დამკვიდრდა მნიშვნელობით
- „მონანიება“), დაბრუნებას, 180 გრადუსით შემობრუნებას. თუ თქვენ აგრძელებთ გარეთკენ
დინებას - წყლად რჩებით. თუ შიგნითკენ ბრუნდებით - ცეცხლი ხდებით.

როცა თქვენი ორი თვალი: ეს ორი ცეცხლის ალი, ცნობიერების ეს ორი ნახევარსფერო
ერთიანდება და ერთმანეთს ერწყმის, თქვენ ერთიანი ალი ხდებით და მაშინ ეს ერთიანი ალი
იქცევა იმად, რასაც პლოტინი უწოდებს „ერთიანის ერთიანისკენ ფრენას“.

დიადი ყოფიერი - ესაა სახელი იმის, რის ზემოთაც არაფერია.

თუ თქვენ შეგიძლიათ გახდეთ ერთიანი, მთლიანი, მაშინ ხდებით დიადი ყოფიერი. ასე
ლაპარაკობენ დაოსები ღმერთზე ისე, რომ არ იყენებენ სიტყვას „ღმერთი“: თუ თქვენ ხდებით
ერთიანი, თქვენ ხდებით ღმერთი.

ცხოვრების მაგიის საიდუმლო მდგომარეობს იმაში, რომ გამოვიყენოთ მოქმედება

უმოქმედობის მისაღწევად.
ამ სიტყვებში უზარმაზარი პოტენციალია. რაშია ორი თვალის შეერთების საიდუმლო? როგორ
უნდა შეერწყას თქვენში მამაკაცური და ქალური საწყისი? როგორ მივცეთ საშუალება თქვენს
მამაკაცს და თქვენს ქალს შერწყმის საშუალება იმდენად, რომ ორმაგობა დაკარგოთ და აღარ
იყოთ დაყოფილი პოლარულ ურთიერთწინააღმდეგობებად, რომ აღარ ებრძოლოთ საკუთარ
თავს, აღარ გქონდეთ შინაგანი კონფლიქტი და დაძაბულობა, და თქვენში ყველაფერი ერთიანი
გახდეს? სწორედ ამ ერთიანობაშია ნეტარება, რადგანაც ყველანაირი კონფლიქტი,
დაძაბულობა, შფოთვა და დარდი ქრება. მაშ, როგორ უნდა გახდეთ ეს მთლიანობა?
ცხოვრების მაგიის საიდუმლო მდგომარეობს იმაში, რომ გამოვიყენოთ მოქმედება
უმოქმედობის მისაღწევად.
მამაკაცი მოქმედების სიმბოლოა, ქალი - უმოქმედობის. თქვენ უნდა გამოიყენოთ მოქმედება
იმისთვის, რომ უმოქმედობას მიაღწიოთ; უნდა გასწიოთ ძალისხმევა იმისთვის, რომ
ძალისხმევის არარსებობამდე მიხვიდეთ. მოქმედებაში მთელი თქვენი ენერგია უნდა ჩადოთ,
ისეთი აქტიური უნდა გახდეთ, რომ მეტი აღარაფერი დარჩეს, მთელი ენერგია შემოქმედებით
აქტში იხარჯება და ხდება ტრანსფორმაცია. სწორედ ისევე, როგორც წყალი ორთქლდება
მხოლოდ მაშინ, თუკი ტემპერატურამ ას გრადუსს მიაღწია, მოქმედება ორთქლდება მაშინ, თუ
იგი ტოტალური გახდა და რჩება უმოქმედობა.

თავდაპირველად ცეკვა უნდა ისწავლოთ და მასში მთელი თქვენი ენერგია ჩადოთ. თქვენ
საოცარ განცდას შეიგრძნობთ, როცა უეცრად მოცეკვავე გაქრება ცეკვაში, და ცეკვა თავისთავად
მოხდება, ყველანაირი ძალისხმევის გარეშე. ეს გახდება უმოქმედობა. თავდაპირველად უნდა
ისწავლოთ მოქმედება იმისთვის, რომ უმოქმედობამდე მიხვიდეთ. სწორედ ამაში მდგომარეობს
მედიტაცია.

ადამიანები მოდიან ჩემთან და მეკითხებიან, რატომ ვასწავლი აქტიურ მედიტაციებს. იმიტომ,

რომ ეს ერთადერთ მეთოდია უმოქმედობამდე მისასვლელად. იცეკვეთ დაცემამდე, იცეკვეთ
გიჟივით, და თუ მთელი თქვენი ენერგია ამ ცეკვაში ჩაიღვრება, უეცრად დადგება მომენტი,
როდესაც იგრძნობთ, რომ ცეკვა თავისთავად ხდება, ყველანაირი ძალისხმევის გარეშე - სწორედ
ესაა მოქმედება უმოქმედობით.

ოქროს ყვავილი - ეს სინათლეა. ოქროს ყვავილი - ეს სინათლის სიმბოლოა. იგი აღიწერება

სიტყვებით: „სადაც არ უნდა ამოიღო წყალი მდინარიდან, გემო მისი ერთია“.
ოქროს ყვავილი - ეს სიმბოლოა იმისა, რაც ხდება თქვენი ენერგიების პოლარობების
ერთიანობად შერწყმის დროს: გამონთავისუფლდება უზარმაზარი სინათლე და ეს სინათლე
ოქროსფერია. თქვენს შიგნით თითქოს ოქროსფერი სინათლის ყვავილი იფურჩქნება. ეს არაა
მხოლოდ სიმბოლო. იგი ნამდვილია სრული ამ სიტყვის მნიშვნელობით, ყველაფერი სწორედ
ასე ხდება. ამჟამად თქვენ არსებობთ როგორც სიბნელე, როგორც ბნელი ღამე. შემდეგ თქვენ
იარსებობთ როგორც განთიადი. თქვენ არ შეგიძლიათ დაინახოთ მზე, მაგრამ ხედავთ
სინათლეს. მას არ გააჩნია წყარო, იგი არსაიდან იღვრება. როგორც კი საკუთარ თავში
იგრძენით ეს ოქროსფერი სინათლე, უკვდავი გახდით. მაშინ აღარ არსებობს სიკვდილი,
რადგანაც სინათლე არასოდეს კვდება.

მთელი ცხოვრება, მთელი ყოფიერება სწორედ სინათლისგან შედგება. ყველაფერი არსებული -

ეს სინათლის სხვა დ სხვა ფორმებია. თქვენ შეგიძლიათ დაეკითხოთ თანამედროვე
ფიზიკოსებს. მთელი თანამედროვე ფიზიკა სრულიად ეთანხმება დაოს იმაში, რომ ყველაფერი
სინათლის ფორმებია; ფორმები იცვლება, მაგრამ სინათლე გრძელდება. სინათლე უკვდავია.
მრავალი წმინდა წერილი იწყება სიტყვით „სინათლე“: „თავდაპირველად ღმერთმა თქვა:
„დაე ,იქმნას ნათელი“. ეს დასაწყისია. თუ ოდესმე ყოფილა დასაწყისი, იგი სწორედ ასეთი
იქნებოდა. ყველაფერი სინათლით დაიწყებოდა. მაგრამ დასაწყისი არასოდეს ყოფილა. ეს
მხოლოდ მითია. სინათლე ყოველთვის არსებობდა. ყურანში ნათქვამია, რომ ღმერთი
სინათლეა. ერთ-ერთი სახელი, რომლითაც სუფიები ღმერთს მიმართავდნენ, - ესაა „ნურ“.
„ნური“ ნიშნავს „სინათლეს“.

გემოც იგივეა - ვისაც არ უნდა დაემართოს ეს, მე თუ თქვენ, გემო ერთი და იგივე რჩება. ბუდას
გემო ერთნაირია. ბუდამ თქვა: „ბუდაობის გემო ოკეანეს ჰგავს. თქვენ შეგიძლიათ გასინჯოთ
ოკეანე ჩრდილოეთში ან სამხრეთში, ერთ ან მეორე ადგილას, ნაპირზე ან გაშლილ სივრცეზე,
მაგრამ გემო ყოველთვის ერთი და იგივეა. ასევეა ბოდაობის გემოც“. იმ მომენტში, როდესაც
ადამიანი ამ მარადიულ სინათლეს აღწევს, მისი ცხოვრება განსაკუთრებული არომატს იძენს -
აბსოლუტური გაცნობიერებულობის არომატს; მისი არაცნობიერი ქრება, მის არსებაში არ რჩება
არც ერთი ბნელი ნაწილაკი.

ფროიდის მიმდევარი ადამიანში იპოვნის მხოლოდ ცნობიერს, და ვერ აღმოაჩენს არაცნობიერის

ნასახსაც კი. თუ ფროიდის მიმდევარი თქვენ შემოგხედავთ, იგი დაინახავს, რომ თქვენში
მხოლოდ ერთი ნაწილია ცნობიერი. ამ ერთ ცნობიერ ნაწილთან წინააღმდეგობაში მოდის ცხრა
არაცნობიერი ნაწილი. თქვენი გონების მხოლოდ ერთი მეათედია ცნობიერი. ბუდები
ასპროცენტიანი ცნობიერებები არიან.

სინათლის მოძრაობა წრეზე მთლიანადაა დამოკიდებული სინათლის მოძრაობაზე შიგნით, რის

წყალობითაც ფიქრები ერთად გროვდებიან. ღვთაებრივი გული მოთავსებულია მზესა და
მთვარეს შორის.
გახსოვდეთ, მზე წარმოადგენს მამაკაცურ ენერგიას, მთვარე - ქალურს, ხოლო გული მათ
შორის იმყოფება. გული არც მამაკაცური საწყისია და არც ქალური, და ამაშია გულის
სილამაზე. გული ღვთაებრივია, არც ქალურია და არც მამაკაცური. იგი ზუსტად შუაში
იმყოფება.

თუ თქვენში მამაკაცური ენერგია ჭარბობს, მაშინ ზედმეტად აქტიური ხართ და არ შეგიძლიათ

იყოთ პასიური. სწორედ ეს დაემართა დასავლეთს. დასავლეთი ორიენტირებულია მზეზე - იქ
ძალიან ბევრი აქტიურობაა. ადამიანებს ჭკუიდან გადაჰყავთ საკუთარი თავი აქტიურობისგან.
ყველაფერი უზარმაზარი სისწრაფით ხდება, ყველაფერი სასწრაფოდ უნდა გაკეთდეს,
მოსაცდელი დრო არ არის. მათ დაავიწყდათ, რას ნიშნავს ლოდინი, პასიურად ყოფნა,
მოთმინება. სრულიად გადაეჩვივნენ მოდუნებას. არ იციან დასვენება. მაშინაც კი, როცა
დასვენების დღე აქვთ, ისე აქტიურობენ, როგორც არასდროს. კვირაობით გულის შეტევისგან
უფრო მეტი ადამიანი კვდება , ვიდრე სხვა რომელიმე დღეს, რადგანაც ეს დასვენების დღეა და
ადამიანები ძალიან დაკავებულნი არიან. მთელი სამუშაო კვირის განმავლობაში ისინი
ფიქრობენ, რომ შაბათ-კვირას დაისვენებენ, მაგრამ როცა შაბათ-კვირა დგება, მათ უეცრად
უამრავი საქმე უჩნდებათ. უბრალოდ, ადამიანებმა არ იციან დასვენება. მათ არ შეუძლიათ
უბრალოდ წამოწვნენ მიწაზე, ხის ქვეშ, სიჩუმეში და არაფერი აკეთონ. არა, ისინი ათას ერთ
საქმეს გააკეთებენ სახლში. დაიწყებენ რაღაცის შეკეთებას, მანქანის გარემონტებას.
აუცილებლად გააკეთებენ რაღაცას, იქნებიან აქტიურები.

მთელი ცხოვრება ადამიანები ფიქრობენ, რომ როცა პენსიაზე გავლენ, ბოლოს და ბოლოს,
დატკბებიან ცხოვრებით. მაგრამ მათ არ შეუძლიათ სიამოვნების მიღება, მათ არ შეუძლიათ
დასვენება, და როცა პენსიაზე გადიან, მალევე კვდებიან. ფსიქოლოგები ამბობენ, რომ ისინი
ათი წლით ადრე კვდებიან, რადგანაც არ იციან რა აკეთონ. სიკვდილი ერთადერთი საშუალება
აღმოჩნდება ხოლმე უაზრო ცხოვრებისგან გასანთავისუფლებლად. მათი ცხოვრება ყოველთვის
უაზრო და , შეუჩერებელი რბოლა იყო. ადამიანები იჩქარიან, არ იციან სად. ყველაფერი, რაც
მათ იციან, ეს არის ის, რომ რაც შეიძლება უფრო სწრაფად უნდა ირბინონ და არ დაფიქრდნენ
იმაზე, „სად მივიჩქარი სინამდვილეში?“ შესაძლოა წრეზე დარბიხართ. სწორედ ასე ხდება
სინამდვილეში. ადამიანები წრეზე დარბიან.

დასავლეთი მზეზეა ორიენტირებული, აღმოსავლეთი - მთვარეზე. აღმოსავლეთი ძალიან

პასიური გახდა, მას ზედმეტად სჯერა წინასწარგანსაზღვრულობის. „არაფრის კეთება არაა
საჭირო, უბრალოდ დაელოდე, ღმერთი ყველაფერს გააკეთებს“. ეს სისულელის მეორე
გამოვლინებაა. აღმოსავლეთი ღარიბია, ზარმაცია, ჭუჭყიანია, მაგრამ ადამიანები არაფერზე არ
ღელავენ. მათ გარშემო სიღატაკეა, ავადმყოფობაა, მაგრამ ეს არავის აღელვებს, ეს ბუნებრივად
აღიქმება. „რა შეგვიძლია გავაკეთოთ? ყველაფერი ღმერთის ნებაა. ჩვენ უნდა მივიღოთ იგი.
ჩვენ უბრალოდ უნდა დაველოდოთ. როცა მეტისმეტი იქნება, ღმერთი დაგვეხმარება. სხვა რა
შეგვიძლია გავაკეთოთ?“ ეს ქალური ლოგიკაა.

„ოქროს ყვავილის საიდუმლო“ ამბობს , რომ თქვენ ზუსტად შუაში უნდა იყოთ, ქალურ და
მამაკაცურ საწყისებს შორის, არ უნდა გადავარდეთ უკიდურესობებში. მაშინ დგება
წონასწორობა. მაშინ თქვენ აქტიურები ხართ და შიგნით, სიღრმეში პასიური რჩებით, მაშინ
პასიური ხართ და გარეთ კი აქტიური რჩებით. გარე სამყაროში ორიენტირდით მზეზე, შინაგან
სამყაროში ორიენტირდით მთვარეზე. ნება მიეცით მზესა და მთვარეს - შეხვდნენ თქვენში, და
მაშინ თქვენ ზუსტად შუაში იქნებით. შუაში კი ტრანსცენდენცია ხდება* (ტრანსცენდენცია -
საზღვრებს მიღმა გასვლა).

სინათლის მოძრაობა წრეზე მთლიანადაა დამოკიდებული სინათლის მოძრაობაზე შიგნით, რის

წყალობითაც ფიქრები ერთად გროვდებიან.
ადამიანს აქვს ცენტრი და პერიფერია. თუ პერიფერიაზე იმყოფებით, მრავალი აზრი
გიჩნდებათ. პერიფერია -მრავლობითობაა, ცენტრი კი ერთიანობა. თუ ცენტრის
მიმართულებით მოძრაობთ, აზრები გაქრობას იწყებენ. შუაგულ ცენტრში აზრი საერთოდ
ქრება და მხოლოდ გაცნობიერებულობა რჩება. სწორედ ამაზე საუბრობს საიდუმლო
ტრაქტატი:
...რის წყალობითაც ფიქრები ერთად გროვდება.
სინათლე შიგნით უნდა მოძრაობდეს.

როცა ხეს უყურებთ, თქვენი თვალები სინათლეს ავრცელებენ მასზე - ასე მოძრაობს სინათლე
გარეთკენ. როცა თვალებს ხუჭავთ, სინათლე შიგნით იწყებს მოძრაობას. ესაა მეტანოია,
მონანიება, საკუთარ თავთან დაბრუნება. როცა სინათლე თქვენს არსამდე აღწევს, ვლინდება
შინაგანი ცოდნა, საკუთარი თავის ცოდნა. და ეს ცოდნა თავისუფლებას გაძლევთ ,
თავისუფლებას ყველა ბორკილისგან, ყველა მიჯაჭვულობისგან, სიკვდილისგან, სხეულისგან.
იგი სულს ბადებს თქვენში.

გურჯიევი ეუბნებოდა თავის მოსწავლეებს: თქვენ არ დაბადებულხართ სულით. თქვენ უნდა

შექმნათ სული მეტანოიის მეშვეობით.

„ყვითელი ციხე-სიმაგრის წიგნში“ ნათქვამია: „ოთახში კვადრატული დიუმით, სახლში

კვადრატული ფუტით, ცხოვრების მართვა შეიძლება“.
თქვენი სხეულის პატარა ტაძარში ცხოვრების მართვაა შესაძლებელი.

კვადრატული დიუმის შუაში უმაღლესი სილამაზე ცხოვრობს. ზურმუხტების ქალაქის

მეწამულ დარბაზში ცხოვრობს უმაღლესი სიცარიელის და სიცოცხლის ღმერთი.
დააკვირდით ამ წინააღმდეგობას: სიცარიელე და სიცოცხლე. სიცოცხლე მამაკაცური საწყისია.
სიცარიელე - ქალური. სიცოცხლე და სიცარიელე - ეს შინაგანი ღმერთის ორი ასპექტია. როცა
უპირატესობას არ ანიჭებთ რომელიმეს, როცა არ ირჩევთ, როცა მხოლოდ დამკვირვებელი ხართ
- თქვენ ღმერთი ხდებით, რომლის ერთი მხარე სიცოცხლეა, მეორე კი - სიკვდილი. ერთი მხარე
- სრულყოფილებაა, მეორე კი - სიცარიელე.

ამიტომ, როცა სინათლე წრეზე მოძრაობს, სხეულის ყველა ენერგია მისი ტახტის წინაშე
წარდგება...
როცა სინათლე შიგნითკენ მოძრაობს და თქვენი არსების შიგნით ცირკულირებს ისე, რომ
გარეთ ვერ ნახულობს გამოსავალს, - მაშინ ხდება მედიტაცია. ესაა ის, რაც ემართება ბუდას,
როდესაც ბოდჰის ხის ქვეშ ზის. თქვენ ზიხართ სიჩუმეში, კეტავთ ყველა კარს, და სინათლე
თქვენს შიგნით ცირკულირებს. მაშინ თქვენ პირველად აცნობიერებთ თქვენს სხეულს და
ყველაფერ იმას, რაც მის შიგნით ხდება, - ყველა მის საიდუმლოს. თქვენს პატარა სხეულში
მთელი სამყაროს საიდუმლოებებია ჩატეული. ესაა კოსმოსი მინიატურაში.

ამიტომ, როცა სინათლე წრეზე მოძრაობს, სხეულის ყველა ენერგია მისი ტახტის წინაშე
წარდგება, მსგავსად იმისა, როგორც ყველა ქვეშევრდომი ძღვენით ეახლება ხოლმე მეფეს,
რომელმაც დააარსა თავისი დედაქალაქი და დააწესა სახელმწიფოს კანონები; ან მსგავსად
იმისა, როგორც მსახურები ემსახურებიან გულმოდგინედ თავიანთ ბატონს, თუ იგი მშვიდი და
უშფოთველია, და ამასთან ყოველმა მათგანმა იცის თავის საქმე.
როცა სინათლე თქვენს შიგნით მოძრაობს, სხეული და ყველა გრძნობა თქვენი თქვენი მორჩილი
მსახური ხდება და აღარ გჭირდებათ მათი კონტროლი. ისინი გულმოდგინედ გემორჩილებიან.

ამაშია დაოს მთელი სილამაზე - იგი არასოდეს არაფერს გახვევთ თავს, არ ცდილობს
გარკვეული ხასიათის შექმნას თქვენში. იგი ამბობს: უბრალოდ აღივსეთ სინათლით, და
ნარჩენი თვითონ მოვა.

ამიტომ საჭიროა მხოლოდ ვაიძულოთ სინათლეს წრეზე ტრიალი - ამაშია ყველაზე ღრმა და
საოცარი საიდუმლო. ადვილია სინათლის ამოძრავება, მაგრამ ძნელია მისი ერთ ადგილზე
გაჩერება. თუ ის წრეზე საკმაოდ ხანგრძილვად ტრიალებს, იგი თავისთავად განიცდის
კრისტალიზაციას. ესაა მდგომარეობა, რომელზეც ამბობენ: „ყოველ დილით დუმილში
აფრინდები“.
ამ სუტრაში საუბარია რაღაც ძალიან მნიშვნელოვანზე : ადვილია სინათლის ამოძრავება, მაგრამ
ძნელია მისი ერთ ადგილზე გაჩერება, ამიტომ არც ეცადოთ სინათლის ერთ ადგილზე
დააკავოთ.

იოგები ზუსტად იმის გაკეთებას ცდილობენ, რისი მიღწევაც არც ისე ადვილია. გამუდმებული
ძალისხმევით იოგები ცდილობენ შეინარჩუნონ სინათლე. ისინი ცდილობენ შეინარჩუნონ
სინათლე წერტილში თვალებს შორის, მესამე თვალის ადგილას. ამაშია განსხვავება იოგასა და
დაოს შორის: იოგა ცდილობს შეინარჩუნოს სინათლე მესამე თვალზე კონცენტრაციით. აი ,
იოგას მთელი ფილოსოფია: თუ თქვენ შეძლებთ ცნობიერების კონცენტრაციას მესამე თვალზე,
ტრანსფორმირებულნი გახდებით, ორი თვალი გაერთიანდება და სინათლით აღივსებით.
სწორედ მესამე თვალის ზემოთ, რომელიც იოგას სისტემაში ცნობიერების მეექვსე ცენტრს
წარმოადგენს, იმყოფება მეშვიდე ცენტრი. მას ეწოდება „ათასფურცლოვანი ლოტოსი“. თუ
სინათლე კონცენტრირებულია მესამე თვალზე და აღავსებს მას, იგი ისწრაფვის მეშვიდე
ცენტრისკენ, იწევს მაღლა, როგორც წყალი რეზერვუარში. და ეს სწრაფვა შლის ყვავილს,
რომელიც კოკორად რჩებოდა ასწლეულების განმავლობაში, მილიონობით ცხოვრების
განმავლობაში.

დაო სხვა გზით მოძრაობს. დაო ამბობს: სინათლის შეკავება ძალიან ძნელია. ნუ ეცდებით მის
შეკავებას. უფრო ადვილია აიძულოთ მას - იტრიალოს წრეზე. სინათლის მოძრაობა მხოლოდ
გონებისთვისაა, რადგანაც მოძრაობა გონების ბუნებაშია; გონებისთვის ძნელია კონცენტრაცია.
მაშ რატომ არ უნდა გამოვიყენოთ გონების ეს თვისება? რატომ არ უნდა ჩავრთოთ იგი
პროცესში?

დაო სპონტანური მეცნიერებაა: ნუ მოახდენთ ფორსირებას, ნუ იძალადებთ საკუთარ თავზე. ნუ

შეიქმნით ზედმეტ პრობლემებს. გამოიყენეთ ბუნებრივი თვისება გონებისა, რომელიც
გამუდმებით მოძრაობს, რომელსაც უყვარს მოძრაობა. გამოიყენეთ ეს და აიძულეთ სინათლეს
რომ იმოძრაოს. მოგვიანებით ჩვენ შევიტყობთ, როგორ ვაიძულოთ სინათლეს წრეზე მოძრაობა.
იპოვნეთ გზები და ნება მიეცით სინათლეს , რომ წრეზე იმოძრაოს.

სინათლის ამ ცირკულაციით დაოსებმა აკუპუნქტურის შვიდასი წერტილი აღმოაჩინეს.

სინათლის მთელ სხეულში მოძრაობით მათ აღმოაჩინეს, რომ არსებობს შვიდასი წერტილი,
რომლებშიც სინათლე გროვდება. დაოსებმა დიდი სიზუსტით დათვალეს ისინი. თანამედროვე
მეცნიერებამ დაადასტურა, რომ არსებობს ზუსტად შვიდასი წერტილი. ამჟამად სპეციალური
ხელსაწყოებიც კი გამოიგონეს, რომლებითაც შეგიძლიათ დაინახოთ ეს შვიდასი წერტილი,
ასევე ის წერტილები, სადაც სინათლის ნაკლებობაა, სადაც ენერგია არ მოძრაობს საჭირო
მერიდიანებში. როგორ შეიტყვეს დაოსებმა ამის შესახებ? მათ არ გააჩნდათ არც მანქანები და
არც ტექნოლოგია. მათი ერთადერთი ტექნოლოგია სიღრმეში შესვლა და სინათლის წრეზე
ამოძრავება იყო.

ჩვენ გავიგებთ მეთოდს, რომელიც წრეზე მოძრაობის საშალებას აძლევს სინათლეს. ახლა
უბრალოდ საფუძველს გაძლევთ იმისათვის, რომ ზუსტად გესმოდეთ გაიგოთ მათი მიდგომა.

დაოსები ამბობენ, რომ თუ სინათლეს წრეზე ატრიალებთ და ამას გამუდმებით აკეთებთ,

გარკვეულ მომენტში სინათლე თავისთავად კრისტალიზდება. თქვენ არ მოგიწევთ ზრუნვა მის
შენარჩუნებაზე. სინათლე მოძრაობს წრეზე და რაღაც მომენტში თქვენ გრძნობთ, რომ
ყველაფერი გაჩერდა და მოხდა ის, რის მიღწევასაც იოგები დიდი ძალისხმევით ცდილობენ.
დაოში ეს სპონტანურად ხდება, იოგაში კი მძიმე და ხანგრძლივი პროცესია. იოგა
ორიენტირებულია მამაკაცურ საწყისზე.

დაო არაა ორიენტირებული ქალურ საწყისზე. დაო ორივე საწყისის სინთეზია. სინათლის
მოძრაობა წრეზე - ეს მამაკაცური ენერგიაა, ხოლო მისი დაგროვება - ქალური ენერგია.
მიაღწიეთ მოდუნებას, მიაღწიეთ პასიურობას მოქმედების გზით; მიაღწიეთ ძალისხმევის
არარსებობას ძალიხსმევის მეშვეობით.

თუ ამ მთავარ პრინციპს მიჰყვები, აღარ გჭირდება არანაირი სხვა მეთოდის ძებნა, საჭიროა
მხოლოდ მთლიანად მოახდინო ამაზე შენი ფიქრების კონცენტრაცია. აზრების ერთად
თავმოყრით, შეძლებ აფრინდე და ზეცაში დაიბადო.
ოქროს ყვავილი - ეს სიცოცხლის ელექსირია.
ეს უკვდავების საიდუმლოა. დასავლეთში ალქიმიკოსები მას „ფილოსოფიურ ქვას“ ეძახდნენ,
ინდოეთში - ,,ამრიტას’’, „ელექსირს“, „ნექტარს“. ეს ალქიმიური ტრაქტატია: იგი ხსნის თქვენი
ბიოქიმიის ალქიმიად ტრანსფორმაციისა და უბრალო ლითონის ოქროდ ქცევის საიდუმლოს.
ახლა თქვენ უბრალო ლითონი ხართ, მაგრამ თქვენში დაფარულია ტრანსფორმაციის
საიდუმლოებები. მათი აღმოჩენით თქვენ ოქროდ იქცევით. ოქრო უკვდავია.
ოქროს ყვავილი - ეს სიცოცხლის ელექსირია. თუმცა უზადოდ მოქმედებს, იგი ისეთი
მოძრავია, რომ აუცილებლად მასთან მუშაობითის აუცილებლად გჭირდება ჭკუა და ნათელი
გონება, ასევე მიმღებლობა და სიმშვიდე . ის, ვისაც არ გააჩნია დიადი გონება და გაგება, ვერ
იპოვნის გზას; ის, ვისაც არ გააჩნია დიადი მიმღებლობა და სიმშვიდე, ვერ მიაღწევს
წარმატებას.
ორი მოთხოვნა : პირველ რიგში გესაჭიროებათ ჭკუა და ნათელი გონება. არ იდარდოთ ამაზე.
არ იფიქროთ, რომ თუ ჭკვიანი არ ხართ, რა გეშველებათ. ყოველი ადამიანი ჭკვიანი იბადება.
ჭკუა - ეს თანდაყოლილი თვისებაა: ისევე, როგორც ყოველი იბადება თანდაყოლილი სუნთქვის
უნარით. იდეა, რომ ზოგიერთი ადამიანი ჭკვიანია, ზოგიერთი კი არა, აბსოლუტურად
მცდარია. იგი შეურაცხმყოფელი და დამამცირებელია. მან მრავალი ადამიანი დაამცირა.

ყველა ჭკვიანი იბადება, უბრალოდ მათმა ჭკუამ შესაძლოა სხვადასხვა გამოხატულება ჰპოვოს.
ერთი ნიჭიერია მუსიკაში, მეორე მათემატიკაში, მაგრამ თუ მათემატიკას ჭკუა-გონების
კრიტერიუმად ავირჩევთ, მუსიკოსი სულელი ჩანს. თუ ამ ორ პროფესიას ადარებთ და
კრიტერიუმად იღებთ მათემატიკას, მუსიკოსი აგებს. შეცვალეთ კრიტერიუმი : აირჩიეთ მუსიკა
და აიძულეთ მათ მონაწილეობა მიიღონ მუსიკალურ შეჯიბრებაში. მათემატიკოსი სულელად
გამოჩნდება.

ჩვენ ვირჩევთ გარკვეულ კრიტერიუმებს, ამიტომ მრავალ ადამიანს მივიჩნევთ სულელებად და

განვიკითხავთ, - მაგრამ ისინი არ არიან სულელები. მე არასოდეს შემხვედრია არც ერთი
სულელი ადამიანი, - ეს შეუძლებელია - უბრალოდ მათ შესაძლოა განსაკუთრებული თვისების
გონება ჰქონდეთ. პოეზიაში აუცილებელია გონების ერთი თვისება, ბიზნესში კი - მეორე.
პოეტი ვერ იქნება ბიზნესმენი, ბიზნესმენს კი გაუჭირდება პოეტობა. იმისთვის, რომ
პოლიტიკოსი გავხდეთ, გონების სხვა თვისება გვჭირდება, ხოლო მხატვრობისთვის - სხვა.
არსებობს მილიონობით შესაძლებლობა.

გახსოვდეთ, გამონაკლისის გარეშე ყველა ჭკვიანი იბადება. საჭიროა მიხვდეთ, რაშია თქვენი
ნიჭი, სად შეგიძლიათ მისი გამოყენება.როგორც კი ამას მიხვდებით, გონებაც გაგინათდებათ.
ადამიანები გაურკვევლობაში ცხოვრობენ, რადგანაც საკუთარ თავზე არასწორი წარმოდგენა
აქვთ. ვიღაცამ (თქვენი სკოლის მასწავლებელმა, დირექტორმა, პროფესორმა უნივერსიტეტში)
გითხრათ, რომ არ ხართ ჭკვიანი. მაგრამ მათ აირჩიეს გარკვეული კრიტერიუმი, რომელსაც
ყველას ვერ მივუსადაგებთ. უნივერსიტეტები არ არის უნივერსალური. ისინი არ უშვებენ
გონების ყველა სახეს, ყველა გამოვლინებას. როგორც კი მიიღებთ საკუთარ გონებას და პატივს
სცემთ მას, მაშინვე მოდის სიცხადე და პრობლემებიც ქრება.

პოეტი სულელად გრძნობს თავს, რადგანაც არ შეუძლია იყოს კარგი ბიზნესმენი. ეს

გაუგებრობას ქმნის. იგი პატივს არ სცემს საკუთარ თავს, მას არასრულფასოვნად მიიჩნევს და
ადანაშაულებს . ის ცდილობს იყოს ბიზნესში წარმატებული , მაგრამ არ შეუძლია. ეს ბურუსს
ქმნის მის გარშემო. თუ იგი უბრალოდ მიხვდება, რომ პოეტია და არაა ბიზნესმენობისთვის
გაჩენილი, რომ ბიზნესმენად გახდომა მისთვის თვითმკვლელობის ტოლფასია, რომ უნდა
შედგეს როგორც პოეტი... სწორედ ამაშია მისი გონება, სწორედ ასე უნდა გაიფურჩქნოს მისი
ნიჭი. მან არავის იმიტაცია არ უნდა მოახდინოს .

შესაძლოა საზოგადოებამ არ დააფასოს ეს, რადგანაც პოეზია ისე არ სჭირდება, როგორც

ბომბები; სიყვარული ისე არ სჭირდება, როგორც სიძულვილი.

აი, რატომაა, რომ კინოში, რადიოსა და ტელევიზიაში დაშვებულია მკვლელობა. ეს უწესობად

არ მიიჩნევა . მაგრამ სექსი არ დაიშვება. ეს უწესობაა. საზოგადოება სიძულვილით ცხოვრობს
და არა სიყვარულით. თუ ვინმე კლავს, ეს სრულიად ნორმალურად ითვლება. თუ ვინმე დანას
გირჭობთ გულში და სისხლი შადრევანივით ასხამს, ეს სრულიად ნორმალურია. მაგრამ თუ
ვინმეს უყვარხართ, გეხვევათ და გკოცნით, საზოგადოება შეშინებულია. ძალიან უცნაურია, რომ
სიყვარული უწესობაა, ხოლო სიკვდილი წესიერება; მოსიყვარულეებს კიცხავენ, ჯარისკაცებს
კი ადიდებენ; ომი სწორია, სიყვარული არა.

როცა თქვენ მიიღებთ საკუთარ გონებას, მიიღებთ საკუთარ თავს ისეთებად, როგორებიც ხართ,
მაშინვე მოვა აბსოლუტური სიცხადე და ყველა ღრუბელი გაიფანტება.

და მეორე: თქვენთვის აუცილებელია მიმღებლობა და სიმშვიდე. ჭკუა და ნათელი გონება - ეს

მამაკაცური გონების თვისებებია, მიმღებლობა და სიმშვიდე კი ქალურის. მხოლოდ ქალს აქვს
უნარი მიიღოს, ამიტომაც შეუძლია დაორსულება: მას გააჩნია საშვილოსნო.

ეს ორი მოთხოვნა ავსებს ერთმანეთს. თუ თქვენ არ გაქვთ ჭკუა და ნათელი გონება, ვერ
გაიგებთ იმას, რასაც გეუბნებიან; ვერ გაიგებთ, რისი გადმოცემა უნდა ოსტატს თქვენთვის. თუ
არ ხართ ქალური, ვერ მიიღებთ ამას, ვერ დაფეხმძიმდებით. აუცილებელია ორივე ეს მხარე:
აუცილებელია გონება და დიდი სიცხადე, რომ გაიგოთ, და აუცილებელია უზარმაზარი
მიმღებლობა, რომ შეისრუტოთ და თქვენი ნაწილი გახდეს.

ეს მხოლოდ პრეისტორიაა. ჩვენ ნაბიჯ-ნაბიჯ გავეცნობით სინათლის ცირკულაციის ტექნიკებს.

ყურადღებით და ნათელი გონებით მოისმინეთ, შეისრუტეთ. შესაძლოა ეს თქვენს ცხოვრებაში
ერთ-ერთი უდიდესი განცდა გახდეს.

დღეისთვის საკმარისია.
თავი2
ცარიელი თვალები
პირველი კითხვა:
ბოლო დროს მეგობრები ხშირად მეკითხებიან, მაქვს თუ არა ეჭვები სანიასას, აშრამისა და შენს
თაობაზე. მე სიმართლეს ვაღიარებდი და ვამბობდი: „დიახ, ხანდახან მაქვს ეჭვები“. მას
შემდეგ დანაშაულოს გრძნობას ვერ ვიცილებ . ჩავიდინე თუ არა უპატიებელი მკრეხელობა,
თუ ბუნებრივია რომ დარწმუნებულს ეჭვები გქონდეს? მე არ ვიცი, ხარ თუ არა მართლა
გასხივოსნებული . მე უბრალოდ ვგრძნობ შენს სილამაზესა და ნდობას.
რწმენას ეშინია ეჭვის, ეშინია იმიტომ, რომ იგი თრგუნავს მას. შენ ყოველთვის შეგეშინდება
იმის, რასაც თრგუნავ, რადგანაც დათრგუნული ყოველთვის შენს შიგნით რჩება, ელოდება
მომენტს, რათა შური იძიოს, და როგორც კი ჩნდება შესაძლებლობა, ფეთქდება შენში. რწმენა,
ამ სიტყვის სრული მნიშვნელობით, ვულკანზე ზის და დღითი დღე ეჭვი უფრო და უფრო
ძლიერდება, იმიტომ რომ ყოველდღე თრგუნავ. ადრე თუ გვიან ეჭვი იმ დონეზე გაიზრდება,
რომ ვეღარ ჩაახშობ , ის რწმენაზე ძლიერი გახდება და დაანგრევს შენს რწმენას.

ნდობას არ არ ეშინია ეჭვის, რადგან ნდობა არ არის ეჭვის წინააღმდეგი. ნდობა იყენებს ეჭვს;
მან იცის, როგორ გამოიყენოს ეჭვში არსებული ენერგია. ამაშია განსხვავება რწმენასა და ნდობას
შორის. რწმენა ყალბია, იგი ფსევდო-რელიგიასა და პირფერობას ჰბადებს. ნდობაში
განსაკუთრებული ნატიფი სილამაზე და ჭეშმარიტებაა. იგი იბადება ეჭვის მეშვეობით; იყენებს
ეჭვს, როგორც სასუქს, მის ტრანსფორმაციას ახდენს. ეჭვი მეგობარია, ეჭვი - არაა მტერი.

და სანამ შენი ნდობა არ გაივლის მრავალ ეჭვს, იგი უძლური რჩება. საიდან აიღებს ძალას?
საიდან აიღებს ინტეგრაციას? თუ არაფერი იწვევს, იგი სუსტი რჩება.

ეჭვი გამოწვევაა. თუ შენს ნდობას შეუძლია გამოწვევის მიღება,შეძლებს დაუმეგობრდეს ეჭვს

და იგი გაიზრდება მისი მეშვეობით. მაშინ შენ აღარ იქნები გახლეჩილი ადამიანი, რომელსაც
მხოლოდ ზედაპირულად სჯერა, გულის სიღრმეში კი ეჭვები აქვს; მაშინ შენში იქნება რაღაც
მთლიანობა, განუყოფელი და არაორმაგი . სწორედ ამ განუყოფელობას, არაორმაგობას
უწოდებენ ძველ რელიგიებში „სულს“.

ადამიანი სულამდე ეჭვებით მიდის და არა რწმენით. რწმენა მხოლოდ ნიღაბია ნამდვილი
სახის დასამალად. ნდობა ტრანსფორმაციას ახდენს: შენ შიგნიდან ივსები სინათლით. და
რადგანაც ეჭვს იყენებ როგორც გამოწვევას, როგორც შესაძლებლობას ზრდისთვის, დათრგუნვა
აღარ ხდება. ეჭვი თანდათანობით ქრება, რადგანაც მისი ენერგია ნდობის მიერ შთაინთქმება.

სინამდვილეში, ეჭვი სხვა არაფერია, თუ არა მზარდი ნდობა. ეჭვი - ესაა ნდობა, რომელიც
იბადება. ყოველთვის აღიქვით ეჭვი სწორედ ასე - დაბადებადი ნდობა. ეჭვი - ესაა როცა
კითხვას სვამ, ხოლო ნდობა ისაა, როცა პასუხს იღებ. ეჭვი კითხვაა, ხოლო ნდობა - პასუხი.
პასუხი არაა კითხვის წინააღმდეგი - შეუძლებელია პასუხის მიღება, თუ კითხვა არაა. სწორედ
კითხვა იძლევა პასუხის მიღების შესაძლებლობას.

გთხოვ, ჩემს გვერდით მოიშორე დანაშაულის გრძნობა. მე კატეგორიულად ვეწინააღმდეგები

დანაშაულის გრძნობის. ეს აბსოლუტურად უსარგებლოა. მღვდლები, პოლიტიკოსები და
მორალისტები მას მრავალი საუკუნის განმავლობაში იყენებდნენ. დანაშაულის გრძნობა - ეს
სტრატეგიაა; სტრატეგია, რომელიც ადამიანების გამოყენების საშუალებას იძლევა: აიძულეთ
მათ, თავი დამნაშავედ იგრძნონ. თუ ეს გამოგივათ, ისინი თქვენი მონები გახდებიან, რადგანაც
არ იქნებიან მთლიანები, ისინი შიგნით გაორებულნი იქნებიან . დანაშაულის გრძნობით ისინი
ვერასოდეს მიიღებენ საკუთარ თავს, მეტიც, ყოველთვის განიკითხავენ საკუთარ თავს.
დანაშაულის გრძნობით ისინი მზად იქნებიან ყველაფერი დაიჯერონ, ყველაფერს გააკეთებენ
მხოლოდ იმისთვის, რომ ეს გრძნობა მოიშორონ. ყველანაირ სისულელეს, ყველანაირ უაზრო
რიტუალს ჩაატარებენ მხოლოდ იმისთვის, რომ დანაშაულის გრძნობისგან განთავისუფლდნენ.

მრავალი ასწლეულის განმავლობაში მღვდელი გაიძულებდათ, რომ თავი დამნაშავედ

გეგრძნოთ. ყველა ე.წ. რელიგია თქვენს დანაშაულის გრძნობაზეა აგებული და არა ღმერთის
არსებობაზე. მათ არანაირი კავშირი არ აქვთ ღმერთთან, და ღმერთს არანაირი კავშირი არ აქვთ
მათთან, ისინი თქვენი დანაშაულის გრძნობით ცხოვრობენ. შენ გეშინია; შენ იცი, რომ არ ხარ
უზადო, ამიტომ გიწევს მიმართო იმას, ვინც უზადოა. შენ იცი, რომ არ ხარ ღირსი, ამიტომ
გიწევს თაყვანი სცე, ემსახურო მათ, ვინც ღირსია. შენ იცი, რომ არ შეგიძლია ენდო საკუთარ
თავს, იმიტომ რომ გაორებული ხარ შიგნით.

მხოლოდ არაგაორებულ ადამიანს შეუძლია ენდოს საკუთარ თავს, საკუთარ გრძნობებსა და

ინტუიციას. შენ ყოველთვის კანკალებ შიგნით, გჭირდება ვიღაც, ვისაც დაეყრდნობი. მაგრამ
თუ ვინმეს ეყრდნობი, თუკი დამოკიდებული ხდები ვინმეზე, მაშინ ბავშვად რჩები, არ
იზრდები. შენი ფსიქიკური ასაკი ბავშვის დონეზე რჩება. ვერასოდეს მიაღწევ სიმწიფეს,
ვერასოდეს გახდები დამოუკიდებელი. მღვდელს არ უნდა, რომ დამოუკიდებელი გახდე.
გახდი დამოუკიდებელი, და ის შენ დაგკარგავს; იყავი დამოკიდებული, და ამით
უზრუნველჰყოფ მის ბიზნესს.

მე კატეგორიულად ვეწინააღმდეგები ნებისმიერი სახის დანაშაულის გრძნობას. ყოველთვის

გახსოვდეს: თუ აქ თავს დამნაშავედ გრძნობ , ეს მხოლოდ შენგან მოდის. ეს ნიშნავს, რომ
სკუთარ თავში ჯერ კიდევ ატარებ მშობლებისა და მღვდლების ხმას, რომ ჯერ კიდევ ვერ
გამიგე. მე მინდა, რომ სრულიად თავისუფალი იყო დანაშაულის გრძნობისგან. როგორც კი
თავისუფლდები დანაშაულის გრძნობისგან, შენ ხდები რელიგიური ადამიანი. ესაა რელიგიური
ადაიანის ჩემეული განსაზღვრება. .

გამოიყენე ეჭვი, - ეჭვი მშვენიერია, - რადგანაც ნდობა მხოლოდ ეჭვის მეშვეობით აღწევს
სიმწიფეს. როგორ შეიძლება სხვაგვარად? იგი ნამდვილად მშვენიერია - მხოლოდ ეჭვის
მეშვეობით ხდება ნდობა ძლიერი, მხოლოდ ეჭვის წყალობით იფურჩქნება ნდობა. სწორედ ეჭის
ბნელ ღამეში იბადება ნდობის ოქროსფერი განთიადი. ბნელი ღამე არაა განთიადის
წინააღმდეგობა, განთიადი იბადება ბნელი ღამის წიაღში; სწორედ ბნელი ღამე ამზადებს
განთიადის დადგომას.

მიიღე ეჭვი და ნდობა, როგორც ურთიერთშემავსებელი ნაწილები - როგორც ქალი და მამაკაცი;

როგორც დღე და ღამე; როგორც ზამთარი და ზაფხული; როგორც სიცოცხლე და სიკვდილი. ეს
წყვილები ურთიერთშემავსებელ ნაწილებად აღიქვი და არა , როგორც
ურთიერთსაწინააღმდეგო. თუკი ერთი შეხედვით გეჩვენება, რომ ისინი
ურთიერთსაწინააღმდეგონი არიან, სიღრმეში ისინი მეგობრებად რჩებიან და ერთმანეთს
ეხმარებიან.

წარმოიდგინე ადამიანი, რომელსაც ნდობა არ გააჩნია: მას ეჭვებიც არ ექნება, იმიტომ რომ
არაფერი აქვს დასაეჭვებელი. ადამიანი, რომელსაც საერთოდ არა აქვს ნდობა - როგორ უნდა
დაეჭვდეს? რაში? მხოლოდ ნდობის ადამიანს შეუძლია დაეჭვება. შენ ეჭვი გაქვს, იმიტომ რომ
ენდობი. შენი ეჭვი ამტკიცებს შენს ნდობას, და არა პირიქით. როგორ უნდა ჰქონდეს ნდობა
ადამიანს, რომელსაც ეჭვი არაფერში ეპარება? თუ მან ეჭვი არ იცის, როგორ შეძლებს ნდობას?
ნდობა - იმავე ენერგიის უმაღლესი გამოვლინებაა; ეჭვი - ეს დაბალი საფეხურია, ხოლო ნდობა
- მაღალი საფეხური ერთი და იგივე კიბისა. გამოიყენე ეჭვი. გამოიყენე იგი სიხარულით.

დანაშაულის გრძნობა საჭირო არაა. სრულიად ნორმალური და ბუნებრივია იგრძნო ხანდახან

ეჭვი ჩემთან მიმართებაში და იმ ყველაფერთან მიმართებაში, რაც აქ ხდება. ეს ბუნებრივია.
არანორმალურია, რომ არ დაეჭვდე. მაგრამ გახსოვდეს, რომ ნდობამდე უნდა მიხვიდე:
გამოიყენე ეჭვი, მაგრამ არ დაგავიწყდეს მიზანი, არ დაგავიწყდეს კიბის უმაღლესი საფეხური.
მაშინაც კი, თუ დაბალ საფეხურზე დგახარ, უყურე მაღალს, - შენ იქ უნდა ახვიდე.
სინამდვილეში, თავად ეჭვი გიბიძგებს ზემოთკენ, რადგანაც ეჭვი ქმნის დაძაბულობას.

შეგიმჩნევია, რომ როდესაც ეჭვებში ხარ, დაძაბულობას გრძნობ? ნუ მოახდენ ამ დაძაბულობის

ინტერპრეტაციას, ნუ აღიქვამ მას დანაშაულის გრძნობად. დიახ, შენ მართლაც გრძნობ
დაძაბულობას, რადგანაც ფეხქვეშ მიწა გეცლება. ეჭვი ნიშნავს, რომ დაბნეული და გაორებული
ხარ, რომ ჯერ კიდევ არ ხარ ერთი მთლიანი, - მაშ, როგორ იგრძნობ თავს მოდუნებულად? შენ
ისე ხარ, როგორც ბრბო, შენ არ ხარ ერთი ადამიანი, შენ ბევრი ხარ ერთდროულად - როგორ
შეგიძლია თავი მოდუნებულად იგრძნო? შენს შიგნით ბრძოლაა : ერთი ნაწილი ერთ მხარეს
გექაჩება, მეორე კი - სხვა მხარეს. როგორ გაიზრდები, როცა ერთდროულად სხვა და სხვა
მხარეს გექაჩებიან? რა თქმა უნდა , შენ გრძნობ დაძაბულობას, შფოთვასა და მღელვარებას.

არავის შეუძლია იცხოვროს ეჭვებით და ეჭვებში. ეჭვები ნდობისკენ გიბიძგებენ. ეჭვი ამბობს:
„წადი და იპოვნე ის ადგილი, სადაც შეძლებ მოეშვა, სადაც შეძლებ ერთი მთლიანი იყო“. ეჭვი -
თქვენი მეგობარია. იგი უბრალოდ ამბობს: „შენ ჯერ კიდევ ვერ იპოვნე შენი სახლი. წადი,
მოძებნე და იპოვნე“. იგი ჰბადებს ძიებისა და კვლევის მოთხოვნილებას.

როდესაც ეჭვს ისე აღიქვამ , როგორც მეგობარს, ის ზრდის ნდობის შესაძლებლობას,

დანაშაულის გრძნობა მაშინვე გშორდება, და უდიდესი სიხარული ჩნდება . მაშინაც კი თუ
ეჭვობ, სიხარულით ეჭვობ, გაცნობიერებულად ეჭვობ, შენ იყენებ ეჭვს, რათა იპოვო ნდობა. ეს
აბსოლუტურად ნორმალურია.

შენ ამბობ: „მე არ ვიცი, მართლა ხარ თუ არა გასხივოსნებული“. როგორ შეგიძლია ეს იცოდე?
შეუძლებელია ეს იცოდე , სანამ თავად არ გასხივოსნდები. როგორ გაიგებ რა დამემართა, თუ ეს
თავად არ დაგემართება? ასე რომ ეს აბსოლუტურად ნორმალურია, რომ ხანდახან არ მენდობი.
რა სასწაულია, რომ ხანდახან მაინც მენდობი: ეს რამდენიმე წამი საკმარისია. ნუ იღელვებ -
ნდობას ასეთი უსაზღვრო ძალა აქვს. ნდობა სინათლეს ჰგავს, ეჭვი კი სიბნელეს. ნდობის
პატარა სანთელი საკმარისია, რომ გაანადგურო უკუნი სიბნელე.

სიბნელეს არ შეუძლია თქვას: „მე იმდენი ხანია აქ ვცხოვრობ, არ შემიძლია ასე უბრალოდ
წავიდე. არ შემიძლია წავიდე რაღაც პატარა სანთლის გამო“. ყველაზე პატარა სანთელიც კი
უფრო ძლიერია, ვიდრე ასწლეულების, ათასწლეულების სიბნელე. როცა სინათლე ჩნდება
სიბნელეს წასვლა უწევს.

ნდობის ეს რამდენიმე წამი - იშვიათი და ხანმოკლე, არ იდარდო ამაზე - საკმარისია, რომ

თანდათან დაანგრიოს ყველა შენი ეჭვი. სიტყვაში „დანგრევა“ მე ვგულისხმობ ენერგიის
გამონთავისუფლებას, რომელიც ეჭვშია დამალული. უბრალოდ იმ გარსის დაშლით, რომელსაც
„ეჭვი“ ეწოდება. შენ შიგნით აღმოაჩენ ნდობის სუფთა ენერგიას . როგორც კი ეს ენერგია
გამოთავისუფლდება, შენთან უფრო და უფრო მეტი ნდობა მოდის.

შენ ამბობ: „მე არ ვიცი, მართლა ხარ თუ არა გასხივოსნებული“. თუ შენ დაიჯერებ, შეწყვეტ
ძიებას. მორწმუნე არასოდეს ეძებს. მან უკვე ირწმუნა. მილიონობით ადამიანი ლოცულობს
მეჩეთებში, ეკლესიებსა და ტაძრებში, მაგრამ მათი ლოცვა რწმენიდან მომდინარეობს. სწორედ
ამიტომ, ისინი არარელიგიური რჩებიან: არ ეძებენ ღმერთს. მათ უკვე აქვთ რწმენა აქვთ . მათი
რწმენა სუსტია, მათ არ უბრძოლიათ მისთვის, არ დაუმსახურებიათ.

შენ უნდა იბრძოლო, უნდა დაიმსახურო. ცხოვრებაში უფასოდ არაფერი გვეძლევა ,

ყველაფრისთვის უნდა გადავიხადოთ. ადამიანები ფიქრობენ, რომ უბრალოდ ტაძარში მისვლა
საკმარისია? ეს უდიდესი სიბრიყვეა, ისინი დროს კარგავენ. მათი ლოცვა მხოლოდ ილუზიაა.

ჭეშმარიტად რელიგიურ ადამიანს არ შეუძლია ირწმუნოს, იგი ეძებს. რადგან რწმენა არ გააჩნია,
ეჭვებშია, ხოლო როცა ეჭვებში ხარ, მშვიდად არ ხარ. უნდა ეძებო და აუცილებლად იპოვო.
ეჭვები გამუდმებით ფლეთენ შენს არსს, გამუდმებით გიბიძგებენ: „წადი, მოძებნე და იპოვნე;
არ გაჩერდე, სანამ არ იპოვნი“.

კარგია, რომ არ გჯერა. მხოლოდ გახსოვდეს, რომ არაა საჭირო - გჯეროდეს, და არაა საჭირო
რომ უარყო. მაგრამ შენ არ უარყოფ და ეს მახარებს.

შენ ამბობ: „მე უბრალოდ ვგრძნობ შენს სილამაზესა და ნდობას“.

მეტი არაფერია საჭირო. ეს საკმარისია, საკმარისზე მეტიცაა. ეს გახდება შენი ნავი მეორე
ნაპირისკენ - თუ გრძნობ ჩემს სიყვარულს, თუ გრძნობ ჩემს ნდობას თქვენდამი, თუ გრძნობ
ჩემს იმედს თქვენს მიმართ, თუ ხედავ, რომ რაღაც ლამაზი ხდება, - და არც გესმოდეს,
სახელდობრ რა ხდება. შენ განსაზღვრებას ვერ უძებნი ამას, ვერანაირად ვერ ხსნი, მაგრამ
თუკი გრძნობ, რომ ეს რაღაც მიღმიერია... სწორედ ესაა სილამაზე. სილამაზე ყოველთვის
მიღმიერისგან მოდის.

როცა ვარდს ხედავ და ამბობ: „რა ლამაზი ყვავილია!“ - რისი თქმა გინდა ამით? გინდა თქვა,
რომ დაინახე რაღაც მიღმიერი და შენთვის უხილავი უეცრად ხილული გახდა. შენ არ
შეგიძლია ამის დამტკიცება. თუკი ის, ვინც შენს გვერდით დგას, ვერაფერ ლამაზს ვერ ამჩნევს,
ვერაფერს დაუმტკიცებ , ეს შეუძლებელია. უბრალოდ მხრებს აიჩეჩავ. უბრალოდ იტყვი: „რა
გაეწყობა,

შენ ვერ ხედავ, მე ვხედავ, სულ ესაა“.

მეცნიერს ვერ სთხოვ, რომ ვარდი ნაწილებად დაშალოს და გაარკვიოს, შეიცავს თუ არა იგი
სილამაზეს, - იგი მას არ შეიცავს. სილამაზე ვარდში არაა. სილამაზე მიღმიერიდან მოდის. ის
უბრალოდ ვარდზე ცეკვავს ისინი, ვისაც თვალები აქვთ, დაინახავენ, ხოლო ვისაც არ აქვთ ვერ
დაინახავენ. შეგიძლია ვარდი ქიმიკოსთან მიიტანო - ის გახსნის მას, იპოვნის ყველაფერს, რაც
მასშია, - მაგრამ სილამაზე არაა ვარდში. ვარდი შესაძლებლობაა იმისთვის, რომ სილამაზემ
მიღმიერიდან დაშვება. ვარდი უბრალოდ სცენაა, რომელზეც სილამაზეს შეუძლია ცეკვა. ვარდი
უბრალოდ სცენაა, რომელზეც პიესის გათამაშებაა შესაძლებელი, მაგრამ ის თავად ვერ იქნება
პიესა. შენ შეგიძლია აიღო ვარდი და დაშალო იგი, დაანაწევრო, გამოიკვლიო მისი
შემადგენელი ნაწილები, მაგრამ სილამაზე არაა მისი შემადგენელი ნაწილი, თუმცა ვარდის
გარეშე სილამაზე ვერ დაეშვება.

ეს დილით მზის ამოსვლას ჰგავს, როცა მისი სხივები ლოტოსის ტბაში თამაშობენ. თქვენ ვერ
ხედავთ თავად სხივებს. ეს შეუძლებელია. სწორედ ამაზეა საუბარი „ოქროსყვავილის
საიდუმლოში“: არსი და სიცოცხლე უხილავია; ყველაფერი, რისი დანახვაც შეგიძლიათ,
მხოლოდ მათი გამოვლინებაა.
ოდესმე გინახავს სინათლე, როგორც ასეთი? არა, არ გინახავს. თუ ფიქრობ, რომ გინახავს,
უბრალოდ არასოდეს დაფიქრებულხარ ამაზე. შენ გინახავს განათებული ობიექტები და არა
თავად სინათლე. გინახავს განათებული ტბა, განათებული ლოტოსი, ქალის, მამაკაცის ან
ბავშვის განათებული სახე. გინახავს განათებული მსოფლიო, მაგრამ თავად სინათლე გინახავს?
თუ არ არის რაიმე, რაზეც შეუძლია სინათლეს გამოვლინდეს, შენ ვერ შეძლებ მის დანახვას.

აი , ამიტომაც, როდესაც კოსმონავტები დედამიწას შორდებიან, ხედავენ, რომ კოსმოსში ცა

ბნელია, აბსოლუტურად ბნელი დღისითაც კი, - იმიტომ რომ შეუძლებელია სინათლის დანახვა
თავისთავად, იქ კი არაფერია, რაზეც შეუძლია გამოვლინდეს. ამ მიზეზით კოსმოსში
უკიდეგანო ზეცა ბნელია. შენ ხედავ, როგორ კაშკაშებენ ვარსკვლავები, იმიტომ რომ ისინი
სინათლეს ირეკლავენ, მაგრამ ვარკსვლავების ირგვლივ სიბნელეა, იმიტომ, რომ არაფერია,
რასაც შეუძლია მათი შუქის არეკვლა. და შენ მაშინ ხედავ სინათლეს, თუკი მას რაიმე
ირეკლავს.

შეუძლებელია დავინახოთ გასხივოსნება, შესაძლებელია მხოლოდ მისი გამოვლინების დანახვა.

შენ არ შეგიძლია დაინახო, რა შემემთხვა, მაგრამ ხედავ, რომ რაღაც მოხდა. დავარქვათ ამას
უბრალოდ X. რაღაც მისტიური მოხდა. რაც უფრო მეტად მგრძნობ, მით უფრო მეტად
აცნობიერებ ამას, და რაც უფრო მეტად აცნობიერებ, მით უფრო ეხმიანება ამას რაღაც შენს
შიგნით. მას, რაც მე შემემთხვა, შეუძლია შენშიც ჩართოს პროცესი. გახსოვდეს: ეს ვერ გახდება
შენი გასხივოსნების მიზეზი, შენი გასხივოსნება ვერ გახდება ჩემი გასხივოსნების შედეგი.
ოსტატსა და მოსწავლეს შორის არ არის მიზეზ-შედეგობრივი ურთიერთობები. ეს
ურთიერთობები სრულიად სხვა სახისაა.

მხოლოდ ამ საუკუნეში კარლ გუსტავ იუნგმა შეძლო ამ განსაკუთრებული ურთიერთობების

საიდუმლოში შეღწევა. მან ამას დაარქვა „სინქრონულობა“. მიზეზი და შედეგი - ეს
მეცნიერული მიდგომაა, სინქრონულობა პოეტურია. სინქრონულობა ნიშნავს, რომ თუკი
სადღაც რაღაც მოხდა და შენ მიმღები და გახსნილი ხდები ამის მიმართ, რაღაც შენში ეხმიანება
ამ მოვლენას. მაგრამ ის, რაც სადღაც მოხდა, არაა მიზეზი იმისა, რაც შენში ხდება.

როდესაც ვიღაც იწყებს მშვენიერი მუსიკის დაკვრას და შენ გიჩნდება ცეკვის გადაულახავი
სურვილი: ეს სურვილი არ იყო მუსიკის შედეგი, იგი მის პარალელურად გაჩნდა. რაღაცას
ღრმად ეძინა შენში - ცეკვის სურვილს - და მას მუსიკა შეეხო. მუსიკას არ შეუქმნია იგი, არამედ
გამოაღვიძა, პროვოცირება მოახდინა. სწორედ ესაა სინქრონულობა. ეს რომ მიზეზ-
შედეგობრივი ყოფილიყო, ყველას შეემთხვეოდა.

მაგალითად, ახლა აქ ჩემთან ერთად სამი ათასი სანიასინია. მე თქვენდამი ყველასადმი

გახსნილი ვარ, მაგრამ ყოველი თქვენგანი არაა ჩემდამი გახსნილი, და თუ გახსნილი ხართ,
სხვადასხვა ხარისხით. არსებობს განსხვავება ხარისხსა და , რაოდენობაში. მე რომ შემეძლოს
თქვენი გასხივოსნების მიზეზი ვიყო, მაშინ სამი ათასივე გასხივოსნდებოდა. მაგრამ მე ვერ
ვიქნები მიზეზი, მე შემიძლია მხოლოდ კატალიზატორი ვიყო. ამისთვის უნდა გაიხსნათ
ჩემდამი. ცეცხლი წვავს ხეს მიუხედავად იმისა, გახსნილია ხე მისადმი თუ არა, ეს მიზეზ-
შედეგობრივია. წყალი ას გრადუსზე ორთქლდება, მიუხედავად იმისა, გახსნილია წყალი
გაცხელებისადმი თუ არა.

მიზეზი და შედეგი - ეს ბრმა და მატერიალისტური დამოკიდებულებებია, ესაა ურთიერთობ

მატერიასა და მატერიას შორის. სინქრონულობა - არამატერიალური ურთიერთობაა; ესა
სულიერი, პოეტური ურთიერთობა, სასიყვარულო რომანი. თუ თქვენ იხსნებით ჩემდამი,
რაღაც იწყებს თქვენში ცვლილებას. და გახსოვდეთ: მე არ ვარ ამის მიზეზი. მადლობის
გადახდაც კი არ ღირს ჩემთვის - მე არ ვარ მიზეზი. თუ ვინმეშია მიზეზი, ეს თქვენ ხართ, -
თქვენ გაიხსენით ჩემდამი. ამას ვერ შევძლებდი თქვენს გარეშე. სინამდვილეში მე საერთოდ
არაფერს არ ვაკეთებ. ყველაფერი რაც საჭიროა, ეს მხოლოდ მე და თქვენი აქ ყოფნაა, მაშინ
რაღაც მოხდება. და ამასთან არავინ არაფერს არ აკეთებს - მე არაფერს არ ვაკეთებ, და თქვენც
არაფერს არ აკეთებთ. უბრალოდ მე გახსნილი ვარ და თქვენც გახსნილი ხართ. და ეს ორი
ენერგია სასიყვარულო ურთიერთობაში შედის ერთმანეთთან, ერთად იწყებს ცეკვას.

ასე რომ , არ იდარდო იმაზე, რომ დარწმუნებული არ ხარ ჩემს გასხივოსნებულობაში. შენ
ამბობ: მე უბრალოდ ვგრძნობ შენს სილამაზეს და ნდობას“. ეს საკმარისია. როცა ეს შენც
დაგემართება, მაშინ დარწმუნებული იქნები. იმისთვის, რომ ბუდა იცნო, ბუდა უნდა გახდე,
იმისთვის, რომ ქრისტე იცნო, ქრისტე უნდა გახდე.

მეორე კითხვა:
უკანასკნელ რამდენიმე კვირაში, როცა აღმავსო მადლიერების გრძნობამ სიცოცხლის
იდუმალებისა და სასწაულისადმი, უეცრად მიჩნდებოდა ხოლმე შეგრძნება, რომ გარეგნული
უფრო და უფრო მიახლოვდება, შემდეგ კი ჩემს თვალებში აღწევს, და მაშინ ვგრძნობ, რომ
თითქოს ბრტყელ ეკრანს ვუყურებ, პირდაპირ ჩემი თვალების წინ. მეჩვენება, რომ არაფერი
არსებობს ჩემს გარდა, და ისეთი მარტოსული ვარ. მაგრამ შემდეგ სცენაზე ჩნდებიან
ადამიანები, ისინი მეკონტაქტებიან, და გაურკვევლობა მიპყრობს. და შენ როგორ? შენც ამ
სურათის ნაწილად მეჩვენები.
და თუმცა ეს მხოლოდ რამდენიმე წამით გრძელდება, ღრმა შეშფოთება მიპყრობს, როცა ეს
ხდება. იქნებ ეს ჩემი ჭკუის თამაშებია? ნუთუ შემიძლია მართლა ასეთი მარტოსული ვიყო?
ადამიანი მარტოა. მარტოობა სრულყოფილია, მაგრამ მარტოობა და მარტოსულობა არ არის
ერთი და იგივე. მარტოსულობა სულ სხვაა. სწორედ აქ იწყება არასწორი გაგება, და სწორედ
ამას მიყავხარ შეშფოთებამდე. მარტოსულობა ნიშნავს, რომ ვიღაც გაკლია. მარტოსულობა
ნეგატიური მდგომარეობაა. ეს ნიშნავს, რომ სიცარიელეს გრძნობ, რომ სხვას ეძებ: სხვაზე ხარ
დამოკიდებული, ის სხვა კი გვერდით არ არის. და რადგან არ არის, უზარმაზარ სიცარიელეს
გრძნობ, და ეს სიცარიელე ნეგატიურია. ეძებ სხვას და არ შეგიძლია მისი პოვნა, და მაშინ
ყველაფერი გაქრობას იწყებს. და როცა გაქრობას იწყებს, აღმოჩნდება: ჭეშმარიტი პრობლემა
იმაშია, რომ არ შეგიძლია საკუთარი თავის შენარჩუნება.
როცა ყველაფერი ქრება, შენც გაქრობა გიწევს , რადგანაც სხვებზე ხარ დამოკიდებული,
სხვების ანარეკლი ხარ. შენი სახე მხოლოდ სხვა ადამიანების თვალებში გინახავს, ისინი
წარმოადგენდნენ შენთვის სარკეს . როცა სარკეები აღარაა, ჩნდება კითხვა : ვინ ვარ მე?
ყველაფერი გაქრა, რა ვუყო ახლა მარტოსულობას? შენც გაქრობას იწყებ , და ეს ჰბადებს
უზარმაზარ შიშს, შიშსს სიკვდილისას.

ეგო კვდომას იწყებს და ამიტომ ეძებს ვინმეს, რომ მოეჭიდოს და შეინარჩუნოს საკუთარი თავი.
სწორედ ამიტომ შედიხარ კვლავ ადამინებთან კონტაქტში . სიკვდილის შიშის გამო ცდილობ
სხვებზე გადაიტანო ყურადღება. და აუცილებლად ჩნდება დიდი გაურკვევლობა, რადგანაც
შენი ჭეშმარიტი არსი ღრმა სიცარიელისკენ მოძრაობდა. მაგრამ შეგეშინდა და თავი დაიხსენი.
წინააღმდეგობა შექმენი ენერგიაში: ენერგია შიგნითკენ მოძრაობდა, შენ კი გარეთ გამოიქეცი.
აქედან ჩნდება გაურკვევლობაც.

მაგრამ მარტოობა სრულყოფილია. და როდესაც ვამბობ, რომ მარტოობა სრულყოფილია,

ვგულისხმობ, რომ არსებობს ერთი მთლიანი, არ არსებობს მრავალი. შენ არ ხარ
განცალკევებული არსებობისგან. არავინ არაა განცალკევებული არავისგან , ყოფიერება
ერთიანია. სწორედ ეს წარმოდგენა განცალკევებულობის შესახებ წარმოშობს ყველა შენს
უბედურებას, თავად ეს იდეა, რომ: „მე კუნძული ვარ“, ჯოჯოხეთს ქმნის. არავინ წარმოადგენს
კუნძულს, ჩვენ ერთ კონტინენტს ვეკუთვნით, ჩვენ ყველანი არსებობის ამ ოკეანის ნაწილები
ვართ. წარსული, აწმყო, მომავალი, ყველა მიმართულებით და ყველა განზომილებაში
ერთიანია. სინამდვილეში სიტყვა „მარტოსული“ ნიშნავს „ერთიანს“ - სწორედ ესაა მარტოობა.
მარტო მყოფი ერთიანს ნიშნავს .

მაგრამ ამისთვის საჭიროა ბევრად უფრო ღრმად შეხვიდე ამ სიცარიელეში. თავიდან ეს

სიცარიელე ნეგატიური გეჩვენება; იგი ნეგატიურია ზედაპირზე, ყველაზე გარე შრეში. თუ
უფრო ღრმად შეხვალ, პოზიტიურ სიცარიელეს აღმოაჩენ. სწორედ ამ პოზიტიურ სიცარიელეს
უწოდებს ბუდა - ნირვანას, გასხივოსნებას, შუნიას. როცა სიღრმეში შედიხარ და გარე შრეს
გაივლი - უეცრად სინათლეს ხედავ, ღამე გადის. მაშინ გრძნობ სხვა სახის მარტოობას, და მაშინ
ხვდები განსხვავებას მარტოობასა და მარტოსულობას შორის. მარტოსულობაში შენ ეძებ სხვას,
ხოლო მარტოობაში სხვა ქრება, და მასთან ერთად ქრება ეგო. ახლა არავინაა შიგნით და
არავინაა გარეთ. ყველაფერი ერთიანია.

ამ ერთიანობას, ამ აბსოლუტურ მთლიანობას ნეტარება მოაქვს. მაშინ აღარ არის შიში, ის ვეღარ
იქნება, რადგანაც თუ სიკვდილი არ იქნება, საიდან უნდა გაჩნდეს მისი შიში? სიკვდილი უკვე
მოხდა; ის, რასაც შეეძო მომკვდარიყო, უკვე მოკვდა. ახლა შენ უკვდავი ხარ, შენ იპოვნე
უკვდავების ელექსირი. სწორედ ამ ელექსირზე, ამ ნექტარზე ვისაუბრებთ კვლავ და კვლავ
„ოქროსფერი ყვავილის საიდუმლო“-ს სუტრებში. სწორედ ესაა ნექტარი - ამრიტა. ესაა
ელექსირი, ფილოსოფიური ქვა. თუკი თუნდაც ერთხელ იგემე იგი, სიკვდილი ქრება, დრო
ქრება, ყველა საზღვარი ქრება. მაშინ ხეს ხედავ, როგორც საკუთარი თავის გაგრძელებას;
ღრუბელს, როგორც საკუთარი თავის გაგრძელებას, ან საკუთარ თავს, როგორც ხის
გაგრძელებას. მაშინ ცენტრი ერთდროულად ყველგანაა და არსად. „მე“ უკვე აღარ არსებობს.
თავად ეს სიტყვა მნიშვნელობას კარგავს.

ერთხელ ქრისტიანმა მისიონერმა ძენის ოსტატს ჰკითხა:

-ნუთუ ღმერთთან შერწმა არაა ადამიანის სიცოცხლის აზრი??

- ადამიანის სიცოცხლის აზრი არაა ღმერთთან შერწყმა, რადგანაც არასოდეს ყოფილა არანაირი
განცალკევება. ყველაფერი რაც საჭიროა , ესაა გაბრწყინება, რომელიც ამის დანახვის
საშუალებას გვაძლევს, - უპასუხა ძენის ოსტატმა.

დაოს, ძენის, ტანტრას მიდგომა გაცილებით უფრო ღრმაა, ვიდრე ე.წ. მასობრივი რელიგიების
მიდგომა. ქრისტიანობა მსჯელობს ღმერთთან შეერთების ტერმინებით, ძენის ოსტატის გაგება
კი გაცილებით უფრო ღრმა და ჭეშმარიტია. იგი ამბობს: „სად ხედავთ დაყოფას? როდის მოხდა
იგი? ეს არასოდეს მომხდარა, თქვენ უბრალოდ გესიზმრებათ, რომ განცალკევებული ხართ.
გაიღვიძეთ! არ არსებობს არანაირი შეერთება, თქვენ ყოველთვის ერთიანი იყავით
ყოფიერებასთან. განცალკევება არ ყოფილა არც ერთი წამით, განცალკევება შეუძლებელია“.

შენ უახლოვდები ძალიან მნიშვნელოვან გაგებას. თუ არ შეგეშინდება და არ გაექცევი ამ

განცდას, უეცარ გასხივოსნებამდე მიხვალ, როცა ნათლად დაინახავ, რომ ყველაფერი ერთიანია.

მაგრამ შიში ყოველთვის მოდის. ეს არ არის ახალი. ყოველ მაძიებელს უწევს ამის გავლა. და ეს
შიში იმდენად დიდია, რომ შენ მანამდე გარბიხარ, სანამ მასზე გაიფიქრებ. ეს იმდენად
გაშინებს, რომ გაფიქრებასაც კი ვერ ასწრებ, თუ რა გააკეთო. თუ ცეცხლმოკიდებულ სახლში
აღმოჩნდები, არც კი დაფიქრდები: „გავიქცე თუ არა?“ ვარიანტებიც კი არ გრჩება, უბრალოდ
დაუფიქრებლად გარბიხარ სახლიდან. საფიქრალი დრო არ გაქვს. მოგვიანებით, როცა საფრთხე
ჩაივლის, შეგიძლია იფიქრო, მშვიდად იმსჯელო, მაგრამ როცა ცეცხლმოკიდებულ სახლში ხარ,
როგორ შეგიძლია მსჯელობა? აუცილებელია მყისიერი მოქმედება, ფიქრი კი არასოდეს არაა
მყისიერი. ამაშია მთელი პრობლემა.

როცა თავს მარტოსულად გრძნობ, თავდაპირველად ეს მარტოსულობაა, რადგანაც ყოველთვის

სხვაზე ფიქრებით ცხოვრობდი. ეს ფიქრი მხოლოდ სიზმარია; სხვა არ არსებობს. „მე“ და „შენ“
- ერთიც და მეორეც არარეალურია. მარტინ ჰუბერი ამბობს, რომ უმაღლესი ლოცვა - ეს
დიალოგია „მე“- და „შენ“-ს შორის. სწორედ აქ გაიჭედა??? იუდაიზმი: უმაღლესი ლოცვა - ეს
სულაც არაა დიალოგი, უმაღლესი ლოცვა - ეს მონოლოგია, რადგანაც სხვა არ არსებობს.

ერთი ძენის ოსტატი ყოველ დილას იმით იწყებდა, რომ საკუთარ სახელს ყვიროდა.
წამოიძახებდა და ინტერესდებოდა: „როგორაა საქმეები?“ - შემდეგ კი პასუხობდა: „მშვენივრად,
სერ“.
შეიძლება ვიფიქროთ, რომ ის გიჟია, მაგრამ ეს ლოცვაა. არ არსებობს არც „მე“ და არც „შენ“,
ორივეს ნაცვლად გვიწევს თამაში. ეს თამაშია. ლოცვა თამაშია, თამაში საკუთარ თავთან. მასში
არაა „სხვა“.

მაგრამ იუდაიზმი გაიჭედა იდეაზე „მე“ და „შენ“. აი , რატომ იყვნენ იუდეველები იესოს
წინააღმდეგ - იმიტომ რომ მან განაცხადა, თუმცა არც ისე ხმამაღლა, როგორც ამას ძენის
ოსტატები აკეთებენ... მის შემთხევვაში შეუძლებელი იყო უფრო ხმამაღალი განაცხადის
გაკეთება. მაგრამ მან მაინც თქვა: „მე და მამა ერთნი ვართ“. და ეს საკმარისი აღმოჩნდა ხალხის
გასაცოფებლად. ისინი რისხვისგან შეიშალნენ : „რას ამბობს? ღმერთად აცხადებს საკუთარ
თავს?“

მას ეს არ უთქვამს, ღმერთად არ გამოუცხადებია თავი. იგი უბრალოდ ამბობს, რომ არ

არსებობს ღმერთი, და არ არსებობს მაძიებელი, არსებობს მხოლოდ ერთი მთლიანი. ერთ
სიტუაციაში მას შეგვიძლია დავარქვათ მაძიებელი, მეორე სიტუაციაში - ღმერთი. სწორედ
ამიტომ იგი ამბობს: „მე ერთიანი ვარ მამასთან. თუ შევხედავთ ჩემს სხეულს, მაშინ მე შვილი
ვარ; თუ შევხედავთ ჩემს სულს, მაშინ მამა ვარ. თუ შევხედავთ ჩემს გარსს, მაშინ მე ადამიანი
ვარ, ადამიანის შვილი ვარ; თუ შევხედავთ ჩემს არსს, მაშინ მე ღმერთის შვილი ვარ“.
აი ,რატომ იმეორებს ამას არაერთხელ. ზოგჯერ ამბობს: „მე კაცის ძე ვარ“, ზოგჯერ კი : „მე
ღმერთის ძე ვარ“. ეს წინააღმდეგობრივად გვეჩვენება, მაგრამ ასე არაა.

შენ ამბობ: “უკანასკნელ რამდენიმე კვირაში, როცა აღმავსო მადლიერების გრძნობამ

სიცოცხლის იდუმალებისა და სასწაულისადმი, უეცრად მიჩნდებოდა ხოლმე შეგრძნება, რომ
გარეგნული უფრო და უფრო მიახლოვდება, შემდეგ კი ჩემს თვალებში აღწევს“.

ყველაფერი, რასაც ხედავ, ეს მხოლოდ შენი თვალების პროექციაა. ჯერ არ გინახავს სამყარო
ისეთი, როგორიც სინამდვილეშია. რაც გინახავს, ყველაფერი შენი პროექცია იყო, ამიტომ როცა
შიგნითკენ მოძრაობას იწყებ, ყველაფერი, რის პროექციასაც გარე სამყაროზე ახდენდი, უფრო
და უფრო გიახლოვდება, შემდეგ კი შენს თვალებში ქრება . ეს სამყარო მხოლოდ შენი
თვალების პროექციაა, შენ ვერ ხედავ იმას, რაც სინამდვილეშია, შენ ახდენ შენი ოცნებების
პროექციას სამყაროზე.

მაგალითად, არსებობს ცნობილი ალმასი ,,კოჰინორი’’. ეს მხოლოდ ქვაა, ისეთივე, როგორიც

ნებისმიერი სხვა, მაგრამ ჩვენ მასზე იმხელა ღირებულების პროექცია მოვახდინეთ. მრავალი
ადამიანი დაიღუპა კოჰინორის გამო; ყველა, ვინც მას ფლობდა,კვდებოდა. გააცნობიერეთ, ეს რა
აბსურდია: ეს ქვა მრავალი ადამიანის სიკვდილის მიზეზი აღმოჩნდა მხოლოდ მათი
პროექციის გამო. იგი მსოფლიოში ყველაზე ძვირფას ნივთად ითვლება, მაგრამ თუ ადამიანი
გაქრება დედამიწიდან, მაშინ ის ისეთივე ჩვეულებრივი ქვა არ აღმოჩნდება, როგორც სხვები?
ისევე იდება მიწაზე, როგორც დანარჩენი ქვები. არანაირი განსხვავება არ იქნება.
როგორ ჩნდება განსხვავება? ჩვენი თვალების პროექციით თავად ვხდით ამ ქვას
განსაკუთრებულს. მასზე ჩვენი სურვილების, სიხარბის პროექციას ვახდენთ. თუ იმედიტირებ
კოჰინორზე - უბრალოდ სიჩუმეში დააკვირდები - დადგება მომენტი, როდესაც რაღაც
კოჰინორიდან უფრო და უფრო მოგიახლოვდება, ბოლოს კი გაქრება შენს თვალებში. შემდეგ
გაახელ თვალებს და დაინახავ, რომ კოჰინორი გაქრა: დარჩა რაღაც, რასაც არ იცნობ, ხოლო ის,
რასაც ადრე იცნობდი, გამქრალია.

ეს მშვენიერი განცდაა, ძალიან მნიშნელოვანი; ნუ გაექცევი, უფრო და უფრო ღრმად შედი

მასში. დაე, მთელი სამყარო გაქრეს. დიახ, მეც გავქრები, იმიტომ რომ ჯერ კიდევ არ გინახავს,
რა ვარ სინამდვილეში, ხოლო ის, რაც გინახავს, მხოლოდ შენი პროექციაა. შენი პროექცია
გაქრება, ხოლო როცა ყველა შენი პროექცია გაქრება, სამყაროს ისეთად დაინახავ, როგორიც
სინამდვილეშია, მთელი თავისი სიშიშვლით.

და ეს სასწაულია. მაშინ უმნიშვნელო საგნები, ჩვეულებრივი ქვები ისეთი მშვენიერნი არიან...

კოჰინორის გამო ისინი აღარ არიან შენთვის მშვენიერები, შენ ყველაფრის პროექცია კოჰინორზე
მოახდინე, სიყვარული სხვას არავის დაუტოვე. როცა პროექციები ქრება, და შენ თვალებს
ახელ, ცარიელი თვალებით უყურებ სამყაროს - ყოველგვარი პროექციის გარეშე, უბრალოდ
იმის დანახვით, რაც არის, რაიმე იდეის, დასახელების, იარლიყის, ინტერპრეტაციის გარეშე, და
მაშინ სამყარო სრულიად სხვა აზრს, სხვა მნიშვნელობას იძენს.

„უეცრად მიჩნდებოდა ხოლმე შეგრძნება, რომ გარეგნული უფრო და უფრო მიახლოვდება,

შემდეგ კი ჩემს თვალებში აღწევს, და მაშინ ვგრძნობ, რომ თითქოს ბრტყელ ეკრანს ვუყურებ,
პირდაპირ ჩემი თვალების წინ“.
ეს ძალიან კარგია. ეს კარგის ნიშანია. ეს მეტყველებს იმაზე, რომ ღრმად შედიხარ
მედიტაციაში.

„მეჩვენება, რომ არაფერი არსებობს ჩემს გარდა, და ისეთი მარტოსული ვარ“.

პრობლემა იმაშია, რომ შენ ჯერ კიდევ არსებობ, სწორედ ამიტომ გრძნობ თავს მარტოდ.
მარტოსულობას გრძნობ. როცა „შენ“ ქრება, „მე“ მარტოსულობას გრძნობ. „მე“ მხოლოდ „შენ“-
თან მიმართებაში არსებობს. „მე“ არაა განცალკევებული არსება. მას არ შეუძლია „შენ“-ის
გარეშე იარსებოს, მას აუცილებლად სჭირდება „შენ“. როგორ შეუძლია შეყვარებულს იარსებოს
სიყვარულის ობიექტის გარეშე? როცა არაა ობიექტი, შეყვარებულიც ქრება. სიყვარულის
ობიექტი აუცილებელია. სიყვარული არის ორს შორის ურთიერთობა. ამიტომ „მე“ ორს შორის
ურთიერთობის ნაწილია. და რადგანაც უწინდებურად ცდილობ, როგორღაც შეინარჩუნო „მე“,
აქამდე არ გეყო მამაცობა, რომ გაგეშვა იგი.

ისევე, როგორც მთელი სამყარო გაქრა შენთვის, საშუალება მიეცი „მე“-საც, რომ გაქრეს.
თავიდან შიშს იგრძნობ, ეს სიკვდილივით იქნება - სწორედ ესაა სიკვდილი. მოგეჩვენება, რომ
თავს იკლავ, მოგეჩვენება, რომ... ვინ იცის, სადაც მიდიხარ, დაბრუნდები თუ არა იქიდან?
მოგეჩვენება, რომ უბრალოდ ჭკუიდან იშლები, და გაჩნდება გამყინავი შიში, და ეს შიში უკან
გადმოგაგდებს. და ასე მოხდება ბევრჯერ, კვლავ და კვლავ. თანდათანობით ისწავლი, რომ არ
შეგეშინდეს . საშიში არაფერია. შენ ძალიან ახლოს ხარ განძთან.

სწორედ ასეთ მომენტებშია აუცილებელი ოსტატი, რომ დაგეხმაროს, გვერდში დაგიდგეს,

გაგამხნევოს და გითხრას: „ყველაფერი რიგზეა, შედი სიღრმეში!“

მეც ისევე მომიწია ამის გავლა, როგორც შენ, და შენზე ნაკლებად არ მეშინოდა. შენსავით
ბევრჯერ ვცდილობდი ამისგან გაქცევას. და შენ უფრო გაგიმართლა, იმიტომ ,რომ მე არ მყავდა
მასწავლებელი, ვერავინ მანუგეშებდა, ვერავინ გამამხნევებდა. მე უბრალოდ საკუთარ თავს
ვებრძოდი. არავინ იყო, რომ ეთქვა ჩემთვის, თუ რა მელოდა. სიბნელეში, ხელის ცეცებით
მიწევდა სიარული, და მაინც მივდიოდი - ეს კი სახიფათო იყო, ამას ჭკუიდან გადავყავდი.
მრავალი ადამიანი, რომლებთანაც იმ დღეებში ვურთიერთობდი, უკვე ფიქრობდნენ, რომ
ჭკუიდან შევიშალე. ყველა, ვისაც ვუყვარდი, დარდობდა ჩემს გამო. დარდობდნენ ჩემი
მეგობრები, მასწავლებლები, უნივერსიტეტის პროფესორები , მშობლები, ყველა დარდობდა.
მაგრამ მე ეს უნდა გამევლო. ისეთი ძლიერი იყო შიში, რომ ბევრჯერ დავიხიე უკან. ასე რომ ,
ძალიან კარგად ვიცნობ ამ შიშს.

მაგრამ ერთხელ მაინც მოგიწევს, რომ თვალებში ჩახედო მას და გაიარო ეს ყველაფერი, იმიტომ,
რომ გამუდმებით შეეჩეხები მას და კვლავ გაიქცევი, გაქცევა კი არ გიშველის. გარეთ
ყველაფერი გაქრა, შენ სიღრმეში შედიხარ და ამ შიშს ხვდები - არჩევანი უნდა გააკეთო. გარეთ
ყველაფერმა აზრი დაკარგა. შეგიძლია განაგრძო ცარიელი ჟესტების კეთება, მაგრამ რამდენ ხანს
მოატყუებ საკუთარ თავს? შენ იცი, რომ ეკრანი ცარიელია, და ყველა შენი პროექცია მოკვდა,
შედიხარ სიღრმეში და ხვდები ამ შიშს, შიშის ამ ქარიშხალს. მაგრამ სხვა გამოსავალი არ გაქვს -
უნდა გადალახო ეს, რათა გაიგო, რა ხდება ამ სიკვდილის შემდეგ. რაც უფრო მალე მოიკრებ
სიმამაცეს, მით უკეთესია.

და კვლავაც გეუბნები, რომ შენ უფრო გაგიმართლა, რადგანაც ამის გავლის შემდეგ სრულ
სიცარიელეში ვდგავარ და გიხმობ: „მოდი! ყველანი მოდით! კვლავ და კვლავ მოდით!“ მე
განვაგრძობ შენს მოხმობას, როგორც ქრისტე უხმობდა ლაზარეს საფლავიდან: „ლაზარე,
გამოდი!“ სინამდვილეში, ეს ისტორია არაა ისტორიული ფაქტი. ეს იგავია. იგავი იმაზე,
როგორ ვიმოძრაოთ გარე სამყაროდან შინაგანში.

როცა გარე სამყარო ყველანაირ აზრს კარგავს, იგი საფლავად იქცევა, უდაბნოდ იქცევა. იქ
აღარაფერი იზრდება, აღარაფერი ხარობს, იქ შეუძლებელია ცეკვა და სიმღერა, და შენ ცხოვრობ
ცარიელი მოძრაობებით, ცარიელი ჟესტებით.

მაგრამ ოსტატი იმყოფება იმ სივრცეში, სადაც გეშინია შესვლა, და იქიდან გიხმობს. და მე

მხოლოდ შენს გარეთ არ ვიმყოფები, შენ შემხვდები საკუთარ შინაგან სიცარიელეში - რა თქმა
უნდა, არა როგორც ადამიანს, არამედ როგორც თანმყოფობას, არა როგორც განცალკევებულ
არსებას, არამედ ერთ მთლიანს შენთან.

აი, რატომ მოვითხოვ ასე სანიასას. თუ არ ხართ სანიასები, გამიჭირდება თქვენი შიგნიდან
მოხმობა. მე შევძლებ გარედან დაგიძახოთ, მაგრამ მხოლოდ სტუდენტებად რჩებით. შემიძლია
გასწავლოთ რამე, მაგრამ ეს უბრალოდ მკვდარი ცოდნა გახდება, - ასე ვერ მოგიხმობთ
შიგნიდან, თქვენი გულის სიღრმეებიდან, არადა სწორედ ესაა აუცილებელი. და ეს
შესაძლებელია, მხოლოდ მაშინ, თუ მოსწავლე ხდებით, სანიასი ხდებით, თუ მზად ხართ
გამომყვეთ, თუ მზად ხართ - მენდოთ, თუნდაც ზოგჯერ. მე ვიყენებ ამ მომენტებს, „ზოგჯერ“,
და ადრე თუ გვიან ეს თქვენი სულის მდგომარეობა გახდება.

ასე რომ, არ შეჩერდე. ნება მიეცი „მე“-სგაქრეს. და როცა „მე“ გაქრება, შენ იგრძნობ არა
მარტოსულობას, არამედ მარტოობას. მარტოობა მშვენიერია, მარტოობა თავისუფლებაა: ეს
თვითკმარობის, უდიდესი სიხარულის ძალიან პოზიტიური მდგომარეობაა. ეს დიადი,
სასიხარულო მომენტია. ეს ზეიმის მომენტია.

„მეჩვენება, რომ არაფერი არსებობს ჩემს გარდა, და ისეთი მარტოსული ვარ“. დიახ, თუ შენი
„მე“ რჩება, რჩება შენი მარტოსულობაც.
„მაგრამ შემდეგ სცენაზე ჩნდებიან ადამიანები, ჩემთან შემოდიან კონტაქტში, და
გაურკვევლობა მიპყრობს. და შენ როგორ? შენც ამ სურათის ნაწილად მეჩვენები“.
ნება მომეცი ამ სურათის ნაწილი ვიყო გარე სამყაროში, მხოლოდ ასე შევძლებ ვიმუშაო შენს
შინაგან სამყაროში. ნება მომეცი გავქრე გარეთ, რათა შეძლო ჩემი დანახვა შიგნით. ამაში იქნება
ჩემი ჭეშმარიტება. ამაშია ქრისტეს ჭეშმარიტება, ამაშია ბუდას და კრიშნას ჭეშმარიტება. ამაშია
ყველა ოსტატის ჭეშარიტება; ყველასი, ვინც გასხივოსნებული გახდა.

„და თუმცა ეს მხოლოდ რამდენიმე წამით გრძელდება, ღრმა შეშფოთება მიპყრობს, როცა ეს
ხდება“. ეს ბუნებრივია, მაგრამ აღივსე სიმამაცით. მე შენს გვერდით ვარ. შედი სიღრმეში.
„იქნებ ეს ჩემი ჭკუის თამაშებია?“
არა, სრულებით არა. ჭკუა შიშს წარმოშობს და არა თავად ამ განცდას. ჭკუის თამაშებია , როცა
იგი შიშს წარმოშობს შენში. როცა ხედავ, რომ ყველა შენი პროექცია უფრო და უფრო
გიახლოვდება, ქრება შენს თვალებში, და ყველაფერი ცარიელ ეკრანად იქცევა, ეს არაა ჭკუის
თამაშები. ეს არაა ჭკუა, ეს მედიტაციაა. ეს არა-ჭკუისკენ მოძრაობაა. როცა ძალიან
უახლოვდები არა-ჭკუას, ჭკუა შიშს წარმოშობს, მას ისე ეშინია სიკვდილის, რომ შიშს
წარმოქმნის, - და ეს შიში შეჩერებას გაიძულებს.

შემდეგში, როცა ეს მოხდება, მიუხედავად შიშისა, შედი მასში. იარე სპილოს მსგავსად,
რომელიც სვლას აგრძელებს მიუხედავად იმისა, რომ ძაღლები ყველა მხრიდან უყეფენ. დაე,
ჭკუის ძაღლებმა იყეფონ. საერთოდ არ მიაქციო ყურადღება ჭკუას.
მესამე კითხვა:
რა ხდება, როდესაც გასხივოსნებული კვლავ ხვდება ილუზიის ძალაუფლების ქვეშ?
დაცვენილი ყვავილები არ ბრუნდებიან კვლავ ტოტებზე. ეს შეუძლებელია. გასხივოსნებულ
ადამიანს არ შეუძლია კვლავ მოხვდეს ილუზიის კლანჭებში. მრავალი მიზეზის გამო ეს
შეუძლებელია. .

ერთი მიზეზი იმაში მდგომარეობს, რომ გასხივოსნებული ადამიანი უკვე აღარ არსებობს, -
მაშინ ვინღა ხვდება ილუზიის კლანჭებში? არსებობს გასხივოსნება, მაგრამ არ არსებობს ის,
ვისაც გასხივოსნებულს უწოდებენ. გასხივოსნება ნამდვილად არსებობს, მაგრამ
გასხივოსნებული არ არსებობს. ასეთი სიტყვა არის, მაგრამ იგი ზედმეტია ენაში. ვის შეუძლია
დაექვემდებაროს ილუზიას? ის, ვისაც ეს შეუძლია გაქრა. და როგორ შეიძლება ილუზიის
ძალაუფლების ქვეშ მოხვედრა? თუ თქვენ გაიგეთ, რომ ეს ილუზიაა, ის უკვე აღარ არსებობს.
როცა დაინახეთ, რომ ის აღარ არსებობს, ყველაფერი დამთავრებულია. სად შეგიძლიათ
დაბრუნდეთ? ეს შეუძებელია.

მაგრამ ასეთი იდეა ბუნებრივად იბადება ჩვენს გონებაში, რადგანაც ჩვენ არასოდეს
შევხვედრივართ რაიმე მსგავსს ცხოვრებაში. ჩვენ ყოველთვის რაღაცას ვაღწევთ, შემდეგ კი
ვბრუნდებით. ჩვენ გვიყვარდება, შემდეგ კი გადაგვიყვარდება, ჩვენ ვხდებით ბედნიერები,
შემდეგ კი ისევ უბედურები, თავს კარგად ვგრძნობთ, შემდეგ კი ცუდად. ჩვენ ორმაგობაში
ვცხოვრობთ, და ეს ორმაგობა არასოდეს გვტოვებს, ამიტომ ბუნებრივია ვიფიქროთ, რომ
გასხივოსნებიდან შესაძლებელია დაბრუნება.

გასხივოსნება - არაორმაგობის რეალიზაციაა. სწორედ ამიტომ ამბობენ ძენის ოსტატები, რომ

სანსარაა ნირვანა ; ეს სამყაროა სწორედ ნირვანა, თავად ილუზიაა ჭეშმარიტება. ყველა
საზღვარი ქრება - აი, ეს ჭეშმარიტებაა, ეს კი ილუზია. ყველაფერი ჭეშმარიტებაა, მხოლოდ
ჭეშმარიტება არსებობს. სად შეგვიძლია დაბრუნება? თქვენ გასცდით იმ წერტილს, საიდანაც
დაბრუნება შესაძლებელია. ჯერ არავინ დაბრუნებულა. ნუ იდარდებ გასხივოსნებულებზე,
საკუთარ თავზე იდარდე.

ჯერ გახდი გასხივოსნებული და შემდეგ სცადე დაბრუნება. და შენ დაინახავ: უფრო ადვილია
გასხივოსნებული გახდე, ვიდრე უკან დაბრუნდე. მე ვეცადე, მაგრამ არ გამომივიდა.

უკანასკნელი კითხვა:
გთხოვ, ამიხსენი, რა არის ნეტარება და ტანჯვა, იმიტომ, რომ ყოველთვის, როცა სიყვარულს
და სილამაზეს ვეხები, ნეტარების ნაცვლად მხოლოდ უზარმაზარ ტკივილს განვიცდი, და არ
შემიძლია ამის გაგება.
შენ გამუდმებით გეუბნებოდნენ, გასწავლიდნენ, რომ ბედნიერად ყოფნა არასწორია, უბედურად
ყოფნა კი - სწორი. შესაძლოა პირდაპირ არ გეუბნებოდნენ ამას, მაგრამ ირიბად
გაჰიპნოზებდნენ და განპირობებულს გხდიდნენ, რომ უბედური ყოფილიყავი. შენ დაიწყე
ფიქრი, რომ უბედურად ყოფნა ბუნებრივია. გარშემო ყველგან უბედურებას ხედავ, ყველა
უბედურია, და ეს ნორმალური გეჩვენება. თითქოს ასეც უნდა იყოს.

როცა დაიბადე, ბედნიერი ბავშვი იყავი; ისევე როგორც ყველა ბავშვია ბედნიერი. სხვანაირად
უბრალოდ არ შეიძლება . ყოველი ბავშვი ბედნიერია, აბსოლუტურად ბედნიერი, სწორედ
ამიტომ ბავშვები ეგოისტები ჩანან: ისინი მხოლოდ საკუთარ თავზე ფიქრობენ, არ დარდობენ
სამყაროზე და ჩვეულებრივი ამბები უხარიათ. პეპელაა ბაღში - და იმხელა სიხარული და
აღტაცებაა - უბრალო საგნები, წვრილმანები, მაგრამ ბავშები ისეთი ბედნიერნი არიან, და ეს
ბუნებრივია.

მაგრამ თანდათანობით ჩვენ ვამახინჯებთ და ვანგრევთ მათ ბედნიერებას. ჩვენ არ შეგვიძლია

ამდენი ბედნიერების ატანა. სამყარო უბედურია, და ჩვენ უნდა შევამზადოთ ბავშვი ამ
სამყაროსთვის. ამიტომ ირიბად შთავაგონებთ: „სამყარო უბედურია. შენ ვერ მისცემ საკუთარ
თავს ბედნიერების უფლებას. ბედნიერება - ეს მხოლოდ იმედია. როგორ შეგიძლია იყო
ბედნიერი? ნუ იქნები ასეთი ეგოისტი! გარშემო ამდენი უბედურებაა - შეხედე სხვებს, იფიქრე
სხვებზე“. და თანდათანობით ბავშვს უჩნდება გრძნობა, რომ ბედნიერად ყოფნა ლცოდვაა.
როგორ შეიძება იყო ბედნიერი, როცა სამყარო ასეთი უბედურია?

ადამიანები წერილებს მწერენ და მეკითხებიან: „როგორ შეგიძია ასწავლო ადამიანებს

მედიტაცია, როცა სამყარო ასეთი უბედურია? როგორ შეიძება იყო ბედნიერი, როცა ხალხი
შიმშილით კვდება?“ თითქოს, თუ უბედური იქნებით, მათ დახმარებას შეძლებთ ! თითქოს,
თუ არ იმედიტირებთ, რაიმე სამსახურს გაუწევთ ამით. თითქოს ომები აღარ იქნება, თუ არ
იმედიტირებთ, და სიღარიბეც გაქრება, თუ უბედური იქნებით. უბედურება ტახტზე აიყვანეს,
უბედურება გააღმერთეს.

მე ყოველთვის ვეჭვობდი, რომ ქრისტიანობა დიდი რელიგია ჯვრის გამო გახდა. ჯვარი
განასახიერებს ტანჯვას და უბედურებას. კრიშნასგან შეუძლებელი იყო დიდი რელიგიის
შექმნა, მისი ფლეიტის და მისი ცეკვის გამო. ისინიც კი, ვინც მას ეთაყვანება, მის გამო
ერთგვარ დანაშაულის გრძნობას განიცდიან. „როგორ შეუძია მას ასეთი ბედნიერი იყოს და
მეგობარ გოგონებთან ცეკვავდეს? და არა ერთთან - ათასებთან! მღეროდეს და უკრავდეს
ფლეიტაზე! ადამიანები კვდებიან, ყველგან სიკვდილია, შიმშილია, ომი და ძალადობა.
ყველგან ჯოჯოხეთია, ის კი ფლეიტაზე უკრავს. რა სისასტიკეა, რა უგულობაა!“ ჯვარზე
მომაკვდავი იესო უფრო შესაფერისი ფიგურა ჩანს. შეხედეთ იესოს სახეს ხატებზე. ქრისტიანები
ხატავენ მას გრძელი, სევდიანი სახით, იგი საკუთარ თავზე ატარებს დედამიწის მთელ ტვირთს.
იგი მოვიდა, რათა საკუთარ თავზე აეღო ყველა ადამიანის ცოდვა. ის დიადი ალტრუისტი და
არაეგოისტური ადამიანი ჩანს. თუმცაღა დარწმუნებული ვარ, რომ ქრისტიანები არასწორად
გამოსახავდნენ იესოს.
ასეთი ქრისტე მითია; ნამდვილი ქრისტე უფრო მეტად ჰგავდა კრიშნას. სინამდვილეში, თუკი
უფრო ღრმად შეისწავლით სიტყვას „ქრისტე“, დაინახავთ: იგი მომდინარეობს სიტყვისგან
„კრიშნა“, მისი ფესვი კრიშნაა. იესო ძალიან ბედნიერი და სიხარულით სავსე ადამიანი უნდა
ყოფილიყო, სხვანაირად როგორ ავხსით, რომ ასე ბედნიერად ჭამს და სვამს? მრავალ სურათზე
შეგვიძლია დავინახოთ, როგორ ზის მეგობრებს შორის, და ისინი ჭამენ, სვამენ და საუბრობენ.
იესო არა მხოლოდ ქადაგებდა, იგი საუბრობდა კიდეც! როგორც ჩანს, იგი ღმერთის
ერთადერთი გამოგზავნილია, რომელიც ჭამს, სვამს და ცხოვრების პატარა სიხარულებით
ტკბება.

ასე მგონია, ძენის ოსტატებს რომ მოენდომებინათ იესოსგან რელიგიის შექმნა, ისინი ჯვარზე
გაკრულს და მოცინარს გამოსახავდნენ მას, მთელი გულით მოცინარს. იესოს ექნებოდა დიდი
მუცელი, როგორც ბოდჰიდჰარმას, და ეს მუცელი სიცილისგან იზანზარებდა, როგორც
ვულკანი! ეს გაცილებით უფრო ახლოს იქნებოდა ჭეშმარიტებასთან.

იაპონიასა და ჩინეთში ბუდას ქანდაკებას დიდი მუცლით აკეთებენ. ინდოეთში საერთოდ არ

აკეთებენ ასეთ მუცელს. ინდოეთში დამკვიდრდა კონცეფცია, იოგას კონცეფცია, რომ მუცელი
ძალიან პატარა უნდა იყოს, გულ-მკერდი კი - დიდი, იმიტომ, რომ იოგის სუნთქვა
ხელოვნური, არაბუნებრივი სუნთქვაა. მას შეუძლია მუჰამედ ალიდ გაქციოთ, მაგრამ არა
ბუდად. იგი შეგძენთ მისტერ მსოფლიოს ფიგურას, მაგრამ ოდესმე გინახავთ მასზე უფრო
მახინჯი ადამიანი? მისტერ მსოფლიო ყველაზე მახინჯია. არა მგონია, რომ ერთ ქალს მაინც
შეუყვარდეს მისტერ მსოფლიო. იგი ცხოველივით გამოიყურება: მხოლოდ კუნთები და
არაფერი ადამიანური, მხოლოდ რაღაც მანქანა. კუნთები მოძრაობენ როგორც მანქანაში,
მექანიზმში, მასში არაა სული. ბუდას ინდური ქანდაკებები - ეს იოგის ქანდაკებებია. ჩინეთში
ბუდას ქანდაკებები ყოველთვის დიდი მუცლით კეთდებოდა.

როცა ადამიანი ხშირად იცინის და ბუნებრივად სუნთქავს, მისი მუცელი თანდათანობით

იზრდება, რადგანაც ასეთი ადამიანი მუცლით სუნთქავს და არა მკერდით, მისი სუნთქვა
ძალიან ღრმად მიდის. ძენს რომ მოენდომებინა ქრისტესგან რელიგიის შექმნა, იესო ჯვარზე
იცინებდა - იცინებდა ისე, რომ მისი სიცილი საუკუნეების მანძილზე გაისმებოდა. მაგრამ ასეთ
რელიგიას, შესაძლოა არ ჰქონოდა წარმატება, რადგანაც არ მიესადაგებოდა ადამიანებს,
რომლებმაც მხოლოდ ის იციან, როგორ იტირონ. ასეთი იესო ექსცენტრიული გამოჩნდებოდა.
იყო ჯვარზე და გამოიყურებოდე სევდიანად, ეს აბსოლუტურად ნორმალური ჩანს, რადგანაც
ყველას აქვს თავისი ჯვარი და თავისი სევდა.

ალბათ, შენ ბავშვობიდან გასწავლიდნენ, რომ სამყარო არასწორადაა მოწყობილი. როგორ

შეიძლება ბედნიერი იყო ასეთ სამყაროში? ჩვენ ყოველთვის ვატარებთ სასჯელს. ღმერთმა
უბრძანა ადამს და ევას - დაეტოვებინათ სამოთხე, რადგანაც არ დაუჯერეს მას, და მთელი
კაცობრიობა ატარებს საკუთარ თავზე ამ წყევლას. როგორ შეიძლება იყო ბედნიერი?იყო
ქრისტიანი და იყო ბედნიერი - ეს წინააღმდეგობაა ტერმინებში.
ალბათ გასწავლიდნენ, რომ სამყარო უბედურია: იყო უბედური ასეთ სამყაროში, სრულიად
ნორმალურია, სწორიც კი. ყველა უბედურია, ამიტომ ძალიან დიდი სისასტიკე და უგულობაა
შენი მხრიდან, რომ გახარებული და ბედნიერი იყოს. იმ მომენტებშიც კი , როცა ნეტარებაა
შესაძლებელი , ადამიანები დანაშაულის გრძნობას განიცდიან და ნეტარებისგან თავს იკავებენ.

ლარსონმა შარლოტა ქალაქგარეთ წაიყვანა გასასეირნებლად და მანქანა განმარტოებულ

ადგილას გააჩერა.

- თუ ეცდები, რომ რამე დამიშავო, - თქვა შარლოტამ, -დავიყვირებ.

- რა აზრი აქვს? - უპასუხა ლარსონმა. - ჩვენს გარშემო რამდენიმე მილზე კაციშვილის ნასახი
არაა.

- ვიცი, - თქვა შარლოტამ. - უბრალოდ მინდა სინდისი დავიმშვიდო, სანამ სიამოვნებას

მივიღებ.

ადამიანები სექსითაც კი სევდიანი სახეებით არიან დაკავებული, თითქოს ისინი ჯვარზე არიან,
ძალიან სერიოზულად, თითქოს რაღაც ვალდებულებას ასრულებენ, და რომც უნდოდეთ
ტკბობა, მალავენ ამას. ეს არასწორად ჩანს. ისინი დანაშაულის გრძნობას განიცდიან.

თუ ადამიანები მართლა სიხარულით ეძლევიან სექსს, ისინი იყვირებენ, იტირებენ, იცინებენ.

არასოდეს იცი, რა ემოციები წამოვა ზედაპირზე, ამიტომ ჯობს აკონტროლო თავი, რომ
სულელად არ გამოჩნდე. რას იფიქრებენ მეზობლები? ახლა ისეთ თხელ კედლებს აკეთებენ,
რომ იძულებული ხარ სექსი იგურ პოზაში, შავასანაში, - მკვდრის პოზაში - გქონდეს და
ყველაფერი რაც შეიძლება მალე დაამთავრო. „რას აკეთებთ? იესო თქვენს გამო ჯვარზე
იტანჯებოდა, თქვენ კი სიხარულისგან ყვირით! გაიხსენეთ იესო, საწყალი იესო, რას იფიქრებს
თქვენზე? გაიხსენეთ ღმერთი, რომელიც ყოველთვის იყურება ჭუჭრუტანებიდან საძინებელში,
რას იფიქრებს თქვენზე?“

თუ წარმოიდგენთ, რომ ყველა : ღმერთი, ანგელოზი, იესო, და ყველა წმინდანი გაკვირდებათ,

თქვენ კი სექსით ხართ დაკავებული, თანაც ასეთი ნეტარებით... თქვენ მარადიულად
დაიტანჯებით ჯოჯოხეთში! ასე რომ, ჯობს თავი აკონტროლოთ , ჯობს დამნაშავედ იგრძნოთ
თავი. აი, რატომ გრძნობენ სექსის შემდეგ ერთგვარ სევდას, ერთგვარ იმედგაცრუებას, თითქოს
დანაშაული ჩაიდინეს. მათ კვლავ მისცეს ნება საკუთარ თავს, რომ სიამოვნება მიეღოთ, ეს კი
არასწორია.

დააკვირდი: როცა თავს უბედურად გრძნობ , ამ დროს კარგად ხარ. ეს წინააღმდეგობრივი ჩანს,
მაგრამ ასეა: როცა უბედურად გრძნობ თავს, ბედნიერი ხარ, ხოლო როცა ბედნიერად გრძნობ
თავს, უბედური ხარ.
შენ ამბობ: „გთხოვ, ამიხსენი, რა არის ნეტარება და ტანჯვა, იმიტომ, რომ ყოველთვის, როცა
სიყვარულს და სილამაზეს ვეხები, ნეტარების ნაცვლად მხოლოდ უზარმაზარ ტკივილს
განვიცდი და არ შემიძლია ამის გაგება“.

შენ ვერ გაიგებ ამას, რადგან შენი მთელი გაგება მოწამლულია. უბრალოდ, მთლიანად უნდა
გადააგდო ჭკუა. არაა საჭირო გაგება. უმანკოება უნდა დაიბრუნო, და არა გაგება, რადგანაც
გაგება ერთგვარი ანგარიშია, გაგება - ეს ისევ ცოდნაა, რომელსაც საზოგადოება გაძლევს.
სწორედ ეს ცოდნა ქმნის ყველა პრობლემას! შენ კვლავ უმანკო უნდა გახდე, როგორც ბავშვი.
მაგრამ შენ გინდა გაიგო. დაივიწყე გაგება. ეს ანგარიშია, ჭკუის ეშმაკობა.

მე გამიგია...

ხანშიშესული წყვილი ექიმთან მივიდა. მამაკაცმა თქვა:

- გვინდა ვიცოდეთ, გვაქვს თუ არა სწორი სექსი. შეგიძლიათ შეგვამოწმოთ?

- კეთილი, დაიწყეთ, - უპასუხა ექიმმა.

მათ სექსი ჰქონდათ.

- თქვენ შესანიშნავი სექსი გაქვთ, - თქვა ექიმმა. - თქვენგან ათი დოლარია.

ისინი ყოველ კვირას მიდიოდნენ და იგივეს აკეთებდნენ. მეშვიდე ჯერზე ექიმი დაინტერესდა:

- რატომ მოდიხართ? ხომ გითხარით, რომ შესანიშნავი სექსი გაქვთ.

- მას არ შეუძლია ჩემთან მოსვლა, მე კი - მასთან, - აუხსნა კაცმა, - სასტუმრო ოცი დოლარი
ღირს. თქვენ ათ დოლარს იღებთ, და ჩვენ რვა დოლარს უკან ვიბრუნებთ, როგორც
პენსიონერები.

ნუ იქნები ცბიერი და ანგარიშიანი. რა სიყვარულია ეს? ეს უბრალოდ ანგარიშია, ბიზნესია...

ბიზნესისთვის ცოდნაა საჭირო, ცხოვრებისთვის კი უმანკოება. ცოდნა საჭიროა ბიზნესში და
არა მისტიკურის სამყაროში; ამ სამყაროში შეუძლებელია ცოდნა, შესაძებელია მხოლოდ
არსებობა. უბრალოდ, მთლიანად გადააგდე შენი ჭკუა, გადააგდე მთელი შენი
განპირობებულობა და დაიწყე მოძრაობა. როცა გიხარია, მართლა გაიხარე, დაეხმარე საკუთარ
თავს სიხარულში - იცეკვე, იმღერე.

ძველი ჩვევები უკან ჩაგითრევს, არ მოუსმინო მათ. თანდათანობით უნდა განთავისუფლდე

ძველი ჩვევებისგან. ეს ადვილი არ იქნება, რადგანაც არც ერთი ჩვევა არ მიდის ბრძოლის
გარეშე. მაგრამ ეს ჩვევები შენს წინააღმდეგაა და ღმერთის წინააღმდეგაა, რადგანაც ყველაფერი,
რაც სიხარულის წინააღმდეგია, ღმერთის წინააღმდეგიცაა. თუ ღმერთს ერთი სიტყვით
აღვწერთ, მაშინ ეს სიტყვა „სიხარულია“.

როცა სილამაზეს გრძნობ, და შენში ტკივილი ჩნდება, ეს არაა შენი არსის ტკივილი, არამედ იგი
შენს ჭკუაშია. შენი არსი სილამაზისკენ ისწრაფვის, მაგრამ ჭკუა უკან გითრევს. როცა
სიყვარულს ან სიხარულს გრძნობ და ამავდროულად ტკივილსაც გრძნობ, აირჩიე სიხარული,
ყურადღებას ნუ მიაქცევ ტკივილს. თუ ყურადღებას არ მიაქცევ, მოკვდება. შენი ყურადღებით
კვებავ მას. არასოდეს მიაქციო ყურადღება იმას, რაც არასწორია, წინააღმდეგ შემთხვევაში
გამოკვებავ მას, და უფრო და უფრო მეტ ენერგიას მისცემ. ყურადღებას ნუ მიაქცევ ამ ტკივილს
- ეს ყველაზე უკეთესია. დიახ, ნება მიეცი მას იყოს. უბრალოდ თქვი: „დიახ, მე შენ გგრძნობ.
შენ ჩემი წარსულის კვალი ხარ. გგრძნობ, მაგრამ მე წინ მივიწევ და არ მოგისმენ“.

ყური დაუგდე სიხარულის ცდუნებებს და მიჰყევი მათ, და შენ სწორი მიმართულებით

იმოძრავებ - ღმერთისკენ იმოძრავებ. არასოდეს დაუგდო ყური იმას, რაც დანაშაულის
გრძნობას, ტკივილს, ტანჯვას ჰბადებს შენში - წინააღმდეგ შემთხვევაში დაშორდები ღმერთს.
როცა თავს უბედურად გრძნობ, ჯოჯოხეთში ხარ - ყველაზე შორს ღმერთისგან, ხოლო როდესაც
ბედნიერი და სიხარულით სავსე ხარ, სამოთხეში ხარ, ღმერთში ხარ.

შენ ამბობ: „ამიხსენი, რა არის ნეტარება და ტანჯვა...“

ტანჯვა არაბუნებრივია, ნეტარება - შენი ბუნებაა. ტანჯვა სხვებისგან ისწავლე, ნეტარება კი

ღმერთის საჩუქარია. ტანჯვა - განპირობებულობაა, ნეტარება - შენი სულია, შენი არსია.
ტანჯვა შენი გარსია, მხოლოდ სტრუქტურაა შენს შიგნით; ნეტარება შენი თავისუფლებაა,
რაიმე სტრუქტურის არარსებობა.

„გთხოვ, ამიხსენი, რა არის ნეტარება და ტანჯვა, იმიტომ, რომ ყოველთვის, როცა სიყვარულს
და სილამაზეს ვეხები, ნეტარების ნაცვლად მხოლოდ უზარმაზარ ტკივილს განვიცდი, და არ
შემიძლია ამის გაგება“.
ნუ ეცდები ამის გაგებას. უბრალოდ მიიღე ეს ტკივილი, უფლება მიეცი შენთან იყოს რამდენიმე
დღის განმავლობაში. საკუთარ თავს მიეცი უფლება გიყვარდეს - თავი დაკარგე სიყვარულისგან
და ნება მიეცი თავს სილამაზე იგრძნო. იცეკვე ხის გარშემო, და შენ იგრძნობ, როგორ
გადმოგეცემა ხისგან რაღაც. იცეკვე ვარსკვლავების ქვეშ. შესაძლოა თავიდან შენმა ფეხებმა ვერ
იცეკვონ, და მოგიწევს, რომ აიძულო მათ ცეკვა, იმიტომ რომ იმდენი ხანი ცხოვრობდი ცეკვის
გარეშე, რომ შენმა ფეხებმა დაივიწყეს ცეკვის ენა. მაგრამ ისინი ძალიან მალე გაიხსენებენ მას,
რადგანაც ეს ბუნებრივი ენაა.

ყველა ბავშვმა იცის ცეკვა და სიხარული. შენ მოგიწევს, რომ თავიდან ისწავლო, და რადგანაც
ეს ძალიან ბუნებრივია, ეს მალე მოხდება. მცირე ძალისხმევა, და ერთხელაც ალყას თავს
დააღწევ. მაშინაც კი, თუ თავიდან წაიქცევი ხოლმე, ეს ნორმალურია, უნდა ისწავლო საკუთარ
ფეხებზე დგომა. ყავარჯნები უნდა გადააგდო ; ყავარჯნები, რომლებიც საზოგადოებამ,
ორგანიზებულმა რელიგიამ და მღვდლებმა მოგახვიეს თავს. მაშინაც კი, თუ თავიდან იგრძნობ,
რომ რაღაც დაკარგე, ეს ნორმალურია. მაგრამ თუკი გამუდმებით იმოძრავებ ბუნებრივისკენ,
იპოვი დაოს შენს ცხოვრებაში. დაო ბუნებრივი ყვავილობაა. მიჰყევი ბუნებას.

არავის უნდა იყოს უბედური, და ყველა უბედურია. ისინი არ მიჰყვებიან ბუნებას. ყველას უნდა
იყოს ბედნიერი, და არავინაა ბედნიერი. ყური უგდე შენს მისწრაფებებს: ღრმა მისწრაფებები
სწორ გზას მიგითითებენ . შენ გწყურია სიხარული, სილამაზე, გწყურია რაღაც, რაც მთლიანად
შეგიპყრობდა, რაც სხვა ნაპირზე გადაგიყვანდა, რაც ისეთი არაჩვეულებრივი და უზარმაზარი
იქნებოდა, რომ წაიღებდა წარსულს და მომავალს, და შენ აღმოჩნდებოდი უბრალოდ აქ და
ახლა.

მაგრამ ნუ ეცდები გაგებას. თუ გაგებას ეცდები, ფსიქოანალიზის მსხვერპლი გახდები,

ფსიქოანალიზი უსასრულო პროცესია. შეიძლება გააანალიზო და გააანალიზო, და ამას არ აქვს
დასასრული. მსოფლიოში არ არსებობს ადამიანი, რომელიც ბოლომდე გაანალიზებული
იქნებოდა. ეს უბრალოდ შეუძლებელია.

მე სხვა მიდგომა მაქვს. ნუ მიეცემი ანალიზს. ბოლომდე გადააგდე შენი ჭკუა. გადმოხტი
მისგან! ნუ ეცდები გაგებას. ყველაფერი რაც საჭიროა, - ესაა ცხოვრება, ტოტალურად ცხოვრება.
ყველაფერი, რაც საჭიროა, ესაა აარსებობა.

დღეისათვის საკმარისია.

თავი3
წამის გაელვება
ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:
მხოლოდ პირვანდელი სული და ჭეშმარიტი ბუნება აღემატება დროს და სივრცეს. პირვანდელი
სული პოლარული ურთიერთწინააღმდეგობების მიღმა იმყოფება. მისგან წარმოიშობა ცა და
მიწა. როცა მოსწავლეები გაიგებენ, როგორ მივიდნენ პირვანდელ სულამდე, ისინი
გადალახავენ სინათლისა და სიბნელის ურთიერთწინააღმდეგობებს და სამი სამყაროს მიღმა
გავლენ. მაგრამ ამის გაკეთება შეუძლია მხოლოდ მას, ვინც ადამიანური ბუნების ჭეშმარიტი
სახე იხილა.
როცა ადამიანი დედის წიაღს ტოვებს, პირვანდელი სული კვადრატულ დიუმში სახლდება,
ხოლო ცნობიერი სული უფრო ქვემოთ, გულში სახლდება. ეს გული დამოკიდებულია გარე
სამყაროზე. თუ ადამიანი არ ჭამს თუნდაც ერთი დღის განმავლობაში, იგი უკიდურეს
დისკომფორტს გრძნობს. თუკი რაღაც საშინელი ესმის, იგი კრთება; თუკი რაიმე სასტიკი
ესმის, იგი ჩერდება; თუკი სიკვდილს ხვდება, იგი სევდას გრძნობს; თუკი რაღაც მშენიერს
ხედავს, იგი აღტაცებას განიცდის. მაგრამ ღვთაებრივი გული რომ თავში ყოფილიყო, განა
იმოძრავებდა იგი? თუ შენ იკითხავ: „შეუძლია თუ არა ღვთაებრივ გულს მოძრაობა?“ - მე
გიპასუხებ: „როგორ შეუძლია ჭეშმარიტ აზრს - იმოძრაოს კვადრატულ დიუმში!“
ქვედა გული მოძრაობს, როგორც ძლიერი და მტკიცე მბრძანებელი, რომელსაც სძულს
ღვთაებრივი მმართველი მისი სისუსტის გამო და ძალაუფლების უზურპაციას ახდენს
სახელმწიფოში. როცა ბოქლომი მტკიცე და დაცულია, ეს იმას ჰგავს, როდესაც ძლიერი და
ბრძენი მმართველი ზის ტახტზე. თვალები იწყებენ სინათლის წრეზე ტრიალს, როგორც ორი
მინისტრი, რომლებიც მმართველისგან მარჯვნივ და მარცხნივ დგანან და თავისი ძალებით
ეხმარებიან მას. როცა ამგვარი სახით წესრიგია დამყარებული ცენტრში, მეამბოხეები შუბებს
ხრიან და მორჩილებისათვის მზადმყოფი ნებდებიან.
ცხოვრების ელექსირისკენ გზა იცნობს თესლი-წყლის, სული-ცეცხლისა და აზრი-მიწის
უმაღლესი მაგიას - ამ სამს. რა არის თესლი-წყალი? ეს ჭეშმარიტი ერთიანი ენერგიაა, ეროსი.
სული-ცეცხლი - ეს სინათლეა, ლოგოსი. აზრი-მიწა - ეს ინტუიციაა.

ერთხელ მეფემ თავის ბრძენ მასხარას უხმო, ქვეშევრდომების თანხლებით კვერთხი გაუწოდა
და უთხრა:

- აიღე სამეფო სასახლის კვერთხი და შენთან შეინახე, სანამ იმაზე მეტ სულელს არ იპოვნი,
ვიდრე შენ ხარ. ხოლო თუ იპოვი, მას გადაეცი.

მალე მეფე ავად გახდა და იგრძნო რა სიკვდილის მოახლოება, თავისი მასხარას ნახვა მოუნდა,
რომლის გულმართლობაშიც ეჭვი არ ეპარებოდა. როცა მასხარა მოვიდა, მეფემ უთხრა მას:

- მე დაგიძახე, რათა შეგატყობინო, რომ შორეულ მოგზაურობაში მივდივარ.

- სად მიემგზავრებით? - ჰკითხა მასხარამ.

- შორეულ ქვეყანაში - სხვა სამყაროში.

- მოემზადეთ თუ არა, სხვა ქვეყანაში საცხოვრებლად , ჩემო ბატონო?

-რა თქმა უნდა, არა, სულელო.

- იქ მეგობრები გყავთ?

- არც ერთი! - უპასუხა მეფემ.

მაშინ მასხარამ სევდიანად გააქნია თავი, მეფეს კვერთხი გაუწოდა და უთხრა:

- აიღეთ ეს კვერთხი, თქვენო უდიდებულესობავ. ის თქვენია, რადგანაც სხვა სამყაროში

მოუმზადებლად მიდიხართ. ეს კვერთხი, უეჭველად, თქვენ გეკუთვნით და სხვას არავის.

ცხოვრება შესაძლებლობაა სიკვდილისათვის და მიღმიერისათვის მოსამზადებლად. თუ არ

ემზადებით სიკვდილისთვის და მიღმიერისთვის, თქვენ სულელივით იქცევით, - უზარმაზარ
შესაძლებლობას უშვებთ ხელიდან. ცხოვრება მხოლოდ შესაძლებლობაა.

ის ცხოვრება, რომელსაც თქვენ იცნობთ, არაა ნამდვილი ცხოვრება. ეს მხოლოდ შესაძებლობაა

ნამდვილ ცხოვრებამდე მისაღწევად. ნამდვილი ცხოვრება სადღაც ამ ცხოვრებაშვეა დამალული,
მაგრამ მისი გაღვიძება და გახსნაა საჭირო. მას ღრმად სძინავს. ჯერ კიდევ ვერ აცნობიერებს
თავს. და თუ თქვენი ამჟამინდელი ცხოვრება ჯერ კიდევ ვერ აცნობიერებს საკუთარ თავს,
მთელი თქვენი ე.წ. ცხოვრება იქნება სხვა არაფერი, თუ არა ხანგრძლივი ძილი. და ეს არ იქნება
ტკბილი ძილი - ეს ღამის კოშმარი იქნება.

იცხოვრო საკუთარ ცხოვრებაში გამყარების გარეშე, ეს იგივეა, რომ ხე იყო ფესვების გარეშე.
სწორედ ამიტომ ვერ ხედავთ სილამაზეს, ვერ გრძნობთ მადლს. სწორედ ამიტომ ვერ ამჩნევთ
ადამიანის ბრწყინვალებას, რომელზეც ბუდები საუბრობენ.

იესო გამუდმებით ამბობს: „ცათა სასუფეველი თქვენშია“. მაგრამ რაღაც არ ჩანს, რომ
იმპერატორებად აცნობიერებდეთ თავს. იესო ეუბნებოდა თავის მოსწავლეებს: „შეხედეთ,
ველის შროშანებს - რა მშვენიერნი არიან! თვით მეფე სოლომონი მთელი თავისი დიდებით არ
იყო ისე შემოსილი, როგორც ეს უბრალო შროშანები“. რატომ არიან შროშანები ასეთი ლამაზები
და ადამიანი ასეთი უსახური? რატომაა მხოლოდ ადამიანი უსახური? ოდესმე გინახავთ
მახინჯი თუთიყუში, ან ფარშევანგი, ან ლომი, ან ირემი? როგორც ჩანს სიმახინჯე მხოლოდ
ადამიანებს ახასიათებთ. ფარშევანგი - ფარშევანგია, ირემი - ირემია, მაგრამ ადამიანი -
შეიძლება სულაც არ იყოს ადამიანი.

ადამიანს შეიძლება ვუწოდოთ ადამიანი მხოლოდ მაშინ, თუ ის ბუდა გახდა, ან ქრისტე, ან

კრიშნა - მხოლოდ მაშინ, თუ მან საკუთარი ნამდვილი არსი გააცნობიერა. წინააღმდეგ
შემთხვევაში სიბნელეში ხელების ცეცებით გაუცნობიერებლობის ბნელ გამოქვაბულში
ცხოვრობთ. თქვენ მხოლოდ გეჩვენებათ, რომ გაცნობიერებული ხართ. თქვენი
გაცნობიერებულობა ძალიან მყიფე , ხანმოკლე და არამყარია. იმდენად არამყარია, რომ
როგორც კი რაღაცა გეხებათ, მაშინვე კარგავთ გაცნობიერებულობას.

ვიღაც ერთი სიტყვით ან მზერით შეურაცხყოფას გაყენებთ და მაშინვე კარგავთ

გაცნობიერებულობას; გრძნობთ რისხვას, ძალადობას, აგრესიას. ერთ მომენტში მთელი თქვენი
ადამიანურობა ორთქლდება და კვლავ მხეცი , კვლავ ცხოველი ხდებით. და ადამიანს შეუძლია
ცხოველზე დაბლაც დაეშვას, რადგანაც როცა ის ეცემა, არავის შეუძლია მისი გაჩერება.
ადამიანს შეუძლია ანგელოზებზე მაღლა აიჭრას, მაგრამ ეს იშვიათად ხდება, რადგანაც
ამისთვის საჭიროა გამუდმებით მთაზე იაროს, ძალისხმევა გასწიოს, იმუშაოს. შეუცნობელის
გამოკვლევისთვის საჭიროა შეუპოვარი შრომა, სიმამაცე, ვაჟკაცობა.

მილიონობით ადამიანი იბადება და კვდება, მაგრამ ისინი არ ცხოვრობენ. მათ მხოლოდ

ეჩვენებათ, რომ ცხოვრობენ, რადგანაც გაუცნობიერებლობაში არიან ჩაძირულნი. ის, რასაც
ზედაპირზე აკეთებთ, აუცილებელი არაა შეესაბამებოდეს იმას, რაც შიგნით ხდება, უფრო
პირიქით. სწორედ ამიტომ, იმისთვის რომ სიმართლე გაიგოს, ზიგმუნდ ფროიდი თქვენს
სიზმრებს იკვლევს. ბედის ირონიაა : თქვენი რეალობის პოვნა სიზმრებში ხდება საჭირო, და
არა თავად რეალობაში. თქვენი ნდობა არ შეიძლება. არ შეიძლება იმის ნდობა, რასაც საკუთარ
თავზე ამბობთ. საჭირო ხდება თქვენი სიზმრების გამოკვლევა, რადგან იმდენად ცრუ გახდით,
იმდენ ნიღაბს ატარებთ, რომ თითქმის შეუძლებელი გახდა თქვენი ჭეშმარიტი სახის დანახვა.

მაგრამ სიზმრებითაც კი, სიზმრების ანალიზითაც კი, ძალიან ძნელია თქვენი ნამდვილი სახის
დანახვა. ვინ აკეთებს ანალიზს? ფროიდიც ისეთივე გაუცნობიერებელია, როგორც თქვენ. ერთი
გაუცნობიერებელი ადამიანი ცდილობს მოახდინოს სხვა გაუცნობიერებელი ადამიანის
სიზმრების ინტერპრეტაცია. მისი განმარტებები ძალიან შეზღუდული იქნება, ისინი უფრო
მასზე ილაპარაკებენ, ვიდრე თქვენზე. ამიტომ თუ საკუთარი სიზმრით ფროიდის მიმდევართან
მიხვალთ, ერთ განმარტებას მიიღებთ, ხოლო თუ იმავე სიზმრით იუნგის ან ადლერის
მიმდევართან მიხვალთ, სხვა ინტერპრეტაციას მიიღებთ, არადა ფსიქოანალიზის მრავალი
მიმართულება არსებობს. გაურკვევლობაში აღმოჩნდებით: სიზმარი ერთია, განმარტება კი
მრავალი. ისინი არაფერს ამბობენ თქვენზე, ისინი მხოლოდ ფსიქოანალიტიკოსზე
მეტყველებენ. იუნგის მიმდევარი აბობს: „მე იუნგის მიმდევარი ვარ. აი ჩემი ინტერპრეტაცია“.
თქვენი სიზმრები ვერ გაგიხსნიან სიმართლეს თქვენს შესახებ. თუ თქვენი ცნობიერი ქმედებები
ვერ ახერხებს ამას, როგორ შეუძლიათ სიზმრებს ამის გაკეთება? და მაინც, ფროიდი სწორ
გზაზეა, მაგრამ საჭიროა უფრო მეტად შესვლა სიღრმეში.

საჭიროა სიზმრებს მიღმა ვიმოძრაოთ, ჭკუის იმ მდგომარეობისკენ, სადაც არ არსებობენ

აზრები, სიზმრები, სურვილები; სადაც ყველა აზრი... სიზმრები აზროვნების სახესხვაობაა, ეს
პრიმიტიული აზროვნებაა - სურათებით აზროვნება - მაგრამ მაინც აზროვნება. თუ აზროვნების
მიღმა გადიხართ და ამასთან ყურადღებას, გაცნობიერებულობას ინარჩუნებთ, თითქოს
გძინავთ, მაგრამ ამასთან ყველაფერს აცნობიერებთ. შიგნით, სიღრმეში, თქვენი არსის ცენტრში
სინათლე ანთია, პატარა სანთელი, მაშინ ხედავთ თქვენს ჭეშმარიტ სახეს. საკუთარი ჭეშმარიტი
სახის დანახვა კი ედემის ბაღში დაბრუნებას ნიშნავს. მაშინ ყველა ტანსაცმელს იშორებთ.

თქვენი პიროვნება მხოლოდ ტანსაცმლისგან შედგება , მრავალი ტანსაცმელისგან - შრიდან

შრემდე. დაიმახსოვრეთ ორი სიტყვა, რომელიც ძალიან მნიშვნელოვანია ამ უჩვეულო, მაგრამ
ძალიან ძვირფასი წიგნის: „ოქროს ყვავილის საიდუმლოს“ გაგებისთვის: ერთი სიტყვაა -
„არსი“, მეორე - „პიროვნება“. სიტყვა „პიროვნება“ მომდინარეობს სიტყვისგან „პირი“, რაც
ნიღაბსაც ნიშნავს. ძველ საბერძნეთში დრამის მსახიობები ნიღბებს იკეთებდნენ. „პირი“ -
ნიშნავს ნიღაბს და სიტყვა „პიროვნება“ მისგან მოდის. მსახიობები ერთ ნიღაბს იკეთებდნენ,
თქვენ კი მრავალი გიკეთიათ, რადგანაც განსხვავებული სიტუაციებისთვის სხვა და სხვა
ნიღბები გჭირდებათ. როცა უფროსს ესაუბრებით, ერთი ნიღაბი გჭირდებათ, ხოლო როცა
ხელქვეითს მიმართავთ, რა თქმა უნდა, სხვა ნიღაბს ირგებთ. როგორ შეგიძლიათ გამოიყენოთ
ერთი და იგივე ნიღაბი?

ოდესმე შეგინიშნავთ, რომ როცა უფროსს ესაუბრებით, ღიმილად იღვრებით?! მას მთელი
თქვენი სახით აჩვენებთ: „დიახ, სერ“. დაე, ნაწყენი ან განრისხებულიც იყოთ მასზე, მაინც
მზად ხართ ფეხები დაუკოცნოთ. როცა ხელქვეითებს ელაპარაკებით ამჩნევთ თუ არა
ქედმაღლობას საკუთარ სახეზე? თქვენ არასოდეს იღიმით. როგორ შეიძლება გაიღიმო
ხელქვეითთან საუბრისას? ეს შეუძლებელია. თქვენ უნდა დაამციროთ იგი. როგორ შეიძლება
ღიმილით, როგორც ადამიანს ისე მიმართოთ მას? ის თქვენი მონაა, მას საგანივით ფლობთ.
უფროსთან სხვანაირად იქცევით. აქ დაქვემდებარებული ხართ, აქ ისაა, ქედმაღალი, აქ ის
გამცირებთ თქვენ. როცა მეგობარს ესაუბრებით, სხვა ნიღაბს ირგებთ, უცნობთან სხვას.
მრავალ ნიღაბს იკეთებთ და სიტუაციების მიხედვით ცვლით მათ. თქვენი პიროვნება მხოლოდ
ცრუ ნიღბებისგან შედგება.

და რა არის არსი? არსი თქვენი ჭეშმარიტი სახეა, ყოველგვარი ნიღბის გარეშე. არსია ის, რაც ამ
სამყაროში მოიტანეთ, როცა დაიბადეთ. არსია ის, რაც თქვენთან იყო დედის წიაღში. არსია ის,
რაც ღმერთისგან მიიღეთ, ან ყოფიერებისგან, ან მთლიანობისგან, ან ტოტალურობისგან, რაც არ
უნდა დაარქვათ. არსი საჩუქარია ყოფიერებისგან.

პიროვნება არის საზოგადოების, მშობლების, სკოლის, კოლეჯის, კულტურისა და

ცივილიზაციის ძღვენი. პიროვნება თქვენ არ ხართ, იგი ყალბია, მაგრამ ჩვენ მაინც ვაგრძელებთ
წყლის დასხმას ამ პიროვნებისთვის და სრულიად გვავიწყდება არსი. და თუ ვერ გაიხსენებთ
არსს, თქვენი ცხოვრება ფუჭად ჩაივლის, რადგანაც ჭეშმარიტი ცხოვრება არსში იმყოფება.
ჭეშმარიტი ცხოვრება არსის ცხოვრებაა. თქვენ შეგიძლიათ დაარქვათ მას სული, ან ღმერთი
თქვენში, ან როგორც გნებავთ. მაგრამ გახსოვდეთ განსხვავება: თქვენ არ ხართ თქვენი
ტანსაცმელი, თქვენ თქვენი ფსიქოლოგიური ტანსაცმელიც კი არ ხართ.

მინდა გაგახსენოთ ისტორია მოსეზე. როდესაც იგი პირისპირ შეხვდა ღმერთს, როცა მთებში
ღმერთი დაინახა ცეცხლის სახით ბუჩქზე და ეს ბუჩქი არ იწვოდა: ისეთი მწვანე და საღი იყო,
როგორც არასოდეს. ის გაოგნებული დარჩა. თვალებს არ უჯერებდა. ეს შეუძლებელია... ასეთი
ცეცხლის ალი! ბუჩქი კი არ იწვოდა. შემდეგ კი ხმა გაიგო, რომელიც ბუჩქისგან მოდიოდა:
„მოსე, გაიხადე ფეხსაცმელი, რადგანაც წმინდა მიწაზე დგახარ“.
ეს ერთ-ერთი ყველაზე მშენიერი იუდეური იგავია: ღმერთი ცეცხლია, თქვენი პიროვნება კი
უბრალოდ ბუჩქია; და ღმერთი გრილი ცეცხლია. იგი არ წვავს თქვენს პიროვნებას, თქვენი
პიროვნება მწვანე რჩება. ღმერთი იმდენ თავისუფლებას გაძლევთ, რომ თუ გინდათ ყალბი
დარჩეთ, ეს დასაშვებია, იგი არაა წინააღმდეგი. თუ გინდათ რომ არ იყოთ ნამდვილი, ეს
დასაშვებია. თავისუფლება ნიშნავს, რომ შეგიძლიათ მოიქცეთ კარგად და შეგიძლიათ მოიქცეთ
ცუდად - არჩევანი თქვენზეა. არსებობს არსი, არსებობს ცეცხლი და ასევე არსებობს პიროვნება.

პიროვნება ყალბია, ამიტომ ბუნებრივი იქნებოდა ასე გვემსჯელა: „რატომ არ წვავს შინაგანი
ცეცხლი მას?“ მაგრამ ეს გრილი ცეცხლია. იგი არ წვავს. თუ გადაწყვიტეთ ამ პიროვნების
ტარება, ცეცხლი მოგცემთ ამის უფლებას: თქვენს პიროვნებას შეუძლია ხელშეუხებელი დარჩეს,
მწვანე, როგორც ბუჩქი; შეუძლია კვლავ და კვლავ მოისხას ახალი ფოთლები. თქვენ შეგიძლიათ
უფრო ყალბი გახდეთ, სრულიად ყალბი გახდეთ, დაიკარგოთ თქვენი პიროვნების სიყალბეში,
მაგრამ ღმერთი არ ჩაერევა.

ყოველთვის გახსოვდეთ: ღმერთი არასოდეს ერევა. თქვენი თავისუფლება არაა შეზღუდული.

ამაშია ადამიანის ღირსება, მისი დიდება, მაგრამ ასევე ტანჯვაც.თქვენ რომ თავისუფლება არ
მოგცემოდათ, არ იქნებოდით ყალბი. არც ერთი ცხოველი არაა ყალბი, არც ერთ ცხოველს არ
გააჩნია პიროვნება. მე არ ვსაუბრობ შინაურ ცხოველებზე: რადგანაც ისინი თქვენთან
ცხოვრობენ, კარგავენ ბუნებრივობას და იძენენ პიროვნებას. თქვენს ძაღლებს ავიწყდებათ
თავისი არსი. შესაძლოა ძაღლი გაბრაზებული იყოს, მაგრამ მაინც არ წყვეტს კუდის ქიცინს - ეს
პიროვნებაა. მან იცის ვინაა აქ პატრონი, და მან იცის, როგორ დააკმაყოფილოს მისი ეგო, მან
ისწავლა დიპლომატია. ისეთივე პოლიტიკოსი გახდა, როგორებიც არიან ადამიანები ნიუ-
დელიში: იგი არ წყვეტს კუდის ქიცინს.

ოდესმე გინახავთ, როგორი დაბნეულია ძაღლი? მოდის უცნობი ადამიანი, და მან არ იცის,
როგორ მოიქცეს, რა ნიღაბი გაიკეთოს მის წინაშე. არ იცის რა გააკეთოს, და ყეფას იწყებს (
ყოველი შემთხვევისთვის ) და ამავე დროს კუდს აქიცინებს. იგი აკვირდება პატრონს, რათა
გაიგოს, უცნობი მტერია თუ მეგობარი. თუ მტერია, კუდის ქიცინს წყვეტს; თუ მეგობარია აღარ
უყეფს. პატრონისგან ნიშანს ელის, - თავად როგორ მოიქცევა. ის პატრონის ჩრდილი გახდა, იგი
აღარაა ნამდვილი ძაღლი.

ადამიანთან ცხოვრება სახიფათოა : იგი თავისი ავადმყოფობას ავრცელებს, და დამანგრეველია.

თქვენ საკუთარ შინაურ ცხოველებსაც კი ანადგურებთ, უფლებას არ აძლევთ მათ, რომ
ბუნებრივი არსებები იყვნენ. კულტურულებს ხდით მათ, ისევე როგორც თქვენ გაგხადეს
კულტურულები. უფლებას არ აძლევთ ბუნებას, რომ თავის გზით იაროს, უფლებას არ აძლევთ
დაოს, რომ თავისი ბუნებრივი დინებით იდინოს.

არსი ისაა, რითაც სამყაროში მოდიხართ, პიროვნება კი ის, რასაც სამყარო თავს ახვევს თქვენს
არსს. სამყაროს ძალიან ეშინია არსის, რადგანაც არსს არ სურს მორჩილება. არსი ყოველთვის
ინდივიდუალურია, სამყაროს არ სჭირდება ინდივიდუალობა. მას მორჩილი ცხვრები სჭირდება
და არა მეამბოხეები. მას არ სჭრდება ისეთი ადამიანები, როგორიცაა ბუდა, კრიშნა, ლაო-ძი. ეს
ადამიანები სახიფათო არიან. სამყაროს მორჩილი ადამიანები სჭირდება, რომლებიც მზად არიან
დაემორჩილონ არსებულ წესრიგს, სხვების ინტერესებს, ორგანიზებულ რელიგიას,
სახელმწიფოს და სულელ პოლიტიკოსებს.

საზოგადოებას სჭირდება მორჩილება, საზოგადოებას სჭირდება პროდუქტიულობა. რაც უფრო

მექანიკური ხართ, მით უფრო მეტად პროდუქტიული ხდებით. თუ თქვენში მეტია სიცოცხლე,
ვერ იქნებით ასეთი პროდუქტიული. მანქანა უფრო პროდუქტიულია, ვიდრე ადამიანი.
საზოგადოება ისწრაფვის, რომ ყველა ადამიანი მანქანად აქციოს . როგორ ვაქციოთ ადამიანი
მანქანად? - იგი უნდა გავხადოთ უფრო გაუცნობიერებელი, რობოტისმაგვარი, უნდა
დავავიწყოთ საკუთარი არსი, გავხადოთ აბსოლუტურად ყალბი. ნება მიეცით მას, იყოს ქმარი,
ცოლი, ხელმძღვანელი, ხელქვეითი, ესა თუ ის, მაგრამ არასოდეს მისცეთ უფლება, იყოს
თავისი ჭეშმარიტი არსი. ნუ მისცემთ ამის ნებას, რადგანაც არსი არ ემორჩილება არავის, გარდა
ღმერთისა. მას წყაროს გარდა არ გააჩნია ვალდებულებები ვინმეს მიმართ . იგი არ იცნობს სხვა
პატრონებს.

ასეთი ადამიანი ძალიან არაკომფორტული იქნება ე.წ. საზოგადოებისთვის, რადგან

საზოგადოება იმისთვის არ არსებობს, რომ ადამიანის მოთხოვნილებები დააკმაყოფილოს. იგი
არსებობს იმისთვის, რომ ადამიანის ექსპლუატაცია მოახდინოს. იგი არ არსებობს თქვენთვის
და თქვენი ზრდისთვის. არ ისახავს მიზნად, რომ ზრდაში დაგეხმაროთ, პირიქით, მისი
მიზანია არ მოგცეთ ამის ნება, რადგანაც რაც უფრო იზრდებით, მით უფრო დამოუკიდებელი
ხდებით; რაც უფრო ნაკლებად იზრდებით, მით უფრო დამოკიდებული რჩებით.
დამოკიდებული ადამიანი კი უფრო საიმედოა, რადგანაც მას ყოველთვის ეშინია.
დამოკიდებულ ადამიანს ყოველთვის სჭირდება ვიღაც, ვისაც დაეყრდნობა. იგი
ინფანტილურია. იგი ეყრდნობა მშობლებს, მღვდლებს, პოლიტიკოსებს. მას არ შეუძლია
საკუთარ ფეხებზე დგომა. საზოგადოება გამუდმებით გაცმევთ არა მხოლოდ ფიზიკურ
ტანსაცმელს, არამედ ფსიქოლოგიურსაც.

საზოგადოებას ძალიან ეშინია ფიზიკური სიშიშვლის, რადგანაც ფიზიკური სიშიშვლე

ფსიქოლოგიური სიშიშვლის დასაწყისია. საზოგადოება პანიკაში ვარდება, როცა გაშიშვლებულ
ადამიანს ხედავს, რადგან ეს დასაწყისია: ფიზიკური გაშიშვლებით მან პირველი ნაბიჯი
გადადგა. ვინ შეუშლის მას ხელს, რომ ფსიქოლოგიურადაც გაშიშვლდეს?

ხმამ, რომელმაც მოსეს მიმართა ცეცხლმოკიდებული ბუჩქიდან, თქვა: „გაიხადე ფეხსაცმელი“.

ეს სიმბოლური სიტყვებია. ეს ნიშნავს: „გაიხადე შენი ტანსაცმელი“. „გაიხადე ფეხსაცმელი“.
ფეხსაცმელები თქვენს ფეხებს მალავენ, თქვენ გმალავენ. „იყავი შიშველი წმინდა მიწაზე.
გაიხადე ფეხსაცმელი“. ფეხსაცმელი პიროვნების სიმბოლოა, სიშიშვლე თქვენი არსის
სიმბოლოა. „შენ წმინდა მიწაზე ხარ, გაიხადე ფეხსაცმელი“.
როცა საკუთარ არსს შეხვდებით , ცეცხლმოკიდებულ ბუჩქს თქვენს შიგნით , მოგიწევთ, რომ
გაიხადოთ ფეხსაცმელი, ტანსაცმელი, ყველაფერი, რაც თქვენს არსს ფარავს. სწორედ ესაა
რევოლუცია, მეტანოია. და ეს საბედისწერო მომენტია თქვენს ცხოვრებაში: საზოგადოება ქრება,
და თქვენ , ინდივიდუალობა რჩებით, - და მხოლოდ ინდივიდუალობას აქვთ კავშირი
ღმერთთან. მაგრამ ამისთვის საჭიროა უზარმაზარი გაცნობიერებულობა.

1933 წელს გურჯიევმა შესთავაზა ფრიც პიტერსს ამ ყველაფრის ცოცხალი ილუსტრაცია თავის
ნომერში, ჰენრი ჰადსონის სასტუმროში, ნიუ-იორკში, სადაც მიწვეულ იქნა რამდენიმე
სტუმარი.

პიტერსი გურჯიევის ახალგაზრდა მოსწავლე იყო, გურჯიევი კი ერთ-ერთი უდიდესი ოსტატი

გახლდათ, რომელსაც კი ოდესმე იცნობდა მსოფლიო. ის არ იყო ტრადიციული ოსტატი,
რადგანაც არც ერთ ოსტატს არ შეუძლია ეკუთვნოდეს ტრადიციას. ტრადიციისადმი
კუთვნილება მღვდელის თვისებაა და არა ოსტატის. ოსტატი ყოველთვის რევოლუციურია.

ეს შესანიშნავი ექსპერიმენტი იყო. ყურადღებით მოისმინეთ.

როცა პიტერსი მივიდა, მას სთხოვეს, რომ გაერეცხა ჭურჭელი და მოემზადებინა ბოსტნეული
ვიღაც მნიშვნელოვანი ადამიანებისთვის, რომლებსაც ვახშმისთვის ელოდნენ. გურჯიევმა
სთხოვა პიტერსს, ჩაეტარებინა ინგლისურის გაკვეთილი, რაც მდგომარეობდა სხეულის ყველა
იმ ნაწილის და ფუნქციის დასახელების შესწავლაში, „რომლებიც ლექსიკონში არ იყო“. იმ
დროისთვის, როცა სტუმრები მოვიდნენ , ნიუ-იორკის თხუტმეტამდე კარგად ჩაცმული და
ღირსეულად აღზრდილი მცხოვრები, რომელთა შორის იყვნენ ჟურნალისტები და
რეპორტიორები, გურჯიევმა უკვე აითვისა ყველა მიუღებელი სიტყვა და ფრაზა.

მას შემდეგ, რაც დაგვიანების ინსცენირება მოაწყო და სტუმრებს წარუდგა, გურჯიევმა

მაგიდასთან მიიპატიჟა ყველა და თავაზიანად გასცა პასუხი სტუმრების კითხვებს საკუთარი
საქმიანობის და ამერიკაში ჩამოსვლის მიზნის შესახებ. შემდეგ მან თვალი ჩაუკრა თავის
ინგლისურის მასწავლებელს, უეცრად შეცვალა ტონი და განაცხადა, რომ კაცობრიობის
სავალალო გადაშენება და მისი ქცევა იმად, რისი გამოხატვაც შეიძლება მხოლოდ ხუთასოიანი
სიტყვით, განსაკუთრებით გამაოგნებელია ამ ქვეყანაში, აქედანაა მისი სურვილი რომ დაენახა
ეს მოვლენა საკუთარი თვალებით. ამ უბედური მდგომარეობის მიზეზი იმაშია, განაგრძობდა
იგი, რომ ადამიანები , განსაკუთრებით ამერიკელები , არასოდეს მიჰყვებოდნენ გონების ან
წესიერების მითითებებს და საკუთარი სასქესო ორგანოების ნებაზე დადიოდნენ. მან სტუმრებს
შორის ერთი განსაკუთრებით მიმზიდველი ქალი გამოარჩია და კარგი ტუალეტისა და
მაკიაჟისთვის შეაქო იგი. შემდეგ ყველას საიდუმლოდ უთხრა, რომ სინამდვილეში მისი
მოხატვის ეს სურვილი აიხსნება გადაულახავი სექსუალური მისწრაფებით, რომელიც ერთ-
ერთი მამაკაცისადმი აქვს, და გურჯიევმა ყველას გასაგონად წარმოთქვა მისი სახელი, თან
ინგლისურში თავისი ახალი ცოდნა გამოიყენა. მანამ, სანამ სტუმრები როგორღაც რეაგირებას
მოასწრებდნენ, გურჯიევმა დაიწყო თავისი ამბების მოყოლა სასიყვარულო ფრონტზე
გამარჯვებების შესახებ, ისე რომ არ მორიდებია, გაემხილა ყველა ნაციის და რასის ყველაზე
ინტიმური დეტალები და სექსუალური ჩვევები.

სადილის ბოლოსკენ, კარგი ძველი ბრენდით შეზარხოშებული სტუმრები საბოლოოდ

მოდუნდნენ და ერთმანეთში მიუღებელი და უცენზურო ურთიერთობა დაიწყეს. გურჯიევი იმ
ქალთან განმარტოვდა, რომელსაც შეურაცხყოფა მიაყენა, ხოლო დანარჩენებმა,
დარწმუნებულნებმა იმაში, რომ ეს საღამო ორგიად ან რაღაც მსგავსად იქცეოდა, სხვადასხვა
დონით გაშიშვლებულებმა დაიწყეს ურთიერთობების გაღრმავება ნომრის სხვა და სხვა
ოთახებში.

როცა ორგიამ თავის აპოგეას მიაღწია, გურჯიევმა მკვეთრად გაინთავისუფლა თავი ქალის
მკლავებიდან და მეხის ხმით უბრძანა ყველას ამ ბალაგანის შეწყვეტა. მან განაცხადა, რომ
გაკვეთილი დამთავრებულია და თავისი ქცევით სტუმრებმა სრულიად დაამტკიცეს იმ
შენიშვნების სიმართლე, რომლებზეც დასაწყისში ისაუბრა, და რომ მისი წყალობით
ნაწილობრივ გააცნობიერეს საკუთარი ჭეშმარიტი მდგომარეობა და მიიღეს მნიშვნელოვანი
გაკვეთილი, რისთვისაც მზად იყო სიხარულით მიეღო ჯილდო ჩეკებისა და ნაღდი ფულის
სახით. პიტერსმა ყოველვარი გაკვირვების გარეშე აღნიშნა , რომ ჯილდომ რამდენიმე ათასი
დოლარი შეადგინა.

როცა სტუმრები დაიშალნენ, გურჯიევი სამზარეულოში გავიდა, რომ პიტერსს ჭურჭლის

ალაგებაში დახმარებოდა და კითხა, თუ როგორ მოეწონა საღამო.

- მე ისეთ ზიზღს განვიცდიდი, - უპასუხა პიტერსმა.

გურჯიევს გაეცინა და გამჭოლი მზერით შეხედა.

- ეს კარგია, რომ ზიზღს გრძნობ. ახლა აუცილებელია საკუთარ თავს დაუსვა ერთი კითხვა:
ვისადმი ვგრძნობ ზიზღს?

აი, ჭეშმარიტი სიტუაცია. ის, რის დემონსტრაცისაც ზედაპირულად ახდენთ, ეს ერთია.

სტუმრები გააბრაზა გურჯიევის სიტყვებმა იმის შესახებ, რომ კაცობრიობა დეგრადაციას
განიცდის, რომ ზედაპირულად ისინი ერთს აკეთებენ, გულის სიღრმეში კი სხვა რამეს
გულისხმობენ. თქვენ შეგიძლიათ რაციონალიზაცია მოახდინოთ და ახსნა მისცეთ ამას, მაგრამ
თქვენი რაციონალიზაციები - ეს მხოლოდ რაციონალიზაციებია და მეტი არაფერი.
შიგნით ,სიღრმეში, ქვეცნობიერში სხვა რაღაც ხდება. თქვენ ამას ვერც კი აცნობიერებთ.

ფსიქოლოგები ამბობენ, რომ უმეტეს შემთხვევებში, როცა გაუპატიურება ხდება, ქალს უნდა
რომ გაუპატიურებული იყოს, მას აქვს ასეთი სურვილი. იგი იწვევს ამას, თავისი მოძრაობებით,
თავისი ჩაცმულობით, სიარულის მანერით, მეტყველებით იწვევს რომ გააუპატიურონ, და
ერთხელაც ეს ხდება. შემდეგ გაკვირვებული, აღშფოთებული და განრისხებული პოლიციაში
მიდის და სასამართლოში იცავს თავის უფლებებს. მას რომ თავისი გონების სიღრმეში ჩაეხედა,
გაუკვირდებოდა: ეს მისი საკუთარი ძალისხმევა იყო, ამით მისი საკუთარი სურვილი
დაკმაყოფილდა.

არსებობენ ადამიანები, რომლებიც ისეთ ორმაგობაში ცხოვრობენ, ვერც კი აცნობიერებენ,

სინამდვილეში რა მოტივი ამოძრავებთ შიგნიდან. დააკვირდით და ეს ძალიან დაკვირვებულს
გაგხდით. უბრალოდ დააკვირდით. როგორია თქვენი ჭეშმარიტი მოტივები? ნუ ეცდებით
საკუთარი თავის საკუთარივე სიცრუეში დარწმუნებას. უბრალოდ, გახდით სარკე და დაინახეთ
საკუთარი ქცევა. უსიტყვოდ დააკვირდით საკუთარ ქცევებს, იყავით ყოველთვის ყურადღებით.
უყურეთ, რატომ აკეთებთ ამა თუ იმ ქმედებას, საიდან მოდის იგი, და მაშინ დაინახავთ, რომ
ორმაგობაში ცხოვრობთ. ერთი ნაწილი - თქვენი პიროვნებაა, რომელიც ერთს ამბობს, ხოლო
მეორე ნაწილი - თქვენი რეალობაა, რომელიც სრულიად საპირისპიროს სჩადის. ამ ორ ნაწილს
როგორღაც უწევს ერთმანეთთან თანაცხოვრება, აქედანაა გამუდმებული კონფლიქტები,
დაძაბულობა, ენერგიის დაკარგვა.

უმეტეს შემთხვევაში შიგნით ერთ სურვილს გრძნობთ, მაგრამ გარეგნულად სრულიად

საპირისპიროს აკეთებთ. რატომ საპირისპიროს? - იმიტომ, რომ საპირისპიროთი ახშობთ
საკუთარ სურვილს. ადამიანი, რომელიც შიგნით არასრულფასოვნების კომპლექსს გრძნობს,
გარეგნულად უპირატესობის გამოხატვას ცდილობს. მხოლოდ ისინი, ვინც არასრულფასოვნებას
გრძნობენ, გამოხატავენ უპირატესობას. ისინი, ვინც მართლა გრძნობენ უპირატესობას, არ
ზრუნავენ მის გამოხატვაზე. პოლიტიკოსები ხდებიან ის ადამიანები, რომლებიც
არასრულფასოვნების კომპლექსისგან იტანჯებიან, რადგანაც ეს საკუთარი უპირატესობის
დამტკიცების ერთადერთი მეთოდია. ადამიანი, რომელიც თავისი სახით სიწმინდეს და
უცოდველობას გამოხატავს, გულის სიღრმეში სრულიად საწინააღმდეგოს გრძნობს: მას
დანაშაულის გრძნობა ტანჯავს, თავს უღირსად თვლის, მან იცის, რომ არაა უცოდველი. ამის
სამყაროსგან დამალვის ერთადერთი საშუალებაა სახეზე წმინდანის ნიღბის მორგება.

თქვენი ე.წ. წმინდანები არაფრით განსხვავდებიან ცოდვილებისგან. ერთადერთი განსხვავება

იმაშია, რომ ცოდვილები გულწრფელები არიან, წმინდანები კი არა. თუ ასი წმინდანიდან
თუნდაც ერთია ნამდვილი, ეს უკვე კარგია, ეს უკვე მოსალოდნელზე მეტია. დანარჩენი
ოთხმოცდაცხრამეტი უბრალოდ თვალთმაქცობს. მე არ ვამბობ, რომ ისინი მხოლოდ თქვენს წინ
თვალთმაქცობენ. ეს იმდენად ღრმა გახდა, რომ ისინი არა მხოლოდ სხვებს ატყუებენ, არა
საკუთარ თავსაც. სინამდვილეში, იმისთვის, რომ საკუთარი თავი მოატყუო, ჯერ სხვები უნდა
მოატყუო, მხოლოდ ამის შემდეგ იჯერებთ სიცრუეს. მხოლოდ მაშინ, როცა სხვები იჯერებენ,
რომ წმინდანი ხართ, თქვენც იჯერებთ ამას.

ნამდვილ წმინდანს არ აღელვებს სხვა ადამიანების აზრი. მან იცის, ვინ არის სინამდვილეში.
მაშინაც კი, თუ მთელი მსოფლიო ლაპარაკობს, რომ იგი არაა წმინდანი, ამას არანაირი
მნიშვნელობა არ აქვს. მას გააჩნია შინაგანი გაგება, იგი გულწრფელია, მისი განცდა
ეგზისტენციალური და უშუალოა. იგი იცნობს თავის არსს. ხოლო საკუთარი არსის შეცნობა
პირველი ნაბიჯია იმისკენ, რომ ღმერთი შევიცნოთ, უკვდავი გავხდეთ, სიკვდილის საზღვრებს
გავცდეთ.

ჰენრი ბერგსონმა საუკუნის დასაწყისში განაცხადა: „კეთილდღეობა, რომელიც ტექნოლოგიამ

სხეულისთვის შექმნა, მოგვიწოდებს არანაკლები კეთილდღეობის შექმნაზე სულისათვის.“

თანამედროვე ადამიანი უფრო უსულო ჩანს, ვიდრე ოდესმე, და მიზეზი ისაა, რომ მეცნიერებამ
და ტექნოლოგიებმა სხეულისთვის უფრო მეტი კეთილდღეობა შექმნეს. სხეული უფრო ძლიერი
გახდა, სიცოცხლის ხანგრძლივობა გაიზარდა. ტვინი გაძლიერდა, უფრო მცოდნე გახდა
სხეულთან და ტვინთან შედარებით. სული ძალიან ღარიბი დარჩა. ის თითქმის
დავიწყებულია, მიგდებულია. არავინ ზრუნავს მასზე.

ვინ ფიქრობს საკუთარ არსზე? ეკლესიაში ან ტაძარში სიარული თქვენ არ გიშველით. შიგნით
უნდა შეხვიდეთ, სიღრმეში, ფეხსაცმელი უნდა გაიხადოთ, საკუთარი გაშიშვლებული არსი
უნდა აღმოაჩინოთ. მხოლოდ ასე შეძლებთ კოსმოსთან საკუთარი კავშირის აღდგენას. მხოლოდ
საკუთარი არსის მეშვეობით შეძლებთ რეალობასთან კავშირის აღდგენას.

ახლა სუტრები...

ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:

მხოლოდ პირვანდელი სული და ჭეშმარიტი ბუნება აღემატება დროს და სივრცეს.
იმას, რასაც მე არსს ვუწოდებ, ოსტატი ლუ-ძი „პირვანდელ სულად მოიხსენიებს“. პირვანდელი
სული ეს ისაა, რაც ღმერთისგან მიიღეთ, ეს თქვენი სულია : არაგანპირობებული, ცოდნით
არდამძიმებული, ისეთი, როგორიც იყო დედის საშოში. როგორ არსებობდით დედის საშოში?
თქვენ არავინ გასწავლიდათ, თქვენ არ გქონდათ გონება, თქვენ ცხოვრობდით არა-გონების
მდგომარეობაში, სწორედ ამიტომ გრძნობდით ასეთ ნეტარებას.

ფსიქოლოგები ამბობენ, რომ დედის საშოში მსგავსი განცდების ქონის გამო, ამ ცხრა თვის გამო
ეძებს ადამიანი ღმერთს. მახსოვრობა ამ ცხრა თვის შესახებ თან სდევნის მას. ეს ცხრა თვე
ყველაზე მშვენიერი იყო თქვენს ცხოვრებაში. შესაძლოა, ცნობიერებამ დაივიწყა იგი, მაგრამ
შიგნით სიღრმეში, თქვენი სხეულის ყოველი უჯრედი, თქვენი სულის ყოველი ფიბრა თან
ატარებს მოგონებებს ამ დღეების შესახებ, მათით პულსირებს. შესაძლოა, თქვენ მას ვერ
აცნობიერებთ, მაგრამ იგი არის. ეს იმას ჰგავს, როგორც ღამით ეფლობით ღრმა ძილში ისე, რომ
არ იცით სად მიდიხართ და რა გემართებათ, დილით კი მოდუნებული, საღი და სიხარულით
სავსე ხართ. ცხოვრება ისევ შეგემთხვათ, მთელი მტვერი, რომელიც დააგროვეთ, გაქრა.
განახლებას გრძნობთ, სიჯანსაღეს. სხეული ინახავს მოგონებებს, მშვიდადაა, მოდუნებულია და
რაღაც ახსოვს. ეს მოგონება ტვინში არაა; თქვენ არ იცით, რა მოხდა ზუსტად, სად იყავით
სიზმარში.

მხოლოდ ბუდამ იცის, სად იმყოფება ღრმა ძილის დროს, რადგანაც ღრმა ძილის დროსაც
ინარჩუნებს ყურადღებას. თქვენ არ ხართ ყურადღებით მაშინაც კი, როცა ცნობიერი ხართ, ე.წ.
ცნობიერი, თქვენ არ ხართ ყურადღებით მაშინაც კი, როცა არ გძინავთ. თქვენი თვალები
გახელილია, მაგრამ თქვენი ჭკუა ათას ერთ აზრს ქსოვს. გამუდმებით მიმდინარებს შინაგანი
დიალოგი, გამუდმებით გრძელდება შინაგანი ხმაური. თქვენ უყურებთ და ვერ ხედავთ, თქვენ
უსმენთ და არ გესმით, რადგანაც შიგნით სიღრმეში ხელს გიშლით აზრთა, სიზმართა კედელი,
რომლებიც გამუდმებით იკავებენ თქვენი ცნობიერების ცას. თქვენ არ ხართ ყურადღებით
მაშინაც კი, როცა არ გძინავთ. ბუდა ყურადღებითაა ღრმა ძილის დროსაც კი. მხოლოდ ბუდამ
იცის, სად მიდის ის ძილის დროს.

სად მიდის? ის მიდის არსთან, საწყისთან, პირვანდელ სულთან. თუკი ღამით რამდენიმე წამით
მაინც ხვდებით ყოფიერების წყაროსთან, თავს ჯანსაღად გრძნობთ. ადამიანი, რომელიც არ
იძირება ღრმა ძილში, ჯოჯოხეთში იმყოფება. ის დაღლილი იძინებს, ცხოვრებისადმი
ინტერესდაკარგული, და დილით ყოველგვარი ინტერესის გარეშე დგება, კიდევ უფრო
დაღლილი და გამოფიტული. მისი ცხოვრება ჯოჯოხეთად იქცევა.

ღრმა ძილის დროს თქვენ უბრალოდ უბრუნდებით საკუთარი არსის პირვანდელ წყაროს. ეს
წყარო ყოველთვის არსებობს, თქვენ ის არ დაგიკარგავთ, თქვენ უბრალოდ დაივიწყეთ იგი.
პირვანდელი წყარო აღემატება ყველა ურთიერთწინააღმდეგობას: ეს არც სინათლეა და არც
სიბნელე, იგი ორივეს მიღმა იმყოფება; ეს არც სიცოცხლეა და არც სიკვდილი, როგორებადაც
წარმოგიდგენიათ ისინი, იგი ორივეს მიღმა იმყოფება; ეს არც ქალია და არც მამაკაცი,
როგორებადაც წარმოგიდგენიათ ისინი, იგი ორივეს მიღმა იმყოფება. იგი ყველანაირი
ორმაგობის მიღმაა. სწორედ ესაა ღმერთი.

მხოლოდ პირვანდელი სული და ჭეშმარიტი ბუნება აღემატება დროს და სივრცეს.

როცა პირვანდელ სულში იმყოფებით, საკუთარ ჭეშმარიტ ბუნებაში ხართ. როცა საკუთარ
პიროვნებაში იმყოფებით, თქვენ არ ხართ ბუნებრივი, თქვენ ყალბი ხართ. დააკვირდით, და
გაგიკვირდებათ, რამდენი სიყალბეა თქვენში. სიყალბეა, როცა იღიმით მაშინ , როცა თქვენს
გულში არაა ღიმილი; სიყალბეა,როცა თანაუგრძნობთ, მაშინ, როცა თქვენში არაა
თანაგრძნობა; სიყალბეა, როცა გამოხატავთ სიხარულს, როცა საერთოდ ვერ გრძნობთ
სიხარულს. შეგიძლიათ მოთქვამდეთ და ტიროდეთ კიდეც, და გულში არაფერს გრძნობდეთ,
მაშინ თქვენი ცრემლები ყალბია. უბრალოდ დაუკვირდით, რამდენი სიყალბეა თქვენში.
გახსოვდეთ: ყველაფერი, რაც თქვენში ყალბია, თქვენ არ ხართ. ღმერთს არ შეუქმნიხართ
ყალბი, მან მარადიული სიცოცხლე გაჩუქათ. მაგრამ მხოლოდ მაშინ შეძლებთ ამ მარადიული
სიცოცხლის აღმოჩენას, როცა ფეხსაცმელს გაიხდით, როცა საკუთარ პიროვნებას გადააგდებთ.
გადააგდეთ ყველა ნიღაბი, ყველა „პირი“. დაე, ყველა ნიღაბი გაქრეს! ეს მტკივნეული იქნება,
რადგანაც თქვენ თავი გააიგივეთ ამ ნიღბებთან, ფიქრობთ რომ ეს თქვენი სახეა. ეს ძალიან
მტკივნეული პროცესი იქნება, თითქმის სიკვდილი. და მოგიწევთ არაერთხელ მოკვდეთ,
არამედ ბევრჯერ, რადგანაც ყოველთვის, როცა ნიღაბი მოგძვრებათ, სიკვდილი მოხდება.
მაგრამ ამის წყალობით თქვენში ახალი სიცოცხლე დაიბადება : უფრო ღრმა, ჯანსაღი და
ნათელი. როცა ყველა ნიღაბი ქრება და მხოლოდ არსი რჩება, თქვენ გადალახავთ ნებისმიერ
ორმაგობას, სივრცისა და დროის ორმაგობასაც კი.

როცა ღრმა მედიტაციაში იმყოფებით, როცა საკუთარ არსში შედიხართ, არ არსებობს არც
სივრცე და არც დრო, თქვენ არ შეგიძლიათ თქვათ თუ სად ხართ. ყველა „სად“ ქრება, არ
შეგიძლიათ ამ ადგილის დასახელება. ან ყველგან ხართ, ან არსად. ეს ერთადერთი ორი
შესაძლებლობაა. ისინი ერთი და იმავეს აღნიშნავენ.

ზოგიერთი ამჯობინებს თქვას, რომ ის ყველგანაა. ვედანტაში ნათქვამია, რომ ღრმა მედიტაციის
დროს ყველგან იმყოფებით: აჰამ ბრაჰმასმი - „მე ვარ ღმერთი“. ღმერთი ნიშნავს იმას, ვინც
ყველგან იმყოფება, ვინც მთელს ყოფიერებას განმსჭვალავს. თქვენ თავად სივრცე ხდებით.
ხოლო სიტყვები: „მე ყოველთის ვარ, მე მარადიული ვარ’’ -ნიშნავს, რომ თქვენ დროსაც
განმსჭვალავთ. ეს გამოხატვის ერთ-ერთი პოზიტიური ფორმაა. ბუდიზმმა სხვა ნეგატიური
მეთოდი აირჩია.
ბუდა ამბობს: „ღრმა მედიტაციის დროს თქვენ არსად არ ხართ“.

მთელი სივრცე გაქრა. დროც გაქრა, თქვენ დროის მიღმა იმყოფებით. და როცა არაა არც დრო
და არც სივრცე, როგორ შეგიძლიათ იარსებოთ? ადამიანი არსებობს მხოლოდ დროისა და
სივრცის გადაკვეთის წერტილში. არსებობს ორი , სივრცის და დროის ხაზი და გადაკვეთის
წერტილში იბადება ეგო. გადააგდეთ ეს ორი ხაზი და ეგოს წერტილიც გაქრება. ეს უბრალოდ
ორი ხაზის გადაკვეთა იყო. ეს ილუზია იყო.

ამიტომ ბუდა ამბობს: „არავინ არ არსებობს“.

ღრმა მედიტაციაში ქრება სივრცე, დრო და ქრებით თქვენ , ყველაფერი ქრება. რჩება მხოლოდ
სიცარიელე, არაფერი, შუნია. ეს იგივეს თქმის ნეგატიური მეთოდია.
თქვენ შეგიძლიათ ან პოზიტიური გამოთქმა აირჩიოთ და თქვათ: „მე ვარ ღმერთი“ - რაშიც
არის თავისებური სილამაზე და თავისებური საფრთხე ან შეგიძლიათ ნეგატიური გამოთქმა
აირჩიოთ: ანატტა - არა-მე, სიცარიელე - ნირვანა. მასშიცაა თავისებური სილამაზეც, და
თავისებური საფრთხეც. სიცარიელის იდეა აფრთხობს ხალხს , ამაშია საფრთხე. ვის უნდა იყოს
არაფერი?
ორმოცი წლის მსახურების განმავლობაში ბუდას არაერთხელ ჰკითხეს: „რატომ უნდა ვეცადოთ
არაფრად გახდომას? ეს ხომ სიკვდილია, აბსოლუტური სიკვდილი“.
და ბუდა პასუხობდა: „დიახ, ეს აბსოლუტური სიკვდილია. მაგრამ ის მშვენიერია“.

მაშინ მას ეკითხებოდნენ: „მაგრამ ვისთვისაა მშვენიერი, თუ არავინ არსებობს?“

ბუდა პასუხობდა: „არსებობს მხოლოდ მშვენიერება, მხოლოდ სილამაზე არავინაა, ვინც მას
განიცდის“.

ბუნებრივია, ადამიანურ გონებას არ ესმის: „მაშინ რაშია აზრი? თუ მე არ ვარ, და ეს

მშვენიერია, მაშინ დაე, იყოს მშვენიერი. მაგრამ მე არ ვარ, ასე რომ მშვენიერია თუ არა,
ჩემთვის არანაირი მნიშვნელობა არ აქვს. მაშ, რად დავკარგო საკუთარი თავი? ჯობია ვიყო
სამყაროში, რომელიც ისეთი მშვენიერი არაა, მაგრამ სხვა თუ არაფერი, მე მაინც ვარსებობ“.

არაფრად გახდომის მიზანი აფრთხობს ადამიანებს. სწორედ ამიტომ გაქრა ბუდიზმი

ინდოეთში, და გაითავისა რა ეს გაკვეთილი, ჩინეთსა და ტიბეტში მოიშორა ნეგატიური
გამოხატულება. ინდური ბუდიზმი, პირვანდელი ბუდიზმი, აბსოლუტურად ნეგატიური
გახლდათ. ბუდას ზეგავლენით ათასობით ადამიანის ტრანსფორმაცია მოხდა, მაგრამ ისეთ
ადამიანს, როგორიც ბუდაა, ვერ შეხვდებით ყოველდღე.

ბუდა ისეთ ზეგავლენას ახდენდა, რომ ადამიანები მზად იყვნენ მომკვდარიყვნენ და არაფერი
გამხდარიყვნენ. მაგრამ ეს ბუდას გამო იყო, სხვაგვარად არ არსებობს განსაკუთრებული ხიბლი
და მიმზიდველობა იმაში, რომ არაფერი გავხდეთ. ბუდა ფლობდა ისეთ მაგნეტიზმს და
ქარიზმას, რომ ათასობით ადამიანს შეეძლო არაფერი გამხდარიყო: „თუ ბუდა ამბობს ასე, ე.ი.
ეს მართალია“. დიდი მნიშვნელობა ჰქონდა მის სიტყვებს. მისი თვალები ასხივებდნენ იმას,
რაც არწმუნებდა: „ის გაქრა, ჩვენც შეგვიძლია გაქრობა, თუ ის ამბობს, ჩვენ შეგვიძლია
ვენდოთ“.

მაგრამ როდესაც ბუდამ დატოვა დედამიწა, ბუდისტი ბერები ვეღარ არწმუნებდნენ ადამიანებს;
მათ ინდოეთიდან წასვლა მოუწიათ. მაგრამ გაითავისეს გაკვეთილი: ინდოეთის საზღვრებს
გარეთ ბუდისტება პოზიტიური ენის გამოყენება დაიწყეს, იყენებდნენ ყველაფერ იმას, რასაც
ბუდა უარყოფდა. სწავლება შენარჩუნდა, მაგრამ არა როგორც ბუდიზმი. იგი შენარჩუნდა,
როგორც ვედანტა, როგორც პოზიტიური ენა.

ბუდას უდიდესი წვლილი ნეგატიური გამოხატულება გახლდათ. ნეგატიური ენის სილამაზე

იმაშია, რომ იგი არასოდეს გაკმაყოფილებს, არ კვებავს თქვენს ეგოს. ამაშია პოზიტიური ენის
საფრთხე. თუ თქვენ ამბობთ: „აჰამ ბრაჰმასმი“, „მე ვარ ღმერთი“, „ანა’ლ ჰაკ“, „მე ვარ
ჭეშმარიტება“, არსებობს საფრთხე, რომ ჭეშმარიტება მეორეხარისხოვანი გახდება, ხოლო „მე“ -
პირველხარისხოვანი. ჭეშმარიტებას შეუძლია მხოლოდ „მე“-ს ჩრდილი გახდეს, აქცენტი
შესაძლოა სიტყვა „მე“-ზე გადავიდეს: „მე ვარ ღმერთი“. თუ აქცენტი ღმერთზე რჩება, ხოლო
„მე“ ღმერთის ჩრდილია, ეს მშვენიერია. მაგრამ ეს ძალიან რთულია. ეგო ძალიან ეშმაკურ და
ნატიფ ხერხებს იყენებს. მას შეუძლია გამოიყენოს ეს შესაძლელობა, მოეჭიდოს ამ იდეას. იგი
იტყვის: „ყველაფერი მართალია, მე ვარ ღმერთი, და მხოლოდ მე. მე ვარ ჭეშმარიტება, და
ყველა დანარჩენი არაჭეშმარიტია’’. მაგრამ მაშინ მთელი აზრი იცვლება.

ერთი რამ სრულიად ზუსტია: სივრცე და დრო ქრება. მაშინ შეგიძლიათ თქვათ: „მე ვარ
ყველაფერი“ - მთელი სივრცე და მთელი დრო - „მე ვარ ყველგან და ყოველთვის“ - ან
შეგიძლიათ გამოიყენოთ ბუდას გამოთქმა: „მე არ ვარსებობ. დრო არ არსებობს. სივრცე არ
არსებობს. არსებობს მხოლოდ აბსოლუტური მდუმარე არაფერი - მარადიულობიდან
მარადიულობამდე, უბრალოდ დუმილი, არც ერთი ღრუბელი“. მაგრამ ორივე მტკიცება ერთი
და იგივეზე საუბრობს. გამოხატვის ფორმები სხვა და სხვაა, თითები სხვა და სხვაა, მაგრამ
ისინი ერთი და იმავე მთვარეზე მიუთითებენ. ეს მთვარე კი თქვენი არსია.

ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:

მხოლოდ პირვანდელი სული და ჭეშმარიტი ბუნება აღემატება დროს და სივრცეს.
და სანამ არ გადალახავთ სივრცეს და დროს, ვერ გადალახავთ სიკვდილსაც. სიკვდილი დროში
და სივრცეში არსებობს. სანამ სივრცეს და დროს არ გადალახავთ, ვერ გადალახავთ სხეულს და
გონებას.

ეცადეთ გაიგოთ: სხეული შეესაბამება სივრცეს, გონება - დროს. გონება დროებითი მოვლენაა,
სხეული კი სივრცობითი. სხეული არსებობს სადღაც, გონება კი - როდესღაც. შეეცადოთ
წარმოიდგინოთ გონება დროის გარეშე, ეს არ გამოგივათ, რადგანაც გონება - ეს ან წარსულია,
ან აწმყო, ან მომავალი; ან მოგონებაა, ან წარმოსახვა, ან ფაქტობრივი აწმყო. გონება სამ დროში
არსებობს.
თუ ყურადღებით, გაცნობიერებულად მისმენთ, გონება იმყოფება აწმყოში. თუ სხვა რაღაცებზე
ფიქრობთ: იმაზე, თუ რა წაიკითხეთ ბიბლიაში, და შეესაბამება თუ არა ეს იმას, რასაც მე
ვამბობ, თქვენ ან წარმოსახვაში წახვედით, ან მოგონებაში. თუ დრო ქრება, ვერსად ვერ
იპოვნით გონებას; დრო გონების სინონიმია.

ადამიანი არის კოსმოსი მინიატურაში, ესაა სამყარო მინიატურაში. ყველაფერი, რაც დიდი
მასშტაბით გარეთ არსებობს, მცირე მასშტაბით ადამიანშიც იმყოფება. თუ შეძლებთ ადამიანის
გაგებას, მთელ სამყაროს გაიგებთ: რაც ზემოთ, ის ქვემოთ. ადამიანი ატომია უზარმაზარ
სამყაროში. თუ შეძლებთ ატომის გაგებას, შეძლებთ მთელი მატერიის გაგებასაც. თუ შეძლებთ
საკუთარი თავის შეცნობას, საკუთარი საიდუმლოს ამოხსნას, თქვენ ამოიცნობთ ყველა
საიდუმლოს, რაც კი არსებობს: წარსულში, აწმყოსა და მომავალში.

საჭიროა გახსოვდეთ: სხეული არის სივრცე, გონება - დრო. როცა მედიტირებთ, თქვენ ქრებით
როგორც სხეული, უკვე აღარ იცით, ვინ ხართ : მამაკაცი, ქალი, ლამაზი, მახინჯი, თეთრი,
შავი, - უბრალოდ არ იცით ვინ ხართ. როცა სიღრმეში შედიხართ, სხეული უკან და შორს
რჩება. დგება მომენტი, როდესაც ვეღარ გრძნობთ საკუთა სხეულს და იმის გარკვევაც კი არ
შეგიძლიათ, სად იმყოფება იგი. უკვე აღარ ხართ მიჯაჭვული ფორმაზე, უფორმო გახდით.
იგივე ემართება გონებასაც: არ იცით, სადაა თქვენი გონება, სად გაქრა იგი. მთელი ეს ხმაური,
მოძრაობა, რომელიც გამუდმებით იყო თქვენს შიგნით, გშორდებათ, გშორდებათ, გშორდებათ
და ქრება. და უეცრად უზარმაზარი სიჩუმე ფეთქდება თქვენში. სივრცესა და დროის მიღმა ამ
მდგომარეობაში იგებთ საკუთარ არსს. ხოლო გაიგოთ საკუთარი არსი ნიშნავს , რომ მიიღოთ
დაოს პირველი გამობრწყინება.

პირვანდელი სული პოლარული ურთიერთწინააღმდეგობების მიღმა იმყოფება.

ყველა პოლარული ურთიერთწინააღმდეგობა ქრება: მამაკაცი და ქალი; ზამთარი და ზაფხული;
სითბო და სიცივე; სიყვარული და სიძულვილი; პოზიტიური და ნეგატიური; სივრცე და დრო;
სიცოცხლე და სიკვდილი .

პირვანდელი სული პოლარული ურთიერთწინააღმდეგობების მიღმა იმყოფება.

სწორედ ამიტომ კვლავ და კვლავ მივუთითებ იმაზე, რომ არ მიეჯაჭვოთ არც ერთ
ურთიერთწინააღმდეგობას.თქვენ გასწავლიდნენ ერთ-ერთი წინააღმდეგობის მხარეს ყოფნას.
თქვენი ე.წ. რელიგიები გასწავლიდნენ: ან იცხოვრეთ ერში, ან განუდექით მას და წადით
მონასტერში. მე კი გეუბნებით: იცხოვრეთ მიწაზე და ნუ იქნებით ამ მიწისგან; წინააღმდეგ
შემთხვევაში, მიჯაჭვული აღმოჩნდებით რომელიმე წინააღმდეგობაზე. თუ მონასტერში
წახვალთ, მიწიერის შეგეშინდებათ. რა მიღწევაა ეს? თუ არსებობს შიში, მიღწევა ვერ იქნება.

მე ვიცნობ ადამიანებს, რომლებიც ჰიმალაებში ცხოვრობდნენ, და ისინი სავსენი არიან შიშით.

მათ არ უნდათ ხალხთან დაბრუნება, რადგანაც ის, რასაც ჰიმალაებში გრძნობდნენ ქრება მაშინ,
როდესაც ჩვეულებრივ სამყაროში ბრუნდებიან. მაგრამ თუ ეს ჩვეულებრივ სამყაროში ქრება, ეს
არაა მიღწევა. შესაძლოა , თქვენ უბრალოდ შინაგან დუმილად მიიღეთ ჰიმალაების დუმილი.
ეს დუმილი ნასესხებია. უდავოა, ჰიმალაებში დუმილი სუფევს, და თუ თქვენ ამ დუმილში
ცხოვრობთ, თანდათანობით იგი თქვენში აღწევს. მაგრამ ეს არაა თქვენი მუსიკა, ის ნასესხებია;
დატოვეთ ჰიმალაი და ის გაქრება. ეს ილუზიას ჰბადებს. თქვენ ნასესხები დიდებით ტკბებით,
ეს არაა თქვენი დიდება.

იცხოვრეთ ჩვეულებრივ სამყაროში და შექმენით ჰიმალაები თქვენს გულში, გახდით მდუმარე

ქალაქის ხმაურში. იყავით ჩვეულებრივი ადამიანი და ამავდროულად სანიასი. სწორედ ამიტომ
ვიმეორებ, რომ ჩემმა სანიასებმა არაფერზე თქვან უარი. არაფრისგან განდგომა არაა საჭირო.
განდეგილობა გაქცევის გზაა, და განდეგილობა ერთ-ერთ პოლარობას მიგაჯაჭვებთ. ეს კი არ
მოგცემთ თავისუფლებას. თავისუფლება ტრანსცენდენციაშია, ტრანსცენდენცია კი დგება
მხოლოდ მაშინ, როდესაც ორივე პოლარობაში ერთდროულად ცხოვრობთ.

ასე რომ, იყავით სამყაროში, მაგრამ ნებას ნუ მისცემთ სამყაროს იყოს თქვენში. გიყვარდეთ,
მაგრამ თავი არ დაკარგოთ სიყვარულში. შედით ურთიერთობებში, მაგრამ ამავდროულად
იყავით მარტოობაში, სრულ მარტოობაში. ყოველთვის გახსოვდეთ, რომ ნებისმიერი
ურთიერთობები თამაშია: ითამაშეთ ეს თამაში, და ითამაშეთ რაც შეიძლება ლამაზად და
ოსტატურად. ბოლოს და ბოლოს, თამაში თამაშია და უნდა იცოდეთ ლამაზად თამაში.
ითამაშეთ ყველა წესის დაცვით, რადგანაც ნებისმიერ თამაშს გააჩნია წესები. მაგრამ
ყოველთვის გახსოვდეთ, რომ ეს მხოლოდ თამაშია. ნუ მიეჯაჭვებით მას და ნუ იქნებით
ზედმეტად სერიოზული. ყოველთვის შეინარჩუნეთ იუმორის გრძნობა: იყავით გულწრფელი,
მაგრამ არა სერიოზული. და თანდათანობით დაიწყებთ შემჩნევას, რომ პოლარობები ქრება. ვის
შეიძლება დავარქვათ მიწიერი და ვის სულიერი? თქვენ მიწიერიც ხართ და სულიერიც, ან არც
ერთი და არც მეორე.

პირვანდელი სული პოლარული ურთიერთწინააღმდეგობების მიღმა იმყოფება. მისგან

წარმოიშობა ცა და მიწა. როცა მოსწავლეები გაიგებენ, როგორ მივიდნენ პირვანდელ სულამდე,
ისინი გადალახავენ სინათლისა და სიბნელის ურთიერთწინააღმდეგობებს და სამი სამყაროს
მიღმა გავლენ.
სამოთხის სამყარო, მიწიერი სამყარო და ჯოჯოხეთის სამყარო - ეს სამივე ქრება მათთვის, ვინც
იცის, როგორ გავიდეს პოლარობებს მიღმა.

რამდენიმე წუთის უკან მე გითხარით, რომ წარსული, აწმყო და მომავალი სამი სამყაროა.
წარსული ჯოჯოხეთია, რადგანაც იგი მკვდარია, მოჩვენებითია: ესენი არიან მოჩვენებები,
რომლებიც დაგდევენ. აწმყო მიწიერი სამყაროა: ეს ფაქტიურობაა, სინამდვილეა, ისაა რაც აქ და
ახლა ხდება. ხოლო მომავალი სამოთხეა: ეს ოცნებები, მისწრაფებები, სურვილებია.

სწორედ ესაა სამი სამყარო, და თქვენ გამუდმებით მოძრაობთ მათში და გადაკვეთთ ხან ერთს,
ხან მეორეს. წარსულიდან გადადიხართ მომავალში, მომავლიდან წარსულში და ასე
დაუსრულებლად. სინამდვილე კი იმდენად წამიერია, რომ მას არც თუ ისე კარგად
აცნობიერებთ: იგი მოთავსებულია წარსულსა და მომავალს შორის, რომელიც უზარმაზარია .
აწმყო კი სწრაფმავალია, როგორც წამის გაელვება, იგი ისე სწრაფად მიდის, რომ ვერც კი
ამჩნევთ. იმ მომენტში, როდესაც გააცნობიერეთ, ეს უკვე წარსულია.

აწმყოში ყოფნისთვის უკიდურესად ყურადღებით უნდა ვიყოთ. სწორედ ამიტომაა აწმყოში

ყოფნა კარგი იმისთვის, რომ დროის საზღვრებს გავცდეთ. თქვენ არ შეგიძლიათ დროის
საზღვრებს მიღმა გასვლა წარსულიდან, რადგანაც წარსული უზარმაზარია, უსასრულოა;
შეგიძლიათ უფრო და უფრო შრს იაროთ და ვერსად ვერ იპოვნით დასასრულს. სწორედ ამიტომ
ფსიქოანალიზი ვერ დაგვეხმარება. იგი მუშაობს წარსულთან, იგი წარსულს ხსნის და მასში
იქექება. ეს შეიძლება დაუსრულებლად გაგრძელდეს... ფსიქოანალიზი წლობით გრძელდება:
სამი წელი, შვიდი წელი, და ამას არ აქვს დასასრული. პაციენტს უბრალოდ ბეზრდება ერთი
ფსიქოანალიტიკოსი, სხვასთან მიდის და ყველაფერი თავიდან იწყება.

და მე შემიძლია ვთქვა, რომ ადრე თუ გვიან ფსიქოანალიზი აუცილებლად აღმოაჩენს, რომ

წარსული არ შემოისაზღვრება ამ ცხოვრებით. შეგიძლიათ წარსულისკენ იაროთ და მიხვიდეთ
იქამდე, რასაც იანოვი „პირველ ყვირილს“ უწოდებს. პირველი ყვირილი ფსიქოანალიზის
მწვერვალია: ეს ბავშვის პირველი დაყვირებაა, როცა იგი იბადება და სუნთქვას იწყებს; ამ
პირველი ყვირილით იწყებს სუნთვას . მაგრამ როდესაც მიაღწევთ ამ წერტილს, გაგიკვირდებათ
, რადგან ესეც არაა დასასრული. მაშინ კიდევ უფრო უკან უნდა წახვიდეთ - დედის
საშვილოსნოში.

აღმოსავლეთში ეს ძალიან კარგადაა ცნობილი. ჩვენ გვაქვს ძალიან ღრმა მეთოდი, რომელსაც
ეწოდება ,,პრატი პრასავ ’’ ანუ წარსულში დაბრუნება. მას იყენებდა მაჰავირა, მას იყენებდა
ბუდა; ისინი წარსულში, დედის წიაღში ბრუნდებოდნენ. გიწევთ, რომ კვლავ გაიაროთ
სიკვდილი, რადგანაც სანამ დაიბადებოდით, თქვენ მოკვდით, შემდეგ კი მთელს წინა
ცხოვრებას გადიხართ... შრიდან შრემდე. სწორედ ღრმა ფსიქოანალიზის შედეგად აღმოაჩინა
დასავლეთმა რეინკარნაცია. ქრისტიანობაში, იუდაიზმში, ისლამში ასეთი ცნება არ არსებობს.
ისინი არასოდეს წასულან ასე შორს. მათ არასოდეს გამოუყენებიათ ფსიქოანალიზი.
ფროიდი იყო პირველი ებრაელი, რომელმაც ფსიქოანალიზი გამოიყენა, და ,რა თქმა უნდა,
ქრისტიანები, ებრაელები და ყველა ე.წ. რელიგიური ადამიანი მის წინააღმდეგ იყო. მათ
ეშინოდათ იმის, რომ თუ ფსიქოანალიზი უფრო ღრმად წავიდოდა, ადრე თუ გვიან
დამტკიცდებოდა რეინკარნაციის ინდუისტური იდეა. შიში სწორედ ამაშია. თუ გამუდმებით
სიღრმისკენ ივლით, შრიდან შრემდე, სად იქნება დასასრული? თქვენ ათასობით ცხოვრება
იცხოვრეთ, როგორც ადამიანმა, და შეგიძლიათ გაიაროთ ისინი, მაგრამ ესეც არაა დასასრული.
ერთხელაც აღმოაჩენთ, რომ მანამ, სანამ ადამიანი გახდებოდით, სპილო იყავით, ან ვეფხვი, ან
ძაღლი, და დაიწყებთ მოძრაობას თქვენს „ცხოველურ“ ცხოვრებებში. ერთხელაც კი ,
აღმოაჩენთ, რომ მილიონობით ცხოვრების წინ ხე იყავით, ან ბუჩქი, მანამდე კი ქვა.

ინდოეთში თქვენ გეტყვიან, რომ მილიონობით ცხოვრება გაიარეთ. მაგრამ რას მოგცემთ ეს?
წარსულის ანალიზს არაფრის მოცემა არ შეუძლია თქვენთვის. მას შეუძლია ჭკუიდან
გადაგიყვანოთ, მაგრამ ვერსად მიგიყვანთ. იგივე ეხება მომავალსაც. სად გავჩერდეთ? სადაა
საბოლოო წერტილი? სად შეგიძლიათ თქვათ, რომ „წინ უკვე აღარაფერია?“ აღმოსავლეთში
ესეც მოვსინჯეთ, რადგანაც ბევრი ვიმუშავეთ დროის ცნებაზე. მეხსიერება უსასრულოა, და
წარმოსახვაც უსასრულოა. და მათ შორის მოთავსებულია აწმყოს მომენტი, რომელიც ისეთი
ხანმოკლე და სწრაფმავალია, რომ ვერ შეძლებთ მის გაცნობიერებას, თუ აბსოლუტურად
ცნობიერნი არ ხართ. წინააღმდეგ შემთხვევაში შეუმჩნევლად გაგისხლტებათ.

და თუ აწმყოში იქნებით გაცნობიერებული, თქვენთვის კარი გაიხსნება მარადისობაში. სწორედ

ამ წერტილში გადადის გონება არა-გონებაში. სწორედ ამ წერტილში გადადის პიროვნება არსში.

თქვენ, რა თქმა უნდა, იცით, რომ იესო ჯვარზე გააკრეს. მის გვერდით ასევე ჯვარზე გააკრეს
ორი ქურდი: ერთი მისგან მარცხნივ, მეორე - მარჯვნივ. შესაძლოა, არასოდეს
დაფიქრებულხართ იმაზე, რომ ეს ძალიან სიმბოლურია. იესო აწმყო მომენტის სიმბოლოს
წარმოადგენს. ერთი ქურდი - წარსულია, მეორე ქურდი - მომავალია, იესო კი აწმყოს
სიმბოლოა, რომელიც ყველაზე ახლოსაა ღმერთთან, ყველაზე ახლოსაა არსთან. ერთ-ერთი
ქურდი დასცინოდა იესოს : წარსული ყოველთვის დაგცინით; მას უნდოდა გაებრაზებინა იგი :
წარსული ყოველთვის გაბრაზებთ. მეორე ქურდმა მომავლის შესახებ ჰკითხა იესოს: „რა იქნება
სიკვდილის შემდეგ? გნახავ თუ არა ზეცაში?“ ერთი ქურდი წარსულია, მეორე - მომავალი,
იესო კი მათ შორისაა მოთავსებული.

რატომ აღმოჩნდნენ მის გვერდით ქურდები? წარსული ქურდია, და მომავალიც - ქურდია,

რადგანაც ისინი აწმყოს გვპარავენ. ისინი მართლაც ქურდები არიან. ჩემთვის ეს სიმბოლური
იგავია; არ ვიცი დამეთანხმებიან თუ არა ქრისტიანები, მაგრამ ეს მე არ მაღელვებს. მე არ
მაღელვებს ვინმე დამეთანხმება თუ არა.

იესო აწმყოში იმყოფებოდა, აქ და ახლა, ყველაზე ახლოს არსთან, სიკვდილისთვის და

სხეულისა და გონების დატოვებისთვის მზადმყოფი. იგი ცოტათი ეჭვობდა : ყოველი ადამიანი
ეჭვობს. როცა აწმყოში ხართ და თქვენს წინ მარადისობას ხედავთ - არანაირი წარსული,
არანაირი მომავალი, მხოლოდ მარადისობა - თქვენ სრულიად სხვა განზომილებაში ხვდებით.
წარსული, აწმყო და მომავალი ჰორიზონტალურ განზომილებას განეკუთვნება, მარადისობა კი -
ვერტიკალურს. ჯვარი ჩემთვის ამ ორი განზომილების გადაკვეთის სიმბოლოა.

ჯვარი ორი ხაზისგან შედგება : ჰორიზონტალურისგან და ვერტიკალურისგან. ისინი დროისა

და მარადისობის სიმბოლოებს წარმოადგენენ. ყოველი ადამიანი ეჭვობს, როცა თავის წინ
მარადისობას ხედავს, არაფერს და არსად, ან ყველაფერს. და თქვენ ითქვიფებით მასში,
როგორც წვეთი ოკეანეში. და ეს ოკეანე ისეთი უსაზღვროა, რომ ვეღარ იპოვნით საკუთარ თავს.
ბალახის ფოთლიდან წამოსული ნამის წვეთიც კი, რომელიც ოკეანეში ვარდება ეჭვობს.

იესო ეჭვობდა, და მე სწორედ იმისთვის მიყვარს იგი, რომ ეჭვობდა. მისი ეჭვი აჩვენებს, რომ ის
უბრალოდ ადამიანია. მისი ეჭვი აჩვენებს, რომ ის ერთ-ერთი ჩვენგანი იყო : ადამიანის შვილი.
მან მიმართა ღმერთს: „ნუთუ მიმატოვე? რას მიმზადებ? ნუთუ დამტოვე? ნუთუ ჩემთან აღარ
ხარ? მე ვქრები, მაგრამ ვერ ვხედავ შენს ხელებს, რომლებიც დამიცავდნენ, წვეთი ოკეანეში
ვარდება: სად ხარ? მე უზარმაზარ სიცარიელეში ვვარდები. ჩემი სიკვდილი მოვიდა, მე კი
ყოველთვის მქონდა იმედი, რომ როცა მოვკვდებოდი, ჩემს გვერდით იქნებოდი,
დამეხმარებოდი, გადამეხვეოდი, მოსიყვარულე და თანაგრძნობით სავსე იქნებოდი. მაგრამ სად
ხარ? ნუთუ დამტოვე? მე ვერსად ვერ გხედავ“.

სინამდვილეში, ღმერთის დანახვა შეუძლებელია. ღმერთი არაა ადამიანი, ღმერთი

აბსოლუტური სიცარიელის პოზიტიური სახელწოდებაა.

მაგრამ იესო ყოველთვის ცხოვრობდა იუდეური წარმოდგენით ღმერთის შესახებ, როგორც

ადამიანის შესახებ, აქედანაა ქარიშხალიც მის გონებაში, აქედანაა შიში მის გონებაში. იგი
ვერსად ხედავს ღმერთს. იგი ელოდა, რომ დაინახავდა თავის შეყვარებულს, თავის მამას. იგი
ღმერთს მამა ეძახდა - მას მამის ნახვის იმედი ჰქონდა. მაგრამ აღმოჩნდა, რომ იქ არავინაა. იგი
ტოვებს ამ სამყაროს, მის საზღვრებს მიღმა კი არაფერია, გარდა სიცარიელისა, უკიდეგანო
უფსკრულისა.

ეს ძალიან ადამიანურია . იესოს ცხოვრება ძალიან ადამიანურია და ამაშია მისი სილამაზე,

სწორედ ამიტომ მოახდინა ზეგავლენა ამდენ ადამიანზე. მისი ადამიანურობა ძალზე
შთამბეჭდავია. მაგრამ შემდეგ, როგორც ჩანს მიხვდა: ღრმად ჩაიხედა რა მარადისობაში,
ასიცარიელეში, იგი მიხვდა, რომ „ღმერთს ვერ ექნება ადამიანური სახე, სწორედ ესაა მისი
სახე“, მიხვდა, რომ „ღმერთს ვერ ექნება ადამიანური ხელები“, რომ „ეს სიცარიელე მზადაა ჩემს
მისაღებად, მზადაა ამიყვანოს თავისი გულის სიღრმეში“. და მაშინ მან მიმართა ღმერთს: „დაე ,
იყოს ნება შენი. დაე, მოვიდეს სუფევა შენი. დაე , იყოს ასე. აღმოჩნდა, რომ სიცარიელე ხარ: მე
მზად ვარ, მე გენდობი. მე შენს სიცარიელესაც კი ვენდობი“.

ყოველ ქრისტიანს, ყოველ მუსულმანს, ყოველ ინდუისტს, ყოველ იუდეველს , ყველას, ვისაც
ცხოვრებაში ადამიანივით წარმოედგინა ღმერთი, მოუწევს შეეჯახოს ამას, მოუწევს გაიაროს
ეჭვის ეს პერიოდი. ბუდისტური და დაოსისტური წარმოდგენების სილამაზე იმაშია, რომ
ღმერთი სიცარიელეა, რომ ეს სიცარიელის მეორე დასახელებაა. ის, ვინც თავიდანვე ამ
წარმოდგენით ცხოვრობდა სიცარიელის შესახებ, არ დაეჭვდება, იგი უბრალოდ შეერწყმება მას.

პირვანდელი სული პოლარული ურთიერთწინააღმდეგობების მიღმა იმყოფება. მისგან

წარმოიშობა ცა და მიწა. როცა მოსწავლეები გაიგებენ, როგორ მივიდნენ პირვანდელ სულამდე,
ისინი გადალახავენ სინათლისა და სიბნელის ურთიერთწინააღმდეგობებს და სამი სამყაროს
მიღმა გავლენ. მაგრამ ამის გაკეთება შეუძლია მხოლოდ მას, ვინც ადამიანური ბუნების
ჭეშმარიტი სახე იხილა.
თქვენ ამის მიღწევას მხოლოდ მაშინ შეძლებთ, როდესაც საკუთარ შინაგან სიცარიელეს
დაინახავთ. თავდაპირველად იმედიტირეთ და შედით საკუთარ შინაგან სიცარიელეში, შემდეგ
შეძლებთ თავად ყოფიერების სიცარიელეში შესვლასაც.

როცა ადამიანი დედის წიაღს ტოვებს, პირვანდელი სული კვადრატულ დიუმში სახლდება...
ნუ გაგიკვირდებათ. ეს დაოსური რუკაა. არსებობს ადამიანის ცნობიერების განსხვავებული
რუკები. სხვა და სხვა რუკაში განსხვავებულ სიმბოლოებს იყენებენ. დაოსები ამბობენ, რომ
როდესაც ბავშვი ჩნდება, პირვანდელი სული სახლდება თვალებს შორის წერტილში. ორ თვალს
შორის, ზუსტად შუაში, მესამე თვალი იმყოფება. იმას, რასაც იოგას რუკაში ,,აჯნა-ჩაკრა’’,
მესამე თვალი, ეწოდება, დაოსები პირვანდელი სულის სახლს უწოდებენ.

...პირვანდელი სული კვადრატულ დიუმში სახლდება, ხოლო ცნობიერი სული უფრო ქვემოთ,
გულში სახლდება.
„ხოლო ცნობიერი სული უფრო ქვემოთ, გულში სახლდება“, ჩვეულებრივ ფიზიკურ გულში.
ეს გული დამოკიდებულია გარე სამყაროზე. თუ ადამიანი არ ჭამს თუნდაც ერთი დღის
განმავლობაში, იგი უკიდურეს დისკომფორტს გრძნობს. თუკი რაღაც საშინელი ესმის, იგი
კრთება; თუკი რაიმე სასტიკი ესმის, იგი ჩერდება; თუკი სიკვდილს ხვდება, იგი სევდას
გრძნობს; თუკი რაღაც მშენიერს ხედავს, იგი აღტაცებას განიცდის. მაგრამ ღვთაებრივი გული
რომ თავში ყოფილიყო...
...ანუ მესამე თვალის ცენტრში.

განა იმოძრავებდა იგი? თუ შენ იკითხავ: „შეუძლია თუ არა ღვთაებრივ გულს მოძრაობა?“ - მე
გიპასუხებ: „როგორ შეუძლია ჭეშმარიტ აზრს კვადრატულ დიუმში იმოძრაოს?!“
ფიზიკური გული გამუდმებით გარესამყაროზეა დამოკიდებული და გარესამყაროს
ზემოქმედებას ექვემდებარება. იგი გარესამყაროს ნაწილი თქვენს შიგნით. ის არაა ნამდვილი
გული. ნამდვილი გული, როგორც დაოსები ამბობენ, იმყოფება მესამე თვალის წერტილში; იგი
უძრავია, სტაბილურია, მუდამ ერთნაირია. ფიზიკურ გულში ყოველთვის ქაოსი სუფევს,
სულიერ გულში ანუ მესამე თვალის ცენტრში ყოველთვის წესრიგია. ეს თავად წესრიგის
გამოვლინებაა. სწორედ ამიტომ უწოდეს ინდუსებმა ,,აჯნა-ჩაკრა’’ , ცენტრი, საიდანაც წესრიგი,
დისციპლინა მოდის. ყველაფერი, რაც მესამე თვალიდან მომდინარეობს, დაუყოვნებლივ
სრულდება; მას ემორჩილება მთელი სხეული და არსი. ცენტრი იძლევა ბრძანებებს და
განკარგულებებს. მაგრამ მას ღრმად სძინავს. თქვენ ფიზიკური გულით ცხოვრობთ. თქვენ ჯერ
არაფერი იცით სულიერი გულის შესახებ.

ქვედა გული მოძრაობს, როგორც ძლიერი და მტკიცე მბრძანებელი, რომელსაც სძულს

ღვთაებრივი მმართველი მისი სისუსტის გამო...
ფიზიკური გული ფიქრობს, რომ სულიერი გული სუსტია, იმიტომ რომ იგი უძრავია. და
რადგანაც იგი უძრავია, თქვენ მას ვერ აცნობიერებთ. თქვენ მხოლოდ მაშინ აცნობიერებთ
რამეს, როცა იგი მოძრაობას იწყებს. თუ რამე აბსოლუტურად უძრავია, თქვენ მას ვერ ამჩნევთ.
ქვედა გულს თავი ძალიან ძლიერი ჰგონია, ხოლო ღვთაებრივი გული, სულიერი გული -
სუსტი, თითქმის მკვდარი, რადგანაც იგი უძრავია.

...და ძალაუფლების უზურპაციას ახდენს სახელმწიფოში.

სწორედ ამიტომ გახდა ქვედა გული თქვენი ბატონი.

როცა კლიტე?? მტკიცე და დაცულია, ეს იმას ჰგავს, როდესაც ძლიერი და ბრძენი მმართველი
ზის ტახტზე.
თუ უფრო ყურადღებიანი და უფრო გაცნობიერებული გახდებით, აღმოაჩენთ, რომ გაამაგრეთ
პირვანდელი სულის კლიტე მესამე თვალში. გაგიკვირდებათ, მაგრამ შეამჩნევთ, რომ
ყოველთვის, როდესაც გაცნობიერებული ხდებით, თქვენი მოქმედებები მესამე თვალიდან
იწყებენ გამოსვლას. უბრალოდ გახდით შედარებით უფრო გაცნობიერებული, და იგრძნობთ
ერთგვარ ზეწოლას მესამე თვალზე. ყოველთვის, როცა უფრო დაკვირვებული ხართ, გრძნობთ
ამ ზეწოლას, თითქოს რაღაც იწყებს პულსირებას მესამე თვალში.
როცა გაცნობიერებულობა მესამე თვალს „რთავს“, როცა ცნობიერება მესამე თვალში ადის, ის
მუშაობას იწყებს, ცოცხლდება... სწორედ ამიტომ უწოდებენ მას ინდუსები ჩაკრას. „ჩაკრა“
ნიშნავს „ბორბალს“. მოძრაობისთვის ბორბალს ენერგია სჭირდება; როცა ენერგიას იღებს, იგი
მოძრაობას იწყებს. მაშინ თქვენს შიგნით დიდი რევოლუცია ხდება: ქვედა გული მაშინვე ქედს
იხრის ზედას წინაშე. ქვედა მხოლოდ მაშინ განაგებს, როცა ზედა არაა. სწორედ ამაშია სხვაობა
ნამდვილ და არანამდვილ რელიგიას შორის.

არანამდვილი რელიგია ამბობს: „აკონტროლე საკუთარი თავი. არ გააკეთო ის, გააკეთე ეს.
აკონტროლე გრძნობები. დისციპლინის ქვეშ გყავდეს სხეული“. ნამდვილი რელიგია ამბობს:
„შედი მესამე თვალის ცენტრში და ნება მიეცი სულიერ გულს იმუშაოს, მაშინ შენთან
დისციპლინა მოვა და ყველაფერი კონტროლის ქვეშ იქნება. ნება მიეცი მმართველს თავისი
ადგილი დაიკავოს და მაშინ ყველაფერი ბუნებრივად დალაგდება“.

თვალები იწყებენ სინათლის წრეზე ტრიალს, როგორც ორი მინისტრი, რომლებიც

მმართველისგან მარჯვნივ და მარცხნივ დგანან და თავისი ძალებით ეხმარებიან მას. როცა
ამგვარი სახით წესრიგია დამყარებული ცენტრში, მეამბოხეები შუბებს ხრიან და
მორჩილებისათვის მზადმყოფნი ნებდებიან.
უბრალოდ , ნება მიეცით მმართველს დაიკავოს თავისი ადგილი, და აღარ დაგჭირდებათ
ძალადობით მოახდინოთ საკუთარ თავში რაიმე ხასიათის კულტივირება, აღარ დაგჭირდებათ
ცხოვრებაში წესრიგის დამყარება. სწორედ ამიტომ გეუბნებით, რომ არ იღელვოთ ხასიათზე.
უბრალოდ ჩადეთ მთელი ენერგია იმაში, რომ უფრო გაცნობიერებული გახდეთ. ხასიათი ისევე
მიჰყვება გაცნობიერებულობას, როგორც ჩრდილი პატრონს. თუ ეცდებით საკუთარ თავში
ხასიათის შექმნას, ეს ხასიათი ყალბი იქნება და თქვენ პირფერი გახდებით. ამ გზას არ მიჰყავს
მიღმიერისკენ.

სიცოცხლის ელექსირისკენ გზამ იცის უმაღლესი მაგია...

ეს უმაღლესი მაგიაა. რატომ მაგია? - იმიტომ, რომ როდესაც მუშაობას იწყებს უმაღლესი გული,
სასწაული ხდება, ჯადოქრობა... თქვენი გრძნობები ქაოსში , ხოლო გონება ყოველთვის
გაურკვევლობაში იყო. ყოველთვის ეჭვობდით: გააკეთოთ რაღაც, თუ არა? ყოფნა, თუ არყოფნა?
მუდმივ დაძაბულობაშ იყავით: საით წავიდე? რა ავირჩიო? და უეცრად თითქოს სასწაული
ხდება: ყველა ეჭვი ქრება, სინათლე მოდის, ცხოვრება კრისტალური სიცხადით ივსება , თქვენ
უბრალოდ აკეთებთ იმას, რაც საჭიროა. სინამდვილეში, როცა ღვთაებრივი გული იწყებს
მოქმედებას, თქვენ ყოველთვის სწორად იქცევით, თქვენ არ შეგიძლიათ არასწორად მოიქცეთ .
ეს უბრალოდ შეუძლებელია.

სიცოცხლის ელექსირისკენ გზამ იცის უმაღლესი მაგია...

ეს სამი ელემენტის მაგიაა:

თესლი-წყლის, სული-ცეცხლისა და აზრი-მიწის...

ეს დაოსური სიმბოლოებია.

...ამ სამს. რა არის თესლი-წყალი? ეს ჭეშმარიტი ერთიანი ენერგიაა, ეროსი. სული-ცეცხლი - ეს

სინათლეა, ლოგოსი. აზრი-მიწა - ეს ინტუიციაა.
თქვენ უნდა გაიგოთ სამივე ელემენტი. თესლი-წყალი - ეს ეროსია, ენერგია, რომელსაც
იცნობთ, როგორც სექსუალურ ენერგიას, ვნების ენერგიას. ჯერჯერობით იგი მხოლოდ
პრობლემებს გიქმნით და მეტს არაფერს. ჯერჯერობით მხოლოდ თავს გაჩვენებთ მეგობრად,
მაგრამ ყოველთვის მტერი აღმოჩნდება ხოლმე. რაც უფრო მეტად მიჰყვებით ამ ენერგიას, მით
უფრო მეტ უბედურებას იქმნით. სწორედ ამიტომ ამბობენ, რომ სიყვარული ბრმაა.

მოლა ნასრედინმა თქვა: „სიყვარული ბრმაა, ქორწინება კი თვალებს გიხელთ“.

სიყვარული ბრმაა, რადგანაც ჯერჯერობით არ გაქვთ თვალები. უზარმაზარი ენერგია,

რომელსაც შეუძლია უზარმაზარ წყალობად გექცეთ, მხოლოდ ტანჯვას გაყენებთ. ეროსი
თქვენი ენერგიაა.

და ფროიდიც მართალია, როცა ყველა პრობლემის ფესვებს ეროსში ანუ თქვენს სექსუალურ
ენერგიაში ეძებს. მაგრამ იგი ამავდროულად არაა მართალი, რადგანაც არ ესმის, რომ
სექსუალური ენერგიის ჩვეული მდგომარეობა - მისი არაბუნებრივი, გაუკუღმართებული
მდგომარეობაა. თავის ბუნებრივ მდგომარეობაში სექსუალური ენერგია უფრო და უფრო მაღლა
ადის. ის მოძრაობს ზემოთ და არა ქვემოთ. თავის ბუნებრივ მდგომარეობაში სექსუალური
ენერგია ოქროსფერ ყვავილად იქცევა თქვენში. ეგრეთ წოდებულ ნორმალურ,
გაუკუღმართებულ მდგომარეობაში იგი უბრალოდ ახალ ციხეებს გიქმნით, რადგანაც გარეთ და
ქვემოთ მოძრაობს. იგი გფიტავთ. იგი მხოლოდ აახლოვებს თქვენს სიკვდილს. თუ იგივე
ენერგია ზემოთკენ დაიწყებს მოძრაობას, იგი ახალ სიცოცხლეს, სავსე ცხოვრებას მოგცემთ. იგი
სიცოცხლის ელექსირი ხდება.

იმის მსგავსად, როგორც ჭუჭყს შეუძლია იქცეს ლოტოსად, რადგანაც ჭუჭყში უკვე დევს
ლოტოსი, მისი თესლი , ასევე თქვენს სექსუალურ ენერგიაშიც დევს ოქროსფერი ყვავილის
თესლი. ამისთვის ენერგიამ ზემოთკენ უნდა იმოძრაოს, მაგრამ თქვენ არ უნდა ამოძრაოთ იგი.
არიან ადამიანები, რომლებიც ცდილობენ რომ მას ზემოთ მოძრაობა აიძულონ, მაგრამ ისინი
უბრალოდ სექსუალურად გაუკუღმართებულები ხდებიან და მეტი არაფერი. თქვენ არ
შეგიძლიათ ძალისხმევით აიძულოთ ენერგიას ზემოთ მოძრაობა, მაგრამ თქვენ შეგიძლიათ
ირიბად გააკეთოთ ეს. როცა მოქმედებს იწყებს თქვენი მესამე თვალი, თქვენი სულიერი გული,
ენერგია ყველანაირი ძალისხმევის გარეშე იწყებს ზემოთკენ დინებას. თქვენ გახსენით მესამე
თვალი, ენერგია კი მისკენ მიიწევს, როგორც მაგნიტისკენ.

ჯერჯერობით თქვენი ენერგია მხოლოდ გარეთკენ მოძრაობს, რადგანაც გარეგნული მაგნიტები

გაცილებით უფრო ძლიერ იზიდავენ მას, ვიდრე შინაგანი. თქვენ ხედავთ ლამაზ ქალს, და
თქვენი ენერგია გარეთკენ იწყებს მოძრაობას; ქალი მაგნიტივით მოქმედებს თქვენზე. როცა
მუშაობას იწყებს მესამე თვალი, თქვენს შიგნით ისეთი ძლიერი მაგნიტი ჩნდება, რომ გარედან
უკვე ვერავინ მიგიზიდავთ. საქმე იმაშია, რომ უფრო ძლიერი მაგნიტი გვქონდეს შიგნით,
ვიდრე გარეთაა. მაშინ ენერგია მოძრაობას დაიწყებს შიგნით და მაღლა.

თუ გარეთკენ მოძრაობთ ორმაგობის სამყაროსკენ მოძრაობთ, თუ შიგნითკენ მაშინ არა-

ორმაგობის სამყაროში მოძრაობთ და პოლარობის საზღვრებს სცდებით.

სწორედ ესაა იმის საფუძველი, რასაც მეტაფსიქოლოგიას, ანუ ბუდების ფსიქოლოგიას ვეძახი.
ეს წმინდა რელიგიაა. ეს არაა რიტუალების რელიგია, ეს სუფთა რელიგიაა: იგი არანაირად არ
უკავშირდება ქრისტიანობას ან ინდუიზმს, იგი დაკავშირებულია თქვენ შინაგან ენერგიის
წყაროსთან.

მეორე ელემენტი -სული-ცეცხლია. ეს სინათლეა, ლოგოსი; ეს ცნობიერი გონებაა. როცა ეროსი

ზემოთკენ იწყებს მოძრაობას, თქვენ გადიხართ არაცნობიერი და ცნობიერი გონების მიღმა.
ლოგოსი ცნობიერი გონებაა. ეს ფსიქოლოგიაა, ეს მეცნიერებაა.

აზრი-მიწა - ეს სიბნელეა, ქვეცნობიერია, ინტუიციაა. ეს პარაფსიქოლოგიაა, ხელოვნებაა. აზრი-

მიწა - ეს ინტუიციაა, სიბნელეა. ადამიანები ინტუიციით ცხოვრობენ - აზრი-მიწით. ქალები -
არაცნობიერი, ალოგიკური არსებები არიან. მამაკაცები სული-ცეცხლით ცხოვრობენ, ლოგოსით,
ლოგიკური, ცნობიერი გონებით. მხატვრები ქალურ ენერგიასთან არიან დაკავშირებულნი,
მეცნიერები - მამაკაცურთან, ხოლო თავად წყალი, ანუ ეროსი, ერთიანი ენერგიაა, არაორმაგი.
მას ხელოვნებისა და მეცნიერების მიღმა გაჰყავხართ, ცნობიერისა და არაცნობიერის მიღმა,
მამაკაცისა და ქალის მიღმა. მას არაორმაგისკენ, ტრანსცენდენტულისკენ მიჰყავხართ.

მაგრამ მაგიის საიდუმლო იმაში მდგომარეობს, რომ გახსნათ თქვენი ღვთაებრივი გული,
რომელიც თვალებს შორის წერტილში იმყოფება. მალე ჩვენ გადავალთ მეთოდოლოგიაზე,
რომელიც მის გახსნაში დაგვეხმარება.

დღეისათვის საკმარისია.

თავი 4
აქ ყველაფერი სერიოზულადაა
პირველი კითხვა:
მდინარე, ბოლოს და ბოლოს, მიაღწევს ოკეანეს. სხეული კვდება და რჩება მხოლოდ
ყოფიერება, მარადისობა. მაშ, რა საჭიროა, რომ ვიჩქაროთ და ახლა მოვხვდეთ იქ? განა ეს
მოვლენების ფორსირება არაა?
პრობლემა იმაშია, რომ ადამიანმა შეწყვიტა მდინარედ ყოფნა, იგი გაიყინა. მისი არსი არ
მიედინება. ადამიანი ყინულად იქცა, იგი აღარაა წყალი.

ადამიანი რომ მდინარე ყოფილიყო, საჭირო არ იქნებოდა არანაირი ძალისხმევა, იგი, ბოლოს
და ბოლოს, მიაღწევდა ოკეანეს , იგი უკვე იქ იქნებოდა. თავის დინებაში მდინარე უკვე
წარმოადგენს ოკეანის ნაწილს: იდინო ნიშნავს ოკეანის ნაწილი იყო. მაგრამ ადამიანი არ
მიედინება. ყინულს გადნობა უნდა, ამიტომ ძალისხმევაა საჭირო. როცა ყინული გალღვა, მაშინ
აღარაფრის ფორსირება არაა საჭირო, მაშინ ყველაფერი თავისით ხდება.

ადამიანი ქვად იქცა. მიზეზი კი, რის გამოც იგი გაყინულ ქვად იქცა არის გონება. სხეულმა
იცის დინება, ისევე როგორც სულმა, მაგრამ მათ შორის გონება დგას, და ეს გონება გაყინული
ყინულია. როცა გონება ღრმად იძირება მედიტაციაში, იგი დნობას იწყებს. მედიტაცია სხვა
არაფერია, თუ არა გონების გალღობის მცდელობა.

შენ ამბობ: „მდინარე, ბოლოს და ბოლოს, ოკეანეს აღწევს“. ეს სიმართლეა, მაგრამ თავიდან
გახდი მდინარე. შენ ამბობ: „სხეული კვდება, და რჩება მხოლოდ ყოფიერება, უსასრულობა“. ეს
სიმართლეა. მაგრამ სხეულსა და სულს შორის გონება დგას, რომელიც შენ გეჭიდება, ან შენ
ეჭიდები მას. სხეული კვდება, მაგრამ შენ არ ხდები მარადისობის ნაწილი, იმიტომ რომ შენ არ
გაქვს მხოლოდ სხეული. სხეული შენი ფიზიკური შეზღუდულობაა, მაგრამ შენს შიგნით ასევე
ფსიქოლოგიური შეზღუდულობაცაა. სხეულის სიკვდილთან ერთად გონება არ მოკვდება, იგი
კვლავ დაიბადება. ის კვლავ შევა დედის საშოში, რადგანაც ის ბევრ სურვილს ატარებს
საკუთარ თავში, რომელთა განხორციელებაც სწადია. ის კვლავ იპოვნის დედას, რათა ხელახლა
დაიბადოს, კვლავ იპოვნის სხეულს, რათა განახორციელოს ყველა თავისი სურვილი. თავად
ესაა რეინკარნაციის თეორიის საფუძველი.

გონება შედგება სურვილებისგან, და თუ არსებობს სურვილები, მათი განხორციელების

შესაძლებლობებიც გამოჩნდება . ღმერთი თანამშრომლობს შენთან. თუ შენი სურვილია რომ
ძაღლი გახდე , გახდები კიდეც : ძაღლის სხეულში დაიბადები. შენი გონება მოდელს ქმნის და
სხეული მას მიჰყვება . სხეული გონების პროექციაა, და არა პირიქით. სანამ გონება საბოლოოდ
არ გაქრება, შენ კვლავ და კვლავ დაიბადები. როცა გონება გაქრება, მოხდება ის, რაზეც შენ
საუბრობ: სხეული გაქრება, და შენ უსასრულობა ხდები. სინამდვილეში, თუ გონება გაქრება,
შენ უსასრულობა ხდები სხეულის სიკვდილის გარეშეც კი. სხეულის სიკვდილი არაა ამისთვის
აუცილებელი.

ბუდა უსასრულოა სხეულშიც კი, რადგანაც მან იცის, რომ იგი არაა სხეული. ბუდა
უსასრულოა, როდესაც სხეულიდან მიდის. მისთვის არ აქვს მნიშვნელობა, სხეულშია თუ არა.
შენ ცხოვრობ სახლში, მაგრამ იცი, რომ არ ხარ ეს სახლი. სწორედ ასევე, გასხივოსნებული
ცნობიერება ცხოვრობს სხეულში და იყენებს სხეულს, ისევე როგორც შენ იყენებ შენს
ავტომობილს. ჯდები ავტომობილში, ატარებ მას, და იცი, რომ არ ხარ ავტომობილი, შენ
ნებისმიერ მომენტში შეგიძლია გადმოსვლა. არ გჭირდება ავარიის ლოდინი, რომელიც შენს
ავტომობილს დაანგრევს, იმისთვის რომ გაიგო, რომ არ ხარ ეს ავტომობილი. და თუ არ იცი ეს,
სანამ ავტომობილი მთელი და უვნებელია, როგორ გაიგებ ამას, თუკი იგი აღარ იქნება?
სხეულის სიკვდილით შენ ვერ მიხვდები, რომ უსასრულო ხარ. ან აქ და ახლა ხარ უსასრულო,
ან არასოდეს. უსასრულობა შენი ბუნებაა.

სინამდვილეში, პრობლემა არაა სხეულში. ყველა ე.წ. რელიგია გეუბნებოდათ თქვენ: „ეს
სხეულია ყველაფერში დამნაშავე!“ , მაგრამ ეს ასე არაა. სხეული უდანაშაულოა. სხეული
მშვენიერი და უმანკოა. ყველაფერში დამნაშავე გონებაა, ეშმაკი - გონებაა. შენ უნდა გაალღო
გონება, ამისათვის კი ძალისხმევაა საჭირო, ამისათვის საუკუნეების განმავლობაში იქმნებოდა
ყველა მეთოდოლოგია : დაო, იოგა, ტანტრა, ძენი, ჰასიდიზმი.

გახდი მდინარე და მეტი აღარაფერი იქნება საჭირო. სწორედ ამაზე საუბრობს „ოქროს ყვავილის
საიდუმლო“: მიაღწიე უმოქმედობას ქმედებით, მიაღწიე ძალისხმევის არარსებობას
ძალისხმევის მეშვეობით. მაგრამ თავდაპირველად აუცილებელია მოქმედება, ძალისხმევა
გაალღობს შენს ყინულს, და მაშინ მდინარე დინებას დაიწყებს. თავად თავის დინებაში მდინარე
უკვე აღწევს ოკეანეს.

მეორე კითხვა:
მე მეჩვენება, რომ მამაკაცური ეგოსადმი დანებება ჩემთვის თითქმის შეუძლებელია. ამის
ნაცვლად წინააღმდეგობას, შიშს და ბრძოლის სურვილს ვგრძნობ. შეგიძლია გვითხრა რამე ამის
შესახებ?
ეგო არ არსებობს არც მამაკაცური და არც ქალური. ეგო უბრალოდ ეგოა. ის, რაც მამაკაცურ
ეგოს ეწონააღმდეგება, ქალური ეგოა.

შენ აცნობიერებ შენს მამაკაცურ ეგოს, მაგრამ შენ ვერ აცნობიერებ შენ საკუთარ ეგოს. ვის არ
სურს დანებდეს მამაკაცურ ეგოს? გახდი უფრო ყურადღებიანი საკუთარი ეგოსადმი და
ყველაფერი გამარტივდება. ყველა ხედავს სხვის ეგოს, მაგრამ სხვის ეგოს ვერაფერს მოუხერხებ.
მხოლოდ საკუთარ თავს თუ მოვუხერხებთ რამეს.

შენ ამბობ: „მე მეჩვენება, რომ მამაკაცური ეგოსადმი დანებება ჩემთვის თითქმის
შეუძლებელია“. ვის ეჩვენება რომ ეს შეუძლებელია? გაარკვიე ეს შენთვის! და გაკვირვებული
დარჩები: ეგო , უბრალოდ ეგოა, იგი არც მამაკაცურია და არც ქალური. ნუ დაყოფ მას. ეგოს არ
გააჩნია სქესი, ეს ერთი და იგივე ავადმყოფობაა. თუ ქალს კიბო აქვს , ეს კიბოა; თუ მამაკაცს
აქვს კიბო , ესეც კიბოა. ის არც ქალურია და არც მამაკაცური. იგივე შეიძლება ითქვას ეგოზეც:
ეგო გონების კიბოა.
და ვინ გითხრა, რომ მამაკაცურ ეგოს უნდა დანებდეს? შეუძლებელია ვინმეს დანებდე. როცა
ორ ადამიანს უყვარდება ერთმანეთი, ისინი ორივენი სიყვარულს ნებდებიან, ისინი არ
ნებდებიან ერთმანეთს. თუ ვინმე ცდილობს, რომ გაიძულოს მისადმი დანებება, ფრთხილად
იყავი , ეს არაა სიყვარული! სიყვარული არასოდეს ითხოვს ამას. სიყვარულში ბუნებრივად
ნებდებით, ვერავინ მოგთხოვთ ამას.

თუ მამაკაცი ითხოვს, რომ დანებდე, მას არ უყვარხარ. ნუ შეხვალ ასეთ უსიყვარულო

ურთიერთობებში. მას სძულხარ, წინააღმდეგ შემთხვევაში რატომ უნდა მოგთხოვოს, რომ
დანებდე? მას შენი ფლობა , საგნად ქცევა , ექსპლუატაცია უნდა. იგი აღგიქვამს როგორც
მხოლოდ სხეულს, როგორც მექანიზმს. პატივს არ გცემს, როგორც ადამიანს, როგორც ცოცხალ
თანმყოფობას. ეს დამამცირებელია, ეს არაა სიყვარული. თავი აარიდე ამას.

როცა სიყვარული არსებობს, შენ ბუნებრივად ნებდები. არავინ არ ითხოვს ამას შენგან, და
არავინ არავის არ ნებდება - არც ქალი მამაკაცს და არც მამაკაცი ქალს. ისინი ორივენი
სიყვარულის ღმერთს ნებდებიან. ისინი ორივენი საკუთარი არსის გახსნას ნებდებიან. და როცა
ორივე ნებდება სიყვარულს, ამაშია სილამაზეც და თავისუფლებაც. როცა შენ არ ხარ მონის
მდგომარეობაში. სინამდვილეში, მხოლოდ სიყვარულში აღწევ დიდებას, მოიპოვებ ღირსებას,
მხოლოდ სიყვარულში ვლინდება შენი უმაღლესი სილამაზე. აი, ჭეშმარიტი სიყვარულის
კრიტერიუმები: შენ ხდები უფრო დიდი, ვიდრე ადრე, და უფრო თავისუფალი ხარ, ვიდრე
ოდესმე.

სიყვარული ათავისუფლებს. ამაშია თავად სიყვარულის არომატი. თუ ეს არაა, თუ სიყვარული

თავისუფლებას არ იძლევა, გაიქეცი მისგან, როგორც შავი ჭირისგან. ნუ ჩაერთვები მასში;
რაღაც სხვა წარმოაჩენს თავს სიყვარულად. როცა ნამდვილი სიყვარულია, შენ აღმოაჩენ, რომ
უკვე დანებდი, და ეს მყისიერად მოხდა. იმ დროს, როცა სიყვარულს გრძნობ ვინმესადმი, შენ
უკვე დანებდი. სწორედ ესაა სიყვარული: ისევ ვიმეორებ, შენ არ ნებდები ვინმეს, შენ ნებდები
იმ უცნობ ძალას, რომელიც თქვენ ორივეს დაგეუფლათ. ეს შენსა და შენს შეყვარებულს მიღმაა.
თქვენ ორივენი რაღაც უცნობ ენერგიას ეძლევით. ორ სვეტს ემგვანებით, რომლებიც ცალ-ცალკე
დგანან, მაგრამ ერთი სახურავი უჭირავთ: თქვენ გიჭირავთ რაღაც, რაც თქვენზე აღმატებულია,
თქვენს მიღმაა, რაც ტრანსცენდენციას განიცდის თქვენში, და ამასთან თქვენ განცალკევებულნი
ხართ.

სიყვარული ინარჩუნებს შენს ინდივიდუალობას. ის არ გართმევს ინდივიდუალობას, პირიქით,

ის გაძლევს ინდივიდუალობას და უნიკალურობას. სიყვარული ძალიან დელიკატურია.

შენ ამბობ: „მამაკაცური ეგოსადმი დანებება ჩემთვის თითქმის შეუძლებელია. ამის ნაცვლად
წინააღმდეგობას, შიშს და ბრძოლის სურვილს ვგრძნობ“.
სწორედ ასე მოქმედებს ეგო. შესაძლოა, სხვას გააჩნია ეგო, შესაძლოა არა, მაგრამ მე არაფრის
თქმა არ შემიძლია სხვაზე, ვინაა ეს სხვა? - მე შემიძლია ზუსტად ვთქვა: შენ ძალიან ნატიფი
ეგო გაქვს. ეს ეგო გრძნობს ბრძოლის სურვილს. ეგოს ყოველთვის სურს ბრძოლა, რადგანაც
ბრძლა თავად ეგოს ბუნებაშია. ეგო გრძნობს წინააღმდეგობას და შიშს, და ეს წინააღმდეგობა, ეს
შიში, ეს ბრძოლა ანგრევს სიყვარულს.

ცხადია, რომ შენ უნდა გააცნობიერო საკუთარი ნატიფი ეგოისტური მიდგომა ცხოვრებისადმი.
გადააგდე ეგო. ყოველ შემთხვევაში, შენი მხრიდან მიეცი წასვლის ნება. და მაშინ გაოცდები:
შესაძლოა არც არავინ ითხოვდა, რომ დანებებულიყავი; ეს უბრალოდ შენი ეგოს პროექცია იყო.
თუ ეს ასეა, მაშინ შეგიძლია დანებდე სიყვარულს. თუ ეს ასე არაა, და სხვა ჯერ კიდევ
მოითხოვს... და შენ შეძლებ გაიგო, რა ხდება სინამდვილეში, მხოლოდ მაშინ, თუკი შენში არ
იქნება წინააღმდეგობა, მხოლოდ მაშინ, თუკი შენში არ იქნება შიში, მხოლოდ მაშინ, თუკი
შენში არ იქნება ბრძოლა. მაშინ შენ გექნება გონების სიცხადე და ყველაფერს დაინახავ ისეთს,
როგორიც სინამდვილეშია, და მაშინვე მიხვდები, მოითხოვს თუ არა ვინმე, რომ დანებდე, თუ
ეს მოთხოვნა მოდის იმისგან, რაც ორივე თქვენგანს მიღმაა. თუ ეს მიღმიერისგან
მომდინარეობს, მაშინ დანებდი. თუ ეს ვინმესგან მომდინარეობს, გაიქეცი მისგან - ეს ადამიანი
გიჟია. ის სიბრალულს და თანაგრძნობას იმსახურებს, მაგრამ ნუ შეგიყვარდება იგი, რადგანაც
ეგოისტური მანიაკის შეყვარება სახიფათოა: ის შენ დაგანგრევს.

ეს უნდა გაიგო შენთვის.

მესამე კითხვა:
შენ ამბობდი, რომ დუმილი, რომლის პოვნაც ჰიმალაებში შეიძლება, ეს თავად ჰიმალაების
დუმილია, რომ იგი ნასესხებია და ტოვებს ადამიანს, როცა ის ჩვეულებრივ სამყაროში, ფულის
სამყაროში ბრუნდება. შეიძლება თუ არა იგივე ითქვას იმ დუმილზე, რომელსაც შენს გვერდით
ყოფნისას ვგრძნობ? ისიც ნასესხებია და გაქრება, როდესაც აქედან წავალ?
ეს ადგილი ჩვეულებრივი სამყაროს, ფულის სამყაროს ნაწილია. ნუთუ შესაძლებელია სხვა
აშრამის პოვნა, რომელიც ამდენად იქნებოდა ჩვეულებრივი სამყაროს ნაწილი? მე შემეძლო
სადღაც ჰიმალაებში მომეწყო ჩემი აშრამი. მე მიყვარს ჰიმალაები! არ ვიყო ჰიმალაებში, ეს
ჩემთვის დიდი მსხვერპლია. მე სპეციალურად არ მოვაწყვე ჩემი აშრამი ჰიმალაებში: მე მინდა,
რომ იგი ჩვეულებრივი სამყაროს, ფულის სამყაროს ნაწილი იყოს.

ამ აშრამში თითქმის ყველაფერი ისევეა მოწყობილი, როგორც ჩვეულებრივ სამყაროში.

ინდოელებს ეს ძალიან აღიზიანებს, მათ არ შეუძლიათ ამის გაგება. ინდოეთში უკვე მრავალი
საუკუნეა არსებობენ აშრამები, მაგრამ ეს აშრამი მათი გაგების საზღვრებს მიღმაა. მათ არ
შეუძიათ მიიღონ ის ფაქტი, რომ ფული უნდა გადაიხადონ იმისთვის, რომ რელიგიური ლექცია
მოისმინონ. ისინი ყოველთვის უფასოდ ისმენდნენ. ლექციების შემდეგ აშრამში ყოველთვის
არიგებდნენ პრასადს. ბევრი ლექციებზე არა თავად ლექციისთვის, არამედ პრასადის
გულისთვის დადიოდა. აქ კი უნდა გადაიხადოთ. რატომ ვაკეთებ ამას?
მე მინდა, რომ ეს აშრამი ჩვეულებრივი სამყაროს ნაწილი იყოს, რადგანაც ჩემი სანიასები არ
უნდა წავიდნენ მონასტერში. ისინი ხალხში უნდა დარჩნენ, მათი მედიტაცია ხალხში უნდა
გაიზარდოს და არ იქცეს ხალხისგან გაქცევად. ამიტომ ის სიმშვიდე, რომელსაც აქ პოულობ,
შეგიძლია ყველგან შეინარჩუნო. შენთვის ეს არ იქნება პრობლემა. მე ისე მოვაწყვე, რომ
ყველაფერი, რასაც შეუძლია სადმე ხელი შეგიშალოს, აქ არის, ასე რომ , შეგიძლია არ აღელდე.

მედიტატორებს ყოველთვის რამდნიმე რამის ეშინოდათ . მაგალითად, მათ ყოველთვის

ეშინოდათ ქალების. შეიძება სადმე ინდოეთში ისეთი ლამაზი ქალების პოვნა, როგორებიც აქ
არიან? ასეთი ცოცხლების? აქ ყოფნით, თქვენ თანდათანობით ვეღარ აცნობიერებთ, ვინ ქალია
და ვინ მამაკაცი. რამდენი ხანი უნდა შეინარჩუნოთ ეს დაყოფა?

მომავალი არ ეკუთვნის ქალს ან მამაკაცს. მომავალი ორივესია, და დაყოფა ქალსა და მამაკაცს

შორის თანდათანობით გაქრება.

ადრე ეს დაყოფა ხელოვნურად იქმნებოდა და კულტურის გამო ნარჩუნდებოდა. გოგონებს

სრულიად სხვაგვარად ზრდიდნენ, ბიჭებს- სრულიად სხვაგვარად. მე არ ვამბობ, რომ ქალსა და
მამაკაცს შორის არანაირი სხვაობა არაა. ის წმინდად ბიოლოგიურია. მაგრამ საზოგადოება
ფსიქოლოგიურ სხვაობასაც ქმნის: „ეს დაშვებულია მხოლოდ ბიჭებისთვის, რადგანაც
„ბიჭებიბიჭები არიან“, გოგონებს კი ეს ეკრძალებათ. თავიდანვე იქმნება ფსიქოლოგიური
განსხვავებები. ის განსხვავებები, რომლებიც ახლა არსებობს საზოგადოებაში ქალსა და მამაკაცს
შორის, ოთხმოცდაცხრამეტი პროცენტით, არაბუნებრივია, ხელოვნურია. არსებობს
განსხვავების ერთი პროცენტი , რომელიც ბიოლოგიური განსხვავებაა, მაგრამ ამას არ აქვს
მნიშვნელობა. აქ ისეთ სიახლოვეში ცხოვრობთ, რომ თანდათანობით გავიწყდებათ, ვინაა ქალი
და ვინ მამაკაცი.

წარსულში, ძველი სანიასას დროს, მამაკაცები ქალებისგან შორს, გამოქვაბულში ან მონასტერში

მიდიოდნენ. არსებობს ქრისტიანული მონასტრები, სადაც ქალს არასოდეს დაუდგამს ფეხი.
ათონის მთაზე არის მონასტერი, სადაც ათას ორასი წლის განმავლობაში არც ერთი ქალისთვის
არ მიუციათ შესვლის ნება. არა მხოლოდ ქალისთვის, არამედ ნახევარი წლის გოგონასთვისაც
კი! და როგორი ადამიანები ცხოვრობენ იქ, თუკი ნახევარი წლის გოგონას შეშვებაც კი არ
შეუძლიათ? - მანიაკები, რომლებიც ბერებად იწოდებიან, მაგრამ არა მამაკაცები. სწორედ
მონასტრებში გაჩნდა ყველა შესაძლო სიმახინჯე.

ჰომოსექსუალიზმი პირველად მონასტრებში გაჩნდა, ეს რელიგიური მოვლენაა. ეს გარდაუვალი

იყო. თუ ვაიძულებთ მამაკაცებს, ერთად იცხოვრონ იქ, სადაც ერთი ქალიც კი არაა, ადრე თუ
გვიან ისინი ჰომოსექსუალები გახდებიან. მასტურბაციაც მონასტრებში გაჩნდა, ეს მონასტრული
პრაქტიკაა. იქ გარდაუვალად ჩნდებოდა სხვა და სხვა სიმახინჯეები.
არსებობს ასევე ქალთა მონასტრები, სადაც მხოლოდ ქალები ცხოვრობენ, და სადაც არასოდეს
უშვებენ მამაკაცებს; ეს მონაზვნები მხოლოდ მამაკაცებზე ოცნებობენ. მათთვის მიუწვდომელია
„პლეიბოის“ ტიპის ჟურნალები, მაგრამ რა საჭიროა ისინი, როცა ამდენი დროა
ფანტაზიისთვის? მათი წარმოსახვა იმდენად პორნოგრაფიულია, რომ „პლეიბოის“ ტიპის
ჟურნალები ვერანაირად შეედრება . მონაზვნებს გაცილებით უფრო ფსიქოდელიური ოცნებები
აქვთ.

ბუნებრივია, თუკი ადამიანები, რომლებიც დიდხანს ცხოვრობდნენ მონასტრებში, სამყაროს

უბრუნდებიან, ისინი გრძნობენ, რომ მათ მედიტაციებს, ლოცვებსა და რელიგიას გამუდმებით
რაღაც უშლის ხელს.

ბერებს ყოველთვის ეშინოდათ ფულის. ბუნებრივია, თუკი ისინი ხალხში ჩნდებიან, ფულთან
უწევთ შეხება. შეუძლებელია ხალხში ფულის გარეშე ცხოვრება. ბერს კი ისე ეშინია მისი, რომ
არც კი ეხება. ეს რაღაც აკვიატებული შიშია.

აჩარია ვინობა ბჰავა, მაჰატმა განდის მთავარი მოსწავლე, არასოდეს ეხებოდა ფულს. რა
შეპყრობილობაა ეს? რა მოხდება ცუდი, თუკი ქაღალდის ნაგლეჯს შეეხებით? თუ მას შეუძლია
როგორღაც გავნოთ, რაღა სულიერებაა ეს? ეს კასტრირებული სულიერებაა. ის არა მხოლოდ
ეხება მათ, არამედ ყურებაც კი არ შეუძლია. თვალებს ხუჭავს, როცა მის წინ ფულს აწყობენ.
მის გურუს, მაჰატმა განდის, სამი მაიმუნი ჰყავდა. ( ვიღაცამ მოუყვანა საჩუქრად). ეს ვიღაცა,
როგორც ჩანს კარგად იცნობდა მას, რადგანაც კარგი არჩევანი გააკეთა. ერთი მაიმუნი იჯდა და
თათები თვალებზე აეფარებინა, რომ არაფერი დაენახა: „არ ღირს რაღაც საგნების დანახვა
ცხოვრებაში, რადგან ეს სახიფათოა“. მეორე მაიმუნს ყურებზე აეფარებინა თათები: „არ ღირს
რაღაცების მოსმენა, რადგან ეს სახიფათოა“. მესამე კი პირზე თათებაფარებული იჯდა: „არ
ღირს რაღაცებზე ლაპარაკი, რადგანაც ეს სახიფათოა“. ბერს სამივე ამის გაკეთება
ერთდროულად უწევს. აი, რატომ ვამბობ, რომ ბერი სამჯერ მაიმუნია.

ადამიანი, რომელსაც არ შეუძლია გახსნას თვალები, ყურები და პირი, ბუნებრივია, რთულ

სიტუაციაში აღმოჩნდება, როცა ხალხში გადის. იქ ყველა ხელს უშლის, ყველა აღიზიანებს.
ინდოეთი ღარიბია, რადგანაც ქვეყნის ლიდერები ასეთი მაიმუნები გახდნენ: გარყვნილები,
ადამიანები, რომლებიც ყველა შესაძლო გაუკუღრმართებისგან იტანჯებიან, რომლებიც ყალბები
არიან, რომლებიც დაოს დინებაში არ მიედინებიან.

მთელი ჩემი ძალისხმევა მიმართულია იმაზე, რომ აქ შევქმნა სამყარო მინიატურაში: სამყარო,
რომელშიც ბოლომდე იღებენ ფულს; რომელშიც მამაკაცები და ქალები ერთად ცხოვრობენ
სიხარულსა და ზეიმში ყოველგვარი შიშის გარეშე. რომელშიც ხდება ყველაფერი ის, რაც
ჩვეულებრივ სამყაროში, და ამის პარალელურად იზრდება მედიტაცია. იგი უფრო და უფრო
ძლიერი ხდება, რადგანაც აქ მისთვის ყველა შესაძლო გამოცდაა გამძლეობაზე.
სადაც არ უნდა წახვიდე, ვერავინ წაგართმევს შენს დუმილს. შენი მდუმარება შენ გეკუთვნის!
იგი არაა ჩემზე დამოკიდებული. შენ დაიმსახურე იგი, შენ გამოიმუშავე იგი.

მეოთხე კითხვა:
ოშო, შენი გუშინდელი სიტყვები გაუპატიურების შესახებ, ძალიან შეურაცხმყოფელი მეჩვენება,
კერძოდ ის, რომ გაუპატიურებულ ქალებს „თავად უნდოდათ ეს“. დიდი ხანია
დამტკიცებულია, რომ ეს აბსოლუტურად არასწორია.
მაშინ რატომ არაა ეს კითხვა ხელმოწერილი? პირველ რიგში, მე არ მითქვამს, რომ ყველა
გაუპატიურებულ ქალს უნდოდა ეს; მე ვთქვი : „უმეტეს შემთხვევებში“. ამაში დიდი
განსხვავებაა. ეს მხოლოდ ერთი მაგალითია. ათასობით ავტო-კატასტროფა ხდება, და მე
შემიძლია ვთქვა, რომ ადამიანების უმეტესობას, რომლებიც მათში მოჰყვნენ, თავად სურდათ
ეს, თავად იზიდავდნენ სიტუაციას, თითქმის იმედოვნებდნენ, რომ რაღაც მსგავსი მოხდებოდა,
ქვეცნობიერად სურდათ, მათ თვითმკვლელობისკენ ჰქონდათ მიდრეკილება.

გონება, რომელსაც შენ იცნობ, ჯერ კიდევ არაა მთელი გონება; მის გარდა არსებობს
გაცილებით უფრო დიდი ქვეცნობიერი გონება. ამ ქვეცნობიერი გონებით მრავალ რამეს ინახავ,
რომელსაც ვერ აცნობიერებ. წარმოიდგინე ადამიანი, რომელსაც თვითმკვლელობის ჩადენა
უნდა, მაგრამ საკმარის სიმამაცეს ვერ პოულობს. ის მოძებნის თვითმკვლელობის ირიბ
მეთოდებს, მაგალითად, საავტომობილო კატასტროფაში, ამ გზით ის არ იქნება ამაზე
პასუხისმგებელი, ვერავინ იტყვის, რომ თავი მოიკლა. ვერავინ იტყვის, რომ ლაჩარია, რომ
ცხოვრებას ვერ გაუმკლავდა. უფრო ადვილია ავტო-კატასტროფაში მოჰყვე, ვიდრე
თვითმკვლელობა ჩაიდინო.

რაც შეეხება სექსუალურ ძალადობას, უბრალოდ ჩაიხედე შენს ქვეცნობიერში, ჩაიხედე შენს
ოცნებებში. დიდი იშვიათობაა ქალი, რომელიც არ იოცნებებდა გაუპატიურებაზე . არის ამაში
რაღაც მიმზიდველი. რაშია მისი მიმზიდველობა? იმაშია, რომ თქვენ ისეთი უბადლო ხართ,
რომ ვიღაც მზადაა თქვენს გამო ათი წლით მოხვდეს ციხეში, და თუ მუსულმანი ხართ,
მოკვდეს კიდეც ამისთვის. მუსულმანურ ქვეყნებში გაუპატიურებისთვის ბრალდებულნი
სიკვდილით ისჯებიან. და გაგიკვირდებათ, მაგრამ მუსულმანურ ქვეყნებში უფრო მეტი
გაუპატიურება ხდება, ვიდრე სადმე სხვაგან.

შესაძლოა, მოძალადეს უბრალოდ თვითმკვლელობის ჩადენა უნდა. ეს თვითმკვლელობისთვის

მშვენიერი საშუალებაა. შეიძლება უფრო მოხერხებული მეთოდის მოძებნა? - თანაც ასეთი
თამამის.. მოკვდე სიყვარულისთვის... ეს ისეთი პოეტურია, ისეთი რომანტიკული.

საერთოდ, სექსში არსებობს რაღაც ძალადობა. ჩვეულებრივ სექსშიც კი, როცა არ ხდება
გაუპატიურება, უკვე არის ძალადობა. ქალი ყოველთვის ამბობს „არა“-ს. რატომ? - იმიტომ, რომ
თუ იგი „კი“-ს ძალიან იოლად ამბობს, კარგავს შეგრძნებას, რომ „მე მას ვჭირდები, მისთვის
აუცილებელი ვარ“. ის გამუდმებით გამბობს „არა“-ს, და გულისხმობს „კი“-ს. დაჟინებით
ამბობს „არა“-ს, რათა მამაკაცის პროვოცირება მოახდინოს: მას უნდა, რომ მამაკაცმა მოიპოვოს
იგი, უნდა, რომ მამაკაცმა აიძულოს იგი. თავად ეს ძალისხმევა ანიჭებს სიამოვნებას: იგი მას
სჭირდება. ეს გონების ძალიან საცოდავი მდგომარეობაა, მაგრამ ყველაფერი მაინც ასეა.

ასე რომ, პირველ რიგში, მე ვთქვი „უმეტეს შემთხვევაში“. არსებობს ასევე შემთხვევითობებიც.
შესაძლოა, შენ არ ფიქრობ გაუპატიურებაზე, და უცებ მანიაკის მსხვერპლი აღმოჩნდე. მე არ
გამოვრიცხავ ასეთ შემთხვევებს, ამიტომ არ მითქვამს - „ას პროცენტ შემთხვევებში“. უმეტეს
შემთხვევაში , ყველაფერი, რაც გემართება (გაუპატიურება, მკვლელობა, ავადმყოფობა, ) შენი
სურვილია. მაგრამ მე არ ვამბობ, რომ ყველა შემთხვევაში ასეა.

ფსიქოლოგებმა აღნიშნეს, რომ ადამიანები იზიდავენ გარკვეულ ავადმყოფობებს. მაგალითად,

დაახლოებით ორმოცდაორი წლის ასაკში ადამიანებს ხშირად ემართებათ ინფარქტი. რატომ
სწორედ ამ ასაკში? - იმიტომ, რომ სწორედ ამ დროს იწყებენ წარმატების მიღწევას, ან უკვე
მიაღწიეს მას. ახლა მათ აქვთ ფული, რომელიც ყოველთვის უნდოდათ, და არ იციან, რა
გააკეთონ ამის შემდეგ: მათ , როგორც იქნა, მიაღწიეს წარმატებას და ისინი შოკში არიან
წარმატებისგან. ისინი ყოველთვის იმედოვნებდნენ, რომ ამდენი ფული ექნებოდათ, ასეთი
ქალი, ასეთი სახლი, ასეთი ავტომობილი - და ახლა ეს ყველაფერი უკვე აქვთ. რა იქნება
შემდეგ? უეცრად გული ჩერდება. რა იქნება შემდეგ? ისინი მიმართულებას კარგავენ. თუ
ინფარქტი არ ემართებათ, ძალიან უბედურად გრძნობენ თავს. ინფარქტი მოდუნებაში ეხმარება
მათ. ახლა შეუძლიათ ყველას უთხრან: „მე უნდა დავისვენო. ექიმებმა სრული სიმშვიდე
გამომიწერეს. აღარ შემიძლია მძიმე სამუშაოს შესრულება“.

მათ არ შეუძლიათ, დაისვენონ რაიმე საბაბის გარეშე; ინფარქტი საბაბი ხდება დასვენებისთვის.
თუ ისინი უბრალოდ დაისვენებენ, ადამიანები იტყვიან: „რას აკეთებ? გაფურჩქვნის ასაკში,
წარმატების უმაღლეს საფეხურზე? შეგიძლია მეტი ფული გქონდეს სწორედ ახლა, რადგანაც
ფული ფულთან მიდის. როცა უკვე წარმატებული ხარ, კიდევ უფრო მეტი წარმატება მოდის.
რას აკეთებ , ისვენებ, დუნდები?“ და მათ არ აქვთ არანაირი პასუხი. ინფარქტი მშვენიერი
პასუხია. ახლა აღარავინ იტყვის, რომ ისინი ცხოვრებისგან გაიქცნენ. არავინ აჰკიდებს მათ
პასუხისმგებლობას. რა შეუძლიათ გააკეთონ? მთელი პასუხისმგებლობა ინფარქტს ეკუთვნის.
ადამიანები ვერ აცნობიერებენ ყველაფერ იმას, რაც მათ შიგნით ხდება.

შენ ამბობ: „შენი გუშინდელი სიტყვები გაუპატიურების შესახებ, ძალიან შეურაცხმყოფლად

მეჩვენება...“ მაგრამ რატომ გეჩვენება შეურაცხმყოფლად და თანაც , მხოლოდ შენ? სხვას
არავის დაუწერია ამის შესახებ, სხვას არავის უგრძვნია თავი შეურაცხყოფილად. თუ შენ ქალი
ხარ და მე იმედი მაქვს, რომ ქალი ხარ, (რადგანაც თუ კაცი ხარ, ყველაფერი გაცილებით უფრო
რთულადაა, ამიტომ ვგულისხმობ, რომ შენ ქალი ხარ,) მაშინ რატომ გრძნობ თავს
შეურაცხყოფილად? ალბათ, შენს შიგნითაა ეს სურვილი, ამიტომ გრძნობს თავს
შეურაცხყოფილად; წინააღმდეგ შემთხვევაში ამაში არ იქნებოდა არაფერი შეურაცხყმყოფელი.
მე გიჟი ვარ. მე შემიძლია ყველაფერი ვთქვა. რატომ უნდა იგრძნო თავი შეურაცხყოფილად? მე
არ ვარ მეცნიერი, ფსიქოლოგი, მე არავინ არ ვარ - მე უბრალოდ ლაყბობა მიყვარს - რატომ
უნდა იგრძნო თავი შეურაცხყოფილად? მე არათანმიმდევრული ადამიანი ვარ, მე გამუდმებით
ვეწინააღმდეგები საკუთარ თავს. დამელოდე რამდენიმე დღე, მე რაღაც სრულიად
საპირისპიროს ვიტყვი. მე ვიტყვი: „არაფერი მსგავსი! როცა ქალს აუპატიურებენ, იგი არაა
დამნაშავე. დამნაშავეა მამაკაცური ეგო, მამაკაცური ძალადობა“. უბრალოდ , დამელოდე!
ჩემთან მომთმენი უნდა იყო , მე საკუთარ თავს ვეწინააღმდეგები!

მაგრამ რატომ გრძნობ თავს შეურაცხყოფილად? როგორც ჩანს, ეს მტკივნეული წერტილია

შენთვის ; როგორც ჩანს რაღაც იარას ატარებ საკუთარ თავში. ნუთუ შენში არაა ქვეცნობიერი
სურვილი , რომ გაუპატიურებული იყო? სწორედ ამიტომ გრძნობ ამხელა რისხვას და შიშს ,
თავს დამცირებულად გრძნობ, ეს ბუნებრივია, ამიტომაც არ მოგიწერია ხელი ამ კითხვაზე.

ყოველთვის მოაწერე ხელი შენს კითხვას. და თუ ძალიან გეშინია, შეგიძლია სხვისი სახელი
მიაწერო , მაგრამ აუცილებლად მოაწერე! მაშინ შეძლებ დატკბე იმით, თუ როგორ
გავაცამტვერებ სხვას. არ ღირს ამაზე ნერვიულობა.

და შენ ამბობ: „დიდი ხანია დამტკიცებულია, რომ ეს აბსოლუტურად არასწორია“.იცი თუ არა,

რომ არაფრის დამტკიცება არ შეიძლება აბსოლუტურად? არაფრის! ადამიანს ჯერ არაფერი
დაუმტკიცებია აბსოლუტურად. ვერაფერს ვერ დაამტკიცებ აბსოლუტურად: ახალი
აღმოჩენები,ახალი ფაქტები, ახალი მონაცემები ჩნდება და გვიწევს, რომ ცვლილებები
შევიტანოთ ყველაფერში. მეცნიერული აღმოჩენებიც კი არაა აბსოლუტური, როგორ შეიძლება
აბსოლუტური იყოს ფსიქოლოგიური აღმოჩენები? ფსიქოლოგია ჯერ კიდევ არაა მეცნიერება,
იგი ჯერ კიდევ ჰიპოტეტურია. თუ თქვენ ძალიან მოგწონთ სიტყვა „მეცნიერება“, შეგიძლით
მას დაარქვათ სამეცნიერო ფანტასტიკა, მაგრამ მეტი არაფერი. მას ჯერ კიდევ არაფერი აქვს
საერთო მეცნიერებასთან. იგი იბრძვის უფლებისთვის, რომ იწოდებოდეს მეცნიერებად, მაგრამ
არა მგონია, რომ ოდესმე მიაღწიოს ამას, რადგანაც ადამიანის გონება ვერცხლისწყალს ჰგავს და
მისგან შეუძებელია მეცნიერების შექმნა.

ადამიანური გონებები არაა ერთნაირი. რამდენიც ადამიანია, იმდენივეა გონება. ყველაფერი,

რასთანაც შეუძლია მუშაობა ფსიქოლოგიას, - ეს გასაშუალოებული გონებაა. მაგრამ თქვენ
ვერასოდეს იპოვნით „საშუალო გონებას“, თქვენ ყოველთვის ინდივიდუალირი გონება
შეგხვდებათ. ინდივიდუალური გონებისთვის კი შეუძებელია რაიმე მეცნიერული ახსნა.

ფსიქოლოგია ჯერ არ გამხდარა მეცნიერება, მაგრამ მეცნიერებასაც კი არ შეუძლია პრეტენზია

ჰქონდეს აბსოლუტურობაზე. ის, რაც ოდესღაც ნიუტონმა გააკეთა, უკვე აღარ ითვლება
სიმართლედ. მის დროს ეს აბსოლუტურ ჭეშმარიტებად ითვლებოდა , ახლა ეს ასე არაა. თქვენ
ფიქრობთ, რომ ის, რაც ეინშტეინმა გააკეთა, ყოველთვის ჭეშმარიტებად ჩაითვლება? ეს
შეუძლებელია, ეს არაა ბუნებრივი. ცხოვრება ისეთი იდუმალია, რომ რაც უფრო მეტად
შეიცნობთ მას, მით უფრო მეტი ჰიპოთეზის შექმნა გიხდებათ რათა ჩართოთ ახალი ფაქტები.

იცნობ თუ არა ქალს ან მამაკაცს ტოტალურად? შეიცანი თუ არა ქალური გონება იმდენად
ტოტალურად, რომ იცოდე, რა სწორია და რა არასწორი? არ არსებობს არაფერი
აბსოლუტურად სწორი ან აბსოლუტურად არასწორი. არსებობს მხოლოდ ვარაუდები . ერთი
შესაძლოა უფრო ახლო იყოს ჭეშმარიტებასთან, მეორე უფრო შორს. მაგრამ ის, რაც მე ვთქვი, არ
უნდა აღიქვათ, როგორც აბსოლუტური ჭეშმარიტება. ეს უნდა აღიქვათ, როგორც ობიექტი
მედიტაციისთვის. უბრალოდ იმედიტირეთ ამაზე.

მე არ მაინტერესებს ზოგადი ჭეშმარიტებები. მე მოსწავლეებს ვესაუბრები! შენ საკუთარი თავის

სიღრმეში უნდა ჩაიხედო. თუ ქალი ხარ, უბრალოდ ჩაიხედე სიღრმეში. გაქვს თუ არა
იდუმალი სურვილი, რომ გაგაუპატიურონ? და თუ გაქვს, ჯობია იცოდე ეს, მაშინ უფრო
ადვილი გახდება მისი ქვეცნობიერიდან ცნობიერში ამოტანა, რადგანაც ის, რაც
გაცნობიერებულია, ქრება. ის იარსებებს მხოლოდ მაშინ, თუ გაუცნობიერებელია. არაცნობიერი
სახით კი ძალზე სახიფათოა. ის ,როგორც კი გაცნობიერებული ხდება, მაშინვე ორთქლდება.
წარმოიდგინე, რომ მიწიდან ხის ამოგლეჯას ცდილობ: გააშიშვლე მისი ფესვები და ის
მოკვდება. სწორედ ასევე ხდება ყველაფერი შიგნითაც: გამოიყენე ყველაფერი, რაც შენი სულის
ბნელ კუნჭულებში იმალება, შენს ქვეცნობიერში, (რომელიც შენს ცნობიერ გონებაზე ცხრაჯერ
დიდია), - გამოიტანე ეს ყველაფერი შენს ცნობიერ გონებაში, გამოამზეურე, და როცა მზე
შეაღწევს მასში, იგი გაქრება.

რასაც მე ვამბობ, იმიტომ ვამბობ, რომ ამაზე იმედიტირო. თუ თავი შეურაცხყოფილად

იგრძენი, ეს ნიშნავს, რომ ამაზე უნდა იმედიტირო: შედი სიღრმეში, ეძებე შენში და ნუ
გააკეთებ ნაჩქარევ დასკვნებს. არ თქვა მაშინვე: „ეს არასწორია, დიდი ხანია დამტკიცებულია,
რომ ეს არასწორია“. ჯერ იმედიტირე ამაზე, ნუ ეცდები დაამტკიცო, მართალია ეს თუ არა.
უბრალოდ , გახსნილი გონებით შედი შენს შინაგან არსში და ეძებე. და შენ გაოცდები,
რადგანაც შენს შიგნით, სიღრმეში აღმოაჩენ ამ სურვილს. მასში არსებობს გარკვეული
მიმზიდველობა.

ერთი ქალი მღვდელთან აღსარებაზე მივიდა. მან აღიარა რომ გააუპატიურეს. მან ასევე
აღიარა, რომ აღსარებაზე იმიტომ მივიდა, რომ გაუპატიურებისგან სიამოვნება მიიღო . ამის
გამო დანაშაულს გრძნობდა: სიამოვნება რომ არ მიეღო, თავშიც კი არ მოუვიდოდა მღვდელთან
მისვლა.

მალე ისევ მივიდა და იგივეს გამო ჩააბარა აღსარება. შემდეგ კიდევ ერთხელ. როცა მეოთხედ
მივიდა, მღვდელმა უთხრა:

-ეს უკვე მეტისმეტია! თქვენ რა, ყოველ კვირას გაუპატიურებენ?

- არა, მე ისევ იმაზე, პირველზე ვამბობ, - უპასუხა მან.

-კი, მაგრამ რატომღა მოდიხართ ისევ?

- უბრალოდ მომწონს ამის მოყოლა.

უბრალოდ ჩაიხედე სიღრმეში და აღმოაჩენ ყველა შესაძლო იდუმალ სურვილს. რაღაც

სადისტურს აღმოაჩენ შენში: რომ სხვების წამება გინდა. რაღაც მაზოხისტურს აღმოაჩენ: რომ
საკუთარი თავის წამება გინდა. მრავალ რამეს აღმოაჩენ, რადგანაც ადამიანის ქვეცნობიერი
დაულაგებელია : იქ ქაოსია, საგიჟეთია. მაგრამ ჩვენ ყველაფერ ამას გამუდმებით ვახშობთ.
ჩვენ ამის დანახვისაც კი იგვეშინია. სწორედ ამიტომ იგრძენი თავი შეურაცხყოფილად. საქმე
იმაში არაა, სწორია თუ არა ეს, და დამტკიცებულია თუ არა ეს. მე ეს საერთოდ არ
მაინტერესებს.

მე ერთი მინდა: უფრო მედიტატიურები გაგხადოთ, გასწავლოთ, რომ უფრო და უფრო მეტად
გააცნობიეროთ საკუთარი შინაგანი, იდუმალი სურვილები, მისწრაფებები, გარყვნილებები. თუ
სინათლეს გაუხსნით მათ, ისინი გაქრებიან. და თუ შეძებთ, რომ ბოლომდე დააცარიელოთ
თქვენი ქვეცნობიერი, ბუდა გახდებით.

ასე რომ, შეწყვიტე ჩემთან კამათი, რადგანაც ეს დროისა და ენერგიის ხარჯვაა. შიგნით შედი.
თუ შენს შიგნით ვერ იპოვნი ამ სურვილს, მით უკეთესი. თუ იპოვნი, ძალიან კარგი, შეიტანე
მასში ცნობიერების სინათლე და იგი გაქრება.

მეხუთე კითხვა:
მე ვბერდები და ინტერესს ვკარგავ ქალებისადმი. რა გავაკეთო?
სერ, განაგრძეთ ინტერესის დაკარგვა! ეს ძალიან კარგია, ამაში არაფერია არანორმალური.
გარწმუნებთ, რომ არც ერთი ქალი არ დამწუხრდება ამაზე. პირიქით, ისინი ძალიან
ბედნიერები იქნებიან.

მას შემდეგ, რაც ფროიდმა პანდორას ყუთი გახსნა, დასავლეთში გამყარდა წარმოდგენა იმის
შესახებ, რომ ადამიანი ბოლომდე უნდა დარჩე სექსუალური, რადგანაც სექსი სიცოცხლის
სინონიმია. ასე რომ, მაშინაც კი, თუ თქვენ უკვე სამოცდაათის ან ოთხმოცის ხართ, უნდა
შეინარჩუნოთ სექსისადმი ინტერესი. თუ სექსისადმი ინტერესს კარგავთ, ეს ნიშნავს, რომ
სიცოცხლისადმი კარგავთ ინტერესს, ეს ნიშნავს, რომ უკვე აღარ ხართ საჭირო, რომ უკვე
აღარაფრისთვის ხართ ვარგისი. შეგიძლიათ მშვიდად მოკვდეთ, ან პარლამენტში წახვიდეთ,
რადგანაც სხვა ყველაფრისთვის უვარგისი ხართ.

წარმოდგენა, რომ სექსი და სიცოცხლე სინონიმებია, აბსოლუტურად უსაფუძვლოა. სექსი და

სიცოცხლე სინონიმურია გარკვეულ ასაკში. ბავშვობაში ისინი არ არის სინონიმები,
ახალგაზრდობაში არის, სიბერეში კი ისევ არ არის . ეს განსხვავებული სტადიებია. ბავშვს სექსი
არ აინტერესებს, ახალგაზრდა ადამიანს კი აინტერესებს .

დასავლეთში ყველა იმისკენ ისწრაფვის, რომ მარადიულად ახალგაზრდა დარჩეს და არ

დაბერდეს. ადამიანები სრულიად განსხვავებული მეთოდებით ცდილობენ დაარწმუნონ
საკუთარი თავი იმაში, რომ უწინდებურად ახალგაზრდა არიან. გამუდმებით ხდება ახალი
პანაცეის აღმოჩენა სიბერისგან თავდაცვისთვის, ახალი ელექსირები, რომლებიც
ახალგაზრდობას გინარჩუნებენ; და ადამიანები იმდენად ბრიყვები არიან,რომ ყოველთვის
მზად არიან დაიჯერონ ნებისმიერი სისულელე, ოღონდაც კი ახალგაზრდებად დარჩნენ. სიბერე
ერთ-ერთ ავადმყოფობად ითვლება. დასავლეთში,იყო მოხუცი ნიშნავს, რომ ავადმყოფი იყო .
მაგრამ ეს ასე არაა.

სიბერეს თავისი სილამაზე და განძი აქვს , ისევე როგორც ახალგაზრდობას აქვს თავისი
სილამაზე და განძი. და რა თქმა უნდა, განძი, რომელსაც ადამიანი სიბერეში პოულობს,
გაცილებით უფრო ძვირფასია იმაზე, რაც ახალგაზრდობაში იპოვნა, რადგანაც მან უკვე გაიარა
თავისი ახალგაზრდობა. მან უკვე შეიცნო იგი, უკვე დაინახა, უკვე გაიარა ყველა ილუზია მათი
დანაკარგებითაც. ახლა ის უფრო ბრძენია, ახლა ის კვლავ უმანკო ხდება. როცა სექსი ქრება,
მოდის რაღაც უმანკოება: თქვენ კვლავ ბავშვი ხდებით , მომწიფებული ბავშვი.

ჩვენთან, აღმოსავლეთში, ცხოვრების სრულიად განსხვავებული ხედვაა. აღმოსავლეთში

ყოველთვის პატივს სცემდნენ მოხუც ადამიანებს, და არა ახალგაზრდებს, რადგანაც მოხუცებმა
თავიანთ პიკს მიაღწიეს - მათი ცხოვრებისეული მოგზაურობა თავის მიზანს უახლოვდება.
დასავლეთში მოხუცს სანაგვეზე აგდებენ. სპეციალური სახლები და საავადმყოფოები იქმნება
მოხუცებულთათვის იქმნება , სადაც ყველას ერთად აგროვებენ. არავის უნდა, რომ მათთან
რაიმე საერთო ჰქონდეს , თითქოს ისინი არანაირ პატივისცემას არ იმსახურებენ. არადა მათ
მთელი ცხოვრება განვლეს, მისი მრავალი საიდუმლო შეიცნეს : მათ შეუძლიათ დიდი
მასწავლებლები იყვნენ, მხოლოდ მათ შეუძლიათ იყვნენ მასწავლებლები.

აღმოსავლეთში მიღებულია, რომ ხანშიშესული ადამიანი მასწავლებელი ხდება

ახალგაზრდებისთვის, რადგანაც მან უკვე იცხოვრა, გაიზარდა, ბევრი გაიგო. მას შეუძლია
მიგითითოთ სწორი მიმართულება საკუთარი სიმწიფიდან, საკუთარი სიცხადიდან. სიბერე
სიკვდილისთვის მომზადების დროა. და ეს ყველაზე მნიშვნელოვანი მომზადებაა, რადგანაც
თქვენ ემზადებით ყველაზე ხანგრძლივი მოგზაურობისთვის შეუცნობელში. თუ განაგრძობთ
სექსით დაინტერესებას, ვერ მოემზადებით სიკვდილისთვის. დასავლეთში ყველაფერი სწორედ
ასე ხდება.

დასავლეთში ადამიანს არ აქვს მიღებული სიკვდილი, როგორც თავისი ცხოვრების ნაწილი.

სიკვდილი მისთვის ისეთივე ტაბუა, როგორიც ასი წლის უკან სექსი იყო.ასი წლის უკან
არავინ საუბრობდა სექსზე. მასზე შეუძლებელი იყო ლაპარაკი ან წერა. ვიქტორიანულ ეპოქაში
სექსი ისეთი ტაბუ იყო, რომ ქალბატონები სკამის ფეხებსაც კი ქსოვილით ფარავდნენ ,
რადგანაც მათ ფეხები ერქვათ, ფეხები კი არ უნდა გამოჩენილიყო.

ფროიდმა დიდი რევოლუცია მოახდინა. მსოფლიო ახალ ფროიდს ელოდება, რომ კიდევ უფრო
მეტად დაინგრეს სიკვდილის ტაბუ. მან დაანგრია სექსის ტაბუ და ამის წყალობით სამყარო
უკეთესი გახდა. ფროიდი კაცობრიობის ერთ-ერთი უდიადესი კეთილისმყოფელია.
აუცილებელია ახალი ფროიდი, რომ დაანგრიოს მეორე, უფრო ძლიერი ტაბუ .

უნდა მიიღოთ სიკვდილი. სიკვდილის მიღებით თქვენ სიბერის მიღებასაც იწყებთ. და ეს

მიღება მოდუნებას იძლევა. როცა უკვე აღარ გაინტერესებთ სექსი, შეგიძლიათ მთელი თქვენი
ყურადღება სიკვდილს მიაპყროთ. გახსოვდეთ: სექსი და სიკვდილი პოლარული
ურთიერთწინააღმდეგობებია; თუ აგრძელებთ სექსით დაინტერესებას, როგორ შეგიძლიათ
მოემზადოთ სიკვდილისთვის? თქვენი ყურადღება მთლიანად სექსს მიეცემა და
მოუმზადებლად მოკვდებით.

მედიტაცია სიკვდილისთვის მზადებაა. ახლა მოემზადეთ სიკვდილისთვის - იმედიტირეთ.

თქვენ დაკარგეთ ქალებისადმი ინტერესი , ძალიან კარგი. ახლა ინტერესი გამოავლინეთ
საკუთარი თავისადმი. ქალი, ეს რაღაც თქვენს გარეთ მყოფია; თქვენ სხვა ადამიანით
ინტერესდებით. ან თუ ქალი ხართ, მაშინ მამაკაცია - რაღაც თქვენს გარეთ მყოფი; თქვენ სხვა
ადამიანით ინტერესდებით. ახლა გამოავლინეთ ინტერესი საკუთარი თავისადმი: დაიწყეთ
საკუთარი თავის ძიება, გაემგზავრეთ შინაგან მოგზაურობაში.

თქვენ მეკითხებით: „მე ვბერდები და ინტერესს ვკარგავ ქალებისადმი. რა გავაკეთო?“

ბოლომდე დაკარგეთ ეს ინტერესი. ნება მიეცით მას, წავიდეს. მშვენიერია, თუ ეს თავისთავად
ხდება.

მე გამიგია...

ერთხელ, სახლში დაბრუნებულმა, სამოცდაათი წლის მაქსმა თავისთან თვრამეტი წლის გოგო
აღმოაჩინა, რომელიც მოხერხებულად ქურდავდა მის ბინას.

- გოგონა, თქვენ ქურდი ხართ! - თქვა მან. - მე პოლიციაში ვრეკავ.

- მისტერ, თუ კიდევ დამაპატიმრებენ, რამდენიმე წლით ჩამსვამენ. გთხოვთ, ნუ დარეკავთ

პოლიციაში.

- ძალინ ვწუხვარ, მაგრამ მომიწევს ამის გაკეთება, - უპასუხა მაქსმა.

- მომისმინეთ, ყველაფერს გავაკეთებ, რაც გსურთ! შემიძლია თქვენთან დავწვე.

- კარგი, - დათანხმდა ხანშიშესული მოქალაქე, - გაიხადეთ და დაწექით ლოგინში.

გოგო ასეც მოიქცა და მაქსმა მას მიბაძა. ოცი წუთის განმავლობაში ძალისხმევას არ იშურებდა,
მაგრამ ბოლოს და ბოლოს გააცნობიერა თავისი მარცხი და დაღლილმა უარი თქვა იდეაზე.

- უშედეგოა, - ამოიოხრა მაქსმა. - არაფერი გამოდის. მომიწევს პოლიციის გამოძახება.

თქვენ მეკითხებით: „რა გავაკეთო?“ იქნებ პოლიციის გამოძახება გინდათ? უთხარით საკუთარ
თავს: „საკმარისია!“ საკმარისია ეს სისულელე, საკმარისია ეს აკვიატება. ამჯერად
სიკვდილისკენ მიმართეთ თქვენი ენერგია: პირდაპირ თვალებში შეხედეთ სიკვდილს,
პირისპირ შეხვდით მას. სიკვდილთან შეხვედრა უდიდესი განცდაა ცხოვრებაში. და თუ
შეძლებთ სიკვდილთან შეხვედრას, თქვენ გაიგებთ, რომ უკვდავი ხართ. სიკვდილთან
შეხვედრა ერთადერთი მეთოდია იმის გასაგებად, რომ უკვდავი ხართ, რომ მხოლოდ სხეული
კვდება, თქვენ კი არასოდეს კვდებით. და როდესაც ამას მიხვდებით, თქვენ მზად ხართ
მოგზაურობისთვის, და როდესაც სიკვდილი მოდის, თქვენ იცინით, ცეკვავთ და მღერით.

ადამიანი, რომელსაც მომაკვდავსაც კი შეუძლია იცინოს, იცეკვოს და იმღეროს ლოცვისა და

მედიტაციის მდგომარეობაში, ის სამყაროში ყველაზე დიდ ორგაზმს განიცდის. სექსუალური
ორგაზმი არაფერია ამასთან შედარებით, რადგანაც სექსუალურ ორგაზმში თქვენი სასიცოცხლო
ენერგიის მხოლოდ მცირე ნაწილი ტოვებს სხეულს, და თქვენ უდიდეს რელაქსაციას გრძნობთ.
სიკვდილის დროს მთელი სასიცოცხლო ენერგია ტოვებს სხეულს. ვერანაირი სექსუალური
ორგაზმი ვერ შეედრება ამ კოსმიურ ორგაზმს, ტოტალურ ორგაზმს, რომელიც სიკვდილს
მოაქვს თქვენთვის.

ხელიდან არ გაუშვათ სიკვდილი. სიკვდილი უდიდეს საჩუქარს გაძლევთ ცხოვრებაში,

გამოსამშვიდობებელ საჩუქარს. მაგრამ მხოლოდ ცოტაოდენი ადამიანი იღებს მას, რადგანაც
მისთვის არავინაა მზად. სიკვდილი ცუდ მომენტში მოდის. თქვენ ისეთი შეშინებული ხართ,
ისე ხართ შეპყრობილი სექსით, რომ სიცოცხლეს ეჭიდებით.

იცით თუ არა, რომ აღმნოსავლეთში ეს საიდუმლო დიდი ხანია ცნობილია? თუ ადამიანი,

რომელიც კვდება, ძალიან ეჭიდება სიცოცხლეს და უწინდებურადაა დაინტერესებული სექსით,
ის ერექციით კვდება. ეს იმაზე მეტყველებს, რომ საწყალი მოუმზადებლად მოკვდა ,
სიკვდილის დროსაც კი სავსე იყო სექსუალური ფანტაზიებით. ყოველთვის ასე ხდება , თუ არ
გახდებით მედიტატორი ადამიანი, თქვენც იგივე დაგემართებათ: სიკვდილის დროს სექსზე
იფიქრებთ, თქვენს წარმოსახვაში სექსი გექნებათ. არ ღირს ასე სიკვდილი. ეს ძალიან
შეურაცხმყოფელია სიკვდილის, ღმერთისა და საკუთარი თავის მიმართ.

დრო მოვიდა სექსს გაქრობის ნება მისცეთ. მოეშვით სექსუალურობას არარსებობაში.

სექსუალობის არარსებობა უფრო ცენტრირებულს გაგხდით. შეწყვიტეთ ქალების ძიება და
საკუთარი თავის ძიება დაიწყეთ.შეუძლებელია ერთდროულად აკეთოთ ერთიც და მეორეც.
მზად იყავით: სიკვდილმა შეიძლება ნებისმიერ მომენტში მოგისწროთ. შეუძლებელია გავიგოთ
წინასწარ, როდის მოვა იგი: მოემზადეთ მისთვის, ნება მიეცით საკუთარ თავს რომ დატკბეთ
მედიტაციით, რამდენადაც ეს შესაძლებელია. მოახდინეთ თქვენი სექსუალური ენერგიის
მედიტატიურ ენერგიად ტრანსფორმაცია. ეს იგივე ენერგიაა, იცვლება მხოლოდ მისი
მიმართულება: ის აღარ მიედინება გარეთ და დაბლა, იგი დინებას იწყებს შიგნით და ზემოთ.
იგივე ენერგია ხსნის თქვენში ოქროსფერი ყვავილის კოკორს. ამაშია მთელი საიდუმლო.

თქვენ ბუნებრივად მიუახლოვდით ამ მომენტს და მეკითხებით: „რა გავაკეთო?“ თქვენ

მეკითხებით რეცეპტებს, რომ აღადგინოთ გაქრობადი სექსუალობა. თქვენ ეძებთ რაიმე
ბუტაფორიას, რაიმე დახმარებას, რომ განაგრძოთ იგივე სულელური თამაში სიბერეშიც კი.

ეს თამაში კარგია ახალგაზრდობაში, რადგანაც ახალგაზრდობაში თქვენ სულელი ხართ.

იშვიათად თუ ხდება ვინმე უკვე დაკვირვებული, გაცნობიერებული და მედიტატიური
ახალგაზრდობაში. თუ ამის უნარი გაქვთ, იშვიათი გენიოსი ხართ. მაგრამ თუკი არ შეგიძლიათ
მედიტატიური გახდეთ სიბერეშიც კი, მაშინ ბრიყვი ხართ, უბრალოდ ბრიყვი. სისულელეების
კეთება კარგია ახალგაზრდობაში. ეს სისულელე ზრდის ნაწილია, ის გეხმარებათ. გარეგნული
ქალი ან მამაკაცი სარკე ხდება თქვენთვის, რომელიც თქვენი ანარეკლია, გეხმარებათ იმის
დანახვაში, თუ ვინ ხართ თქვენ. სიყვარული თვალებს გიხსნით. ბოლოს და ბოლოს , შიგნიდან
უნდა დაინახოთ საკუთარი თავი და არა სარკეში. სარკეც კი უნდა გადააგდოთ. საკუთარ
თავთან მარტო უნდა დარჩეთ. მარტოობის სიწმინდე უსასრულოა, მარტოობის ნეტარება კი
მარადიული.

დრო მოვიდა. დაე, ქალებისადმი ინტერესი გაქრეს, და უეცრად აღმოაჩენთ, რომ თქვენში
ახალი ინტერესი ჩნდება - ინტერესი მედიტაციისადმი. და მაშინ შეძლებთ, რომ ცხოვრებისგან
ახალი საჩუქარი მიიღოთ - სიკვდილი მედიტაციაში, სიკვდილი სატორიში, სიკვდილი
სამადჰიში, სიკვდილი ექსტაზში - და თქვენ განიცდით უმაღლეს ორგაზმს. ეს განცდა
საკმარისია; ამის შემდეგ აღარასოდეს დაბრუნდებით ცხოვრებაში, სხეულში, ამ ციხეში.

აღმოსავლეთში ყოველთვის ისწრაფვოდნენ ამ მიზნისკენ - შეეწყვიტათ კვლავ დაბადება -

რადგანაც კვლავ და კვლავ დაბადების და სიკვდილის მთელი ეს პროცესი ძალიან დამღლელია.
იგი სრულიად უსარგებლოა. ბოლოს და ბოლოს, ეს უბრალოდ სიზმარია ,თან უსიამოვნო
სიზმარი, ღამის კოშმარი.

ჩემი რჩევაა: თქვენ გაიარეთ თქვენი ცხოვრება, შეიცანით სხეულის სიამოვნებები, შეიცანით
ქალებთან ურთიერთობები და აქედან მიიღეთ ის გაკვეთილები, რომლებიც უნდა მიგეღოთ,
ახლა კი დრო დადგა სიღრმეში შეხვიდეთ.
უკანასკნელი კითხვა:
რა არის ფილოსოფია?
არ ვიცი და არა მგონია, რომ ვინმე სხვამ იცოდეს. ფილოსოფია უსარგებლო ვნებაა. მე ვიყენებ
ჟან-პოლ სარტრის სიტყვებს. მან თქვა: „ადამიანი - ეს უსარგებლო ვნებაა“. მე ამას არ ვამბობ
ადამიანზე, მე ამას ფილოსოფიაზე ვამბობ.

თქვენ მეკითხებით: „რა არის ფილოსოფია?“ ჯერ არავის მიუცია მისთვის მკაფიო
განსაზღვრება. იგი ბუნდოვანი რჩება. ისე არაა, რომ თითქოს არავის ეცადოს მისი განსაზღვრა .
მილიონობით განსაზღვრება არსებობს , მაგრამ არ არსებობს ერთიანი განსაზღვრება. ყოველი
ფილოსოფოსი თავის განსაზღვრებას იძლევა, მეორე კი ეწინააღმდეგება მას. ეს თამაშია, ეს
გიმნასტიკაა გონებისთვის, ეს ვარჯიშია ლოგიკისთვის. იგი ჭადრაკს ჰგავს : ძალიან
ინტელექტუალური თამაშია, ძალიან წარმტაცი, მაგრამ უაზრო. იგი სრულიად უაზროა. ეს
თამაში თაობიდან თაობამდე გრძელდება. თანდათანობით ამ თამაშისგან იშვა ორი მოვლენა -
მეცნიერება და რელიგია.

მეცნიერება ობიექტურია, რელიგია სუბიექტური. მეცნიერება ექსპერიმენტზეა დაფუძნებული,

რელიგია კი განცდაზე. ფილოსოფია არც ერთია და არც მეორე, ის სადღაც მათ შორისაა. და
თანდათანობით გაქრობას იწყებს, რადგანაც ყველაფერ ობიექტურს თანდათან მეცნიერება
იფარებს თავისი კალთის ქვეშ, ხოლო ყველაფერი სუბიექტური უკვე შეეფარა რელიგიის
კალთას. ფილოსოფიას არაფერი დარჩა. ამიტომ თანამედროვე ფილოსოფია მხოლოდ ენს
განიხილავს - იგი ენის ანალიზითაა დაკავებული.

ფილოსოფოსები ყველაზე აბსურდულ კითხვებს სვამენ, რადგანაც მათ არ დარჩათ არანაირი

მნიშვნელოვანი კითხვა, ამ კითხვებით უკვე დაკავებულია ან მეცნიერება, ან რელიგია.
ფილოსოფია უფრო და უფრო ცარიელი ხდება. მას საკუთარი კითხვების პოვნაც კი არ
შეუძლია, ამიტომ მეცნიერებისგან იღებს კითხვებს და მსჯელობს მათზე. ყველა მისი კითხვა
ნასესხებია. ფილოსოფია მომაკვდავი მოვლენაა. გასაკვირი არ იქნება, თუ ერთ მშვენიერ დღეს
შეიტყობთ, რომ ფილოსოფია მოკვდა. ის სასიკვდილო სარეცელზე წევს. შედით ნებისმიერ
უნივერსიტეტში და დარწმუნდებოთ, რომ ფილოსოფია სასიკვდილო სარეცელზე წევს.

მაგრამ რატომ სვამ ასეთ კითხვას? ამის გაგება გაცილებით უფრო მნიშვნელოვანია.

მე აქ არ ვასწავლი ფილოსოფიას. ის, რასაც მე ვამბობ, არანაირად არ უკავშირდება

ფილოსოფიას. ის, რასაც მე ვამბობ, დაკავშირებულია მხოლოდ ექსპერიმენტთან და
განცდასთან. მთელი ჩემი ძალისხმევა მიმართულია იმაზე, რომ შევქმნა მეცნიერული რელიგია
- ბუდების ფსიქოლოგია. ამიტომაც გთავაზობთ ექსპერიმენტებს და იმის განცდის
შესაძლებლობას, რაც აქამდე არასოდეს განგიცდიათ. ეს ლაბორატორიაა, ეს სახელოსნოა. ჩვენ
მიმართულნი ვართ რაღაცის კეთებისკენ , აქ ყველაფერი სერიოზულადაა! ჩვენ არ
გვაინტერესებს ფილოსოფია .
მე ძალიან ანტი-ფილოსოფიური ვარ, და მე თავს ვარიდებ ფილოსოფიას, რადგანაც ეს
ჩრდილებთან, აზრებთან, კონცეფციებთან თამაშია. ეს თამაში შეიძლება დაუსრულებლად
გაგრძელდეს, გულისრევამდე - მას შეიძლება ბოლო არ ჰქონდეს. ერთი სიტყვა ჰბადებს მეორე
სიტყვას, ერთი თეორია ჰბადებს მეორე თეორიას და ასე უსასრულობამდე. ხუთი ათასი წლის
განმავლობაში მრავალი ფილოსოფია არსებობდა, თან ყველანაირი სარგებლის გარეშე.

არიან ფილოსოფიისკენ მიდრეკილი ადამიანები. თუ შენ ერთ-ერთი მათგანი ხარ, გთხოვ,

უარი თქვი ამაზე, წინააღმდეგ შემთხვევაში შენ და შენი ენერგია უდაბნოში განქარდებით.

მე მოგიყვებით ფილოსოფიის ოთხ სტადიაზე ოთხი ისტორიის მეშვეობით. ფილოსოფიის

პირველი სტადია, პირველი ისტორია...

ეს ჩემი ერთ-ერთი უსაყვარლესი ისტორიაა იმის შესახებ, თუ როგორ სრიალებდნენ გოგო და

ბიჭი ციგით. ეს ისტორია ახალ ინგლისში მოხდა, სადაც ცივ ზამთარში ძალიან უყვართ ციგით
სრიალი. ერთ კვირა საღამოს, ისინი თავიანთ თბილ გადასაფარებელში შეფუთნულები
სრიალებდნენ, როცა უცებ გოგო ბიჭთან მიჩოჩდა და უთხრა:

- ჯონი, გავიყინე.

ჯონიმ ზემოდან გადმოხედა და უთხრა:

- ჯეინ, მეც გავიყინე. ზემოთ წამოწიე გადასაფარებელი.

ჯეინმა წამოწია გადასაფარებელი, მაგრამ მალე კიდევ უფრო მიეკრა ჯონის და კვლავ უთხრა:

- ხელები სულ გაყინული მაქვს.

მას ყურადღება არ მიუქცევია, მაშინ გოგომ იდაყვი გაუხახუნა და ჰკითხა:

_ჯონი, გაიგე რა გითხარი? სულ მთლად გამეყინა ხელები... და საერთოდაც, არავის ვუყვარვარ.

ამჯერად ბიჭმა მზერა აღირსა:

- ჯეინ, გახსოვდეს, რომ ღმერთს უყვარხარ, ხელები კი ყოველთვის შეგიძლია გაითბო, თუ

მათზე დაჯდები.

ეს ფილოსოფოსობის პირველი სტადიაა. მეორე სტადია, მეორე ისტორია...

ფილოსოფოსების ჯგუფი ყოველ წელს იკრიბებოდა, რომ თალმუდი შეესწავლათ. ჯგუფის ერთ-
ერთ წევრს მანკიერი ჩვევა ჰქონდა, რომ შეკრების დროს ბრენდი ეწრუპა. ერთხელ
ჩვეულებრივზე მეტი დალია და ბოლოს დათვრა. მისმა კოლეგებმა გადაწყვიტეს გაკვეთილი
ჩაეტარებინათ მისთვის. სანამ მთვრალ სტუპორში იყო, სასაფლაოზე წაიყვანეს და საფლავებს
შორის დატოვეს.

როცა ფილოსოფოსმა გაიღვიძა და მიიხედ-მოიხედა, შიშმა შეიპყრო. შემდეგ მსჯელობა დაიწყო:

„ცოცხალი ვარ თუ მკვდარი? თუ ცოცხალი ვარ, რას ვაკეთებ სასაფლაოზე, ამ საფლავებს
შორის? ხოლო თუ მკვდარი ვარ, რატომ მინდა სასწრაფოდ მივაღწიო ტუალეტს?“

ეს ფილოსოფოსობის მეორე სტადიაა. ახლა მესამე სტადია, მესამე ისტორია...

პროფესორი შტეინბერგი ოცი წლის განმავლობაში ყოველთვის ერთი და იმავე რესტორანში

სადილობდა. ყოველ შუადღეს , იგი გამოდიოდა ოფისიდან, შედიოდა რესტორანში და
უკვეთავდა ქათმის ბულიონს - არასოდეს არანაირი ცვლილება.

მაგრამ ერთხელ, მიიღო რა ბულიონი, პროფესორმა ოფიციანტი მოიხმო.

-დიახ, პროფესორო - გამოცხდდა ოფიციანტი.

- ოფიციანტო, გთხოვთ, გასინჯეთ ბულიონი.

- რას გულისხმობთ ბულიონის გასინჯვაში? ოცი წლის განმავლობაში ყოველდღე ამ ბულიონს

მიირთმევთ, ასე არაა? ნუთუ რამე შეიცვალა?

მაგრამ პროფესორმა ყურადღება არ მიაქცია ოფიციანტის სიტყვებს.

- გთხოვთ, გასინჯეთ ბულიონი, - გაიმეორა მან.

- პროფესორო, რა დაგემართათ? მე მშვენივრად ვიცი, როგორი გემო აქვს მას.

- გასინჯეთ ბულიონი, - დაიჟინა პროფესორმა.

- კარგი, კარგი, გავსინჯავ. სადაა კოვზი?

- აჰა! - წამოიძახა პროფესორმა.

ეს მესამე სტადიაა. და ბოლოს, მეოთხე სტადია, მეოთხე ისტორია...

ერთმა ქალმა ფილოსოფოს-ფსიქონალიტიკოსს მიმართა საკუთარი ავადმყოფობის

სამკურნალოდ: მას ეჩვენებოდა, რომ მთლლიანად ბუმბულით იყო დაფარული. რამდენიმე
სესიის შემდეგ ფილოსოფოსმა უთხრა:
- რა გაეწყობა, ვფიქრობ, ჩვენი საუბრებისა და ანალიზის წყალობით თქვენი პრობლემის
ფესვებს მივაგენით და ახლა ის მოგვარებულია. როგორ ფიქრობთ, მისის სმიტ?

- დიახ, ექიმო, - უპასუხა მისის სმიტმა. - სესიები უბრალოდ შესანიშნავი იყო, და მე

გაცილებით უკეთ ვგრძნობ თავს. ერთადერთი, რაც მაღელვებს, - დაამატა მან, - ისაა, ბოლოს
და ბოლოს, თუ რა ვუყო ამ ბუმბულს?

ხელი მხართან მიიტანა და ისეთი მოძრაობების კეთება დაიწყო, თითქოს „საკუთარ ფრთებს“
ეფერებოდა. უეცრად ფილოსოფოსი განზე გადახტა:

- შეჩერდით, მისის სმიტ! ჩემზე რატომ იფხანთ?

აი მეოთხე სტადია: თანდათან ფილოსოფია სიგიჟედ იქცევა, იგი ნევროზს ჰბადებს თქვენში,
რადგანაც ფილოსოფია გონების საქმიანობაა. მეცნიერება დაკავებულია მატერიით, რელიგია
დაკავებულია სულით, ფილოსოფიას კი მხოლოდ გონება დარჩა. გონება კი პოტენციური
სიგიჟეა. თუ თანდათანობით გონებაში იძირებით, თანდათანობით ჭკუიდან გადადიხართ.
ნორმალური ფილოსოფოსი ძალიან დიდი იშვიათობაა. და პირიქით: ძნელია გიჟის პოვნა,
რომელიც ფილოსოფოსი არ იქნებოდა.

მე აქ არ ვასწავლი ფილოსოფიას, რადგანაც მე ვასწავლი არა-გონებას. და თუ არა-გონებამდე

მიხვალთ, გაქრება ნებისმიერი ფილოსოფია: ქრისტიანული, ინდუისტური, მუსულმანური,
ბუდისტური; გაქრება ნებისმიერი ფილოსოფია : ჰეგელის, კანტის თუ სხვა. თუ გონება ქრება,
ფილოსოფია სადღა იარსებებს სად შეძლებს იგი გაზრდას? გონება ის ნიადაგია, რომელზეც
ფილოსოფია იზრდება.

ნება მიეცით გონებას რომ გაქრეს. მშვენიერია, როცა გონება ქრება, და აღარავინაა, ვინც
შეძლებს ფილოსოფოსობას, და არაფერია, რაზეც შეიძლება ფილოსოფოსობა, თქვენ უბრალოდ
იცით. ფილოსოფია ბრმა ადამიანის ძალისხმევაა. ამბობენ, რომ ფილოსოფიაა, როდესაც ბრმა
ადამიანი ბნელ ღამეში და ბნელ ოთახში ეძებს შავ კატას ,რომელიც იქ საერთოდ არაა...

დღეისათვის საკმარისია.

თავი 5
გახდე კვლავ ერთიანი
სხეულში არის ანიმა. ანიმა - ეს ინია, ქალური პრინციპი; ეს ცნობიერების ნივთიერებაა.
მის გარდა არის ანუმუსი, რომელშიც სული ცხოვრობს. ანიმუსი თვალებში ცხოვრობს: ის
ხედავს, ის ოცნებობს. ის, ვინც საკუთარ თავს ჩაკეტილად, მოქუფრულად და თავისი სხეულის
გარსთან მიჯაჭვულად გრძნობს, ანიმას ძალაუფლების ქვეშ იმყოფება. ანიმუსი
კონცენტრირდება სინათლეს წრეზე მოძრაობის მეშვეობით. ამგვარად ხდება სულის
შენარჩუნება და ანიმას დამორჩილება. სამყაროსგან გასანთავისუფლებლად, ძველები
სპეციალურ მეთოდს იყენებდნენ, რომელიც იმაში მდგომარეობს, რომ ბოლომდე გალღვეს
სიბნელის ფერფლი და დავუბრუნდეთ წმინდა ქმნილებას. ყველაფერი იქამდე მიდის, რომ
დავიმორჩილოთ ანიმა და გავაძლიეროთ ანიმუსი. სინათლის წრეზე მოძრაობა ჯადოსნური
მეთოდია სიბნელის გადალახვისა და ანიმას დამორჩილებისთვის. თუ ამ მეთოდს მისდევთ,
თქვენთვის მისაწვდომი ხდება თესლი-წყლის სიჭარბე, თქვენში ღვივდება სული-ცეცხლი,
ხოლო აზრი-მიწა მყარდება და კრისტალიზდება. ასე მწიფდება ღვთაებრივი ნაყოფი.
როცა ერთიანი ბუნება შემოქმედების სახლში ეშვება, იგი იყოფა ანიმად და ანიმუსად. ანიმუსი
იმყოფება ღვთაებრივ გულში. მისი ბუნება სინათლეა, ესაა სიმსუბუქისა და სიწმინდის ძალა.
ესაა ის, რაც დიადი სიცარიელისგან, უსასრულო ზეცისგან გვერგო; ეს ისაა, რაც ფორმით
პირველ საწყისს ემთხვევა. ანიმას ბუნება სიბნელეა. ეს სიმძიმისა და დაბურულობის ენერგიაა.
იგი ფიზიკურ გულთანაა დაკავშირებული . ანიმუსს სიცოცხლე უყვარს. ანიმა სიკვდილს
ეძებს. ყველა გრძნობისმიერი სურვილი და რისხვის შემოტევა ანიმას გამოვლინებაა. მოსწავლემ
უნდა გაიგოს, თუ როგორ გაწმინდოს ბოლომდე ბნელი ანიმა, რათა იგი წმინდა სინათლედ
ტრანსფორმირდეს.
ერთხელ, იმპერატორმა ქალმა, ვუმ ოსტატ ფა ძანგს სთხოვა, რომ წარმოედგინა მისთვის
კოსმიური ურთიერთკავშირის, ნაწილის და მთლიანის, ღმერთისა და მისი ქმნილებების, და
საკუთრივ ქმნილებებს შორის ურთიერთკავშირის უბრალო და პრაქტიკული გამოსახულება.

ფა ძანგი მუშაობას შეუდგა და მოითხოვა, რომ სასახლის ერთ-ერთ ოთახში რვა დიდი სარკე
დაედგათ სამყაროს რვა მხარეს. შემდეგ კიდევ ორი სარკე დააყენა: ერთი ჭერზე, მეორე კი
იატაკზე. ოთახის ცენტრში, ძაფით ჭერზე მიმაგრებული სანთელი ჩამოკიდა. როცა იმპერატორი
შემოვიდა, ფა ძანგმა სანთელი აანთო. იმპერატორმა აღტაცებისგან წამოიძახა:

- რა საოცარია! რა სილამაზეა!

ფა ძანგმა ცეცხლის ალის ანარეკლზე მიუთითა ათივე სარკეში და თქვა:

- ხედავთ, თქვენო უდიდებულესობავ, ეს ახდენს ნაწილის და მთელის, ღმერთის მის ყოველ

ქმნილებასთან ურთიერთობას.

- დიახ, მესმის ოსტატო. როგორია ურთიერთობა ქმნილებებს შორის ერთმანეთთან?

ფა ძანგმა უპასუხა:
- შეხედეთ, თქვენო უდიდებულესობავ. ყოველი სარკე ირეკლავს არა მხოლოდ ოთახის
ცენტრში არსებულ ცეცხლის ალს, არამედ ამ ალის ანარეკლს ყველა სხვა სარკეშიც, სანამ მათ
არ აღავსებს არეკლილი სანთლების უსასრულო რაოდენობა. ყველა ეს ანარეკლი იდენტურია;
ერთი მხრივ, ისინი ურთიერთჩანაცვლებადი არიან, მეორე მხრივ, ყოველი მათგანი
ინდივიდუალურია. ეს წარმოადგენს ურთიერთქმედებას ყოველი არსებისა თავის მეზობელთან
და ყველაფერთან რაც არსებობს. უნდა აღვნიშნო, თქვენო უდიდებულესობავ, - განაგრძობდა ფა
ძანგი, - რომ ეს მხოლოდ უხეში, მიახლოვებული და სტატიური გამოსახულებაა იმისა, თუ
როგორაა სინამდვილეში მოწყობილი სამყარო, რამდენადაც სამყარო უსასრულოა და
ყველაფერი მასში გამუდმებულ და მრავალფეროვან მოძრაობაში იმყოფება.

შემდეგ ოსტატმა დაფარა მრავალრიცხოვანიდან ერთ-ერთი ანარეკლი და აჩვენა, თუ როგორ

ზეგავლენას ახდენს ნებისმიერი, ერთი შეხედვით უმნიშვნელო ცვლილება სამყაროს მთელს
ორგანიზმზე. კეგონ სუტრა ამ დამოკიდებულებას ასეთი ფორმით გამოხატავს: ყოველი
ყველაფერში, ყველაფერი ყოველში, ყოველი ყოველში, ყველაფერი ყველაფერში.
შემდეგ, თავისი წარმოდგენის დასასრულს, ფა ძანგმა ხელში აიღო პატარა ბროლის ბურთი და
წარმოთქვა:

- ახლა შეხედეთ, თქვენო უდიდებულესობავ, როგორ აირეკლება ყველა ეს დიდი სარკე და

მათში არეკლილი მილიარდობით ფორმა ამ პატარა სფეროში. თქვენ შეგიძლიათ დაინახოთ,
რომ უმაღლეს რეალობაში უსასრულოდ პატარა შეიცავს უსასრულოდ დიდს, უსასრულოდ
დიდი კი უსასრულოდ პატარას, ყოველგვარი წინააღმდეგობის გარეშე. ო, მე რომ შემეძლოს
გაჩვენოთ არაწინააღმდეგობრივი ურთიერთგადასვლა დროისა და მარადისობისა, წარსულის,
აწმყოსა და მომავლისა. მაგრამ რას ვიზამთ, ეს დინამიური პროცესია, რომელიც სხვა
საფეხურზე უნდა გავიგოთ...

ადამიანი კუნძული არაა; არაფერი არ წარმოადგენს კუნძულს. ყველაფერი ურთიერთკავშირშია,

ყველაფერი ურთიერთდამოკიდებულია. თავად სიტყვა „დამოუკიდებლობა“ ცრუა, ისევე
როგორც „დამოკიდებულება“. ის, რაც არსებობს ურთიერთდამოკიდებულებაა.

ყველაფერი ღრმა კავშირშია ერთმანეთთან, ცალკე არაფერი არსებობს . თუ შეგიძლიათ გაიგოთ

ვარდის პატარა ყვავილი მთელი თავისი ტოტალურობით, ფესვებიდან ყვავილის
ფურცლებამდე, თქვენ გაიგებთ მთელ კოსმოსს, რადგანაც ვარდის პატარა ყვავილი მთელ
კოსმოსს შეიცავს. ნებისმიერი ბალახი მთელ ყოფიერს მოიცავს. მაგრამ გახსოვდეთ, რა უთხრა
ფა ძანგმა იმპერატორს: ყველა გამოსახულება, ყველა აღწერა სტატიურია; ყოფიერება
დინამიური ნაკადია. ეს მდინარეა. ყველაფერი გამუდმებით გადაედინება ერთმანეთში.
შეუძლებელია მოვნიშნოთ საზღვარი, სადაც მთავრდება ერთი და იწყება მეორე. გამყოფი
ხაზები არ არსებობს , ეს უბრალოდ შეუძებელია. ყველა დაყოფა მხოლოდ პრაქტიკული
მიზნებით იქმნება, მათ არ გააჩნიათ ეგზისტენციალური ღირებულება.
ეს პირველია, რაც უნდა გავიგოთ. ეს დაოსური ალქიმიის ერთ-ერთი მთავარი პრინციპია. თუ
ამას გაიგებთ, მთელი დაოსური ალქიმიის გაგებას შეძლებთ. მაშინ შესაძლებელია დაბლის
ტრანსფორმაცია მაღლად, რადგანაც დაბალი უკვე შეიცავს მაღალს. უხეში მეტალი
შესაძლებელია ტრანსფორმირდეს ოქროდ, რადგანაც არაფერი არსებობს განცალკევებით, უხეში
უკვე შეიცავს ოქროს: როგორც ზემოთ, ისევე ქვემოთ; როგორც ქვემოთ, ისევე ზემოთ.

თავად იდეა, რომ ყველაფერი ურთიერთკავშირშია, ქმნის ტრანსფორმაციის შესაძლებლობას.

თუ არ არსებობს კავშირი, მაშინ ტრანსფორმაცია შეუძლებელია. თუ სამყარო, როგორც
ფილოსოფოსი ლეიბნიცი ფიქრობდა, მონადებისგან შედგება - თავის თავში ჩაკეტილი, ცალკე
არსებული ატომებისაგან, რომლებიც არანაირად არ უკავშირდება ერთმანეთს, რადგანაც
ჩაკეტილები არიან, მაშინ ტრანსფორმაცია შეუძლებელია.

ტრანსფორმაცია შესაძლებელია მხოლოდ იმიტომ, რომ თქვენ - ეს მე ვარ, ხოლო მე - ეს თქვენ

ხართ; ჩვენ ურთიერთშეღწევადი ვართ. ნუთუ ერთი წამით მაინც შეგიძლიათ წარმოიდგინოთ,
რომ თქვენ განცალკევებული ხართ? ვერ წარმოიდგენთ ამას. ყვავილი განუყოფელია ხისგან;
განცალკევებული კვდება. ხე განუყოფელია მიწისგან, მიწა განუყოფელია მზისგან, მზე
განუყოფელია ვარსკვლავებისგან, და ა.შ. განაცალკევეთ ფოთოლი და ის მოკვდება.
განაცალკევეთ ყვავილი და ის მოკვდება. განაცალკევეთ ხე მიწისგან და ის მოკვდება.
განაცალკევეთ დედამიწა მზისგან და ის მოკვდება.

სიკვდილი ნიშნავს განცალკევებას, სიცოცხლე - ერთიანობას. ეგო უნდა მოკვდეს, რადგანაც

ეგო თქვენი იდეაა იმის შესახებ, რომ განცალკევებული ხართ. აღვიქვათ საკუთარი თავი ეგოს
ტერმინებში , ეს სიკვდილის ერთადერთი მიზეზია, რადგანაც ეგო უკვე მკვდარია. თქვენ
შეგიძლიათ განაგრძოთ მკვდარი ცხენის აყენება, მაგრამ როდემდე? ეგო მაინც მოკვდება. ის
უკვე მკვდარია, სწორედ ამიტომაც მოკვდება. ის, რაც თქვენში ცოცხალია, ვერ მოკვდება,
სიცოცხლე მარადიულია. მაგრამ სიცოცხლე თქვენ არ გეკუთვნით, თქვენ რ შეგიძლიათ მას
დაეუფლოთ . სიცოცხლე ყველაფერს ეკუთვნის. სიცოცხლე უზარმაზარია, უსასრულოა.
სიკვდილი ძალიან მცირეა, სიკვდილი ინდივიდუალურია; სიცოცხლე უნივერსალურია.
ამიტომ, როდესაც ცოცხალი ხართ, თქვენ სამყაროს ნაწილს წარმოადგენთ, თქვენ კვდებით
მხოლოდ იმიტომ, რომ განცალკევებულად თვლით თავს. რაც უფრო მეტად გრძნობთ თავს
მთელის ნაწილად, მით უფრო მეტი სიცოცხლეა თქვენში.

იესო ამბობს: „მე იმისთვის მოვედი, რომ სიცოცხლე გქონდეთ, და უხვად გქონდეთ“. რაშია
სიცოცხლის სიუხვის საიდუმლო? საიდუმლო მარტივია: მოკვდე, როგორც ეგო, გაქრე, როგორც
განცალკევებული არსება, და მაშინ მთელი სამყარო და ყველაფერი, რაც მასშია, თქვენი ხდება.
შეწყვიტეთ ფლობა, და ყველაფერი თქვენი გახდება. დაეუფლეთ და მაშინ დარჩებით პაწაწინა,
შეზღუდული, და მოკვდებით. იმის საიდუმლო, თუ როგორ გავხდეთ უფრო ცოცხლები,
მდგომარეობა მხოლოდ იმაში, რომ გადავაგდოთ განცალკევებულობის იდეა. როცა ეს მოხდება,
თქვენ იგრძნობთ, როგორ ინთება ცხოვრება თავისი კაშკაშა ალით. მაშინაც კი, თუ ეს
თანდათანობით მოხდება...

როცა გიყვარდებათ, სიცოცხლე თქვენში კაშკაშა ალით ინთება. არაფერი განსაკუთრებული არ

მომხდარა - უბრალოდ , ორი ადამიანი ერთ მთლიანობა დ გრძნობს თავს. გააცნობიერეთ
სიყვარულის გაკვეთილი: ორი ადამიანი ერთ მთლიანად გრძნობს თავს, და რამხელა
სიხარულია, რამხელა ექსტაზია! წარმოიდგინეთ, რამხელა სიხარული და ექსტაზი იქნება,
თუკი მთელი სამყარო შეგიყვარდებათ... სწორედ ესაა სიცოცხლე სიუხვეში, სიცოცხლე
უსასრულობაში.

მოიწყვიტეთ თავი მთლიანისგან... არსებობენ ადამიანები, რომლებიც იმდენად ეგოისტურად

ცხოვრობენ, რომ სიყვარული არ შეუძლიათ; ისინი ყველაზე უბედური ადამიანები არიან
ამქვეყნად. აი , ჩემი განსაზღვრება ჯოჯოხეთისა: ჯოჯოხეთი განცალკევებულობაში ცხოვრებაა.
არაგანცალკევებულებაში ცხოვრება - ეს სამოთხეა; ბოლომდე, ტოტალურად შერწყმა მთლიანში
- ეს მოქშაა, ნირვანაა, უმაღლესი თავისუფლებაა.

მეორე, რაც უნდა გავიგოთ, ისაა რომ ცხოვრება პოლარობებისგან შედგება. ეს დაოსური
მიდგომის კიდევ ერთი პრინციპია. მაგრამ პოლარობა არ ნიშნავს დაპირისპირებას. პოლარობა
ნიშნავს, რომ საწინააღმდეგოები ავსებენ ერთმანეთს, ინარჩუნებენ ერთმანეთს. სიცოცხლე ვერ
იარსებებს სიკვდილის გარეშე, ამიტომ სიკვდილი არაა სიცოცხლის მტერი. როგორ შეუძლია
სიკვდილს, სიცოცხლის მტერი იყოს, თუ სიცოცხლე მის გარეშე შეუძლებელია? ის მეგობარი
უნდა იყოს: ის ამზადებს სიცოცხლის მოსვლას, ის ეხმარება სიცოცხლეს, ის აღვიძებს
სიცოცხლეს, ის გამოწვევას სთავაზობს მას.

დაფიქრდით: თქვენი სხეული რომ მარადიული ყოფილიყო, თქვენ საერთოდ არ

იცხოვრებდით, რადგანაც მაშინ მთელი მარადისობა გექნებოდათ, და ყველაფერს გამუდმებით
მომავლისთვის გადადებდით.

თქვენ არ შეგიძლიათ გადადოთ, რადგანაც არ ხართ დარწმუნებული, გექნებათ თუ არა

ხვალინდელი დღე. არავინ იცის, მოვა თუ არა თქვენთან შემდეგი ჩასუნთქვა, ამიტომ მხოლოდ
ბრიყვებს სჩვევიათ მომავლისთვის გადადება. ბრძენი ცხოვრობს, და ცხოვრობს აქ და ახლა. მას
არ შეუძლია საკუთარ თავს გადადების უფლება მისცეს, რადგანაც მან იცის: „მე მხოლოდ ეს
მომენტი მაქვს, სწორედ ეს მომენტი. შემდეგი მომენტი შესაძლოა დადგეს და შესაძლოა არც
დადგეს. როგორ შემიძლია გადავდო? როგორ შემიძლია ვთქვა „ხვალ“?“

სულელი ხვალისთვის გადადებს, ბრძენი კი ახლა ცხოვრობს. ბრძენმა არ იცის სხვა დრო,
გარდა „ახლა“, და სხვა ადგილი, გარდა „აქ“-. სულელი ახლა აკეთებს ყველაფერ იმას, რისი
გადადებაც მარადისობაში შეიძლება. თუ განრისხებულია, ის არ გადადებს თავის რისხვას.
მაგრამ თუ შეყვარებულია, ის ამბობს: „ხვალამდე მოიცდის“. ყველაფერს, რაც სისულელეა, ის
ახლა განიცდის, ხოლო ყველაფერს, რაც მშვენიერია, გამუდმებით მომავლისთის გადადებს.
ბრძენიც გადადებს, მაგრამ მხოლოდ სისულელეებს.

გურჯიევი ხშირად უყვებოდა თავის მოსწავლეებს: „მე სულ რაღაც ცხრა წლის ვიყავი, როცა
ბაბუაჩემი გარდაიცვალა. ზუსტად სიკვდილის წინ მან მომიხმო და ყურში ჩამჩურჩულა...“

ბაბუას ძალიან უყვარდა თავისი შვილიშვილი. როგორც ჩანს, გრძნობდა მის პოტენციალს.
ყურში ჩასჩურჩულა: „მე არ შემიძლია რამე დაგიტოვო, გარდა მცირე რჩევისა და არ ვიცი,
შეძლებ თუ არა ახლა პირდაპირ გაიგო ეს. დაიმახსოვრე იგი! ოდესმე საკმარისად
მომწიფებული გახდები იმისთვის, რომ გაიგო. უბრალოდ დაიმახსოვრე. ეს ძალიან მარტივი
რჩევაა: თუ გინდა, რაიმე ცუდი გააკეთო, ერთი დღით გადადე, და თუ გინდა რაიმე კარგი
გააკეთო, ერთი წამითაც კი არ გადადო. თუ თავს გაბრაზებულად, აგრესიულად, მოძალადედ
გრძნობ, ერთი დღით გადადე ეს. ხოლო თუ გრძნობ, რომ გინდა გიყვარდეს, გაუზიარო, მაშინ
ერთი წამითაც კი არ დააყოვნო. გაითავისე ეს, პირდაპირ ახლა!“

გურჯიევი ეუბნებოდა თავის მოსწავლეებს, რომ ამ უბრალო რჩევამ მთელი მისი ცხოვრება
შეცვალა.

როგორ შეიძლება გაბრაზებული იყოთ, თუ შეძელით, რომ საკუთარი რისხვა ერთი დღით
გადაგედოთ? ეს შეუძლებელია. თქვენ იმდენად მშვიდი და უშფოთველი ხართ, რომ რისხვის
ერთი დღით გადადება, უკვე საკმარისი გარანტიაა იმისა, რომ არ გაბრაზდებით. ვის შეუძლია
განაგრძოს გაბრაზება, თუ მან უკვე გადადო ეს? ჭვრეტის ოცდაოთხი საათი და სიტუაციის
აბსურდულობა ცხადი გახდება თქვენთვის, იგი უბრალოდ სასაცილოდ მოგეჩვენებათ. ამ
უბრალო რჩევამ მართლაც მოახდინა გურჯიევის ტრანსფორმაცია. ხანდახან თქვენი
ტრანსფორმაცია ძალიან მარტივ გზავნილებსაც შეუძლიათ... მაგრამ ამისთვის ამით უნდა
იცხოვროთ .

სიცოცხლე შესაძლებელია იმიტომ, რომ სიკვდილი არსებობს. სიკვდილი იძლევა სიცოცხლის

ინტენსიურობას. სიკვდილი სთავაზობს გამოწვევას სიცოცხლეს. ის გიბიძგებთ, რომ
იცოცხლოთ, და იცოცხლოთ მაქსიმალურად, ტოტალურად, რადგანაც ვინ იცის, შესაძლოა არ
გქონდეთ “ხვალ“. სიკვდილი ყოველთვის გაიძულებთ ცხოვრებას, ტოტალურად ცხოვრებას.
მაშინ იგი მტერი კი არაა სიცოცხლისა, არამედ მეგობარი.

იგივე შეიძლება ითქვას ყველა პოლარობაზე: დადებითსა და უარყოფითზე, სიყვარულსა და

სიძულვილზე, სილამაზესა და სიმახინჯეზე, დღესა და ღამეზე, ზამთარსა და ზაფხულზე.
იგივე შეიძლება ითქვას ქალზე და მამაკაცზეც. მამაკაცს არ შეუძლია ქალის გარეშე, ქალს კი
მამაკაცის გარეშე. ისინი ერთი დიალექტიკური პროცესის ნაწილები არიან. ამ ორ პოლუსს
შორის ერთდროულად არსებობს მიზიდულობაც და განზიდულობაც, რადგანაც მიზიდულობა
და განზიდულობა ერთმანეთისგან განუყოფელი არიან. ამიტომაც გიზიდავთ ქალი ან მამაკაცი,
და ამავდროულად განგზიდავთ. თქვენს ერთ ნაწილს უნდა ქალთან ყოფნა, მეორე ნაწილს კი
მარტოობა ურჩევნია. თქვენ ყოველთვის გაურკვევლობაში ხართ.

როცა ქალთან ან მამაკაცთან ხართ, თავისუფლება გწყურიათ : თქვენთვის, ცალკე ,

მარტოობაში გინდათ ყოფნა. უეცრად ძალიან გაწვებათ ეს სურვილი, იყოთ თავისუფალი, და
არ იცით, საიდან გაჩნდა ის. ამ სურვილს თქვენი პარტნიორი ქალი ან მამაკაცი აღვიძებს.
როგორც კი მარტო რჩებით, ეს სურვილი, მარტოობის ეს უზარმაზარი მისწრაფება, ქრება. მაშინ
მართლა გიკვირთ : როცა მარტო რჩებით, თავს მარტოსულად გრძნობთ. საერთოდ ვერ
გრძნობთ იმ სიხარულს, რომელიც წარმოგედგინათ, ვერ განიცდით ვერანაირ თავისუფლებას;
უბრალოდ გრძნობთ, რომ თქვენს გარშემო მარტოობაა, და მთელი ყოფიერება ცივი ხდება,
გაყინული და ბნელი. და კვლავ გიჩნდებათ სურვილი, რომ თქვენს ქალთან ან მამაკაცთან
აღმოჩნდეთ. კვლავ სიყვარული და ერთად ყოფნა გწყურიათ.

ამაშია ქალისა და მამაკაცის პრობლემა: ისინი ერთდროულად თან იზიდავენ ერთმანეთს და

თან განიზიდავენ. თან ერთად ყოფნა უნდათ , და თან ცალ-ცალკე, თავისთვის ყოფნის
სურვილიც აქვთ. აქედანაა მუდმივი კონფლიქტი ქალსა და მამაკაცს შორის.

ცოლ-ქმრობა - სიყვარულ-სიძულვილია, მიზიდულობა-განზიდულობაა. თუ ქორწინება

საკმაოდ დიდხანს ნარჩუნდება, ეს მხოლოდ იმიტომ, რომ ყოველდღე ხდება მინი-
განშორებები , მხოლოდ ასე შეუძლია მას გაგრძელება. თუ ქალმა და მამაკაცმა გადაწყვიტეს არ
იომონ, მაშინ ეს პლასტმასის ქორწინებაა. ისინი შეძლებენ ერთად ყოფნას, მაგრამ ვერასოდეს
იქნებიან ერთად სინამდვილეში, ვერასოდეს შეიცნობენ ერთიანობის ჭეშმარიტ მომენტებს.
ისინი მხოლოდ ითვალთმაქცებენ. ისინი უბრალოდ ზრდილობიანები იქნებიან, მაგრამ არა
ნამდვილები, არა ჭეშმარიტები.

ცოლ-ქმრობა - ეს ერთგვარი ინტიმური მტრობაა, ეს მეგობრული ორთაბრძოლაა, ეს ომია. რა

თქმა უნდა, შეტაკებებს შორის მშვიდობის პერიოდებიც დგება, და ისინი მშვენიერები არიან
სწორედ შეტაკებების წყალობით.

შეყვარებულები გამუდმებით იბრძვიან და ასე ინარჩუნებენ საკუთარ თავში სიყვარულის ალს.

ყოველი შეტაკების შემდეგ ისინი შორდებიან, როცა ფსიქოლოგიურად საკმაო მანძილზე
დაშორდნენ, მოწყენილობა იპყრობთ და კვლავ უახლოვდებიან ერთმანეთს. და მაშინ ძალიან,
ძალიან ახლოს მიდიან ერთმანეთთან... რადგანაც მარტოობის გემო შეიგრძნეს. ახლა სიახლოვე
უნდათ. სიახლოვის შეგრძნების შემდეგ კვლავ მარტო ყოფნაზე ფიქრობენ.

ასე რომ , არ იდარდოთ ამაზე. ეს ბუნებრივი პროცესია. შეუძლებელია მისგან თავის არიდება.
მისგან თავის დაღწევის ერთადერთი საშუალება მოჩვენებით ცოლ-ქმრობაში ყოფნაა, რომელსაც
ვერ დავარქმევთ ჭეშმარიტ ცოლ-ქმრობას. ასეთი ცოლ-ქმრობის დროს თქვენ უბრალოდ
თავაზიანი ხართ ერთმანეთის მიმართ, თქვენ კონტრაქტს აფორმებთ: „შენ მე მჭირდები, მე შენ
გჭირდები“, „მე შენ ზურგს მოგფხან, შენ კი მე მომფხან“. სულ ესაა , იმიტომ რომ „შენ მე
მჭირდები, მე შენ გჭირდები. შენი ჩემი დაცვა იქნები, მე კი შენი“. ეს ორმხრივი შეთანხმებაა,
მაგრამ არა ცოლ-ქმრობა.

ეს მეორე პრინციპია, რომელიც უნდა გაიგოთ, სანამ სუტრებზე გადავალთ.

მესამე და ყველაზე მნიშვნელოვანი პრინციპი: მამაკაცი არა მხოლოდ მამაკაცია, ქალი არა
მხოლოდ ქალია. მამაკაცი არის ქალი და მამაკაცი ერთად. მამაკაცის შიგნით ქალია, ქალის
შიგნით კი მამაკაცი. ამიტომ ყოველთვის ჩართულია არა მხოლოდ გარეგნული მამაკაცი ან
გარეგნული ქალი, ჩართულია ასევე შინაგანი მამაკაცი და შინაგანი ქალიც, რადგანაც გარეგანი
და შინაგანი ურთიერთკავშირშია. ისევე როგორც შეგვიძლია ვთქვათ: „როგორც ქვემოთ, ისევე
ზემოთ“, ასევე შეგვიძლია ვთქვათ „როგორც გარეთ, ისევე შიგნით“.

თქვენი შინაგანი რეალობა ისეთია, როგორიც გარეგანი: ისინი ურთიერთკავშირში არიან და

აწონასწორებენ ერთმანეთს. რამდენადაც ყოველ მამაკაცში ასევე ქალიცაა, ჩნდება სირთულეები,
რადგანაც არ შეუძლია მასთან საერთო ენის გამონახვა. ყველაფერი უფრო მარტივი იქნებოდა,
მის ურთიერთობებში რომ მხოლოდ გარეგან ქალს მიეღო მონაწილეობა.

როცა ორ ადამიანს ერთმანეთი უყვარდება, ამ ურთიერთობებში მართლაც ოთხი ადამიანი

მონაწილეობს. ნებისმიერ საწოლში ყოველთვის ოთხი ადამიანია - შეგიძლიათ წარმოიდგინოთ
მათი სირთულეები. როცა ორი ადამიანი სექსითაა დაკავებული, სინამდვილეში სექსითაა
დაკავებული ოთხი ადამიანი : ეს ყოველთვის ჯგუფური სექსია! რადგანაც ყველა მამაკაცს
შინაგანი ქალი ჰყავს, და ყველა ქალს - შინაგანი მამაკაცი. ასეც უნდა იყოს, რადგანაც ყოველი
ადამიანი - ქალისგან და მამაკაცისგან იბადება. თქვენში აუცილებლად იქნება რაღაც მამისგან -
ორმოცდაათი პროცენტი, და აუცილებლად იქნება რაღაც დედისგან - ორმოცდაათი პროცენტი.
ყოველ ადამიანშია მისი მამის და დედის ნაწილი. შესაძლოა , წმინდა ბიოლოგიურად თქვენ
მამაკაცი ხართ და ეს ნიშნავს, რომ თქვენ მამაკაცის ფიზიოლოგიური მექანიზმი გაქვთ, მაგრამ
შიგნით , ღრმად , თქვენ არც მამაკაცი ხართ და არც ქალი, თქვენ ერთიც ხართ და მეორეც.

სწორედ ამიტომ ვამბობ, რომ თუკი უნდა გამოვიყენოთ რაიმე საერთო სიტყვა მამაკაცისთვისაც
და ქალისთვისაც... აქამდე გამოიყენებოდა სიტყვა „ადამიანი“ - მისით აღნიშნავენ ქალსაც და
მამაკაცსაც. აქამდე ასე იმიტომ ხდება, რომ ადრე მამაკაცი დომინირებდა ქალზე. შესაძლოა
მომავალში ქანქარა საწინააღმდეგო მხარეს გადაიხაროს, რაც გაცილებით უფრო სწორი იქნება,
რადგანაც სიტყვა „ადამიანი“ (man) არ შეიცავს სიტყვას „ქალი” (woman). უფრო სწორი
იქნება, თუ სიტყვა „ქალს“ გამოვიყენებთ, როგორც საერთო სიტყვას.

ყოველ მამაკაცში ქალია და ყოველ ქალში მამაკაცია. სწორედ ამ საწყისი დუალიზმის გამოა
შესაძლებელი ჰომოსექსუალიზმი. შესაძლოა გარეგნულად მამაკაცი ხართ, მაგრამ თავს შინაგან
ქალთან აიგივებთ. ამაში არანაირი პრობლემა არაა. თქვენი სული თავისუფალი რჩება.
შინაგანად შეიძლება ან საკუთარ შინაგან ქალთან გაიგივდეთ, ან შინაგან მამაკაცთან. თუ
ფიზიკურად მამაკაცი ხართ, მაგრამ თავს შინაგან ქალთან აიგივებთ, ჰომოსექსუალი ხდებით.
ეს შეიძლება სხვადასხვაგვარად და სხვადასხვა მიზეზით მოხდეს. ჰომოსექსუალიზმი სწორედ
ამ შინაგანი დუალიზმის გამოა შესაძლებელი.

თანამედროვე მეცნიერებას თქვენი ფიზიკური სქესის შეცვლაც კი შეუძლია. და ეს

მეცნიერულად ადასტურებს უძველესი დაოსური აღმოჩენების ჭეშმარიტებას. თუკი ცოტათი
შევცვლით ადამიანის ბიოქიმიას და ჰორმონალურ სისტემას, შეგვიძლია ფიზიოლოგიურად
მამაკაცი ქალად ვაქციოთ, ქალი კი მამაკაცად . ეს უბრალოდ იმაზე მეტყველებს, რომ ყოველ
ჩვენგანშია საწინააღმდეგო სქესის ნაწილი. ფიზიკური განსხვავებები მხოლოდ ამა თუ იმ
ნაწილის სიჭარბის შედეგია.

ხანდახან ეს თავისთავადაც ხდება. დაფიქსირებულია შემთხვევები, როდესაც ქალი მამაკაცი

ხდებოდა, მამაკაცი კი - ქალი. ალბათ ერთი სქესის უპირატესობა მეორეზე ძალიან უმნიშვნელო
იყო - მამაკაცის ორმოცდათერთმეტი პროცენტი და ქალის ორმოცდაცხრა პროცენტი;
მამაკაცური ნაწილის სიჭარბე მხოლოდ ერთი პროცენტი იყო. ეს სიჭარბე შესაძლოა ცხოვრების
განმავლობაში შეცვლილიყო. ჰორმონალური ცვლილებები, ახალი საკვები, სხვა კლიმატი, სხვა
ატმოსფერო, ახალი ემოციები, ავადმყოფობები, ნებისმიერ რამეს შეუძლია იმოქმედოს
წონასწორობის გადაწევაზე - და მაშინ მამაკაცი ქალად იქცევა, ქალი კი - მამაკაცად.
თანამედროვე მეცნიერება იოლად აკეთებს ამას.

სრულიად შესაძლებელია, რომ მომავალში ადამიანები ხშირად შეიცვლიან სქესს, რადგანაც თუ

შესაძლებელია ცხოვრების გავლა ორივე პოლარობაში, რატომ არ უნდა სცადოთ? თუ
შესაძლებელია საწინააღმდეგო გამოვლინებებით ტკბობა, რატომ არ უნდა სცადოთ? თქვენ მეტი
თავისულფება გექნებათ. თქვენ იცხოვრეთ ოცდათხუთმეტი წელი როგორც მამაკაცმა და
გადაწყვიტეთ, რომ საკმარისია. ახლა გინდათ გაიგოთ, როგორ გამოიყურება ყველაფერი მეორე
მხრიდან. მაგრამ ამის გაგება მხოლოდ მაშინაა შესაძებელი, როცა მეორე მხარეს დგებით.

ვიცნობ რა ათასობით ადამიანს, მე დავასკვენი , რომ თუ ადამიანი ამ ცხოვრებაში მამაკაცია,

შემდეგ ცხოვრებაში ის ქალად დაიბადება, და პირიქით. ახსნა ძალიან მარტივია: მას ბეზრდება
ქალად ან მამაკაცად ყოფნა, და შიგნით, სიღრმეში ის იწყებს საპირისპიროსადმი სწრაფვას. და
ბუნებრივია, შემდეგ ცხოვრებაში მისი სურვილი სრულდება.

სწორედ ესაა სამი ძირითადი პრინციპი. პირველი: ყველაფერი ურთიერთკავშირშია. მეორე:

ცხოვრება შედგება ურთიერთწინააღმდეგობებისგან, და ეს წინააღმდეგობები კი არ მტრობენ,
არამედ ავსებენ ერთმანეთს. და მესამე: არსებობს შინაგანი ორმაგობა; არაფერი არ შედგება
ერთი პოლარობისგან.
ინდოეთში არსებობს არდანარიშვარას კონცეფცია, რომელიც ემთხვევა დაოსურ მიდგომას.
შივას ყოველთვის ძერწავდნენ და ხატავდნენ ნახევრად ქალად, ნახევრად მამაკაცად. მისი
სხეულის პირველი ნახევარი - მამაკაცურია, მეორე ნახევარი - ქალური. როცა ეს ქანდაკებები
პირველად გახდა ცნობილი დასავლეთში, მათ მხოლოდ სიცილი გამოიწვიეს, ისინი
აბსურდულად ჩანდნენ. რაშია მათი აზრი? ახლა უკვე გასაგები გახდა აზრი. ისინი ასახავენ
ცხოვრების ერთ-ერთ ფუნდამენტალურ პრინციპს. ყოველი ჩვენგანი შივას ჰგავს: ნახევარი -
ნახევარზე.
სუტრები შინაგან პოლარობაზე საუბრობენ, და სანამ ამ შინაგანი პოლარობის საზღვრებს მიღმა
არ გახვალთ, ვერ მიაღწევთ ერთიანობას, გაორებული დარჩებით. მედიტაცია არის მეთოდი,
რომელიც საშუალებას იძლევა მოვახდინოთ ამ პოლარობის ტრანსცენდენცია თქვენს შიგნით.
მედიტაცია ნებისმიერი ორმაგობის გადალახვაში გეხმარებათ.

თქვენ ორმაგი რჩებით ჩვეულებრივ ცხოვრებაში და დღე-ღამის განმავლობაში მრავალჯერ

გადადიხართ ერთი პოლარობიდან მეორეში. დააკვირდით. შესაძლოა თქვენ მამაკაცი ხართ,
მაგრამ ხანდახან ძალიან ქალური, ძალიან სათუთი ხდებით, შესაძლოა თქვენ ქალი ხართ,
მაგრამ ხანდახან მამაკაცის მსგავსი ხდებით. როცა ქალი მამაკაცს ემსგავსება, ის ძალიან
აგრესიული ხდება - უფრო აგრესიული, ვიდრე ნებისმიერი მამაკაცი, რადგანაც მისი
აგრესიულბა ძალიან საღია, გამოუყენებელია, უხვია, ისეთივე უხვი, როგორც ახალი,
დაუმუშავებელი მიწა. იგივე ითქმის მამაკაცზეც. თუკი ნაზია, ის ძალიან ნაზია - უფრო ნაზი,
ვიდრე ქალი, - რადგანაც ეს მისი დაუმუშავებელი მიწაა. მისი არსის ეს ნაწილი
გამოუყენებელია, იგი საღია, იგი უხვია. თუ უფრო ყურადღებიანი გახდებით, თქვენც
შეამჩნევთ ამ უცნაურ მოვლენას.

ჩვეულებრივ , ქალები ძალიან მოსიყვარულე არსებები არიან; მამაკაცი , როგორც წესი არც ისე
მოსიყვარულეა. ქალი მხოლოდ ზოგჯერაა აგრესიული, მაგრამ როდესაც ეს „ზოგჯერ“ ხდება,
ის ნამდვილად აგრესიულია. მამაკაცი მხოლოდ „ზოგჯერაა“ მოსიყვარულე, მაგრამ როცა ეს
„ზოგჯერ“ ხდება, ის ნამდვილად მოსიყვარულეა. ეს მათი არსების უმოქმედო ნაწილებია,
ამიტომ როცა ისინი მოქმედებაში მოდიან, ძალიან საღი აღმოჩნდებიან ხოლმე.

ამ შინაგანი პოლარობის გამო თქვენ ყოველთვის კონფლიქტის, ტანჯვის მდგომარეობაში

იმყოფებით; მაგრამ მის გარეშე არსებობა არ შეგიძლიათ. თუ ერთიანი ხართ, უხილავი
ხდებით, სწორედ ამიტომ არ ჩანს ღმერთი. იმისთვის, რომ ხილვადი გახდეს, ერთიანი ორ
პოლარობად უნდა გაიყოს. მხოლოდ მაშინ ხედავთ რასაც წერთ, თუკი შავით თეთრზე წერთ.

იმისთვის, რომ რაღაცამ იარსებოს, აუცილებელია კონტრასტი. სწორედ ამიტომ არ ჩანს

დღისით ვარსკვლავები, ღამით კი ჩანს: ბნელი ღამის ფონზე. დღისით ვარსკვლავები არსად
მიდიან, ისევ ცაზე რჩებიან, სადაც ღამით იყვნენ - უბრალოდ დღისით საკმარისი კონტრასტი
არაა. თქვენ მათ ვერ ხედავთ. ისინი უხილავნი არიან.
ღმერთი უხილავია. თუ მას მოუნდება, რომ ხილული გახდეს, გაორდება, ქალი და მამაკაცი
გახდება, სული და მატერია გახდება, სხეული და სული გახდება. მხოლოდ
ურთიერთსაპირისპირო წყვილი ხდება ხილული. სამყარო ასეთი წყვილებისგან შედგება,
სამყარო ორმაგია. როცა თქვენთვის ეს ორმაგობა ერთიანობაში შეირწყმება, თქვენ უხილავი
გახდებით. სწორედ ამაშია ერთი დაოსური გამოთქმის აზრი, რომელიც ძალიან იდუმალი ჩანს :
დაოს ადამიანი უხილავია. მასში უზარმაზარი აზრია ჩადებული, თუმცა ეს მხოლოდ
მეტაფორაა. ეს არ ნიშნავს, რომ ვერ დაინახავთ ლაო-ძის, ან მე. თქვენ უკვე მხედავთ, მაგრამ ეს
არ ნიშნავს, რომ მე მხედავთ. ეს ნაწილი უხილავი გახდა. შინაგანი პოლარობა გაქრა, ჩემში
აღარაა ორმაგობა. შესაძლებელია დაინახოთ მხოლოდ ორმაგი, არაორმაგი უხილავი ხდება.
ღმერთს გაორება უწევს, რადგანაც მხოლოდ ასეა შესაძლებელი ეს თამაში. უძველეს
ინდუისტურ წმინდა წერილებში ნათქვამია: “იგი ძალიან მარტო იყო“. „იგი“ - ანუ ღმერთი. იგი
ძალიან მარტო იყო, მოიწყინა და ამიტომაც გაორდა. ის ქალი და მამაკაცი გახდა. მთელი
ყოფიერება სექსუალურია ანუ ორმაგია. ადრე თუ გვიან მეცნიერება აღმოაჩენს, რომ არსებობს
ქალური და მამაკაცური პლანეტები. ასეც უნდა იყოს. როგორც უძელესი ასტროლოგია
ამტკიცებს, და მე სრულიად ვეთანხმები მას: ყველაფერი ორმაგია. სწორედ ამიტომ ითვლება
მზე მამაკაცურად, მთვარე კი ქალურად. ეს არაა პოეზია, ეს ფაქტია. შესაძლოა მეცნიერულად
არ დასტურდება, მაგრამ სწორედ ასეა. თუ ყველაფერი ორმაგია, ვერანაირი გამონაკლისი ვერ
იქნება.

სწრაფვა ქალისადმი ან მამაკაცისადმი ორმაგობაში გამყოფებთ. ახლა თქვენ შეგიძლიათ

გაიგოთ, რატომ გასწავლით ყველა დიადი მისტიკოსი, როგორ გახვიდეთ სექსის საზღვრებს
მიღმა, რადგანაც სანამ ამ საზღვრებს არ გასცდებით, ვერ შეხვალთ ღმერთში; სანამ სექსის
საზღვრებს მიღმა არ გახვალთ, სანამ ორმაგობის მიღმა არ გახვალთ, თქვენ შეზღუდული
იქნებით სამყაროს ორმაგობით. „სამყარო“ ნიშნავს გამოვლენილ ღმერთს, ხოლო „ღმერთი“
ნიშნავს სამყაროს, რომელიც კვლავ შეერწყა გამოუვლენელს. ესეც ორმაგობის ნაწილია:
გამოვლენილი და გამოუვლენელი.

ქრისტიანულ თეოლოგიაში არ არის ისეთი სიღრმე, ის უფრო ზედაპირულია. ქრისტიანულ

თეოლოგიაში მხოლოდ ქმნილებაა, გამოვლენილი ქმნილება. და რაც შეეხება გამოუვლენელს,
როგორ იარსებებს ქმნილება გამოუვლენელის გარეშე? აღმოსავლურ თეოლოგიაში ერთიცაა და
მეორეც: სრუშტი ნიშნავს ქმნილებას, პრალაია ნიშნავს გამოუვლენელში გადასვლას. თავიდან
დგება მომენტი, როდესაც ღმერთი გამოვლენილი ხდება, შემდეგ დგება მომენტი, როცა ღმერთი
კვლავ გამოუვლენელი ხდება - ყველაფერი სიცარიელეს, არაფერს ერწყმება. როგორც
დასაწყისში ვთქვი, იგივე გემართებათ თქვენც: როცა შეყვარებულთან ხართ , მისგან იღლებით,
გინდებათ მედიტაცია, ჰიმალაებში წასვლა; ღმერთიც ასევე იღლება სამყაროსგან და ეს
ბუნებრივია . მაშინ მას უნდა დაისვენოს, კვლავ შეერწყას ერთიანობას. ხდება შერწყმა,
ყველაფერი ქრება. მაგრამ რამდენ ხანს შეიძლება ჰიმალაების გამოქვაბულში ჯდომა? ღმერთიც
კი იღლება ამისგან. ის კვლავ იწყებს ძიებას და თავისთვის ვინმეს შექმნას.
იგივე ემართება ყოველ ინდივიდუალურ სულსაც: თქვენ ცხოვრობთ, შემდეგ იღლებით
ცხოვრებისგან და გინდათ გასცდეთ მის საზღვრებს. ახლა გესმით, რატომ მოვითხოვ ასე
დაჟინებით, რომ არ გეშინოდეთ სამყაროსი და არ გაექცეთ მას, რადგანაც სწორედ სამყაროში
ხდება განდეგილობა? ეს პოლარობის ნაწილია. სწორედ ამიტომ მოვითხოვ, რომ არ თქვათ
უარი ქალზე ან მამაკაცზე. თუ უარს იტყვით, ინტერესს შეინარჩუნებთ.

არაფერზე თქვათ უარი. ყველაფერი გამოსცადეთ. ნება მიეცით საკუთარ თავს, სამყაროს ყველა
სიამოვნება იგემოთ, და თავად ეს გახდება განდეგილობა. თავად ამ სიამოვნებების აყოლით
იგრძნობთ, რომ აბსოლუტურ მარტოობაში შერწყმის დრო დადგა. თქვენ შეძლებთ აბსოლუტურ
მარტოობაში შესვლას მხოლოდ მაშინ, თუ მართლა დაიღლებით.

მაგრამ ჩემი, როგორც ყოველთვის , არასწორად ესმით. ინდოეთში მე ერთ-ერთი ყველაზე

არასწორად გაგებული ადამიანი ვარ. ისინი ფიქრობენ, რომ მე სიამოვნებების აყოლას
ვასწავლი, არადა მე განდეგილობას ვასწავლი. ისინი ფიქრობენ, რომ მიწიერ სანიასას ვასწავლი.
მათ არ ესმით. მე ნამდვილ სანიასას ვასწავლი, რადგანაც ნამდვილი სანიასა შესაძებელია
მოვიდეს მხოლოდ მიწიერი გამოცდილების შედეგად. ნამდვილი სანიასა შეუძებელია ჰიმალაის
გამოქვაბულში. ის ნამდვილი ვერ იქნება, ის მხოლოდ ფორმალური იქნება; შიგნით ,სიღრმეში
მიწიერი რჩებით და იოცნებებთ მიწიერ სამყაროზე, მოგწყურდებათ იგი.

გამოსცადეთ ყველაფერი. ნამდვილად გამოსცადეთ ყველაფერი, სანამ სამყაროსგან არ

დაიღლებით, სანამ არ მოგბეზრდებათ, სანამ არ მოამთავრებთ იმდენად, რომ ერთხელაც ამ
ყველაფერმა ყოველგვარი აზრი დაკარგოს თქვენთვის, და მოხდება განდეგილობა. ჭეშმარიტი
განდეგილობა მიწიერ სამყაროში ხდება, მხოლოდ მიწიერ სამყაროში.

ახლა სუტრები.

სხეულში არის ანიმა. ანიმა - ეს ინია, ქალური პრინციპი; ეს ცნობიერების ნივთიერებაა.

ყოველ არსებაში არის ანიმა. ანიმა ნიშნავს ქალურ პრინციპს, პასიურობის, არააქტიურობის
პრინციპს; ეს ქალია, „...ინი, ცნობიერების ნივთიერება“. ეს არაა თავად ცნობიერება, ეს მისი
ნივთიერებაა - მის გარეშე ცნობიერება ვერ იარსებებს. ეს ქალია... და გახსოვდეთ: სიტყვა
„ქალის“ გამოყენებისას მე ვგულისხმობ არა უბრალოდ ქალს, არამედ ქალურ პრინციპს. თქვენ
გამუდმებით უნდა გახსოვდეთ ეს, წინააღმდეგ შემთხვევაში მოგეჩვენებათ, რომ დაოსები
ქალების წინააღმდეგ არიან განწყობილნი. ეს ასე არაა. ისინი არც მომხრე არიან, არც
წინააღმდეგი, ისინი უბრალოდ აღწერენ. ისინი არაფერს ამბობენ მამაკაცის ან ქალის
სასარგებლოდ , ისინი საუბრობენ მამაკაცურ და ქალურ პრინციპებზე.

სხეულში არის ანიმა. ანიმა - ეს ინია, ქალური პრინციპი; ეს ცნობიერების ნივთიერებაა.

სწორედ ამ ქალური პრინციპის გამო არიან ქალები მიჯაჭვული თავიანთ სხეულზე. მამაკაცი
არც ისე მიჯაჭვულია სხეულზე, იგი მასზე არც კი ფიქრობს. თუ მამაკაცის გვერდით ქალი არაა,
ის ძალიან უსუფთაო ხდება, მისი ოთახი ჭუჭყითა და მტვრით იფარება, და თვითონ ამას ვერც
კი ამჩნევს. როცა სტუმრად მიდიხართ ვინმესთან, ყოველთვის ამჩნევთ, მარტო ცხოვრობს
მამაკაცი თუ ქალთან ერთად. ეს ძალიან მარტივია. შეგიძლიათ მამაკაცის ოთახის ნახვით
დაასკვნათ მარტოს ის თუ ცოლი ჰყავს. წიგნებზე მრავალწლიანი მტვერია დაგროვილი. იგი არ
ზრუნავს თავის მატერიალურ ნაწილზე, თავის სხეულზე. ქალი, პირიქით, ძალიან ზრუნავს,
ამიტომაც დგას ასე დიდხანს სარკის წინ.

ერთხელ მოლა ნასრედინი ბუზებს იჭერდა. მან რამდენიმე ბუზი დაიჭირა და თავის ცოლს
უთხრა:

- მე ორი მდედრი და ორი მამრი დავიჭირე.

ცოლს გაუკვირდა:

- საინტერესოა, როგორ არჩევ მათ სქესს?

ნასრედინმა უპასუხა:

- ორი ბუზი სარკეზე იჯდა, ორი დანარჩენი კი გაზეთს კითხულობდა!

ყველაფერი ძალიან მარტივია. ქალი ძალიანაა მიჯაჭვული თავის სხეულზე, მატერიალურ

საგნებზე, თავის სახლზე. ქალები რომ არ ყოფილიყვნენ, მამაკაცები კარვებში იცხოვრებდნენ
და არა სახლებში. სწორედ ქალმა შექმნა მთელი ცივილიზაცია, რადგანაც სახლების გარეშე არ
იქნებოდა არანაირი ცივილიზაცია. სახლების გარეშე არ იქნებოდა ქალაქები, ცივილიზაცია კი
ქალაქებში ვითარდება. სიტყვა „ცივილიზაცია“ მომდინარეობს ფუძიდან civis - მოქალაქე.
მთელი ცივილიზაცია ქალმა შექმნა. ქალის გარეშე მამაკაცი მაწანწალად, მოხეტიალედ,
მომთაბარედ, მონადირედ დარჩებოდა: ის გადაადგილდებოდა ერთი ადგილიდან მეორეზე. ეს
ბევრ რამეში ვლინდება. შეგვიძლია ბევრი მაგალითი მოვიყვანოთ.

დასავლეთი უფრო მეტად დაკავშირებულია მამაკაცურ პრინციპთან, ამიტომ მთელ მსოფლიოში

შეგვიძლია ვნახოთ ამდენი დასავლელი ტურისტი. აღმოსავლეთის ქვეყნებიდან ტურისტებს
გაცილებით იშვიათად შეხვდებით. აღმოსავლეთი ძალიან ქალურია.

ქალი ძალიანაა მიჯაჭვული მატერიალურ საგნებზე: სახლზე, მანქანაზე, მიწაზე, თავის

ძვირფასეულობაზე, ტანსაცმელზე. ეს აიხსნება მისი შინაგანი პრინციპით: ქალი ცნობიერების
მატერიალური ნაწილია. გახსოვდეთ: ქალის გარეშე სულს არ შეუძლია ამაღლდეს. დიად
პოეზიას მამაკაცი ქმნის, მაგრამ მისი შთაგონების წყარო ყოველთვის ქალია.

მსოფლიოში არ არიან დიადი პოეტი ქალები. მე წამიკითხავს პოეზია, რომელსაც ქალები

წერდნენ. ისინი ძალიან ცდილობენ, მაგრამ არც ისე კარგად გამოსდით. მადური წერს დიად
ლექსებს, მაგრამ სინამდვილეში ეს არაა ლექსები. ქალებმა არ იციან ლექსების წერა. მათ იციან
როგორ შთააგონონ - ეს სიმართლეა. ყოველი დიადი ლექსის უკან აუცილებლად დგას ქალი.
იგია შთაგონების წყარო. მისი სიახლოვე, სიყვარული, მზრუნველობა ქმნის ამ ლექსს. მას არ
სჭირდება ლექსის დაწერა - ამას მამაკაცი გააკეთებს. მაგრამ სწორედ ქალი შთააგონებს მას, იგია
ძალიან ნატიფი მიზეზი . დედამიწაზე არ არიან დიადი მხატვარი ქალები. ჩვენს დროში
ქალები ყველაფერ იმას აკეთებენ, რასაც ადრე მხოლოდ მამაკაცები აკეთებდნენ... უზარმაზარი
კონკურენციაა. ისინი ფიქრობენ, რომ ყველაფერი უნდა გააკეთონ, რასაც ადრე მხოლოდ
მამაკაცი აკეთებდა. ისინი ფიქრობენ, რომ სწორედ ამიტომ ჰქონდათ მამაკაცებს მათზე
უპირატესობა. ეს ლოგიკა აზრს მოკლებულია. ისინი მხოლოდ მამაკაცის იმიტაცია გახდებიან,
თავიანთ სულს დაკარგავენ და მეორადებად დარჩებიან. ასე ისინი ვერასოდეს იქნებიან
პირველადები. ეს უნაყოფო კონკურენციაა.

თუ ქალი მამაკაცს მიბაძავს, ის ვერასოდეს გახდება იმდენად კომპეტენტური, რამდენადაც

მამაკაცი. ეს შეუძლებელია, მის უკან ხომ მისი მამაკაცური პრინციპი დგას. ის მახინჯი და
უხეში გახდება, თავის სინაზეს დაკარგავს. ფემინისტების მოძრაობა ერთ-ერთი ყველაზე დიდი
კატასტროფაა, რომელიც ოდესმე დამართნიათ ქალებს; არა იმიტომ, რომ მათ არასწორი
იდეოლოგია აქვთ, არამედ იმიტომ, რომ არასწორი მოტივაცია აქვთ .

ქალი მართლაც თანასწორია მამაკაცისა, მაგრამ ისეთივე არაა... და არც უნდა იყოს ისეთივე. ის
თავის ბუნებას უნდა მიჰყვეს, თავის სულს უნდა მიუგდოს ყური. მას სხვა ენერგია , სხვა ბედი
აქვს, სხვა ფუნქციას ასრულებს ამ სამყაროში. თუ მამაკაცს მიბაძავს, საკუთარ თავს დაკარგავს.
თუ საკუთარ თავს დაკარგავს, საკუთარ არსთან კავშირს დაკარგავს: ყალბი, ხელოვნური,
სინთეტიკური გახდება და ღრმა სასოწარკვეთილებას იგრძნობს. სწორედ ამიტომაც
ფემინისტები გამუდმებით ბრაზობენ, გამუდმებით რისხვაში არიან. მათი რისხვა
მეტყველელებს მათ იმედგაცრუებაზე. ისინი არ გახდნენ ისეთები, როგორებიც უნდა
ყოფილიყვნენ, ისინი ბუნების წინააღმდეგ წავიდნენ.ამის გაკეთება არ ღირდა .

სხეულში არის ანიმა. ანიმა - ეს ინია, ქალური პრინციპი; ეს ცნობიერების ნივთიერებაა.

იმედიტირეთ სიტყვაზე „ცნობიერების ნივთიერება“, ცნობიერების საფუძველი. ეს არაა თავად
ცნობიერება, ეს სახლია, რომელშიც ის ცხოვრობს.

მის გარდა არის ანუმუსი, რომელშიც ცხოვრობს სული.

ანიმუსი - ეს მამაკაცური პრინციპია, იანი.

ანიმუსი ცხოვრობს თვალებში: ის ხედავს, ის ოცნებობს.

ქალური პრინციპი დაკავშირებულია სხეულთან, ის ძალიან მატერიალურია. სწორედ ამიტომ
არიან ქალები ასეთი მატერიალური. მათი აზროვნება ძალიან პრაქტიკული და პრაგმატულია.

მოლა ნასრედინმა მითხრა ერთხელ, რომ არასოდეს ეკამათება თავის ცოლს. მე ვკითხე:
- როგორ ახერხებ ამას? ეს შეუძლებელია ან თითქმის შეუძლებელი.

- უკვე მრავალი წელია მშვენივრად , - მიპასუხა მან. - პირველივე ღამეს მოვიფიქრეთ ერთი
პრინციპი და მას შემდეგ მივყვებით. პრინციპი ასეთია: ის იღებს გადაწყვეტილებებს
უმნიშვნელო საკითხებზე, მე კი - მნიშვნელოვან საკითხებზე.

- და როგორ საკითხებს უწოდებთ მნიშვნელოვანს ან უმნიშვნელოს? - ვკითხე მე.

მოლამ ამიხსნა:

- აი , მაგალითად, როგორი მანქანა ვიყიდოთ, როგორ სახლში ვიცხოვროთ, რომელ სკოლაში

ვატაროთ ბავშები, რა ვჭამოთ, რა ჩავიცვათ, ყველა ამ უმნიშვნელო საკითხს ის წყვეტს.

- და მაშინ შენ რაღას წყვეტ?

მან მიპასუხა:

- არსებობს თუ არა ღმერთი , არსებობს სამოთხე და ჯოჯოხეთი _ ყველა ეს მნიშვნელოვანი

საკითხი ჩემია. ყველა ამ მნიშვნელოვან საკითხს მე ვწყვეტ. ეს პრინციპი დღემდე მშვენივრად
მუშაობს. ის არასოდეს ერევა ჩემს მნიშვნელოვან საკითხებში, მე კი არასოდეს ვერევი მის
უმნიშვნელო საკითხებში. მე ჩემს სამყაროში ვარ ბატონი, ის კი თავისაში. ჩვენ არასოდეს
ვიკვეთებით.

ქალური პრინციპი მატერიაში და სხეულშია ფესვგადგმული, მამაკაცი კი მეოცნებეა.

მამაკაცი - იდეალისტია, მეოცნებეა. მამაკაცური პრინციპი ფანტაზიის პრინციპია. ვერცერთ

ქალს ვერ ეცოდინება, რატომ უნდა გავფრინდეთ მთვარეზე. ეს ხომ სისულელეა. რატომ? რას
გავაკეთებთ იქ ? მაღაზიებში ვივლით? ჯობს ქალაქგარეთ წავიდეთ საყიდლებზე, ვიდრე
მთვარეზე. რა უნდა ვაკეთოთ იქ? რაშია აზრი? თანაც სიცოცხლითაც გავრისკოთ? ვერცერთი
ქალი ვერ გაიგებს, რატომ უნდა მამაკაცს ევერესტის დაპყრობა. რას მისცემს ეს? უბრალოდ
სასაცილოა. ყოველი ქალი გულის სიღრმეში დარწმუნებულია, რომ ყველა მამაკაცი უბრალოდ
ბავშვია: „დაე, ითამაშონ თავიანთი სათამაშოებით“. მან მშვენივრად იცის, რომ მათ
ყველანაირი სისულელე იზიდავთ : საფეხბურთო მატჩი, კრიკეტი. ეს ყველაფერი სისულელეა,
უაზრობაა. შენ ერთ მხარეს ისვრი ბურთს, ისინი უკან ისვრიან შენს მხარეს, და ასე
უსასრულობამდე... რაშია აზრი?

ქალი ძალიან პრაქტიკული და რაცინალურია. იგი ძალიან მიწიერია. მამაკაცური პრინციპი

დაკავშირებულია ცასთან, ქალური კი მიწასთან. მამაკაცი ოცნებობს, გეგმავს, ფანტაზიორობს,
შეუცნობელისკენ ისწრაფვის. მამაკაცს თავგადასავლები სწყურია და მზადაა გარისკოს თავისი
სიცოცხლით ნებისმიერი ოცნებისთვის, რომელმაც იგი შეიპყრო.
ქალს მოსმენა უყვარს, მამაკაცს ცქერა, ამიტომ უყვართ ქალებს ჭორაობა. ისე ტკბებიან ამით...
უბრალოდ შეხედეთ ქალებს, როცა ისინი ჭორაობენ და დაინახავთ, როგორ ექსტაზში არიან
ისინი.

მე გამიგია...

ერთხელ ჩინეთში კონკურსი გამოაცხადეს ქვეყანაში ყველაზე დიდ მატყუარაზე. მრავალი

ადამიანი შეიკრიბა, რომლებიც სხვა და სხვა ტყუილებს ჰყვებოდნენ. მაგრამ პირველი ადგილი
დაიკავა ადამიანმა, რომელმაც შემდეგი მოჰყვა: „მე დავინახე ორი ქალი პარკში, სკამზე,
რომლებიც ნახევარი საათის განმავლობაში ჩუმად იჯდნენ“.

იგი კონკურსის გამარჯვებული გახდა. ასეთი რამ უბრალოდ შეუძლებელია!

პირველი ცოდვა ქალის გამო მოხდა. გველმა, როგორც ჩანს, თავდაპირველად ადამის ცდუნება
გადაწყვიტა. მაგრამ ადამი არ აჰყვა მის დაპირებებს, რადგანაც მამაკაცი არ უსმენს, ის
უყურებს; როგორც ჩანს მან დაინახა, რომ ეს ცბიერი გველია, და უთხრა: „წყნარად იჯექი და
ნუ მაცდენ. მე ჩემი ოცნებები მაქვს“. მაგრამ ევა გველმა ადვილად დაარწმუნა. ალბათ ჭორაობა
დაიწყო მასთან. დაახლოებით ამგვარად: „რას აკეთებ აქ? აი ხე შეცნობისა, ღმერთმა კი
მოგატყუათ. თუ ამ ხიდან შეჭამ ნაყოფს, ყველაფერს გაიგებ, რაც ღმერთმა იცის. მაშინ
ყოვლისმცოდნე და ყოვლისშემძლე გახდები“.

ბუნებრივია, ევა ცნობისმოყვარეობამ შეიპყრო . გველმა იგი დაარწმუნა. გველი პირველი ვაჭარი
იყო. ვაჭრები არასოდეს მიდიან მამაკაცებთან; ისინი მხოლოდ მაშინ აკაკუნებენ კარზე, როცა
მამაკაცი სამსახურშია წასული და ქალს არწმუნებენ. მისი დარწმუნება ადვილია, რადგანაც მას
მოსმენა უყვარს.

ყურები თქვენი არსების პასიური და მიმღები ნაწილია. ყურებს შეუძლიათ რაღაც მიიღონ.
თვალები აგრესიული ნაწილია. თქვენ არ შეგიძლიათ აგრესიის გამოვლენა ყურებით,
თვალებით კი შეგიძლიათ . შეგიძლიათ ისე შეხედოთ ადამიანს, თითქოს თქვენს თვალებში
ხანჯლებია. ერთი შეხედვით შეგიძლიათ აწყენინოთ ადამიანს, ან დიდი სიყვარული
გამოხატოთ მისადმი. თვალებით შეგიძლიათ დაამყაროთ კონტაქტი ადამიანთან, ან პირიქით,
განუდგეთ მას. ზოგჯერ ვიღაც ისე გარიყული მზერით გიყურებთ, რომ გიჭირთ მასთან
კონტაქტის დამყარება. ან ვიღაც ისეთი ვნებით შემოგცქერით, ისეთი სურვილით,
სიყვარულით, მზრუნველობით, რომ გეჩვენებათ, თითქოს მისი თვალები თითქმის
ეალერსებიან თქვენს სხეულს. თვალები აგრესიული ნაწილია; ისინი პროექციას ახდენენ, ისინი
კავშირს ამყარებენ.

ინდოეთში, ადამიანს, რომელიც შეურაცხმყოფელად უმზერს ქალს, ლუჩჩას უწოდებენ.

გაგიკვირდებათ და სიტყვა ,,ლუჩჩა’’ მომდინარეობს სიტყვისგან ლოჩან - თვალები. ის
ძალადობს თვალებით, მისი თვალები თითქმის მისი გენიტალიები ხდება. თვალებს შეუძიათ
სახიფათო იყვნენ.
ყურები ძალიან უმანკოა. ისინი მხოლოდ იღებენ. ისინი ძალიან ქალურები არიან.

ანიმუსი თვალებში ცხოვრობს: ის ხედავს, ის ოცნებობს. ის, ვინც საკუთარ თავს ჩაკეტილად,
მოქუფრულად და თავისი სხეულის გარსთან მიჯაჭვულად გრძნობს, ანიმას ძალაუფლების ქვეშ
იმყოფება.
როცა თავს ჩაკეტილად, პასიურად გრძნობთ, თქვენ მიჯაჭვული ხართ სხეულზე და
მიჯაჭვული ხართ ანიმას მიერ. არ აქვს მნიშვნელობა, ქალი ხართ თუ მამაკაცი. როცა ქალი
თვალებს იყენებს და ცდილობს, რომ კი არ მოისმინოს, არამედ დაინახოს, ის ანიმუსი ხდება.
როცა მამაკაცი ცდილობს მოსმენას, ის ანიმა ხდება. მოსწავლე ანიმა ხდება და უნდა გახდეს ,
რადგანაც მოსწავლე ბოლომდე სმენად უნდა იქცეს.

ოსტატი ბოლომდე მზერად იქცევა, მოსწავლე კი ბოლომდე სმენად. ოსტატი უნდა ხედავდეს,
მან უნდა დაინახოს თქვენი სულის სიღრმეები და შემოაღწიოს თავად თქვენს არსში. ხოლო
მოსწავლემ ყურადღებით უნდა მოისმინოს, მიმღები გახდეს და ოსტატს ნება მისცეს, რომ მისი
არსების ყველაზე ფარულ გულში შეაღწიოს.

მოსწავლე ქალური ხდება. სწორედ ამიტომ ქალები ყველაზე კარგი მოსწავლეები არიან
მსოფლიოში. მამაკაცისთვის გაცილებით უფრო რთულია მოსწავლედ გახდომა. რომც გახდეს,
უხალისოდ აკეთებს ამას. ის ეწინააღმდეგება, იბრძვის, ეჭვობს, ყველანაირ საბაბს იგონებს,
რომ თავიდან აიცილოს ეს. თუ ამას ვერ ახერხებს, საკუთარ უმწეობაში ნებდება. ის
უმწეობისგან ნებდება. ქალი სიხარულით ნებდება. დიადი მოსწავლეები ყოველთვის ქალები
იყვნენ, და ეს შეფარდება უცვლელი რჩება. თუ ოსტატს ხუთი მოსწავლე ჰყავს, მათგან
მხოლოდ ერთია მამაკაცი, დანარჩენი ოთხი კი ქალია. ეს უცვლელი შეფარდებაა. ეს ასე იყო
მაჰავირას დროსაც, ბუდას დროსაც და ჩემს დროსაც. ყოველთვის ასე ხდებოდა.

მამაკაცები თვლიან, რომ ქალები ძალიან დამყოლები არიან, რომ ისინი ძალიან ადვილად
ექვემდებარებიან შთაგონებას, ჰიპნოზს. ეს უბრალოდ მათი განსჯაა. მამაკაცები
დარწმუნებულები არიან, რომ თვითონ არ ექვემდებარებიან შთაგონებას, სამაგიეროდ, ქალები,
მათი აზრით, ადვილად ექვემდებარებიან. რაღაც კუთხით ისინი მართლები არიან, რაღაც
კუთხით არა. თუ ქალი გველთან მივა, ის გველის რწმუნებულებებს დაექვემდებარება. თუ
ქალი ბუდასთან მივა, ის ბუდას რწმუნებულებებს დაექვემდებარება. დიახ, ის მართლაც
ადვილად ექვემდებარება შთაგონებას; ყველაფერი იმაზეა დამოკიდებული, თუ ვისთან მიდის
იგი. თუ მამაკაცი შეხვდება გველს, ის ვერ დაარწმუნებს მას; იგი თავს გადაირჩენს გველისგან.
მაგრამ თუ იგი ბუდას შეხვდება, ბუდაც ვერ შეძლებს მის დარწმუნებას. მაშინ ის ხელიდან
გაუშვებს თავის ხსნას.
ანიმუსი კონცენტრირდება სინათლეს წრეზე მოძრაობის მეშვეობით. ამგვარად ხდება სულის
შენარჩუნება და ანიმას დამორჩილება.
სინათლის ცირკულაცია თვალებში უნდა მოხდეს. თვალები თქვენი არსების ყველაზე ნათელი
ნაწილია. დაოსები ამბობენ, როპმ თვალები მზესთან არიან დაკავშირებული. თუ თვალები არ
გაქვთ, ვერ დაინახავდით სინათლეს, რადგანაც მხოლოდ მსგავსი ხედავს მსგავსს. თვალები
კონდენსირებული სინათლეა, სწორედ ამიტომ ხედავენ ისინი სინათლეს. ყურები
კონდენსირებული ბგერაა, სწორედ ამიტომ ესმით მათ.

ანიმა დამორჩილებულ უნდა იქნეს - მამაკაცშიც და ქალშიც. რატომ? - იმიტომ, რომ ეს

მატერიაა, სხეულია, გარსია. ბატონი სული უნდა იყოს, სული უნდა ამაღლდეს სხეულზე.
სხეული უნდა დაემორჩილოს სულს და არა პირიქით. ამიტომ არ აქვს მნიშვნელობა, მამაკაცი
ხართ თუ ქალი, ანიმა ანიმუსს უნდა დაუქვემდებაროთ, რადგანაც მხოლოდ ანიმუსს შეუძია
ძიება. თუ ანიმა ანიმუსს მიჰყვება, მას შეუძლია ღრმად შევიდეს რეალობაში.

თუ პოეტის გვერდით ქალია, რომელიც მას ეხმარება, მის პოეზიას შეუძლია ზეცაში აიჭრას. თუ
მამაკაცმა იცის, რომ ქალი ყოველთვის მის გვერდითაა, ის უზარმაზარ ძალას გრძნობს საკუთარ
თავში, მას ნებისმიერ თავგადასავალში შეუძლია გამგზავრება; თუ მან იცის, რომ ქალი
გვერდით არ ჰყავს, ის ძალებს კარგავს. მაშინ მას მხოლოდ ოცნებები რჩება, მაგრამ ისინი
უძლური არიან, მათ არ შეუძლიათ რეალიზება, მათში უკვე აღარაა ენერგია.

ქალი შთააგონებს, მამაკაცი ოცნებობს. ღმერთის ან ჭეშმარიტების ძიებაში მამაკაცი უნდა იყოს
წამყვანი, ქალი კი მიჰყვებოდეს. ანიმუსი თქვენში ოსტატი უნდა გახდეს, ანიმა კი მოსწავლე :
მნიშვნელობა არ აქვს მამაკაცი ხართ თუ ქალი.

სამყაროსგან გასანთავისუფლებლად, ძველები იყენებდნენ სპეციალურ მეთოდს, რომელიც

იმაში მდგომარეობს, რომ ბოლომდე გალღვეს სიბნელის ფერფლი და დავუბრუნდეთ წმინდა
ქმნილებას.
ქალი სტატიურია, მამაკაცი კი დინამიური. სწორედ ამიტომ ჩანან ქალები ასეთი მშვიდები,
მამაკაცები კი ასეთი მოუსვენრები. მაშინაც კი, როცა ბავშვი იყავით, სულ პატარა ბავშვი,
სწორედ ასე ხდებოდა. ბავშვი-ბიჭი ყოველთვის მოუსვენარია, ის გამუდმებით ცდილობს ხელი
სტაცოს რაიმეს, მიწვდეს, ისდაუდგრომელია. ბავშვი-გოგო არასოდეს ცელქობს: ის წყნარად
ზის თავის თოჯინასთან. ის თავად ჰგავს თოჯინას , ისეთივე მშვიდია. სიმშვიდე ქალური
პრინციპია, მოუსვენრობა კი მამაკაცური პრინციპია, აქედანაა ქალის სილამაზე და სიმრგვალე
და მამაკაცის გამუდმებული ციებ-ცხელების მდგომარეობა.

მაგრამ ზრდისთვის აუცილებლად გჭირდებათ მოუსვენრობის პრინციპი, რადგანაც ზრდა

ნიშნავს ცვლილებას. ქალი ორთოდოქსულია, მამაკაცი რევოლუციონერია. ქალი ყოველთვის
ინარჩუნებს სტატუს ქვოს, მამაკაცი კი მზადაა ყოველთვის შეუწყოს ხელი ნებისმიერ
სულელურ რევოლუციას. ის ნებისმიერი ცვლილების მხარესაა; მნიშვნელობა არა აქვს კარგია ეს
თუ ცუდი . ყოველგვარი ცვლილება კარგია. ქალი ყოველთვის ძველის მხარესაა; მისთვის
მნიშვნელობა არა აქვს კარგია ეს თუ ცუდი; ასე იყო ყოველთვის, ამიტომ ასეც უნდა იყოს.

იმისთვის, რომ გაიზარდოთ, თქვენ უნდა გაალღოთ თქვენში სტატიურობის პრინციპი. ქალი
თქვენში ყინულად იქცა; ის უნდა გალღვეს, რომ მდინარე გახდეთ. მაგრამ გახსოვდეთ:
მდინარე ვერ იარსებებს ნაპირების გარეშე, რომლებიც მას ინარჩუნებენ, და ისინი სტატიურები
არიან. თუ მდინარეს ნაპირები არ აქვს, ის ვერასოდეს მიაღწევს ოკეანეს. თუ მდინარე გაიყინა,
ის ვერასოდეს მიაღწევს ოკეანეს. ამიტომ გაყინული მდინარე უნდა გალღვეს, დინებადი გახდეს
და უძრავი ნაპირებისგან მიიღოს მხარდაჭერა. სრულყოფილი ადამიანი ისაა, ვინც მდინარის
დინამიკას და მისი ნაპირების სტატიურობას იყენებს. ეს იდეალური ბალანსია. მაშინ თქვენ
იყენებთ ანიმუსს იმისთვის, რომ გაიზარდოთ, და ანიმას იმისთვის, რომ თქვენი ზრდა
მუდმივი იყოს და არა ერთჯერადი მოვლენა.

ყველაფერი იქამდე მიდის, რომ დავიმორჩილოთ ანიმა და გავაძლიეროთ ანიმუსი.

მაგრამ , როგორც წესი, მამაკაცებიც და ქალებიც ძალიან სტატიური არიან. მამაკაცებიც
კი ,ზედმეტად ორთოდოქსალურები გახდნენ. ქრისტიანები, ინდუისტები, მუსულმანები,
ჯაინები : მამაკაცებიც კი ზედმეტად ორთოდოქსული გახდნენ. ისინი საკუთარი ანიმას
ემსხვერპლნენ, მათი ანიმუსი ძალიან დათრგუნულია. იგი უნდა განთავისუფლდეს.

მთელი ჩემი ძალისხმევა მიმართულია იმაზე, რომ გავანთავისუფლო თქვენი ანიმუსი ანიმას
ძალაუფლებისგან. როცა ანიმუსი თავისუფალი იქნება ანიმასგან, ჩვენ მის გამოყენებასაც
შევძლებთ, მაგრამ არა მანამდე. ამიტომაც მოვითხოვ ასე დაჟინებითა მედიტაციის დინამიურ
მეთოდებს. მხოლოდ იშვიათად ვიძლევი რეკომენდაციას ძა-ძენზე ან ვიპასანაზე, - მხოლოდ
მაშინ, როცა ვხედავ, რომ მისი ანიმუსი გამოცოცხლდა და მას შეუძლია გამოიყენოს ანიმა.
ვიპასანა, ძა-ძენი - ეს ქალური მეთოდებია, ანიმას მეთოდები. ანიმუსის მეთოდებია: სუფიური
ცეკვა, დინამიური მედიტაციები, ნატარაჯი.

თავდაპირველად გახდით მდინარე, მხოლოდ შემდეგ შეგიძლიათ გამოიყენოთ ნაპირების

მხარდაჭერა.

სინათლის წრეზე მოძრაობა - ესაა სიბნელის გადალახვის და ანიმას დამორჩილების

ჯადოსნური მეთოდი. თუ ამ მეთოდს მისდევთ, თქვენთვის მისაწვდომი ხდება თესლი-წყლის
სიჭარბე, თქვენში ღვივდება სული-ცეცხლი, ხოლო აზრი-მიწა მყარდება და კრისტალიზდება.
ასე მწიფდება ღვთაებრივი ნაყოფი.
ღვთაებრივი ნაყოფი არც მამაკაცურია და არც ქალური. ღვთაებრივი ნაყოფი მხოლოდ
ერთიანობაში მწიფდება, როცა ანიმა და ანიმუსი მხარში უდგანან ერთმანეთს, როგორც ორი
ფრთა. მაშინ ეროსი თავისუფლდება, ლოგოსი თავისუფლდება, ინტუიცია თავისუფლდება.
მაშინ ცაში იჭრებით, და ამავე დროს მიწაში ღრმად გაქვთ ფესვები გადგმული.
იმისთვის, რომ ცისკენ მაღლა გაიზარდოს, ხეს ღრმად უნდა ჰქონდეს მიწაში ფესვები. მიწა
ანიმაა, ცა - ანიმუსი. რაც უფრო მაღლა იზრდება ხე ცისკენ, მით უფრო ღრმად უნდა
ჩადიოდნენ მიწაში მისი ფესვები იმავე პროპორციით.

როცა ერთიანი ბუნება შემოქმედების სახლში ეშვება, იგი იყოფა ანიმად და ანიმუსად.
ღმერთი ერთიანია, მაგრამ როცა ის ქმნილებას იწყებს, იგი იყოფა ანიმუსად და ანიმად. ამ
დაყოფის გარეშე შეუძებელია ყოველგვარი გამოვლინება, ამ დაყოფის გარეშე არ იქნებოდა
არანაირი დიალექტიკა. ღმერთი იყოფა თეზისად და ანტითეზისად, რადგანაც მხოლოდ
თეზისი და ანტითეზისი ქმნიან კონფლიქტს, ორთაბრძოლას, გამოწვევას. ხოლო ბრძოლა და
დაძაბულობა ენერგიას წარმოშობს. ეს ჰგავს იმას, როდესაც ორ კაჟის ქვას ურტყამთ ერთმანეთს
და ცეცხლი ჩნდება. ან როდესაც ტაშს უკრავთ და ხმა ჩნდება.

ძენის ოსტატები ამბობენ: „იპოვეთ ერთი ხელის ტაშის ხმა“. რას გულისხმობენ ისინი? ისინი
გულისხმობენ: გასცდით ორმაგობის საზღვრებს და იპოვეთ ერთიანი. ერთიანი - ეს
გამოუვლენელი ღმერთია, ერთიანი ის წყაროა, საიდანაც მოვედით. ჩვენ შეგვიძლია მივაღწიოთ
ამ წყაროს მხოლოდ მაშინ, როცა ორმაგობა გაქრება. ეს ორმაგობა ისე უნდა გამოვიყენოთ, რომ
თეზისი და ანტითეზისი სინთეზი გახდეს. ამაშია ცხოვრების მთელი საიდუმლო და მეც
სწორედ ამას გასწავლით.

ჩემი სანიასი მამაკაცისა და ქალის, დღისა და ღამის, ხალხში ყოფნისა და განდეგილობის,

მატერიისა და სულის, ცისა და მიწის სინთეზი უნდა იყოს.

ანიმუსი იმყოფება ღვთაებრივ გულში, მესამე თვალში. მისი ბუნება სინათლეა, ესაა
სიმსუბუქის და სიწმინდის ძალა. ესაა ის, რაც დიადი სიცარიელისგან, უსასრულო ზეცისგან
გვერგო; ეს ისაა, რაც ფორმით პირველ-საწყისს ემთხვევა. ანიმას ბუნება - სიბნელეა.
სწორედ ამიტომაა ქალი ასეთი იდუმალი. ჯერ არც ერთ მამაკაცს არ ამოუცვნია ქალის
საიდუმლო. მხოლოდ ის, ვინც მამაკაცისა და ქალის საზღვრებს გასცდა, მხოლოდ ის, ვინც
ბუდა გახდა, შეძლებს როგორც მამაკაცის, ასევე ქალის საიდუმლოს ამოხსნას. არცერთ მამაკაცს
არ შეუღწევია ქალის ყველაზე დიდ სიღრმეში; ქალი გამოცანად, საიდუმლოდ, ბნელ ღამედ
რჩება, სადაც ძნელია რაიმეს მკაფიოდ გარჩევა, სადაც სიარული მხოლოდ ხელის ცეცებითაა
შესაძლებელი. ქალის გაგება ლოგიკის მეშვეობით შეუძლებელია. ის არ მიეკუთვნება ლოგიკის
სამყაროს. ის ზიგზაგურად მოძრაობს: დასკვნებს ისე აკეთებს, რომ პროცესის არსში არ შედის.
მამაკაცი კი ძალიან მეთოდურია: ის ნაბიჯ-ნაბიჯ შედის პროცესში.

ქალი პოეტია იმ თვალსაზრისით, რომ იგი ინტუიციის სამყაროს ეკუთვნის. შესაძლოა, რომ ის
არ წერდეს ლექსებს, მაგრამ იგი მაინეც პოეტია, რომელიც ალექსებს არ წერს. მთელი მისი
ცხოვრება პოეზიაა, და იგი ისეთივე ბნელი, ისეთივე იდუმალი, ისეთივე ორაზროვანია,
როგორც პოეზია. მასში არაა არანაირი სიცხადე, და ვერც იქნება: ქალის საიდუმლოს
გამოცნობა შეუძლებელია, ის ყოველთვის გამოუცნობი რჩება.
მამაკაცი ცხადია, როგორც სინათლე. ამიტომ მამაკაცი ზედაპირული ჩანს, ქალი კი - ღრმა..
მამაკაცი თითქოს მთლიანად ზედაპირზეა, თქვენ ყველაფერი იცით მასზე. თუ ყველაფერი
იცით, მისი პროგნოზირებაც შეგიძლიათ. ქალის პროგნოზირება შეუძლებელია, ის
არაპროგნოზირებადი რჩება; ამაშია მისი სიბნელე. ეს ყველაფერი მეტაფორებია.

ეს სიმძიმის და დაბურულობის ენერგიაა...

ქალი, ქალური პრინციპი მიწასთან გხდით მიჯაჭვულს; ეს გრავიტაციაა.

იგი დაკავშირებულია ფიზიკურ გულთან. ანიმუსს სიცოცხლე უყვარს. ანიმა სიკვდილს ეძებს.
ქალი უფრო მეტად სიკვდილს ჰგავს. არ გეწყინოთ, ეს უბრალოდ აღწერაა, თუ თქვენ არ
მოგწონთ სიტყვები ,, ანიმა’’ და ,,ანიმუსი’’, ქალი და მამაკაცი, შეგიძლიათ ისინი X და Y-ით
შეცვალოთ. მაგრამ „ოქროსფერი ყვავილის საიდუმლოში“ სწორედ ეს მეტაფორებია
გამოყენებული. მათი ანთროპომორფულობა გვეხმარება უკეთ გავიგოთ ისინი.

მამაკაცი დაინტერესებულია სიცოცხლით, ქალი დაინტერესებულია სტაბილურობით. მამაკაცი

დაინტერესებულია სიყვარულით, ქალი დაინტერესებულია დაცულობით. მამაკაცი
დაინტერესებულია თავგადასავლებით, ქალი დაინტერესებულია მყუდროებით, კომფორტით.
ქალი სიკვდილია. სიტყვა „სიკვდილი“ არ შეიცავს და არ გულისხმობს განკითხვას, უბრალოდ,
დაცულობა სიკვდილის თვისებაა. თქვენ დაცული ხართ მხოლოდ მაშინ, როცა მკვდარი ხართ;
თქვენ დაცული ხართ მხოლოდ მაშინ, როცა არ ხართ: როცა უკვე ვეღარაფერი დაგემართებათ.

მამაკაცს ძიება და გარისკვა უნდა. სწორედ ამიტომ ქმარი გამუდმებით იყურება სხვა
ქალებისკენ, ქალი კი მას თვალყურს ადევნებს . ცოლს არ შეუძლია გაიგოს, რატომ
ინტერესდება ქმარი უწინდებურად ქალებით: „მას ხომ მე ვყავარ!“ მაგრამ მამაკაცი ყოველთვის
ისწრაფვის რაღაც ახლისკენ, სენსაციურისკენ, ა მწვავე შეგრძნებებისკენ. ზოგჯერ ისე ხდება,
რომ მზეთუნახავი ცოლი ჰყავს, ის კი ულამაზო ქალთან აბამს რომანს. ვერავინ ხვდება, რაშია
ამის აზრი და რა ხდება. „შენ ასეთი ლამაზი ცოლი გყავს, რა დაგემართა?“

მაგრამ თქვენ არ გესმით მამაკაცური პრინციპი. მამაკაცური პრინციპი თავისი არსით

პოლიგამიურია, ქალური კი მონოგამიური. ქალი სტაბილურობას ეძებს. მას ქორწინება უფრო
აინტერესებს, ვიდრე სიყვარული. მას უყვარდება, რათა გათხოვდეს, მამაკაცი კი ცოლს ირთავს
იმისთვის, რომ უყვარდეს.

არსებობს ძველი გამოთქმა, რომ სამყაროში მეტი ბედნიერება იქნებოდა, თუკი ყოველი მამაკაცი
უცოლო დარჩებოდა, ყველა ქალი კი გათხოვდებოდა. მაგრამ ნუთუ ეს შესაძლებელია? ეს
შეუძლებელია.
ანიმუსს სიცოცხლე უყვარს. ანიმა სიკვდილს ეძებს. ყველა გრძნობისმიერი სურვილი და
რისხვის შემოტევა ანიმას გამოვლინებაა. მოსწავლემ უნდა გაიგოს, თუ როგორ გაწმინდოს
ბოლომდე ბნელი ანიმა, რათა იგი წმინდა სინათლედ ტრანსფორმირდეს.
ალქიმია იმაში მდგომარეობს, რომ ყოველმა თქვენგანმა , ქალი ხართ თუ მამაკაცი -
გააცნობიეროს ეს ორი პრინციპი საკუთარ თავში და მოახდინოს ანიმას, თავისი ბნელი ნაწილის
ნათელ ნაწილად ტრანსფორმაცია , დაეხმაროს ბნელ ნაწილს მოძრაობაში, დაეხმაროს ბნელ
ნაწილს ნათელი ნაწილის მხარდაჭერაში, და არა მასთან ბრძოლაში.

თუ თქვენი ანიმა დაეხმარება თქვენს ანიმუსს, სწორედ ეს იქნება ნამდვილი ცოლ-ქმრობა,

შინაგანი ქორწინება. მაშინ თქვენ უფრო მთელი გახდებით, მაშინ თქვენი სინათლე არ იქნება
ზედაპირული , რადგან მასში სიბნელის სიღრმე იქნება; თქვენი სიბნელე კი არ იქნება
უბრალოდ სიბნელე , მასში სინათლის სიმაღლე იქნება. მაშინ ანიმა და ანიმუსი შეერწყმებიან
ერთმანეთს. როცა ბოლომდე შეერწყმებიან, სამყარო გაქრება, და თქვენ კვლავ ერთიანი
გახდებით. ერთიანად გახდომა ღმერთის შეცნობას ნიშნავს; ორმაგობაში დარჩენა მიწიერ
სამყაროში ყოფნას ნიშნავს. მაგრამ ეს ექსპერიმენტი, ეს ალქიმია თქვენში უნდა მოხდეს, ის
არანაირად არ უკავშირდება გარე სამყაროს.

ეს ორი პრინციპი გამუდმებით იბრძვის თქვენში. როგორც გინდათ დაარქვით - სიცოცხლე და

სიკვდილი, სინათლე და სიბნელე, მამაკაცი და ქალი, X და Y - ეს პრინციპები გამუდმებულ
ბრძოლაში არიან. სწორედ ამაშია თქვენი უბედურების, ტანჯვის, ჯოჯოხეთის მიზეზი.

ნება მიეცით მათ რომ დამეგობრდნენ. ნება მიეცით თქვენს ენერგიას მათი საშუალებით
ბრძოლის გარეშე იტრიალოს. ნება მიეცით რომ ერთმანეთს მიუახლვდნენ . ნება მიეცით ქალსა
და მამაკაცს შიგნით გადაეხვიონ ერთმანეთს, და მაშინ მოხდება შინაგანი ორგაზმი. ტანტრაში
ამას ეწოდება ,,იუგანადჰა’’ - შინაგანი ქალის და მამაკაცის შეხვედრა. სწორედ ესაა ჭეშმარიტი
ტანტრა. გარეგანი ქალისა და მამაკაცის შეხვედრა მხოლოდ შესავალია.
სუდჰა ტანტრას ჯგუფებს ხელმძღვანელობს. ეს ჯგუფები - მხოლოდ შესავალია. ნამდვილი
ტანტრა ჯერ კიდევ წინაა. ის მხოლოდ გამზადებთ მისთვის. ტანტრას ნამდვილი ჯგუფი მაშინ
დაიწყება, როდესაც დავინახავ, რომ უკვე მზად ხართ შიგნით, სიღრმეში შესასვლელად, იქ
საკუთარ შინაგან ქალთან და მამაკაცთან შესახვედრად. როცა დავინახავ, რომ გარეგნულისკენ
სწრაფვა აღარაა ისეთი ძლიერი, რომ ჯაჭვი უკვე გაწყვეტილია, მაშინ დაიწყება ტანტრას
ნამდვილი ჯგუფი. მე ველოდები იმ დროს, როცა შედგება ახალი კომუნა, რადგანაც ტანტრას
ახალი ჯგუფისთვის სრულიად სხვა კლიმატი და ატმოსფეროა საჭირო.

ეს უდიდესი ექსპერიმენტია, რომლის გავლაც ადამიანს შეუძლია. ამ ექსპერიმენტს კოსმიურ

ექსტაზამდე, ტოტალურ ორგაზმამდე მიჰყავხართ.

დღეისათვის საკმარისია.
თავი 6
სიხარულში დაბადებულები
პირველი კითხვა:
რატომაა ასე ძნელი რომ გიხაროდეს?
ძნელია გიხაროდეს, რადგანაც ამისთვის საჭიროა გაქრე. სიხარული შესაძლებელია მხოლოდ
მაშინ, თუ შენ არ ხარ. შენ და სიხარული შეუთავსებელი ხართ: როცა სიხარულია, შენ არ ხარ;
როცა შენ ხარ, სიხარული არაა. ეს ისევეა, როგორც სინათლე და სიბნელე: მათ არ შეუძლიათ
ერთდროულად თანაარსებობა.

სიხარული ძნელია, სიხარული არაა ადვილი, - რადგანაც ძნელია სიკვდილი, სიკვდილი არაა
ადვილი. მხოლოდ მათ, ვინც ყოველ მომენტში კვდება, შეუძლიათ სიხარული. რაც უფრო
მეტად შეგიძლია მოკვდე, მით უფრო ღრმაა შენი სიხარული, მით უფრო დიდია მისი ალი და
მშვენიერია მისი ყვავილობა.

სიხარული ძნელი კიდევ იმიტომაა, რომ ძალიან ბევრი ჩადე უბედურად ყოფნისთვის. სანამ
ამას არ გააცნობიერებ, შენ შეეცდები გახარებას, მაგრამ ვერასოდეს შეძლებ. უნდა გადააგდო
უბედურად ყოფნის ჩვევა. ბავშვობიდან ყველა ეჩვევა იმას, რომ უბედურად ყოფნა მომგებიანია.
თუ უბედური ხართ, მშობლები მეტ ყურადღებას ავლენენ. თუ ავად ხართ, მშობლები მეტად
ზრუნავენ თქვენზე. თუ ბედნიერი და ჯანმრთელი ხართ, არავინ გაქცევთ ყურადღებას.
ყურადღება კი საკვებია ეგოსთვის, ეგოს არ შეუძლია ყურადღების გარეშე , ეს მისი სუნთქვაა.
ისევე, როგორც სხეულს სჭირდება ჟანგბადი, ეგოს სჭირდება ყურადღება.

როცა ჯანმრთელი და ბედნიერი ხართ, მშობლები არანაირ ყურადღებას არ გაქცევენ, ამაში არაა
აუცილებლობა. მაგრამ როდესაც ავად ხართ და უბედური , როცა ტირით და ოხრავთ, მთელი
ოჯახი იწყებს თქვენზე ზრუნვას, თითქოს რაღაც განსაკუთრებული მოხდა. ყველა ტოვებს
თავის საქმეს: დედა სამზარეულოდან მორბის, მამა გვერდზე დებს გაზეთს და მთელი
ყურადღება თქვენზე ფოკუსირდება. ეს უზარმაზარ დაკმაყოფილებას იძლევა ეგოსთვის, და
თანდათანობით იწყებთ ამის გამუდმებულად გამოყენებას: გახდი უბედური და ყველა
მოგაქცევს ყურადღებას, გახდი უბედური და ყველა შეგიბრალებს. როცა გახარებული ხართ,
არავის ეცოდებით. სწორედ ამიტომ სცემენ ასეთ დიდ პატივს ასკეტებს. როცა ვინმე
მარხულობს, ადამიანები ამბობენ: „რა დიადი წმინდანია!“ მას უბრალოდ მოსწონს უბედურად
ყოფნა. დატკბით საკვებით და არავის შეეცოდებით; იმარხულეთ, და ყველა შეგიბრალებთ.

თუ შეგიყვარდებათ, ვინ შეგიცოდებთ? არავინ, პირიქით, ყველას შეშურდება თქვენი. თქვენ

მეტოქე იქნებით. მათ თავად სურთ ეს ქალი. თქვენ მტერი ხართ. უარი თქვით სექსზე, დადეთ
უბიწოების აღთქმა, წადით გამოქვაბულში, და მაშინ ადამიანები ყველაზე შრეული
ადგილებიდან ჩამოვლენ, რომ პატივი მოგაგონ - „რა დიადი ასკეტია!“ - არადა თქვენ მხოლოდ
თამაშობთ უბედურებას... მაგრამ უბედურება ფასდება. თუ უბედური ხართ, შეგიძლიათ
მაჰატმა გახდეთ.

ასეთია კაცობრიობის მთელი ისტორია: უბედურება ყოველთვის ფასდებოდა, თქვენ

ყოველთვის აფასებდით უბედურ ადამიანებს, ხოლო თუ უბედურება ნებაყოფლობითია, თუ
თავად აიძულეთ საკუთარ თავს, რომ უბედური ყოფილიყავით, მაშინ კიდევ უფრო მეტ
პატივისცემას იმსახურებთ. მაჰატმა განდის მთელ სამყაროში პატივსე სწორედ იმიტომ სცემენ,
რომ ის ნებაყოფლობითი ტანჯული იყო, ის აიძულებდა საკუთარ თავს, რომ უბედური
ყოფილიყო. როგორ შეიძლება ყურადღება არ მიაქციოთ მას? ის რომ დამტკბარიყო და
ნორმალურად ეცხოვრა სრულფასოვანი და ჯანმრთელი ცხოვრებით, თქვენ მისი
შეგშურდებოდათ, თქვენი მისი მოწინააღმდეგე იქნებოდით.

გააცნობიერე გონების ეს ხერხები და სტრატეგიები და შეძლებ მათ გადაგდებას. ნუ მოითხოვ

ყურადღებას, წინააღმდეგ შემთხვევაში უბედური დარჩები. ყურადღებას მხოლოდ მაშინ
გაქცევენ, როცა უბედური ხარ; ეს ბუნებრივი მექანიზმის ნაწილია.

იგივე ემართება სხეულსაც: თუ თავი გტკივათ, მთელი თქვენი ყურადღება თავისკენაა

მიმართული და ივიწყებთ დანარჩენ სხეულს. თუ ფეხი გტკივათ, მთელი ყურადღება ფეხზე
გადადის და ივიწყებთ დანარჩენ სხეულს. ფეხი ძალიან მნიშვნელოვანი ხდება. ძალიან კარგია,
რომ ხელებს, ფეხებს და თავს არ შეუძლიათ ეშმაკობა, წინააღმდეგ შემთხვევაში ისინი მუდამ
ავად იქნებოდნენ. კარგია, რომ მათ არ გააჩნიათ ეგო. ფეხს რომ ეგო ჰქონოდა, ის მუდამ
იავადმყოფებდა, რადგანაც მხოლოდ ამ შემთხვევაში მიაქცევდით ყურადღებას, დაიზელდით,
იზრუნებდით მასზე.

სწორედ ასეთივე მექანიზმი მოქმედებს შიგნითაც: ყურადღება იმ ნაწილისკენ მიემართება,

რომელიც გვტკივა. ასეთივე მექანიზმი მოქმედებს ოჯახში, საზოგადოებაში, მთელს
მსოფლიოში. ამ ხერხის ერთხელ გამოყენების შემდეგ, თქვენ არაცნობიერად აგრძელებთ მის
მუდმივად გამოყენებას, იგი ავტომატური ხდება; თქვენ უბრალოდ იყენებთ ამ ფანდს. ქმარი
სახლში მოდის და ცოლი მყისიერად ხდება უბედური. მე ეს არაერთხელ შემიმჩნევია.

როცა ინდოეთში ბევრს ვმოგზაურობდი , ხშირად ვსტუმრობდი სხვა და სხვა ოჯახებს. ცოლი
ბედნიერია და იცინის, ქმარი სახლში ბრუნდება და მე ვაკვირდები, როგორ იცვლება მისი სახე.
ის არ თვალთმაქცობს, სრულიადაც არა, ეს აღარაა აუცილებელი, ეს ავტომატურად ხდება:
ხედავს რა, როგორ იღება კარი და შემოდის ქმარი, ის მყისიერად იცვლება. . მისი სახე
უბედური ხდება, რადგანაც ქმარი მხოლოდ მაშინ მიაქცევს ყურადღებას, თუკი ის იტანჯება.
შენ უნდა გააცნობიერო ეს მექანიზმი. ეს აუცილებელია, წინააღმდეგ შემთხვევაში იგი
დაანგრევს სიხარულის ნებისმიერ შესაძლებლობას შენს ცხოვრებაში . მან უკვე დაანგრია.
მილიონობით ადამიანი იტანჯება და უბედურია, რადგანაც ყურადღება სწყურიათ. ეს
სიბრიყვეა, რადგანაც ყურადღება არაფერს იძლევა. ის მხოლოდ აძლიერებს შენს ეგოს,
რომელიც შენ არ ხარ. ეს არაა შენი არსი, ეს მხოლოდ შენი პიროვნებაა. , შენი „ფსევდო - მე“,
მაშინ, როცა ჭეშმარიტი „მე“ შიმშილობს.

შენს ჭეშმარიტ „მე“-ს არ ჭირდება არანაირი ყურადღება. ჭეშმარიტ „მე“-ს შეუძლია იცხოვროს
ყოველგვარი ყურადღების გარეშე, რადგანაც იგი არავისზეა დამოკიდებული. ჭეშმარიტ „მე“-ს
შეუძლია სრულ მარტოობაში უხაროდეს. მას სხვა არავინ სჭირდება, რაღა უნდა ვთქვათ
ყურადღებაზე? მას სხვაც კი არ სჭირდება. მისი სიხარული შიგნითაა. იგი არ მოდის გარედან,
იგი არაა დამოკიდებული რაიმე პირობებზე. იგი უპირობოა. ეს სპონტანური, შინაგანი,
ბუნებრივი მოვლენაა.

დააკვირდი და გააცნობიერე, რამხელა სარგებელს ნახულობ შენი უბედურებისგან, და მაშინ

მიხვდები, რატომ არ შეგიძლია გახარება. ნუ შეიტან წვლილს უბედურებაში და შენ
დაგიბრუნდება სიხარული.

ჩვენ სიხარულში ვიბადებით. სიხარული თავად ჩვენი არსია. იმისთვის, რომ გახარებული
ვიყოთ არაფერია საჭირო. შეგვიძლია გახარებული ვიყოთ უბრალოდ დუმილში. სიხარული
ბუნებრივია, ტანჯვა არაბუნებრივია. მაგრამ ტანჯვა მომგებიანია, სიხარული კი უსარგებლო .
მას არანაირი სარგებელი არ მოაქვს.

ასე რომ, არჩევანი შენზეა. თუ გინდა, რომ სიხარულით სავსე იყო, უნდა გახდე არავინ - ეს
შენი არჩევანია. თუ გინდა, რომ გახარებული იყო, მოგიწევს, რომ არავინ გახდე, რადგანაც ვერ
მიიღებ ვერანაირ ყურადღებას.პირიქით, ადამიანებს შეშურდებათ და მტრულად იქნებიან
განწყობილი. შენ არ მოეწონები მათ. მხოლოდ მაშინ მოეწონები, თუ უბედური იქნები. მაშინ
შეგიცოდებენ. მაშინ მათი ეგოც დაკმაყოფილდება და შენიც. როცა გიბრალებენ, ისინი საკუთარ
თავს შენზე მაღლა აყენებენ. ისინი ზემოდან გიყურებენ და ტკბებიან სიბრალულის თამაშით.
სიბრალული ძალადობრივია. ისინი ხედავენ, რომ შენ უბედური ხარ, მაშინ როცა თავად არ
არიან უბედური. ისინი შემცოდებელი ხდებიან, შენ კი - შეცოდებული. მათი ეგო
დაკმაყოფილებულია, და შენი ეგოც დაკმაყოფილებულია, რადგანაც შეგიძლია საკუთარ თავს
უთხრა: „ხედავ, რა მნიშვნელოვანი ხარ: ყველას ებრალები“. ასე რომ , ორივე მხარის ეგო
დაკმაყოფილებულია. ეს ძალიან მომგებიანია. არავინ არაფერს კარგავს.

როცა გიხარია, ცეკვავ, მღერი, როცა ბედნიერი ხარ ყოველგვარი მიზეზის გარეშე, შენი ეგო
ქრება, რადგანაც ის ვერანაირ ყურდღებას ვერ იღებს.მაგრამ გარშემომყოფები ვერ გრძნობენ
თავს კარგად, რადგან მათ შესაძლებლობას ართმევ, რომ თავიანთი ეგო დაიკმაყოფილონ.
სწორედ ამიტომ იყვნენ ადამიანები იესოს და ბუდას წინააღმდეგ, სწორედ ამიტომ არიან ჩემს
წინააღმდეგ. მათ ურჩევნიათ, რომ ასკეტი ვიყო, ვიშიმშილო და ხის ქვეშ ვიცხოვრო, როგორც
გლახაკმა, - მაშინ ძალიან კმაყოფილები იქნებოდნენ. მაშინ ათასობით მოვიდოდნენ და თაყვანს
მცემდნენ. მაგრამ მე სხვაგვარად ვცხოვრობ : მე სიხარულსა და სიუხვეში ვცხოვრობ და ეს მათ
აღიზიანებს. ისინი ბედნიერები არიან, როცა ვიღაც მიდის სასახლიდან და გლახაკი ხდება.
მაშინ ისინი კმაყოფილები არიან, მაშინ უყვართ ეს ადამიანი. მაგრამ თუ გლახაკი გადადის
სასახლეში, ყველა მის წინააღმდეგ ხდება განწყობილი. ეს იდეა მათ საერთოდ არ მოსწონთ.

უბრალოდ , დააკვირდი საკუთარ თავს: შენც ასე იქცევი. თუ ვინმე ნემსებზე წვება, მას მაშინვე
თაყვანს სცემ მას, თითქოს რაღაც დიადს აკეთებდეს, თითქოს სიკეთე მოჰქონდეს
კაცობრიობისთვის. ის უბრალოდ მაზოხისტია, მაგრამ ის უყვართ, მას პატივს სცემენ. ეს
არაჯანსაღი და ავადმყოფური პატივისცემაა. სწორედ პატივისცემის გულისთვის წევს იგი
ნემსებზე. მას ყურადღება სწყურია, ეს კი ყველაზე მარტივი მეთოდია ყურადღებისა და
პატივისცემის მოსაპოვებლად. მისი ეგო დაკმაყოფილებულია. იგი მზადაა ნემსებზე იწვეს და
იტანჯებოდეს.

დიდი ან მცირე მასშტაბით ყველგან მსგავსი ხდება . უარი თქვი ამაზე , ეს ძალიან ძველი
მახეა და მაშინ შეძლებ გახარებას, მაშინ ვერ შეძლებ, რომ არ გიხაროდეს. თუ მზად ხარ, რომ
არავინ გახდე, თუ არ საჭიროებ არავის ყურადღებას, მაშინ არ არსებობს არანაირი პრობლემა.
მაშინ შეგიძლია გიხაროდეს... გიხაროდეს უბრალო ამბები. მაშინ წვრილმანებიც კი უდიდეს
სიხარულს მოგგვრის.

დააკვირდი, როგორ ზის იესო თავის მეგობრებთან ერთად, ჭამს და ღვინოს სვამს. ადამიანებმა
ეს ვერ აიტნეს . მათ ეყვარებოდათ იგი, ასკეტი რომ ყოფილიყო, მაგრამ ის არ იყო ასეთი.

ერთხელ იესო რომელიღაც ქალაქში ჩავიდა. მარიამ მაგდალინელმა იგი პირველად დაინახა იქ
და მაშინვე შეუყვარდა. იგი სიყვარულს იმსახურებდა. ნუთუ შეიძლებოდა ამის თავიდან
აცილება? ნუთუ შეიძლებოდა, რომ არ შეგყვარებოდა ასეთი ადამიანი? მან ძალიან ძვირფასი
ნელსაცხებელი მოიტანა, ფეხებზე დაასხა იესოს და ამ ძვირფასი ნელსაცხებლით დაბანა
ფეხები. და სიხარულისგან ტიროდა. მაშინ იუდამ უთხრა იესოს: „ეს არაა კარგი, შენ უნდა
გაგეჩერებინა იგი. ეს ძალიან ძვირფასი ნელსაცხებელია. შეგვეძლო გაგვეყიდა და ამ ფულით
რამდენიმე ღატაკი დაგვეპურებინა“.

ვის ეთანხმები : იუდას თუ იესოს? თუ გულწრფელი ხარ, იუდას ეთანხმები, ხოლო თუ

გულწრფელი ხარ საკუთარ თავთან, ეთანხმები იუდას. როგორც ჩანს, ის პირველი სოციალისტი
იყო ან კომუნისტი, ან განდისტი. ლოგიკის თვალსაზრისით, ის სრულიად მართალია.
ინტელექტუალურად ის იესოს ყველაზე სრულყოფილი მოსწავლე იყო და მისი ლოგიკა
უზადოა.
მაგრამ იცი რა თქვა იესომ? იესომ რაღაც აბსურდული თქვა. მან თქვა: „შეგიძლიათ ღატაკებზე
მაშინ იზრუნოთ, როდესაც მე წავალ. ღატაკები ყველგან და ყოველთვის არიან, ასე რომ , არ
იდარდოთ ამაზე. მაგრამ სანამ აქ ვარ, გიხაროდეთ“.

შენ ეთანხმები იესოს? თუ კი, მაშინ შეგიძლია სიხარული. თუ არა, მაშინ ყოველთვის უბედური
იქნები. „მომისმინე, - შეიძება თქვას შენმა ჭკუამ, - იუდა ხომ მართალია“. იესოს სიტყვები
სრულიად აბსურდულად ჟღერს. რას ამბობს? – „ღატაკები ყველგან და ყოველთვის არიან, ახლა
კი თქვენთან საქმროა - მაშინ გიხაროდეთ, იზეიმეთ“. ეს ზეიმია.

ის, რომ ადამიანები იესოს წონააღმდეგ იყვნენ, სრულიად ბუნებრივია ჩვენი ე.წ.
ინტელექტისთვის. იესომ თქვა: „მე არ შემიძლია ამ ქალის მიტოვება, რადგანაც იგი ისეთი
გახარებულია. მე არ შემიძლია მისი სიხარულის დანგრევა. შეხედეთ მის ცრემლებს, შეხედეთ
მის არსებას.ის ხომ ასეთ ბედნიერ განწყობაზეა. ეს სიმბოლური ჟესტია: მან ჩემს ფეხებზე
დაღვარა ეს ძვირფასი ნელსაცხებელი, რადგანაც ნეტარების მწვერვალზეა. და იგი ზეიმობს
ამას. მე არ შემიძლია მივატოვო ის, ვინც ზეიმშია“.თუ შენ ეთანხმები იესოს, შენ შეგიძლია
სიხარული.

ასე რომ შენზეა დამოკიდებული, იუდას დაეთანხმები თუ იესოს.

მეორე კითხვა:
შენ არ გყოლია ოსტატი. შესაძლოა არც ერთ ბუდას არ ჰყოლია ოსტატი. ხანდახან მგონია, რომ
ოსტატის არჩევა ნიშნავს ხელი შეუშალო საკუთარ გასხივოსნებას. მე ვგულისხმობ საკუთარი
გზის საჭიროებას, დამრიგებლობის შეუძლებლობას. გთხოვ, ამიხსენი, რას გულისხმობ ამაში?
მე არასოდეს და არავისთვის დამისვამს მსგავსი კითხვა. დასვა კითხვა - ნიშნავს ეძებო
დამრიგებელი, გესაჭიროებოდეს დამრიგებლობა. შეკითხვა ყოველთვის ვინმესგან პასუხის
მიღების საჭიროებაა. თუ კითხვები გაქვს, მოგიწევს ოსტატის არჩევა.

ოსტატი ისაა, ვინც მზადაა გიპასუხოს. მოსწავლე არაა ის, ვინც უბრალო ცნობისმოყვარეობის
გამო სვამს კითხვას; ესაა ის, ვინც მზადაა ყველაფერი გაიღოს პასუხის მისაღებად, და მზადაა
მოახდინოს საკუთარი ცხოვრების ტრანსფორმაცია მიღებული პასუხის შესაბამისად. თუ შენ
ნამდვილად სვამ კითხვას, ეს ნიშნავს, რომ შენ უკვე გახდი მოსწავლე. მოსწავლე ისაა, ვინც
პასუხს ეძებს თავის კითხვაზე.

იესო ამბობს: „ითხოვეთ და მოგეცემათ. დააკაკუნეთ და გაგიღებენ. ეძიეთ და ჰპოვებთ“.

„ითხოვეთ და მოგეცემათ“... კითხვაზე პასუხის თხოვნა - ეს მოსწავლეობის დასაწყისია. და

სანამ მოსწავლე არ გახდები, ოსტატი არ მოგაქცევს განსაკუთრებულ ყურადღებას, რადგანაც
ბევრი მხოლოდ ცნობისმოყვარეობის გამო მიდის მასთან. უბრალო ცნობისმოყვარეობა არ
ნიშნავს ძებნისთვის მზადყოფნას. იმისთვის რომ ეძებოთ, საჭიროა შინაგანი ვალდებულება,
რადგანაც ძიება სარისკოა . ის არა მხოლოდ ინტელექტუალური, არამედ
ეგზისტენციალურიცაა. ასე რომ, თუ მართლა გინდა კითხვის დასმა, გახსოვდეს, - მე მინდა,
რომ გააცნობიერო, - ეს ნიშნავს, რომ შენ მოსწავლე ხდები. ხოლო თუ თვლი, რომ ოსტატის
არჩევით საკუთარ გასხივოსნებას უშლი ხელს, მაშინ გთხოვ, ნუ დასვამ კითხვებს.

და იმის მიხედვით, რაც შენ დღეს იკითხე, ვხედავ, რომ შვიდი კითხვა დასვი. შენ ყველაზე
მეტი კითხვა დასვი.

მეორეც, შენ ამბობ: შენ არ გყოლია ოსტატი“. ეს მართალია, მე არ მყოლია ოსტატი. მაგრამ ეს
არ ნიშნავს, რომ მე არ ვყოფილვარ მოსწავლე. მე მთელი არსებობა მივიღე ოსტატად. იმისთვის,
რომ მთელი არსებობა აირჩიო ოსტატად, გაცილებით მეტი სიმამაცეა საჭირო. თუ შენ არ
შეგიძლია, რომ ერთადერთი ადამიანი მიიღო მასწავლებლად, როგორ შეძლებ მთელი
არსებობის მიღებას - ხეებისა და ქვების, მდინარეებისა და ღრუბლების? თუ არ შეგიძლია
გიყვარდეს ერთი ადამიანი, როგორ შეგიძლია შეიყვარო ყველაფერი არსებული? ეს მართალია,
რომ მე არ მყოლია ოსტატი, მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ მოსწავლე არ ვყოფილვარ. მთელი
მოსწავლეობის დროს უფრო მეტად ვიყავი ძიების ერთგული, ვიდრე შენ. მე ღრუბლებს
ვენდობოდი, რაც ძალიან რთულია. მე ხეებს ვენდობოდი, რაც თითქმის შეუძლებელია. მე
ვენდობოდი ყოფიერებას, როგორც ასეთს. თუ ამის უნარი გაქვს, მაშინ არ გჭირდება რომელიმე
განსაკუთრებული ოსტატი, რადგანაც მაშინ ნებისმიერ რამეს შეუძლია გახდეს შენი ოსტატი.

როცა დიადი სუფი მისტიკოსი - ჰასანი კვდებოდა , ვიღაცამ ჰკითხა:

- ჰასან, ვინ იყო შენი ოსტატი?

მან უპასუხა:

- ძალიან გვიანია კითხვების დასმა. მე ვკვდები, ცოტა დრო დამრჩა.

მაგრამ მამაკაცი დაჟინებით უმეორებდა:

- უბრალოდ დაასახელე მისი სახელი. შენ ჯერ კიდევ ცოცხალი ხარ, ჯერ კიდევ სუნთქავ და
ლაპარაკობ, შენ შეგიძლია უბრალოდ დაასახელო მისი სახელი.

ჰასანმა თქვა:

_ ეს შეუძლებელია, იმიტომ, რომ მე ათასობით ოსტატი მყავდა. თუ მათი სახელების ჩამოთლას

დავიწყებ, ამაზე თვეები და წლები დაიხარჯება. ძალიან გვიანია. მაგრამ სამ ოსტატზე
აუცილებლად მოგიყვები.
ერთ-ერთი მათგანი ქურდი იყო. ერთხელ უდაბნუში გზა ამებნა, და როდესაც როგორც იქნა ,
დასახლებულ ადგილს მივაღწიე , უკვე ძალიან გვიანი იყო. ნახევარი ღამე გავიდა; ყველა
მაღაზია და ქარავან-სარაი დაკეტილი იყო. ქუჩებში კაციშვილის ჭაჭანება არ იყო. გადავწყვიტე
ვინმე მაინც მომეძებნა. და დავინახე ადამიანი, რომელიც ცდილობდა ხვრელი გაეკეთებინა
სახლის კედელში. მე ვკითხე, თუ სად შემეძლო გაჩერება, მან კი მიპასუხა: „მე ქურდი ვარ, შენ
კი სუფ მისტიკოსს ჰგავხარ“, - ის ჩემი ტანსაცმლით მიხვდა, მელი ჩემი გარეგნობით... შემდეგ
თქვა: „საეჭვოა, რომ ახლა რაიმე იპოვნო, მაგრამ შეგიძლია ჩემს სახლში გაჩერდე. შეგიძლია
ჩემთან დარჩე, თუ ქურდის საზოგადოება უხერხული არ იქნება შენთვის“.

მე დავეჭვდი, - განაგრძობდა ჰასანი, - მაგრამ შემდეგ ვიფიქრე: თუ ქურდს არ ეშინია სუფის,

სუფს რატომ უნდა ეშინოდეს ქურდის? სინამდვილეში მას უნდა შეშინებოდა ჩემი. ასე რომ
ვუპასუხე: „კარგი, დავრჩები შენთან“. მასთან სახლში გავემგზავრეთ, და ის ისეთი მშვენიერი,
კეთილი ადამიანი აღმოჩნდა, რომ მასთან მთელი ერთი თვე დავყავი. ყოველ ღამით
მეუბნებოდა: „მე სამუშაოზე მივდივარ, შენ კი დაისვენე, ილოცე, შენი საქმე აკეთე“. და
როდესაც ბრუნდებოდა, ვეკითხებოდი: „აბა, როგორაა საქმე? მოიტანე რამე?“ ის კი
მპასუხობდა: „დღეს არა. ხვალ ისევ ვცდი“. მას არასდროს გადაუწურავს იმედი.

მთელი ამ თვის განმავლობაში ცარიელი ხელებით ბრუნდებოდა, მაგრამ ყოველთვის ბედნიერი

იყო. ის ამბობდა: „ხვალ ისევ ვცდი. თუ ღმერთის ნება იქნება, ხვალ ეს მოხდება. შენ კი ილოცე
ჩემზე. შეგიძლია უთხრა ღმერთს: „დაეხმარე ამ საწყალს““.

როცა მრავალი წელი ვმედიტირებდი, და ვმედიტირებდი, და ვმედიტირებდი, და არაფერი

ხდებოდა, ისეთ სასოწარკვეთილებაში ვიყავი, ისეთ უიმედობაში, რომ ამ სისულელეების
მიტოვებაც კი გადავწყვიტე. დავიწყე ფიქრი, რომ არ არსებობს არანაირი ღმერთი, რომ ლოცვა
უგუნურებაა, ხოლო მედიტაცია - სისულელე, და ამ დროს უცებ ეს ქურდი გამახსენდა,
რომელიც ყოველ ღამე ამბობდა: „თუ ღმერთის ნება იქნება, ხვალ ეს მოხდება“.

ამიტომ ყველდღიურად ვაგრძელებდი ჩემს მცდელობებს. თუ ქურდი არ კარგავდა ნდობას და

იმედს, მეც ხომ უნდა მეცადა. ასე ხდებოდა ბევრჯერ, ყოველ ჯერზე ქურდს ვიხსენებდი, და ეს
ეხმარებოდა ჩემს მოთმინებას. და ერთხელაც ეს მოხდა - ეს მაინც მოხდა! და მაშინ მე თაყვანი
ვეცი. ათასი მილის მანძილზე ვიყავი იმ სახლისგან, სადაც ქურდი ცხოვრობდა, მაგრამ ქედი
მოვიხარე მის მხარეს. ის ჩემი პირველი ოსტატი აღმოჩნდა.

ჩემი მეორე ოსტატი ძაღლი იყო. წყურვილი მტანჯავდა და მდინარესთან მივედი, რომ წყალი
დამელია. გვედრით ძაღლი დავინახე. მასაც ტანჯავდა წყურვილი. მან მდინარეს შეხედა და იქ
მეორე ძაღლი ( თავისივე ანარეკლი ) დაინახა და შეშინდა. მან დაიყეფა, და მეორე ძაღლმაც
დაიყეფა. მაგრამ წყურვილი ისეთი ძლიერი იყო, რომ მას არ უნდოდა თავის იდეაზე უარის
თქმა. ხან გარბოდა, ხან ისევ მდინარეს უბრუნდებოდა, წყალს უყურებდა და იქ მეორე ძაღლს
ხედავდა. მაგრამ წყურვილი ისეთი ძლიერი აღმოჩნდა, რომ უეცრად წყალში გადახტა და
ანარეკლი გაქრა. ის ბოლომდე გაძღა წყლით და თან გაგრილდა : ცხელი ზაფხული იყო. მე კი
ამ ყველაფერს ვაკვირდებოდი. მივხვდი, რომ ეს გზავნილი იყო ჩემთვის ღმერთისგან:
მიუხედავად ყველანაირი შიშისა უნდა გადახტე .

როცა ჩემთვის შეუცნობელში გადახტომის მომენტი დადგა, ასეთივე შიში მტანჯავდა. კიდემდე
მივდიოდი, შემდეგ ეჭვი მიპყრობდა და უკან ვბრუნდებოდი. და მაშინ გავიხსენე ეს ძაღლი:
თუ ძაღლმა გადალახა შიში, ნუთუ მე ვერ შევძლებ ამას? და ერთხელაც გადავხტი
შეუცნობელში: მე გავქრი, და დარჩა მხოლოდ შეუცნობელი. ძაღლი ჩემი მეორე ოსტატი
აღმოჩნდა.

ჩემი მესამე ოსტატი ბავშვი იყო. ერთხელ რომელიღაც ქალაქში ჩავედი და გზად ერთ ბიჭუნას
შევხვდი, რომელსაც ხელში ანთებული სანთელი ეჭირა. ის მეჩეთში მიდიოდა, რომ იქ დაედგა
სანთელი და თან ხელისგულს აფარებდა, რომ არ ჩამქრალიყო. მე ხუმრობით ვკითხე: „შენ
თვითონ აანთე ეს სანთელი?“ მან მიპასუხა: „დიახ, ბატონო“. მაშინ კვლავ ხუმრობით
მივმართე: „მითხარი, საიდან გაჩნდა სინათლე? იყო მომენტი, როცა სანთელი ჯერ არ ენთო,
შემდეგ კი დადგა მომენტი, როცა იგი უკვე აინთო. შეგიძლია მაჩვენო წყარო, საიდანაც
სინათლე მოვიდა? შენ ხომ თავად აანთე იგი, ასე რომ ალბათ დაინახე, საიდან მოვიდა
სინათლე. ‘’ ,, საიდან?“ მაშინ ბიჭუნას გაეცინა და ჩააქრო სანთელი: „ახლა თავად დაინახეთ
როგორ წავიდა სინათლე. სად წავიდა იგი? მითხარით!“ ჩემი ეგო გატეხილ იქნა, მთელი ჩემი
ცოდნა დაინგრა. იმ მომენტში მწვავედ ვიგრძენი საკუთარი სიბრიყვე. მას შემდეგ მთელი ჩემი
ცოდნა გადავაგდე.

აი , რა მოყვა ჰასანმა სამი ოსტატის შესახებ. და დაამატა:

- იყვნენ სხვებიც, მაგრამ უკვე აღარ დარჩა დრო, რომ ყველაზე მოვყვე.

დიახ, ეს სიმართლეა, მე არ მყოლია ოსტატი, რადგანაც მე მილიონობით ოსტატი მყავდა. მე

ვიყენებდი ნებისმიერ შესაძლებლობას, რომ მესწავლა. თუ შეგიძლია გახდე ასეთი მოსწავლე,
მაშინ აღარ გჭირდება ოსტატი. ან ირჩევ ერთ ოსტატს, ან ირჩევ ყველას, მაგრამ ნებისმიერ
შემთხვევაში მოსწავლე უნდა იყო. მოსწავლედ ყოფნა გზაზე აბსოლუტური აუცილებლობაა.

რას ნიშნავს მოსწავლედ ყოფნა? ეს ნიშნავს, შეგეძლოს სწავლა, გახსნილად ყოფნა იმისთვის,
რომ ისწავლო, ღია იყო ყოფიერებისთვის. რა ხდება სინამდვილეში, როცა ოსტატს პოულობ?
შენ სწავლობ, სწავლობ და თანდათანობით, როცა ოსტატთან ერთ ტალღაზე გადაეწყობი, იწყებ
გაგებას, რომ სწორედ ასევე შეგიძლია ერთ ტალღაზე გადაეწყო მთელ ყოფიერებასთან.

ოსტატი უბრალოდ ყოფიერებაა მინიატურაში. რაც უფრო მეტად უახლოვდები ოსტატს, მით
უფრო მეტად აცნობიერებ სილამაზეს, სიახლოვეს, სიყვარულს, ინტიმურობას, ძიებაში
ჩართულობას, ერთგულებას. და თანდათანობით ხვდები, რომ თუ ერთი ადამიანისადმი
სიახლოვე ასეთი სიხარულის მომტანი იქნება, რამდენად დიდ სიხარულს მოგიტანს მთელ
ყოფიერებასთან სიახლოვე. ოსტატი მხოლოდ დასაწყისია, ოსტატი არაა დასასრული.
ჭეშმარიტი ოსტატი კარია: შენ გადიხარ მას და სცდები მის საზღვრებს. ჭეშმარიტი ოსტატი
გეხმარება, რომ საზღვრებს გასცდე...

შენ ამბობ: „შენ არ გყოლია ოსტატი. შესაძლოა არც ერთ ბუდას არ ჰყოლია ოსტატი. ხანდახან
მგონია, რომ ოსტატის არჩევა ნიშნავს ხელი შეუშალო საკუთარ გასხივოსნებას“.

გასხივოსნება გასხივოსნებაა; ის არც ჩემია და არც შენი. ეგო ყოველთვის ყოფს; ყოფიერება კი
ერთიანია. „საკუთარი გასხივოსნების“ ტერმინებში ფიქრი ეგოს ხაფანგში მოქცევას ნიშნავს.
მაშინ შენ ყველაფერს ხელიდან უშვებ . თუ იწყებ ფიქრს, რომ გასხივოსნება „შენია“, ისევე,
როგორც შენი სახლი, მანქანა, მეუღლე, მაშინ შენ აღიქვამ გასხივოსნებას როგორც რაღაც
საკუთრებას. როცა გასხივოსნება მოდის, არავინაა, ვინც დაეუფლებოდა მას. პირიქით,
გასხივოსნება შენ გეუფლება.

როცა ოსტატს ნებდები, უბრალოდ ექსპერიმენტზე მიდიხარ, რომელშიც ნებას აძლევ ვიღაცას,
რომ დაგეუფლოს: შენ აგდებ საკუთარ თავს, ოსტატი კი შემოდის და გავსებს შენ. შენ დანებებას
სწავლობ. ეს მხოლოდ პირველი ნაბიჯებია დანებების ხელოვნებაში. მაგრამ შეუძლებელია
უკანასკნელი ნაბიჯების გადადგმა, თუ პირველ ნაბიჯებს არ გადადგამ. როცა ცურვის სწავლას
იწყებ, შენ მაშინვე არ მიცურავ ოკეანესთან ან გაშლილ ზღვასთან; თავიდან მცირე წყალში ან
აუზში იწყებ.

ოსტატი აუზს ჰგავს, რომელშიც შეგიძლია ცურვა ისწავლო. როცა ისწავლი, ყველა ოკეანე შენია,
შეგიძლია სადაც გინდა იქ იცურო. მაშინ მთელი ეს ყოფიერება შენ გეკუთვნის. შენ უბრალოდ
აღარ არსებობ. სინამდვილეში, უფრო სწორი იქნება, თუ ვიტყვით, რომ შენ ეკუთვნი მთელს
ყოფიერებას; შენ კი არ ფლობ გასხივოსნებას, გასხივოსნება გეუფლება შენ.

„ხანდახან მგონია, რომ ოსტატის არჩევა ნიშნავს ხელი შეუშალო საკუთარ გასხივოსნებას“.
შენ ჯერ არ გყავს ოსტატი, ვინც ხელი შეგიშალა გასხივოსნებაში? მაშინ რატომ არ ხარ დღემდე
გასხივოსნებული? თუ ეს სიმართლეა, რომ ოსტატის ამორჩევით ხელს უშლი საკუთარ
გასხივოსნებას, მაშინ ყველა ის, ვისაც ოსტატი არ ჰყავს, გასხივოსნებული უნდა იყოს. ოსტატის
ამორჩევით, შენ არ იქმნი დაბრკოლებას შენი გასხივოსნებისთვის. შენ მაშინ იქმნი ამ
დაბრკოლებებს, თუკი ეჭიდები ოსტატს, თუკი ეჯაჭვები მას -ამაში უზარმაზარი სხვაობაა.
სწორედ ამიტომ ამბობს ბუდა: „თუ მე გზაზე გადაგეღობებით, დაუყოვნებლივ მომკალით“. მეც
იგივეს გეუბნებით: თუ გზაზე გადაგეღობებით, დაუყოვნებლივ მომკალით.

ოსტატი კიბეა: უნდა გამოიყენო იგი, შემდეგ კი უფრო შორს წახვიდე. ოსტატი ნავია: უნდა
გამოიყენო იგი, მაგრამ რაწამს მეორე ნაპირს მიაღწევ, უნდა მიატოვო. მისი თავით ტარება არაა
საჭირო . თუ მის თავით ტარებას განაგრძობ, შენ უბრალოდ ბრიყვი ხარ, შენ ჯერ არსად არ
მიგიღწევია , შენ ეს მხოლოდ გესიზმრება, რადგანაც ასეთი ბრიყვები ვერასოდეს აღწევენ
მეორე ნაპირამდე.

ოსტატის არჩევით, შენ არ უშლი ხელს საკუთარ გასხივოსნებას; უბრალოდ დგება მომენტი,
როდესაც უნდა მიატოვო ოსტატი და გზა განაგრძო - მაშინ ნუ მოეჭიდები მას. ეს მოჭიდება
ხელს შეგიშლის. მაგრამ თუ ნამდვილი ოსტატი იპოვნე, ის არ მოგცემს უფლბას, რომ
მიეჯაჭვო. აი, ჩემი განსაზღვრება ნამდვილი ოსტატისა: ის გასწავლით, როგორ ჩაერთოთ
ძიებაში, როგორ მიუძღვნათ თავი ბოლომდე მას, შემდეგ კი ერთხელ, გასწავლით იმას, თუ
როგორ არ მიეჯაჭვოთ ძიებას, როგორ გახდეთ კვლავ „გაუნათლებელი“. მაშინ ეს
სრულყოფილი ოსტატია.

ჩვეულებრივი ე.წ. ოსტატები ასწავლიან ერთს: როგორ მიეჯაჭვოთ მათ და სამუდამოდ დარჩეთ
ამ მიჯაჭვულობაში. ეს ჩემი განსაზღვრებაა ფსევდო - ოსტატისა. თავი აარიდეთ ფსევდო
ოსტატებს.

ჭეშმარიტ ოსტატს არ შეუძია ხელი შეუშალოს შენს გასხივოსნებას. შენ არ შეგიძლია

გასხივოსნდე მის გარეშე. პარადოქსი იმაშია, რომ შენ უნდა იპოვო ოსტატი, შემდეგ კი მის
საზღვრებს გასცდე. თუ ამ პარადოქსს გაიგებ, ჩემს პასუხსაც გაიგებ.

მესამე კითხვა:
მე მინდა დავიპყრო ღმერთის სასუფეველი. როგორ გავაკეო ეს?
ღმერთის დაპყრობა შეუძლებელია. თავად ეს იდეა სულელურია. შენ უნდა მისცე ღმერთს
უფლება, რომ დაგიპყროს, შენ უნდა იქნე დაპყრობილი ღმერთის მიერ. შენ კი ამბობ: „მე მინდა
დავიპყრო ღმერთის სასუფეველი“. ეს მამაკაცური ეგოა, აგრესიული გონება, რომელიც
ყოველვის დაპყრობის ტერმინებით მსჯელობს: დაიპყროს ბუნება, ღმერთი, სიყვარული. და ის
ანგრევს ყველაფერს, რასაც იპყრობს. მან დაანგრია ეკოლოგია, ბუნების სილამაზე, ბუნების
შინაგანი ჰარმონია იმით, რომ დაიპყრო იგი.

ისეთმა ადამიანმაც კი, როგორიც ბერტრან რასელია, დაწერა წიგნი სახელწოდებით „ბუნების
დამორჩილება“. მაგრამ სწორედ ასე მსჯელობს დასავლური გონება - დაპყრობის,
დამორჩილების ტერმინებით. დაიპყარი ეს სამყარო, ან სხვა სამყარო, მაგრამ გახდი ალექსანდრე
მაკედონელი.

არ ღირს ასეთი დამოკიდებულება სიყვარულთან, არ ღირს ასეთი დამოკიდებულება

ლოცვასთან. თავად სიტყვა „დაპყრობა“ უსახურია. დანებდი ღმერთს, უფლება მიეცი
დაგიპყროს, უფლება მიეცი შემოვიდეს შენში... ნუ შეეწინააღმდეგები მას. არ გჭირდება მის
საძებნელად წასვლა, არ გჭირდება მეომრად გახდომა იმისთვის, რომ დაიპყრო იგი. სწორედ
ამაშია განსხვავება მეომარსა და სანიასინს შორის: მეომარს დაპყრობა უნდა, სანიასინს კი სურს,
რომ დაპყრობილ იქნეს.
სამოთხის კართან გამაყრუებელი კაკუნი გაისმა. წმინდა პეტრე კარს მიუახლოვდა და იკითხა:

- რა ხმაურია? ვინ აბრახუნებს ასე?

ადამიანმა, რომელიც კარს უკან გახუნებული ტანსაცმლით იდგა , უპასუხა:

- მე ვარ პედი მაკგინესი. გაიგეთ, რა ამბები დაატრიალა ჩვენმა ირლანდიის რესპუბლიკურმა

არმიამ უკანასკნელი ოცდაათი წლის განმავლობაში?

- მაპატიეთ, მისტერ მაკგინეს, - მიმართა წმინდა პეტრემ, - მაგრამ ჩვენთვის არ

შეუტყობინებიათ თქვენი მობრძანების შესახებ. ვერ შემოგიშვებთ.

- ნუთუ ვინმე გთხოვთ შეშვებას? - წამოიძახა მაკგინესმა. - მე უბრალოდ მოვედი, რომ

შეგატყობინოთ, რომ თხუთმეტი წუთი გაქვთ სრული ევაკუაციისთვის.

სწორედ ესაა ღმერთის დაპყრობა ღმერთის სასუფეველში.

ბოლომდე გადააგდე გონება. შენი გონება ხელს გიშლის. ეს გონება უპატივცემულოა. ამ გონებამ
არ იცის, რა არის ლოცვა და თაყვანისცემა. გახდი უფრო გაცნობიერებული, ყურადღებიანი
იმის მიმართ, რაც გინდა. გინდა ღმერთს დაეუფლო, როგორც საგანს? გინდა ღმერთი საკუთარ
საბანკო ანგარიშზე გყავდეს? შეუძებელია ღმერთის ბანკში ჩადება, როგორც ფულის;
შეუძლებელია ღმერთის ხელებში შენარჩუნება, როგორც ნივთის. ღმერთი ნივთი და საკუთრება
არაა.

ეცადე, არ გამოიყენო ის სიტყვები, რომლებსაც ჩვეულებრივ, საკუთარი ეგოს

დაკმაყოფილებისთვის იყენებ. ამ სიტყვებს სწორი გზიდან გადაყავხარ. ეს სიტყვები მხოლოდ
შენი ამბიციების დემონსტრირებას ახდენენ და არა რელიგიის. რელიგიური ადამიანი ნებდება,
ის ლოცულობს, ელოდება, ხსნის თავის არსს, ენდობა. ის მიმართავს ღმერთს: „დაე, იყოს
ნება შენი. დაე, მოვიდეს სუფევა შენი“. ის ამბობს თავის ლოცვაში: „დაე, ბოლომდე გავქრე,
აბსოლუტურად, რომ არ დარჩეს არანაირი წინააღმდეგობა. დაე, აბსოლუტურად ცარიელი
გავხდე, რომ შეგეძლოს შემოხვიდე და ბოლომდე ამავსო“.

მეოთხე კითხვა:
ჩემი ორთოდოქსი-ქრისტიანი მშობლები თვლიან, რომ შენ სახიფათო სოფისტი ხარ, და რომ
რაღაც ბოროტი ძალა მოქმედებს შენით, რათა მოსპოს რელიგია. რატომ ფიქრობენ ასე?
ამაში არაფერია ახალი; ასე იყო ყოველთვის. ასე ფიქრობენ არა მხოლოდ ქრისტიანები , არამედ
ინდუისტები და ბუდისტებიც. ისინი იგივეს ფიქრობდნენ ქრისტეზე. ესენი იგივე ადამიანები
არიან. ისინი იგივეს ფიქრობდნენ ბუდაზეც, ესენი იგივე ადამიანები არიან. ადამიანი უცნაური
ცხოველია. ყველაზე უცნაური ადამიანში ისაა, რომ იგი არაფერს არ სწავლობს; ის განაგრძობს
კვლავ იგივეს კეთებას.
რატომ გააკრეს ჯვარზე იესო? რა გააკეთა ცუდი? მას ბოროტების და ეშმაკის გამოვლინებად
თვლიდნენ. ეს ადამიანები მრისხანებაში იყვნენ. ბუნებრივია, იესო იზიდავდა ახალგაზრდებს,
რადგანაც მხოლოდ ახალგაზრდები ინტერესდებიან ახლით. უფროსმა თაობამ ძალიან ბევრი
ჩადო არსებულ წესრიგში, ძალიან მიეჩვია სტატუს-ქვოს. შენ ფიქრობ, რომ იესოს მიმდევრები
ხანშიშესულები იყვნენ? ის თვითონ იყო ახალგაზრდა და მის გარშემოც ახალგაზრდები იყვნენ.
მათი მშობლები განრისხებული იყვნენ, ძალიან განრისხებულიც კი. რაბინებიც განრისხებული
იყვნენ, მღვდლებიც, რადგანაც იესო რევოლუციას ახდენდა. თუ იესო ჭეშარიტებაზე საუბრობს,
მაშინ მთელი ოფიციალური რელიგია მცდარია. თუ იესო მართალია, მაშინ რაღა უნდა ქნან
მღვდლებმა? შეუძლებელია ისე იყოს, რომ მღვდელიც მართალი იყოს და იესოც, : ან იესო, ან
მღვდლები. ამიტომ მღვდლებმა გადაწყვიტეს შეთქმულება მოეწყოთ მის წინააღმდეგ. მათ უნდა
მოეკლათ იგი და ბუნებრივია, უფროსი თაობა მათ მხარეზე იყო.

გონება ძველთან ყოველთვის უფრო კომფორტულად გრძნობს თავს, რადგანაც ძველი კარგად
ცნობილია, ჩვეულია. ახალი ყოველთვის სახიფათოდ გვეჩვენება. მას არ ვენდობით. რელიგია
ყოველთვის რაღაც ახალია. ჭეშმარიტი რელიგია ყოველთვის რაღაც ახალია, ჭეშმარიტი
რელიგია ყოველთვის არის ამბოხი ძველის წინააღმდეგ. როცა ჩნდებიან ისეთი ადამიანები,
როგორებიც არიან იესო და ბუდა, ეს გარდატეხას გვიქადის. მაგრამ იესო ჯვარზე გააკრეს, და
თანდათანობით მისი ცხოვრება ახალი ოფიციალური რელიგიის საფუძველი გახდა. როცა
ქრისტიანობა სახელმწიფოსა და უფროსი თაობის მიერ მიღებულ ოფიციალურ რელიგიად იქცა,
და მას მღვდლების მთელი არმია გაუჩნდა, პრობლემები გაქრა. პრობლემები კვლავ ჩნდება
მაშინ, როცა ჩემნაირი ადამიანები ჩნდებიან.

შენ ამბობ: „ჩემი ორთოდოქსი-ქრისტიანი მშობლები თვლიან, რომ შენ სახიფათო სოფისტი ხარ,
და რომ რაღაც ბოროტი ძალა მოქმედებს შენით, რათა მოსპოს რელიგია“.

რაღაც თვალსაზრისით, ისინი მართლები არიან. ის, რასაც ისინი რელიგიას უწოდებენ, სულაც
არაა რელიგია, და მე მართლაც არ ვარ წინააღმდეგი, რომ დავანგრიო იგი. მათ არ ესმით ის,
რასაც მე ვუწოდებ რელიგიას; ეს უბრალოდ მათ გაგებაზე მაღლა დგას. მათ ძალიან
სტერეოტიპული აზროვნება აქვთ, მათ ძალიან განპირობებული, გაყინული გონება აქვთ,
რომელიც აღარაა რბილი და გაშეშებულია. რაც უფრო ხანში შედის ადამიანი, მით უფრო
იყინება იგი.

ნება მომეცი, მოგიყვე რამდენიმე რაღაც, რასაც ქრისტიანებზე ამბობდნენ, როცა ქრისტიანობა
ჯერ კიდევ ახალი დაბადებული იყო, და მაშინ მიხვდები, რატომ არიან შენი მშობლები ჩემდამი
ასე განწყობილი.

ტაციტი ამბობდა: „არსებობს ადამიანთა ჯგუფი, რომლებიც ქრისტიანებს უწოდებენ თავიანთ

თავს და ყველას ზიზღს გვრიან“.
სვეტონიუსი ამბობდა: „ქრისტიანებიადამიანთა ჯგუფია, რომლებიც რომელიღაც ახალ,
ღმერთისთვის საძულველ ცრურწმენას მიეცნენ“.

ცელსიუსი ამბობდა: „ისინი გიჟებივით ეთაყვანებიან ადამიანს, რომელიც ახლახანს გამოჩნდა.

ბაყაყებს ჰგვანან, რომლებმაც ჭაობზე თათბირი მოაწყვეს იმ თემაზე, თუ ვინაა მათში ყველაზე
ცოდვილი“.

ლუციანე ამბობდა: „ეს საწყლები დარწმუნებულები არიან იმაში, რომ უკვდავები გახდებიან და
მარადიულ სიცოცხლეს მიიღებენ, თუ ამ ჯვარცმულ სოფისტს ეთაყვანებიან და მისი მცნებების
მიხედვით იცხოვრებენ...“

პლინიუს უმცროსი ამბობდა: „მათ აქვთ ჩვეულება, შეიკრიბონ გარკვეულ დღეს, განთიადისას
და რიგრიგობით წარმოთქვან ერთგვარი მიმართვა ქრისტესადმი, როგორც ღმერთისადმი. ეს
საზიზღარი და სულელური ცრურწმენა ჭირივით გავრცელდა არა მხოლოდ ქალაქებში, არამედ
სოფლებშიც. მიუხედავად ამისა, არის იმედი, რომ ამას ბოლო მოეღება და წესრიგი აღსდგება“.

ამ ყველაფერს ჩემზე არ ამბობდნენ. ამ ყველაფერს ქრისტეზე ამბობდნენ. მსგავს სიტყვებს

ამბობდნენ ბუდაზეც.

ინდუისტებმა მშვენიერი ისტორია მოიფიქრეს ბუდაზე. მათ განაცხადეს, რომ იგი ღმერთის
ინაკრნაცია იყო. მათ მოუხდათ ამის გაკეთება. ინდუისტები უფრო ზრდილობიანები არიან
და ,რა თქმა უნდა, უფრო ცბიერები და დახვეწილებიც. მათ იციან სიტყვებით თამაში. მათ
განაცხადეს, რომ ბუდა ღმერთის განსხეულებაა, მაგრამ არა კარგი განსხეულება. როგორ
შეუძლია ღმერთის ინკარნაციას რომ ცუდი იყოს? მათ ამის შესახებ შესანიშნავი ისტორია
შეთხზეს.

ისინი ამბობენ, რომ როცა ღმერთი სამყაროს ქმნიდა, მან სამი სამყარო შექმნა : სამოთხე,
ჯოჯოხეთი და დედამიწა. მილიონობით წელი გავიდა, მაგრამ არავინ ხვდებოდა ჯოჯოხეთში,
ის ცარიელი რჩებოდა. ეშმაკი და მისი მოსწავლეები განრისხებულნი იყვნენ : ისინი ელოდნენ
და ელოდნენ, მაგრამ არავინ მოდიოდა. ყველაფერი მზად იყო, ჯოჯოხეთის ცეცხლიც ენთო,
მაგრამ არავინ მოდიოდა. ბოლოს და ბოლოს , ისინი ღმერთთან მივიდნენ, და ეშმაკმა თქვა:

- მომისმინე, რა სისულელეა ეს? რატომ შექმენი ჯოჯოხეთი, თუ იქ არავინ არ მოხვდება? რა

ვაკეთოთ იქ? ჩვენ ,უბრალოდ, ველოდებით და ველოდებით, და ველოდებით. რამდენი უნდა
ველოდოთ? ჯერ ერთი სულიც კი არ მოხვედრილა ჩვენთან - რაღა აზრი აქვს? ან
გამოგვიგზავნე ერთი-ორი ადამიანი, რომ საქმე გამოგვიჩნდეს, ან... ჩვენ იმდენი რეპეტიცია
გავიარეთ, რომ ერთი სული გვაქვს, როდის გამოვიყენებთ საქმეში... რაღაც ხომ უნდა ვაკეთოთ.
ჭკუიდან გადაგყავართ. ან გამოგვიგზავნე რამდენიმე ადამიანი, ან საერთოდ გააუქმე ეს
ყველაფერი.
- კიდევ ცოტა ხანს მოიცადეთ, - უპასუხა ღმერთმა. - მალე დედამიწას მოვევლინები, როგორც
გაუტამა ბუდა, ადამიანებს ჭეშმარიტი გზიდან გადავიყვან და შეცდომაში შევიყვან. მაშინ ისინი
ავტომატურად მოხვდებიან ჯოჯოხეთში.

და აი, ღმერთი გაუტამა ბუდას სახით მოევლინა დედამიწას და ადამიანები შეცდომაში

შეიყვანა, რომ ეშმაკი სამუშაოს გარეშე არ დარჩენილიყო. მას შემდეგ, რაც ბუდა გამოჩნდა,
ჯოჯოხეთი მუდამ გადავსებულია.

შეიგრძენი ამ ისტორიის სილამაზე და მისი ცბიერება. ბუდა ღმერთის ინკარნაციად ითვლება,

მაგრამ ის ჯოჯოხეთში აგზავნის ადამიანებს, ამიტომ ფრთხილად იყავით, ნუ გახდებით მისი
მიმდევრები, წინააღმდეგ შემთხვევაში ჯოჯოხეთში მოხვდებით. ბუდა გამოჩნდა, რომ ეშმაკს
დახმარებოდა და საქმე გაეჩინა მისთვის. მას შემდეგ ჯოჯოხეთი მუდამ გადავსებულია, იქ
ვაშლიც კი ვერსად ჩავარდება, ადამიანები წლობით დგანან მის ჭიშკართან რიგში .

ასე იყო და ასე იქნება ყოველთვის : როცა მიღმიერიდან ახალი რელიგია შემოდის, ის
შეუთავსებელი აღმოჩნდება ხოლმე ტრადიციასთან. და ეს აშინებს იმათ, ვინც ტრადიციას
მისდევს. მათ საერთოდ არ აღელვებთ, რა დაერმართება მათ რელიგიას. ისინი საერთოდ არ
არიან რელიგიური, წინააღმდეგ შემთხვევაში არ შეეშინდებოდათ; მათი რელიგია სოციალური
ფორმალობაა. ისინი ღმერთზე საუბრობენ, რადგანაც ეს ძალზე მოსახერხებელია. ისინი
ეკლესიაში დადიან, რადგანაც ესეც ძალზე მოსახერხებელია. ეკლესია დაზეთვის ფუნქციას
ასრულებს. ეს „კვირის“ რელიგიაა. ეს ძალიან კარგია: ყველა მართალ ადგილას გხედავს, და
ყველამ იცის, რომ რელიგიური ხარ. ეს ხომ ასეთი მოსახერხებელია.

ეკლესია უფრო ელიტურ კლუბს ჰგავს. ძალიან მოსახერხებელია ელიტური კლუბის წევრობა:
თუ რომელიმე კლუბს მიეკუთვნები, ე.ი. ღირსეული ადამიანი ხარ. გარდა ამისა, კლუბში
ნაღებ საზოგადოებას ეცნობი, ახალ მეგობრებს შეიძენ, ეს კი გეხმარება ბიზნესსა და
ცხოვრებაში. ეკლესია ერთგვარი რელიგიური კლუბია. მისი წევრობა ძალზე მოსახერხებელია.
მაგრამ ამას არავინ აღიქვამს სერიოზულად. ადამიანები ქრისტესადმი პატივისცემის
დემონსტრირებას ახდენენ, დადიან მსახურებაზე , მაგრამ ეს უბრალო თვალთმაქცობაა, მათ
მიუფურთხებიათ ქრისტესთვის, ქრისტიანობისთვის და მისი სწავლებისთვის.

ვინ უფიქრდება ქრისტეს სწავლებას? ვინ მისდევს მას სინამდვილეში? ვინმე რომ ნამდვილად
მისდევდეს, მსოფლიო სრულიად სხვაგვარი იქნებოდა: დედამიწაზე დიდი ხნის წინ
შეწყდებოდა ომები. ახლა ნახევარი მსოფლიო ქრისტიანულია. ქრისტიანები რომ მართლა
მისდევდნენ იესოს... იესო ამბობს: „გიყვარდეს მტერი შენი“, და ქრისტიანები ბომბებს უშენენ
თავიანთ მტრებს. სწორედ ქრისტიანებმა გამოიყენეს პირველი ატომური ბომბი, სწორედ
ქრისტიანებმა დაბომბეს იაპონია. წარმოიდგინეთ, რა დაემართებოდა იესოს, ეს რომ დაენახა.
ქრისტიანები ისვრიან ატომურ ბომბებს? ქრისტიანებს ეუბნებოდა იგი: „გიყვარდეთ თქვენი
მტრები, როორც საკუთარი თავი“.
ვინ მისდევს იესოს? ამაზე საუბარიც კი არაა. ადამიანები უბრალოდ დადიან ეკლესიაში.
ეკლესიაში სიარული და საკუთარი რელიგიურობის შეგრძნება მიღებულია.

მე მსმენია...

ერთი თვითმფრინავი როგორღაც ტურბულენტურ ზონაში მოხვდა, მაგრამ პილოტმა იცოდა,

რომ თავს გაართმევდა ამას. მან მიკროფონით სცადა მგზავრების დამშვიდება, ასევე
სტიუარდესას სთხოვა დაერწუნებინა მგზავრები, რომ ყველაფერი რიგზეა.

ერთმა პატარა ხანშიშესულმა რელიგიურმა ლედიმ არ დაიჯერა ეს ყველაფერი. სტიუარდესამ

უთხრა მას, რომ მათ შესანიშნავი პილოტი ჰყავთ და თანამედროვე თვითმფრინავები ძალიან
საიმედოა, მაგრამ მოხუცი დარწმუნებული იყო, რომ ვერასოდეს იხილავდა მიწას.

სტიუარდესა დაიბნა, მაგრამ შემდეგ ყველაზე დამაჯერებელ არგუმენტს მიმართა.

- უბრალოდ ენდეთ განგებას, - უთხრა დამამშვიდებელი ტონით.

მოხუცს შიშისგან კიდევ უფრო გაუფართოვდა თვალები:

- ნუთუ არანაირი იმედი აღარ დარჩა?

რელიგიური მოხუცი ლედი... ღმერთზე მინდობა ნიშნავს, რომ სიკვდილი გარდაუვალია:

„ნუთუ არანაირი იმედი არ დარჩა?“

ადამიანები ნიღბებს ატარებენ. ისინი არც კი ეჭვობენ, თუ როგორია მათი ნამდვილი სახე. მათ
პიროვნების გაორება აქვთ. შენი მშობლები ფიქრობენ, რომ ქრისტიანები არიან, რომ
რელიგიური ადამიანები არიან. ისინი არ არიან ქრისტიანები, და არ არიან რელიგიურები,
რადგანაც მე იგივეს ვამბობ, რასაც იესო ამბობდა, აბსოლუტურად იგივეს. შესაძლოა მე სხვა
ენას ვიყენებ , ეს გარდაუვალია. ორი ათასი წელი გავიდა, მაგრამ იგივე სამუშაოს ვაკეთებ,
იგივე საქმეს განვაგრძობ. მაგრამ მე შემიძლია გავუგო მათ , ისინი კარგავენ ძალაუფლებას
შენზე და ეს აშინებთ .

გუშინ ერთი სტატია წავიკითხე. გერმანიაში მშობლებმა სპეციალური საზოგადოების

ორგანიზება მოახდინეს იმისთვის, რომ ხელი შეუშალონ ახალგაზრდებს ახალ რელიგიებთან,
კერძოდ აღმოსავლურ მისტიციზმთან შეერთებაში; ამერიკაში უკვე დიდი ხანია არსებობს
მსგავსი ორგანიზაციები.

გაგიკვირდება, მაგრამ მშობლები აგენტებსაც კი ქირაობენ იმისთვის, რომ თავიანთი შვილები

მოიპარონ. მშობლები იჭერენ და იბრუნებენ თავიანთ შვილებს, შემდეგ კი ფსიქოლოგებთან
აგზავნიან მათ. ეს ფსიქოლოგები მათ დეპროგრამირებას ცდილობენ, მათ სწორედ ასე ეძახიან -
დეპროგრამისტებს. ისინი ფიქრობენ, რომ ეს ახალგაზრდები დააპროგრამეს.

მაგალითად, თუ შენ ძალიან გაგიტაცებს ჩემთან ყოფნა და შემდეგ სახლშიც აღარ მოგინდება
დაბრუნება, შენი მშობლები შესაძლოა შეშინდნენ და აგენტები დაიქირავონ, რომ აქედან
წაგიყვანონ. შენი მშობლები ამას „შენივე სიკეთისთვის“ გააკეთებენ, რადგანაც ეშმაკის
კლანჭებში მოხვდი. ისინი მართლა ასე ფიქრობენ... „ვის ჰგავხარ ამ ფორთოხლისფერ
ტანსაცმელში, მალათი, წვერით და გრძელი თმით? ვინაა ეს ბოროტი ადამიანი? რითია ცუდი
ჯვრის ტარება და იესოს ხატზე ლოცვა? რას აკეთებ იქ?“ თუ აქ მოხვდებიან და იხილავენ
დინამიურ მედიტაციას, ან კუნდალინის მედიტაციას, ისინი უბრალოდ ჭკუიდან გადავლენ.
ისინი აღელდებიან.

სრულიად შესაძლებელია, რომ შენ მოგიპარონ და სახლში წაგიყვანონ, შემდეგ კი გაიძულონ,

რომ დეპროგრამისტთან „იმკურნალო“. ისინი ფიქრობენ, რომ შენ დაგაჰიპნოზეს, ამიტომ შენი
დეჰიპნოტიზირება უნდა მოახდინონ. ისინი თავიდან გასწავლიან ქრისტიანობას, წაგიკითხავენ
კატეხიზმოს. გაიძულებენ, რომ რამდენიმე თვის განმავლობაში ყოველდღე აკეთო ეს იმისთვის,
რომ კვლავ ქრისტიანი გახდე და კვლავ თქვა: „დიახ, მე მწამს მამა ღმერთი, ძე ღმერთი და
სულიწმინდა“, და მაშინ ისინი შეგეშვებიან. თუ სულიწმინდის გჯერა, ე.ი. ყველაფერი რიგზეა.
თუ ბიბლიის კითხვას დაიწყებ, მაშინ ყველაფერი რიგზეა: ახლა უკვე დაუბრუნდი ეკლესიის
წიაღს, კვლავ რელიგიური გახდი. თუ ატომურ ბომბების დამზადებას დაიწყებ, მაშინ
ჭეშმარიტი ქრისტიანი იქნები, ჭეშმარიტი კათოლიკე. თუ ჯარში წახვალ, სადაც თმას
გადაგპარსავნ და ჯარისკაცად გაქცევენ, მაშინ სრულყოფილი ქრისტიანი, სრულყოფილი
კათოლიკე იქნები. თუ დაიწყებ სისხლიან ბრძოლას ფულისთვის, ძალაუფლებისთვის,
პრესტიჟისთვის, თუ დაიწყებ სხვების მოკვლას, რომ მეტს მიაღწიო და მეტს დაეუფლო, მაშინ
იდეალურად რელიგიური ადამიანი იქნები.

პოლიტიკოსებიც კი რელიგიურ ადამიანებად ითვლებიან მხოლოდ იმიტომ, რომ ეკლესიაში

დადიან და მღვდელთა ქადაგებებს ისმენენ. პოლიტიკოსები „რელიგიურები“ არიან, ჩემი
სანიასები კი „არარელიგიურები“!

შენ უნდა გაიგო ეს ყველაფერი. მოგიწევს, რომ ძალიან მომთმენი და რბილი იყო შენი
მშობლების მიმართ.ისინი იმსახურებენ თანაგრძნობას. ისინი გარკვეული იდეოლოგიის მონები
გახდნენ, რომლისგანაც თავის დაღწევა არ შეუძლიათ. მათ არ შეუძლიათ რაღაც ახლის აღქმა
და ახლად ქცევა. მათ არ შეუძლიათ გაიგონ. ისინი ძალიან გაიყინნენ, ისინი ძალიან შეეჩვივნენ
თავიანთ იდეოლოგიას, და ყველაფერი ახალი მათ აშინებთ. როცა ბედნიერს გხედავენ,
ფიქრობენ, რომ უბრალოდ ჭკუიდან შეიშალე, რადგანაც მთელი ცხოვრება უბედურები და
ძალიან რელიგიურები იყვნენ.
ისინი ფიქრობენ, რომ რელიგიური ადამიანები უბედური ადამიანები არიან სევდიანი
სახეებით. მათ ვერ წარმოუდგენიათ, რომ შეიძლება იყო რელიგიური და თან იცინოდე, რომ
შეიძლება იყო რელიგიური და თან ცეკვავდე, რომ შეიძლება იყო რელიგიური და ამასთან
ბედნიერიც. მაშინ ვინ არიან მათი წმინდანები? სულელები? ისინი ყოველთვის სევდიანი
სახეებით ცხოვრობდნენ, თითქოს ცხოვრება მათთვის უზარმაზარი ტვირთი იყო, თითქოს
გამუდმებით ქვას ატარებდნენ ზურგით, შენ კი ასეთი უშფოთველი ხარ, ასეთი მსუბუქი,
სრულიად არასერიოზული. შენ ასე იცინი, როგორ დაიჯერებენ, რომ რელიგიური ხარ? შენ
უბრალოდ დაგაჰიპნოზეს. როგორ შეგიძლია ბედნიერი იყო ასეთ უბედურ სამყაროში? ეს
უბრალოდ შეუძლებელია. შენ რაღაც ილუზიის ქვეშ ხარ. ამიტომაც ისინი ამბობენ: „ეს
ადამიანი ბოროტ ძალებზე მუშაობს. მან დაგაჰიპნოზა. შენი სიცილი და სიხარული ყალბია .“
მათი ტანჯვა ნამდვილია, შენი სიხარული კი - ყალბი. როცა ისინი კვლავ შეძლებენ, რომ
უბედური გაგხადონ, მაშინ დაწყნარდებიან: მათი ვაჟი ან მათი ქალიშვილი დაბრუნდა.

ეცადე ეს გაიგო . მათ არ შეუძლიათ მე გამიგონ, შენ გაგიგონ, მაგრამ ისინი შენი მშობლები
არიან, და შენ რაღაცით ვალში ხარ მათთან. იყავი მოსიყვარულე მათ მიმართ, ნურც მტრულად
განწყობი და ნურც გაბრაზდები მათზე. ნუ ეცდები მათთან კამათს და ბრძოლას, რადგანაც ეს
მათ კიდევ უფრო მეტად დაარწმუნებს იმაში, რომ მართლები არიან, შენ კი მტყუანი ხარ. მეტი
სიყვარული გამოავლინე. ისინი არავის არ უყვარდა; ისინი ყალბ , თვალთმაქცობის სამყაროში
ცხოვრობდნენ. შენი სიყვარული უფრო დამაჯერებელი იქნება მათთვის, ვიდრე ლოგიკა.

მოუსმინე მათ.ნუ იკამათებ მათთან. მოუსმინე მოთმინებით. მათ არასოდეს უსმენდნენ.

სწორედ ამიტომ გახდა ასეთი აუცილებელი ფსიქოანალიზი. ფსიქოანალიზი შესაძლებლობაა
აღმოჩნდე მომთმენი მსმენელის - ფსიქოანალიტიკოსის გვერდით, რომელსაც შეგიძლია
ყველაფერი მოუყვე, რაც გაგიხარდება : გონივრულიც და არაგონივრული.

ადამიანები შიგნიდან იხრჩობიან. მათ უნდათ რაიმე თქვან, მაგრამ არავინაა, რომ მოუსმინოს:
სამყარო ყრუ გახდა. ქმარს არ შეუძლია ცოლთან დალაპარაკება, რადგან პირველივე სიტყვიდან
კონფლიქტი იწყება. ერთი ერთს ამბობს, მეორე კი სხვანაირად იგებს. . ცოლს არ შეუძლია
ქმართან დალაპარაკება, რადგანაც ეს სარისკოა. ჯობია გაჩუმდეს. ასე, სხვა თუ არაფერი, უფრო
მშვიდად მაინც იქნება. როგორც კი ერთ სიტყვას იტყვი, მაშინვე კამათი იწყება. ადრე თუ გვიან,
ადამიანები მიდიან აზრამდე, რომ ჯობია ჩუმად იყო და საერთოდ არ ილაპარაკო.

მათ არავინ უსმენდა. გააცნობიერე ის სამწუხარო ფაქტი, რომ მათ უწევთ ვინმეს ძებნა, რომ
მოუსმინონ... მათ ამაში ფულის გადახდა უწევთ, და არც თუ ისე ცოტასი. ფსიქოანალიზი ერთ-
ერთი მაღალანაზღაურებადი პროფესია გახდა. ებრაელებისთვის ეს მნიშვნელოვანი მომენტია
და ებრაელებმა იციან ფულის შოვნა. ფროიდმა უზარმაზარი იმპერია შექმნა და მისი
მიმდევრები დიდ სარგებელს ნახულობენ, ტკბებიან. რას აკეთებენ ისინი? - უბრალოდ ისმენენ;
მეტი არაფერია საჭირო. თუ ვინმეს მთელი დღეები, თვეები და წლები მოუსმენენ, ის ორთქლს
გამოუშვებს, ორთქლის გამოშვებით კი იგი წყნარი და მშვიდი ხდება და ფიქრობს, რომ
ყველაფერი ეს ფსიქოანალიზის წყალობითაა. არადა ეს სრულიადაც არაა ფსიქოანალიზით
განპირობებული.

უფრო ძველ, პრიმიტიულ კულტურებში ამის საჭიროება არაა, რადგანაც ადამიანებს ძალიან
უყვართ მოსმენა. წადით ნებისმიერ ინდურ სოფელში , იქ ადამიანები მზად არიან მოგისმინონ.
მათ ამისთვის საკმარისი დრო აქვთ, არავის არსად ეჩქარება. ადამიანები სხედან, საუბრობენ და
უსმენენ ერთმანეთს. თქვენ ვერ დაარწმუნებთ ინდოელ გლეხებს იმაში, რომ ფსიქოანალიზი
აუცილებელია, ისინი ისედაც გამუდმებით ახდენენ ერთმანეთის ფსიქოანალიზს და თან
სრულიად უფასოდ.

მაგრამ მაღალგანვითარებულ, კულტურულ და ცივილიზებულ საზოგადოებაში ადამიანები ისე

ჩქარობენ, რომ არავის აქვს სხვისი მოსმენის დრო. მშობლები ვერასოდეს ხედავენ თავიანთ
შვილებს, და თუ ხედავენ , მხოლოდ ზრდილობის გულისთვის ეუბნებიან: „გამარჯობა,
როგორ მიდის საქმეები?“ - და ამის შემდეგ გარბიან. ან მექანიკურად ეფერებიან თავზე, ან
ყოველგვარი განსაკუთრებული გრძნობის გარეშე ეხვევიან ან ჩვევის გამო კოცნიან. მაგრამ
არავინ საუბრობს, არავინ გიყურებს თვალებში. არც სიყვარულია და არც მეგობრობა. მშობლები
ერთ სამყაროში ცხოვრობენ, შვილები კი - მეორეში.

მშობლები იმდენად დაიხუთნენ თავიანთ ტანჯვაში, უმწეობასა და , შფოთვაში, რომ

გამოსავალს მხოლოდ ალკოჰოლში პოულობენ; შვილები კი - ნარკოტიკებში. რაც არ უნდა
უცნაური იყოს, ისინი, ვინც ალკოჰოლს მოიხმარენ - ნარკოტიკების ყველაზე დიდი
მოწინააღმდეგენი არიან. სინამდვილეში ეს ერთი და იგივეა. არანაირი განსხვავება არაა.
მოტივი იგივეა: თავდავიწყება, საკუთარი თავისგან, პრობლემებისგან და მთელი სამყაროსგან
გაქცევა. თავად ბავშვებსაც კი უკვე ბევრი პრობლემა აქვთ, რადგანაც კონკურენციას,
ამბიციურობას ვასწავლით მათ. სკოლაში ვგზავნით და კონკურენცია იწყება . „შენ ყველაზე
საუკეთესო უნდა იყო. შენ ფრიადოსანი უნდა იყო“. ასე ვბადებთ მათში შფოთვას. ახლა ისინი
გამუდმებულ შფოთვასა და დარდში არიან: გამოუვათ ეს თუ არა.

ადრე ასეთი რამ არასოდეს მომხდარა, რომ პატარა ბავშვები წყლულით დაავადებულიყვნენ,
რომ ახალგაზრდებს ინფარქტი დამართნოდათ, რომ ისინი ჭკუიდან შეშლილიყვნენ და
თვითმკვლელობა ჩაედინათ. ხოლო თუ არ გინდა თავი მოიკლა, ჭკუიდან შეიშალო,
წყლულით, კიბოთი დაავადდე ან ინფარქტით დაგემართოს, მაშინ გამოიყენე ნარკოტიკები.
მაგრამ მაშინ სახელმწიფო და საზოგადოება იქნება შენს წინააღმდეგ, თავს დამნაშავედ
იგრძნობ. შენ რაღაც კანონსაწინააღმდეგოს აკეთებ, შენ დამნაშავე ხარ; ისინი ციხეში
ჩაგამწყვდევენ.

ერთადერთი შესაძლებლობა მთელი ამ სისულელისგან თავის დასაღწევად - ესაა ახალი

სივრცის პოვნა საკუთარ თავში ლოცვის მეშვეობით, მედიტაციის მეშვეობით; სიცოცხლის და
ენერგიის პირვანდელი წყაროს პოვნა. სწორედ ამას აკეთებთ აქ, ჩემთან ერთად. თუ მართლა
დაკავდებით მედიტაციით, თქვენ არ დაგჭირდებათ ნარკოტიკები, არც ალკოჰოლი. თუ
ნამდვილად დაკავდებით მედიტაციით, თქვენი ცხოვრება სიყვარულით, სიხარულითა და
ბედნიერებით აივსება . მასში არ იქნება არც კონკურენცია და არც ამბიციები. თქვენ არ
გახდებით პოლიტიკოსი, თქვენ არავინ არ გახდებით. თქვენ არ იქნებით ავად
არასრულფასოვნების კომპლექსით, რადგანაც არავის შეეჯიბრებით. და უდიდეს მადლიერებას
იგრძნობთ, რადგანაც თქვენი სიცოცხლე სიხარულით იქნება სავსე. თქვენ განშორდებით ჩვევას,
რომ იყოთ უბედური, რადგანაც შეწყვეტთ უბედურებაში წვლილის შეტანას. თუ თქვენ არ
გაქვთ ეგო, მაშინ არ გჭირდებათ უბედურებაში წვლილის შეტანა. მაშინ შეგიძლიათ დატკბეთ
და თქვენი ცხოვრება ზეიმად იქცევა. მე სწორედ ამას გასწავლით.

სწორედ ესაა ჩემთვის რელიგია: გადავაქციო ცხოვრება ზეიმად; მოვახდინო ენერგიის

ტრანსფორმაცია იმგვარად, რომ იგი დღესასწაულად იქცეს.

შენს მშობლებს გაუჭირდებათ ამის გაგება. დაეხმარე მათ გაგებაში. გამოავლინე მათდამი
სიყვარული. მოთმინებით მოისმინე მათი არგუმენტები და ნუ შეეკამათები; უბრალოდ
გიყვარდეს ისინი. შენი არსი, მთლიანობა, მოთმინება, ზრუნვა დაარწმუნებს მათ იმაში, რომ
სწორ გზაზე დგახარ. ყველაფერი შენზეა დამოკიდებული: თუ სიყვარულით დაუმტკიცებ, რომ
სწორ გზაზე ხარ, მაშინ ისინი დაიჯერებენ, რომ ადამიანი, რომელიც შენს ოსტატად აირჩიე,
არაა ბოროტების ადამიანი. ხოლო თუ მტრულად იქნები განწყობილი, თუ ეკამათები და
შეებრძოლები , (რაც ბუნებრივად ჩანს) რადგანაც ისინი იქნებიან მტრულად განწყობილი,
ისინი მზად იქნებიან შეგეკამათონ , ასე რომ ბუნებრივი რეაქცია იქნებოდა - შენც ასევე
მოქცეულიყავი. თვალი თვალის წილ - თუ ასევე მოიქცევი, დაარწუნებ, რომ შენი ოსტატი
ბოროტების ძალას ემსახურება, და არასწორ გზაზე დგახარ.

ის, თუ როგორ აღმიქვამს ის სამყაროს, თქვენზეა დამოკიდებული.

ბოლო კითხვა:
ნუთუ არ შეიძლება სექსის ტრანსცენდირება, უბრალოდ მასზე უარის თქმით?
მაშინ რა საჭიროა მისი ტრანსცენდირება? ტრანსცენდენციის აუცილებლობა მხოლოდ იმიტომ
ჩნდება, რომ შენ უკვე მასში იმყოფები. შენ იბადები მასში, შენ იბადები მისგან. ადამიანი
სექსუალური მოვლენაა.

იესოს გარდა ჯერ არავინ შობილა ქალწულისგან. ქრისტიანები სწორედ ამიტომ ამტკიცებენ ასე
დაჟინებით უბიწოდ ჩასახვის თეორიას, რომ სექსი გააკრიტიკონ. თუ მიიღებენ, რომ იესოც
სექსის შედეგად დაიბადა, მაშინ ძნელი იქნება სექსის გაკიცხვა. სინამდვილეში იესოც სექსის
შედეგად დაიბადა, ისევე როგორც სხვა ნებისმიერი ადამიანი.
სხეულის ფორმირება მამაკაცური და ქალური ენერგიებისგან უნდა მოხდეს, წინააღმდეგ
შემთხვევაში იგი ვერ ჩამოყალიბდება. იმის თქმა, რომ მარიამი ქალწული იყო, ეს იგივეა, რომ
ელექტროობას თქვენ სახლში მხოლოდ ერთი პოლუსი აქვს : დადებითი ან უარყოფითი. ეს
უბრალოდ ნონსენსია. ელექტროობას ორივე პოლუსი ესაჭიროება : დადებითი და უარყოფითი.
ამ ორი პოლუსის გარეშე ელექტროობა ვერ იარსებებს (იესოს სახლშიც კი), ელექტროობა ორი
პოლუსისგან შედგება. ელექტროობისთვის სულ ერთია, ვინ ხართ; იგი ჩემს სახლშიც კი ორი
პოლუსისგან შედგება.

შეგიძლიათ შეეკითხოთ ჩემს ელექტრიკოსს. იგი მთელი დღე ცდილობს, რომ ელექტროობა
ქალწულებრივად აქციოს. დღემდე ვერ მოახერხა ეს. სამაგიეროდ მომავალში შესაძლებელი
იქნება დაიწეროს ჩემზე რაიმე ისტორია, მსგავსი იმისა, რომ „ოშოს სახლში ელექტროობა
მხოლოდ ერთი პოლუსისგან შედგება“. ამ ისტორიებს ყოველთვის თხზავენ მოგვიანებით, რათა
დაამტკიცონ, რომ თქვენი ოსტატი განსაკუთრებულია.

ჯაინები ამტკიცებენ, რომ მაჰავირა არასოდეს ოფლიანობდა. რა სისულელეა? მან ხელიდან

გაუშვა მზეზე გაოფლიანების სიხარული. ის შიშველი ცხოვრობდა და შიშველი დადიოდა; ის
ალბათ უფრო მეტად ოფლიანდებოდა, ვიდრე სხვები. თუ თქვენ იტყვით, რომ მე არ
ვოფლიანობ, ეს სიმართლეა, რადგანაც მე ვცხოვრობ ოთახში კონდიციონერით, მაგრამ როგორ
ცხოვრობდა მაჰავირა შიშველი და ამასთან არ ოფლიანდებოდა? აქ რაღაც რიგზე ვერაა.
როგორც ჩანს ის საშინლად ყარდა. ეს რომ დაიფაროს, უნდა ითქვას, რომ ის არც კი
ოფლიანდებოდა, მაშინ თავად ფესვებია ამოჭრილი. ის არასოდეს შარდავდა, ის არასოდეს
გადიოდა კუჭში. როგორ შეგიძლიათ იფიქროთ, რომ მაჰავირა შარდავდა? ეს შეუფერებელია.

ყველა ეს ისტორია გამონაგონია. ისინი უბრალოდ იმაზე მეტყველებენ, რომ მათი მიმდევრები
ბრიყვები არიან. ისინი არაფერს ამბობენ მაჰავირაზე, იესოზე ან მუჰამედზე. ისინი საუბრობენ
იმაზე, რომ მათი მიმდევრები ნევროზიანები არიან. იესოც ისევე დაიბადა ქალისგან და
კაცისგან, როგორც ნებისმიერი სხვა ადამიანი. თქვენც ასევე სექსის წყალობით გაჩნდით. თქვენი
სხეულის ყოველი უჯრედი სექსუალურია. თქვენი სხეულის ყოველ უჯრედში ორი
პოლარობაა : ქალური და მამაკაცური, ინი და იანი.

შენ მეკითხები: „ნუთუ არ შეიძლება სექსის ტრანსცენდირება, უბრალოდ მასზე უარის თქმით?“
ამ შემთხვევაში ერთადერთი შესაძლებლობაა არ დაიბადო. თუ შენ დაიბადე, უკვე სექსუალური
არსება ხარ. მამაკაცთან გაქვს სექსი თუ ქალთან, ეს არაა მნიშვნელოვანი. შეგიძლია უბიწოების
აღქმაც დადო, მაგრამ სექსზე უარის თქმა არ ნიშნავს სექსუალურობის საზღვრებს მიღმა
გასვლას. სექსუალობა უკვე შენი ნაწილია. იმ მომენტში, როცა დედის საშვილოსნოში გაჩნდი,
შენ უკვე იქეცი სექსუალურ არსებად. ამის თავიდან აცილება შეუძლებელია. ყველაფერი, რაც
შეიძლება დათრგუნვაა. მაშინ შენ არაბუნებრივი ადამიანი გახდები, და შენი ცხოვრება
გარყვნილება იქნება. სექსზე უარის თქმით, შენ შეგიძლია მხოლოდ ჩაახშო, მაგრამ
ტრანსცენდენციას ვერ მოახდენ.
მე გამიგია...

ელენი და დოლფი ოცდაათი წელია ერთად იყვნენ და ცოლ-ქმრული ნეტარების ერთი ღამეც კი
არ ჩაუგდიათ. ერთხელ ელენი ექიმთან მივიდა, და მან უთხრა, რომ თუ სრულად არ
დაისვენებდა თუნდაც ნახევარი წლის განმავლობაში, ვერ იცოცხლებდა.

ელენმა და დოლფმა გადაწყვიტეს, რომ მთელი ამ პერიოდის განმავლობაში ცალ-ცალკე

ეცხოვრათ. ელენი მეორე სართულზე გადავიდა, დოლფი კი პირველზე დარჩა.

სრული თავშეკავებისა და მარტოობის სამი თვის შემდეგ ნებისყოფის ძალამ მიატოვა დოლფი
და ის ცოლის საძინებლისკენ გაემართა. როცა კიბეზე ადიოდა, დაინახა, რომ ამ დროს ელენიც
ჩამოდიოდა კიბეზე.

- ძვირფასო, - თქვა მან, - მე მოვდივარ, რომ მოვკვდე.

- ძალიან მიხარია, საყვარელო, - უპასუხა მან. - მეც ზუსტად ახლა მოვდიოდი, რათა მომეკალი.

ნუ შეიშლები ჭკუიდან. იყავი უფრო მარტივი. არაა საჭირო სიკვდილი ან ვინმეს მოკვლა.
დათრგუნვა ძალიან გაართულებს შენს ცხოვრებას: შენ გაორებული გახდები, შიზოფრენიული :
შენ ასექსუალური იქნები ზედაპირზე, შიგნით ღრმად კი პირიქით , ძალიან სექსუალური.

ტრანსცენდენცია - ესაა როცა ქრება მოთხოვნილება სხვა ადამიანში, (ქალში ან მამაკაცში )

შერწყმის სურვილი. ეს შესაძლებელია მხოლოდ გაგებით, გაგება კი გამოცდილებასთან ერთად
მოდის. ამიტომ მე არ გთავაზობთ ურთიერთობებზე უარის თქმას; მე გთავაზობთ, რომ უფრო
მედიტატიურები გახდეთ თქვენს ურთიერთობებში.

უფლება მიეცი სექსს, რომ მედიტაცია გახდეს. და გაოცდები: თუ სექსი მედიტაციის

მდგომარეობაში გექნება, შენთან მოვა გაგება, თუ რა ხდება სინამდვილეში, და შენი
გადაულახავი მოთხოვნილება, რომელსაც სექსი ეწოდება, გაცნობიერებული გახდება. თუ ის
გაცნობიერებული გახდება, მას შეუძლია გაქრეს. და ის თავისთავად ქრება. შენ არ გჭირდება
ამისთვის ძალისხმევა, შენ არ გჭირდება ამისთვის რაიმეს კეთება. როცა ის თავისთავად ქრება,
ეს მშვენიერია. დიახ, სექსი ქრება - შენ მის ტრანსცენდენციას ახდენ, მაგრამ არა დათრგუნვით.
ეს სიმართლეა, მაგრამ ამ სიმართლის გამო მსოფლიოში მრავალი არასწორი გაგება გაჩნდა.

სექსი გაქრა ბუდას ცხოვრებიდან, სექსი გაქრა ქრისტეს ცხოვრებიდან. ადამიანები ხედავდნენ,
როგორ ქრებოდა სექსი, და ისინი ხედავდნენ, რომ როცა იგი ქრება, რაღაც მშვენიერი ხდება:
თითქის ზეცა ცეკვავს მიწაზე, თითქოს მიღმიერი ეშვება მიწაზე, თითქოს მიწიერი ერწყმის
ღვთაებრივს. და ადამიანები ამ ყველაფერს ხედავდნენ, მათში ჩნდებოდა უზარმაზარი
სურვილი, რომ თვითონაც გადაელახათ სექსი. მაგრამ შემდეგ არასწორ გზას ირჩევდნენ:
ბრძოლას იწყებდნენ მასთან.
ეს საიდუმლო ცოდნაა, და თუ არასწორ გზას აირჩევ, ყველაფერი უკუღმა წავა.

ერთმა მამაკაცმა თავის მეგობარს რჩევა მისცა:

- შენ უნდა აირჩიო ცოლი, რომელიც ეკონომისტი იქნება სამზარეულოში, ლედი - მისაღებში და
მეძავი - საძინებელში.

როცა ისინი ისევ შეხვდნენ ერთმანეთს ქორწილიდან რაღაც პერიოდის შემდეგ, მამაკაცმა
ჰკითხა თავის მეგობარს, კმაყოფილია თუ არა თავისი არჩევანით.

- იცი, - თქვა ახალდაქორწინებულმა, - მე ყველაფერი ისე გავაკეთე, როგორც მითხარი, მაგრამ

როგორც ჩანს სადღაც შეცდომა დავუშვი. ჩემი ცოლი მეძავი აღმოჩნდა მისაღებში, ლედი -
სამზარეულოში და ეკონომისტი საწოლში!

როგორც კი მცირე შეცდომას დავუშვებთ , საგნებს თავის ადგილებზე არ ალაგებთ, ყველაფერი

ისე აღარ ხდება, როგორც საჭიროა.

ტრანსცენდენცია არასოდეს მოდის დათრგუნვის გზით; ტრანსცენდენცია გაგებით და

გაცნობიერებულობით მოდის.

სწორედ გუშინ მივეცი სანიასა ერთ შესანიშნავ ადამიანს, ფსიქოანალიტიკოსს . მე მივეცი მას
სახელი, რომელიც ნიშნავს „ნეტარებას სექსის საზღვრებს მიღმა“. და მე ვუთხარი: „თუ
მედიტატიურად დაკავდები სექსი, რამდენიმე ძალიან მნიშვნელოვან რამეს აღმოაჩენ“.

პირველი და ყველაზე მნიშვნელოვანი ისაა, რომ როდესაც პიკს აღწევ და ღრმა ორგაზმში
შედიხარ, უზარმაზარ სიხარულს გრძნობ, რადგანაც ამ მომენტში სექსი ქრება. სექსს ორგაზმის
მდგომარეობამდე მიჰყავხარ, და როცა ეს მიზანი მიღწეულია, სექსი ქრება. ორგაზმის
მდგომარეობაში შენში აღარ რჩება არანაირი სექსუალურობა: შენ უბრალოდ პულსირებ, და
შენსი აღარაა არანაირი სურვილი, შენ ბოლომდე აქ და ახლა იმყოფები - არ არსებობს არც
წარსული და არც მომავალი, არც ფანტაზიები და არც წარმოსახვა, არაფერი. როცა ორგაზმი
ხდება, მამაკაცი მარტო რჩება - ქალი გვერდითაა, მაგრამ იგი ვერ აცნობიერებს მას. ქალიც
მარტო რჩება - მამაკაცი გვერდითაა, მაგრამ იგი ვერ აცნობიერებს მას.

ორგაზმი ინდივიდუალურია: ის ხდება მამაკაცის და ქალის შიგნით. პარტნიორი მხოლოდ

პროცესის სტიმულირებას ახდენს, მაგრამ ამაზე მისი ფუნქცია მთავრდება: შენ უკვე აღარ
გაინტერესებს პარტნიორი. ღრმა ორგაზმში შენ უბრალოდ საკუთარი თავის სიღრმეში
იმყოფები, სექსი ქრება , ამიტომაც გრძნობ ასეთ ნეტარებას. კარგი ორგაზმის შემდეგ ამ
ნეტარებას რამდენიმე საათის განმავლობაში გრძნობ, და რამდენიმე საათის განმავლობაში შენ
არ ფიქრობ სექსზე , სექსის სურვილი გტოვებს. რა ხდება? თუ ნეტარებას გრძნობ, სურვილები
ვეღარ გექნება. თუ სურვილები გაქვს, შენ ვერ გრძნობ ნეტარებას. ნეტარება და სურვილი
შეუთავსებელია.

და თუ სექსით ღრმა მედიტაციის მდგომარეობაში დაკავდები, გააცნობიერებ, რომ დრო ქრება;

პიკის მომენტში დრო აღარ არსებობს, შენ უბრალოდ აქ და ახლა აღმოჩნდები. მხოლოდ მაშინ
აცნობიერებ, რას ნიშნავს აქ და ახლა ყოფნა. ჩვეულებრივ ან წარსულში ხარ, ან მომავალში.
როცა დრო ქრება, გონებაც ქრება, რადგანაც გონება დროის ასპექტია, ეს დროის სხვა
დასახელებაა. გონება არის წარსულს პლუს მომავალი. როცა დრო არაა , აღარც გონებაა.
უბრალოდ წარმოიდგინე: არაა გონება, არაა დრო, არაა სექსუალური სურვილი და ამ დროს
უზარმაზარი ნეტარებაა.

მაგრამ ადამიანები ხელიდან უშვებენ ამას, რადგანაც გაუცნობიერებლად არიან. მათ

მექანიკური, გაუცნობიერებელი სექსი აქვთ. გქონდეს სექსი გაცნობიერებულად, ყურადღებით,
მუდამ გახსოვდეს, რა ხდება, მუდამ დააკვირდი, იყავი მოწმე, და მაშინ შენთან მოვა გაგება,
მაშინ შენთან მოვა გაცნობიერებულობა. გაცნობიერებულობა ტრანსცენდენციაა და
თავისუფლებაა.

დღეისათვის საკმარისია.

თავი 7
გასაღების გადატრიალებისას
ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:
როცა სინათლე წრეზე მოძრაობს, ყველა ენერგია კრისტალიზდება : ცისა და მიწის, ნათელისა
და ბნელის. როცა მოსწავლე იწყებს ამ საოცარი საიდუმლოს გამოყენებას, ყოფიერების შუაში
მას არყოფნა ემართება. როცა დროთა განმავლობაში სამუშაო დასრულებული აღმოჩნდება და
სხეულის საზღვრებს გარეთ ახალი სხეული ჩნდება, ეს იმას ჰგავს, რომ არყოფნის შუაში
ყოფიერება ვლინდება. მხოლოდ ასდღიანი შეუპოვარი შრომის შემდეგ ხდება სინათლე
ჭეშმარიტი... მხოლოდ მაშინ ხდება იგი სული-ცეცხლი. ასი დღის შემდეგ ნათელში იბადება
სინათლის ჭეშმარიტი წყაროს წერტილი. შემდეგ უეცრად იბადება მარგალიტის თესლი. ეს იმას
ჰგავს, თითქოს ქალი და მამაკაცი ერთმანეთს შეერწყნენ და ჩასახვა მოხდა. მაშინ შეიძლება
შევაჩეროთ ძალისხმევა და უბრალოდ დაველოდოთ. პირველადი ტრანსფორმაციის
განმსაზღვრელი ნიშანი სინათლის შინაგანი ნათება იქნება. ფიზიკურ სამყაროში ეს მზეა.
ადამიანში ეს თვალებია. ეს ენერგია მიმართულია გარეთ და მიედინება ქვემოთ. ამიტომ
ოქროსფერი ყვავილის გზა ბოლომდეა დამოკიდებული შიგნითკენ მოძრაობაზე.
სინათლის მოძრაობა წრეზე არაა უბრალოდ ფანტაზია.
აზრების კონცენტრაციით, შეგვიძლია ავფრინდეთ; სურვილების კონცენტრაციით, შეგვიძლია
დავეცეთ. როცა მოსწავლე ცოტას ზრუნავს აზრებზე და ბევრს სურვილებზე, ის რისკავს, რომ
ჩაიძირება. მხოლოდ ჭვრეტისა და სიმშვიდის წყალობით იბადება ჭეშმარიტი ინტუიცია;
ამისათვის აუცილებელია სინათლე კვლავ შიგნითკენ მივმართოთ.
ერთ დიად ოსტატს ჰკითხეს:

- რა არის ბუდა?

- ბუდა ჭკუაა, - უპასუხა მან.

როცა მრავალი წლის შემდეგ იგივე მოსწავლემ იგივე კითხვა დაუსვა, ოსტატმა წარმოთქვა:

- არ არსებობს ბუდა, არ არსებობს ჭკუა.

- მაშ, რატომ ამბობდი ადრე,რომ ბუდა ჭკუაა“?

- იმისთვის, რომ მტირალი ბავშვი დამემშვიდებინა! როცა ბავშვმა შეწყვიტა ტირილი, მე ვთქვი:
„არ არსებობს ბუდა, არ არსებობს ჭკუა“.

ფილოსოფია მხოლოდ სათამაშოა; სათამაშო იმისთვის, რომ მტირალი ბავშვი დავაწყნაროთ,

ისევე, როგორც თეოლოგია. რელიგია განცდაა, ექსპერიმენტისთვის მზადყოფნა; მას არაფერი
აქვს საერთო აზროვნებასთან. თავისი არსით ესაა მეცნიერება შინაგანი სამყაროს შესახებ; იგი
ისეთივე მეცნიერულია, როგორც ნებისმიერი სხვა მეცნიერება. განსხვავება მეცნიერებასა და
რელიგიას შორის მდგომარეობს არ მათ მეთოდოლოგიაში, არამედ მხოლოდ ობიექტში.

მეცნიერება დაკავებულია ობიექტური სამყაროთი, სადაც მიედინება ჩვენი ენერგია, სადაც

მიედინება ჩვენი სინათლე. რელიგია დაკავებულია სუბიექტური სამყაროთი, იქ ჩვენი სინათლე
არ მიედინება, მაგრამ შეუძლია იდინოს. ამიტომ მეცნიერება უფრო მარტივია, ვიდრე რელიგია.
არც კი იფიქროთ, რომ რელიგია მეცნიერებაზე მარტივია. რელიგია უფრო მაღალი დონისაა, ის
უმაღლესი მეცნიერებაა.

უპირველეს ყოვლისა, სინათლე შიგნითკენ უნდა დაიძრას და თქვენი არსი გაანათოს, მაშინ
თქვენი არსი გაიხსნება და შეძლებთ მასში შესვლას. ხოლო საკუთარ არსში შესვლა ღმერთის
სასუფეველში შესვლას ნიშნავს. იქ არ ხართ თქვენ, იქ მხოლოდ ღმერთია: თქვენ არსებობთ
მხოლოდ როგორც მისი ჩრდილი. როცა სინათლე გარეთკენ მოძრაობს, თქვენ არსებობთ
მხოლოდ როგორც ჩრდილი, რადგანაც ვერ აცნობიერებთ თქვენს ჭეშმარიტ „მე“-ს. თქვენი
ჭეშმარიტი „მე“ - ეს უმაღლესი „მეა“. თქვენი ჭეშმარიტი „მე“ არის „მე“ დიდი ასოებით. მას
არაფერია აქვს თქვენთან საერთო, ესაა „მე“ მთელი ყოფიერისა. მაგრამ ამის
გაცნობიერებისთვის, ღრმა ტრანსფორმაციაა საჭირო.
ბუნებამ გარეთკენ მოძრაობისთვის მოგამზადათ. ამით ბუნების ფუნქცია დასრულდა. ბუნებამ
ადამიანში თავის ზღვარს მიაღწია; ბიოლოგიურად მას უკვე აღარ შეუძლია განვითარება, თუკი
არ მიიღებს გადაწყვეტილებას, რომ ბიოლოგიის საზღვრებს გარეთ განვითარდეს. ბუნებამ იმ
წერტილამდე მიგიყვანათ, სადაც საკუთარ ფეხებზე შეგიძლიათ დგომა. ადამიანი აღარაა
ბავშვი, ის გაიზარდა. ბუნება აღარ მოგივლით, ამის აუცილებლობა აღარაა.

ბუნებრივი ევოლუცია ადამიანზე დასრულდა. ამ ფაქტს უფრო და უფრო ხშირად აღიარებენ

მეცნიერები: რაც არ უნდა შეიცვალოს ადამიანი ათასწლეულების განმავლობაში, იგი ისეთივე
რჩება . და თითქოს ბუნების ფუნქცია დასრულდა. ადამიანის შემდგომი განვითარება თავად
მასზეა დამოკიდებული. სწორედ ესაა რელიგია.

რელიგია ნიშნავს, რომ ადამიანი საკუთარ ფეხებზე იწყებს დგომას, პასუხისმგებლობას იღებს
საკუთარ არსზე, იწყებს ძიებას და საკუთარი თავისთვის კითხვის დასმას - ვინ ვარ მე? და ეს არ
უნდა იყოს უბრალო ცნობისმოყვარეობა.

ფილოსოფია უბრალოდ ცნობისმოყვარეობაა. რელიგია ძალიან გულწრფელი, ჭეშმარიტი

ძიებაა, კვლევაა. ხოლო ცნობისმოყვარეობა და ძიება - სრულიად განსხვავდება ერთმანეთისგან.
ცნობისმოყვარეობა ბავშური ქავილია თავში; ცოტას მოფხანთ და უკვე კმაყოფილი ხართ.
ფილოსოფია სურვილია, მოიფხანოთ იქ, სადაც გეფხანებათ; რელიგია კი სიკვდილ-სიცოცხლის
საკითხია. ფილოსოფიაში არასოდეს აღმოჩნდებით ღრმად ჩაფლულები, იქ ზედაპირზე
რჩებით. თქვენ უბრალოდ სათამაშოებით თამაშობთ, მაგრამ ეს არაა სიკვდილ-სიცოცხლის
საკითხი. თქვენ ცოდნას აგროვებთ, მაგრამ არასოდეს იყენებთ მას.

მე გამიგია...

ოდესღაც ცხოვრობდა ცნობილი მეცნიერი-კონფუციანელი. ეს იყო ოთხმოცი წლის ჯენტლმენი

. ითვლებოდა, რომ მას ბადალი არ ჰყავდა ცოდნასა და გაგებაში.

მაგრამ მოულოდნელად გავრცელდა ხმები, რომ სადღაც შორს გაჩნდა ახალი დოქტრინა, უფრო
ღრმაც კი, ვიდრე მისი ცოდნა იყო. ეს ამბავი აუტანელი აღმოჩნდა მოხუცი მეცნიერისთვის და
მან გადაწყვიტა ნებისმიერი გზით გაერკვია თუ რაში იყო საქმე.

მიუხედავად თავისი საქმეებისა, ის შორეულ მოგზაურობაში გაემგზავრა. რამდენიმე თვიანი

რთული გზის შემდეგ, როგორც იქნა დანიშნულების ადგილს მიაღწია , თავი წარუდგინა და
სტუმრობის მიზეზი მოახსენა.

ძენის ახალი სკოლის ოსტატმა, რომელმაც იგი მიიღო, უბრალოდ ციტირება მოახდინა
ცნობილი გამონათქვამისა:
თავი აარიდე ბოროტ საქმეებს და აკეთე რაც შეიძლება მეტი სიკეთე - აი , ბუდას ყველა
სწავლება.

ამის გაგებისას მეცნიერი-კონფუციანელი რისხვამ შეიპყრო:

- მე აქ შორიდან ჩამოვედი, მიუხედავად ყველა ხიფათისა და სირთულისა, და მიუხედავად

ჩემი ასაკისა, თქვენ კი უბრალოდ იმ გამონათქვამის ციტირებას ახდენთ, რომელიც ყოველმა
სამი წლის ბავშვმა ზეპირად იცის! თქვენ რა, დამცინით?

- მე არ დაგცინით, სერ, - უპასუხა ძენის ოსტატმა. - მაგრამ დაფიქრდით: მიუხედავად იმისა,

რომ ყოველმა სამი წლის ბავშვმა ზეპირად იცის ეს გამონათქვამი, ყველა ოთხმოცი წლის
ადამიანი არ ცხოვრობს ამით!

რელიგია არ ნიშნავს უბრალოდ ცოდნას, ის ცხოვრებას ამ ცოდნით. რელიგია სიცოცხლეა, და

სანამ არ განიცდით მას, ვერ გაიგებთ, რა არის . ხოლო იმისთვის, რომ რელიგიით იცოცხლოთ,
უნდა გადააგდოთ ყველანაირი ფილოსოფოსობა და დაიწყოთ ექსპერიმენტები. ლაბორატორიად
უნდა იქცეთ. მეცნიერის ლაბორატორია გარეთ იმყოფება; რელიგიური მკვლევარის
ლაბორატორია შიგნით იმყოფება : მის სხეულში, მის სულსა და გონებაში. მეცნიერი იმ
ობიექტზე კონცენტრირდება, რომელზეც ექსპერიმენტს ატარებს: მან გახელილი თვალებით
უნდა შეასრულოს თავისი სამუშაო. რელიგიური მაძიებლის სამუშაო დახუჭული თვალებით
მიმდინარეობს - ის საკუთარ თავზე კონცენტრირდება.

რელიგიის სამყაროში ის, ვინც ექსპერიმენტს ატარებს, და ექსპერიმენტის ობიექტი ერთი

სახეა, ამიტომაც ეს ძალიან რთული, უცნაური და ალოგიკურია. რელიგიის სამყაროში
შემცნობი და შეცნობილი განუყოფელი არიან. მეცნიერების სამყაროში შემცნობი და შეცნობილი
განსხვავდებიან ერთმანეთისგან - აქ ყველაფერი მკვეთრად დაყოფილი და ცხადია. რელიგიაში
ყველაფერი ერთმანეთს ერწყმება, ყველაფერ დანარჩენში ითქვიფება - შემცნობსაც კი არ
შეუძლია ცალკე დარჩეს! რელიგიას არ შეუძლია მოგცეთ ცოდნა, რომელიც განცალკევებული
იქნებოდა შემცნობისგან. ის გაძლევთ განცდას, რომელიც ცალკე კი არაა შემცნობისგან, არამედ
თავად მის არსს წარმოადგენს.

იმისთვის, რომ რელიგიური მკვლევარი იყოთ, აუცილებელია გადააგდოთ ნებისმიერი

ფილოსოფოსობა, ნებისმიერი თავისთავადი ცოდნა, რადგანაც ნებისმიერი თავისთავადი
ცოდნა არის დაბრკოლება. ის აჩერებს თქვენს ძიებას. თქვენი ძიება არაგულწრფელი და
მოწამლული ხდება. როგორ შეგიძლიათ ეძებოთ, თუ ყველაფერი წინასწარ გადაწყვიტეთ? იყო
ქრისტიანი ან ინდუისტი და ამაავდროულად იყო რელიგიური ადამიანი შეუძლებელი. როგორ
იქნებით რელიგიური, თუ ინდუისტი ხართ? ის ფაქტი, რომ ინდუისტი ხართ, ნიშნავს, რომ
უკვე წინასწარ გადაწყვიტეთ, რა არის ჭეშმარიტება. მაშ , რა აზრი აქვს ძიებას? რის ძიებას
დაიწყებთ? თქვენ დაიწყებთ მხოლოდ მხარდაჭერის და არგუმენტების ძიებას იმის
სასარგებლოდ, რაც უკვე გადაწყვიტეთ. თქვენი გადაწყვეტილება კი შესაძლოა არასწორი იყოს,
ვინ იცის... ის ხომ თქვენი არაა, ის საზოგადოებისგან მიიღეთ.

საზოგადოება ძალიანაა დაინტერესებული იმით , რომ მზა გადაწყვეტილებები მოგაწოდოთ.

საზოგადოება საერთოდ არაა დაინტერესებული, რომ ცნობიერება მოგცეთ, რომლითაც
საშუალება გექნებათ თავად მიიღოთ გადაწყვეტილებები. მანამ, სანამ გაცნობიერებულები
ხდებით, სანამ რაიმე ძიებას იწყებთ, საზოგადოებამ უკვე უზრუნველგყოთ ყველა შესაძლო მზა
გადაწყვეტილებით - იმისთვის, რომ თქვენი ძიება გააჩეროს , რადგანაც მაძიებელი სახიფათოა
საზოგადოებისთვის. არა-მაძიებელი მოსახერხებელია, არა-მაძიებელი მორჩილია. ის უბრალოდ
იღებს ბრძანებებს და ასრულებს მათ. ის კონფორმისტია და პირობითობებს მიჰყვება. როგორც
კი ვინმეს გონებაში რაიმე რწმენას დებთ, თქვენ წამლავთ მას, რადგანაც რწმენა ნარკოტიკია.
იგი იჯერებს მას და თანდათანობით იწყებს ფიქრს, რომ ეს რწმენა მისი პირადი
გამოცდილებაა.

რწმენა ერთგვარი ჰიპნოზია. თქვენ გამუდმებით შთააგონებთ ბავშვს: „შენ ინდუისტი ხარ, შენ
ინდუისტი ხარ“, თქვენ ტაძარში დაგყავთ იგი, აიძულებთ, რომ ეგრეთ წოდებულ რელიგიურ
რიტუალებსა და ცერემონიებში მიიღოს მონაწილეობა, და თანდათანობით იგი ეჩვევა აზრს,
რომ ინდუისტია, რომ ყველაფერი ინდუისტური კარგია, ხოლო ყველაფერი არაინდუისტური
ცუდია.

და ეს ხდება ნებისმიერ საზოგადოებაში: თქვენ წამლავთ ბავშვს, თქვენ წამლავთ მისი

ცნობიერების წყაროს. თუ რაღაცის გჯერათ, მაშინ გეჩვენებათ, რომ ეს სიმართლეა. თუ რაღაცის
გჯერათ, თქვენ პოულობთ ნებისმიერ შესაძლო მხარდაჭერას თქვენი რწმენისთვის, თქვენ
ნახულობთ ყველა შესაძლო არგუმენტს მათ სასარგებლოდ , სწორედ ამაში მთელი თქვენი ეგო
ეფლობა. ეს ჭეშმარიტების საკითხიც კი არაა, შიგნით სიღრმეში ეს ის საკითხია, თუ ვინაა
მართალი - „მე თუ შენ? როგორ შემიძლია არ ვიყო მართალი? - მე ყოველთვის მართალი ვარ“.
ამიტომ ყველაფერს ირჩევთ, რაც მხარს გიჭერთ. ცხოვრება კი ისეთი მრავალფეროვანია, რომ
მასში შეგიძლიათ ყველაფერი იპოვოთ, ყველაფერი, რასაც თავად ირჩევთ, ყველაფერი, რისიც
თავად გჯერათ. თუ პესიმისტი ხართ, ცხოვრებაში უამრავ არგუმენტს იპოვით პესიმიზმის
სასარგებლოდ. თუ ოპტიმისტი ხართ, უამრავ არგუმენტს იპოვით ოპტიმიზმის სასარგებლოდ.

ცხოვრება ორმაგია, ცხოვრება პარადოქსულია, ცხოვრება მრავალფეროვანია. სწორედ ამიტომ

არსებობს მსოფლიოში ამდენი ფილოსოფია, „იზმები“ და თეოლოგია. ნებისმიერი თეოლოგია
შემოისაზღვრება რიგი რწმუნებულებებით და მშვენივრად გრძნობს თავს.

მხოლოდ ამ ასწლეულში იგრძნეს მორწმუნეებმა შფოთვა, და ეს დიდი წყალობაა, - რადგანაც

მათ გააცნობიერეს, რომ არსებობენ სხვა მორწმუნეებიც. ახლა ინდუისტები ისე მშვიდად აღარ
არიან, მათ არ შეუძლიათ მშვიდად იყვნენ, რადგანაც იციან, რომ არსებობენ ქრისტიანებიც.
ქრისტიანებიც ვერ იქნებიან დარწმუნებული, რომ მხოლოდ მათ აქვთ საავტორო უფლება
ჭეშმარიტებაზე, რადგანაც მათ იციან, რომ არსებობენ მუსულმანები, და დაოსები, და
ბუდისტები.

ამ საუკუნეში ყველაფერი ერთმანეთს შეერია ისე, როგორც არასოდეს ადრე. და გახსოვდეთ, ეს

შერევა დიდი წყალობაა; მზადდება რაღაც ახალის მოსვლა, რაღაც განსაკუთრებულად
მნიშვნელოვანი მოხდება. ეს ქაოსი ადამიანთა გონებაში ახალი განთიადის დასაწყისია.
მომავალში არ აიქნებიან მუსულმანები, ან ინდუისტები, ან ბუდისტები. უბრალოდ
მაძიებლები იქნებიან . რწმენა მიდის, და მიდის მისი სიბნელე. მომავალში არ იქნებიან
მორწმუნეები. მომავალში იქნებიან მაძიებლები, რომლებიც ენდობიან იმას, რასაც იპოვნიან.
რწმენა რაღაც ნასესხებია, ნდობა კი პირადი გამოცდილებაა.

მე სწორედ ასეთ რელიგიას გასწავლით, რომელიც უფრო და უფრო ხშირად მოხდება

მომავალში. აქ მომავალს აწმყოში წარმოვადგენ: მე თქვენ მაძიებლებად გხდით რწმენის რაიმე
სისტემის გარეშე, მაძიებლებად, რომლებიც მზად არიან ექსპერიმენტებისთვის და არ იღებენ
არცერთ რწმენას; გახსნილებად იმისთვის, რომ ჭეშმარიტება დაინახოთ, როგორიც არ უნდა
იყოს იგი, მზადმყოფებად მხოლოდ ჭეშმარიტების მიღებისთვის.

მორწმუნე ადამიანი ჩაკეტილი ადამიანია: მისი ფანჯრები და კარები ჩაკეტილია, ის ციხეში

ცხოვრობს. მას უწევს ამ ციხეში ცხოვრება: თუ ფანჯრებს და კარებს გახსნის, მათში შევა მზე,
წვიმა და ქარი, და სრულიად შესაძლებელია, რომ მისი რწმენის სისტემა შეირყეს. თუ
ჭეშმარიტება ყველა მხრიდან შემოვა, ის ვერ დაიცავს თავის რწმენას. მან ჭეშმარიტებისგან
უნდა დამალოს იგი, ჩაკეტილ სამყაროში უნდა იცხოვროს, ფანჯრებისა და კარების გარეშე, რომ
ვერაფერმა შეუშალოს ხელი, რომ მშვიდად რწმენა განაგრძოს. ეს ძალიან კარგია
საზოგადოებისთვის, მაგრამ ძალიან სახიფათოა ინდივიდის ჯანმრთელობისთვის.

ადრე,ინდოეთის სოფლებში როცა ღარიბი ქალები ყანაში სამუშაოდ მიდიოდნენ, თავიანთი

პატარა ბავშვებიც თან მიჰყავდათ. თუ ბავშვი უკვე გაიზარდა, მას სხვა ბავშვებთან ერთად
სათამაშოდ ტოვებდნენ, მაგრამ თუ ის ჯერ ძალიან პატარა იყო და ვერ ითამაშებდა სხვა
ბავშვებთან, დედას გამუდმებით საქმისგან მოცდენა უხდებოდა უხდებოდა : ბავშვი ხან
ტიროდა, ხან მშიერი იყო, ხან ციოდა. დედას გამუდმებით უნდა ეზრუნა მასზე, ეს სამუშოსგან
აცდენდა და ბატონს აბრაზებდა. ამიტომ დედა ცოტა ოპიუმს აძლევდა შვილს . ეს
ჩვეულებრივი ამბავი იყო. ბავშვი ნეტარი ძილით იძინებდა და ტკბილ სიზმრებს ხედავდა,
დედა კი მშვიდად განაგრძობდა მუშაობას. ძალიან კარგია დედისთვის, ძალიან კარგია
სამუშაოსთვის, ძალიან კარგია ბატონისთვის, მაგრამ ძალიან სახიფათოა და სარისკოა ბავშვის
ჯანმრთელობისთვის და მომავლისთვის. მაგრამ ეს ჩვეულებრივი პრაქტიკა იყო.

საზოგადოება თავს გახვევთ რწმენას, რომ ექსპერიმენტები არ ჩაატაროთ; ძიებამ არ

გაგიტაცოთ, რადგანაც ძიება იმდენ ენერგიას მოითხოვს თქვენგან, რომ ვეღარ გახდებით კარგი
კლერკი, ან სადგურის უფროსი, ან გადასახადების ამკრეფი, ან პოლიციელი. ძიება
სამსახურისგან მოგაცდენთ; უფრო მეტად დაინტერესდებით შინაგანით, გარეგნულისადმი
ინტერესი კი გაქრობას დაიწყებს.

საზოგადოებას უნდა რომ ექსტრავერტულად იცხოვროთ. საზოგადოებას უნდა, რომ

პროდუქტიული იყოთ - აწარმოებთ რაიმე კარგს თუ ცუდს, ამას მნიშვნელობა არ აქვს. თუ
ბომბების წარმოებაში მუშაობთ, პროდუქტიული უნდა იყოთ. თუ ჯარში მსახურობთ,
პროდუქტიული უნდა იყოთ და თან ყოველთვის მორჩილი. სადაც არ უნდა იყოთ, კარგ
სამუშაოს ასრულებთ თუ ცუდს, მნიშვნელობა არ აქვს: უნდა მიჰყვეთ იმას, რაც საზოგადოებამ
გადაწყვიტა და შეესაბამებოდეთ მას.

თუ მაძიებელი ხართ, მაშინ სახიფათო გახდებით : თქვენ უფრო ინტრავერტული, იქნებით და

შეიცვლება თქვენი პრიორიტეტები, ღირებულებები. თქვენ არ აგაღელვებთ ფული და
ძალაუფლება, თქვენ არ გექნებათ ამბიციები, თქვენ არ მოგინდებათ საგნების დაუფლება,
საკუთრებისადმი ინტერესს დაკარგავთ. თქვენ დაიწყებთ შინაგანი სიმდიდრის ძიებას,
ღმერთის სასუფევლის ძიებას თქვენში. მაგრამ მაშინ სულ უფრო და უფრო ნაკლებად
პროდუქტიული გახდებით საზოგადოებისთვის, საზოგადოებას კი არ შეუძლია ამის უფლება
მოგცეთ, მიუხედავად იმისა, რომ მსოფლიო უკეთესი გახდება. ეს იქნება მსოფლიო, სადაც
ადამიანები სიღრმეში ჩაიხედავენ და ამჯობინებენ რაღაც თავისი გააკეთონ, ვიდრე სხვებს
მისცენ მათი ექსპლუატაციის უფლება. ეს იქნება უფრო სრულყოფილი მსოფლიო, რომელშიც
ადამიანები უფრო მეტად მედიტატიურები იქნებიან. ასეთ მსოფლიოში პოლიტიკოსები ვეღარ
მიაყენებენ ადამიანებს ისეთ ზიანს, როგორსაც ადრე. თუ ადამიანები უფრო ინტრავერტულები
გახდებიან, ომები ავტომატურად გაქრება. ვის მოუნდება მაშინ ომი და სხვების მოკვლა?

ძალადობა ყოველთვის იმ სახით მოგვეწოდება, რომ მშვენიერი ჩანს. მკვლელობა „ნაციის“

სახელით, ისლამის სახელით, ქრისტიანობის სახელით - და მკვლელობა მშვენიერი გვეჩვენება.
მკვლელობა მკვლელობაა, კლავთ თქვენ ქრისტიანობისთვის თუ ეკლესიისათვის, ქვეყნისთვის
თუ ნაციისთვის, არ აქვს მნიშვნელობა. ეს უბრალოდ სიტყვებია, რომლებიც ამართლებენ
მკვლელობას, ძალადობას, სიგიჟეს.

ყოველ ათ წელიწადში ერთხელ დედამიწაზე დიდი მსოფლიო ომია, რადგანაც ყოველ ათ

წელში ადამიანები იმდენ ჩირქს იგროვებენ, რომ ის გამოსავალს ეძებს. იმდენ შხამს იგროვებენ,
რომ უკვე აღარ შეუძლიათ შიგნით შეკავება, და ეს მსოფლიო სიგიჟის სახით ფეთქდება.

თუ ადამიანები უფრო ინტრავერტულები გახდებიან , ომები და პოლიტიკა გაქრება. თუ

ადამიანები უფრო ინტრავერტულები იქნებიან, ისინი , რა თქმა უნდა, აღარ იქნებიან ისეთი
პროდუქტიულები, მაგრამ ამას არა აქვს მნიშვნელობა , ისინი უფრო ბედნიერები და
სიხარულით სავსე იქნებიან. ისინი შექმნიან ყველაფერ აუცილებელს და არ იზრუნებენ
ზედმეტზე.
ჩვენ ძალიან ვზრუნავთ ზედმეტზე, რომელიც სრულიად არ გვჭირდება, და რომლის გარეშეც
თავისუფლად გავიტანთ თავს. მაგრამ სხვაგვარად არ შეგვიძლია, რადგანაც ყოველთვის
გვასწავლიდნენ, რომ გამუდმებით სადღაც უნდა ირბინო და რაღაცა მოიპოვო. უბრალოდ ვერ
წარმოგვიდგენია, რომ სხვაგვარად ცხოვრება შესაძლებელია.

საზოგადოება თავს გახვევთ რწმენას და თავიდანვე გიკლავთ ძიების წყურვილს. რელიგია

ნიშნავს თქვენი ძიების აღორძინებას, თქვენს პირველსაწყის წყაროსთან დაბრუნებას.

გახსოვდეთ , ეს არაა ცნობისმოყვარეობა, ეს ძალიან გულწრფელი ძიებაა. იცხოვრო, საკუთარი

თავის ცნობის გარეშე, იგივეა, რაც მკვდარი იყო. როგორ შეიძლება მართლა იცხოვრო, თუ
საკუთარ თავი არ იცი? რა აზრი ექნება თქვენს ცხოვრებას, თუკი არ იცით ვინ ხართ? როგორ
გადაწყვეტთ მაშინ, როგორია თქვენი ბედი? დიახ, მაშინ თქვენს ცხოვრებაში ბევრი ხმაური
იქნება, მაგრამ არა მუსიკა. თქვენს ცხოვრებაში ყველაფერი გათვლილი იქნება, მაგრამ მასში არ
იქნება ზეიმი. გამუდმებით სადღაც გაიქცევით, მაგრამ ვერასოდეს მიაღწევთ დანიშნულების
პუნქტს. დაბადებიდან სიკვდილამდე გამუდმებულ დაძაბულობაში იქნებით, მაგრამ
ვერასოდეს შეიცნობთ ყოფიერების სილამაზესა და მადლს, რადგანაც თქვენ საკუთარი შინაგანი
არსის სილამაზე და მადლიც კი არ გაგიგიათ - ეს კი პირველია, რაც უნდა გაიგოთ, და ყველაზე
ახლოსაა თქვენთან.

პირველი ნაბიჯი ცხოვრებაში საკუთარი თავის შეცნობაა. ეს არ უნდა იყოს უბრალო

ცნობისმოყვარეობა. არსებობს მრავალი ადამიანი, რომლებიც უბრალო ცნობისმოყვარეობის
გამო ეძებენ, მაგრამ ცნობისმოყვარეობას არ შეუძლია თქვენი ტრანსფორმაცია მოახდინოს; ეს
მხოლოდ ქავილია, რომლის დაკმაყოფილებაც ძალიან ადვილია.

ერთი მიკიტანს თავი ძლივს გაჰქონდა . მთელი პერსონალი შეცვალა სამიკიტნოში, მაგრამ
ამანაც არ უშველა. ყველა მისი მცდელობა უშედეგოდ მთავრდებოდა. სასოწარკვეთილმა
მიკიტანმა გადაწყვიტა ბრძენი ქალისთვის მიემართა.

- ყველაფერი ძალიან მარტივია, - უთხრა მას ქალმა და ფული ჯიბეში შეინახა. - უბრალოდ
სახელი უნდა შეუცვალოთ სამიკიტნოს.

- კი, მაგრამ მას ასი წელია უკვე „ოქროს ლომი“ ჰქვია, - გააპროტესტა მიკიტანმა.

- სახელი უნდა შეცვალო, - გაიმეორა ქალმა. - უნდა დაარქვა „რვა ზარი“ და აბრაზე შვიდი
ზარი უნდა ჩამოკიდო.

- შვიდი? - გაუკვირდა მიიტანს. - რა სისულელეა! რა აზრი აქვს ამას?

- სახლში წადი და ნახავ, - უპასუხა ბრძენმა ქალმა.

მიკიტანი სახლში წავიდა და ისე გააკეთა, როგორც ქალმა ურჩია. ყველა, ვინც გვერდზე
ჩაივლიდა, ჩერდებოდა, რომ ზარები დაეთვალა, შემდეგ კი სამიკიტნოში შესვლას ჩქარობდა,
რომ შეეტყობინებინა შეცდომის შესახებ, რადგან მიამიტურად თვლიდა საკუთარ თავს პირველ
ადამიანად, ვინც ეს შეამჩნია, და აუცილებლად უკვეთავდა რამეს, რათა სხვა თუ არაფერი
ეფიქრა მაინც,რომ ტყუიილად არ შესულა .

ასე გამოისწორა მიკიტანმა თავისი საქმეები და გამდიდრდა კიდეც.

ასეთია ადამიანი. სამიკიტნოს ჰქვია „რვა ზარი“, აბრაზე მხოლოდ შვიდია და ეს საკმარისია,
რომ ადამიანის ცნობისმოყვარეობა გააღვივოს და დროებით მაინც რაღაცით დაკავდეს. მაგრამ
ასეთ ცნობისმოყვარეობას არსად არ მივყავართ.

ადამიანები კითხულობენ ღმერთის შესახებ, ჭეშმარიტების შესახებ, მაგრამ მათი თვალებით,

იმით, თუ როგორ კითხულობენ, ჩანს, რომ სერიოზულად არ ეძებენ ისინი ღმერთზე ისევე
საუბრობენ, როგორც ამინდზე, ეს უბრალოდ საუბრის თემაა. თითქმის არავინაა ჩართული
ვნებიან ძიებაში. თუ მთელი ვნებით, მთელი ჩაფლულობით არ ეძებთ, თუ პროცესს მთლიანად
არ ეძლევით, თქვენ ვერ შეიცნობთ საკუთარი არსის საიდუმლოებებს, რადგანაც ამისთვის
უზარმაზარი ძალისხმევაა საჭირო. ცნობისმოყვარე ადამიანს არ შეუძლია ამხელა ძალისხმევის
გაწევა. ცნობისმოყვარეობა ვერ მიგიყვანთ მწვერვალებამდე, მისი ენერგია ძალიან მცირეა.
მხოლოდ შეცნობის სურვილის ჭეშმარიტ ვნებას შეუძლია გაგატაროთ ყველა სირთულე,
რომლებიც გარდაუვალია ამ გზაზე. ძიება მთაზე აღმასვლაა.

ასე რომ, პირველი, რაც აუცილებელია იმისთვის, რომ „ოქროსფერი ყვავილის საიდუმლო“
გაიგოთ, ესაა არ იფილოსოფოსოთ, არ მისცეთ საზოგადოებას უფლება, რომ შეცდომაში
შეგიყვანოთ, არ ირწმუნოთ და არც უარყოთ.გახსოვდეთ, როდესაც მე ვამბობ „არ ირწმუნოთ“,
მე არ ვგულისხმობ, რომ უნდა უარყოთ. უარყოფა იგივე რწმენაა, ოღონდ მინუს ნიშნით. როცა
მე ვამბობ „არ ირწმუნოთ“, მე ვგულისხმობ, რომ უნდა გადააგდოთ რწმენაც და უარყოფაც.
თქვენ უბრალოდ გახსნილი უნდა იყოთ, რაიმე დასკვნების გარეშე. უნდა გააცნობიეროთ
საკუთარი უმეცრება, და არ შენიღბოთ არც ერთი ცოდნით. უმანკო უნდა იყოთ, უმანკოდ
უმეცარი. უნდა გესმოდეთ, რომ „მე არ ვიცი“.

სწორი მიდგომა ყოველთვის იმის გაგებით იწყება , რომ „მე არ ვიცი“. თუ უკვე „იცით“ რაღაც,
სინამდვილეში არ იცით; თუ სავსე ხართ ცოდნით, მაშინ თქვენი ეს რწმენა დაბრკოლება
გახდება, ეს რწმენა დაბადებს ყალბ განცდას. თუ დამოკიდებული ხართ რაიმე რწმენაზე,
-რწმენა კი ლსდ-ს ჰგავს, ან მარიხუანას, ან ჰაშიშს, - თუ დამოკიდებული ხართ რაიმე
რწმენაზე, იგი თავის სამყარო-პროექციას ქმნის, იგი უფასო სპექტაკლს გაჩვენებთ. და როდესაც
თქვენი წარმოსახვა ასეთი სპექტაკლის თამაშს იწყებს, თქვენ წყვეტთ რეალობის ნაწილად
ყოფნას, თქვენ აღმოჩნდებით საკუთარ კერძო, განცალკევებულ სამყაროში თქვენ იქნებით
იდიოტი.
სწორედ ასეთია სიტყვა „იდიოტის“ ზუსტი მნიშვნელობა . ესაა ის, ვინც თავის კერძო
სამყაროში ცხოვრობს, განცალკევებულ რეალობაში. ის, ვინც დაკარგა კავშირი ჭეშმარიტ
რეალობასთან, ვისი წარმოსახვაც იმდენად რეალური გახდა, რომ ჩაანაცვლა ის, რაც
სინამდვილეში არსებობს. სწორედ ეს გემართებათ, როცა ლსდ-ს იღებთ, ან მარიხუანას, ან სხვა
ნარკოტიკს: ის თქვენს შიგნით წარმოსახვით ძალიან ფერადოვან სამყაროს ქმნის.
ნარკოტიკული ზემოქმედების დროს ყველაფერი, რასაც განიცდით, უმაღლეს ჭეშმარიტებად
გეჩვენებათ.

ყოველდღე ვიღაც მოდის ჩემთან და მეუბნება: „სწორედ ნარკოტიკების წყალობით

გავაცნობიერე, რა მშვენიერია სამყარო“. ყველაფერი, რაც მან გააცნობიერა, მხოლოდ მისი
წარმოსახვითი სამყაროა; ნარკოტიკი უბრალოდ ხსნის მოვლენებისადმი კრიტიკულ ხედვას.
ნარკოტიკი რთავს თქვენს გონებას და კარს უხსნის თქვენი წარმოსახვების სამყაროს, და ის
ყველა მიმართულებით იწყებს დინებას. როცა კრიტიკის უნარი გათიშულია და გონება არ
მუშაობს, წარმოსახვას კი სრული თავისუფლება და აბსოლუტური ძალაუფლება ეძლევა, თქვენ
გეჩვენებათ, რომ უმაღლეს ჭეშმარიტებას განიცდით, მაგრამ ეს ასე არაა. ამ განცდებს არაფერი
აქვთ საერთო ჭეშმარიტებასთან. ჭეშმარიტება მისაწვდომია მხოლოდ მათთვის, ვინც
თავისუფალია ნებისმიერი დამოკიდებულებისგან : არა მხოლოდ ქიმიურისგან, არამედ
რელიგიურისგანაც. მხოლოდ ის, ვინც ბოლომდე თავისუფალია დამოკიდებულებისგან, მზადაა
შეიცნოს ჭეშმარიტება.

მე გამიგია...

დიდი ფსიქოლოგი , უილიამ ჯეიმსი,„გამამხიარულებელი გაზის“ ანუ აზოტის ზეჟანგის

ზემოქმედების ქვეშ, უმაღლესი „ჭეშმარიტების“ განცდამდე მივიდა. ის ერთ-ერთი პირველი
ექსპერიმენტატორი გახლდათ . იმ დროში ჯერ არ იყვნენ ნარკომანები.

აზოტის ზეჟანგის ზემოქმედების ქვეშ მას მოეჩვენა, რომ უმაღლეს ჭეშმარიტებას „წააწყდა“. ის
დიადი ფსიქოლოგი და ფილოსოფოსი იყო, მაგრამ ისეთი რამ გააკეთა, რასაც ძალიან ცოტა
აკეთებს: მან მაშინვე ჩაწერა თავისი განცდები. საკმაოდ გონიერი იყო და მიხვდა, რომ რაღაც
ძალიან ღირებული გამოვლინდა მის ცნობიერებაში, და ეს დაუყოვნებლივ უნდა ჩაეწერა. ვინ
იცის? - შესაძლოა, როგორც კი ნარკოტიკის ზემოქმედება დამთავრდება, ყველაფერი
დავიწყებოდა. ამიტომ ყველაფერი მაშინვე ჩაწერა, შემდეგ დაელოდა, სანამ ნარკოტიკის
ზემოქმედება გაივლიდა. იგი ფიქრობდა, რომ ბუდა გახდა, ან ქრისტე, ან ღმერთი ნახა, ან ის,
რაც უპანიშადების ავტორებმა ნახეს, ან ლაო-ძიმ, ან ზარატუსტრამ, ან მუჰამედმა, - ან
დაახლოებით რაღაც ამდაგვარი.

მაგრამ ის ძალიან გაკვირვებული და დაბნეული იყო, როცა ჩანაწერების წიგნში ჩაიხედა. იქ

ეწერა:
„ჰოგამუს, ჰიგამუს,

მამაკაცი პოლიგამია

ჰიგამუს, ჰოგამუს

ქალი მონოგამია“.

აი, უმაღლესი ჭეშმარიტება, რომელსაც ის გადააწყდა.

ნებისმიერი აბსურდი, ნებისმიერი სისულელე შეიძლება უმაღლეს ჭეშმარიტებად მოგვეჩვენოს

მაშინ, როდესაც თქვენს ჭკუაზე არ ხართ, როდესაც თქვენი გონება გამორთულია და თქვენი
კრიტიკული უნარი ბოლომდე მიძინებულია. მაგრამ იმ მომენტში იგი არ გეჩვენებათ
სისულელედ, პირიქით, მაშინ ის უმაღლეს ჭეშმარიტებას ჰგავს.

ოლდოს ჰაკსლი ყვებოდა, რომ როდესაც პირველად მიიღო ლსდ , ის ჩვეულებრივ ოთახში
იჯდა და მის წინ ყველაზე ჩვეულებრივი სკამი იდგა. როცა ლსდ-მ მასზე მასზე ზემოქმედება
დაიწყო , სკამი ისე ლამაზად მოეჩვენა, რომ თვალებს არ უჯერებდა: ცხოვრებაში ა არ ენახა
რაიმე უფრო ლამაზი. სინათლე ყველა მხრიდან იღვრებოდა მისგან,ის მთლიანად ანათებდა,
მრავალფერი და ფსიქოდელიური იყო. სკამი იგივედ დარჩა - ეს უბრალოდ წარმოსახვის თამაში
იყო, ლსდ-მ გონება და კრიტიკის უნარი დააკარგვინა მას.

სწორედ ამიტომ ვამბობ, რომ რწმენა ეჭვის წინააღმდეგაა, ნდობა კი არა. ნდობა ეჭვის
მეშვეობით იზრდება, რწმენა კი ეჭვის დათრგუნვის მეშვეობით. ამიტომ რწმენა ერთგვარი
ნარკოტიკია. ნარკოტიკი სწორედ ასე მოქმედებს: ის ახშობს თქვენს უნარს რომ დაეჭვდეთ, იმ
დროს, როცა მხოლოდ ეს გეხმარებათ, რომ დაკვირვებული იყოთ. არ გახდეთ იდიოტი, არ
გახდეთ საკუთარი წარმოსახვის მსხვერპლი. რელიგიები მრავალი საუკუნის განმავლობაში
გეუბნებოდათ: „ნუ დაეჭვდებით! თუ დაეჭვდებით ჯოჯოხეთში მოხვდებით. ირწმუნეთ! თუ
ეჭვობთ, დათრგუნეთ და გადააგდეთ ეჭვი. უბრალოდ ირწმუნეთ. რწმენა გაგებაა, -
ამტკიცებდნენ ისინი, - ირწმუნეთ და გაიგებთ“.

ნდობა სრულიად სხვა მოვლენაა. ის ცნობიერების აუმღვრეველ და გახსნილ მდგომარეობაში

მოდის; როცა თქვენ არც გჯერათ და არც უარყოფთ, როცა არანაირ დასკვნას არ აკეთებთ ,
როცა უბრალოდ თავისუფალი და უმანკო ხართ.

ამიტომ ეჭვი სასარგებლოა. სანამ ჭეშმარიტებამდე არ მიხვალთ , ეჭვი თქვენი დამხმარეა. ეჭვი
ნდობის მეგობარია. ეჭვი გეხმარებათ, რომ არ გახდეთ წარმოსახვის მსხვერპლი, წინააღმდეგ
შემთხვევაში წარმოსახვა ქაოსს შექმნის თქვენში.
მაგალითად, თუ თქვენ დაიბადეთ ინდუისტურ ოჯახში და წაგიკითხავთ კუნდალინის შესახებ,
მაშინ თქვენი წარმოსახვა შესაბამის განცდას შეგიქმნით: ერთხელ თქვენი ხერხემლის ძირში
უეცრად გველი გაიღვიძებს და ხმამაღალი სისინით აღიმართება თქვენი მეშვიდე ჩაკრასკენ. და
თუ ყოველთვის გჯეროდათ ამის, ეს განცდა ისე რეალურად მოგეჩვენებათ, რომ წამითაც კი არ
შეგეპარებათ ეჭვი. მაგრამ იესო არასოდეს შეხვედრია კუნდალინის, მუჰამედსაც არაფერი
სმენია მასზე... ბუდასაც კი, რომელიც ინდუისტურ ოჯახში დაიბადა. ის გულწრფელი
მაძიებელი იყო და ყველანაირი რწმენა გადააგდო, იგი არასოდეს შეხვედრია კუნდალინის.
მაჰავირამაც არაფერი იცოდა ამის შესახებ, ზარატუსტრასაც არაფერი უთქვამს ამაზე. რაშია
საქმე? ან იქნებ რაღაც გაუშვეს ხელიდან? ეს უბრალოდ რწმენის შედეგია: თუ გჯერათ
ჩაკრების, ეს შვიდი ჩაკრა თქვენი ცხოვრების რეალობა გახდება. ყველაფერი რისიც გჯერათ,
თქვენი რეალობა ხდება.
გოპი კრიშნა, რომელიც კუნდალინი-იოგას პროპაგანდას ეწეოდა ამ საუკუნეში, ამბობს, რომ ის
ცამეტი წელი მუშაობდა, უბრალოდ იჯდა და ელოდა, როდის აიწეოდა მისი კუნდალინი.
ცამეტი წელი არაა ცოტა დრო. თუ მთელი ცამეტი წელი გვექნება რწმენა კუნდალინიში,
დაველოდებით მას და კონცენტრაციას მოვახდენთ ხერხემლის ფუძეზე, და მაშინ რა
გასაკვირია, რომ შედეგიც მივიღოთ.

და ერთხელაც მოხდა შემდეგი : გველმა გაიღვიძა, უზარმაზარი ენერგიითა და ჩანჩქერის

გამაყრუებელი ხმით ზემოთ,ხერხემლის გასწვრივ აღიმართა და მის ტვინში შეაღწია. მას
შემდეგ გოპი კრიშნა დარწმუნებულია, რომ მისი გენია გაიფურჩქნა. იგი თვლის, რომ თუ
თქვენი კუნდალინი აიწევა, თქვენ გენიოსი გახდებით. მე, თუმცაღა ვერ ვხედავ, რაშია მისი
გენიოსობა. დიახ, ნამდვილად, მან დაწერა რამდენიმე სულელური პოემა - ძალიან მდარე და
ჩვეულებრივი. თუ ის გენიოსია, მაშინ ჯობს, რომ ადამიანებმა შეინახონ თავიანთი კუნდალინი
და აწევის უფლება არ მისცენ მას. თუ ყველა მეორეხარისხოვანი პოეტი გახდება, ეს არც ისე
კარგი იქნება.

ეს არაა ზრდა. ეს მხოლოდ წარმოსახვაა. მაგრამ თუ რაღაცის გჯერათ, თქვენ ამის დანახვას
იწყებთ - ამაშია მთელი საფრთხე. ნუ დაიწყებთ რწმენით. დაო ამბობს: ეძებეთ, ჩაატარეთ
ექსპერიმენტები, მოიცადეთ, სანამ გაგება თავისთავად მოვა.

სუტრები:

ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:

როცა სინათლე წრეზე მოძრაობს, ყველა ენერგია კრისტალიზდება : ცისა და მიწის, ნათელისა
და ბნელის.
ფაქტია, თქვენი ცნობიერება გარეთკენ მოძრაობს , ამისთვის რწმენაც კი არაა საჭირო: როცა
რაღაც ობიექტს უყურებთ, თქვენი ცნობიერება ობიექტისკენ მოძრაობს.
მაგალითად, როცა მე მიყურებთ, თქვენ ივიწყებთ საკუთარ თავს და ჩემზე ახდენთ
ფოკუსირებას, მაშინ თქვენი ენერგია და თვალები ჩემსკენაა მომართული, -ეს ექსტრავერტული
მოძრაობაა.თქვენ უმზერთ ყვავილს და მოხიბლული ხართ მისი სილამაზით; თქვენ
ფოკუსირდებით მასზე და ივიწყებთ საკუთარ თავს, თქვენ მხოლოდ ყვავილის სილამაზეს
აცნობიერებთ. ეს ყველამ კარგად ვიცით , ეს ყოველ მომენტში ხდება. თქვენს გვერდით ლამაზი
ქალი ჩაივლის და თქვენი ენერგია მაშინვე მას მიჰყვება.

ჩვენ ვიცნობთ სინათლის გარეთკენ მოძრაობას, მაგრამ ეს მხოლოდ ისტორიის ნახევარია;

ყოველ ჯერზე, როცა სინათლე გარეთკენ მიედინება, თქვენ ჩრდილში აღმოჩნდებით ხოლმე და
საკუთარ თავს ივიწყებთ . სინათლე უკან, შიგნითკენ უნდა მიედინებოდეს იმისთვის, რომ
სუბიექტი და ობიექტი ერთდროულად გახდეთ და საკუთარი თავი დაინახოთ. ამ დროს მოდის
ცოდნა საკუთარი თავის შესახებ. როგორც წესი, ჩვენ ვცხოვრობთ მხოლოდ გარე სამყაროში , და
მაშინ ჩვენ ნახევრად ცოცხლები ვართ, ნახევრად- მკვდრები : სინათლე გამუდმებით გარეთ
გაედინება და უკან არ ბრუნდება. და ჩვენ უფრო ცარიელები ვხდებით შიგნით.

იგივე დიდ მასშტაბით ხდება მთელს სამყაროში. ცოტა ხნის უკან ფიზიკოსებმა შავი
ხვრელების არსებობა აღმოაჩინეს. დაოსებმა შავი ხვრელები გაცილებით უფრო ადრე
აღმოაჩინეს, თუმცაღა მათ აინტერესებდათ შავი ხვრელები არა შორეულ კოსმოსში, არამედ
თქვენში. შავი ხვრელი არის მდგომარეობა, როცა თქვენი ენერგია იფიტება და ცარიელდებით.
თქვენ საერთოდ დაგავიწყდათ, როგორ უნდა შეივსოთ ენერგიის ეს წყარო. მეცნიერები ამბობენ,
რომ ადრე თუ გვიან მზეც შავი ხვრელი გახდება, რადგანაც იგი გამუდმებით ასხივებს
ენერგიას, რომელიც აღარ უბრუნდება. ეს ენერგიის უზარმაზარი წყაროა. იგი უკვე
მილიონობით წელია აძლევს ენერგიას მთელს მზის სისტემას. მზის ენერგიის წყალობით უკვე
მილიონობით წელია იზრდებიან ხეები, ჰყვავიან ყვავილები, არსებობს ადამიანი, ცოცხლობენ
ცხოველები, დაფრინავენ ფრინველები. მაგრამ მზე იფიტება. თანდათანობით და ნელ-ნელა იგი
ამოწურავს თავის ენერგიას და ერთხელაც ჩაქრება. უეცრად გაქრება სინათლე და მისი
უკანასკნელი სხივები. და მაშინ ის შავ ხვრელად იქცევა.

სწორედ ასე ცხოვრობს მრავალი ადამიანი: იმის გამო, რომ მხოლოდ ექსტრავერტულ
ცხოვრებით ცხოვრობენ, ისინი შავ ხვრელად იქცევიან. თქვენ უყურებთ ამას, თქვენ უყურებთ
იმას, თქვენ გამუდმებით იყურებით სადღაც გარეთ და არასოდეს უბრუნებთ ენერგიას მას, ვინც
იყურება. დღისით სამყაროს ხედავთ, ღამით სიზმრებს, მაგრამ გამუდმებით მიჯაჭვული ხართ
ობიექტებზე. ეს ფანტავს თქვენს ენერგიას. ოცდაათი წლის ასაკში ადამიანი თითქმის ბოლომდე
დაცლილია - ის შავი ხვრელი ხდება.

ადამიანთა უმეტესობა ოცდაათი წლის ასაკში კვდება, იმის მიუხედავად, რომ სამოცდაათი
წლის ასაკში ასაფლავებენ, მაგრამ ეს უკვე სხვა საკითხია, - ოცდაათი წლისთვის ისინი უკვე
მკვდრები არიან. მე ვხედავ სიმართლის მარცვალს ჰიპების ცნობილ გამონათქვამში: „არ
დაუჯეროთ ადამიანს, რომელიც უკვე ოცდაათს გადაცილდა“. ამ გამონათქვამში არის
სიმართლის ნაწილი, რადგანაც დიდ იშვიათობას წარმოადგენს ისეთი ადამიანის პოვნა ,
რომელიც ოცდაათსაა გადაცილებული და ჯერ კიდევ ცოცხალია. ადამიანები შავი ხვრელები
ხდებიან : სრულიად გამოფიტული და დახარჯული. ისინი უბრალოდ საცოდავად არსებობენ.
ცოცხალ-მკვდარი არიან, და თითქოს მხოლოდ წარსულში აღებულ ინერციას მიჰყვებიან.

თქვენ იცით, რომ თუ ველოსიპედით სეირნობა გინდათ, პედლები უნდა ატრიალოთ. ხანდახან
შეგიძლიათ ფეხი აუშვათ პედალს, და იმ სიჩქარის ხარჯზე, რომელიც უკვე აკრიფეთ,
ველოსიპედი რაღაც დროის განმავლობაში თავისით იმოძრავებს. ხოლო თუ მთიდან ეშვებით,
შეგიძლიათ პედლები საერთოდ არ ატრიალოთ . ოცდაათი ან ოცდათხუთმეტი წლის შემდეგ
თქვენ მთიდან ეშვებით. თუ სამოცდაათი წელი სიკვდილის საშუალო ასაკია, ოცდათხუთმეტი
წელი სასიცოცხლო პიკია. ოცდათხუთმეტის შემდეგ თქვენ უბრალოდ მთიდან ეშვებით:
შეგიძლიათ უბრალოდ ჩამოგორდეთ, ყველანაირი ძალისხმევის გარეშე.

დაოსების გამოცდილება მეტყველებს იმაზე, რომ ენერგია, რომელსაც გამუდმებით გარეთ

ხარჯავთ, შესაძლებელია დახარჯვის ნაცვლად შიგნით დააგროვოთ . ეს შეაძლებელი გახდება,
თუ შეიცნობთ საიდუმლო ცოდნას იმაზე, თუ როგორ მიმართოთ ენერგია შიგნითკენ. სწორედ
ამაში მდგომარეობს მეცნიერება კონცენტრაციის ნებისმიერი მეთოდის შესახებ.

სცადეთ ექსპერიმენტის ჩატარება სარკესთან. როცა სარკის წინ დგახართ, მასში საკუთარ თავს
ხედავთ : საკუთარ სახეს, საკუთარ თვალებს. ესაა ენერგიის მოძრაობა გარეთკენ. თქვენ
ხედავთ საკუთარ ანარეკლს : რა თქმა უნდა, თქვენ ხედავთ საკუთარ სხეულს, მაგრამ ესაა
ობიექტი თქვენს გარეთ. შემდეგ პროცესი საწინააღმდეგო მხარეს მიმართეთ. იგრძენით, რომ
სარკის ანარეკლი თქვენ გიმზერთ თითქოს თქვენ კი არ უყურებთ ანარეკლს, არამედ ანარეკლი
გიყურებთ , და თავს ძალიან უჩვეულოდ იგრძნობთ. სცადეთ ამის გაკეთება რამდენიმე წუთის
განმავლობაში. ამის მეშვეობით ძალიან ძალიან ცოცხალი გახდებით და თქვენში უზარმაზარი
ძალა შემოვა. შესაძლოა შეგეშინდეთ კიდეც, რადგანაც ადრე არასოდეს განგიცდიათ მსგავსი
რამ. თქვენ არასოდეს შეგიგრძვნიათ ენერგიის ჩაკეტილი წრე.

და თუმცა ამაზე არაფერია ნათქვამი არცერთ დაოსურ წერილში, ვფიქრობ, რომ ეს ყველაზე
მარტივი ექსპერიმენტია, რომლის გაკეთებაც ყველას იოლად შეუძლია. დადექით სარკის წინ
სააბაზანო ოთახში და პირველად დაათვალიერეთ თქვენი ანარეკლი: თქვენ უყურებთ და
ობიექტი თქვენი ანარაკლია. შემდეგ შეცვალეთ სიტუაცია, გააკეთეთ პირიქით. გააცნობიერეთ
თქვენი ანარეკლი და შეიგრძენით, რომ ანარეკლი გიყურებთ , ცვლილება მყისიერად მოხდება
და უზარმაზარი ენერგია დაიწყებს თქვენს შიგნით მოძრაობას. თავიდან ამან შესაძლოა
შეგაშინოთ, რადგანაც აქამდე არ გაგიკეთებიათ. შესაძლოა სიგიჟედ მოგეჩვენოთ, შეგძრათ,
შესაძლოა კანკალი დაიწყოთ ან ორიენტაცია დაკარგოთ, რადგანაც აქამდე თქვენი ორიენტაცია
ბოლომდე გარეთ იყო მიმართული. შიგნითკენ მოძრაობის სწავლა თანდათანობითაა საჭირო.
მაგრამ წრე იკვრება, და თუ ამას რამდენიმე დღის განმავლობაში გააკეთებთ, გაოცდებით,
რამდენად უფრო ცოცხლად იგრძნობთ თავს დღის განმავლობაში. თქვენ უბრალოდ რამდენიმე
წუთი იდექით სარკესთან და ნება მიეცით თქვენს ენერგიას, რომ შიგნით დაბრუნებულიყო და
წრე შეეკრა. ყოველთვის, როცა წრე იკვრება, ღრმა სიჩუმე ისადგურებს. გაწყვეტილი წრე
შფოთვას და დარდს ქმნის; ჩაკეტილი წრე კი სიმშვიდეს, ის უფრო ცენტრირებულს გხდით,
ცენტრირებულად ყოფნა კი ძლიერად ყოფნას ნიშნავს. ეს ძალა თქვენშია. და ეს მხოლოდ
ერთ-ერთი შესაძლო ექსპერიმენტია, შემდეგ შეგიძლია სხვადასხვა ვარიანტები სცადოთ.

როცა ვარდის ყვავილს დაინახავთ, თავიდან შეხედეთ მას, უყურეთ რამდენიმე წუთის
განმავლობაში, შემდეგ კი დაიწყეთ უკუ-პროცესი: თითქოს ვარდის ყვავილი გიმზერთ თქვენ.
და გაგიკვირდებათ, რამხელა ენერგიის მიღება შეგიძლიათ ვარდის ყვავილისგან. იგივე
შეიძელბა გავაკეთოთ ხეებზე, ვარსკვლავებზე და ადამიანებზე. შეყვარებულთან ამის გაკეთება
ყველაზე კარგია. . უბრალოდ უყურეთ ერთმანეთს თვალბში. უყურეთ ჯერ თქვენს პარტნიორს,
შემდეგ კი იგრძენით, როგორ გიბრუნებთ იგი ენერგიას და როგორ გიბრუნდებათ თქვენი
ძღვენი. შეიგრძნობთ, თუ როგორ გავსებთ და გეხვევათ ახალი ენერგია. ამის შემდეგ უფრო
ცოცხლად, უფრო ახალგაზრდად იგრძნობთ თავს.

ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:

როცა სინათლე წრეზე მოძრაობს...
სწორედ ამას უწოდებენ ისინი სინათლის წრეზე მოძრაობას. თქვენი სინათლე ნახევარწრეზე
მოძრაობს: იგი ყოველთვის გარეთკენაა მიმათული და არასოდეს ბრუნდება შიგნით. ადრე თუ
გვიან შავ ხვრელად იქცევით. თუ წრე იკვრება, მაშინ თეთრი ხვრელი ხდებით. შავი ხვრელების
აღმოჩენის შემდეგ მეცნიერებმა თეთრი ხვრელებიც აღმოაჩინეს. განსხვავებით შავი
ხვრელისგან, თეთრი ხვრელი ენერგიით სავსეა.

როცა სინათლე წრეზე მოძრაობს, ყველა ენერგია კრისტალიზდება : ცისა და მიწის, ნათელისა
და ბნელის.
ცა და მიწა ნიშნავს შინაგანს და გარეგანს, მაღალს და დაბალს, ღმერთს და სამყაროს, უხილავს
და ხილულს, შეუცნობელს და შეცნობადს. ცა ღმერთის სიმბოლოა, მიწა - გამოვლენილი
სამყაროსი. როცა წრე იკვრება, ისინი ერთიანდებიან. მაშინ არა მხოლოდ მიწას ეკუთვნით,
არამედ რაღაც ზეციურიც აღწევს თქვენში. მაშინ არა მხოლოდ მიწიერი ხართ, არა მხოლოდ
ადამიანი, არამედ ღვთაებრივი ხდებით.

გაიხსენეთ სიტყვა „ადამიანის“ (human) ფუძეა „humus”. Humus ნიშნავს „მიწას“. ადამიანი
მიწისგანაა შექმნილი, ამიტომაც იწოდება ასე. როცა მიწა ღვთაებრივით ნათდება, თქვენ
ხედავთ ცხოვრების მშვენიერებას. ეს შესაძლებელი ხდება, თუკი თქვენი ენერგია შიგნით
ბრუნდება. და მისი დაბრუნება ნებისმიერი ადგილიდან შეგიძლიათ, არანაირი პრობლემა არაა:
უბრალოდ უნდა გამოიყენოთ საიდუმლო. როცა მის მუდმივ გამოყენებას ისწავლით , ენერგიას
ყველგან იპოვით.
შეგიძლიათ უბრალო მწვანე ხის ყურებით თავი ისე სავსედ იგრძნოთ თავი , თითქოს მთელი
მისი სასიცოცხლო ძალა თქვენში გადმოიღვარა, თითქოს ხის მთელი წვენი თქვენს არსში
გადმოვიდა. უბრალოდ მთვარის ყურებით, თქვენ გაოცდებით: არაა საჭირო ალკოჰოლის ან
ნარკოტიკების მიღება იმისთვის, რომ მთვრალად იგრძნოთ თავი, თქვენ შეგიძლიათ მთვარით
დათვრეთ. მთვარეს შეუძლია უზარმაზარი ენერგია დაგიბრუნოთ, თუ იცით, როგორ მიიღოთ
იგი.

უძველეს ინდურ წერილში „რიგ-ვედა“ სომაზეა საუბარი. მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ სომა
ლსდ-ს მაგვარია. ისინი ფიქრობენ, რომ ეს რაღაც სოკო იყო, რომელიც ჰიმალაებიდან გაქრა
კლიმატის ცვლილების ან სხვა მიზეზის გამო. ან, შესაძლოა, არც კი გამქრალა, უბრალოდ
ადამიანებს დაავიწყდათ იგი. შესაძლოა უწინდებურად იზრდება სადღაც ჰიმალაების ველებზე,
და ჩვენ უბრალოდ დავივიწყეთ. შესაძლოა ძველმა ბრძენებმა გაცნობიერებულად დაავიწყეს
იგი კაცობრიობას, რადგანაც ძალიან სახიფათო აღმოჩნდებოდა.
ოლდოს ჰაკსლი ამბობს, რომ სომა უმაღლესი ნარკოტიკი იყო, და როდესაც ჩვენ აღმოვაჩენთ
ნარკოტიკს, რომელიც ლსდ-ს აღემატება, კვლავ სომას დავარქმევთ მას. გაგიკვირდებათ, როცა
გაიგებთ, რომ სანსკრიტზე სიტყვა სომა „მთვარეს“ ნიშნავს. ამიტომაც ჰინდიზე ორშაბათს
„სომვარ“, მთვარის დღე ეწოდება. სომა ნიშნავს „მთვარეს“, ეს არაა სოკო, და არც ლსდ-
სმაგვარი ნარკოტიკი. ეს მთვარესთან შეერთების საიდუმლო ცოდნაა. მთვარეს ისევე შეუძლია ,
როგორც ოკეანეებზე მოქმედებს. თუ მთვარისგან ენერგიის მიღებას შეძლებთ, უზარმაზარი,
ნექტარივით ტკბილი ენერგიის მოზღვავებას იგრძნობთ, და დათვრებით მისით, ყველანაირი
ნარკოტიკის მიღების გარეშე.

თქვენ შეგიძლიათ იგრძნოთ მთვარის ენერგია თქვენი არსის სიღრმეში, და ეს ენერგია მშვიდსა
და გაწონასწორებულს გაგხდით, რადგანაც მთვარე ქალური ენერგიაა. ისევე, როგორც საყვარელ
ქალთან ჩახუტების დროს გრძნობთ დიდ სიმშვიდეს და მოდუნებას, იგივე, და გაცილებით
უფრო ძლიერად ხდება, როცა მთვარის ენერგიას იღებთ.

მთვარე ქალური პრინციპია, მზე - მამაკაცური. მთვარე - ინია, მზე - იანი. მთვარე დედასავით
ზრუნავს თქვენზე. რომელიმე სოკოსთვის ჰიმალაებში გამგზავრება არაა საჭირო , რადგან ეს
მთვარის სახით ყოველთვის ცაზეა . უბრალოდ უნდა გაიგოთ საიდუმლო, მისგან ენერგიის
მიღების საიდუმლო. მზისგან და მთვარისგან ენერგიის მიღების საიდუმლო მეთოდები
არსებობს.

მზის თაყვანისცემა გარკვეულ ტექნიკაზე იყო დაფუძნებული; გაჩნდა მზის საოცარი ტაძრები.
მზის ტაძარი ,,კონარაკი’’- უბრალოდ მზისადმი მადლიერების გამნოვლინებაა. ეს არ იყო
უბრალოდ თაყვანისცემა, ეს იყო მეცნიერება მზისგან ენერგიის მიღების შესახებ. ქალებისთვის
განსაკუთრებით კარგია მზის ენერგიის მიღება მათში მთვლემარე იანის გამოსაღვიძებლად .
მამაკაცებისთვის მთვარის ენერგიის მიღება მათში მთვლემარე ქალური საწყისის
გასააქტიურებლად არის კარგი. ქალები მზეს კარგად ეთაყვანებიან , კაცები - მთვარეს. მაგრამ
თაყვანისცემა არა უბრალოდ რიტუალი, არამედ მეცნიერული მეთოდი უნდა იყოს.

როცა სინათლე წრეზე მოძრაობს, ყველა ენერგია კრისტალიზდება : ცისა და მიწის, ნათელისა
და ბნელის.

ნათელი და ბნელი წარმოადგენენ მამაკაცისა და ქალის, სიმსუბუქისა და სიმძიმის,

უწონადობის და გრავიტაციის, სიცოცხლისა და სიკვდილის, მოძრაობისა და სიმშვიდის
სიმბოლოებს. ნათელი და ბნელი ყველა ამ წყვილის სიმბოლოა.

თუ ენერგია წრეზე დაიწყებს მოძრაობას, თანდათანობით დაგავიწყდებათ მამაკაცი ხართ თუ

ქალი. ექსტრავერტული მოძრაობა იანის პრინციპია, ინტროვერტული მოძრაობა კი ინის.
მამაკაცი ბუნებით ექსტრავერტია, ქალი - ინტროვერტი. როცა მამაკაცი სექსითაა დაკავებული,
ის ამას გახელილი თვალებით აკეთებს : მას უნდა რომ დაინახოს, ეს აღაგზნებს, აქედანაა
პორნოგრაფიის შესაძლებლობა. არც ერთ ქალს არ აინტერესებს პორნოგრაფია, რადგან მასში
ვერანაირ აზრს ვერ ხედავს. როცა ქალი თავის შეყვარებულთან სექსითაა დაკავებული, ის
თვალებს ხუჭავს. ქალი ინტროვერტია, მისი ენერგია შიგნითკენ მოძრაობს.

ენერგია ჩაკეტილი წრე უნდა გახდეს, წინააღმდეგ შემთხვევაში მამაკაცი მხოლოდ მამაკაცად
რჩება, ქალი - მხოლოდ ქალად, მაგრამ ორივე ნახევარი რჩება - ერთი მთლიანის ორი ნახევარი.
აქედანაა მათი ერთმანეთისადმი მიზიდულობა . როცა თქვენი ენერგია წრეზე იმოძრავებს,
თქვენ აღარ დაგჭირდებათ გარე ქალი ან გარე მამაკაცი, რადგანაც თქვენი შინაგანი ქალი და
მამაკაცი ერთმანეთს შეხვდებიან და შეერწყმებიან თქვენში. მაშინ ერთი მთლიანი გახდებით,
მთლიანად ყოფნა კი წმინდანად ყოფნას ნიშნავს.

სწორედ ესაა დაო, სწორედ ესაა ტანტრა: ერთიანად ყოფნა წმინდანად ყოფნას ნიშნავს.

როცა სინათლე წრეზე მოძრაობს, ყველა ენერგია კრისტალიზდება : ცისა და მიწის, ნათელისა
და ბნელის.
იმას, რასაც აქ „კრისტალიზაცია“ ეწოდება, კარლ გუსტავ იუნგი „ინდივიდუაციას“ უწოდებდა.
გურჯიევმა კი მას „საკუთარი თავის დაბადება“, ანუ „სულის დაბადება“ დაარქვა.

თქვენ შედგებით ცალკეული ფრაგმენტებისგან, თქვენ მთელი ბრბო ხართ, ბევრი „მე“ გაქვთ.
თქვენ არ გაქვთ ერთიანი „მე“, თქვენ მრავალრიცხოვანი პატარა „მე“ გაქვთ, და ისინი
ერთმანეთს ებრძვიან ძალაუფლებისთვის. ამაშია ადამიანის ტანჯვა: ის მრავალი „მე“-სგან
შედგება. როგორ შეგიძლიათ მოდუნებული იყოთ, როცა ბევრი ხართ? თქვენი ერთი ნაწილი
ამბობს: „გააკეთე ეს“, მეორე ნაწილი ამბობს: „არ გააკეთო ეს“, მესამე კი გეუბნებათ: „ჯობია ის
გააკეთო“.
და რაც არ უნდა გააკეთოთ, მაინც ნანობთ, რადგან ნაწილები, რომლებსაც არ უნდოდათ ამის
გაკეთება, გაგტანჯავენ. ისინი დაიჟინებენ, რომ არასწორად მოიქეცით, რომ ჯობდა სხვაგვარად
გაგეკეთებინათ: “ჩემთვის რომ დაგეჯერებინა, უკვე მიაღწევდი მიზანს. ხედავ, რა გამოვიდა,
არადა ხომ გეუბნებოდი!“ მაგრამ ამ ნაწილისთვის რომ დაგეჯერებინათ, თქვენზე სხვა
დანარჩენი ნაწილები იძიებდნენ შურს.

ადამიანი არასოდესაა კმაყოფილი და არც კმაყოფილად იგრძნოს თავი, რადგანაც შიგნით

მრავალ ნაწილადაა დაყოფილი. თუ ერთიანი ხდებით, კმაყოფილება თავისთავად მოდის. თუ
დაყოფილი ხართ, ყოველთვის უკმაყოფილო იქნებით. თუ დაყოფილი ხართ, გამუდმებულ
კონფლიქტში იქნებით. თუ ერთიანი ხდებით, კონფლიქტი ქრება , რადგან თქვენ სახლში
ბრუნდებით. სწორედ ამას უწოდებენ დაოსები კრისტალიზაციას, და ამის მიღწევა სინათლის
წრეზე მოძრაობით ისეა შესაძლებელი, რომ რომ ინი და იანი ერთ მთლიანად ერთიანდება.

სინათლემ ზუსტად ისევე უნდა იმოძრაოს, როგორც სუნთქვა მოძრაობს: შიგნითკენ და

გარეთკენ, გარეთკენ და შიგნითკენ; თქვენ ჩაისუნთქავთ და ამოისუნთქავთ. ეცადეთ
წარმოიდგინოთ ადამიანი, რომელიც მხოლოდ ამოსუნთქავს : ის ვერ იცოცხლებს, მისი სხეული
მოკვდება. ახლა კი წარმოიდგინეთ ადამიანი, რომელიც მხოლოდ ჩაისუნთქავს, ისიც
მოკვდება. სწორედ ეს დაემართა თქვენს სულს : ის მკვდარია, რადგანაც თქვენ ან მხოლოდ
ამოისუნთქავთ სინათლეს, ან მხოლოდ ჩაისუნთქავთ. თქვენ ჯერ კიდევ ვერ გააცნობიერეთ,
რომ ჩასუნთქვა და ამოსუნთქვა წრედ და ერთიან პროცესად უნდა იქცეს. გააკეთეთ ღრმა
ამოსუნთქვა და ღრმა ჩასუნთქვა.

სწორედ ისევე, როგორც სხეულის არსებობისთვისაა აუცილებელი სუნთქვა, სულის

არსებობისთვის აუცილებელია ცნობიერება. ამიტომ ცნობიერება არ უნდა იქნეს დავიწყებული,
ის წრის ნახევარს შეადგენს; წრე აუცილებლად უნდა შეიკრას. ქალმა უნდა ისწავლოს მამაკაცად
ყოფნა ისევე, როგორც მამაკაცმა უნდა ისწავლოს ქალად ყოფნა. როდესაც ქალი და მამაკაცი
წონასწორობაში აღმოჩნდებიან, ისინი აბსოლუტურად თანაბარი და დაბალანსებული ხდებიან,
ამ დროს ხდება კრისტალიზაცია : იბადება სული.

როცა მოსწავლე იწყებს ამ საოცარი საიდუმლოს გამოყენებას...

და ეს მართლაც სასწაულია, რადგანაც მისი შედეგები არაჩვეულებრივია.

როცა მოსწავლე იწყებს ამ საოცარი საიდუმლოს გამოყენებას, ყოფიერების შუაში მას არყოფნა
ემართება.
სწორედ ამას ვუწოდებ შავ ხვრელს .

როცა მოსწავლე იწყებს ამ საოცარი საიდუმლოს გამოყენებას, ყოფიერების შუაში მას არყოფნა
ემართება.
თქვენ თითქოს გარშემორტყმული ხართ ყოფიერებით, მაგრამ ამავე დროს თითქოს არყოფნის,
სიცარიელის კუნძული ხართ - შავი ხვრელი. ხეები , ვარკვლავები , ფრინველები ცოცხალი
არიან; მიწა , მზე, მთვარე ცოცხალია, ყველა ცოცხალია, თქვენ კი... თქვენ უბრალოდ მკვდარი
შავი ხვრელი ხართ. ყოფიერების უზარმაზარ ოკეანეში თქვენ არსბობთ როგორც არყოფნა. და
იწყებთ სწორედ ამ მდგომარეობით.

როცა დროთა განმავლობაში სამუშაო დასრულებული აღმოჩნდება და სხეულის საზღვრებს

გარეთ ახალი სხეული ჩნდება, ეს იმას ჰგავს, რომ არყოფნის შუაში ყოფიერება ვლინდება.
მაშინ ყველაფერი იცვლება და თქვენ ყოფიერება ხდებით, თეთრი ხვრელი. თქვენ ისეთი
ინტეგრირებული, , ისეთი კრისტალიზებული ხდებით, რომ თქვენთან შედარებით მზე,
მთვარე, ხეები და ფრინველები არყოფნად გეჩვენებათ.

წარმოიდგინეთ ბუდა: მასში არის ყოფიერება; არსებობა უბრალოდ ფერმკრთალდება მასთან

შედარებით. მასში მარადიული სიცოცხლეა, უხვი სიცოცხლე. მთელი არსებობა ღარიბია, ის კი
მდიდარია. ის მეფეა, მთელი ყოფიერება კი ღატაკი ჩანს.

როცა დროთა განმავლობაში სამუშაო დასრულებული აღმოჩნდება და სხეულის საზღვრებს

გარეთ ახალი სხეული ჩნდება...
როცა სინათლის წრე კრისტალდება და თქვენს შიგნით მყარდება , თქვენ სხეულში კიდევ ერთ
სხეულს გრძნობთ. პირველი სხეული მიწისგანაა შექმნილი, მეორე სხეული ღვთაებრივისგან,
ღმერთისგან. პირველ სხეულს ფორმა გააჩნია, მეორეს არა. პირველი სხეული უხეშია, მეორე
სხეული კი ნატიფი. პირველი სხეული მოკვდება, მეორე სხეული უკვდავია. პირველი სხეული
განეკუთვნება დროის სამყაროს, მეორე - მარადისობას.

მეორე სხეული მხოლოდ სინათლის ამოსუნთვქისა და ჩასუნთქვის სწავლით იბადება. თქვენ

სინათლეს ისევე ამოისუნთქვათ და ჩაისუნთქავთ, როგორც ჰაერს და სწორედ მაშინ მეორე
სხეული ანუ სინათლის სხეული იბადება. პირველი სხეული - სიბნელის სხეულია, ის მიწის
ნაწილს, გრავიტაციის ნაწილს წარმოადგენს. ის მძიმეა და მიწისკენ მიიზიდება. მეორე სხეული
ზემოთკენ მიიწევს, ის მსუბუქია, უწონო. ის ისეთი მანათობელი და უწონადია, რომ
შეგიძლიათ აფრინდეთ.

სწორედ ამაზე ამბობენ ძენის ოსტატები: „იფრინო ფრთების გარეშე“. მაშინ თქვენთვის
მისაწვდომი ხდება ცა მთელი მისი უსასრულობით.

...ეს იმას ჰგავს, რომ არყოფნის შუაში ყოფიერება ვლინდება. მხოლოდ ასდღიანი შეუპოვარი
შრომის შემდეგ დგება სინათლე ჭეშმარიტი.
სინათლე უბრალო ფანტაზიად მოგეჩვენებათ , თავიდან ის უნდა იყოს კიდეც ფანტაზია.
მხოლოდ რამდენიმე დღის შემდეგ, მხოლოდ ასი დღის შემდეგ...
მხოლოდ ასდღიანი შეუპოვარი შრომის შემდეგ...
ყველაფერი დამოკიდებულია იმაზე, თუ რამდენად შეუპოვრად მუშაობთ; ასი დღე არაა
ფიქსირებული ვადა. თუ ტოტალურად ხართ ჩართული, მაშინ ეს ას დღეში მოხდება; თუ
არადა, შესაძლოა ასი წელი ან ასი ცხოვრება დაგჭირდეთ - ვინ

იცის. ყველაფერი ინტენსიურობაზეა დამოკიდებული. თუ თქვენი არსი ბოლომდე,

ტოტალურადაა ჩართული; თუ მტკიცე და ურყევი ხართ; თუ მზად ხართ ყველაფრით
გარისკოთ, მაშინ ასი დღის შემდეგ სინათლე ჭეშმარიტი გახდება. თავიდან კი ის უბრალო
ფანტაზიად მოგეჩვენებათ.

ფანტაზიაში ცუდი არაფერია. ფანტაზია მხოლოდ მაშინაა ნეგატიური, თუ მას რეალობის

წინააღმდეგ მიჰყავხართ და დაბრკოლებად იქცევა. როცა ფანტაზია რეალობასთან
თანამშრობმლობს მასში ცუდი არაფერია. მაშინ ეს დიდი კურთხევაა. თავიდან, ექსპერიმენტის
სარკესთან ჩატარებისას, თქვენ მოგეჩვენებათ, რომ ეს მხოლოდ წარმოსახვაა. თქვენ
მოგეჩვენებათ რომ ანარეკლი , რომელიც გიყურებთ ფანტაზიაა. მაგრამ მალე თქვენ
გააცნობიერებთ, რომ ეს არ იყო ფანტაზია - თქვენ გასაღები გადაატრიალეთ რეალობის
სასახლეში, და ეს სინამდვილეში მოხდა.

თავდაპირველად, თუკი ხეს დიდი სიყვარულით შეეხებით, იფიქრებთ, რომ ხე ვერ

გიპასუხებთ, ხოლო თუ იგრძნობთ, რომ ის გპასუხობთ, იფიქრებთ, რომ მხოლოდ თქვენი
წარმოსახვაა. არადა ხე მართლაც გპასუხობთ, მაგრამ სანამ ამას გააცნობიერებთ, რაღაც დრო
უნდა გავიდეს. თუ სიყვარულით მიდიხართ, ხეც სიყვარულით გპასუხობთ . სიყვარულზე
ყოველთვის სიყვარულით პასუხობენ. ხოლო თუ არ პასუხობენ, შეგიძლიათ დარწმუნებული
იყოთ, რომ ეს სიყვარული არაა; რაღაც სხვა გვაჩვენებს თავს სიყვარულად.

...მხოლოდ მაშინ ხდება იგი სული-ცეცხლი.

ასდღიანი შეუპოვარი ძალისხმევის შემდეგ იგი სული-ცეცხლი ხდება.

ასი დღის შემდეგ ნათელში იბადება სინათლის ჭეშმარიტი წყაროს წერტილი.

თავიდან ეს გაფანტული სინათლეა; თქვენ მხოლოდ იწყებთ მისი არსებობის გაცნობიერებას; ის
ხან არის, ხან არ არის, ის ჯერ კიდევ ძალიან ბუნდოვანი და ძნელად მოსახელთებელია. მაგრამ
თანდათანობით უფრო და უფრო ძლიერდება და წყაროდ იქცევა.

შემდეგ უეცრად იბადება მარგალიტის თესლი.

ეს იმას ჰგავს, თითქოს ქალი და მამაკაცი ერთმანეთს შეერწყნენ და ჩასახვა მოხდა.
სწორედ ასე ხდება ყველაფერი: შინაგანი მამაკაცი და შინაგანი ქალი ერთმანეთს ერწყმიან.
სწორედ ესაა ჭეშმარიტი ტანტრა: თქვენი მამაკაცური და ქალური შინაგანი ნაწილი სექსუალურ
აქტში ერწყმიან ერთმანეთს, ერთიანდებიან და აღარასოდეს შორდებიან.
გარე ქალთან განშორება გიწევთ, წინააღმდეგ შემთხვევაში ურთიერთობა მახინჯდება და
აუტანელი ხდება. გარე მამაკაცთან განშორება გიწევთ - მასთან ერთიანობა არაა ხანგრძლივი,
მხოლოდ წამით შეიგრძნობთ ერთიანობის გაბრწყინებას. შინაგან პარტნიორთან განშორება არ
გჭირდებათ.

გასხივოსნებული ადამიანი გამუდმებული ორგაზმის მდგომარეობაში ცხოვრობს: მისი შინაგანი

მამაკაცი და ქალი განუწყვეტლივ სექსით არიან დაკავებული. ალბათ
გინახავთ შივალინგა ინდუისტურ ტაძრებში; ეს შინაგანი მამაკაცისა და ქალის შეხვედრის
სიმბოლოა. ლინგა მამაკაცური პრინციპია, იონი - ქალური. ეს უბრალოდ ფალოსური
გამოსახულება არაა, როგორც ამას ფროიდის მიმდევრები ამბობენ. ეს სიმბოლური
გამოსახულებაა. იგი შინაგან პოლარობას ასახავს.
როცა ეს შეხვედრა ხდება, თქვენ ხელახლა იბადებით. სწორედ ამას გულისხმობს იესო, როცა
ნიკოდემეს ეუბნება: „სანამ არ დაიბადები ხელახლა...“ არ ვიცი რას ამბობენ ამის შესახებ
ქრისტიანები, მე ეს არც ისე მაღელვებს, მაგრამ იგი სწორედ ამას გულისხმობდა. „სანამ არ
დაიბადები ხელახლა...“ ის მეორედ დაბადებას გულისხმობს. ინდუისტები ასეთ
ადამიანებს ,,დვიჯას’’ ანუ ორჯერ შობილებს უწოდებენ. თქვენ დაბადებას აძლევთ საკუთარ
თავს. როცა გარე მამაკაცი ხვდება გარე ქალს, ისინი ბავშვს წარმოქმინიან, ჰბადებენ. და თქვენ
ამ შემთხვევაში მშობელიც ხართ და ბავშვიც. თქვენში ახალი ცხოვრება იწყება - ბუდას
ცხოვრება, გასხივოსნებული და უკვდავი ცხოვრება.
მაშინ შეიძლება შევაჩეროთ ძალისხმევა და უბრალოდ დაველოდოთ.
როცა იგრძენით, რომ თქვენში ჩასახვა მოხდა, როცა იგრძენით, რომ შინაგანი მამაკაცი შინაგან
ქალს შეერწყა და ქალი დაორსულდა, მაშინ სხვა არაფერი დაგრჩენიათ ლოდინის გარდა, ისევე,
როგორც ქალი ელოდება ცხრა თვის განმავლობაში. ის ელოდება დიდი სიხარულით, იმედითა
და მუდმივი ლოცვით. საჭირო არაა ძალისხმევა, არაფრის კეთება აღარაა საჭირო - პროცესის
აქტიური ნაწილი დასრულებულია.

მოქმედება პროცესის მამაკაცური მხარეა. სინათლის წრეზე მოძრაობა მამაკაცური ნაწილია.

როცა ჩასახვა მოხდა და შინაგანი ქალი დაფეხმძიმდა, მამაკაცურ ნაწილს აღარ სჭირდება
მოქმედება, მას შეუძლია დაისვენოს. შემდგომში ყველაფერი თავისთავად მოხდება.

მედიტაცია პირველი ნაწილია. ახლა მხოლოდ ლოცვა რჩება. სწორედ ამიტომ გეუბნებით, რომ
მედიტაციის გარეშე ვერასოდეს გაიგებთ,თუ რა არის ლოცვა. ლოცვა მედიტაციის უმაღლესი
ფორმაა. მედიტაცია ყვავილს და მის არომატს ჰგავს. გზა ლოცვისკენ მედიტაციაზე გადის.

ადამიანები მეკითხებიან, რატომაა, რომ თუ მათი გზა ლოცვის გზაა, მაინც უნდა აკეთონ
ამდენი მედიტაცია აქ, ამ აშრამში. ლოცვა მოვა, მაგრამ ამისთვის გზა უნდა დაუგოთ მას. ყველა
შესაძლო მედიტაცია უნდა გაიაროთ . ეს განწმენდის პროცესია. ამით თქვენს მამაკაცურ ნაწილს
დააკმაყოფილებთ, და მაშინ დაგეფუფქებათ ქალური ნაწილი. თქვენ დაორსულდებით!
ორსულობა ლოცვის მდგომარეობაა, რადგანაც მაშინ აღარაფრის კეთება აღარ გჭირდებათ.
თქვენ ყველა ძალისხმევა ჩადეთ, ახლა კი უბრალოდ ისვენებთ. სწორედ ესაა ის, რასაც დაოსები
უწოდებენ „უმოქმედობას მოქმედების გზით“.

თქვენ სინათლის წრეზე მოძრაობის მრავალი ექსპერიმენტი ჩაატარეთ, თქვენ წარმატებას

მიაღწიეთ : ხანგრძლივი და შეუპოვარი ძალისხმევის შემდეგ რაღაც კრისტალიზდა თქვენში;
მამაკაცი და ქალი აღარ არიან ცალ-ცალკე, ისინი შეერთდნენ, ბავშვი გაჩნდა - ახლა მხოლოდ
ლოდინია საჭირო. ელოდეთ იმედით, ელოდეთ ნდობით. სწორედ ესაა ლოცვა.

პირველადი ტრანსფორმაციის განმსაზღვრელი ნიშანი იქნება სინათლის შინაგანი ნათება.

როგორ იგებთ , რომ ქალი ორსულადაა? ნუთუ ორსული ქალის გარშემო განსაკუთრებულ
აურას ვერ ხედავთ? ნუთუ ვერ ამჩნევთ, როგორ სინათლეს ასხივებენ მისი თვალები, სახე,
მთელი მისი არსება? იგივე, მაგრამ გაცილებით მაღალ დონეზე ხდება, როდესაც ღმერთით
ხართ ორსულად : თქვენს შიგნით შინაგან სინათლეს ხედავთ. როცა თვალებს ხუჭავთ,
მხოლოდ სინათლეს ხედავთ - სინათლეს, რომელიც არსაიდან მოდის, ყოველგვარი წყაროს
გარეშე, გრილი მთვარის სინათლე : მომხიბვლელი და ჯადოსნური. და ის, ვისაც უყვარხართ
და ახლოსაა თქვენთან, ასევე იგრძნობს ამას.

სწორედ ამიტომ ხატავენ წმინდანთა გამოსახულებებზე ნიმბებს. ყველას არ შეუძლია ამ

ნიმბების დანახვა. ქრისტე რომ გენახათ, ვერ დაინახავდით მის აურას, მაგრამ მისი
მოსწავლეები ხედავდნენ მას. ადამიანები, რომლებმაც ჯვარზე გააკრეს იგი, რა თქმა უნდა, ვერ
ხედავდნენ მის აურას. მათ არ შეეძლოთ მისი დანახვა. ისინი ბრმები და ჩაკეტილები იყვნენ.
ბუდას გარშემოც ხედავდნენ აურას... მაგრამ მხოლოდ მისი მოსწავლეები.

ეს საიდუმლო მხოლოდ მათთვისაა მისაწვდომი, ვისაც უყვარს. ეს ისეთი ინტიმური

საიდუმლოა, რომ მისი ცოდნა ყველას არ შეუძლია. ის გახსნილია მხოლოდ ახლობელი
ადამიანებისთვის, მათთვის, ვინც ახლოს და კიდევ უფრო ახლოს მივიდა; მათთვის, ვინც
გახსნილია და მიმღები.

პირველადი ტრანსფორმაციის განმსაზღვრელი ნიშანი იქნება სინათლის შინაგანი ნათება.

ფიზიკურ სამყაროში ეს მზეა, ადამიანში _თვალები.
როცა თქვენში ზრდას იწყებს შინაგანი ნათება, თქვენი თვალები მანათობელი ხდება და
თრობამორეულს ჰგავს. თვალებში უნატიფესი სინათლის ცეკვა ჩნდება . ისინი სრულიად სხვა
თვისებას იძენენ. ახლა ისინი არა მხოლოდ ხედავენ, არამედ გამოასხივებენ კიდეც სინათლეს.
დაოს დაყოფა შეუძლებელია, მაგრამ მისი გაზიარებაა შესაძლებელი, და მისი გაზიარება
თვალებიდან შეიძლება.

როცა სანიასას ინიციაციას გაძლევთ, გთხოვთ ხოლმე, რომ მიყუროთ. მინდა, რომ ვხედავდე
თქვენს თვალებს, მინდა, რომ ჩემმა თვალებმა ღრმად შემოაღწიონ თქვენსაში და იგრძნოთ
კონტაქტი, რადგანაც თქვენი თვალების მიღმა მესამე თვალი იმალება. როცა კონტაქტს ვგრძნობ
მესამე თვალთან (თუ თქვენ გახსნილი ხართ, ამისთვის წამის მეათედიც კი არაა საჭირო ) მე
ვიცი, რომ ჩემთან მოსწავლე მოვიდა. თუ ვერ ვგრძნობ კონტაქტს, მაშინ შემიძლია მხოლოდ
იმედი მქონდეს, რომ ოდესმე გახდებით მოსწავლე. მაშინ მხოლოდ ამ იმედით გაძლევთ
სანიასას. მაგრამ ეს მხოლოდ იმედია; შესაძლოა იგი აღსრულდეს, შესაძლოა არა . ეს ათას ერთ
მიზეზზე იქნება დამოკიდებული. მაგრამ როდესაც ვხედავ მოსწავლეს, როდესაც თქვენი მესამე
თვალი მყისიერად რეაგირებს, მაშინ სწორედ იმ ადგილზე მოხვედით,რომელსაც ეძებდით.
მაშინ არ გჭირდებათ არსად სიარული, მაშინ არ გჭირდებათ არანაირი ოსტატი, არანაირი
სწავლება - თქვენ სახლში მოხვედით.

ეს ენერგია მიმართულია გარეთ და მიედინება ქვემოთ.

როგორც წესი, ენერგია, რომელიც თვალებიდან გამოდის, გარეთკენაა მიმართული. „გარეთკენ“
და „ქვემოთ“ სინონიმებია.

ამიტომ ოქროსფერი ყვავილის გზა ბოლომდეა დამოკიდებული შიგნითკენ მოძრაობაზე.

ჩვეულებრივ , ენერგია მოძრაობს გარეთ და ქვემოთ. თქვენ კი უკან, შიგნითკენ უნდა
დააბრუნოთ იგი; „შიგნით“ ანუ „ზემოთ“. როცა ის შიგნით დაბრუნებას დაიწყებს და თქვენ
ენერგიის წრედ იქცევით, გაოცდებით - თქვენ ახალი განზომილება გაგეხსნებათ: ზემოთკენ
დაიწყებთ მოძრაობას, თქვენი ცხოვრება აღარ იქნება ჰორიზონტალური. და აღმოაჩენთ ახალ ,
ვერტიკალურ განზომილებას.

ღმერთი ვერტიკალურ განზომილებაში არსებობს. თქვენ ვერ შეხვდებით მას მიწაზე - არა
იმიტომ, რომ ის იქ არაა; თქვენ ვერ შეხვდებით მას მანამ, სანამ არ დაიწყებთ ვერტიკალურ
განზომილებაში მოძრაობას. ზუსტად ისევე როგორც ბრმა ვერ დაინახავს სინათლეს,
ჰორიზონტალური ადამიანი ვერ იხილავს ღმერთს.

ბევრი ადამიანი მოდის და მეუბნება: „თუ ღმერთს გვაჩვენებ, დაგიჯერებთ“. მაგრამ როგორ
შემიძლია ღმერთი გაჩვენოთ? როგორ შემიძლია ბრმა ადამიანს სინათლე დავანახო, თუ ის
მზად არაა იმ მკურნალობის კურსის გასავლელად, რომელიც თვალებს აუხელს? მე მომიწევს,
რომ ცხოვრების ჰორიზონტალური განზომილებიდან ვერტიკალურისკენ წარგმართოთ. აი, რა
არის სანიასა , ის ცხოვრების ვერტიკალური მეთოდია. როცა სინათლე ზემოთკენ იწყებს
მოძრაობას, ოქროსფერი ყვავილი იფურჩქნება.

ეს ყველაფერი სიმბოლოებია. თქვენში არაა ყვავილი. სიტყვა „ყვავილი“ უბრალოდ ყვავილობის

სიმბოლოა, „ოქროსფერი“ კი მისი ნათების.

სინათლის მოძრაობა წრეზე არაა უბრალოდ ფანტაზია.

გახსოვდეთ: სინათლის წრეზე მოძრაობა არაა უბრალოდ ფანტაზია. თავიდან ის შესაძლოა
ფანტაზიად მოგეჩვენოთ - მოგიწევთ მოთმინების გამოვლინება - მალე ის რეალობად იქცევა.
სწორედ ესაა რეალობა, ეს დასაწყისიდანვე რეალობაა; ის გეჩვენებათ ფანტაზიათ მხლოდ
იმიტომ, რომ აქამდე არასოდეს შეხვედრიხართ მას.

აზრების კონცენტრაციით, შეგვიძლია ავფრინდეთ; სურვილების კონცენტრაციით- დავეცეთ.

„სურვილს“ დაოსები უწოდებენ ენერგიის მოძრაობას გარეთკენ და ქვემოთ, ხოლო „აზრს“ -
ენერგიას, რომელიც შიგნითკენ მოძრაობს. არ გაიგოთ ისინი არასწორად! „აზრებში“ დაოსები
არ გულისხმობენ თქვენს ეგრეთ წოდებულ აზრებს; აზრებში ისინი გულისხმობენ აზრობრივ
ენერგიას, სურვილებისგან თავისუფალს. თუ ის თავისუფალია სურვილისგან და ყველა
სურვილი გაქრა, მაშინ არ გჭირდებათ გარეთკენ მოძრაობა, რადგანაც თქვენ გარეთ მხოლოდ
იმიტომ მოძრაობთ, რომ რაღაც გსურთ. გსურთ სახლი, ფული, ძალაუფლება, ქალი ან
მამაკაცი, გსურთ ესა თუ ის და თქვენ გარეთკენ მოძრაობთ. თუ სურვილები არაა, აზრი არ
მოძრაობს გარეთ, ის შიგნითკენაა მიმათული - ხდება შებრუნება ასო ოთხმოცი გრადუსით.

სურვილისგან თავისუფალი აზრი შიგნითკენ მოძრაობს; სურვილებით დატვირთული აზრი კი

გარეთკენ . სწორედ ამიტომ მოუწოდებს ყველა ბუდა სურვილებისგან განთავისუფლებას.

როცა მოსწავლე ცოტას ზრუნავს აზრებზე და ბევრს ზრუნავს სურვილებზე, ის რისკავს რომ
ჩაიძირება.
როცა მოსწავლე ცოტას ზრუნავს თავის აზრებზე და ძალიან ბევრს ზრუნავს თავის
სურვილებზე, ის მიწიერებაში იძირება.

მხოლოდ ჭვრეტისა და სიმშვიდის წყალობით იბადება ჭეშმარიტი ინტუიცია; ამისათვის

აუცილებელია სინათლე კვლავ შიგნითკენ მივმართოთ.
აუცილებელია რომ აზრი გავასუფთავოთ სურვილებისგან. სურვილებისგან თავისუფალი აზრი
აღარაა აზრი. სურვილებისგან თავისუფალი გონება არაა გონებაა. ესაა ის, რასაც
პატანჯალი ,,სამადჰის’’ უწოდებს, ძენის ოსტატები ,,სატორის’’, ხოლო დაოსები -
კრისტალიზაციას; ესაა შინაგანის და გარეგანის ბალანსი, რომელშიც არ იკარგება არც ერთი
წვეთი ენერგია. ის მიდის სამყაროში და უკან ბრუნდება, როგორც ჩიტი, რომელიც დილით
ცაში აიჭრება ხოლმე, საღამოს კი უკან, ბუდეში ბრუნდება.

თქვენს ენერგიას ნება მიეცით, რომ კვლავ და კვლავ დაბრუნდეს ბუდეში. ნუ მისცემთ ნებას,
რომ მხოლოდ წავიდეს და დაიკარგოს. მაშინ ენერგიის რეზერვუარად იქცევით და ძალიან
გაძლიერდებით შიგნიდან. მხოლოდ ამ ძალის წყალობით იწყებს მუშაობას ინტუიცია. ამ
ძალაში იბადება სული-ცეცხლი. ამ ძალაში ჩნდება სინათლის ცენტრი. ამ ძალაში იბადება
უეცრად მარგალიტის თესლი.

ეს იმას ჰგავს, თითქოს ქალი და მამაკაცი ერთმანეთს შეერწყნენ და ჩასახვა მოხდა. მაშინ
შეიძლება შევაჩეროთ ძალისხმევა და უბრალოდ დაველოდოთ.
მაშინ მთავრდება მედიტაცია და იწყება ლოცვა. დაოს მთელი სამუშაო იმაში მდგომარეობს,
რომ მედიტაციიდან ლოცვამდე მიხვიდეთ.

დღეისათვის საკმარისია.

თავი 8
აწმყო - ეს სამუდამოდაა
პირველი კითხვა:
შეგიძლია მოგვიყვე ილუზიების დაკარგვასა და ზეიმს შორის დამოკიდებულების შესახებ? მე
უცნაური შეგრძნება მაქვს - სიკვდილის და ამავდროულად სიცოცხლისკენ დაბრუნების.
ვენუ გოპალ, გონება ილუზიებში ცხოვრობს. ილუზიებში ცხოვრება კი ნიშნავს უბედურად
ცხოვრებას, რადგანაც ისინი არ ასრულდება. შეგიძლია მათი ასრულების იმედი გქონდეს ,
მაგრამ მაშინ მირაჟს შექმნი. მომენტში, როცა იმ ადგილს მიაღწევ, რომლისკენაც ასე
ისწრაფვოდი, მირაჟი გაქრება, და შენ სრულ იმედგაცრუებაში აღმოჩნდები. იმედგაცრუებულს
კი კვლავ იმედები გაგიჩნდება.

იმედი უბრალოდ ძალისხმევაა, რომელსაც შენ აკეთებ, რათა როგორღაც განაგრძო ცხოვრება.
შენ კვლავ ილუზიას ქმნი. ეს თამაში უსასრულოა: შენ იმედგაცრუებაში აღმოჩნდები, და
იმედგაცრუებული ილუზიას ქმნი; ილუზიას უფრო მეტ იმედგაცრუებამდე მიჰყავხარ, და
კიდევ უფრო იმედგაცრუებული, კიდევ უფრო დიდ ილუზიას ქმნი. ასე მოძრაობ
იმედგაცრუებიდან ილუზიისკენ, ილუზიიდან- იმედგაცრუებისკენ. ამიტომაც აღარ გრჩება
ენერგია რომ იზეიმო. შენი ცხოვრება მუდმივად დაძაბული ხდება მათ შორის, რაც არის და
რაც უნდა იყოს. შენ არ შეგიძლია, უბრალოდ იყო, შენ ძალიან ხარ დაკავებული იმით, რომ
გახდე; რამედ გახდომის სურვილი ტანჯვაა, უბრალოდ ყოფნის უნარი - ზეიმი.

ზეიმი ხდება არა იმიტომ, რომ რაიმე სურვილი ასრულდა. არც ერთი სურვილი არასოდეს არ
სრულდება. სურვილი, როგორც ასეთი, ვერ შესრულდება. სურვილი აწმყო მომენტის
თავიდან აცილების საშუალებაა. სურვილი მომავალს ქმნის და აწმყოსგან შორს მიჰყავხარ.
სურვილი ნარკოტიკია; ის ბინდავს შენს ცნობიერებას და არ გაძლევსიმ რეალობის დანახვის
საშუალებას, რაც არის აქ და ახლა.

ზეიმი არის უნარი, რომ გადავაგდოთ ვინმედ გახდომის სურვილი და ვიყოთ აქ და ახლა. როცა
გაქრება ვინმედ გახდომის სურვილი, როცა გაქრება ვინმედ გახდომის ბურუსი, აინთება
ყოფიერების ცეცხლი; სწორედ ამ ცეცხლის ალია ზეიმი.
ზეიმი ყოველგვარი მიზეზის გარეშე ხდება. ზეიმი ხდება უბრალოდ იმიტომ, რომ ჩვენ
ვარსებობთ. ჩვენ შექმნილი ვართ იმ ნივთიერებისგან, რომელსაც ეწოდება ზეიმი. ეს ჩვენი
ბუნებრივი მდგომარეობაა, ისეთივე ბუნებრივი, როგორც ხისთვის ყვავილობა, ჩიტებისთვის
გალობა, მდინარეებისთვის -ოკეანისკენ დინება. ზეიმი ჩვენი ბუნებრივი მდგომარეობაა. მას
არაფერი აქვს საერთო შენს სურვილებთან და მათ განხორციელებასთან, შენს იმედებთან და
მათ ასრულებასთან. ისინი ყოველთვის ახდება. მაგრამ იმისთვის, რომ დაინახო ზეიმი,
რომელიც უკვე არსებობს შენი არსების ყველაზე ღრმა ცენტრში, შენ უნდა გადააგდო ვინმედ
გახდომის ძალისხმევა და გააცნობიერო ამ ძალისხმევის ამაოება.

გოპალ, შენს თავს რაღაც საოცრად მშვენიერი ხდება. ნება მიეცი ამას, რომ მოხდეს. დიახ,
სწორედ ასეა: როცა დაკარგე ყველა ილუზია და ახალს არ ქმნი - სწორედ ესაა ილუზიების
ბოლომდე დაკარგვა... ადამიანი ცხოვრებაში ბევრჯერ კარგავს ილუზიებს, მაგრამ ამ
დაკარგვის დროს ახალ ილუზიებს იქმნის. თქვენ არ შეგიძლიათ ილუზიების გარეშე ცხოვრება;
ეს მრავალი ცხოვრების ჩვევად იქცა. თქვენ არ შეგიძლიათ მიიღოთ რეალობა ისეთად,
როგორიც არის, - თქვენ ყოველთვის გინდათ, რომ ის რაღაც სხვანაირი იყოს, - მაგრამ რეალობა
არაა ვალდებული შეიცვალოს თქვენი სურვილების შესაბამისად. და ეს ძალიან კარგია, რომ მას
არ აღელვებს თქვენი სურვილები, წინააღმდეგ შემთხვევაში ქაოსი დაისადგურებდა, რადგანაც
ამდენი ადამიანი ქმნის თავისი სურვილების პროექციებს.

რეალობა ისეთი რჩება, როგორიც სინამდვილეშია, და მას საერთოდ არ ეხება თქვენი

სურვილები. ის ოდნავაც კი არ აქცევს ყურადღებას თქვენს სურვილებს. მაგრამ როცა ყველა
ილუზია დაკაგეთ, - ანუ უკვე აღარ ქმნით ილუზიებს, თქვენ უბრალოდ რჩებით იმაში, რაც
არის, მაშინაც კი, თუ ეს იმედგაცრუებაა, თქვენ იღებთ მას. იმ მომენტში, როცა იმედგაცრუებას
იღებთ, ის გაქრობას იწყებს, რადგანაც მას შეუძლია იარსებოს მხოლოდ როგორც იმედის
ჩრდილმა; ის ვერ იარსებებს თავისთავად. ილუზიების გარეშე იმედგაცრუებაში ყოფნა ისევე
შეუძლებელია, როგორც გზაზე მიმავალი ჩრდილის დანახვა. თუ თქვენ მიდიხათ, გექნებათ
ჩრდილი, მაგრამ თავისთავად, თქვენს გარეშე ჩრდილი ვერ იარსებებს. იმედგაცრუება
ილუზიის ჩრდილია. თუ ყველა ილუზია დაკარგეთ, იმედგაცრუება ქრება, და თქვენში ახალი
ასაღი არსება იბადება, ხდება აღდგომა, და მაშინ ზეიმის დრო დგება.

ანირუდჰამ დაწერა თავის კითხვაში, რომ როდესაც აქ მოდიოდა, მას რაღაც

განსაკუთრებულად, არაჩვეულებრივად, ექსტრაორდინალურად წარმოვედგინე. ახლა ის წერს:
„აქ უკვე მრავალი დღის გატარების შემდეგ, მე დავინახე, რომ შენ ისეთივე ჩვეულებრივი ხარ,
როგორც სხვა ნებისმიერი ადამიანი. და რატომ ქმნიან შენს გარშემო ამხელა ხმაურს?“

მე არ ვარ ვალდებული, რომ თქვენს წარმოდგენებს შევესაბამებოდე. ისეთი ვარ, როგორიც ვარ,
სრულიად ჩვეულებრივი. ვარდი არის ვარდი, ქვა - ქვაა, მდინარე - მდინარეა. რეალობა ძალიან
ჩვეულებრივია, სრულიად ჩვეულებრივი. მე ჩვეულებრივი ადამიანი ვარ. მაშინ რა განსხვავებაა
მე და თქვენს შორის? განსხვავება იმაშია, რომ მე ვზეიმობ ჩემს ჩვეულებრივობას, თქვენ - არა.
მე ვღებულობ ჩემს ჩვეულებრივობას, მე ვნეტარებ მასში, თქვენ - არა. მე უბრალოდ ვარ, თქვენ
კი გამუდმებით ვინმე ხდებით. სულ ესაა მთელი განსხვავება. და არა ის, რომ მე
განსაკუთრებული ვარ, თქვენ კი ჩვეულებრივები, - ეს სისულელეა. თუ მე განსაკუთრებული
ვარ, მაშინ ყველა განსაკუთრებული უნდა იყოს; თუ თქვენ ჩვეულებრივი ხართ, მაშნ მეც
ჩვეულებრივი უნდა ვიყო. ჩვენ ერთ რეალობას ვეკუთვნით. მე სრულიად ჩვეულებრივი ვარ,
მაგრამ განსხვავება იმაშია, რომ მე ვზეიმობ ამას: არ ვწუწუნებ და არ ვცდილობ სხვად
გახდომას. მე მივიღე საკუთარი თავი ისეთი, როგორიც ვარ: აბსოლუტურად არაფერია, რისი
შეცვლაც მენდომებოდა. და ამ რელაქსაციაში, ამ მიღებაში ზეიმი მოხდა.

ანირუდჰა ამბობს, რომ ის ახლა რთულ სიტუაციაშია. მაგრამ მან თავად შექმნა ეს სირთულე. მე
არასოდეს არავისთვის მითქვამს, რომ განსაკუთრებული ვარ. ეს მისი იდეა მისი პროექცია
იყო. რატომ ფიქრობდა ანირუდჰა, რომ განსაკუთრებული ვარ? იმიტომ, რომ გულის სიღრმეში
თავად უნდოდა ყოფილიყო განსაკუთრებული, სწორედ ამიტომაც დარჩა აქ: „აი,
განსაკუთრებული ადამიანი. ალბათ არსებობს რაღაც საიდუმლო, თუ როგორ გავხდე
განსაკუთრებული. ისწავლე ამ ადამიანისგან, რომ შენც განსაკუთრებული გახდე, რომ აღარ იყო
ჩვეულებრივი“.

ადამიანები ასე განიკითხავენ ყველაფერ ჩვეულებრივს. მე პატივს ვცემ ჩვეულებრივს, იმიტომ,

რომ ჩვეულებრივი რეალურია. ღმერთი ყველაზე ჩვეულებრივი რამაა ყოფიერებაში .
სხვანაირად ვერც იქნება. როგორ შეუძლია მას განსაკუთრებული იყოს? განსაკუთრებული
რამეს ან ვინმეს მიმართ? მხოლოდ ის არსებობს. მას არ შეუძლია განსაკუთრებული იყოს. მას
შეუძლია მხოლოდ ჩვეულებრივი იყოს , ისეთივე ჩვეულებრივი, როგორციცაა : ვარდი,
ფარშევანგი, არწივი, მდინარე, ქვა, ღრუბელი.

მაგრამ ანირუდჰას, როგორც ჩანს, გულის სიღრმეში განსაკუთრებულად ყოფნის სურვილი

ჰქონდა. ადამიანები ეძებენ ოსტატებს, რომ განსაკუთრებული გახდნენ. ადამიანები ეძებენ
ოსტატებს ეგოს მოთხოვნილების გამო. მაშინ მათი ძიება ეგოს ნამდვილი თამაშია. ბუნებრივია,
ერთხელაც იმედი გაუცრუვდებათ. ეს შენი ილუზია იყო, მე მასთან არაფერი მაქვს საერთო. თუ
რაიმეს პროეცირებას ახდენ ჩემზე, როგორ შემიძლია ამაზე პასუხისმგებელი ვიყო? პროექციას
შენ აკეთებ, და ადრე თუ გვიან შენი პროექცია დაინგრევა. სინამდვილეში მე ყველა
ძალისხმევას ვიხმარ იმისთვის, რომ ის დაინგრეს და გაიფანტოს, იმისთვის რომ ისეთად
დამინახო, როგორიც ვარ, და რომ ერთხელ შენც დაინახო საკუთარი თავი ისეთად, როგორიც
ხარ.

მე მხოლოდ ერთს გასწავლით: მოისროლეთ ყველა უსარგებლო ძალისხმევა იმისა, რომ

განსაკუთრებული, ექსტრაორდინალური გახდეთ. დატკბით რეალობით, ვინც არ უნდა იყოთ
და სადაც არ უნდა იყოთ. იზეიმეთ იგი! სწორედ ამას ვუწოდებ ლოცვას, რელიგიურობას -
საკუთარი არსებობის ზეიმის უნარს. ეს ღმერთისგან თქვენდამი საჩუქარია. უბრალოდ ყოფნა
უკვე იმაზე მეტია, ვიდრე შეგვიძლია ვითხოვოთ. უბრალოდ ყოფნა უდიდესი სასწაულია.
ნუთუ შესაძლებელია უფრო დიდი სასწაულის წარმოდგენა?

ვენუ გოპალ, შენ რაღაც მშვენიერისკენ მიემართები. აღარ წარმოშო მეტი ილუზია. გონება
შეეცდება ამის გაკეთებას. არ მოუსმინო მას. დარჩი ბოლომდე იმედგაცრუებული. ეს სიკვდილს
ემგვანება, რადგანაც აქამდე ილუზიებში ცხოვრობდი. ისინი მხარს გიჭერდნენ. შენ იგრძნობ,
რომ თითქოს კვდები. მოკვდი, - და ამ სიკვდილთან ერთად შენში ახალი სიცოცხლე
დაიბადება, შენ აღსდგები. ნება მიეცი სიკვდილს, რომ მოხდეს. ტოტალურად მიეცი ნება. არ
მოკვდე ცოტ-ცოტათი, მოკვდი ტოტალურად, სრულყოფილად. ნება მიეცი სიკვდილს, რომ
მოხდეს, და შემდეგ მომენტში სიკვდილის წყალობით შენთან ახალი სიცოცხლე მოვა,
რომელიც შენ არ გინახავს, მაგრამ რომელიც ყოველთვის შენში იყო, - შენ უბრალოდ არ იყავი
საკმარისად გახსნილი, ეს რომ დაგენახა.

ანირუდჰასაც ვეტყოდი: ძალიან კარგი, ანირუდჰა. ახლა შენ ხედავ ჩემს რეალობას. მე
ჩვეულებრივი ადამიანი ვარ, და აქ იმისთვის ვარ, რომ თქვენც ჩვეულებრივი გაგხადოთ. მე აქ
იმისთვის ვარ, რომ დაგეხმაროთ თქვენი ეგოს თამაშებიდან გამოსვლაში. მე აქ იმისთვის ვარ,
რომ დაგეხმაროთ ამ გასაოცარი ჩვეულებრივობით ზეიმში. მხოლოდ მაშინ შეძლებთ, რომ
ღმერთის მადლობელი იყოთ .

რისი მიღწევა გინდათ, როცა ვიღაც სხვად გახდომას ცდილობთ, როცა საკუთარი თავის
შეფერადებას ცდილობთ? მთელი ეს შეფერადება ფალსიფიკაცია იქნება. შეუძლებელია ვინმე
სხვად ყოფნა, შესაძლებელია მხოლოდ საკუთარი თავი იყოთ. ვარდი ვერ იქნება ლოტოსი, და
პირიქით, ლოტოსი ვერ იქნება ვარდი. თქვენ შეგიძლიათ მხოლოდ ის იყოთ, ვინც ხართ. თუ
მისცემთ თავს ამის უფლებას, მაშნ თქვენ იზეიმებთ, რადგანაც მაშნ არ გექნებათ უბედურად
ყოფნის შესაძლებლობა, და ენერგია, რომელიც ტანჯვად იქცევა, ზეიმი გახდება. თუ ნებას არ
მისცემთ მას, რომ ტანჯვისკენ იმოძრაოს, სხვაგან სად წავა ? ენერგიას, რომელიც თქვენში
ცრემლად იქცეოდა, შეუძლია სიცილად იქცეს ; იგივე ენერგიას, რომელიც თქვენში
სიძულვილად იქცეოდა, შეუძლია სიყვარულად იქცეს; იგივე ენერგიას, რომელიც ნგრევისკენ
იყო მიმართული, შეუძლია შემოქმედებისკენ წარიმართოს. ეს იგივე ენერგიაა. მაგრამ თუ ეგოს
თამაშებით ხართ გართული, რათა განსაკუთრებული გახდეთ, მაშინ მთელი თქვენი ცხოვრება
სხვა არაფერი იქნება, თუ არა ხანგრძლივი ტრაგედია.

რა განსხვავებაა ალექსანდრე მაკედონელსა და ბუდას შორის? - ალექსანდრეს უნდა, რომ

განსაკუთრებული იყოს, დაიპყროს მსოფილო და გახდეს გამონაკლისი . მაგრამ ბუდა? - ბუდას
უბრალოდ უნდა, რომ საკუთარი თავი იყოს. ამისთვის მას არ სჭირდება სადმე წასვლა და
ვინმედ გახდომა. ამისთვის არაა საჭირო მომავალი, ამისთვის დრო საერთოდნ არაა საჭირო:
ბუდას სწორედ ამ მომენტში შეუძლია იმად ყოფნა იყოს , ვინც უნდა რომ იყოს, რადგანაც იგი
უკვე ის არის. ალექსანდრეს მილიონობით ცხოვრებაც არ ეყოფა, ის ვერასოდეს მიაღწევს
მიზანს, ვერასოდეს დაასრულებს თავის მოგზაურობას. ეს მანკიერი წრეა: მას კვლავ და კვლავ
ექნება იმედგაცრუებები, და ამ იმედგაცრუებებისგან კიდევ უფრო მეტი ილუზია დაიბადება.
მას უფრო და უფრო მეტი ილუზია დასჭირდება.

ეს ნარკოტიკივითაა. თუ თქვენ ნარკოტიკს იღებთ, ნებისმიერი ნარკოტიკი, ადრე თუ გვიან

შეჩვევას იწვევს. მაშინ უფრო მეტი დოზა გჭირდებათ, უფრო ხშირად და ა.შ. თქვენ უკვე აღარ
გყოფნით მცირე ილუზიები; მათთან შეჩვევის შემდეგ დიდი ილუზიები გესაჭიროებათ.

სწორედ ასე გადადიან ადამიანები ჭკუიდან. გიჟი ისაა, ვისი ილუზიებიც სრულ
წინააღმდეგობაშია რეალობასთან. ახლა ის მხოლოდ საკუთარ ილუზიებში ცხოვრობს, მას
პაუზებიც კი არ აქვს, რომ რეალობას ისეთად ხედავდეს, როგორიცაა სინამდვილეში.
ჭეშმარიტების არც ერთი წამი. ის მთლიანად თავის ილუზიებში ცხოვრობს . ის გიჟია. სხვები,
შესაძლოა არ არიან საკმარისად შეშლილები, მაგრამ მაინც შეშლილები არიან. განსხვავება
მხოლოდ რაოდენობაშია და არა ხარისხში. თუ არ ხართ მზად, რომ მოდუნდეთ თქვენს
არსებაში, ისეთში, როგორიც ხართ, თქვენ შეშლილები ხართ.

მე ჩვეულებრივი ადამიანი ვარ, და ბუდაც ჩვეულებრივი ადამიანია. ყველა ბუდა ყოველთვის

ჩვეულებრივი ადამიანი იყო. და ამაშია მათი უჩვეულობა, რადგანაც მსოფლიოში არავის უნდა
რომ ჩვეულებრივი იყოს. ამაშია მათი ექსტრაორდინალურობა, რადგანაც მათ გადაწყვიტეს,
რომ ჩვეულებრივი გახდნენ. ამაშია მათი უბრალოება. იესო ამბობს: „ნეტარ არიან უბრალონი,
რამეთუ მათი არს სასუფეველი ცათა“. იგი გულისხმობს, რომ უბრალოდ ყოფნა ნიშნავს
ზუსტად ისეთად ყოფნას, როგორიც ღმერთმა შეგქმნა, არ ეცადო საკუთარი თავის
გაუმჯობესებას და რელაქსირებულმა იცხოვრო.

ძალიან კარგია, ანირუდჰა, რომ შენი ილუზია დანგრეულია. მადლობა გადამიხადე იმისთვის,
რომ არანაირად არ შევუწყვე ხელი შენს ილუზიას. ის, რომ ამდენი თვე ტყვეობაში იყავი,
მთლიანად შენი დამსახურებაა. მე არანაირად არ ვუწყობდი ამას ხელს. მაგრამ ახლა იგი თავის
კითხვაში მწერს, რომ სირთულეები გაუჩნდა, რადგანაც გააცნობიერა, რომ მე ჩვეულებრივი
ვარ. მაშინ რას აკეთებს აქ? მაშინ კვლავ უნდა ეძებოს ვინმე არაჩვეულებრივი. ახლა მისთვის
გადამწყვეტი მომენტი დადგა. თუკი გაიგებს რა, რომ მე ჩვეულებრივი ადამიანი ვარ,
სილამაზეს დაინახავს ამ ჩვეულებრიობაში, მასში ზეიმი დაიწყება. ხოლო თუ
იმედგაცრუებული იქნება, თითქოს მე მოვატყუე - თითქოს თავი მოვაჩვენე, რომ
განსაკუთრებული ვარ, და უცებ გაიგო ჩემი ჩვეულებრიობის შესახებ , ის ახალი ილუზიებს
შექმნის და თავისი სურვილების კიდევ ვიღაც სხვაზე პროეცირებას დაიწყებს. ახალ ეკრანს
იპოვნის და კვლავ იმედგაცრუებული დარჩება. უფრო და უფრო დიდი დოზა დასჭირდება და
ადრე თუ გვიან ვინმეს მსხვერპლი გახდება, ვინც თავს აჩვენებს და ადამიანების
ექსპლუატაციას მათი ილუზიების შესაბამისად ახდენს.

სწორედ ამიტომ ვარ სატია საი ბაბას წინააღმდეგ: ის ხელს უწყობს თქვენს პროექციებს. სწორედ
ამისთვის ვაკრიტიკებ მას. იგი ცდილობს თქვენს პროექციებს შეესაბამებოდეს. ის არაა
დამოუკიდებელი ადამიანი, ის თქვენზეა დამოკიდებული. თქვენ პროექციას ახდენთ, ის კი
ცდილობს შეესაბამებოდეს მათ. მას შეუძლია თავი მოაჩვენოს, რომ თქვენ იმყოფებით
ადამიანთან, ვინც სასწაულებს სჩადის : ჰაერიდან ახდენს საგნების მატერიალიზაციას.

ახლა ანირუდჰას შეუძლია ისეთი ადამიანის მსხვერპლი გახდეს, როგორიცაა საი ბაბა,
რადგანაც ის განსაკუთრებული გვეჩვენება; ჩვეულებრივ ადამიანს არ შეუძლია იმის გაკეთება,
რასაც ის აკეთებს. ეს სიმართლეა, მაგრამ ამას ჩვეულებრივი ფოკუსნიკებიც აკეთებენ. და ეს
ტრიუკები ძალიან სახიფათოა. ისინი თქვენს ექსპლუატაციას ახდენენ ძალიან ნატიფი
მეთოდით. ანირუდჰას ადვილად შეუძლია ნებისმიერი შარლატანის და მატყუარას მსხვერპლი
გახდეს. ახლა მისთვის გადამწყვეტი მომენტი დადგა. მან უნდა გადაწყვიტოს, არის თუ არა
მზად ამ ჩვეულებრივ ადამიანთან საცხოვრებლად და ექსტრაორდინალურად გახდომის ყველა
სურვილისა და ყველა თავისი პროექციის გადასაგდებად. არის თუ არა მზად, რომ გახდეს
ჩვეულებრივი და ნება ნება მისცეს ზეიმს მოსახდენად, თუ წავა და სხვა ადგილას მოახდენს
თავისი ილუზიების პროექციას.

ასე შეიძლება უსასრულობამდე გაგრძელდეს. თქვენ ასე აკეთებდით უკვე მრავალი ასწლეულის
განმავლობაში. ასე იქცეოდით მრავალი ცხოვრების განმავლობაში: თქვენ უბრალოდ ცვლიდით
ეკრანს, მაგრამ უარს არ ამბობდით პროექციაზე, თან ატარებდით საკუთარ პროექტორს ყველა
ფილმით, რომლებიც იმედებისგან, ოცნებებისგან და სურვილებისგან შედგება. თქვენ
უბრალოდ ეკრანმა გაგიცრუათ იმედი - „ეს ეკრანი არაა შესაფერისი“ - და თქვენ ახალს
ეძებდით. როდის გადააგდებთ, ბოლოს და ბოლოს, თავად პროექტორს და ყველა მის ფილმს?
როდის გადააგდებთ, ბოლოს და ბოლოს, ეგოს ამ თამაშებს? ზუსტად იმ მომენტში, თქვენ
მოკვდებით. და აღსდგებით.

ვენუ გოპალ, შენ ამბობ: „მე უცნაური შეგრძნება მაქვს : სიკვდილის და ამავდროულად
სიცოცხლისკენ დაბრუნების“. თავიდან ასეც ხდება: შენ ცოტათი კვდები და ცოტათი იბადები.
გაითავისე ეს გაკვეთილი: მოკვდი ტოტალურად, რომ ტოტალურად შეძლო დაბადება. მაშინ
შენ გაიგებ: ყოველ მომენტში უნდა მოკვდე, რომ ყოველ მომენტში კვლავ დაიბადო საღი და
ახალგაზრდა. ეს შესაძლებელია ნებისმიერ მომენტში მოხდეს, და ნამდვილი ცხოვრება არის
სიკვდილი-აღდგომა, სიკვდილი-აღდგომა. ეს ყოველ მომენტში ხდება. ყოველ მომენტში უნდა
მოკვდე წარსულისთვის, მხოლოდ ამ შემთხვევაში იქნები გახსნილი აწმყოსთვის, მხოლოდ ამ
შემთხვევაშია შესაძლებელი ზეიმი, უდიდესი სიხარული და ყვავილობა.

ოქროსფერი ყვავილი იფურჩქნება, თუ მზად ხართ, რომ მოკვდეთ წარსულისთვის, თუ

ბოლომდე იმყოფებით აწმყოში. თქვენ კი შეგიძლიათ ბოლომდე იყოთ აწმყოში მხოლოდ მაშინ,
თუ არ გაქვთ სადმე მომავალში ვინმედ გახდომის სურვილი. ამას ვუწოდებ მე გასხივოსნებას.

მეორე კითხვა:
რატომაა სიყვარული ასე მნიშვნელოვანი სულიერი განვითარებისთვის?
სიყვარული და გაცნობიერებულობა პოლარობის უმაღლესი ფორმაა. ეს ისეთივე პოლარობაა,
როგორც მამაკაცი და ქალი, სიცოცხლე და სიკვდილი, ნათელი და ბნელი, ზაფხული და
ზამთარი, გარეგნული და შინაგანი, ინი და იანი, სხეული და სული, ქმნილება და შემოქმედი.
სიყვარული და გაცნობიერებულობა პოლარობის უმაღლესი ფორმაა . ეს უკანასკნელი
პოლარობაა, საიდანაც ხდება ტრანსცენდენცია.

სიყვარულში ორი მონაწილეობს. ეს ურთიერთობაა; ეს ენერგიის გარეთკენ მოძრაობაა.

სიყვარულში არის ობიექტი - შეყვარებული. ობიექტი უფრო მნიშვნელოვანი ხდება, ვიდრე
თავად თქვენ. თქვენი სიხარული ობიექტშია. თუ თქვენი შეყვარებული ბედნიერია, თქვენც
ბედნიერი ხართ; თქვენ ობიექტის ნაწილი ხდებით. არსებობს გარკვეული დამოკიდებულება და
თქვენ გჭირდებათ შეყვარებული. მის გარეშე მარტოსულად გრძნობთ თავს.

გაცნობიერებულობა ნიშნავს უბრალოდ საკუთარ თავთან ყოფნას სრულ მარტოობაში,

უბრალოდ ფხიზლად ყოფნას. ეს არაა ურთიერთობა. თქვენ არ გჭირდებათ სხვა ადამიანი.
თქვენ არ მოძრაობთ გარეთკენ, თქვენ შიგნითკენ მოძრაობთ.

სიყვარული სინათლის მოძრაობა თქვენი არსიდან გარეთ, გაცნობიერებულობა კი საპირისპირო

მოძღაობა: ესაა სინათლის მოძრაობა უკან, წყაროსკენ, მისი წყაროსთან დაბრუნება. ესაა ის,
რასაც იესო მონანიებას უწოდებდა, - ის მონანიებაში წყაროსთან დაბრუნებას გულისხმობდა.
პატანჯალი ამას ,,პრატიაჰარას’’ უწოდებს, სახლში დაბრუნებას;
მაჰავირა ,,პრატიკრამანს ’’უწოდებს, საკუთარ თავთან დაბრუნებას. - როცა წრე იკეტება.
„ოქროსფერი ყვავილის საიდუმლო“ ბოლომდე ამ ენერგიის შიგნით დაბრუნებაზეა
დაფუძნებული. მაგრამ თქვენ შეგიძლიათ იმოძრაოთ შიგნითკენ მხოლოდ მაშინ, თუ გარეთკენ
მოძრაობდით. იმისთვის, რომ საკუთარ თავს დაუბრუნდეთ, სიყვარულისკენ და
ურთიერთობისკენ უნდა იმოძრაოთ. ეს პარადოქსული ჩანს.
ბავშვი უნდა დაიკარგოს სამყაროში იმისთვის, რომ კვლავ ბავშვი გახდეს. მისმა უმანკოებამ
ცბიერების და ანგარიშიანობის გამოცდა უნდა გაიაროს, მხოლოდ მაშინ შეძლებს, რომ უმანკო
გახდეს. ბავშვი უმანკოა, მაგრამ მისი უმანკოება უმეცრების უმანკოებაა. და თუმცა ამაზე არაა
ლაპარაკი არც ერთ დაოსურ წერილში, მე მეჩვენება, რომ ეს ყველაზე უბრალო ექსპერიმენტია,
რომლის ჩატარებაც ყველას ადვილად შეუძლია. უბრალოდ დადექით სარკის წინ სააბაზანოში
და თავდაპირველად ანარეკლს შეხედეთ: თქვენ უყურებთ და ობიექტს ანარეკლი წარმოადგენს.
შემდეგ შეცვალეთ სიტუაცია, გააკეთეთ ყველაფერი პირიქით. გააცნობიერეთ თქვენი ანრეკლი
და იგრძენით, რომ ანარეკლი გიყურებთ თქვენ, და წამიერად მოხდება ცვლილება -
უზარმაზარი ენერგია დაიწყებს თქვენს შიგნით მოძრაობას. შესაძლოა თავიდან ამან შეგაშინოთ,
რადგანაც ეს აქამდე არასოდეს გაგიკეთებიათ და არ განგიცდიათ. შესაძლოა ეს სიგიჟედ
მოგეჩვენოთ, თქვენ შეძრული იქნებით, შესაძლოა კანკალიც კი დაიწყოთ და ორიენტაცია
დაკარგოთ, რადგანაც აქამდე თქვენი ორიენტაცია მთლიანად გარეთ იყო მიმართული.
შიგნითკენ მოძღაობა თანდათანობით უნდა ისწავლოთ. მაგრამ წრე იკვრება და თუ განაგრძობთ
ამის კეთებას რამდენიმე დღის განმავლობაში, დაინახავთ, რამდენად უფრო ცოცხლად
იგრძნობთ თავს. თქვენ მხოლოდ სარკის წინ იდექით რამდენიმე წუთით და ნება მიეცით
თქვენს ენერგიას უკან დაბრუნებულიყო ისე, რომ რომ წრე შეიკრა. ყოველთვის, როცა წრე
იკვრება, ღრმა სიჩუმე ისადგურებს. გაწყვეტილი წრე შფოთვას ქმნის; შეკრული წრე კი
სიმშვიდეს . თქვენ ცენტრირებული ხდებით ხოლო ცენტრირებული ყოფნა ძლიერად ყოფნას
ნიშნავს. ეს ძალა თქვენშია. და ეს მხოლოდ ერთ-ერთი შესაძლო ექსპერიმენტია, შემდეგ
შეგიძლიათ სხვადასხვაგვარად ჩაატაროთ იგი.

წმინდანიც უმანკოა, მაგრამ მისი უმანკოება არის გამოცდილებისა და სიმწიფის უმანკოებაა. ის

კვლავ გახდა უმანკო, და ამაში უზარმაზარი აზრია - ის უკვე ვეღარასოდეს დაკარგავს თავის
უმანკოებას. ბავშვი გარდაუვალად დაკარგავს მას: ყოველ ადამს უწევს ედემის ბაღის,
უმანკოების სამყაროს დატოვება. ყოველ ადამს უწევს იაროს მიწაზე, მთელი მისი ჭუჭყით,
რადგანაც მხოლოდ იქ შეგიძლიათ გახდეთ მწიფე, ზრდასრული. მხოლოდ იქ შეგიძლიათ
თქვენი გაკვეთილის მიღება, მხოლოდ იქ შეძლებთ კონტრასტით უმანკოების სილამაზის
გაცნობიერებას, გაიგებთ მის მშვენიერებას. იმ დღეს, როცა უმანკოების სილამაზეს
გააცნობიერებთ, როცა მას შეიცნობთ, თქვენ სახლში დაბრუნდებით.

ადამი ვერ გახდება ქრისტე, სანამ სამოთხეს არ დატოვებს. ის ბავშვად დარჩება. ადამი
გარეთკენ მოძრაობაა, ქრისტე - შიგნითკენ . ადამი სიყვარულია, ქრისტე -გაცნობიერებულობაა.
წრე იკვრება. განსხვავება ადამსა და ქრისტეს შორის - მხოლოდ მოძრაობის მიმართულებაშია.
ადამი გარეთკენ მოძრაობს, და იგივე ადამიანი, ცვლის რა მიმართულებას შიგნითკენ, ქრისტე
ხდება. ადამი პოტენციური ქრისტეა, ქრისტე - ეს რეალიზებული ადამია.

სიყვარული მართლაც ძალიან მნიშვნელოვანია. იმისთვის, რომ საკუთარი თავი იპოვნოთ, ჯერ
უნდა დაკარგოთ იგი. სიყვარული ერთადერთი შესაძლებლობაა, რომ ბოლომდე დაკარგოთ
საკუთარი თავი. მხოლოდ მაშინ, როცა ბოლომდე დაკარგავთ თავს, შეძლებთ იმის გახსენებას,
რაც ჩაიდინეთ.

ეს იმას ჰგავს, რომ თევზი ყოველთვის ოკეანეში ცხოვრობს: ის ვერასოდეს აცნობიერებს ოკეანეს
და მის მადლს, სანამ მეთევზე არ დაიჭერს ბადით და ნაპირზე არ გადმოაგდებს. მხოლოდ იქ,
ნაპირზე, მცხუნვარე მზის ქვეშ, ის პირველად იხსენებს ოკეანეს, თუმცა მრავალი წელი
იცხოვრა იქ. ახლა კი სიცხე და წყურვილი აიძულებს ოკეანის გახსენებას. მას ოკეანეში
დაბრუნების უზარმაზარი სწრაფვა უჩნდება. და ის ყველა ღონეს იხმარს, რომ კვლავ ოკეანეში
გადახტეს.

ასეთ მდგომარეობაში იმყოფება მაძიებელი. მას სწყურია, რომ საწყის წყაროს დაუბრუნდეს.
წარმოიდგინეთ თევზის ზეიმი, თუკი ისევ ოკენაეში დაბრუნებას შეძლებს. არადა თევზი
ყოველთვის ოკეანეში ცხოვრობდა, მაგრამ ვერასოდეს გრძნობდა ზეიმს. ახლა ის შეძლებს, რომ
იზეიმოს, ახლა ის ისეთ სიხარულს იგრძნობს, ისეთ ნეტარებას...
სიყვარული აბსოლუტური აუცილებლობაა სულიერი ზრდისთვის. უფრო მეტიც, სიყვარული
სარკეს წარმოადგენს თქვენთვის. თქვენ ვერ გაიცნობთ საკუთარ თავს, სანამ იმის თვალებში არ
ნახავთ მას, ვისაც უყვარხართ. სწორედ ისევე, როგორც სარკეში უნდა ჩაიხედოთ იმისთვის,
რომ საკუთარი ფიზიკური სახე დაინახოთ, თქვენ უნდა ჩაიხედოთ სიყვარულის სარკეში, რომ
საკუთარი სულიერი სახე ნახოთ. სიყვარული სულიერი სარკეა: ის გეხმარებათ, ინტეგრირებას
გიკეთებთ, შინაგანი მოგზაურობისთვის გამზადებთ, საკუთარ ჭეშმარიტ სახეს გახსენებთ.

ღრმა სიყვარულის წამები თქვენი ჭეშმარიტი სახის გაელვებას ავლენენ, თუმცა ეს გაელვება ისე
მოდის, როგორც ანარეკლი. ზუსტად ისევე, როგორც მთვარიან ღამეს ტბაში, მის მდუმარე
ზედაპირზე ხედავთ მთვარის ანარეკლს, თქვენ შეგიძლიათ დაინახოთ საკუთარი ანარეკლი
სიყვარულის ტბაში. მთვარის ანარეკლი ტბაში ჭეშმარიტი მთვარის ძიების დასაწყისია. თუ
არასოდეს გინახავთ მთვარის ანარეკლი ტბაში, სავარაუდოდ თქვენ არასოდეს დაიწყებთ
ჭეშმარიტი მთვარის ძიებას. მთვარის ძიებაში თქვენ კვლავ და კვლავ უახლოვდებით ტბას,
რადგანაც თავდაპირველად იფიქრებთ, რომ სწორედ იქ იპოვნით ჭეშმარიტ მთვარეს, ღრმად,
წყლის ქვეშ, ტბის ფსკერზე. თქვენ კვლავ და კვლავ ჩაყვინთავთ მის წყალში და ყოველ ჯერზე
ცარიელი ხელებით ამოცურავთ, რადგან იქ მთვაერს ვერ იპოვნით.

ერთხელაც თქვენ მიხვდებით, რომ შესაძლოა, მთვარე მხოლოდ ანარეკლია. ეს დიდი

გაბრწყინება იქნება. მაშინ ზემოთ აიხედავთ - თუ ეს მხოლოდ ანარეკლია, მაშინ სადაა თავად
მთვარე? თუ ეს მხოლოდ ანარეკლია, თქვენ საპირისპირო მხარეს დაიწყებთ ყურებას. ანარეკლი
არსებობა ტბის სიღრმეში, იმას ნიშნავს რომ ნამდვილი სადღაც მის ზემოთ უნდა იყოს. თქვენ
პირველად აიხედავთ ზემოთ და მოგზაურობა დაიწყება.

სიყვარული მედიტაციის გაელვებას გაძლევთ, მთვარის ანარეკლს ტბაში, მაგრამ ეს მხოლოდ

ანარეკლია, და არა თავად მთვარე. სწორედ ამიტომ სიყვარულს არ შეუძლია დაგაკმაყოფილოთ.
სინამდვილეში, სიყვარული უფრო და უფრო მწყურვალს და დაუკმაყოფილებელს გხდით.
სიყვარული უფრო და უფრო მეტად გეხმარებათ იმის გაცნობიერებაში, თუ რა არის
შესაძლებელი, მაგრამ არასოდეს გაძლევთ ამას. ის გარდუვალად გაგიცრუებთ იმედებს, მაგრამ
მხოლოდ ამ ღრმა იმედგაცრუებაში იმალება უკან, საკუთარი არსისკენ დაბრუნების
შესაძლებლობა. მხოლოდ შეყვარებულებმა იციან მედიტაციის სიხარული. ის, ვისაც არასოდეს
ჰყვარებია და იმედგაცრუება არ ჰქონია, ის, ვინც არასოდეს გადამხტარა ღრმად სიყვარულის
ტბაში მთვარის საძებნელად და არ დაბრუნებულა ხელცარიელი, არასოდეს ასწევს თავს და ვერ
დაინახავს მთვარეს ცაში, ის ვერასოდეს გააცნობიერებს მას.

ადამიანი, რომელსაც უყვარს, ადრე თუ გვიან რელიგიური გახდება. ადამიანი, რომელსაც არ

უყვარს, მაგალითად, პოლიტიკოსი, რომელსაც სიყვარული არ შეუძლია, ( მას მხოლოდ
ძალაუფლება უყვარს, ) ვერასოდეს გახდება რელიგიური. ან ადამიანი, რომელიც ფულითაა
შეპყრობილი, რომელსაც მხოლოდ ფული უყვარს, რომელმაც მხოლოდ ერთი , ფულისადმი
სიყვარული შეუძლია , ვერასოდეს გახდება რელიგიური. ეს მისთვის რთული იქნება მრავალი
მიზეზის გამო. ფულს შეგიძლიათ ძალიან ადვილად ფლობდეთ, მაგრამ საყვარელი ადამიანის
ფლობა ძალიან ძნელია - სინამდვილეში შეუძებელია. თქვენ ეცდებით, რომ დაეუფლოთ მას,
მაგრამ როგორ შეიძლება ცოცხალი ადამიანის ფლობა? ცოცხალი ადამიანი
შეგეწინააღმდეგებათ, როგორც შეუძლია, ის ბოლომდე იბრძოლებს. არავის სურს
თავისუფლების დაკარგვა.

სიყვარული არაა ისეთი ძვირფასი, როგორც თავისუფლება. სიყვარულს უზარმაზარი ფასი აქვს,
მაგრამ არა უმეტესი, ვიდრე თავისუფლებას. ამიტომ ადამიანს სურს უყვარდეს, მაგრამ არ
სურს, რომ სიყვარულის ტყვე გახდეს. სწორედ ამიტომ გრძნობთ ადრე თუ გვიან
იმედგაცრუებას: თქვენ ცდილობთ დაეუფლოთ საყვარელ ადამიანს, მაგრამ რაც უფრო მეტად
ცდილობთ ამას, მით უფრო შეუძლებელი ხდება სიყვარული, და მით უფრო მეტად გშორდებათ
თქვენი შეყვარებული. რაც უფრო ნაკლებად ფლობთ, მით უფრო ახლოს გრძნობთ თავს
შეყვარებულთან. თუ თქვენ საერთოდ არ ცდილობთ ფლობას, თუ შეყვარებულები
თავისუფლებას აძლევენ ერთმანეთს, მათი სიყვარული უზარმაზარია.

პირველ რიგში, ფლობის მცდელობა გარდაუვალად შემობრუნდება მარცხით: და ეს მარცხი

საკუთარი თავისკენ მოგისვრით. მეორეც, თუ ისწავლეთ, რომ არ ფლობდეთ ადამიანს, თუ
გააცნობიერეთ, რომ თავისუფლებას გაცილებით უფრო მეტი ღირებულება გააჩნია, ვიდრე
სიყვარულს, მაშინ ადრე თუ გვიან თავისუფლება საკუთარ თავთან დაგაბრუნებთ და
თავისუფლება თქვენი გაცნობიერებულობა, თქვენი მედიტაცია გახდება.

თავისუფლება მედიტაციის ერთ-ერთი ასპექტია. ან დაიწყეთ თავისუფლებით და მიხვალთ

გაცნობიერებულობამდე, ან დაიწყეთ გაცნობიერებით და მიხვალთ თავისუფლებამდე.
თავისუფლება და გაცნობიერებულობა განუყოფელი არიან. სიყვარული ნატიფი მონობაა; ეს
გარდაუვალია, მაგრამ ეს ძალიან მნიშვნელოვანი, მომწიფებისთვის აუცილებელი
გამოცდილებაა.

მარჯერი უილიამსის საოცარ წიგნში „ვილვეტის კურდღელი“ ჭეშმარიტების შესანიშნავი

განსაზღვრებაა სიყვარულის მეშვეობით.

- რას ნიშნავს „ნამდვილი“? - იკიხა ერთხელ კურდღელმა. - ნიშნავს თუ არა ეს იმას, რომ
მოძრაობას იწყებ მაშინ , როცა გასაღებით გქოქავენ?

- ნამდვილი - ეს ის არაა, როგორ ხარ მოწყობილი, - უპასუხა ცხენმა. - ეს ისაა, რაც გემართება.
როცა ბავშვს დიდხანს უყვარხარ, უბრალოდ კი არ გეთამაშება, არამედ ნამდვილად უყვახარ,
მაშინ ხდები ნამდვილი.
- ეს მტკივნეულია? - ჰკითხა კურდღელმა.
- ხანდახან კი, - უპასუხა ცხენმა, რადგან ის ყოველთვის სიმართლეს ამბობდა. - მაგრამ თუ შენ
ნამდვილი ხარ, არ გეშინია რომ გატკენენ.

- და ნამდვილები მაშინვე ხდებიან, ისევე როგორც დაქოქვის დროს, თუ თანდათანობით? -

ჰკითხა კურდღელმა.

- არა, ეს მაშინვე არ ხდება, - უპასუხა ცხენმა. - შენ ასეთად იქცევი. ამას დიდი დრო სჭირდება.
ამიტომ ეს იშვიათად ემართებათ მათ, ვინც ადვილად იმტვრევა, ვისაც მახვილი კიდეები აქვს,
ვისაც ძალიან ფრთხილად უნდა მოეპყრა. ჩვეულებრივ, იმ დროისთვის, როცა ნამდვილი
ხდები, თითქმის მთელი თმა გცვივდება, თვალები და სხეულის ცალკეული ნაწილები გძვრება,
და საერთოდ, ძალიან ნახმარი ხდები. მაგრამ ამ ყველაფერს არ აქვს მნიშვნელობა, რადგანაც
თუ შენ ნამდვილი გახდი, შენ უკვე აღარ შეგიძლია იყო მახინჯი ვინმესთვის, გარდა იმ
ადამიანებისა, რომლებსაც არაფერი ესმით... თუ შენ ნამდვილი გახდი, შენ ვერ შეძლებ, რომ
ისევ არანამდვილი გახდე. სინამდვილე მარადიულია.

სიყვარული ნამდვილს გხდით, წინააღმდეგ შემთხვევაში მხოლოდ ფანტაზიად, ოცნებად

რჩებით, რეალური ღერძის გარეშე შიგნით. სიყვარული გაძლევთ ამ ღერძს, სიყვარული
გაძლევთ მთლიანობას, სიყვარული გხდით ცენტრირებულს. მაგრამ ეს მხოლოდ გზის
ნახევარია; მეორე ნახევარი მედიტაციაში, გაცნობიერებულობაში უნდა დაასრულოთ.
სიყვარული მეორე ნახევრისთვის გამზადებთ. სიყვარული გზის პირველი ნახევარია,
გაცნობიერებულობა კი -მეორე, დამასრულებელი. მათი წყალობით მიაღწევთ ღმერთს.
სიყვარულსა და გაცნობიერებულობას შორის, ამ ორ ნაპირს შორის მიედინება ყოფიერების
მდინარე.

ნუ გაექცევით სიყვარულს. გაიარეთ იგი მთელი ტკივილით. დიახ, ის ტკივილს მოგაყენებთ,

მაგრამ თუ გიყვართ, ამას არ აქვს მნიშვნელობა. სინამდვილეში ეს ჭრილობები გხდიან ძლიერს.
ხანდახან სიყვარული საშინელ ტკივილს გაყენებთ, მაგრამ ყველა ეს ჭრილობა აუცილებელია,
რათა მოახდინოს თქვენი პროვოცირება, რათა გამოგიწვიოთ, რათა ძილისგან გამოგაღვიძოთ.
ყველა ეს სახიფათო სიტუაცია აუცილებელია იმისთვის, რომ უფრო გაცნობიერებული გახდეთ.
სიყვარული ნიადაგს ამზადებს, რომელშიც მედიტაციის თესლი იზრდება, და მას შეუძლია
მხოლოდ სიყვარულის ნიადაგზე გაიზარდოს.

ამიტომ ის, ვინც შიშით გაურბის სამყაროს, ვერასოდეს მიაღწევს მედიტაციას. ასეთ ადამიანებს
შეუძლიათ მთელი ცხოვრება ჰიმალაების გამოქვაბულებში გაატარონ, მაგრამ ვერ მიაღწიონ
მედიტაციას. ეს შეუძლებელია, მათ ის არ დაუმსახურებიათ. თავიდან ის უნდა დაიმსახუროთ
სამყაროში, თავიდან ნიადაგი უნდა შეამზადოთ. მხოლოდ სიყვარულს შეუძლია ნიადაგის
მომზადება.
სწორედ ამიტომ მოვითხოვ ასე დაჟინებით, რომ ჩემი სანიასები არ გახდნენ სამყაროსგან
განდეგილები. იყავით მასში, მიიღეთ მისი გამოწვევა, მიიღეთ მისი საფრთხეები, ჭრილობები,
ტკივილი. გაიარეთ ისინი, არ გაექცეთ მათ. ნუ ეცდებით შემოვლითი გზის პოვნას, რადგანაც
იგი არ არსებობს. ეს ბრძოლაა, გამუდმებული ძალისხმევაა, მთაზე აღმასვლაა და მხოლოდ
ასე შეიძლება მწვერვალის მიღწევა.

და თქვენი სიხარული გაცილებით მეტი იქნება , ვიდრე მაშინ ვერტმფრენიდან რომ ჩამოესვით
მწვერვალზე, რადგან თქვენ იქ მოუმწიფებელი აღმოჩნდებოდით. თქვენ ვერ დატკბებოდით
მისით. იგრძენით განსხვავება... ძალისხმევას არ იშურებ

თ, რომ ევერესტის მწვერვალს მიაღწიოთ, და ეს ძალიან სახიფათოა; სრულიად შესაძლებელია,

რომ გზაზე მოკვდეთ, რომ ვერასოდეს მიაღწიოთ მწვერვალს; ეს სახიფათოა, სარისკოა,
სიკვდილი ყოველ ნაბიჯზე გელოდებათ, იმდენი შესაძლებლობაა, რომ ფეხი დაგიცდეთ და
გადმოვარდეთ და დამარცხდეთ - ასიდან მხოლოდ ერთი შანსი გაქვთ, რომ მწვერვალს
მიაღწევთ. მაგრამ რაც უფრო მეტად უახლოვდებით მას, მით უფრო მეტი სიხარული იბადება
თქვენში, მით უფრო მაღლა დაფრინავს თქვენი სული. თქვენ ეს დაიმსახურეთ, თქვენ არ
მოგიპოვებიათ ეს მუქთად, და რაც უფრო მეტი გადაიხადეთ ამისთვის, მით უფრო მეტად
შეძლებთ ტკბობას. ახლა კი წარმოიდგინეთ, რომ მწვერვალზე ვერტმფრენიდან ჩამოგსვეს.
უბრალოდ იდგებით მწვერვალზე და ძალიან სულელურად იგრძნობთ თავს, - რას აკეთებთ აქ?
ხუთი წუთიც გეყოფათ. ხუთ წუთში იტყვით: „და რა არის აქ ისეთი? არაფერი
განსაკუთრებული!“

მოგზაურობა მიზანს ჰბადებს. მიზანი არ გელოდებათ სადღაც გზის ბოლოს, გზა ყოველ
ნაბიჯზე ქმნის მას. მიზანი თავად მოგზაურობაშია. მოგზაურობა და მიზანი განუყოფელი
არიან, ეს არაა ორი განსხვავებული რამ. მიზანი მთელ გზაზეა განაწილებული, ყველა
საშუალება მოიცავს თავის თავში მიზანს.

ამიტომ არასოდეს გაუშვათ ხელიდან ცხოვრების, ცოცხლად ყოფნის, პასუხისმგებლობის,

ჩართულობის შესაძლებლობა. ნუ იქნებით მხდალი. შეხედეთ თვალებში ცხოვრებას, შეხვდით
მას, მაშინ თანდათანობით რაღაც კრისტალიზდება თქვენს შიგნით.

დიახ, ამას დრო სჭირდება. ცხენი მართალია: „ჩვეულებრივ, იმ დროისთვის, როცა ნამდვილი
ხდები, თითქმის მთელი თმა გცვივდება, თვალები და სხეულის ცალკეული ნაწილები გძვრება,
და საერთოდ, ძალიან ნახმარი ხდები. მაგრამ ამ ყველაფერს არ აქვს მნიშვნელობა, რადგანაც
თუ შენ ნამდვილი გახდი, შენ უკვე აღარ შეგიძლია იყო მახინჯი ვინმესთვის, გარდა იმ
ადამიანებისა, რომლებსაც არაფერი ესმით... თუ შენ ნამდვილი გახდი, შენ ვერ შეძლებ, რომ
ისევ არანამდვილი გახდე. სინამდვილე მარადიულია“.
სინამდვილე მარადიულია, მაგრამ ის უნდა დაიმსახუროთ. ნება მომეცით გავიმეორო:
ცხოვრებაში არაფერი მიიღება მუქთად, ხოლო თუ რამეს იღებთ კიდეც მუქთად, ის
უსარგებლოა. თქვენ უნდა გადაიხადოთ, და რაც უფრო მეტს იხდით , მით უფრო მეტ
სარგებელს იღებთ მისგან. თუ სიყვარულის გამო მზად ხართ, რომ მთელი ცხოვრება დადოთ
ფსონად, თქვენი ჯილდო უზარმაზარი იქნება: სიყვარული საკუთარ თავთან დაგაბრუნებთ, ის
მედიტაციის გამობრწინებებს მოგცემთ. მედიტაციის პირველი გამობრწყინება სიყვარულში
მოდის, შემდეგ კი გიჩნდებათ უზარმაზარი სურვილი, რომ კვლავ შეიგრძნოთ ეს
გამობრწყინება - არა მხოლოდ როგორც უბრალოდ გამობრწყინებაი, არამედ როგორც
მდგომარეობა, რომელშიც მარადიულად იცხოვრებდით. სიყვარული მედიტაციის გემოს
გაძლევთ.

სიყვარულის ორგაზმული განცდა არის სამადჰის, ექსტაზის პირველი განცდა. ის კიდევ უფრო
მწყურვალს გხდით. ახლა თქვენ უკვე იცით, რა არის შესაძლებელი, და უკვე აღარ
კმაყოფილდებით მხოლოდ მიწიერით. ღვთაებრივმა შემოაღწია თქვენში, თქვენს გულში.
ღმერთი შეეხო თქვენს გულს, თქვენ იგრძენით ეს შეხება. ახლა თქვენ ამ წამში ყოველთვის
იცხოვრებდით, ისურვებდით რომ რომ ეს წამი მთელი ცხოვრება გამხდარიყო. და ის ხდება.
სანამ ეს არ მოხდება, ადამიანი დაუკმაყოფილებელია.

ერთი მხრივ, სიყვარული უდიდეს სიხარულს განიჭებთ, მეორე მხრივ კი - მარადიული

სიხარულის წყურვილს ჰბადებს თქვენში.

მესამე კითხვა:
რატომ ცხოვრობ მეფესავით?
და რატომაც არა? მე ძველი ებრაელი ვარ! იცნობთ ებრაელებს? - ისინი კითხვაზე კითხვით
პასუხობენ.

არსებობს ცნობილი ისტორია ერთ მეფეზე. მის ქვეშევრდომებს შორის მრავალი ებრაელი იყო,
რადგანაც ისინი ყველაზე მდიდარი ადამიანები იყვნენ, მაგრამ მას ძალიან აღიზიანებდა მათი
ჩვევა: რაც არ უნდა ეკითხა, კითხვაზე კითხვით პასუხობდნენ. ამისგან ისე დაიღალა, რომ დიდ
ვეზირს ჰკითხა:

- რა მოვუხერხო ამ ხალხს? სასახლიდან ვერ გავაგდებ, მაგრამ საშინლად მაღიზიანებს ისინი.

რაც არ უნდა ვკითხო, კითხვაზე კითხვით მპასუხობენ.

ვეზირმა უპასუხა:

- რაბინს უნდა ჰკითხოთ. მოიხმეთ რაბინი. ის ბებერი ბრძენია; დაგვეხმარება და აგვიხსნის თუ

რაშია ამ ებრაული ჩვევის მიზეზი.

რაბინი გამოიძახეს და მეფემ ჰკითხა:

- რატომ პასუხობთ თქვენ, ებრაელები, კითხვაზე კითხვით?

- და რატომაც არა? - ასეთი იყო რაბინის პასუხი.

შენ მეკითხები: „რატომ ცხოვრობ მეფესავით?“

გასხივოსნების შემდეგ ოთხი შესაძლებლობა არსებობს. პირველი ისაა, რომელსაც ჯანაკა და

მარკუს ავრელიუსი მისდევდნენ: ისინი დაიბადნენ მეფეებად და გასხივოსნების შემდეგაც
დარჩნენ მეფეებად.

მეორე შესაძლებლობა ისაა, რომელსაც იესო და კაბირი მიჰყვნენ: ისინი დაიბადნენ გლახაკებად
და გასხივოსნების შემდეგაც დარჩნენ გლახაკებად.

ბუდამ და მაჰავირამ მესამე შესაძლებლობა აირჩიეს: ისინი დაიბადნენ მეფეებად,

გასხივოსნების შემდეგ კი გლახაკებად იქცნენ.

მე დავიბადე გლახაკად. მაშინ ვიფიქრე, რომ მრავალფეროვნებისთვის... გადავწყვიტე

მეფესავით მეცხოვრა. ეს მეოთხე და უკანასკნელი შესაძლებლობაა, და გადავწყვიტე
გამომეყენებინა ეს შესაძლებლობა. ვიღაცას უნდა გაეკეთებინა ეს, წინააღმდეგ შემთხვევაში
ისტორია დაუსრულებელი აღმოჩნდებოდა.

ერთი ძენის ოსტატი კვდებოდა. სანამ უკანასკნელად ჩაისუნთქავდა, თვალები გაახილა და

თავის მოსწავლეებს ჰკითხა:

- გთხოვთ, დამეხმარეთ, რომ სიკვდილის ალტერნატიული საშუალება ვიპოვნო.

- რას გულისხმობ? - გაუკვირდათ მოსწავლეებს.

- როგორ ჯობია რომ მოვკვდე - იკითხა ოსტატმა, - დაწოლილი, დამჯდარი თუ ფეხზე მდგომი?
ოდესმე გსმენიათ, რომ ვინმე დამჯდარი მომკვდარიყოს?

მოსწავლეებმა უპასუხეს:

- დიახ, ჩვენ გვსმენია ასეთ ადამიანებზე. ასე კვდება მრავალი ბუდისტი ბერი: დასხდებიან
სიდჰასანაში, ლოტოსის პოზაში და კვდებიან. დიახ, ჩვენ ბევრი ვიცით, ვინც დამჯდარი
მომკვდარა.

- და გსმენიათ, რომ ფეხზე მდგომი მომკვდარიყოს ვინმე? - იკითხა ოსტატმა.

- ეს დიდი იშვიათობაა, მაგრამ ჩვენ გვსმენია ისტორია ერთ ოსტატზე, რომელიც ფეხზე მდგომი
მოკვდა.

- მაშინ სხვა გზა არ მრჩება. მე თავით დამდგარი მოვკვდები, - გადაწყვიტა ოსტატმა.

და ის თავზე მდგარი მოკვდა . ვიღაცამ უნდა სცადოს უკანასკნელი შესაძლებლობა. ყველა

შესაძლებლობა უნდა იქნეს გამოცდილი.

მეოთხე კითხვა:
ჩემი კითხვა ეხება კვანტურ ნახტომს. როგორ გადავხტეთ, სად უნდა გადავხტეთ, და ვინ ან რა
აკეთებს ამ ნახტომს?
კვანტური ნახტომის არსი იმაშია, რომ შენს შიგნით არავინაა, ვინც გადახტომას შეძლებდა. არ
არსებობს ადგილი, სადაც შეიძლება გადახტომა, და არ არსებობს არანაირი საშუალება ამ
ნახტომის გაკეთებისთვის. ამაშია კვანტური ნახტომის არსი. კვანტური ნახტომი არ არის
ნახტომი, ეს გაქრობაა. კვანტური ნახტომი კავშირის სრული გაწყვეტაა წარსულთან. თუ ეს არაა
სრული გაწყვეტა, მაშინ ეს უბრალოდ ნახტომია, მაგრამ არა კვანტური. სწორედ ამაშია სიტყვა
„კვანტურის“ არსი.

ამ მომენტამდე ვიღაც იყავი; თუ რაღაცას აკეთებ, შენ ინარჩუნებ კავშირს წარსულთან,

რადგანაც კეთება წარსულია. თუ მკითხავ, როგორ უნდა გაკეთდეს კვანტური ნახტომი, ვინ
გამოიყენებს ამ მეთოდს? - შენი წარსული, შენი ძველი, დაგროვებული გონება გამოიყენებს ამ
მეთოდს. როგორ შეძლებ, რომ ახალი გახდე? შენი წარსული ცდილობს ახლად გახდომას.
შეგიძლია ახალი ტანსაცმელი ჩაიცვა, ახალი სახე გაიკეთო, მაგრამ ისეთივედ, წარსულის
გაგრძელებად რჩები. კვანტური ნახტომი ესაა მომენტი გაგებისა, რომ წარსული აღარ
არსებობს, რომ ეს მხოლოდ მეხსიერებაა, წარმოსახვის ნაყოფი, მას არ გააჩნია რეალობა. ხოლო
თუ წარსული აღარაა, ვინ ხარ შენ? - რადგანაც მხოლოდ წარსულისგან შედგები.

კრიშნამურტი ამბობდა: „აზროვნების პროცესი მოაზროვნეს წარმოშობს“. არა პირიქით, - ის

სრულიად მართალია. ჩვეულებრივ თქვენ ფიქრობთ: „მე მოაზროვნე ვარ, და აქედანაა
აზროვნების პროცესი“. ეს ასე არაა. თქვენში არაა მოაზროვნე, არის მხოლოდ აზროვნების
პროცესი. მხოლოდ მაშინ, როცა აზროვნების პროცესზე ფიქრობთ და ერთ მთლიანობად
აღიქვამთ მას, იბადება მოაზროვნე.

მოაზროვნე არ არსებობს. ნება მიეცი აზრებს გაქრნენ, და როცა აზრები გაქრებიან მოაზროვნეც
გაქრება. თუ შიგნით არ არის აზრი, არ არის მოაზროვნეც. „მოაზროვნე“სხვა არაფერია, თუ არა
სხვა დასახელება მთელი აზროვნების პროცესისთვის. როცა იმის გაგებას შეძლებ რომ წარსული
სხვა არაფერია, თუ არა აზრები, - უეცრად დიდი სიცარიელე დაიბადება შენს შიგნით,
უზარმაზარი უფსკრული. თქვენ არ არსებობთ. თქვენს შიგნით არავინ არ არსებობს. ესაა ის,
რასაც ბუდა უწოდებს ,,ანატტას’’, „არა-მე“-ს, ეგოს არარსებობას. იმ მომენტში, როცა შენ არ
შეგიძლია საკუთარი თავის პოვნა, ხდება კვანტური ნახტომი.
ჩინეთის იმპერატორმა ვუმ ბოდჰიდჰარმას ჰკითხა:

- ჩემი გონება გამუდმებულ შფოთვასა და დაძაბულობაშია. მე ყოველთვის ვგრძნობ

მოუსვენრობას, მღელვარებას. არ შემიძლია სულიერი სიმშვიდის პოვნა. დამეხმარეთ, სერ.

ბოდჰიდჰარმამ მას თვალებში შეხედა. ეს უჩვეულო მზერა იყო - ბოდჰიდჰარმა ძალიან

მზაკვარი ოსტატი იყო. მეფე მამაცი ადამიანი გახლდათ, მას მრავალ ბრძოლაში მიუღია
მონაწილეობა და მრავალი გამარჯვებაც მოიპოვა. მაგრამ მან კანკალი დაიწყო, როცა
ბოდჰიდჰარმამ შეხედა თვალებში და უთხრა:

- კარგი, დილით ადრე , ოთხ საათზე მოდი და შენი გონება მოიტანე . მე მას სამუდამოდ
დავამშიდებ.

როცა მეფე კიბეებზე ეშვებოდა, ბოდჰიდჰარმამ კვლავ დაუყვირა:

- არ დაგავიწყდეს შენი გონების მოტანა! დილის ოთხ საათზე მოდი და შენი ჭკუა მოიტანე! მე
მას სამუდამოდ დავამშვიდებ.

მეფე გაკვირვებული იყო. „რას გულისხმობს, როცა მეუბნება: „არ დაგავიწყდეს შენი გონების
მოტანა!“? ნუთუ შემიძლია მის გარეშე მისვლა? მე ხომ განუყოფელი ვარ ჩემი გონებისგან. ეს
ადამიანი შეშლილია! და როგორ შემომხედა, როგორი მზაკვრული თვალებით... ის მკვლელს
ჰგავს! ამ გიჟთან წასვლა, დილით ადრე, მარტო, როცა ჯერ კიდევ ბნელა... არავინ იცის, რა
მოუვა თავში, როგორ მომექცევა“.

მეფეს მთელი ღამე არ ეძინა. ბევრჯერ მიიღო გადაწყვეტილება, რომ არ წასულიყო, მაგრამ
რაღაც მაინც იზიდავდა, როგორც დიდი მაგნიტი. ეს ადამიანი სასტიკი იყო, მაგრამ ასევე მის
თვალებში დიდი სიყვარული იდგა. იქ ერთიც იყო და მეორეც - მისი თვალები მახვილს
ჰგავდნენ, და ამავე დროს ლოტოსის სინაზეც იყო მათში. მას არ შეეძლო ამაზე უარის თქმა.
საკუთარ თავს უთხრა: „მე უნდა გავრისკო“. და დილის ოთხ საათზე ოსტატთან წავიდა.

ბოდჰიდჰარმა ხელში დიდი ჯოხით. მან უთხრა მეფეს:

- დაჯექი ჩემს წინ. სადაა შენი გონება? ხომ გითხარი, რომ თან უნდა წამოგეღო!

- რა სისულელეს მეუბნები? - წამოიძახა მეფემ. - თუ მე აქ ვარ, ჩემი გონებაც აქაა. გონება ჩემს
შიგნითაა. როგორ შემიძლია მისი დატოვება? როგორ შემიძლია მისი „მოტანა“?

ბოდჰიდჰარმამ უპასუხა:
- კარგი, ერთი რამ ზუსტად ვიცით: რომ გონება შენს შიგნითაა. დახუჭე თვალები, შედი
სიღრმეში და სცადე მისი პოვნა. როცა დაიჭერ, მითხარი, და სამუდამოდ დავამშვიდებ. მაგრამ
თავიდან უნდა დაიჭირო, მხოლოდ ამ შემთხვევაში მოვუხერხებ რამეს.

მეფემ თვალები დახუჭა. ყველაფერი ძალიან სულელურად გამოიყურებოდა, მაგრამ

უკანდასახევი გზა არ ჰქონდა და იძულებული იყო დამორჩილებოდა. თვალები დახუჭა.
ოსტატი კი თავისი ჯოხით მის წინ იჯდა - იქნებ უცებ დაარტყას ან ცემოს? - ეს უჩვეულო
სიტუაცია იყო. მას არ შეეძლო დაძინება. მას მთელი ღამე არ ეძინა - ის სულ ფიქრობდა,
წასულიყო თუ არ წასულიყო ოსტატთან... ოსტატის სიახლოვე... და ტყის სიჩუმე... და ღამის
სიბნელე... და მთელი ეს უცნაური სიტუაცია... ამ ადამიანს შეეძლო თავიც კი მოეჭრა მისთვის -
ის ყურადღებით იყო! საფრთხე იმდენად დიდი იყო, რომ ის ძალიან დაკვირვებული გახდა.
ცხოვრებაში პირველად, მან საკუთარ თავში ჩაიხედა.

როგორც „ოქროს ყვავილის საიდუმლოშია“ ნათქვამი, მან პირველად შემოატრიალა თავისი

სინათლე და შიგნითკენ მიმართა: ჩაიხედა შიგნით, ძიება დაიწყო საკუთარი თავის სიღრმეში, -
ის მართლა ეძებდა, ძალიან გულწრფელად და რაც უფრო მეტად ეძებდა, მით უფრო მეტად
აცნობიერებდა, რომ გონება არ არის. შიგნით არავინაა. ეს სახლი ცარიელია, ჩვენ მხოლოდ
გვგონია, რომ ეს ასე არაა. ჩვენ რწმენად მივიღეთ სხვების წარმოდგენები სულის, საკუთარი
თავის, ეგოს შესახებ. მაგრამ ჩვენ არასოდეს გაგვისინჯავს მართლა ასეა თუ არა. და რაც უფრო
მეტად ხვდებოდა, რომ შიგნით არავინაა, მით უფრო ბედნიერი და სიხარულით სავსე
ხდებოდა. მისი სახე მოეშვა, და დიდ მადლს ასხივებდა. რამდენიმე საათი გავიდა, მაგრამ იგი
დროს ვერ ამჩნევდა. იჯდა და განაგრძობდა ნეტარებით ტკბობას, რომელიც ცხოვრებაში
პირველად იგრძნო. რაღაც საოცრად მშვენიერი ხდებოდა მის თავს.

ამომავალი მზის პირველი სხივების გამოჩენისთანავე ბოდჰიდჰარმამ მიმართა მას:

- უკვე დროა. გაახილე თვალები. აბა, იპოვნე შენი თავი შიგნით თუ ვერა?

მეფემ თვალები გაახილა, ოსტატს შეხედა, სილამაზე დაინახა მის სისასტიკეში, დაინახა, რომ ეს
თანაგრძნობით იყო გამოწვეული, დაინახა მისი სიყვარული, თაყვანი სცა და უთხრა:

- შენ სამუდამოდ დაამშვიდე იგი. ის იქ არაა. ახლა ვიცი, რომ უაზრო ხმაური ავტეხე იმის
გამო, რაც საერთოდ არ არსებობს.

სწორედ ესაა კვანტური ნახტომი. თქვენ საკუთარ თავს შიგნით ეძებთ და ხედავთ, რომ ის არ
არსებობს; მაშინ ქრება კითხვა: „როგორ“ და „სად“. ეს უკვე თავისით მოხდა.

მინდა გითხრა: ყოველდღე, რამდენიმე საათით დახუჭე თვალები და გახდი ისეთივე

ყურადღებიანი, როგორც იმპერატორი ვუ; წარმომიდგინე პირდაპირ შენს წინ მახვილით
ხელში, მზადმყოფი იმისთვის, რომ თავი მოგაჭრა, თუკი ჩაგეძინება. და შედი სიღრმეში. და
ერთხელ კვანტური ნახტომი მოხდება. შენ გაიგებ მის შესახებ, მხოლოდ მაშინ, როცა ის უკვე
მოხდება. შენ არ შეგიძლია მისი განხორციელება. ეს არაა შენს ძალაუფლებაში, ეს თავისთავად
ხდება. შენ არ შეგიძლია მისი განხორციელება, რადგან სწორედ შენ ხარ წინააღმდეგობა
ამისთვის. როგორ შეგიძლია ნახტომის შესრულება? გადასახტომი არსადაა, გადამხტომი
არავინაა, გადახტომის საშუალება არაა. როცა ამ სამ რაღაცას გააცნობიერებ, აღმოჩნდება, რომ
ეს უკვე მოხდა.

მაშინ შენ ცხოვრობ, როგორც სიცრიელე: აბსოლუტურად ცარიელი და ამავდროულად

აბსოლუტურად სავსე.

მეხუთე კითხვა:

მე ძალიან მინდა სანიასი გავხდე, მაგრამ ამის შესახებ გაფიქრებაც კი უზარმაზარ შიშის
მარწუხებში აქცევს ჩემს გულს. ეს ისეთი სიახლეა. გარდა ამისა, მე არ მინდა მოსწავლე
გავხდე , მე უბრალოდ მოვედი აქ, რომ ჩემი მეგობარი-სანიასი მომენახულებინა.

მაგრამ შენ გამოჭერილი ხარ! ახლა უკვე ძალიან გაგიჭირდება გაქცევა.ყოველთვის ძალიან
ძნელია ახლის არჩევა, მაგრამ მხოლოდ ისინი, ვინც ახალს ირჩევენ, მართლა ცხოვრობენ.
ძველის არჩევა სიკვდილის არჩევას ნიშნავს, და არა სიცოცხლის. უკვე ნაცნობის არჩევა მის
ტყვედ დარჩენას ნიშნავს. უკვე ცნობილის არჩევა შეუცნობლისგან გაქცევას ნიშნავს, რომელიც
კარზე აკაკუნებს. ცნობილის არჩევა ღმერთის უარყოფას ნიშნავს, რადგან ღმერთი ყოველთვის
უცნობია. არა მხოლოდ უცნობი, არამედ შეუცნობელი.

ღმერთი ყოველთვის საღია . ისეთივე საღი, როგორც დილის ნამი. ღმერთი ყოველთვის რაღაც
სრულიად ახალია, უცნობია, გაუთვალისწინებელია, წინასწარგანუსაზღვრელია. ღმერთი
მხოლოდ ისე მოდის, როგორც გამოუცნობი. და თუ შენ გეშინია, თუ შენ უკან იხევ, მაშინ შენს
ეგრეთ წოდებულ შავ ხვრელში რჩები.

რა მოგცა შენმა წარსულმა, რომელსაც ასე ეჭიდები? რითია შენთვის ასე ძვირფასი, გარდა
იმისა, რომ ეს რაღაც ნაცნობია? ეს ნამდვილი ტანჯვა და ტრაგედიაა. მაგრამ ადამიანები
თავიანთ ტანჯვასაც კი ეჭიდებიან, რადგანაც ის ნაცნობია ის მეგობრებად გვეჩვენება. მაშინაც
კი, როცა ჯანმრთელობა გიკაკუნებს კარზე, შენ არ გესმის; შენ ეჭიდები შენს ტუბერკულოზს,
კიბოს, რადგანაც ისინი ასე ნაცნობი არიან, შენ იმდენ ხანს ცხოვრობდი მათთან, რომ მათი
დატოვება და ჯანმრთელად ყოფნა ღალატად გეჩვენება.

სწორედ ამიტომ ეჭიდებიან ადამიანები ასე თავის ტანჯვას. მაშინაც კი, როცა ჩნდება ტანჯვის
მოშორების და ზეიმის დაწყების შესაძლებლობა, ადამიანები კვლავ განაგრძობენ მასზე
მოჭიდებას, ყველანაირად ეფერებიან და უფრთხილდებიან მათ. მაშინაც კი, როცა პრობლემა
მიდის , ადამიანები ცდილობენ დაიბრუნონ ის. თუ ერთი პრობლემა გაქრება, ადამიანები
დაუყოვნებლივ შექმნიან ახალს, მის მსგავსს. ისინი მცირე პაუზასაც კი არ აკეთებენ, რომ
სიხარულმა მათ არსებაში შეძლოს შესვლა.

მაგრამ გახსოვდეს: მხოლოდ ისინი ცხოვრობენ ნამდვილად , რომლებიც ახალს ირჩევენ.

სიცოცხლე არის ამოუცნობში, დაუგეგმავში შესვლისთვის მზადყოფნა. სიცოცხლე იმ
გამოწვევისთვის მზადყოფნაა, რომელიც უცნობი წყაროდან მოდის. და ეს სახიფათოა, მაგრამ
თავად ცხოვრებაა სახიფათო. ყველაზე უსაფრთხო და დაცული ადგილი მსოფლიოში
საფლავია; იქ არასოდეს არაფერი არ ხდება.

პატარა ქალაქის მუნიციპალურმა კომიტეტმა, რომელშიც მოლა ნასრედინი ცხოვრობდა,

წამოაყენა წინადადება, რომ ქალაქის სასაფლაოს გარშემო აეშენებინათ კედელი . მოლა
ნასრედინიც ასევე კომიტეტის წევრი იყო. ის წამოდგა და განაცხადა:

- ამის არანაირი აუცილებლობა არაა.

კომიტეტის წევრები აღშფოთდნენ, რადგანაც კედლის აშენება ყველას სურდა. ადამიანებს არ

სურთ საფლავების და სიკვდილის დანახვა. ადამიანებს არ სურთ გააცნობიერონ სიკვდილის
არსებობა. სწორედ ამიტომ აწყობენ სასაფლაოებს ადამიანებისგან მოშორებით, ქალაქგარეთ.
თქვენ მიდიხართ იქ მხოლოდ მაშინ, როცა არ შეგიძლიათ, რომ არ წახვიდეთ, საერთოდ კი
ჯობია თავი აარიდოთ ამ ადგილს.

ქალაქი გაიზარდა და სასაფლაო, რომელიც მისგან მოშორებით იყო, მის საზღვარზე აღმოჩნდა.
ასე რომ კომიტეტის ყველა წევრი თანახმა იყო, და მხოლოდ მოლამ განაცხადა: „ამის არანაირი
აუცილებლობა არაა“.

წარმომადგენელმა ჰკითხა მას:

- რატომ თვლი ასე?

- ორი მიზეზით, - უპასუხა მოლამ. - პირველ რიგში იმიტომ, რომ ის ვინც გარეთაა, არც ერთ
შემთხვევაში არ ცდილობს შიგნით მოხვედრას, ამიტომ კედელი, რომელიც ხელს შეუშლიდათ
ამაში, საჭირო არაა. და მეორეც, ვინც შიგნითაა, გარეთ ვერ გავა. რა აზრი აქვს კედლის
აშენებას? კედელი მხოლოდ იმისთვისაა საჭირო, რომ გარეთ მყოფებს შიგნით შესვლაში
შეუშალოს ხელი, ან პირიქით, შიგნითმყოფებს გარეთ გასვლაში. მაგრამ ისინი, ვინც გარეთ
არიან, საერთოდ არ ცდილობენ შიგნით მოხვედრას; ისინი მიდიან იქ, როცა უკვე აღარაფრის
გაკეთება ძალუძთ. როცა იქ უწევთ გასვლა, ოთხ სხვას გაჰყავთ ისინი. ხოლო როცა შიგნით
არიან, უკვე აღარ შეუძლიათ გარეთ გასვლა. არავის გაუგია, რომ იქიდან ვინმე
დაბრუნებულიყოს. ამიტომ ამას არანაირი აზრი არა აქვს.
საფლავი ყველაზე უსაფრთხო და საიმედო ადგილია მსოფლიოში, რადგანაც იქ არასოდეს
არაფერი ახალი არ ხდება. გახსოვდეს ეს და ნუ იქცევი საფლავად.

სანიასა რაღაც ახალია შენთვის, და საერთოდ, იმისთვის არ ჩამოსულხარ, რომ სანიასა მიგეღო.
ნუთუ ფიქრობ, რომ ყველა, ვინც აქ სანიასა მიიღო, აპირებდნენ ამის გაკეთებას, როცა აქ
მოდიოდნენ? მე ცუდ დროს გამოვიჭირე ისინი! სანამ გაქცევას მოასწრებდნენ, მე უკვე
დავეუფლე მათ გულებს. შენც გამოგიჭირე. თუ გაიქცევი, საკუთარი რისკის ქვეშ გაიქცევი. და
ყოველთვის ინანებ ამას, ყოველთვის, რადგანაც შენ მოგეცა ტრანსფორმაციის შესაძლებლობა,
საკუთარი თავის გაშვების შესაძლებლობა, შიგნით ჩარღმავების და საკუთარ არსებაში
რელაქსაციის შესაძლებლობა, გაფურჩქვნის შესაძლებლობა. მაგრამ შენ შეგეშინდა, რადგანაც ეს
სიახლეა.

იმედიტირე ამ სტროფებზე რობერტ ფროსტიდან...

ყოველთვის აირჩიეთ ახალი, ჯერ კიდევ გაუსინჯავი. ყოველთვის აირჩიეთ ამოუცნობი, ჯერ
გამოუცდელი. თქვენ მხოლოდ მაშინ იზრდებით, თუ ცხოვრებისგან გამოწვევას იღებთ.
მხოლოდ მაშინ იზრდებით, თუ არ გაურბიხართ ცხოვრებისეულ ქარიშხლებს. მხოლოდ მაშინ
იზრდებით, თუ გარისკვა იცით, და ყველაფერს დებთ ფსონად.

სანიასა სიმამაცეს მოითხოვს. ძველი სანიასა არც ისე სახიფათო იყო. ზოგიერთი ფიქრობს, რომ
ჩემი სანიასა უფრო ადვილია, ვიდრე სანიასას ძველი იდეა. ისინი ცდებიან. ძველი სანიასა
ძალიან მარტივი იყო, რადგანაც იგი წინასწარ გულისხმობდა (არა მარტო გულისხმობდა,
არამედ სავალდებულო პირობადაც აყენებდა), რომ თქვენ სამყაროსგან განდეგილი ხდებით. ეს
ძალიან ადვილი იყო. თქვენ მიდიოდით მონასტერში და იქ დანარჩენი სამყაროსგან
ხელშეუხებელი ცხოვრობდით. მედიტაცია მთელი თქვენი ცხოვრება ხდებოდა, ყოველგვარი
ცდუნების გარეშე. ეს მონოტონური ცხოვრება იყო. სიტყვა „მონასტერი“ და „მონოტონურობა“
ერთი ფუძიდან მოდის. თქვენი ცხოვრება მკაცრად განსაზღვრული, მონოტონური, რუტინული
და უცვლელი იყო, სამყარო კი შორს და უკან რჩებოდა. ეს ძალიან ადვილი იყო.

ჩემი სანიასა გაცილებით რთულია. თქვენ უნდა იცხოვროთ ჩვეულებრივ სამყაროში და ამავე
დროს იცხოვროთ ისე, როგორც მონასტერში. თქვენ უნდა მიიღოთ სამყაროს ყველა ცდუნება და
ამავე დროს შეურყვნელი დარჩეთ. თქვენ უნდა იყოთ მიწაზე და არა ამ მიწისა.

მე უზარმაზარი გამოწვევა გამოგიცხადეთ. ძველი სანიასა არ გაძლევდათ ასეთ გამოწვევას. ის

ძალიან აწყობდათ მშიშრებს, გამქცევებს ; ყველას, ვინც ცხოვრებისგან დაიღალა, ვისაც არ
შეეძლო ცხოვრების მიღება, ვინც უძლურად გრძნობდა თავს, რაღაც დონით
არასრულფასოვნად. ამიტომაც ის იზიდავდა სუსტებს, უნიჭოებს, საშუალოებს.
თუ გაემგზავრებით ჰიმალაებში ან რომელიღაც მონასტერში და შეხედავთ ბერებს, გაოცდებით.
ერთ რამეს ნამდვილად დაინახავთ: რომ მათ სახეზე გონივრულობის ნატამალიც კი არაა, მათი
თვალები არ ბრწყინავს მიღმიერის სინათლით. ისინი მოსაწყენები, მოდუნებულები,
უსიცოცხლოები და სულელები ჩანან. ისინი გაექცნენ ცხოვრებას.

მხოლოდ ცხოვრება გაძლევთ სიმწვავეს, წინააღმდეგ შემთხვევაში თქვენი ხმალი არასოდეს

იქნება ბასრი. მხოლოდ ცხოვრებისეული გამოცდები აღვიძებს ყველა თქვენს ტალანტს და
ზედაპირზე გამოაქვს ისინი. თქვენ გონიერი უნდა იყოთ იმისთვის, რომ გადარჩეთ.
მონასტერში მონასტრით ხართ დაცული, სექტით, ეკლესიით. თქვენ არ გჭირდებათ არანაირი
ძალისხმევა იმისთვის, რომ გადარჩეთ. გაძლევენ ტანსაცმელს, საჭმელს, თქვენ მხოლოდ ის
გჭირდებათ, რომ ცოტა ილოცოთ, თუთიყუშებივით გაიმეოროთ სხვისი სიტყვები. გასაკვირი
არაა, რომ შტერდებით. გასაკვირი იქნებოდა, რომ ვინმე იქ უფრო გონიერი გამხდარიყო,
რადგანაც ის უბრალოდ მოკლებულია შესაძლებლობას, რომ გონივრულობა გამოავლინოს, - ეს
კი იგივე შესაძლებლობებია, რაც ცდუნებების შესაძლებლობები.

ცდუნება შესაძლებლობაა. თქვენ შეგიძლიათ დაემორჩილოთ ცდუნებას - ეს თქვენი არჩევანია

ან შეგიძლიათ ხელუხლებელი დარჩეთ; ეს ცენტრირებას მოგცემთ, კრისტალიზაციას.

ჩემი სანიასა ყველაზე რთული მოვლენაა, რომელიც ოდესმე მომხდარა დედამიწაზე, რადგანაც
მე არ გთავაზობთ განდეგილობას სამყაროსგან. მე გთავაზობთ ცხოვრებას სამყაროში, მის
შეცნობას, შეყვარებას, მისით ტკბობას, მასში რაც შეიძლება ღრმად შესვლას, რათა თქვენი
გონივრულობა გაილესოს, თქვენმა ცხოვრებამ გაიღვიძოს, რათა თქვენში მთვლემარე
ენერგიების წყაროები ცოცხალი, დინებადი გახდეს. და ამავე დროს დარჩეთ ცენტრირებული
თქვენს არსში - იყოთ დამკვირვებელი მთის მწვერვალიდან. დარჩით მსახიობად და ნება
მიეცით ცხოვრებას, რომ უბრალოდ დრამა იყოს, რომელშიც გარკვეულ როლს თამაშობთ.
მაგრამ ნუ გააიგივებთ თავს როლთან. ყოველთვის გახსოვდეთ, რომ ეს მხოლოდ როლია. ხურო
ხართ თუ ექიმი, ინჟინერი თუ მასწავლებელი, ქმარი, ცოლი, მამა, დედა, შვილი - ყველაფერი
ეს მხოლოდ როლებია, დედამიწა კი - უზარმაზარი სცენა, რომელზეც უზარმაზარი დრამა
მიმდინარეობს. ღმერთი მისი ავტორიცაა, რეჟისორიც, თქვენ კი უბრალოდ მსახიობები ხართ,
რომლებიც მასში მონაწილეობენ. როცა ფარდა დაეშვება, თქვენი როლები გაქრება. თქვენ კვლავ
გახდებით წმინდა არსი, შეწყვეტთ იმ როლში ყოფნას, რომელსაც თამაშობდით.

სამყარო ტრანსფორმირებულ უნდა იქნეს საკუთარი თავის გახსენების, თვითიდენტიფიკაციის

შესაძლებლობაში. ამიტომაც სანიასა არაა ადვილი. და მე ვიცი, რომ ყველა ყოყმანობს, სანამ
გადახტება. მაგრამ თუ ეს სურვილი გაჩნდა, თუ შენ გაქვს შინაგანი მისწრაფება, ნუ მოკლავ მას,
რადგანაც ეს თვითმკვლელობა იქნება. წამოდი ექსპერიმენტზე, გამოიკვლიე ეს ახალი
განზომილება. შენ უკვე იცხოვრე ძველებურად, რატომ უნდა გაიმეორო იგივე კვლავ და
კვლავ? სცადე ახლებურად. ვინ იცის? - იქნებ ამ გზაზე ღმერთს შეხვდე. ვინ იცის? - იქნებ ამ
გზაზე რეალიზაცია გელოდება.
ბოლო კითხვა:
რატომაა, რომ თავიდან მიყვარს, შემდეგ მძულს, შემდეგ კი გულგრილი ვარ ერთი და იმავე
ადამიანის მიმართ?
შენ ჯერ კიდევ არ იცი, რა არის სიყვარული. შენ ჯერ კიდევ არ იცი, რომ ბევრ სხვა რამეს
მოაქვს თავი სიყვარულად და გეთამაშება. დიახ, ზოგჯერ სიძულვილი ან გაჩვენებს სუფთა
სექსუალურობა გაჩვენებს თავს სიყვარულად. როგორც ჩანს, შენს შემთხვევაში ასეცაა.

შენ მეკითხები: „რატომაა, რომ თავიდან მიყვარს, შემდეგ მძულს, შემდეგ კი გულგრილი ვარ
ერთი და იმავე ადამიანის მიმართ?“

შენ ჯერ არ გყვარებია; ეს მხოლოდ შენი სექსუალური მადაა. და მე გაცნობიერებულად

ვუწოდებ ამას მადას. როცა მშიერი ხარ, მხოლოდ საჭმელზე ფიქრობ. მაშინ მხოლოდ არომატი
გიზიდავს რესტორან „ვრინდავანიდან“, ყველაფერი დანარჩენი მნიშვნელობას კარგავს. და შენ
რესტორანში მიდიხარ. როცა დანაყრდები, საჭმლისადმი მთელი ინტერესი ქრება, ხოლო თუ
ძალიან ბევრი ჭამე, ზიზღსაც კი გრძნობ საჭმლის მიმართ. თუ ძალიან ბევრი ჭამე, იმაზე მეტი,
ვიდრე საჭიროა, გულისრევა გეწყება. როცა დანაყრებული ხარ, „ვრინდავანის“ გვერდით
მიდიხარ და ვერც კი ამჩნევ მის სურნელებას, საკუთარ ფიქრებში ხარ და გულგრილი ხარ
საჭმლისადმი.

შენი სიყვარული სხვა არაფერია, თუ არა სექსუალური მადა. სწორედ ამიტომ გრძნობ თავიდან
დიდ მიზიდულობას, გრძნობ, რომ „შეგიყვარდა“. ამ მიზიდულობას სიყვარულს უწოდებ,
მაგრამ ზუსტად ისევე გიყვარს, როგორც ადამიანებს ნაყინი. რამდენ ხანს შეგიძლია გიყვარდეს
ნაყინი? რამდენი შეგიძლია შეჭამო?

ბომბეიში ერთ ოჯახში ვიყავი სტუმრად. ისინი შესანიშნავი ადამიანები იყვნენ, მაგრამ მათ
ძალიან უცნაური წარმოდგენა ჰქონდათ იმის შესახებ, თუ როგორ იზრუნონ სტუმრებზე. ჩემი
გულისთვის მათ ბევრი სხვა სტუმარი მოიწვიეს, სუფრა გაშალეს , შემდეგ კი ოთხმა ძმამ
აიძულა სტუმრები, რომ რაც შეიძლება მეტი და მეტი ეჭამათ. ფაქტობრივად , პირში
უტენიდნენ საჭმელს. სტუმრები უარს ამბობდნენ, ისინი შეწუხდნენ და ძალიან უსიამოვნოდ
გრძნობდნენ თავს: „რა ხდება?“ და ყოველ სტუმარზე ოთხი ძმა იყო!

მე დავეკითხე:

- რაშა საქმე? რას აკეთებთ? თუ სტუმრებს აღარ უნდათ ჭამა, დაანებეთ თავი!

- ეს ოჯახური ტრადიციაა, - მიპასუხეს მათ. - ჩვენს ოჯახში ასეა მიღებული , მანამ ვაჭამოთ,
მსანამ სტუმარი ჩხუბს არ დაიწყებს, წინააღმდეგ შემთხვევაში ჩვენ ვერ ჩაგვთვლიან
სტუმართმოყვარე მასპინძლებად.
აი, მათი იდეა სტუმართმოყვარეობისა: გაუმასპინძლდნენ, სანამ სტუმარი ჩხუბს არ დაიწყებს...
მაგრამ სწორედ ასე მოხდა. როცა სტუმარი უკვე... როდემდე შეიძლება ტანჯვა? ყველაფერს აქვს
საზღვარი! სხეული რეზინის არაა, და კუჭსაც აქვს თავისი შეზღუდვა. ყველა სტუმარმა
ყვირილი დაიწყო. მაგრამ მასპინძლები ბედნიერები იყვნენ, რადგანაც მათ სტუმართმოყვარეობა
გამოავლინეს.

პირველ რიგში, შენ მხოლოდ ფიქრობ რომ გიყვარს. მაგრამ ეს არაა სიყვარული, ეს მხოლოდ
ფიზიკური მადაა, სხეულებრივი მისწრაფება, ბიოლოგიური მოვლენა. მას არაფერი აქვს
საერთო სიყვარულთან.
სიყვარული სულ სხვაა. ის არაა დაკავშირებული აუცილებლად სექსთან. სექსს შეუძლია მისი
ნაწილი იყოს, და შეუძლია არც იყოს. შეიძლება იყო შეყვარებული ვინმეზე, მაგრამ არ გქონდეს
სექსუალური ურთიერთობა. ეს ისაა, რასაც მეგობრობას უწოდებენ. მეგობრობა თითქმის გაქრა
ამ სამყაროდან, რადგანაც ჩვენ მხოლოდ ერთი სიყვარული ვიცით - სექსუალური.
არასექსუალური სიყვარული გამქრალია. სინამდვილეში კი , სწორედ ესაა სიყვარული.
მეგობრობა უფრო ღრმა სიყვარულია, ვიდრე სექსუალური ურთიერთობა, რადგანაც მეგობრობა
იძლევა და საპასუხოდ არაფერს ითხოვს.

სექსუალური ურთიერთობა არის ურთიერთ-ექსპლუატაცია: შენ იყენებ პარტნიორის სხეულს,

ის კი შენსას, თქვენ იყენებთ ერთმანეთს. მაგრამ ამისთვის უბრალოდ სექსის დარქმევა
უაზრობა ჩანს, ამიტომ სიყვარულს ვუწოდებთ. გაცილებით უკეთესი იქნებოდა, თუ ამას
უბრალოდ სექსს დავარქმევდით, - ეს უფრო სამართლიანი და გულწრფელი იქნებოდა, - და
მაშინ არ გაჩნდებოდა პრობლემები, რადგან გეცოდინებოდათ რომ ეს მადაა. რაღაც მომენტში
შენ დაკმაყოფილებას გრძნობ, შემდეგ კი, თუ შენს პარტნიორს ჯერ კიდევ აქვს სწრაფვა და შენ
აგრძელებ ამ თამაშს, სიძულვილს გრძნობ, რადგანაც ზიზღის გრძნობა ჩნდება. ადრე თუ გვიან
იგრძნობ გულგრილობას, რადგანაც შენ მისი სხეული შეიცანი, მან კი შენი, ახლა ტერიტორია
ცნობილია, და წასასვლელი აღარსადაა. ახლა უკვე აღარ დარჩა საიდუმლო, აღარ დარჩა
ამოუცნობის მიმზიდველობა. ყველაფერი დასრულდა: და ჩნდება გულგრილობა.

ის, რასაც სიყვარულს ეძახი, მხოლოდ სექსია. უწოდე ამას სექსი, და ნუ უწოდებ სიყვარულს.
კარგი იქნება, თუ სექსს უწოდებ, რადგანაც მაშინ გეცოდინება, რომ ეს სექსია, საჭირო აღარაა
თვალთმაქცობა. თუ არ ითვალთმაქცებ, ის არ შემოგიტრიალდება სიძულვილად. თუ თავს
მოიტყუებ, რომ ეს სიყვარულია მაშინ, როცა ეს მხოლოდ სექსია, ადრე თუ გვიან იგი
სიძულვილად იქცევა. თუ უბრალოდ სექსს უწოდებ ამას, მაშინ ერთმანეთის მადლიერი
იქნებით და არ შეიძულებთ ერთმანეთს. და არასოდეს გახდებით ერთმანეთისადმი
გულგრილი.

პრობლემა მაშინ ჩნდება, როცა მას უწოდებ ლამაზ სიტყვას - „სიყვარული“. რატომ იქცა იგი
სიძულვილად? სიყვარული არასოდეს იქცევა სიძულვილად. სიყვარული უფრო და უფრო ღრმა
ხდება. ბოლოს და ბოლოს , სიყვარული ლოცვა ხდება - ღმერთი.
მაგრამ ეს არაა სიყვარული. ასე რომ, პირველ რიგში, გთავაზობ, რომ ამას უბრალოდ სექსი
უწოდო. და არაფერია ცუდი უბრალო და სუფთა სექსში; ის ბუნებრივია. არაა საჭირო მისი
დაფარვა ლამაზი სიტყვით - „სიყვარული’’, არაა საჭირო მის ირგვლივ რომანტიურლი
ღრუბლის შექმნა. იყავი უბრალო, გულწრფელი, მართალი. თუ ეს გამოგივა, ნახევარ საქმეს
გააკეთებ. მაშინ დაინახავ განსხვავებას. ერთხელაც შეიყვარებ და დაინახავ, რომ არსებობს არა
მხოლოდ ფიზიკური, ბიოლოგიური მისწრაფება, არამედ რაღაც უფრო მაღალი - ორი ენერგია
ერთში ირწყმება, ორი სული სიახლოვეს გრძნობს, ორი არსება ჰარმონიას ქმნის.

აი, ჩემი განსაზღვრება: თუ მიზიდულობა ორ სხეულს შორისაა ეს სექსია; თუ ორ გონებას

შორის - სიყვარული; თუ ორ სულს შორისაა - ლოცვა. ლოცვა სიყვარულის უმაღლესი ფორმაა,
სექსი კი უმდაბლესი ფორმა. ნუ მიიღებ უმდაბლეს ფორმას უმაღლესად, წინააღმდეგ
შემთხვევაში შეცდომაში შეხვალ.

ქალი და მამაკაცი რაღაც დროის განმავლობაში ხვდებოდნენ ერთმანეთს, და, როგორც იქნა,
ქალი დათანხმდა სიახლოვეზე. სახლში მისასვლელ გზაზე რამდენიმე ძვირფასი მაღაზია
გაიარეს. ქალს ძვირად ღირებული იტალიური ფეხსაცმელი მოეწონა.

- ნუ ღელავ, ბეიბი, გიყიდი ამას, - უთხრა მან.

შემდეგ ქალმა ნამდვილი პარიზული კაბა შეამჩნია.

- ნუ ღელავ ,ბეიბი, ამასაც გიყიდი.

ბოლოს ქალმა წაულას შუბასაც დაადგა თვალი.

- ნუ ღელავ ბეიბი, მე ვიყიდი ამას შენთვის.

როგორც იქნა მივიდნენ მამაკაცის სახლში, სექსიც ჰქონდათ, და უკანა გზაზე კვლავ გაიარეს
მაღაზიებთან.

- აი, ამ შუბის ყიდვას აპირებდი ჩემთვის, - შეახსენა ქალმა.

- წავედით აქედან - ჩაიბურტყუნა მან.

- და ეს კაბა...

- წავედით აქედან, - კვლავ უპასუხა მან.

ბოლოს ქალმა ფეხსაცმელიც აჩვენა.

- წავედით, - კვლავ მიუგო მისმა კავალერმა.

ქალმა ტირილი დაიწყო:

მე არაფერი მესმის. სანამ სექსი გვექნებოდა, ყველაფერ ამის ყიდვას დამპირდი. ახლა, ორი
საათის შემდეგ, უარს ამბობ შენს დაპირებებზე.

- ასეთი ვარ, ბეიბი. როცა მაგარი ვარ, რბილი ვარ. როცა რბილი ვარ, მაგარი ვარ.

დღეისათვის საკმარისია.

თავი 9
სასწაულზე ამხედრებული
ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:
განთავისუფლება მოთავსებულია მესამე თვალის ცენტრში...
უნდა მოხდეს ადამიანის სხეულის თესლი-ყვავილების კონცენტრაცია ზემოთ, ცარიელ
სივრცეში.
აქაა დაფარული უკვდავება და სამყაროს გადალახვა.
სინათლე არაა მხოლოდ სხეულში, არც მხოლოდ სხეულის გარეთაა. მთებიც, მდინარეებიც და
დიადი მიწაც მზითა და მთვარითაა განათებული, და ეს იგივე სინათლეა. ამიტომ ის არაა
მხოლოდ სხეულში. გაგება და სიცხადე, აღქმა და გასხივოსნება, და ნებისმიერი მოძრაობა
სულისა - ასევე ესინათლეა, ამიტომ ის არაა მხოლოდ სხეულს გარეთ. ცისა და მიწის სინათლე-
ყვავილი ყველა ათას სივრცეს ავსებს. მაგრამ ცალკეული სხეულის სინათლე-ყვავილიც ასევე
ეშვება ციდან და ფარავს დედამიწას. ამიტომ, როდესაც სინათლე წრეზე მოძრაობს, ცა და მიწა,
მთები და მდინარეები, ყველაფერი მასთან ერთად მოძრაობს წრეზე. ადამიანის სხეულის
თესლი-ყვავილის თვალებს ზემოთ კონცენტრაციის უნარი ადამიანის სხეულში არსებული
უდიდესი გასაღებია. ბავშვებო, მიაქციეთ ყურადღება! თუკი თუნდაც ერთი დღე არ
აპრაქტიკებთ მედიტაციას, ეს სინათლე ვინ იცის სად იფანტება. სულ რაღაც ოთხი საათის
მედიტაციით, თქვენ შეგიძლიათ ბოლო მოუღოთ ათიათასობით მარადისობას და ათასობით
დაბადებას. ყველა მეთოდს დუმილამდე მივყავართ. ეს ჯადოსნური სასწაული არის
ამოუწურავი.
როცა პრაქტიკას დაიწყებთ, აუცილებელია, რომ ისწრაფვოდეთ თვალნათლივიდან ღრმამდე,
უხეშიდან ნატიფამდე. წარმატება ბოლომდეა დამოკიდებული თქვენს რეგულარულობაზე.
პრაქტიკის დასაწყისი და დასასრული ერთნაირი უნდა იყოს. ბუნებრივია, რაღაც მომენტები
უფრო ცივი იქნება, რაღაც - უფრო თბილი, მაგრამ მიზანი უნდა იყოს უსაზღვრო ზეცისა და
ზღვათა სიღრმეების მიღწევა, ასე რომ ყველა მეთოდი საკმაოდ მარტივი და ბუნებრივი ჩანს.
მხოლოდ მაშინ შეიძლება ჩაითვალოს, რომ მივაღწიეთ ოსტატობას.

ერთ ძველ ლეგენდაში ნათქვამია, რომ როდესაც ღმერთი სამყაროს ქმნიდა, მასთან კითხვებით
ოთხი ანგელოზი მივიდა. პირველმა ანგელოზმა ჰკითხა: „როგორ აკეთებ ამას?“ მეორემ ჰკითხა:
„რატომ?“ მესამემ ჰკითხა: „მომცემ მას, როცა დაასრულებ?“ ხოლო მეოთხემ ჰკითხა: „შემიძლია
როგორმე დაგეხმარო?“

პირველი კითხვა მეცნიერის კითხვაა. მეორე - ფილოსოფოსის, მესამე - პოლიტიკოსის, ხოლო

მეოთხე - რელიგიური ადამიანის.

ყოფიერების მეცნიერული გამოკვლევა გარეშე დაკვირვებაა. მეცნიერი ობიექტური უნდა იყოს

და ობიექტურობის შესანარჩუნებლად, განზე უნდა იდგეს; მას არ შეუძლია მონაწილეობის
მიღება, რადგანაც როგორც კი მონაწილეობას იღებს, მაშინვე პროცესში ჩართული ხდება.
ამიტომ მეცნიერს შეუძლია შეიცნოს ცხოვრების მხოლოდ გარე პერიფერია. ყოფიერების
დაფარული გული მეცნიერებისთვის მიუწვდომელი რჩება; თავად მისი მეთოდოლოგია
გამორიცხავს ამას.

ფილოსოფოსი მხოლოდ ფიქრობს. ის არასოდეს ატარებს ექსპერიმენტებს. ის უსასრულობამდე

სვამს კითხვას: „რატომ?“ მაგრამ ეს კითხვა ისეთია, რომ როგორი პასუხიც არ უნდა მიიღოს,
კვლავ შეუძლია იკითხოს: „რატომ?“ ფილოსოფიით შეუძლებელია რაიმე დასკვნამდე მისვლა.
ფილოსოფია დღემდე არ მისულა არანაირ დასკვნამდე. ეს უსარგებლო საქმიანობა არაფრით არ
მთავრდება.

პოლიტიკოსს უბრალოდ უნდა რომ ფლობდეს სამყაროს, დაეუფლოს მას. იგი ყველაზე
სახიფათოა მათ შორის, რადგანაც ყველაზე მოძალადეა. მისი ცხოვრებისეული ინტერესი თავად
ცხოვრებაში კი არა, ძალაუფლებაშია. მას ძალაუფლება სწყურია და ისწრაფვის მისკენ; ის
მანიაკია, დამანგრეველია. იმ მომენტში, როცა რაღაც ცოცხალის ფლობას იწყებთ, თქვენ კლავთ
მას, რადგანაც იმ მომენტში, როცა რაღაც საკუთრება ხდება, იგი სიცოცხლეს კარგავს. სცადეთ
ხის დაუფლება და ის სიცოცხლეს დაკარგავს ; სცადეთ ქალის ან მამაკაცის დაუფლება და თქვენ
მოკლავთ მას. როგორც არ უნდა ფლობდეთ, მას მხოლოდ სიკვდილი ელოდება, რადგანაც
მხოლოდ სიკვდილის ფლობაა შესაძლებელი.

სიცოცხლე თავისუფლებაა. ის თავისუფალი რჩება. თქვენ არ შეგიძლიათ მისი ფლობა, თქვენ

არ შეგიძლიათ, რომ ბანკში ჩადოთ იგი ან წრე შემოხაზოთ მის ირგვლივ. თქვენ არ შეგიძლიათ
თქვათ: „ეს ჩემია“. ასე ლაპარაკი ნიშნავს უპატივცემულობის გამოვლენას, ეგოიზმს, სიგიჟეს.

სიცოცხლე გვფლობს ჩვენ. როგორ შეგვიძლია მას დავეუფლოთ? ჩვენ უნდა მივცეთ სიცოცხლეს
უფლება, უფრო და უფრო მეტად დაგვეუფლოს. ბოლომდე უნდა შევცვალოთ მიდგომა:
ნაცვლად იმისა, რომ რაღაცაზე ბატონობა ვეცადოთ, მთლიანს უნდა მივცეთ უფლება, რომ
თავად იბატონოს ჩვენზე.

პოლიტიკოსი ვერასოდეს შეიცნობს ცხოვრების ჭეშმარიტებას.

რელიგიური ადამიანი მონაწილეობს ცხოვრებაში. ის მღერის და ცეკვავს ყოფიერებასთან

ერთად, ის ეხმარება ცხოვრებას, ის ნებდება მას,მისგან განზე არ დგება . სინამდვილეში, ის
არანაირ კითხვას არ სვამს, ის არ ისწრაფვის ცოდნისკენ; მთელი მისი ძალისხმევა იმაზეა
მიმართული, რომ იყოს ჰარმონიაში და ერთიანი ყოფიერებასთან, ამიტომ უმაღლეს განცდას
აღმოსავლეთში ,,სამადჰის’’ უწოდებენ.
იგი ორი სიტყვისგან მომდინარეობს. „სამ“ ნიშნავს „ერთად ყოფნას“. იგივე ფუძე „სამ“
გადმოვიდა ინგლისურ ენაშიც; იგი გვხვდება სიტყვებში: „სიმპათია“, „სიმფონია“. ცოტა
შეცვლილი სახით : „სინთეზი“, „სინქრონულობა“. ,,სამ’’ ნიშნავს „ერთად ყოფნას“.
ხოლო ,,დჰი’’ ნიშნავს ღმერთს, ბატონს. ,,სამადჰი’’ ნიშნავს ღმერთთან გაერთიანებას,
შერწყმას. სწორედ ესაა ზუსტი აზრი ინგლისური სიტყვისა „რელიგია“. იგი ნიშნავს
ყოფიერებასთან ერთიანობაში ყოფნას: არა განშორებას, არა განცალკევებას, არამედ
ერთიანობამდე მისვლას. მხოლოდ ამ ერთიანობაში შეუძლია ადამიანს მართლა იცოდეს,
ხედავდეს, გრძნობდეს და არსებობდეს.
რელიგია ასევე დიდი ექსპერიმენტია (სინამდვილეში ყველაზე უდიდესი), მაგრამ ერთი
განსხვავებით. მეცნიერება ექსპერიმენტს ობიექტთან ატარებს, რელიგია კი თავად სუბიექტთან.
მას აინტერესებს მხოლოდ ერთი რამ: ვინ ვარ მე?

სულ თავიდან უნდა დავიწყოთ . სანამ საკუთარ თავს არ შევიცნობ, ვერ შევიცნობ სხვა რამეს.
თუ შიგნით სიღრმეში უმეცარი ვრჩები, მაშინ მთელი ჩემი ცოდნა უბრალოდ ნაგავია. ის
უმეცრებაზეა დაფუძნებული, მას უმეცრებაში აქვს ფესვები გადგმული. სინათლე ჯერ ჩემს
შიგნით უნდა აინთოს, და მაშინ შეძლებს გავრცელებას, შეუძლია ყოფიერების საზღვრებამდე
იაროს - თუკი მას აქვს ეს საზღვრები. მაგრამ თავიდან ეს ჩემში უნდა მოხდეს. პირველი
ნაპერწკალი ჩემი სუბიექტურობიდან უნდა მოდიოდეს. მხოლოდ მაშინ, როცა ჩემი ცენტრი
აღვსილი იქნება სინათლით, მე შევძლებ იმის გაგებას, რის გაგებაც შესაძლებელია. სანამ
საკუთარ თავს არ შეიცნობთ, სანამ თქვენს შიგნით არაა მცოდნე, როგორ შეძლებთ სხვა რამის
გაგებას? თუ თავად იმყოფებით ღრმა სიბნელეში, მაშინ მთელი სინათლე, რომელიც გარეთ
შექმენით, არის უბრალოდ ტყუილი და ილუზია.

რელიგიური ძიება უდიდესი ძიებაა ყოფიერებაში. აქ აუცილებელია გავიგოთ რამდენიმე

საკითხი.

პირველ რიგში, რელიგიას არ შეუძლია იხოხოს; მან უნდა იცეკვოს, წინააღმდეგ შემთხვევაში
მოკვდება. ახლა რელიგია არ ცეკვავს, ამიტომაც მკვდარია. ის დახოხავს, მას დაავიწყდა, რას
ნიშნავს ფრენა. რელიგია დოგმად იქცა. ხოლო დოგმა -სიკვდილია, გვამია. იმისთვის რომ
აფრინდეს და ცოცხალი და დინებადი იყოს, რელიგია უნდა არსებობდეს, როგორც პირადი
გამოცდილება, და არა თეორია; მედიტაცია, და არა თეოლოგია; ღმერთის პირადი განცდა, და
არა ფილოსოფია ღმერთის შესახებ. გაითვალისწინეთ: იცოდე ღმერთის შესახებ ნიშნავს არ
იცნობდე ღმერთს. თქვენ შეგიძლიათ განაგრძოთ ცოდნის დაგროვება „მის შესახებ“, მაგრამ
თქვენ ვერასოდეს გაიცნობთ ღმერთს. „მის შესახებ ცოდნა“ ნიშნავს მის გარშემო წრეზე
სიარულს, თავად ცენტრში შეღწევის გარეშე.

რელიგიას არ შეუძლია იხოხოს, მაგრამ დახოხავს: ქრისტიანობა, ინდუიზმი, ისლამი მათ

კომპრომისული პოზიცია დაიკავეს. მათ ყველას მეცნიერული განვითარების ეშინიათ.
რელიგია ყოველთვის ებრძოდა მეცნიერებას. მათ მთელი ძალისხმევა ჩადეს, რომ მეცნიერული
პროგრესი შეეჩერებინათ, მაგრამ მარცხი განიცადეს. ახლა ისინი ცდილობენ მხარდაჭერა
მიიღონ ნებისმიერი სახის მხარდაჭერა მიიღონ მეცნიერებისგან, მაგრამ მათ მშვენივრად იციან,
რომ მეორეხარისხოვანი გახდნენ. მათ შეუძლიათ იარსებონ მხოლოდ მაშინ, თუ მეცნიერება
უდგას მხარში და მეცნიერული კამათი დაიცავს. რელიგია მუხლებზე დახოხავს, ის უკვე აღარ
დგას მიწაზე ან საკუთარ ფეხებზე. მას მხარდაჭერა სჭირდება მეცნიერებისგან. ის ნასესხები
ცხოვრებითა და არსებობით ცხოვრობს. მისი დრო წავიდა.

რატომ მოხდა ეს? როცა რელიგია დოგმად იქცევა და პირად გამოცდილებად ყოფნას წყვეტს, ის
ავტომატურად კვდება. გვამი ვერ იდგება საყრდენის გარეშე. ყველა ეკლესია და ტაძარი
საყრდენზე დგას, მათ კი უკვე აღარ შეუძლიათ საკუთარ ფეხებზე დგომა.

როცა ბუდა ჩნდება, ის საკუთარ ფეხებზე დგას. როცა ქრისტე ჩნდება, ის საკუთარ ფეხებზე
დგას. მაშინ რელიგია ცეკვავს და მღერის. მაშინ რელიგია ცოცხალია, მაშინ იგი ათასფრად
ჰყვავის და საოცარ არომატს ავრცელებს.

მთელი ჩემი ძალისხმევა მიმართულია იმაზე, რომ რელიგიამ კვლავ შეძლოს ცეკვა. რელიგიას
არ სჭირდება მხარდაჭერა, რადგანაც იგი თავად წარმოადგენს ჭეშმარიტების უზენაეს განცდას;
სხვები უნდა სთხოვდნენ მხარდაჭერას რელიგიას, და არა პირიქით. თუ რელიგია ცეკვას
დაიწყებს, ცოცხალი გახდება; მეცნიერებას დაჭირდება მისი მხარდაჭერა, რადგან
მეცნიერებასაც ეცლება ფეხქვეშ მიწა. დღითი დღე იგი უფრო და უფრო მახინჯდება, უფრო
დამანგრეველი , უფრო პოლიტიკური ხდება. ყველა მეცნიერულ აღმოჩენას პოლიტიკოსები
მართავენ. ყველა მეცნიერული აღმოჩენა სიკვდილს ემსახურება. ისინი უკვე აღარ ემსახურებიან
სიცოცხლეს. მეცნიერული საქმიანობის ოთხმოცდაათი პროცენტი სამხედრო საჭიროებისკენაა
მიმართული. მეცნიერება კარგავს თავის სახეს.თუ რელიგია ცეკვას არ დაიწყებს, მეცნიერებას
არ ექნება მომავალი. მეცნიერებას რელიგიის თანადგომა დასჭირდება. და თუ რელიგია კვლავ
ცოცხალი გახდება, ხოლო მეცნიერება რელიგიის ნაწილი, განთავისუფლებას; წინააღმდეგ
შემთხვევაში ეს შეუძლებელია.
კაცობრიობა სულ უფრო და უფრო უახლოვდება დედამიწაზე სიცოცხლის სრულ
განადგურებას. მისი გადარჩენა მხოლოდ რელიგიური ენერგიის აფეთქებას შეუძლია. რასაც აქ
ვაკეთებთ, შესაძლოა მცირე ექსპერიმენტად გეჩვენებათ, მაგრამ მისი პოტენციალი უსაზღვროა.
კაცობრიობის მომავალი მხოლოდ ერთზეა დამოკიდებული: შეძლებს თუ არა რელიგია, რომ
კვლავ წარიტაცოს ადამიანი, კვლავ ყველაზე მთავარი გახდეს ადამიანის ცხოვრებაში, კვლავ
კაცობრიობის ოცნება გახდეს.

და გახსოვდეთ: ეს ძალიან რთული და თითქმის შეუძლებელი ოცნებაა . ღმერთთან და

ღმერთში ყოფნა აუსრულებელ ოცნებას ჰგავს. ადამიანმა სიმამაცე დაკარგა . მისი ოცნებები
ძალიან პაწაწინა და ჩვეულებრივი გახდა; ის უკვე აღარ ოცნებობს მიღმიერზე. მაგრამ
გახსოვდეთ: თუ მიღმიერზე ოცნება შეწყვიტეთ, თქვენმა ცხოვრებამ აზრი დაკარგა.

აზრი მხოლოდ მიღმიერთან კონტაქტის მეშვეობით ჩნდება. აზრი მაშინ ჩნდება, როცა თქვენ
დიდი მთლიანის ნაწილი ხართ, როცა თქვენზე მაღლა მდგომის, თქვენზე დიდის ნაწილი
ხართ. რელიგია იბადება, როცა ადამიანი ცდილობს საკუთარ თავს აღემატებოდეს. აი, რას
ვეძახი რელიგიის ცეკვას - ადამიანს, რომელიც ცდილობს საკუთარ თავს აჯობოს. არც ერთ სხვა
ცხოველს არ ძალუძს ეს; მხოლოდ ადამიანს აქვს საკუთარ თავზე აღმატების პოტენციალი და
შესაძლებლობა. ზოგიერთმა უკვე შეძლო ეს. ზოგიერთმა უკვე მიაღწია მეორე ნაპირს.

როცა თქვენ გელაპარაკებით, მეორე ნაპირიდან ვლაპარაკობ. რადგანაც რასაც მე ვამბობ, ეს არაა
ნასესხები ცოდნა, - ეს ჩემი პირადი გამოცდილებაა. მე ვიცი, რომ შეუძლებელი შესაძლებელია.
ის შესაძლებელი გახდა ჩემთვის, მას შეუძლია შესაძლებელი გახდეს თქვენთვისაც. როცა
თქვენი შინაგანი არსი სინათლით ივსება, როცა თქვენს შიგნით აღარაა სიბნელე, მაშინ თქვენ
რელიგიური ხართ.

იოცნებეთ შეუძლებელზე. შესაძლოა, თავიდან ეს აბსურდად მოგეჩვენოთ,

( მართლაც ასეთი ჩანს ) მაგრამ თუ ოცნება ძლიერია, ის თქვენი რეალობის ტრანსფორმაციას

ახდენს.

ოდესღაც ერთ ბორცვზე სამი ხე იზრდებოდა. ქარში ირწეოდნენ და მომავალზე ოცნებობდნენ.

- მე მინდა, რომ ერთხელ მომჭრან და ბავშვის აკვნად მაქციონ, - თქვა პირველმა ხემ.

- მე მინდა, რომ ერთხელ მომჭრან და უზარმაზარ გემად მაქციონ, რომელიც შორეულ ზღვებში
იცურებს და იქიდან ძვირფასეულობას ჩამოიტანს, - თქვა მეორე ხემ.

მესამემ კი განაცხადა:

- მე მინდა ამ ბორცვზე ვიდგე და ადამიანებს ცისკენ მივანიშნო.

ერთხელაც მოვიდნენ ხის მჭრელები და მოჭრეს პირველი ხე.

- ამისგან ბაგა გავაკეთოთ ძროხებისთვის, - გადაწყვიტეს მათ.

- მაგრამ მე არ მინდა ძროხების ბაგად ვიქცე, - დაიყვირა ხემ. - მინდა ბავშვის აკვანი გავხდე!

მაგრამ ხის მჭრელებმა მისგან ბაგა გააკეთეს, და როდესაც ყრმა იესო დაიბადა, იგი სწორედ ამ
ბაგაში ჩააწვინეს, რადგანაც სხვაგან ვერსად ჩააწვენდნენ. და ხემ თქვა:

- ეს გაცილებით უფრო საოცარია, ვიდრე ჩემი ოცნება.

შემდეგ ხის მჭრელები მეორე ხეს მიადგნენ.

- ამისგან სათევზაო ნავი გავაკეთოთ, - გადაწყვიტეს მათ.

ხე აღშფოთდა:

კი, მაგრამ მე არ მინდა სათევზაო ნავი ვიყო! მე მინდა დიდი გემი ვიყო და ძვირფასი ქვები
ვატარო.

მაგრამ მისგან სათევზაო ნავი გააკეთეს და ტბაში გაუშვეს. იგი იყიდა მეთევზემ სახელად სიმონ
პეტრე. ამ ნავში ცურავდა და ქადაგებდა იესო. და მაშინ ხემ თქვა:

- ეს გაცილებით უფრო საოცარია, ვიდრე ჩემი ოცნება.

როცა ხის მჭრელები მესამე ხესთან მივიდნენ მოსაჭრელად, მათ გადაწყვიტეს:

- ამისგან ჯვარი გავაკეთოთ.

ხემ გააპროტესტა:

- მე არ მინდა ჯვარი ვიყო , რადგან ჯვარი სირცხვილის სიმბოლოა, რომელზეც დამნაშავეებს

სჯიან. მე მინდა ამ ბორცვზე ვიდგე და ადამიანებს ცაზე მივანიშნო.

მაგრამ მისგან ჯვარი გააკეთეს, და ამ ჯვარზე იესო გააკრეს. მრავალი წელი ადამიანები
უყურებდნენ ამ ჯვარს, და იგი მათ ღმერთზე მიანიშნებდა.

თუკი ხეებს შეუძლიათ ოცნება და მათი ოცნებები სრულდება, რაღა უნდა ვილაპარაკოთ
ადამიანზე?
ადამიანი ყველაზე დიდ პოტენციალს ფლობს დედამიწაზე. თუ გრძნობთ, რომ რაღაც არ
გყოფნით, ეს ნიშნავს, რომ თქვენ არ გყოფნით საკუთარ თავზე აღმატების დიადი ოცნება. თქვენ
მოგბეზრდათ მიწიერი. თქვენ ხოხვა დაიწყეთ მიწაზე. თქვენ არ იყურებით ზემოთ. მაგრამ
არსებობს დიადი მიღმიერი, რომელიც გიხმობთ და გიწვევთ. და ნამდვილი ადამიანი მხოლოდ
ისაა, ვინც მიღმიერის გამოწვევას იღებს. დანარჩენები იწოდებიან ადამიანებად, მაგრამ
სინამდვილეში არ არიან.

იყავით ადამიანი: მიიღეთ მიღმიერის, შეუცნობელის გამოწვევა. დაე, ეს გახდეს თქვენი

არსების დიადი ოცნება. ის, რასაც ახლა წარმოადგენთ, მხოლოდ თესლია; თესლი მიწაში უნდა
ჩავარდეს და მოკვდეს, ხედ იქცეს და გაიფურჩქნოს.

თუ თესლს გახლეჩთ, მასში ვერ იპოვნით ყვავილებს. სწორედ ამიტომ უშვებს ხელიდან
მეცნიერება ყველაზე მთავარს : ის ხლეჩს თესლს. ასე მსჯელობს: „თქვენ ამბობთ, რომ ეს
თესლი ბევრ ყვავილს მოიტანს? ჩვენ ახლა გავჭრით თესლს, დავანაწევრებთ და შევხედავთ“.
და მეცნიერები ანაწევრებენ თესლს . მათ შეიმუშავეს მეთოდოლოგია, რომ თესლი
დაენაწევრებინათ, მაგრამ იქ ყვავილებს ვერ პოულობენ. ამიტომაც ამბობენ, რომ იქ ყვავილები
არაა. სწორედ ამიტომ მივიდნენ დასკვნამდე, რომ ღმერთი არ არსებობს, რომ სული არ
არსებობს, რომ მიღმიერი არ არსებობს, რომ სიცოცხლე შემთხვევითობაა და არანაირი ბედი არ
არსებობს.

არსებობს ძენის ოსტატ იკიუს ცნობილი გამოთქმა:

„თუკი დაანაკუწებთ ალუბლის ხეს, ნუთუ იქ ყვავილებს იპოვნით? არადა, რა მშვენივრად

ყვავილობენ ისინი გაზაფხულზე!“

დაელოდეთ გაზაფხულს. თუ ყვავილების ნახვა გინდათ, დაელოდეთ გაზაფხულს; მაშინ

დაინახავთ არა უბრალოდ ადამიანს, არამედ ბუდას; არა უბრალოდ ადამიანს, არამედ იესოს;
არა უბრალოდ ადამიანს, არამედ კრიშნას. მაშინ თქვენ დაინახავთ ყვავილს, მაგრამ უკვე ვეღარ
იპოვნით თესლს; თესლმა თავისი სამუშაო შეასრულა და გაქრა. ის რაღაც განსაკუთრებულად
ღირებულს იცავდა, ის თავის თავში ჩანასახს ატარებდა; ახლა ის აღარაა საჭირო: მიწაზე დაეცა,
მოვიდა გაზაფხული, და თესლი საკმარისად მამაცი იყო რომ მომკვდარიყო.

ადამიანური ეგო სხვა არაფერია, თუ არა თესლი. ეს დაცვაა. ზოგიერთი მეკითხება: „თუ ეგო
ასეთი დაბრკოლებაა ღმერთისკენ მიმავალ გზაზე, მაშინ რატომ არსებობს საერთოდ? თუ
გონება ასეთი დაბრკოლებაა ღმერთისკენ გზაზე, მაშინ რატომ არსებობს საერთოდ?“ ის
არსებობს, რომ დაგიცვათ, ზუსტად ისევე, როგორც თესლის უხეში კანი იცავს რბილ გულს.
გული მართლაც რბილი და ნაზია; უხეშ გარსს რომ არ დაეცვა, ის ვერ გადარჩებოდა. უხეში
გარსი არ არის მტერი. უხეში გარსი მტერი ხდება, თუ გაზაფხული მოვიდა, მიწაც მოინახა,
თესლი კი სიკვდილზე უარს ამბობს. თუ უხეში გარსი ამბობს: „მე უწინდებურად დაგიცავ,
მიუხედავად გაზაფხულისა; მე უწინდებურად დაგიცავ, მიუხედავად მიწისა“, მაშინ ჩნდება
პრობლემა. მაშინ ჩნდება უსიამოვნებები.

ეგო არაა პრობლემა. ბავშვს ის აუცილებლად სჭირდება, წინააღმდეგ შემთხვევაში სრულიად

დაუცველი დარჩება. ის ვერ გადარჩება ბრძოლის სამყაროში. ის ვერ დაიცავს თავს ამდენი
საფრთხისგან. ის ისეთი რბილია, ისეთი ნაზი, რომ მანამდე მოკვდება, სანამ ბუდა გახდება.
ეგო ეხმარება მას. ეგო ერთგვარი ჯავშანია, ისევე როგორც გონება, - ისინი იცავენ ბავშვს.

ეგო არაა მტერი. ის მტერი მაშინ ხდება , როცა დრო მოდის და მზად ხართ მედიტაციაში
შეხვიდეთ, - თქვენ იპოვნეთ ოსტატი, თქვენ აირჩიეთ მეთოდი, და მზად ხართ იაროთ, - მაგრამ
გონება ამბობს: „არა, მე არ შემიძლია სიკვდილი. გაიხსენე ყველა კურთხევა, რომელიც მოგეცი.
გაიხსენე, რაც გაგიკეთე და იყავი მადლობელი! და ნუ ეცდები დამანგრიო!“ მაშინ ჩნდება
პრობლემა: მაშინ იქცევა დამცველი დამანრეველად. მაშინ გიწევთ საკუთარ გონებასთან ,
ეგოსთან ჭიდილი, ჯავშანთან ჭიდილი, რადგანაც ჯავშანი უკვე აღარ გჭირდებათ. თქვენ უნდა
მოახდინოთ შინაგანი პოტენციალის რეალიზება . გაზაფხული დადგა. ეგო პრობლემად იქცევა
მხოლოდ მაშინ, როცა გაზაფხული მოდის; საერთოდ კი ეს პრობლემა კი არა, დახმარებაა.
მაგრამ დამხმარეს შეუძლია დაბრკოლებად იქცეს. თუ მისი წასვლის დრო დადგა.

იოცნებეთ შეუძლებელზე: იოცნებეთ, რომ ამაღლდეთ საკუთარ თავზე, იოცნებეთ ნირვანაზე,

მოქშაზე, ღმერთის სასუფეველზე. მხოლოდ ამ შემთხვევაში დაიწყებთ მოქმედებას, და
მხოლოდ ამ შემთხვევაში გაუჩნდება ამ ოცნებას ცეკვის თვისება.

ასეთი ოცნების გარეშე უსიცოცხლო გახდებით. სწორედ ამიტომ ცხოვრობენ ადამიანები

უბადრუკი ცხოვრებით. როგორ შეუძლიათ მათ იცეკვონ? რის გამო უნდა იცეკვონ? იმის გამო,
რომ ყოველდღე თავის ოფისში მიდიოდნენ და შემდეგ სახლში ცოლთან საკამათოდ
ბრუნდებოდნენ და ბავშვების გაუთავებელი წუწუნი ისმინონ? და ასე ყოველდღე - წლიდან
წლამდე. რის გამო უნდა იცეკვონ? საოცარია რომ ადამიანი საერთოდ აგრძელებს ცხოვრებას და
თვითმკვლელობით არ ასრულებს სიცოცხლეს. რის გამო ცხოვრობს საერთოდ?

მას წინ არაფერი ელოდება, ის არაფრისკენ ისწრაფვის. გარშემო მხოლოდ სიბნელეა, ღამის ცაზე
ერთი ვარსკვლავიც კი არაა. საოცარია რომ ადამიანი საერთოდ ახერხებს , რომ იცოცხლოს.
როგორც ჩანს, რომ თვითმკვლელები უფრო ლოგიკურად იქცევიან, ვიდრე ისინი,რომლებიც
ცხოვრებას აგრძელებენ. ისინი უბედურები არიან, გატანჯული, მოწყენილობით შეპყრობილი,
- მაგრამ აგრძელებენ ცხოვრებას. ეს რაღაცაზე მეტყველებს. ეს მხოლოდ ერთზე მეტყველებს:
თქვენმა შინაგანმა არსმა იცის, რომ კიდევაა შანსი, - შესაძლოა ერთხელ გააცნობიეროთ, რომ
არსებობს პოტენციალი, შესაძლებლობა იმისა, რომ ერთხელ ოცნებამ შეგიპყროთ და მაშინ
თქვენს ცხოვრებას აზრი მიეცემა, და მაშინ თქვენი ცხოვრება ცეკვა გახდება.
უილიამ ბლეიქმა თქვა: „რელიგი ხელოვნებაა და არა ფული“. ეს ძალიან მნიშვნელოვანი
გამოთქმაა. ეს შეეძლო მხოლოდ ისეთ ადამიანს ეთქვა, როგორიც უილიამ ბლეიქია. ის
მისტიკოსი პოეტია.

რა არის ხელოვნება? „ხელოვნება რაიმეს შექმნის საშუალებაა, - ამბობს იგი, - ეს ფერწერაა,

პოეზიაა, ცეკვაა, სკულპტურაა, მუსიკაა, კერამიკაა, ქსოვაა. ’’ის არაფერს ამბობს იმაზე, რომ
საკუთარი თავის შექმნაა შესაძლებელი. მაგრამ სწორედ ესაა რელიგია. ეს არაა ფერწერა, არც
პოეზია, არც სკულპტურა, არც მუსიკა, ეს რაღაც მსგავსია, მაგრამ გაცილებით დიდი- ეს
საკუთარი თავის შექმნაა! რელიგია ასევე არის საშუალება რომ შექმნა საკუთარი ცხოვრება,
სიყვარული, გაგება , ყოფიერება.

ნებისმიერი ხელოვნება რაღაცას ქმნის. იგი ეხმარება ღმერთს მის შემოქმედებაში. სწორედ
ამიტომ ვუწოდებ რელიგიურს იმ ადამიანს, რომელმაც უთხრა ღმერთს: „რით შემიძლია
დაგეხმარო?“ თუ შემოქმედის შეცნობა გინდათ, თქვენც ასევე მოგიწევთ, რომ რაღაცის
შემოქმედი გახდეთ. პოეზია არაა თავად რელიგია, მაგრამ ის სწორ მიმართულებაზე
მიანიშნებს. როცა პოეტი შთაგონებულ მდგომარეობაშია, ის ეხება რელიგიას - მისი შორეული
მუსიკა ესმის - რადგანაც შთაგონების მდგომარეობაში იგი კარგავს საკუთარ თავს. ის
მონაწილეობს, თუმცა მცირე დოზით, მაგრამ მაინც მონაწილეობს ღმერთში: ღვთაებრივის
წვეთი შედის მასში. სწორედ ამიტომ ამბობენ დიდი პოეტები: „როცა ლექსებს ვწერთ, ჩვენ არ
ვქმნით მათ. ჩვენ რაღაც ძალა გვეუფლება. რაღაც უცნობი ენერგია გვიპყრობს, მღერის და
ცეკვავს ჩვენით. ჩვენ არ ვიცით, რა არის ეს“. როცა მხატვარი ეფლობა თავის სამუშაოში,და
ბოლომდე მისითაა მოცული, მისი ეგო ქრება. ეს მხოლოდ რამდენიმე წამით ხდება, მაგრამ
ეგოს არარსებობის ამ წამებში ღმერთი მისი მეშვეობით ხატავს.

თუ თქვენ მონაწილეობთ ღმერთში, ღმერთიც ასევე მონაწილეობს თქვენში. ხელოვნება

რელიგიის გაუცნობიერებელი ფორმაა. რელიგია გაცნობიერებული ხელოვნებაა. ხელოვნებაში
თქვენ თითქოს სიზმარში ხართ რელიგიური, მაგრამ სწორი მიმართულებით მიდიხართ,
მხატვარი ყველაზე ახლოსაა რელიგიასთან. მაგრამ ასე არავინ აღიქვამს მას. თქვენ არ თვლით
პოეტს ან მხატვარს რელიგიურად, მაგრამ თუ ვინმე მარხულობს, სხეულს ტანჯავს, საკუთარ
არსს ამახინჯებს, მას რელიგიურად თვლით. ის უბრალოდ ძალადობას ავლენს საკუთარი
თავისადმი. მას ნევროზი აქვს, თვითმკვლელია, მაგრამ თქვენ ფიქრობთ, რომ ის რელიგიურია.
ნევროზულები მაჰატმები ხდებიან: მათ პატივს სცემენ და ეთაყვანებიან როგორც წმინდანებს,
მაგრამ ისინი სრულებითაც არ არიან რელიგიური. სხვაობა ეგრეთ წოდებულ წმინდანსა და
მკვლელს შორის არც თუ ისე დიდია. მკვლელი ვიღაც სხვას კლავს, თქვენი ე.წ. წმინდანი კი
საკუთარ თავს. მაგრამ ორივე ერთი და იგივეს აკეთებს: ორივე ძალადობას ავლენს, ორივე
დამანგრეველია. ხოლო როდესაც თქვენ დამანგრეველი ხართ, ყველაზე შორს ხართ
ღმერთისგან, რადგანაც ღმერთი შემოქმედებაა. ჩემთვის რელიგიურობის უახლოესი მეზობელი
ესთეტიკაა და არა ეთიკა.
როგორც ცნობილია, ლენინი ამბობდა: „ეთიკა არის მომავალის ესთეტიკა“. მე საპირისპიროს
ვამტკიცებ: ესთეტიკა იქნება მომავალის ეთიკა. სილამაზე იქნება მომავლის ჭეშმარიტება,
რადგანაც სილამაზის შექმნა შესაძლებელია. და ლამაზია ის ადამიანი , ვისაც უყვარს
სილამაზე, ცხოვრობს მისით და თვითონაც ქმნის სილამაზეს. და არსებობს მორალური
ადამიანი, ამასთან მორალური ყოველგვარი ძალისხმევის გარეშე. და მისი მორალურობა არაა
ხელოვნურად გამომუშავებული მორალურობა; ის მორალურია საკუთარი ესთეტიური
გრძნობის გამო. მას არ შეუძლია მოკლას, რადგანაც მკვლელობაში ვერაფერს ლამაზს ვერ
ხედავს. მას არ შეუძლია მოტყუება, მას არ შეუძლია იყოს უსამართლო, რადგანაც ეს მახინჯად
აგრძნობინებდა თავს. მისი კრიტერიუმი სილამაზეა. მე ვეთანხმები უილიამ ბლეიკს, რომ
რელიგია ხელოვნებაა.

ნებისმიერი ხელოვნება შემოქმედებაა.ნებისმიერი შემოქმედებისთვის რაღაცისადმი რწმენაა

საჭირო. თქვენ ხედავთ იმას, რაც ჯერ კიდევ არ არსებობს, და აკეთებთ რაღაცას, რომ ამ ჯერ
არნახულმა, ჯერ არგაგონილმა და ჯერ ხელშეუხებელმა შეიძინოს ფორმა დროსა და
სივრცეში.ის, რასაც თქვენ შექმნით, მისაწვდომი გახდება გრძნობებისთვის - ეს იქნება ნახატი ან
პოემა, ან შეიძლება ბაღი. ხელოვნება არ უნდა ავურიოთ იმ ობიექტში, რომელსაც ის ქმნის.
უნდა გვახსოვდეს ამ მშვენიერი სხვაობის შესახებ. ეს ძალიან დაგეხმარებათ რელიგიის
გაგებაში.

ხელოვნება არაა ნახატი ან სკულპტურა. რასაც ხელოვნების მოტრფიალენი ყიდულობენ

ხელოვნების ნაწარმოებია, მაგრამ არა თავად ხელოვნება. ხელოვნების ნაწარმოები საკუთრების
ფორმაა. ზუსტად ისევე, როგორც ხელოვნება არაა იგივე, რაც ხელოვნების ნაწარმოები,
რელიგია არაა იგივე , რაც ობიექტები და შედეგები, რომლებსაც იგი წარმოშობს. ეს არაა
დოგმები, დოქტრინები, ბიბლიები, ყურანები, გიტები, ეკლესიები და ტაძრები. ეს ყველაფერი
ხელოვნების ნაწარმოებებია. მათ შეიძლება ვუწოდოთ რელიგიის ხელოვნების ნაწარმოებები,
მაგრამ ეს არაა თავად რელიგია.
ეკლესია ეკლესიაა. ის შეიძლება ლამაზი იყოს, მაგრამ ეს ჯერ არაა რელიგია. ეს ნაწარმოები
პროდუქტია, შედეგია.ყურანი მშვენიერია, მაგრამ როგორც ხელოვნების ნაწარმოები და
მიღებული პროდუქტი. რაც მოხდა მუჰამედის გულში, სწორედ ის იყო რელიგია, მაგრამ
უხილავი დარჩა. რაღაცამ ღრმად შეარხია მისი სული, და მან სიმღერა დაიწყო, ის გიჟი გახდა
თავის გამოხატულებაში. სწორედ ასე იფიქრა, როცა პირველად მთებში თავის სიმარტოვეში
დაიწყო ღმერთის სიახლოვის შეგრძნება. მას ისე შეეშინდა, რომ იფიქრა ან ჭკუიდან შეიშალა,
ან პოეტი გახდა.

იგი სახლისკენ გაიქცა. კანკალებდა, ციებ-ცხელებამ შეიპყრო. ცოლმა იფიქრა, რომ მას
ტემპერატურამ უეცრად აუწია . - „რა დაგემართა?“ მან უპასუხა: „ან ჭკუიდან შევიშალე, ან
პოეტი გავხდი. რაღაც არაჩვეულებრივი ხდება, მაგრამ არ ვიცი რა არის ეს და საიდან მოდის.
საერთოდ არ ვიმსახურებ ამას... საკუთარ თვალებს და გულს ვერ ვუჯერებ, - რომ ეს მართლა
ხდება. ეს ისე არაჩვეულებრივად მშვენიერია, ისეთი უზარმაზარი და უსაზღვროა, რომ მე არ
შემიძლია ამის გაგება“. სწორედ ეს იყო რელიგია.

რამდენიმე დღე მუჰამედი ციებ-ცხელების მდგომარეობაში იყო, შემდეგ კი დაცხრა და

გამყარდა თავის ახალ მდგომარეობაში, ექსტაზში, სამადჰიში. შემდეგ კი ნაკადი წამოვიდა:
დაიბადა მშვენიერი ყურანი. მაგრამ ყურანი, ეს ნაწარმოები პროდუქტია, ისევე, როგორც გიტა,
დჰამაპადა. ყოველთვის გახსოვდეთ, რომ არც ერთი წერილი არ შეიცავს რელიგიას. ეს
უბრალოდ შეუძლებელია. ყველა წერილი რელიგიის ნაწარმოები პროდუქტია, ჩრდილია,
ნაკვალევია, დროის ნაპირებზე შემორჩენილი. მაგრამ ნაკვალევი მხოლოდ ნაკვალევია.

როცა ბუდა მიდის ზღვის ნაპირზე, რა თქმა უნდა, ის კვალს ტოვებს, მაგრამ ეს კვალი არაა
თავად ბუდა. ეს კვალი მშვენიერია, რადგანაც ის ბუდას ეკუთვნის. თაყვანი ეცით მას , მაგრამ
არ დაგავიწყდეთ: ეს მხოლოდ ნაწარმოები პროდუქტია, და თქვენ ბუდა უნდა გახდეთ, და არა
უბრალოდ მისი ნაკვალევის თაყვანისმცემელი.

ხელოვნების ნაწარმოებები საკუთრების ფორმებია, ამიტომ ისინი შეგვიძლია გავყიდოთ და

ვიყიდოთ; მაგრამ შეუძლებელია ხელოვნების გაყიდვა ან ყიდვა.თუკი სთხოვთ პაბლო პიკასოს,
რომ თავისი ხელოვნება მოგყიდოთ, ეს შეუძლებელი იქნება. ალბათ ნებისმიერ ფანტასტიკურ
თანხას გადაიხდით, მაგრამ იგი ვერ მოგყიდით მას. ის შეძლებს გაყიდოს თავისი ნახატები და
არა ხელოვნება. მაგრამ მისი გაყიდვა შეუძლებელია, იმიტომ რომ ის არაა საგანი. ის
ყოველთვის უხილავი რჩება. ხილული მხოლოდ შედეგებია.

ღმერთი უხილავი რჩება. ის ხილული მხოლოდ სამყაროშია. თქვენ უჩინარი ხართ, მხოლოდ
თქვენი სხეულია ხილული. სწორედ ამიტომ ამბობს ბლეიქი, რომ რელიგია ფული არაა. ის
მართალია. ის გულისხმობს, რომ რელიგია არაა საკუთრება. რელიგია -არაა ნივთი, რელიგია
სიყვარულს ჰგავს - შეუძლებელია მისი გაყიდვა ან ყიდვა, შეუძლებელია მისი ბანკში ჩადება.
თქვენ არ შეგიძლიათ დაეუფლოთ მას; პირიქით, ის გეუფლებათ თქვენ.

თქვენ შეგიძლიათ ფლობდეთ ხელოვნების ნაწარმოებს; ის ნივთია და მკვდარია. თქვენ

შეგიძლიათ შეისწავლოთ ყურანი ან გიტა, ან ბიბლია, მაგრამ თქვენ არ შეგიძლიათ რელიგიის
შესწავლა. მისი სწავლა შეუძლებელია, იგი უნდა განიცადოთ. თქვენ მისაწვდომი უნდა გახდეთ
ღმერთისთვის, ნება უნდა მისცეთ, რომ დაგეუფლოთ. თქვენი არსი უნდა გახსნათ . გვერდზე
უნდა გადგეთ, უნდა დააცარიელოთ საკუთარი თავი იმისთვის, რომ ღმერთმა შეძლოს და
ბოლომდე დაგეუფლოთ. როცა ეს მოხდება, თქვენ ადამიანურის ტრანსცენდენციას მოახდენთ.
თქვენ უკვე აღარ იქნებით უბრალოდ ადამიანი, თქვენ ღმერთი გახდებით : ბუდა, ქრისტე.

ამ სუტრებში დაფარულია საიდუმლოება, რომელიც დაგეხმარებათ ბუდას ბუნების

რეალიზაციაში, რომელსაც პოტენციალად ატარებთ და თესლივითაა თქვენში; ეს საიდუმლო
დაგეხმარებათ გაფურჩქვნაში და უზარმაზარ ხედ გახდომაში, ხშირი ფოთლებითა და
მრავალი ყვავილით.

სუტრები:

ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:

განთავისუფლება მოთავსებულია მესამე თვალის ცენტრში...
ეს პოტენციალი, რომელზეც გეუბნებოდით, ბუდად მყოფობა, ქრისტეს ან კრიშნას ცნობიერება,
(როგორც გსურთ ისე დაარქვით ) მოთავსებულია მესამე თვალის ცენტრში. თქვენს ფიზიკურ
თვალებს შორის არსებობს ცარიელი სივრცე, და ეს სივრცე თქვენი ღვთაებრივობის თესლია.
თქვენი პოტენციალი არ გაიხსნება, სანამ მესამე თვალი არ დაიწყებს მუშაობას.

ამიტომ...

ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:

განთავისუფლება მოთავსებულია მესამე თვალის ცენტრში...
განთავისუფლება ნიშნავს ნირვანას, მოქშას, თავისუფლებას. განთავისუფლება ნიშნავს
გასხივოსნებას. თუ თქვენი თვალი მუშაობას დაიწყებს - მანამდე კი მას სძინავს, იგი არ
მოქმედებს, თქვენი ენერგია ჯერ არ შესულა მასში... ეს იდეალური მექანიზმია, მაგრამ ის
არანაირ ენერგიას არ ღებულობს. თქვენი ენერგია ქვემოთკენ მიემართება -თქვენი
სექსუალობისკენ და პიროვნებისკენ, რისხვისკენ, მიწიერი საქმეებისკენ, - თქვენი ენერგია
მიემართება ქვემოთ და გარეთ. თქვენ არ გეყოფათ ენერგია, რომ მესამე თვალს მისცეთ იგი. ის
მხოლოდ მაშინ მიაღწევს მესამე თვალს, თუკი ენერგია უხვად გექნებათ.

თქვენ ენერგიის რეზერვუარი უნდა გახდეთ. როცა ენერგიის რეზერვუარი ხდებით და ენერგია
არ იფანტება, მისი დონე დღითი დღე მაღლა და მაღლა იწევს, და ერთხელაც მესამე თვალს
აღწევს. და იმ მომენტში, როცა ენერგია მესამე თვალს აღწევს, ის მყისიერად, დაუყოვნებლივ
იწყებს მუშაობას. და მაშინ პირველად ხედავთ, პირველად იცით. მაშინ გიჩნდებათ ცხოვრების
ხედვა, მაშინ ხვდებით, რა არის ეს სინამდვილეში. მხოლოდ მესამე თვალის მეშვეობით
შეგიძლიათ შეიცნოთ ღმერთი, რეალობა, ის რაც არის.

ფიზიკური თვალებით სამყაროს შეიცნობთ. და რადგანაც თვალი ორია, თქვენი სამყარო

გაყოფილია - ის ორმაგია. თქვენი ორი თვალი ორმაგს ხდის ამ სამყაროს. სინამდვილეში,
სამყარო არაა დაყოფილი, მაგრამ თქვენი ხედვა მას ასე ყოფს. მსგავსად იმისა, როგორც
სინათლის სხივი გადის პრიზმაში. სხივი ერთია, მაგრამ როცა ის პრიზმაში გადის, შვიდ
სხივად და შვიდ ფერად იყოფა. სწორედ ასე იბადება ცისარტყელა: მზის სხივები წყლის
წვეთებს გაივლიან ღრუბლებში. წყლის წვეთები პრიზმასავით მოქმედებენ, ხოლო მზის
სხივები, მასში გავლის შემდეგ შვიდ ფერად იყოფიან.
თქვენი ენერგია ფიზიკური თვალების გავლით მოძრაობს, და სამყარო ორმაგი ხდება. ამიტომ
წინააღმდეგობებად აღიქვამთ დღესა და ღამეს, სიცოცხლესა და სიკვდილს, სიყვარულსა და
სიძულვილს. თქვენი თვალები ყველაფერს ორმაგს და ურთიერთსაპირისპიროს ხდიან, და ორი
თვალის გამო არ შეგიძლიათ ყოფიერების ერთიანობის დანახვა. სანამ თქველი თვალები
ერთიანი არ გახდება, თქვენ ვერ გაიგებთ განუყოფელს, უნივერსალურს.

„ოქროსფერი ყვავილის საიდუმლოში“ ნათქვამია: ენერგია, რომელიც გარეთკენ მოძრაობს,

ორმაგი ხდება; თუ მას უკან, შიგნით დააბრუნებთ, იგი ერთიანდება : კარგავს ორმაგობას და
არაორმაგი ხდება. როცა ორივე თვალის ენერგია უკან იწყებს მოძრაობას, ის პირველსაწყის
წყაროს უბრუნდება.

თუ ცისარტყელის შვიდივე ფერს გააერთიანებთ, ისინი ერთ ფერად - თეთრად - იქცევიან. აქაც
იგივე პრინციპი მოქმედებს. გარეთკენ მოძრაობისას, ენერგია თვალებიდან გადის, და მთელი
ყოფიერება ორმაგი ხდება. შიგნითკენ მოძრაობისას ენერგია თვალების გავლით მესამე თვალში
ხვდება, რომელიც ზუსტად ფიზიკურ თვალებს შორისაა მოთავსებული, - და უეცრად
ყველაფერი ერთიანი ხდება: თქვენ ერთიანი ხდებით ღმერთთან.

განთავისუფლება მოთავსებულია მესამე თვალის ცენტრში...

უნდა მოხდეს ადამიანის სხეულის თესლი-ყვავილების კონცენტრაცია ზემოთ, ცარიელ
სივრცეში.
ჯერ ეს სივრცე მართლაც ცარიელია. მაგრამ როგორც კი ენერგია შიგნითკენ იწყებს მოძრაობას,
იგი სინათლით ივსება.

აქაა დაფარული უკვდავება და სამყაროს გადალახვა.

იესო ამბობს: „როცა თქვენი თვალები ერთ თვალად იქცევა, ღმერთის სასუფეველში
შედიხართ“. როცა თქვენი არსის ამ წერტილს აღწევთ, თქვენ შეიცნობთ უკვდავებას, რადგანაც
თქვენ უკვე იცით, რომ სიცოცხლე და სიკვდილი წინააღმდეგობები კი არა, ერთი ფრინველის
ორი ფრთაა. სიკვდილი არ ანგრევს სიცოცხლეს. ის მას განახლებაში ეხმარება. სიკვდილი
მეგობარია და არა მტერი. ის უბრალოდ ეხმარება სიცოცხლეს, რომ ტანსაცმელი გამოიცვალოს,
რადგანაც ის დალპა და მისი გამოყენება შეუძლებელია . ის უბრალოდ გეხმარებათ, რომ სახლი
შეიცვალოთ, მაგრამ არ განგრევთ თქვენ. ის ახალ საწყისს და ენერგიის ახალ ნაკადს გაძლევთ.

მაშინ ნათელი და ბნელი აღარაა ურთიერთწინააღმდეგობა. წინააღმდეგობები ქრება და

ურთიერთშემავსებელ ნაწილებად იქცევა. მაშინ მთელი ყოფიერება მამაკაცური და ქალური
ენერგიის ცეკვად იქცევა, და ეს ორგაზმული ცეკვაა. მაშინ ორივე ენერგია ერთიან ენერგიად
იქცევა - ისინი ხვდებიან და ერწყმიან ერთმანეთს, და კონფლიქტი ქრება. და როცა ყოფიერებას
ყოველგვარი კონფლიქტის გარეშე ხედავთ, ბუნებრივია, იბადება უზარმაზარი სიხარული, -
სიკვდილი არ არსებობს. თქვენ უყურებთ სიკვდილს, როგორც გარე დამკვირვებელი. თქვენ
ხედავთ, როგორ კვდება ვიღაც სხვა, მაგრამ ვერ ხედავთ საკუთარ თავს მომაკვდავს. არავის და
არასოდეს არ უნახავს საკუთარი თავი მომაკვდავი.

შხამის მიღებისას, სოკრატე სასიხარულო მღელვარებისა და ცნობისმოყვარეობის

მდგომარეობაში იყო. მისი მოსწავლეები ტიროდნენ და მოთქვამდნენ, ის კი ამბობდა:

- ნუ ტირით. მალე მე წავალ, და მაშინ შეგიძლიათ იმდენი იტიროთ, რამდენიც გინდათ.

მაგრამ ახლა თვალყური ადევნეთ დიად ექსპერიმენტს, რომელიც ჩემს თავს ხდება. მე ძალიან
ვარ დაინტერესებული სიკვდილის იდეით - მართლაც მოვკვდები ახლა თუ არა. ნუ გაუშვებთ
ხელიდან ამ შესაძლებლობას! უბრალოდ დაჯექით ჩემს გარშემო და დააკვირდით.

ოსტატი თავისი ცხოვრებით ისევე ასწავლის, როგორც თავისი სიკვდილით. ოსტატი ნებისმიერ
შესაძლებლობას იყენებს; საკუთარ სიკვდილსაც კი, რომ მოსწავლეებს გაკვეთილი მისცეს.

და რადგანაც სერიოზულად გაუბრაზდა მათ და დაუყვირა:

- ახლავე შეწყვიტეთ ტირილი და მომიახლოვდით! ხელიდან არ გაუშვათ ეს შესაძლებლობა! -

მოსწავლეები დაემორჩილნენ.

- შეხედეთ, - თქვა სოკრატემ. - მე შხამი დავლიე. ახლა მოგიყვებით, თუ რა ხდება ჩემს შიგნით,
რათა გააცნობიეროთ ის, რისი დანახვაც შეუძლებელია.

ცოტა ხნით მოიცადა და განაგრძო:

- ჩემი ფეხები მუხლებამდე მკვდარია. მაგრამ რაც შემეხება მე, ისეთივე ხელუხლებელი და
მთელი ვარ, როგორც ადრე.

შემდეგ თქვა:

- ჩემი ფეხები ბოლომდე მოკვდნენ . წელს ქვემოთ ვერაფერს ვგრძნობ.

მან სთხოვა ერთ-ერთ მოსწავლეს, რომ ფეხზე შეხებოდა და ეჩქმიტა, მაგრამ ვერაფერი იგრძნო.

- მე ვეღარაფერს ვგრძნობ, ჩემი სხეულის ნახევარი მკვდარია, მაგრამ ისეთივე მთელი ვარ,
როგორც აქამდე. ჩემი შინაგანი გრძნობაა, რომ ნახევრად ცოცხალი ან ნახევრად მკვდარი კი არ
ვარ, არამედ ისეთი ცოცხალი ვარ, როგორც არასოდეს! ჩემი სხეულის ნახევარი მოკვდა, მაგრამ
ჩემი არსი ხელუხლებელია.

შემდეგ თანდათანობით მოკვდა მისი ხელები და გულ-მკერდი. უკანასკნელად მან თქვა :

- მალე ჩემი ენა ვეღარ წარმოთქვამს სიტყვებს. ის შეშდება. აი, უკანასკნელი, რაც მინდა
გითხრათ: მიუხედავად იმისა, რომ ჩემი სხეულის თითქმის ოთხმოცდაათი პროცენტი მოკვდა,
მე ასი პროცენტით ცოცხალი ვარ. თუ ეს რაიმეზე მეტყველებს, მხოლოდ იმაზე, რომ შეიძლება
ჩემი სხეული ასი პროცენტით მკვდარი იყოს, მაგრამ მე მაინც ცოცხალი ვიქნები, რადგანაც მე
დავინახე როგორ დამტოვა სხეულის ოთხმოცდაათმა პროცენტმა, მაგრამ ისეთივე ცოცხალი
დავრჩი, როგორც ადრე. კიდევ ათი პროცენტი... თქვენ ვერ ხედავთ, რა ხდება ჩემს შიგნით,
მაგრამ მე ვხედავ ამას.

სოკრატე არაა ჩვეულებრივი ფილოსოფოსი, არაა ისეთი, როგორებიც იყვნენ დანარჩენი

ბერძენი ფილოსოფოსები. მისი მოსწავლეებიც კი : პლატონი, არისტოტელე... სინამდვილეში,
არისტოტელეს ვერ დავარქმევთ მის მოსწავლეს. ის მისი მტერია. მას სრულებით არ ესმის
სოკრატესი, ხოლო ის, რასაც იგი გვთავაზობს, ბოლმდე წინააღმდეგობაშია სოკრატესთან.

სოკრატე მისტიკოსია. მისი ფილოსოფია ძალიან ღრმა ძიების მეთოდია. მან სიკვდილიც კი არ
გაუშვა მხედველობის არიდან და ძიებისთვის გამოიყენა. ბოლო ამოსუნთქვამდე ის ერთგული
დარჩა ძიების მეთოდისა.

თქვენ სიკვდილს მხოლოდ გარედან ხედავთ, მხოლოდ იმას ხედავთ, თუ როგორ კვდებიან
სხვები. ცოცხლად ყოფნა სხვა რამეა: თქვენ შეგიძლიათ შიგნიდან დაინახოთ ცხოვრება. იყო
ცოცხალი ნიშნავს იგრძნო ტკივილი და სიხარული, შიში და სიყვარული. იყო ცოცხალი
ნიშნავს შექმნა; წარმოიდგინო ისეთი რამ, რაც არ არსებობს, და შექმნა იგი. მხოლოდ
შემოქმედმა ადამიანმა იცის სიცოცხლის უმაღლესი გამოვლინება, რადგანაც როცა
შემოქმედებით ხართ დაკავებული, ამ დროს ენერგიის პიკზე იმყოფებით. როცა ქმნით,
ღმერთის ნაწილს წარმოადგენთ. გამოცანაა თუ როგორ ხდება ეს . ასევე ის, თუ როგორ
არსებობს ადამიანი . ყოველ შედეგს უნდა ჰქონდეს მიზეზი. ამას ეწოდება მიზეზ-
შედეგობრიობის კანონი - ჩვენ ამას გვასწავლიან, - მაგრამ ვერანაირ მიზეზს ვერ ვხედავ იმ
შედეგისთვის, რომ მე ვარსებობ.

დილით სასწაულზე ამხედრებული ვიღვიძებ. ჩემი გონება გულმოდგინედ მემსახურება, მაგრამ

მას არ შეუძლია გაიგოს ჩემი არსებობის გამოცანა. ის თავად წარმოადგენს ამ გამოცანის
ინსტრუმენტს, ამიტომაც არ შეუძლია მისი გაგება.

თქვენ შიგნით უნდა ჩაიხედოთ. იმისთვის რომ დაინახოთ, რა არის ცხოვრება, შიგნიდან უნდა
იგრძნოთ იგი. საკუთარი ცხოვრების შეგრძნების საუკეთესო საშუალება არის შემოქმედად
ყოფნა, რადგანაც შემოქმედებისას თქვენი შესაძლებლობების მაქსიმუმზე იმყოფებით.
ჩვეულებრივ, ადამიანები მინიმუმით ცხოვრობენ, და რასაც აკეთებენ, იმის გაკეთება
მინიმუმზეც შეიძლება, რადგანაც ეს ჩვეული მოქმედებებია, ეს უბრალოდ რუტინული
ქცევებია, რომლებსაც მათი სხეული შეეჩვია. ისინი თქვენი ცნობიერებისგან თქვენი სხეულის
ავტომატურ ნაწილში გადავიდნენ, და თავისით ფუნქციონირებენ. მაგალითად, როდესაც
იწყებთ ავტომობილის მართვის შესწავლას, ძალიან ყურადღებიანი და დაკვირვებული ხართ,
რადგანაც ეს სახიფათოა. თქვენ გიწევთ დაკვირვებით ყოფნა, რადგან არ იცით რა შეიძლება
მოხდეს. გიწევთ, რომ ერთდროულად რამდენიმე რამეს ადევნოთ თვალყური, საჭე, გზა,
გადამრთველი, აქსელერატორი, მუხრუჭი - ყველაფერი ეს გამუდმებით უნდა გახსოვდეთ, - და
საგზაო მოძრაობაც, ფეხით მოსიარულეებიც, სხვა ავტომობილებიც. მაგრამ როდესაც უკვე
ისწავლეთ, თქვენი ცოდნა სხეულის ავტომატურ ნაწილში გადადის. მაშინ შეგიძლიათ აღარ
ინერვიულოთ. შეგიძლიათ სხვას ელაპარაკოთ, იმღეროთ, მოწიოთ, ან რადიოს უსმინოთ,
თქვენი სხეული კი თავისით იმოქმედებს. ყურადღების გამოვლენა მხოლოდ განსაკუთრებულ
შემთხვევებში გჭირდებათ . თქვენ გამოფხიზლდებით, თუ ავარიის საფრთხე გაჩნდება,
რადგანაც ეს საფრთხე იმდენად დიდი და წინასწარგანუსაზღვრელია, რომ თქვენს ავტომატურ
ნაწილს არ შეუძლია გაუმკლავდეს მას, ეს ძალიან ახალია.

ჩვეულებრივი ცხოვრება რუტინად იქცევა და თქვენ მინიმუმით ცხოვრებას იწყებთ. თქვენი

ცეცხლი არასოდეს ღვივდება მაქსიმუმამდე. როცა ქმნით, მაშინ ინთებით. და ეს ჩემი ერთ-
ერთი გზავნილია ჩემი სანიასებისადმი: იყავით შემოქმედებითი, რადგანაც შემოქმედება
რელიგიაა, ლოცვაა, მედიტაციაა. ქმნიდე - ნიშნავს ძალიან ახლოს იყო ღმერთთან. თქვენ არ
გჭირდებათ ქააბში წასვლა, რადგანაც მისი ნახვა აქაც ისევე შეგიძლიათ, როგორც ქააბში. თქვენ
არ გჭირდებათ ჰიმალაებში წასვლა, რადგანაც ღმერთი ყველგანაა, ის ერთნაირად მისაწვდომია
ნებისმიერ ადგილას, - მაგრამ მისაწვდომია მხოლოდ მათთვის, ვინც მაქსიმუმით ცხოვრობს;
არა იმათთვის, ვინც ძლივს ინარჩუნებს საკუთარ თავში ცეცხლს, არამედ მათთვის, ვინც მთელ
თავის ენერგიას დებს ცხოვრებაში. ეს კი მხოლოდ შემოქმედებით ხდება.

ამიტომ ჩემი წარმოდგენა სანიასაზე განსხვავდება ძველი წარმოდგენებისგან წმინდანებზე,

მოსაწყენებზე და მკვდრებზე. იყო სანიასი ჩემს ხედვაში - ნიშნავს იყო შემოქმედი. იცეკვეთ,
იმღერეთ, დაწერეთ მუსიკა, ხატეთ, ძერწეთ, აკეთეთ ის, რაც მოგწონთ. იპოვნეთ ის, რაც
ყველაზე მეტ სიხარულს გაძლევთ, და აკეთეთ ! ამის კეთება კი ნიშნავს უხილავის ხილულად
ქცევას, ამის კეთება საკუთარი ოცნების განხორციელებაა დედამიწაზე. განახორციელეთ თქვენი
ოცნება, მოახდინეთ პოტენციალის რეალობად ტრანსფორმაცია, - და ეს იქნება ყველაზე დიდი
სიხარული.

ნამდვილი ნეტარება მხოლოდ მაშინ მოდის, როცა შეგიძლიათ უცნობიდან რაღაც ნაცნობად
აქციოთ; როცა ქმნით; როცა ოცნებას რეალობად აქცევთ; როცა ყოფიერებას ეხმარებით; როცა
რაღაც საკუთარი ხერხით სამყაროს ცოტათი უფრო მშვენიერს და გახარებულს ხდით, -მაშინ
ხართ თქვენ სანიასი.

გაიცანით ეს, გაიცანით საკუთარი შინაგანი ცხოვრება, და ეს დაგეხმარებათ გაიგოთ, რომ

უკვდავი ხართ, რადგანაც როცა იცით, რომ თქვენ საკუთარ უმაღლეს გამოვლინებაში ხართ,
როცა თქვენი შინაგანი ჩირაღდანი ორივე მხრიდან იწვის, მაქსიმალურად, მაშინ იცით რომ
სიკვდილი არ არსებობს. და თქვენი მესამე თვალის ცენტრი მაქსიმუმით იწყებს მუშაობას -
მხოლოდ მაქსიმუმით. ამიტომაც ნუ იცხოვრებთ უბადრუკად. ნუ იცხოვრებთ ისე, თითქოს
ცხოვრება ტვირთია, მოვალეობაა. აქციეთ იგი ცეკვად, აქციეთ იგი ზეიმად.

აქაა დაფარული უკვდავება და სამყაროს გადალახვა.

თუ ნებას მისცემთ თქვენს ენერგიას, თქვენს სასიცოცხლო ცეცხლს, რომ მესამე თვალს
მიაღწიოს, დაინახავთ, რომ სიკვდილი არ არსებობს, და ასევე უეცრად აღმოაჩენთ, რომ უკვე
აღარ ხართ მიჯაჭვული სამყაროზე.

აუცილებელია გახსოვდეთ სხვაობა. ძველი სანიასა, ე.წ. ძველი რელიგიები ყოველთვის

ასწავლიდნენ ხალხს სამყაროსგან განდგომას. მე არ ვასწავლი განდგომას, მე ვამბობ:
მოიკრიბეთ მთელი თქვენი სასიცოცხლო ენერგია და როდესაც დაინახავთ ჭეშმარიტებას
თქვენს შიგნით, სამყაროს აღარ ექნება აზრი. როცა მაღალი ხდება , დაბალი აზრს კარგავს.
თქვენ არ გჭირდებათ მისგან განდგომა, ის თავისით მოგძვრებათ. არ გჭირდებათ არსად
გაქცევა. შეგიძლიათ სამყაროში იცხოვროთ, უბრალოდ უკვე გადალახეთ იგი. და გახსოვდეთ:
გაქცევა და გადალახვა - ეს სრულიად განსხვავებული მოვლენებია. ნამდვილმა სანიასმა უნდა
გადალახოს სამყარო და არა განუდგეს მისგან.

სინათლე არაა მხოლოდ სხეულში, არც მხოლოდ სხეულის გარეთაა.

როცა დაინახავთ სინათლეს თქვენს შიგნით, გააცნობიერებთ, რომ ის არა მხოლოდ შიგნითაა,
არამედ გარეთაც. ის არაა შემოსაზღვრული მხოლოდ თქვენით. გახსოვდეთ: სიბნელე
ინდივიდუალურია, სინათლე - უნივერსალური. სიკვდილი ინდივიდუალურია, სიცოცხლე -
უნივერსალური. ტანჯვა ინდივიდუალურია, ნეტარება - უნივერსალური. ტანჯვისთვის თქვენ
უნდა იარსებოთ, როგორც ცალკე კუნძულმა, მაგრამ იმისთვის, რომ ნეტარება გაჩნდეს, მთელის
ჰარმონიული ნაწილი უნდა გახდეთ.

სინათლე არაა მხოლოდ სხეულში, არც მხოლოდ სხეულის გარეთაა. მთებიც, მდინარეებიც და
დიადი მიწაც მზითა და მთვარითაა განათებული, და ეს იგივე სინათლეა.
როცა თქვენს შიგნით დაინახავთ მას, ამის შემდეგ ყველგან და ყველაფერში იცნობთ: მთვარეში,
მზეში... სინათლე ყველგან ერთნაირია და არ აქვს მნიშვნელობა ის შინაგანია ის თუ
გარეგნული.

ამიტომ ის არაა მხოლოდ სხეულში. გაგება და სიცხადე, აღქმა და გასხივოსნება, და ნებისმიერი

მოძრაობა სულისა ასევე სინათლეა...
სინათლე, რომელსაც მთვარეში ხედავთ, და სინათლე, რომელსაც თქვენს შიგნით ხედავთ,
მესამე თვალის ცენტრში, ერთი და იგივე სინათლეა. როცა აცნობიერებთ, რომ ეს ერთი და
იგივე სინათლეა, განსხვავება შინაგანსა და გარეგანს შორის ქრება. შინაგანი გარეგანი ხდება,
ხოლო გარეგანი - შინაგანი. სწორედ ამიტომ ამბობენ ძენის ოსტატები, რომ სანსარაა სწორედ
ნირვანა, რომ სამყარო, სწორედ ეს სამყაროა გასხივოსნება. სწორედ ეს არსაბაა - ბუდა, სწორედ
ეს მიწაა - სამოთხე. სწორედ ამიტომ თქვა ბუდამ, როცა გასხივოსნდა: „საოცარია, მაგრამ იმ
მომენტში, როცა გასხივოსნებული გავხდი, მთელი ყოფიერება ჩემთან ერთად გახდა
გასხივოსნებული“.

მრავალი ასწლეულის განმავლობაში ბუდისტები ფიქრობდნენ: „რას გულისხმობს? რისი თქმა

უნდა? – „იმ მომენტში, როცა გასხივოსნებული გავხდი, მთელი ყოფიერება ჩემთან ერთად
გახდა გასხივოსნებული“? როგორ შეიძლება ასე იყოს? ამქვეყნად ხომ ამდენი
არაგასხივოსნებული ადამიანია? რას გულისხმობს?“ მედიტატორი ფიქრობს: მე არ ვარ
გასხივოსნებული, ნუთუ შეიძლება, რომ მთელი ყოფიერება იყოს გასხივოსნებული?“ ის
გასხივოსნებული გახდა ბუდასთვის, რადგანაც მან დაინახა, რომ დაყოფა შინაგანსა და
გარეგანს შორის უბრალოდ ეგოა, ეგოს პატარა, თხელი ფარდა. როცა ფარდა ჩამოვარდა,
აღარაფერი დარჩა გარეგნული და შინაგანი.

ამიტომ ბუდას არ შეუძლია თქვას: „მე გასხივოსნებული გავხდი“. ის ამბობს: „ყოფიერება გახდა
გასხივოსნებული“. ყველა ხე, მდინარე, მთა, ადამიანი, ცხოველი, პლანეტა - ყველაფერი
გასხივოსნდა, რადგანაც მას აღარ გააჩნია განცალკევებული პიროვნება. ის არ ამბობს, რომ
თქვენ გასხივოსნდით, ის უბრალოდ ამბობს: „მე არ შემიძლია ვთქვა, რომ გავსხივოსნდი. მე
მონობაში ვიყავი, ეს მართალია. მე უმეცარი ვიყავი, ეს მართალია. მე უბედური ვიყავი, ეს
მართალია, მაგრამ ახლა უკვე მე აღარ ვარსებობ“.

ყოფიერება ნეტარებით სავსეა. ყოფიერება სინათლით სავსეა. შინაგანი და გარეგანი სინათლე

ერთი და იგივე სინათლეა; არაფერია შინაგანი, და არაფერია გარეგნული, ყველა განსხვავება
ქრება. როცა სინათლე მესამე თვალამდე აღწევს, ერთიან თვალამდე, ყველა განსხვავება ქრება:
ცისარტყელა კვლავ იქცევა თეთრი სინათლის სხივად.

რამდენიმე დღის უკან მკითხეს: „ოშო, რატომ გვთხოვ ფორთოხლისფერი ტანსაცმელლის

ტარებას მაშინ, როცა თავად შენ თეთრს ატარებ?“

ეს სიმბოლურია. ეს უბრალოდ იმისთვისაა, რათა გითხრათ, რომ იმ წერტილამდე უნდა

მიხვიდეთ, სადაც ყველა ფერი ქრება, და რჩება მხოლოდ თეთრი სხივი ყოველგვარი
განსხვავების გარეშე.

გაგება და სიცხადე, აღქმა და გასხივოსნება, და ნებისმიერი მოძრაობა სულისა - ასევე

სინათლეა, ამიტომ ის არაა მხოლოდ სხეულის გარეთ.
ის არც გარეთაა და არც შიგნით, ის ყველგანაა - გარეთაც და შიგნითაც. ეს სწორედ იგივე
სინათლეა - სინათლე, რომელიც ხეებისა და ყვავილების ფოთლებზე ცეკვავს, ლოტოსის
ყვავილზე ცეკვავს. იგივე სინათლე სიცხადედ, გასხივოსნებად, აღქმად, გაგებად იქცევა.

და გახსოვდეთ: ოსტატი ამბობს „გაგებას“ და არა „ცოდნას“. ოსტატი ამბობს „სიცხადეს“ და არა
„კითხვებზე პასუხს“. ისეთი სიცხადე მოდის, რომ ყველა კითხვა ქრება; თქვენ ვერ პოულობთ
პასუხებს კითხვებზე, უბრალოდ თქვენთან ისეთი სიცხადე მოდის, რომ გაურკვევლობა ქრება,
სულ ესაა. ეს კითხვის არარსებობაა, და არა პასუხების არსებობა, ამიტომაც მას გაგება ეწოდება
და არა ცოდნა.

ასევე რამდენიმე დღის უკან მკითხეს: „რა განსხვავებაა ჩვენს და შენს ცოდნას შორის? მე ვერ
ვხედავ განსხვავებას“.

განსხვავება ცოდნაში არაა. ის ალბათ ფიქრობს, რომ მასზე მეტი ვიცი. სწორედ რომ პირიქითაა:
მე თქვენზე მეტი არ ვიცი; სინამდვილეში თქვენ იცით, მე კი არ მაქვს ცოდნა. მე მხოლოდ
სიცხადე მაქვს - გაგების სიცხადე, და არა ცოდნა. აქ ბევრი ადამიანია, რომელმაც ჩემზე მეტი
იცის, - და ამაშია მათი პრობლემა, მათ ამ ცოდნის გადაგდება მოუწევთ.

მე არაფერი ვიცი, მაგრამ სიცხადე მაქვს...

როცა კითხვას მისვამთ, ისე არაა, რომ თითქოს პასუხი მქონდეს, უბრალოდ მასზე ჩემი
სიცხადის კონცენტრაციას ვახდენ, ვცდილობ გავიგო და გადმოგცემთ იმას, რაც ჩემი
სიცხადიდან მოდის. ეს არაა ცოდნა. ეს უბრალოდ ხედვის უნარია.

ცოდნა აბრმავებს ადამიანებს. მათი თვალები ისე ივსება ცოდნით, რომ აღარ შეუძლიათ ხედვა.
თქვენ ჯერ კითხვა არ დაგისვამთ, ისინი კი მზად არიან გიპასუხონ. ისინი არ ისმენენ თქვენს
კითხვას, ისინი არ უსმენენ მკითხველს, არ უსმენენ თქვენს არსებას. ისინი არ გიყურებენ, რომ
გაიგონ, რას გულისხმობთ; ისინი მზა პასუხს იძლევიან. ჩქარობენ, რომ გიპასუხონ, და თავის
პასუხს ყველა შესაძლო არგუმენტებით და წმინდა წერილების ციტატებით ამყარებენ, ისინი
გრძნობენ, რომ რაღაცით უნდა გაამყარონ თავიანთი პასუხი.

მე მხოლოდ გაგება და ხედვის უნარი მაქვს. ამიტომაც ოსტატი ამბობს:

გაგება და სიცხადე, აღქმა და გასხივოსნება...

ეს არაა ცოდნა. ეს მოწმენდილი ცაა, რომლის შიგნითაც ერთი ღრუბელიც კი არაა.

ცისა და მიწის სინათლე-ყვავილი ყველა ათას სივრცეს ავსებს. მაგრამ ცალკეული სხეულის
სინათლე-ყვავილიც ასევე ეშვება ციდან და ფარავს დედამიწას.
ეს სინათლე-ყვავილი მთელი ეს ყოფიერებაა. ასეთია ყველა მისტიკოსის განცდა... - რომ
ყოფიერება სინათლისგანაა შექმნილი, რომ ეს წმინდა სინათლეა, რომ სინათლე - ეს
ყოფიერების ძირითადი ელემენტია. თანამედროვე ფიზიკა ეთანხმება ამას. ის ამ ელემენტს
ელექტროობას უწოდებს. „სინათლე“ - ძალიან პოეტური სიტყვაა ფიზიკისთვის. მას მოუხდა,
რომ მიწაზე დაეშვა სინათლე და „ელექტროობა“ დაერქმია. მაგრამ ის სწორედ ამ მოვლენას
აღწერს.
მატერიის ცნება გაქრა თანამედროვე ფიზიკიდან. მატერია აღარ არსებობს. თავის სიღრმეში
მატერია სხვა არაფერია, თუ არა ელექტროობა, ელექტრონები, მოძრავი ელექტრონული
ნაწილაკები, მოძრავი ენერგიის ნაწილაკები, უწონადი, არამატერიალური. მრავალი საუკუნის
განმავლობაში ყველა მისტიკოსი ამ დასკვნამდე მიდიოდა. მნიშვნელობა არ აქვს, დაიბადნენ ეს
მისტიკოსები ინდოეთში, ჩინეთში თუ ტიბეტში. ყოფიერება სინათლისგან შეიქმნა და არა
რაღაც სხვისგან, - ასეთია ყველა მისტიკოსის ფუნდამენტური განცდა.

„ოქროსფერი ყვავილის საიდუმლოში“ ნათქვამია: „ეს სინათლის ყვავილი და სინათლის

ფურცლები მთელ ყოფიერებას ავსებენ შიგნიდან და გარედან“.

ამიტომ, როდესაც სინათლე წრეზე მოძრაობს, ცა და მიწა, მთები და მდინარეები, - ყველაფერი

მასთან ერთად მოძრაობს წრეზე.
ბუდა იგივეს ამბობს, ოღონდ სხვა სიტყვებით. როცა ხედვთ, როგორ მოძრაობს სინათლე წრეზე
თქვენს შიგნით, თქვენ შეგიძლიათ ყველგან დაინახოთ სინათლე. მოძრავი ვარსკვლავები,
მთები და მდინარეები - ყველაფერი ეს სინათლის ნაკადებად, სინათლის ენერგიის საოცარ
ცეკვად იქცევა.

ადამიანის სხეულის თესლი-ყვავილის თვალებს ზემოთ კონცენტრაციის უნარი - ეს ადამიანის

სხეულში არსებული უდიდესი გასაღებია. ბავშვებო, მიაქციეთ ყურადღება! თუკი თუნდაც
ერთი დღე არ აპრაქტიკებთ მედიტაციას, ეს სინათლე ვინ იცის სად იფანტენა. სულ რაღაც
ოთხი საათის მედიტაციით, თქვენ შეგიძლიათ ბოლო მოუღოთ ათიათასობით მარადისობას და
ათასობით დაბადებას. ყველა მეთოდს დუმილამდე მივყავართ. ეს ჯადოსნური სასწაული
ამოუწურავია.
ლუ-ძი ამბობს, რომ დღეში სულ რაღაც თხუთმეტი წუთიც კი საკმარისია. თუ შეგიძლიათ, რომ
თხუთმეტი წუთი დასხდეთ სიჩუმეში და კონცენტრირება მოახდინოთ მესამე თვალზე, ეს
საკმარისი იქნება, რომ მთელი თქვენი მომავალი შეცვალოს. მაშინ აღარ დაგჭირდებათ კვლავ
სხეულში მოვლინება და სამყაროში დაბრუნება. მაშინ უკვე გაიარეთ თქვენი გაკვეთილი და
ღირსი აღმოჩნდით, რომ იაროთ სხეულისა და მისი შეზღუდვების გარეშე. თქვენი სული
თავისუფალია, არაფრითაა შეკრული, არაფრითაა დამძიმებული, და მაშინ არ არსებობს არც
სიკვდილი, არც დაბადება. თქვენ იქნებით სინათლის მარადიული ყვავილობა ამ უსასრულო
არსებობაში.

მხოლოდ თხუთმეტი წუთი? დიახ, მხოლოდ თხუთმეტ წუთს შეუძლია მოახდინოს სასწაული.
მაგრამ ადამიანები მზად არ არიან თხუთმეტი წუთიც კი დაუთმონ... დუმილს, სიმშვიდეს.

როცა ეგნატე ლოიოლამ გაიგო იმის შესახებ, რომ მისთვის არასასურველი ადამიანი რომის
პაპად იქნა არჩეული, მას ჰკითხეს, რას გააკეთებდა ეკლესიის ახალ მეთაურს რომ ებრძანებინა
იესოს საზოგადოების დაშლა, სამუშაოსი, რომელშიც ლოიოლამ მთელი თავისი ცხოვრება
ჩადო. მან უპასუხა: „თხუთმეტწუთიანი ლოცვა და ყველაფერი ძველებურად იქნება“.
ეს პასუხი უდიდეს აზრს შეიცავს. არამეგობრულად განწყობილი პაპი მოვიდა სათავეში, და
გაჩნდა დიდი შესაძლებლობა, რომ ლოიოლას მთელი შრომა წყალში ჩაიყრებოდა. მან
მისტიკოსების მცირე საზოგადოება შექმნა, რომელიც ეზოთერული საქმიანობით იყო
დაკავებული, ქრისტიანობა კი ყოველთვის წინააღმდეგი იყო ეზოთერული საქმიანობისა,
ყოველთვის ეშინოდა მისტიკოსების, რადგანაც ისინი საშიშები არიან, მათ სამყაროსთვის
ჭეშმარიტება მოაქვთ. ხოლო თუ ჭეშმარიტება მოაქვთ, ადამიანებს უკვე აღარ აინტერესებთ
რიტუალები, კასტრირებული რიტუალები. ვიღას სჭირდება მაშინ ეკლესია?

ამიტომაც ქრისტიანობა თანმიმდევრულად ანგრევდა ყველა მისტიურ სკოლას, რომ ვერავინ

აღმოჩენილიყო ეკლესიის გარეთ, რომ არავის გახსნოდა სხვა კარი ღმერთისკენ, რომ ყველას
დასჭირვებოდა მღვდელთან სიარული. რომ ღმერთის ძიების შემთხვევაში არ დარჩენილიყო
სხვა ალტერნატივა. ამ სულელური იდეის გამო ქრისტიანობამ დაანგრია რელიგია მთელს
მსოფლიოში; არსებობენ ადამიანთა სხვადასხვა ტიპები, და მათ სხვადასხვა ტიპის სკოლები და
ტექნიკები ესაჭიროებათ. და ძიებაში ჩართულებს ეზოთერული ჯგუფების ძებნა უწევთ. მათ არ
შეუძლიათ გახდნენ ფორმალური რელიგიის ნაწილები, მათთვის ეს არასაკმარისია, ძალიან
ზედაპირული და არასერიოზულია.

დასავლეთში ნამდვილ რელიგიას იატაკქვეშეთში მოუხდა ჩასვლა ეკლესიის გამო. ადამიანებს

ყველა შესაძლო შირმის შექმნა დასამალად. ალქიმია ერთ-ერთი ასეთი შირმა იყო:
სინამდვილეში ალქიმიკოსები სხვა რაღაცით იყვნენ დაკავებული, მაგრამ ცდილობდნენ
საკუთარ თავზე ისეთი წარმოდგენა შეექმნათ , რომ თითქოს უხეში მეტალის ოქროდ
გადაქცევაზე მუშაობდნენ. ეს დასაშვები იყო. ეკლესია კმაყოფილი დარჩა: თუ უხეში მეტალის
ოქროდ ქცევას ცდილობთ , მაშინ ყველაფერი რიგზეა, შეგიძლიათ აკეთოთ ეს. თუ გამოგივათ,
ეკლესიას მეტი ოქრო ექნება, სულ ესაა; ამ საკითხთან დაკავშირებით საფრთხე აღარ
არსებობდა. მაგრამ ეს მხოლოდ შირმა იყო, ეს არ იყო ნამდვილი ალქიმია, ეს უბრალოდ
გარეგნული საფარი გახლდათ. ამ საფარს მიღმა სრულიად სხვა სამუშაო მიმდინარეობდა -
დაბალი არსის მაღლად გარდაქმნა. ეს იგივეა, რაც ოქროსფერი ყვავილის საიდუმლო: როგორ
უნდა მოხდეს თქვენი სექსუალობის, უხეში მეტალის ტრანსფორმირება სულიერებად, ოქროდ.

მაგრამ მათ არასაჭირო პრობლემები გაუჩნდათ: თავდაცვის ზომების მიღება უწევდათ, რომ
საზოგადოებას ერწმუნა, თითქოს მათი სამუშაო ოქროსთანაა დაკავშირებული. ყველას
აინტერესებს ოქრო. ეკლესიას ღმერთზე მეტად ოქრო აინტერესებს.

ლოიოლა დიდი მისტიკოსი იყო. მან შექმნა იესოს საზოგადოება. აი, მტრულად განწყობილი
პაპა მოვიდა სათავეში. ვიღაცამ ჰკითხა:

- რას იზამ ახლა? საზოგადოება შესაძლოა განადგურდეს პაპის ბრძანებით.

- თხუთმეტწუთიანი ლოცვა, და ყველაფერი ძველებურად იქნება, - უპასუხა ლოიოლამ. - მე
სულ რაღაც თხუთმეტი წუთი მჭირდება, რომ მედიტაციაში ჩავიძირო, სულ ესაა. როცა
მედიტაციაში ვარ, აღარაფერს აქვს მნიშვნელობა. არაფერს.

ოსტატი ლუ-ძი ამბობს: სულ რაღაც თხუთმეტი წუთი...

...თქვენ შეგიძლიათ ბოლო მოუღოთ ათიათასობით მარადისობას და ათასობით დაბადებას.

ყველა მეთოდს დუმილამდე მივყავართ.
გახსოვდეთ, რა მეთოდიც არ უნდა გამოიყენოთ, მიზანი ერთია : სიმშვიდე, სრული სიჩუმე
შიგნით, აზრების არარსებობა, წმინდა ცნობიერება ყოველგვარი შემადგენელის გარეშე.

ეს ჯადოსნური სასწაული ამოუწურავია.

ეს ჩაუწვდომელი სიღრმეა. როცა აზრები ქრება, და თქვენ უბრალოდ სიჩუმეში ხართ, მაშინ
სიჩუმე უძირო უფსკრულია და მისი ამოწურვა შეუძლებელია. წყნარი ოკეანის ამოწურვა
შეიძლება - მისი სიღრმე ხუთი მილია, მაგრამ თქვენში არსებული წყნარი ოკეანის ამოწურვა
შეუძლებელია, - იგი უსასრულოა. თქვენ შეგიძლიათ ამოხაპოთ და ამოხაპოთ, უფრო ღრმად და
ღრმად ჩაყვინთოთ, მაგრამ ვერასოდეს ამოწურავთ მას, ვერსად იპოვნით მის ფსკერს.

მხოლოდ აზრების ამოწურვაა შესაძლებელი, დუმილის ამოწურვა - არა. ამიტომ დუმილი

ღმერთის ერთ-ერთი სახელია. მაგრამ გახსოვდეთ: დუმილი არ უნდა დაემგვანოს ძილს,
რადგანაც ძილი ძალიან ჩვეულებრივია. იგი ყოველდღე ხდება. ღრმა ძილის დროს, როდესაც
სიზმარი ქრება, თქვენ იძირებით ამ უფსკრულში; სწორედ ამიტომ იძლევა ღრმა ძილი
განახლების შეგრძნებას. დილით კვლავ საღად, ცოცხლად, ახლად გრძნობთ თავს. მაგრამ ეს
გაუცნობიერებლად ხდება. პატანჯალი ამბობს, რომ ღრმა ძილი და სამადჰი ძალიან ჰგვანან
ერთმანეთს, მხოლოდ ერთი განსხვავებაა: ძილის დროს გაუცნობიერებელი ხართ, სამადჰის
დროს კი გაცნობიერებული. მაგრამ თქვენ ერთი და იმავე სივრცეში იძირებით, ერთი და იმავე
ამოუწურავ ჯადოსნურ შინაგან სივრცეში, სადაც არც აზრებია, არც სურვილები, არც რაიმე
გონების მოძრაობა, სადაც ყველაფერი მშვიდადაა. ყველა მეთოდს აქამდე მივყავართ, იქნება ეს
იოგა, ტანტრა, დაო, ჰასიდიზმი თუ სუფიზმი . განსხვავებული მიდგომებიგანსხვავებული
ადამიანებისთვის შეიქმნა.

როცა პრაქტიკას დაიწყებთ, აუცილებელია, რომ ისწრაფვოდეთ თვალნათლივიდან ღრმამდე,

უხეშიდან -ნატიფამდე.
თავდაპირველად დიდი ძალისხმევაა საჭირო. პრაქტიკოსი თვალნათლივიდან ღრმამდე უნდა
ისწრაფვოდეს. რას ნიშნავს თვალნათლივი? თვალნათლივი თქვენი გამუდმებული აზროვნების
პროცესია. რას ნიშნავს ღრმა? - ეს აზრების არარსებობის მდგომარეობაა. რას ნიშნავს უხეში? -
გონების შემადგენელს. რას ნიშნავს ნატიფი? - შემადგენელის არარსებობის მდგომარეობას.
პრაქტიკოსი უნდა ისწრაფვოდეს ამისკენ. თავდაპირველად უზარმაზარი ძალისხმევაა საჭირო.
თავდაპირველად ბოლომდე უნდა მიუძღვნათ თავი ამ სამუშაოს, მხოლოდ ამ შემთხვევაში
გაჩნდება ნეტარების მომენტები, როცა მედიტაცია აღარ საჭიროებს ძალისხმევას.

თავდაპირველად მედიტაცია მამაკაცური ენერგია უნდა იყოს. მხოლოდ მაშინ შეიძლება ბოლოს
ქალურ ენერგიად იქცეს. სწორედ ამიტომ მოვითხოვ თავიდან დინამიურ მეთოდებს.
მაქსიმალურად მოიკრიბეთ მთელი თქვენი ძალისხმევა, ფსონად დადეთ ყველაფერი, არაფერი
შეინახოთ, და მაშინ ერთხელაც თქვენ შეძლებთ მოდუნდეთ ძალისხმევის გარეშე: თქვენ
შეძლებთ, რომ უბრალოდ თვალების დახუჭვით მოხვდეთ მესამე თვალში.

როცა პრაქტიკას დაიწყებთ, აუცილებელია, რომ ისწრაფვოდეთ თვალნათლივიდან ღრმამდე,

უხეშიდან - ნატიფამდე. წარმატება ბოლომდეა დამოკიდებული თქვენს რეგულარულობაზე.
აქციეთ ეს რეგულარულ პრაქტიკად.

პრაქტიკის დასაწყისი და დასასრული ერთნაირი უნდა იყოს. ბუნებრივია, რაღაც მომენტები

უფრო ცივი იქნება, რაღაც - უფრო თბილი, მაგრამ მიზანი უნდა იყოს უსაზღვრო ზეცისა და
ზღვათა სიღრმეების მიღწევა, ასე რომ ყველა მეთოდი საკმაოდ მარტივი და ბუნებრივი ჩანს.
მხოლოდ მაშინ შეიძლება ჩაითვალოს, რომ მივაღწიეთ ოსტატობას.
ნამდვილი ოსტატობა მაშინ დგება, როცა ძალისხმევა აღარაა საჭირო, როცა ყველა ძალისხმევა
შეგვიძლია გადავაგდოთ. ნამდვილი ოსტატობა მაშინ დგება, როცა არაა საჭირო არანაირი
მეთოდი, როცა ყველა მეთოდი შეგვიძლია გადავაგდოთ. ნამდვილი ოსტატობა მაშინ დგება,
როცა მედიტაცია აუცილებლობა კი არა, თქვენი მდგომარეობაა. თქვენ ცხოვრობთ, ზიხართ
და დადიხართ მედიტაციაში: თქვენ ზიხართ , დადიხართ და ჭამთ ძენში, თქვენ
თავად ხართ ძენი, - ეს მომენტიც ასევე დგება. მაგრამ ამისთვის საჭიროა თავიდან მთელი
თქვენი ენერგია ჩადოთ.
გახსოვდეთ: სწორედ ისევე, როგორც წყალი ორთქლდება ას გრადუსზე - არა
ოთხმოცდაცხრამეტზე, არა ოთხმოცდაცხრამეტსა და ცხრა მეათედზე, არამედ ზუსტად ას
გრადუსზე - სწორედ ასევე, როცა მთელ თქვენს ენერგიას დებთ, მთელ ას გრადუსს, მყისიერად
უხეში მეტალი ოქროდ იქცევა. მყისიერად სექსუალური ენერგია სულიერ სამყაროში გადადის,
მყისიერად, ენერგია, რომელიც გარეთკენ მოძრაობდა, ასოთხმოცი გრადუსით ბრუნდება, და
ორი თვალი ერთიანდება. და მაშინ ყველაფერი, შინაგანი და გარეგანი, გასხივოსნებული ხდება.

იესომ თქვა: „დააპეთ შეშა, და მიპოვნით მე. დაამუშავეთ ქვები, და მე აქვე ვარ“.

ეს უმაღლესი მდგომარეობაა: როცა შეშას ჩეხთ და ღმერთს პოულობთ, როცა ქვებს ამუშავებთ
და ღმერთს პოულობთ. მაშინ მიდიხართ ღმერთით, ღმერთში, როგორც ღმერთი, სუნთქავთ
ღმერთით, ჭამთ ღმერთს, სვამთ ღმერთს, - რადგანაც ყველაფერი ღმერთია. ამ უმაღლეს
განცდას ოსტატი ლუ-ძი განთავისუფლებას უწოდებს. და ის მესამე თვალის ცენტრში ხდება.

დღეისათვის საკმარისია.
თავი 10
ზორბა-ბუდას სინთეზი
პირველი კითხვა:
ოშო, მთელი ჩემი ცხოვრება „კი“-ს ვამბობდი, მაგრამ ახლა, როცა შენთან ვარ და „კი“
ნამდვილად სწორად მეჩვენება, მხოლოდ „არა“ მოდის. საიდან მოდის ეს „არა“?
ეს ბუნებრივია. თუ მთელი ცხოვრება „კი“-ს ამბობდი, ალბათ ეს „კი“ ყალბი იყო, ცრუ იყო.
როგორც ჩანს აიძულებდი საკუთარ თავს, რომ „კი“ გეთქვა, როგორც ჩანს გამუდმებით
ახშობდი შენს „არა“-ს. მე ვასწავლი მოდუნებას, გრძნობების გამოხატვას, რომ დათრგუნულმა
„არა“-მ ზედაპირზე შეძლოს ამოსვლა. ნება მიეცი ამას მოხდეს. გთხოვ, აღარ დათრგუნო იგი.
თუ აქ თრგუნავ მას, მაშინ სად გინდა რომ გამოხატო? როცა იგი გამოხატული იქნება, მისგან
განთავისუფლდები, და მაშინ მოვა ნამდვილი „კი“.

„კი“, რომელსაც აქამდე იცნობდი, არ იყო ნამდვილი. შენ ანვითარებდი ამ „კი“-ს, ის მხოლოდ
ზედაპირზე იყო. შიგნით სიღრმეში ყოველთვის „არა“ იყო. მაგრამ სწორედ ასე გვზრდიან,
სწორედ ასე გხვდიან განპირობებულს. სწორედ ასე ხდებიან ადამიანები სრულიად ყალბები,
პირფერები, დანაწევრებულები: მათი სახის გამომეტყველება ერთს ამბობს, მათი არსება კი
საპირისპიროს. სწორედ ასე იქცა მთელი კაცობრიობა შიზოფრენიკად.

ჩემი მიდგომა ასეთია, რომ „კი“-და „არა“- ორივე აუცილებელია, ეს შინაგანი რიტმის
ნაწილებია. ადამიანი, რომელიც არას ვერ ამბობს, ის ვერც კი-ს იტყვის; და რომც ამბობდეს ,
მისი ნათქვამი უძლური იქნება. მხოლოდ ადამიანს, რომელსაც შეუძლია გრძნობით თქვას
„არა“, შეუძლია რომ გრძნობით თქვას „კი“. ისინი ურთიერთდაკავშირებულია ისევე, როგორც
სიცოცხლე და სიკვდილი , სინათლე და სიბნელე, სიყვარული და სიძულვილი . ესაა თავად
ცხოვრებისთვის დამახასიათებელი პოლარობა.

უფრო მშვენიერ სამყაროში, სადაც მეტი თავისუფლება და გაგება იქნება , ბავშვს არ ასწავლიან
“კი“-ს თქმას, როცა მას „არა“-ს თქმა უნდა. მას ასწავლიან, რომ თამამი იყოს. ყოველთვის, როცა
„არა“-ს თქმა უნდა, უნდა თქვას „არა“, და მაშინ მისი „არა“ აზრით დაიტვირთება.
ბავშვს არ ასწავლის რელიგია , რადგანაც რელიგია ყოველთვის „კი“-ს ამბობს. მას არ
აიძულებენ, რომ თეისტი გახდეს - ინდუისტი, მუსულმანი, ქრისტიანი. მშობლები, სკოლა,
უნივერსიტეტი წააქეზებენ, რომ სამართლიანი და გულწრფელი იყოს და დაელოდოს, თავისით
როდის მოვა მასთან ნამდვილი „კი“.

მსოფლიო ასეთი ცრუ გახდა - ნუთუ ვერ ხედავ? საიდან გაჩნდა მთელი ეს ტყუილი?
მილიონობით ადამიანი დადის ეკლესიებში, ტაძრებში, მეჩეთებში, გურუდვარებში, და არც
ერთი მათგანი არაა რელიგიური. რა ნევროზია ეს? ისინი მხოლოდ ფორმალურად დადიან,
ისინი დადიან იმიტომ, რომ ასე ასწავლეს და მიეჩვივნენ იქ სიარულს. ეს უბრალოდ ჩვევაა.
თუ ისინი იქ არ დადიან, მაშინ დამნაშავედ გრძნობენ თავს; გრძნობენ, რომ ღალატობენ
თავიანთ მშობლებს, საზოგადოებას. ხოლო თუ დადიან, ამაში არაა სიხარული, უბრალოდ
ძალით დაჰყავთ საკუთარი თავი. უბრალოდ ელოდებიან, როდის დამთავრდება რიტუალი,
როდის დამთავრდება ლოცვა, რომ შესაძლებელი იყოს ტაძრიდან და ეკლესიიდან გაქცევა. ეს
ფსევდო-რელიგიაა. და ეს ხდება იმიტომ, რომ მათ არასოდეს აძლევდნენ „არა“-ს თქმის
უფლებას.
თავიდან უნდა მოვიდეს „არა“, მხოლოდ ამის შემდეგ შეიძლება მოვიდეს „კი“. იმისთვის, რომ
ნამდვილი თეისტი გახდეთ, თავიდან ათეიზმი უნდა გაიაროთ. იმისთვის, რომ ნამდვილი
მორწმუნე გახდეთ, თავიდან ეჭვების ბნელი ღამე უნდა გაიაროთ - მხოლოდ მაშინ დადგება
განთიადი. აქ არაა სხვა ალტერნატივა.

ძალიან კარგია, რომ შენთან „არა“ მოდის. ცხოვრებაში პირველად ხარ გულწრფელი, - ნება
მიეცი ამას, რომ მოხდეს - და მაშინ ამას „კი“ მოჰყვება, როგორც დღე მოჰყვება ღამეს. მაგრამ
შენ დიდი ზიანი მოგაყენეს დიადი რაღაცეების გამო: ღმერთის, ლოცვის, სამშობლოს,
სიყვარულის, რელიგიის, ეკლესიის, იესოს, ბუდას, კრიშნას გამო. ამ დიადი რაღაცეების გამო
შენ მანიპულაციის მსხვერპლი გახდი. და როგორია შედეგი? შენ არაბუნებრივი გახდი, შენში
არაა გულწრფელობა, რომელიც ადამიანს ნამდვილად რელიგიურს ხდის.

ჩემი დაკვირვება ასეთია: ადამიანი, რომელსაც არასოდეს უთქვამს ღმერთისთვის „არა“,

ვერასოდეს იტყვის „კი“-ს, ხოლო თუ იტყვის, მისი „კი“ უშინაარსო იქნება.

ეგრეთ წოდებული რელიგია ისაა, რასაც გრეგორი ბეიტსონი „ორმაგ კვანძს“ უწოდებს:
ადამიანს აიძულებენ ორი რაღაცის გაკეთებას, რომელიც ურთიერთგამორიცხავს ერთმანეთს, -
იყო გულწრფელი და გწამდეს. როგორ შეგიძლიათ იყოთ გულწრფელი, თუკი გაიძულებენ, რომ
გწამდეთ? გწამდეს ნიშნავს იყო არაგულწრფელი. გწამდეს ნიშნავს გჯეროდეს რაღაც, რაც არ
იცით, რაზეც მთელი თქვენი არსება ამბობს: „არა, მე არ ვიცი, როგორ შემიძლია მჯეროდეს?“
რწმენა არაგულწრფელობაა, თქვენ კი გაიძულებენ, რომ გულწრფელი იყოთ, და ამავე
დროს გწამდეთ. ეს თქვენში ორმაგ კვანძს ქმნის.
თქვენი რელიგია, ეგრეთ წოდებული რელიგია დაფუძნებულია არაგულწრფელობაზე. როგორ
შეუძლია მას რელიგიური იყოს? - ის დასაწყისშივე მოწამლულია, თავად მისი წყარო ამჟავდა.
არც ერთ ბავშვს არ უნდა ასწავლონ რელიგია. ყოველ ბავშვს უნდა ასწავლონ გამოკვლევა, ეჭვი,
ლოგიკა, გონივრულობა.

რატომ გეშინიათ ასე ლოგიკის, ეჭვის და გონების? იმიტომ, რომ თუ ბავშვი მართლაც ღრმად
წავა ეჭვებში, იგი თავად აღმოაჩენს მის უაზრობას. და ამ აღმოჩენაში დაიბადება ნდობა, და ამ
ნდობაში იქნება სილამაზე და დიდებულება. თუ ბავშვი ბოლომდე სვამს კითხვებს, ის მივა იმ
წერტილამდე, სადაც შეძლებს დაინახოს, რომ ახლა უკვე კითხვები ამოწურულია, ყოფიერება
კი გრძელდება. ყოფიერება რაღაც კითხვებს მიღმაა. მაგრამ ნება მიეცით ყოველ ბავშვს, რომ
საკუთარი გამოცდილებით მივიდეს აქამდე!

რელიგია, იმისთვის რომ ჭეშმარიტი იყოს, პირადი გამოცდილების რელიგია უნდა იყოს და არა
რწმენის. დაე, ბავშვმა იმდენი იფიქროს, რამდენიც შეუძლია. დაე , დაფერფლოს თავისი
ეჭვები, ლოგიკა, გონების არგუმენტები, და მაშინ ის მიხვდება ინტელექტის შეზღუდულობას.
ეს აუცილებლად მოხდება. და როდესაც დაინახავთ ინტელექტის შეზღუდულობას, შიგნიდან
იგრძნობთ მას, მიღმიერისკენ დაიწყებთ მოძრაობას, გონების საზღვრებს მიღმა დაიწყებთ
მოძრაობას.

რწმენა გონებისგან მოდის. ეგრეთ წოდებული „კი“ გონებისგან მოდის. მე სხვა „კი“-ს
გასწავლით, რომელსაც არ ეშინია „არა“-სი, სხვა ნდობას, რომელსაც არ ეშინია სკეპტიციზმის,
რომელიც პირიქით, იყენებს სკეპტიციზმს, როგორც საწყის წერტილს; რომელიც იყენებს ეჭვს,
როგორც თვითგანწმენდას.

ჭეშმარიტებას უნდა ვენდოთ, ნდობა რწმენის აქტია; მაგრამ ჭეშმარიტების ნებისმიერი

გამოვლინება უნდა მოწმდებოდეს: ჭეშმარიტების შემოწმება ეჭვის აქტია. რწმენა და ეჭვი -
ორივე ჭეშმარიტებას ემსახურება - მე ასე გასწავლით თქვენ. თუ ერთ ფრთას მოჭრით, ჩიტი ვერ
გაფრინდება. „კი“ და „არა“ ორი ფრთაა; გამოიყენეთ ისინი ტოტალურად. ნურასოდეს ნუ
იქნებით არაგულწრფელი, ღმერთის გულისთვისაც კი.

გულწრფელობა გაცილებით ღირებულია, ვიდრე ნებისმიერი დოგმა, ნებისმიერი ქრისტიანობა,

იუდაიზმი, ისლამი. გულწრფელობა საფუძველია. იყო გულწრფელი ნიშნავს ნება მისცე
საკუთარ თავს, გამოხატოს ყველაფერი რაც შიგნითაა. ხანდახან ეს არის „კი“, ხანდახან - „არა“.
შენ ერთიც უნდა მიიღო და მეორეც.

ნუ იღელვებთ, რაღაც ძალიან ლამაზი ხდება. მე არ ვცდილობ, რომ თავს მოგახვიო „კი“. მე
უბრალოდ გეხმარები, რომ გაიარო „კი“-ს და „არა“-ს პროცესი, რათა ერთხელაც გააცნობიერო,
რომ ისინი მტრები არ არიან, პირიქით,ისინი ავსებენ ერთმანეთს.

ადამიანი კითხვის ნიშანია... ამაშია მისი კურთხევა - იზეიმე ეს. ეს კურთხევაა, რადგანაც
მხოლოდ ადამიანია კითხვის ნიშანი; ძაღლი და ხე - არა. ვარდის ბუჩქი მშვენიერია, მაგრამ
ისეთი მშვენიერი არა, როგორც ადამიანი; მთვარე მშვენიერია, მაგრამ არა ისეთი მშვენიერი,
როგორც ადამიანი, რადგანაც ის გაუცნობიერებელია. მხოლოდ ადამიანი იმყოფება
გაცნობიერებულ ძიებაში. როგორ შეიძლება იყოთ ძიებაში, თუ შიგნით კითხვის ნიშანი არ
გაქვთ?

ღმერთი კითხვის ნიშნით გაგზავნის დედამიწაზე. იზეიმო - უზარმაზარი პასუხისმგებლობა და

მემკვიდრეობაა. დასვი კითხვები, ეძებე, დაეჭვდი. და ნუ იღელვებ; მე ვიცი, რომ თუ
საკმარისად დიდხანს გექნება ეჭვები, ნდობამდე მიხვალ. და ეს მისვლა საოცრად მშვენიერია,
რადგანაც შენ თვითონ მიხვედი, ეს შენი განცდაა. ეს უკვე რწმენა კი არა, ცოდნაა.

ერთმა ფილოსოფოსმა ჰკითხა შრი აურობინდოს:

- თქვენ გწამთ ღმერთის?

შრი აურობინდომ უპასუხა:

- არა.

ფილოსოფოსი წამით შოკირებული იყო. ის შორიდან ჩამოვიდა, იცოდა რა, რომ ამ ადამიანმა
ღმერთი შეიცნო, და ახლა ამბობს: „მე არ მწამს ღმერთის“. რაღაც პერიოდი გამბედაობაც არ
ეყო, რომ კიდევ რამე ეკითხა. შოკისგან დამუნჯდა.

შემდეგ თქვა:

- მაგრამ მე ვფიქრობდი, რომ თქვენ შეიცანით ღმერთი.

შრი აურობინდოს გაეცინა და თქვა:

- დიახ, შევიცანი, სწორედ ამიტომაც ვამბობ, რომ მე არ მწამს. რწმენა უმეცრებისგან მოდის. მე
ვიცი! მე არ მჯერა.

გახსოვდეს: შენ უნდა იცოდე, შენ აქ იმისთვის არ ხარ, რომ გწამდეს. მე მზად ვარ დაგეხმარო
გაგებაში. რწმენა გონების ხაფანგია: შენ არ იცი, მაგრამ რწმენა გაძლევს შეგრძნებას, რომ იცი.
ადამიანი კითხვის ნიშანია და ამაშია მისი კურთხევა. იცეკვე და იზეიმე ეს, გაიხარე ამით,
რადგანაც კითხვის ნიშნის გარეშე ვერ იქნებოდა ვერც რწმენა და ვერც ეჭვი , ვერაფერი , გარდა
მკვდარი დარწმუნებულობისა. ასე ცხოვრობენ ცხოველები - მკვდარი თვითდარწმუნებით.
სწორედ ამიტომ უნდათ თქვენს მღვდლებს და პოლიტიკოსებს, რომ მკვდარ რწმენაში
იცხოვროთ.

ცხოვრება ეჭვობს. ცხოვრება არაა დარწმუნებული. ცხოვრება არაა სტაბილური. ის მოძრაობს

და სწორედ ამიტომაა იგი ცხოვრება.

ამბობენ, რომ სოკრატემ თქვა: „მე არ მინდა, რომ კმაყოფილი ღორი გავხდე. იმის ნაცვლად,
რომ კმაყოფილი ღორი გავხდე, მირჩევნია უკამყოფილო სოკრატედ დავრჩე“.

იმედიტირეთ ამაზე - ეს უდიდესი ღირებულების სიტყვებია. ღორი კმაყოფილია,

აბსოლუტურად დარწმუნებულია. სწორედ ამიტომ უწოდებენ ჯიუტ და თავდაჯერებულ
ადამიანს ღორს. მაგალითად, საწყალ მორარჯი დესაის ღორს უწოდებენ. (*მორარჯი დესაი
(1896-1995) - ინდოელი პოლიტიკოსი, მაჰატმა განდის პრიუნციპების მკაცრი მიმდევარი და
მორალისტი. 1977-დან 1979 წლამდე ინდოეთის პრემიერ-მინისტრი.)

ჯიუტი ადამიანები უცილობლად სულელები არიან. ცოცხალი ადამიანი დაურწმუნებლობაში

ცხოვრობს და უცნობისკენ ილტვის. მას არ შეუძლია მკვდარ რწმენაში ცხოვრება.
დარწმუნებულობა უბრალოდ იმას ნიშნავს, რომ არაფერზე ეჭვდებით.

არის ცოდნის სხვა სახე, რომელიც ეჭვისგან მოდის, რომელიც ზრდისგან მოდის. და როცა
ცოდნის ეს სახე მოდის, თქვენ კვლავაც არ ხართ დარწმუნებული. მაგრამ ამ დაუწრმუნებლობას
სრულიად სხვა გემო აქვს. თქვენ რომ ბუდასთვის გეკითხათ ღმერთის შესახებ, ის არაფერს
გიპასუხებდათ. ამაში ის ცოტათი უფრო მაღლა დგას შრი აურობინდოზე. ის სიტყვასაც კი არ
იტყოდა, ის არ იტყოდა არც „კი“-ს და არც „არა“-ს. რატომ? - იმიტომ, რომ ის ამბობს:
„მიღმიერი ისეთი უზარმაზარია, რომ „კი“-ს თქმა არასწორი იქნება, „არა“-ს თქმა არასწორი
იქნება, იმიტომ რომ ჩვენი სიტყვები ისეთი მცირეა, რომ ვერ გადმოსცემენ მიღმიერს.
მიღმიერის გადმოცემა მხოლოდ დუმილით შეიძლება“.

ძენის ერთ ოსტატს ჰკითხეს:

- შეგიძლიათ გვითხრათ რამე ღმერთის შესახებ?

ოსტატმა არაფერი უპასუხა. მან შეკითხვა ფართოდ გახელილი თვალებით მოისმინა, შემდეგ კი
თვალები დახუჭა. გავიდა რამდენიმე წამი. მკითხველს ეს წამები ძალიან ხანგრძლივად ეჩვენა.
ის პასუხს ელოდა და თავს უხერხულად გრძნობდა. ოსტატი კი თითქოს სადღაც გაქრა. მისი
სახე ექსტაზს ასხივებდა, მაგრამ პასუხი არ მოდიოდა.

სწორედ ეს ექსტაზი იყო პასუხი. მის არსებაში დიადი დუმილი იყო, და ეს დუმილი ყველგან
პულსირებდა მის გარშემო. იგი თითქმის ხელშესახები იყო, ისე იგრძნობოდა. მაგრამ
შეწუხებული მაძიებელი ვერ აცნობიერებდა ამას, ის ძალიან იყო ჩაფლული თავისი კითხვაში
და პასუხს ელოდა.

მან შეანჯღრია ოსტატი და ჰკითხა:

- რას აკეთებთ? მე თქვენ კითხვა დაგისვით, თქვენ კი თვალები დახუჭეთ და ჩუმად ზიხართ.
მიპასუხეთ!

- კი, მაგრამ მე ხომ გპასუხობთ, - თქვა ოსტატმა. - რასაც ახლა ვაკეთებ, ჩემი პასუხია.

უდავოა, რომ მისი პასუხი ბევრად აღემატება შრი აურობინდოს პასუხს.

მაგრამ მაძიებელი ვერ დაკმაყოფილდა. მას უნდოდა სიტყვებით გაეგო რაიმე. დაჟინებით
თხოვდა და არ ეშვებოდა ოსტატს. როგორც იქნა ოსტატმა თქვა:

- კარგი.

ისინი მდინარის პირას ისხდნენ. ოსტატმა თითით დაწერა ქვიშაზე: მედიტაცია.

კითხვა ღმერთს ეხებოდა, პასუხი - მედიტაციას, რა კავშრი აქვს მასთან? მაძიებელმა წამოიძახა:

- თქვენ ხუმრობთ? მე ღმერთზე გეკითხებით, თქვენ კი ქვიშაზე მიწერთ „მედიტაციას“.

- ეს ყველაფერია, რისი თქმაც შემიძლია და დასაშვებია, - წარმოთქვა ოსტატმა. - შენ მეკითხები

მიზანზე, მე გეუბნები გზაზე, რადგანაც მიზანი მიუღწეველია, იგი ისეთი იდუმალია, მასზე
შეუძლებელია რაიმეს თქმა. მე შემიძლია მხოლოდ სიჩუმეში ვიჯდე. თუ გაქვს თვალები,
გაახილე ისინი! თუ გაქვს ყურები, მოისმინე! მოისმინე ჩემი დუმილი, ჩემი დუმილის სიმღერა
და მუსიკა, რომელიც მასში იბადება. თუ არ შეგიძლია მისი მოსმენა, ეს იმაზე მეტყველებს,
რომ მედიტაცია გჭირდება. ამიტომ იმედიტირე.

მაშინ მაძიებელმა ჰკითხა:

- მხოლოდ ეს? ერთი სიტყვა - მედიტაცია? არ შეგიძლიათ, რომ ცოტათი მაინც განმარტოთ?

ოსტატმა კიდევ ერთხელ დაწერა დიდი ასოებით: მედიტაცია. ეს იყო მისი განმარტება.

ადამიანი გაოგნდა:

- კი, მაგრამ თქვენ თქვენ იგივეს იმეორებთ. დიდი ასოებით დაწერას რა აზრი აქვს.

მაშინ ოსტატმა კიდევ უფრო დიდი ასოებით დაწერა: მედიტაცია. და თქვა:

- ამაზე მეტის თქმა შეუძლებელია. შენ უნდა გააკეთო ეს. შენ უნდა იყო ეს.

როცა შენ იცი, ჩნდება გარკვეული დაურწმუნებლობა: როგორ შეგიძლია დარწმუნებული იყო,
თუკი არ იცი? როცა იცი, ასევე ჩნდება გარკვეული დაურწმუნებლობა: როგორ შეგიძლია
დარწუნებული იყო მიღმიერთან მიმართებაში? ის ისეთი უსაზღვროა - დარწმუნებულობა
თითქოს აკნინებს მას; ისე აჩვენებს თითქოს ის შენი ძალაუფლების ქვეშაა, რომ ის მუჭში
გიჭირავს. მაგრამ ღმერთის ფლობა შეუძლებელია, პირიქით, შენ უნდა მისცე ნება, რომ
დაგეუფლოს.
მიიღე შენი „არა“, მიიღე შენი „კი“ და ნუ იფიქრებ, რომ ეს ურთიერთწინააღმდეგობაა, ეს ასე
არაა. სწორედ ისევე, როგორც ვერ იქნება სიმამაცე საფრთხის გარეშე, ვერ იქნება რწმენა
ურწმუნოების და ეჭვის გარეშე. რისკი ეს თამაშის ნაწილია, რომლისთვისაც დავიბადეთ. ჩვენ
უნდა ვისწავლოთ, რომ ვენდოთ შესაძლებლობას და არა დარწმუნებულობას.

შემიძლია მხოლოდ ერთი გითხრა: ღმერთი შესაძლებელია. შემიძლია მხოლოდ ერთი გითხრა:
„კი“ შესაძლებელია. ენდე შესაძლებლობებს, ნუ მოითხოვ დარწმუნებულობას. როცა
დარწმუნებულობას ითხოვ, ავტორიტეტებს ქმნი; დარწმუნებულად ყოფნის აუცილებლობის
გამო ჯიუტი, უმეცარი, მაგრამ დარწმუნებული ადამიანების მსხვერპლი ხდები. მხოლოდ
თუთიყუშებს შეუძლიათ იყვნენ დარწმუნებული, რადგანაც მათ მზა პასუხები აქვთ. პანდიტებს
შეუძლიათ იყვნენ დარწმუნებული, რადგანაც პანდიტები თუთიყუშები არიან.

ჭეშმარიტი ცოდნის ადამიანი დაგეხმარებათ, რომ მდუმარე გახდეთ, დაგეხმარებათ, რომ

გაიაროთ „კი“-ც და „არა“-ც, რწმენაც და ეჭვიც, თბილი და ცივი მომენტები, დღეები და
ღამეები, მწვერვალები და დაბლობები. ის არ მოგახვევთ თავს არანაირ დოგმას, ის უბრალოდ
სიმამაცეს გასწავლის, თავგადასავლებისა და ძიებს სულს შთაგბერავს.

შენს კითხვაზე ორი ისტორია გამახსენდა.

იყო ერთი ექვსი წლის ბიჭი, რომელსაც ბილწსიტყვაობა უყვარდა. მშობლებმა ძალ-ღონე არ
დაიშურეს, რომ გადაეჩვიათ , და ბოლოს, სასოწარკვეთილებმა, შეიმუშავეს სტრატეგია,
რომელსაც მათი აზრით, უნდა ემოქმედა. მათ შვილი ოჯახურ თათბირზე მიიწვიეს და
შეატყობინეს:

- შვილო, ჩვენ არ შეგვიძლია შევინახოთ ოჯახში ბავშვი, რომელიც ბილწსიტყვაობს.

გადავწყვიტეთ, რომ თუ ამ ჩვევაზე უარის თქმა არ შეგიძლია, მკაცრ ზომებს მივმართოთ.
გულწრფელად გაფრთხილებთ, შემდეგში, როცა ერთხელ მაინც იტყვი უზრდელურ სიტყვას,
მოგიწევს მოკრიბო შენი ნივთები და დატოვო ეს სახლი. ჩვენ ვეღარ შევეგუებით შენს
ბილწსიტყვაობას. გასაგებია?

მან არაფერი უპასუხა და თავი დაუქნია. მაგრამ როგორც ჩანს ამ ჩვევაზე უარის თქმა ასე უცებ
ძნელი იყო, და მალე გაიგეს მშობლებმა, როგორ იყენებდა ბავშვი მისთვის საყვარელ ბილწ
სიტყვას.

დედამ თქვა:

- შვილო, ჩვენ უკვე ალალად გაგაფრთხილეთ: ახლა სახლიდან წასვლა მოგიწევს. წადი ,
ჩაალაგე ნივთები.
ბავშვი უხალისოდ წავიდა თავის ოთახში, ჩაალაგა ჩემოდანი, დედას დაემშვიდობა და
სახლიდან გავიდა. მან არ იცოდა, რა უნდა გაეკეთებინა ახლა, ამიტომაც სახლთან ახლოს იჯდა
და ცდილობდა აზრები მოეკრიბა. ამ დროს გვერდით მიმავალმა მეზობელმა შეამჩნია და
ჰკითხა:

- ბალღო, დედაშენი სახლშია?

მან შეხედა და დამჟავებული სახით უპასუხა:

- რა ჯანდაბას მეკითხები, მე აქ აღარ ვცხოვრობ.

თქვენ არ შეგიძლიათ აიძულოთ საკუთარ თავს, რომ დათრგუნოთ საკუთარი თავი. თქვენ არ
შეგიძლიათ , რომ უბრალოდ მოაწესრიგოთ საკუთარი თავი. ამისთვის გაგებაა საჭირო. მაგრამ
მშობლები გამუდმებით აკეთებენ ამას და ამბობენ: „არ გააკეთო ის!“, „გააკეთე ეს!“. ისინი
უბრალოდ ბრძანებებს იძლევიან, მაგრამ არასოდეს იძლევიან გაგებას. ბავშვებს გაგება
სჭირდებათ და არა ბრძანებები. მათ თქვენი სიყვარული და დახმარება სჭირდებათ, რომ რაღაც
გაიგონ. მათ არ უნდათ თქვენი იმიტირება. სინამდვილეში, შეუძლებელია თქვენი იმიტიტაცია
აიძულოთ , რადგანაც თუ ამას აიძულებთ, ამით სულს უნგრევთ მათ. მიეცით მათ სიყვარული
და თავისუფლება; დაეხმარეთ, რომ გახდნენ გაცნობიერებული, დაეხმარეთ, რომ გახდნენ
უფრო მედიტატიური.

მაგრამ არავინ აკეთებს ამას. ჩვენ უბრალოდ თავს ვახვევთ. თავსმოხვევა ყველაზე მოკლე გზად
მიგვაჩნია. ვინ ცდილობს რომ სხვაგვარად მოიქცეს? თქვენ არასაკმარისად გიყვართ, ამიტომაც
არ ცდილობთ სხვაგვარად მოქცევას. ვინ ცდილობს რომ გაგება მისცეს ბავშვს? გაცილებით
ადვილია თქვა: წადი და გააკეთე რასაც გეუბნები, რადგანაც მე შენი მამა ვარ, შენზე უფროსი
ვარ, და მეტი ვიცი“. ბავშვს შეიძლება ვაიძულოთ რაღაცის კეთება, რადგანაც ის უმწეოა, მაგრამ
შიგნით სიღრმეში მას ჭრილობა რჩება. და შენც ალბათ მრავალ ჭრილობას ატარებ შიგნით.

ჩემს სიყვარულს და დახმარებას შენდამი ზედაპირზე გამოაქვს ეს ჭრილობები. ეს კარგია,

რდგანაც როცა ჭრილობები ზედაპირზე, მზის შუქზე ჩანს , მათ განკურნება შესაძლებელია. ნუ
გეშინია, შენ გამოჯანმრთელდები. ნება მიეცი ყველა „არა“-ს, რომ ზედაპირზე გამოვიდეს,
ისინი გამონთავისუფლდებიან და შენ განთავისუფლდები მათგან.

პატარა გოგონა მშობლებს არ დაემორჩილა და მათ გადაწყვიტეს დაესაჯათ იგი. გოგონა თავის
საძინებელძი წაიყვანეს, კაბების კარადაში ჩაკეტეს და უთხრეს:

- ახლა გექნება ფიქრის დრო, როგორ უნდა გიყვარდეს და უჯერებდე შენს მშობლებს.

რამდენიმე წუთში ისინი სინდისმა შეაწუხა, საძინებელში გავიდნენ, კარადის კარებზე

მიუკაკუნეს და ჰკითხეს:
- ძვირფასო, როგორ ხარ მანდ?

- ყველაფერი რიგზეა.

- რას აკეთებ? - ჰკითხა დედამ.

- მე დავნერწყვე შენი კაბა და ფეხსაცმელი, ახლა კი ვზივარ და ველოდები, როდის

დამიგროვდება მეტი ნერწყვი.

მეორე კითხვა:
ოშო, გთხოვ გაუკეთო კომენტარი შემდეგ შეტყობინებას გაზეთიდან: „ინდიან ექსპრესი“-ს 18
აგვისტოს გამოცემა იუწყება, რომ ფილმი ოშოს შესახებ დაამახინჯებს ინდოეთში არსებულ
რეალურ ვითარებას. ინფორმაციის მინისტრმა ლ.კ. ადვანმა პარლამენტში განაცხადა:
„უცხოურ ტელე და კინო-კომპანიებს უარი ეთქვათ ოშოს აშრამში მიმდინარე მოვლენების
გადაღებაზე, რადგანაც ჩვენი აზრით, აშრამში მიმდინარე სიტუაციის შესახებ ფილმი
არაკეთილსასურველად აისახება ინდოეთის იმიჯზე საზღვარგარეთ“.
გასაკვირია ამის მოსმენა პოლიტიკოსისგან, რადგანაც სწორედ პოლიტიკოსი ანგრევს ქვეყნის
იმიჯს. პოლიტიკოსები ყველაზე გაფუჭებული ადამიანები არიან, გლეხიდან - პრემიერ-
მინისტრამდე. მათი გაფუჭებულობა ვერ დაეხმარება ქვეყნის იმიჯს. ისინი უნდა დაფიქრდნენ
ამაზე. მათი გამუდმებული კამათი სულელური მიზეზების გამო ქვეყნის იმიჯს ანგრევენ, - და
ვერსად იპოვნით უფრო ხარბ პოლიტიკოსებს, ვიდრე ინდოეთში. ამ კამათს არ გააჩნია
იდეოლოგიური საფუძველი, ეს პირადი კამათია, მათი პირადი სიხარბე.

ინდოელი პოლიტიკოსები ყველაზე ხარბები ჩანან, - მათ ძალაუფლება სწყურიათ,

ძალაუფლებისკენ ისწრაფვიან, გამუდმებით ებრძვიან ერთმანეთს. მათი მთელი დრო ჩხუბსა
და კამათში გადის. ქვეყანა ჯანდაბისკენ მიდის, ისინი კი ნიუ-დელიში სხედან და ერთმანეთის
„ჩაძირვას“ ცდილობენ. ყველას უნდა, რომ პრემიერ-მინისტრი გახდეს, ხოლო როცა ხდება,
მხოლოდ იმას ცდილობს, რომ შეინარჩუნოს პრემიერ-მინისტრის სავარძელი. თავიდან კი მთელ
თავის დროს, თითქმის მთელ ცხოვრებას ხარჯავს იმისთვის, რომ პრემიერ-მინისტრი გახდეს.

მორარჯი დესაიმ მთელი თავისი ცხოვრება დახარჯა, რომ პრემიერ-მინისტრი გამხდარიყო.

ახლა, ოთხოცდასამი წლის ასაკში, როგორც იქნა გახდა პრემიერ-მინისტრი. და ამჯერად მთელ
დროს იმაზე ხარჯავს, რომ მინისტრის სავარძელში დარჩეს სიცოცხლის ბოლომდე. მაგრამ ამ
სავრძლის დაკავების შემდეგ აღარ გინდათ სიკვდილი. ყველაფრისთვის მზად ხართ. ის
საკუთარ შარდს სვამს , რადგან ფიქრობს, რომ ამის წყალობით უკვდავი გახდება.

და ეს შარდისმსმელი პრემიერ-მინისტრი კეთილსასურველად მოქმედებს ინდოეთის იმიჯზე?

ისინი უნდა დაფიქრდნენ ამაზე. მათ არ უნდა იღელვონ ჩემზე და ჩემს ხალხზე. მაგრამ
პოლიტიკოსები ყველაზე არასრულყოფილები არიან, როცა საქმე გონივრულობას ეხება. ისინი
ყველაზე არასრულყოფილი ადამიანები არიან მსოფლიოში.

მე მსმენია...

ერთი პოლიტიკოსი ფსიქოანალიტიკოსთან მივიდა და უთხრა:

- მე არასრულფასოვნების კომპლექსისგან ვიტანჯები.

ფსიქოანალიტიკოსმა პოლიტიკოსთან მუშაობა დაიწყო. მათ ფსიქოანალიზის მრავალი სესია

ჩაატარეს, და ბოლოს მან უთხრა პოლიტიკოსს:

- შეგიძლიათ არ ინერვიულოთ.

- არ ვინერვიულო? - კითხვა დაუბრუნა პოლიტიკოსმა. - რატომ, პრობლემა აღარ არის?

- პრობლემა არ არის, - უპასუხა ფსიქოანალიტიკოსმა. - თქვენ ნამდვილად არასრულფასოვანი

ხართ. თქვენ არ უნდა დაიტანჯოთ არასრულფასოვნების კომპლექსით. თქვენ მართლა
არასრულფასოვანი ხართ.

ერთხელ სასტუმროში პოლიტიკოსის გვერდით ვცხოვობდი. დილით ტბასთან ვისხედით. ის

გაზეთს კითხულობდა. ისინი მეტს არაფერს კითხულობენ; გაზეთები მათთვის ყურანია,
ბიბლიაა, გიტაა. უეცრად შემომხედა და მითხრა:

- მე ალბათ ვერასოდეს გავიგებ, როგორ ახერხებენ ადამიანები ალფაბეტური რიგით

გარდაცვალებას.

სხვა დროს მატარებლით ვმგზავრობდი, და ჩემდა სამწუხაროდ , ჩემს კუპეში პოლიტიკოსიც

მოხვდა. მე ვამბობ „სამწუხაროდ“, რადგანაც ისინი ყარან. არაფერი ყარს ისე, როგორც
პოლიტიკა. ეს ყველაზე ბინძური საქმეა მსოფლიოში.

ის დამელაპარაკა, და მე ვკითხე, გაუგია თუ არა ახალი ხუმრობა პოლიტიკოსების შესახებ.

- გაფრთხილებთ, - მითხრა მან, - მე თვითონ ვარ პოლიტიკოსი.

- კარგი, - ვუთხარი მე, - ძალიან ნელა მოგიყვებით.

მე არც ერთ ტრადიციას არ ვეკუთვნი, სწორედ ეს ქმნის პრობლემას ინდოელი

პოლიტიკოსებისთვის. მე არ ვეკუთვნი წარსულს ან მომავალს. მათ არ შეუძლიათ ჩემი გაგება.
მათთვის ეს შეუძლებელია. მე რომ წარსულს ვეკუთვნოდე, არანაირი პრობლემა არ იქნებოდა,
მაგრამ მე არ ვეკუთვნი წარსულს. ნამდვილად რელიგიური ადამიანი არასოდეს ეკუთვნის
წარსულს. ბუდა არასოდეს ეკუთვნოდა წარსულს, სწორედ ამიტომ ბრაზობდნენ მასზე
ინდუისტები. იესო არასოდეს ეკუთვნოდა წარსულს, სწორედ ამიტომ ბრაზობდნენ მასზე
ებრაელები. იესო, ბუდა, კრიშნა - ისინი ყველანი მომავლისკენ იძევიან მიმართულებას და არა
წარსულზე.

ნუ დაუკავშირდებით წარსულს, წინააღმდეგ შემთხვევაში ყველაფერს გაუშვებთ ხელიდან.

ტრადიცია არ არის რელიგია. რელიგია ყოველთვის ტრანსცენდენციაა, საზღვრებს გარეთ
გასვლა, გადალახვა.

მე რომ ინდუისტი ვიყო, არანაირი პრობლემა არ იქნებოდა. მაგრამ მე არ ვარ ინდუისტი. მე

რომ მუსულმანი ვიყო, არანაირი პრობლემა არ იქნებოდა, მაგრამ მე არ ვარ მუსულმანი. მე არც
ბუდისტი ან ჯაინი ვარ. ისინი ყველანი დაბნეულები არიან: არ შეუძლიათ რომელიმე
კატეგორიას მიმაკუთვნონ და რაიმე იარლიყი მომაკერონ. ვერცერთ რელიგიურ ადამიანს ვერ
მიაკერებთ იარლიყს, რადგან რელიგია თავისი არსით თავისუფლებაა, თავისუფლება
წარსულისგან, თავისუფლება აქ და ახლა ყოფნისა და თავისუფლება მომავლის მიმღებლობისა.

მე ვცდილობ თქვენამდე მოვიტანო რაღაც მომავლიდან: ადამიანები მხოლოდ ასეულობით

წლის შემდეგ გაიგებენ ამას, და შემდეგ იგივე პოლიტიკოსები მომაგებენ პატივს, რომლებიც
ახლა იესოს აგებენ პატივს. ეს იგივე ადამიანები არიან, რომლებმაც იესო გააკრეს ჯვარზე, ეს
იგივე ადამიანები არიან, რომლებიც ბუდას და მაჰავირას ესროდნენ ქვებს, ეს იგივე ადამიანები
არიან, რომებმაც სოკრატე მოწამლეს. ეს იგივე ადამიანები არიან - უფრთხილდით მათ!

ისინი ყოველთვის მომავლის წინააღმდეგ არიან. რატომ ? - იმიტომ, რომ მათი ინტერესთა
ფესვები ღრმად წარსულშა. მათ შეუძლიათ წარსულით მანიპულირება. მათ არ შეუძლიათ
მომავლით მანიპულირება. მათ შეუძლიათ წარსულის ექსპლუატაცია. მათ არ შეუძლიათ
მომავლის ექსპლუატაცია. მათ შეუძლიათ არარელიგიური ადამიანების ექსპლუატაცია. მათ არ
შეუძლიათ რელიგიური ადამიანების ექსპლუატაცია. მათ ძალიან ადვილად შეუძლიათ
ფსევდორელიგიური ადამიანების ექსპლუატაცია, რადგანაც ფსევდორელიგიური ადამიანი
უბრალოდ ჩრდილია, არარეალობაა. ფსევდორელიგიური ადამიანი ყოველთვის მზადაა
დაექვემდებაროს მანიპულაციას, მონად იქცეს.

მე აქ მეამბოხეებს ვქმნი, მეამბოხეებს სხვადასხვა გამოვლინებით. პოლიტიკოსებს არ

შეუძლიათ, რომ არ ეშინოდეთ ამის. და ისინი ყველა შესაძლო საბაბს ნახულობენ.

ახლა ის ამბობს: „ფილმი ოშოს შესახებ დაამახინჯებს ინდოეთში არსებულ რეალურ

ვითარებას...“
მინდა ვუთხრა მას: „თქვენ გესმით, რას ნიშნავს „რეალური“? რეალური ნიშნავს იმას, რაც
ხდება, რასაც ადგილი აქვს. ამ აშრამს კი აქვს ადგილი, მეც მაქვს ადგილი. ნებისმიერი
ვითარება ინდოეთში, რომელიც მე არ შემიცავს, არარეალური იქნება - უბრალოდ იმიტომ, რომ
იგი გამორიცხავს იმას, რასაც ადგილი აქვს.რას გულისხმობთ „რეალურ“ ვითარებაში?“

რეალური ვითარება ნიშნავს რაღაც ეგზისტენციალურს, ისეთ რაღაცას, რაც ახლა ხდება.
შესაძლოა თქვენ მე და ჩემი ხალხი არ მოგწონვართ,მაგრამ თქვენ არ შეგიძლიათ თქვათ, რომ
მე არ წარმოვადგენ ინდოეთში არსებული ვითარების ნაწილს. შესაძლოა ჩემს წინააღმდეგ
ხართ, მაგრამ მე უწინდებურად ამ ქვეყნის ნაწილი ვარ. მე აქ ვარ და ვაპირებ აქ ვიყო! და ჩემი
ხალხის რაოდენობა კიდევ უფრო გაიზრდება. ეს რეალობის ნაწილია. შესაძლოა ახლა ეს
მხოლოდ თესლია, მაგრამ მალე ის უზარმაზარ ხედ იქცევა. როგორ შეიძლება უარყოთ ეს
რეალობა?

ჩვენ ორი მილიონი სანიასი გვყავს მთელ მსოფლიოში. სხვა ვერავინ დაიტრაბახებს ამით. და
ჩვენ თითქმის მილიონი მიმდევარი და მოსწავლე გვყავს მსოფლიოში. ახლა ეს რეალობის
ნაწილია. აქ თითქმის ყოველთვის იმყოფება სამი ათასი სანიასი. ყოველწლიურად თითქმის
ოცდახუთი ათასი ადამიანი მოდის აქ მთელი მსოფლიოდან, ყველა ქვეყნიდან, ვერც ერთი სხვა
ადგილი ვერ დაიტრაბახებს ამით. როგორ შეიძლება ამას რაღაც არარეალური უწოდოთ?

ვფიქრობ, მისტერ ადვანი, თქვენ უკეთ უნდა შეისწავლოთ ენა. „რეალური“ ნიშნავს იმას, რაც
ახლა ხდება. შესაძლოა მდგომარეობა არ მოგწონდეთ - ეს სხვა საქმეა - მაგრამ ეს რეალურია.
მინდა გითხრათ, რომ აქ მომხდარი არა მხოლოდ უცხო არაა ინდოეთის სულისთვის,
სინამდვილეში ეს თავად ინდოეთის სულია. იგივე ხდებოდა ბუდას , მაჰავირას , კრიშნას
დროს. ეს არაერთხელ მომხდარა. ნამდვილი ინდოეთი - თუ მართლა გინდათ თქვათ, რა არის
ნამდვილი ინდოეთი, - ეს მისი პოლიტიკა კი არა, მისი მისტიკოსები არიან. პოლიტიკოსები
მოდიან და მიდიან, მისტიკოსები რჩებიან.
თქვენ გახსოვთ, თუნდაც ერთი პოლიტიკოსის სახელი ბუდას პერიოდში? სად არიან ისინი?
ალბათ ისინიც ისეთივე ხარბები იყვნენ, როგორც მისტერ ადვანი. ალბათ თავის დროზე ძალიან
ხარბები იყვნენ და ბევრ პრობლემას ქმნიდნენ. გახსოვთ პოლიტიკოსები, რომლებმაც იესო
გააკრეს ჯვარზე? თუ პილატე პონტოელის სახელი გახსოვთ, ეს მხოლოდ იმიტომ, რომ მან
გააკრა იესო ჯვარზე, წინააღმდეგ შემთხვევაში ვის გახსენდებოდა იგი? მსოფლიოში ათასობით
სახელმწიფო მოღვაწე ყოფილა.

ერთმა პოლიტიკოსმა მომაკვდავ სოკრატეს უთხრა:

- ჩვენ ძალიან ვწუხვართ, რომ თქვენთვის სასიკვდილო განაჩენის გამოტანა მოგვიწია.

სოკრატემ თვალები გაახილა და უპასუხა:

- არ იდარდოთ. თქვენ არ შეგიძლიათ ჩემი მოკვლა, მე განვაგრძობ სიცოცხლეს. და იცოდეთ,

თქვენს სახელს მხოლოდ ჩემი წყალობით დაიმახსოვრებენ.
ასეც არის.

ნამდვილი ინდოეთი არც გეოგრაფიაა და არც პოლიტიკური ისტორია, ეს ადამიანის იდუმალი

სულის ძიება და შინაგანი მოგზაურობაა. ნამდვილი ინდოეთი -მედიტაციაში მოგზაურობაა.
მაჰავირა , ბუდა , კრიშნა, ქრისტე, ნანაკი - ნამდვილი ინდოეთის სიმბოლოებია . მე მათგან
მივიღე მემკვიდრეობა, და არა მხოლოდ მათგან.

მაგრამ ასე იყო ყოველთვის. ადვანი რომ ტელევიზიის მინისტრი ყოფილიყო მაჰავირას დროს,
ის აუკრძალავდა ბი-ბი-სის, რომ ფილმი გადაეღო მაჰავირას შესახებ, რადგანაც მაჰავირა
შიშველი ცხოვრობდა. ან ის რომ ლალლას დროს ყოფილიყო მინისტრი... ლალლა ქალი
მისტიკოსი იყო, და ისიც შიშველი ცხოვრობდა. რა თქმა უნდა, ის ხელს შეუშლიდა ნებისმიერ
ტელე და კინოკომპანიას, რომ მიახლოებოდნენ ასეთ ადამიანებს, ზუსტად იმავე საბაბით, რომ
ისინი ინდოეთში არსებულ რეალობას ამახინჯებენ.

და მისტერ ადვანი ასახავს ინდოეთის რეალურ ვითარებას? მალე თქვენ აღარ იქნებით, მალე
კანალიზაციაში აღმოჩნდებით. მე ვწინასწარმეტყველებ: შემდეგ არჩევნებზე თქვენზე
ვეღარაფერს გავიგებთ, თქვენ და მთელი თქვენი კომპანია კანალიზაციაში აღმოჩნდებით,
რადგანაც ქვეყანამ დაინახა, რომ თქვენ მას ატყუებთ. დემოკრატიის დროშით ინდოეთის
მთავრობაში ყველანაირი არასწორი ადამიანი მოვიდა. და მას შემდეგ, რაც ისინი მთავრობაში
მოვიდნენ, მხოლოდ იმას აკეთებდნენ, რომ ერთმანეთში ჩხუბობდნენ.

უნდა გაგახსენოთ მაჰატმა განდის სამი მაიმუნი. ალბათ გსმენიათ მათზე. -ეს სამი მაიმუნი
ძალიან ცნობილია. მას ყოველთვის ჰქონდა მათი სკულპტურა. ერთმა იაპონელმა თუ ჩინელმა
სამი მაიმუნი აჩუქა მას. ერთი მაიმუნი თათებს თვალებზე იფარებს, რითაც აჩვენებს, რომ არ
უნდა დაინახოთ ის, რაც არასწორია. მეორე მაიმუნი თათებს ყურებზე იფარებს, რითაც
აჩვენებს, რომ არ უნდა მოისმინოთ ის, რისი მოსმენაც არ ღირს. ხოლო მესამე მაიმუნი თათებს
პირზე იფარებს: თქვენ არ უნდა თქვათ ის, რისი თქმაც არ ღირს, ჩუმად უნდა იყოთ.

სამი მაიმუნი მთავრობაში მოვიდა. ახლა მათ ტრიმურტის უწოდებენ - მაჰატმა განდის სამ
მაიმუნს. მთავარი მაიმუნი ყურებზე იფარებს თათებს და არ ესმის. მთელი ქვეყანა ყვირის:
„ჩვენ ვკვდებით. ჩვენ გვშია. მოსახლეობა იზრდება“. მაგრამ მას არ ესმის. მას ჰქვია მაჰატმა
მორარჯი დესაი. მას არ ესმის. მთელი ქვეყანა ყვირის: „შენი შვილი დამნაშავეა, უნდა გაირკვეს
მისი საქმიანობა, ის არალეგალური ხერხებით შოულობს ფულს“. მაგრამ მას არ ესმის. ის
მაჰატმა განდის მთავარი მაიმუნია: ყურებზე ხელები აქვს მიფარებული და იღიმება, საკუთარ
შარდს სვამს და ჯანმრთელობას იუმჯობესებს. სულ ესაა, რასაც ის აკეთებს.

მეორე მაიმუნს თვალები აქვს აფარებული, რადგანაც წარმოადგენს ხელშეუხებლებს,

უღატაკესებს, უმდაბლესებს, - მათ ცოცხლად წვავენ. კლავენ, ჭრიან, აუპატიურებენ. ასეთი რამ
აქამდე არასოდეს ყოფილა: ახლა მთელი ქვეყნის მასშტაბით მათი სიცოცხლე საფრთხეშია.
ხოლო მათი წარმომადგენელს, ჯაგჯივან რამის* (ჯაგჯივან რამი (1908-1986) - ინდოელი
პოლიტიკოსი. 1979 წელს იავებდა პრემიერ-მინისტრის მოადგილის თანამდებობას. მანამდე -
სამინისტროს სხვადასხვა პოსტებს.) უბრალოდ თვალები აქვს დახუჭული, რადგან თუ გაახელს
და დაინახავს, რაც ხდება, ვერ შეძლებს, რომ მათ წარმომადგენლად აღიაროს თავი.

ხოლო მესამე მაიმუნმა, - შარან სინგჰმა** (შარან სინგჰი (1902-1987) - ინდოელი

პოლიტიკოსი. 1979-1980 წლებში - ინდოეთის პრემიერ მინისტრი, მანამდე ეკავა პრემიერ-
მინისტრის მოადგილის თანამდებობა) - რომელიც ჩუმად უნდა ყოფილიყო და არაფერი ეთქვა,
უღალატა სხვებს და თქვა რაღაც, რის გამოც ამ სამეულიდან განდევნეს. ის უკან დაბრუნებას
ცდილობს, მაგრამ ორი დანარჩენი მაიმუნი აღარ უშვებს, რადგანაც ისეთი რაღაცების ლაპარაკი
დაიწყო, რაც არ უნდა ეთქვა. რატომ დაიწყო ლაპარაკი? - იმიტომ, რომ ბერდება, გულის
შეტევები ემართება, და როგორც ჩანს აღარ აქვს პრემიერ-მინისტრობის შანსი. მან უნდა
ილაპარაკოს - დრო ძალიან მალე გადის, უნდა იბრძოლოს, აღარ უნდა იყოს ჩუმად.

ეს ადამიანი-მაიმუნები ნიუ-დელიში ფიქრობენ, რომ ისინი ქმნიან სწორ წარმოადგენას

ინდოეთზე? ისინი უბრალოდ ინდოეთის ნევროზულ ნაწილს წარმოადგენენ, ადამიანებს,
რომლებიც არასრულფასოვნების კომპლექსით იტანჯებიან. დიდი ფსიქოლოგი ადლერი ამის
შესახებ ამბობს: ადამიანი მხოლოდ მაშინ მიდის პოლიტიკაში, თუ არასრულფასოვნების
კომპლექსით იტანჯება. მას უნდა, დაუმტკიცოს საკუთარ თავს, რომ რაღაცას წარმოადგენს.
საკუთარ თავს უნდა დაუმტკიცოს, წინააღმდეგ შემთხვევაში მისი არსება დაიტანჯება: „მე
არასრულფასოვანი ვარ“. პოლიტიკაში უნიჭო და უჭკუო ადამიანები მიდიან. ნიჭიერი
ადამიანები: არტისტები, მხატვრები, პოეტები, ფილოსოფოსები, მისტიკოსები და მოცეკვავეები
ხდებიან. ისინი უამრავ მშვენიერ საქმეს პოულობენ, ოღონდ არა პოლიტიკას. მხოლოდ
მესამეხარისხოვანი, ყველაზე უჭკუო ადამიანები მიდიან პოლიტიკაში. მხოლოდ ისინი, ვისაც
მეტი არაფერი ეხერხება, მიდის პოლიტიკაში. პოლიტიკოსები პოტენციური დამნაშავეები
არიან, მათი მსგავსი ადამიანები დამნაშავეები ხდებიან. თუ ხელისუფლებამდე ვერ აღწევენ,
დამანგრეველი ხდებიან.

რა ხდება აქ ისეთი ცუდი, რომ როგორც მათ ეშინიათ, მთელი მსოფლიოსთვის გახდება
ცნობილი?

პირველ რიგში, აქ დიადი სინთეზი ხდება : რაღაც, რაც არ არსებობდა აქამდე და რისიც
ეშინიათ, მაგრამ რაც უნდა მოხდეს. ეს აუცილებელი პირობაა კაცობრიობის გადარჩენისთვის.
მე ვცდილობ შევქმნა დიადი სინთეზი , სინთეზი ბერძენ ზორბასა და გაუტამა ბუდას შორის,
სინთეზი მატერიალიზმსა და სულიერებას შორის. მე ვცდილობ შევქმნა სულიერი
მატერიალიზმი. ისინი ყოველთვის განცალკევებული იყვნენ, ერთმანეთის წინააღმდეგ იყვნენ.
და მათი დაპირისპირების გამო ადამიანი შიზოფრენიკად რჩებოდა, რადგანაც ადამიანი
სხეულიცაა და სულიც. ადამიანი არ არის მხოლოდ სხეული ან მხოლოდ სული. რწმენა იმისა,
რომ ადამიანი მხოლოდ სხეულია არის მატერიალიზმია; რწმენა, რომ ადამიანი მხოლოდ
სულია- სულიერებაა. ერთიც და მეორეც - ნახევრები არიან, და რაღაც ერთის მხარეს ყოფნა
არასწორია, რადგანაც ეს მხოლოდ ნახევარია. რაღაც ერთი აკლია, და ეს ამჟამად უფრო
თვალნათლივი ხდება.
ადამიანი მიღებულ უნდა იქნეს მთელი თავისი ტოტალურობით. რაც შეეხება სხეულს,
ადამიანი ბერძენი ზორბა უნდა იყოს; რაც შეეხება სულს, ადამიანი გაუტამა ბუდა უნდა იყოს.
თუ სხეულს და სულს შეუძლიათ ერთად არსებობა, რატომ არ შეუძლიათ ზორბას და ბუდას
ერთ ადამიანში არსებობა? ეს უდიდესი სინთეზი გახდება.

დასავლეთი ყოველთვის მატერიალისტური რჩებოდა. იგი იტანჯება მატერიალიზმისგან. მას

მატერიალიზმის ყველა სიკეთე გააჩნია: განვითარებული ტექნოლოგია, ლამაზი სახლები, კარგი
სამედიცინო მომსახურება, ცხოვრების დიდი ხანგრძლივობა, უფრო ლამაზი და უფრო
ჯანმრთელი სხეული. მას მატერიალიზმის ყველა სიკეთე გააჩნია, ის მდიდარი და
აყვავებულია, მაგრამ მან სული დაკარგა, მისი შინაგანი სამყარო ცარიელია. დასავლეთი ფლობს
ყველაფერს, რაც გარეგნულადაა აუცილებელი, მაგრამ გარეგნულის მოწყობით, ის ძალიან
გადაიხარა მატერიალიზმისკენ და დაავიწყდა საკუთარი შინაგანი სამყარო. მბრძანებელი
დაკარგულია, სული დაკარგულია; სამეფი არსებობს, მაგრამ მეფე მკვდარია. აქედან მოდის
დასავლეთის ტანჯვა, აქედან მოდის მეფის ძიება და მედიტაციიკენ სწრაფვა, რადგანაც
მედიტაცია ერთადერთი გზაა შინაგანი მბრძანებლის პოვნისთის. სად გაქრა იგი? სადაა
შინაგანი სინათლე?

აღმოსავლეთი ყოველთვის სულიერი რჩებოდა. მას სულიერების ყველა სილამაზე გააჩნდა:

„სიმშვიდე, უშფოთველობა, მოდუნებულობა, სიყვარული, თანაგრძნობა. მას გააჩნია
გარკვეული თვისება - შინაგანი სამყაროს არომატი, მაგრამ მისი სხეული იტანჯება, გარშემო
ყველგან სიღატაკე და შიმშილია, მისი გარეგნული სამყარო უსახურია. ამიტომ ისიც იტანჯება.
დასავლეთიც და აღმოსავლეთიც იტანჯება . სანამ ერთი მთლიანი არ გახდებით,
დაიტანჯებით.

ნუთუ ვერ ხედავთ, რომ აღმოსავლეთს უკვე აღარ აინტერესებს მედიტაცია? სწორედ ამიტომ
არაა აშრამში ბევრი ინდოელი. აღმოსავლეთს აღარ აინტერესებს მედიტაცია, აღარც ბუდა, მისმა
ინტერესებმა გადაინაცვლა, და ეს ბუნებრივია. მას სურს უფრო მეტი იცოდეს ფიზიკასა და
ქიმიაზე, მაღალ ტექნოლოგიებზე, მედიცინაზე. აღმოსავლური ნიჭი დასავლეთში მიდის :
ოქსფორდში, კემბრიჯში, ჰარვარდში, პრინსტონში, რათა ისწავლოს ის, რაც იქ ხდება.
აღმოსავლურ ნიჭს მხოლოდ ერთი სურვილი აქვს - მოხვდეს დასავლეთში და აითვისოს
თანამედროვე მეცნიერება. აღმოსავლეთის ნიჭიერ ადამიანს არ ესმის, რატომ მოდიან
დასავლეთიდან აღმოსავლეთში. თქვენ გაქვთ ოქსფორდი, თქვენ გაქვთ ჰარვარდი, და რატომ
მოდიხართ აქ? ჩვენ თქვენთან ვცდილობთ ჩამოსვლას, თქვენ კი აქ მოდიხართ. ეს აბსურდული
ჩანს.
მაგრამ დასავლეთს არ შეუძლია, რომ აღმოსავლეთში არ წავიდეს; როგორც აღმოჩნდა,
ჰარვარდს და ოქსფორდსაც არ ჰყოფნის რაღაც. მათ ბევრი რამ აღმოაჩინეს, მაგრამ ვერ შეეხნენ
შინაგან სიმდიდრეს. დასავლეთი ჰყვავის, და სწორედ ამ ყვავილობის გამო, ამ ყვავილობასთან
კონტრასტში, დასავლეთმა გააცნობიერა თავისი შინაგანი სიღარიბე, თავისი შინაგანი „შავი
ხვრელი“. გარეგნული ისე ჰყვავის, რომ შინაგანი „შავი ხვრელი“ თვალნათლივი ხდება. იწყება
ძიება: დასავლეთი აღმოსავლეთისკენ ისწრაფვის, აღმოსავლეთი კი - დასავლეთისკენ.

აღმოსავლეთელი ინტელექტუალი კომუნისტი ხდება, დასავლეთელი კი - მედიტატორი. ასე

შეიძლება მომავალშიც გაგრძელდეს და სხვა გადანაცვლებამდე და უბედურებამდე
მიგვიყვანოს. შესაძლოა დასავლეთი აღმოსავლეთი გახდეს, აღმოსავლეთი კი - დასავლეთი. და
პრობლემა მაინც დარჩება. ჩემი ექსპერიმენტი აღმოსავლეთის და დასავლეთის შეერთებაა.

კიპლინგმა თქვა: აღმოსავლეთი და დასავლეთი არასოდეს შეხვდებიან. მინდა ვუთხრა

კიპლინგს, რომ ის, ახლა შესაძლოა სადღაც საფლავშია, რადგან ის ქრისტიანია და არ დატოვებს
საფლავს განკითხვის დდღემდე: „სერ, აღმოსავლეთი და დასავლეთი უკვე ხვდებიან, უკვე
შეხვდნენ ერთმანეთს, ისინი აქ, ამ ადგილას ხვდებიან ერთმანეთს“, რომელიც, ადვანის
სიტყვებით, ამახინჯებს ინდოეთის რეალურ ვითარებას.

ჩემი აშრამი წარმოადგენს აღმოსავლეთს, მაგრამ არა მარტო: ის წარმოადგენს აღმოსავლეთს

პლუს დასავლეთს, ის წარმოადგენს მთელს კაცობრიობას; ესაა საყოველთაო ძმობის
ექსპერიმენტი. თქვენ აქ იპოვნით ქრისტიანებს, იუდეველებს, მუსულმანებს, ჯაინებს,
ბუდისტებს, ინდუისტებს - ყველაზე განსხვავებულ ადამიანებს. მათ ყველამ გადააგდეს
თავიანთი პიროვნება და საყოველთაო საძმოში გაერთიანდნენ... და თქვენ ამბობთ, რომ ეს
ადგილი ინდოეთის რეალურ ვითარებას ამახინჯებს?

გახსოვდეთ: ინდოეთი არაა პატარა ქვეყანა, ეს უზარმაზარი კონტინენტია. ეს არაა რაიმე ერთი
ტრადიცია, ეს მრავალი ტრადიციის ერთობლიობაა. მაგრამ ადამიანები, რომლებიც ახლა არიან
ხელისუფლებაში, ძირითადად ინდუისტი შოვინისტები არიან. ძალაუფლებაში ძალიან
არასწორი ხალხი მოვიდა. მათი ინდუიზმი შეზღუდული ინდუიზმია, იმდენად შეზღუდული,
რომ ინდუიზმის ყველა მიმართულებასაც არ მოიცავს. სწორედ ამიტომაც ეშინიათ ასე.

თუ ეს ადამიანები შეუზღუდავ ძალაუფლებას მიიღებენ, ადრე თუ გვიან მიწის პირისგან

აღგვიან კაჯუჰაროს და კონარაკს* (კაჯუჰარო და კონარაკი - ინდუისტური ტანტრისტული
ტაძრები სკულპტურების დიდი რაოდენობით, მათ შორის ღია ეროტიულის), რადგანაც ისინი
იტყვიან, რომ ეს ტაძრები არასწორ წარმოდგენას ქმნიან ინდოეთზე.

რატომ არიან ჩემს წინააღმდეგ ასე განწყობილი? იმიტომ რომ აქ არის ადგილი იოგასთვის,
სუფიზმისთვის, აქ არის ძენისთვის, დაოსთვის, ტანტრასთვის, - და ტანტრა პრობლემებს
ქმნის. ეს ადამიანები ნიუ-დელიში სექსუალურად დათრგუნულები და დაუკმაყოფილებლები
არიან.

აქ კვლავ იბადება კაჯურაჰო. ვის ეკუთვნის კაჯურაჰო? მე არ შემიქმნია ეს ტაძარი. მე

შევთავაზებდი მისტერ ადვანის - დაანგრიეთ კაჯურაჰო, რადგანაც ბი-ბი-სის ხალხს შეუძლია
ჩამოვიდეს და ფილმი გადაიღოს მასზე. ეს მშვენიერი ტაძარია, ერთ-ერთი ყველაზე მშვენიერი
ტაძარი დედამიწაზე. იმიტომ რომ არაფერია სიყვარულზე უფრო ლამაზი, არაფერია იმ
წყვილზე ლამაზი, რომელიც ღრმა სიყვარულში და სასიყვარულო ხვევნაშია. არაფერია უფრო
ღვთაებრივი. რაღაც ღვთაებრივი ეშვება, როცა ქალი და მამაკაცი ღრმა სიყვარულის
მდგომარეობაში, ორგაზმულ ექსტაზში იმყოფებიან. კაჯურაჰო და კონარაკი აღწერენ ამას.
არსებობს ათასობით ტანტრისტული წერილი. გთხოვთ, გაანადგურეთ ისინი, სანამ ვინმეს
გაუგია მათ შესახებ. გაანადგურეთ ვატსაიანას კამასუტრა. რატომ გეშინიათ ასე მე და ჩემი
ხალხის? ისინი არავის აყენებენ ზიანს. ისინი არ ემზადებიან ომისთვის, ისინი უფრო
მოსიყვარულე ცხოვრებისთვის ემზადებიან. დიახ, გარდა იოგასი, დაოსი, ძენისა, აქ არის ასევე
ტანტრაც. მაგრამ რადგანაც ზოგიერთი გაზეთი ასევე იგივე სექსუალურად დათრგუნული
გონებებისგან იქმნება, ისინი ბეჭდავენ შიშველი ადამიანების ფოტოებს აშრამში... სულ ესაა,
რაც ჩემს წინააღმდეგ აქვთ.

სიშიშვლე თავისთავად უძველესი ინდური ტრადიციის ნაწილია. ჯაინი დიგამბარა მუნები

შიშვლები დადიან, - შეაჩერეთ ისინი - ყველანი შიშვლები დადიან. ათასობით ინდუისტი
სანიასი შიშველი ცხოვრობს - შეაჩერეთ ისინი. დაანგრიეთ ყველა ჯაინური ტაძარი, რადგანაც
იქ მაჰავირას და ოცდასამი ტირთჰანკარას შიშველი სკულპტურები დგას. და დაანგრიეთ შივას
ყველა ინდუისტური ტაძარი, რადგანაც შივა-ლინგა - ეს სხვა არაფერია, თუ არა ფალოსური
სიმბოლო. მხოლოდ ამ შემთხვევაში შეგიძლიათ რაიმე მითხრათ...

ჯერ გაანადგურეთ ეს ყველაფერი, მხოლოდ ამ შემთხვევაში შეგიძლიათ თქვათ, რომ ოშო და

მისი აშრამი არასწორ წარმოდგენას ქმნიან ინდოეთის შესახებ. ინდოეთი უზარმაზარი
კონტინენტია ათასწლიანი ისტორიით, სადაც ცხოვრობდა და ცხოვრობს ერთდროულად
უამრავი ტრადიცია. ტანტრა ყოველთვის არსებობდა იოგას პარალელურად.

იოგა თრგუნავს, ტანტრა გამოხატავს. იოგას ეშინია სექსის, ტანტრა ზეიმობს სექსით. იოგა
ამბობს: „თუ ღმერთთან მისვლა გინდათ, თავი აარიდეთ სექსს“, ხოლო ტანტრა ამბობს: „თუ
ღმერთთან მისვლა გინდათ, გამოიყენეთ სექსი“. ჩემი დაკვირვება ასეთია, რომ ტანტრა
გაცილებით უფრო ღრმაა, ვიდრე იოგა, რადგანაც სექსი ღვთისგან ბოძებული ენერგიაა და მისი
დათრგუნვა დიდი უპატივცემულობაა ღმერთის მიმართ. გამოიყენეთ იგი. ესაა შემოქმედებითი
ენერგია თქვენს შიგნით, ის ახალ ცხოვრებას ქმნის, ის ბავშვს ქმნის. მას აქვს ასევე სხვა,
ფარული გამოვლინებები: თუ მედიტატიურად იყენებთ, თუ ლოცვასავით იყენებთ, მას
შეუძლია ახალი სიცოცხლე , ახალი დაბადება მოგცეთ. მაშინ დვიჯა გახდებით - ორგზის
შობილი.
სექსუალურ ენერგიას ორი გამოვლინება გააჩნია. თუ გარეთკენ მოძრაობს, იგი ბავშვს ქმნის;
უდიდესი სასწაულს, ბავშის დაბადებას. თუ ის შიგნითკენ მოძრაობს, ის თქვენ გქმნით:
იბადება ახალი ინდივიდუალობა, არსების ახალი ცენტრი, ახალი ერთიანობა. ტანტრა ერთ-
ერთი უდიესი მეცნიერებაა ადამიანის ტრანსფორმაციის შესახებ. და ეს ადგილი არაა
ჩვეულებრივი აშრამი, რომელსაც ინდოელები არიან მიჩვეული, მოსაწყენი და მკვდარი. ეს
აშრამი ალქიმიური აკადემიაა. ჩვენ ვმონაწილეობთ ადამიანის ცნობიერების გაფართოების
უდიდეს ექსპერიმენტში, და ჩვენ ვიყენებთ ყველა შესაძლო მეთოდს - აღმოსავლურსაც და
დასავლურსაც. მაგრამ მათ ძალიან ეშინიათ ამის.

ის ამბობს: „ფილმი ოშოს შესახებ დაამახინჯებს ინდოეთში არსებულ ვითარებას... ჩვენი

აზრით, აშრამში მიმდინარე სიტუაციის შესახებ ფილმი არაკეთილსასურველად აისახება
ინდოეთის იმიჯზე საზღვარგარეთ“.

თქვენ ფიქრობთ, რომ თუკი უბრალოდ ხელს შეუშლით ბი-ბი-სის ჟურნალისტებს, ესპანეთის ,
ავსტრალიის , გერმანიის ტელევიზიას და ჟურნალისტებს აქ მოხვედრაში, ამით მე შემიშლით
ხელს ადამიანების მოზიდვაში? თუ იესომ შეძლო ადამიანების მიზიდვა ბი-ბი-სის გარეშე,
ფიქრობთ, რომ მე შემიშლით ხელს? თუ ბუდამ შეძლო ადამიანების მიზიდვა მასობრივი
საინფორმაციო საშუალების გარეშე, ფიქრობთ, რომ მე შემიშლით ხელს?

შეუძებელია ამისთვის ხელის შეშლა. ჭეშმარიტებას ვერავინ შეუშლის ხელ გავრცელებაში. თუ

ჩემში არის რაღაც ჭეშმარიტება, ის მიიზიდავს ადამიანებს და ადამიანები ჩემთან მოვლენ. ვერც
ერთი ხელისუფლება ვერ შემიშლის ხელს, რომ ხალხმა მომისმინოს. დიახ, თქვენ შეგიძლიათ
შეაჩეროთ გაზეთები, ტელე და რადიოკომპანიები. რა მნიშვნელობა აქვს ამას?

ჩემი ხალხის მეშვეობით მე მისაწვდომი აღმოვჩნდები მილიონობით ადამიანისთვის. თუ ამაში

ჭეშმარიტებაა, მაძიებელი ადამიანები მთელი მსოფლიოდან მოვლენ აქ. თუ მათ სწყურიათ, ვერ
შეძლებენ, რომ არ ეძებონ, რადგან მე მაქვს ის, რასაც მათი წყურვილის დაკმაყოფილება
შეუძლია.

და აქაურობის ნახვის გარეშე - ადვანი კი არასოდეს ყოფილა აქ, არც ერთი მინისტრი არასოდეს
ყოფილა აქ, - ასეთი სისულელეების ლაპარაკი არასწორია.

სერ, მინდა შემოგთავაზოთ... თქვენი ხელისუფლება კომისიებს ქმნიდა. სულ ეს იყო, რასაც
ხელისუფლებაში ყოფნისად წელიწადნახევრის განმავლობაში აკეთებდით. რატომ არ უნდა
შექმნათ კომისია აშრამის მოსანახულებლად, რაღა გენახათ, თუ რა ხდება აქ? მაგრამ
გახსოვდეთ, ფრთხილად უნდა იყოთ, რადგან ადამიანები, რომლებიც აქ ხვდებიან,
„ავადდებიან“. ფრთხილად იყავით, როცა ვინმეს გამოაგზავნით: მთელი ინფორმაციას აშრამზე
პოლიციისგან იღებთ . როგორ შეუძლია პოლიციას რამე გაიგოს? მთელ ინფორმაციას
სახელმწიფო ორგანოებიდან იღებთ. რა ესმით მათ?
ამიტომ ნუ დანიშნავთ კომისიაში ვიღაც ბებერ, მარაზმატიკ ჩინოვნიკებს - ეს ვერ
დაგეხმარებათ. გახსოვდეთ, რომ აქ მიმდინარე მოვლენები იმდენად მეცნიერულია, რომ ამის
გაგება მხოლოდ იმ ადამიანებს შეუძლიათ, ვისაც წარმოდგენა აქვს თანამედროვე მიღწევებზე
ადამიანის ფსიქოლოგიაში, ვინც რაღაც იცის გეშტალტ-ფსიქოლოგიაზე, ფსიქოდრამაზე,
კონფლიქტის თერაპიაზე, ადრეული ბავშვობის თერაპიაზე, ფსიქოანალიზზე, ფსიქოსინთეზზე,
ვიპასანაზე, ძენზე, სუფიურ ტრიალზე.

ამ ადგილას შეიკრიბა უზარმაზარი ინტელექტი, გაგება, დიდი ტალანტები. აქ ასეულობით

მეცნიერებათა დოქტორი გვყავს და ათასობით ადამიანი სამეცნიერო ხარისხით. ვერცერთი
ინდური უნივერსიტეტი ვერ დაიტრაბახებს ნიჭიერი ადამიანების ამ რაოდენობით. აქ
ტუალეტებს ფილოსოფიურ მეცნიერებათა დოქტორები ალაგებენ!

ამიტომ გამოგზავნეთ განათლებული ადამიანები, და არა თქვენი პარლამენტის წევრები - ისინი

ვერაფერს გაიგებენ, - და შემდეგ გამოიტანეთ დასკვნები. მე თქვენც გეპატიჟებით , მისტერ
ადვანი.

რა დემოკრატიაა ეს? თქვენ ხელისუფლებაში დემოკრატიის დროშით მოხვედით. ინდირაც კი

ვერ ბედავდა ჩემს მუშაობაში ჩარევას. და თქვენ უწოდებთ საკუთარ თავს დემოკრატს? - თქვენ
უბრალოდ ინდუისტი შოვინისტები ხართ!

ინდოეთი უზარმაზარი კონტინენტია. თქვენ ფიქრობთ რომ ჩარვაკა, მისი მატერიალიზმით, არ

ეკუთვნის ინდოეთს? თქვენ ფიქრობთ რომ ბუდა, რომელიც უარყოფს ღმერთს, სულს,
სამყაროს, რომელიც უმაღლესი დონის ნიჰილისტია, აბსოლუტური ნიჰილისტი, - თქვენ
ფიქრობთ, რომ ის არაა ინდოელი? თქვენ ფიქრობთ, რომ ტილოპა და სარაჰა, უდიდესი
ტანტრისტები, არ არიან ინდოელები ?

მაშ, ვის თვლით ინდოელად? მხოლოდ მაჰატმა განდი და მაჰატმა მორარჯი დესაი - მხოლოდ
ეს ორია ინდოელი? მაშინ თქვენ ცოტა რამ იცით მაჰატმა განდის შესახებ. მთელი ცხოვრება ის
თრგუნავდა სექსს და მხოლოდ სიბერეში მიხვდა, რომ არასწორ გზაზე იდგა. და მაშინ მან
დაიწყო - მას მოუწია ტანტრისტული ექსპერიმენტის დაწყება. ამაზე რას იტყვით? ბოლო
წლებში მას შიშველ გოგოსთან ეძინა. დათრგუნვით სავსე მთელმა მისმა ცხოვრებამ კრახი
განიცადა, რადგანაც მაშინ, როცა უკვე სამოცდაათი წლის იყო, იგი სექსუალური ფანტაზიებით
და პოლუციებით იტანჯებოდა. და მაშინ დაიწყო ტანტრით დაინტერესება, და უკანასკნელ
იმედად, და თავშესაფარად თვლიდა მას. ის ტანტრისტად მოკვდა. ამაზე რას იტყვით? და
თქვენ მას ნაციის მამას უწოდებთ? ნუღარ უწოდებთ მას ნაციის მამას - ის ამახინჯებს
ინდოეთში არსებულ რეალურ ვითარებას. რას იტყვით ამაზე? - სამოცდაათი წლის ასაკში ის
შიშველ თვრამეტი წლის გოგოსთან იწვა. და თქვენ მას ნაციის მამას უწოდებთ?
და კიდევ ერთი: სწორედ ამ ადამიანებმა, ადვანიმ და კომპანიამ, ინდუისტმა შოვინისტებმა,
შექმნეს პირობები მაჰატმა განდის მკვლელობისთვის. რა პირფერობაა ეს? ახლა ისინი პატივს
მიაგებენ მას და ნაციის მამას უწოდებენ - და თვითონვე არიან მისი მკვლელები! მათ შექმნეს
ქვეყანაში პირობები ამ ადამიანის მოკვლისთვის, ახლა კი ეთაყვანებიან მას. ახლა მისი
სახელით არიან ხელისუფლებაში.

ინდოეთში მრავალი მიმდინარეობაა. და ეს მშვენიერია. ინდოეთი არაა მონოლითი, სწორედ

ამიტომაა ასეთი მშვენიერი. ის ცისარტყელას ჰგავს, მასში ყველა ფერია: ბუდისტებს თავისი
იდეოლოგია აქვთ, ჯაინებს სრულიად სხვა იდეოლოგია, ინდუისტებს მრავალი იდეოლოგია.
ინდუიზმი არაა ვიწრო რელიგია. ეს არაა ორგანიზებული რელიგია. მასში არაა რომის პაპი ან
ეკლესია. და ამაშია მისი სილამაზე, ის წარუდგენს ყველაზე განსხვავებულ ადამიანებს ყველაზე
განსხვავებულ გზებს; ის ამბობს, რომ ყველა გზას ღმერთამდე მივყავართ. ეს ყველაზე
ტოლერანტული რელიგიაა მსოფლიოში. ინდუისტი შოვინისტი ვერ იქნება ტოლერანტული, ის
ცდილობს, რომ ისეთივე შეზღუდული გახადოს ინდუიზმი, როგორიც თვითონაა. ასეთია მათი
მიზნები. და ეს მიზნები უქმნიან პრობლემებს.

ჩემთან მოდიან ყველაზე განსხვავებული ადამიანები. აქ შეგიძლიათ ნახოთ ასობით მეცნიერი,

ფსიქოლოგი. აქ შეგიძლიათ ნახოთ ფსიქოთერაპევტები, პოეტები, მხატვრები, არტისტები,
მუსიკოსები, მსახიობები. აქ შეგიძლიათ ნახოთ სხვა და სხვა ნიჭის მქონე ადამიანები, აქ
შეგიძლიათ ნახოთ ყველა ჯურის ადამიანი, გარდა პოლიტიკოსებისა.

რატომ ეშინია ასე პოლიტიკოსს აქ მოსვლის? მიზეზი იმაშია, რომ პოლიტიკოსი ყველაზე
არარელიგიური ადამიანია მსოფლიოში. პოლიტიკა და რელიგია პოლარული
ურთიერთწინააღმდეგობაა. პოლიტიკა ამბიციაა, რელიგია - ამბიციის არარსებობა. პოლიტიკა -
ეგოს გაზრდაა, რელიგია - ეგოს გაქრობაა. პოლიტიკა თავისი არსით ბრძოლაა, ეს ყელის
გამოჭრაა, ძალადობაა. რელიგია სიყვარულია კონკურენციის , შეჯიბრის გარეშე. ამიტომაც ვერ
იპოვით აქ პოლიტიკოსებს.

მაგრამ რადგანაც მე ყველაფერს თავის სახელს ვუწოდებ, მათ ეშინიათ ჩემი, მათ არ შეუძლიათ
პირისპირ შემხვდნენ. მისტერ ადვანი, მე გეპატიჟებით თქვენ და თქვენს კოლეგებს, რომ
მოხვიდეთ და შემხვდეთ, შეხვდეთ ჩემს ხალხს. ამით გაიგებთ, რა ხდება აქ.

აქ უდიდესი ექსპერიმენტი ხდება : ადამიანის ცნობიერების გაფართოება ნარკოტიკების გარეშე.

პოლიტიკა ნარკოტიკია. პოლიტიკოსები არიან ალკოჰოლიკები . პოლიტიკა ნევროზის
ნაირსახეობაა. თქვენ შეგიძლიათ წახვიდეთ პარლამენტში, ერთი დღე იყოთ იქ და
დააკვირდეთ, და დაინახავთ, რომ ასეთ სიგიჟეს ფსიქიატრიულშიც კი ვერ შეხვდებით. და ეს
ადამიანები წყვეტენ, ვინ ქმნის წარმოდგენას ინდოეთის შესახებ?
ინდოეთი უზარმაზარია, ვიმეორებ: არავის შეუძლია წარმოადგენდეს მთელს ინდოეთს, არავის
აქვს ასეთი ავტორიტეტი, რომ მთელი ინდოეთი წარმოადგინოს. ეს არაა პაწაწინა ნაგლეჯი,
არაა ერთი ტრადიცია, არაა ერთი ენა.ინდუისტი შოვინისტები ცდილობენ, რომ ქვეყანას ერთი
ენა - ჰინდი - მოახვიონ თავს. ამ იდეაზე მხოლოდ ინდუისტი შოვინისტები დგანან. ეს
ნონსენსია, ამის გაკეთება არ შეიძლება. ჰინდი ჩემი მშობლიური ენაა, და მე მიყვარს იგი. ეს
ლამაზი ენაა. მაგრამ ეს სხვა საქმეა. ამ ქვეყანაში მრავალი ლამაზი ენაა. არ ღირს ქვეყნისთვის
არცერთი მათგანის თავს მოხვევა , რადგან ეს ძალადობაა, არადემოკრატულია. სწორედ ამის
გაკეთებას ცდილობენ - პირდაპირ და ირიბად. და ნება მიბოძეთ, გავაფრთხილო ქვეყანა: თუ ეს
ადამიანები ქვეყნის ერთადერთ ენად აქცევენ ჰინდის, ეს ინდოეთის გახლეჩის მიზეზი გახდება.
მაშინ ადრე თუ გვიან სამხრეთ ინდოეთი გამოეყოფა ჩრდილოეთს, რადგანაც ჩრდილოეთი
ძალიან შოვინისტური ხდება.

თუ ეს ქვეყანა ერთხელ დაინგრევა, დამნაშავე ის ადამიანები იქნებიან, რომლებიც ახლა არიან

ხელისუფლებაში. ინდოეთში ვერ იქნება ერთი ენა. თუ ერთი ენაა საჭირო, ეს ენა ნეიტრალური
უნდა იყოს. მაშინ ეს შეიძლება იყოს ინგლისური, ან ესპერანტო, მაგრამ არა ჰინდი, არა
გუჯარატი, არა მარატი, არა ბენგალი, არა ტამილი. ეს ნეიტრალური ენა უნდა იყოს.
ინგლისური ენა ნეიტრალურია, ინდოეთში ეს არაა ვინმეს მშობლიური ენა. ინგლისური
საერთაშორისო ენაა, ამიტომ ის მშვენივრად გამოდგება. მე მხარს ვუჭერ ორი ენის ფორმულას:
ინგლისური, როგორც ნაციონალური, რადგანაც ის ასევე ინტერნაციონალურიცაა, ხოლო მეორე
ენა - მშობლიური. ყოველ ბავშვს ორი ენა უნდა ასწავლონ. დაივიწყეთ ჰინდი, დაივიწყეთ
ერთიანი მონოლითის შექმნის იდეა ამ უდიდესი მრავალფეროვნების ქვეყანაში.

იგივეს გაკეთებას და იმავე მეთოდით ცდილობენ ისინი რელიგიისთვის. ცდილობენ, რომ ხელი
შემიშალონ იმის კეთებაში, რასაც ვაკეთებ, რადგანაც მე აპოლიტიკური მიდგომა მაქვს. მე
არაფერში ვარ დაინტერესებული - არც რაიმე ენაში, არც ქვეყნის რომელიმე ნაწილში, არც
რომელიმე რელიგიაში, არც რომელიმე ტრადიციაში. ჩემი მიდგომა ასეთია, რომ ჩვენ
გვეკუთვნის არა მხოლოდ ინდოეთის წარსული, არამედ მთელი კაცობრიობის წარსულიც.
სწორედ ამიტომ ვსაუბრობ ჩინელ , იაპონელ , ებრაელ ოსტატებზე. მე ვაპირებ ვილაპარაკო
მსოფლიოს ყველა ოსტატზე, რომ ამ სხვა და სხვა მელოდიების მოსმენით უნივერსალური
გახდეთ.

მათ ეშინიათ ამ ყველაფრის. მათ ურჩევნიათ, რომ მხოლოდ ბჰაგავად-გიტას კომენტარები

ვაკეთო. ბჰაგავად-გიტა მშვენიერია, და მე მასზე ვსაუბრობ, მაგრამ მე არ ვაპირებ მხოლოდ
მასზე ვისაუბრო. მე არ ვეკუთვნი არც ერთ ტრადიციას, არც ერთ წარსულს. მე პრეტენზია მაქვს
მთელს წარსულზე და მთელს მომავალზე.

ხანდახან ისეც ხდება, რომ აქ მოსვლა რომელიმე პოლიტიკოსს უნდა, მაგრამ ამ შემთხვევაში ის
„საცეცებს“ იწვდის, თავის ადამიანებს აგზავნის აქ, ისინი მოდიან და მთავაზობენ, რომ ეს
პოლიტიკოსი მოვიწვიო. რატომ უნდა მოვიწვიო? ყველა ადამიანი თვითონ მოდის; ყველა,
ვისაც მოსვლა უნდა, თვითონ მოდის. ჩვენ არავის ვეთაყვანებით, მითუმეტეს პოლიტიკოსებს.
ისინი გვიგზავნიან შეტყობინებებს, რომ „X მზადაა მოვიდეს და საზეიმოდ გახსნას აშრამი“,
რომ „Y მზადაა საძირკველი ჩაუყაროს ახალ კომუნას“.

მე არ მივცემ უფლებას არცერთ პოლიტიკოსს, რომ ჩემს კომუნას საძირკველი ჩაუყაროს. ეს

მკრეხელობა იქნება. მე არცერთ პოლიტიკოსს არ მივცემ უფლებას, რომ საზეიმოდ გახსნას ჩემი
აშრამი. რა კავშირი აქვთ რელიგიასთან ამ პოლიტიკოსებს? რა იციან რელიგიაზე? მათ ყველაზე
ბინძური ენერგია აქვთ ამქვეყნად.

მაგრამ წარსულში კარგი დრო იყო, დიადი ადამიანები იყვნენ. მოისმინეთ ანეკდოტი:

იმპერატორი ძენის ოსტატ ჯოშთან მივიდა, რომელიც თავის ოთახში მედიტირებდა.

- შემოვიდეს და თაყვანი მცეს, - უთხრა ოსტატმა შეშინებულ მსახურს. იმპერატორი შევიდა და

დიდი პატივით სცა თაყვანი. როცა მოგვიანებით ჯოშუს სთხოვეს თავისი უხეში ქცევის ახსნა,
მან თქვა:

_თქვენ არ გესმით. თუ ჩემთან დაბალი ფენიდან მოდის მნახველი , მე ტაძრის ჭიშკართან

გავდივარ, რათა შევეგებო მას. როცა საშუალო ფენიდან მოდის, მე ადგილიდან ვდგები. არ
შეიძლება ზუსტად ასე მოეპყრო დიად იმპერატორს.

ბუნებრივია იმპერატორი მოხიბლული დარჩა ასეთი მიღებით.

იყო ისეთი დიდებული დრო, როცა იმპერატორი მოხიბლული რჩებოდა ოსტატისგან ასეთი
მიღებით. მაგრამ ეს საცოდავი პოლიტიკოსები შეტყობინებებს აგზავნიან, რომ მათ ჭიშკართან
უნდა შეეგებონ და ისე მოეპყრან, როგორც მნიშვნელოვან პერსონებს. რა სისულელეა! თუკი
უბრალოდ შემოსვლის უფლებას მოგცემთ, ეს უკვე დიდი პატივია თქვენთვის. თუ სანტი
ჭიშკართან არ გაგაბრუნებთ უკან, ჩათვალეთ რომ თქვენ უკვე გაგიმართლათ.

ახალ კომუნაში აბრას ჩამოვკიდებ ჭიშკარზე: „პოლიტიკოსებისთვის და ძაღლებისთვის შესვლა

აკრძალულია“.

დღეისათვის საკმარისია.

თავი 11
ერთიანი ღვთაებრივი წრე
ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:
ჭვრეტის გარეშე რაიმეს მიღწევა შეუძლებელია. ხედვას მიჰყავხართ მიზნამდე.
ჭვრეტამ უნდა შეცვალოს ყალბი გული ისე, რომ იგი მივიდეს წერტილამდე, სადაც
შემოქმედებითი სული ჯერ კიდევ გამოუვლენელია. ჩვენი ფიზიკური სხეულის შიგნით უნდა
ვისწრაფვოთ ფორმისკენ, რომელიც ცისა და მიწის დაბადებამდე არსებობდა. როცა ვიღაც ზის
და მედიტირებს მხოლოდ ერთი ან ორი საათით, და ამასთან მხოლოდ თავის ეგოს აკვირდება,
უწოდებს რა ამას ჭვრეტას, ნუთუ ამისგან შეიძლება რამე გამოვიდეს?
უნდა უყუროთ ცხვირის წვერს, მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ ცხვირის წვერს თქვენი ფიქრები
უნდა მიაბათ. არაა ასევე საჭირო, როცა თვალები ცხვირის წვერს უყურებენ, ყვითელ
შუალედზე მოახდინოთ კონცენტრაცია. როცა თვალები უყურებენ, ამაში გულიც მონაწილეობს.
ნუთუ შეიძლება ერთდროულად ზემოთ და ქვემოთ ყურება? ეს ნიშნავს, რომ თითი, რომელიც
მთვარეზე მიუთითებს, თავად მთვარედ მივიღოთ.
მაშ, რა იგულისხმება სინამდვილეში? გამოთქმა „ცხვირის წვერი“ შემთხვევით არაა არჩეული.
ცხვირი ორიენტირს უნდა წარმოადგენდეს თვალისთვის. თუ ორიენტაციას არ ახდენთ
ცხვირზე, მაშინ თქვენ ან ფართოდ ახელთ თვალებს და შორს იმზირებით, ისე რომ ცხვირი არ
ჩანს, ან ზედმეტად უშვებთ ქუთუთოებს, ისე რომ თვალები თითქმის დახუჭული აღმოჩნდება,
და ცხვირი კვლავაც არ ჩანს. თვალების ძალიან ფართოდ გახელა შეცდომაა, ამ დროს მზერა
გარეთკენ გაქვთ მიმართული და თქვენი მოცდენა ადვილია. ასევე შეცდომაა, როცა ძალიან
ხუჭავთ და ნებას აძლევთ, რომ შიგნითკენ შებრუნდნენ ისე, რომ ადვილად აღმოჩნდებით
ზმანებების სამყაროში. მხოლოდ მაშინ, როცა ქუთუთოები სწორადაა დაშებული, მხოლოდ
ნახევრად, თქვენ ხედავთ ცხვირის წვერს ისე, როგორც საჭიროა. და მაშინ ის ორიენტირს
წარმოადგენს. მთავარია სწორად დაუშვათ ქუთუთოები და ნება მისცეთ სინათლეს, რომ
თავისთავად იდინოს, ყოველგვარი ძალისხმევის გარეშე მივცეთ საშუალება სინათლეს, რომ
მდგრად ნაკადად იდინოს. ცხვირის წვერის ჭვრეტა მხოლოდ დასაწყისია შინაგანი
კონცენტრაციისა; თვალები სწორ მიმართულებას ირჩევენ ჭვრეტისთვის, შემდეგ კი
ინარჩუნებენ ორიენტირს. ამის შემდეგ ყველაფერი თავისით ხდება. ეს იმას ჰგავს, როცა ქვის
მთლელი შვეულს აკეთებს: როცა შვეული გაკეთებულია, ქვის მთლელი მუშაობს მასზე ისე,
რომ არ ღელავს და წამდაუწუმ არ უყურებს მას.
როცა პრაქტიკოსი ორივე თვალით უყურებს ცხვირის წვერს, ის გამართული ზურგით ზის
მოხერხებულ პოზაში და ნებისმიერ ვითარებაში ცენტრში რჩება. ამასთან, არაა აუცილებელი
თავის ცენტრში დარჩენა. საქმე ეხება იმას, რომ აზროვნება იმ წერტილში დავაფიქსიროთ,
რომელიც ზუსტად თვალებს შორისაა მოთავსებული. მაშინ ყველაფერი კარგადაა. სინათლე
უკიდურესად მოძრავია. როცა აზრებს თვალებს შორის წერტილში აფიქსირებთ, სინათლე
თავისთავად ისწრაფვის შიგნითკენ. აუცილებელი არაა მთელი ყურადღება ცენტრალური
სასახლისკენ მიმართოთ. ამ რამდენიმე სიტყვაში ყველაზე მთავარია ჩადებული.
„იყო ცენტრში ნებისმიერ ვითარებაში“ - ძალიან ნატიფი გამოთქმაა. ცენტრი ყველგანმყოფია;
მასში ყველაფერი იმყოფება, შემოქმედების მთელი პროცესი სწორედ მასთანაა დაკავშირებული.
ჭვრეტის ფიქსირება გარდაუვალია; ის აჩქარებს გასხივოსნების მოსვლას. ოღონდ ა საჭირო არაა
ურყევად ჯდომა, თუკი მიწიერი აზრები ჩნდება; უნდა შეისწავლოთ, სადაა ეს აზრი, საიდან
მოვიდა და სად გაქრა. არანაირი სარგებელი არაა იმაში, რომ აზრებს გაჰყვეთ. საკმარისია
უბრალოდ დაინახოთ, რომ აზრი მოვიდა, და არაფერი ეძებოთ წარმოშობის წერტილს მიღმა,
რამეთუ შეუძებელია ცნობიერების გულის პოვნა, ან ცნობიერების საზღვრებს გარეთ გასვლა
თავად ცნობიერების მეშვეობით. ჩვენ გვინდა, რომ გულის მდგომარეობა სიმშვიდემდე, ანუ
ჭეშმარიტ ჭვრეტამდე მივიყვანოთ. ჭვრეტას ეწინააღმდეგება ცრუ ჭვრეტა. მას არსად
მივყავართ. როცა შუალედი აზრებს შორის გაიზრდება, აუცილებელია გავჩერდეთ და ჭვრეტა
დავიწყოთ. განჭვრიტეთ, შემდეგ კი კვლავ მოახდინეთ ფიქსაცია. ეს ორმაგი მეთოდია სწრაფი
გასხივოსნების მისაღწევად. იგი გულისხმობს სინათლის წრეზე მოძრაობას. წრეზე მოძრაობა
არის ფიქსაცია. სინათლე -ეს ჭვრეტაა. ფიქსაცია ჭვრეტის გარეშე არის წრეზე მოძრაობა
სინათლის გარეშე. ჭვრეტა ფიქსაციის გარეშე- სინათლეა წრეზე მოძრაობის გარეშე!
ყურადღება მიაქციეთ ამას!
ერთი ბრმა მეგობრებთან მივიდა სტუმრად. როცა მიდიოდა, ქუჩაში უკვე ბნელოდა, და
მეგობრებმა სანთელი მისცეს.

- გმადლობთ, მაგრამ მე ეს არ მჭირდება. სინათლეა თუ სიბნელე, ჩემთვის სულერთია.

- და მაინც, წაიღე, რომ ხალხი არ დაგეჯახოს.

ბრმა წავიდა. ქუჩაში ვიღაც დაეჯახა და დაუყვირა:

- რატომ არ იხედები სად მიდიხარ?

- ნუთუ ვერ ხედავ ჩემს სანთელს?

- მაპატიე, მეგობარო, მაგრამ შენი სანთელი ჩაქრა.

წმინდა წერილები იმ ადამიანების ხელში, რომლებმაც არაფერი იციან მედიტაციის შესახებ,

იგივეა, რაც სანთელი ბრმა ადამიანის ხელში: ის სრულიად უსარგებლოა : ბრმამ არ იცის,
ანთია თუ არა სანთელი. ის უბრალოდ უსარგებლო ტვირთს ატარებს, რომელიც სინამდვილეში
დახმარების ნაცვლად ხელს უშლის. ბრმა რომ სანთლის გარეშე დადიოდეს, ის უფრო
ფრთხილად და ყურადღებით იქნებოდა. მაგრამ რადგანაც მის ხელში სანთელი იყო, იგი,
როგორც ჩანს, ისე მიდიოდა, თითქოს თვალები ჰქონოდა, და დაავიწყდა სიფრთხილე.

იგივე ემართება მთელს კაცობრიობას: ადამიანებს აქვთ ბიბლია, ყურანი, გიტა, -ძალიან
ლამაზი და ნათელი სანთლები, - მაგრამ თქვენი თვალები ბრმაა. გიტა უკვე ხუთი ათასი
წლისაა. მისი სინათლე დიდი ხანია ჩაქრა. მისი სინათლე ჩაქრა, როცა კრიშნა გარდაიცვალა.
იგივე დაემართა ბიბლიასაც და ყურანსაც, და სხვა წმინდა წერილებსაც: როცა ოსტატი კვდება,
სინათლე ქრება.
მაგრამ ადამიანები აგრძელებენ წმინდა წერილებთან ლოლიავს, მათდამი რწმენას,
იმედოვნებას, რომ მათი ცხოვრება სინათლით იქნება სავსე მხოლოდ იმიტომ, რომ დიადი
ოსტატის გზავნილი დააქვთ თან. ეს გზავნილიუბრალოდ სიტყვებია, უსარგებლო ტვირთია.
მსოფლიოს ყველა წმინდა წერილი რომ გამქრალიყო, შესაძლოა ადამიანი უფრო ყურადღებიანი
და დაკვირვებული ყოფილიყო. შესაძლოა თავად დაეწყო სინათლის წყაროს ძებნა. ის სხვას
ვერაფერს დაეყრდნობოდა, ამიტომ საკუთარ ფეხებზე დგომის სწავლა მოუწევდა.

ერთხელ ოსტატი ლუნგ-ტიანი მოინახულა ტე-შანმა, რომელიც ოსტატისგან მიღებული ახსნა-

განმარტების მოლოდინში გვიანობამდე შემორჩა მასთან. ბოლოს ლუნგ-ტიანმა თქვა:

- დაღამდა. დროა წახვიდე.

ტე-შანი სახლში წასასვლელად მოემზადა, ბამბუკის ჯოხებისგან გაკეთებული ფარდა გადასწია

და ქუჩაში გავიდა. მაგრამ დაინახა რა, რომ გარეთ უკუნი სიბნელე იყო, დაბრუნდა და თქვა:

- იქ ძალიან ბნელა.

- ლუნგ-ტიანმა სანთელი აანთო და ტე-შანს გაუწოდა. და სწორედ იმ დროს, როცა ტე-შანი

სანთლის ხელში აღებას აპირებდა, ლუნგ-ტიანმა სული შეუბერა და ჩააქრო სანთელი. ამ
მომენტში ტე-შანს უეცრად თავში გაუნათდა. და მან თაყვანი სცა ოსტატს.

ლუნგ-ტიანმა ჰკითხა:

- ჭეშმარიტება დაინახე?

ტე-შანმა უპასუხა:

- დღეიდან არასოდეს შევიტან ეჭვს ძველი ოსტატების სიტყვებში.

მეორე დღეს ლუნგ-ტიანი მოსწავლეების წინ წარსდგა და უთხრა:

- თქვენს შორის არის ადამიანი, რომლის კბილებიც ხე-მახვილას ფოთლებს , ხოლო პირი
სისხლიან თეფშს ჰგავს, და ვინც მაშინაც კი არ ატრიალებს თავს, როდესაც ჯოხს ურტყამენ.
ერთხელ ის ჩემს გზას მარტოხელა მთის მწვერვალზე დაამტკიცებს.

ტე-შანმა აიღო თავისი სუტრების კომენტარები, ყველას წინაშე ასწია ჩირაღდანი და განაცხადა:

- ღრმა და გაუთავებელი ანალიზი თმის ღერის ცარიელ სივრცეში ჩაგდებას ჰგავს; მიწიერი
ძალაუფლება წყლის წვეთის უსასრულო უფსკრულში ჩაგდებას ჰგავს.
ეს თქვა და კომენტარები დაწვა.

თუ თვალები არ გაქვთ, მაშინ სინათლე უსარგებლოა, მაშინ სანთელი თქვენს ხელში არაფერია,
უბრალოდ სისულელეა. მაგრამ თუ თვალები გაქვთ, მაშინ სანთლის ჩაქრობამაც კი შეიძლება
გასხივოსნების გამოცდილება მოიტანოს. საქმე ისაა, გაქვთ თუ არა თვალები.

ტე-შანი ლუნგ-ტიანთან მივიდა. ლუნგ-ტიანი ოსტატია, ტე-შანი - მისი მოსწავლე. დაინახა რა,
როგორ ბნელოდა ქუჩაში, მოსწავლემ უთხრა მასწავლებელს: „იქ ძალიან ბნელა“.

ოსტატმა აანთო სანთელი და მოსწავლეს გაუწოდა, და როდესაც მოსწავლე მის ხელში აღებას
აპირებდა, ოსტატმა ჩააქრო იგი. უეცრად ისევ დაბნელდა, კიდევ უფრო მეტადაც, ვიდრე
მანამდე. ალბათ ოსტატის ეს უეცარი, მოულოდნელი ქმედება შოკი იყო მოსწავლისთვის.
მყისიერად, ის ალბათ შუალედში აღმოჩნდა ორ აზრს შორის. წამით აზრები გაქრა, და მოხდა
ჭვრეტა. წამით იგი სრულ სიჩუმეში აღმოჩნდა. და ამ სიჩუმეში შეძლო ყველაფრის დანახვა.

მეორე დღეს ყველა წერილი დაწვა. ახლა ისინი აღარ სჭირდებოდა, მან ჭეშმარიტება საკუთარი
გამოცდილებით შეიცნო.

ხანმოკლე გამოცდილება გაცილებით უფრო ღირებულია, ვიდრე ცოდნის მთები. მხედველი

თვალები გაცილებით ღირებულია, ვიდრე მზე, მთვარე და ყველა ვარსკვლავი. რელიგიის არსი
იმაშია, რომ ეს განცდაა. ეს არაა განჯა, გამუდმებული ანალიზი - ეს გაგებაა.

ახლა სუტრებზე გადავიდეთ. ამ სუტრებს უზარმაზარი ღირებულება გააჩნიათ, რადგანაც

ტექნიკას მარტივი, გასაგები ენით გიხსნიან. ეს მეთოდი ძალიან მარტივია, თუ , რა თქმა
უნდა , განწყობილი არ ხართ, რომ გაართულოთ.

გონება ყოველთვის აქცევს ხოლმე მარტივ საგნებს რთულად, - უფრთხილდით ამას - გონება
ვერ იტანს სიმარტივეს, რადგანაც მაშინ გამოყენებას ვერ პოულობს. თუ ყველაფერი მარტივია,
მაშ, რა საჭიროა გონება? გონება მხოლოდ მაშინაა საჭირო, როცა რაღაც რთული არსებობს.
მაშინ თქვენ დამოკიდებული ხართ გონებაზე, რადგანაც ის იპოვის ამოხსნას. მაგრამ თუ
ამოცანა არაა, გონება აბსოლუტურად უსარგებლოა, შეგიძლია მოისროლოთ. გონება
რთულითაა დაინტერესებული. გახსოვდეთ ეს.

ეს ძალიან მარტივი სუტრებია. ჭეშმარიტება ყოველთვის მარტივია, აბსოლუტურად მარტივი.

ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:

ჭვრეტის გარეშე რაიმეს მიღწევა შეუძლებელია. ხედვას მიჰყავხართ მიზნამდე.
რა არის ჭვრეტა? - აზრების არარსებობის წამი.
სიტყვა „ჭვრეტა“ არ იძლევა ზუსტ წარმოდგენას დჰიანაზე. ინგლისურ ენაში არ არის სიტყვა,
რომელიც შეესაბამება სიტყვას „დჰიანა“.
ჩვენ სამი სიტყვა გვაქვს. ერთი სიტყვა - კონცენტრაცია, რომელიც აქ საერთოდ არ გამოდგება,
რადგანაც კონცენტრაცია ნიშნავს ძალისხმევას, დაძაბულობას, და არა დინებად, სპონტანურ
მდგომარეობას, დჰიანა კი დინებადი სპონტანურობაა. მასში არაა დაძაბულობა, ამიტომ სიტყვა
„კონცენტრაცია“ არ გამოდგება.

შემდეგ მოდის სიტყვა „ჭვრეტა“. მაგრამ ინგლისურ ენაში ჭვრეტა ნიშნავს განსჯას, ფიქრს.
როცა თქვენ ამბობთ, რომ ვიღაც ჭვრეტს, თქვენ გულისხმობთ, რომ ის რაღაცაზე ფიქრობს.

არის მესამე სიტყვა „მსჯელობა“. მაგრამ ისიც ფიქრს ნიშნავს. იმსჯელო ნიშნავს რომ იფიქრო
რაიმეზე. ვერც ერთი ეს სამი სიტყვა ვერ გადმოსცემს დჰიანას არსს. ,,დჰიანა ’’ნიშნავს არა-
გონების მდგომარეობას, დუმილის მდგომარეობას, გაცნობიერებულობის მდგომარეობას
ყოველგვარი შემადგენელის გარეშე, როცა სარკე არის, მაგრამ ის არაფერს აირეკლავს, საერთოდ
არაფერს. არის მხოლოდ ცნობიერება, სარკის მსგავსად, მაგრამ მას არაფერი ავსებს. სწორედ ეს
შეუვსებელი გაცნობიერებულობაა დჰიანა.

იმისთვის, რომ ეს მდგომარეობა აღწერონ, დაოსები იყენებენ სიტყვა „ჭვრეტას“. ბოლოს და

ბოლოს საჭიროა რაიმე სიტყვის გამოყენება. მაგრამ გახსოვდეთ მისი მნიშვნელობა - იგი
ლექსიკონებში არ წერია. თუ ლექსიკონში ჩაიხედავთ, სიტყვა „ჭვრეტის“ სრულიად სხვა
მნიშვნელობას ნახავთ. „ოქროს ყვავილის საიდუმლო“ „ცრუ ჭვრეტას“ უწოდებს მას. ცრუ
ჭვრეტა ნიშნავს რაიმეზე ფიქრს. შესაძლოა თქვენ ღმერთზე ფიქრობთ, - სწორედ ასე ესმით
ქრისტიანებს ჭვრეტა - როგორც ღმერთზე ფიქრი, წმინდა, ტრანსცენდენტულ საგნებზე ფიქრი.
მაგრამ საგნები - ეს მხოლოდ საგნებია; წმინდა არიან ისინი თუ არა, მნიშვნელობა არ აქვს.
ფიქრი ფიქრია; სექსზე ფიქრობთ თუ სამადჰიზე, არ აქვს მნიშვნელობა.

არა-გონების მდგომარეობა, შუალედი აზრებს შორის... იგი გამუდმებით ხდება, მაგრამ

თქვენმას ვერ აცნობიერებთ, წინააღმდეგ შემთხვევაში პრობლემა არ იქნებოდა. ჩნდება ერთი
აზრი, შემდეგ მეორე, და მათ შორის ყოველთვისაა მცირე შუალედი. ეს შუალედი არის კარი
ღვთაებრივში, სწორედ ეს შუალედია ჭვრეტა. თუ ღრმად იძირებით ამ შუალედში, იგი უფრო
და უფრო იზრდება.

გონება ქუჩას ჰგავს, სადაც ბევრი მანქანაა: გაივლის ერთი მანქანა, შემდეგ მეორე, და თქვენ ისე
ხართ გართული მანქანებით, რომ ვეღარ ამჩნევთ შუალედებს, რომელიც ყოველთვისაა მათ
შორის. შუალედები რომ არ ყოფილიყო, ისინი დაეჯახებოდნენ ერთმანეთს. მაგრამ არ
ეჯახებიან, რადგან მათ შორის მანძილია. თქვენი აზრები არ ეჯახებიან , არ აწვებიან
ერთმანეთს. ყოველი აზრი განცალკევებულია სხვისგან. მაგრამ აზრები ისე სწრაფად
მოძრაობენ, რომ თუ თქვენ არ ელოდებით შუალედებს, თუ არ ეძებთ, მაშინ ვერც ამჩნევთ მათ.
ჭვრეტა ნიშნავს გეშტალტის შეცვლას. როგორც წესი, ჩვენ ვამჩნევთ აზრებს: ერთი აზრი,
მეორე აზრი, კიდევ ერთი აზრი. როცა გეშტალტს ცვლით, თქვენ ამჩნევთ ერთ შუალედს, მეორე
შუალედს, კიდევ ერთ შუალედს. თქვენ აღარ განეწყობით აზრებზე, თქვენ განეწყობით
შუალედებზე.

აი, მაგალითად, აქ ზიხართ. მე შემიძლია ორნაირად შემოგხედოთ: ან, აი ერთი ადამიანი,

მეორე ადამიანი, მესამე ადამიანი, - მაშინ ადამიანებს ვაქცევ ყურადღებას და ვითვლი, რამდენი
ადამიანია. ან შემიძლია დავივიწყო ადამიანები და ვითვალო შუალედები მათ შორის.
ვითვალო, რამდენი შუალედია აქ. ამას ნიშნავს გეშტალტის შეცვლა. თუ შუალედების თვლას
დაიწყებთ, გაგიკვირდებათ: ადამიანები „გაიდღაბნებიან“, მკვეთრად ვეღარ დაინახავთ მათ,
რადგანაც შუალედებზე ამახვილებთ ყურადღებას, შუალედებს ითვლით.

ერთხელ დადექით გზის პირზე და უბრალოდ დაითვალეთ, რამდენი შუალედი ჩაივლის

თქვენს წინ, და გაგიკვირდებათ: თქვენ ვერ შეამჩნევთ მანქანების ფერს და ფორმას, ვერ
შეამჩნევთ მანქანების მძღოლებსა და მგზავრებს; თქვენ მხოლოდ შუალედებს შეამჩნევთ. ერთი
შუალედი, მეორე შუალედი - და ა.შ. ამ შემთხვევაში უკვე სხვა გეშტალტი გაქვთ.

ჭვრეტა - ეს გეშტალტის შეცვლაა: არა ერთიდან მეორე აზრზე გადახტომა, არამედ ერთიდან
მეორე შუალედზე გადახტომა. თანდათანობით ძალიან კარგად გააცნობიერებთ შუალედებს. და
ეს ცხოვრების ერთ-ერთი უდიდესი საიდუმლოა, რადგანაც სწორედ შუალედების მეშვეობით
ხვდებით თქვენს არსში, თქვენს ცენტრში.

ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:

ჭვრეტის გარეშე რაიმეს მიღწევა შეუძლებელია. ხედვას მიჰყავხართ მიზნამდე.
ხედვას, უბრალოდ ხედვას... ინდოეთში ჩვენ ამას,,დარშანს’’ ვუწოდებთ. თქვენ არ გჭირდებათ
არსად წასვლა, ხედვას მიყავხართ მიზნამდე. თქვენ არ გჭირდებათ არსად წასვლა -
უბრალოდ ხედვა! თუ დაიწყებთ შუალედების შემჩნევას, დაინახავთ, ვინ ხართ. სწორედ თქვენ
ხართ მიზანი, თქვენ ხართ წყაროც და მიზანიც, დასაწყისიც და დასასრულიც,ალფაც და
ომეგაც. თქვენში ყველაფერია, რისკენაც ისწრაფვით, თქვენში ყველაფერია, რასაც ეძებთ. თქვენ
არ გჭირდებათ, რომ იყოთ ღატაკი. თუ შუალედებს მიაქცევთ ყურადღებას, იმპერატორი
გახდებით; თუ აზრებს მიაქცევთ ყურადღებას, ღატაკი გახდებით.
ხედვას მიჰყავხართ მიზნამდე.
არცერთი ნაბიჯის გადადგმა არაა საჭირო საკუთარი თავის მიღმა, რადგან ღმერთი უკვე
თქვენშია, ღმერთი უკვე დაგემართათ. ღმერთი თქვენი ყველაზე იდუმალი არსია. ღმერთი არაა
სადღაც ზემოთ, შორეულ ღრუბლებში; ღმერთი თქვენშია, იქ, სადაც აღარ გაწუხებენ აზრები,
იქ, სადაც დუმილი სუფევს, სადაც აბსოლუტურად წმინდა ცნობიერება სუფევს, რომელიც
არაფერს ირეკლავს.
მაშინ თქვენ პირველად აღმოაჩენთ საკუთარ გემოს, მაშინ ივსებით საკუთარი არსების
არომატით, მაშინ იფურჩქნება ოქროს ყვავილი.

ჭვრეტამ უნდა შეცვალოს ყალბი გული ისე, რომ იგი მივიდეს წერტილამდე, სადაც
შემოქმედებითი სული ჯერ კიდევ გამოუვლენელია.
აზრი გამოვლენილია; აზრების არარსებობა - ეს გამოუვლენელი. თუ თქვენი გეშტალტი
მხოლოდ აზრებისგან შედგება, თქვენ არაფერი გეცდინებათ, გარდა ეგოსი. ეგოს აქ „ყალბ
გულს“ უწოდებენ. მაშინ თქვენ უბრალოდ აზრების გროვად რჩებით. ეს აზრების გროვა
გაძლევთ საკუთარი თავის შეგრძნებას - „მე ვარ“ .

დეკარტი, თანამედროვე დასავლური ფილოსოფიის მამა, ამბობს: „მე ვაზროვნებ, მაშასადამე მე

ვარსებობ“. იგი ამაში სრულიად სხვა მნიშვნელობას დებს, რადგანაც ის არაა მედიტატიური
ადამიანი, მაგრამ ეს გამოთქმა მშვენიერია, იგი მშვენიერია სრულიად სხვა კონტექსტში. მე სხვა
მნიშვნელობით ვავსებ მას. დიახ, მე ვარსებობ მხოლოდ მაშინ, თუ ვაზროვნებ. თუ აზროვნება
ქრება, „მე“-ც ქრება. „მე ვაზროვნებ, მაშასადამე მე ვარსებობ“: „მე“, „ყალბი გული“ სხვა
არაფერია, თუ არა აზრთა თანმიმდევრობა. ესაა არა ის, რაც რეალურად არსებობს, არამედ
მოჩვენებითი არსება, ილუზია. თუ ჩირაღდანს აიღებთ და წრეზე დაატრიალებთ, თქვენ
დაინახავთ ცეცხლოვან წრეს, რომელიც სინამდვილეში არ არსებობს. მაგრამ ჩირაღდანი ისე
სწრაფად მოძრაობს, რომ ილუზიურ ცეცხლოვან წრეს ქმნის და ცეცხლოვანი წრის ილუზიას
ქმნის. მაგრამ სინამდვილეში ეგო არ არსებობს. აზრები ისე სწრაფად მოძრაობენ, რომ „მე“-ს
შეგრძნებას ქმნიან.

ლუ-ძი ამბობს, რომ უნდა ვისწრაფვოთ „ყალბი გულიდან“ - სიყალბის არარსებობამდე, ეგოდან
- ეგოს არარსებობამდე, „მე“-დან „არა-მე“-მდე. „მე“გამოვლენილი ნაწილია : პაწაწინა, ძალიან
პატარა, უხეში. „არა-მე“ გამოუვლენელი ნაწილია : მარადიული, უსასრულო. „მე“დროებითი
მოვლენაა, რომელიც ერთხელ იბადება და ერთხელ კვდება. „არა-მე“, ანუ ის, რასაც ბუდა
უწოდებს ანატტას, უსასრულობის ნაწილია; იგი არასოდეს იბადება და არასოდეს კვდება. იგი
მარადიულია.
ჩვენი ფიზიკური სხეულის შიგნით უნდა ვისწრაფვოთ ფორმისკენ, რომელიც ცისა და მიწის
დაბადებამდე არსებობდა.
ფიზიკური სხეულის შიგნით თქვენ გაქვთ პირვანდელი თვისება, ცოცხალი, ვიბრირებადი -
პირვანდელი თვისება, რომელიც ჯერ კიდევ ცისა და მიწის შექმნამდე არსებობდა. ადამიანები
მას „პირვანდელ სახეს“ უწოდებენ: როცა ჯერ არაფერი იყო და ცა და მიწაც გამოუვლენელი და
მდუმარე იყო, არ იყო არც ბგერები, არც ფორმები, ყველაფერი უფორმო იყო, ყველაფერი
ჩანასახში იყო.

თქვენს შიგნით პირვანდელი სიჩუმეა. ინდუისტები მას ,,ანაჰატ ნადის ’’უწოდებენ.

ბუდისტები მას „ერთი ხელისგულის ტაშის ხმას“ უწოდებენ. იგი თქვენშია, იგი თქვენი
რეალობაა. იგემო ის გულისხმობს რომ უკვდავი გახდე, იგემო ის ნიშნავს ოქროდ იქცე. მაშინ
მტვერი ღვთაებრივად ტრანსფორმირდება.
ნებისმიერი ალქიმიის მიზანია მოახდინოს უხეში მეტალის ოქროდ ტრანსფორმაცია.

როცა ვიღაც ზის და მედიტირებს მხოლოდ ერთი ან ორი საათით, და ამასთან მხოლოდ თავის
ეგოს აკვირდება, უწოდებს რა ამას ჭვრეტას, ნუთუ ამისგან შეიძლება რამე გამოვიდეს?
შეიძლება მედიტაციაში იჯდე და მხოლოდ საკუთარ ეგოს დააკვირდე. ადამიანები ამას
ჭვრეტას უწოდებენ: ისინი მხოლოდ თავიანთ ფიქრებს ამჩნევენ. ისინი არ ცვლიან გეშტალტს.
აი, რა ემართებათ მათ: ჩვეულებრივ იმდენი საქმით არიან დაკავებული, რომ საკუთარ ფიქრებს
ვერ ამჩნევენ; როცა მედიტირებენ, წამით ავიწყდებათ მთელი სამყარო, და მათი ფიქრები
ძალზე თვალნათლივი ხდება, ისინი უფრო კარგად აცნობიერებენ თავიანთ აზრებს.

ეს ფილოსოფოსის მდგომარეობაა. სწორედ ასე ჭვრეტენ და ფიქრობენ ფილოსოფოსები. ეს არაა

ნამდვილი ჭვრეტა. ის ვერასოდეს გაგიყვანთ სიკვდილის და დროის საზღვრებს მიღმა. მაგრამ
მიზანი სწორედ ესაა.

ნება მომეცით გავიმეორო: თუ თქვენ გინდათ მედიტირება, აუცილებელია გეშტალტის შეცვლა.

უბრალოდ დახუჭოთ თვალები და უყუროთ თქვენს ეგოს - ეს არაა საკმარისი.

დიდი ინგლისელი ფილოსოფოსი დევიდ ჰიუმი წერდა: „ვკითხულობდი და ვუსმენდი რა

დიდი ოსტატების რჩევებს, რომლებიც ამბობენ: „შეიცან თავი, იმედიტირე“, მეც შევეცადე
მედიტირებას. და ვერაფერი ვიპოვე ჩემს შიგნით, გარდა აზრების, მოგონებების, ფანტაზიებისა
და ოცნებებისა. მეტი ვერაფერი ვნახე იქ“.

ის მართალია, რადგან მან არ იცის, რა არის მედიტაცია. ის ფილოსოფოსია. ის ერთ-ერთი

ყველაზე ნიჭიერი ფილოსოფოსია მსოფლიოში, ის ლოგიკურია, თანმიმდევრულია, - მაგრამ ის
უბრალოდ ფილოსოფოსია, ის არაა მედიტატორი . როგორც ჩანს, მან მართლაც სცადა
მედიტაცია, რადგან ამას ამბობს, და მრავალ აზრს წააწყდა, რომელიც მის შიგნით იყო . და
მაშინ თქვა: „მაგრამ მე ვერ ვხედავ ვერანაირ „მე“-ს, ვერანაირ სიჩუმეს, ვერანაირ ღმერთს. ეს
ყველაფერი უაზრობაა“.

მან ვერაფერი დაინახა, რადგანაც არ ესმოდა, რომ თავდაპირველად გეშტალტის შეცვლაა

საჭირო. საჭიროა არა ფიქრებზე დაკვირვება, არამედ შუალედებზე. საჭიროა შუალედების
ძებნა, მათი ლოდინი და მათკენ მისწრაფება. ის რომ შუალედში მოხვედრილიყო, დაინახავდა,
რომ აზრები , ოცნებები, მოგონებები ქრება. ყველაფერი უკან რჩება და თანდათანობით
შორეულ ხმაურად გვეჩვენება, შემდეგ კი დგება მომენტი, როცა ყველაფერი უბრალოდ ქრება,
და თქვენ საზღვრებს მიღმა გადიხართ, სხვა ნაპირს აღწევთ.

უნდა უყუროთ ცხვირის წვერს.

ჩვენ მივადექით სუტრას პრაქტიკულ ნაწილს. ის ძალიან მარტივია, მაგრამ ეცადეთ სწორად
გაიგოთ, რადგანაც გონება მზადაა ყველაზე მარტივი რამეც დაამახინჯოს. გონება დამახინჯების
მექანიზმია.

უნდა უყუროთ ცხვირის წვერს.

რატომ? - იმიტომ რომ ეს გეხმარებათ, ერთ დონეზე აღმოჩნდეთ მესამე თვალთან. როცა ორივე
თვალი ცხვირის წვერზეა კონცენტრირებული, ბევრი რამ ხდება. ყველაზე მთავარი ისაა, რომ
მესამე თვალი იმავე დონეზე იმყოფება, რომელზეც ცხვირის წვერი, - რამდენიმე სანტიმეტრით
მაღლა, მაგრამ მაინც იმავე დონეზე. ხოლო როცა ერთ დონეზე ხართ მესამე თვალთან, მისი
მიზიდულობა და მაგნეტიზმი იმდენად დიდია, რომ თუ მის დონეზე იმყოფებით, იგი თქვენი
ნების მიუხედავად მაინც მიგიზიდავთ. თქვენ უბრალოდ ზუსტად ერთ დონეზე უნდა
მოხვდეთ მასთან, რომ მისმა მიზიდულობამ და გრავიტაციამ მოქმედება დაიწყოს. როგორც კი
ერთ დონეზე აღმოჩნდით მასთან, საჭირო აღარაა მეტი ძალისხმევა. უეცრად აღმოაჩენთ, რომ
გეშტალტი შეიცვალა, რადგანაც ორი თვალი აზროვნების ორმაგობას ქმნის, ერთიანი მესამე
თვალი კი შუალედებს ქმნის. ეს გეშტალტის შეცვლის მარტივი მეთოდია.

უნდა უყუროთ ცხვირის წვერს, მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ ცხვირის წვერს თქვენი ფიქრები
უნდა მიაბათ.
სწორედ ასე შეუძლია გონებას ამის გაგება. მას შეუძლია თქვას: „იფიქრე ცხვირის წვერზე.
კონცენტრირდი მასზე“. თუ თქვენ ძალიან კონცენტრირდებით ცხვირის წვერზე, მთელ აზრს
გაუშვებთ ხელიდან, რადგანაც ცხვირის წვერს ძალიან მოდუნებულად უნდა უყუროთ, რომ
მესამე თვალმა შეძლოს თქვენი მიზიდვა. თუ ძალიან ხართ კონცენტრირებული და
ფორსირებული, მაშინ მესამე თვალი ვერ მიგიზიდავთ, რადგანაც მას აქამდე არასოდეს
უმოქმედია. დასწყისში მისი მიზიდულობის ძალა ვერ იქნება ძლიერი. იგი თანდათანობით
იზრდება. როცა ის მოქმედებას იწყებს, და მის ირგვლივ დაგროვილი მტვერი ქრება, მაშინ
მოქმედების მექანიზმიც ლაგდება, მაშინ თუ ცხვირის წვერზე ახდენთ ფიქსაციას, მესამე თვალი
გიზიდავთ... მაგრამ არა დასაწყისში. ეს ადვილი უნდა იყოს, ეს არ უნდა იყოს ძნელი, ეს
სტრესისა და დაძაბულობის გარეშე უნდა კეთდებოდეს, მოდუნებულ მდგომარეობაში.

არაა ასევე საჭირო, როცა თვალები ცხვირის წვერს უყურებენ, ყვითელ შუალედზე მოახდინოთ
კონცენტრაცია.
ამიტომაც ნუ მოახდენთ კონცენტრაციას ცხვირის წვერზე, თორემ გონება შეიძლება სხვა
საცდურისკენ წავიდეს... ოსტატი უბრალოდ ცდილობს, რომ გაამახვილოს თქვენი ყურადღება
ყველა შესაძლებაზე, ყველა საცდურზე, რომლის გამოყენებაც გონებას შეუძლია. თავიდან ის
იტყვის: „ძალიან კარგი, ოსტატი ამბობს: „მოახდინე კონცენტრაცია ცხვირის წვერზე““. ოსტატი
არ ამბობს: „მოახდინე კონცენტრაცია ცხვირის წვერზე“, ის უბრალოდ ამბობს: „უყურე. ძალიან
მსუბუქი და მოდუნებული მზერით, ყოველგვარი ძალისხმევის გარეშე“. ან გონებას შეუძლია
თქვას: „კარგი, თუ შენ უბრალოდ უყურებ ცხვირის წვერს, მაშინ კონცენტრაცია მესამე თვალზე
მოახდინე“.
გონება ყოველთვის კონცენტრაციის მხარესაა, რადგანაც ის კონცენტრაციით ცოცხლობს, მისით
იკვებება. თქვენს სკოლებში, კოლეჯებსა უნივერსიტეტებში სწორედ კონცენტრაციას
ასწავლიან, და არა მედიტაციას, რადგანაც ის გონების გაძლიერებაში გეხმარებათ.

როცა თვალები უყურებენ, ამაში გულიც მონაწილეობს. ნუთუ შეიძლება ერთდროულად

ზემოთ და ქვემოთ ყურება?
გონებას შეუძლია თქვას: „მომისმინე, ეს შეუძლებელია, ეს მოთხოვნა ალოგიკურია. ნუთუ
შეიძლება ერთდროულად ორი სხვა და სხვა მიმართულებით ყურება - ცხვირის წვერისკენ და
მესამე თვალისკენ? ეს შეუძლებელია, სრულიად შეუძლებელი. ნუ იქნები სულელი!“

გონების მესამე საცდურია , რომ რაღაც ისე განსაჯოს, როგორც ალოგიკური. თავიდან ის ქმნის
არარეალურ იდეას, შემდეგ კი ანგრევს მას. და მისი დანგრევით უზარმაზარ მაზოხისტურ და
სადისტურ სიამოვნებას იღებს. ის ამბობს: „აი, რას გულისხმობს იგი. მაგრამ ეს აბსურდია!
ჯერ ცხვირის წვერს უყურე, შემდეგ კი მესამე თალს. როგორ შეიძლება ერთდროულად ზემოთ
და ქვემოთ ყურება? ეს შეუძლებელია“.

ეს ნიშნავს, რომ თითი, რომელიც მთვარეზე მიუთითებს, თავად მთვარედ მივიღოთ.

მაშ, რა იგულისხმება სინამდვილეში? გამოთქმა „ცხვირის წვერი“ შემთხვევით არაა არჩეული.
ცხვირი ორიენტირს უნდა წარმოადგენდეს თვალისთვის.
სულ ესაა . ეს უბრალოდ ორიენტირია, აუცილებელი იმისთვის, რომ მესამე თვალის
მოქმედების ველში იმყოფებოდეთ, რომ მესამე თვალის მაგნეტური ენერგია ახლოს იყოს.
სხვანაირად ის ვერ იმოქმედებს. თქვენ უბრალოდ უნდა იმყოფებოდეთ მისი მაგნეტური
მოქმედების ველში, - მაშინ ის მიგიზიდავთ. თქვენ არ გჭირდებათ მესამე თვალში შესვლა, არ
გჭირდებათ ამისთვის ძალისხმევა.

თუ ორიენტაციას არ ახდენთ ცხვირზე, მაშინ თქვენ ან ფართოდ ახელთ თვალებს და შორს

იმზირებით, ისე რომ ცხვირი არ ჩანს, ან ზედმეტად უშვებთ ქუთუთოებს, ისე რომ თვალები
თითქმის დახუჭული აღმოჩნდება, და ცხვირი კვლავაც არ ჩანს. თვალების ძალიან ფართოდ
გახელა შეცდომაა, ამ დროს მზერა გარეთკენ გაქვთ მიმართული და თქვენი მოცდენა ადვილია.
აუცილებელია ცხვირის წვერზე მოდუნებული მზერა ასევე იმიტომ, რომ ეს საშჲალებას არ
გაძლევთ, რომ თვალები ფართოდ გაახილოთ. თუ თვალებს ფართოდ ახელთ, მაშინ მთელი
სამყარო შემოიჭრება თქვენში, და თქვენ შესაძლოა ათასერთმა რამემ მოგაცდინოთ. გვერდით
ლამაზი ქალი ჩაივლის, და თქვენ მას მიჰყვებით, - ფიქრებით მაინც. ან ვიღაცეები კამათობენ,
თქვენ ამაში არ მონაწილეობთ, მაგრამ ფიქრობთ იმაზე თუ როგორ დამთავრდება ეს
ყველაფერი. ან ვიღაც ტირის თქვენს გვერდით, და გაინტერესებთ - თქვენს გარშემო
ყოველთვის უამრავი ამბავი ხდება. თუ თვალები ფართოდაა გახელილი, თქვენ მამაკაცური
ენერგია ანუ იანი ხდებით.
თუ თვალები ბოლმდე დახუჭულია, თქვენ ოცნებას იწყებთ, სიზმრების ნახვას დ და ქალური
ენერგია ანუ ინი ხდებით. იმისთვის, რომ ერთიც თავიდან ავიცილოთ და მეორეც, უყურეთ
ცხვირის წვერს - უბრალო მეთოდია, მაგრამ შედეგი ჯადოსნურია. ეს მხოლოდ დაოსებმა არ
იციან, ეს იციან ბუდისტებმაც, ინდუისტებმაც. საუკუნეების განმავლობაში ყველა მედიტატორი
ადამიანი ასე თუ ისე ეჯახება იმ ფაქტს, რომ თუ თვალები ნახევრად ღიაა, თქვენ საოცარი
სახით არიდებთ თავს ორ ხაფანგს. ერთი ხაფანგი - ესაა ნება მისცეთ გარესამყაროს, რომ
მოგაცდინოთ, მეორე ხაფანგია მისცეთ ოცნებების შინაგან სამყაროს, რომ მოგაცდინოთ. თქვენ
ზუსტად ზღვარზე ხართ გარეგანსა და შინაგანს შორის. ამაშია ტექნიკის მთელი არსი: როცა
გარეგანის და შინაგანის ზღვარზე იმყოფებით, თქვენში არ ჭარბობს არც მამაკაცური, და არც
ქალური. თქვენი ხედვა თავისუფალია ორმაგობისგან, თქვენი ხედვა ორმაგობის საზღვრებს
ცდება. მხოლოდ მაშინ, როცა ორმაგობის საზღვრებს მიღმა იმყოფებით, თქვენ ერთ დონეზე
ხართ მესამე თვალთან და მის მაგნიტურ ველში ხართ.

ასევე შეცდომაა, როცა ძალიან ხუჭავთ და ნებას აძლევთ, რომ შიგნითკენ შებრუნდნენ ისე, რომ
ადვილად აღმოჩნდებით ზმანებების სამყაროში. მხოლოდ მაშინ, როცა ქუთუთოები სწორადაა
დაშებული, მხოლოდ ნახევრად, თქვენ ხედავთ ცხვირის წვერს ისე, როგორც საჭიროა. და მაშინ
ის ორიენტირს წარმოადგენს. მთავარია - სწორად დაუშვათ ქუთუთოები და ნება მისცეთ
სინათლეს, რომ თავისთავად იდინოს...
ძალიან მნიშვნელოვანია გახსოვდეთ, რომ ძალისხმევით არ უნდა მოიზიდოთ სინათლე. როცა
ის გახელილია, სინათლე თავისთავად მოდის;როცა კარი ღიაა, სინათლე ისწრაფვის მისკენ.
თქვენ არ გჭირდებათ ამისთვის ძალისხმევა, არ გჭირდებათ ძალით შეტენვა. და თანაც, ნუთუ
შესაძებელია სინათლის შიგნით შებრუნება? საჭიროა მხოლოდ ის, რომ ღია და მისაწვდომი
ვიყოთ მისთვის.

ეს ხდება, როდესაც თქვენ ცხვირის წვერს უყურებთ: როცა ყოველგვარი კონცენტრაციის ,

ძალისხმევის და დაძაბულობის გარეშე აკვირდებით, და უეცრად მესამე თვალის ფანჯარა
იხსნება, და მისკენ სინათლე მიისწრაფვის. სინათლე, რომელიც ყოველთვის გარეთკენ
მოძრაობდა, შიგნითკენ იწყებს მოძრაობას, და წრე იკვრება. ეს წრე ადამიანს სრულყოფილს
ხდის, ეს წრე ადამიანს აბსოლუტურად მოდუნებულს ხდის.

ეს წრე ერთიანს, განუყოფელს, წმინდანს გხდით. ჩვეულებრივ მდგომარეობაში ყოველი

ადამიანი მეტ-ნაკლებად შიზოფრენიულია. მხოლოდ იმ ადამიანს, რომელმაც შეძლო სინათლის
წრის შექმნა, სინათლის წრეზე მოძრაობის შექმნა, თავისუფლდება შიზოფრენიისგან, ხდება
ჯანმრთელი და ნამდვილად არანევროზული. წინააღმდეგ შემთხვევაში, სხვაობა ადამიანებს
შორის არც თუ ისე დიდია. ნევროზული და ე.წ. არანევროზული ადამიანი ნევროზის დონით
განსხვავდება. სინამდვილეში ფსიქოანალიტიკოსი და მისი პაციენტი არც ისე განსხვავდებიან ,
ისინი ერთნაირები არიან: ერთი ნევროზიანი ცდილობს მეორე ნევროზიანს დაეხმაროს. და
ხანდახან ხდება, რომ ის, ვინც ეხმარება, უფრო მეტად ნევროზულია, ვიდრე ის, ვისაც იგი
ეხმარება.
ფსიქოანალიტიკოსები უფრო ხშირად გადადიან ჭკუიდან, ვიდრე სხვა პროფესიის
წარმომადგენლები. ფსიქოანალიტიკოსები უფრო ხშირად იკავენ თავს, ვიდრე სხვა პროფესიის
წარმომადგენლები. რატომ? რაკაც თვალსაზრისით ეს კანონზომიერი და ლოგიკური ჩანს:
გამუდმებით გქონდეს საქმე ნევროზთან, სიგიჟესთან, - და ამასთან თავადვე არ იყო
ჯანმრთელი, - ბუნებრივია, ეს მათზეც გადადის. და ისინიც იძენენ ამ ნევროზს. თუ
ფსიქოანალიტიკოსი უსმენს პაციენტს, მთელ მის სისულელეს, ბოდვას, მაშინ არაცნობიერად
თავის თავშ აგროვებს ამ ყველაფერს. პაციენტს თავისი ბოდვა ფსიქოანალიტიკოსზე გადააქვს.
თუმცა ამისთვის ფულს იხდის. თანდათანობით ფსიქოანალიტიკოსი იმდენ ნევროზს იგროვებს
შიგნით, რომ ფეთქდება. ეს ბუნებრივია.

მე რომ ვწყვეტდე, ვინ უნდა იყოს ფსიქოანალიტიკოსი, ძირითადი მოთხოვნა მოთხოვნა

იქნებოდა სინათლის წრეზე მოძრაობის ტექნიკის ფლობა. თუ ადამიანი არ ფლობს ამ ტექნიკას,
ის ვერავის დაეხმარება. და თუ ადამიანს შეუძლია სინათლის წარმართვა წრეზე, თავის შიგნით,
მას ვერასოდეს შეეხება ვერანაირი ნევროზი. სინათლის წრეზე მოძღაობა დაეხმარება, რომ
სუფთა და დაუბინძურებელი დარჩეს. მაშინ ის მთლიანი იქნება. ამაშია განსხვავება გურუსა და
ფსიქოანალიტიკოსს შორის.

მხოლოდ გურუს შეუძლია იყოს ნამდვილი ფსიქოანალიტიკოსი, ნამდვილი ფსიქოთერაპევტი.

მხოლოდ მას, ვინც მთლიანი გახდა, შეუძლია დაეხმაროს სხვებს, მათ ვინც გზაზე იმყოფება,
ვინც ეძებს, ვინც სიბნელეში ბორძიკობს. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ბრმას მიჰყავს ბრმა, და
ორივე უცილობლად ერთ ორმოში ჩავარდება.

ეს წიგნი, „ოქროს ყვავილის საიდუმლო“, მომავალში ყველაზე მთავარი პრაქტიკა უნდა გახდეს
მათთვის, ვისაც ფსიქოთერაპევტობა უნდა. თქვენ გაგიკვირდებათ: ვილჰელმი, ადამიანი,
რომელმაც პირველად თარგმნა ეს წიგნი დასავლურ ენებზე, თავად იყო დიადი ფსიქოლოგი;
სწორედ ამიტომ დაინტერესდა ამ წიგნით. მაგრამ მას შემდეგ, რაც იგი გადათარგმნა, ჭკუიდან
შეიშალა, გაგიჟდა. მთელი მისი ცოდნა ფსიქოანალიზში ისეთ წინააღმდეგობაში მოვიდა ამ
წიგნთან, ისეთი თავსატეხი გაუჩინა მას, რომ ის კიდევ უფრო გაყოფილი გახდა. წიგნის
თარგმნამ მისი სიგიჟის პროვოცირება მოახდინა. მან ორიენტაცია დაკარგა, რადგანაც მთელი
მისი ცოდნა, მთელი მისი გაგება ეჭვქვეშ დადგა.

გახსოვდეთ: საიდუმლო არაა რთული. და ამაშია მისი სირთულე: ის იმდენად მარტივია, რომ
თქვენ მხოლოდ ყურადღებით უნდა იყოთ და არ მისცეთ ნება გონებას, რომ გაართულოს იგი,
ყველა შესაძლო ხინჯი შეიტანოს მასში.

და მაშინ ის ორიენტირს წარმოადგენს. მთავარია სწორად დაუშვათ ქუთუთოები და ნება

მისცეთ სინათლეს, რომ თავისთავად იდინოს, ყოველგვარი ძალისხმევის გარეშე მივცეთ
საშუალება სინათლეს, რომ მდგრად ნაკადად იდინოს.
არაა აუცილებელი, რომ სინათლეს მდგრად ნაკადად დინება აიძულოთ , ეს თავისთავად
ხდება. და როცა ეს თავისთავად ხდება, ეს მშვენიერია. თუ თქვენ ეცდებით, რომ აიძულოთ მას
შიგნითკენ მოძრაობა, მარცხს განიცდით; თქვენი ძალისხმევა წარუმატებლობისთვისაა
განწირული. და რაც უფრო მეტად არ გამოგივათ, მით უფრო მეტად ეცდებით, და რაც უფრო
მეტად ეცდებით, მით უფრო მალე განიცდით მარცხს. ნუ ეცდებით ამის ძალისხმევით
გაკეთებას. საშუალება მიეცით საკუთარ თავს, რომ ისეთ სიტუაციაშ აღმოჩნდეთ, სადაც ეს
შესაძლებელი ხდება.

მაგალითად, თუ ღამით მთვარე ანათებს, მიდით ფანჯარასთან, და მთვარე თქვენზე

გადმოღვრის თავის ნექტარს. მეტი არაფრის გაკეთება არ გჭირდებათ. უბრალოდ აღმოჩნდით
იმ ადგილას, სადაც მთვარიდან უკვე მოედინება სინათლე, უბრალოდ იყავით მიმღებლობის
მდგომარეობაში, და მაშინ რაღაც ისეთი მოხდება, რასაც უზარმაზარი ღირებულება აქვს.

ცხვირის წვერის ჭვრეტა - ეს მხოლოდ დასაწყისია შინაგანი კონცენტრაციისა; თვალები სწორ

მიმართულებას ირჩევენ ჭვრეტისთვის, შემდეგ კი ინარჩუნებენ ორიენტირს. ამის შემდეგ
ყველაფერი თავისით ხდება. ეს იმას ჰგავს, როცა ქვის მთლელი შვეულს აკეთებს: როცა
შვეული გაკეთებულია, ქვის მთლელი მუშაობს მასზე ისე, რომ არ ღელავს და წამდაუწუმ არ
უყურებს მას.
როცა პრაქტიკოსი ორივე თვალით უყურებს ცხვირის წვერს...
გახსოვდეთ: თქვენ ორივე თვალით უნდა უყუროთ ცხვირის წვერს ისე, რომ ცხვირის წვერზე
თქვენმა თვალებმა ორმაგობა დაკარგონ; რომ სინათლე, რომელიც თქვენი თვალებიდან
გარეთკენ გამოედინება, ერთიანი გახდეს და შიგნით დაბრუნდეს, მესამე თვალის წერტილში.
როცა თვალები ერთმანეთს ხვდება, ფანჯარა იღება. მაშინ ყველაფერი კარგადაა. მაშინ ნება
მიეცით მოვლენებს რომ განვითარდნენ. უბრალოდ დატკბით, იზეიმეთ და გაიხარეთ. მეტი
არაფრის კეთება არაა საჭირო.

როცა პრაქტიკოსი ორივე თვალით უყურებს ცხვირის წვერს, ის გამართული ზურგით ზის...
ჯობია გამართული ზურგით იჯდეთ. როცა თქვენი ხერხემალი გამართულია, თქვენი
სექსუალური ცენტრის ენერგიაც მისაწვდომი ხდება მესამე თვალისთვის. ეს მარტივი
მეთოდებია, მათში არაფერია რთული. უბრალოდ, როცა თქვენი თვალები ერთმანეთს ხვდება
ცხვირის წვერზე, და თქვენ მისაწვდომი ხდებით მესამე თვალისთვის, ნება მიეცით ასევე
თქვენს სექსუალურ ენერგიასაც, რომ მისაწვდომი გახდეს მესამე თვალისთვის : ეფექტი
ორმაგი იქნება. ეფექტი ძალიან მძლავრი იქნება, რადგანაც სექსუალურ ცენტრში მთელი
თქვენი ენერგიაა. როცა ხერხემალი გამართულია, სექსუალური ცენტრიც ასევე მისაწვდომი
ხდება მესამე თვალისთვის. ჯობია ორი მხრიდან შეუტიოთ მესამე თვალს, ორივე მხრიდან
ეცადოთ მასში შეღწევას.

პრაქტიკოსი... გამართული ზურგით ზის მოხერხებულ პოზაში...

ოსტატი მკაფიო მითითებებს იძლევა: ჯობია იჯდეთ გამართული ზურგით, მაგრამ ეს არ უნდა
იყოს მოუხერხებელი, წინააღმდეგ შემტხვევაში დისკომფორტი ყურადღებას წაგართმევთ.
სიტყვა ,, ასანა’’ სანსკრიტზე მოხერხებულ პოზას ნიშნავს. მისი ძირითადი თვისებაა
მოხერხებულობა. თუ მოუხერხებლად ზიხართ, ეს მოაცდენს თქვენს გონებას. თავი
კომფორტულად უნდა იგრძნოთ.

თუ თქვენ არ შეგიძლიათ იატაკზე ჯდომა, როგორც აღმოსავლეთელ ადამიანებს... მათ

შეუძლიათ, იმიტომ რომ ისინი უკვე მრავალი საუკუნეა ასე ზიან. თუ დასავლეთელ ადამიანს
არ შეუძლია იატაკზე მოხერხებულად იჯდეს და თანაც გამართული ზურგით, თუკი უწევს,
რომ აიძულოს თავს, და პოზა არაკომფორტული და მტკივნეული ხდება, მაშინ ჯობია სკამზე
იჯდეთ გამართული ზურგით. მაგრამ მაშინ სკამს სწორი ზურგი უნდა ჰქონდეს.

ალბათ გინახავთ ძველი ეგვიპტელი მეფეების და დედოფლების სკულპტურები და

გამოსახულებები: ისინი სკამზე გამართული ზურგით სხედან . ესეც იოგას პოზაა. ძველმა
ეგვიპტელებმა იცოდნენ საიდუმლოებები.

ნებისმიერ შემთხვევაში, მნიშვნელოვანია რომ თქვენი სწორი ხერხემალი და მოხერხებული

პოზა . თუ ერთიც და მეორეც ერთდროულად შეუძლებელია... ხანდახან ასეც ხდება: თქვენ
ასწორებთ ხერხემალს და უხერხულად გრძნობთ თავს, ან მოხერხებულად მოეწყობით, მაგრამ
ხერხემალი ამ დროს არაა გამართული, - მაშინ აირჩიეთ მოხერხებულობა. ეს არაა საუკეთესო
ვარიანტი, მაგრამ თუ არჩევა გიწევთ, აირჩიეთ მოხერხებულობა. მაშინ დაივიწყეთ ყველაფერი
ხერხემალზე და იმაზე, რომ ის სწორი უნდა იყოს, რადგანაც თუ გონება მოცდება, არაფერი არ
მოხდება. თუ შეგიძლიათ რომ მოხერხებულად იჯდეთ გამართული ზურგით, ეს მშვენიერია.

პრაქტიკოსი გამართული ზურგით ზის მოხერხებულ პოზაში და ნებისმიერ ვითარებაში

ცენტრში რჩება.
ნუ გაექცევით სამყაროს. იცხოვრეთ სამყაროში, მის პირობებში. მასში არის მოძრავი მანქანების,
თვითმფრინავების, მატარებლების და სხვა რაღაცების ხმები - ყველა ეს სიტუაცია არის
სამყაროში, - მაგრამ თქვენ მშვიდად ზიხართ სიჩუმეში. ჰიმალაების გამოქვაბულებში გაქცევა
ყოველთვის სახიფათოა; სახიფათოა იმ მიზეზით, რომ ჰიმალაების სიჩუმე გადამდებია, და
თქვენ იგრძნობთ, რომ მდუმარე გახდით. ცის სიწმინდე გადამდებია, და თქვენ იფიქრებთ, რომ
სიწმინდეს მიაღწიეთ. მაგრამ იგი ნასესხებია, და როდესაც ჩვეულებრივ სამყაროშ
დაბრუნდებით, ის გაქრება. და მაშინ მიხვდებით, რომ მთელი ეს წლები ჰიმალაებში
ტყუილადაა დაკარგული და უბრალოდ ატყუებდით საკუთარ თავს.

ჯობია დარჩეთ ჩვეულებრივ სამყაროში და მიაღწიოთ ცენტრირებას, რადგანაც ამ შემთხვევაში

ვეღარავინ შეძლებს მის წართმევას. სად და რა ვითარებაშიც არ უნდა იყოთ, ცენტრირებული
უნდა დარჩეთ.
ამასთან, არაა აუცილებელი თავის ცენტრში დარჩენა.
ეს „არაა აუცილებელი“ ნიშნავს, რომ თქვენ თავის ცენტრში უნდა მოახდინოთ ცენტრირება.

საქმე ეხება იმას, რომ აზროვნება იმ წერტილში დავაფიქსიროთ, რომელიც ზუსტად თვალებს
შორისაა მოთავსებული.
გახსოვდეთ, საქმე ეხება არა კონცენტრაციას, არამედ იმას, რომ ყურადღებით იყოთ,
მოდუნებულად და ყურადღებით: უყუროთ ცხვირის წვერს და იყოთ მოდუნებულად
ყურადღებით მესამე თვალთან მიმართებაში. სინამდვილეში, როგორც კი იწყებთ ცხვირის
წვერზე ყურებას, თქვენ იწყებთ მესამე თვალის გაცნობიერებასაც, რადგანაც ის ცხვირის მეორე
მხარეს იმყოფება. ერთ მხარეს ცხვირის წვერი იმყოფება, გარეგანი პოლუსი, მეორე მხარე კი
მესამე თვალთანაა დაკავშირებული. როგორც კი ცხვირის წვერის გაცნობიერებას იწყებთ,
მაშინვე იწყებთ მეორე ბოლოს გაცნობიერებასაც. უბრალოდ იყავით გაცნობიერებული
ძალისხმევის გარეშე.

საქმე ეხება იმას, რომ აზროვნება იმ წერტილში დავაფიქსიროთ, რომელიც ზუსტად თვალებს
შორისაა მოთავსებული. მაშინ ყველაფერი კარგადაა.
ეს სიტყვები უზარმაზარ მნიშვნელობას ატარებს:

მაშინ ყველაფერი კარგადაა.

თქვენ სახლს უახლოვდებით, თქვენ რევოლუციის ზღვარზე აღმოჩნდებით.

სინათლე უკიდურესად მოძრავია.

სინათლე ყოველთვის მოძრაობს. სინათლე არის კიდეც მოძრაობა. სინათლე ყველაზე სწრაფი
მოძრაობაა სამყაროში. სინათლის სიჩქარე წამში ასოთხმოცი მილია. არაფერია სინათლეზე
უფრო სწრაფი. სინათლე - სუფთა სიჩქარეა, ეს სხვა დასახელებაა სიჩქარისთვის. სინათლე
არასოდეს ჩერდება ერთ ადგილზე. ის გამუდმებით მოძრაობს, ის გამუდმებით მიედინება, ის
ყოველთვის დინამიურია.

სინათლე უკიდურესად მოძრავია. როცა აზრებს თვალებს შორის წერტილში აფიქსირებთ,

სინათლე თავისთავად ისწრაფვის შიგნითკენ.
ნუ ღელავთ, უბრალოდ გააღეთ ფანჯარა და დაელოდეთ. სინათლე იმდენად მოძრავია, რომ
თუ ფანჯარა ღიაა, ის აუცილებლად შევა მასში. სინამდვილეში, ის უკვე მრავალი ცხოვრების
განმავლობაში აკაკუნებდა, მაგრამ ფანჯარა არ იღებოდა, და მას არ შეეძლო აეძულებინა რომ
გაღებულიყო. ეს იმას ჰგავს, რომ დილით, როცა მაგრად გძინავთ, მზე ამოდის, და მისი
სხივები თქვენს ფანჯრებზე აკაკუნებენ და იჭყიტებიან. მაგრამ მათი კაკუნი უხმოა, ისინი
არანაირ ხმაურს არ ქმნიან, ისინი უბრალოდ ელოდებიან. როგორც კი იღვიძებთ და ფანჯარას
აღებთ, სხივები მაშინვე ისწრაფვიან ოთახში. და სინათლესთან ერთად მოდის სიცოცხლე და
სიხარული.
როცა აზრებს თვალებს შორის წერტილში აფიქსირებთ, სინათლე თავისთავად ისწრაფვის
შიგნითკენ.
გახსოვდეთ სიტყვები:

...თავისთავად.

თქვენ არაფერს აკეთებთ, თქვენ უბრალოდ მოდუნებულ მდგომარეობაში იმყოფებით, და

სინათლის მიმღები ხართ.

აუცილებელი არაა მთელი ყურადღება ცენტრალური სასახლისკენ მიმართოთ. ამ რამდენიმე

სიტყვაში ყველაზე მთავარია ჩადებული.
თქვენი არსის ტრანსფორმაციის საიდუმლო, ღმერთის სასუფევლის საიდუმლო, ნირვანას
საიდუმლო...

„იყო ცენტრში ნებისმიერ ვითარებაში“ - ძალიან ნატიფი გამოთქმაა. ცენტრი ყველგანმყოფია;

მასში ყველაფერი იმყოფება, შემოქმედების მთელი პროცესი სწორედ მასთანაა დაკავშირებული.
როცა მესამე თვალის წერტილს აღწევთ, ცენტრირებას ახდენთ მასში, და სინათლე შიგნითკენ
მიისწრაფვის, თქვენ აღწევთ წერტილს, რომლისგანაც დაიწყო შემოქმედების მთელი პროცესი,
თქვენ აღწევთ უფორმოს, გამოუვლენელს, -თუ გნებავთ, დაარქვით ამას ღმერთი. ეს ის
წერტილია, ის სივრცეა, საიდანაც ყველაფერი დაიწყო, - ეს მთელი ყოფიერების თესლია. იგი
ყოვლისშემძლეა, ყველგანმყოფია და მარადიულია.

ახლა სიკვდილი თქვენთვის უკვე აღარ არსებობს. ახლა თქვენთვის აღარ არსებობს სხეულთან
გაიგივება, ნებისმიერ სხეულთან : ახალგაზრდასთან, მოხუცთან, ლამაზთან, მახინჯთან. ახლა
თქვენთვის აღარ არსებობს ავადმყოფობა, - შესაძლოა ავადმყოფობა დაემართოს თქვენს
სხეულს, მაგრამ ის აღარ დაგემართებათ თქვენ, რადგან თქვენ არ იგივდებით მასთან.

რამანა მაჰარში კიბოსგან მოკვდა. მისი სხეული უძლიერეს აგონიაში იყო, მაგრამ იგი
იღიმებოდა. ექიმები გაოგნებულები იყვნენ, მათ არ შეეძლოთ ამის დაჯერება. ეს უჩვეულო
იყო. მისი სხეული აგონიაში იყო, ის კი ისეთ ექსტაზში. ეს როგორაა შესაძებელი? ისინი კვლავ
და კვლავ ეკითხებოდნენ:

- როგორ შეიძლება ეს?

ის კი კვლავ და კვლავ პასუხობდა:

- ამაში არაფერია უჩვეულო. მე არ ვარ სხეული. სწორედ ისევე, როგორც თქვენ აკვირდებით
ჩემს სხეულს, მეც ვაკვირდები ჩემს სხეულს და ყველაფერს, რაც მასში ხდება. თქვენ ვერ
გრძნობთ ვერანაირ ტკივილს, მაშ, მე რატომ უნდა ვიგრძნო? თქვენ მაკვირდებით, და მეც
ვაკვირდები საკუთარ თავს. სხეული უბრალოდ ობიექტია, ობიექტი ჩემსა და თქვენს შორის.
თქვენ გარედან ხედავთ, რომ ის აგონიაშია. მე შიგნიდან ვხედავ, რომ ის აგონიაშია. თუ თქვენ
ვერანაირად ვერ შეგეხებათ ეს ავადმყოფობა, მე რატომ უნდა მეხებოდეს იგი?

სინამდვილეში ეს ექიმებსაც ეხებოდათ. ისინი ძალიან თანაუგრძნობდნენ მას. ისინი

დამწუხრებულები იყვნენ, უმწეოდ გრძნობდნენ თავს, მათ უნდოდათ, რომ გადაერჩინათ ერთ-
ერთი ყველაზე მშვენიერი ადამიანი, რომელიც კი ოდესღაც დადიოდა დედამიწაზე, მაგრამ არ
შეეძლოთ ამის გაკეთება. ისინი ტიროდნენ, მაგრამ რამანას ეს საერთოდ არ ეხებოდა.

თქვენს შიგნით არის ტრანსცენდენციის წერტილი, სადაც უეცრად წყდებით ყველაფერ

გამოვლენილს და უერთდებით გამოუვლენელს. იყო დაკავშირებული გამოუვლენელთან -
ნიშნავს იყო თავისუფალი ნებისმიერი ტანჯვისგან, შეზღუდვებისგან, მონობისგან.

ჭვრეტის ფიქსირება გარდუვალია...

ესაა ის, რისი თავიდან აცილებაც შეუძლებელია. თუ გსურთ, რომ უმაღლესი სილამაზის
მდგომარეობას მიაღწიოთ, აუცილებლად გჭირდებათ, რომ გაიაროთ ეს ფიქსაცია, ჭვრეტის,
მედიტაციის ან დჰიანას ეს პროცესი.

...ის აჩქარებს გასხივოსნების მოსვლას. ოღონდ არაა საჭირო ურყევად ჯდომა, თუკი მიწიერი
აზრები ჩნდება...
ახლა კი მეორე, ძალიან მნიშვნელოვანი რჩევა ოსტატისგან:

...არაა საჭირო ურყევად ჯდომა, თუკი მიწიერი აზრები ჩნდება; უნდა შეისწავლოთ, სადაა ეს
აზრი, საიდან მოვიდა და სად გაქრა.
ეს მაშინვე არ გამოგივათ. ცხვირის წვერის ყურებისას თქვენთან ფიქრები მოვა. ისინი იმდენი
ცხოვრების განმავლობაში მოდიოდნენ, მათ არ შეუძლიათ ასე იოლად დაგანებონ თავი. ისინი
თქვენი ნაწილნი გახდნენ, ეს უკვე თავისთავად განპირობებულია. თქვენ თითქმის
დაპროგრამებული ცხოვრებით ცხოვრობთ.

ოდესმე დაკვირვებიხართ, რას აკეთებთ გამუდმებით? მაშინ ხვალ დილით შემდეგი რაღაც
გააკეთეთ: როგორც კი გაიღვიძებთ, დაიწყეთ დაკვირვება, რას აკეთებთ: როგორ დგებით
საწოლიდან, როგორ მოძრაობთ, როგორი აზრები მოგდით თავში... უბრალოდ დააკვირდით.
დააკვირდით ერთი კვირის განმავლობაში, და გაოცდებით: ყოველ დილით ერთი და იგივეს
აკეთებთ : იგივე ჟესტები, იგივე სახე, და იგივე ფიქრები. თქვენ დაპროგრამებულ არსებად
იქეცით, მთელი ცხოვრება აკეთებდით ამას, და ვინ იცის ....იქნებ უკვე მრავალი ცხოვრებაც.

როცა ბრაზდებით, დააკვირდით - ყოველთვის ერთი და იგივე პროცესი ხდება. თქვენ ერთი და
იმავე მდგომარეობას გადიხართ. როცა ბედნიერი ხართ, დააკვირდით; როცა გიყვარდებათ,
დააკვირდით; და ასევე დააკვირდით, როცა აღარ გიყვართ. ეს თითქმის ყოველთვის ერთი და
იგივე პროცესია. თქვენ კვლავ და კვლავ აგრძელებთ იგივე სისულელეების კეთებას, თქვენ
კვლავ და კვლავ აგრძელებთ იგივე უაზრო ფრაზების გამეორებას. თქვენ არ ცხოვრობთ
ცნობიერი ცხოვრებით. თქვენ ოთხმოცდაცხრამეტი პროცენტით დაპროგრამებული ხართ -
დაპროგრამებული სხვებისგან, საზოგადოებისგან ან საკუთარი თავისგან, მაგრამ ნებისმიერ
შემთხვევაში დაპროგრამებული.

ამიტომ, როდესაც პირველად იწყებთ ცხვირის წვერზე ყურებას, თქვენ ეს არ გიადვილდებათ.

თქვენი ფიქრები არ ამბობენ: „ჩვენ არ უნდა მივიდეთ ამ ადამიანთან. შეხედეთ ამ საწყალს, რა
ღრმად მედიტირებს! როგორ უყურებს ცხვირის წვერს... ახლა არაა მისი შეწუხების დრო.“
მათთვის სულერთია, ისინი თქვენსკენ გამოეშურებიან, როგორც ყოველთვის. მათ ხელს არ
შეუშლით ის ფაქტი, რომ ცხვირის წვერს უყურებთ. სინამდვილეში უფრო დაჟინებულიც კი
იქნებიან, დაინახავენ რა, რომ „ეს ადამიანი ჩვენი ძალაუფლებისგან თავის დაღწევას
ცდილობს“.

ასეც ხდება: როცა წყნარად მედიტირებთ, თქვენთან უფრო მეტი აზრი მოდის, ვიდრე
ჩვეულებრივ, ისინი პირადაპირ თავს გატყდებიან. თავს გესხმით მილიონობით აზრი,
რადგანაც ისინი თქვენით ინტერესდებიან, თქვენ კი მათგან თავის დაღწევას ცდილობთ? ისინი
ასე ადვილად არ დაიხევენ უკან.

ამიტომ აზრები უცილობლად მოვლენ. რა უნდა მოუხერხოთ აზრებს? თქვენ არ შეგიძლიათ

უბრალოდ იჯდეთ და უყუროთ ამ ყველაფერს. რაღაც უნდა გააკეთოთ. აზრებთან
შეწინააღმდეგება ვერ დაგეხმარებათ, რადგანაც თუ შეწინააღმდეგებას დაიწყებთ,
დაგავიწყდებათ ცხვირის წვერი, მესამე თვალის გაცნობიერება და სინათლის წრეზე მოძრაობა;
თქვენ დაივიწყებთ ყველაფერს და აზრების ჯუნგლებში დაიკარგებით. თუ აზრებს გაჰყვებით,
დაიკარგებით; თუ მათ გაედევნებით, დაიკარგებით; თუ მათ შეებრძოლებით, დაიკარგებით.
მაშ , რა უნდა გააკეთოთ?

ამაშია მთელი საიდუმლო. ბუდაც ასევე იყენებდა ამ საიდუმლოს, სინამდვილეში, ყველა

საიდუმლო თითქმის ერთნაირია, რადგან ადამიანები არიან ერთნაირები - კლიტე ერთია,
ამიტომ გასაღებიც ერთი უნდა იყოს. აი, საიდუმლოც: ბუდა მას ,,სამასატის’’ ანუ სწორ
გახსენებას უწოდებს. უბრალოდ გახსოვდეთ: მოვიდა აზრი, თქვენ ხედავთ მას ანტაგონიზმის
გარეშე, გამართლებისა და განსჯის გარეშე. თქვენ უბრალოდ ისეთივე ობიექტური ხართ,
როგორი ობიექტურიცაა მეცნიერი. საიდან მოვიდა იგი? საით მიდის? დაინახეთ, როგორ
მოვიდა იგი, როგორ რჩება, როგორ მიდის. ნუ ეცდებით მასთან ბრძოლას, ნუ ეცდებით მის
მიყოლას, იყავით მდუმარე დამკვირვებელი - და თქვენ გაოცდებით: რაც უფრო სტაბილური
ხდება დაკვირვება, მით უფრო ნაკლები აზრი მოდის. როცა დაკვირვება სრულყოფილია,
აზრები ქრება, რჩება მხოლოდ შუალედი.
მაგრამ გახსოვდეთ: გონებას შეუძლია კიდევ ერთ საცდურზე წავიდეს.

არანაირი სარგებელი არაა იმაში, რომ აზრებს გაჰყვეთ.

ნუ ეცდებით, რომ აზრებს გაჰყვეთ. სწორედ ამას აკეთებს ფროიდის ფსიქოანალიზი - ის
იძირება აზრთა თავისუფალ ასოციაციებში: მოდის ერთი აზრი, შემდეგ ელოდებით მეორეს,
შემდეგ მესამეს, და მთელ ჯაჭვს... სწორედ ამას აკეთებს ფსიქოანალიზის ყველა სახე: თქვენ
იწყებთ უკან, წარსულში მოძრაობას, მაგრამ ერთი აზრი მეორესთანაა დაკავშირებული, და ასე
შემდეგ, და ასე შემდეგ, უსასრულობამდე. ამას ბოლო არა აქვს. თუ ამაში იძირებით,
უსასრულო მოგზაურობას იწყებთ, - მაგრამ ეს დროის უაზროდ ფლანგვაა. გონებას შეუძლია
ეს, ამიტომ ყურადღებით იყავით.

არანაირი სარგებელი არაა იმაში, რომ აზრებს გაჰყვეთ. საკმარისია უბრალოდ დაინახოთ, რომ
აზრი მოვიდა, და არაფერი ეძებოთ წარმოშობის წერტილს მიღმა, რამეთუ შეუძებელია
ცნობიერების გულის პოვნა, ან ცნობიერების საზღვრებს გარეთ გასვლა თავად ცნობიერების
მეშვეობით.
თქვენ არ შეგიძლიათ ცნობიერების გარეთ გასვლა ცნობიერების მეშვეობით, ამიტომ ნუ
ეცდებით აკეთოთ უსარგებლო, არასაჭირო საქმე, წინააღმდეგ შემთხვევაში ერთი მეორეს
გამოიწვევს, და ა.შ. და ა.შ. და თქვენ სრულიად დაგავიწყდებათ, თუ რის გაკეთებას
აპირებდით თავდაპირველად. ცხვირის წვერი გაქრება, მესამე თვალი დავიწყებას მიეცემა,
სინათლის მოძრაობა წრეზე თქვენგან ასობით მილით გადაიწევა.

ამიტომ საკმარისია მხოლოდ ერთი აზრი. არაა საჭირო აზრთა მთელ ჯაჭვზე მიდევნება. ჩნდება
აზრი: დააკვირდით, სადაა იგი, საიდან მომდინარეობს და სად ქრება, დააკვირდით, და ის
გაქრება. დაიმახსოვრეთ ეს.

ბუდისტები აკმბობენ, რომ როდესაც აზრი ჩნდება, უნდა თქვათ: „აზრი, აზრი“, რათა უფრო
ყურადღებიანი გახდეთ. ზუსტად ისევე, როგორც მაშინ, როცა სახლში ქურდი შემოდის, თქვენ
ამბობთ: „ქურდი! ქურდი!“ - და ყველა ამახვილებს ყურადღებას. უბრალოდ თქვით: „აზრი,
აზრი“ - და ყურადღებიანი, დაკვირვებული გახდებით. სახლში ქურდი შემოიპარა: ახლა
დააკვირდით, რას აკეთებს ეს ქურდი.

როგორც კი გაცნობიერებული გახდებით, აზრი გაჩერდება. ის გაკვირვებული შემოგხედავთ,

რადგან ადრე არასოდეს ვყოფილვართ ასეთი. ის იგრძნობს, რომ მას არცთუ ისე თბილად
დახვდნენ. „რა დაემართა ამ ადამიანს? ის ყოველთვის ისეთი სტუმართმოყვარე მასპინძელი
იყო, ახლა კი იძახის: „ქურდი! ქურდი! აზრი, აზრი“. რა დაემართა ამ ადამიანს?“ აზრი
გაკვირვებული დარჩება, მას არ ესმის რა ხდება: „ის რა, ჭკუიდან შეიშალა? რატომ უყურებს
ცხვირის წვერს და ამბობს: „აზრი. აზრი“?“

თავად გაცნობიერებულობა რაღაც დროით გააჩერებს აზრის მოძრაობას. აზრი გაჩერდება.

განაგრძეთ დაკვირვება. ნუ განსჯით მას, ნუ მოიშორებთ მას, ნუ შეეწინააღმდეგებით მას,
რადგანაც განსჯით და გამართლებით თქვენ თავს აიგივებთ ამ აზრთან. იყავით უბრალოდ
თანმყოფი, ყურადღებიანი. მაშინ ის გაქრობას დაიწყებს. ის ზუსტად ისევე ქრება, როგორც
ჩნდება. ის წარმოსახვიდან ჩნდება და წარმოსახვაში ქრება. როგორც კი გაქრება, დაუბრუნდით
ჭვრეტას. თქვენ არ გჭირდებათ მისი წარმოშობის წერტილის პოვნა, რადგანაც ის არ არსებობს;
მაშინ მოგიწევთ, რომ მთელი ყოფიერების წარმოშობის წერტილი იპოვნოთ.

სწორედ ამიტომ ფსიქოანალიზი უსასრულოა, ის არასოდეს სრულდება. არ არსებობს ამქვეყნად

ადამიანი, რომელიც ბოლომდე გაანალიზებული იქნებოდა. შეუძლებელია ვინმეს ბოლომდე
გაანალიზება. ერთი წელი, ორი, სამი, ოთხი, ხუთი, ექვსი, შვიდი - შეიძება იპოვნოთ ადამიანი,
რომელიც ფსიქოანალიტიკოსთან შვიდი წელია დადის. და როგორ ფიქრობთ, ისინი წყვეტენ
სიარულს იმიტომ, რომ ფსიქოანალიზი დასრულებულია? არა. მათ უბრალოდ ბეზრდებათ
ფსიქოანალიტიკოსი, ფსიქოანალიტიკოსს კი - ისინი . ნებისმიერი შემთხვევაში, ეს როგორღაც
უნდა დასრულდეს. წერტილი უნდა დაისვას. რამდენ ხანს შეიძლება ამის გაგრძელება?

მაგრამ ფსიქოანალიზი არასოდეს სრულდება, ეს უბრალოდ შეუძლებელია.შეგიძლიათ შრე

შრეზე ააცალოთ, მაგრამ ვერასოდეს იპოვნით დასასრულს. მაგრამ ის გეხმარებათ. გეხმარებათ,
რომ უფრო გამოსადეგი გახდეთ საკუთარი თავისთვის და საზოგადოებისთვის. ის არ ახდენს
თქვენს ტრანსფორმაციას, ის მისაღებ არანორმალურად გხდით, სულ ესაა. ის გეხმარებათ
მიესადაგოთ ნევროზულ საზოგადოებას, რომელშიც თქვენ ცხოვრობთ. ის არ გხდით
ტრანსფორმირებულ, მანათობელ არსებად, ის ჩვეულებრივ ადამიანად გაქცევთ, რომელიც
ყველაფერს იღებს, რასაც ცხოვრება იძლევა, კარგსაც და ცუდსაც, და ისევე უბადრუკად
ცხოვრობს, როგორც სხვა დანარჩენები. იგი გასწავლის ცხოვრების რაღაცნაირად სევდიანად
მიღებას. მაგრამ ეს არაა ნამდვილი მიღება, რადგანაც ნამდვილ მიღებას ყოველთვის ზეიმი
მოაქვს.

ზიგმუნდ ფროიდმა თქვა, რომ ადამიანი ვერ იქნება ბედნიერი, მას შეუძლია მოსახერხებელი
იყოს. შეგვიძლია ცხოვრება მოსახერხებელი გავხადოთ, სულ ესაა, მაგრამ ბედნიერება
შეუძლებელია.

იგი არაა შეუძლებელი. იგი შეუძლებელია ფსიქოანალიზის მიხედვით. ჩვენ ვიცით და

გვინახავს ბედნიერი ადამიანები. ბუდა, ლაო-ძი, კრიშნა - ჩვენ გვინახავს ეს მოცეკვავე
ადამიანები. ფროიდი უბედურია, ის ვერ იქნება ბედნიერი. სანამ არ გადააგდებს
ფსიქოანალიზს და არ ჩაიძირება მედიტაციურ პროცესში, ის ვერ გახდება ბედნიერი. მას კიდევ
რამდენიმე ცხოვრება დასჭირდება, რომ მედიტაციამდე მივიდეს.

სინამდვილეში მას ძალიან ეშინია მედიტაციის. და არა მხოლოდ მას, ისეთ ადამიანსაც კი,
როგორიცაა კარლ გუსტავ იუნგი, ეშინია მედიტაციის. კარლ გუსტავ იუნგმა დაწერა
კომენტარები წიგნზე, „ოქროსფერი ყვავილის საიდუმლო“. მათში არ არის ეგზისტენციალური
ღირებულება. მას არ ჰქონია მედიტაციის გამოცდილება, - როგორ შეიძლება ამ კომენტარებს
რაიმე ეგზისტენციალური ღირებულება ჰქონდეს? ამასთან, ის ძალიან ეგოისტური ადამიანი
იყო, ეგოისტ ადამიანს კი ძალიან უჭირს მედიტაციამდე მისვლა, რადგანაც მის ზღურბლთან
ეგოს გადაგდებაა საჭირო.

იუნგი ინდოეთში ჩამოვიდა, როცა რამანა მაჰარში ჯერ კიდევ ცოცხალი იყო, და ბევრმა ურჩია
მას: „რადგან ინდოეთში ჩამოხვედი და ასე გაინტერესებს ცხოვრების საიდუმლოებები, რატომ
არ უნდა წახვიდე რამანასთან? შენ დაწერე კომენტარები „ოქროსფერი ყვავილის
საიდუმლოსთვის“, აქ კი ოქროს ყვავილი ბოლომდე გაფურჩქნულია, - რატომ არ უნდა წახვიდე
რამანასთან?“ მაგრამ ის მაინც არ წავიდა. ის მოგზაურობდა ინდოეთში, ხვდებოდა ადამიანებს,
მაგრამ მაინც არ ჩავიდა რამანასთან. რატომ? რისი ეშინოდა? მას ეშინოდა ამ ადამიანის
შეხვედრის, ესინოდა ამ სარკეში ჩახედვის.

თქვენ ოდესმე გინახავთ იუნგის ფოტო? ფოტოზეც კი მისი ეგო თვალნათლივია. ფროიდიც კი
არ ჩანს ისეთი ეგოისტი, როგორიც იუნგია. შესაძლოა სწორედ ეგომ აიძულა იუნგი,
მიეტოვებინა თავისი ოსტატი, ზიგმუნდ ფროიდი; სწორედ ეგომ აიძულა, რომ ეღალატა
მისთვის. უბრალოდ შეხედეთ მის ფოტოს: რა ცბიერი, ანგარიშიანი თვალები აქვს, თითქოს
მზადაა, რომ გეცეთ; ის ძალიან ეგოისტურად გამოიყურება, თუმცა ძალიან გონივრულად და
ინტელექტუალურად დახვეწილად.

გახსოვდეთ: ფსიქოანალიზი ან ანალიტიკური ფსიქოლოგია, ან ამ თამასის სხვა სახეები ვერ

მიგიყვანენ ბედნიერებამდე. მათ შეუძლიათ მიგიყვანონ მხოლოდ ბრტყელ და მისაღებ
ცხოვრებამდე. ისინი ვერ დაგეხმარებიან, რომ ზეიმის ცეცხლად იქცეთ - ეს მათი
შესაძლებლობების მიღმაა. და რაშია მიზეზი? მიზეზი იმაშია, რომ ისინი აგრძელებენ აზრის
ანალიზს. ანალიზი არაა საჭირო.

ამიტომაც „საიდუმლოში...“ ნათქვამია:

ჩვენ გვინდა, რომ გულის მდგომარეობა სიმშვიდემდე, ანუ ჭეშმარიტ ჭვრეტამდე მივიყვანოთ.
ჩვენ გვინდა, რომ მთელი არსება აბსოლუტური სიმშვიდის მდგომარეობამდე მივიყვანოთ.
ანალიზი ვერ დაგვეხმარება, რადგანაც ანალიზი მღელვარებას დადაძაბულობას ქმნის.

ჭვრეტას ეწინააღმდეგება ცრუ ჭვრეტა.

ანალიზი - ეს ცრუ ჭვრეტაა.

მას არსად არ მივყავართ. როცა შუალედი აზრებს შორის გაიზრდება, აუცილებელია გავჩერდეთ
და ჭვრეტა დავიწყოთ.
აუცილებელია გვახსოვდეს ეს ორი რამ, ეს ორი ფრთა. პირველი: როცა ჩნდება შუალედი,
აზრები არაა - განჭვრიტეთ. როცა აზრი მოდის, დააკვირდით ამ სამ მომენტს: როგორ მოიდა
აზრი, როგორ რცება და როგორ მიდის. წამით შეწყვიტეთ შუალედზე დაკვირვება და
დააკვირდით აზრს, დააკვირდით მის მოძრაობას და დაემშვიდობეთ მას. როცა ის წავა, მაშინვე
დაუბრუნდით ჭვრეტას.

კიდევ ერთი მაგალითი: როცა აკვირდებით შუალედებს მანქანებს შორის,რას აკეთებთ, როცა
მანქანა გამოჩნდება? თქვენ გიწევთ, რომ მანქანასაც დააკვირდეთ, მაგრამ არ გიტაცებთ ეს
მანქანა. თქვენ არ ინტერესდებით მისი მარკით, გამოშვების წლით, ფერით, მძღოლით,
მგზავრებით. თქვენ არ ერთვებით მთელს ამ ანალიზში - თქვენ უბრალოდ ამჩნევთ მანქანას:
მანქანა გამოჩნდა, მანქანა თქვენს წინაა, მანქანამ გვერდით ჩაიარა და კვლავ გადაგაქვთ
ყურადღება შუალედურ სივრცეზე. თქვენი თქვენი ინტერესი შუალედებშია. მაგრამ მანქანა
ჩნდება და წამით გიწევთ, რომ ყურადღება მიაქციოთ მას. შემდეგ კი ჩაივლის, და კვლავ
იძირებით სიმშვიდეში, ჭვრეტაში, შუალედში.

როცა შუალედი აზრებს შორის გაიზრდება, აუცილებელია გავჩერდეთ და ჭვრეტა დავიწყოთ.

ჭვრიტეთ, შემდეგ კი კვლავ მოახდინეთ ფიქსაცია.
ანუ როცა აზრი ჩნდება ფიქსაცია მოახდინეთ. როცა აზრი მიდის, ჭვრიტეთ.

ეს ორმაგი მეთოდია სწრაფი გასხივოსნების მისაღწევად. იგი გულისხმობს სინათლის წრეზე

მოძრაობას. წრეზე მოძრაობა ფიქსაციაა, სინათლე - ჭვრეტა.
ყოველთვის, როცა ჭვრეტთ, თქვენ სინათლე გავსებთ, ყოველთვის, როცა ფიქსაციას ახდენთ,
თქვენ წრეზე მოძრაობას უშვებთ, წრეზე მოძრაობას შესაძლებელს ხდით. ერთიც და მეორეც
აუცილებელია.

სინათლე - ეს ჭვრეტაა. ფიქსაცია ჭვრეტის გარეშე - წრეზე მოძრაობაა სინათლის გარეშე.

მაგრამ სწორედ ასე მოხდა. ეს დაემართა ჰათჰა-იოგას: იოგები ფიქსაციას ახდენენ,
კონცენტრაციას ახდენენ, მაგრამ მათ დაივიწყეს სინათლე. მათ სრულიად დაავიწყდათ
სტუმარი, ისინი განაგრძობენ სახლის მომზადებას. ისე არიან გატაცებული სახლის
მომზადებით, რომ დაავიწყდათ, რისთვის და ვისთვის ემზადებიან. ჰათჰა-იოგი გამუდმებით
იმზადებს სხეულს, ასუფთავებს მას, აკეთებს სხვა და სხვა ასანებს, სუნთქვით ვარჯიშებს და
კიდევ ბევრ რამეს, გულისრევამდე. მაგრამ მას სრულიად დაავიწყდა, რატომ აკეთებს ამას.
სინათლე მის გვერდით იმყოფება და ელოდება, მაგრამ იგი არ უშვებს შიგნით, რადგანაც
სინათლეს მხოლოდ მაშინ შეუძლია შემოსვლა, თუ ის რელაქსირებულ, მიმღებ
მდგომარეობაშია.

ფიქსაცია ჭვრეტის გარეშე - ესაა წრეზე მოძრაობა სინათლის გარეშე.

მაგრამ ეს უბედურება დაემართათ ე.წ. იოგებს. მეორე უბედურება დაემართათ
ფსიქოანალიტიკოსებს, ფილოსოფოსებს.

ჭვრეტა ფიქსაციის გარეშე - ესაა სინათლე წრეზე მოძრაობის გარეშე!

ისინი ფიქრობენ სინათლეზე, მაგრამ არანაირად არ მომზადებულან იმისთვის, რომ სინათლემ
ისინი აღავსოს; ისინი მხოლოდ ფიქრობენ მასზე. ისინი ფიქრობენ სტუმარზე: ისინი ათასერთ
რამეს ფიქრობენ სტუმარზე, მაგრამ მათი სახლი მზად არაა. ერთიც და მეორეც ხელიდან
უშვებს.
ოსტატი ამბობს:

ყურადღება მიაქციეთ ამას!

წინააღმდეგ შემთხვევაში თქვენც ხელიდან გაუშვებთ. მოემზადეთ და დაელოდეთ. მზად
იყავით. ცხვირის წვერის ჭვრეტა, მესამე თვალის გაცნობიერება, გამართული ხერხემალი,
მოსახერხებელი პოზა - სულ ესაა, რაც უნდა გააკეთოთ, მეტი არაფერი მოგეთხოვებათ. არაა
საჭირო, რომ წლობით აპრაქტიკოთ იოგას პოზები, წლიდან წლამდე, წლიდან წლამდე. ეს
სისულელეა. სწორედ ამიტომ გამოიყურებიან ე.წ. იოგები ასე სულელებად, არაჭკვიანებად.
შესაძლოა მათი სხეული ძლიერია, და დიდხანს იცოცხლებენ, მაგრამ რა აზრი აქვს ?

სინათლის გარეშე ცხოვრება ბნელი და უაზრო დარჩება. ხანგრძლივად იცხოვრებთ თუ

ხანმოკლედ, არ აქვს მნიშვნელობა. მაშინაც კი, თუ სინათლეში მხოლოდ ერთი მომენტი
იცხოვრებთ, ეს საკმარისია. ეს ერთადერთი მომენტი მარადიულია.

არიან ფილოსოფოსები, რომლებიც განიხილავენ სინათლეს: რა არის ეს, როგორ განვსაზღვროთ

იგი, და რომელი განსაზღვრებაა ყველაზე საუკეთესო. ისინი გამუდმებით ქმნიან ახალ
თეორიებს, დოგმებს, აზროვნების უდიდეს სისტემებს. მაგრამ არაფრისთვის არ არიან მზად...
სინათლე კი იქვე, ზღურბლზე ელოდება.

ყურადღება მიაქციეთ ამას!

არ აყვეთ არც ერთ ამ ცდუნებას. თუ შეგიძლიათ, რომ გაცნობიერებული დარჩეთ, ეს ძალიან
მარტივი განსაკუთრებულად მატრანსფორმირებელი მომენტია. ადამიანს, რომელსაც სწორად
ესმის, ერთ მომენტში შეუძლია სრულიად სხვა რეალობაში შევიდეს.

ღმერთი არაა შორს, ღმერთი თქვენს შიგნითაა.

დღეისათვის საკმარისია.

თავი 12
წონასწორობის შექმნა
პირველი კითხვა:
ნუთუ სამართლიანია პოლიტიკოსების ძაღლების გვერდით დაყენება?
მართლაც! ძაღლები ხომ უმანკო არსებები არიან. მაპატიეთ, მართალი არ ვიყავი.

მეორე კითხვა:
რა არის ნევროზი, და არსებობს თუ არა მისგან წამალი?
ძველად ნევროზს არასოდეს მიუღია ეპიდემიის ფორმა. ახლა ის ადამიანის გონების თითქმის
ნორმალური მდგომარეობა ხდება. აუცილებელია რომ ეს გავიგოთ.

ადრე ადამიანები სულიერად უფრო ჯანმრთელები იყვნენ, რადგანაც გონებას არ ავსებდა

ერთდროულად ამდენი რამ და არ იყო გადატვირთული. თანამედროვე გონება
გადატვირთულია, და ყველაფერი, რაც არ უნდა გადახარშოს, ნევროზს იწვევს. იგივე ხდება,
როცა გაუჩერებლად ჭამთ და ამძიმებთ თქვენს სხეულს, - ის, რაც არ მოინელება, შხამად
იქცევა. ის თუ რას ჭამთ, არც ისე მნიშვნელოვანია, როგორც ის, თუ რას ხედავთ და რა გესმით.
ყოველ მომენტში, თვალების, ყურების და სხვა გრძნობათა ორგანოების მეშვეობით ათას ერთ
რამეს ღებულობთ, და დრო არ გრჩებათ, რომ ეს ყველაფერი მოინელოთ. თითქოს გამუდმებით
სუფრასთან სხედხართ და ჭამთ, ჭამთ - მთელი დღე-ღამე. იგივე ემართება თანამედროვე
გონებას: ის გადატვირთულია იმდენი საგნითა და მოვლენით, და გასაკვირი არაა, რომ ვეღარ
უძლებს. ყოველ მოწყობილობას აქვს თავისი ზღვარი. გონება ერთ-ერთი ყველაზე ნატიფი
მოწყობილობაა.

ნამდვილად ჯანმრთელი ადამიანი - ესაა ადამიანი, რომელიც დროის ორმოცდაათ პროცენტს

უთმობს იმას, რომ გადახარშოს ის, რაც მის თავს ხდება. ორმოცდაათი პროცენტი მოქმედება,
ორმოცდაათი პროცენტი უმოქმედობა - აი, სწორი მდგომარეობა. ორმოცდაათი პროცენტი
აზროვნება, ორმოცდაათი პროცენტი მედიტაცია - აი, წამალი. მედიტაცია სხვა არაფერია, თუ
არა შესაძლებლობა, რომ მოდუნდეთ თქვენს შიგნით; ესაა დრო, როცა ყველა კარს, ყველა
გრძნობათა ორგანოს ხურავთ გარეგანი ზემოქმედებისგან. თქვენ ქრებით სამყაროსთვის. თქვენ
ივიწყებთ სამყაროს, თითქოს ის აღარ არსებობს : არანაირი გაზეთი, რადიო, ტელევიზია,
ხალხი. თქვენ მარტოობაში იმყოფებით, თქვენს დაფარულ არსში, მოდუნებული, საკუთარ
სახლში.

ამ მომენტებში მოინელება ყველაფერი, რაც დაგროვდა : ის, რაც ღირებულია, მოინელება, ის

რაც არაა ღირებული, იშლება. მედიტაცია მოქმედებს როგორც ორლესული მახვილი: ერთი
პირით იგი ინელებს იმას, რაც სასარგებლოა, ხოლო მეორეთი - განაგდებს მთელ ნაგავს. მაგრამ
მედიტაცია გაქრა ამ სამყაროდან.

ადრე ადამიანები ბუნებრივად მედიტატიური იყვნენ. ცხოვრება უფრო მარტივი იყო და მათ
საკმარისი დრო ჰქონდათ რომ არაფერი ეკეთებინათ, ეცქირათ ვარსკვლავებისთვის,
ხეებისთვის, მოესმინათ ჩიტების ჭიკჭიკი. ადამიანებს ჰქონდათ დროის შუალედები ღრმა
პასიურობისთვის. ასეთ მომენტებში ადამიანები უფრო ჯანმრთელები და მთლიანები
ხდებოდნენ.

ნევროზი ნიშნავს რომ ისეთ ტვირთს ატარებთ თქვენს გონებაში, რომ კვდებით მისი ტვირთის
ქვეშ. ვერც კი ინძრევით, და ლაპარაკიც არაა ცნობიერების გაფრენაზე. ხოხვაც კი არ შეგიძლიათ
- იმხელაა ეს ტვირთი... და ყოველ მომენტში ის უფრო იზრდება. ერთხელაც თქვენი გონება
ვეღარ უძლებს. ეს ბუნებრივია.

აუცილებელია გავიგოთ რამდენიმე საკითხი. ნევროზი - ესაა მდგომარება, როდესაც თქვენ

გამუდმებით ჩიხში ხართ მომწყვდეული, და არაფერს არ სწავლობთ. ნევროზის პირველი
განსაზღვრება არის სწავლის უუნარობა. თქვენ გამუდმებით ერთი და იმავე ჩიხში ექცევით.
თქვენ კვლავ და კვლავ ბრაზდებით, რამდენჯერ გაბრაზებულხართ უკვე? რამდენჯერ
გინანიათ ეს? და მაინც, როგორც კი სტიმული ჩნდება, მას იგივე რეაქცია მოჰყვება, - თქვენ
არაფერი გისწავლიათ. იმდენჯერ გიცდიათ, რომ იმაზე მეტი მოგეპოვებინათ, ვიდრე საჭიროა,
და ყოველ ჯერზე ეს სიხარბე ახალ ტანჯვას ქმნიდა. თქვენ იცით ეს , იცით რომ სიხარბეს
არავინ გაუხდია ბედნიერი, მაგრამ უწინდებურად ავლენთ სიხარბეს, მაინც ამ მდგომარეობაში
რჩებით. თქვენ არაფერს სწავლობთ. სწავლის უუნარობაა სწორედ ნევროზი, იგი ბადებს
ნევროზს.

სწავლის უნარი მონელების უნარს ნიშნავს. თქვენ რაღაცას ცდით, შემდეგ აღმოაჩენთ, რომ ეს
არ მუშაობს, და აგდებთ ამას, სხვა მიმართულებით მოძრაობთ, სხვა რამეს ცდით. ეს
ბრძნულია, ეს გონივრულია. უბრალოდ კედელს ურტყამდეთ თავს, როცა იცით, რომ იქ კარი
არაა, სწორედ ესაა ნევროზი.

ადამიანები უფრო და უფრო ნევროზულები ხდებიან, რადგანაც ისინი ერთსა და იმავე ჩიხზე
მიწოლას განაგრძობენ. ისინი ჯიუტად აკეთებენ იმას, რაც არ მუშაობს. ადამიანი, რომელსაც
სწავლის უნარი აქვს, არასოდეს გახდება ნევროზული. ეს შეუძლებელია. ის მყისიერად ხედავს,
რომ ამ კედელს კარი არა აქვს. ის მაშინვე უარს ამბობს მცდელობებზე. ის სხვა მიმართულებით
იწყებს მოძრაობას. ყოველთვის არსებობს სხვა შესაძლებლობები. იგი რაღაცას ისწავლის.

ედისონზე ჰყვებიან, რომ ის ატარებდა ექსპერიმენტს, რომელიც შვიდასჯერ ჩავარდა. მისი

კოლეგები სასოწარკვეთილი იყვნენ. დახარჯულ იქნა სამი წელი, მაგრამ ის განაგრძობდა ახალი
საშუალებების გამოცდას. ყოველ დილით იგი მოდიოდა უზარმაზარი ენთუზმიაზმით სავსე,
იმავე ენთუზიაზმით, რომლითაც პირველ დღეს მოვიდა, და ასე სამი წლის განმავლობაში.

ერთხელ მისი კოლეგები შეიკრიბნენ და თქვეს:

- ჩვენ ვერ ვხედავთ ექსპერიმენტის გაგრძელების აზრს. ის უკვე შვიდასჯერ ჩავარდა. დროა
უარი ვთქვათ მცდელობებზე.
ედისონმა უპასუხა:

- თქვენ ამბობთ, „ჩავარდა“? ჩვენ შვიდასი არასწორი მეთოდი გავიგეთ . ეს შესანიშნავი

შედეგია! დღეს უკვე აღარ გამოვიყენებთ მათ, მე ახალი მეთოდი ვიპოვნე. ჩვენ ვუახლოვდებით
ჭეშმარიტებას. რამდენი შეიძლება იყოს არასწორი მეთოდი? - ყველაფერს აქვს საზღვარი. თუ
არსებობს ათასი არასწორი მეთოდი, ჩვენ უკვე შვიდასი მოვიშორეთ, და მხოლოდ სამასი
გვრჩება. ეს ნიშნავს, რომ მალე ჭეშმარიტებამდე მივალთ.

აი, რა არის სწავლის უნარი: ვცადოთ ერთი საშუალება, დავინახოთ, რომ ის არ მუშაობს,
ვცადოთ მეორე, დავინახოთ, რომ ისიც არ მუშაობს, და ბრძენი ადამიანი უარს ამბობს არასწორ
მეთოდზე. სულელი ეჭიდება არასწორ მეთოდს. სულელი ამას თანმიმდევრულობას უწოდებს.
სულელი ამბობს: „მე ამას ვაკეთებდი გუშინ, ამას გავაკეთებ დღეს, და ამას გავაკეთებ ხვალაც“.
ის ჯიუტობს. ის ამბობს: „როგორ შემიძლია უარი ვთქვა ამაზე? უკვე იმდენი ჩავდე ამაში, რომ
ვეღარაფერს შევცვლი“. ის შეუპოვრად განაგრძობს სიჯიუტეს და ცხოვრებას უაზროდ
ფლანგავს. რაც უფრო ახლოსაა სიკვდილი, მით უფრო მეტად ვარდება სასოწარკვეთილებაში,
უიმედობაში. შიგნით სიღრმეში, მან მშვენივრად იცის, რომ დამარცხდება. მან უკვე ბევრჯერ
განიცადა მარცხი, მაგრამ მაინც აგრძელებდა იგივეს კეთებას ისე, რომ გაკვეთილს არ იღებდა
აქედან. და სწორედ ეს წარმოშობს ნევროზს.

ადამიანი, რომელსაც სწავლა შეუძლია, არასოდეს გახდება ნევროზული. მოსწავლე არასოდეს

გახდება ნევროზული. მოსწავლე ისაა, ვისაც სწავლა შეუძლია. არასოდეს გახდეთ მცოდნე.
ყოველთვის იყავით სწავლების პროცესში. დაგროვილი ცოდნა ნევროზულს ხდის ადამიანს.
შემთხვევითი არაა, რომ ფილოსოფოსები, პროფესორები, ფსიქიატრები და მეცნიერები
ადვილად იშლებიან ჭკუიდან: მათ რაღაც ისწავლეს და მივიდნენ დასკვნამდე, რომ სასწავლი
მეტი აღარაფერია. როგორც კი გადაწყვეტთ , რომ სასწავლი აღარაფერია, თქვენ წყვეტთ
ზრდას. აი, ნევროზის მეორე განსაზღვრება: ზრდის შეწყვეტა არის ნევროზი.

ძველ სამყაროში, როგორც ჩანს, ყველაფერი სხვანაირად იყო. იმ ზემოქმედებას გრძნობათა

ორგანოებზე, რომელსაც ადამიანები თვენახევრის განმავლობაში იღებდნენ, დღეს ერთ დღეში
ვიღებთ. მთელი დღის განმავლობაში ჩვენ ინფორმაციული ზემოქმედების ექვსკვირიან პორციას
ვღებულობთ, ხოლო სწავლისა და ადაპტირების აუცილებლობა ორმოცჯერ იზრდება.
თანამედროვე ადამიანს უნდა შეეძლოს მეტის სწავლა, ვიდრე ოდესმე, რადგანაც ახლა
გაცილებით მეტი რაღაც არსებობს, რისი სწავლაც აუცილებელია. თანამედროვე ადამიანს
ყოველდღე უნდა შეეძლოს ახალ სიტუაციებთან ადაპტირება, რადგანაც ახლა მსოფლიო ძალიან
სწრაფად იცვლება. ეს დიდი გამოწვევაა.

თუ მივიღებთ ამ გამოწვევას, იგი განსაკუთრებულად დაეხმარება კაცობრიობას ცნობიერების

გაფართოებაში. თანამედროვე ადამიანი ან აბსოლუტურად ნევროზული გახდება, ან ამ
ყველაფრის ზეწოლის შედეგად ტრანსფორმირდება. ყველაფერი დამოკიდებულია იმაზე, თუ
როგორ აღიქვამთ ამას. ერთი რამის თქმა ზუსტად შეიძლება: უკან დასახევი გზა არ არის.
ინფორმაციული ზემოქმედება უფრო და უფრო გაიზრდება. თქვენ უფრო და უფრო მეტ
ინფორმაციას მიიღებთ, ცხოვრება კი უფრო და უფრო სწრაფად შეიცვლება, და თქვენ მოგიწევთ
ახალ საგნებთან შეგუების სწავლა.

ადრე ადამიანი თითქმის სტატიურ სამყაროში ცხოვრობდა. ყველაფერი სტატიური იყო: როცა
თქვენ თქვენ ტოვებდით ამ სამყაროს, ის ზუსტად ისეთივე იყო, როგორიც მაშინ, როცა
მამათქვენი მიდიოდა ამ სამყაროდან. თქვენ არაფრის შეცვლა არ გიწევდათ. არაფერი არ
იცვლებოდა. ბევრის სწავლა არ იყო აუცილებელი. საკმარისი იყო რამდენიმე რაღაცის სწავლა.
და მაშინ თქვენს გონებაში ცარიელი სივრცე იყო, რომელიც გეხმარებოდათ, რომ სულიერად
ჯანმრთელი დარჩენილიყავით. ახლა ცარიელი სივრცე აღარაა... თუ ,რა თქმა უნდა ,განზრახ
არ შექმნით მას.

ახლა მედიტაცია უფრო აუცილებელია, ვიდრე ოდესმე, თან იმდენად, რომ ეს თითქმის
სიკვდილ-სიცოცხლის საკითხია. ადრე ეს ფუფუნება იყო, მხოლოდ რამდენიმე ადამიანი :
ინტერესდებოდა მედიტაციით: ბუდა, მაჰავირა, კრიშნა. დანარჩენები ბუნებრივად
მედიტატიურები , ბედნიერები და სულიერად ჯანმრთელები. მათ არ სჭირდებოდათ
მედიტაციაზე ფიქრი, ისინი გაუცნობიერებლად მედიტირებდნენ. ცხოვრება ისე ნელა
მიედინებოდა, რომ ყველაზე სულელ ადამიანებსაც კი შეეძლოთ მასთან ადაპტირება. ახლა კი
ცვლილებები ისეთი უზარმაზარი სისწრაფით ხდება , რომ ყველაზე გონიერ ადამიანებსაც კი არ
შეუძლიათ მასთან სშეგუება. ცხოვრება ყოველდღე იცვლება, და თქვენ ახლიდან გიწევთ
სწავლა, - გიწევთ რომ კვლავ და კვლავ ისწავლოთ. დღე ს უკვე არარ შეგიძლიათ სწავლის
შეწყვეტა, იგი მთელი ცხოვრება უნდა გაგრძელდეს. თქენ მოსწავლედ უნდა დარჩეთ
სიკვდილის ბოლომდე. მხოლოდ მაშინ შეძლებთ, რომ სულიერად ჯანმრთელები დარჩეთ და
თავიდან აიცილოთ ნევროზი. ვითარებების ზეწოლა გაცილებით მეტი გახდა - ორმოცჯერ
მეტი. როგორ შეიძლება ასეთი ზეწოლის პირობებში მოდუნება? თქვენ განზრახ უნდა შექმნათ
მედიტაციის მომენტები.

თუ ადამიანი არ მედიტირებს დღეში თუნდაც ერთი საათი, მაშინ ნევროზი არ იქნება

შემთხვევითი; ადამიანი თავად შექმნის მას. ერი საათის განმავლობაში ყველა უნდა გაქრეს
სამყაროდან და ჩაიძიროს თავის საკუთარ არსში. ერთი საათის განმავლობაში ყველა უნდა იყოს
იმდენად მარტო, რომ მასში ვერ აღწევდეს ვერ მოგონება, ვერც ფიქრი, ვერც ფანტაზია -
ვერაფერი. ერთი საათის განმავლობაში ცნობიერებაში არ უნდა იყოს არანაირი შემადგენელი, ეს
აჯანსაღებს, ანახლებს და ათავისუფლებს ენერგიის ახალ წყაროებს, და ადამიანი სამყაროში
განახლებული, სწავლის უნარის მქონე, თვალებში დიდი აღტაცებით და გულში დიდი
გაოცებით ბრუნდება, როგორც კვლავ ბავშვი.

სწავლის აუცილებლობის ეს დაჟინებული მოთხოვნილება და ძველი ჩვევა იმისა, რომ არ

ისწავლონ, ადამიანებს გიჟებად აქცევს. თანამედროვე ადამიანის გონება მართლაც
გადატვირთვის ზღვარზეა, და მას არ რჩება დრო, რომ ეს ყველაფერი თავის არსში მოინელოს.
სწორედ ამიტომ ხდება მედიტაცია უფრო მნიშვნელოვანი, ვიდრე ოდესმე: როცა ჩვენ არ
ვაძლევთ ჩვენს გონებას მედიტაციაში დასვენების დროს, ჩვენ ვთრგუნავთ მთელ ინფორმაციას,
რომელიც ჩვენში შემოედინება. ჩვენ უარს ვამბობთ სწავლაზე. ჩვენ ვამბობთ, რომ დრო არ
გვაქვს. მაშინ ინფორმაცია დაგროვებას იწყებს.

თუ დრო არ გყოფნით ინფორმაციის გადასახარშად, რომელსაც გამუდმებით იღებს თქვენი

გონება, ის დაგროვებას იწყებს სწორედ ისევე, როგორც ქაღალდები გროვდება თქვენს
მაგიდაზე, რადგანაც დრო არ გაქვთ, რომ წაიკითხოთ ისინი და პასუხი გასცეთ. სწორედ ასე
იტვირთება თქვენი გონება: რამდენი ინფორმაცია ელოდება მომენტს, როცა ყურადღებას
მიაქცევთ, რამდენი წერილია წასაკითხი, პასუხგასაცემი, რამდენი ნევროზული სიტუაციაა,
რომელშიც უნდა გაერკვეთ.

ერთხელ მოლა ნასრედინმა თქვა: „თუ დღეს რაღაც ცუდი მოხდება, უახლოესი სამი თვის
განმავლობაში არ მექნება დრო, რომ ამას შევხედო. უკვე იმდენი ცუდი რამ გადამხდა, და ისინი
თავიანთ რიგს ელოდებიან. თუ დღეს მოხდება რაღაც ცუდი, დრო არ მექნება, რომ უახლოესი
სამი თვის განმავლობაში შევხედო ამას“.

თქვენ შეგიძლიათ საკუთარ თავში დაინახოთ ეს რიგი და იგი იზრდება. რაც უფრო გრძელია
რიგი, მით უფრო ნაკლები სივრცე გრჩებათ შიგნით; რაც უფრო გრძელია რიგი, მით უფრო
მეტი ხმაურია შიგნით, რადგანაც ყველაფერი, რაც დააგროვეთ, ყურადღებას ითხოვს.

ჩვეულებრივ ეს იწყება ხუთი წლის ასაკში, როცა სწავლება თავისი არსით წყდება. და შემდეგ,
სიკვდილამდე, ჩვენ მხოლოდ იმას ვიყენებთ, რაც ამ ხუთ წელიწადში ვისწავლეთ. ადრე ეს
ნორმალური იყო. ხუთი ან შვიდი წელი საკმარისი იყო, რომ გესწავლათ ყველაფერი, რაც
აუცილებელია ცხოვრებაში: შვიდი წლის სწავლება ცხოვრების სამოცდაათ წელზე გყოფნიდათ.
მაგრამ ახლა ეს შეუძლებელია. თქვენ ვერ შეწყვეტთ სწავლას, რადგანაც გამუდმებით ჩნდება
რაღაც ახალი, და ამ ახალს ვერ შეხვდებით ძველი იდეებით. თქვენ ვერ იქნებით
დამოკიდებული თქვენს მშობლებზე და მათ ცოდნაზე, თქვენ ვერც სკოლის ან უნივერსიტეტის
მასწავლებლებზე , რადგანაც რაზეც ისინი საუბრობენ, უკვე მოძველებულია. მას შემდეგ
მრავალი რამ მოხდა და ბევრმა წყალმა ჩაიარა.

მე თვითონ მომიწია ამასთან შეჯახება. როცა სტუდენტი ვიყავი,ჩემი პროფესორები

მანცვიფრებდნენ, რადგან მათი ცოდნა ოცდაათი წლის იყო. მათ თავიანთი მასწავლებლებისგან
მიიღეს იგი, როცა ახალგაზრდები იყვნენ. მას შემდეგ აღარ მიუქცევიათ ყურადღება იმისთვის,
რაც უფრო გვიან მოხდა. მათი ცოდნა აბსოლუტურად უსარგებლო იყო.

მე მუდმივ კონფლიქტში ვიყავი ჩემს პროფესორებთან. რამდენიმე კოლეჯიდან გამრიცხეს,

რადგანაც პროფესორები ამბობდნენ, რომ ვერ მიმკლავდებოდნენ. მაგრამ მე ცუდს არაფერს
ვაკეთებდი. მე უბრალოდ საშუალებას ვაძლევდი გაეგოთ, რომ მათი ცოდნა მოძველდა. მაგრამ
ეს აბრაზებდა მათ. ეს ყველაფერი სტუდენტობის წლებში ისწავლეს და ფიქრობდნენ, რომ
მსოფლიო ამაზე გაჩერდა.

დღეს სტუდენტები ვერ დაეყრდნობიან მასწავლებლებს, ბავშვები კი მშობლებს, ამიტომ მთელს

მსოფლიოში უზარმაზარი ბუნტი მწიფდება. და ეს სწორედ ამასთანაა დაკავშირებული.
სტუდენტები ვეღარ სცემენ პატივს თავიანთ პროფესორებს. თუ პროფესორები გამუდმებით არ
ისწავლიან, სტუდენტები ვერ შეძლებენ მათ პატივისცემას.რისთვის უნდა სცენ პატივი? -
არაფრისთვის. ბავშვებს კი არ შეუძლიათ მშობლებს სცენ პატივი, რადგანაც მშობლების
მიდგომა ძალიან პრიმიტიული ჩანს. პატარა ბავშებსაც კი ესმით ეს: ის, რასაც მათი მშობლები
ამბობენ, მოძველებულია. მშობლებს გამუდმებით სწავლა მოუწევთ, თუ უნდათ, რომ თავიანთ
ბავშვებს ზრდაში დაეხმარონ. მასწავლებლებსაც გამუდმებით მოუწევთ სწავლა. დღეს არავის
შეუძლია მისცეს საკუთარ თავს უფლება, რომ არ ისწავლოს. ის, რაც ახლა ხდება მსოფლიოში,
კიდევ უფრო დიდი სისწრაფით მოხდება.

ამიტომ, პირველ რიგში, სწავლება არ უნდა შეწყდეს, წინააღმდეგ შემთხვევაში ნევროზული

გახდებით. სწავლების შეწყვეტა ნიშნავს, რომ თქვენ აგროვებთ ინფორმაციას, რომელიც არ
მოინელება, არ ასიმილირდება, არ ხდება თქვენი სისხლი და ხორცი. მაშინ ის გამუდმებით
თქვენს ველში იმყოფება და გაწვებათ, რომ მიიღოთ იგი.

მეორეც, თქვენთვის აუცილებელია დრო, რომ მოდუნდეთ, ამ ტვირთის ზეწოლა ძალიან

დიდია. რაღაც დრო გჭირდებათ, რომ ამ ზეწოლას გაუმკლავდეთ. ძილი უკვე ვეღარ
დაგეხმარებათ, რადგანაც თავად ძილიც გადატვირთული ხდება. თქვენი დღე ისეთი
გადატვირთულია, რომ როდესაც დასაძინებლად წვებით, მხოლოდ სხეული იძინებს, გონება კი
მუშაობას განაგრძობს. ეს ისაა, რასაც თქვენ სიზმრებს უწოდებთ. სიზმარი სხვა არაფერია, თუ
არა გონების განწირული მცდელობა, რომ ინფორმაცია გადაამუშავოს... რადგანაც ამას დროს არ
უთმობთ.

თქვენ გაცნობიერებულად უნდა მოდუნდეთ მედიტაციაში. ღრმა მედიტაციის რამდენიმე წუთი

დაგეხმარებათ ნევროზის თავიდან აცილებაში. მედიტაციაში გონება განიტვირთება: ყველაფერი
მომხდარი მოინელება, გადატვირთულობა იხსნება და გონება საღი, ახალგაზრდა, ნათელი და
სუფთა ხდება.

ადრე გონების ინფორმაციით „დატვირთვის“ პროცენტი დროის ერთ მეათედს შეადგენდა,

მედიტაციის დრო კი ცხრა მეათედს. ახლა ყველაფერი პირიქითაა: ცხრა მეათედი
დატვირთვაზე მოდის, ერთი მეათედი - მედიტაციაზე. ძალიან იშვიათად აძლევთ საკუთარ
თავს მოდუნების უფლებას. ძალიან იშვიათად ზიხართ სიჩუმეში, ისე რომ არაფერს აკეთებთ.
გაუცნობიერებელი მედიტაციის ეს ერთი მეათედიც კი ქრება. თუ ის საერთოდ გაქრება,
ადამიანი სრულიად შეშლილი გახდება. აქეთკენ მიდის ყველაფერი.
რას ვეძახი გაუცნობიერებელ მედიტაციას? გაუცნობიერებელი მედიტაცია - ესაა როდესაც
თქვენ უბრალოდ ბაღში მიდიხართ და საკუთარ ბავშვებთან თამაშობთ. ან აუზში დაცურავთ -
ეს გაუცნობიერებელი მედიტაციაა. ან გაზონს კრეჭთ, ან ჩიტების ჟღურტულს ისმენთ - ესეც
გაუცნობიერებელი მედიტაციაა. მაგრამ ისიც ქრება, რადგან როცა ადამიანებს დრო აქვთ, ისინი
ტელევიზორის წინ სხედან სავარძელს მიწეპებულები.

ტელევიზია თქვენს გონებას განსაკუთრებით სახიფათო ინფორმაციით ტვირთავს, და თქვენ არ

შეგიძლიათ მისი მონელება. როცა გაზეთებს კითხულობთ, ყველანაირი სისულელით
„გკვებავენ“. როცა დრო გაქვთ, რადიოს რთავთ, ან ტელევიზორს. ან კარგი განწყობა გაქვთ,
დასვენება გინდათ და კინოში მიდიხართ. რა დასვენებაა ეს? კინოში არ შეგიძლიათ მოდუნება,
რადგანაც იქ კვლავ თავს მოგახვევენ ინფორმაციას.

მოდუნება ნიშნავს, რომ თქვენთან არანაირი ინფორმაცია არ შემოდის. როცა გუგულის გალობას
ისმენთ, თქვენ თავს არ გეხვევათ არანაირი ინფორმაცია. როცა მუსიკას ისმენთ, თქვენ თავს არ
გეხვევათ არანაირი ინფორმაცია. მუსიკას არ აქვს ენა, ეს სუფთა ბგერაა. ის არ გადმოგცემთ
არანაირ ინფორმაციას, ის უბრალოდ სიამოვნებას განიჭებთ. კარგია ცეკვა, მუსიკის მოსმენა,
ბაღში მუშაობა, ბავშვებთან თამაში, უბრალოდ ჯდომა, და არაფრის კეთება. სწორედ ესაა
წამალი. თუ ამას გაცნობიერებულად გააკეთებთ, ზეგავლენა გაცილებით უფრო ძლიერი იქნება.
შექმენით წონასწორობა.

ნევროზი - ეს გონების დაუბალანსებელი მდგომარეობაა: ძალიან დიდი აქტივობა და არანაირი

უმოქმედობა, ძალიან ბევრი მამაკაცური და ქალურის ნაკლებობა, ძალიან ბევრი იანი და ცოტა
ინი. თანაფარდობა უნდა იყოს ორმოცდაათი ორმოცდაათზე, თქვენ უნდა შეინარჩუნოთ ღრმა
წონასწორობა. თქვენში სიმეტრია უნდა იყოს. უნდა გახდეთ ,,ართჰანარიშვარა ’’- ნახევრად
მამაკაცი, ნახევრად ქალი, - და მაშინ აღარასოდეს გახდებით ნევროზულები.
სწორედ ამ პროცესზეა საუბარი „ოქროსფერი ყვავილის საიდუმლოში“. ის დაგეხმარებათ, რომ
გაქრეთ, როგორც მამაკაცი ან ქალი, და გახდეთ მთლიანი, ერთიანი, ის საშუალებას მოგცემთ,
რომ განუყოფელი იყოთ.

ინდივიდუალობა არც მამაკაცურია და არც ქალური; ინდივიდუალობა - ეს უბრალოდ

ერთიანობაა. მისკენ გზა კეთებასა და არკეთებას შორის დროის სწორად განაწილებაზე დევს.
სწორედ ესაა მთლიანობა, ის, რასაც ბუდა შუალედურ გზას უწოდებს - ,,მადჰიმ
ნიკაის’’. იყავით ზუსტად შუაში. და გახსოვდეთ: წონასწორობა შესაძოა მეორე მხარესაც
გადაიხაროს: შესაძლოა ზედმეტად პასიური გახდეთ. ესეც სახიფათოა. ამაშიცაა თავისებური
საფრთხე და ხაფანგი. თუ ზედმეტად პასიური გახდებით, თქვენი ცხოვრებიდან გაქრება ცეკვა,
სიხარული, თქვენ მოკვდებით.
ამიტომაც მე არ გთავაზობთ, რომ პასიური იყოთ, მე გთავაზობთ ბალანსის შექმნას
აქტიურობასა და პასიურობას შორის. დაე, მათ გააწონასწორონ ერთმანეთი, თქვენ კი ზუსტად
შუაში იყავით. დაე, ისინი ორი ფრთა გახდნენ თქვენი არსისთვის. ერთი ფრთა არ უნდა იყოს
მეორეზე დიდი.

დასავლეთში აქტიურობა ჭარბობს, პასიურობა გამქრალია. აღმოსავლეთში პასიურობა ჭარბობს,

აქტიურობა გამქრალია. დასავლეთი გარეგნულ სიმდიდრეს და სიუხვეს ფლობს, მაგრამ შიგნით
ღარიბია; აღმოსავლეთი შინაგან სიმდიდრეს და სიუხვეს ფლობს, მაგრამ გარეგნულად
ღარიბია. დასავლეთიც და აღმოსავლეთიც იტანჯებიან, რადგანაც ერთი უკიდურესობა
აირჩიეს.

ჩემი მიდგომა არც დასავლურია და არც აღმოსავლური, არც მამაკაცურია და არც ქალური, არც
აქტიურია და არც პასიური. ჩემი მიდგომა წონასწორობისკენ, სიმეტრიისკენ სწრაფვაა.
ამიტომაც მე ვეუბნები ჩემს სანიასებს: ნუ დატოვებთ სამყაროს, იყავით სამყაროში და არა
სამყაროსგან. სწორედ ამას უწოდებენ დაოსები ,,ვუ ვეი ვუ’’ს - ქმედებას უმოქმედობით. ინის
და იანის, ანიმას და ანიმუსის შეხვედრას მოაქვს გასხივოსნება. დისბალანსი - ეს ნევროზია,
ბალანსი - გასხივოსნება.
მესამე კითხვა:
ნამდვილადაა ყველა ქალი რბილი, მოსიყვარულე და ქალური?
მე არ მითქვამს, რომ ყველა ქალი რბილი, მოსიყვარულე და ქალურია. სწორედ ასევე არც ყველა
მამაკაცია აგრესიული, მოძალადე, პატივმოყვარე და უხეში, რადგანაც ღრმად შიგნით,
ცნობიერებაში, თქვენ არც ქალი ხართ და არც მამაკაცი. ანიმა და ანიმუსი, ქალური და
მამაკაცური თქვენს ბიოქიმიაში არსებობენ. შესაძლოა ფიზიკურად მამაკაცი ხართ, მაგრამ
შიგნით სიღრმეში შეგეძლოთ ქალური ნაწილი აგერჩიათ. შესაძლოა ფიზიკურად ქალი ხართ,
მაგრამ შიგნით სიღრმეში შეგეძლოთ მამაკაცური ნაწილი აგერჩიათ. ერთიც და მეორეც
შესაძლებელია. მაშინ სხეული ქალური რჩება, მაგრამ ქალი მამაკაცისმაგვარი ხდება. სწორედ ეს
ემართებათ ფემინისტებს: ისინი უარს ამბობენ თავიანთ ქალურობაზე, ისინი ისეთივე
აგრესიულები ხდებიან, როგორც მამაკაცები. ისინი ცდილობენ კონკურენცია გაუწიონ
მამაკაცებს მათ ყველაზე სულელურ გამოვლინებებში, მათაც უნდათ იგივე სულელური
შტრიხების გამოვლენა. არ უნდათ, რომ ჩამორჩნენ მამაკაცებს.

თანასწორობის იდეა ქმნის სულელურ იდეას მსგავსებობის შესახებ. იყო თანასწორი, არ

ნიშნავს, რომ იყო მსგავსი. თანასწორობა - ეს ერთი განზომილებაა, ხოლო მსგავსება - მეორე.

დიახ, ქალს შეუძლია უპირატესობა მიანიჭოს თავის მამაკაცურ ნაწილს, შეუძლია გაიგივდეს
მასთან - მაშინ მისი სირბილე გაქრება. მამაკაცს შეუძლია აირჩიოს თავისი ქალური ნაწილი,
მაშინ მისი სიუხეშე გაქრება. ბიოლოგიურად სხეული მამაკაცურად ან ქალურად დარჩება,
მაგრამ ველი სხეულის გარშემო, მისი ენერგია, ისეთი იქნება, როგორიც შიგნით აირჩია. და ამ
არჩევანს ერთხელ და სამუდამოდ არ აკეთებთ, თქვენ შეგიძლიათ ყოველ მომენტში გააკეთოთ
არჩევანი. არსებობს მომენტები, როცა ქალი ძალიან რბილია; არსებობს მომენტები, როცა მას
შეუძლია ძალიან უხეში და სასტიკი იყოს. არსებობენ მომენტები, როცა მამაკაცი ძალიან უხეში
და აგრესიულია; არსებობს მომენტები, როცა მას შეუძლია ძალიან რბილი იყოს. ჩინგიზ ხანიც
კი ძალიან რბილია თავის ბავშვებთან და თავის ცოლთან.

მე მსმენია...

ფელდმარშალის ულამაზო და კაცისმაგვარი ქალიშვილი ემზადება ახალგაზრდა ოფიცერთან

ქორწილისთვის, რომელიც მამამისის შტაბიდანაა.

- შეგიძლია გააკეთო რაიმე ფრენკისთვის ახლა, როცა მან ხელი მთხოვა? - ჰკითხა მან მამას.

- საეჭვოა რაიმეს გაკეთება მოვახერხო, - თქვა ფელდმარშალმა, - გარდა იმისა, რომ ორდენით
დავაჯილდოვო „სიმამაცისთვის“.

კიდევ მოისმინეთ...

მოუხერხებელ და მორცხვ ჯუჯას ღამის დარაჯად უნდოდა მოწყობა.

- დიახ... - ხმა გაწელა მენეჯერმა, და თან დიდი ეჭვით უყურებდა მას, - მაგრამ ჩვენ გვჭირდება
ენერგიული და აქტიური ადამიანი, განსაკუთრებით ღამით, ვინმე ისეთი, ვინც ყველას
სიფრთხილით უყურებს და ცალთვალგახელილს სძინავს. ერთი სიტყვით, ადამიანი, რომელიც
თუ რამე მოხდა ეშმაკივით საშიშია.

- კარგი, - თქვა ჯუჯამ და გასასვლელისკენ გაემართა, - ჩემს ცოლს გამოვგზავნი.

ყველაფერი დამოკიდებულია იმაზე, თუ რას ირჩევთ თქვენს შიგნით. ეს თქვენი არჩევანია.

თქვენ არ შეგიძლიათ აირჩიოთ თქვენი სხეული, მაგრამ ენერგია, რომელიც თქვენს სხეულს
აკრავს გარშემო, თქვენი არჩევანია. და თუ თქვენ გაცნობიერებულად ირჩევთ, უზარმაზარ
თავისუფლებას ფლობთ, რადგანაც ამ შემთხვევაშ იცით, ვინ ხართ, და რას უშვრებით თქვენს
სხეულს.

სხეულში უზარმაზარი პოტენციალია ჩადებული, - ბევრი რამ შეიძლება მოხდეს სხეულის

მეშვეობით, - მაგრამ ადამიანები აღიქვამენ მას, როგორც რაღაც თავისთავად განპირობებულს.
წარმოიდგინეთ, რომ გაჩუქეს მშვენიერი გიტარა, მაგრამ არ იცით რა მისი პოტენციალი, მას არ
იყენებთ. თქვენ შეგიძლიათ დაუკრათ გიტარაზე, თქვენ შეგიძლიათ ისწავლოთ გიტარაზე
დაკვრა, და დაიბადება შესანიშნავი მუსიკა. როგორი იქნება ეს მუსიკა, თქვენზეა
დამოკიდებული. თქვენ შეგიძლიათ შექმნათ სევდიანი მუსიკა, თქვენ შეგიძლიათ შექმნათ
მხიარული მუსიკა, თქვენ შეგიძლიათ შექმნათ აგრესიული მუსიკა, თქვენ შეგიძლიათ შექმნათ
მდუმარე მუსიკა, სიყვარულით სავსე მუსიკა. მუსიკა ბევრნაირი არსებობს.
კლასიკურ მუსიკას განსაკუთრებული თვისება აქვს: ის ამშვიდებს, მდუმარებას და სიმშვიდეს
გაძლევთ. თანამედროვე პოპ-მუსიკა მშფოთვარეს, სექსუალურს, აგრესიულს გხდით.
ინსტრუმენტები ერთნაირია. იგივე ხდება სხეულშიც. ჭეშმარიტად ბრძენი ადამიანი ისეთ
მუსიკას ირჩევს, რომელიც მას უნდა რომ სხეულის მეშვეობით დაუკრას. თქვენ შეგიძლიათ
თქვენი სხეული ბუდას სხეულად აქციოთ, და შეგიძლიათ მუჰამედ ალი გახდეთ. ყველაფერი
თქვენზეა დამოკიდებული. შეხედეთ ბუდას სხეულს: როგორი რბილია იგი, მიუხედავად
იმისა, რომ მამაკაცია; როგორი ქალურია იგი - მიუხედავად იმისა, რომ მამაკაცია. მან გრაცია
აირჩია.

ყველაფერი თქვენზეა დამოკიდებული. ეს თქვენი არჩევანია. თქვენ არ ხართ შეზღუდული

თქვენი ბიოქიმიით. თქვენ შეზღუდული ხართ მხოლოდ მაშინ, თუ გაუცნობიერებელი
დამოკიდებულება გაქვთ მასთან; წინააღმდეგ შემთხვევაში თქვენი ბიოქიმიაუსაზღვრო
პოტენციალს ფლობს, მისი გამოყენება ათას ერთი მიზნით შეიძლება. ისწავლოთ საკუთარი
სხეულის გამოყენება, ისწავლოთ მასთან ურთიერთობა . ეს უდიდესი ხელოვნებაა.
მილიონობით ადამიანი აღიქვამს თავის სხეულს, როგორც უბრალოდ განპირობებულს, ისინი
არასოდეს იკვლევენ მის შესაძლებლობებს. მათი სხეული თესლად რჩება, ისინი არასოდეს
იქცევიან ოქროსფერ ყვავილად.

მეოთხე კითხვა:
შენი დისკურსი პოლიტიკაზე და იმაზე, თუ როგორი შხამიანია იგი, არაჩვეულებრივი იყო! მე
მრავალ კომუნაში ვცხოვრობდი, გულწრფელებსა და კეთილისმსურველებში, მაგრამ მაინც,
ყველგან არასასიამოვნოდ მაოცებდა გაუცნობიერებელი პოლიტიკური ამბიციები და
ინტრიგები, რომლებიც დამალული არიან და შიგნით ინახებიან, მაგრამ მაინც გამოდიან
ზედაპირზე, მიუხედავად კეთილი ზრახვებისა.
აქ როგორ ხართ ამისადმი განწყობილი? ნებას აძლევთ ბოლომდე გამოვლინდეს, რომ
ადამიანებმა შეძლონ ამის დამუშავება შიგნით, თუ ფესვებშივე გუდავთ ამას და ისორებთ იმათ,
ვინც თუნდაც მცირე ტენდენციებს ავლენს?
ჩემმა მოკრძალებულმა დაკვირვებებმა აჩვენა, რომ ზოგიერთ ადამიანს უბრალოდ არაფრის
მიღწევა არ შეუძლია პოლიტიკის გარეშე, თვითდამკვიდრებისა და განდიდების გარეშე
პოლიტიკურ თამაშში. ისინი ყველგან აფრქვევენ თავიანთ შხამს - შესაძლოა აქაც კი.

მე არ მჯერა რაიმეს დათრგუნვის, შხამიანი პოლიტიკის დათრგუნვისაც კი, რადგანაც

დათრგუნული თქვენს სისტემაშ რჩება, - ადრე თუ გვიან ის მოითხოვს თავისას. და რაც უფრო
დიდხანს ითრგუნება, მით უფრო სახიფათოა, რადგანაც რაც უფრო ღრმად მიდის თქვენს
ქვეცნობიერში, მით უფრო ღრმად მიდის თქვენი არსის წყაროში. და თუ ის თქვენს წყაროს
წამლავს, თქვენს ცენტრს წამლავს, მაშინ მისი აღმოფხვრა მართლაც ძნელი ხდება.
ჩემი მიდგომა ყველაფრისადმი იმაშია, რომ ზედაპირზე ამოვიტანო. ამიტომაც არაფერს არ
ვგუდავ თავის ფესვებში, მე ვეხმარები მას, რომ ყვავილი გახდეს. ყვავილობის მიღწევის
შემდეგ, ყვავილი თავისით ჭკნება. ეს ბუნებრივი გზაა.

ამიტომაც ჩემს კომუნაში არაფერი არ ითრგუნება. ამბიციები ჩნდება და აღიქმება, როგორც

ადამიანური არსებების ნაწილი : მათი უმეცრება და გაუცნობიერებლობა. მე ვეხმარები ჩემს
ხალხს იმის გაცნობიერებაში, რომ ეს თამაშებია, ამიტომ ითამაშეთ გაცნობიერებულად, გახდით
უფრო ყურადღებიანი და ნუ მისცემთ ნებას ამ ყველაფერს, რომ სერიოზული გახდეს. თუ ისინი
არ ხდებიან სერიოზულები, მათი არ უნდა გვეშინოდეს. როცა თამაში იმდენად სერიოზული
ხდება, რომ თქვენ ბოლომდე გავიწყდებათ, რომ ეს თამაშია, მაშინ ჩნდება პრობლემა.

სწორედ ამაშია პოლიტიკოსის შეცდომა: ის თვლის, რომ რაღაც ძალიან სერიოზულს აკეთებს.
ის დიდ სისულელეს აკეთებს, მაგრამ თვლის, რომ რაღაც ძალიან სერიოზულს აკეთებს.
უბრალოდ საჭიროა მას იმის გაცნობიერებაში დავეხმაროთ, რომ ეს თამაშია; თუ გინდათ მისი
თამაში, ითამაშეთ, მაგრამ ნუ გახდებით ასეთი სერიოზულები. შეინარჩუნეთ იუმორის
გრძნობა. იუმორის გრძნობა ერთ-ერთი უდიდესი გასაღებია ადამიანის პიროვნების
ტრანსფორმაციისთვის.

დიახ, თქვენ მართალი ხართ, - ამას აქაც აქვს ადგილი! ადამიანები ჩვეულებრივი სამყაროდან
მოდიან აქ და ყველა შესაძლო ინფექცია მოაქვთ თან. ისინი არ მოდიან სუფთად, ისინი უკვე
არიან განპირობებულები. მათში უკვე ჩადებულია ამბიციები. ისინი უკვე მოწამლულნი არიან -
თავიანთი მშობლებით, საზოგადოებით, ეკლესიით, სკოლით, კოლეჯით, უნივერსიტეტით, და
მთელი ეს შხამი აქ მოაქვთ. არ შეიძლება ამის ფესვებშვე გაგუდვა, წინააღმდეგ შემთხვევაში
ისინი გახლეჩილები და პირფერები გახდებიან. მაშნ ზედაპირულად მოკრძალებულები და
უბრალოები იქნებიან, ღრმად შიგნით კი იფიქრებენ: „არავინაა ჩემზე მოკრძალებული და
სათნო“, და მაშინვე გაჩნდება პოლიტიკა. გულის სიღრმეში ისინი იფიქრებენ: „მე ყველაზე
უმანკო ადამიანი ვარ მსოფლიოში“ და გაჩნდება ახალი ამბიცია. ეს იგივე ამბიციაა, უბრალოდ
მიმართულება შეიცვალა. ის უფრო ნატიფია, და შესაბამისად უფრო სახიფათოც. უფრო
სახიფათო, რადგანაც ახლა იგი „სულიერია“, ახლა ეს ამბიცია რელიგიის დროშის ქვეშაა. ახლა
შხამი აღარ გამოიყურება როგორც შხამი, ის ნექტარს ჰგავს. ეს რელიგიური შხამია, სულიერი
შხამია.

სულიერი შხამისგან განთავისუფლება გაცილებით უფრო რთულია, ამიტომ მე არავის

ვთრგუნავ და ხელს არ ვუწყობ არანაირ დათრგუნვას. მე ვეხმარები ადამიანებს იმის
ზედაპირზე გამოტანაში, რაც შიგნით აქვთ. მე ვეხმარები ამის გაცნობიერებაში, დაკვირვებასა
და ამ ყველაფრის სულელურობის დანახვაში, - არა იმიტომ, რომ მე ვამბობ, რომ ეს
სისულელეა. თუ მე ვამბობ რაიმეს, და თქვენ მხოლოდ ამის გჯერათ, თქვენ თრგუნავთ. ჩემი
ამოცანა იმაშია, რომ დაგეხმაროთ ამის თავად გაცნობიერებაში. როგორც კი დაინახავთ ამ
ყველაფრის უაზრობას, ის თავისთავად გაქრება.
ამიტომ მე აქ ყველა შესაძლო თამაში შევქმენი. დიახ, აქ არის ერთგვარი იერარქია, ამიტომ
ადამიანებს, რომლებსაც თამაში უნდათ, შეუძლიათ ეს იერარქია ითამაშონ. მაგრამ ადრე თუ
გვიან, რადგანაც ჩემი ძალისხმევა იმაზეა მიმართული, რომ ისინი გაცნობიერებული გახდნენ,
ისინი აცნობიერებენ, რომ ეს თამაშია. და როგორც კი თვითონ დაინახავენ, რომ ეს თამაშია,
ისინი თამაშიდან გამოვლენ. როცა თქვენ აცნობიერებთ, რომ ეს თამაშია, მთელი გულით
იწყებთ სიცილს საკუთარ თავზე. როცა ადამიანს შეუძლია საკუთარ სისულელეზე გაიცინოს, ის
ბრძენი ხდება. სიცილი გაცნობიერებულობისგან უნდა მოვიდეს.

პატივმოყვარე ადამიანებიც იცინიან. ზუსტად რამდენიმე დღის უკან ვკითხულობდი, რომ

როცა ჯიმი კარტერი ხელისუფლებაში მოვიდა, იგი ისე შესანიშნავად იცინოდა, რომ მისი
ყველა კბილის დათვლა შეიძლებოდა. და ზოგიერთმა დაითვალა კიდეც. მათ თერთმეტი
კბილი დაინახეს. ახლა მის ღიმილში მხოლოდ შვიდი კბილი ჩანს. ახლა მისი ღიმილი
გაქრობას იწყებს, რადგანაც მისი პრესტიჟი დღითიდღე ეცემა: ხალხის მოლოდინი არ
მართლდება, მისი დაპირებები არ სრულდება. მხოლოდ შვიდი კბილი! მალე ხუთს დაინახავთ,
სამს, ორს. იმ დროისთვის, როცა პრეზიდენტის სავარძელს დატოვებს, მისი ღიმილი სრულიად
გაქრება. თქვენ ვერ დაინახავთ ვერცერთ კბილს. ეს არაა ნამდვილი სიცილი. ეს პოლიტიკური,
ხელოვნური, ნავარჯიშევი, დამუშავებული სიცილია.

სრულიად სხვა სიცილი მოდის თქვენთან, როდესაც აცნობიერებთ, რა სისულელეებს

სჩადიხართ, - და ამასთან ისე სერიოზულად; როდესაც ხედავთ, რა სასაცილოა თქვენი მთელი
ცხოვრება და რა სულელურია თქვენი გეშტალტი. მაგრამ თქვენ ხედავთ ამას არა იმიტომ, რომ
მე ვამბობ ასე, ან ბუდა, ან ოსტატი ლუ-ძი ამბობს ასე... ეს არაა რწმენის საკითხი, ეს არაა
ვინმეს ცოდნის საკითხი, რომელიც ისესხეთ. ნასესხები ცოდნა ვერასოდეს დაგეხმარებათ.
გაგება შიგნიდან უნდა მოვიდეს.

ჩემი ძალისხმევა მიმართულია იმაზე, რომ დაგეხმაროთ ყველაფრ იმის გაცნობიერებაში, რაც
თქვენშია დაფარული. ყველაფერი, რასაც გაუცნობიერებლად აკეთებდით, გაცნობიერებულად
უნდა გაკეთდეს, სულ ესაა. და ხანდახან სასწაული ხდება.

ერთხელ ჩემთან ერთი პროფესორი მოვიდა. მას პრობლემა ჰქონდა... და ეს მართლაც პრობლემა
იყო, რადგანაც იყო პროფესორი და გქონდეს ასეთი პრობლემა, ძალიან რთულია. მისი
პრობლემა იმაში მდგომარეობდა, რომ მას ქალური სიარულის მანერა ჰქონდა. ამიტომ, როცა
გვერდით ჩაივლიდა, სტუდენტები ხითხითებდნენ და იცინოდნენ. ის ძალიან ცუდად
გრძნობდა თავს. რა მოვუხერხო ამას? მან მიმართა ექიმებს, ფსიქოანალიტიკოსებს, მაგრამ
ისინი ვერ დაეხმარნენ. ისინი ამბობდნენ: „რა შეგვიძლია გავაკეთოთ?“ ის ასე დადიოდა
ბავშობიდან. ცდილობდა თავისი სიარულის მანერის შეცვლას, მაგრამ რაც უფრო მეტად
ცდილობდა, მით უფრო ნაკლებად გამოსდიოდა ეს.
არსებობს გარკვეული კანონი, - ჰიპნოზის სპეციალისტები ამას უკუ-ეფექტის კანონს უწოდებენ:
როდესაც ძალიან ცდილობთ რაღაცის გაკეთებას, საპირისპირო ხდება.

ის ძალიან ცდილობდა. მთელი მისი ძალისხმევა, მთელი მისი ფიქრები იმაზე იყო
მიმართული, რომ არ ევლო ქალივით, მაგრამ მისი სიარული უფრო და უფრო მეტად ხდებოდა
ქალური. მე ვუთხარი მას:

- სცადეთ შემდეგი... სინამდვილეში, ეს სასწაულია, რომ შენ ქალივით დადიხარ. ეს ნამდვილი

სასწაულია.

- რას მეუბნები? - გაუკვირდა მას.

- ეს სასწაულია! - განვაგრძე მე. - ქალებს ასეთი სიარული იმიტომ აქვთ, რომ მათი კუნთები
სხვაგვარადაა მოწყობილი. იმიტომ დადიან ასე, რომ საშვილოსნო აქვთ; მამაკაცები არ დადიან
ასე. შენ უნიკალური ხარ!

მას არ სჯეროდა:

- რას მეუბნები? მე ხომ ყველა დამცინის.

- შენ მართლაც უნიკალური ხარ, - დავიჟინე მე. - რასაც შენ აკეთებ, სასწაულია, ჯადოსნურია.
დაივიწყე ეს. მე გთავაზობ შემდეგს - გაცნობიერებულად , განგებ იარო ისე, როგორც ქალმა.

- რას მთავაზობ? მთელი ცხოვრება ვცდილობდი, რომ განვთავისუფლებულიყავი ქალური

სიარულისგან, მაგრამ მაინც ქალივით დავდივარ. რა იქნება, თუ სპეციალურად დავიწყებ ასე
სიარულს?

მე ვთხოვე მას:

- ახლავე სცადე.

იქვე ოცი-ოცდაათი ადამიანი იყო.

მას გაუკვირდა:

- აქ?

- დიახ, აქ სცადე.
მან სცადა და არაფერი გამოუვიდა! მან ვერ შეძლო სიარული... მან ვერ შეძლო გაევლო,
როგორც ქალს. მას ძალიან გაუკვირდა და მკითხა:

- რა მოხდა?

- უნდა გაიგო უკუ-ეფექტის კანონი, - ვუპასუხე მე. - ახლა, როდესაც სადმე წახვალ,
უნივერსიტეტში, სადაც გინდა, გაცნობიერებულად ეცადე, რომ ქალივით გაიარო, რადგანაც
ძალიან ძნელია ქალივით სიარული, თუკი ქალი არ ხარ.

მას შემდეგ მას არასოდეს გაუვლია ქალივით. მან ეს გააცნობიერა. ეს გაუცნობიერებელი

მექანიზმი იყო. მისი ღრმა მიზეზი გაუცნობიერებლობა იყო. გახდით გაცნობიერებული და ის
გაქრება.

ადამიანის პრობლემები არაცნობიერშია ფესვგადგმული, მაგრამ რის გაკეთებას განაგრძობთ მათ

წინააღმდეგ? თქვენ განაგრძობთ ამ პრობლემების დათრგუნვას არაცნობიერში. სხვაგან სად
შეგიძლიათ დათრგუნოთ ისინი? სხვაგან არსადაა ადგილი. როცა რაღაცას თრგუნავთ, მას
არაცნობიერში თრგუნავთ. სწორედ ასე წარმოიშობა არაცნობიერი.

მე არ მაქვს არაცნობიერი, რადგანაც მე არასოდეს არაფერს არ ვთრგუნავ. არაცნობიერი

დათრგუნვით იქმნება. ბავშვს არ აქვს არაცნობიერი, მაგრამ თანდათანობით მოიპოვებს მას.
ხანშიშესულ ადამიანს გაცილებით მეტი აქვს არაცნობიერი, ვიდრე ცნობიერი, რადგანაც ის
მთელი ცხოვრება თრგუნავდა. არაცნობიერი სარდაფს წარმოადგენს: თქვენ სარდაფში ყრით და
აგროვებთ ყველაფერს, რაც არ გჭირდებათ.იგი იქცევა ნაგვის გროვად! აი, რა არის თქვენი
არაცნობიერი. და ამ არაცნობიერიდან ამოტივტივდებიან ხოლმე მოჩვენებები და გიპყრობენ
თქვენ.

ყველა მოჩვენება, რომელიც თქვენ გიპყრობთ, არაცნობიერიდან მოდის, და არა საფლავებიდან.

თქვენი არაცნობიერი არის საფლავი, სადაც მოჩვენებები იბადება. და ყოველთვის, როცა
შესაძლებლობაა მოჩვენებები ამოდიან და გეუფლებიან, - გეუფლებიან ორმაგი ძალით, რომ
თავისი მიიღონ. მათი დათრგუნვა ნიშნავს არაცნობიერის კიდევ უფრო გაზრდას. ასეთია უკუ-
ეფექტის კანონი. მაშინ თქვენი არაცნობიერი კიდევ უფრო ძლიერი ხდება. თქვენ თვითონ
კვებავთ და აძლიერებთ მას.

ჩემი მიდგომა დაფუძნებულია იმაზე, რომ განთავისუფლება გაცნობიერებულობაშია,

პრობლემების გადაწყვეტა კი გაცნობიერებულობაში. უბრალოდ გახდით უფრო ცნობიერი
იმაში, რასაც აკეთებთ.

ერთხელ დიდ ოსტატთან ნაგარჯუნასთან ქურდი მივიდა. ის გარკვეული მიზნით მივიდა.

ნაგარჯუნა შიშველი ცხოვრობდა. ის ერთ-ერთი უდიდესი ინდოელი მისტიკოსი და
ალქიმიკოსი გახლდათ. „ოქროსფერი ყვავილის საიდუმლოს“ კომენტარები მას უნდა დაეწერა
და არა კარლ გუსტავ იუნგს.

მანამდე ნაგარჯუნა ქვეყნის დედაქალაქში ჩავიდა. დედოფალი მისი მიმდევარი იყო. იგი
მიუახლოვდა მას ოქროს თასით ხელში და უთხრა:

- მომეცი შენი ხის თასი. მე განძივით შევინახავ მას. და ამ ოქროს თასს გაჩუქებ.

მას ეშინოდა, რომ ნაგარჯუნა იტყოდა:

- მე არ შემიძლია შევეხო ოქროს, მე ასკეტი ვარ.

მაგრამ ნაგარჯუნა გასხივოსნებული ადამიანი გახლდათ. მან თქვა:

- კარგი, - და აიღო შესაწირისთვის განკუთვნილი ოქროს თასი, ძვირფასი ბრილიანტებით

მორთული.

ქურდმა დაინახა, როგორ ბრუნდებოდა შიშველი ნაგარჯუნა ოქროს თასით ხელში, და როგორ
ბრწინავდა მზეზე ყველა ეს ბრილიანტი. მან თავის თავთან გაიფიქრა: „ნუთუ ის შეძლებს მის
შენახვას? ვიღაც მაინც წაართმევს. მე რატომ არა? ის დიდხანს ვერ დარჩება ამ შიშველ
ადამიანთან. საიდან წამოიღო?“

ამიტომ ქურდი ნაგარჯუნას აედევნა. ნაგარჯუნა დედაქალაქის შემოგარენში ცხოვრობდა,

ძველი ტაძრის ნანგრევებში, სადაც არც კარი იყო, არც ფანჯრები , არაფერი - მხოლოდ
ჩამონგრეული კედლები, მცირე თავშესაფარი. ერთ ადგილას ჯერ კიდევ შენარჩუნებულიყო
სახურავის პატარა ნაწილი. ქურდმა გაიფიქრა: „როგორ აპირებს თავისი ძვირფასეულობის
დაცვას? მაინც დაეძინება ღამით“.

ამიტომ მან ლოდინი დაიწყო კედლის ნანგრევებთან, ფანჯარასთან ახლოს. ნაგარჯუნა დღისით
ცოტა დაძინებას აპირებდა, მას ასეთი ჩვევა ჰქონდა. შეამჩნია რა, რომ ქურდი აედევნა,
მშვენივრად მიხვდა ადევნების მიზეზს. ქურდი არ იყო ნაგარჯუნას მიმდევარი. ის ოქროს
თასის მიმდევარი იყო. რატომ უნდა აიძულოს ლოდინი? მაინც წაიღებს ადრე თუ გვიან. „როცა
დავიძინებ, - გაიფიქრა ნაგარჯუნამ, - მაინც წაიღებს, მაშ რატომ უნდა ვალოდინო?“ და მან
ფანჯრიდან გადააგდო ოქროს თასი.

ქურდი თვალებს არ უჯერებდა. მაგრამ ეს შიშველი ადამიანი ისეთი მომხიბვლელი ჩანდა,

ისეთი მშვენიერი, ღვთაებრივი, და ახლა ეს ოქროს თასი გადააგდო! ქურდს არ შეეძლო წასვლა:
იგი ისე გააოცა ამ ადამიანმა, ისე მოხიბლა, თითქმის დააჰიპნოზა. ფანჯარაში შეიხედა და
უთხრა:
- სერ, შეიძლება შემოვიდე და ცოტა გესაუბროთ?

- სწორედ მაგიტომ გადმოვაგდე თასი, რომ შემოსვლა შეგძლებოდა! შენ მაინც შემოხვიდოდი,
როცა დავიძინებდი, მაგრამ ეს უაზრობა იქნებოდა. შემოდი!

ქურდი შევიდა და უთხრა:

- თქვენი შემხედვარე, როცა ვხედავ, რომ ასე იოლად შეგიძლიათ მოისროლოთ ასეთი ძვირფასი
თასი, - მე ვიცი, რატომაც მოისროლეთ, ჩემთვის მოისროლეთ, - ჩემში გაჩნდა უზარმაზარი
სწრაფვა. დადგება თუ არა ისეთი დრო, როდესაც ისეთივე განდეგილი, მიუჯაჭველი და
თავისუფალი ვიქნები მესაკუთრეობისგან, როგორც თქვენ?

- ეს დრო დადგა. სრულიად შემთხვევით შენ გაები. მე გაჩუქებ საიდუმლოს, როგორ მოახდინო
სამყაროს ტრანსცენდენცია, როგორ გასცდე მის საზღვრებს, როგორ არ იყო მესაკუთრე.

- პირველ რიგში ნება მიბოძეთ გაუწყოთ, რომ მე ქურდი ვარ. მე მრავალი წმინდანისთვის
მიმიმართავს და - რადგან მე ცნობილი ქურდი ვარ, ისინი მეუბნებოდნენ: „ჯერ ქურდობას
დაანებე თავი, მხოლოდ ამის შემდეგ შეგიძლია მედიტაცია“. მე უნდა გითხრათ ეს, შესაძლოა
არ იცოდით.

- ეს იმაზე მეტყველებს, - უპასუხა ნაგარჯუნამ, - რომ შენ ჯერ არასოდეს ყოფილხარ ნამდვილ
წმინდანთან. როგორც ჩანს ისინი თავად არიან ყოფილი ქურდები, წინააღმდეგ შემთხვევაში რა
ესაქმებათ, ვინ ხარ შენ? რატომ გიყენებენ პირობას, რომ ჯერ ქურდობა უნდა შეწყვიტო? მე
ძალიან მარტივ მედიტაციას მოგცემ. განაგრძე ქურდობა, მაგრამ აკეთე ეს სრულიად
გაცნობიერებულად. როცა ქურდობას დააპირებ, მთელი გაცნობიერებულობით და
ყურადღებით მოეპყარი შენს საქმეს, და ორი კვირის შემდეგ მომიყვები, რაც მოხდება.

მაგრამ უკვე ერთი კვირის შემდეგ ქურდი დაბრუნდა და უთხრა:

- თქვენ მე მომატყუეთ. მთელი კვირის განმავლობაში ვერ შევძელი, რომ მომეპარა. არა ის, რომ
ვინმე მიშლიდა ხელს; მე მივდიოდი ადგილებში, სადაც უამრავი ძვირფასეულობა იყო, მაგრამ
არ შემეძლო მათი მოპარვა. როცა გაცნობიერებული ვხდები, სიცილს ვიწყებ საკუთარ
სისულელეზე. რას ვაკეთებ , ვიპარავ საგნებს, რომლებსაც მაინც წამართმევენ? ადრე თუ გვიან
მოვკვდები. ეს ბავშვურ თამაშს ჰგავს. თუ მე გაცნობიერებული ვხდები, მაშნ აღარ შემიძლია
მოპარვა; თუ ვიპარავ, მაშინ გაცნობიერებულობას ვკარგავ. ქურდობა და გაცნობიერებულობა
შეუთავსებელია.

- მაშნ მიიღე გადაწყვეტილება. შეგიძლია ან ერთი აირჩიო, ან მეორე. შეგიძლია

გაცნობიერებულობაზე თქვა უარო და იქურდო, ან თუ გაცნობიერებულობა გინდა, უარი თქვი
ქურდობაზე.
მე ვიგრძენი გაცნობიერებულობის გემო, - უპასუხა ქურდმა. - მასზე უარის თქმა შეუძლებელია.
მე უარს ვიტყვი ქურდობაზე, რადგანაც გაცნობიერებულობა გაცილებით უფრო ღირებულია და
მნიშვნელოვანია. მისი მხოლოდ მცირე გემო ვიგრძენი, მაგრამ იგი ისეთ სიხარულს იძლევა. მე
მთელი ცხოვრებაა ვიპარავ და სახლში მრავალი ძვირფასი ნივთი მოვაგროვე, მაგრამ მათ
არანაირი სიხარული არ მოუტანიათ ჩემთვის. მათ გამო მხოლოდ უფრო მეტ შიშს განვიცდიდი.

გაცნობიერებულობა ერთადერთ საიდუმლო გასაღებია. ის ტრანსფორმაციას ახდენს.

მნიშვნელობა არ აქვს რითი ხართ ავად; ერთადერთი წამალი - ეს გაცნობიერებულობაა, ის
ყველა დაავადებისგან კურნავს. თუ თქვენ პოლიტიკური ამბიციები გაქვთ, - ის კი ყველას
აქვს... ასე თუ ისე, ყველა ცდილობს სხვებზე მაღლა დადგომას, ყველა ცდილობს, რომ მეტი
ძალაუფლება ჰქონდეს, ვიდრე სხვებს. პოლიტიკა ურთიერთობებშც კი გამოსჭვივის. მამაკაცი
ცდილობს მეტი ძალაუფლება ჰქონდეს, ვიდრე ცოლს აქვს; ცოლი ცდილობს უფრო მეტი
ძალაუფლება ჰქონდეს, ვიდრე ქმარს, აქედან მოდის გამუდმებული კონფლიქტი, მშობლებსა და
შვილებს შორისაც კი. კონფლიქტი ყველგან ხდება, რადგან ყველგანაა პოლიტიკა, პოლიტიკის
სხვა და სხვა გამოვლინება.

ამიტომ, როდესაც ჩემთან მოდიხართ, მე არ ველი, რომ თქვენი პოლიტიკური ამბიციების

გარეშე მოხვალთ. ეს შეუძლებელია. თქვენ რომ არ გქონოდათ პოლიტიკური ამბიციები, აქ არც
დაგჭირდებოდათ მოსვლა; მაშინ ღმერთი იქ მოვიდოდა თქვენთან, სადაც იყავით.როცა აქ
მოდიხართ, მე თქვენს ყველა ადამიანურ სისუსტეს ვღებულობ. მე არაფერს არ განვსჯი. მე არ
გთავაზობთ რაიმეს დათრგუნვას; არ მინდა რომ დანაშაულის გრძნობა გქონდეთ. თუ გინდათ,
რომ პოლიტიკური თამაშ იტამაშოთ აქ - ითამაშეთ, მხოლოდ ერთი პირობით: თამასისას
იყავით უფრო გაცნობიერებული, ითამაშეთ იუმორის გრძნობით, და მაშინ ყველაფერი რიგზე
იქნება. მაშინ ადრე თუ გვიან, თქვენი ამბიციები თავისით დაჭკნება.

იგივე ეხება მგრძნობელობას, სექსუალურობას, იგივე ეხება მესაკუთრეობას. იგივე ეხება

ყველაფერს, რისგანაც ადამიანი იტანჯება.

მეხუთე კითხვა:
ოშო, დღეს ლექციაზე მე ისე ჩავიძირე სიღრმეში, დარწმუნებული ვიყავი ,რომ სხეული აქ და
ახლა მოკვდებოდა. ძალიან შემეშინდა და ვიჩქარე, რომ ისევ ზედაპირზე ამომეყვინთა. ახლა
მეშინია, რომ ეს კვლავ განმეორდება. რა გავაკეთო?
შენ სულელი ხარ! უნდა მიგეცა ნება, რომ ეს მომხდარიყო. შენ უზარმაზარი შესაძლებლობა
გაუშვი ხელიდან. თუ რაღაც მომენტში იგრძნობ, რომ კვდები ჩემი თანდასწრებით,
დაუყოვნებლივ მოკვდი! ეს ნიშნავს, რომ შენი ეგო გაქრობის ზღვარზე იყო, და რაღაც ძალიან
ღირებული უნდა მომხდარიყო. შენ ეს ხელიდან გაუშვი.

მაგრამ პირველად ეს ყველას ემართება: ყველა შიშით იხევს უკან, თავშესაფარს ეძებს საკუთარ
ეგოში, ეჭიდება მას. სად იპოვნი უკეთეს ადგილს სიკვდილისთვის? თუ ჩემი თანდასწრებით
სიკვდილს შეძლებ, შენ სიცოცხლეს მიაღწევ, მარადიულ სიცოცხლეს, უხვ სიცოცხლეს. თუ
შეძლებ, რომ სატსანგზე მოკვდე, ოსტატის თანდასწრებით, შენ აღდგები. მაგრამ ამისთვის
სიმამაცეა საჭირო. მოიკრიბე მთელი შენი სიმამაცე და შემდეგ ჯერზე, როცა ეს დაიწყება, მიეცი
ნება რომ მოხდეს.
მეექვსე კითხვა:
მართლა ყოველთვის უსარგებლოა ფსიქოანალიზი?
არა, ყოველთვის არა. ხანდახან ის გეხმარებათ კიდეც. იმედიტირეთ შემდეგ ისტორიაზე.

ფელიქს საიმონსი კარგი ბიჭი იყო, მაგრამ უიღბლოდ ითვლებოდა. თუმცა ის უკვე
ოცდათხუთმეტი წლის იყო, მაინც ვერ შეძლო გადაჩვეოდა ლოგინში მოშარდვის ბავშვობის
დროინდელ ჩვევას. ბოლოს და ბოლოს, მას ერთმა მეგობარმა უთხრა:

- მომისმინე, ფელიქს, დროა სიმართლე გაიგო. ჩვენ ყველანი თბილად გეპყრობით, მაგრამ
ვერცერთ ვერ მოვდივართ შენთან სტუმრად, რადგანაც შენც იცი, რისი სუნია შენს სახლში.
თანაც ამას შენი ცოლიც გადაყავს ჭკუიდან. არ გინდა, რომ ფსიქიატრს მიმართო? ენურეზი არც
ისე იშვიათი ავადმყოფობაა, ის მკურნალობას ექვემდებარება. განთავისუფლდი ამისგან
ერთხელ და სამუდამოდ!

ფელიქსმა დაუჯერა მეგობრის რჩევას და ექვსთვიანი მკურნალობის შემდეგ კვლავ შეხვდა მას.

- აბა, როგორაა საქმე ფელიქს? ისმინე ჩემი რჩევა?

- კი, - უპასუხა ფელიქსმა, - მე ფსიქიატრთან დავდივარ კვირაში სამჯერ, ექვსი თვის

განმავლობაში.

- და მერე? არის შედეგები?

ფელიქსი გაიბადრა:

- კი, შესანიშნავი შედეგებია!

- აღარ შარდავ ლოგინში?

- ვშარდავ, მაგრამ ახლა ვამაყობ ამით!

ფსიქოანალიზი მხოლოდ ასე გეხმარებათ: ის გაიძულებთ, რომ იამაყოთ იმით, რის გამოც ადრე
დანაშაულის გრძნობას განიცდიდით. რელიგიამ ადამიანებში დანაშაულის გრძნობა შექმნა.
ფსიქოანალიზი მეორე უკიდურესობისკენ წავიდა: ფსიქოანალიზი - ესაა რეაქცია რელიგიურ
დანაშაულის გრძნობაზე. ამის გაგება მნიშვნელოვანია.
რელიგიამ კაცობრიობას უზარმაზარი ზიანი მიაყენა. მან დაჭრა ადამიანის გული დანაშაულის
გრნობის შექმნით. რელიგია დანაშაულის გრძნობის ხარჯზე არსებობს. მთელი რელიგიური
სამყარო , იქნება ეს ინდუისტური, ქრისტიანული თუ მუსულმანური - სხვა და სხვა
დასახელებებია ერთი და იგივე ხაფანგისთვის: როგორ შექმნათ ადამიანებში დანაშაულის
გრძნობა. როგორც კი ის შეიქმნება , ადამიანები თქვენს ბადეში ებმებიან და შეგიძლიათ მათი
ექსპლუატაცია. დანაშაულის გრძნობა ობობას ქსელია: აიძულეთ ადამიანები, რომ დამნაშავედ
იგრძნონ თავი, და ისინი თქვენი ძალაუფლების ქვეშ იქნებიან. მაშინ შეგიძლიათ მათით
მანიპულირება, შეგიძლიათ აიძულოთ მორჩილება თქვენთვის, ეკლესიისთვის, მღვდლისთვის .
დამნაშავედ გრძნობენ თავს, მათ ეშინიათ, ისინი იტანჯებიან და გამოსავალს ეძებენ.

ჯერ დანაშაულის გრძნობა შექმენით, და მაშინ ისინი აუცილებლად მოვლენ თქვენთან,

რადგანაც მათ მოუნდებათ დანაშაულის გრძნობისგან განთავისუფლება. მაშინ შესთავაზეთ
ლოცვა, რაიმე რიტუალის შესრულება, რაიმე მანტრას გამეორება. მაგრამ თავიდან დანაშაულის
გრძნობა უნდა შეუქმნათ.

მე გამიგია...

ორ ადამიანს ერთობლივი ბიზნესი ჰქონდა. მათი საქმეები შესანიშნავად მიდიოდა. მათი

ბიზნესი ძალიან მარტივი იყო. ერთი მათგანი ღამით მიდიოდა და სახლების ფანჯრებს კუპრით
სვრიდა, ორი-სამი დღის შემდეგ კი მეორე მიდიოდა, რომ გაეწმინდა ისინი. მალე მთელი
ქალაქი იგებდა, რომ ამ ადამიანმა ფანჯრების კუპრისგან გაწმენდა იცოდა. იმ მომენტისთვის,
როცა ყველა ფანჯარა გასუფთავებული იყო, მისი მეგობარი სხვა ქალაქს „ამზადებდა“. მაშინ ის
მეორე ქალაქს სტუმრობდა. მათი საქმეები წარმატებულად მიდიოდა. ისინი პარტნიორები
იყვნენ.

რელიგია დანაშაულის გრძნობის ხარჯზე არსებობს: ჯერ გასვარეთ ადამიანის გული კუპრით,
შემდეგ კი უთხარით, როგორ გაწმინდოს... გარკვეული საფასურის სანაცვლოდ.

ფსიქოანალიზი -ეს რეაქციაა. მე არ ვუწოდებ მას რევოლუციას, ეს მხოლოდ რეაქციაა. იგი

რეაქცია გახდა რელიგიურ ბიზნესზე და საწინააღმდეგოს კეთება დაიწყო: მან შემოგთავაზათ,
რომ იამაყოთ საკუთარი თავით. ის ამბობს: „თქვენ სრულ წესრიგში ხართ. თუ ლოგინში
შარდავთ, თქვენ სრულ წესრიგში ხართ. ამაში ცუდი არაფერია. სინამდვილეში უნდა იამაყოთ
ამით“. იგი გინახავთ ისეთად, როგორიც ხართ.

რელიგია განგიკითხავთ ისეთად, როგორიც ხართ. ფსიქოანალიზი გარწმუნებთ, რომ თქვენ

შეგიძლიათ მხოლოდ ისეთი იყოთ, როგორიც ხართ, და თქვენ წესრიგში ხართ. „თქვენ სრულ
წესრიგში ხართ“ - აი , ფსიქოანალიზის გზავნილი. რელიგიაც და ფსიქოანალიზიც ცდებიან.
თქვენ არ უნდა იგრძნოთ თავი დამნაშავედ, მაგრამ არც ის უნდა იგრძნოთ, რომ ყველაფერი
რიგზეა. თუ დანაშაულის გრძნობა გაწუხებთ, ეკლესიის და მღვდლის მსხვერპლი გახდებით,
და ისინი მოახდენენ თქვენს ექსპლუატაციას. თუ იგრძნობთ, რომ სრულ წესრიგში ხართ, მაშინ
დაგეძინებათ და თქვენი ზრდა შეწყდება.

უნდა გესმოდეთ,რომ ცხოვრება განვითარებაა, ზრდაა; იცხოვრო ნიშნავს უფრო და უფრო

მაღლა ახვიდე - ახალ განზომილებებში, ყოფიერების ახალ საფეხურებზე. არაა საჭირო
დამნაშავედ იგრძნოთ თავი იმისთვის, როგორიც ხართ, მაგრამ უნდა გქონდეთ უზარმაზარი
მისწრაფება მაღლა ასვლისა, რადგან თქვენ თესლი ხართ, პოტენციალი ხართ, თქვენ
შეგიძლიათ ღმერთი გახდეთ. თუ თავს ისეთად მიიღებთ, როგორიც ხართ, და ამით
დაკმაყოფილდებით, თქვენ თესლად დარჩებით, ვერასოდეს იქცევით ხედ და ვერასოდეს
შეძლებთ ვარსკვლავებთან მიახლოვებას. ვერასოდეს შეძებთ ქართან, წვიმასთან და მზესთან
ცეკვას. თქვენ მხოლოდ თესლად რჩებით. საჭირო არაა დანაშაულის გრძნობა! თესლი
თესლია; ნუ იგრძნობთ თავს დამნაშავედ. მაგრამ თესლი ხედ უნდა იქცეს. არსებობს
უზარმაზარი აუცილებლობა საკუთარი პოტენციალის გამოკვლევისა. არასოდეს იგრძნოთ თავი
დამნაშავედ, და არასოდეს იამაყოთ. იგრძენით დიდი ბედნიერება იმით, რომ ზრდის დიდი
შესაძლებლობა მოგეცათ.

მთელი ცხოვრება გიწვევთ იმისთვის, რომ გაიზარდოთ. სწორედ ესაა ნამდვილი რელიგია, ესაა
ნამდვილი ფსიქოლოგია, რადგანაც ნამდვილი რელიგია სხვა არაფერია, თუ არა ნამდვილი
ფსიქოლოგია. მე ამ ფსიქოლოგიას „ბუდების ფსიქოლოგიას“ ვუწოდებ. ის არ გახვევთ
დანაშაულის გრძნობას, - ის გღებულობთ, მას უყვარხართ, მაგრამ არც იმას გთავაზობთ, რომ
იამაყოთ. ის გიწვევთ, რომ უფრო დიდი გახდეთ, ვიდრე ახლა ხართ. ის ღვთაებრივ
დაუკმაყოფილებლობას გაძლევთ. უფრო მაღლა და მაღლა სიარულის სურვილით განთებთ,
არა იმაზე მაღლა, ვიდრე სხვები არიან, არამედ საკუთარ თავზე მაღლა. ხვალინდელი დღე არ
უნდა იყოს უბრალოდ დღევანდელის გამეორება, - აი, რა არის ღვთაებრივი
დაუკმაყოფილებლობა. დღევანდელი დღე არ უნდა იყოს უბრალოდ გუშინდელის გამეორება,
წინააღმდეგ შემთხვევაშ თქვენ არ გიცხოვრიათ. დღევანდელმა დღემ ახალი ძღვენი უნდა
მოგიტანოთ, ახალი ყვავილები, ახალი სხივები. დღეს აუცილებლად უნდა გაიხსნას ახალი
ფანჯრები.

იგრძნო საკუთარი თავი დამნაშავედ ნიშნავს დარჩე წარსულის ზეგავლენის ქვეშ, იამაყო
ნიშნავს დარჩე იქ, სადაც ხარ, იმად, ვინც ხარ. განიცდიდე ღვთაებრივ დაუკმაყოფილებლობას
ნიშნავს გაიზარდო, ეძებო, გამოიკვლიო. ცხოვრება სხვა არაფერია, თუ არა თავგადასავალი,
შეუცნობელის გამუდმებული კვლევა.

ამიტომაც არ მინდა, რომ დამნაშავედ გრძნობდეთ თავს, და არც ის მინდა, რომ იამაყოთ.
ნამდვილი ცხოვრება მაშინ დაიწყება, როცა ერთსაც გადააგდებთ და მეორესაც.

და ბოლო კითხვა:
რატომაა ასეთი ძნელი ურთიერთობაში ურთიერთგაგების პოვნა?
არა მხოლოდ ძნელი , შეუძლებელიც კი. სასწაულია, რომ ეს ზოგჯერ მაინც ხდება, რადგანაც
ორი ადამიანი - ეს ორი ადამიანია: მათ სხვადასხვა წარსული გამოცდილება აქვთ, სხვადასხვა
გეშტალტი , ცოდნა , პიროვნება. ეს ორი სამყაროა. ისინი სხვადასხვა ენაზე მეტყველებენ.
შესაძლოა ორივე ინგლისურად ლაპარაკობდეს, მაგრამ მაინც სხვადასხვა ენაზე საუბრობენ.
ისინი განსხვავებულ მნიშვნელობას ანიჭებენ სიტყვებს, ნიუანსებს,ფერებს და შტრიხებს.

როცა თქვენ და კიდევ ხუთი ადამიანი უყურებთ ვარდის ყვავილს, ნუ გეგონებათ, რომ ერთი
და იგივე ყვავილს უცქერთ. ეს შეუძლებელია! მხოლოდ ხუთ ბუდას, რომელიც ყვავილის წინ
დგას, შეუძლია ერთი და იგივე ვარდის დანახვა, - თქვენ არ შეგიძლიათ, - რადგანაც ხუთი
ბუდა ხუთ ნულს ნიშნავს, ხუთ არა-გონებას. მხოლოდ ორ არა-გონებას შეუძლია
ურთიერთგაგების პოვნა, რადგანაც მათ არ გააჩნიათ წინააღმდეგობანი, მათ არაფერში
სჭირდებათ ინტერპრეტაცია, - მათი აღქმა უშუალოა.

მაგრამ როდესაც ხუთი გონება ვარდის ყვავილის წინ დგას, მათ მხოლოდ ჰგონიათ, რომ ერთი
და იმავე ყვავილს უმზერენ, რადგანაც ყველა მათგანს სხვა და სხვა წარმოდგენა აქვს ვარდის
შესახებ,სხვა და სხვა აღქმა და წარსულის ასოციაციები აქვთ. ყველაფერი ეს გავლენას ახდენს
მათ აღქმაზე, მთელი ეს მრავალრიცხოვანი შრეები; თვითონ ვარდი ძალიან შორს რჩება.

მაგალითად, შეიძლება აღმოჩნდეს, რომ ერთ-ერთ მათგანს ქალი უყვარდა, რომელიც

აღმერთებდა ვარდებს, მაგრამ უღალატა მას. ახლა ვარდი მხოლოდ ამ ქალს და მის ღალატს
გაახსენებს. მაგრამ ეს არაა სხვა ადამიანების გამოცდილება. შესაძლოა სხვამ მკვდარი ადამიანი
ნახა ვარდის ყვავილებით. მაშინ ვარდი სიკვდილს გაახსენებს; შესაძლოა შიშიც კი იგრძნოს.
მესამე ადამიანსაც თავისი ასოციაციები ექნება. ყველაფერი წარსულ გამოცდილებაზეა
დამოკიდებული.

მხოლოდ ორ არა-გონებას შეუძლია ურთიერთგაგების პოვნა. მაშინ ურთიერთობა სიტყვების

გარეშეც კი ხდება. მაშინ ეს, უფრო მეტად ერთიანობაა.

გონებები უცილობლად კონფლიქტში ეჯახებიან ერთმანეთს.

მე რამდენიმე ისტორიას მოგიყვებით.

პირველი

ძვირადღირებულ რესტორანში, მაგიდასთან მოკალათებული, ჩიკო მარქსი გრძელ მენიუს

შეისწავლიდა, როცა მას მთავარი ოფიციანტი მიუახლოვდა. ოფიციანტმა პატივისცემის ნიშნად
თავი დაუხარა და უზადო ფრანგული თავაზიანობით დაინტერესდა:

- რას მიანიჭებდით უპირატესობას, მესიე?

- გოგონებს, - უპასუხა ჩიკომ, - თქვენ?

მეორე ისტორია.

ახალდაქორწინებული წყვილი თაფლობის თვეზე მაიამიში გაემგზავრა. რამდენიმე დღის

განმავლობაში მათ ერთხელაც არ დაუტოვებიათ თავიანთი სატუმროს ნომერი. მეექვსე დღის
დილას საუზმისთვის ჩავიდნენ. როცა ოფიციანტი შეკვეთის მისაღებად მიუახლოვდათ , ქალი
ქმრისკენ მიბრუნდა და მორცხვად ჩაილუღლუღა:

- ძვირფასო, იცი რა მინდა ახლა?

- ვიცი, - დაღლილი ხმით უპასუხა ქმარმა, - მაგრამ ხანდახან ჭამაც ხომ საჭიროა!

მესამე ისტორია.

ბოსი თითქმის მთელი წელი ეკურკურებოდა თავის მდივანს. რას აღარ დაჰპირდა. ამ საღამოს
განსაკუთრებით დაჟინებული იყო.

- მოდი , ბეიბი! - ამბობდა იგი. - მოდი, წავიდეთ სადმე და ვივახშმოთ, შემდეგ თეატრში
წავიდეთ, შემდეგ ღამის კლუბში, შემდეგ კი ჩემთან სახლში ავიდეთ.

- მინდა მკაფიოდ გაიგოთ, რომ მე მტკიცე და ურყევი ვარ ჩემს უარში თქვენი უადგილო, ცრუ
და მანკიერ წინადადებებისადმი, - მოუჭრა ქერათმიანმა.

- რაღაცას? რაღაცას ვერ ვეწევი, - თქვა ბოსმა.

- არა რაღაცას, არამედ ვიღაცას. ამაშია საქმე, - უპასუხა მდივანმა.

ენა პრობლემებს ქმნის: სხვა და სხვა წარსულ გამოცდილებას, აღქმას, სხვადასხვა ჩვევებს,
პიროვნებებს, გონებებს.

შენ მეკითხები, რატომაა ძნელი ურთიერთგაგების პოვნა. ეს არა მხოლოდ ძნელია, არამედ
თითქმის შეუძლებელიც. თუ ეს თუნდაც ზოგჯერ ხდება, ეს უკვე დიდი წარმატებაა. დიახ,
ხანდახან ეს ხდება. როცა ღრმად გიყვართ ვინმე, ეს ხდება; მაშინ თქვენ არ გჭირდებათ ენა.
მაშინ მთელი თქვენი იქ მყოფობა, თქვენი ვიბრაციები ლაპარაკობს; მაშინ ღრმა სიყვარულში,
წამით უსხლტებით თქვენს გონებებს, ღრმა სიყვარულში წამით ბუდები, არა-გონებები ხდებით.

ამიტომაც გაგება მხოლოდ სიყვარულის იშვიათ მომენტებში ხდება, ჩვეულებრივ კი ადგილი

აქვს ნატიფ კონფლიქტს, წინააღმდეგობას. შენ რაღაც ერთს ამბობ, მაგრამ შენი შეყვარებული
სხვა რამეს იგებს. ის რაღაცას ამბობს, შენ კი სხვა რამეს გებულობ. თუ თქვენ ნამდვილად
გინდათ ურთიერთგაგების პოვნა, გახდით უფრო მოსიყვარულე, რადგანაც სიყვარულია
აუცილებელი, და არა ენა. ენა წინააღმდეგობაა, სიყვარული - ხიდი. თუ მართლა გინდათ
ურთიერთგაგების პოვნა, თავი დააღწიეთ თქვენს გონებას. გახდით უფრო ცარიელი, გახდით
არა-გონება, და მაშინ უეცრად დაინახავთ, რომ სასწაულები ხდება. ეს აქ ხდება.

ახალი ადამიანები, რომლებიც აქ მოდიან, პირველ დღეებში არ მოდიან ჩემთან შესაბამისობაში:

ერთ რამეს ვეუბნები და სხვა რამეს იგებენ. მაგრამ რაც უფრო მეტად იხსნებიან ჩემი
სიყვარულისთვის, მით უფრო მეტი გაგება მოდის. მათთვის, ვინც უკვე დიდი ხანია ჩემთან
ერთად ცხოვრობს, მათთვის, ვინც ძალიან ახლობელი გახდა ჩემთვის, ვისთვისაც ენის ბარიერი
გაქრა, უბრალოდ ჩემი მზერა ან ხელის შეხება... და ხდება ურთიერთობა, გაგება, არა მხოლოდ
ურთიერთობა, არამედ ერთიანობაც. სწორედ ამიტომ შევთავაზე ცოტა ხნის წინ ჩემს სანიასებს
ურთიერთობის ახალი სახე: მსუბუქი შეხება მათთან და ჩემი ენერგიის შესაძლებლობა*
(საუბარია ენერგეტიკულ დარშანებზე).

რაც უფრო მიახლოვდებით, მით უფრო ნაკლებადაა საჭირო სიტყვები, რადგანაც ჩემს გაგებას
იწყებთ. მაშინ სიტყვები აღარაა საჭირო. მე განვაგრძობ ლაპარაკს ახალი ადამიანებისთვის, მე
განვაგრძობ ლაპარაკს მათთვის, ვინც კიდევ მოვა, ხოლო მოსვლით ბევრი მოვა, ათასები უკვე
გზაში არიან. მაგრამ ისინი, ვინც უკვე ჩემთან იმყოფება საკმარისად დიდხანს ან საკმარისად
ღრმად... სიღრმე კი შეიძლება ერთ მომენტშიც მოხდეს. ეს იმდენად დროის საკითხი არაა,
რამდენადაც ინტენსიურობის.
ხანდახან ხდება ისე, რომ ჩემთან პირველად მოდის ადამიანი და პირველივე კონტაქტის
მომენტში ახლოსაა ჩემთან, თითქოს მრავალი ცხოვრების განმავლობაში ჩემთან ყოფილიყოს.
და ამას მხოლოდ მე არ ვგრძნობ, ის თავადაც მაშინვე გრძნობს, რომ სახლში მოვიდა, რომ
მთელი ცხოვრება, ან მრავალი ცხოვრება ეძებდა ამ ადგილს. მაშნ გაგება მყისიერად ხდება.
მაშინ ადგილი აღარ რჩება კონფლიქტისთვის.

სინამდვილეში, ერთიანობის მომენტი, როცა არ არსებობს არანაირი კონფლიქტი, - ეს თქვენი

ნამდვილი ინიციაციის მომენტია. მაშინ ის, რასაც მე ვამბობ, მეორადი ხდება. მაშინ
პირველადია ის, რასაც მე წარმოვადგენ, მაშინ პირდაპირი კონტაქტი გაქვთ ჩემთან. მაშინ
თქვენ არ გაცდენენ ჩემი სიტყვები, რადგანაც მე არათანმიმდევრული ადამიანი ვარ. მე
საკუთარ თავს ვეწინააღმდეგები, და ამას განზრახ ვაკეთებ, რათა დაგეხმაროთ
თანმიმდევრულობის მოლოდინის თავიდან აცილებაში, სიტყვებისგან განთავისუფლებაში.
როცა გაიგებთ, რომ კვლავ და კვლავ ვეწინააღმდეგები საკუთარ თავს, თანდათან მიხვდებით,
რომ სიტყვები მხოლოდ თამაშია; თქვენ ვერ განეწყობით სიტყვებისადმი სერიოზულად. იმ
დღეს, როცა ეს გამოღვიძება მოხდება, თქვენ უშუალოდ ჩემთან გექნებათ ურთიერთობა. მაშინ
საჭირო აღარ იქნება არანაირი შუამავალი, მაშინ პირდაპირ დამიკავშირდებით.
მე მიყვარს, მე სიყვარული ვარ. როცა თქვენ გიყვართ და სიყვარული ხდებით, ერთიანობა
ხდება. ერთიანობა სიყვარულის თვისებაა და არა ენის. სინამდვილეში, ენა ბარიერია და არა
დახმარება.

გახსოვდეთ: ჩემთან ყოფნა ნიშნავს სიცარიელეთან ყოფნას, არავისთან ყოფნას. მე არაფერი

მაქვს რომ შემოგთავაზოთ, მე არაფერი ვიცი, რომ გასწავლოთ, მე არ მაქვს ფილოსოფია. მე ვარ,
მაგრამ მე არ მაქვს ფილოსოფია. მე ვარ, მაგრამ არაფერი მაქვს რომ შემოგთავაზოთ. მე ვარ,
მაგრამ არაფერი ვიცი, რომ გასწავლოთ. თქვენ უნდა ისწავლოთ ამ სიცარიელესთან ყოფნა... და
მაშინ მიხვდებით, რა არის ერთიანობა. ერთიანობა სიყვარულის გამოვლინებაა, ეს სიყვარულის
ყვავილობაა. ის არანაირად არაა დაკავშირებული ენასთან, სიტყვებთან. ეს სიჩუმეა.

დღეისათვის საკმარისია.

თავი 13
მგრძნობიარე გული
ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:
გადაწყვეტილება მიღებულ უნდა იქნეს გაწონასწორებულ მდგომარეობაში და წარმატების
მოლოდინის გარეშე; მაშინ წარმატება თავისით მოვა. განთავისუფლების პირველ ეტაპზე
შესაძლებელია ძირითადად ორი შეცდომა - სიზარმაცე და ყურადღების გაფანტულობა. მაგრამ
მათი გამოსწორება შეიძლება; გული ბოლომდე არ უნდა ჩაიძიროს სუნთქვაში. სუნთქვა
გულიდან მოდის. ის, რაც გულიდან მოდის, სუნთქვაა. როცა გული მოძრაობს, იქმნება
სუნთქვის ენერგია. სუნთქვის თავდაპირველი ენერგია - ეს გულის მოქმედების
სახეცვლილებაა. როცა ჩვენი აზრები ძალიან სწრაფად მოძრაობენ, ისინი შეუმჩნევლად
იქცევიან ფანტაზიებად, რომლებსაც ყოველთვის თან ახლავს ჰაერის ჩასუნთქვა, რადგანაც
შინაგანი და გარეგანი სუნთქვა დაკავშირებულია ერთმანეთთან ისევე, როგორც ხმა და ექო.
დღის განმავლობაში უამრავ ჩასუნთქვას ვაკეთებთ და ფანტაზიების იგივე რაოდენობა გვაქვს.
ამის გამო სულის სინათლე იმის მსგავსად სუსტდება, როგორც ხმება ხე და ქვრება ნახშირი.
მაშინ, უნდა შეიკავოს თუ არა პრაქტიკოსმა გონებაში ფანტაზიები? ფანტაზიების შეკავება
შეუძლებელია. უნდა შეიკავოს თუ არა სუნთქვა? სუნთქვის გარეშე შეუძლებელია. უმჯობესია
ავადმყოფობა წამლად ვაქციოთ. რადგანაც გული და სუნთქვა ურთიერთდაკავშირებულია,
სინათლის წრეზე მოძრაობა სუნთქვის რიტმთან უნდა გაერთიანდეს. ამისთვის ყველაზე მეტად
ყურის სინათლეა საჭირო. არსებობს თვალის სინათლე და ყურის სინათლე. თვალის სინათლე -
ესაა მზისა და მთვარის გაერთიანებული სინათლე გარეთ. ყურის სინათლე - ესაა მზისა და
მთვარის გაერთიანებული თესლი შიგნით. ამგვარად, ეს თესლი კრისტალიზებული სახის
სინათლეა. ერთსაც და მეორესაც ერთი წარმომავლობა გააჩნიათ; განსხვავება მხოლოდ
სახელებშია. ამიტომ გაგება (ყური) და სიცხადე (თვალი) ერთი და იგივე საჭირო სინათლეა.
როცა პრაქტიკოსი ჯდება და ქუთუთოებს ხრის, ის ფარდად იყენებს თვალებს, შემდეგ კი
ქვემოთ გადააქვს სინათლე. მაგრამ თუ ქვემოთ გადანაცვლება არ იყო წარმატებული, მაშინ
გული მიდრეკილია იმისკენ, რომ სუნთქვას მოუსმინოს. პრაქტიკოსმა ყურით არ უნდა
უსმინოს ჩასუნთქვას და ამოსუნთქვას. უფრო ზუსტად, მან არ უნდა უსმინოს სუნთქვის
არანაირ ტონს. თუ რაიმე ტონი ისმის, ესე იგი სუნთქვა უხეში და ზედაპირულია და ვერ
აღწევს ღია სივრცეს. მაშინ გული უნდა გავხადოთ საკმარისად მსუბუქი და უმნიშვნელო. რაც
უფრო მეტად თავისუფლდება იგი, მით უფრო მცირე ხდება, რაც უფრო მცირე ხდება, მით
უფრო მშვიდდება. და უეცრად ისეთი წყნარი ხდება, რომ ჩერდება. მაშინ ვლინდება ჭეშმარიტი
სუნთქვა, და გულის ფორმა ცნობიერებაში მოდის. თუ გული მსუბუქია, სუნთქვაც მსუბუქია,
რადგანაც გულის ყოველი მოძრაობა ზემოქმედებას ახდენს სუნთქვის ენერგიაზე. თუ სუნთქვა
მსუბუქია, გულიც მსუბუქია, რადგანაც სუნთქვის ენერგიის ყოველი მოძრაობა გულზე ახდენს
ზემოქმედებას. იმისთვის, რომ გული დავამშვიდოთ, უნდა ვიზრუნოთ სუნთქვის ენერგიაზე.
გულზე პირდაპირ ზემოქმედება შეუძლებელია. ამიტომ სუნთქვის ენერგია გამოიყენება,
როგორც ბერკეტი. ამას ეწოდება სუნთქვის სტაბილური ენერგიის შენარჩუნება.
ბავშვებო, ნუთუ არ გესმით მოძრაობის ბუნება? მოძრაობის გამოწვევა გარეგნული
საშუალებებითაა შესაძლებელი. ეს ოსტატობის მეორე დასახელებაა. გულს შეგიძლიათ
აიძულოთ მოძრაობა, თუკი უბრალოდ გაიქცევით. მაშ, ნუთუ არ შეიძლება მისი დაწყნარება
სიმშვიდეზე კონცენტრაციით? დიდმა წმინდანებმა, რომლებმაც იცოდნენ, რომ გული და
სუნთქვის ენერგია ურთიერთკავშირშია, მოიგონეს იოლი მეთოდი შთამომავლობის
დასახმარებლად.
„კრუხს შეუძლია წიწილების გამოჩეკვა, რადგანაც მის გულს ყოველთვის ესმის“. ეს
მნიშვნელოვანი მაგიური შელოცვაა. კრუხი წიწილებს სითბოს ენერგიის მეშვეობით ზრდის.
მაგრამ სითბოს ენერგიას შეუძლია მხოლოდ გარსი გაათბოს, მას არ შეუძლია შიგნით შეღწევა.
ამიტომ ის თავის ენერგიას შიგნით თავისი გულიდან აგზავნის. ამას სმენის მეშეობით აკეთებს.
ამგვარად, იგი მთელი თავისი გულის კონცენტრაციას ახდენს. როცა გული აღწევს, ენერგიაც
აღწევს, წიწილა სითბოს ენერგიას იღებს და სიცოცხლეს იწყებს. ამიტომ, მაშინაც კი, თუ
კრუხი ზოგჯერ ტოვებს კვერცხებს, ის ყოველთვის მოსმენის მდგომარეობაში იმყოფება. მაშინ
სულის კონცენტრაცია არ წყდება. და რადგანაც ის არ წყდება არც დღისით და არც ღამით. ასევე
არ წყდება სითბოს ენერგიის დინება, და სული ცოცხლდება. ხდება სულის გამოღვიძება,
რამეთუ თავდაპირველად გული მოკვდა. როცა პრაქტიკოსი ნებას აძლევს თავის გულს, რომ
მოკვდეს, თავდაპირველი სული ცოცხლდება. გულის მოკვლა არ ნიშნავს რომ გახმობის და
დაჭკნობის საშუალება მივცეთ მას; ეს ნიშნავს რომ ის განუყოფელი უნდა გახდეს და ერთ
მთლიანობად უნდა შეიკრას.
ისტორია...
ძენის ოსტატ დოგოს ჰყავდა მოსწავლე , სახელად სოშინი. როცა სოშინი დოგოს მოსწავლე
გახდა, ის , ბუნებრივია, ელოდა, რომ ოსტატი ზუსტად ისევე ასწავლიდა ძენს, როგორც
სკოლის მასწავლებელი ასწავლის ბავშვებს. მაგრამ დოგო არაფერ განსაკუთრებულს არ
ეუბნებოდა და არც რაიმე განზრახვას ავლენდა, რომ რაღაც უჩვეულო ეთქვა მისთვის. როცა
სოშინმა უკვე ვეღარ აიტანა ეს, მან დაადანაშაულა ოსტატი იმაში, რომ იგი ძენს არ ასწავლიდა
მას.

- კი, მაგრამ მე ხომ შენი აქ მოსვლის პირველივე დღიდან გაძლევ გაკვეთილებს - თქვა დოგომ.

- მართლა? - ჰკითხა სოშიმ. - როდის ხდება ხოლმე ეს?

- როცა დილის ჩაი მოგაქვს ჩემთვის, - თქვა დოგომ, - მე ვღებულობ მას, როცა სადილი
მოგაქვს, მე ვჭამ მას. როცა ჩემს წინაშე ქედს იხრი, მე ამას ვაღიარებ. სხვანაირად როგორ გინდა
ძენის შესწავლა?

დაოს გაზიარებაა შესაძლებელი, მაგრამ არა გაყოფა. დაოს ჩვენებაა შესაძლებელი, მაგრამ არა
გამოთქმა.

ოსტატი ცხოვრობს დაოში. მოსწავლემ უნდა შეისრუტოს მისი სული. ეს არაა სწავლება, ეს ვერ
იქნება სწავლება . ყველა სწავლება ზედაპირულია. დაო უფრო ღრმაა, ვიდრე სწავლება. ეს
ენერგიის გადაცემაა. ეს გულიდან გულზე, სულიდან სულზე, სხეულიდან სხეულზე გადაცემაა.
იგი ვერ იქნება ვერბალური. მოსწავლე უნდა ხედავდეს, აკვირდებოდეს, იჭერდეს, გრძნობდეს,
უყვარდეს ენერგია, რომელიც ოსტატში ვლინდება. მაშინ, თანდათანობით, უბრალოდ ოსტატის
გვერდზე ჯდომით, მოსწავლე მრავალ საიდუმლოს შეიცნობს, მიუხედავად იმისა, რომ ისინი
არასოდეს გამოთქმულა.

ერთ-ერთი უდიდესი საიდუმლო იმაშია, რომ ოსტატის გვერდზე ჯდომისას მოსწავლე ზუსტად
ისევე იწყებს სუნთქვას, როგორც ოსტატი. სინქრონულობა ჩნდება , და ამ სინქრონულობაში
ისინი ერთმანეთს ხვდებიან. იგივე ემართებათ შეყვარებულებსაც. თუ ღრმად გიყვართ ვიღაც,
გაკვირვებული აღმოაჩენთ, რომ როცა მის გვერდით ზიხართ, უეცრად, ყოველგვარი მიზეზის
გარეშე, წინასწარი განზრახვის გარეშე, ერთ რიტმში იწყებთ სუნთქვას. როცა თქვენი
შეყვარებული ამოისუნთქავს, თქვენც ამოსუნთქვას აკეთებთ, ხოლო როცა ჩაისუნთქავს, თქვენც
ჩაისუნთქავთ. და მაშინ უეცრად, დაკავშირებულები ხდებით ერთმანეთთან.

სუნთქვას უზარმაზარი მნიშვნელობა აქვს. სწორედ სუნთქვის მეშვეობითაა დედა შვილთან

დაკავშირებული. მაშინაც კი, თუ ბავშვს დედისგან ათასობით მილით აშორებენ, დედა
მყისიერად გრძნობს გულით, თუ ბავშვი საფრთხეშია. მათი სუნთქვა იმდენად ძლიერაა
ურთიერთდაკავშირებული, -რომ ისინი ერთნაირად სუნთქავენ. ამის ახსნა ძალიან მარტივია.
ორსულობის დროს ბავშვი დედის მეშვეობით სუნთქავდა ცხრა თვის განმავლობაში. მას
საკუთარი სუნთქვა არ ჰქონდა. იყო მხოლოდ დედის სუნთქვა, და ის უბრალოდ იღებდა მას.
დედა სუნთქავდა ბავშვისთვის, მის მაგივრად; ცხრა თვის განმავლობაში ისინი ღრმა
სინქრონულობაში იყვნენ. ეს დაბადების შემდეგაც გრძელდება. და თუ ნამდვილი სიყვარულია,
ეს შეიძლება მთელი ამ ცხოვრების განმავლობაშიც გაგრძელდეს.

დღესდღეობით ამის მეცნიერული დადასტურებაც არსებობს. უკანასკნელ დროში ამერიკაში,

რუსეთსა და სხვა ქვეყნებში მრავალი ექსპერიმენტი ჩატარდა ცხოველებსა და ფრინველებზე.
დედას შვილს ართმევდნენ და კლავდნენ, შემდეგ კი სხვა და სხვა რთული მოწყობილობებით
აკვირდებოდნენ. ზუსტად იმ მომენტში, როცა ბარტყს ან ლეკვს კლავდნენ, ( შესაძლოა ის
ათასი მილის მანძილზეც კი ყოფილიყო დედისგან) დედის სუნთქვა მყისიერად იცვლებოდა -
მყისიერად, ზუსტად იმავე მომენტში. მისი სუნთქვა წყდებოდა, იგი კანკალს იწყებდა. იგი
პანიკას და ტკივილს გრძნობდა ყოველგვარი ცხადი მიზეზის გარეშე. ეს ინტუიციის დონეზე
ხდებოდა, დედასა და შვილს შორის რაიმე შუამავლობის გარეშე. ვიზუალურად ისინი
არაფრით არ არიან დაკავშირებული ერთმანეთთან, მაგრამ არსებობს უხილავი ძაფებიც.

მოსწავლემ ის კი არ უნდა ისწავლოს, რასაც მასწავლებელი ამბობს, არამედ ის, რასაც

მასწავლებელი წარმოადგენს. სწორედ ამას გულისხმობს დოგო, როცა ამბობს: „კი, მაგრამ მე
ხომ შენი აქ მოსვლის პირველივე დღიდან გაძლევ გაკვეთილებს. როცა დილის ჩაი მოგაქვს
ჩემთვის, მე ვღებულობ მას. ნუთუ არ დაკვირვებიხარ - თუ როგორ ვღებულობ მას? ნუთუ ვერ
გრძნობდი ღრმა ჰარმონიას ჩემთან, როცა შენგან ჩაის ვიღებდი? როცა სადილი მოგაქვს, მე ვჭამ
მას. როცა ქედს იხრი ჩემს წინაშე, მე ვაღიარებ ამას. სხვანაირად როგორ შეგიძლია ძენის
სწავლა?“

ოსტატი ამბობს: დააკვირდი ჩემს ჟესტებს, დააკვირდი იმას, თუ როგორ დავდივარ, როგორ
ვზივარ, ვსუნთქავ; დააკვირდი, როგორ ვზივარ შენს გვერდით, როგორ გიყურებ, როგორ
გეხმიანები ათას ერთი მეთოდით. ნუ ელოდები რაიმე დოქტრინას; ოსტატის თანმყოფობაა
ერთადერთი დოქტრინა. ნამდვილი სწავლება სულაც არაა სწავლება, ეს ენერგიის გადაცემაა,
სიტყვებს მიღმა გადაცემა, წერილებს მიღმა გადაცემა. და ეს გადაცემა სუნთქვის ჰარმონიით
ხდება.

მეც მინდა გითხრათ, რომ არაფერი მაქვს, რომ შემოგთავაზოთ სწავლების, დოქტრინის,
ფილოსოფიის, რელიგიის სახით. მე არაფრის სწავლება არ შემიძლია. მე ბევრი რამ მაქვს, რისი
გაზიარებაც მინდა, მაგრამ არაფერი მაქვს, რომ გასწავლოთ, - ან, უფრო ზუსტად, მხოლოდ
არაფერი მაქვს სწავლების სახით! მაგრამ იმისთვის, რომ იგრძნოთ ეს არაფერი, რომლის
გადმოცემაც მე მინდა, თქვენ ერთ ტალღაზე უნდა გადმოეწყოთ ჩემთან. და ამას ხელს უშლიან
მცირე საგნებიც, ყველაზე მცირე მოვლენებიც. თქვენ თანდათანობით უნდა გააცნობიეროთ, რა
საგნებია ეს.
საღამოს დარშანებზე მე ხანდახან ვიძახებ რამდენიმე სანიასს, რომ ვინმესადმი ენერგიის
გადაცემაში დამეხმარონ. ამისთვის არაერთხელ გამომიძახებია პრადიპა, მაგრამ ყოველ ჯერზე,
როცა მას ვიძახებდი, შედეგად გულისრევას ვგრძნობდი. მე გაოცებული ვიყავი. რა ხდება? ის
შესანიშნავი ქალია, ჩემდამი დიდი სიყვარულით. სწორედ ამიტომ ვთხოვდი დახმარებას.
მაგრამ ეს ყოველ ჯერზე ხდებოდა. ბოლოს გულისრევა იმდენად ძლიერად ვიგრძენი, რომ
მომიწია დავკვირვებოდი ამას, გამერკვია, რაში იყო საქმე. და გავერკვიე. როგორც ჩანს ის
არავეგეტარიანულ საკვებს მიირთმევდა : ხორცს, კვერცხს და სხვა პროდუქტებს. ეს მის
სუნთქვას ამახინჯებს და მთელ მის შინაგან ჰარმონიას არღვევს. სწორედ ამიტომ არ შეუძლია
ჩემთან ერთ ტალღაზე გადმოწყობა. და რადგანაც არ შეუძლია, ეს ხარვეზებს ქმნის. მას მე
ვუყვარვარ, მაგრამ ეს სიყვარული ჯერ კიდევ გაუცნობიერებელია. თუ ის უფრო
გაცნობიერებული გახდება, დაინახავს ამას; ის დაინახავს, რომ ჩემთან ყოფნა საკუთარ თავში
მრავალი რამის შეცვლას ნიშნავს.
იმისთვის, რომ ჩემთან იყო და სიღრმეში შეხვიდე, იმისთვის, რომ გულიდან გულზე იყოს
კონტაქტი, აუცილებელია მიატოვო მთელი უსარგებლო ტვირთი. არამედიტატიური
ადამიანისთვის არაა აუცილებელი ვეგეტარიანელობა; მედიტატორისთვის არავეგეტარიანული
ჩვევები არასაჭირო ხარვეზებს ქმნიან. ისინი ანგრევენ თქვენს სირბილეს და გარკვეულ
სიუხეშეს ქმნიან თქვენში. შესაძლოა ამას საერთოდ ვერ აცნობიერებთ, რადგანაც საერთოდ
ვერაფერს აცნობიერებთ, მაგრამ როცა ჩემთან მოდიხართ, მე უბრალოდ სარკე ვხდები
თქვენთვის.

პრადიპა, როგორც ჩანს, დიდ ღებინების შეგრძნებას იგროვებს თავის არსში. როგორც ჩანს
შეეჩვია ამას, ამიტომაც ვერ აცნობიერებს. მაგრამ მე რამდენჯერმე ვიგრძენი გულისრევა: როცა
თქვენ ენერგეტიკულად ურთიერთქმედებთ ჩემთან, ეს არაა ცალმხრივი პროცესი, ჩემი ენერგია
თქვენსკენ მოედინება, თქვენი კი ჩემსკენ. ეს ვერ იქნება ცალმხრივი პროცესი. იქმნება წრე,
ხდება ენერგიის წრეზე მოძრაობა. ეს მხოლოდ ერთი მაგალითია და ეს არ ეხება მხოლოდ
პრადიპას, ეს თქვენ ყველას გეხებათ.

თუ გსურთ, რომ უფრო ღრმა ჰარმონიაში იყოთ ჩემთან, თუ გსურთ, რომ გაიზიაროთ დაო,
რომელიც მე დამემართა, მოგიწევთ, რომ უფრო გაცნობიერებული და დაკვირვებული იმასთან
მიმართებაში, თუ რას აკეთებთ, რას ჭამთ, რას კითხულობთ, რას უსმენთ, სად დადიხართ,
ვისთან გაქვთ ურთიერთობა. ეს ტოტალური ძალიხმევა უნდა გახდეს. თქვენი გაცნობიერება
სადღეღამისო უნდა იყოს, რადგანაც ყველა ეს მცირე საგანი ერთიანდება და უზარმაზარ
ზეგავლენას ახდენს.

თუ ვინმესთან იჩხუბეთ, თუ ვინმეზე ბრაზობთ, შემდეგ კი ჩემთან მოდიხართ, ბუნებრივია,

რომ შორს იქნებით ჩემგან. სწორედ ამიტომ ამბობს იესო, რომ თუკი სალოცავად მიდიხართ
ტაძარში და გახსენდებათ, რომ ვიღაცას აწყენინეთ, შეურაცხყოფა მიაყენეთ, ვიღაცაზე
გაბრაზებული ხართ, ან თავად გააბრაზეთ ვინმე, მაშინ ჯერ წადით და პატიება სთხოვეთ, და
მხოლოდ ამის შემდეგ ილოცეთ, წინააღმდეგ შემთხვევაში ვერ შეძლებთ ღმერთთან
ურთიერთობას. ჯერ პატიება ითხოვეთ. ჯერ განიწმინდეთ.

მე მსმენია...
როცა მიქელანჯელო სიქსტის კაპელაზე მუშაობდა, იგი იესოს პორტრეტს ხატავდა. ნახატი
თითქმის დასრულებული იყო, მხოლოდ უკანასკნელი შტრიხები რჩებოდა. მაგრამ
უკანასკნელი შტრიხები ძალიან რთული აღმოჩნდა მისთვის. იესო არც თუ ისე ჰგავდა იესოს,
რაღაც აკლდა მის სახეს : სირბილე, ქალურობა, სიყვარული. მიქელანჯელო რამდენიმე დღის
განმავლობაში ცდილობდა ნახატის დასრულებას, შემდეგ კი გაახსენდა, რომ რამდენიმე დღის
წინ მეგობართან იკამათა და ამას საკუთარ თავში ატარებდა. დაგაახსენდა იესოს გამოთქმა, რომ
თუ სალოცავად მიდიხართ და რაიმე გრძნობა გამძიმებთ მეგობართან ან ძმასთან მიმართებაში,
მაშინ ჯერ წადით და პატიება ითხოვეთ.

იგი გამოვარდა კაპელადან, იპოვა თავისი მეგობარი, პატიება სთხოვა მას და თავისი ისტორია
მოუყვა: „მე უკვე რამდენიმე დღეა ვმუშაობ, მაგრამ იესოს სახე ვერაფრით ვერ ხდება ისეთი,
როგორიც უნდა იყოს. ის განრისხებული მეჩვენება“, - რადგანაც მხატვარი თვითონ იყო
განრისხებული. თუ თქვენ გაბრაზებული ან ნაწყენი ხართ და ნახატის დახატვას ცდილობთ,
მხატვარი თქვენ იქნებით და სურათი თქვენი ამსახველი იქნება. იმ დღეს, როცა მიქელანჯელომ
პატიება ითხოვა და მიიღო კიდეც პატიება, სამუშაოდ სრულიად სხვა განწყობით დაჯდა. და
რამდენიმე წუთიანი მუშაობის შემდეგ ნახატი დასრულებულ იქნა. და ეს იესოს ერთ-ერთი
ყველაზე მშვენიერი გამოსახულებაა. სულ რაღაც რამდენიმე შტრიხი და ნახატი გაცოცხლდა,
იესო გამოვლინდა, რადგანაც ახლა უკვე მიქელანჯელოს გული ჰარმონიაში იყო მასთან.

დაოს გაზიარებაა შესაძლებელი. მაგრამ მაშინ თქვენ უნდა ისწავლოთ, როგორ გაიზიაროთ იგი
ოსტატთან და ძალიან დაკვირვებული უნდა იყოთ მრავალი მოვლენის მიმართ. ერთი მხრივ
ეს მარტივია, მეორე მხრივ - რთული. მარტივი იმიტომ, რომ თუ თქვენ მართლაც გახსნილი
ხართ ჰარმონიაში, ეს შესაძლოა ერთ მომენტში მოხდეს; რთული იმიტომ, რომ თქვენ მოგიწევთ
იმ ჩვევების შეცვლა, რომლებსაც საეროდ ვერ აცნობიერებთ. მოგიწევთ შეცვალოთ მთელი
თქვენი ცხოვრება.

სწორედ ამიტომ ვამბობ: არაფერი მაქვს რომ სწავლების სახით შემოგთავაზოთ. მე მაქვს
გარკვეული ენერგია, რომელიც შემიძლია გაგიზიაროთ და გიბიძგოთ. მე არ გთავაზობთ
ფილოსოფიურ სისტემას ან თეოლოგიას. მე საკუთარ თავს გთავაზობთ. ეს გამოწვევაა. ჩემი
ძალისხმევა თქვენი გამოღვიძებაა. თქვენ გახსნილი უნდა იყოთ, ერთ ტალღაზე უნდა იყოთ
ჩემთან, სხვა და სხვა საკითხებს უნდა დააკვირდეთ საკუთარ ცხოვრებაში. და სუნთქვა
ყველაზე მნიშვნელოვანი საკითხია. თქვენ უნდა ისწავლოთ სუნთქვა სატსანგზე, სუნთქვა
ოსტატის თანდასწრებით, სუნთქვა, როცა შეყვარებული ხართ.

სუნთქვა გამუდმებით იცვლება თქვენი ემოციების შესაბამისად. როცა ბრზადებით,

არარიტმული, ასიმეტრიული სუნთქვა გაქვთ; როცა ვნებას განიცდით, თქვენი სუნთქვა
თითქმის გიჟური ხდება. როცა მშვიდი და გახარებული ხართ, თქვენს სუნთქვას მუსიკის
თვისება უჩნდება, თქვენი სუნთქვა სიმღერას ემსგავსება. როცა თავს სახლში გრძნობთ ამ
სამყაროში, როცა სურვილები აღარ გაქვთ და დაკმაყოფილებული ხართ, უეცრად სუნთქვა
თითქმის ჩერდება. როცა სიხარულის, აღტაცების მდგომარეობაში იმყოფებით, სუნთქვა
წამიერად ჩერდება. და ეს ცხოვრების საუკეთესო მომენტებია, რადგანაც მხოლოდ იმ
მომენტებში, როცა სუნთქვა თითქმის ჩერდება, თქვენ იმყოფებით სრულ ჰარმონიაში
ყოფიერებასთან: თქვენ ღმერთში ხართ, ღმერთი კი თქვენშია.

თქვენი სუნთქვის შეგრძნება უფრო ღრმა უნდა გახდეს; დიდი ყურადღება უნდა მიაქციოთ მას,
დააკვირდეთ , გულდასმით შეისწავლოთ, გააანალიზოთ. დააკვირდით, როგორ იცვლება
თქვენი სუნთქვა ემოციის შესაბამისად, და პირიქით, როგორ იცვლება ემოცია სუნთქვის
შესაბამისად. მაგალითად, დააკვირდით, როგორ იცვლება სუნთქვა, როცა შიშის გრძნობა
გაქვთ, შემდეგ კი ერთხელ შეეცადეთ ისე ისუნთქოთ, თითქოს შეშინებული ხართ. და თქვენ
გაოცდებით: თუ ზუსტად ისევე ისუნთქებთ, თითქოს შეშინებული იყოთ, მაშინვე შიშს
იგრძნობთ. დააკვირდით სუნთქვას, როცა ღრმა სიყვარულს გრძნობთ ვინმესადმი.
დააკვირდით სუნთქვას, როდესაც ხელი ხელზე გაქვთ ჩაჭიდებული შეყვარებულთან, ან
ეხვევით მას. ერთხელ კი, ხის ქვეშ, სიჩუმეში მჯდარმა სცადეთ ზუსტად ასევე სუნთქვა.
ისუნთქეთ ზუსტად იმავე რიტმში, მიჰყევით იმავე გეშტალტს, ისუნთქეთ ზუსტად ისევე,
თითქოს თქვენს შეყვარებულს ეხვეოდეთ, და თქვენ გაოცდებით , და მთელი ყოფიერება
თქვენი შეყვარებული გახდება, კვლავ იგრძნობთ უზარმაზარ სიყვარულს. სიყვარული და
სუნთქვის განსაზღვრული რიტმი განუყოფელია ერთმანეთისგან. სწორედ ამიტომ, იოგაში,
ტანტრაში და დაოში - ადამიანის ცნობიერების გაფართოების ყველა ამ უდიდეს მეცნიერებაში
სუნთქვა ყველაზე საკვანძო მოვლენას წარმოადგენს. ისინი სუნთქვასთან მუშაობენ.

ბუდას მთელი მედიტაციური სისტემა დაფუძნებულია სუნთქვის გარკვეულ ხარისხზე. ის

ამბობს: „უბრალოდ დააკვირდით თქვენს სუნთქვას ისე, რომ არაფერი შეცვალოთ. ყველაფრის
შეუცვლელად, უბრალოდ დააკვირდით“. თქვენ გაოცდებით - როგორც კი დაიწყებთ
დაკვირვებას, იგი შეიცვლება, და შეიცვლება თქვენი მონაწილეობის გარეშე. ბუდა ამბობს: „ისე
რომ არ შეცვალოთ, უბრალოდ დააკვირდით სუნთქვას“. მაგრამ როგორც კი დაკვირვებას
იწყებთ, ის მაშნვე იცვლება, რადგანაც დაკვირვებას თავისი საკუთარი რიტმი აქვს. სწორედ
ამიტომ ამბობს ბუდა: „არაფრის შეცვლა არაა საჭირო, უბრალოდ დააკვირდით“. დაკვირვება
სუნთქვის თავისებურ სახეს ქმნის, და ეს თავისთავად ხდება. თქვენ გაგიკვირდებათ: რაც
უფრო მეტხანს აკვირდებით, მით უფრო ნაკლებად სუნთქავთ; სუნთქვა უფრო ღრმა და
იშვიათი ხდება.

მაგალითად, თუკი წუთის განმავლობაში თექვსმეტ ჩასუნთქვას და ამოსუნთქვას აკეთებდით,

ამჯერად ექვსს, ოთხს ან სამს გააკეთებთ. როცა სუნთქვაზე დაკვირვებას იწყებთ, იგი უფრო
ღრმა ხდება, უფრო იშვიათი, და უფრო და უფრო ნაკლებ ჩასუნთქვებსა და ამოსუნთქვებს
აკეთებთ. მაშინ შეგიძლიათ ამას სხვა მხრიდან მიუდგეთ. ისუნთქეთ ნელა, მშვიდად, გააკეთეთ
ღრმა და იშვიათი ჩასუნთქვები და ამოსუნთქვები, და უეცრად იგრძნობთ, რომ თქვენთან
გაცნობიერებულობა მოდის. ყოველ ემოციას თავისი სუნთქვის რიტმი აქვს: და ამ ემოციების
ჩართვა სუნთქვითაა შესაძლებელი.
ყველაზე უმჯობესია დააკვირდეთ სუნთქვას მაშინ, როცა სიყვარულს გრძნობთ. როცა
შეყვარებულის გვერდით ზიხართ, დააკვირდით სუნთქვას, რადგანაც სიყვარულის სუნთქვითი
რიტმი ყველაზე მნიშვნელოვანია. იგი მთელი თქვენი არსების ტრანსფორმაციას ახდენს.

სიყვარულში თქვენ უფრო მეტად გრძნობთ იმ აბსურდულობას, საკუთარი წარმოდგენის იმ

სიმცდარეს, რომ განცალკევებული არსება ხართ. და მიუხედავად ამისა, სწორედ ამ
განცალკევების წყალობით, აბსურდულობის წყალობით შეგიძლიათ გამოხატოთ ის, რასაც
სხვაგვარად ვერ გამოხატავდით. საკუთარი განცალკევებულობის მეშვეობით შეგიძლიათ
იზეიმოთ ერთიანობა. ამაშია სიყვარულის პარადოქსი: თქვენ ორნი ხართ, მაგრამ ერთ
მთლიანად გრძნობთ თავს; ერთ მთლიანად გრძნობთ და ამავე დროს იცით, რომ ორნი ხართ.
ერთიანობა ამავდროულად განცალკევებულობაცაა, და ამაშია სიყვარულის პარადოქსი. ამაშია
ლოცვისა და მედიტაციის პარადოქსიც. ბოლოს და ბოლოს, თქვენ ისეთივე ერთიანობა უნდა
იგრძნოთ მთელს ყოფიერებასთან, როგორსაც იშვიათ და ძვირფას მომენტებში გრძნობთ თქვენს
შეყვარებულთან, თქვენს მეგობართან, თქვენს დედასთან, თქვენს შვილთან. სწორედ
განცალკევებულობის წყალობით შეგიძლიათ იზეიმოთ ერთიანობა.

ვედებში წერია: ტატ ტვამ ასი, „მე ვარ იგი“. ეს სიყვარულის უდიდესი განსაზღვრებაა: მე ვარ
იგი, ან შენ ხარ იგი. ეს ნიშნავს, რომ არსებობს განცალკევებულობის მკაფიო გაგება და ამავე
დროს ღრმა ერთიანობა. ტალღა განცალკევებულია ოკეანისგან და ამავე დროს არაა
განცალკევებული მისგან.
დაიწყეთ უფრო მეტი დაკვირვება საკუთარ თავზე სიყვარულის მომენტებში. იყავით უფრო
ყურადღებით. დააკვირდით, როგორ იცვლება სუნთქვა, როგორ ვიბრირებს თქვენი სხეული.
თქვენ გაოცდებით... უბრალოდ თქვენს ქალთან ან მამაკაცთან ჩახუტებისას... სცადეთ
ექსპერიმენტი: ერთხელ, უბრალოდ ჩახუტების დროს, ერთმანეთთან შერწყმის დროს, იყავით
ამ პროცესში ერთი საათის განმავლობაში, და თქვენ გაოცდებით , ეს ერთ-ერთი ყველაზე
ფსიქოდელიური განცდა გახდება. დარჩით ამაში ერთი საათის განმავლობაში ისე, რომ არაფერი
აკეთოთ, უბრალოდ ჩახუტებულები, შერწყმულები, გაერთიანებულები, და თანდათანობით
თქვენი სუნთქვაც შეირწყმება ერთმანეთში. ისე ისუნთქებთ, თითქოს ორი სხეული გაქვთ,
მაგრამ ერთი გული. ერთ რიტმში ისუნთქებთ. როცა ერთ რიტმში სუნთქავთ არა იმიტომ, რომ
რაღაც ძალისხმევას მიმართეთ, არამედ იმიტომ, რომ იმდენ სიყვარულს გრძნობთ, რომ თქვენი
სუნთქვა ერთმანეთს ერწყმება, და დგება ყველაზე ძვირფასი, მნიშვნელოვანი და
არაამქვეყნიური მომენტები. და ამ დროს ვლინდება მედიტატიური ენერგიის პირველი
გამობრწყინება. ამ მომენტებში გრამატიკა უკან იხევს, ენა კვდება.

ამის გადმოცემის მცდელობისას ენა კვდება და თავისი სიკვდილით უკანასკნელად მიუთითებს

იმაზე, რისი გადმოცემაც შეუძლებელია. სწორედ ასეთი, და უფრო ღრმა დონის უნდა იყოს
ურთიერთობა ოსტატთან. მხოლოდ მაშინ შეუძლია დაოს, როგორც ცეცხლის ალს, გადმოვიდეს
ოსტატიდან მოსწავლეზე. თქვენ უნდა ისწავლოთ სუნთქვის ხელოვნება.
სუტრები:

ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:

გადაწყვეტილება მიღებულ უნდა იქნეს გაწონასწორებულ მდგომარეობაში და წარმატების
მოლოდინის გარეშე; მაშინ წარმატება თავისით მოვა.
უკიდურესად მნიშვნელოვანი გამოთქმა, საკვანძო გამოთქმა:

ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:

გადაწყვეტილება მიღებულ უნდა იქნეს გაწონასწორებულ მდგომარეობაში...
პირველი: ადამიანი იბადება მხოლოდ მაშინ, როცა მტკიცე და გადამწყვეტი ხდება. სიმტკიცე
დამიანის დაბადებას აღნიშნავს. ისინი, ვინც ყოყმანობენ, ჯერ არ გამხდარან ადამიანები.
გადაუწყვეტელობის მდგომარეობაში კი მილიონობით ადამიანი ცხოვრობს, მათ არ შეუძლიათ
არცერთი გადაწყვეტილების მიღება. ისინი ყოველთვის ვიღაც სხვას ეყრდნობიან, ვიღაც სხვამ
უნდა გადაწყვიტოს მათ მაგივრად. სწორედ ამიტომ ეძებენ ადამიანები ავტორიტეტებს.

ავტორიტარულობა დღემდე არსებობს მსოფლიოში იმ ერთადერთი მიზეზით, რომ

მილიონობით ადამიანი ვერ წყვეტს საკუთარი თავისთვის. ისინი ყოველთვის ბრძანებას
ელოდებიან. როცა ბრძანება მიღებულია, ისინი მისდევენ მათ. მაგრამ ეს მონობაა. ამ სახით
ისინი შეუძებელს ხდიან თავიანთი სულის დაბადებას. გადაწყვეტილება შიგნიდან უნდა
მოდიოდეს, რადგანაც ამ უნართან ერთად მოდის მთლიანობა. მაგრამ გახსოვდეთ, რომ თქვენ
უნდა მიიღოთ გარკვეული გადაწყვეტილება; გადაწყვეტილების მიღება ინდივიდუალურს
გაგხდით.

რა ნიშნავს გადაწყვეტილების უუნარობა? -ეს ნიშნავს რომ თქვენს შიგნით ბრბოა, მრავალი
ხმა, რომელიცერთმანეთს ეწინააღმდეგება, და თქვენ არ შეგიძლიათ გადაწყვიტოთ, რომელ
მხარეს წახვიდეთ. ადამიანები წვრილმანებშიც კი ყოყმანობენ: მათ ვერ გადაუწყვეტიათ, ნახონ
ეს ფილმი თუ არა. ყოყმანი თითქმის მათი ცხოვრების სტილი გახდა. იყიდონ ეს თუ არა?
დააკვირდით ადამიანებს მაღაზიებში, დააკვირდით მათ ყოყმანს. შედით ნებისმიერ მაღაზიაში
და დააკვირდით სხვა და სხვა ადამიანს, მყიდველებს, და გაოცდებით: ადამიანებს არ
შეუძლიათ გადაწყვეტილების მიღება. ის, ვინც გადაწყვეტილებას ვერ იღებს, ბურუსში
ცხოვრობს, გაუგებრობაში, გაურკვევლობაში. გადაწყვეტილების მიღება სიცხადეს იძლევა. და
თუ მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილების მიღება გჭირდებათ, თუ ეს ეხება მნიშვნელოვან
საკითხებს თქვენს ცხოვრებაში, მაშინ იბადება ინდივიდუალურობა.

ჩემთან მრავალი ადამიანი მოდის, რომლებიც ამბობენ: „ჩვენ ვერ გადაგვიწყვეტია, მივიღოთ
თუ არა სანიასა“. მათ უნდათ, რომ მე მივიღო მათ მაგივრად გადაწყვეტილება. მაგრამ მაშინ
ისინი ყველაზე მთავარს უშვებენ ხელიდან. თუ მე ვეტყვი: „დიახ, გახდი სანიასი“, - მაშინ
თქვენბ ხელიდან გაუშვებთ შესაძლებლობას, გადაწყვეტილების მიღების უზარმაზარ
შესაძლებლობას. თქვენ კვლავ ვიღაც სხვას დაეყრდენით, - მაგრამ ეს არაა ის, რაც სულის
გაზრდაში დაგეხმარებათ. ეს მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილებაა, უკიდურესად მნიშვნელოვანი,
რადგანაც ის მთელი თქვენი ცხოვრების სტილს შეცვლის, ახალ ხედვას მოგცემთ. ახალი
მიმართულებით დაიწყებთ მოძრაობას. უკვე აღარ იქნებით იგივე. ასეთი მნიშვნელოვანი
გადაწყვეტილებების მიღება თავად უნდა შეგეძლოთ. უნდა შეგეძლოთ გარისკვა. თქვენ
მხოლოდ მაშინ იბადებით, როცა რისკავთ, როცა სიმამაცეს ავლენთ.

მაშინ მიჰყევით; წინააღმდეგ შემთხვევაში ნუ მიიღებთ გადაწყვეტილებას, რადგანაც მიიღო

გადაწყვეტილება და არ მიჰყვე მას გაცილებით უფრო სახიფათოა, ვიდრე უბრალოდ ყოყმანი.
მიიღო გადაწყვეტილება და არ მიჰყვე მას - ნიშნავს საკუთარ თავს კასტრირება გაუკეთო. მაშინ
ჯობს საერთოდ არ მიიღოთ გადაწყვეტილება. არიან ადამიანები, რომლებიც იღებენ
გადაწყვეტილებას, მაგრამ არასოდეს ასრულებენ მას. თანდათანობით ისინი მთელ ნდობას და
თავდაჯერებულობას კარგავენ. ახალი გადაწყვეტილების მიღებისას, უკვე მშვენივრად იციან,
რომ არ აპირებენ მის შესრულებას. ისინი გახლეჩილნი ხდებიან, ისინი მატყუარები ხდებიან
საკუთარ თავთან მიმართებაში. იმ მომენტშიც კი, როცა გადაწყვეტილებას იღებენ, მათ იციან
რომ არ აპირებენ მის მიყოლას, რადგანაც იციან თავიანთი თავიანთი წარსული გამოცდილება.
მათ რაც არ უნდა გადაეწყვიტათ წარსულში, არაფერი შეუსრულებიათ.

მაშინ ყველაზე უმნიშვნელო გადაწყვეტილებებიც კი შეიძლება დამანგრეველი აღმოჩნდეს.

სრულიად უმნიშვნელო გადაწყვეტილება - „დღეიდან აღარ მოვწევ“ - ძალიან ჩვეულებრივი
გადაწყვეტილება, მისი შესრულებისთვის არაფერია საჭირო... ეწევით თუ არა, არ აქვს
მნიშვნელობა: ცხოვრება გრძელდება. შესაძლოა ოცი წლის შემდეგ ტუბერკულოზი გქონდეთ,
მაგრამ მისი განკურნება შეიძლება; ან შესაძლოა ორი ან სამი წლით ადრე მოკვდეთ. მერე რა? -
თქვენ მაინც არასოდეს გიცხოვრიათ ნამდვილი ცხოვრებით.

ზუსტად ამ დღეებში ერთი კარიკატურა ვნახე.

მამაკაცი ქალს ეკითხება:

- თქვენ გჯერათ სიცოცხლის სიკვდილის შემდეგ?

ქალი კი პასუხობს:

- ეს სწორედ ისაა!

არაა აუცილებელი, გჯეროდეთ სიცოცხლის სიკვდილის შემდეგ, ეს სწორედ ისაა. თქვენ ისეთი
მკვდარი ცხოვრებით ცხოვრობთ, ნუთუ შეიძლება მეტის მოლოდინი გქონდეთ სიკვდილის
შემდეგ? ზუსტად იგივე იქნება. ეს სწორედ ისაა!

ისეთი უმნიშვნელო გადაწყვეტილების მიღება, როგორიცაა მოწევაზე უარის თქმა და შემდეგ

მისი არ-შესრულება ძალიან დამანგრეველია. თქვენ დაკარგავთ საკუთარი თავის რწმენას,
საკუთარი არსისადმი ნდობას. უნდობელი გახდებით. ჯობს არ მიიღოთ მსგავსი
გადაწყვეტილებები - განაგრძეთ მოწევა. მაგრამ თუ მიიღეთ გადაწყვეტილება, ჩათვალეთ, რომ
მოვალეობა გაქვთ. მაშინ, რაც არ უნდა მოხდეს, უნდა შეასრულოთ იგი. და თუ ამას შეძებთ,
იგრძნობთ, რომ თქვენთან სიცხადე მოდის, ბურუსი იფანტება, და რაღაც კრისტალიზდება,
ცენტრირდება თქვენში. გადაწყვეტილებების მიღების უნარს უზარმაზარი მნიშვნელობა აქვს.

გადაწყვეტილება მიღებულ უნდა იქნეს გაწონასწორებულ მდგომარეობაში...

სწორედ ამას გულისხმობს ლუ-ძი: თუ მაინც მიიღეთ გადაწყვეტილება, მთელი გულით
მიჰყევით მას, მოახდინეთ კონცენტრაცია იმდენად, რომ უკან აღარ შემობრუნდეთ. სწორედ
ამას ვგულისხმობ, როცა კვლავ და კვლავ ვუმეორებ ჩემს სანიასებს: „დაწვით თქვენს უკან
ხიდები“. თუ დაბრუნებას არ აპირებთ, რატომ უნდა დატოვოთ ხიდები? გადააგდეთ ტრაპი,
ჩაძირეთ ნავი, რადგანაც აღარ აპირებთ ძველ ნაპირზე დაბრუნებას. თუ უწინდებურად,
ყოველი შემთხვევისთვის ინახავთ ნავს ნაპირთან, ეს ნიშნავს, რომ თქვენ ჯერ კიდევ
ყოყმანობთ, ჯერ კიდევ ფიქრობთ: „შესაძლოა, ერთხელ დაბრუნება მომიხდეს“.

რამდენიმე თვის უკან ერთი სანიასი აშშ-ში წავიდა, და გამგზავრების წინ ვუთხარი:

- ახლა ბოლომდე დაწვი ყველა ხიდი.

და მან მიპასუხა:

- დიახ, ოშო.

ახლა, როცა დაბრუნდა, ვკითხე მას:

- რა მოხდა? როგორაა ხიდების საქმე?

მან მიპასუხა:

- მე ვერ შევძელი ამის გაკეთება.

რას ნიშნავს ეს? ის აქ მხოლოდ სანახევროდ იქნება. მან თავის უკან ღია კარი დაიტოვა, რომ
დაბრუნებულიყო, უსაფრთხოების ყველა ზომა მიიღო. მაგრამ პრობლემა იმაშია, რომ თუ აქ
მხოლოდ სანახევროდ იქნება, იგი ვერ გაიზრდება. იკვრება მანკიერი წრე. თუ ვერ გაიზრდება,
რამდენიმე თვეში იფიქრებს: „კარგია, რომ ხიდები არ დავწვი. ოშოსთვის რომ დამეჯერებინა
და ხიდები დამეწვა, ახლა პრობლემები მექნებოდა. აქ არაფერი არ მემუქრება. რა კარგია, რომ
ყველაფერი ძველებურად დავტოვე, და ახლა ნებისმიერ მომენტში შემიძლია სახლში
დაბრუნება“. ის იფიქრებს, რომ ძალიან გონივრულად მოიქცა.
უპირველეს ყოვლისა, რადგანაც მან ყველა ხიდი შეინარჩუნა და თავის უკან კარი ღია დატოვა,
ის აქ მხოლოდ ნახევრად იქნება, ყოყმანით, თავდაჯერებულობის გარეშე, გამუდმებულ
ეჭვებში. ამ ეჭვებში შენ ჩემთან არ იქნები. შენ შეგიძლია ჩემთან მხოლოდ მაშინ იყო, თუ
მთელი გულით მიიღე გადაწყვეტილება. და მაშინ ზრდა შესაძლებელია! ზრდა მხოლოდ
მაშინაა შესაძლებელი.

გააცნობიერე, რომ თუ აქ ტოტალურად იქნები, ზრდა შესაძებელი გახდება, და შენ აღარ

დაგჭირდება უკან დაბრუნება, და არც სარეზერვო ხიდები. მაგრამ თუ ტოტალურად არ ხარ
ჩემთან, მაშინ აუცილებელი დაგჭირდება ხიდები. და მაშინ ძალიან ჭკვიანად იგრძნობ თავს და
გაგიხარდება, რომ არ დამიჯერე: „ნახე, აქ არაფერი არ ხდება, მე უკან უნდა დავბრუნდე. სად
აღმოვჩნდებოდი ახლა, ყველა ხიდი რომ დამეწვა?“ სწორედ ასე მუშაობს ლოგიკური გონება:
იგი თავად ქმნის სუიციდურ სიტუაციებს.

გადაწყვეტილება მიღებულ უნდა იქნეს გაწონასწორებულ მდგომარეობაში და წარმატების

მოლოდინის გარეშე; მაშინ წარმატება თავისით მოვა.
ყველაზე მთავარი ისაა, რომ თუ წარმატებას ელოდებით, უკვე გახლეჩილი ხართ. მაშნ თქვენი
გული არ მონაწილეობს მუშაობაში, თქვენი გული უკვე შედეგშია. თუ გახლეჩილი ხართ, ვერ
მიაღწევთ წარმატებას. წარმატება მხოლოდ გაუხლეჩელ გულებს ემართებათ, რომლებიც არ
დარდობენ შედეგზე, რომლებიც თავად მოგზაურობით ტკბებიან და არ ფიქრობენ მიზანზე.
მხოლოდ ისინი აღწევენ მიზანს, ვინც საერთოდ არ ფიქრობს მიზანზე, რადგანაც მოგზაურობის
ყოველ მომენტში მათი გონება საერთოდ არაა გახლეჩილი, მათი მიზანი ხდება მოგზაურობის
ყოველი ნაბიჯი. სადაც არ უნდა იმყოფებოდნენ ისინი, იქვეა მათი მიზანიც. წარმატება
სულიერ გზაზე მხოლოდ იმ ადამიანებთან მოდის, რომლებიც საერთოდ არ ფიქრობენ
წარმატებაზე.

თუ თქვენ ფიქრობთ წარმატებაზე, იგი არ მოვა, რადგანაც ამ შემთხვევაში თქვენი გონება

სადღაც მომავალშია, და თქვენ არ მუშაობთ აწმყოში. წარმატება კი მხოლოდ მაშინ მოდის,
თუ სამუშაო ბოლომდე აწმყოში სრულდება. ერთი მომენტი დაბადებას აძლევს შემდეგ
მომენტს. თუ შეგიძლიათ, რომ ტოტალურად იცხოვროთ ამ მომენტში, მაშნ შემდეგი მომენტი
უცილობლად უფრო მეტად ტოტალური იქნება, მას ტოტალურობის უფრო მეტი ხარისხი
ექნება. მაგრამ ადამიანები განაგრძობენ გახლეჩილ მდგომარეობაში ყოფნას. უნდა დაფიქრდეთ
ამ პრობლემებზე, რადგან ყველას აქვს.

ზუსტად რამდენიმე დღის უკან ერთმა სანიასმა დაწერა თავის წერილში, რომ ახლა აქ
იმყოფება, მაგრამ კვლავაც შენახული აქვს თავის ოთახში სატია საი ბაბას ფოტო. ეს მისი
ოთახია - შეუძლია ვისიც უნდა იმის ფოტო ჰქონდეს იქ. მაგრამ საქმე ამაში არაა... ახლა მას
გაუძნელდება. მე მას ვუთხარი: „როცა სატია საი ბაბასთან წახვალ, გთხოვ ნუ შეინახავ იქ ჩემს
ფოტოს, წინააღმდეგ შემთხვევაში იქაც ხელიდან გაუშვებ. იყავი ან აქ, ან იქ; სადაც არ უნდა
აირჩიო ყოფნა, იყავი მთელი გულით, ტოტალურად. ჯობია სატია საი ბაბასთან იყო, ვიდრე
ჩემთან, თუ აქ მხოლოდ სანახევროდ ხარ“. მაგრამ მე მესმის მისი პრობლემა: ვიცი, რომ იქაც
შეინახავს ჩემს ფოტოსაც, ამიტომ წარუმატებლობისთვისაა განწირული.

აუცილებელია არჩევანის გაკეთება, აუცილებელია გადაწყვეტილების მიღება. ცხოვრებისეული

მოგზაურობის ყოველ ეტაპზე არსებობენ სხვადასხვა გზები, და თქვენ უნდა აირჩიოთ. თქვენ
არ შეგიძლიათ ყველა გზის არჩევა. თქვენ არ შეგიძლიათ ერთდროულად ყველა გზით
სიარული. და მე არ ვსაუბრობ იმაზე, თუ რა არის სწორი და რა არასწორი. მე ვამბობ: სწორი
ისაა, რასაც ტოტალურად ირჩევთ. ყოფილა შემთხვევები, როცა მოსწავლე გასხივოსნებულა
არაგასხივოსნებულ ოსტატთანაც კი, თუკი ტოტალურად ენდობოდა მას. და ათასობით
შემთხვევაა, როცა თქვენ იდეალური ოსტატი გყავთ, მაგრამ არაფერი არ ხდება.

ეს უფრო მეტად თქვენი ტოტალურობის საკითხია, ვიდრე ოსტატის სრულყოფილების.

ტრანსფორმირება არასწორ ადამიანთანაც კი შესაძლებელია. არა ის, რომ ამ არასწორ ადამიანს
შეუძლია თქვენი ტრანსფორმირება; უბრალოდ, თუ თქვენი გადაწყვეტილება ტოტალურია,
სწორედ ეს ტოტალური გადაწყვეტილება ახდენს თქვენს ტრანსფორმაციას. ეს გაცილებით
უფრო მნიშვნელოვანია. წინააღმდეგ შემთხვევაში შეიძლება ბუდასთან ერთად იყოთ, მაგრამ
არაფერი დაგემართებათ, თუ ბოლომდე არ ხართ ჩართული, თუ გახლეჩილი ხართ. ნებისმიერი
გახლეჩა სახიფათოა, ეხება ეს იმას იყო მომავალში თუ აწმყოში, ისწრაფვო მიზნისკენ თუ იყო
თავად მოგზაურობაში, წახვიდე ამ მიმართულებით თუ იმ მიმართულებით, იყო ამ ოსტატთან
თუ იმასთან. მაშინ თქვენ გაფანტავთ ენერგიას და სხვას გადააბარებთ პასუხისმგებლობას.

თქვენ მიხვალთ დასკვნამდე, რომ არასწორ ადგილას იმყოფებით. თქვენ ვერ გააცნობიერებთ,
რომ გაყოფილი ადამიანი იყავით; მხოლოდ დაასკვნით, რომ არასწორ ადგილას იყავით, რომ
„ეს ადგილი არაა საჩემო“. მაგრამ თუ გახლეჩილი ხართ, მაშინ, სადაც არ უნდა იყოთ, ეს კვლავ
და კვლავ განმეორდება.

მოიკრიბეთ მთელი თქვენი სიმამაცე. მე ვიცი, რომ გონებას უნდა იყოს ჭკვიანი. გონება ამბობს:
„რატომ არ უნდა შევინარჩუნო ერთიც და მეორეც? ვინ იცის? შეინარჩუნე ორივე
შესაძლებლობა. თუ ერთი არ იმუშავებს, მეორეს მოსინჯვა იქნება შესაძლებელი“. მაგრამ
ცხოვრებაში ყველაფერი სხვაგვარად მუშაობს. თქვენ გინდათ, რომ მგლებიც მაძღრები იყვნენ
და ცხვრებიც მთელები. ასე არ ხდება.

ლუ-ძი ამბობს: „...წარმატების მოლოდინის გარეშე“, რადგანაც წარმატების მოლოდინიც კი

გახლეჩა გახდება. იყავით ბოლომდე აქ და ახლა, ყოველგვარი გაყოფის გარეშე. „... და მაშინ
წარმატება თავისით მოვა“. და როცა წარმატება თავისით მოდის, მასში უზარმაზარი
სილამაზეა. თქვენ არ გჭირდებათ მისი მოპოვება, იგი ყვავილივით იფურჩქნება. თქვენ არ
გჭირდებათ ყვავილის ძალით გაფურჩქვნა, ასე მოკლავთ მას. ამაში არაფერია კარგი. თქვენ
დროზე ადრე გახსნით მას, და შესაძლოა მასში არ იყოს არომატი, რადგანაც ყვავილი სწორ
დროს უნდა დაელოდოს, რათა არომატი შექმნას, რათა არომატი გახდეს. და მხოლოდ მაშინ,
როცა არომატი მზადაა, ყვავილი თავისით იფურჩქნება, რადგანაც ახლა მას უკვე აქვს რაღაც,
რასაც ყოფიერებას გაუზიარებს.

უნდა დატკბეთ მომენტით. ბოლომდე უნდა იყოთ მომენტში და დაივიწყოთ ყველაფერი

დანარჩენი. და მაშინ ერთხელ უეცრად წარმატებაც მოდის. მაშინ ოქროსფერი ყვავილი
იფურჩქნება და თქვენ სხვა რეალობაში გადადიხართ.

განთავისუფლების პირველ ეტაპზე შესაძლებელია ძირითადად ორი შეცდომა - სიზარმაცე და

ყურადღების გაფანტულობა.
აუცილებელია გაიგოთ ეს ორი შეცდომა: ერთი მათგანი ქალური გონების შეცდომაა, მეორე -
მამაკაცურის. ქალურ გონებას შეუძლია შექმნას სიზარმაცე, რადგანაც ის პასიურია. ხოლო
მამაკაცური გონება მიდრეკილია ყურადღების გაფანტულობისკენ, რადგანაც ის ზედმეტად
აქტიურია. მას უნდა გააკეთოს ერთიც და მეორეც და კიდევ სხვა რამეც. მას უნდა ყველა
მიმართულებით იმოძრაოს, ყველა მხარეს მოედოს. ქალური გონება პასიურია. იგი
მიდრეკილია ლოდინისკენ, იგი ნებას აძლევს მოვლენებს რომ მოხდეს. მაგრამ შესაძლოა ესეც
სახიფათო აღმოჩნდეს, თუ ეს ლეთარგიად და სიზარმაცედ , თუ ეს ერთგვარ სიკვდილად
იქცევა.

გახსოვდეთ: პასიურობა შეიძლება იყოს ან პოზიტიური, ან ნეგატიური, ზუსტად ისევე,

როგორც აქტიურობა შეიძლება იყოს ან პოზიტიური, ან ნეგატიური. იყო პოზიტიურ
პასიურობაში ნიშნავს ელოდო, და ამავე დროს იყო ყურადღებით, გამოღვიძებული. იყო
ნეგატიურ პასიურობაში ნიშნავს გეძინოს, ხვრინავდე და ამას ლოდინს უწოდებდე.

წარმოიდგინეთ, რომ თქვენი შეყვარებული უნდა მოვიდეს, და ნებისმიერ დროს შეუძლია

დააკაკუნოს. თქვენ შეგიძლიათ ორი მეთოდით ელოდოთ. თქვენ შეგიძლიათ იმყოფებოდეთ
პოზიტიურ მოლოდინში: გააღოთ კარი, თვალი არ მოაშოროთ მას და სმენად იქცეთ.
ნებისმიერი ბგერა: ნაბიჯის ხმა, კაკუნი ან ხმელი ფოთლის ხიდან ვარდნა, და თქვენ მაშინვე
კარს მივარდებით. ვიღაცის ფეხის ხმა გესმით და მაშინვე კარს მივარდებით, შესაძლოა ის
მოდის. ეს პოზიტიური ლოდინია. იგი მშვენიერია.

მაგრამ თუ თქვენ კარს კეტავთ, შუქს აქრობთ, დასაძინებლად წვებით და ამბობთ: „ის მაინც
დააკაკუნებს კარზე, როცა მოვა... და მაშინ ვნახავ“, და ხვრინვას იწყებთ, მაშინ ეს ნეგატიური
პასიურობაა. ეს სიზარმაცეა. ღმერთის ლოდინი მშვენიერია, მაგრამ თქვენი პასიურობა
ცოცხალი უნდა იყოს, ვიბრირებადი.

მეორე შეცდომა ყურადღების გაფანტულობაა. ეს მამაკაცური გონების თვისებაა. მამაკაცური

გონება მუდამ გაფანტულია. სწორედ ამიტომაა ქალური გონება მონოგამიური, ხოლო
მამაკაცური - პოლიგამიური. მამაკაცური გონება გამუდმებით მოცდენისკენაა მიდრეკილი:
გვერდზე ქალი ჩაივლის და იგი ყურადღებას აქცევს მას. სრულიდ ავიწყდება, რომ უკვე ცოლი
ყავს. მას სრულიად ავიწყდება ის ქალი, რომელსაც ეუბნებოდა: „ჩემი სიცოცხლე ხარ, მხოლოდ
შენთვის ვიცოცხლებ. ჩემი სიხარული ხარ. ყოველთვის მეყვარები“. და ერთ მომენტში
ავიწყდება ყველა ეს სისულელე. ძალიან ადვილად ერთვება სხვა რამეზე.

მამაკაცური გონება ზედმეტად აქტიურია. აქტიურობა კარგია, თუ ის პოზიტიურია.

პოზიტიური აქტიურობა - ეს კონცენტრირებული აქტიურობაა, ყურადღების გაფანტვის გარეშე,
როცა ჭას მხოლოდ ერთ ადგილას თხრით. ნეგატიური აქტიურობა ნიშნავს, რომ რამდენიმე
წუთით ერთ ადგილას თხრით ჭას, შემდეგ სხვა ადგილას, შემდეგ კიდევ სხვა ადგილას, მთელ
მიწას გადათხრით და წყაროს ვერ პოულობთ. სწორედ ესაა დამახასიათებელი მამაკაცური
გონებისთვის: მას ჯერ ერთი ქალი უყვარს, შემდეგ სხვა და ვერასოდეს აცნობიერებს
სიყვარულის რეალობას. მისი ურთიერთობები მხოლოდ ზედაპირულ მოვლენად რჩება. ისინი
არასოდეს იქცევა სიახლოვედ, მათ არასოდეს გააჩნიათ სიღრმე. ისინი ვერასოდეს შედიან
ღრმად სხვა ადამიანის არსში, ისინი მხოლოდ ზედაპირულ, სხეულებრივი ურთიერთობის
დონეზე რჩებიან, ყველაზე დიდი სექსუალური ურთიერთობის დონეზე. ისინი ვერასოდეს
აღწევენ გულს, და ბუნებრივია, ვერასოდეს აღწევენ სულს, რადგანაც იმისთვის, რომ გულს
მიაღწიოთ, იმისთვის, რომ სულს მიაღწიოთ, დროა საჭირო. ამისთვის საჭიროა ლოდინი და
ღრმად ამოთხრა.

აი, ორი შესაძლო შეცდომა. უფრთხილდით მათ. ნუ გახდებით ზედმეტად აქტიური და ნუ

გახდებით ზედმეტად ზარმაცი, შუაში დარჩით. დარჩით შუაში - პასიურად აქტიურები და
აქტიურად პასიურები. თქვენს მოქმედებებს ლოდინის თვისება უნდა ჰქონდეთ, თქვენს
ლოდინს კი მოქმედების თვისება. მაშინ წარმატება აბსოლუტურად გარდუვალია, არც კი
გჭირდებათ მასზე ფიქრი, ის თავისთავად მოდის. ამ შეცდომების გამოსწორება შეიძლება.

მაგრამ მათი გამოსწორება შეიძლება; გული ბოლომდე არ უნდა ჩაიძიროს სუნთქვაში.

ოსტატი ლუ-ძი ერთ-ერთ ყველაზე მთავარ საიდუმლოს გაძლევთ:

...გული ბოლომდე არ უნდა ჩაიძიროს სუნთქვაში.

თქვენ უნდა ისწავლოთ ძალიან წყნარად სუნთქვა, თითქოს არ ჩქარობთ ჩასუნთქვის და
ამოსუნთქვის გაკეთებას, თითქოს გულგრილი ხართ სუნთქვისადმი, თითქოს განზე დგახართ.
თუ შეგიძლიათ, რომ გულგრილი იყოთ სუნთქვისადმი, მაშინ შეძლებთ შუალედის მიღწევას.
ამ მომენტში თქვენში არ იქნება არც მამაკაცური და არც ქალური. თქვენ ერთიც იქნებით და
მეორეც. თქვენ ორივეს საზღვრებს მიღმა აღმოჩნდებით. და მაშინ ორივე შეცდომა გაქრება.

სუნთქვა გულიდან მოდის. ის, რაც გულიდან მოდის, სუნთქვაა. როცა გული მოძრაობს,
იქმნება სუნთქვის ენერგია. სუნთქვის თავდაპირველი ენერგია გულის მოქმედების
სახეცვლილებაა.
როცა თქვენი ყურადღება იფანტება, დააკვირდით: თქვენი სუნთქვაც ასევე გაიფანტება. როცა
ყურადღებას არ ფანტავთ, როცა სიჩუმეში ზიხართ და არ ცდებით სხვა რამეზე, თქვენი
სუნთქვა წყნარი, მშვიდი და რიტმული ხდება, მას უჩნდება დახვეწილი მუსიკის თვისება. ეს
ნიშნავს, რომ თქვენ ზუსტად შუაში იმყოფებით, რადგანაც არაფერს აკეთებთ და
ამავდროულად არც გძინავთ; არც აქტიური ხართ და არც პასიური, და თქვენ წონასწორობის
მდგომარეობაში იმყოფებით.და წონასწორობის ამ მომენტში ყველაზე ახლოს ხართ
რეალობასთან, ღმერთთან, ნეტარებასთან.

როცა ჩვენი აზრები ძალიან სწრაფად მოძრაობენ, ისინი შეუმჩნევლად იქცევიან ფანტაზიებად,
რომლებსაც ყოველთვის თან ახლავს ჰაერის ჩასუნთქვა, რადგანაც შინაგანი და გარეგანი
სუნთქვა დაკავშირებულია ერთმანეთთან ისევე, როგორც ხმა და ექო. დღის განმავლობაში
უამრავ ჩასუნთქვას ვაკეთებთ და ფანტაზიების იგივე რაოდენობა გვაქვს. ამის გამო სულის
სინათლე იმის მსგავსად სუსტდება, როგორც ხმება ხე და ქრება ნახშირი.
გახსოვდეთ: ყოველი თქვენი ჩასუნთქვა და ამოსუნთქვა ეს მხოლოდ ჩასუნთქვა და
ამოსუნთქვაა, არამედ ეს ასევე აზრია, ემოციაა, გრძნობა, ფანტაზია. მაგრამ ამას მხოლოდ მაშინ
გაიგებთ, თუ საკუთარ სუნთქვას დააკვირდებით რამდენიმე დღის განმავლობაში. დააკვირდით
საკუთარ სუნთქვას, როდესაც სექსით იქნებით დაკავებული. თქვენ გაოცდებით: სუნთქვა
ქაოტური იქნება, რადგანაც სექსუალური ენერგია ძალიან უხეშია, დაუდგრომელია.
სექსუალური ფანტაზიები უხეშია, ცხოველური. სექსუალურობაში არაფერია
განსაკუთრებული. ის ყველა ცხოველს აქვს. როცა სექსუალურად აგზნებული ხართ, ზუსტად
ისევე იქცევით, როგორც ნებისმიერი ცხოველი დედამიწის ზურგზე. მე არ ვამბობ, რომ
ცხოველად ყოფნა ცუდია. მე უბრალოდ ფაქტის კონსტატაციას ვახდენ. ასე რომ, დააკვირდით
სუნთქვას სექსის დროს: ის წონასწორობას კარგავს.

სწორედ ამიტომ ტანტრაში სექსი დაშვებულია მხოლოდ მაშინ, როცა ისწავლით სექსის დროს
მშვიდი, რიტმული სუნთქვის შენარჩუნებას. მაშინ სექსი სრულიად სხვა თვისებას ღებულობს:
ის ლოცვას ემგვანება. ის ღვთაებრივი ხდება. გარე დამკვირვებელი ვერანაირ სხვაობას ვერ
შენიშნავს. ის მხოლოდ იმას დაინახავს, რომ სექსი გაქვთ. სხვა ვერანაირ სხვაობას ვერ
შეამჩნევს. მაგრამ თავად მონაწილეებისთვის, მათთვის, ვინც იცის, განსხვავება უზარმაზარი
იქნება. ძველ ტანტრულ სკოლებში, სადაც ყველა ეს საიდუმლო მუშავდებოდა და
ექსპერიმენტები ტარდებოდა , სუნთქვას განსაკუთრებული მნიშვნელობას ანიჭდნენ. თუ
ადამიანს შეუძლია დაკავდეს სექსით ისე, რომ ეს გავლენას არ ახდენდეს მის სუნთქვაზე, მაშინ
ეს უკვე აღარაა სექსი, მაშინ ეს უკვე რაღაც ღვთაებრივია, და მისი მეშვეობით თქვენი არსის
სიღრმეში იძირებით. მაშინ ის ცხოვრების ყველა საიდუმლოს და კარს გიხსნით. სუნთქვა არაა
უბრალოდ სუნთქვა; სუნთქვა თქვენი სიცოცხლეა, მასში იმყოფება ყველაფერი, რაც
სიცოცხლეშია.

მაშინ, უნდა შეიკავოს თუ არა პრაქტიკოსმა გონებაში ფანტაზიები? ფანტაზიების შეკავება

შეუძლებელია. უნდა შეიკავოს თუ არა სუნთქვა? სუნთქვის გარეშე შეუძლებელია. უმჯობესია
ავადმყოფობა წამლად ვაქციოთ.
ასეთია ტანტრას მიდგომა, ასეთია დაოს მიდგომა.
...ავადმყოფობა წამლად ვაქციოთ.
ეს დამახასიათებელია სწორედ დაოსთვის და ტანტრასთვის. იოგა ამბობს: თავი აარიდეთ სექსს,
უარი თქვით მასზე . ის სახიფათოა. მაგრამ დაო და ტანტრა ამბობენ: ნუ გაქეცევით სექსს.
მოახდინეთ მისი ენერგიის ტრანსფორმაცია და მაშინ თავად ავადმყოფობა იქცევა წამლად.
შეგიძლიათ მეცნიერებს ჰკითხოთ. ისინი სწორედ ამას აკეთებენ, განსაკუთრებით ალოპათიაში:
ვაქცინები სწორედ ავადმყოფობის მომტანი მიკრობებისგან მზადდება, და ორგანიზმში
მოხვედრის შემდეგ ისინი წამლად იქცევიან. ის, რაც ალოპათიამ ცოტა ხნის წინ აღმოაჩინა,
ტანტრას და დაოს ძალიან დიდი ხნის უკან ჰქონდათ აღმოჩენილი.

ყველაფერი, რაც ღმერთისგან მოდის, უზარმაზარი მნიშვნელობის უნდა იყოს. ნუ გაექცევით

ამას. ამით საკუთარ თავს იზღუდავთ. ნუ იტყვით ამაზე უარს, წინააღმდეგ შემთხვევაში რაღაც
განუცდელი დარჩება თქვენში. სწორედ ამიტომაა, რომ ეგრეთწოდებულ იოგს გამუდმებით
ტანჯავენ სექსუალური ფანტაზიები. მას არ შეუძლია ძილი , ეს შეუძლებელია, რადგანაც
ყველაფერი, რაზეც დღისით ამბობდა უარს, ღამით უბრუნდება, რომ თავისი მიიღოს. როცა
იძინებს და კონტროლი უკან იხევს, ყველაფერი, რაც არაცნობიერში დათრგუნა, ზედაპირზე
გამოდის და ფანტაზიებად იქცევა. იოგს, ე.წ. იოგს, გამუდმებით ეშინია. მას ეშინია ქალის
დანახვის, ქალთან შეხების. მას ეშინია. რა თავისუფლებაა ეს? შიში ვერ მოგცემთ
თავისუფლებას.

დაოს და ტანტრას სრულიად სხვა მიდგომა აქვთ. ისინი ამბობენ: მოახდინეთ ყველაფრის
ტრანსფორმაცია, რასაც ღმერთი გაძლევთ.

სექსუალური ენერგიის ტრანსფორმირება შესაძლებელია, თუ თქვენს სუნთქვას შეცვლით.

რისხვის ტრანსფორმირება შესაძლებელია, თუ თქვენს სუნთქვას შეცვლით. უბრალოდ
დააკვირდით, როგორ სუნთქავთ, როცა რისხვას გრძნობთ. და შემდეგში, როცა იგივეს
იგრძნობთ, არ ისუნთქოთ ისე, როგორც რისხვის დროს სუნთქავდით. და თქვენ გაოცდებით:
თქვენ ვერ შეძლებთ გაბრაზებას. თუ გარკვეული სახით არ ისუნთქებთ, რისხვა ვერ მიიღებს
მხარდაჭერას და გაქრება. მის ნაცვლად თანაგრძნობა გაჩნდება. სწორედ ასევე ქრება სექსი და
მის ნაცვლად ჩნდება სიყვარული. სიყვარული აბსოლუტურად ადამიანური მოვლენაა. სექსი
არა მხოლოდ ადამიანური მოვლენაა, არამედ ცხოველურიც. მაგრამ არც ერთმა ცხოველმა არ
იცის სიყვარული.

სექსი ცხოველური მოვლენაა, სიყვარული - ადამიანური, ლოცვა - ღვთაებრივი. სექსი უნდა

ტრანსფორმირდეს სიყვარულად, სიყვარული უნდა ტრანსფორმირდეს ლოცვად.

სექსის დროს სუნთქვა ქაოტური ხდება. მე შემთხვევით არ ამირჩევია მედიტაციის ქაოტური

მეთოდები: ქაოტური მედიტაციები კათარზისს იწვევს, ქაოტური სუნთქვა თქვენს
დათრგუნულ რისხვას, სექსს, სიხარბეს, ეჭვიანობას, სიძულვილს ეხება და ზედაპირზე
ამოჰყავთ ისინი. ეს განწმენდის მნიშვნელოვანი პროცესია. სექსის დროს სუნთქვა ქაოტურია.
სიყვარულის დროს სუნთქვა მუსიკას ჰგავს. ლოცვის დროს ის თითქმის ჩერდება.

რადგანაც გული და სუნთქვა ურთიერთდაკავშირებულია, სინათლის წრეზე მოძრაობა

სუნთქვის რიტმთან უნდა გაერთიანდეს.
როცა ამოსუნთქვას აკეთებთ, ნება მიეცით სინათლეს, რომ თქვენი თვალებიდან გამოვიდეს.
როცა ჩასუნთქვას აკეთებთ, ნება მიეცით სინათლეს, რომ შიგნით დაბრუნდეს. გააერთიანეთ
სუნთქვა სინათლის ცირკულაციასთან. ამგვარად თქვენ რაღაცით დააკავებთ თქვენს სუნთქვას,
და მაშინ იგი აღარ გადაიქცევა სხვა ფანტაზიებად. ის, რითაც სუნთქვა დააკავეთ, ასევე
ფანტაზიაა. სწორედ ამიტომ ამბობს ლუ-ძი: „ფანტაზიების შეკავება შეუძლებელია“ - ყოველ
შემთხვევაში თავიდან. ფანტაზიების გადაგდება მხოლოდ უმაღლეს პიკზე შეიძლება. მაგრამ
ჩვენ შეგვიძლია გამოვიყენოთ ისინი, როგორც საყრდენი წერტილი.

წარმოიდგინეთ, რომ როდესაც ამოსუნთქვას აკეთებთ, სინათლე გარეთ გამოდის, ხოლო

ჩასუნთქვისას შიგნით შედის. სცადეთ ეს ამგვარად: ამოსუნთქვის დროს შეიგრძენით, რომ
მთელი ის სინათლე, რომელიც შიგნით იყო, გარეთ გამოდის; ხოლო ჩასუნთქვის დროს
შეიგრძენით, რომ თქვენში ყოფიერების მთელი სინათლე შემოდის. და მაშინ ფანტაზია
გაერთიანდება სუნთქვასთან, შეერწყმება სუნთქვას, და თქვენი წარმოსახვა ჩაირთვება. შემდეგ
თანდათანობით ნება მიეცით თქვენს სუნთქვას, რომ უფრო ჩუმი და მშვიდი გახდეს.

არაა საჭირო სუნთქვის რაიმე განსაკუთრებული რიტმის პრაქტიკა, როგორც ეს იოგაშია,

პრანაიამაშია, რადგანაც ყოველმა ადამიანმა საკუთარი რიტმი უნდა იპოვნოს. ყველას სხვა და
სხვა სხეული და გონება აქვს - ამიტომ სუნთქვაც ვერ იქნება ერთნაირი. თქვენ საკუთარი
რიტმის პოვნა მოგიწევთ. მხოლოდ ერთი რამ უნდა გაითვალისწინოთ: რომ თანდათანობით
სუნთქვა წყნარი, მშვიდი და მუსიკალური უნდა გახდეს.

ამისთვის ყველაზე მეტად ყურის სინათლეა საჭირო.

აქ ლუ-ძი კიდევ ერთ რამეს გვთავაზობს. ის ამბობს: ზუსტად ისევე, როგორ შედის და გამოდის
სინათლე თვალებით, მას შეუძლია შევიდეს და გამოვიდეს ყურებითაც. ეს გასაკვირია
თქვენთვის, რადგანაც ჩვენ ვერ ვხედავთ, რომ ყურებიდან რაიმე სინათლე შედიოდეს ან
გამოდიოდეს. მაშინ ჰკითხეთ თანამედროვე ფიზიკოსებს. ისინი ამბობენ, რომ ბგერა სხვა
არაფერია, თუ არა ელექტროობა, ელექტროობის გარკვეული სახე. ბგერა ელექტროობაა.
სწორედ ამას, თავის უძველეს ენაზე, ლუ-ძი უწოდებს სინათლეს. ბგერა შედის და გამოდის
ყურიდან.

ყური სხეულის ქალური ნაწილია, სწორედ ისევე, როგორც თვალია სხეულის მამაკაცური
ნაწილი. თვალი ექსტრავერტულია, ყური - ინტრავერტული. სწორედ ამიტომ არსებობს
ამქვეყნად მედიტაციის ორი სახე: ან თვალის ენერგიასთან დაკავშირებული მედიტაციები, ან
ყურის ენერგიასთან დაკავშირებული მედიტაციები.
ყურის ენერგიასთან დაკავშირებული მედიტაციები - ქალური, პასიური მედიტაციებია, - თქვენ
არაფრის კეთება არ გჭირდებათ, მხოლოდ უნდა უსმინოთ. უსმინოთ ჩიტების გალობას, ქარის
მოძრაობას ფიჭვებში, რაიმე მუსიკას ან ავტომობილების ხმაურს , უბრალოდ უსმინოთ, რაიმეს
კეთების გარეშე, და მაშინ მოვა უზარმაზარი სიჩუმე, უზარმაზარ სიმშვიდეში ჩაიძირებით.
ყურის ენერგიასთან დაკავშირებული მედიტაციები უფრო იოლია, ვიდრე თვალის ენერგიასთან
დაკავშირებული მედიტაციები. უფრო იოლია, რადგანაც ყური პასიურია, არააგრესიულია, ის
ვერაფერს უზამს ყოფიერებას, მას მხოლოდ შეუძლია უფლება მისცეს მოვლენებს, რომ
მოხდნენ. ყური არის ჭიშკარი, ყური მიმღებია.

არსებობს თვალის სინათლე და ყურის სინათლე. თვალის სინათლე - ესაა მზისა და მთვარის
გაერთიანებული სინათლე გარეთ.
თვალი ექსტრავერტულია.

ყურის სინათლე - ესაა მზისა და მთვარის გაერთიანებული თესლი შიგნით.

ყური ინტრავერტულია.

ამგვარად, ეს თესლი - კრისტალიზებული სახის სინათლეა. ერთსაც და მეორესაც ერთი

წარმომავლობა გააჩნიათ; განსხვავება მხოლოდ სახელებშია.
სინათლე და ბგერა მხოლოდ სახელებით განსხვავდებიან.

ინდოეთში არსებობს ისტორიები, - შესაძლოა, მართალი... ადრე თუ გვიან მეცნიერება

დაადასტურებს მათ ჭეშმარიტებას. ინდოეთში არსებობს ისტორიები იმაზე, რომ გარკვეულ
მელოდიას შეუძლია ცეცხლი გააჩაღოს. თქვენ შეგიძლიათ მუსიკოსის წინ აუნთებელი სანთელი
დადოთ, და თუ ის გარკვეულ მელოდიას, გარკვეულ რაგას დაუკრავს, სანთელი უეცრად
აინთება. ეს შეუძლებელი ჩანს, ეს უბრალოდ ისტორიას ჰგავს, მითს ან მეტაფორას. მაგრამ თუ
ბგერა ელექტროობაა, გარკვეულ ვიბრაციებს შეუძლიათ მისი შექმნა. მალე ამის
დამადასტურებელი ექსპერიმენტებიც ჩატარდება. მე ვგრძნობ, რომ ადრე თუ გვიან მეცნიერება
შეძლებს ამის გაკეთებას.

კარგადაა ცნობილი, რომ თუ მთელი პოლკი გადადის ხიდზე, ჯარისკაცებს ბრძანებას აძლევენ,
რომ ნაბიჯი აურიონ. ჩვეულებრივ ისინი მწყობრად მიდიან: მარცხენა, მარჯვენა, მარცხენა,
მარჯვენა. არაერთხელ მომხდარა, როცა ჯარისკაცები მწყობრი ნაბიჯით მიდიოდნენ, ხიდი
ჩანგრეულა. ახლა ფართოდაა ცნობილი, რომ ხიდზე ჯარისკაცებმა მწყობრად არ უნდა იარონ;
გარკვეული რიტმი სახიფათოა ხიდისთვის.

კანადაში ტარდებოდა ექსპერიმენტები მცენარეებზე და მათ რეაქციაზე მუსიკასთან

დაკავშირებით. მცირე ექსპერიმენტი, მაგრამ განსაკუთრებულად თვალნათლივი. მეცნიერებმა
ერთი და იგივე სეზონური ყვავილები სხვადასვხა ადგილას დათესეს, მაგრამ ერთი და იმავე
დროს და ერთი და იმავე ნიადაგზე. მათ ერთი და იგივე მებაღე უვლიდა. ყველაფერი
აბსოლუტურად იგივე იყო ორივე ადგილას. მაგრამ პირველთან გამუდმებით უკრავდა რავი
შანკარის მუსიკა, მისი სიტარა, მეორესთან კი - პოპ-მუსიკა. შედეგები ძალიან თვალნათლივი
იყო. იმ ადგილას, სადაც პოპ-მუსიკა უკრავდა, მცენარეებმა ხმის წყაროსგან საპირისპიროდ
დაიწყეს გაწევა, თითქოს გაქცევა უნდოდათ, თითქოს არ უნდოდათ ამ მუსიკის მოსმენა,
თითქოს დაიღალნენ მისგან. აქ ყვავილები უფრო პატარები იყვნენ, და თითქმის ორჯერ უფრო
მეტი დრო დასჭირდათ, რომ გაზრდილიყვნენ. იმ ადგილას, სადაც რავი შანკარის მუსიკა
ჟღერდა, მცენარეებმა დინამიკებისკენ დაიწყეს გადახრა, ისინი ფაქტობრივად შემოეხვივნენ
დინამიკებს, ორჯერ უფრო სწრაფად იზრდებოდნენ, მათი ყვავილები უფრო დიდი იყო და
უფრო ადრეც გაიფურჩქნენ. მცენარეებიც კი გრძნობენ განსხვავებას ბგერის ტალღებში.

თვითმფრინავების ხმაურს კაცობრიობა ჭკუიდან გადაყავს, და დღითი დღე ხმაური უფრო

იზრდება. სასწაული იქნება, თუ ადამიანი საერთოდ გადაიტანს ამას.

ერთსაც და მეორესაც ერთი წარმომავლობა გააჩნიათ; განსხვავება მხოლოდ სახელებშია.

სინამდვილეში ყველაფერს ერთი წარმომავლობა აქვს. ყველაფერი შექმნილია ნივთიერებისგან,
რომელსაც ეწოდება სინათლე, ცეცხლი, ელექტროობა; რაც არ უნდა დაარქვათ, განსხვავება
მხოლოდ ფორმებშია.

ამიტომ გაგება (ყური) და სიცხადე (თვალი) - ეს ერთი და იგივე საჭირო სინათლეა.

გაგება ყურისგან მოდის, სიცხადე კი თვალისგან. სიცხადე მამაკაცური პრინციპია, გაგება -
ქალური. სწორედ ამიტომ ვამბობ ყოველთვის, რომ ქალი უფრო ადვილად ხდება მოსწავლე,
ქალი უფრო ადვილად ნებდება, უფრო ადვილად იგებსს, ვიდრე მამაკაცი. მამაკაცი ლოგიკურ
სიცხადეს ითხოვს, ლოგიკურ არგუმენტებს. ქალი რაღაც სხვას ელოდება, - მან უნდა მოისმინოს
და იგრძნოს. ქალი ინტუიტიურად ისმენს, იგი გრძნობს მოლაპარაკე ადამიანის ენერგიას.
მისთვის არც ისე დიდი მნიშვნელობა აქვს, რას ლაპარაკობენ, მისთვის
მნიშვნელოვანია ვინ ლაპარაკობს, როგორ ლაპარაკობს, და საიდან მოდის ეს. ქალი უფრო
ღრმად შედის, ქალი თავად სულს იჭერს. მამაკაცი სიტყვებს ეჭიდება. და რადგანაც ბეჭდვითი
პრესა, წერილები და წიგნები ყველასთვის ხელმისაწვდომი გახდა, ამან დიდი ცვლილებები
გამოიწვია.
თავდაპირველად ყველა სწავლება ოსტატის პირიდან მოდიოდა. ისინი სიტყვიერად
გადაეცემოდნენ, ამიტომ მიმღებ ცენტრს ყური წარმოადგენდა. ახლა კი წიგნები გახდა ძალიან
ხელმისაწვდომი. როცა კრიშნა ელაპარაკებოდა არჯუნას, არჯუნა მას უსმენდა, ის ყურიდან
აღიქვამდა. მას უდიდესი გაგება დაემართა, მან ტრანსფორმაცია განიცადა. მაგრამ არჯუნა
ქალურად მიმღები იყო.

ახლა წაიკითხეთ გიტა. კითხვა ნიშნავს თვალებიდან გაგებას. თვალი არაა დაინტერესებული
გაგებაში, ის დაინტერესებულია ლოგიკურ სიცხადეში. ეს სრულიად სხვაგვარი მიდგომაა.
მრავალი საუკუნის მანძილზე ყველა რელიგია მოითხოვდა, რომ მათი სწავლება არ
ჩაწერილიყო. მიზეზი იმაშია, რომ როცა ისინი იწერება, მათი თვისება სრულიად იცვლება.
როცა ისინი ქაღალდზე გადადიან, მნიშვნელოვანი ხდება თვალი, ყური კი მნიშვნელობას
კარგავს.

ჩემი მოსმენა ერთია, ხოლო კითხვა - მეორე. როცა თქვენ კითხულობთ, გონების მამაკაცური
ნაწილი მუშაობს. როცა თქვენ ისმენთ, ქალური ნაწილი მუშაობს.

როცა პრაქტიკოსი ჯდება და ქუთუთოებს ხრის, ის ფარდად იყენებს თვალებს, შემდეგ კი

ქვემოთ გადააქვს სინათლე. მაგრამ თუ ქვემოთ გადანაცვლება არ იყო წარმატებული, მაშინ
გული მიდრეკილია იმისკენ, რომ სუნთქვას მოუსმინოს. პრაქტიკოსმა ყურით არ უნდა
უსმინოს ჩასუნთქვას და ამოსუნთქვას. უფრო ზუსტად, მან არ უნდა უსმინოს სუნთქვის
არანაირ ტონს. თუ რაიმე ტონი ისმის, ესე იგი სუნთქვა უხეში და ზედაპირულია და ვერ
აღწევს ღია სივრცეს. მაშინ გული უნდა გავხადოთ საკმარისად მსუბუქი და უმნიშვნელო. რაც
უფრო მეტად თავისუფლდება იგი, მით უფრო მცირე ხდება, რაც უფრო მცირე ხდება, მით
უფრო მშვიდდება.
მოუსმინეთ თქვენს სუნთქვას. თუ გესმით, ეს ნიშნავს, რომ ის უხეშია. თუ მას რაიმე ტონი
გააჩნია, ეს ნიშნავს, რომ ის უხეშია. როცა მას მხოლოდ გრძნობთ და არ გესმით, მაშინ ის ჩუმი
და მშვიდია. და ეს ყოფიერებასთან, საკუთარ თავთან, რეალობასთან ჰარმონიულად ყოფნის
სწორი საშუალებაა. რაც უფრო მშვიდია, მით უფრო ღრმად იძირებით შიგნით. ხანდახან იგი
საერთოდ ჩერდება! აქ ეს მრავალ სანიასს ემართება: ისინი მოდიან და მიყვებიან ამის შესახებ,
რადგანაც ძალიან შეშინებულები არიან ხოლმე. როცა სუნთქვა ჩერდება, ფიქრობენ, რომ ახლა
მოკვდებიან!

სწორედ რამდენიმე დღის უკან ვუპასუხე ერთ ადამიანს, რომელმაც დისკურსის დროს იგრძნო,
რომ კვდებოდა. მას შეეშინდა. ნუ შეგეშინდებათ. თუ სუნთქვა ჩერდება, ნება მიეცით მას, რომ
გაჩერდეს, დატკბით ამით, - და თქვენ არ მოკვდებით! სუნთქვის ამ გაჩერებაში თქვენ
შეიცნობთ რეალობის ჭეშმარიტ ფორმას, თქვენ შეიცნობთ მარადიულ სიცოცხლეს, თქვენ
შეიცნობთ უკვდავებას.

უეცრად იგი ისეთი წყნარი ხდება, რომ ჩერდება. მაშინ ვლინდება ჭეშმარიტი სუნთქვა, და
გულის ფორმა ცნობიერებაში მოდის.
თუ ნებას მისცემთ ამას, რომ მოხდეს... სწორედ ამიტომ ვუთხარი ამ ადამიანს: „შენ სულელი
ხარ, შენ ხელიდან გაუშვი! არ გაუშვა ხელიდან შემდეგში“.

თუ სუნთქვა ჩერდება, „... მაშინ ვლინდება ჭეშმარიტი სუნთქვა“, ვლინდება ჭეშმარიტი

სიცოცხლე; სიცოცხლე, რომელიც არაა დამოკიდებული სუნთქვაზე, მარადიული სიცოცხლე;
სიცოცხლე, რომელიც არ წარმოადგენს სხეულის ნაწილს; სიცოცხლე, რომელიც მაშინაც რჩება,
როცა სხეული ფერფლად იქცევა და ქრება. ამ მომენტში ვლინდება ცნობიერება, და თქვენ ბუდა
ხდებით. იყო ბუდა ნიშნავს იყო ბოლომდე გაცნობიერებული, გამოღვიძებული.
თუ გული მსუბუქია, სუნთქვაც მსუბუქია, რადგანაც გულის ყოველი მოძრაობა ზემოქმედებას
ახდენს სუნთქვის ენერგიაზე. თუ სუნთქვა მსუბუქია, გულიც მსუბუქია, რადგანაც სუნთქვის
ენერგიის ყოველი მოძრაობა გულზე ახდენს ზემოქმედებას. იმისთვის, რომ გული
დავამშვიდოთ, უნდა ვიზრუნოთ სუნთქვის ენერგიაზე. გულზე პირდაპირ ზემოქმედება
შეუძლებელია. ამიტომ სუნთქვის ენერგია გამოიყენება, როგორც ბერკეტი. ამას ეწოდება
სუნთქვის სტაბილური ენერგიის შენარჩუნება.
ბავშვებო, ნუთუ არ გესმით მოძრაობის ბუნება? მოძრაობის გამოწვევა გარეგნული
საშუალებებითაა შესაძლებელი. ეს ოსტატობის მეორე დასახელებაა. გულს შეგიძლიათ
აიძულოთ მოძრაობა, თუკი უბრალოდ გაიქცევით. მაშ, ნუთუ არ შეიძლება მისი დაწყნარება
სიმშვიდეზე კონცენტრაციით? დიდმა წმინდანებმა, რომლებმაც იცოდნენ, რომ გული და
სუნთქვის ენერგია ურთიერთკავშირშია, მოიგონეს იოლი მეთოდი შთამომავლობის
დასახმარებლად.
ეს თქვენთვის ნაცნობია: თუ გარბიხართ, სუნთქვა ძალიან ქაოტური და წყვეტილი ხდება.
იოგას პოზები სირბილის საპირისპირო მხარეა: მაგალითად, სრული ლოტოსის პოზა - თქვენ
ზიხართ ძალიან გამართული, სრულ სიჩუმეში, თითქოს მარმარილოს ქანდაკებად იქეცით,
ოდნავი მოძრაობის გარეშე. ეს უბრალოდ გარეგნული მექანიზმია, რომელიც თქვენს სუნთქვას
დამშვიდებაში ეხმარება. თუკი სუნთქვას შეუძია ინტენსიური გახდეს სირბილის დროს,
ბუნებრივია, ის მშვიდი გახდება, თუკი მშვიდად იჯდებით, როგორც ბუდას ქანდაკება. სცადეთ
დაჯდეთ ქანდაკებასავით, სხეულში ოდნავი მოძრაობის გარეშე, და მაშინ სუნთქვა
აუცილებლად დამშვიდდება... და გაჩერდება. თავიდან ის მხოლოდ რამდენიმე წამით ჩერდება.
ნუ შეგეშინდებათ და ნუ იფიქრებთ, რომ გულის შეტევა დაგემართათ ან რამე ამდაგვარი. ეს
გულის შეტევა არაა, ეს ღვთებრივი შეტევაა.

„კრუხს შეუძლია წიწილების გამოჩეკვა, რადგანაც მის გულს ყოველთვის ესმის“. ეს

მნიშვნელოვანი მაგიური შელოცვაა. კრუხი წიწილებს სითბოს ენერგიის მეშვეობით ზრდის.
მაგრამ სითბოს ენერგიას შეუძლია მხოლოდ გარსი გაათბოს, მას არ შეუძლია შიგნით შეღწევა.
ამიტომ ის თავის ენერგიას შიგნით თავისი გულიდან აგზავნის. ამას სმენის მეშეობით აკეთებს.
ამგვარად, იგი მთელი თავისი გულის კონცენტრაციას ახდენს. როცა გული აღწევს, ენერგიაც
აღწევს, წიწილა სითბოს ენერგიას ღებულობს და სიცოცხლეს იწყებს. ამიტომ, მაშინაც კი, თუ
კრუხი ზოგჯერ ტოვებს კვერცხებს, ის ყოველთვის მოსმენის მდგომარეობაში იმყოფება. მაშინ
სულის კონცენტრაცია არ წყდება.
ეს არა მხოლოდ კრუხებს , არამედ ადამიანებსაც ემართებათ. ეს ყველა დედას ემართება.
შესაძლოა ქარიშხალი ამოვარდეს, მაგრამ ის ვერ გაიგებს ამას, ქარიშხალი ვერ დაარღვევს მის
ძილს. მაგრამ როგორც კი ბავშვი წამოიტირებს, ან გაინძრევა, დედა მყისიერად იღვიძებს,
თითქოს მისი სმენა გამუდმებით ბავშვზეა კონცენტრირებული. გინდ მატარებელმა ჩაიაროს,
გინდ თვითმფრინავმა ჩაიფრინოს, ისინი მას ვერ გააღვიძებენ. მაგრამ როგორც კი ბავშვი
შეირხევა, ის მყისიერად ფხიზლდება და სმენად იქცევა. ის ღრმად შეიგრძნობს ბავშვს ბგერის
მეშვეობით. ის გამუდმებით აყურადებს, ითქოს ბავშის გულისცემის გაგება უნდა.
ეს მეთოდი ყველასთვისაა, ვინც მედიტირებს: იყო დაკავშირებული სმენასთან იმდენად ღრმად,
რომ გესმოდეს საკუთარი სუნთქვა, საკუთარი გულისცემა. თავიდან მოისმენთ ამას, იმიტომ
რომ იგი ქაოტურია. მაგრამ თუ განაგრძობთ მოსმენას, თავად ეს ძალისხმევა გახდის სუნთქვას
უფრო მშვიდს. როცა ამას ეუფლებით, როცა თქვენი სმენა ძალიან ღრმა გახდება და შეძლებთ,
რომ გაცნობიერებული იყოთ, მაშინ ყველა ბგერა და ბგერის ყველა ტონი გაქრება. დადგება
მომენტები, როცა სუნთქვა გაჩერდება. ეს ექსტაზის, სატორის, გასხივოსნების, სამადჰის
ძვირფასი მომენტებია.

მაშინ სულის კონცენტრაცია არ წყდება. და რადგანაც ის არ წყდება არც დღისით და არც

ღამით. ასევე არ წყდება სითბოს ენერგიის დინება, და სული ცოცხლდება. ხდება სულის
გამოღვიძება, რამეთუ თავდაპირველად გული მოკვდა.
სწორედ ამიტომ ვამბობ, რომ თუკი უეცრად მედიტაციის დროს იგრძნობთ, რომ თქვენი გული
კვდება, არ იფიქროთ, რომ ეს გულის შეტევაა. როცა სუნთქვა ჩერდება, გეჩვენებათ, რომ თქვენი
გული კვდება. მაგრამ ის არ კვდება, ის დაბადებას აძლევს თქვენს ნამდვილ გულს.

როცა პრაქტიკოსი ნებას აძლევს თავის გულს, რომ მოკვდეს, თავდაპირველი სული
ცოცხლდება. გულის მოკვლა არ ნიშნავს, რომ გახმობის და დაჭკნობის საშუალება მივცეთ მას;
ეს ნიშნავს, რომ ის განუყოფელი უნდა გახდეს და ერთ მთლიანობად უნდა შეიკრას.
სწორედ ამაშია ოქროსფერი ყვავილის საიდუმლო: თუ გული შეძლებს, რომ მოკვდეს, ყვავილი
შეძლებს გაფურჩქვნას. მოკვდით ისეთები, როგორებიც ხართ, რათა ხელახლა დაიბადოთ. იესო
ამბობს: „სანამ ხელახლა არ დაიბადებით, ვერ იხილავთ ცათა სასუფეველს“.

დღეისათვის საკმარისია.

თავი 14
ახალი ადამიანი
პირველი კითხვა:
ოშო, მსოფლიოში დღესდღეობით მიმდინარე მოვლენებიდან, რომელი მიგაჩნია ყველაზე
მნიშვნელოვნად?

იბადება ახალი ადამიანი. ის ჯერ კიდეც ბუნდოვნად მოჩანს, მაგრამ ჰორიზონტი უკვე
ვარდისფერს იღებს, მზე კი ამოდის. ჯერ მას განთიადის წინა ბურუსი აკრავს გარს, ის ძალიან
ბუნდოვნად ჩანს, და მაინც, ზოგიერთი რამ ახალ ადამიანზე, შეგვიძლია სრულიად
გარკვეულად ვთქვათ.
ეს განსაკუთრებულად მნიშვნელოვანი მოვლენაა, რადგანაც მას შემდეგ, რაც მაიმუნი
ადამიანად იქცა, ადამიანში არაფერი იცვლებოდა. დიდი რევოლუცია ახლოვდება . და ის
გაცილებით უფრო შორს წავა, ვიდრე რევოლუცია, რომელიც მაშინ მოხდა, როცა მაიმუნებმა ორ
ფეხზე სიარული და ადამიანად გარდაქმნა დაიწყეს. ამ ცვლილებამ შექმნა გონება, ამ
ცვლილებამ შექმნა ფსიქოლოგია. ახლა ახლოვდება სხვა, გაცილებით უფრო მნიშვნელოვანი
ცვლილება, რომლის მეშვეობითაც გაჩნდება სული, და ადამიანი გახდება არა მხოლოდ
ფსიქიკური არსება, არამედ სულიერიც.

თქვენ ერთ-ერთ ყველაზე ქარიშხლიან ეპოქაში ცხოვრობთ. ახალი ადამიანი ცალკეული

გამოვლინებებით უკვე მოვიდა, მაგრამ მხოლოდ ცალკეული გამოვლინებებით. ახალი ადამიანი
მრავალი საუკუნის განმავლობაში ჩნდება, მაგრამ მხოლოდ ცალკეულ ადგილებში. ჩვეულებრივ
ასეც ხდება: როცა გაზაფხული მოდის, ის ერთი ყვავილით იწყება. მაგრამ როცა თუნდაც ერთი
ყვავილია მოსული, გაზაფხული უკვე აღარაა შორს, ის მოვიდა. პირველმა ყვავილმა გვამცნო
მისი მოსვლა. პირველი ყვავილები ზარატუსტრა, კრიშნა, ლაო-ძი, ბუდა, იესო იყვნენ. ახლა
უკვე ახალი ადამიანის დაბადება საყოველთაო გახდება.

ჩემი აზრით, ახალი ცნობიერების დაბადება დღესდღეობით მიმდინარე ყველაზე

მნიშვნელოვანი მოვლენაა. მინდა მოგიყვეთ ამ ახალი ცნობიერების შესახებ , მის
გამოვლინებებსა და თვისებებზე , რადგანაც თქვენ უნდა დაეხმაროთ მას დაბადებაში, თქვენ
უნდა გახდეთ ეს. ახალი ადამიანი ვერ მოვა არსაიდან, ის თქვენი მეშვეობით უნდა მოვიდეს.
ახალი ადამიანი მხოლოდ თქვენი მეშვეობით დაიბადება, თქვენ უნდა დაეხმაროთ მას
დაბადებაში.
სანიასა ექსპერიმენტია: საჭიროა ნიადაგის მომზადება, რომ ახალი თესლები აღმოცენდნენ. თუ
გესმით ახალი ადამიანის მნიშვნელობა, მაშინ სანიასას მნიშვნელობასაც გაიგებთ. სწორედ
იმიტომ, რომ სანიასა დაკავშირებულია ახალ ადამიანთან, ძველი საყოველთაოდ მიღებული
დადგენილი ტრადიციები ჩემს წინააღმდეგ და სანიასას წინააღმდეგ იქნებიან. სანიასა მათი
დასასრულია. თუ სანიასა გაიმარჯვებს, თუ აალი ადამიანი გაიმარჯვებს, მაშინ ძველს
ადგილის დათმობა მოუწევს. ძველი მხოლოდ მაშინ განაგრძობს არსებობას, თუ ახალი
ადამიანის დაბადებას უშლის ხელს.

მაგრამ მისი დაბადებისთვის ხელის შეშლა უკვე შეუძლებელია, რადგან ეს მხოლოდ ახალი
ადამიანის დაბადების საკითხი არაა. ეს უკვე მთელი დედამიწის, თავად ცნობიერების, თავად
სიცოცხლის გადარჩენის საკითხია. ეს სიკვდილ-სიცოცხლის საკითხია. ძველი ადამიანი სრულ
თვითგანადგურებამდე მივიდა. ძველი ადამიანი ზღვრამდე მივიდა. ახლა ცხოვრება უკვე
შეუძლებელია ადამიანის ძველი კონცეფციებით - მხოლოდ სიკვდილი. ძველი ადამიანი
გლობალური თვითმკვლელობისთვის ემზადება. ძველი ადამიანი ატომურ და წყალბადის
ბომბებს აგროვებს, რათა კოლექტიური თვითმკვლელბა განახორციელოს. ეს ძალიან
არაცნობიერი სურვილია: იმის ნაცვლად, რომ ახალი ადამიანის დაბადებას მისცეს საშუალება,
ძველ ადამიანს ყველაფრის განადგურება ურჩევნია.
თქვენ უნდა გაიგოთ ეს, თქვენ უნდა დაიცვათ ახალი, რადგანაც ახალი განსაზღვრავს მთელს
მომავალს. ადამიანი იმ ეტაპს მიუახლოვდა, როცა შესაძლებელია უზარმაზარი კვანტური
ნახტომი.

ძველი ადამიანი ამ ქვეყნისა არ იყო. ძველი ადამიანი ამ ქვეყნის წინააღმდეგ იყო. ძველი
ადამიანი ყოველთვის ცას უმზერდა. ძველ ადამიანს უფრო აღელვებდა ცხოვრება სიკვდილის
შემდეგ, ვიდრე ცხოვრება სიკვდილამდე. ახალი ადამიანი იფიქრებს ცხოვრებაზე
სიკვდილამდე. ახალი ადამიანი იფიქრებს ამ ცხოვრებაზე, რადგანაც თუ ამ ცხოვრებაზე
იზრუნებთ, შემდეგი თავისთავად მოვა. მასზე არაა საჭირო ზრუნვა, მასზე ფიქრიც კი არაა
საჭირო.

ძველი ადამიანი ძალზე დიდ მნიშვნელობას ანიჭებდა ღმერთს. იგი ამას შიშის გამო აკეთებდა.
ახალი ადამიანი არ მიანიჭებს დიდ მნიშვნელობას ღმერთს, იგი იცხოვრებს და ეყვარება ეს
ცხოვრება და ამ სიყვარულის წყალობით შეიგრძნობს ღმერთის არსებობას. ძველი ადამიანი
გონებით-მჭვრეტელი იყო, ახალი ადამიანი ეგზისტენციალური იქნება.

ძველ ადამიანს შეგიძლია მივუსადაგოთ გამოთქმა უპანიშადებიდან - ნეტი ნეტი, არც ის, არც
ეს. ძველი ადამიანი უარმყოფელი იყო, სიცოცხლის უარმყოფელი. ახალი ადამიანი სიცოცხლის
მიმღები იქნება - იტი იტი, ისიც და ესეც. ძველი ადამიანი იმას ანიჭებდა მნიშვნელობას, ახალი
ადამიანი ამას მიანიჭებს მნიშვნელობას. რადგანაც ეს იმისგან იბადება. თუ ზედმეტ
მნიშვნელობას ანიჭებთ იმას, მაშინ ხელიდან უშვებთ.
ხვალინდელი დღეს იბადება: იზრუნეთ დღევანდელ დღეზე და ამით თქვენ უკვე ზრუნავთ
ხვალინდელზე. არაა საჭირო ხვალინდელი დღისთვის ზრუნვა. თუ ზედმეტად ფიქრობთ
ხვალინდელზე, დღევანდელს ხელიდან უშვებთ! ხვალ ყოველთვის მოდის, როგორც დღეს ; იგი
ყოველთვის მოდის, როგორც დღეს. და თუ თქვენ განმტკიცდით ამ სუიციდურ ჩვევაში , რომ
ხელიდან გაუშვათ დღევანდელი დღე, ამით ხელიდან უშვებთ ხვალინდელსაც. თქვენ
განაგრძობთ ხელიდან გაშვებას.

ძველი ადამიანი გამუდმებით უშვებდა რაღაცას ხელიდან, ის სევდიანი და უბედური იყო. და

სევდის გამო ის ამ ქვეყნის წინააღმდეგ იყო, ის ამ ქვეყანას ადანაშაულებდა ყველაფერში, ის
სამსარას ადანაშაულებდა ყველაფერში. ის ამბობდა: „მე ამ ქვეყნის გამო ვარ უბედური“. ეს ასე
არაა. ეს სამყარო საოცრად მშვენიერია, ნეტარება და წყალობაა. ამ სამყაროს ყველაფერი რიგზე
აქვს. თავად ძველ გონებაში ვერაა რაღაც რიგზე. ძველი გონება ორიენტაციას ახდენდა ან
წარსულზე, ან მომავალზე, რაც თავისი არსით ერთი და იგივეა. ძველი გონება იმას ანიჭებდა
მნიშვნელობას, რაც არ არსებობს.

ახალი ადამიანი სრულ ჰარმონიაში იქნება იმასთან, რაც არის, რადგანაც სწორედ ესაა ღმერთი,
სწორედ ესაა რეალობა: იტი იტი, სწორედ ესაა იგი. ეს მომენტი მთელი მისი ტოტალურობით
უნდა იქნეს განცდილი. ეს მომენტი მთელი მისი სპონტანურობით უნდა იქნეს განცდილი,
რაიმე აპრიორი-იდეების გარეშე. ძველი ადამიანი მზა პასუხებით ხელმძღვანელობდა. ის
გაჟღენთილი იყო ფილოსოფიით, რელიგიითა და სხვადასხვა სისულელით.
ახალი ადამიანი რაიმე აპრიორი-იდეების გარეშე იცხოვრებს. თქვენ პირისპირ უნდა შეხვდეთ
ცხოვრებას, რაიმე წინასწარი დასკვნების გარეშე, და მაშინ თქვენ გაიგებთ მას. თუ უკვე
გააკეთეთ რაიმე დასკვნები, თქვენი დასკვნები დაბრკოლებად იქცევა და ხელს შეგიშლით
ძიებაში, ჭეშმარიტების დანახვაში. მაშინ თქვენს დასკვნებს ჩაეჭიდებით და რეალობას
დაამახინჯებთ ისე, რომ ისინი თქვენს დაკსვნებს შეესაბამებოდნენ. აქამდე სწორედ ასე
ხდებოდა.

ახალი ადამიანი არ იქნება ინდუისტი, არ იქნება მუსულმანი, არ იქნება ქრისტიანი, არ იქნება

კომუნისტი. ახალ ადამიანს არაფერი ექნება საერთო ამ „იზმებთან“. ახალი ადამიანი ბოლომდე
გახსნილი იქნება, ფანჯარა იქნება რეალობაში. ისეთად მიიღებს რეალობას, როგორიც
სინამდვილეშია, ის არ მოახდენს მასზე საკუთარი გონების პროეცირებას, ის არ გამოიყენებს
რეალობას, როგორც ეკრანს. მისი თვალები ცარიელი იქნება, არ იქნება იდეებით სავსე.

ახალი ადამიანი არ იხელმძღვანელებს რწმენით, ის უბრალოდ იცხოვრებს. და გახსოვდეთ:

მხოლოდ ისინი, ვისაც უბრალოდ ცხოვრება შეუძლიათ, ყოველგვარი რწმენის გარეშე,
შეიცნობენ ჭეშმარიტებას. მორწმუნე ან არამორწმუნე ადამიანი ვერასოდეს შეიცნობს
ჭეშმარიტებას, რწმენა ძალიან ამძიმებს მის გონებას, იგი ძალიან შეზღუდულია თავისი რწმენის
სისტემით. ახალ ადამიანს არ ექნება თავისი რწმენათა სისტემა. ის იცხოვრებს, დააკვირდება,
მიესალმება ყველა განსხვავებულ განცდას. ის გახსნილი იქნება ყველაზე განსხვავებული
მოვლენებისთვის, ის ყველა სხვა და სხვა მიმართულებით იმოძრავებს. ის არ იხელმძღვანელებს
წმინდა წერილებით, ის იხელმძღვანელებს მხოლოდ გაცნობიერებულობით, დაკვირვებით. ის
მედიტატიური იქნება.

ძველი ადამიანი შიშით ცხოვრობდა. ღმერთიც კი მხოლოდ მისი შიშისგან იყო წარმოშობილი.
ყველა მისი ტაძარი, მეჩეთი, ეკლესია, გურუდვარა შიშისგან იქმნებოდა. მას ეშინოდა, იგი
შიშისგან კანკალებდა. ახალი ადამიანი სიცოცხლით იცხოვრებს და არა შიშით, რადგანაც შიში
სიკვდილს ემსახურება, სიყვარული და სიცოცხლეს. თუ თქვენ შიშით ცხოვრობთ, ვერასოდეს
გაიგებთ ცხოვრებას, კვლავ და კვლავ სიკვდილს გაიგებთ მხოლოდ.

გახსოვდეთ: ადამიანი, რომელიც მხოლოდ შიშით ცხოვრობს, ყველა შესაძლო სიტუაციას

იზიდავს, რომელშიც კიდევ უფრო მეტ შიშს განიცდის. თქვენი შიში იზიდავს სიტუაციებს,
სწორედ ისევე, როგორც თქვენი სიყვარული იზიდავს სიტუაციებს: თუ თქვენ გიყვართ, იმდენ
შესაძლებლობას აღმოაჩენთ, რომ მოსიყვარულე იყოთ; თუ თქვენ გეშინიათ, იმდენ
შესაძლებლობას აღმოაჩენთ, რომ შიში იგრძნოთ. ახალი ცნობიერების გამოვლინება სიყვარული
იქნება.
რადგანაც ძველი ცნობიერების გამოვლინებას შიში წარმოადგენდა, ის ომებს ჰბადებდა. სამი
ათასი წლის განმავლობაში ხუთიათასი ომი მოხა, თითქოს მეტი საქმე არაფერი გვქონდა და
გამუდმებით ვომობდით. ეს სიგიჟეა. წარსული კაცობრიობა შეშლილია.

ახალი ადამიანი შეწყვეტს კავშირს შეშლილ წარსულთან. ის ირწმუნებს სიყვარულს და არა ომს.
ის ირწმუნებს სიცოცხლეს და არა სიკვდილს. ის იქნება შემოქმედი და არა დამანგრეველი. მისი
მეცნიერება, მისი ხელოვნება - ყველაფერი შემოქმედებას ემსახურება. ის არ შექმნის ბომბებს. ის
არ დაკავდება პოლიტიკით, რადგანაც პოლიტიკა სიძულვილისგანაა წარმოშობილი.
პოლიტიკას შიშში, სიძულვილსა და ნგრევაში აქვს ფესვები გადგმული. ახალი ადამიანი არ
მიაკუთვნებს თავს პოლიტიკას, ახალი ადამიანი არ მიაკუთვნებს თავს ნაციას. ახალი ადამიანი
გლბალური იქნება. მას არ ექნება არანაირი პოლიტიკური ამბიციები, რადგანაც პოლიტიკური
ამბიციების ქონა სიბრიყვეა. ახალი ადამიანი ძალიან გონიერი იქნება. ამ გონივრულობის
პირველი ნიშნები უკვე გამოჩნდა ჰორიზონტზე. ვისაც თვალები აქვს, ხედავენ ამას: ისინი
ხედავენ, რომ ბავშვები აჯანყებას იწყებენ.

დადგა დიადი მომენტი, როცა შეგვიძლია გვიხაროდეს, რომ ახალგაზრდობა მთელს

მსოფლიოში აუჯანყდა მოძელებულ საყოველთაოდ მიღებულ ტრადიციებს - საეკლესიოა ეს
ტრადიციები თუ სახელმწიფო, არ აქვს მნიშვნელობა. მათ არ უნდათ მორჩილება. არა ის, რომ
ისინი პროტესტულად არიან განწყობილი. ისინი იმედიტირებენ, და თუ მოუნდებათ
მორჩილება, დამორჩილდებიან კიდეც, ხოლო თუ პროტესტი მოუნდებათ, პროტესტს
გამოთქვამენ. მათ არ ექნებათ დადგენილი იდეოლოგია. „ჩემი ქვეყანა მართალია“, ან „ჩემი
ქვეყანა არაა მართალი“ - ისინი არასოდეს გააკეთებენ ასეთ სულელურ განცხადებებს. ხანდახან
ის მართალია, ხანდახან არა. როცა ის მართალი იქნება, ახალი ადამიანი მხარს დაუჭერს მას.
როცა მართალი არაა, არ ქენება მნიშვნელობა, მისი საკუთარი ქვეყნაა თუ არა. შესაძლოა არ
იყოს მართალი მისი ოჯახი, მისი მამა, მისი დედა, მაგრამ თუ არ არიან მართალი, ე.ი. იგი არ
არიან .

ახალი ადამიანი იხელმძღვანელებს არა წინასწარგანწყობით, არამედ თავისი სპონტანური

პასუხისმგებლობით. ძველი ადამიანი მონა იყო, ახალი ადამიანი თავისუფალი იქნება. ახალი
ადამიანი თავისუფალი იქნება თავისი არსის ყველაზე დიდ სიღრმეში.

ძველი ადამიანი ძალიან სერიოზული იყო, ძველი ადამიანი შრომაჰოლიკი იყო. ახალი
ადამიანი იქნება ჰომო ჰუდენსი - ის იქნება მოთამაშე. ის დატკბება ცხოვრებით. ის გადააგდებს
ისეთ სიტყვებს, როგორებიცაა „ვალი“, „მსხვერპლი“. ის არაფერს გაიღებს მსხვერპლად. ის არ
იქნება რაიმე საკურთხევლის მსხვერპლი : არც სახელმწიფოს საკურთხევლის, არც
რელიგიისარც მღვდლის არც პოლიტიკოსის . ის არავის მისცემს უფლებას, რომ მისი
ცხოვრების ექსპლუატირება მოახდინოს და უთხრას: „წადი და მოკვდი, იმიტომ, რომ შენი
სამშობლო ომობს“. ის მხოლოდ საკუთარ სიცოცხლესთან იქნება ვალში, მას არ ექნება სხვისი
ვალი. მას სიხარულში უნდა ცხოვრება, მას ღმერთის ყველა ძღვენით უნდა გაიხაროს, მას უნდა
იზეიმოს. „ალილუია“ იქნება მისი ერთადერთი მანტრა.
იესო ამბობს: „გიხაროდენ, გიხაროდენ, გეუბნებით, გიხაროდენ“.

ადამიანს ჯერ კიდევ არ გაუხარია. ადამიანი ცხოვრობდა და ცხოვრობს სერიოზულობის

უზარმაზარი ტვირთის ქვეშ. იმუშავე ქვეყნისთვის, ოჯახისთვის, ცოლისთვის,
შვილებისთვის, მშობლებისთვის, განაგრძე მუშაობა, და ბოლოს გაქრი საფლავში. შემდეგ
სხვები იმუშავებენ, და ყველა ერთი და იგივეს გაიმეორებს. როგორც ჩანს არავის აქვს დრო,
რომ ცხოვრებით დატკბეს.

მე არ ვამბობ, როპმ ახალი ადამიანი არ იმუშავებს. ის იმუშავებს, მაგრამ სამუშაო არ იქნება

მისთვის ნარკოტიკული დამოკიდებულება. ის არ იქნება შრომაჰოლიკი. სამუშაო არ იქნება
მისი ნარკოტიკი. ის იმუშავებს, რადგანაც ესაჭიროება ზოგიერთი რამ, მაგრამ ის არ იმუშავებს
გამუდმებით რაღაც ზედმეტი ფუფუნებისთვის. ის არ დაიწყებს დაგროვებას. ის არ ისწრაფებს
იმისკენ, რომ დიდი ანგარიში ჰქონდეს ბანკში, ის არ ისწრაფებს იმისკენ, რომ ძალიან მაღალი
პოსტი დაიკავოს. ის უფრო იმისკენ ისწრაფებს, რომ იმღეროს, ფლეიტაზე , გიტარაზე
დაუკრას, იცეკვოს. ის არ გამოეკიდება სახელს და დიდებას. ის ცხოვრებისკენ ისწრაფებს,
ნამდვილი ცხოვრებისკენ. ის მზად იქნება, რომ არავინ გახდეს.

და ეს უკვე ხდება. პირველი სხივები უკვე შესამჩნევია. ისინი ჯერ კიდევ დაფარულია
განთიადისწინა ბურუსში, მაგრამ თუ დააკვირდებით, დაინახავთ ახალ ბავშვებს, ახალი
თაობას. ეს სრულიად სხვა თაობაა. აქედანაა გახლეჩა თაობებს შორის, იგი თვალნათლივია.
ადრე არანაირი გახლეჩა არ იყო თაობებს შორის. კაცობრიობის ისტორიაში პირველად ხდება
გახლეჩა. ბავშვები სრულიად სხვა ენაზე საუბრობენ, ვიდრე მშობლები. მშობლებს არ
შეუძლიათ მათი გაგება, რადგანაც მშობლებს უნდათ, რომ მათმა შვილებმა წარმატებას
მიაღწიონ. შვილები კი პასუხობენ: „რა აზრი აქვს წარმატებას, თუ არ შეგიძლიათ იცეკვოთ და
იმღეროთ, დატკბეთ და გიყვარდეთ? მაშინ რაღა აზრი აქვს წარმატებას? რა საჭიროა იგი? რა
მოხდება წარმატების წყალობით? მთელმა სამყარომაც რომ გაიგოს ჩემი სახელი, რას მომცემს
ეს?“

ძველ თაობას ფულის სჯერა. და გაგიკვირდებათ: ეს რწმენა იმდენად ღრმაა, რომ ისინიც კი,
ვინც უარს ამბობენ ფულზე, სჯერათ ფულის; წინააღმდეგ შემთხვევაში აზრი არ აქვს მათ
უარყოფას. მათ, ვინც ხელს უწყობენ ფულზე უარის თქმას, ასევე სჯერათ ფულის: რაც უფრო
მეტად განაგდებთ ფულს, მით უფრო უკეთესი ხართ. მაგრამ კრიტერიუმი ფულია. სწორედ
ფული წარმოადგენს კრიტერიუმს. საზოგადოების საზომით, მით უფრო კარგი ხართ, რაც უფრ
მეტი ფული გაქვთ. ბერები კი ასე მსჯელობენ: „რამდენზე თქვით უარი?“ რაც უფრო მეტზე
ამბობთ უარს, მით უფრო მნიშვნელოვანი ხართ. მაგრამ ფული მაინც მთავარ კრიტერიუმად
რჩება.
ახალი თაობა არ იქნება შეპყრობილი ფულით. და გახსოვდეთ, მე არ ვამბობ, რომ ისინი ფულის
წინააღმდეგ იქნებიან, არა, ისინი გამოიყენებენ ფულს. ადრე ფული იყენებდა ადამიანს. ადრე
ადამიანი იმდენად გაუცნობიერებლად ცხოვრობდა, რომ მხოოდ ფიქრობდა, თითქოს საგნებს
ფლობდა; სინამდვილეში, საგნები ფლობდნენ მას. ახალი ადამიანი შეძლებს გამოყენებას:
ახალი ადამიანი შეძლებს ფულის გამოყენებას, ტექნოლოგიის გამოყენებას, მაგრამ ამასთან
ბატონად დაჩება. ის არ გახდება მსხვერპლი, ინსტრუმენტი. ჩემი აზრით, ესაა ყველაზე
მნიშვნელოვანი მოვლენა. რამდენიმე მახასიათებელი...

ახალი ცნობიერება ყველა არსებული ტრადიციის წინააღმდეგ წავა - ნებისმიერი დადგენილი

ტრადიციის წინააღმდეგ: კათოლიკურის თუ კომუნისტურის, ინდუისტურის თუ ჯაინურის.
ნებისმიერი დადგენილი ტრადიცია ერთგვარი გონების პარალიჩია; იგი პარალიზებას ახდენს,
თქვენ წყვეტთ ცხოვრებას. თქვენ ჯიუტი ფანატიკოსი ხდებით, ქვად იქცევით. თქვენ აღარ
იქცევით, როგორც დამოუკიდებელი ადამიანური არსება და ჯორივით იწყებთ მოქცევას.
სწორედ ამიტომ მაქვს მეორე სახელი მორარჯი დესაისთვის: ჯორიშჯიბაი დესაი. ტრადიციის
ადამიანი ჯორივით იქცევა : ჯიუტად, ხისტად, უხეშად, ისე რომ არ აქვს უნარი, რაიმე
შეცვალოს. ადრე ეს დიდ ღირსებად ითვლებოდა, ადამიანები ამას თანმიმდევრულობას,
დარწმუნებულობას უწოდებდნენ. მაგრამ ეს ასე არაა. ეს არც თანმიმდევრულობაა და არც
დარწმუნებულობა. ეს უბრალოდ სიხისტეა.

ცოცხალი ადამიანი დინებადი უნდა იყოს. ის უნდა ეხმაურებოდეს შეცვლილ სიტუაციებს,

სიტუაციები კი გამუდმებით იცვლება. როგორ შეიძლება შევინარჩუნოთ ცხოვრებისადმი
ფიქსირებული დამოკიდებულება, როცა თავად ცხოვრება არაა ფიქსირებული? თუ ცხოვრება
მდინარეა, როგორ შეიძლება დავრჩეთ ჯიუტი? როცა ჯიუტობთ, კონტაქტს კარგავთ
ცხოვრებასთან, საფლავში აღმოჩნდებით.

ახალი ცნობიერება არ იქნება ორთოდოქსული, არ იქნება ფანატური. ის დრეკადი იქნება. ის არ

მოახდენს რეაგირებას, ის გამოეხმაურება. ამ ორ სიტყვას შორის უზარმაზარი განსხვავებაა.

რეაქცია არ არის დრეკადი: თქვენ გაქვთ რაღაც ფიქსირებული იდეა და მისგან გამომდინარე
რეაგირებთ; კითხვა დასმული არაა, პასუხი კი უკვე მზადაა. გამოხმაურება სრულიად სხვა
რამეა: თქვენ ისმენთ კითხვას, ისრუტავთ მას, გრძნობთ სიტუაციას, ხედავთ და განიცდით მას
და თავად ამ განცდისგან იბადება თქვენი პასუხი სიტუაციაზე. პასუხისმგებლობის მქონე
ადამიანი ვერ იქნება ჯიუტი, ვერ იქნება დარწმუნებული, ვერ იქნება უდრეკი. ის მომენტიდან
მომენტამდე ცხოვრობს. ის არაფერს წყვეტს წინასწარ. ის ყოველდღე, ყოველ მომენტში წყვეტს.
და რადგანაც მუდამ ცხოვრებასთან ერთად მოძრაობს, მის ცვალებად და ხშირად რთულ
სიტუაციებთან ერთად მოძრაობს, ის ვერ იქნება თანმიმდევრული ამ სიტყვის ძველი გაგებით.
მას მხოლოდ ერთი თანმიმდევრულობა აქვს - ის ყოველთვის ცხოვრების ჰარმონიას მიჰყვება.
ამაიან მისი თანმიმდევრულობა. მას არ აქვს რაიმე იდეა, რომლის გულისთვისაც შეინარჩუნებს
თანმიმდევრულობას და რომლისთვისაც გაწირავს ცხოვრებას.
ერთხელ, როდესაც მოლა ნასრედინი სასამართლოში იყო, მას ჰკითხეს:

- მოლა, რამდენი წლის ხართ?

- ორმოცის, - უპასუხა მოლამ.

- უცნაურია, - თქვა მოსამართლემ. - თქვენ მე მაკვირვებთ: ხუთი წლის უკან, როცა

სასამართლოში იყავით, ზუსტად იგივე თქვით.

მოლამ უპასუხა:

- დიახ, მე თანმიმდევრული ადამიანი ვარ. რადგან ვთქვი, შეგიძლიათ დამიჯეროთ. მე

არასოდეს შევცვლი ნათქვამს.

ეს თანმიმდევრულობის ერთი სახეა.

ახალი ადამიანისთვის ასეთი თანმიმდევრულობა სასაცილო იქნება. მაგრამ ძველი ადამიანი

თანმიმდევრული იყო თავის ხასიათში, გამოთქმებში, პირფერობაში სწორედ ამ
თვალსაზრისით. ძველი ადამიანი გადაწყვეტილებას ერთხელ და სამუდამოდ იღებდა.

ფსიქოლოგები ამტკიცებენ, რომ თქვენი ცხოვრების თითქმის ორმოცდაათი პროცენტი იმ

პერიოდით განისაზღვრება, როცა შვიდი წლის იყავით, მთელი ორმოცდაათი პროცენტი! -
შემდეგ უბრალოდ თანმიმდევრულობას ინარჩუნებთ. ცხოვრება კი ცვლილებას განაგრძობს.
გასაკვირი არაა, რომ უკან რჩებით, უბადრუკად არსებობთ, სიხარულს კარგავთ, ცეკვის
თვისებაც . როგორ შეგიძლიათ იცეკვოთ? - თქვენ ისე ჩამორჩით ცხოვრებას, რომ კუნძად
იქეცით, თქვენ აღარ იზრდებით. ცოცხალი ხე იზრდება, იცვლება; იცვლებიან წელიწადის
დროები, და ხეც მათთან ერთად იცვლება. ცოცხალი ადამიანი გამუდმებით იზრდება. ის
ზრდას განაგრძობს სიკვდილის მომენტამდე. მისი ზრდა არასოდეს წყდება.

ფსიქოლოგები ამბობენ, რომ ადამიანის საშუალო გონებრივი ასაკი ცამეტი წელია. სწორედ ასე,
სწორედ ამ სიტუაციაში ცხოვრობდა ძველი ადამიანი. ცამეტი წლის მოზარდის გონებრივი
ასაკი ნიშნავს, რომ ცამეტი წლის ასაკში ადამიანმა ზრდა შეწყვიტა. ის ბერდება, მაგრამ არ
იზრდება. დაბერება ერთია, ხოლო ზრდა - მეორე. დაბერება ფიზიოლოგიური მოვლენაა.
ზრდა - სიმწიფეა, სიბრძნეა. და იზრდება მხოლოდ ის, ვინც ცხოვრებასთან ერთად მიედინება.

ახალი ადამიანი არ დაემორჩილება წარსულის სულელურ იდეებს. შესაძლოა ისინი არ იყვნენ

სულელურნი, როცა გაჩნდნენ; შესაძლოა იმ ვითარებაში მათ მნიშვნელობა ჰქონდათ, მაგრამ
როცა ვითარებები იცვლება, იდეები სულელური ხდება. თუ თქვენ ისევ მიჰყვებით მათ, თუ
ისევ ჯიუტობთ ძველ და კვლავ და კვლავ განმეორებად რწმენებში, აბსურდულად იქცევით.
მაგალითად, რომელიმე რელიგია ხუთი ათასი წლისაა . ეს ნიშნავს, რომ მისი რიტუალები
ხუთი ათასი წლის უკან გაჩნდა და დღემდე არ იცვლებოდა. ეს სახიფათოა. ეს ასახიჩრებს
ადამიანს! როგორ შეუძლია ადამიანს ცოცხალი დარჩეს, თუ მის სულს ხუთიათასწლოვანი
რიტუალები აკრავს გარშემო?

ახალი ადამიანი შემოქმედებითი იქნება. ის ყოველ მომენტში იპოვნის თავის რელიგიას, ყოველ
მომენტში იპოვნის თავის ფილოსოფიას, მასში ყველაფერი გამუდმებით გაიზრდება. ის არ
დაემორჩილება წარსულს, ეს შეუძლებელია. დაემორჩილო წარსულს ნიშნავს დაემორჩილო
სიკვდილს, რადგანაც წარსული მკვდარია. ის აწმყოს დაემორჩილება, და ამით წარსულს
აუჯანყდება.

მეამბოხე სული მისი ერთ-ერთი მთავარი მახასიათებელი იქნება. და, რადგანაც ის მეამბოხე
იქნება, ის არ ჩაეწერება მკვდარ საზოგადოებაში, მკვდარ ეკლესიაში, მკვდარ არმიაში. ის არ
ჩაეწერება არსად, სადაც მთავარი მოთხოვნა მორჩილებაა. ახალი ადამიანი ახალ საზოგადოებას
შექმნის თავის გარშემო.

ჯერ ცნობიერება განახლდება, შემდეგ კი საზოგადოება . იქნება ხანგრძლივი პერიოდი, როცა

ძველი შეეწინააღმდეგება ახალს და შეეცდება მის დანგრევას. მაგრამ ძველს არ შეუძლია
გაიმარჯვოს. დრო, დროის სული არ იქნება მის მხარეს, რადგან ძველი უნდა მოკვდეს.
ზუსტად ისევე, როგორც ბებერი სხეული კვდება და ადგილს ანთავისუფლებს
ახალშობილისთვის, ზუსტად ასევე უნდა მოკვდეს ძელი საზოგადოება, ძველი
ჩამოყალიბებული ტრადიციები. მათ ისედაც მოჭამეს თავისი დრო, მათ ძალიან დიდხანს
იარსებეს.

ახალი ცნობიერება არ იქნება მორალისტური, არ იქნება პურიტანული. მე არ ვგულისხმობ, რომ

მას არანაირი მორალი არ ექნება; მას სხვა მორალი ექნება - ის, რომელიც იბადება ცხოვრების
საკუთარი აღქმიდან, საკუთარი მგრძნობელობიდან, პირადი გამოცდილებებიდან, და არა ის
მორალი, რომელიც სხვებისგანაა მიღებული, ნასესხები. ახალი ადამიანი არ იქნება
პრინციპული, ამის ძველი გაგებით, რადგან პრინციპები ზღუდავენ. ისინი თქვენს გარშემო
ჯავშანს ქმნიან. ახალი ადამიანი უპრინციპო იქნება იმ გაგებით, რომ მასზე არ იქნება არანაირი
ჯავშანი, მასზე არ იქნება არანაირი გისოსები. ის პრინციპების ახალ განსაზღვრებას შემოიტანს.
ის არ იქნება პირფერი.

ძველმა პურიტანობამ, ძველმა მორალისტურმა დამოკიდებულებებმა პირფერობა დაბადეს. მათ

ადამიანი შიზოფრენიკი გახადეს: ზედაპირზე ერთია, ღრმად შიგნით კი თითქმის
საწინააღმდეგო რამე . ძველი ადამიანი ორმაგი ცხოვრებით ცხოვრობდა. ახალი ადამიანის
ცხოვრება ერთიანი, მთლიანი იქნება. გარეთ იგივე ექნება, რაც შიგნით. ის ნამდვილი იქნება.
გახსოვდეთ ეს სიტყვა „ნამდვილი“ - ის იქნება ახალი ადამიანის რელიგია. ის იქნება ახალი
ადამიანის ჭეშმარიტება, მისი ტაძარი, მისი ღმერთი. როცა ადამიანი ნამდვილია, ნევროზი
ქრება. ძველი ადამიანი ნევროზული იყო, რადგანაც ის გამუდმებულ კონფლიქტში იყო: რაღაც
ერთის გაკეთება უნდოდა, მაგრამ ყოველთვის რაღაც მეორეს აკეთებდა, რადგანაც მისგან
მოითხოვებოდა ეს მეორე. მას ასწავლიდნენ საკუთარი თავის წინააღმდეგ წასვლას და
საკუთარი თავის დათრგუნვას. მისი უნარი რომ ყოფილიყო ნამდვილი, დათრგუნულ იქნა და
ყალბი ხასიათით შეიცვალა.

ჩვენ ძალიან დიდხანს ვაქებდით ყალბ ადამიანებს. ახლა დადგა დრო მათი სიყალბის
მხილებისა. ჩვენ დიდხანს ვადიდებდით ამ მაჰატმებს და წმინდანებს. ახლა უნდა დავინახოთ
მათი ნევროზი: ისინი ფსიქოლოგიურად ავადმყოფები და არაჯანსაღები არიან.

ჯანსაღი ადამიანი მთლიანი ადამიანია. რაც შიგნით აქვს, იგივე გარეთ აქვს. თუ უყვარს,
ვნებიანად უყვარს, თუ ბრაზდება, გულწრფელად ბრაზდება. მისი რისხვა ისეთივე ნამდვილია,
როგორც მისი სიყვარული. ძველი ადამიანი დუღს შიგნით და იღიმება გარეთ. ის ვნების
გარეშე, ენერგიის გარეშე ცხოვრობს. ის ცეცხლის გარეშე ცხოვრობს. მთელი მისი ცხოვრება
პრაქტიკუმია სიცრუესა და ფარსში. ბუნებრივია, ის იტანჯება. მთელი მისი ცხოვრება -
ხანგრძლივი და უსარგებლო ისტორიაა, „...იდიოტის მიერ მოყოლილი ზღაპარი, ხმაურითა და
რისხვით სავსე და ყველანაირ აზრს მოკლებული“.

ახალი ადამიანის ცხოვრება არ იქნება იდიოტის მიერ მოყოლილი ზღაპარი. ის პოემა იქნება,
მთლიანობის მდგომარეობიდან ნამღერი, ის გამარჯვების და მადლიერების ცეკვა იქნება
ცხოვრებისა და ყოფიერების ღვთაებრივი საჩუქრისთვის, - ყვავილებისთვის და ხეებისთვის,
ჩიტებისთვის და მზისთვის, ზღვისთვის და მიწისთვის. ახალი ადამიანი არ დაიწყებს ღმერთის
ძებნას სადღაც შორს. ის აქ მოძებნის მას, სადღაც ძალიან ახლოს. „ახლა“ იქნება მისი
ერთადერთი დრო, „აქ“ იქნება მისი ერთადერთი ადგილი.

ახალი ადამიანი მიწიერი იქნება. მიწიერშიმე არ ვგულისხმობ „მატერიალისტურს“. ახალი

ადამიანი რეალისტი იქნება, მას ეყვარება ეს მიწა. იმის გამო, რომ ეს მიწა არ გვიყვარდა, იმის
გამო, რომ ეგრეთ წოდებული რელიგიები ამ მიწის სიძულვილს გვასწავლიდნენ, ჩვენ ის
დავანგრიეთ. ეს მშვენიერი პლანეტაა, ერთ-ერთი ყველაზე მშვენიერი, რადგანაც იგი ერთ-ერთი
ყველაზე ცოცხალია. ეს პლანეტა უნდა გვიყვარდეს, ეს პლანეტა უნდა გვიხაროდეს , ეს
საჩუქარია. ამ პლანეტაზე იმდენი საიდუმლოა; ბუდაც კი მხოლოდ ამ პლაეტის მეშვეობით
გახდა შესაძლებელი. ეს პლანეტა უდიდესი შესაძლებლობების - ბუდაობის, ნირვანას ტაძრად
იქცევა. ეს პლანეტა უნდა გვიყვარდეს. ეს მიწა უნდა გვიყვარდეს.

ახალი ადამიანი თავის რელიგიას ბუნებაში იპოვნის - არა მკვდარ ქვის ქანდაკებებში, არამედ
ცოცხალ, ხეზე მოცეკვავე ხეებში. ის თავის რელიგიას ტალღის ქიმზე, თოვლიან მწვერვალზე
იპოვნის. ის თავის ლოცვას მთვარეში, ვარსკვლავებში, მოფარფატე ფიფქებში იპოოვნის. მას
ყოფიერებასთან ექნება ურთიერთობა. ის არ იცხოვრებს აბსტრაქტული იდეებით. ის რეალობით
იცხოვრებს. მას ვალდებულებები მხოლოდ ბუნებათან ექნება. და ამ ვალდებულებებით ის
შეიცნობს ზებუნებრივს. ღმერთი აქ, ამ მიწაშია დაფარული, სწორედ ამ სხეულში: სწორედ ეს
სხეულია - ბუდა, სწორედ ეს მიწაა - ლოტოსის სამოთხე.

ახალი ადამიანი ბუნების წმინდა წერილებს წაიკითხავს. ისინი იქნებიან მისი ვედა, მისი
ყურანი, მისი ბიბლია. ისინი გახდებიან მისი ქადაგებები. ის ეცდება ცხოვრების
საიდუმლოებების ამოხსნას, ის არ ეცდება ამ საიდუმლოებების მოკვლას. ის ეცდება შეიყვაროს
ისინი, შეაღწიოს მათში. ის პოეტი იქნება, ის არ იქნება ფილოსოფოსი. ის მხატვარი იქნება, ის
არ იქნება ღვთისმეტყველი. მის მეცნიერებასაც სხვა თვისება ექნება. მისი მეცნიერება დაოსური
იქნება, - ის არ იქნება ბუნების დაპყრობის მცდელობა, რადგანაც ეს მცდელობა სულელურია.
როგორ შეიძება ბუნების დაპყრობა? - თქვენ მის ნაწილს წარმოადგენთ. მისი მეცნიერება
ეცდება კი არ დაიპყროს, არამედ გაუგოს ბუნებას. ის არ იძალადებს ბუნებაზე, უბრალოდ
ეყვარება იგი და სთხოვს, რომ გაუხსნას თავისი საიდუმლოებები.

ახალი ადამიანი არ იქნება ამბიციური, არ იქნება პოლიტიკური. პოლიტიკას არ აქვს მომავალი.

პოლიტიკა კაცობრიობის ნევროზის გამო არსებობს. როცა ნევროზი გაქრება, პოლიტიკაც
გაქრება.

ამბიცია უბრალოდ ნიშნავს, რომ რაღაცას უშვებთ ხელიდან და თავს იმშვიდებთ იმით, რომ
მომავალში მიიღებთ ამას. ამბიცია - ეს თვითდამშვიდებაა: დღეს არაფერია ტანჯვის გარდა,
ხვალ კი სიხარული მოვა. ხვალინდელი დღის იმედით დღევანდელი დღის ტანჯვის ატანა
შეგიძლით. დღეს ყოველთვის ჯოჯოხეთია, ხვალ -სამოთხე: თქვენ განაგრძობთ სამოთხისკენ
სწრაფვას, თქვენ განაგრძობთ იმედობვნებას. მაგრამ ეს იმედი არასოდეს ხორციელდება,
რადგანაც ხვალ არასოდეს არ დგება.

ამბიცია ნიშნავს, რომ თქვენ არ შეგიძლიათ დღევანდელი დღე აქციოთ რაღაც ლამაზად, თქვენ
უძლური ხართ. ამბიციურები მხოლოდ უძლური ადამიანები არიან: მათ ფული სწყურიათ, მათ
ძალაუფლება სწყურიათ. მხოლოდ უძლურ ადამიანებს სწყურიათ ფული და ძალაუფლება.
ძლიერი ადამიანი ცხოვრობს. თუ ფული მიდის მასთან, იგი ცხოვრობს ამით, მაგრამ არ ეძებს
მას, არაა შეპყრობილი მისით, და არც ეშინია მისი.

ძველ ადამიანს ან ეშინოდა ფულის, ან შეპყრობილი იყო ფულით, ან ეშინოდა ძალაუფლების,

ან შეპყრობილი იყო ძალაუფლებით. მაგრამ ნებისმიერ შემთხვევაში იგი ფოკუსირებული იყო
ფულზე და ძალაუფლებაზე. ის ამბიციური იყო. ძველი ადამიანი სიბრალულს იმსახურებს: ის
ამბიციური იყო, რადგანაც არ ჰქონდა ცხოვრების უნარი, არ ჰქონდა სიყვარულის უნარი. ახალ
ადამიანს შეეძლება ცხოვრებაც და სიყვარულიც. მისი აქ-და-ახლა ისეთი მშვენიერი იქნება -
რატომ უნდა ვიზრუნოთ ხვალინდელ დღეზე? იგი იზრუნებს არა იმაზე, თუ როგორ ჰქონდეს
მეტი, არამედ როგორ იყოს მეტი, - კიდევ ერთი განმასხვავებელი ნიშანი. იგი ისწრაფებს მეტად
ყოფნისკენ, და არა მეტის ქონისკენ.თუ თქვენ არ იცით, როგორ იყოთ მეტად, მაშინ ამის
ჩანაცვლება მეტის ქონებით ხდება. მეტი ფული გაქვთ და გგონიათ, რომ უფრო მეტი გახდით;
მეტი ძალაულება გაქვთ, და ფიქრობთ, რომ მეტი გახდით. სიგნით სიღრმეში კი ისევ იმ
გლახაკად რჩებით. ალექსანდრე მაკედონელი ცარიელი ხელებით კვდება, როგორც
ჩვეულებრივი გლახაკი. იყო მეტი - ეს სრულიად სხვა განზომილებაა. იყო მეტი - ნიშნავს შეეხო
საკუთარ რეალობას, განეწყო ერთ ტალღაზე საკუთარ არსთან, ნება მისცე საკუთარ თავს, რომ
იპოვო ჰარმონია მთელ სამყაროსთან. როცა მთელ სამყაროსთან ჰარმონიაში ხართ, თქვენ მეტი
ხდებით. რაც უფრო თანაგანწყობილი ხართ ყოფიერებასთან, მით უფრო მეტი ხდებით. თუ ეს
სრული ჰარმონიაა, მაშინ თქვენ ღმერთი ხართ. სწორედ ამიტომ ვუწოდებთ ბუდას და
მაჰავირას ღმერთებს: აბსოლუტური, სრული ჰარმონია ყოფიერებასთან, არანაირი კონფლიქტი.
ისინი მთელს შეერწყნენ, ისინი მთლიანნი გახდნენ, - ისევე, როგორც წვეთი ქრება ოკეანეში და
ოკეანედ იქცევა. მათი ეგო მოკვდა, ახლა ისინი ცოცხლობენ, როგორც თავად ყოფიერება.
ახალ ადამიანს არ დაჭირდება ნიღბები, ტყუილები და პირფერობა.ის გულმართალი იქნება,
რადგანაც განთავისუფლება მხოლოდ სიმართლით შეიძლება. ნებისმიერი ტყუილი ბორკილებს
ქმნის. მოიტყუეთ ერთხელ, და თქვენ კიდევ ათასჯერ მოგიწევთ ტყუილის თქმა, რათა
დაიცვათ პირველი ტყუილი, და ასე უსასრულობამდე. მაშინ უკვე აღარ შეგიძლიათ გაცერება:
ერთადერთი ტყუილი ადრე თუ გვიან მთელ თქვენ არსს შეავსებს, როგორც კიბო.

იყავით გულმართალნი, და მაშინ აღარ მოგიწევთ დამალვა. შეგეძლებათ იყოთ გახსნილი.

იყავით გულმართალი - თქვენ არ გჭირდებათ ყოფიერებისგან თავის დაცვა. შეგიძლიათ იყოთ
უმწეო. ამ უმწეობაში ყოფიერება შემოდის თქვენში, ღმერთი აღწევს თქვენს გულში.

თქვით ტყუილი, და თქვენ შეგეშინდებათ. თქვენ შეგეშინდებათ ასევე ღმერთის, შეგეშინდებათ

მასთან შეხვედრის, შეგეშინდებათ საკუთარ თავთან შეხვედრის. გამუდმებით გაიქცევით -
საკუთარი თავისგან, სხვებისგან, ღმერთისგან. გამუდმებით თქვენს ნიღბებს იქნებით
ამოფარებული, და პირფერობა თქვენი ცხოვრების სტილი გახდება. მაშინ ჯოჯოხეთში
აღმოჩნდებით. პირფერობა ჯოჯოხეთს ჰბადებს. გულმართლობა - ეს ერთადერთი სიხარულია;
ვიმეორებ - ერთადერთი. თუ გულმართალი არ ხართ, თქვენ ვერასოდეს შეძლებთ იყოთ
გახარებული.

ახალი ცნობიერება ვერ შეეგუება პირფერობას. ახალი ცნობიერება შეიძულებს მას. ფალშისადმი
სიძულვილი ახალი ადამიანის ღრმა თვისება იქნება. ახალი ადამიანი დამყაყებული, უცვლელი,
ურყევი სისტემების წინააღმდეგ იქნება, რადგანაც ცხოვრება - ეს მშვენიერი დინებაა. ის არაა
სტრუქტურიზებული, ის თავისუფალია. ცხოვრება - არაა ციხე, ეს ტაძარია. ახალი ადამიანის
სოციალური ინსტიტუტები მოძრავი, ცვალებადი, შემგუებელი და ჰუმანური იქნება. ჩვენი
ხელისუფლება არაა ჰუმანური, ჩვენი არმია არაა ჰუმანური, ჩვენი ეკლესიები არ არის
ჰუმანური. ისინი ამცირებენ ადამიანს, მათ საგნის დონემდე დაჰყავთ ადამიანი, რადგანაც
პატივს არ სცემენ მის თავისუფლებას. ახალი ადამიანი პატივს სცემს საკუთარ თავიდუფლებას
და სხვა ადამიანების თავისუფლებას.
ძველი ადამიანი გამუდმებით ერევა, ცხვირს ყოფს სხვის საქმეებში, მანიპულირებს,
აკრიტიკებს, განიკითხავს, სჯის, აჯილდოვებს. ძველ ადამიანს გამუდმებით აინტერესებს სხვა
ადამიანები. „რას აკეთებ?“ ერთხელ ბომბეიში ვიყავი. ჩემთან ქალი-პარსი მოვიდა, რადგანაც
მანამდე ერთი დღით ადრე მე სატია საი ბაბა გავაკრიტიკე და ფსევდო-გურუ ვუწოდე მას. ის
მომიახლოვდა და მითხრა:

- მინდა კიდევ რაღაც მოგიყვეთ.

ის ფიქრობდა, რომ ძალიან გამიხარდებოდა, თუკი რაღაც ინფორმაციას მეტყოდა სატია საი
ბაბაზე. ამიტომ მითხრა:

- ის ჰომოსექსუალია. მე ეს სანდო წყაროებიდან ვიცი.

- თქვენი რა საქმეა? - ვკითხე მე. - ჰომოსექსუალია თუ ჰეტეროსექსუალი - ეს მისი პირადი

საქმეა, მისი ცხოვრებაა. ვინ ხართ, რომ ერევით მასში?

ის შოკირებული იყო. ის ფიქრობდა, რომ ძალიან მადლიერი ვიქნებოდი ამ ღირებული

ინფორმაციისთვის. რატომ ერევით სხვის ცხოვრებაში? ნუთუ არ შეგიძლიათ, თავი დაანებოთ
სხვა ადამიანებს? მე ვინმეს მხოლოდ მაშინ ვაკრიტიკებ, თუ ეს სხვა ადამიანების ცხოვრებას
ეხება, წინააღმდეგ შემთხვევაში კრიტიკაზე საუბარიც არაა. ის, თუ როგორი სექსუალურობა
აქვს სატია საი ბაბას, მისი პირადი საქმეა. ეს სხვას არავის ეხება. მაგრამ ძველი ადამიანი
გამუდმებით ცხვირს ყოფს სხვების საქმეებში.

აქ ეს ყოველდღე ხდება: მსგავსი ადამიანები ძალიან იტანჯებიან, როცა ხედავენ, როგორ

უჭირავს მამაკაცს ქალის ხელი. რატომ? მას ხომ თქვენი ხელი არ უჭირავს? თუ მათ
ხელიხელჩაჭიდებულებმა გადაწყვიტეს ყოფნა, ამის სრული უფლება აქვთ. თუ ამით
სიამოვნებას ღებულობენ - ვინ ხართ თქვენ, რომ ჩაერიოთ? თუ მამაკაცს ქალის ნების
საწინააღმდეგოდ უჭირავს მისი ხელი, მაშინ, შესაძლოა, საჭიროა თქვენი დახმარება, მაგრამ თუ
ეს ორივეს უნდა, მაშინ ეს არაა თქვენი საქმე.

მაგრამ ყველაფერი ეს ძველი ცნობიერების თვისებებია. ის ყოველთვის ცდილობდა სხვებზე

მანიპულირებას, სხვებზე დომინირებას. ახალი ცხნობიერება ყველას საკუთარ თავს უბოძებს.
თუ ადამიანი ზიანს არავის აყენებს, არავინ არ უნდა შეუშალოს ხელი. თუ ადამიანი საფრთხეს
არ წარმოადგენს სხვებისთვის, არავინ არ უნდა შეუშალოს ხელი. თუ ადამიანი არ ერევა სხვის
თავისუფლებაში, არავინ არ უნდა ჩაერიოს მისაში.

ძველ სამყაროში არ იყო ინდივიდუალობა, ძველი სამყარო ვერ იტანდა ინდივიდუალობას! მას
უყვარდა, როცა ადამიანები ერთნაირად იქცეოდნენ, როგორც ცხვრები ფარაში: ყველა ერთი და
იგივეს აკეთებს ერთ სტრუქტურაში. ახალი ადამიანი ყველა შესაძლებლობას დაუშვებს. ახალ
ადამიანს ეყვარება მოძრავი სტრუქტურები. ის ჰუმანური იქნება, ის პტივს სცემს ადამიანს.
მისი პატივისცემა თითქმის რელიგიური იქნება.

ახალ ადამიანს ერთიანობის, სიახლოვის, საერთო ინტერესების რეალიზაციის ახალი ფორმების

მოძებნა დასჭირდება, რადგანაც ძველი საზოგადოება მაშინვე არ გაქრება, - ის გარკვეული
დროით შენარჩუნდება. ის შეებრძოლება ახალ საზოგადოებას, როგორც ეს ყოველთვის ხდება
ხოლმე. ის ვერ დაიხევს უკან ასე ადვილად. მას ძალიან ბევრი ჩადებული ინტერესი აქვს. ის
მხოლოდ მაშინ წავა, როცა მისი არსებობა შეუძლებელი გახდება.

მანამ, სანამ ის წავა, ახალმა ადამიანმა უნდა შექმნას ახალი საზოგადოება, ახალი ოჯახი,
სიახლოვის, ერთიანობის, ერთობლივ ინტერესთა რეალიზაციის ახალი ფორმები. სწორედ
ამიტომ მინდა მცირე კომუნის შექმნა, სადაც შეძლებთ ბოლომდე იყოთ ის, ვინც ხართ, -
ყოველგვარი სტრუქტურის გარესე და გახრწნილი მსოფლიოსგან შორს, - სადაც აბსოლუტური
თავისუფლება გეძლევათ. ეს ჩვენი ექსპერიმენტი იქნება, რადგანაც მომავალი ამ სახით
წარიმართება. ეს იქნება უზარმაზარი ღირებულების მცირე ექსპერიმენტი.

ახალ ცნობიერებას არაფერი ექნება საერთო ქორწინების ინსტიტუტთან. ახალ ადამიანს

ბუნებრივი უნდობლობა ექნება ქორწინებისადმი, როგორც ინსტიტუტისადმი. ურთიერთობას
ქალსა და მამაკაცს შორის უდიდესი ღირებულება გააჩნია მხოლოდ მაშინ, როცა იგი
ურთიერთზრდას უწობს ხელს, როცა ეს ურთიერთ-გამაძლიერებელი, დინებადი კავშირია.
ქორწინება, როგორც ცერემონია და ერთგულების აღქმის დადება, რომელიც ძნელად
განსახორციელებელი ხდება, მისთვის ძალიან ნაკლებად მნიშვნელოვანი იქნება. მას ეს მომენტი
უყვარს და მთელი ტოტალურობით ცხოვრობს ამ მომენტში. ქორწინებას არ აქვს მომავალი.
მომავალი სიყვარულს აქვს.
ადრე რეალობა ქორწინება იყო და არა სიყვარული. მომავალში რეალობა სიყვარული გახდება,
ხოლო ქორწინება უფრო და უფრო ნაკლებად რეალური იქნება. ადრე ადამიანები ჯერ
ქორწინდებოდნენ, შემდეგ კი თანდათანობით ვლინდებოდა სითბო და სიყვარული
ერთმანეთისადმი. მომავალში ადამიანები ჯერ სითბოთი და სიყვარულით განეწყობიან, და
მხოლოდ ამის შემდეგ დაიწყებენ ერთად ცხოვრებას. ადრე ადამიანები ჯერ ერთად ცხოვრებას
იწყებდნენ. ბუნებრივია, როცა ერთად ცხოვრობთ, ჩნდება სიმპატია, ჩნდება დამოკიდებულება.
ურთიერთობები დამყარებული იყო მოთხოვნილებაზე: ქმარს ცოლი სჭირდებოდა, ცოლს -
ქმარი, შვილებს კი ორივე მშობელი. ეს მეტ-ნაკლებად ეკონომიკური მოვლენა იყო, მაგრამ
არაფერი ჰქონდა საერთო სიყვარულთან.

მომავალის ურთიერთობები ბოლომდე სიყვარულზე იქნება დაფუძნებული და მხოლოდ

მანამდე გრძელდება, სანამ სიყვარული გრძელდება. მაშინ ადამიანები აღარ ეცდებიან
ჩაჭიდებას ამ ურთიერთობებზე და მათ სამუდამოდ გამყარებას, რადგანაც ცხოვრებაში
არაფერია მუდმივი. მუდმივი მხოლოდ ხელოვნური ყვავილებია. ნამდვილი ვარდი დილით
იბადება, საღამოს კი ქრება. სწორედ ამაშია მათი სილამაზე: ისინი მშვენიერი არიან, როცა
იბადებიან და მაშინაც , არიან, როცა მათი ფურცლები ჭკნებიან. მათი ცხოვრებაც, დაბადებაც
და სიკვდილიც მშვენიერია, რადგანაც ცოცხლები არიან. ხელოვნური ყვავილი არასოდეს
იბადება, არასოდეს ცოცხლობს, არასოდეს კვდება.

ადრე ქორწინება ხელოვნური ყვავილი იყო. ახალ ცნობიერებას ვერ ექნება ქორწინებისადმი
პატივისცემა. მას მოუწევს სიახლოვის ახალი ფორმის შექმნა - მეგობრულობა - და მოუწევს
ისწავლოს სიყვარულის და ყველაფერი დანარჩენის არამუდმივობის გაგება.

მეტი სიმამაცეა საჭირო, რომ ცხოვრების არამუდმივობის გაგებით იცხოვროთ, რადგანაც

ყოველთვის, როცა რაღაც იცვლება, თავადაც გიწევთ შეცვლა. თქვენ გინდათ, რომ უცვლელი
დარჩეთ, გეჩვენებათ, რომ ასე უფრო უსაფრთხოა, საიმედოა. სწორედ ასე ცხოვრობდა ძველი
ადამიანი: მას არ ჰქონდა თავგადასავლების სული, მას მხოლოდ საკუთარი უსაფრთხოება
აღელვებდა.

ახალ ადამიანს თავგადასავლების სული ექნება. ის უსაფრთხოებისკენ კი არა, ექსტაზისკენ

ისწრაფებს. ის არ ირწმუნებს, რადგანაც რწმენა უსაფრთხოების ძიებაა. ის გამოიკვლევს,
შესაძლოა არ ჰქონდეს მზა და მკაფიო პასუხები ყოველ კითხვაზე, მაგრამ ნებისმიერ
შესაძლებლობას გამოიყენებს კვლევისთვის და ძიებისთვის. ის იმდენად შორს წავა,
რამდენადაც ცხოვრება მისცემს ამის საშუალებას. ის შეეცდება, რომ ვარსკვლავებს შეეხოს. ის
ღია დარჩება. ის დაიწყებს არა რწმენით, არა მზა დასკვნებით, კითხვით, ძიებით.

დაიწყო რწმენით ნიშნავს საერთოდ არ დაიწყო. ეს ნიშნავს საკუთარ თავს ეთამაშო. თქვენ უკვე
გჯერათ, როგორ შეგიძლიათ გამოიკვლიოთ? იმისთვის, რომ გამოიკვლიოთ, აგნოსტიკოსი
უნდა იყოთ. აგნოსტიციზმი მომავლის რელიგია იქნება. ადამიანი საკმაოდ ძლიერი და მამაცი
იქნება იმისთვის, რომ თქვას: „მე არ ვიცი, მაგრამ მინდა გავიგო, მზად ვარ ნებისმიერი
მოგზაურობისთვის, ნებისმიერი თავგადასავლისთვის“.

ახალი ადამიანი მზად იქნება რისკისთვის. ძველი ადამიანი ძალიან ანგარიშიანი იყო. მას არ
შეეძლო გარისკვა: რისკი სრულიად მიუღებელი იყო. მისი მიზანი უსაფრთხოება გახლდათ.
მაგრამ უსაფრთხოებაში თქვენ კვდომას იწყებთ. მხოლოდ გამუდმებულ თავგადასავლებში
ადის ცხოვრება დიდ სიმაღლეებზე და აღწევს ჰიმალაების მწვერვალს.

ახალი ადამიანი სპონტანური ადამიანი იქნება : წინასწარგანუსაზღვრელი, რისკისათვის

მზადმყოფი, რაღაც გიჟურის, უჩვეულოს, ახლის გამკეთებელი. ის დაიჯერებს, რომ ყველაფერი
შესაძლებელია, რომ ყველაფრის გასინჯვა შეიძლება. ის არ მოეჭიდება უკვე ნაცნობს, ის
ყოველთვის ღია იქნება ამოუცნობისადმი, შეუცნობლისადმიც კი. და ის არაფერს გაიღებს
მსხვერპლად მომავლისთვის, რადგანაც ის არ იქნება იდეალისტი. ის არაფერს გაიღებს
მსხვერპლად აბსტრაქტული იდეებისთვის, იდეალებისთვის, იდეოლოგიებისთვის. მას ღრმა
ნდობა ექნება საკუთარი გამოცდილებისადმი და ღრმა უნდობლობა ნებისმიერი გარე
ავტორიტეტისადმი.

ახალი ადამიანი მხოლოდ პირად გამოცდილებას მიენდობა. მხოლოდ მაშინ ირწმუნებს

რაღაცას, თუ გამოსცადა. ახალ ადამიანს არ დასჭირდება არანაირი გარე ავტორიტეტი. ვერავინ
იტყვის: მე ასე ვამბობ, ამიტომ უნდა დამიჯერო. ჩვენ ყოველთვის გვჯეროდა ამის, ამიტომ
შენც უნდა დაიჯერო. ჩვენს წინაპრებს სჯეროდათ ამის, ამიტომ შენც უნდა დაიჯერო. ასე წერია
ვედებში და ბიბლიაში, ამიტომ შენც უნდა დაიჯერო“. ახალ ადამიანს არაფერი ექნება საერთო
მთელ ამ სისულელესთან. ახალი ადამიანი მხოლოდ მაშინ დაიჯერებს, თუ თვითონ იცის.
სწორედ ესაა ნამდვილი რწმენა - გჯეროდეს საკუთარი შესაძლებლობების, საკუთარი
პოტენციალის. ახალი ადამიანი პატივს სცემს საკუთარ თავს. გარე ავტორიტეტებისადმი რწმენა
უპატივცემულობაა საკუთარი არსთან მიმართებაში.
და ბოლოს, ახალ ადამიანს ეყვარება ბუნებასთან ახლოს ყოფნა : ზღვასთან, მზესთან,
თოვლთან, ყვავილებთან, ხეებთან, ფრინველებთან, სიცოცხლესთან, ზრდასთან და
სიკვდილთან.

ჩემი აზრით, დღეს მიმდინარე მოვლენებიდან ეს ყველაზე მნიშვნელოანია: იბადება ახალი

ადამიანი, პირველი სხივები უკვე გამოჩნდა ჰორიზონტზე. მოემზადეთ ახალი ადამიანის
მისაღებად, გახდით სტუმართმოყვარე მასპინძლები სტუმრისთვის, რომელსაც შეუძლია
ნებისმიერ მომენტში მოგიკაკუნოთ. სწორედ ესაა სანიასა: ესაა მომზადება იმისთვის, რომ
ახალი ადამიანი მიიღოთ. და ახალი ადამიანის მიღება უზარმაზარი თავგადასავალი იქნება, -
უზარმაზარი რისკი, რადგანაც ყველაფერ ძველს ეს არ მოეწონება.

ახლა თქვენ გესმით, რატომაა ორთოდოქსული გონება ჩემს წინააღმდეგ. მე მას საფლავს
ვუმზადებ, მე რაღაც ახლისთვის ვემზადები, - მე ახლისთვის ვამზადებ ბაღს. გული უნდა
გაუხსნათ ახალს, ძველის ყველა სარეველა უნდა ამოთხაროთ და ყველანაირი
განპირობებულობა გადააგდოთ, რომელიც ძველი სამყაროსგან გერგოთ, მხოლოდ ასე შეძლებთ
ახლის მიღებას.

და გახსოვდეთ: მხსნელების ეპოქა წარსულს ჩაბარდა. ნუ ელოდებით ქრისტეს დაბრუნებას, ნუ

ელოდებით ბუდას დაბრუნებას. არავინ ბრუნდება, ქრისტე და ბუდა მითუმეტეს. ბრუნდებიან
მხოლოდ ისინი, ვინც ვერაფერი ისწავლა. ბუდამ და ქრისტემ გაითავისეს თავიანთი
გაკვეთილი და ისინი არადროს დაბრუნდებიან. ნუ ელოდებით ახალ მესიას. ელოდეთ ახალ
ცნობიერებას. და ნუ ელოდებით, რომ მესია გაგანთავისუფლებთ. ძველ ადამიანს სჯეროდა ,
რომ ვიღაც მოვა. ინდუისტები ფიქრობენ, რომ კრიშნა მოვა: „როცა ყველაფერი ძალიან ცუდად,
რთულად და შავად იქნება, კრიშნა მოვა და გვიხსნის“. რა სისულელეა! ღვთაებრივი ნეხვია!

თქვენ ახალი ცნობიერება გადაგარჩენთ, და არა მესია - ბუდა, კრიშნა ან ქრისტე. ისინი უკვე
იყვნენ აქ, და ვერავინ გადაარჩინეს. არცერთ ადამიანს არ შეულია არავის გადარჩენა - ეს
შეუძლებელია. მხოლოდ ახალ ცნობიერებას შეუძლია ადამიანის მონობისგან განთავისუფლება.
ხოლო ახალ ცნობიერებას მხოლოდ თქვენით შეუზლია მოვიდეს: თქვენ უნდა აღზარდოთ იგი,
თქვენ უნდა მიიღოთ იგი, თქვენ უნდა მოემზადოთ მისთვის.

სანიასა - ეს სხვა არაფერია, თუ არა რაღაც განსაკუთრებით ღირებულისთვის მომზადება: როცა

ძღვენი მოვა, თქვენ არ უნდა გეძინოთ ღრმად; როცა ახალი ცნობიერება კარზე მოგიკაკუნებთ,
მზად უნდა იყოთ მის მისაღებად.

მეორე კითხვა:
ჯობდა სირცხვილისგან მოვმკვდარიყავი, როდესაც გავიგე, რომ შენში გულისრევა
გამოვიწვიე... გმადლობ იმისთვის, რომ ახლა ამხელა მიზეზი მაქვს არავეგეტარიანულ
ჩვევებზე უარის სათქმელად. აქამდე გაცნობიერებულობა არ მყოფნიდა ამის გასაკეთებლად.
ვეჭვობ, რომ მთავარი მიზეზი ჩემი განპირობებულობაა. ჩემმა ბავშობამ ებრაული
სამზარეულოს კანონებისა და ჩვეულებების გავლენის ქვეშ ჩაიარა. მრავალი პროდუქტი
უბრალოდ აკრძალული იყო მამაჩემის მიერ, მისი წინაპრების მიერ „რჩეული
ადამიანებისთვის“ საკვებად გამოყენებისთვის.
შესაძლოა გარეგნულმა, არაეგზისტენციალურმა მორალმა, რომელიც ადრეულ წლებში
მომახვიეს თავს, დააბლაგვა ჩემი მგრძნობელობა. მაგრამ რა მტკივნეულია იმის გაცნობიერება,
რომ ჩემ გამო გულისრევას გრძნობ. ამ გადაწყვეტილებამ თითქოს ჩუმი სინათლე აანთო ჩემში.
პრადიპა, შენ კი არ გამოიწვიე ჩემში გულისრევა, არამედ რაღაცამ შენში... რა თქმა უნდა, შენ
გაუცნობიერებელი ხარ, ამიტომაც ვიყავი ასეთი კატეგორიული და უხეში შენთან - იმისთვის,
რომ ეს გაგეცნობიერებინა. უბრალოდ ჩვევა... ბუნებრივია, როცა ადამიანი არავეგეტარიანულ
ოჯახში იბადება, ის ისრუტავს ოჯახის ჩვეულებებს, ზუსტად ისევე, როგორც ვეგეტარიანელები
ისრუტავენ თავიანთ ჩვეულებებს ვეგეტარიანულ ოჯახებში. ერთიც და მეორეც
გაუცნობიერებელი არიან. და მე ვერ ვხედავ ღირებულებას გაუცნობიერებელ
ვეგეტარიანელობაში, რადგანაც ერთიც და მეორეც გაუცნობიერებელი ჩვევებია. ღირებულება
მხოლოდ გაცნობიერებულობას აქვს. თუ ადამიანი გაცნობიერებული ვეგეტარიანელია, მაშინ
აქვს ფასი; წინააღმდეგ შემთხვევაში - არა.

ინდოეთში იმდენი გაუცნობიერებელი ვეგეტარიანელია, რომლებიც ვეგეტარიანელები

შემთხვევით გახდნენ, უბრალოდ იმიტომ, რომ მათ ოჯახებში მიღებული იყო
ვეგეტარიანელობა, და მათ ის მიიღეს. სწორედ ასევე მიიღე შენც არავეგეტარიანული ჩვევები.
ამ თვალსაზრისით თქვენ ჰგავხართ ერთმანეთს. თქვენს შორის არაა განსხვავება -
აბსოლუტურად არანაირი. გაუცნობიერებლობა გაუცნობიერებლობაა. როცა რაღაცას
გაუცნობიერებლად აკეთებ, რობოტივით იქცევი.

მე მომიხდა, რომ ასე ძლიერად შემომერტყა თავში პრადიპასთვის, რათა ის უფრო

ყურადღებიანი გამხდარიყო. მე შენც შემოგარტყი, მხოლოდ იმიტომ, რომ მიყვარხარ. და
გახსოვდეს: რაც უფრო მედიტატიური გახდები, მით უფრო გულისამრევი გახდება შენი
არავეგეტარიანული ჩვევები. როცა ჩემთან ახალი ადამიანი მოდის - ადამიანი, რომელსაც
არასოდეს გაუკეთებია მედიტაცია, რომელსაც არ აქვს ჩემთან სიახლოვე, არ აქვს ჩემდამი
სიყვარული, მაშინ მისი ენერგია არ იწვევს ჩემში გულისრევას. რატომ? - იმიტომ, რომ მთელი
მისი ენერგია ერთნაირია. მაგრამ როდესაც ადამიანი მედიტაციას იწყებს, რდესაც იგი უფრო და
უფრო მდუმარე ხდება, როგორც ეს ახლა პრადიპას ემართება, როდესაც მისი ენერგია ძალიან
ლამაზი განზომილებისკენ მიემართება , საგრძნობი გახდება რაღაც სხვაობა.

წარმოიდგინე თეთრი ნაჭერი. მცირე ლაქაც კი მაშინვე გამოჩნდება მასზე, შავ ნაჭერზე კი ის
შეუმჩნეველი იქნება. როცა მთელი თქვენი არსება გაუცნობიერებელია, როცა მასში მხოლოდ
ხმაურია და არანაირი სიჩუმე, მაშინ შეიძლება იყოთ არავეგეტარიანელი. მაშინ ამას არ აქვს
დიდი მნიშვნელობა, ეს ისეთ ზეგავლენას არ ახდენს. მაშინ არავეგეტარიანელობა არ ჩანს შავ
ლაქად თეთრ ფონზე. მაშინ შეიძლება კაციჭამიაც იყო, და კაციჭამოიობა არ იქნება
გამოკვეთილი. მაგრამ როცა უფრო სუფთა ხდები, როცა სივრცე შენს შიგნით უფრო საღი,
ახალგაზრდა, ბუნებრივი, ნათელი და სუფთა ხდება, მაშინ ჭუჭყი ძალიან შესამჩნევია. მაშინ
მცირე ლაქებიც კი შესამჩნევი ხდება.

პრადიპა, გიხაროდეს, რომ მე ასე ნათლად შევძელი, თუ როგორ წამლავს შენს არსს რაღაც შენს
შიგნით, უბრალოდ ძველი ჩვევა. თუ შეძლებ ამის გადაგდებას, დიდ ნახტომს გააკეთებ, ეს
განსაკუთრებით დაეხმარება შენს ზრდას.

მე აქ მხოლოდ იმისთვის ვარ, რომ თქვენს ზრდას დავეხმარო. ამისთვის ყველაფერს გავაკეთებ,
რაც შემიძლია: თუ შოკია აუცილებელი, შოკში ჩაგაგდებთ, თუ თავში შემორტყმაა
აუცილებელი, შმეოგარტყამთ. ყველაფერი, რაც საჭიროა, უნდა გაკეთდეს, - არაფერი არ უნდა
დარჩეს გაუკეთებელი, ყველა შესაძლო მეთოდი უნდა იქნეს გამოცდილი, - რადგანაც თქვენი
მიჯაჭვულობა წარსულთან ძალიან ღრმაა, თქვენ იმდენი ფესვი გაკავშირებთ წარსულთან, რომ
მათი ყველას მოჭრაა საჭირო.

თანდათანობით ბოლომდე განთავისუფლდები წარსულისგან. ეს შოკი შეიძლება

ტრანსფორმაციად იქცეს შენთვის. იმედი მაქვს, რომ მან უკვე შეგცვალა. და იმედი მაქვს, რომ
შემდეგში, როცა ჩემთან მოხვალ, ის ენერგია გაქრება.

მაგრამ შენ გაცნობიერებული უნდა დარჩე, ყურადღებიანი, რადგანაც ძველი ჩვევები ძნელად
იხევენ უკან. გახსოვდეს, მე ვერ მომატყუებ. შენმა გონებამ შეიძლება თქვას: „იშვიათად თუ
შევჭამ არავეგეტარიანულ საკვებს, როგორ გაიგებს ამას ოშო?“ საქმე ამაში არაა. თუ რამეს
აკეთებ, ამას მთელი შენი ენერგია ამჟღავნებს: ამას შენი დანაშაულის გრძნობა ამჟღავნებს, ამას
შენი სირცხვილი ამჟღავნებს, ამას შენი სახის გამომეტყველება ამჟღავნებს. მაშინ შენ არ იდინებ
ჩემთან ერთად. მაშინ შეგეშინდება, რომ კვლავ დაგიჭერენ.
გახსოვდეს: მე არ ვარ არავეგეტარიანული საკვების წინააღმდეგი სხვა შემთხვევებში. თუ
ადამიანი არ მედიტირებს, თუ ადამიანი არ ცდილობს შიგნით სიღრმეშ გაზრდას, თუ ადამიანი
არ ეძებს ღმერთს, მაშინ ყველაფერი რიგზეა - მას შეუძია ჭამოს ყველაფერი, რაც უნდა. რაც
უფრო მაღლა ცდილობ ასვლას, მით უფრო მნიშვნელოვანია შენთვის მთელი უსარგებლო
ტვირთის გადაგდება, მხოლოდ ამ შემთხვევაში შეძლებ აფრენას. არავეგეტარიანული საკვები
უსარგებლო ტვირთია, მისი გადაგდებაა საჭირო.

გახსოვდეს, რომ შენ კი არ გამოგიწვევია ჩემში გულისრევა, არამედ შენმა არაცნობიერმა ჩვევამ.
შენ არ ხარ შენი ჩვევა, - ჩვევის გადაგდება შეიძლება, - და შენ უფრო მომიახლოვდები და
შეძლებ ჩემი სიყვარულის მიღებას. შენ არ იცი, რამდენის მოცემა შემიძლია; შენ მხოლოდ ის
იცი, რასაც იღებ. ხოლო იღებ იმდენს, რამდენის მიღებაც შეგიძლია.
ისწავლე უფრო და უფრო მეტის მიღება, - ამას ზღვარი არ აქვს. ეს ადგილი შეიძლება შენი
აბსოლუტური რეალიზაციის ადგილი გახდეს.

მესამე კითხვა:
მე იმდენის თქმა მინდა შენთვის. უნდა მოგწერო ეს ყველაფერი თუ არა?
იმედიტირეთ ამ მცირე ისტორიაზე...

- გაგიგია თუ არა შენ, სოკრატე...

- ერთ წუთით, ჩემო მეგობარო, - თქვა ბრძენმა, -სამ საცერში გაცხრილე თუ არა ის, რის
თქმასაც აპირებ ?

- სამ საცერში?

- დიახ, ჩემო მეგობარო. მოდი ვნახოთ, გაუძლებს თუ არა ის, რისი თქმაც გინდა, ამ გამოცდას.
პირველი საცერი სიმართლის ძალაა: დარწმუნებული ხარ, რომ რაც უნდა მითხრა, სიმართლეა?

- არა. უბრალოდ სხვებისგან გავიგე ეს.

- გასაგებია. რადგან ეს სიმართლე არაა, საეჭვოა, რომ ღირდეს მისთვის ყურადღების დათმობა,
რა თქმა უნდა თუ არ აღმოჩნდება, რომ ეს რაღაც კარგია, გაუძლებს თუ არა იგი მეორე საცერის
გამოცდას: აღმოჩნდება თუ არა რაღაც კარგი?

- სინამდვილეში, არა, პირიქით...

- ჰმ. „მე არ ვარ დარწმუნებული, რომ ზუსტად გადმოვცემ იმას, რაც მოვისმინე, ამასთან იმაში,
რაც მოვისმინე, კარგი არაფერია“? იქნებ იმიტომ უნდა გავიგო ეს, რომ სხვები დავიცვა
ბოროტებისგან?
- საერთოდ არა. თუ ამ კუთხით შევხედავთ...

- ძალიან კარგი - თქვა სოკრატემ, - რადგანაც გინდა, რომ შემატყობინო რაღაც, რაც არც
სიმართლეა, არც კარგი და არც სასარგებლო, მოდი ახლავე დავივიწყოთ ეს. ცხოვრებაშ იმდენი
ღირებული რამეა, რომ ჩვენ არ შეგვიძლია თავს უფლება მივცეთ, რომ რაღაც იმდენად უღირსს
დავუთმოთ ყურადღება, რომელიც არც მართალია, არც კარგი და არც სასარგებლო.

იმედიტირე სოკრატეს ამ სიტყვებზე... და შენ მიხვდები, რა მომწერო, რა მკითხო და რა არ

მკითხო.

აქ არის რამდენიმე ადამიანი, რომლებიც ყოველდღე მწერენ წერილებს.ეს ჩემთვის კი არ, ეს

ჩემი მდივნისთვისაა პრობლემა. მას ასობით წერილის კითხვა უხდება, ხანდახან გვიან
ღამითაც... ხედავთ, მას ღრმად სძინავს, მას ხომ უნდა ეძინოს როდესღაც! გვიან ღამით მას
წერილების კითხვა და მათი მომზადება უხდება. ნუ აწვალებთ მას!

მომწერეთ, თუ ეს მართლა რაღაც მნიშვნელოვანიდა ღირებულია, რაც თქვენ ან სხვა ვინმეს

დაეხმარება. თუ გრძნობთ, რომ ეს მნიშვნელოვანია, მაშინ აუცილებლად მომწერეთ. მაგრამ
მომწერეთ რაც შეიძება ლაკონიურად, როგორც ტელეგრამა. არაა საჭირო გრძელი წერილების
მოწერა. ზოგიერთს ძალიან უყვარს გრძელი წერილების წერა - ათი, თორმეტი გვერდის.
დაწერეთ რამდენიმე წინადადება, კონკრეტულად თქვით, რისი თქმაც გინდათ. და სანამ რამეს
დაწერთ, იფიქრეთ სოკრატეს სიტყვებზე: გაატარეთ თქვენი აზრები სამ საცერში.

ბოლო კითხვა:
რატომ არ ამბობ, რა არის კონკრეტულად შენი ფილოსოფია?
და რას ვაკეთებ ყოველდღე? დილასაც და საღამოსაც გამუდმებით ამას ვაკეთებ. შესაძლოა შენს
გონებაში უკვე არის რაღაც მზა იდეები, და ელოდები, რომ ჩემი ფილოსოფია დაემთხვევა მათ.
მაგრამ ის არ დაემთხვევა, ამიტომაც გაკვირვებული და დაბნეული ხარ.

მე აქ იმისთვის არ ვარ, რომ რაიმე დოქტრინა მოგცეთ. მე ვცდილობ

რაღაცის პროვოცირება მოვახდინო თქვენში. ჩემი ამოცანა იმაში არაა, რომ ჩემი ფილოსოფიის
ზუსტი განსაზღვრება მოგცეთ. ამის ნაცვლად გიწვევთ, პროვოცირებას გიკეთებთ იმისთვის,
რომ თავად იფიქროთ, თავად იმედიტიროთ. რაღაცას სძინავს თქვენს შიგნით, და ეს რაღაც
უნდა გავაღვიძოთ. ამიტომაც განვაგრძობ თქვენს თავებზე ჩაქუჩის კაკუნს. საქმე იმაში არაა,
რომ მე რაიმე ფილოსოფია მაქვს, რომელიც შეგიძლიათ დაიჯეროთ, - თუ ეს ასეა, მთელი აზრი
იკარგება.
მე არ ვარ ფილოსოფოსი, მე არ ვცდილობ, რომ დოგმა მოგცეთ, რომელიც უნდა დაიჯეროთ.
სინამდვილეში სწორედ საწინააღმდეგოს ვაკეთებ - მე ყველა დოგმას და ფილოსოფიას ვანგრევ.
აი, ჩემი ფილოსოფია! მე ვცდილობ ვაკუუმი შევქმნა თქვენს შიგნით. როცა ეს ვაკუუმი
გაჩნდება, თქვენში მძინარე ენერგია მაშინვე აიწევს, - იმისთვის რომ აიწიოს, მას სივრცე
სჭირდება. მაგრამ როგორც ჩანს, შენ შენი წარმოდგენები გაქვს. ადამიანები მოდიან ჩემთან...

ერთმა ქრისტიანმა მისიონერმა მითხრა: „ძალიან კარგი იქნება, თუ მცირე წიგნს დაწერთ,
კატეხიზმოს, როგორც ჩვენ, ქრისტიანებმა გავაკეთეთ, - თქვენი სწავლების მხოლოდ რამდენიმე
ძირითადი დებულება“.

მე არ შემიძლია კატეხიზმო მოგცეთ, რადგანაც არ მაქვს იგი. მე ვგრძნობ თქვენს პოტენციალს,

თქვენს შესაძლებლობებს, მე ვახდენ თქვენს პროვოცირებას ყველაზე განსხვავებული
მეთოდებით, და განვაგრძობ თქვენს პროვოცირებას, სანამ არ გაიღვიძებთ!

თუ შენ ქრისტიანი მისიონერის გონება გაქვს, მოლოდინი გექნება, რომ რამდენიმე ძირითად
დებულებას წარმოგიდგენ, რომლებსაც ერთხელ და სამუდამოდ ირწმუნებდი. მე არ შემიძლია
ამის გაკეთება, რადგანაც ეს მავნებელია, შენთვის ეს შხამია. მაგრამ თუ შენი გონება სწორედ
ასეა განწყობილი, მაშინ ვერ გაიგებ, რას ვაკეთებ აქ. ეს სრულიად სხვა სამუშაოა...

ცნობილმა კინოვარსკვლავმა განაცხადა, რომ მეექვსედ აპირებდა გათხოვებას.

„უყურე შენ, - თქვა მოლა ნასრედინმა, - ვის წინააღმდეგ?“

ადამიანებს თავიანთი გაგება აქვთ. მოლა ნასრედინის ოჯახურმა გამოცდილებამ შეიძება

მხოლოდ ერთი რამ იკითხოს: „ვის წინააღმდეგ?“

ერთხელ მოლა ნასრედინს ვუთხარი:

- გავიგე, რომ შენი ქალიშვილი გათხოვდა. ვფიქრობ , ძნელი იქნებოდა შენთვის მასთან
განშორება.

- ძნელი? - თქვა მან. - ეს თითქმის შეუძლებელი იყო.

ადამიანებს ღრმად გამჯდარი წარმოდგენები აქვთ: ისინი სხვებს ამ წარმოდგენებიდან

გამომდინარე უსმენენ. ის ცდილობდა განთავისუფლებულიყო მისგან. ის მთელი ძალით
ცდილობდა მის გათხოვებას. ის ძალიან შეშფოთებული იყო. ამიტომ, როცა ვუტხარი:
„ვფიქრობ, ძნელი იქნებოდა შენთვის მასთან განშორება“, მან მიპასუხა: „ძნელი? თითქმის
შეუძებელი“.

ერთხელ მოლა ნასრედინს ვკითხე:

- გამარჯობა მოლა! როგორ ბრძანდება შენი მეუღლე?

მან შემომხედა და მკითხა:

- რასთან შედარებით?

როგორც ჩანს, შენ უძრავი გონებით ისმენ და ათი გვერდზე გადადება მოგიწევს. მაშინ
დაინახავ, რომ აქ ვერბალურ მიმართვას კი არ ვანხორციელებ, არამედ ენერგეტიკულს. მე
ვცდილობ კონტაქტში შემოვიდე შენთან, მაგრამ შენი გონება მიშლის ხელს. მე ყველა
საშუალებით ვცდილობ შენი გონების განადგურებას. მე ყველა შენს ცოდნას გართმევ,
სასაცილოდ და აბსურდულად გამომყავს ის.

თავდაპირველად დაბნეულობას გრძნობ, რადგანაც ადრე დარწმუნებული იყავი; მაგრამ

როდესაც შენი ცოდნის გამოყრას ვიწყებ, იბნევი. მაშინ პრობლემები ჩნდება: აქამდე თვლიდი,
რომ გარკვეულობა და სიცხადე მოვიდოდა, სინამდვილეში კი დაბნეულობა მოდის. თავიდან
ასეც იქნება: როცა შენი თვითდარწმუნებულობა დაინგრევა, დაბნეულობას იგრძნობ. მაგრამ
მხოლოდ მაშნ შეგიძლია მთელი შენი ცოდნის გადაყრა, როცა დაბნეული ხარ, მანამდე ვერა.
როცა დაბნეულება ძალიან იზრდება, როცა ჭკუიდან გადაყავხარ, ერთხელაც უბრალოდ
მოისვრი მას, უკვე ვეღარ აიტან მას. და მაშინ მიხვდები, რას ვაკეთებ აქ თქვენთან.

მე არ გაძლევთ არანაირ ფილოსოფიას. მე თქვენს შეგნებას ვაღვიძებ. ეს არაა ვერბალური

დოქტრინა. ეს გულის გულთან გაერთიანებაა, სულის სულთან გაერთიანებაა. მე ვცდილობ
გავერთიანდე თქვენთან. და ამ ერთიანობაში ნაპერწკალი ჩემი არსიდან თქვენსაში გადმოხტება,
და თქვენი არსი აალდება. საჭიროა მხოლოდ მცირე ნაპერწკალი, და თქვენში უზარმაზარი
სინათლე აინთება, და ეს სინათლე მოგცემთ თვალებს, რათა დაინახოთ; ყურებს, რათა
მოისმინოთ; გულს, რათა იგრძნოთ. ეს სინათლე გაგხდით ცოცხალს, ეს სინათლე
გაიფურჩქნება თქვენში ოქროს ყვავილად.

დღეისათვის საკმარისია.

თავი 15
სიზარმაცისა და ყურადღების გაფანტულობის მიღმა
ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:
ორივე შეცდომა - სიზარმაცეც და ყურადღების გაფანტულობაც გადაილახება მშვიდი მუშაობის
გზით, რომელიც სრულდება ყოველდღე, შესვენებების გარეშე; ამ შემთხვევაში წარმატება
აუცილებლად მიიღწევა. თუ მედიტაციაში არ იმყოფებით, მაშინ ისე, რომ თავადაც ვერ
შეამჩნევთ, ყურადღება ხშირად გაგეფანტებათ. გააცნობიერო, რომ ყურადღება იფანტება, - ეს
ის მექანიზმია, რომელიც ყურადღების გაფანტულობის დამარცხებაში გეხმარებათ. იმ
სიზარმაცეს შორის, რომელსაც აცნობიერებთ და იმ სიზარმაცეს შორის, რომელსაც ვერ
აცნობიერებთ, უზარმაზარი სხვაობაა. გაუცნობიერებელი სიზარმაცე ნამდვილი სიზარმაცეა;
გაცნობიერებული სიზარმაცე - მთლად სიზარმაცე არაა, რადგან მასში მაინცაა სიცხადე.
ყურადღების გაფანტულობა იმისგან მოდის, რომ თქვენ სხვა რამეზე მოცდენის ნებას აძლევთ
გონებას. სიზარმაცე იმისგან მოდის, რომ გონება ჯერ კიდევ არაა სუფთა. ყურადღების
გაფანტულობის გადალახვა გაცილებით უფრო ადვილია, ვიდრე სიზარმაცის. ეს ავადმყოფობას
ჰგავს: თუ ტკივილს და უსიამოვნო შეგრძნებებს გრძნობთ, შეგიძლიათ წამალი მიიღით;
სიზარმაცე ავადმყოფობაა, რომელსაც თან ახლავს მოქმედების უუნარობა. ყურადღების
გაფანტულობას შეგვიძლია შევეწინააღმდეგოთ, ილუზიას შეგვიძლია დავაღწიოთ თავი, მაგრამ
სიზარმაცე და ლეთარგია - მძიმე და ბნელი მდგომარეობაა. ყურადღების გაფანტულობას და
ილუზიას, უკიდურეს შემთხვევაში, ადგილი აქვს; სიზარმაცისა და ლეთარგიის შემთხვევაში
ბოლომდე ანიმას აქვს ძალაუფლება. ყურადღების გაფანტულობისას ანიმუსი ჯერ კიდევ
არსებობს; სიზარმაცის შემთხვევაში სუფთა სიბნელე მძლავრობს. თუ მედიტაციის დროს
პრაქტიკოსს ძილი იპყრობს სიზარმაცის გამოხატულებაა. მხოლოდ სუნთქვას შეუძლია
დაგეხმაროთ სიზარმაცის გადალახვაში. თუმცა ჩასუნთქვა და ამოსუნთქვა, რომელიც ცხვირით
ხორციელდება, არაა ნამდვილი სუნთქვა; ნამდვილი ჩასუნთქვა და ამოსუნთქვა მათთან ერთად
მიმდინარეობს.
ამიტომ მედიტაციის დროს გამუდმებით უნდა შეინარჩუნოთ გულის სიმშვიდე და ენერგიის
კონცენტრაცია. როგორ უნდა დაამშვიდოთ გული? - სუნთქვის მეშვეობით. მხოლოდ გული
უნდა აცნობიერებდეს ჩასუნთქვას და ამოსუნთქვას; ყურს არ უნდა ესმოდეს სუნთქვა. თუ
სუნთქვა არ ისმის, ეს ნიშნავს, რომ იგი მსუბუქია. თუ იგი მსუბუქია, ეს ნიშნავს რომ იგი
სუფთაა. თუ მისი სუნთქვა ისმინება, ეს ნიშნავს, რომ ენერგია უხეშია; თუ უხეშია, ეს ნიშნავს,
რომ იგი მღელვარეა; თუ მღელვარეა, ჩნდება სიზარმაცე და ლეთარგია, და პრაქტიკოსს ძილი
იპყრობს. ეს თვალნათლივია.
აუცილებელია გაიგოთ, როგორ უნდა გამოიყენოთ სუნთქვის დროს გული. ესაა გამოყენება
გამოყენების გარეშე. უბრალოდ საშუალება უნდა მისცეთ სინათლეს, რომ ძალიან მსუბუქად
შეეხოს სმენას. ამ გამოთქმაში საიდუმლო აზრია ჩადებული. რას ნიშნავს - საშუალება მივცეთ
სინათლეს, რომ შეეხოს სმენას? ეს თვალთა სინათლის სპონტანური ნათებაა. თვალი მხოლოდ
შიგნით იხედება, არა გარეთ. ნათების შეგრძნება გარეთ ხედვის გარეშე, შიგნით ხედვას
ნიშნავს; ეს არანაირად არაა დაკავშირებული შიგნითკენ რეალურ ხედვასთან. რას ნიშნავს
„სმენასთან შეხება“? ეს ყურის სინათლის სპონტანური მოსმენაა. ყურიისმენს მხოლოდ იმას,
რაც შიგნითაა, და არ ისმენს იმას, რაც გარეთაა. შიგრძნო ნათება ისე, რომ არ გესმოდეს ის, რაც
გარეთაა, ნიშნავს გესმოდეს ის, რაც შიგნითაა. ეს არანაირად არაა დაკავშირებული იმის
რეალურად მოსმენასთან, რაც შიგნითაა. ამგვარი მოსმენა ნიშნავს, მხოლოდ იმის მოსმენას,
რომ არანაირი ბგერა არაა. ამგვარი ხედვისას ჩანს მხოლოდ ის, რომ არანაირი ფორმა არაა. თუ
თვალი არ იყურება გარეთ და ყური არ უსმენს გარეთ, ისინი იკეტებიან და უძრავად ჩერდებიან
შიგნით . მხოლოდ მაშინ, თუ შიგნითკენ იყურებით და შიგნით ისმენთ, თვალი და ყური არ
მიისწრაფვიან გარეთკენ და არც შიგნით ჩერდებიან უძრავად. ამით შეიძლება ბოლო მოუღოთ
სიზარმაცეს და ყურადღების გაფანტულობას. ესაა მზისა და მთვარის , თესლისა და სინათლის
შეერთება.
თუ სიზარმაცის შედეგად ძილიანობა ჩნდება, უნდა ადგეთ და გაისეირნოთ. როცა გონება
გამოფხიზლდება, ისევ უნდა დაჯდეთ. რაღაც დროის მერე წარმატებაც მოვა, სიზარმაცე და
ძილიანობა კი გადალახულ იქნება.

ერთ ცხელ შუადღეს ჭოტი ხეზე იჯდა, როცა მასთან გედი მიფრინდა და გვერდით ტოტზე
ჩამოჯდა.

- უჰ, როგორ ცხელა, ძმაო, ჭოტო, - თქვა გედმა, - მზე ისე აცხუნებს, რომ სიცხისგან
გავოფლიანდი.

- რაო, - თქვა ჭოტმა, - რაო-რაო, რაზე მელაპარაკები? მზე, სიცხე? მაშინ ცხელა, როცა სიბნელე
მატულობს.რა მზეზე მელაპარაკები? ჭკუიდან შეიშალე? რაში გინდა დამარწმუნო? მზე არ
არსებობს და არც არასოდეს არსებობდა. შენ ამბობ, რომ მაშინ ცხელა, როცა მზე ანათებს? მე
ასეთ რამეზე არასოდეს მსმენია. ცხელა მაშინ, როცა სიბნელე მატულობს. შენ რა, ჩემი
გასულელება გინდა? მხოლოდ მე არ ვთვლი ასე. ასე ამბობს ყველა ჩვენი წმინდა წერილი.

ამან გედი გააოგნა. „როგორ უნდა ავუხსნა ეს ყველაფერი ამ ბებერ ბრმა ჭოტს?“ - გაიფიქრა მან.

- მომისმინე, ძმაო, მე ამას ჩემი თვალებით ვხედავ: ახლა შუადღეა, მზე ძალიან კაშკაშა და
მცხუნვარეა. შენ გინდა თქვა, რომ ახლა ბნელა? როგორ აგიხსნა ეს?

- წამოდი ჩემთან ერთად, - თქვა ჭოტმა, - აი იქ, ერთი დიდი ხეა, სადაც მრავალი ჭოტი და
დიადი მეცნიერი ზის. ვკითხოთ ამის შესახებ. მათ ყველაფერი იციან წმინდა წერილებიდან,
ზოგიერთი მათგანი ძალზე ბრძენი ფრინველია. გავფრინდეთ. ვნახოთ, რომელია ჩვენში
მართალი.

ისინი გაფრინდნენ ხესთან, რომელზეც მრავალი ბრმა ჭოტი იჯდა.

- ეს გედი მოფრინდა, - თქვა ჭოტმა, - და ამბობს, რომ ახლა შუადღეა, რომ მზე ანათებს,
ყველაფერი სინათლითაა აღვსილი და სწორედ ამიტომ ცხელა ასე. რას იტყვით ამაზე?

- რაო-რაო? - დაიყვირეს მათ. - არც ჩვენს მამებს, არც მათ მამებს, არც მათი მამების მამებს,
არავის ჩვენში არასოდეს არ უნახავს მზე, რადგან იგი არ არსებობს. როგორ შეუძლია მას
არსებობა? ის შენ გასულელებს. ნუ მოუსმენ. ან გიჟია, ან ეშმაკი თაღლითი. ის ცდილობს
დაანგრიოს ჩვენი რელიგია. ჩვენ ყოველთვის სიბნელეში ვცხოვრობდით, ჩვენ ყოველთვის
სიბნელეს ვეთაყვანებოდით. ეს ჩვენი ცხოვრების საფუძველია. ის დაგვინგრევს ცხოვრებას.
ასეთი ხასიათი აქვს. თუ გინდა კენჭი ვყაროთ და გავიგოთ, ვის ექნება მეტი ხმა.
ერთი ჭოტი წამოდგა და თქვა:

- მაშ, რაშია ჭეშმარიტება? სიბნელე არსებობს თუ სინათლე არსებობს?

- სიბნელე, მხოლოდ სიბნელე! - დაიყვირეს მათ ერთხმად.

- მაშინ რატომ ცხელა ასე?

- იმიტომ, რომ ბნელა, - დაიყვირეს მათ საპასუხოდ. - სიცხე სიბნელის გამოვლინებაა.

- გააგდეთ აქედან ეს გედი, - კვლავ დაიყვირეს მათ. - ის დაანგრევს ჩვენს რელიგიას, ჩვენს
ტრადიციებს, ჩვენს სადიდებელ წარსულს. მოაშორეთ აქედან, რაც შეიძლება სასწრაფოდ. ის ან
სრულიად ბრმაა, ან სრულიად შეშლილი.

ამ პატარა იგავში უზარმაზარი ღირებულების ჭეშმარიტებაა ჩადებული.

პირველ რიგში, შეუძლებელია ჭეშმარიტების გადმოცემა, არ არსებობს ჭეშმარიტების

გადმოცემის საშუალება, ჩემი ჭეშმარიტება - ეს ჩემი ჭეშმარიტებაა. მე შემიძლია გელაპარაკოთ
მასზე, მაგრამ ჭეშმარიტებაზე ლაპარაკი, ჯერ კიდევ არ ნიშნავს ჭეშმარიტების გადმოცემას, და
არც მოსმენა ნიშნავს - გაგებას. თქვენ თვალები უნდა გაახილოთ.

ნამდვილი ოსტატის ფუნქცია იმაშ კი არაა - გითხრათ, რომ ღმერთი არსებობს, არამედ იმაში,
რომ თვალების ახელაშ დაგეხმაროთ, თქვენი სულის ფანჯრების გაღებაშ დაგეხმაროთ, რათა
თავად შეძოთ დანახვა, რათა შეძლოთ რომ შიგნით სიღრმეში გააცნობიეროთ სიტყვა „ღმერთის“
მნიშვნელობა. მე არ შემიძლია თქვენს მაგივრად დანახვა, მე არ შემიძლია თქვენს მაგივრად
სიარული, მე არ შემიძლია თქვენს მაგივრად ფრენა. თქვენ მოგიწევთ, რომ თავად გაიაროთ
თქვენი ცხოვრება და თავად მოკვდეთ თქვენი სიკვდილით.

ეს ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი საკითხია, რაც ყოველთვის უნდა გახსოვდეთ,

წინააღმდეგ შემთხვევაში ნასესხები ცოდნის ტვირთით ივლით, რომელიც სინამდვილეში
ცოდნა კი არა, ყალბი მონეტაა. ის გამოიყურება როგორც ცოდნა, ამიტომ შეუძლია შეცდომაში
შეგიყვანოთ.

სწორედ ეს დაემართა კაცობრიობას: ადამიანი ნასესხები ცოდნის წყევლის ქვეშ ცხოვრობს.

ადამიანები განაგრძობენ ბიბლიის, ყურანის, გიტას თუთიყუშებივით გამეორებას, - ბებერი
ბრმა ჭოტები, რომლებიც იმეორებენ ყურანს, გიტას, ბიბლიას. ეს არაა მათი პირადი
გამოცდილება. მათი პირადი გამოცდილება სრულიად საპირისპიროა. მათი პირადი
გამოცდილება ბოლომდე უარყოფს გიტას და ბიბლიის, ვედების და დჰამაპადას ჭეშმარიტებას.
მათი პირადი გამოცდილება ერთს ამბობს: „ბუდა შეშლილია“, „იესო გვატყუებს“, „შესაძლოა
სოკრატე ძალიან ჭკვიანია, მაგრამ ჯობია შორს დაიჭიროთ მისგან თავი, ჯობია არ მოუსმინოთ.
ის დაანგრევს ჩვენს რელიგიას.“

ადამიანმა ბრმად შექმნა რელიგია, - არა ერთი, არამედ მრავალი რელიგია, - რადგანაც ბრმა
ადამიანს არ შეუძია დაინახოს ერთადერთი არსებული რელიგია, ბრმა ადამიანს შეუძლია
მხოლოდ მრავალი დაიჯეროს. სწორედ ამიტომ არსებობს ამდენი რელიგია, ამ პატარა
დედამიწაზე თითქმის სამასი რელიგია არსებობს, - და ყოველი რელიგია განაცხადებს: „ჩემი
ჭეშმარიტება ერთადერთი არსებული ჭეშმარიტებაა“, „ჩემი ღმერთი - ერთადერთი არსებული
ღმერთია, ხოლო დანარჩენი ღმერთები არ არსებობენ“, „სხვა ჭეშმარიტებები - ყალბია“, „სხვა
გზებს არსაით მივყავართ, მხოლოდ ჩემი გზა მიდის სამოთხისკენ“.

და ეს სამასი რელიგია გამუდმებით ომობს ერთმანეთთან. არცერთ მათგანს არ შეუცვნია

ჭეშმარიტება, არ უნახავს ჭეშმარიტება; არცერთი მათგანი არ შეხვედრია რეალობას პირისპირ, -
მათ უბრალოდ ირწმუნეს. ეს რელიგიებიც კი არაა. ეს ტრადიციებია, - მათ რაღაც გაიგეს.
რამდენიმე წლის უკან რაღაც გაიგეს და დაიჯერეს, რადგანაც დაჯერება ადვილია, კვლევა კი
სარისკოა; თუთიყუშივით გამეორება კომფორტულია, ხოლო თავგადასავლებისთვის
მოგზაურობა - სიცოცხლით გარისკვას ნიშნავს. ეს სახიფათოა. კვლევა სახიფათოა, რწმენა კი
მოსახერხებელია, დამამშვიდებელია, თქვენ არ გჭირდებათ არსად წასვლა. ის მზა სახით
მოგეწოდებათ, მაგრამ ეს სხვისი ნახმარი რწმენაა.

უბედურია ადამიანი, რომელიც ნახმარი ღმერთით ცხოვრობს, რადგანაც ღმერთი ვერ იქნება
ნახმარი, მას შეუძლია მხოლოდ ახალი იყოს. ღმერთის განცდა თავიდან ბოლომდე თქვენი
უნდა იყოს. ვერანაირი სხვისი განცდა ვერ გახდება თქვენი ცხოვრების საფუძველი. შესაძლოა,
ბუდამ დაინახა ჭეშმარიტება, მაგრამ ბუდისტიც რომ გახდეთ - ეს ჯერ კიდევ არ ნისნავს, რომ
თქვენც დაინახავთ მას. იესომ დაინახა, შეხვდა, გააცნობიერა ჭესმარიტება, მაგრამ ქრისტიანად
გახდომა დიდი სისულელეა. სანამ ქრისტე არ გახდებით, ვერასოდეს შეიცნობთ ღმერთს.

ნამდვილად რელიგიური ადამიანი გაურბის ტრადიციებს, უარს ამბობს ნახმარ ღმერთებზე და

რწმენაზე. ის უბრალოდ მიმღები რჩება, გახსნილი ყველაფრისთვის, რათა ჭეშმარიტება
გადახდეს თავს. რა თქმა უნდა, ის მუშაობს საკუთარ თავზე. მორწმუნე ადამიანი არასოდროს
მუშაობს საკუთარ თავზე, მორწმუნე ადამიანს არ აქვს სამუშაო. მკვლევარი, მაძიებელი
ადამიანი შეუპოვრად მუშაობს საკუთარ თავზე, რადგანაც ბევრი რამის გადაგდებაა საჭირო,
ბევრი რამის გაწმენდაა საჭირო შიგნით, ბევრი წინააღმდეგობის გადალახვაა საჭირო.
აუცილებელია თვალების და ყურების გახსნა იმისთვის, რომ გულს შეგრძნების საშუალება
მივცეთ.

აუცილებელია ერთ ტალღაზე გადავეწყოთ ყოფიერებასთან. როცა ერთ რიტმში ხართ

ყოფიერებასთან, თქვენი თვალები გახელილია და მაშინ პირველად შეგიოძლიათ დანახვა. და
ეს ხედვა თქვენს ტრანსფორმაციას ახდენს, ეს ხედვა გცვლით, საფუძველში. ეს ხედვა ახალი
ხედვა, ახალი ცხოვრება, ახალი გეშტალტი ხდება. მაშინ თქვენ აღარ ხართ შეზღუდული
თქვენი სხეულით, აღარ ხართ შეზღუდული თქვენი ჭკუით, არაფრით აღარ ხართ
შეზღუდული. თქვენ შეუზღუდავი ხართ, უსასრულო ხართ, მარადიული ხართ. და
მარადიულობის დინების შეგრძნება თქვენში - ნიშნავს ღმერთის შეცნობას; მარადიულობის
დანახვა, რომელიც გადაჭიმულია მარადიულ წარსულსა და მარადიულ მომავალში, - ნიშნავს
ღმერთის დანახვას. საკუთარ თავშ, საკუთარ არსში ღვთაებრიობის დანახვა, - ნიშნავს ღმერთის
შეცნობას. ასეთი გამოცდილება ვერ იქნება სხვისი ნახმარი.

როცა ვხედავ ქრისტიანს ან ინდუისტს, ჯაინს ან მუსულმანს, მე ვხედავ ნახმარ ადამიანებს.

საეჭვოა, რომ ნახმარი ჩექმების ყიდვა მოგინდეთ ბაზრობაზე, საეჭვოა, რომ ისეთი ტანსაცმლის
ყიდვა მოგინდეთ, რომელიც სხვას ეცვა. მაგრამ საკუთარი სულისთვის ნახმარ ჩექმებს, ნახმარ
ტანსაცმელს, ნახმარ რწმენებს ყიდულობთ, - უსახურებს, ჭუჭყიანებს, გაცვეთილებს,
გახრწნილებს, - და ფიქრობთ, რომ ამით თქვენს ცხოვრებას ამშვენებთ? თქვენ შეურაცხყოფას
აყენებთ თქვენს სულს და თავს იმცირებთ. ქრისტიანად ან ბუდისტად გახდომა საკუთარი
თავის დამცირებაა. ძიება მარტოობაში უნდა ხდებოდეს, ძიება ბოლომდე ინდივიდუალური
უნდა იყოს.

ჭეშმარიტება არ განისაზღვრება ხმათა უმრავლესობით, რადგანაც ჭეშმარიტება, ეს რაღაც

სრულიად ინდივიდუალური და კერძოა. ეს არაა ობიექტური მოვლენა. თქვენ შეგიძლიათ
ხედავდეთ ჩემს სხეულს - ეს ობიექტური მოვლენაა. გარე დამკვირვებლებს ადვილად
შეუძლიათ გადაწყვიტონ, არსებობს თუ არა ჩემი სხეული. მაგრამ გასხივოსნებული ვარ თუ არა
- ამას ვერ გადაწყვეტს ვერავინ, ჩემს გარდა, - ამის გადაწყვეტა შეუძებელია კენჭისყრითაც კი.

ბუდა ბუდაა არა იმიტომ, რომ ხალხმა კენჭი ყარა და ხმათა უმრავლესობით აღიარა, რომ ის
ბუდაა. ის ბუდაა იმიტომ, რომ თავად გამოაცხადა თავი ბუდად. მას არ ჰყავდა მოწმეები
საკუთარი თავის გარდა, - ეს აბსოლუტურად კერძო მოვლენაა. ეს იმდენად კერძო მოვლენაა,
რომ არავის შეუძლია მასში სეღწევა.

ჭეშმარიტება არ განისაზღვრება ხმათა უმრავლესობით. მაგრამ ადამიანები ყველაფერს

კენჭისყრით წყვეტენ. სწორედ ამიტომ არიან რელიგიები დაინტერესებულნი მოსახლეობის
ზრდით: რაც მეტი ადამიანი ჰყავთ, მით უფრო მეტი ჭეშმარიტება აქვთ. ქრისტიანებს
შეუძლიათ ჰქონდეთ პრეტენზია, რომ უფრო მეტი ჭეშმარიტება აქვთ, ვიდრე ჯაინებს,
რადგანაც მათ ადამიანთა დიდი ბრბო უჭერს მხარს. თუ კენჭისყრას ჩავატარებთ, ქრისტიანები
გაიმარჯვებენ, ჯაინები კი მარცხს განიცდიან. მაგრამ ეს არაა კენჭისყრის საკითხი. ათასმა
ჭოტმაც რომ მისცეს ხმა სიბნელეს, იმას, რომ მზე არ არსებობს და არც არასოდეს უარსებია,
მაშინაც კი ტყუილი ტყუილად დარჩება. ერთადერთი გედი საკმარისია, რათა განაცხადოს, რომ
მზე ანათებს.
ჭეშმარიტება არ განისაზღვრება დემოკრატიული კენჭისყრით, მას არაფერი აქვს საერთო
ბრბოსთან.კათოლიკები შობადობის კონტროლის წინააღმდეგ არიან, მუსულმანები შობადობის
კონტროლის წინააღმდეგ არიან ერთი უბრალო, პოლიტიკური მიზეზით: თუ დაუშვებენ
შობადობის კონტროლს, მათი მოსახლეობა შემცირდება. ეს კი მათი ერთადერთი ძალაა. ისინი
ცდილობენ გაზარდონ მოსახლეობა, რათა ერთხელ მთელს მსოფლიოს განუცხადონ:“ ნახეთ,
ჩვენს მხარეს ამდენი ადამიანია - ესე იგი ჭეშარიტება ჩვენს მხარესაა“.

მინდა გაგახსენოთ ჯორჯ ბერნარდ შოუს ერთი შესანიშნავი გამოთქმა. ერთხელ მას ერთი
ადამიანი ეკამათებოდა, რომელიც ამბობდა:

- რამდენ ადამიანს სჯერა იმის, რასაც ვლაპარაკობ. როგორ შეიძლება ამდენი ადამიანი
მართალი არ იყოს?

- თუ ეს ამდენ ადამიანს სჯერა, - უპასუხა ბერნარდ შოუმ, - ეს უეჭველად მცდარია. როგორ

შეუძლია ამდენ ადამიანს მართალი იყოს?

გააცნობიერეთ ამ გამოთქმის აზრი: როგორ შეუძია ამდენ ადამიანს მართალი იყოს? ბრბო
ბრმაა, ბრბო გაუნათლებელია. ჭეშმარიტება ყოველთვის უმცირესობაში იყო. როცა ბუდა
ჩნდება, ის მარტოსულია. როცა იესო მიდის იერუსალიმში, ის მარტოსულია. როცა სოკრატე
იბრძვის, ის მარტოსულია. რა თქმა უნდა, სოკრატეს გარშემო ჩნდება რამდენიმე მოსწავლე,
ჩნდება სკოლა, მაგრამ ეს სკოლა უმცირესობაშია. იმისთვის, რომ სოკრატეს გვერდით იყოთ,
სიმამაცე და გამბედაობაა აუცილებელი, რადგანაც ის არ დაგაწყნარებთ. ის ყველანაირ
თვითდამშვიდებას წაგართმევთ. ის ყველა ილუზიას დაგინგრევთ, რადგაანც ეს თქვენი
ჭეშმარიტებასთან მიახლოვების ერთადერთი საშალებაა. ის გაიძულებთ, რომ თვალები
გაახილოთ, ის არ გიმღერებთ იავნანას, იმისთვის, რომ დაძინებაში დაგეხმაროთ. ის სახლის
სახურავიდან გიყვირებთ, რათა გაგაღვიძოთ, ის თქვენს შოკირებას მოახდენს, ის დაგარტყამთ.

გუშინ ჩემთან პრადიპა მოვიდა. ის ტიროდა - ბუნებრივია. მე ხომ შოკში ჩავაგდე. იგი ვერც კი
იფიქრებდა, რომ ერთხელაც მისთვის მეხად ვიქცეოდი მოწმენდილ ცაზე და ჩაქუჩს
ჩავარტყამდი თავში. ის აღელვებული იყო, რადგანაც ჩემი გულისრევის მიზეზი გახდა, - ის კი
ძალიან განიცდის ჩემს გამო, ისე ვუყვარვარ, როგორც თქვენ ყველას გიყვარვართ. და ამ
ყველაფრის გამო ტიროდა.

მაგრამ მინდა გითხრათ, და კერძოდ მას მინდა ვუთხრა, რომ მადლიერები უნდა იყოთ, როცა
თავს გატყდებით, რადგაანც მე თავს მხოლოდ გატყდებით, როცა ამის ღირსები ხართ. მ არ
ვატყდები ყველას. მე მხოლოდ მაშინ ვაკეთებ ამას, როცა ვიღაც მართლაც იზრდება. რაც უფრო
მეტად გაიზრდებით, მით უფრო მეტ მოთხოვნას წამოგიყენებთ.
მე არ მითხოვნია ყველასთვის, რომ უარი ეთქვათ არავეგეტარიანულ საკვებზე, მაგრამ ვთხოვე
პრადიპას, და ვთხოვე ისე, რომ შოკში ჩავაგდე. მისი ცნობიერება იზრდება, და ეს ახლა
დაბრკოლება გახდა. ადამიანებს, რომლებიც ამ სიმაღლეზე არ ასულან, შეუძლიათ იმდენი
ტვირთი ატარონ, რამდენიც უნდათ. მაგრამ მათ, ვინც მაღლა ადიან, ყველა უსარგებლო
ტვირთი უნდა გადააგდონ. რაც უფრო სუფთა ხდება თქვენი ენერგია, მით უფრო მეტი უნდა
იზრუნოთ მასზე, წინააღმდეგ შემთხვევაშ შესაძლოა რაღაც ძალიან ღირებული დაკარგოთ! ამ
ძვირფასი ენერგიის შექმნა ძალიან ძნელია, დაკარგვა კი ძალიან ადვილი. მათ, ვისაც არაფერი
აქვს დასაკარგი, შეუძლიათ არ იდარდონ. მათ შეუძლიათ განაგრძონ ყველანაირი სისულელის
კეთება, რადგანაც მთელი მათი არსება ჰარმონიაში იმყოფება ამ სისულელეებთან.

ეს ყველას უნდა გვახსოვდეს: რაც უფრო მეტად გაიზრდებით, მით უფრო და უფრო მეტ
მოთხოვნას წამოგიყენებთ.

არსებობს ერთი ძალიან ლამაზი ისტორია...

ინდოეთმა მსოფლიოს ერთი დიდი მხატვარი აჩუქა, მხატვარი გენიოსი - ნანდალალ ბოზე. ის
მეორე გენიოსის - ავანინდრანატ თაგორის მოსწავლე იყო. ავანინდრანატ თაგორი რაბინდრანატ
თაგორის ბიძა გახლდათ. ერთხელ დილით ადრე ავანინდრანატი და რაბინდრანატი იჯდნენ,
ჩაის მიირთმევდნენ და საუბრობდნენ, როცა მათთან ნანდალალი მივიდა და მიუტანა ნახატი,
რომელზეც კრიშნა იყო დახატული. რაბინდრანატმა მოგვიანებით თავის მემუარებში დაწერა:
„მე არასოდეს მინახავს კრიშნას ასეთი მშვენიერი გამოსახულება; იმდენად ცოცხალი, რომ
თითქოს ნებისმიერ მომენტში გადმოვიდოდა ნახატიდან, ნებისმიერ მომენტში დაუკრავდა
თავის ფლეიტაზე. მე გაოგნებული ვიყავი“.

ავანინდრანატმა შეხედა ნახატს, კარიდან მოისროლა იგი და ნანდალალს უთხრა:

- ნუთუ ასე ხატავენ კრიშნას? გლახაკი ბენგალელი მხატვრებიც კი უკეთ ხატავენ.

რაბინდრანატი შოკში იყო. იგი კარგად იცნობდა ბიძამისის ნახატებს, ბიძის, რომელიც ასევე
მთელი ცხოვრება კრიშნას ხატავდა, და აბსოლუტურად დარწმუნებული იყო, რომ
ავანინდრანატის ვერცერთი ნახატი ვერ შეედრებოდა ნანდალალის ნახატს. ნანდალალის ნახატი
ყველას აღემატებოდა. მაგრამ ის გაჩუნდა. უგუნურება იქნებოდა ოსტატისა და მოსწავლის
ურთიერთობაში ჩარევა. ნანდალალი ავანინდრანატის ფეხებს შეეხო, სახლიდან გავიდა და სამი
წლით გაუჩინარდა.

რაბინდრანატს არაერთხელ უკითხავს ავანინდრანატისთვის:

- რატომ მოექეცი ასე საწყალ ბიჭს? მისი ნახატი მშვენიერი იყო.

მაშინ ავანინდრანატი ტირილს იწყებდა და ამბობდა:

- მართალი ხარ, მისი ნახატი მშვენიერია. მე ვერასოდეს ვახერხებდი რაიმე ასე მშვენიერის
შექმნას.

როცა ნანდალალი წავიდა, ავანინდრანატმა ეზოდან უკან შემოიტანა მისი ნახატი და თავის
ოთახში ჩამოკიდა.

- მაშინ რატომ, - ჰკიტხა რაბინდრანატმა, - მოექეცი ასე სასტიკად?

ავანინდრანატმა უპასუხა:

- მე მისგან გაცილებით მეტს ველი. მან მშვენიერი ნახატი შექმნა, მაგრამ ეს მხოლოდ
დასაწყისია. ის გაცილებით უფრო მეტ პოტენციალს ფლობს, და მე უფრო მეტ მოთხოვნას
წავუყენებ.

სამი წლის განმავლობაში ნანდალალი ბენგალიის სოფლებში დადიოდა, რადგანაც ოსტატმა

უთხრა: „სოფლის მხატვრებიც კი უკეთ ხატავენ კრიშნას“. ამიტომ იგი სოფლელი
მხატვრებისგან - უბრალო, ღარიბი ადამიანებისგან - სწავლობდა. სამი წლის განმავლობაშ
მთელი ბენგალია, მთელი პროვინცია შემოიარა, ერთხელ კი ავანინდრანატთან დაბრუნდა, მის
ფეხებს ემთხვია და თქვა:

- შენ მართალი იყავი. მე ბევრი ვისწავლე. სწორი გააკეთე, რომ გადააგდე ჩემი ნახატი.

ავანინდრანატი გადაეხვია მას:

- მე გელოდებოდი. უკვე დავბერდი და მეშინოდა, რომ აღარ დაბრუნდებოდი. მე ბედნიერი

ვარ. შენი ნახატი მშვენიერი იყო, მაგრამ შენში გაცილებით მეტ პოტენციალს ვხედავ.

ყოველთვის, როცა თქვენში დიდ პოტენციალს დავინახავ, თავს დაგატყდებით, რადგანაც ეს

ერთადერთი მიზეზია, რატომაც ხართ აქ, ჩემთან, და რატომაც ვარ აქ, თქვენთან. მთელ
სიღრმემდე უნდა შეგანჯღრიოთ, რათა თქვენშ მძინარე ენერგიამ აწევა დაიწყოს, რატა ფრენა
შეძლოთ. თქვენ არ იცით თქვენი პოტენციალი... მე ვიცი. როცა მოთხოვნილებებს ვაყენებ,
მადლიერი იყავით!

თქვენ გაგიკვირდებათ, როცა გაიგებთ, რომ ძენ-მონასტერებში, როცა ოსტატი თავისი ჯოხით
ვინმეს ურტყამს, ეს ადამიანი შვიდჯერ ეთაყვანება და ოსტატის ფეხებს ემთხვევა ხოლმე, რათა
მადლობა გადაუხადოს. მოსწავლეები ელიან იმ მომენტს, როცა მათ დაარტყამენ, ისინი ელიან
ამ კურთხეულ მომენტს, როცა ოსტატი აიღებს თავის თავზე შრომას და ჯოხს ჩაარტყამს თავში.
ისინი ოცნებობენ ამაზე, ისინი ლოცულობენ, მათ იმედი აქვთ, რომ ერთხელაც ეს კურთხეული
მომენტი დადგება.
გახსოვდეთ, აქ ალქიმიური აკადემიაა. თქვენ აქ გასართობად კი არა ტრანსფორმაციისთვის
ხართ მოსული. ტრანსფორმაცია მტკივნეულია, რადგანაც მრავალი ძველის გადაგდებაა
აუცილებელი. და ამ ძველის მოშორება არც ისე ადვილია, როგორც ძველი ტანსაცმლის
მოშორება; ეს ძველი თავად თქვენთვის თავად კანი გახდა. როცა კანს გაძრობენ, გტკივათ.
მაგრამ ეს ერთადერთი საშუალებაა საკუთარ თავთან დასაბრუნებლად, ეს ერთადერთი
საშუალებაა თქვენი ბუფერების დასანგრევად, ეს ერთადერთ საშუალებაა ჯავშნის გასარღვევად,
რომელიც თქვენს გარშემოა და მონობაშ გამყოფებთ. მაშინ თანდათანობით აწევას დაიწყებს
თქვენი საკუთარი ენერგია, თვალები აგეხილებათ, ყურები გაგებას შეძლებენ. მაშინ ღმერთი
ნახმარი კი არა, ახალი იქნება. ყოველთვის გახსოვდეთ, რომ ღმერთის მხოლოდ ასეთი განცდაა
ნამდვილი. იგი არ განისაზღვრება ხმათა უმრავლესობით, იგი არ განისაზღვრება ტრადიციით,
იგი არ განისაზღვრება სხვა არაფრით. მხოლოდ თქვენი ენერგეტიკული შეხვედრით ღმერთთან.

ჭოტებისთვის სრულიად ბუნებრივი იყო ეფიქრათ, რომ გედი - გიჟია. სწორედ ასე ფიქრობდნენ
ადამიანები ბუდაზე - რომ ის გიჟია, სწორედ ასე ფიქრობდნენ ისინი მუჰამედზე - რომ ის
გიჟია, სწორედ ასე ფიქრობდნენ ისინი ზარატუსტრაზე - რომ ის გიჟია. როგორ შეუძიათ
დაიჯერონ ის, რასაც ვერ ხედავენ?

ჭოტებისთვის სრულიად ბუნებრივი იყო გედის გაგდება. მათ შეეშინდათ, აფორიაქდნენ: თუ ამ

გედს ხეზე ცხოვრების ნებას მისცემდნენ, ის დაანგრევს მათ ტრადიციებს, დაანგრევს მათი
ცხოვრების სტილს. ისინი ყოველთვის სიბნელეში ცხოვრობდნენ და სჯეროდათ სიბნელის.
სიბნელე გახდა მათი ღმერთი. ყველა მათი რიტუალი სიბნელისგან წარმოიშვა. მათი მღვდლები
სიბნელეს ქადაგებდნენ, მათი ღვთისმეტყველები დიდ ტრაქტატებს წერდნენ სიბნელეზე.
მთელი მათი ფილოსოფია დაფუძნებული იყო სიბნელის იდეაზე. მათ ფილოსოფიაში ადგილი
არ იყო მზისთვის, სინათლისთვის და დღისთვის. ახლა კი ჩნდება ეს შეშლილი გედი და
ცდილობს შეუმჩნევლად ჩანერგოს მათ სამყაროში რაღაც უცხო წარმოშობის იდეები: მთელი
მათი სტრუქტურა კრახს განიცდის.

სწორედ ამიტომ აცვეს ჯვარს იესო. სწორედ ამიტომ არიან ადამიანები ჩემს წინააღმდეგ. მე
ვცდილობ ახალი გეშტალტი მოგცეთ, ახალი გზა, ცხოვრების ახალი სტილი, რეალობისადმი
ახალი მიდგომა. მე ვცდილობ გავაღო ახალი კარი ყოფიერებაში. ბუნებრივია, ისინი, ვინც
ბევრი ჩადო ცხოვრების ძველ სტილში, ძალიან გაავებული იქნებიან, ძალიან განრისხებულნი
იქნებიან. ისინი ეცდებიან გამაგდონ თავისი სამყაროდან, ისინი უკვე ცდილობენ ამის
გაკეთებას. ეს ბუნებრივია, ეს გასაგებია. როცა ეს გესმით, გეცინებათ ამაზე. რატომ განაგრძობთ
ღმერთისადმი რწმენას? რატომ? როგორ ახერხებთ, რომ გჯეროდეთ სულის არსებობის? რატომ
გჯერათ? მიზეზი იგივეა: „არც ჩვენს მამებს, არც მათ მამებს, არც მათი მამების მამებს, არავის
ჩვენში არასოდეს არ უნახავს მზე, ამიტომ იგი არ არსებობს. ის თქვენ გასულელებთ. არ
მოუსმინოთ. ის ჩვენს რელიგიას ანგრევს“. თქვენ გესმოდათ ის, რასაც თქვენი მამა
გეუბნებოდათ: „ღმერთი არსებობს, ღმერთი - ქრისტიანია“, ან „ღმერთი - ინდუისტია“. მან ეს
საკუთარი მამისგან გაიგო, მან კი თავისი მამისგან, და ასე შემდეგ, - ეს უბრალოდ ხმებია,
ჭორებია. არც თქვენმა მამამ, არც თავად თქვენ ზუსტად არ იცით ეს. აღიჭურვეთ სიმამაცით,
რომ გადააგდოთ ყველაფერი, რაც თქვენს ცოდნას არ წარმოადგენს.
ეს პირველი პირობაა სანიასისთვის, ეს პირველი პირობაა იმისთვის, რომ ჭეშმარიტების
მეცნიერული კვლევისთვის გაემგზავროთ, - გადააგდოთ ყველა რწმენა, ყველა აპრიორული
კონცეფცია, დაიწყოთ თავიდან, სულ თავიდან, თითქოს ადამი და ევა ხართ, თითქოს
თქვენამდე არანაირი ტრადიცია არ ყოფილა, თითქოს თქვენამდე არანაირი წმინდა წერილი არ
ყოფილა.

დ. გ. ლოურენსმა ერთხელ თქვა, და მე სრულიად ვეთანხმები მას: „მსოფლიოს ყველა წმინდა

წერილი რომ გამქრალიყო, ადამიანი, შესაძლოა გამხდარიყო რელიგიური“.

მხოლოდ მაშინ, როცა ყველა ტრადიცია გაქრება, გაჩნდება რაღაც იმედი; წინააღმდეგ
შემთხვევაში, ვის აინტერესებს ძიება? თუ ტრადიციას შეუძია ასე იოლად მოგანიჭოთ ცოდნა,
და ამისთვის არაფრის გადახდა არ გჭირდებათ, მაშინ ვინ დაიწყებს ძებნას? სხვებმა უკვე
გაიგეს ეს, თქვენ შეგიძლიათ უბრალოდ დაიჯეროთ. მაგრამ გაგება - ეს ერთია, ხოლო
დაჯერება - ეს სრულიად საპირისპიროა.

გჯეროდეს - ნიშნავს სიბნელეშ ცხოვრებას აგრძელებდე. შეიცნო - ნიშნავს ტრანსფორმაცია

განიცადო, გარდაიქმნა, სხვა ხედვა გაგიჩნდეს, - მანათობელი, მარადიული.

ეს სუტრები იმისთვის არაა, რომ ისინი დაიჯეროთ, ისინი იმისთვისაა, რომ ექსპერიმენტები
ჩაატაროთ მათზე. ეს სუტრები - უბრალო გასაღებია იმისთვის, თუ როგორ იმუშაოთ ამით
თქვენს შიგნით. სანამ არ იმუშავებთ მათზე, არსს გაუშვებთ ხელიდან. თქვენ უნდა აღიქვათ
საკუთარი სხეული როგორც შესანიშნავი სულიერი ლაბორატორია, უნდა აღიქვათ თქვენი
ცხოვრება, როგორც უზარმაზარი თავგადასავალი და რეალობაშ მოგზაურობა. უნდა გახდეთ
ძალიან ყურადღებიანები, დაკვირვებულები, რათა დაინახოთ, რა ხდება შიგნით და გარეთ.

ეს სუტრები გასაღებს გაძლევენ. თუ მართლა შეეცდებით საკუთარ არსზე მუშაობას,

გაგიკვირდებათ, დაინახავთ, რომ იმპერატორები ხართ და ამოუწურავ განძს ფლობთ თქვენს
შიგნით, მაგრამ ამასთან გლახაკად ხედავთ თავს.

ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:

ორივე შეცდომა - სიზარმაცეც და ყურადღების გაფანტულობაც - გადაილახება მშვიდი
მუშაობის გზით, რომელიც სრულდება ყოველდღე, შესვენებების გარეშე; ამ შემთხვევაში
წარმატება აუცილებლად იქნება მიღწეული.
წარმატება - ეს მიღებული პროდუქტია. მასზე არაა საჭირო ფიქრი. თუ მასზე იფიქრებთ, ის არ
მოვა, - ასეთია კანონი. ნუ იფიქრებთ წარმატებაზე; თუ წარმატებაზე ფიქრს იწყებთ,
გახლეჩილი ხდებით. მაშინ ბოლომდე ვერ ჩაეფლობით სამუშაოში, თქვენი გონება მომავლისკენ
დაიწყებს სწრაფვას. როგორ უნდა მიაღწიოთ წარმატებას? თქვენ იწყებთ ოცნებას იმაზე, თუ
როგორ იგრძნობთ თავს, როცა ბუდა გახდებით, - როგორი სილამაზე მოვა თქვენთან, როგორი
წყალობა, როგორი ნეტარება! მაშინ თქვენი გონება იწყებს ამბიციებით, სიხარბით, ეგოთი
თამაშს. არასოდეს იფიქროთ წარმატებაზე. წარმატება - ეს ბუნებრივად მიღებული შედეგია. თუ
ძალიან გულწრფელად იმუშავებთ საკუთარ თავზე, მაშინ წარმატებაც მოვა, ისევე, როგორც
თქვენ მოგყვებათ თქვენივე ჩრდილი. წარმატება არ უნდა იყოს მიზანი. სწორედ ამიტომ ამბობს
ლუ-ძი: „იმუშავეთ მშვიდად, წყნარად, ნუ იდარდებთ წარმატებაზე ან წარუმატებლობაზე“.

გახსოვდეთ: თუ ძალიან ბევრს ფიქრობთ წარმატებაზე, ასევე გამუდმებით იფიქრებთ

წარუმატებლობაზეც. ისინი განუყრელნი არიან, განუყოფელნი არიან ერთმანეთისგან. მათი
ერთმანეთისგან განცალკევება შეუძლებელია. თუ წარმატებაზე ფიქრობთ, სადღაც სიღრმეში
შიშიც გექნებათ. ვინ იცის, მოვა თუ არა წარმატება? შესაძლოა წარუმატებლობა გელოდებათ.
ფიქრებს წარმატების შესახებ მომავალში გადაჰყავხართ, ხარბს და ამბიციურს გხდიან, ეგოს
გიძლიერებენ. ამავდროულად შიშისგან კანკალებთ, მარცხის შიში გტანჯავთ. დამარცხების
შესაძებლობა გაიძულებთ, რომ იყოყმანოთ, და ამ ყოყმანის, ამ სიხარბის, ამ ამბიციის გამო
თქვენი მუშაობა არ იქნება მშვიდი. თქვენი მუშაობა მღელვარებით სავსე იქნება: მუშაობთ აქ,
მზერა კი წინაა მიპყრობილი, გზაზე მიდიხართ და სადღაც შორს, ცაში იყურებით.

მე მსმენია ერთი ბერძენი ასტროლოგის შესახებ, რომელიც ვარსკვლავებს შეისწავლიდა.

ერთხელ, საოცრად ვარსკვლავიან ღამეს, როცა ის მიდიოდა და ვარსკვლავებს უცქერდა,
უეცრად ჭაში ჩავარდა. ისე იყო გატაცებული ვარსკვლავებით, რომ დაავიწყდა, თუ სად
იმყოფებოდა, - უფრო და უფრო უახლოვდებოდა ჭას, ბოლოს კი შიგ ჩავარდა.

ერთ ხანშიშესულ ქალს, რომელიც იქვე ცხოვრობდა, რაღაც ხმები შემოესმა და ჭას მივარდა.
ჭაში ჩაიხედა, შემდეგ ბაწარი მოიტანა და დიადი ასტროლოგი ამოიყვანა. ასტროლოგი მისი
ძალიან მადლიერი იყო. მან უთხრა:

- თქვენ მე არ მიცნობთ, მე კარის ასტროლოგი ვარ, მეფის პირადი ასტროლოგი. მე ძალიან დიდ
ანაზღაურებას ვიღებ, - მხოლოდ ძალიან მდიდარ ადამიანებს შეუძლიათ საკუთარი მომავლით
დაინტერესება. მაგრამ თქვენ მე სიკვდილს გადამარჩინეთ. შეგიძლიათ ხვალ მოხვიდეთ ჩემთან,
ხელისგულზე დაგხედავთ, ჰოროსკოპს შეგიდგენთ, თქვენი ვარსკვლავების შესახებ
მოგიყვებით, და ამით შეძლებით, რომ თქვენი მომავალი შეიტყოთ.

ქალს გაეცინა და თქვა:

- დაივიწყეთ ეს. თქვენ ნაბიჯით წინაც კი ვერ იხედებით, ვერ ხედავთ, რომ თქვენს წინ ჭაა,
როგორ შეგიძლიათ მომავალი მიწინასწარმეტყველოთ? სისულელეა ეგ ყველაფერი!
ნუ გაიხედავთ ძალიან შორს, წინააღმდეგ შემთხვევაში გამოტოვებთ ნაბიჯს აწმყოში.
წარმატება თავისთავად მოდის, - ამბობს ლუ-ძი. ნუ იდარდებთ მასზე. ამ ყოფიერებაში
ყველაფერი ჯილდოვდება, არაფერი რჩება შეუმჩნეველი.

ასეთია კარმის ინდური ფილოსოფია: არაფერი რჩება ჯილდოს ან სასჯელის გარეშე. თუ რაღაც
ცუდს აკეთებთ, სასჯელი ჩრდილივით მოგყვებათ; თუ რაღაც კარგს აკეთებთ, მაშინ ჯილდო
გელით. არ უნდა ინერვიულოთ ამაზე, არ უნდა იფიქროთ ამაზე, ისინი თქვენი ცნობიერების
ოდნავი მონაწილეობის გარეშე მოდიან, - ისინი ავტომატურად მოდიან.

როცა გზაზე მიდიხართ, ნუთუ უყურებთ კვლავ და კვლავ თქვენს ჩრდილს, - მოგყვებათ თუ
არა იგი? თუ ვინმე წამდაუწუმ უკან იხედება ამ მიზეზით, იფიქრებთ, რომ გიჟია.ჩრდილი
უცილობლად მიჰყვება ადამიანს. ამიტომ, თუკი თქვენი სამუშაო სწორი მიმართულებით,
სწორი ძალისხმევით, მთელი თქვენი ტოტალურობით მიდის, მაშინ ჯილდო ავტომატურად
მოვა.

რაში მდგომარეობს ეს სამუშაო? პირველ რიგში:

ორივე შეცდომა - სიზარმაცეც და ყურადღების გაფანტულობაც - გადაილახება...

სიზარმაცე ნიშნავს უძრაობას, ლეთარგიას, იგი დაკავშირებულია თქვენი არსების ქალურ
ნაწილთან. სწორედ ქალური ნაწილია მიდრეკილი სიზარმაცისკენ და ლეთარგიისკენ, რადგან
ის პასიურია. ყურადღების გაფანტულობა თქვენი არსების მამაკაცურ ნაწილში ჩნდება.
მამაკაცური ნაწილი ყოველთვის მშფოთვარეა, აქტიურია: მას ათასი საქმის ერთად კეთება
უნდა.

კამიუს ერთ-ერთი გმირი ამბობს: „მე ამქვეყნად ყველა ქალი მინდა. ვერ დავკმაყოფილდები
მხოლოდ ერთით, რამდენიმეთი, ან ბევრითაც კი. მე ყველა ქალი მინდა“. ეს ექსტრემალური
მამაკაცური მიდგომაა. ქალი ერთი მამაკაცით კმაყოფილდება, მამაკაცი კი ბევრითაც არ
კმაყოფილდება. დაკმაყოფილებულობა ბუნებრივია ქალისთვის, მამაკაცისთვის კი
დაუკმაყოფილებლობაა ბუნებრივი.

მამაკაცსაც და ქალსაც გააჩნიათ ენერგიის პოზიტიური და ნეგატიური გამოვლინებები. თუ

ქალი უფლებას აძლევს თავის პასიურობას, რომ ნეგატიურად იქცეს, ეს პასიურობა ლეთარგიად
იქცევა. სწორედ ამიტომ ქალებს არც ისე ბევრი რამ გაუკეთებიათ მსოფლიოში, მხოლოდ მცირე
რაოდენობას, - თქვენ ვერ იპოვნით ქალებს შორის დიად მხატვრებს, პოეტებს ან მეცნიერებს.
და ეს მხოლოდ იმიტომ არაა, რომ მამაკაცი არ აძლევს მათ ამის უფლბას. თავისუფლებაც რომ
დადგეს, - ის კი დგება, - და ქალი თავისუფალი გახდება, ლეთარგია მაინც მისი არსებობის
ნაწილად დარჩება. იგი არც თუ ისე დაინტერესებულია იმაში, რომ რამე გააკეთოს, იგი უფრო
იმაშია დაინტერესებული, რომ იყოს, იარსებოს. და ეს ინტერესი შეიძლება ან დიდი წყალობა
გახდეს, ან დიდი წყევლა. ყველაფერი მასზეა დამოკიდებული. თუ ეს სიმშვიდე მედიტატიური
გახდება, თუ ეს სიმშვიდე მართლაც გახდება ყოფიერებით დაკმაყოფილებულობა,
ყოფიერებასთან ჰარმონია, მაშინ ის წყალობად იქცევა. მაგრამ როგორც წესი, შემთხვევების
ოთხმოცდაცხრამეტ პროცენტში იგი ლეთარგიად იქცევა. ჩვენ არ ვიცით ჩვენი წყალობის
გამოყენება. მაშინ იგი მწარედ იქცევა და წყევლად გვიბრუნდება.

მამაკაცური გონება მოუსვენარია. მისთვისაც შესაძებელია წყალობა: მას შეუძლია გახდეს

ძალიან შემოქმედებითი. მაგრამ ეს არ ხდება. ნაცვლად იმისა, რომ შემოქმედებითი ყოფილიყო,
ის დამანგრეველი გახდა, და წყალობა წყევლად იქცა. მისი დაუდგრომელობა შეპყრობილობად,
დაძაბულობად იქცევა. მისი გონება გამუდმებით დუღს, ის გამუდმებით შეშლილობის
ზღვარზეა. რაღაცნაირად ახერხებს ამ ზღვარზე შეჩერებას, მაგრამ რაღაც მის შიგნით მზადაა,
რომ ნებისმიერ მომენტში აფეთქდეს. მცირე ბიძგი - და ადამიანი ჭკუიდან გადადის. ამ
დაუდგრომელობის გამო მამაკაცმა თავისი დახვეწილობა დაკარგა. ქალი დახვეწილია,
ლამაზია. შეხედეთ ქალს, - როგორ დადის, როგორ ზის, - ის გრაციოზულია. მისი არსი სავსეა
ნატიფი სიჩუმით, მის ენერგიაში სიმშვიდე იგრძნობა. სახლში, სადაც ქალი არაა, თქვენ ქაოსს
დაინახავთ. მაშინვე შეგიძლიათ თქვათ, რომ სახლში უცოლო მამაკაცი ცხოვრობს: იქ ქაოსს
ნახავთ, ყველაფერი მიყრილი და ამოყირავებული იქნება, არაფერი არ იდება თავის ადგილას.
თუ სახლშჳ ქალია, ეს მაშინვე იგრძნობა: მაშინ სახლში ჰარმონია სუფევს, სახლში ყველაფერი
თავის ადგილზეა. მაშინ სახლში რაღაც დახვეწილობა იგრძნობა, რაღაც განსაკუთრებული
ატმოსფერო, სიყვარუულისა და კულტურის ძალიან ნატიფი აურა, რაღაც მუსიკალური. როცა
მამაკაცი მარტო ცხოვრობს, სახლის ატმოსფეროში რაღაც ნევროზული იგრძნობა.

მამაკაცურიც და ქალური ნაწილიც მშვენიერნი არიან, თუ მათ სწორად გამოვიყენებთ. მაშინ

ქალური ნაწილი გრაციოზულობას გაძლევთ, მამაკაცური კი შემოქმედებითს გხდით. როცა
გრაციოზულობა და შემოქმედებითობა ერთმანეთს ხვდებიან, თქვენ მთლიანი ხდებით. ეს
ძალიან ძალიან იშვიათად ხდება, მხოლოდ ისეთ ადამიანებში, როგორებიც არიან ბუდა, მირა,
ტერეზა, იესო, მაგდალენა. ჩვეულებრივ სწორედ საპირისპირო ხდება: ადამიანში ერთიანდება
მამაკაცურის და ქალურის ნეგატიური გამოვლინებები. მამაკაცის ციებ-ცხელებისმაგვარი
აგზნებულობა და ნევროზულობა და ქალის ლეთარგია - აი რა ხვდება ადამიანში ჩვეულებრივ,
და შედეგად ვღებულობთ ყველაზე უსახურ მოვლენას.

ნება მომეცით კვლავ შეგახსენოთ, რომ როდესაც მე ვლაპარაკობ ქალზე და მამაკაცზე, მე მათზე
ბიოლოგიური თვალსაზრისით არ ვლაპარაკობ. ყოველ მამაკაცს ჰყავს შიგნით არა მხოლოდ
მამაკაცი, არამედ ქალიც; ყოველ ქალს ჰყავს შიგნით არა მხოლოდ ქალი, არამედ მამაკაციც.
მამაკაცი - ეს მხოლოდ მამაკაცი არაა, ხოლო ქალი - ეს მხოლოდ ქალი არაა. ერთშიც და
მეორეშიც მამაკაცურიცაა და ქალურიც. მათი არსება ბისექსუალურია. რომელიღაც ერთი
საწყისი ჭარბობს: თუ მამაკაცური ჭარბობს, თუ გონების ცნობიერ ნაწილს ანიმუსი
წარმოადგენს, ხოლო ღრმა ქვეცნობიერს - ანიმა, მაშინ ადამიანი - მამაკაცია. თუ თქვენ ქალი
ხართ, ეს ნიშნავს, რომ თქვენი გონების ცნობიერ ნაწილს ანიმა წარმოადგენს, ხოლო მამაკაცური
საწყისი, ანიმუსი, თქვენი არაცნობიერი ნაწილია. მაგრამ ყოველ ადამიანში ყოველთვისაა
მამაკაცურიც და ქალურიც. სწორედ ისევე, როგორც ელექტროობას შეუძლია არსებობა მხოლოდ
ორი პოლუსის, დადებითის და უარყოფითის არსებობის შემთხვევაში, ასევე ადამიანურ არსებას
შეუძლია იარსებოს მხლოდ მაშინ, თუ მასში ორივე პოლუსია. მამაკაცური და ქალური, ინი და
იანი, დადებითი და უარყოფითი, შივა და შაკტი - როგორც გნებავთ ისე უწოდეთ.

აუცილებელია ამ ორი შეცდომის გადალახვა. მშვიდი სამუშაო...

...სრულდება ყოველდღე, შესვენებების გარეშე; ამ შემთხვევაში წარმატება აუცილებლად იქნება

მიღწეული.
რაში მდგომარეობს მშვიდი სამუშაო? მშვიდი სამუშაო მდგომარეობს შემდეგში.

თუ მედიტაციაში არ იმყოფებით, მაშინ ისე, რომ თავადაც ვერ შეამჩნევთ, ყურადღება ხშირად
გაგეფანტებათ.
ალბათ დაკვირვებიხართ ამ მოვლენას. ათასობით ადამიანი მიყვებოდა ამის შესახებ, რადგანაც
ათასობით ადამიანი მედიტირებს ჩემთან ერთად, და ეს განცდა ნაცნობია ყველა
მედიტატორისთის - როდესაც ადამიანი მედიტირებას იწყებს, უეცრად იგი უცნაურ მოვლენას
აცნობიერებს: მისი გონება ადრე არასოდეს ყოფილა ისეთი მოუსვენარი, როგორიც მედიტაციის
დროს ხდება. თავიდან ეს უცნაური გვეჩვენება, რადგანაც იმედი გაქვთ, რომ მედიტაციით
გონებას დაამშიდებთ. მაგრამ ხდება სრულიად საპირისპირო: გონება უფრო მოუსვენარი ხდება,
თქვენთან უფრო მეტი აზრი მოდის, ვიდრე ჩვეულებრივ ყოველდღიურ ცხოვრებაში. როცა
თქვენს მაღაზიაში, ოფისში, ქარხანაში მუშაობთ, ფიქრები ასე არ გაწუხებენ. მაგრამ როდესაც
ტაძარში, მეჩეთში ან ეკლესიაში მიდიხართ და ჯდებით, რომ ცოტა იმედიტიროთ, უეცრად
აზრების უზარმაზარი გროვა მოდის, აღგავსებთ და სხვადასხვა მხარეს გექაჩებათ. ეს უცნაური
ჩანს, ამას ჭკუიდან გადაყავხართ, რადგანაც იმედი გქონდათ, რომ ჩუმი და მდუმარე
გახდებოდით, არადა საპირისპირო მოხდა.

რატომ ხდება ეს? სინამდვილეში თქვენ ყოველთვის გავსებდნენ ეს აზრები, მაშინაც კი, როცა
თქვენს მაღაზიაში, ქარხანაში ან ოფისში მუშაობდით. მაგრამ ისეთი დაკავებული იყავით, რომ
უბრალოდ ვერ ამჩნევდით. სულ ესაა. ახალი მედიტაციის განცდაში - ეს სულაც არაა აზრების
გროვა. აზრებმა არ იციან, რომ ეკლესიაში, ტაძარში ან მედიტაციის დარბაზში იმყოფებით. მათ
არ იციან ამის შესახებ. როცა მედიტაციაში ზიხართ, თქვენ უკვე აღარ გაღელებთ ის, რაც გარეთ
ხდება, ამიტომ მთელი თქვენი გონება იმის გაცნობიერებას იწყებს, რაც უკვე იყო თქვენს
შიგნით.

მეტი აზრი იმიტომ არ მოდის, რომ თქვენ მედიტირებთ. მედიტაციის მეშვეობით თქვენ
უბრალოდ აცნობიერებთ მათ არსებობას: ისინი ყოველთვის იქ იყვნენ, თქვენ უბრალოდ
ყურადღება მიაქციეთ მათ.
თუ მედიტაციაში არ იმყოფებით, მაშინ ისე, რომ თავადაც ვერ ამჩნევთ, ყურადღება ხშირად
გაგეფანტებათ. გააცნობიერო, რომ ყურადღება იფანტება, - ეს ის მექანიზმია, რომელიც
ყურადღების გაფანტულობის დამარცხებაში გეხმარებათ.
ამიტომაცაა საჭირო, რომ მედიტაციაში მინიმუმ ერთი ან ორი საათი იყოთ ყოველდღიურად,
რათა თქვენი ყურადღება ბოლომდე განთავისუფლდეს გარე ობიექტებისგან, რათა მთელი
თქვენი ყურადღების კონცენტრაცია შინაგან სამყაროზე მოხდეს. თავიდან მოგეჩვენებათ, რომ
პანდორას ყუთი გააღეთ. მოგეჩვენებათ, რომ ფსიქიატრიულში მოხვდით, მოგინდებათ გაიქცეთ
და კვლავ გაერთოთ გარე ობიექტებით. ნუ აჰყვებით ამ ცდუნებას. ამ ცდუნებისადმი არაყოლა -
აბსოლუტური აუცილებლობაა, წინააღმდეგ შემთხვევაში ვერასოდეს შეძლებთ მედიტაციას.

ადამიანები მრავალ ხრიკს იყენებენ იმისთვის, რომ გაექცნენ შინაგან ქაოსს. ტრანსცენდენტული
მედიტაცია - ერთ-ერთი ასეთი ხრიკია. ეს არაა მედიტაცია. ეს ხრიკია, რომ გაექცეთ საკუთარ
შინაგან რეალობასთან შეხვედრას. თქვენ გაძლევენ მანტრას და გთხოვენ მის გამეორებას. ის
გეხმარებათ, მაგრამ არა მედიტაციაში, არამედ იმაში, რომ რაღაცით დაკავებულები დარჩეთ.
თქვენ განუწყვეტლად იმეორებთ: „რამ-რამ-რამ“ ან „კოკა-კოლა, კოკა-კოლა, კოკა-კოლა“. თქვენ
რაღაცას განუწყვეტლივ იმეორებთ - ნებისმიერი სიტყვა გამოდგება, თქვენი სახელიც კი
გამოდგება, ნებისმიერი აბსურდული ბგერა გამოდგება. თქვენ უბრალოდ იმეორებთ მას. როცა
რაღაცას იმეორებთ, დაკავებული რჩებით, და ეს დაკავებულობა გეხმარებათ, რომ საკუთარ
შინაგან ქაოსს გაექცეთ. ადრე დაკავებული იყავით საკუთარ ოფისში, დაკავებული იყავით,
როცა ფილმს უყურებდით, დაკავებული იყავით, როცა რადიოს უსმენდით, როცა გაზეთს
კითხულობდით. ახლაც იგივე ხდება. ახლა მანტრით ხართ დაკავებული. მასში არაფერია
მედიტატიური და ტრანსცენდენტული.

ნამდვილი მედიტაცია ნიშნავს, რომ თქვენ არ გაურბიხართ შინაგან საგიჟეთს, თქვენ შედიხართ
მასში, ხვდებით მას, ეჯახებით მას და აკვირდებით, რადგანაც მხოლოდ დაკვირვებით
შეგიძლიათ მისი გადალახვა. ის მხოლოდ იმის გამო იზრდებოდა, რომ გაურბოდით. ნუ
გაურბიხართ მას! არაა საჭირო მანტრას მიმართოთ დასახმარებლად. არაა საჭირო არანაირი
დახმარება, - უბრალოდ იჯექით სიჩუმეში. ძენი - ეს თავად მედიტაციის განსახიერებაა:
უბრალოდ სიჩუმეში იჯექით და არაფერი აკეთოთ.

უბრალოდ იჯდე სიჩუმეში და არაფერი აკეთო - ეს ყველაზე რთული მედიტაციაა. ადამიანები

მომმართავენ: „გთხოვ, მოგვეცი რაიმე ხელჩასაჭიდი. თუ რაიმე მანტრას მოგვცემ, უფრო
გაგვიადვილდება, რადგანაც უბრალოდ სიჩუმეში ჯდომა და არაფრის კეთება ძალიან რთულია,
თითქმის შეუძლებელი“. ათასი რაღაც ხდება ამ დროს. სხეული ისე უხერხულადაა, რომ
ჭკუიდან გშლით, თავი გექავებათ, უეცრად მრავალი ჭიანჭველა იწყებს თქვენს ტანზე
მოძრაობას, შეხედავთ და ერთი ჭიანჭველაც არაა, - უბრალოდ თქვენი სხეული ყველანაირ
ხრიკს მიმართავს. სხეული ცდილობს, რომ რაიმეთი დაგაკავოთ. მას პოზის შეცვლა უნდა,
ფეხები გიბუჟდებათ, - უბრალოდ თქვენი სხეული გიქმნით სიტუაციას, რომ რაიმეთი
დაკავდეთ.
თავი აარიდეთ ამ დაკავებულობას. რამდენიმე წუთის განმავლობაშჳ არაფერი აკეთოთ და
დააკვირდით ყველაფერს, რაც შიგნით ხდება, და თქვენ გაოცდებით. გაოცდებით, იმიტომ, რომ
ერთხელ, უბრალოდ იმის გამო, რომ აკვირდებით, აკვირდებით, აკვირდებით, აზრები
გაქრობას დაიწყებენ: „სიჩუმეში ჯდომით, არაფრის კეთებით... გაზაფხული მოდის და ბალახი
თავისით იზრდება“.

ესაა მედიტაციის ყველაზე სუფთა ფორმა, სწორედ ესაა ტრანსცენდენტული მედიტაცია. მაგრამ
ახლა ვერავინ უწოდებს ამას ტრანსცენდენტულ მედიტაციას, რადგანაც მაჰარიში მაჰეშ იოგიმ
ეს სახელწოდება სავაჭრო მარკად აქცია. TM - ახლა სავაჭრო მარკაა! აქამდე არავის გაუკეთებია
ბიზნესი მედიტაციით. ახლა სასამართლოში გიჩივლებენ, თუ თქვენს მედიტაციას
„ტრანსცენდენტულ მედიტაციას“ დაარქმევთ. ის დაპატენტებულია. რა სასაცილოა: მედიტაცია
იქცა ნივთად, საქონლად, რომელსაც ბაზარში ყიდიან.

უკვე არაერთხელ მომხდარა, რომ ეგეთწოდებულმა ინდოელმა გურუებმა, რომლებიც ამერიკაში

ჩავიდნენ, ვერავის შეცვლა ვერ მოახერხეს. სამაგიეროდ ამერიკამ მოახეხა მათი შეცვლა. ისინი
ყველანი ბიზნესმენები გახდნენ, მათ ყველამ ისწავლა ამერიკული ცხოვრების სტილი. მათ
ვერავინ შეცვალეს, მათ ეს არ შეუძლიათ. მათ რომ შეეძლოთ ვინმეს შეცვლა, არსად არ
წავიდოდნენ; მაშინ ისინი, ვისაც შეცვლა უნდა, თავად ჩავიდოდნენ მათთან. მათ არ
დასჭირდებოდათ არსად წასვლა: როცა ადამიანი წყურვილისგან კვდება, ის წყლის ძებნას
იწყებს. ჭას არ სჭირდება მწყურვალთან მისვლა, ჭა არასოდეს მიდის მწყურვალთან -
მწყურვალი მიდის ჭასთან. ამიტომ თუკი ბორბლებიან ჭას დაინახავთ, ერიდეთ მას!

გააცნობიერო, რომ ყურადღება იფანტება, - ეს ის მექანიზმია, რომელიც ყურადღების

გაფანტულობის დამარცხებაში გეხმარებათ.
ეს გამოთქმა უზარმაზარ მნიშვნელობას ატარებს. ყურადღების გაფანტულობის გადალახვის
ერთადერთი მეთოდი - ესაა მისი გაცნობიერება, მასზე დაკვირვება, მისი მდუმარედ
გაცნობიერება, იმის დანახვა, თუ რას გიშვრებათ გონება - როგორ გაცდენთ გამუდმებით.
უბრალოდ დააკვირდით მას. მრავალჯერ დაგავიწყდებათ ეს, რადგანაც გონება ძალიან
ცბიერია, ძალიან ჭკვიანია, ძალიან დიპლომატიურია, მან ყველა პოლიტიკური სტრატეგია
იცის. გონება თავისი არსით პოლიტიკოსია: ის თქვენზე ყველა საიდუმლო საცდურს გამოცდის.

ყველაფერი, რასაც ახშობდით, ზედაპირზე ამოვა. თუ სექსს ახშობდით, მაშინ როგორც კი

მედიტაციას დაიწყებთ, ზეციდან ჩამომავალ აფსარებს დაინახავთ. თქვენი გონება იტყვის:
„შეხედე! რას აკეთებ აქ, რაზე ხარჯავ დროს? ღმერთი ინდრა ასეთ მშვენიერ ქალებს გიგზავნის!
შენ კი რას აკეთებ?“ თუ სექსს თრგუნავთ, მაშინ გონება სატყუარად სექსს იყენებს. თუ თქვენს
ამბიციურობას თრგუნავთ, თქვენი გონება წარმოიდგენს, რომ პრეზიდენტი ან პრემიერ-
მინისტრი გახდით, და მახეში ებმებით. თუ საჭმელზე ამბობთ უარს, თუ მარხულობთ, თქვენი
ჭკუა ისეთ მაცდუნებელ კერძებს შემოგთავაზებთ, რომ შეიგრძნობთ კიდეც მათ გემოს და
არომატს, და მოცდებით მედიტაციისგან.
ამიტომაც ასე დაჟინებით ვეუბნებიჩემს სანიასებს: არ დათრგუნოთ, წინააღმდეგ შემთხვევაში
ვერასოდეს შეძლებთ მედიტაციას. თუ ახშობთ, მაშინ მედიტაციის დროს მოგიწევთ შეხვედრა
ამ ყველაფერთან. ყველაფერი, რაც დათრგუნეთ და ჩაახშეთ, ძლიერდება, განსაკუთრებით
ძლიერდება და ფესვებს იდგამს თქვენს არაცნობიერში.

თქვენ გაგიგიათ ისტორიები ინდოელი წმინდანების შესახებ. ისინი ძალიან მოხუცები არიან,
თითქმის მკვდრები, გამომშრალები, ძვალი და ტყავი, თითქმის ჩონჩხები, რადგანაც ისინი
მარხულობდნენ და ტყეში ცხოვრობდნენ, როდესაც უეცრად მათ ურვასი გამოეცხადათ, ღმერთ
ინდრას ყველაზე მშვენიერი მოცეკვავე, და მათ გარშემო დაიწყო ცეკვა... რა შეეძლო ურვასის
დაენახა ამ ჩონჩხებში? რით უნდა დაეინტერესებინა ამ ჩონჩხებს? რას აიღებდა მათგან? ამ
ისტორიებში ნათქვამია, რომ ღმერთი ინდრა საცდუნებლად უგზავნიდა ამ ქალებს. ეს
ყველაფერი სისულელეა! არ არსებობს არანაირი ღმერთი ინდრა, არ არსებობს არავინ, ვინც
მაცდურის როლს შეასრულებდა. არ არსებობს არანაირი ეშმაკი, არანაირი სატანა; ერთადერთი
ეშმაკი - ეს თქვენი დათრგუნული გონებაა. არიან ადამიანები, რომლებიც ყოველთვის
თრგუნავდნენ თავიანთ სექსუალურობას. თრგუნავდნენ იმდენად, რომ როდესაც მედიტაციის
დროს დუნდებიან, დათრგუნული ზედაპირზე ამოდის და ლამაზ ფორმებს ღებულობს.

სცადეთ რაიმეს შეკავება და დაინახავთ. სცადეთ სამი დღით შიმშილი და მიხვდებით, რაზე
ვსაუბრობ. მხოლოდ სამდღიანი შიმშილი და მხოლოდ საჭმელზე იოცნებებთ. არის ალბათობა,
რომ ძილში მთვარეულივით წახვალთ მაცივრისკენ. საჭმელი გახდება თქვენი გონებისთვის
აკვიატებული იდეა. ამიტომაც გეუბნებით: ნუ დათრგუნავთ.

მთელ თერაპიას, რომელსაც ამ აშრამში გთავაზობენ, გთავაზობენ იმისთვის, რომ უბრალოდ

გარეთ გამოიტანოთ ყველაფერი დაგროვებული და შეკავებული, რომელიც საზოგადოებამ
მოგახვიათ თავს. როცა ამ ყველაფერს გარეთ გამოიტანთ, როცა ყველაფერ დათრგუნულს
გამოიტანთ თქვენი სისტემიდან, როცა თქვენი სისტემა განთავისუფლდება ყველა ტოქსინისგან,
მაშინ მედიტაცია ისეთი მარტივი, ისეთი მსუბუქი გახდება, - ისეთივე მსუბუქი, როგორც
ბუმბული ან ხმელი ფოთოლი, რომელიც ნელ-ნელა ეშვება მიწაზე... მედიტაცია ძალიან
მარტივი მოვლენაა, ის ვერ იქნება რთული, რადგანაც ეს თქვენი სპონტანურობაა, მედიტაციის
დროს თქვენი ბუნებისკენ მოძრაობთ. ბუნებისკენ მოძრაობა ყოველთვის ადვილია, ბუნებისგან
დაშორება ყოველთვის რთულია. მედიტაციაშჳ არაფერია რთული, მაგრამ თქვეს გონებასა და
თქვენს არსებას შორის ათასობით დათრგუნვა დგას, რომლებიც გაცდენენ.

ლუ-ძი მართალია: უბრალოდ დააკვირდით ამ დათრგუნვებს, იყავით ყურადღებიანი. თუ

მოცდით და დაგავიწყდათ მედიტაცია, ნუ იდარდებთ. როგორც კი გააცნობიერებთ, რომ
მოცდით, უკან დაბრუნდით, კვლავ დამშვიდდით, დაამშვიდეთ თქვენი გული და დაიწყეთ
უხმოდ სუნთქვა. ნუ იგრძნობთ თავს დამნაშავედ იმის გამო, რომ მოცდით, რადგანაც ეს კვლავ
მოგაცდენთ. სწორედ ამიტომ ვამბობ, რომ გონება ცბიერია. ჯერ მოგაცდენთ ხოლმე, შემდეგ კი
აცნობიერებთ... რას აკეთებთ? ვითომ მედიტირებდით, და უეცრად რესტორან ვრინდავანში
აღმოჩნდით, ზიხართ და ჭამთ... რას აკეთებთ? შემდეგ უკან ბრუნდებით და დანაშაულის
გრძნობა გაწუხებთ. ეს არაა კარგი. დანაშაულის გრძნობა კვლავ გაცდენთ, გაიძულებთ, რომ
იტანჯოთ, ხოლ ტანჯვა - კიდევ ერთი შესაძებლობაა მოსაცდენად. საკმარისია ერთხელ
მოცდეთ, და აღარ შეგიძლიათ გაჩერება.

ნუ იგრძნობთ თავს დამნაშავედ, ნუ გაბრაზდებით საკუთარ თავზე. როგორც კი ფაქტზე

წაასწრებთ საკუთარ თავს, უბრალოდ დაბრუნდით - ყოველგვარი წუწუნის გარეშე. ეს
ბუნებრივია. თქვენ მილიონობით ცხოვრების მანძილზე თრგუნავდით; ბუნებრივია, თქვენი
გონება მოცდება. მიიღეთ ეს და დაბრუნდით უკან, დააბრუნეთ საკუთარი თავი ცენტრში ისევ
და ისევ, ისევ და ისევ. და თანდათანობით მეტ დროს გაატარებთ ცენტრში და ნაკლებად
მოცდებით. ერთხელაც უეცრად ისე მოხდება, რომ ცენტრში იქნებით და ვეღარაფერი
მოგაცდენთ.

სწორედ ესაა წარმატება. რატომ წარმატება? - იმიტომ, რომ ამ წერტილში აცნობიერებთ, რომ
ღმერთი ხართ, რომ არასოდეს არ ყოფილხართ სხვა ვინმე, რომ ადრე უბრალოდ სიზმარი
გესიზმრებოდათ - სიზმარი, რომ გლახაკი ხართ.

იმ სიზარმაცეს შორის, რომელსაც აცნობიერებთ და იმ სიზარმაცეს შორის, რომელსაც ვერ

აცნობიერებთ, - უზარმაზარი სხვაობაა. გაუცნობიერებელი სიზარმაცე - ნამდვილი
სიზარმაცეა; გაცნობიერებული სიზარმაცე - მთლად სიზამრაცე არაა, რადგან მასში მაინცაა
სიცხადე.
თუ ზარმაცი ხართ, იყავით ცნობიერად ზარმაცი. იცოდეთ, რომ ზარმაცი ხართ. დააკვირდით
საკუთარ სიზარმაცეს. სწორედ ისევე, როგორც ყურადღების გაფანტულობას აკვირდებით,
დააკვირდით საკუთარ სიზარმაცეს. სხვა თუ არაფერი, დაკვირვება მაინც არაა სიზარმაცე,
დამკვირვებელი არაა ზარმაცი, მასში არის რაღაც, რაც არ ზარმაცობს. როცა ყურადღებით ხართ
იმისადმი, რომ უყურადღებო ხართ, თქვენში არის რაღაც, რაც ყურადღებას ინარჩუნებს,
ამიტომ მთლად უყურადღებო არ ხართ. მთელი იმედი თქვენში ამ პატარა ნაწილზეა, სადაც
არაა სიზარმაცე, სადაც არაა ყურადღების გაფანტულობა. ეს პატარა ნაწილი თესლს ჰგავს. ის
გამოიყურება პატარად, მაგრამ თუ საკმარის დროს მივცემთ და საკმარის მოთმინებას
გამოვიჩენთ, ის უზარმაზარ ხედ გადაიქცევა. და ერთხელაც ოქროს ყვავილი გაიფურჩქნება.

ყურადღების გაფანტულობა იმისგან მოდის, რომ თქვენ სხვა რამეზე მოცდენის ნებას აძლევთ
გონებას. სიზარმაცე იმისგან მოდის, რომ გონება ჯერ კიდევ არაა სუფთა. ყურადღების
გაფანტულობის გადალახვა გაცილებით უფრო ადვილია, ვიდრე სიზარმაცის. ეს ავადმყოფობას
ჰგავს: თუ ტკივილს და უსიამოვნო შეგრძნებებს გრძნობთ, შეგიძლიათ წამალი მიიღით;
სიზარმაცე კი - ეს ავადმყოფობაა, რომელსაც თან ახლავს მოქმედების უუნარობა.
ყურადრების გაფანტულობის გადალახვა უფო ადვილია, რადგანაც იგი გარეთკენაა
მიმართული. სიზარმაცესთან გამკლავება უფრო ძნელია, რადგან იგი შიგნითკენაა მიმართული.
ყურადღების გაფანტულობა - ეს მამაკაცური პრინციპის გამოვლინებაა. რამდენადაც
ყურადღების გაფანტულობა - ეს აქტიური მოვლენაა, იგი აუტანელ დაძაბულობას ქმნის,
ამიტომაც ადვილად აცნობიერებთ მას. სიზარმაცე კი ჩუმი და ბნელი მოვლენაა, ის არ ქმნის
ხმაურს, ის უბრალოდ არის. მისი გაცნობიერება ძალიან ძნელია. თავიდან უნდა გააცნობიეროთ
ყურადღების გაფანტულობა. როცა თქვენი ყურადღება აღარ იფანტება, სიზარმაცის
გაცნობიერებას იწყებთ. მაშინ მთელი თქვენი ენერგია მისაწვდომი იქნება იმისთვის, რომ
შიგნით ჩაიხედოთ და დაინახოთ იგი, კლდის მასგავსი, - პასიური და უძრავი. მაშინ
დააკვირდით მას.

გახსოვდეთ, დაკვირვება - ეს ერთადერთი გასაღებია. სწორედ დაკვირვებაა მედიტაცია.

მედიტაცია სხვა არაფერია, თუ არა დაკვირვება. ეს სხვა სახელია გაცნობიერებულობის
მდგომარეობისთვის. გასაკვირი ისაა, რომ როცა რაღაცას აცნობერებთ, როცა ბოლომდე
აცნობიერებთ, იგი ქრება. ის მხოლოდ მანამდე რჩება, სანამ არ გააცნობიერებთ. თქვენი
გაუცნობიერებლობა უწყობს ხელს ყურადღების გაფანტულობასაც და სიზარმაცესაც.
გაცნობიერებულობა ნიშნავს, რომ აღარ კვებავთ მათ, აშიმშილებთ მათ, და ადრე თუ გვიან
თავისით დაჭკნებიან.

ყურადღების გაფანტულობას შეგვიძლია შევეწინააღმდეგოთ, ილუზიას შეგვიძლია დავაღწიოთ

თავი, მაგრამ სიზარმაცე და ლეთარგია - მძიმე და ბნელი მდგომარეობებია. ყურადღების
გაფანტულობას და ილუზიას, უკიდურეს შემთხვევაში, ადგილი აქვს; სიზარმაცისა და
ლეთარგიის შემთხვევაში ბოლომდე ანიმას აქვს ძალაუფლება. ყურადღების გაფანტულობისას
ანიმუსი ჯერ კიდევ არსებობს; სიზარმაცის შემთხვევაში სუფთა სიბნელე მძლავრობს. თუ
მედიტაციის დროს პრაქტიკოსს ძილი იპყრობს - ეს სიზარმაცის გამოხატულებაა. მხოლოდ
სუნთქვას შეუძია დაგეხმაროთ სიზარმაცის გადალახვაში. თუმცა ჩასუნთქვა და ამოსუნთქვა,
რომელიც ცხვირით ხორციელდება, - ეს არაა ნამდვილი სუნთქვა, ნამდვილი ჩასუნთქვა და
ამოსუნთქვა მათთან ერთად მიმდინარეობს.
თუ გეძინებათ მედიტაციის დროს, დაიწყეთ დაკვირვება საკუთარ სუნთქვაზე და ძილიანობა
გაქრება. სწორედ ამიტომ მრვალი ბუდისტი ბერი, რომელიც ვიპასანას აპრაქტიკებს,
უძილობით იტანჯება. მე მრავალი ადამიანი შემხვედრია, რომლებიც უძილობით
იტანჯებოდნენ, რადგან ვიპასანას აპრაქტიკებდა. ისინი აცნობიერებდნენ, რომ სუნთქვაზე
დაკვირვებით ძილი გვშორდება.

ამიტომაც ვეუბნები ჩემს სანიასებს: არასოდეს დააპრაქტიკოთ ვიპასანა დღეში ორ-სამ საათზე
მეტხანს, დააპრაქტიკეთ იგი განთიადსა და მზის ჩასვლას შორის საათებში. თუ ვიპასანას
ღამით აპრაქტიკებთ, იგი ძილს დაგირღვევთ, ძილის დარღვევა კი საკუთარი ორგანიზმის
დარღვევას ნიშნავს.

ჩემთან ერთი ბერი მოვიდა ცეილონიდან. მას არ შეეძლო დაძინება სამი წლის განმავლობაში.
ძალიან კეთილსინდისიერი ბერი... სწორედ ამაში იყო მისი პრობლემა. იცოდა რა, რომ ვიპასანა
მშვენიერი მედიტაციაა, იგი დღიდან დღემდე აპრაქტიკებდა მას. მაშინაც კი, როცა
დასაძინებლად წვებოდა და გრძნობდა, რომ ვერ იძინებდა, მაინც ვიპასანას აპრაქტიკებდა. თუ
ვიპასანას საწოლში დააპრაქტიკებთ, დაძინება შეუძებელი გახდება: ძილი არასოდეს მოდის
იმასთან, ვინც კარგად აცნობიერებს თავის სუნთქვას. შეგიძლიათ სცადოთ: თუ უძილობა
გჭირდებათ, შეგიძლიათ სცადოთ. სუნთქვაზე დაკვირვება - ეს საუკეთესო საშუალებაა
ძილიანობის გადასალახად, რადგანაც სუნთქვა - ეს სიცოცხლეა, ძილი კი - სიკვდილი; ისინი
ურთიერთსაწინააღმდეგო არიან თავიანთი ბუნებით.

ბავშვის ცხოვრება სუნთქვით იწყება. ცხოვრებაში პირველი აქტი - ჩასუნთქვაა, ხოლო

უკანასკნელი - ამოსუნთქვა. როცა სუნთქვა არაა, ჩვენ ვამბობთ, რომ ადამიანი მოკვდა.

გახსოვდეთ, იმისთვის, რომ დაიძინოთ, ბოლომდე უნდა დაივიწყოთ სუნთქვა. ძილი - ეს

მცირე სიკვდილია, პაწაწუნა სიკვდილი, - და ძალიან მშვენიერი სიკვდილი, რადგანაც იგი
გაძლევთ დასვენებას, მოდუნებას, და მეორე დილით აღსდგებით საღი, ახალგაზრდა და
განახლებული.

თუ მედიტაციის დროს გრძნობთ ძილიანობას, დააკვირდით საკუთარ სუნთქვას და არასოდეს

გააკეთოთ მსგავსი მედიტაციები ღამით.

მეორე ძალიან მნიშვნელოვანი მომენტი, რომელზეც საუბარია სუტრაში: ჩასუნთქვა და

ამოსუნთქვა, რომლებსაც ჩვენ ვაკეთებთ, - ეს არაა ნამდვილი სუნტქვა, ეს მხოლოდ ნამდვილი
სუნთქვის მოძრაობის საშუალებაა. რა არის ნამდვილი სუნთქვა? ინდოეთში ჩვენ მას პრანას
ვუწოდებთ. სუნთქვა შეგვიძია შევადაროთ ცხენს, რომლის მხედარიც არ ჩანს. სუნთქვა - ეს
უბრალდ ცხენია, რომელიც ატარებს მხედარს, სახელწოდებით „პრანა“, ან, როგორც ამას ჰენრი
ბერგსონი უწოდებდა, „სასიცოცხლო ძალა“. ის უჩინარია.

როცა ჩასუნთქვას აკეთებთ, თქვენ ჩაისუნთქავთ არა მხოლოდ ჰაერს, თქვენ ჩაისუნთქავთ
სიცოცხლეს. ჰაერის გარეშე სიცოცხლე გაქრებოდა. სიცოცხლე ჰაერის წყალობით არსებობს,
სიცოცხლე - ეს ჰაერის უჩინარი მხარეა. სუნთქვა ყვავილს ჰგავს, სიცოცხლე კი მის არომატს.
როცა სუნთქავთ, ხდება ორმაგი პროცესი. სწორედ ამიტომაა იოგა ასე
დაინტერესებული პრანაიამათი. პრანაიამა ნიშნავს სუნთქვის გაფართოებას. რაც უფრო ღრმა
ხდება თქვენი სუნთქვა, მით უფრო ცოცხალი ხდებით; რაც უფრო ჯანმრთელია თქვენი
სუნტქვა, მით უფრო დიდხანს იცოცხლებთ. იოგა ძალიან დაინტერესდა ამ სექტორით.
სუნთქვის სისტემაში ჩადებულია ელექსირი, რომელიც ცხოვრების გახანგრძლივებაში
გვეხმარება. იოგები - ცნობილი დღეგრძელად მაცხოვრებლები არიან.
მე არ გთავაზობთ დღეგრძელ ცხოვრებას, რადგანაც თქვენ შეგიძლიათ გაიაროთ დღეგრძელი,
მაგრამ სულელური ცხოვრება. სიცოცხლის ხანგრძლივობა არც ისე მნიშვნელოვანია,
მნიშნელოვანია ინტენსივობა, სიღრმე. მე არ მაინტერესებს დღეგრძელი ცხოვრება. რა აზრი აქვს
მას? თუ სულელი ხართ, ჯობია ადრევე მოკვდეთ.
ჩინგიზ ხანმა ერთხელ ბრძენს ჰკითხა:

- როგორ ფიქრობთ, უნდა ვისწრაფვოთ ხანგრძლივი ცხოვრებისკენ? უნდა გავაკეთოთ რაიმე

ამისთვის? ცხოვრება - ეს წყალობაა თუ არა?

ბრძენმა უპასუხა:

- სერ, ყველაფერი დამოკიდებულია კონკრეტულ ადამიანზე. მაგალითად, თუ თქვენ

იცხოვრებთ ხანგრძლივად, ეს ძალიან ცუდი იქნება. თუ თქვენ მალე მოკვდებით, ეს დიდი
წყალობა იქნება. თუ მთელი დღეები იძინებთ, ეს შესანიშნავი იქნება, რადგანაც მაშინ
მსოფლიოში ნაკლები უბედურება მოხდება.

ყველაფერი დამოკიდებულია კონკრეტულ ადამიანზე. მაგრამ იოგა ძალიანაა დაინტერესებული

დღეგრძელობით, თითქოს დღეგრძელი ცხოვრება შეიძლება მიზანი იყოს. სწორედ ამაში
ცდებიან იოგები: იგი ძალიან ფიზიოლოგიური გახდა და უმნიშვნელო საგნებზე მოახდინა
ფოკუსირება.

მაგრამ სუნთქვაში მართლაც საიდუმლოა ჩადებული. სუნთქვა - ეს ორი ენერგიის

გადაადგილების საშუალებაა: ერთი ენერგია - ეს ხილული ჰაერია, შეგრძნებადი ჰაერი,
რომელიც ჟანგბადს შეიცავს; გარდა ჟანგბადისა, ამ ჰაერში არსებობს სასიცოცხლო ძალა, პრანა,
რომელიც საშუალებას გაძლევთ, რომ ცოცხალი იყოთ, რომელიც სიცოცხლეს შთაგბერავთ.
ამიტომ, თუკი ძილიანობას გრძნობთ, უბრალოდ დააკვირდით სუნთქვას და ძილიანობა
გაქრება. სუნთქვის წყალობით უფრო ცოცხლად იგრძნობთ თავს, თქვენი სიზარმაცე გაქრება.

ამიტომ მედიტაციის დროს გამუდმებით უნდა შეინარჩუნოთ გულის სიმშვიდე და ენერგიის

კონცენტრაცია. როგორ უნდა დაამშვიდოთ გული? - სუნთქვის მეშვეობით.
და კვლავ - „სუნთქვის მეშვეობით“. სუნთქვა ერთ-ერთ უდიდესი ტექნიკის როლს ასრულებს.

მხოლოდ გული უნდა აცნობიერებდეს ჩასუნთქვას და ამოსუნთქვას...

უბრალოდ დააკვირდით იმას, თუ როგორ ხდება ჩასუნთქვა, როგორ ხდება ამოსუნთქვა. ამ
დაკვირვების წყალობით ძილიანობა გაქრება, სიზარმაცე გაქრება, და თავს ცენტრირებულად
იგრძნობთ.

სუნთქვას შეგვიძლია ორ წერტილში დავაკვირდეთ: ან ცხვირის წვერზე, იქ, სადაც ჰაერი

პირველად ეხება სხეულს, ან ბოლო წერტილზე, ჭიპის მიდამოში, სადაც სუნთქვისას თქვენი
მუცელი აიწევს და დაიწევს ხოლმე. ამ ორ წერტილში შეგიძლიათ სუნტქვაზე დაკვირვება.

რამდენიმე დღისწინ ვიღაცამ მკითხა: „ოშო, ცხვირის წვერზე დაკვირვება კარგია, მაგრამ რას
იტყვი ებრაულ ცხვირებზე?“ სინამდვილეში ცხვირი მხოლოდ ებრაელებს აქვთ, სხვებს
მხოლოდ ჰგონიათ, რომ აქვთ. თუ თქვენ ებრაული ცხვირი გაქვთ, მაშინ დააკვირდით ცხვირის
წვერს, საიდანაც სუნთქვა იწყება. ებრაული ცხვირის ქონა განსაკუთრებით სასარგებლოა
მსგავსი მედიტაციების დროს. გიხაროდეთ, რომ ებრაული ცხვირი გაქვთ. აქ მყოფთაგან
ნახევარს მაინც ებრაული ცხვირი აქვს, რადგანაც აქ მყოფთაგან ნახევარი ებრაელია.

ამ კითხვის წაკითხვისას ძალიან გავოცდი, შემდეგ კი ნერვიულობა დავიწყე ოსტატ ლუ-ძიზე

და ჩინელებზე, რომლებსაც ამ მეთოდებს ასწავლიდა. მათ საერთოდ არ აქვთ არანაირი ცხვირი!
ალბათ მათ ძალიან უჭირდათ ცხვირის წვერზე დაკვირვება. რის წვერზე?

მხოლოდ გული უნდა აცნობიერებდეს ჩასუნთქვას და ამოსუნთქვას; ყურს არ უნდა ესმოდეს

სუნთქვა. თუ სუნთქვა არ ისმის, ეს ნიშნავს, რომ იგი მსუბუქია. თუ იგი მსუბუქია, ეს ნიშნავს,
რომ იგი სუფთაა. თუ მისი სუნთქვა ისმინება, ეს ნიშნავს, რომ ენერგია უხეშია; თუ უხეშია, ეს
ნიშნავს, რომ იგი მღელვარეა; თუ მღელვარეა, ჩნდება სიზარმაცე და ლეთარგია, და
პრაქტიკოსს ძილი იპყრობს. ეს თვალნათლივია.
აუცილებელია გაიგოთ, როგორ უნდა გამოიყენოთ სუნთქვის დროს გული. ესაა გამოყენება
გამოყენების გარეშე.
ძალისხმევა ძალისხმევის გარეშე, პრაქტიკა პრაქტიკის გარეშე, გზა გზის გარეშე, კარი კარის
გარეშე - ეს დაოს და ძენის გამოთქმებია. თქვენ უნდა აკეთოთ რაღაც ძალისხმევის,
დაძაბულობის გარეშე.

ამიტომ ოსტატი ამბობს:

ესაა გამოყენება გამოყენების გარეშე. უბრალოდ საშუალება უნდა მისცეთ სინათლეს, რომ
ძალიან მსუბუქად შეეხოს სმენას.
უნდა იმყოფებოდეთ მოდუნებულ მდგომარეობაში.

ამაშია სხვაობა იოგასა და დაოს შორის: იოგა - ესაა გზა, რომელიც ნების ძალას იყენებს, ხოლო
დაო - ესაა გზა, რომელშიც უფლებას აძლევთ მოვლენებს, რომ მოხდნენ, უბრალოდ ნებდებით.
იოგა ამბობს: ისუნთქეთ ამ სახით, ღრმად ჩაისუნთქეთ ამდენი ჰაერი, შეიკავეთ სუნთქვა რაღაც
დროით, შემდეგ გააკეთეთ ღრმა ამოსუნთქვა, შემდეგ კვლავ შეიკავეთ რაღაც დროით, -
გამოიყენეთ ნების ძალა ტექნიკის შესასრულებლად. დაო ამბობს: ნება მიეცით ამას, რომ
მოხდეს.

უბრალოდ საშუალება უნდა მისცეთ სინათლეს, რომ ძალიან მსუბუქად შეეხოს სმენას.
ახლა, როდესაც მისმენთ, ჩემი სიტყვები თქვენს სმენას ეხებიან. თქვენ არ გჭირდებათ, რომ
მივარდეთ მათ, არ გჭირდებათ, რომ შიგნით შეითრიოთ ყურში - ამაში არაა აუცილებლობა.
უბრალოდ დარჩით ყურადღებიანი, მდუმარე, მიმღები, გახსნილი.
ამ გამოთქმაში საიდუმლო აზრია ჩადებული. რას ნიშნავს - საშუალება მივცეთ სინათლეს, რომ
შეეხოს სმენას? ეს თვალთა სინათლის სპონტანური ნათებაა. თვალი მხოლოდ შიგნით იხედება,
არა გარეთ. ნათების შეგრძნება გარეთ ხედვის გარეშე, შიგნით ხედვას ნიშნავს...
როცა უფლებას აძლევთ მოვლენებს, რომ მოხდნენ, თქვენ უზარმაზარ ნათებას გრძნობთ თქვენს
შიგნით.

როცა უფლებას აძლევთ მოვლენებს, რომ მოხდნენ, ნათება ავტომატურად ხდება. როცა
ნებდებით ყოფიერებას, უზარმაზარ სინათლეს გრძნობთ თქვენს შიგნით და უზარმაზარ
სიხარულს თქვენს გარეთ. ეს ბუნებრივად ხდება. როცა შიგნით ამ ნათებას გრძნობთ, ს ნიშნავს,
რომ შიგნითკენ იხედებით.

ნათების შეგრძნება გარეთ ხედვის გარეშე, შიგნით ხედვას ნიშნავს; ეს არანაირად არაა
დაკავშირებული შიგნითკენ რეალურ ხედვასთან. რას ნიშნავს - „სმენასთან შეხება“? ეს ყურის
სინათლის სპონტანური მოსმენაა. ყური ისმენს მხოლოდ იმას, რაც შიგნითაა, და არ ისმენს
იმას, რაც გარეთაა. იგრძნო ნათება ისე, რომ არ გესმოდეს ის, რაც გარეთაა, ნიშნავს გესმოდეს
ის, რაც შიგნითაა...
როცა იწყებთ სინათლის შეგრძნებას საკუთარ თვალებში და საკუთარ ყურებში, შიგნით
სიღრმეში, თითქოს თქვენს შიგნით წყაროა იყოს, მაშინ ცენტრირებული ხდებით, მაშინ თქვენი
გული მშვიდია. მაშინ სამყაროში ხართ, და ამავე დროს მის საზღვრებს მიღმა. სწორედ ესაა
ტრანსცენდენცია.

...ეს არანაირად არაა დაკავშირებული იმის რეალურად მოსმენასთან, რაც შიგნითაა. ამგვარი
მოსმენა ნიშნავს, მხოლოდ იმის მოსმენას, რომ არანაირი ბგერა არაა. ამგვარი ხედვისას ჩანს
მხოლოდ ის, რომ არანაირი ფორმა არაა.
თქვენ ვერ დაინახავთ ვერანაირ ფორმას, თქვენ ვერ მოისმენთ ვერანაირ ბგერას შიგნით, თქვენ
დაინახავთ მხოლოდ მდუმარე სინათლეს, უხმო ბგერას, უფორმო სინათლეს. სწორედ ამიტომ
განსაზღვრავენ ღმერთს, როგორც უხმო ბგერას, უფორმო ფორმას.

თუ თვალი არ იყურება გარეთ და ყური არ უსმენს გარეთ, ისინი იკეტებიან და უძრავად

ჩერდებიან შიგნით . მხოლოდ მაშინ, თუ შიგნითკენ იყურებით და შიგნით ისმენთ, თვალი და
ყური არ მიისწრაფვიან გარეთკენ და არც შიგნით ჩერდებიან უძრავად. ამით შეიძლება ბოლო
მოუღოთ სიზარმაცეს და ყურადღების გაფანტულობას. ესაა მზისა და მთვარის თესლისა და
სინათლის შეერთება.
თუ თქვენი სმენა შიგნითკენაა მიმართული, თუ თქვენი ხედვა შიგნითკენაა მიმართული, ეს
ნიშნავს, რომ უფორმო სინათლეს, უხმო ბგერას, მდუმარე მუსიკას გრძნობთ თქვენს შიგნით. ეს
ნიშნავს, რომ თქვენი შინაგანი მამაკაცი და შინაგანი ქალი შეხვდნენ ერთმანეთს. მოხდა
გაერთიანება, ტოტალური ორგაზმი, Unio Mystica.
თუ სიზარმაცის შედეგად ძილიანობა ჩნდება, უნდა ადგეთ და გაისეირნოთ. როცა გონება
გამოფხიზლდება, ისევ უნდა დაჯდეთ. რაღაც დროის მერე წარმატებაც მოვა, სიზარმაცე და
ძილიანობა კი გადალახულ იქნება.
აუცილებელია ამ სუტრების პრაქტიკა: აუცილებელია გამოიყენოთ ძალისხმევა და, ამავე დროს,
ძალისხმევის გარეშე შეაღწიოთ ამ სუტრების საიდუმლოებებში, ისწავლოთ, რომ დაძაბულობის
გარეშე გაუშვათ საკუთარი თავი და ნება მისცეთ მოვლენებს, რომ თავისთავად მოხდნენ.

დღეისათვის საკმარისია.

თავი 16
სიცარიელის ტბაში
პირველი კითხვა:
გთხოვ, დაწვრილებით ამიხსენი განსხვავება კ. გ. იუნგის „ინდივიდუაციის პროცესსა“ და
„ოქროს ყვავილის საიდუმლოს“ არსს შორის.
კარლ გუსტავ იუნგი ხელის ცეცებით მოძრაბდა და სწორი მიმართულებით მოძრაობდა, მაგრამ
მან ვერ შეიცნო ჭეშმარიტება. მას მხოლოდ ფილოსოფია ჰქონდა, მას არ ჰქონია ჭეშმარიტების
პირადი განცდა. იგი მსჯელობდა ინდივიდუაციაზე, ის უფრო და უფრო ღრმად ფიქრობდა
ინდივიდუაციაზე, მაგრამ ეს არ იყო მისი მედიტაცია, ეს არ იყო მისი ეგზისტენციალური
განცდა.

„ოქროს ყვავილის საიდუმლო“ - ეს ალქიმიური პროცესია. ესაა მათი სიტყვები, ვინც შეიცნო.

იუნგი არ იყო ინდივიდუალობა ინდივიდუაციის ჭეშმარიტი მნიშვნელობით. ის ჯერ კიდევ

გახლეჩილი იყო: მას ჰქონდა ცნობიერი, არაცნობიერი და კოლექტიური არაცნობიერი გონება.
ის არ იყო ერთიანი, ის მრავალი იყო. მის შიგნით ბრბო იყო, ისევე როგორც ყოველ ადამიანში.
მას ჩვეულებრივი ადამიანის ყველა შიში, ყველა მიჯაჭვულობა, ყველა ამბიცია ჰქონდა. ის არ
იყო ბუდა, ის არ იყო გასხივოსნებული. მას არ შეუცვნია თავისი შინაგანი არსი, რომელიც
მარადიულია.

შინაგანი გასხივოსნების მომენტში ყველა გაყოფა და საზღვარი იშლება. რჩება მხოლოდ წმინდა
ცნობიერება - არ რჩება არც ცნობიერი, არც არაცნობიერი, არც კოლექტიური არაცნობიერი
გონება.

იგივე ხდებოდა ინდოეთში შრი აურობინდოს შემთხვევაშიც. ისიც ლაპარაკობდა ცნობიერ და

ზე-ცნობიერ გონებაზე, დაახლოებით ამავე სახით.
გასხივოსნების მომენტში გონება ქრება. გონება ნიშნავს დაყოფას. ცნობიერად და არაცნობიერად
ჰყოფთ მას თუ ცნობიერად და ზეცნობიერად, მნიშვნელობა არ აქვს, გონება - ეს დაყოფაა.
ინდივიდუალობა ნიშნავს „განუყოფელობას“. გონება - ეს ეს ყოველთვის ბრბოა, გონებას არ
შეუძლია იყოს ერთიანი, თავისი ბუნებით მას მხოლოდ ბრბოდ ყოფნა შეუძლია. როცა გონება
ქრება, ჩნდება ერთიანობა. მაშინ სახლში ბრუნდებით. სწორედ ესაა ინდივიდუაცია.

დიახ, იუნგი სწორი მიმართულებით მოძრაობდა, მაგრამ იგი ხელის ცეცებით მოძრაობდა
სიბნელეში.. ის ვერ მიუახლოვდა კარს. ის მხოლოდ ოცნებობდა მასზე.

ამის პარალელები კაცობრიობის ისტორიაშიც შეგვიძლია ვნახოთ. მაგალითად, ბერძენი

მოაზროვნე დემოკრიტე ატომის არსებობის შესახებ აზრს ყოველგვარი მეცნიერული
ექსპერიმენტის გარეშე შეეჯახა. იმ ეპოქაში არ არსებობდა არანაირი შესაძებლობა
ექსპერიმენტებისთვის, თანამედროვე რთული მოწყობილობები მაშჳნ არ არსებობდა. მას არ
შეეძლო ატომის გახლეჩა, არ შეეძო იმის დამტკიცება, რომ მატერიას ატომური სტრუქტურა
ჰქონდა, მაგრამ ის ფიქრობდა ამაზე. როგორც ჩანს, ის დიდი მოაზროვნე იყო - მაგრამ მხოლოდ
მოაზროვნე. ის შემთხვევით შეეჩეხა აზრს ატომის არსებობის შესახებ.

შემდეგ გამოჩნდა ალბერტ აინშტაინი და თანამედროვე ფიზიკა. დემოკრიტეც და თანამედროვე

ფიზიკოსებიც, ორივენი საუბრობენ ატომურ სტრუქტურაზე, მაგრამ მათ შორის უზარმაზარი
სხვაობაა: დემოკრიტე მხოლოდ ლაპარაკობს, თანამედროვე ფიზიკამ კი იცის.

აღმოსავლეთშიც საუბრობდნენ ატომის არსებობის შესახებ. ინდოეთის ერთ-ერთი დიდი

მოაზროვნე კანადი საუბრობდა ატომის არსებობის შესახებ და საუბრობდა ძალიან
დაწვრილებით, ძალიან დეტალურად, - მაგრამ ეს მხოლოდ საუბრები იყო. სინამდვილეში,
სწორედ იმიტომ, რომ ის ამდენს ლაპარაკობდა ატომებზე, სწორედ იმიტომ, რომ მთელი მისი
ფილოსოფია დაფუძნებული იყო ატომების ჰიპოთეზურ არსებობაზე, მას უწოდეს
კანადი. კან ნიშნავს „ატომს“, ხოლო კანადი - იმას, ვინც გამუდმებით ატომზე ლაპარაკობს.
მაგრამ ეს მხოლოდ ფილოსოფია იყო. ის არ დასტურდებოდა რეალური ექსპერიმენტებით. ის
არ იყო დაფუძნებული მეცნიერულ კვლევებზე. იგი აინშტაინამდე სამიათასი წლით ადრე
გაჩნდა, და როგორც ჩანს დიადი მოაზროვნე იყო. იგი შემთხვევით გადააწყდა, სწორედ
შემთხვევით გადააწყდა სწორ აზრს ატომის არსებობის შესახებ. მაგრამ ეს დაუდასტურებელი
ჰიპოთეზა გახლდათ. ამის პარალელი ბევრი შეგვიძლია ვიპოვნოთ ისტორიაში.
იგივე შეგვიძლია ვთქვათ კარლ გუსტავ იუნგზე და იმ პროცესზე, რომელზეც ჩვენ ვსაუბრობთ,
პროცესზე, რომელიც აღწერილია „ოქროსფერი ყვავილის საიდუმლოში“.

ეს წიგნი, „ოქროსფერი ყვავილის საიდუმლო“, - ალქიმიური ტრაქტატია, მან იცის, და თუ

გამოიყენებთ ამ მეთოდს, თქვენც შეიცნობთ. ეს აბსოლუტური სიმართლეა. მე ვამბობ ამას,
რადგან ვიცი, რადგან გავიარე ეს პროცესი. დიახ, ოქროსფერი ყვავილი იფურჩქნება თქვენში:
თქვენ უახლოვდებით წერტილს, როდესც ბრბო ქრება, როცა მრავლობითობა ქრება, როცა
გონების ცალკეული ფრაგმენტები ქრებიან, და თქვენ ერთი რჩებით. სწორედ ამაშია სიტყვა
‘მარტოობის“ მნიშვნელობა: თქვენ ერთნი რჩებით, სრულიად ერთნი.

თუ ამაზე იფიქრებთ, თქვენი ფიქრი გარდუვალად მიგიყვანთ განსაზღვრულ წერტილამდე. თუ

ამაზე იფიქრებთ, რაღაც მომენტში იკითხავთ, როგორ მიხვიდეთ ერთიანობამდე, როგორ
შეაერთოთ გონების ცალკეული ფრაგმენტები, როგორ შეაწებოთ ისინი. მაგრამ ეს არ იქნება
ნამდვილი ერთიანობა. შეწებებულნი თუ შეუწებებელნი, ისინი მაინც დაყოფილად დარჩებიან.
ბრბო შეგვიძლია არმიად ვაქციოთ: თქვენ შეგიძლიათ შეაწებოთ ისინი, რომ ის აღარ იყოს
ბრბო. მაგრამ მრავლობითობა - ეს მაინც მრავლობითობაა, თუნდაც მოწესრიგებული იყოს.
შეგვიძლია ავიღოთ ყვავილების თაიგული და მისგან გირლიანდა გავაკეთოთ: მაშჳნ ყვავილები
ძაფით იქნებიან შეერთებულნი, რომელიც ერთიანობის შთაბეჭდილებას შეგვიქმნის.

სწორედ ამას აკეთებდა იუნგი. ინდივიდუაციის მთელი მისი პროცესი იმაში მდგომარეობდა,
რომ შეეერთებინა, შეეწეპებინა ცალკეული ფრაგმენტები.

ინდივიდუაციის ნამდვილი განცდა - ეს სრულიად სხვაა: თქვენ არ აწეპებთ ცალკეულ

ფრაგმენტებს, თქვენ უბრალოდ ნებას აძლევთ მათ, რომ გაქრნენ, მოისვრით მათ. და როცა
გონების ყველა ფრაგმენტი ქრება, უფრო და უფრო გშორდებათ, - უეცრად ერთიანობას
აღმოაჩენთ. ერთიანობა შეიცნობა მაშინ, როცა გონება ქრება, და არა მაშინ, როცა გონებას
გარვეული წესრიგით, გარკვეული დისციპლინით აერთებთ. წესრიგი - ჯერ კიდევ არაა
ერთიანობა. მაშინ თქვენ უბრალოდ მოწესრიგებულ ქაოსს ქმნით.

ამის გაკეთება შეიძლება, მაგრამ ამ შემთხვევაში ყალბი ინდივიდუაცია გექნებათ. თავს უკეთ
იგრძნობთ, ვიდრე ადრე, რადგანაც შეწყვეტთ ბრბოდ ყოფნას, აღარ შეგაწუხებთ მრავალი ხმა.
ისინი გარკვეულ წესრიგში, გარკვეულ ჰარმონიაში აღმოჩნდებიან. თქვენი ცნობიერი გონება
არაცნობიერთან ითანამშრომლებს, და აღარ შეეწინააღმდეგება მას. თქვენი არაცნობიერი გონება
კოლექტიურ არაცნობიერთან ითანამშრომლებს, და აღარ შეეწინააღმდეგება მას. მაშინ
ცალკეული ყვავილები ძაფით შეერთდებიან, თქვენ უფრო გირლიანდას დაემსგავსებით, ვიდრე
ყვავილების გროვას. მაგრამ ინდივიდუაცია, რომელზეც მე ვსაუბრობ, მაინც არ მოხდება.

ინდივიდუაცია - ეს არაა წესრიგის დამყარება გონებაში, ეს გონების გაქრობაა. როცა ბოლომდე

თავისუფალი ხართ გონებისგან, ერთიანობა ხდებით. ნამდვილი ინდივიდუაცია - ეს არა-
გონების მდგომარეობაა.

იუნგი ხელისცეცებით მოძრაობდა სიბნელეში და ძალიან მიუახლოვდა ჭეშმარიტებას, სწორედ

ისევე, როგორც დემოკრიტე მივიდა ძალიან ახლოს მატერიის ატომური სტრუქტურის
შეცნობასთან. მაგრამ იუნგი იმდენადვე შორს იყო ნამდვილი ინდივიდუაციისგან, რამდენადაც
დემოკრიტე იყო შორს თანამედროვე ნამდვილი ფიზიკისგან. თანამედროვე ფიზიკა - ეს
მსჯელობა არაა, ეს მეცნიერულად დადასტურებული მოვლენაა.
„ოქროსფერი ყვავილის საიდუმლოს“ ავტორისთვის ინდივიდუაცია - ეს მსჯელობა არაა, ეს
მისი პირადი გამოცდილებაა. მანამ, სანამ ერთიანობამდე მიხვალთ, აუცილებელია
მრავლობითობას დაემშვიდობოთ: უნდა ისწავლოთ აბსოლუტურად ცარიელად ყოფნა.
ინდივიდუაცია - ეს შინაგანი სიცარიელის ყვავილობაა. დიახ, სწორედ ასეა: ოქროსფერი
ყვავილი თქვენში იფურჩქნება, როცა აბსოლუტურად ცარიელი ხართ. ესაა ყვავილობა
სიცარიელეში, ოქროსფერი ლოტოსი სიცარიელის ტბაში ყვავილობს. ეს სრულიად სხვა
პროცესია. იუნგი ცდილობს, რომ ცალკეული ნაწილები გააერთიანოს, - თითქოს სარკე
გაგიტყდათ, და ცდილობთ კვლავ შეაწებოთ ნამტვრევები. და თქვენ შეგიძლიათ ამის გაკეთება,
მაგრამ სარკე ვეღარ იქნება იგივენაირი. გატეხილი სარკე - ეს გატეხილი სარკეა.

აღმოსავლეთში ეს პროცესი სრულიად სხვა განზომილებაში აღიქმება: ჩვენ საშუალება უნდა

მივცეთ გონებას, რომ წავიდეს, თანდათანობით უნდა მოვიშოროთ გონების ყოველი ნაწილი.
ღრმა გაცნობიერებულობაში, მედიტაციაში აზრები ქრებიან, და ადრე თუ გვიან გონება
ცარიელდება. როცა გოება ცარიელდება, იგი არა-გნებად იქცევა, რადგანაც გონება, როგორც
ასეთი - ეს სხვა არაფერია, თუ არა აზროვნების პროცესი. როცა აზრები არ გაქვთ, როცა თქვენს
შიგნით ერთი აზრიც კი არაა, მაშინ ჩნდება არა-გონება. თქვენ შეგიძლიათ ამას უწოდოთ
ინდივიდუაცია, შეგიძიათ უწოდოთ სამადჰი, ნირვანა, ან როგორც გნებავთ.

მაგრამ იყავით ყურადღებით: ისეთი ადამიანის სიტყვები, როგორიც იუნგია, ძალიან

მომხიბვლელად ჟღერენ, რადგანაც ძალიან ლამაზ ტერმინებს იყენებენ. ისინი საუბრობენ
ინდივიდუაციაზე, და თქვენ შეგიძლიათ იფიქროთ, რომ იუნგის ინდივიდუაცია - ეს ნამდვილი
ინდივიდუაციაა. მაგრამ ის არაა ნამდვილი, ის ვერ იქნება ნამდვილი, - მას არასოდეს
მედიტირებდა.

სინამდვილეში, მას ეშინოდა მედიტაციის. მას ეშინოდა აღმოსავლეთის. როცა მისი მეგობარი
რიჰარდ ვილჰელმი, რომელმაც ი-ძინი და „ოქროსფერი ყვავილის საიდუმლო“ გერმანულ ენაზე
თარგმნა, ჭკუიდან შეიშალა, მას კიდევ უფრო მეტად შეეშინდა. მაშინ მან დაიწყო ლაპარაკი,
რომ აღმოსავლური მეთოდები სახიფათოა, რომ ისინი გამოუსადეგარია დასავლეთისთვის, რომ
არ ღირს აღმოსავლური მეთოდების დასავლეთში გამოყენება, რადგანაც დასავლეთმა სრულიად
სხვა ევოლუციური გზა გაიარა. მან დაიწყო ლაპარაკი, რომ აღმოსავლური მეთოდები: იოგა,
ტანტრა, დაო, ძენი, სუფიზმი - არ შეესაბამებიან დასავლურ გონებას. იგი ძალიან შეშინებული
იყო. არ ესმოდა, რას ამბობდა, - მას არასოდეს გამოუცდია ეს მეთოდები.

ვილჰელმი ჭკუიდან შეიშალა არა იმიტომ, რომ ეს მეთოდები გამოიყენა, არამედ იმიტომ, რომ
ცდილობდა შეექმნა დასავლური და აღმოსავლური ფსიქოლოგიის სინთეზი. ამან კი ნებისმიერი
შეიძება გააგიჟოს. ის არ მედიტირებდა, ის არ იყო მედიტატიური ადამიანი. ის ფილოსოფოსი
იყო.
აღმოსავლეთი და დასავლეთი ვერ შეხვდებიან ფილოსოფიაში - ეს შეუძლებელია. სიცოცხლე
და სიკვდილი ვერ შეხვდებიან ფილოსოფიაში, დადებითი და უარყოფითი ვერ შეხვდებიან
ფილოსოფიაში. მაგრამ რეალობაში ისინი ხვდებიან: რეალობაში დადებითი არ არსებობს
უარყოფითის გარეშე, რეალობაში სიკვდილი - ეს სხვა არაფერია, თუ არა სიცოცხლის
კულმინაცია, რეალობაში სიჩუმე და ბგერა - ეს ერთი მოვლენის სხვადასხვა ასპექტებია.
რეალობაში ქალი და მამაკაცი ერთნი არიან, მაგრამ ისინი ვერ შეხვდებიან ფილოსოფიაში,
რადგან ფილოსოფია - ეს გონების სამუშაოა. გონება გაყოფილია, გონებას არ შეუძლია
შეერთება. ისინი მხოლოდ არა-გონების მდგომარეობაში, ეგზისტენციალურ განცდაში
ხვდებიან.

მეფემ სუფ მისტიკოსს ბაბა ფარიდს საჩუქარი აჩუქა. ეს იყო ბრილიანტებით მორთული
მშვენიერი ოქროს მაკრატელი. მეფეს ძალიან უყვარდა იგი, თანაც სხვა მეფისგან ჰქონდა
საჩუქრად მიღებული. ფარიდთან წასვლისას გაიფიქრა: „ეს შესანიშნავი საჩუქარი იქნება“.
ამიტომაც წაუღო მაკრატელი.

ფარიდმა შეხედა მაკრატელს, უკან დაუბრუნა მეფეს და უთხრა:

- რაში მჭირდება ეს? მაკრატელი ჭრის, ჰყოფს, ამიტომ მე არ გამომადგება. ჯობია ნებსი მაჩუქო,
რომელიც საგნებს აერთიანებს. ნემსი უფრო შემესაბამება, ვიდრე მაკრატელი.

გონება - ეს მაკრატელია, ის განუწყვეტლივ ჭრის. ის თაგვს ჰგავს, ვირთხას, რომელიც

განუწყვეტლივ რაღაცას ღრღნის.

თქვენ გაგიკვირდებათ, როცა გაიგებთ, რომ ერთ-ერთი მითოლოგიური ფიგურა ინდოეთში

განეშაა - სპილოს თავიანი ღმერთი. ეს ლოგიკის ღმერთია. და იგი ვირთხაზეა ამხედრებული,
ვირთხაა მისი გადაადგილების საშუალება. ლოგიკა ვირთხას ჰგავს: ის ღრღნის. ლოგიკა - ეს
მაკრატელია.

გონება ყოველთვის ჰყოფს. გონება პრიზმას ჰგავს: გაატარეთ მასში დიდი სხივი და ის მაშინვე
დაიშლება შვიდ ფერად. გაატარეთ რაიმე გონებაში და ის მაშინვე ორმაგი გახდება. სიცოცხლე
და სიკვდილი არაა სიცოცხლე და სიკვდილი. რეალობა სიცოცხლესიკვდილია. ისინი ერთი
სიტყვა უნდა იყვნენ და არა ორი, მათ შორის დეფისიც კი არ უნდა იყოს. სიცოცხლესიკვდილი
ერთი მოვლენაა, ისევე როგორც სიყვარულისიძულვილი , სიბნელესინათლე ,
პოზიტიურინეგატიური . მაგრამ გაატარეთ ერთი მოვლენა გონებაში, და ერთიანობა მყისიერად
ორად დაიშლება. სიცოცხლესიკვდილი იქცევა სიცოცხლე-სიკვდილად, - ისინი არა მხოლოდ
იყოფიან, სიკვდილი ეწინააღმდეგება კიდეც სიცოცხლეს, ისინი მტრები ხდებიან. თქვენ
შეგიძლიათ სცადოთ მათი შეერთება, მაგრამ ისინი არასოდეს უერთდებიან ერთმანეთს.
კიპლინგი მართალია, როცა ამობს, რომ „აღმოსავლეთი - ეს აღმოსავლეთია, ხოლო დასავლეთი
- ეს დასავლეთია, და ისინი არასოდეს შეხვდებიან“. ლოგიკის თვალსაზრისით ის მართალია.
როგორ შეიძლება აღმოსავლეთი შეხვდეს დასავლეთს? როგორ შეიძლება დასავლეთი შეხვდეს
აღმოსავლეთს? მაგრამ ეგზისტენციალური თვალსაზრისით - ეს სრული ბოდვაა. ისინი ყველგან
ხვდებიან. მაგალითად, ახლა აქ ხართ, პუნაში: აღმოსავლეთში ხართ თუ დასავლეთში? თუ
პუნას ლონდონს შევადარებთ, მაშინ აღმოსავლეთში ხართ, მაგრამ თუ ტოკიოს შევადარებთ,
მაშჳნ დასავლეთში. მაში, რა არის აღმოსავლეთი და დასავლეთი? ისინი ყოველ მომენტში
ხვდებიან, კიპლინგი კი ამტკიცებს, რომ ისინი არასოდეს ხვდებიან. ისინი გამუდმებით
ხვდებიან. არ არსებობს ადგილი, სადაც აღმოსავლეთი და დასავლეთი არ ხვდებოდნენ
ერთმანეთს; არ არსებობს ადამიანი, რომელშიც აღმოსავლეთი და დასავლეთი არ ხვდება
ერთმანეთს. ეს უბრალოდ შეუძლებელია. ისინი ხვდებიან, ეს ერთი რეალობაა - აღმოსავლეთი,
დასავლეთი - ერთი ცა.

მაგრამ გონება ჰყოფს. და თუ შეეცდებით, რომ იმავე გონების მეშვეობით შეაერთოთ საგნები,
ჭკუიდან შეიშლებით. სწორედ ეს დაემართა რიჰარდ ვილჰელმს. ის შესანიშნავი ადამიანი იყო,
თავისებურად გენიალური, მაგრამ ის მხოლოდ ინტელექტუალი იყო. როცა ის გაგიჟდა, იუნგი,
ბუნებრივია, შეშინდა: სწორედ ვილჰელმმა გააცნო მას აღმოსავლეთის იდუმალი წიგნები - ი-
ძინი და „ოქროსფერი ყვავილის საიდუმლო“. მან დაარწმუნა იუნგი, რომ დაეწერა კომენტარები
ამ წიგნისთვის. მაგრამ იუნგს ძალიან ეშინოდა აღმოსავლეთის. ის საუბრობდა ამ თემებზე,
მაგრამ არასოდეს უცდია მათი პრაქტიკა. ის არწმუნებდა დასავლეთელ ადამიანს იმაში, რომ
დასავლეთმა საკუთარი იოგა, მედიტაციის თავისი მეთოდები უნდა განავითაროს, და არ უნდა
გამოიყენოს დასავლური მეთოდები. ეს ისეთივე სისულელეა, როგორც, მაგალითად
აღმოსავლეთელმა შოვინისტმა თქვას, რომ აღმოსავლეთმა საკუთარი მეცნიერება უნდა
განავითაროს, საკუთარი ფიზიკა, საკუთარი ქიმია. აღმოსავლეთმა არ უნდა მისდიოს
დასავლეთს, რადგანაც ეს მეთოდები დასავლეთში იქნა შემუშავებული. მათი გამოყენება არ
შეიძება, რადგან „აღმოსავლეთი - ეს აღმოსავლეთია, ხოლო დასავლეთი - ეს დასავლეთია“.

თქვენ ფიქრობთ, რომ აღმოსავლეთმა საკუთარი ქიმია უნდა განავითაროს? და რაშია

განსხვავება? აღმოსავლეთმა საკუთარი ფიზიკა უნდა განავითაროს? და რაშია განსხვავება?
ნუთუ აღმოსავლეთში წყალი სხვაგვარად აორთქლდება, ვიდრე დასავლეთში? არანაირი
განსხვავება არ იქნება. და თუ ეს მატერიალურს ეხება, იგივე ეხება შინაგან ცნობიერებასაც.

ყველა განსხვავება ზედაპირულია. ყველა განსხვავება თქვენს განპირობებულობასთანაა

დაკავშირებული, და არა თქვენს არსთან. არსი ერთნაირია; თეთრი კანი გაქვთ თუ შავი, არ აქვს
მნიშვნელობა. განსხვავება მხოლოდ ფერთა შორის მცირე სხვაობაშია. ადრე ამბობდნენ, რომ
განსხვავება მხოლოდ პიგმენტის რაოდენობაშია, პიგმენტების ოთხ ანასში. თეთრ ადამიანს
უფრო ნაკლები პიგმენტი აქვს, ვიდრე შავკანიანს. გახსოვდეთ: შავკანიანი ადამიანი უფრო
მდიდარია, მდიდარი ოთხი ანასით. სულ რაღაც ოთხი ანასი და თქვენ სხვა ფერის კანი გაქვთ.
ადრე თუ გვიან გამოვიგონებთ ინექციებს, რომლებიც საშუალებას მისცემენ თეთრ ადამიანებს,
რომ შავები გახდნენ, ხოლო შავებს - თეთრები. მხოლოდ ერთი ჩხვლეტა და დილით ნამდვილ
ზანგად იქცევით! განსხვავება მცირეა, ის ზედაპირულია. ასეთია ყველა განსხვავება,
რომლებსაც გონება ქმნის.

ბუნებრივია, ინდუისტს სხვა გონება აქვს, ვიდრე მუსულმანს, მაგრამ გონება მხოლოდ ისაა,
რაც გასწავლეს. როცა ბავში იბადება, ის არც იუდეველია, არც ქრისტიანი, და არც ინდუისტი.
ის უბრალოდ წმინდა თანამყოფობაა. თუ ბავში იუდეველ მშობლებთან იბადება, მაგრამ
ინდუისტების მიერ აღიზრდება, მას ინდუისტური გონება ექნება, და არა იუდევური. ის
ვერასოდეს გააცნობიერებს, რომ იუდეველი იყო, მისი სისხლის ანალიზი არ აჩვენებს ამას.
სისხლი არ აჩვენებს, ვინ ვინაა. თქვენ არ შეგიძიათ მიხვიდეთ ექიმთან და სისხლის ანალიზით
დაადგინოთ ინდუისტი ხართ თუ მუსულმანი. ამას არც თქვენი ძვლები აჩვენებენ... განსხვავება
მხოლოდ იმაშია, რასაც გასწავლიან, რასაც თავს გახვევენ. განსხვავება მხოლოდ გარსშია,
ტანსაცმელში და სხვა არაფერში. ტანსაცმლის ქვეშ იგივე შიშველი ადამიანია.

რა სისულელეს ამბობს იუნგი, როცა ამტკიცებს, რომ დასავლეთმა საკუთარი ალქიმია,

საკუთარი ტანტრა, საკუთარი დაო უნდა განავითაროს! მას იმდენად ძლიერად ეშინოდა, რომ
ეს მისთვის საშუალება იყო საკუთარ შიშთან შეხვედრისგან თავის ასარიდებლად.

დასავლეთმა არ უნდა განავითაროს რაიმე საკუთარი მხოლოდ იმიტომ, რომ იგი დასავლეთია.
დიახ, ყოველმა ეპოქამ უნდა განავითაროს საკუთარი მეთოდები, მაგრამ ეს უკვე სხვა საკითხია.
ეს უკვე არაა დასავლეთის ან აღმოსავლეთის საკითხი. მე გამოვიმუშავებ ახალ მეთოდებს
იმიტომ, რომ მრავალი რამ შეიცვალა. ბუდას გამოჩენიდან ოცდახუთი ასწლეულის შემდეგ
ბევრი რამ შეიცვალა. ბუდა მუშაობდა ცნობიერებაზე, რომელიც სრულიად სხვაგვარად იყო
განპირობებული.

ბევრი რამ შეიცვალა: ადამიანი უფრო მომწიფებული გახდა, ის უფრო ეჭვიანი და სკეპტიკური
გახდა, მისთვის უფრო ძნელი გახდა „კი“-ს თქმა. მას უნდა, რომ გამოიკვლიოს, და არა
ირწმუნოს, მას არ შეუძლია მხოლოდ ნდობა, მისი უნდობლობა ძალიან ღრმა გახდა, ის აღარაა
უმანკო, ცოდნამ გააფუჭა იგი. ყველა ეს ცვლილება მოხდა. და ამ ცვლილებების შესაბამისად
მეთოდებიც უნდა შეიცვალოს. მაგრამ ეს არაა დასავლეთის ან აღმოსავლეთის საკითხი. ჩვენს
საუკუნეში დასავლეთზე ან აღმოსავლეთზე ლაპარაკი სრული სიბრიყვეა.

დედამიწა ერთიანია. დედამიწაზე პირველად მოხდა ეს მშვენიერი მოვლენა: ჩვენ

გლობალურები გავხდით, ჩვენ სამყაროსეულები გავხდით. ნაციები მხოლოდ გადმონაშთებია,
წარსულის გადმონაშთები, ძველი ჩვევები, რომლებიც ძნელად მიდიან. რადგანაც ძველი
ჩვევები ძნელად მიდიან, ადამიანი არასაჭირო ტანჯვას განიცდის.

დღესდღეობით მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების წყალობით შესაძლებელი გახდა, რომ არც

ერთი ადამიანი არ დარჩეს ნახევრადმშიერ მდგომარეობაში. მაგრამ ამას ხელს უშლის ნაციათა
ძველი საზღვრები. თუ მსოფლიოში ისევ რჩებიან ღატაკი ადამიანები, ეს იმიტომ კი არაა, რომ
მათი დახმარების საშუალებაა არ არსებობს, არამედ იმიტომ, რომ დღემდე არსებობენ ნაციები,
სახელმწიფოები და პოლიტიკური საზღვრები. ახლა ადამიანს ძალუძს, რომ მთელი დედამიწა
სამოთხედ აქციოს, მაგრამ პოლიტიკოსები არ უშვებენ ამას. ის, რისი გაკეთებაც ახალ თაობას
მაინც მოუწევს, ადრე თუ გვიან, და რაც უფრო ადრე, მით უკეთესი, - ესაა ნაციების გაუქმება.
ჩვენ გვჭირდება ერთიანი მსოფლიო, და ეს ერთიანი მსოფლიო იქნება მრავალი კითხვის
პასუხი და მრავალი პრობლემის გადაჭრა.

სიღარიბე შესაძებელია, რომ ახლავე გაქრეს, თუკი მსოფლიოს ერთ მთლიანად აღვიქვამთ და
გამოვიყენებთ ყველაფერ იმას, რაც აღმოაჩინა და შექმნა ადამიანმა. წინააღმდეგ შემთხვევაში
სიღარიბე კი არ გაქრება, გაგრძელდება და მომავალშიც იარსებებს. შეიძლება, რომ
ავადმყოფობები გაქრეს, ადამიანი უფრო ჯანმრთელი გახდეს. ამისთვის ყველაფერი
აუცილებელი არსებობს, უბრალოდ ძელი გახრწნილი გონება განაგრძობს არსებობას.

ჩემი წინადადებაა შევქმნათ მსოფლიო მმართველობა. ნაციონალური მმართველობები უკვე

აღარაა საჭირო, რადგან ყველა ნაციონალური მმართველობა მოძველდა. მაგრამ პოლიტიკოსები
არ დაუშვებენ ამას. რატომ? - იმიტომ, რომ მაშინ ისინი აღარ იქნება საჭირო. რაღა საჭირო
იქნება მაშინ მორარჯი ბჰაი დესაი? სად აღმოჩნდება მაშინ ყველა პრეზიდენტი და პრემიერ-
მინისტრი? ყველა ეს ადამიანი უსარგებლო აღმოჩნდება. მაშინ ისინი ვეღარ შექმნიან ამდენ
ომებს და ამდენ ხმაურს მსოფლიო სცენაზე. მათ დაივიწყებენ. ისინი უსარგებლო და მუზეუმში
ჩასაბარებელი გახდებიან. ისინი უკვე აღარ არიან საჭირო.

მსოფლიოს ერთიანი მმართველობა სჭირდება. ყველა ნაცია უნდა გაქრეს, მხოლოდ ამ

შემთხვევაში გაქრება ომები მიწის ნაგლეჯებისთვის, რომლებიც არავის ეკუთვნის და ამავე
დროს ყველას ეკუთვნის. ომები მხოლოდ მაშინ გაქრება, თუ ნაციები გაქრება; ომები ნაციების
არსებობის პროდუქტია. მაგრამ პოლიტიკოსებს არ მოეწონებათ ეს, ისინი რისკავენ, რომ მთელი
თავისი მნიშვნელოვნება დაკარგონ. სინამდვილეში, პოლიტიკოსები მეტი ნაციის არსებობაში
არიან დაინტერესებული.

ინდოეთი ერთიანი ნაცია იყო, მაგრამ ინდოელმა პოლიტიკოსებმა გადაწყვიტეს ორი ნაცია
შეექმნათ, ინდოეთი და პაკისტანი, რათა იქაც და აქაც ყოფილიყვნენ პრეზიდენტები, პრემიერ-
მინისტრები, მინისტრები და სხვა პაიაცები. მაგრამ შემდეგ პაკისტანი თავის მხრივ ორ
ნაწილად დაიშალა, რადგანაც პაკისტანი რომ ერთიანი დარჩენილიყო, მაშინ ბენგალიელები
დაიტანჯებოდნენ, რომ ისინი არ არიან პრემიერ-მინისტრები და პრეზიდენტები. მათ მოუწიათ
პაკისტანისგან განცალკევება. ინდოეთი სამ ქვეყანად იქცა, და თუ ყველაფერი ძველებურად
გაგრძელდა, ინდოეთიც მრავალ ქვეყნად იქცევა.

გარდა ამისა, სამხრეთ ინდოეთს განცალკევება უნდა ჩრდილოეთ ინდოეთისგან ენობრივი

პრინციპის გამო. სამხრეთელები ამტკიცებენ, რომ ისინი მიეკუთვნებიან ერთ რასას,
დრავიდულს, ხოლო ჩრდილოეთელები - მეორე რასას, არიულს. „ჩვენ სხვადასხვა სისხლი
გვაქვს, ჩვენ სხვადასხვა იდეალები გვაქვს, ჩვენ სხვადასხვა ენები გვაქვს“. ჩრდილოეთისგან
გამოცალკევების იდეა უფრო და უფრო მეტ ძალას იძენს, რადგანაც მაშნ სამხრეთელს თავისი
პრემიერ-მინისტრი ეყოლება. აქამდე ყველა პრემიერ-მინისტრი სამხრეთელი იყო.

ჩრდილოეთელებმა პრეზიდენტად სამხრეთელი აირჩიეს, უბრალოდ იმისთვის, რომ

დაემშვიდებინათ სამხრეთელები, რადგანაც ინდოეთის პრეზიდენტი - ეს მოჩვენებითი
ფიგურაა. ეს ისეთივე ფიგურაა, როგორც ინგლისის დედოფალი: ის წარმოადგენს სახელმწიფოს
ნომინალურ მეთაურს, მაგრამ ამასთან არანაირი ძალაუფლება არ გააჩნია. ყველა პრეზიდენტი
სამხრეთელი აღმოჩნდება ხოლმე, უბრალოდ იმისთვის, რომ სამხრეთი დააწყნარონ.
ძალაუფლებას კი პრემიერ-მინისტრი ფლობს, სწორედ მის ხელშია მთელი ძალაუფლება, და ის
ჩრდილოეთელია. სამხრეთი ამის გამო იტანჯება. კერძოდ კი სამხრეთელი პოლიტიკოსები.
ადრე თუ გვიან სამხრეთს განცალკევება მოუნდება.

მსოფლიო აგრძელებს უფრო პატარა ნაწილებად დაყოფას. პოლიტიკოსებს რომ ყველაფრის

გაკეთება შეეძლოთ, რაც მოუნდებათ, მაშინ ყოველი სოფელი ცალკე სახელმწიფო გახდებოდა,
რადგანაც მაშნ ყველა სოფელს ეყოლებოდა თავისი პოლიტიკოსები, თავისი პარლამენტი,
თავისი პრეზიდენტი, თავისი პრემიერ-მინისტრი და მინისტრები. პოლიტიკოსებისთვის რომ
ყველაფრის უფლება მიეცათ, ასეც მოიქცეოდნენ. რატომ არ აძლევენ ამის უფლებას? არ აძლევენ
ისევ პოლიტიკური მიზეზის გამო. თუ სამხრეთ ინდოეთი ჩრდილოეთს გამოეყოფა, მაშინ
მორარჯი დესაი თავისი ძალაუფლების ნახევარს დაკარგავს. ამიტომ ისინი, ვინც
მმართველობაშია, ამას ეწინააღმდეგებიან, მათ არ უნდათ, რომ ქვეყანა დაიყოს. ისინი, ვინც
ხელისუფლებაში არაა, ცდილობენ დაყონ ქვეყანა. და ასე ხდება გამუდმებით.

ერთხელ მთელმა მსოფლიომ უბრალოდ უნდა აიღოს და მოისროლოს მთელი ეს სისულელე და

გახდეს ერთიანი. ჩვენ არ გვჭირდება პასპორტები, ჩვენ არ გვჭირდება ვიზები. ჩვენ გვჭირდება
მსოფლიო მოქალაქეობა. ჩვენ გვჭირდება გადაადგილების თავისუფლება. საიდან ამდენი
უნდობლობა? საიდან ამდენი მტრობა ერთმანეთისადმი? ეს მიწა ჩვენი საერთო პლანეტაა, ჩვენ
უნდა გვქონდეს გადაადგილების თავისუფლება. ეს მსოფლიო ჯერ კიდევ ვერ გახდა
თავისუფალი წარსულის გადმონაშთების გამო. ისინი უნდა გადავაგდოთ. როცა მათ
გადავაგდებთ, მსოფლიო იმდენად მდიდარი გახდება, რამდენადაც თქვენ გინდათ, იმდენად
ჯანმრთელი, რამდენადაც თქვენ გინდათ. სიღარიბე გაქრება.

სიღარიბე ვერ გაქრება მხოლოდ იმიტომ, რომ მაჰატმა განდი მესამე კლასის ვაგონით
მგზავრობს. ეს უბრალოდ სტრატეგიაა, პოლიტიკური სტრატეგია. ნუთუ სიღარიბე გაქრება
მხოლოდ იმიტომ, რომ მაჰატმა განდიმესამე კლასის ვაგონით მგზავრობს? სინამდვილეში, ის
დამატებით გადაავსებს ხოლმე მესამე კლასის ვაგონს, რომელიც ისედაც გადავსებულია! მას
რომ პირველი კლასის ვაგონით ემგზავრა, კონდენციონერით, მაშინ გადავსებულ ვაგონში ერთი
ადამიანით ნაკლები მაინც იქნებოდა. ასეთი საკითხები არ ესმით, მაგრამ ღარიბებს მოსწონთ
ეს.

ისინი თვლიან, რომ მათი სიღარიბე რაღაც განსაკუთრებულია. „ნახეთ, მაჰატმა განდიც კი
მესამე კლასის ვაგონით მგზავრობს. შეხედეთ მაჰატმა განდის, ის ღარიბი ადამიანივით
ცხოვრობს.’’

ასე ხდება სიღარიბე რაღაც სულიერი. მსოფლიო ღარიბად რჩება, რადგანაც სიღარიბე
კეთილშობილების რანგში აჰყავთ. ყველგან, სადაც სიღარიბე კეთილშობილებად ითვლება,
იარსებებენ ღარიბი ადამიანები.

ინდოეთში სიღარიბე კეთილშობილებად ითვლება, თითქოს მასში რაიმე სულიერი იყოს. მასში
არაფერია სულიერი, ეს რაღაც პათოლოგიურია. თუ თქვენ ღარიბი ხართ, ეს უბრალოდ
ნიშნავს, რომ სულელი ხართ, რომ არ შეგიძლიათ საკუთარი თავის უზრუნველყოფა. თუ
ღარიბი ხართ, ეს უბრალოდ ნიშნავს, რომ იმ ძველი ფორმებისადმი ხართ მიჯაჭვული,
რომლებიც უკვე უსარგებლონი არიან ამ სამყაროში. თუ თქვენ ღარიბი ხართ, ეს ნიშნავს, რომ
თქვენ არ ხართ შემოქმედებითი და შეუპოვარი ადამიანი. თუ თქვენ ღარიბი ხართ, ეს
უბრალოდ ნიშნავს, რომ თქვენ არ ხართ გონიერი. ამაში არაფერია სულიერი, ეს უბრალოდ
ენერგიისა და გონივრულობის ნაკლებობაზე მეტყველებს.

სიღარიბე უნდა განიკითხებოდეს. სიღარიბე არ უნდა ითვლებოდეს კეთილშობილებად. ჩვენ

უნდა შევცვალოთ ადამიანის დამოკიდებულება ამ საკითხებისადმი, მაშინ ისინი ძალიან
ადვილად გაქრება. ტექნოლოგიების წყალობით ჩვენ შეგვიძლია, რომ ძალიან კეთილსასურველ
სამყაროში ვიცხოვროთ, მაგრამ ფსიქოლოგიურად არ შეგვიძლია სიუხვის გარემოში ცხოვრება.

ხანდახან ხდება, რომ ადამიანი მდიდრდება, მაგრამ ღარიბივით აგრძელებს ცხოვრებას, და

გარშემომყოფები ძალიან აფასებენ ამას. ისინი ამბობენ: „ნახეთ, იგი ისეთი მდიდარია, და მაინც
უბრალო ადამიანივით ცხოვრობს“. ეს ადამიანი უბრალოდ ბრიყვია! რატომ არ ტკბება
სიმდიდრით, რომელიც თავისი ძალისხმევისა და დიდი შრომის წყალობით მოიპოვა? ის
უბრალოდ ძუნწია. მან უბრალოდ არ იცის მდიდრულად ცხოვრება. ის ფარავს თავის
მდიდრულად ცხოვრების უუნარობას ლამაზი შირმის მიღმა, რომელსაც ეწოდება
„უბრალოება“. აუცილებელია, რომ შეიცვალოს ეს იდეალები.

სიღარიბე უსახურია, ისეთივე უსახური, როგორც ავადმყოფობა. მაგრამ ის მომავალშიც

განაგრძობს არსებობას, სანამ არსებობენ ნაციები; ის განაგრძნობს არსებობას, სანამ არსებობენ
პოლიტიკოსები. ის განაგრძობს არსებობას, სანამ სამყარო დაყოფილი რჩება. ომები
გაგრძელდება. ჩვენ შეგვიძლია ვილაპარაკოთ მშვიდობაზე, მაგრამ გავაგრძელებთ ომისათვის
მზადებას, რადგანაც მშვიდობა - ეს მხოლოდ სიტყვებია. ჩვენ დიდი მემკვიდრეობა გვერგო
წარსულისგან. რა მემკვიდრეობაა ეს? - გამუდმებული შეტაკებების, ბრძლების, მკვლელობებისა
და ომების სამი ათასი წელი - აი, ჩვენი წარსული.

ჩვენ უნდა გავწყვიტოთ კავშირი წარსულთან. დასავლეთელმა ადამიანმა კავშირი უნდა

გაწყვიტოს დასავლურ წარსულთან, აღმოსავლეთელმა კი - აღმოსავლურთან. ინდუისტმა
კავშირი უნდა გაწყვიტოს ინდუისტურ წარსულთან, ხოლო ქრისტიანმა - ქრისტიანულთან.
წარსულიგან განთავისუფლების მეთოდი ერთი და იგივე იქნება. ის ვერ იქნება აღმოსავლური
ან დასავლური. წარსულის მემკვიდრეობისგან საკუთარი თავის გამოყოფის მეთოდი ერთი და
იგივე იქნება.

მაგრამ იუნგი ძალიან იყო შეშინებული. მას ეშინოდა სიჩუმეში შესვლა, მას ესინოდა საკუთარ
შინაგან არსში შესვლა, რადგანაც საკუთარი შინაგანი არსის პირველი განცდა აბსოლუტური
სიცარიელის განცდაა. მაგრამ იგი არ აღიარებს, რომ ეშინია; ის იტყვის, რომ დასავლური
მეთოდების შემუშავებაა აუცილებელი.

არ არსებობს აღმოსავლური მეთოდები, არ არსებობს დასავლური მეთოდები; მეთოდები - ეს

უბრალოდ მეთოდებია. როცა ცდილობთ, რომ გონების საზღვრებს გასცდეთ, ერთ მეთოდს
იყენებთ - გაცნობიერებულობას. რა შეგიძიათ გააკეთოთ დასავლეთში გარდა იმისა, რომ
გააცნობიეროთ? გაცნობიერებულად ყოფნა, დაკვირვებით ყოფნა, მომენტში ყოფნა,
ტოტალურად და სპონტანურად ყოფნა, სადაც არ უნდა იყოთ, - ესაა ის, რაც მთელი
წარსულისგან განთავისუფლებაში დაგეხმარებათ - პოლიტიკურისგან, სოციალურისგან,
რელიგიურისგან. როცა თქვენს წარსულს გამოეყოფით, თქვენი გონება გაქრება, რადგანაც
გონება სხვა არაფერია, თუა არა წარსული, რომელშიც შეფუთული ხართ. გონება ნიშნავს
მეხსიერებას, მეხსიერება - ნიშნავს წარსულს; როცა გონება არ არის, თქვენ ბოლომდე აქ
იმყოფებით, ბრწყინვალე აქ-და-ახლაში. და ამ შესანიშნავ მდგომარეობაში ხდება
ინდივიდუაცია, ის ინდივიდუაცია, რომელზეც საუბარია „ოქროს ყვავილის საიდუმლოში“.
იუნგი სწორი მიმართულებით აზროვნებდა, მაგრამ მხოლოდ აზროვნებდა.

ადამიანი, რომელმაც ეს კითხვა დასხვა - თვითონაა იუნგის მიმდევარი. შესაძლოა მისთვის

ძალიან რთული იყოს იმის გაგება, რასაც ახლა ვამბობ. მან კიდევ ერთი კითხვა დასხვა. მან
დაწერა: „ოშო, როდესაც შენ ფროიდს, იუნგს და ადლერს ერთ კონტექსტში ახსენებ, ეს მე
მანაწყენებს. ეს ისე ჩანს, თითქოს ერთ კონტექსტში ახსენებდე ბუდას, ქრისტეს და ნიქსონს“.

შენთვის ეს რთული იქნება, მაგრამ სიმართლე ასეთია, რომ ფროიდი - გენიოსია, ხოლო იუნგი
და ადლერი პიგმეები არიან, უბრალოდ პიგმეები, მათ არ მიუღწევიათ მისი სიმაღლისთვის.
ფროიდი პირველად აღმომჩენი გახდა. მან კაცობრიობას რაღაც განსაკუთრებით ღირებული
აჩუქა. ფროიდი წყარო გახდა, მამამთავარი. იუნგი და ადლერი - უბრალოდ მისი ნაშიერები
არიან. ფროიდს შეუძლია იარსებოს იუნგისა და ადლერის გარეშე, ის მათ გარეშეც
მნიშვნელოვანი ფიგურაა, მაგრამ იუნგს და ადლერს არ შეუძიათ მის გარეშე არსებობა. ამის
წარმოდგენაც შეუძლებელია. შეგიძლიათ წარმოიდგინოთ იუნგი და ადლერი, ფროიდი რომ არ
ყოფილიყო? ეს შეუძლებელია, ამის წარმოდგენაც შეუძლებელია - ისინი მისი შვილები არიან.
მიუხედავად იმისა, რომ არ გაუგონეს მას, აუჯაყდნენ მას, ეს არ ცვლის საქმის არსს: თქვენ
შეგიძლიათ არ დაუჯეროთ თქვენს მამას, შეგიძლიათ მის წინააღმდეგ წახვიდეთ, მაგრამ ის
მაინც თქვენს მამად დარჩება. შეგიძლიათ ებრძჴლოთ მას, შეგიძლიათ მოკლათ, მაგრამ ის მაინც
თქვენი მამა იქნება. არ შეგიძლიათ ამ კავშირის განადგურება. თქვენ შეგიძიათ მოკლათ მამა,
მაგრამ ვერ მოკლავთ მამობრიობას. ეს აბსოლუტურად ზუსტია. ვერ იზამთ ისე, რომ მან
შეწყვიტოს თქვენს მამად ყოფნა.

ფროიდი მამა იყო , იუნგი და ადლერი კი აჯანყებული შვილები, მხოლოდ ნაშიერები,

რომლებიც განცალკევებას ცდილობდნენ მშობლიური ხისგან. მაგრამ მათ ვერ შეძლეს შორს
წასვლა, რადგანაც შიგნით სიღრმეში ისინი ამ ხის გამგრძელებლებად რჩებოდნენ, შიგნით
სიღრმეში დაკავშირებულნი რჩებოდნენ მასთან. ისინი გახდნენ რეაქცია ფროიდზე. და გახდნენ
რეაქცია არა იმიტომ, რომ რაღაც ახლის შემუშავება შეძლეს, - არაფერი მსგავსი. ფროიდთან
დაკავშირებით იუნგი იგივე იყო, რაც იუდა ქრისტესთან დაკავშირებით.

ასე ხდება ყოველთვის: ყველაზე ახლო მოსწავლეს ადვილად შეუძია უღალატოს ოსტატს. იუდა
იესოს ყველაზე ახლო მოსწავლე იყო, ყველაზე ჭკვიანი, განათლებული და უფრო გონიერი და
განათლებული, ვიდრე ყველა დანარჩენი. სინამდვილეში ის უფრო განათლებული იყო, ვიდრე
იესო, ის ყველაზე განსწავლული მოსწავლე იყო. ბუნებრივია, მას იმედი ჰქონდა, რომ
მემკვიდრე გახდებოდა იესოს წასვლის შემდეგ. ის მეორე იყო იესოს შემდეგ, ბუნებრივია მასში
დაიბადა ღრმა შური და ეგოს მისწრაფება - რატომ არ უნდა იყოს პირველი? რამდენი უნდა
ელოდოს? მან მეტი იცის და უკეთ ლაპარაკობს, ვიდრე იესო, იესო არაა განათლებული.
სავარაუდოდ სწორედ ასე ფიქრობდა, და კონფლიქტი წარმოიშვა. როგორც ჩანს იგი ძალიან
ეგოისტი იყო.

და ეს ერთხელ არ მომხდარა. ეს ბევრჯერ მოხდა. ეს შეემთხვა მაჰავირას: სიძემ, რომელიც მისი

მოსწავლე იყო, უღალატა და ხუთასამდე სხვა მოსწავლე წაიყვანა მისგან. ბუდას მისმა
ბიძაშვილმა დევადატამ უღალატა, და მის მოკვლას, მის მოწამვლას ეცადა. რატომ? - დევადატა
ყოველთვის თვლიდა, რომ ის ბუდაზე არანაკლებია. „რატომ სცემენ ბუდას ასე დიდ პატივს, მე
რატომ არ მცემენ პატივს?ჩვენ ერთად გავიზარდეთ, ერთ მასწავლებლებთან ვისწავლეთ, ერთი
ოჯახიდან წამოვედით, სამეფო ოჯახიდან, - რატომ გახდა იგი გასხივოსნებული, მე კი დღემდე
მხოლოდ მოსწავლე ვარ?“ მასაც უნდოდა საკუთარი თავსი გასხივოსნებულად გამოცხადება. მას
ამბიცია, შური, ეგო წარმართავდა. იგივე ეხება იუნგსაც, ადლერსაც და ზოგიერთ სხვასაც.

ფროიდი რევოლუცია გახდა და დიდი მატრანსფორმირებელი ძალა გახდა კაცობრიობის

ცნობიერების ისტორიაში. ის არ იყო გასხივოსნებული, როგორც ბუდა ან მაჰავირა, ან იესო.
მაგრამ ის დიდი რეოლუციონერი იყო იმაში, რაც ეხებოდა აზროვნებას, და მან გაიკვალა გზა
ახალი შესაძლებლობებისკენ. ფროიდი რომ არ ყოფილიყო, დასავლეთი ვერ გაიგებდა ტანტრას.
ფროიდი რომ არ ყოფილიყო, დასავლეთელი ადამიანი განაგრძობდა ვიქტორიანულ
პურიტანიზმში, სიყალბეში და პირფერობაში ცხოვრებას. ფროიდმა გახსნა გზა იმისკენ, რომ
უფრო ნამდვილები ვყოფილიყავით, უფრო ჭეშმარიტები, უფრო გულწრფელები,
გულმართლები. იუნგი და ადლერი მისი მხოლოდ ნაშიერები იყვნენ.

იუნგი ფროიდის მარჯვენა ხელი იყო. ფროიდმა თავად აირჩია იგი თავის მემკვიდრედ.
სწორედ ამიტომ ვამბობ, რომ იუნგი იუდას ჰგავს. მაგრამ ფროიდი შეცდა. მან არასწორი
არჩევანი გააკეთა. ის თავად არ ყოფილა გასხივოსნებული. როგორც ჩანს მან ყველაზე ეგოისტი
მოსწავლე აირჩია, რადგანაც ყველაზე ეგოისტი ყველაზე აქტიურია. იუნგი ყველაზე ეგოისტი
მოსწავლე იყო. შეხედეთ მას ძველ ფოტოებში: ფროიდისა და სხვების გვერდით იუნგი ყველაზე
ეგოისტურად გამოიყურება. ეს ფოტოზეც კი ჩანს, ამის დამალვა შეუზებელია. ეს მას სახეზე
აწერია.

როგორც ჩანს ფროიდმა იმიტომ აირჩია იუნგი მემკვიდრედ, რომ ის იყო ყველაზე ნიჭიერი,
აქტიური, განსაკუთრებულად აქტიური, რადგან მას შეეძლო ყველაზე კარგად ლაპარაკი,
ფილოსოფოსობა, კამათი, მსჯელობა. მაგრამ ძალიან მალე იუნგმა გააცნობიერა, რომ ამ
თვისებებით მას თვითონ შეეძლო გამხდარიყო ოსტატი, რომ მას შეეძლო თვითონ დაეარსებინა
ახალი ფსიქოლოგიური სკოლა. რატომ უნდა ყოფილიყო მეორე ვიოლინო? მას შეეძლო
პირველი ყოფილიყო, მთავარი, ერთადერთი. და მან დააარსა თავისი სკოლა.

მისი სკოლა უბრალოდ რეაქცია გახდა, რეაქცია ფროიდზე, მაგრამ ის არ წასულა ასე ღრმად
თავის გაგებაში. თუმცა ის სწორი მიმართულებით მოძრაობდა, მაგრამ, ვიმეორებ, ის მხოლოდ
ხელისცეცებით მიდიოდა სიბნელეში, ეს არ იყო გაცნობიერებული მოძრაობა. ის უბრალდ რაც
შეიძლება შორს გადაადგილდებოდა ფროიდისგან.

ფროიდს ძალიან მეცნიერული მიდგომა ჰქონდა, იუნგმა ხელოვნების სამყაროში დაიწყო

მოძრაობა უბრალოდ იმისთვის, რომ ფროიდს დაშორებოდა. სრულიად შემთხვევით მან სწორი
მიმართულება აირჩია. ფროიდის მიდგომა მათემატიკური იყო, იუნგის მიდგომა პოეტური
გახდა. ფროიდის მიდგომა ძალიან რეალისტური იყო, იუნგის მიდგომა უფრო და უფრო
მითოლოგიური ხდებოდა. და ყველაფერი იმიტომ, რომ ეს საქმიანობა რეაქცია გახლდათ: იგი
ცდილობდა, რომ საკუთარი დამოუკიდებლობა დაემტკიცებინა, სრული დამოუკიდებლობა
ფროიდისგან, მას უნდოდა კავშირი გაეწყვიტა ფროიდთან, მისი სრული წინააღმდეგობა
გამხდარიყო, - ისე რომ თავადაც ვერ ხვდებოდა, გაუცნობიერებლად. რაღაც თვალსაზრისით ეს
კარგი იყო. კარგი იყო იმ თვალსაზრისით, რომ იგი შეეჯახა ზოგიერთ ფაქტს, რომელსაც
ფროიდი ვერასოდეს აღმოაჩენდა თვითონ, რადგანაც მისი მიდგომა ძალიან პრაქტიკული,
დამიწებული, პრაგმატული, მეცნიერული, რეალისტური იყო, მაგრამ არის მრავალი საკითხი,
რომელიც არ განისაზღვრება მხოლოდ ფაქტებით.
არსებობს მილიონობით საკითხი, რომლის გაგებასაც ვერ შევზღუდავთ მხოლოდ ფაქტებით.
რაც უფრო მაღლა ადიხართ, რაც უფრო სიღრმეში შედიხართ, მით უფრო ძნელი ხდება
მეცნიერების ენაზე ლაპარაკი, მეცნიერების ენის გამოყენება. მაშინ აუცილებელია პოეტური
თავისუფლება, აუცილებელია პოეზია, აუცილებელია გამოხატვის მხატვრული ფორმები. მაშინ
მითოლოგია ერთადერთი საშუალება ხდება, რათა გარკვეული სიმაღლეები და სიღრმეები
გადმოსცეს.

მაგრამ ის, ვინც ეს კითხვა დასვა, როგორც ჩანს ნაწყენია. ის იუნგის მიმდევარი იყო, ახლა კი
ჩემთან მოხვდა. მე რაც შეიძება უფრო ძლიერად ჩავარტყამ თავში... რადგანაც მისგან რაღაც
სრულიად ახალი უნდა შევქმნა - არა ვინმეს მიმდევარი, არამედ ინდივიდუალობა. მე მას
ინდივიდუაცია უნდა მივცე, და მას მოუწევს ამის ატანა, მას მოუწევს ცეცხლსა და წყალში
გამოწრთობა. ის, რასაც ახლა ვამბობ, ცეცხლია. როგორც კი ვამჩნევ თქვენს მიჯაჭვულობებს,
მაშინვე ვუტევ მათ. მისი მიჯაჭვულობა - იუნგია. მისი მიჯაჭვულობის გამო იუნგსაც ხვდება.

მეორე კითხვა:
რატომ იყენებ იგავებს?
იგავი იმის თქმის საშუალებაა, რისი თქმაც შეუძლებელია. იგავი თითია, რომელიც მთვარეზე
მიუთითებს: დაივიწყეთ თითი და შეხედეთ მთვარეს. ნუ მოეჭიდებით თითს, ნუ დაუწყებთ მას
კბენას. იგავი უნდა გაიგოთ და დაივიწყოთ.

სწორედ ამაშია ნებისმიერი იგავის, ნებისმიერი ისტორიის სილამაზე: როცა მას ჰყვებიან, თქვენ
ყურადღებით ისმენთ, რადგანაც ის ყოველთვის ცნობისმოყვარეობას ჰბადებს - რა იქნება
მომავალში? თქვენ ბოლომდე სმენად იქცევით, ყურადღებიანი და მიმღები ხდებით. თქვენ
დაინტრიგებული აღმოჩნდებით, ელოდებით, რა იქნება შემდეგ. კვანძის გახსნას ელოდებით.
ისტორიის რაღაც მომენტში კულმინაცია დგება, შემდეგ კი უეცრად - კვანძის გახსნა. და როცა
კულმინაციის შემდეგ კვანძი იხსნება, თქვენ ისეთი მოუთმენლობის მდგომარეობაში
იმყოფებით, რომ კვანძის გახსნა ღრმად აღწევს თქვენს გულში.

ჭეშმარიტებაზე რაიმეს თქმა არც ისე ადვილია. გვიწევს, რომ გამოვიყენოთ იგავები, ლექსები,
სხვა საშუალებები, რომლებიც მსმენელში ისეთ მწველ ინტერესს, ცნობისმოყვარეობას,
მიმღებლობას გამოიწვევს, რომ იგი მოუთმენლად დაელოდოს, თუ რა მოხდება შემდეგ.

იგავებს მარტო მე არ ვიყენებ. ასე იყო ყოველთვის: მათ იყენებდა ბუდა, მათ იყენებდა ჟუან-ძი,
მათ იყენებდა იესო - ყველა დიადი ოსტატი იყენებდა იგავს, როგორც ერთ-ერთ მეთოდს. იგი
ემსახურებოდა თავის მიზანს მრავალი საუკუნის განმავლობაში და ძველებურად რჩება და
დარჩება განსაკუთრებით მნიშვნელოვნად.

იგავი უბრალოდ ისტორია არაა, მისი მიზანი თქვენი გართობა კი არა -გახსივოსნებაა. სწორედ
ეს განსხვავებაა ჩვეულებრივ ისტორიასა და იგავს შორის: იგავში ჩადებულია გზავნილი,
დაშიფრული გზავნილი, რომელიც უნდა გაშიფროთ. შეიძლება ისე მოხდეს, რომ მთელი
ცხოვრება დაგჭირდეთ გზავნილის გასაშიფრად, მაგრამ თავად ეს პროცესი მოახდენს თქვენს
ტრანსფორმაციას.

იგავი არაა უბრალოდ ისტორია, ერთმომენტიანი გართობა. მისი არსი მარადიულია, მისი არსი
არაა ერთმომენტიანი. სინამდვილეში, იგი დიდ უფრო დიდ მნიშვნელობას ატარებს, ვიდრე
თქვენი ეგრეთ წოდებული ფაქტები, რადგანაც ფაქტების ზემოქმედება ცნობიერებაზე ძალიან
შეზღუდულია. ფაქტი მოვლენას ჰგავს: იგი ხდება, შემდეგ კი ჩაივლის. მას შემდეგ, რაც ჩაიარა,
მას უკვე ვეღარ დავეყრდნობით.

თქვენ ვერ იქნებით დარწმუნებული იმაში, რომ არსებობდა იესო, რომ არსებობდა ისეთი
ისტორიული ფიგურა, როგორიც იყო იესო. თქვენ ვერ იქნებით ამაში აბსოლუტურად
დარწმუნებულნი. თქვენ შეგიძლიათ მხოლოდ იგრძნოთ იმის ალბათობა, რომ ის არსებობდა.
მაგრამ მაინც დაგრჩებათ ეჭვი: შესაძლოა ის არც არასოდეს ყოფილა, -ვინ იცის? გარდა მისი
ოთხი მოსწავლისა, მას სხვა არავინ იხსენიებს.

შესაძლოა, ეს ოთხი მოსწავლე ვინმე მწერლის გამონაგონი გახლდათ, - მთელი ისტორია ისეთი
დრამატული ჩანს. მასში ყველაფერია, რაც ნებისმიერ მელოდრამაშია, ყველაფერი, რაც
ნებისმიერ თანამედროვე კინოში შეგვიძლია ვნახოთ: იესოზე შეყვარებული მეძავი; ღარიბის
შვილი, რომელმაც თავი ღმერთის შვილად გამოაცხადა; სასწაულმოქმედი ადამიანი, რომელიც
ბრმებს თვალს უხელს, დავრდომილებს ფეხზე აყენებს, გამოჯანმრთელებაში ეხმარება
ადამიანებს, რომლებიც მთელი ცხოვრება იტანჯებოდნენ; უფრო მეტიც, ლაზარეს მკვდრეთით
აღადგენს საფლავიდან. სად შეიძლება ვნახოთ უფრო მეტი სიმწვავე და ვნება? რა გახდის
ისტორიას უფრო მიმზიდველს? შემდეგ იესოს დაპატიმრება, პოლიტიკური ინტრიგები, მისი
მოკვლის მცდელობები, და ბოლოს, ჯვარცმა. მაგრამ ისტორია ამაზე არ მთავრდება: სამი დღის
შემდეგ იგი აღსდგება. არც ერთ დეტექტიურში არაა ასეთი ოსტატურად დალაგებული
სიუჟეტი.

აღდგომა... ამის შემდეგ მას კვლავ ხედავენ მოსწავლეები. იგი კვლავ ხვდება მოსწავლეებს,
რომლებიც ვერც კი იცნობენ მას. შემდეგ კი ეს ხუროს ვაჟი, გაუნათლებელი, შეურყვნელი,
ხდება მსოფლიოს უდიდესი რელიგიის, უზარმაზარი რელიგიური იმპერიის დამფუძნებელი,
და უკან იტოვებს ყველა დანარჩენ წინასწარმეტყველს და ღმერთის მიერ წარმოგზავნილს. რა
საფუძველი ჰქონდა ამისთვის? ბუდა მეფის შვილი იყო, მაგრამ ხუროს შვილმა დაჩრდილა იგი
მიმდევრების რაოდენობით. სოკრატეს არ ჰყოლია და არ ჰყავს არცერთი მიმდევარი, თუმცა ის
ძალიან განათლებული, ძალიან გონიერი ადამიანი იყო. და მასაც იგივე ისტორია შეემთხვა. ის
მოწამლული და მოკლული იქნა, მაგრამ მიუხედავად ამისა ერთი მიმდევარიც კი ვერ მოიპოვა.
რატომ? როგორ მოხდა ეს? მართლა არსებობდა იესო? მართლა რეალური პიროვნება იყო? -
ისტორიის სახელმძღვანელოებშჳ ხომ არ მოიხსენიება მისი სახელი, და ვერც მის ძეგლს
იპოვნით სადმე. შესაძლოა იესო უბრალოდ მოგონილია, გამოგონილი ისტორია.
როცა ისტორიული მოვლენები ჩაივლიან, მათი დამკიცება შეუძლებელია, მათი დამტკიცება
შეუძლებელია სრული დარწმუნებულობით. ისინი მეტ-ნაკლებად სავარაუდონი რჩებიან.
იგავში კი ჩადებულია მარადიული რეალობა. მას არ აქვს პრეტენზია ისტორიულ
სინამდვილეზე, ის უბრალოდ რაღაც გზავნილს გადმოგვცემს. მას არ აქვს კავშირი
მოვლენებთან, რომლებიც დროში ვითარდება. იგავი ისაა, რაც დროის საზღვრებს მიღმა ხდება
და ამასთანავე უზარმაზარ მნიშვნელობას ინარჩუნებს.

არსებობდა იესო თუ არა, ეს არც ისე მნიშვნელოვანია. მაგრამ ისტორიები, რომლებსაც ის

ჰყვებოდა, არსებობენ; თავად იესომ მოჰყვა ისინი, თუ სხვა რომელიმე მწერლის გამონაგონია,
არ აქვს მნიშვნელობა. ამ იგავებში ჩადებულია მარადიული გზავნილები, რაღაც იმდენად
მარადიული, რომ დრო ვერ აქცევს მათ უმნიშვნელოდ, დროის ვერანაირი მონაკვეთი ვერ
დაუკარგავს მათ ღირებულებას.

ჭეშმარიტება, რომელიც იგავშია ჩადებული, მარადიულია. ისტორიული ჭეშმარიტება

გარკვეული მოვლენის ნამდვილობის საკითხია. როცა მოვლენა წარსულშია, მისი ნამდვილობის
აბსოლუტურად დადასტურება შეუძლებელია; ყველაფერი, რაც მასზე შეიძლება ითქვას, ეს
მხოლოდ მათი ალბათობაა. ერთადერთი, რაც შეგვიძლია რეალურად დავამტკიცოთ, ეს აწმყოში
მომხდარი მოვლენებია. რადგანაც იგავის ჭეშმარიტება მარადიულია, მისი გამოყენება
ყოველთვის შეგვიძლია აწმყოში. იგავი ყოველთვის აწმყოში რჩება და არასოდეს გადადის
წარსულში. თუ თქვენ მზად ხართ მის გასაგებად, ის მზად იქნება, რომ ყველა თავისი განძი
გადმოგცეთ. იგი არაა დამოკიდებული ისტორიულ პირობებზე. იგავი შეიძლება ემთხვეოდეს
ისტორიულ პირობებს, ისტორიულად სარწმუნო მოვლენები შეიძლება შეიცავდნენ იგავის
ღირებულებას.

შესაძლოა, იესოს ან ბუდას ისტორია ისტორიულად სარწმუნოა; ასეც რომ იყოს, ჩვენ
ისტორიული სარწმუნოობა კი არა, იგავის ისტორია გვკურნავს. მნიშვნელოვანი არაა,
არსებობდა თუ არა იესო, არსებობდა თუ არა ბუდა. ბუდას არსებობის მხოლოდ ალბათობაც კი
საკმარისია იმისთვის, რომ ჩვენი გულები ღრმა მისწრაფებით აანთოს, ღვთაებრივის წყურვილი
გვაიძულოს. მხოლოდ ალბათობაც კი საკმარისია, რომ ზეცისკენ აგვახედოს, გვიბიძგოს
ძიებისკენ და იმ შეზღუდვებით უკმაყოფილებისკენ, რომლებიც ჩვენს გარშემო შევიქმენით.
მხოლოდ ეს ალბათობაც კი გვიბიძგებს თავგადასავლებისკენ.

წარმოიდგინეთ, რომ იძირება ადამიანი, და ვიღაც თოკს უგდებს. იგი ეჭიდება თოკს და
გამოცურავს. ვინ დაწნა ეს თოკი? ეს იგავია... ვიღაც იტყვის, რომ იგი ბუდამ დაწნა, ვიღაც - რმ
იესომ, ვიღაც - რომ მუჰამედმა, მაგრამ იმ ადამიანისთვის, რომელიც იხრჩობოდა, მხოლოდ
ერთია მნიშვნელოვანი: „გაუძლებს ეს თოკი ჩემს წონას, თუ არა?“ ვინ დაწნა თოკი - ეს
ისტორიული საკითხია: აქ შეიძლება ცდებოდეთ, მაგრამ მაინც გამოცუროთ. სწორედ ამაშჳა
იგავის სილამაზე. შესაძლოა ბუდა არასოდეს არსებობდა, მაგრამ თუ იგავს გაიგებთ,
გადარჩებით.
რა არის იგავი? მაგალითად...

ერთხელ ბუდა თავისი ულამაზესი ოქროს ეტლით ახალგაზრდულ დღესასწაულზე გაემართა.

მოულოდნელად, ცხოვრებაში პირველად, მან მოხუცებული ადამიანი დაინახა.

ეს იგავი ასე იწყება: როცა ბუდა დაიბადა, დიადი ასტროლოგები მივიდნენ მამამისთან, რათა
ბავშის მომავალი, მისი პოტენციალი ეწინასწარმეტყველათ. ყველა ასტროლოგმა განაცხადა:

- ის ან მსოფლიო მმართველი, ჩაკრავარტინი, გახდება, რომელიც ყველა ექვს კონტინენტს

მართავს, ან სამყაროსგან განდეგილი სანიასი გახდება. ეს ორი შესაძლებლობა არსებობს.
ყველა ასტროლოგმა, გარდა ერთისა, ორი თითი ასწია და მოახსენა მეფეს:

- არსებობს ორი შესაძლებლობა: ის ან მსოფლიოს უდიადესი მმართველი იქნება, და იმდენი

ძალაუფლება ექნება, რომელიც ჯერ არავის ჰქონია მანამდე, ან ყველაფერზე უარს იტყვის და
ტყეში წავა, სანიასი გახდება, იმედიტირებს, გასხივოსნებას მიაღწევს.

და მხოლოდ ერთმა ასტროლოგმა, მხოლოდ ყველაზე ახალგაზრდამ, ასწია ერთი თითი. მეფეს
გაუკვირდა:

- ყველამ ორი თითი ასწია, შენ კი მხოლოდ ერთი?

ასტროლოგმა უპასუხა:

- ის გასხივოსნებული გახდება. სხვა შესაძლებლობა არ არსებობს.

მაგრამ ის ყველაზე ახალგაზრდა იყო ასტროლოგებს შორის, ამიტომ მეფემ არ მიანიჭა დიდი
მნიშვნელობა. ყველა მოხუცმა ასტროლოგმა განაცხადა, რომ ორი შესაძლებლობა არსებობს,
ამიტომ ამ ახალგაზრდას სიტყვებს არ გააჩნია დიდი ღირებულება.

ამიტომ მან გამოცდილ ასტროლოგებს ჰკითხა:

- რა უნდა გავაკეთო, რომ მან არასოდეს თქვას უარი მიწიერზე და არ დატოვოს სამეფო?

მათ შესთავაზეს:

- ააშენე მისთვის რამდენიმე მშვენიერი სასახლე, სხვადასხვა სასახლეები წელიწადის ოთხი

დროისთვის. ინდოეთში წელიწადის ოთხი დროა, ამიტომ აუშენე ოთხი სასახლე, მშვენიერი
ბაღებით და ყვავილებით. აქციე ისინი თითქმის სამოთხედ. და აუცილებლად გააკეთე ისე, რომ
მის ბაღებში ვერ მოხვდეს ვერცერთი ხანშიშესული ადამიანი, რომ იგი ვერ შეხვდეს ვერცერთ
ავადმყოფს, რომ ვერ დაინახოს ვერცერთი სანიასი, და ვერასოდეს შეეჯახოს სიკვდილის
არსებობას. ეს ოთხი რამ ბოლომდე უნდა გამოირიცხოს. როცა ფოთლები ხეებიდან
ჩამოცვივდება, მანამდე უნდა მოაშორონ ისინი, სანამ ერთ მკვდარ ფოთოლს მაინც დაინახავს.
ბაღში ყვავილები მანამდე უნდა მოიჭრას, სანამ ერთ დამჭკნარ და მომაკვდავ ყვავილს მაინც
დაინახავს.

მას გარს უნდა ეხვეოდნენ სამეფოს ყველაზე ლამაზი ქალები. იგი გამუდმებით რაღაცით უნდა
გაართონ. გახსოვდეს: მხოლოდ ამ შემთხვევაში შეიძება, რომ გასხივოსნების სურვილისგან
იხსნათ. დაე ყოველთვის დაკავებული და დაღლილი იყოს. გაღვიძებისას, დაძინებისას და
მთელი დღის განმავლობაში, გარშემო მშვენიერ მოცეკვავე ქალებს უნდა ხედავდეს. მუსიკის და
ცეკვების ბგერების ქვეშ უნდა იძინებდეს.

მეფემ ყველაფერი სწორედ ასე გააკეთა.

ისტორიულად მართალია თუ არა ეს, არ აქვს მნიშვნელობა. იგავის არსი იმაშია, რომ ასე თუ
ისე, ჩვენ ყველანი მსგავსი სახით ვიწყობთ ცხოვრებას. მშობლებს ყოველთვის ეშინიათ
თავიანთი შვილების გამო, - შესაძოა ისე ძლიერ არა, როგორც ბუდას მამას ეშინოდა, რადგანაც
იგი უკიდურესობამდე მივიდა. იმისთვის, რომ იგავი აბსოლუტურად გასაგები იყოს, მასში
რაღაც უკიდურესობა, გაზვიადება უნდა იყოს, სულ ესაა. მაგრამ ნებისმიერ მამას, ნებისმიერ
დედას ეშინია იმის, რომ მისი შვილი განდეგილი გახდება, რომ იგი საზოგადოებას გაერიყება.

ერთმა ამერიკელმა ქალმა მისწერა მორარჯი დესაის, რომ მისი ქალიშვილი რომელიღაც
ინდოელი ოსტატის კლანჭებში მოხვდა, რომ მან ის დააჰიპნოზა. „გადაარჩინეთ ჩემი
ქალიშვილი! დამიბრუნეთ იგი“. გაზეთებში არ იყო მოხსენიებული იმ ადამიანის სახელი, ვინც
დააჰიპნოზა. სავარაუდოდ ეს მე ვარ, მისი ქალიშვილი კი აქაა. სხვაგან სად?

მშობლები ქმნიან ასოციაციებს, საზოგადოებებს, რათა დაიცვან თავიანთი შვილები მსგავსი

გატაცებებისგან. მათ უფრო მეტად ეშინიათ მედიტაციის, ვიდრე ნარკოტიკების. ამერიკაში
ორგანიზაციაც კი არსებობს, რომელიც ეხმარება მშობლებს - მოიპარონ და დაიბრუნონ
თავიანთი შვილები, თუ კი ისინი აღმოსავლეთში მიდიან და მედიტირებას იწყებენ. შემდეგ ამ
ბავშვებს ფსიქოანალიტიკოსებთან, ფსიქიატრებთან გზავნიან, რათა ჰიპნოზისგან
გაანთავისუფლონ, რათა „ტვინი გამოურეცხონ“.

ეს კანონსაწინააღმდეგოა. კალიფორნიის ერთ-ერთი ფსიქიატრი დააპატიმრეს მსგავსი

საქმიანობის გამო, რადგანაც ზედმეტის უფლება მისცა საკუთარ თავს. ჯერ მშობლები
თხოვნით მიმართავდნენ, რომ მოეპარათ და დაებრუნებინათ თავიანთი შვილები, შემდეგ კი
ამის კეთება დამოუკიდებლად დაიწყო. მშობლებსაც კი არ აქვთ ამის უფლება. როცა ბავშვი
სრულწლოვანებას აღწევს, მშობლებს არ აქვთ მისი მოტაცების უფლება. მაგრამ ისინი
მხარდაჭერას უზრუნველყოფენ: მათ მხარდაჭერა აქვთ პარლამენტში, სასამართლოში,
რადგანაც მოსამართლეც მშობელია, პოლიციელები და ადვოკატებიც მშობლები არიან. ისინი
შეძლებენ, რომ მისი მხარდაჭერა უზრუნველყონ.

მაგრამ ამ ფსიქიატრმა დამოუკიდებლად დაიწყო მოქმედება, მან საკუთარ თავზე მისიონერის

ფუნქცია აიღო, იპარავდა და მშობლებს უბრუნებდა მათ შვილებს, სპეციალური ორგანიზაცია
შექმნა თავის მხარდასაჭერად და დაიწყო „ტვინის გამოსარეცხი“ პროგრამის გამოყენება. მან ამ
პროგრამას „დეპროგრამირება“ დაარქვა. იგი მიმათულია იმაზე, რომ ადამიანმა უარი თქვას
მედიტაციაზე, დაკარგოს ინტერესი აღმოსავლეთისადმი და ძველ ცხოვრებას დაუბრუნდეს. თუ
ის კათოლიკე იყო, კვლავ კათოლიკე ხდება და ეკლესიაში იწყებს სიარულს; თუ პროტესტანტი
იყო, კვლავ პროტესტანტი ხდება და ბიბლიას კითხულობს. ამ ადამიანებს ეშინიათ, და ეშინიათ
არა მხოლოდ ახლა, მათ ყოველთვის ეშინოდათ ამის. ისტორია ბუდაზე - ეს არაა გაზვიადება.
მშობლებს ყოველთვის ეშინიათ, რომ მათი შვილები განდეგილები გახდებიან, ეს მშობლების
მარადიული შიშია.

იგავი გრძელდება...

ყოველთვის, როცა ბუდა დედაქალაქში შედიოდა, ქუჩებს ალაგებდნენ, მოუხებს და სანიასებს

აშორებდნენ. როცა ქუჩაში მისი ეტლი გაივლიდან მას არ ხვდებოდა არაფერი უსახური,
ავადმყოფური, ძველი, მკვდარი. მაგრამ ერთხელ ეს მოხდა.

იგავში ნათქვამია, რომ ღმერთები შეშფოთდნენ ბუდას გამო. ისინი განიცდიდნენ: „ნუთუ ბუდა
ასე დარჩება მუდმივი უზრუნველობის ამ სულელურ მდგომარეობაში? ნუთუ ის არასოდეს
გასხივოსნდება?“

ქუჩები იწმინდებოდა, ხალხის გადაადგილება მკაცრად კონტროლდებოდა, მაგრამ ღმერთებმა

მაინც მოახერხეს იქ შეღწევა: ერთი ღმერთი მოხუცის სახით წარსდგა მის წინაშე, მეორე -
სანიასის, მესამე - მძიმე ავადმყოფის, ხოლო მეოთხე - მიცვალებულის სახით.

ეს იგავი მშვენიერია. ღმერთები შეშფოთდნენ. ამაში დიდი აზრია ჩადებული. აზრი იმაშია, რომ
ყოფიერებას უნდა, რომ გასხივოსნებული გახდეთ, ყოფიერება ღელავს თქვენს გამო, ზრუნავს
თქვენზე, მას უნდა, რომ ნებისმიერი სახის მონობისგან, ნებისმიერი სიბნელისგან
განთავისუფლდეთ. ყოფიერებას უნდა, რომ დაგეხმაროთ.

და როცა ხედავს, რომ წრეზე დადიხართ და უაზროდ ფლანგავთ ცხოვრებას, იგი ქმნის
სიტუაციებს, რათა გამოგაღვიძოთ. სწორედ ამაშია იგავის აზრი.

სინამდვილეში ცაზე არ არიან ღმერთები, და მათ არ შეუძლიათ ჩამოვიდნენ და წარსდგნენ

თქვენს წინაშე მოხუცის სახით: უბრალოდ იგავი - ეს დაფარული ჭეშმარიტების გამოხატვის
საშუალებაა. დაფარული ჭეშმარიტება იმაში მდგომარეობს, რომ ყოფიერება ზრუნავს თქვენზე;
თქვენ ამ სამყაროში იმისთვის მოხვდით, რომ რაღაც ისწავლოთ, - ნუ დაიკარგებით.
ეს მარადიული გზავნილია. მნიშვნელობა არ აქვს, არსებობდა ბუდა თუ არა, იყო ის
ისტორიული პიროვნება თუ არა, მნიშვნელოვანია ის, რომ ყოფიერება ზრუნავს თქვენზე. თუ
ის ბუდაზე ზრუნავს, ის თქვენზეც ზრუნავს, თქვენთვისაც ქმნის სიტუაციებს. და თუკი
ცოტათი მაინც ხართ ყურადღებით, მოეჭიდებით ამ სიტუაციებს, და ისინი თქვენთის
ტრანსფორმაციის, გამოღვიძების საშუალებები გახდებიან.

ბუდამ მოხუცი დაინახა და მეეტლეს ჰკითხა:

- რა დაემართა ამ ადამიანს?

მან სწორედ ასეთი კითხვა დასვა, რადგანაც აქამდე არასოდეს უნახავს მოხუცებული. თქვენ არ
დასვამდით მსგავს კითხვას, რადგანაც ყოველდღე ხედავთ მოხუცებს. მისთვის კი ეს ძალიან
უცნაური იყო. მას ჰყავდა მეუღლე, ჰყავდა ვაჟი, მაგრამ არასოდეს უნახავს არც ერთი მოხუცი.
ბუნებრივია, შეძრული აღმოჩნდა, როცა უეცრად მოხუცი დაინახა. მეეტლე აპირებდა, რომ
ტყუილი ეთქვა მისთვის, რადგან კარგად იცნობდა ბუდას მამას.

მაგრამ იგავში ნათქვამია, რომ ერთ-ერთი ღმერთი შევიდა მეეტლის სხეულში და სიმართლე
უთხრა. მან თქვა:

- ყოველი ადამიანი ხდება მოხუცებული.

- და მეც გავხდები ასეთი? - იკითხა ბუდამ. - ჩემი შეყვარებული, ჩემი ცოლი იაშოდჰარა, ასევე
მოხუცდება? ჩემი პატარა ვაჟი რაგული, რომელიც რამდენიმე დღის წინ დაიბადა, ასევე
მოხუცდება?

და ღმერთმა მეეტლის მეშვეობით უთხრა:

- დიახ, ყველა ადამიანი ბერდება.

შემდეგ ბუდამ მიცვალებული დაინახა.

- მას რაღა დაემართა? - იკითხა მან.

და ღმერთმა კვლავ მიუგო მეეტლეს მეშვეობით:

- ყოველ ადამიანს ელოდება ეს მდგომარეობა - ავადმყოფობა, სიბერე, შემდეგ კი სიკვდილი.

- და მეც მოვკვდები? ჩემი მშვენიერი მეუღლე იაშოდჰარაც, ჩემი შვილი რაგულიც, რომელიც
რამდენიმე დღის უკან დაიბადა?
- ყველა ადამიანი კვდება, ყოველგვარი გამონაკლისის გარეშე, - უპასუხა ღმერთმა.

შემდეგ ბუდამ სანიასი დაინახა ნარინჯისფერ სამოსში და იკითხა:

- რატომ აცვია ნარინჯისფერი?

ღმერთმა უპასუხა:

- ამ ადამიანმა უკვე დაინახა, რომ არსებობს ავადმყოფობა, სიბერე და სიკვდილი; ახლა იგი
ცდილობს, რომ უკვდავების წყარო იპოვნოს. მან გააცნობიერა, რომ სიცოცხლე სიკვდილით
მთავრდება. გააცნობიერა ის ფაქტი, რომ ადრე თუ გვიან სხეული გაქრება და ფერფლად იქცევა.
ამიტომ ცდილობს იპოვნოს ის, რაც არასოდეს კვდება. მან მედიტაცია დაიწყო, უარი თქვა
გართობებზე. ის გასხივოსნებას ეძებს.

- მაშინ შემობრუნდი, - თქვა ბუდამ. - მე არ მჭირდება ახალგაზრდულ დღესასწაულზე წასვლა,

რადგანაც თუ ჩემი ახალგაზრდობა - ეს მხოლოდ დროებითი მოვლენაა, მაშინ მე უკვე მოხუცი
ვარ. თუ სხეული მაინც ფერფლად იქცევა, ეს ნიშნავს, რომ მე უკვე მოვკვდი.

ჩაწვდით ბუდას გამობრწყინებას...

ბუდა ამბობს: „თუ ეს მაინც უნდა მოხდეს, მაშჳნ რა მნიშვნელობა აქვს, ხვალ მოხდება თუ
სამოცდაათი წლის შემდეგ? თუ ეს მაინც უნდა მოხდეს, ეს ნიშნავს, რომ უკვე მოხდა.
შემოატრიალე! მე აღარ მაინტერესებს არანაირი დღესასწაულები. დღესასწაულები ჩემთვის
დამთავრდა. მე უნდა ვეძებო ის, რასაც შენ გასხივოსნებას უწოდებ. სანამ ეს სხეული გაქრება,
საშუალებად უნდა გამოვიყენო იგი, საშუალებად - უკვდავების საპოვნელად. უნდა ვიპოვნო ეს
ნექტარი“.

და ის უკან გაბრუნდა. იმავე ღამით დატოვა სასახლე და ბნელ ტყეში წავიდა მედიტაციისთვის.

ესაა იგავი. სინამდვილეში მოხდა თუ არა, ჩემთვის არ აქვს მნიშვნელობა. რა მნიშვნელობა აქვს
- დაემთხვევა თუ არა ისტორიულ ფაქტებს? მე საერთოდ არ მაღელვებს ისტორიული ფაქტები,
და სწორედ ამიტომ ადამიანები, რომლებიც გიჟდებიან ისტორიაზე, მიბრაზდებიან ხოლმე. მე
საკუთარ თავს სრულ პოეტურ თავისუფლებას ვაძლევ.

მე მაინტერესებს იგავი, და არა ისტორიული ფაქტები. თუ ვხედავ, რომ იგავი შეიძება უფრო
მშვენიერი გავხადო, მაშინ მე ვთამაშებ მასთან. არ მაღელვებს, როგორი ფორმით იყო
დაწერილი თავდაპირველად. რა მნიშვნელობა აქვს, თუ მე იგავების პოეტურობა და მათში
ჩადებული გზავნილი მაინტერესებს. მართლა მოხდა თუ არა, არ აქვს მნიშნელობა; ის მაინც
დაგეხმარებათ.
„ვინ დაწნა ეს თოკი - იესომ, ბუდამ თუ მუჰამედმა?“ რა მნიშვნელობა აქვს თქვენთვის, თუკი
იხრჩობით? ამ მომენტში მხოლოდ ერთია მთავარი - გაუძლებს ეს თოკი თქვენს წონას თუ ვერა.

შეგიძლიათ შეამოწმოთ ეს. შესაძლოა არასწორი პასუხი მიიღოთ, მაგრამ მაინც გადარჩებით.
შესაძლოა თოკი ბუდამ დაწნა, თქვენ კი ფიქრობდით რომ იესომ დაწნა, - არ აქვს მნიშვნელობა,
ის მაინც გადაგარჩენთ. დაე ბიბლია დაწერილი იყოს უჩინარი ავტორის მიერ, - ეს არაა
მნიშვნელოვანი, მასში გზავნილია. ვინც არ უნდა ყოფილიყო ეს ავტორი, ალბათ ის
გასხივოსნებული იყო, წინააღმდეგ შემთხვევაშ ვერ დაწერდა ასეთ მშვენიერ იგავს. ის თავად
იყო იესო. ვინც არ უნდა ყოფილიყო ბუდას შესახებ იგავის შემდგენელი, ის თავად იყო ბუდა.
იყო თუ არა ეს ისტორიული რეალობა, არ აქვს მნიშვნელობა. სწორედ ამიტომ ვიყეებ ასე
ხშირად იგავებს.

იგავი - ეს იმედი, რისკი და შანსია, რომლებსაც ლაო-ძი ან ზარატუსტრა გვიგზავნიან. ყველა

ბიბლია რომ დაიშალოს, იესოს სახელი რომ დავიწყებას მიეცეს, ამას არ იქნებოდა დიდი
მნიშვნელობა, თუკი იმედის ცეცხლი, სილამაზის ცეცხლი განაგრძობდა წვას, თუკი ეს შანსი
განაგრძობდა არსებობას.

თუკი დადასტურდება, მეცნიერულად დადასტურდება, რომ ბუდა არ არსებობდა, რომ იესო

არასოდეს დაბადებულა, რომ მუჰამედს არასოდეს უვლია ამ მიწაზე, რომ მაჰავირა - ეს
უბრალოდ მითია, რომ ლაო-ძი - ეს მხოლოდ გამონაგონია, მაგრამ ამასთანავე ადამიანს მაინც
ექნება იმედი, საკუთარ თავზე აღმატების იმედი, თუ ეს ცეცხლი მის გულში კვლავ განაგრძობს
წვას, თუ მასში დარჩება ჭეშმარიტების ძიებისკენ სწრაფვა, ეს საკმარისი იქნება. მაშნ შეგიძიათ
ყველაფერი დაივიწყოთ ბიბლიებსა და ყურანებზე. თუკი თქვენ გაქვთ მისწრაფება, მაშინ
ყურანი თქვენს შიგნით დაიბადება. თუკი თქვენი მისწრაფება საკმარისად ძლიერი იქნება, მაშინ
ერთხელაც თქვენ დაინახავთ, როგორ დაიბადება თქვენში ბუდა, როგორ დაიბადება თქვენში
იესო.

ბოლო კითხვა:
შენ ამბობ, რომ ცხოვრებაში ყველაფრისთვის უნდა გადავიხადოთ. ნუთუ არ არსებობს
არანაირი გამონაკლისი?
მოისმინე შემდეგი ანეკდოტი...

ერთმა ამერიკელი ტურისტმა, რომელიც პარიზში აღმოჩნდა, ტაქსის მძღოლს სთხოვა, რომ
კარგი ბორდელის მისამართი მიეცა. საღამოს მივიდა ბორდელში, აირჩია გოგო და ვახშამი
შეუკვეთა. დილისკენ, როცა ყველა თავისი კაპრიზი დაიკმაყოფილა, ამერიკელი ქვემოთ
ჩამოვიდა და მადამს ანგარიში მოსთხოვა.

- თქვენ არაფერი არ გაქვთ გადასახდელი მესიე, - უთხრა დაწესებულების ქალბატონმა.

გაოცებულმა, მაგრამ ამ საკითხის გარჩევის სურვილს მოკლებულმაახალგაზრდამ უსიტყვოდ
დატოვა ბორდელი. მეორე დღეს იგი კვლავ ესტუმრა მას და ყველაფერი იგივე გაიმეორა.
დაწესებულების დატოვებისას, მისდა გასაკვირად აღმოაჩინა, რომ მისი ანგარიში რვაას ფრანკს
შეადგენდა.

- ეს შეუძლებელია! - წამოიყვირა ამერიკელმა. - მე აქ გუშინ ვიყავი, ზუსტად ისევე გავერთე,

მაგრამ ერთი ფრანკიც კი არ აგიღიათ ჩემგან.

- აჰ, - თქვა ქალბატონმა, - მაგრამ წუხელ ღამით თქვენი ტრანსლაცია პირდაპირ ეთერში
მიმდინარეობდა ტელევიზიით.

დიახ, ხანდახან შესაძლოა უფასოდ მიიღოთ რამე, მაგრამ მაშინ ყურადღებით უნდა იყოთ -
შესაძლოა ამ დროს თქვენი პირდაპირ ეთერში ტრანსლირება მიმდინარეობდეს.

სინამდვილეში, ცხოვრებაში არაფერი მოდის უფასოდ. თქვენ ზუსტად იმდენს იღებთ,

რამდენისთვისაც მზად ხართ რომ გადაიხადოთ. როცა მზად ხართ, რომ მთელი თქვენი
ცხოვრებით გადაიხადოთ, სანაცვლოდ მარადიულ ცხოვრებას მიიღებთ. უფასო არაფერია,
უფასო ვერაფერი ვერ იქნება.

დღეისათვის საკმარისია.

თავი 17
ცის ნაგლეჯი
ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:
თქვენი სამუშაო თანდათანობით კონცენტრირებული და მომწიფებული გახდება, მაგრამ სანამ
მიაღწევთ მდგომარეობას, როცა ისე ზიხართ, როგორც გამხმარი ხე კლდის წინ, არსებობს
მრავალი შეცდომის დაშვების ალბათობა, რომელზეც მინდა განსაკუთრებულად
გავამახვილოყურადღება. ეს მდგომარეობები ცნობადნი ხდებიან, როცა თქვენს პირად
გამოცდილებად იქცევიან. თავიდან მინდა შეცდომების შესახებ გითხრათ, შემდეგ კი -
წარმატების ნიშნების შესახებ.
როცა პრაქტიკოსი თავისი გადაწყვეტილების განხორციელებას იწყებს, აუცილებელია
თვალყური ვადევნოთ იმას, რომ ყველაფერი სიმსუბუქისა და მოდუნებულობის
მდგომარეობაში მიმდინარეობდეს. გულს არ უნდა მოვთხოვოთ ძალიან ბევრი. უნდა
გავითვალისწინოთ, რომ გული და ენერგია ავტომატურად კოორდინირდება. მხოლოდ ამ
შემთხვევაში შეიძლება სიმშვიდის მიღწევა. სიმშვიდის მდგომარეობისთვის აუცილებელია
სწორი პირობების შექმნა და სწორი ადგილის პოვნა. არ ღირს იმ ადგილას დაჯდომა (და
მედიტირება), სადაც სიმშვიდე არაა. იგულისხმება, რომ გონება თავისუფალი უნდა იყოს
ზედმეტი საზრუნავისგან. აზრები ყველა რთულ სიტუაციაზე გვერდზე უნდა გადავდოთ;
პრაქტიკოსი განდეგილი და დამოუკიდებელი უნდა იყოს. არაა საჭირო ასევე აზრების
კონცენტრაცია მედიტაციის სწორად შესრულებაზე. საფრთხე ჩნდება მაშინ, როცა ამას ზედმეტ
ყურადღებას აქცევთ. მე არ ვგულისხმობ, რომ ამას არანაირი ყურადღება არ უნდა დაუთმოთ;
უნდა შეინარჩუნოთ თანაბარი მანძილი ყოფნასა და არყოფნას შორის. თუ, მიზნის არსებობისას,
შეგიძლიათ მიაღწიოთ მდგომარეობას, როდესაც მიზანი არ არსებობს, მაშინ ყველაფერი
სწორად გაგიგიათ. მაშინ შეძლებთ, რომ მიუშვათ საკუთარი თავი, ვგერდზე გადგეთ,
დამოუკიდებელი და თავდაჯერებული გახდეთ. შემდეგ უნდა იზრუნოთ იმაზე, რომ არ
გახდეთ ცდუნებებით სავსე სამყაროს მსხვერპლი. ცდუნებების სამყარო იქ იმყოფება, სადაც
ხუთი ბნელი დემონი ერთობა. ეს ხდება მაგალითად მაშინ, როცა ფიქსაციის დასაწყისიდან
პრაქტიკოსს უჩნდება აზრები მშრალ შეშასა და ნახშირზე, და მხოლოდ ზოგჯერ - აზრები
დიად დედამიწაზე ნათელი გაზაფხულის მოსვლაზე. ამგვარად სიბნელის
სამყაროშიეფლობით. ენერგია იქ ცივია, სუნთქვა უხეში, და თქვენს წინ სიცივისა და გახრწნის
მრავალი ხატ-სახე ჩნდება. თუ იქ დიდხანს დარჩებით, მცენარეებისა და ქვების სამყაროში
მოხვდებით.
პრაქტიკოსი არ უნდა აჰყვეს ათიათას ცდუნებას. ეს მაშინ ხდება, თუკი სიმშვიდის
მდგომარეობის მოსვლასთან ერთად ერთიმეორის მიყოლებით ჩნდება მრავალი კვანძი.
პრაქტიკოსს მათი გარღვევა სურს, მაგრამ არ შეუძლია; იგი მიჰყვება მათ, და თითქოს შვებას
გრძნობს. ეს ნიშნავს, რომ ბატონი მსახურად იქცა. თუ პრაქტიკოსი დიდხანს ჩერდება ამ
სტადიაზე, ის ილუზორული სურვილების სამყაროში მოხვდება.
ყველაზე კარგ შემთხვევაში თქვენ სამოთხეში აღმოჩნდებით; ყველაზე ცუდში კი - სულ-
მელიებს შორის. დიახ, მართლაც, ასეთი სული-მელია შეიძლება მთებში დაძრწოდეს, ქარით და
მთვარით, ყვავილებით და ხილით, მარჯნის ხეებითა და ზურმუხტის ბალახით ტკბებოდეს.
მაგრამ როცა ეს მთავრდება, მთავრდება მისი ჯილდოც, და ის კვლავ მღელვარე სამყაროში
იბადება.
ერთხელ მონადირეები უღეან ტყეშ შევიდნენ და იქ ქოხი აღმოაჩინეს, რომელშიც ხის ჯვრის
წინ განდეგილი ლოცულობდა. მისი სახე ნეტარებისგან ბრწყინავდა.

- გამარჯობა, ძმაო. დაე გვიბოძოს ღმერთმა სასიამოვნო დღე. შენ ძალიან ბედნიერად
გამოიყურები.

- მე ყოველთვის ბედნიერი ვარ.

- შენ ამ განმარტოებულ ქოხში ცხოვრობ და ლოცულობ, და ამასთან ბედნიერი ხარ? ჩვენ

ყველაფერი გვაქვს, მაგრამ უბედურები ვართ. სად იპოვნე ბედნიერება?
- მე იგი აქ, ამ ქოხში ვიპოვნე. გაიხედე ამ ხვრელში, და თქვენ დაინახავთ ამ ბედნიერების
გამობრწყინებას. - და პატარა სარკმელზე მიუთითა მათ.

- შენ მოგვატყუე. ჩვენ მხოლოდ ხის ტოტები დავინახეთ.

- კიდევ ერთხელ გაიხედეთ.

- მხოლოდ ხის ტოტებს და ცის ნაგლეჯს ვხედავთ.

- ესაა, - თქვა განდეგილმა, - სწორედ ჩემი ბედნიერების მიზეზი - ეს ცის ნაგლეჯი.

ნეტარება - ეს თავად ადამიანის ბუნებაა. მას არ სჭირდება ძებნა, მას უბრალოდ ხელახლა
აღმოჩენა სჭირდება. ჩვენ უკვე გვაქვს ის. ჩვენ წარმოვადგენთ მას. ვეძებოთ იგი სადღაც გარეთ -
ეს საიმედო გზაა მისი ხელიდან გაშვებისკენ. შეწყვიტეთ ძიება და ჩაიხედეთ თქვენსსიღრმეში,
და იქ გელით ცხოვრების უდიდესი აღმოჩენა, რადგანაც ყველაფერი, რასააც მრავალი
საუკუნის, მრავალი ცხოვრების განმავლობაში ეძებდით, ყოველთვის თქვენს შიგნით იყო.
თქვენ არ გჭირდებათ იყოთ ღატაკი, თქვენ იმპერატორად ხართ დაბადებულნი. ღმერთის
სასუფეველი თქვენშია, მაგრამ თქვენი თვალები გამუდმებით გარეთ ეძებენ, ამიტომაც
გამუდმებით ხელიდან უშვებთ მას. ის თქვენს თვალებშია, და არა თვალების წინ.

ღმერთის სასუფეველი - ეს არაა ობიექტი, ეს თქვენი სუბიექტურობაა. მისი ძებნა არაა საჭირო,
რადგანაც ეს თავად მაძიებლის ბუნებაა. მაშინ განმარტოებულ ქოხში, უღრან ტყეშიც კი
შეგიძლიათ ბედნიერი იყოთ. წინააღმდეგ შემთხვევაში სასახლეშიც კი უბედური იქნებით.

სამყაროს ყველანაირი ტანჯვა არსებობს: ღარიბი ერთი მიზეზის გამო იტანჯება, მდიდარი
მეორე მიზეზის გამო, მაგრამ მათ შორის არ არის განსხვავება იმაშ, რაც ტანჯვას ეხება.
ხანდახან ხდება, რომ მდიდარი უფრო მეტადაც კი იტანჯება, რადგანაც მას მეტის უფლება
შეუძლია მისცეს საკუთარ თავს. მას მეტი შესაძლებლობა აქვს. ღარიბ ადამიანს არ შეუძლია
ამდენი ტანჯვის მოხვეჭა, მდიდარს კი შეუძია. ამიტომ ყველაზე მდიდრები ყველაზე
უბედურებად გრძნობენ თავს. ამ თვალსაზრისით, ყველაზე მდიდრები ყველაზე ღარიბები
ხდებიან. სინამდვილეშ, როცა მდიდარი ხდებით, პირველად გრძნობთ ცხოვრების სიღარიბეს.
თუ ღარიბი ხართ, შეგიძლიათ იმედი გქონდეთ, რომ ერთხელაც გამდიდრდებით, და მაშინ
თქვენთან სიხარული მოვა, და მაშნ ზეიმი იქნება. მაგრამ როცა სიმდიდრეს აღწევთ გარე
სამყაროშ, უეცრად ეს იმედი ქრება, და დგება უზარმაზარი უიმედობა. თქვენ ვარდებით
სასოწარკვეთილებაში: ახლა უკვე არანაირი იმედი და არანაირი მომავალი აღარ გაქვთ, ახლა
უკვე ბოლო იმედსაც გამოეთხოვეთ.

თქვენ ყოველთვის ცხოვრობდით იმ ფიქრით, რომ ერთხელაც მდიდარი გახდებით, და მაშინ

ყველაფერი კარგად იქნება. როგორც იქნა გახდით მდიდარი, მაგრამ არაფერი შეცვლილა,
თქვენი შინაგანი ტანჯვა უწინდებურად გრძელდება. სინამდვილეშ, სწორედ კონტრასტით,
გარეგნულ სიმდიდრესთან შედარებით თქვენ უფრო ნათლად, უფრო მკაფიოდ აცნობიერებთ
შინაგან სიღარიბეს. გარეგნული სიმდიდრის ფონზე შინაგან სიღარიბეს გრძნობთ: ყველაფერი,
რასაც გარეთ ფლობთ, შინაგან სიცარიელეს გაგრძნობინებთ. ამიტომაც არაა გასაკვირი, რომ
მდიდარი ქვეყნები რელიგიურები ხდებიან.

ინდოეთი რელიგიური ქვეყანა იყო, როდესაც ჰყვაოდა. ბუდას და მაჰავირას დროს ინდოეთი
მდიდარი იყო, და სწორედ ამ სიმდიდრის წყალობით აცნობიერებდა იგი თავის შნაგან
სიღარიბეს. როცა შინაგან სიღარიბეს აცნობიერებთ, თქვენს ძიებას შიგნითკენ წარმართავთ.
როცა აცნობიერებთ, რომ ვერაფერი გარეგნული ვერ დააკმაყოფილებს შინაგან წყურვილს, რომ
ყველაფერი გარეგნული გარეთ რჩება, რომ არ შეგიძიათ მათი შიგნით მიღება, როცა ამაში
ბოლომდე რწმუნდებით, მაშინ მიემგზავრებით საძიებლად, თავგადასავლებისთვის. სწორედ ეს
თავგადასავალია რელიგია.

ახლა ინდოეათი ვერ იქნება რელიგიური. ინდოეთი - ერთ-ერთი ყველაზე ღარიბი ქვეყანაა
მსოფლიოში. როგორ შეუძია მას იყოს რელიგიური? იგი ვერ მისცემს საკუთარ თავს
რელიგიურობის უფლებას. რელიგია - ეს უმაღლესი ფუფუნებაა. უმაღლესი ფუფუნება,
უმაღლესი მუსიკა, უმაღლესი პოეზია, უმაღლესი ცეკვა. ესაა ყოფიერებით თრობის უმაღლესი
შეგრძნება. თუ გშიათ, ვერ შეძებთ ამის ძიებას. როცა ადამიანი მშიერია, მას პური სჭირდება,
მას არ სჭირდება მედიტაცია. როცა ადამიანი ავადაა, მას წამლები სჭირდება, და არა
მედიტაცია. მხოლოდ ჯანმრთელ ადამიანს შეუძია გააცნობიეროს, რომ რაღაც ისეთი აკლია,
რის მიცემაც მხოლოდ მედიტაციას შეუძია და სხვას არაფერს.

მე მეკითხებიან, რატომაა ამ აშრამში ასე ცოტა ინდოელი. ეს არაა გასაკვირი. მათ არ

აინტერესებთ მედიტაცია. მათ აინტერესებთ მატერიალური საგნები, ისინი მხოლოდ
მატერიალურით შემოიფარგლებიან. რა თქმა უნდა, ისინი ლაპარაკობენ სულიერებაზე, მაგრამ
ეს უბრალოდ ლაპარაკია, წარსულის მემკვიდრეობა. ეს აძლევთ მათ სასიამოვნო შეგრძნებას,
რომ ისინი სულიერები არიან; თუ რაიმე აკლიათ მატერიალურ სამყაროში, სხვა თუ არაფერი
თავისი სულიერებით მაინც დაიტრაბახებენ. მაგრამ ჩემთვის სულიერება - უფრო მაღალი
სტადიაა, ვიდრე მატერიალიზმი. მატერიალიზმი - ეს საყრდენი წერტილია სულიერებისთვის.

მხოლოდ მდიდარი ქვეყნები გრძნობენ სულიერი სიღარიბეს. როცა სულიერ სიღარიბეს

გრძნობთ, არსებობს ორი შესაძებლობა: ან თავს იკლავთ, ან შინაგან ტრანსფორმაციას
გადიხართ. შინაგანი ტრანსფორმაციის მეთოდი - ეს მედიტაციაა. როცა თვითმკვლელობა და
მედიტაცია ორ უკანასკნელ შესაძებლობად რჩება და სხვა ვარიანტები არ არსებობს, მაშნ
გიწევთ, რომ აირჩიოთ: ან თავი გაინადგუროთ, რადგან თქვენი ცხოვრება უაზროა, ან
ტრანსფორმაცია განიცადოთ და ყოფიერების ახალ დონეზე გახვიდეთ. მდიდარი ქვეყნების წინ
ყოველთვის იდგა ეს დილემა, ეს არჩევანი თვითმკვლელობასა და მედიტაციას შორის.
მდიდარ ქვეყნებშ უფრო მეტი თვითმკვლელობა ხდება, უფრო მეტი ადამიანი იშლება ჭკუიდან,
ვიდრე ღარიბ ქვეყნებში. ღარიბ ადამიანს არ სცალია თვითმკვლელობაზე ფიქრისთვის, ის
ძალიან დაკავებულია თვითგადარჩენით. ღარიბ ადამიანს არ სცალია თავისი ენერგიის
ტრანსფორმაციაზე ფიქრისთვის. იგი იმაზე ზრუნავს, თუ როგორ დააპუროს თავისი შვილები,
როგორ იპოვოს თავშესაფარი. მას საერთოდ არ აინტერესებს ის, რაც სხეულზე მაღლაა,
სხეულის შიგნითაა. და ეს ბუნებრივია, მე ამას არ განვიკითხავ. ეს აბსოლუტურად ბუნებრივია,
სწორედ ასეც უნდა იყოს. სწორედ ამიტომაც არიან მიდრეკილნი კომუნიზმისკენ ყველაზე
ღარიბი ქვეყნები, ხოლო კაპიტალისტური ქვეყნები - უფრო მეტად სულიერებისკენ.

მარქსის წინასწარმეტყველება არ აღსრულდა. მარქსი ამბობდა, რომ მდიდარი ქვეყნები

კომუნისტურები გახდებოდნენ. ეს უაზრობა გამოდგა: კომუნისტურები მხოლოდ ღარიბი
ქვეყნები გახდნენ. რუსეთი ერთ-ერთი ყველაზე ღარიბი ქვეყანა იყო, ისევე როგორც ჩინეთი,
ისევე როგორც ინდოეთი. ინდოეთი ნებისმიერ მომენტში შეიძლება გახდეს კომუნიზმის
მსხვერპლი: იგი უკვე უახლოვდება მას. ამერიკა არ გამხდარა კომუნისტური.

მარქსი წინასწარმეტყველებდა, რომ მდიდარი ქვეყნები კომუნისტურები გახდებოდნენ. მე კი

ვამტკიცებ, რომ მდიდარი ქვეყნები გარდუვალად ხდებიან რელიგიურები, ღარიბები კი
კომუნისტურები. თუ კომუნისტური ქვეყანა მდიდარი გახდება, ის რელიგიის ძიებას დაიწყებს.
სწორედ ეს ხდება ახლა რუსული სულის სიღრმეში: დღეს რუსეთი მიუახლოვდა იმ წერტილს,
სადაც კვლავ შეუძლია იფიქროს ღმერთზე, ლოცვაზე, მედიტაციაზე.

თქვენ გაგიკვირდებათ, როცა გაიგებთ, რომ რუსეთში ადამიანები საიდუმლოდ ხვდებიან

იმისთვის, რომ ილოცონ, რადგანაც ლოცვა აკრძალულია მთავრობის მიერ. იყო რელიგიური -
ნიშნავს იყო დამნაშავე. აქ ჩვენ ტაძრები გვაქვს, მაგრამ იქ არავავინ დადის; ჩვენ გვაქვს
ეკლესიები, მაგრამ ადამიანები უნდა დაიყოლიო, რომ იქ იარონ, თუნდაც კვირაობით.
ადამიანებს ქრთამი უნდა მისცე, ეკლესიაში, ტაძარში, მეჩეთში ან გურუდვარში რომ წავიდნენ.
შეგიძლიათ წარმოიდგინოთ სიტუაცია, როცა ადამიანები საიდუმლოდ, იატაკქვეშეთში
ხვდებიან იმისთვის, რომ ილოცონ, - ილოცონ ჩუმად, რომ არავინ გაიგოს? ღრმად რუსულ
სულში კვლავ იბადება რელიგია. ის უნდა დაიბადოს: ახლა რუსეთი საკმარისად მდიდარია
იმისთვის, რომ უფრო ამაღლებულზე იფიქროს.
ცხოვრების ჩემეულ ხედვაში მატერიალიზმი და სულიერება - არ არიან წინააღმდეგობები;
მატერიალიზმი გზას უგებს რელიგიას. ამიტომაც მე აბსოლუტურად მატერიალისტური და
აბსოლუტურად სულიერი ვარ. ეს ერთ-ერთი ყველაზე ძირითადი საკითხია, რის მოტანაც
თქვენამდე მინდა: არასოდეს შექმნათ ურთიერთწინააღმდეგობა სხეულსა და სულს შორის,
სამყაროსა და ღმერთს შორის. არასოდეს შექმნათ წინააღმდეგობა მატერიალიზმსა და
სულიერებას შორის - ისინი ისეთივე განუყოფელნი არიან, როგორც სხეული და სული. იყავით
მატერიალისტურნი, გამოიყენეთ თქვენი მატერიალიზმი, როგორც საყრდენი სულიერებისთვის.
ეს დიდ გაურკვევლობას ქმნის ადამიანთა გონებებში, რადგანაც ისინი ყოველთვის თვლიდნენ,
რომ სიღარიბე - ეს რაღაც სულიერია. ეს სრული სისულელეა. სიღარიბე - ეს ყველაზე
არასულიერი რამაა ამქვეყნად. ღარიბი ადამიანი ვერ იქნება სულიერი. იგი შეიძლება ეცადოს,
მაგრამ მისი სულიერება ზედაპირული დარჩება. იგი არ იყო იმედგაცრუებული სიმდიდრით -
როგორ გახდება სულიერი? აუცილებელია ღრმა იმედგაცრუება - იმედგაცრუება
გარესამყაროთი, - და მაშინ შიგნითკენ შემობრუნდებით. შიგნითკენ შემობრუნება მხოლოდ
გარკვეულ წერტილში ხდება, როდესაც ბოლომდე ხართ იმედგაცრუებული გარეგნულით, -
როცა უკვე დაინახეთ ყველაფერი გარეგნული, როცა გამოსცადეთ იგი, - და გააცნობიერეთ, რომ
მასში არაფერია, ეს მხოლოდ პატარა ბუშტუკებია, ერთმომენტიანი შეგრძნებებია. ისინი ბევრს
გპირდებიან, მაგრამ ცოტას გისრულებენ. ბოლოს და ბოლოს ხელცარიელი რჩებით.

გარე სამყაროს მხოლოდ სიკვდილის მოცემა შეუძლია, მეტი არაფრის. სიცოცხლე შიგნით უნდა
ეძებოთ. სიცოცხლის წყარო - თქვენს შიგნითაა.

თესლში უკვე ჩადებულია ხე. თუ თესლს გაჭრით, იქ ვერ აღმოაჩენთ ხეს, - ეს ასეა იმიტომ,
რომ ასე მისი აღმოჩენა შეუძლებელია. შესაძლებლობა უნდა მისცეთ თესლს, რომ გაიზარდოს,
მაშნ პოტენციალი, რომელიც მასშია ჩადებული, ზედაპირზე გამოვა. როცა ბავშვი ჩნდება ქალის
წიაღში, ის უბრალოდ თესლს წარმოადგენს, მაგრამ მასშ უკვე ჩადებულია მთელი პოტენციალი,
მთელი შესაძლებლობები. თესლი მთელ ინფორმაციას შეიცავს: როგორი სხეული ექნება მას,
როგორი სახე, როგორი ფერის თვალები, თმები, რა სიმაღლის იქნება, რამდენხანს იცოცხლებს,
იქნება თუ არა ჯანმრთელი, მამაკაცი იქნება თუ ქალი, შავკანიანი თუ თეთრი. სიცოცხლე ამ
ტესლისგან ვითარდება.

მედიტაცია - ეს თქვენს დაფარულ შუაგულში დაბრუნებაა, საიდანაც ყველაფერი ჩნდება, -

საიდანაც გაჩნდა სხეული, საიდანაც გაჩნდა გონება, საიდანაც ჩნდებიან აზრები, საიდანაც
ჩნდებიან სურვილები. თქვენ წყაროს უნდა დაუბრუნდეთ. რელიგია - ეს წყაროსთან
დაბრუნებაა. შეიცნო წყარო - ნიშნავს შეიცნო ღმერთი, შეიცნო მიზანი, რადგანაც წყარო და
მიზანი ერთია. იმ შუაგულშიდაბრუნება, სადაც თქვენი დასაწყისია, - ნიშნავს იმ მიზნამდე
მისვლას, რომლის მიღწევაც გინდოდათ, - მაშინ წრე იკვრება. მაშინ დგება მომენტი, როცა
ალფა ომეგა ხდება, მაშნ ხდება რეალიზაცია. როცა წრე იკვრება, დგება რეალიზაცია.

ამაშია ოსტატი ლუ-ძის „ოქროსფერი ყვავილის საიდუმლოს“ მთელი სწავლება. იგი ცდილობს,
რომ ყველაფერი აგიხსნათ: როგორ შეკრათ წრე, როგორ აიძულოთ სინათლეს წრეზე მოძრაობა,
როგორ შეხვიდეთ სიღრმეში, - როგორ დაინახოთ ცის ნაგლეჯი, სამოთხის ნაგლეჯი, როგორ
იყოთ ყოველთვის ბედნიერი, იყოთ ბედნიერი ჯოჯოხეთშიც კი. ისეთი, როგორიც ახლა ხართ,
ყველგან უბედური იქნებით, სამოთხეშიც კი. თქვენ იქაც კი იპოვნით უბედურად ყოფნის
საშუალებას, რადგანაც იქ თან წაიღებთ მთელ თქვენ ეჭვიანობას, მთელ თქვენ რისხვას, მთელ
თქვენ სიხარბეს, მთელ თქვენ მესაკუთრეობას, მთელ თქვენ სექსუალურობას, მთელ თქვენ
დათრგუნვებს, - თან წაიღებთ მთელ ამ ტვირთს.
როგორც კი სამოთხეში მოხვდებით, იქ თქვენს გარშემო ჯოჯოხეთს შექმნით, რადგანაც
ჯოჯოხეთის თესლებს ატარებს თქვენს შიგნით.

ნათქვამია, რომ თუ თქვენ სუფთა ხართ, თუ თქვენ მდუმარე ხართ, მიაღწევთ სამოთხეს.
სინამდვილეში პირიქითაა: თუ თქვენ სუფთა ხართ, თუ თქვენ მდუმარე ხართ, სამოთხე
მოაღწევს თქვენამდე. არსად არ გჭირდებათ წასვლა, თქვენ ყოველთვის აქ იმყოფებით, მაგრამ
როდესაც შიგნით ყველაფერი სინათლით ივსება, გარე სამყარო ტრანსფორმაციას განიცდის.
ბუდა იგივე სამყაროში ცხოვროპბს, რაშიც თქვენ, ბუდა იმავე ქუჩებში დადის, რომლებშიც
თქვენ, მაგრამ ბუდა სრულიად სხვა სამყაროშია - ბუდა სამოთხეშ ცხოვრობს, თქვენ კი
ჯოჯოხეთში. შესაძლოა ბუდას გვერდით ზიხართ, ხელი ხელზე გიკიდიათ, ან მის ფეხებს
ეხებით, - ისე ახლოს ხართ და ამავე დროს ისე შორს, თითქოს სხვადასხვა სამყაროებში
იმყოფებით. რაშია საიდუმლო? როგორ უნდა ვიყოთ სამოთხეში? როგორ უნდა ვიყოთ სრულ
ნეტარებაში? როგორ უნდა ვიყოთ ბრწინვალებაში, რომელსაც ღმერთი ჰქვია? აი ისინი,
საიდუმლოებები.

ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:

თქვენი სამუშაო თანდათანობით კონცენტრირებული და მომწიფებული გახდება.
დაოს გზა - ეს არაა უეცარი გასხივოსნების გზა. ის არ ჰგავს ძენს. ძენი - ეს უეცარი
გასხივოსნებაა, დაო - ეს თანდათანობითი ზრდაა. დაოს არ სჯერა უეცარი და მკვეთრი
ცვლილებების. დაოს სჯერა, რომ საჭიროა ყოფიერებასთან ერთ რიტმში ვიმოძრაოთ,
მოვლენებს მოხდენის საშუალება მივცეთ, არაფრის ფორსირება არ მოვახდინოთ, არ ვუბიძგოთ
მდინარეს. დაო ამბობს: არსად არ უნდა იჩქაროთ, რადგანაც თქვენს განკარგულებაშ
მარადისობაა. დათესეთ თესლები და დაელოდეთ; გაზაფხული მოვა, როგორც ეს ყოველთვის
ხდებოდა. როცა გაზაფხული მოვა, ყვავილებიც გაიფურჩქნებიან. მაგრამ არ იჩქაროთ,
უბრალოდ დაელოდეთ. ნუ დაიწებთ ხის ზემოთ ქაჩვას, რათა ის მალე გაიზარდოს. ნუ
შეიმუშავებთ პარადიგმას, რომ ყველაფერი ხსნადი ყავასავით უნდა იყოს. ისწავლეთ ლოდინი,
რადგანაც ბუნება ძალიან-ძალიან ნელია. ამ სინელის წყალობით აქვს ბუნებას გრაციოზულობა.

ბუნება ძალიან ქალურია, ის მოძრაობს, როგორც ქალი. ის არ მირბის, არ ჩქარობს. ის წყნარი

მუსიკაა, ის ძალიან ნელა მოძრაობს. ბუნებას უზარმაზარი მოთმინება გააჩნია, და დაოს სჯერა
ბუნების გზის. დაო ნიშნავს „ბუნებას“, ამიტომ დაო არასოდეს ჩქარობს. ეს აუცილებლად უნდა
გაიგოთ. დაოს ძირითადი გზავნილია - ისწავლოთ მოთმინება. თუ შეგიზლიათ, რომ
უსასრულოდ ელოდოთ, ყველაფერი შეიძლება წამშიც კი მოხდეს. მაგრამ თქვენ არ უნდა
მოითხოვოთ, რომ ეს წამში მოხდეს: თუ ამას მოითხოვთ, შესაძლოა არც არასოდეს მოხდეს.
თავად თქვენი მოთხოვნა გახდება დაბრკოლება, თავად თქვენი სურვილი შექმნის დისტანციას
თქვენსა და ბუნებას შორის. იყავით ჰარმონიული ბუნებასთან, ნება მიეცით ბუნებას, რომ
თავის რიტმში იმოძრაოს. როცა ის, რასაც ელოდით, მოდის, - ეს ყოველთვის მშვენიერია;
ყოველთვის, როცა ის მოდის, სწრაფად მოდის. ასი წლის შემდეგაც რომ მოვიდეს, ეს ჯერ
კიდევ არაა გვიანი, - ვერასოდეს იქნება გვიანი. ის ყოველთვის სწორ მომენტში მოდის.
დაოს სჯერა, რომ ყველაფერი მაშნ ხდება, როცა აუცილებელია: როცა მოსწავლე მზადაა,
ოსტატი მოდის, როცა მოსწავლე აბსოლუტურად მზადაა, ღმერთი მოდის. ეს შესაძლებელი
ხდება, რადგანაც თქვენ ეს დაიმსახურეთ. თქვენი დაცარიელებულობა, თქვენი მიმღებლობა,
თქვენი პასიურობა ხდის ამას შესაძლებელს, და არა თქვენი აჩქარებულობა, თქვენი
სულსწრაფობა, თქვენი აგრესიული მიდგომა. გახსოვდეთ: შეუძლებელია ჭეშმარიტების
დაპყრობა, ჭეშმარიტებამ უნდა დაგიპყროთ თქვენ, თქვენ უნდა დანებდეთ ჭეშმარიტებას.

მაგრამ ყველა ქვეყანაში მრავალი საუკუნის განმავლობაში აგრესიულობას, ამბიციურობას

გვასწავლიდნენ. ჩვენ გვაიძულებდნენ, რომ გვეჩქარა, გვაიძულებდნენ, რომ შიშ გვქონოდა. ჩვენ
გვეუბნებოდნენ: „დრო - ფულია, დრო შეუფასებელია; როცა ის მიდის, ის სამუდამოდ მიდის,
ამიტომ იჩქარე. აჩქარებაა საჭირო“.

ამას ჭკუიდან გადაჰყავს ადამიანები. ისინი ჩქარობენ, მოძრაობენ და ვერ ტკბებიან ერთ
ადგილზე ყოფნით.დარბიან მთელ მსოფლიოში, ერთი საკონტინენტთაშორისო სასტუმროდან
მეორეში, ისინი კი ყველანი ერთმანეთს ჰგვანან. იმყოფებით თქვენ ტოკიოში თუ ბომბეიში,
ნიუ-იორკში თუ პარიზში, არ აქვს მნიშვნელობა. ყველა ეს სასტუმრო ერთმანეთს ჰგავს.
ადამიანები გადაადგილდებიან ერთი სასტუმროდან მეორეში და ჰგონიათ, რომ მსოფლიოში
მოგზაურობენ. მათ შეეძლოთ ერთ საკონტინენტთაშორისო სასტუმროში დარჩენილიყვნენ, და
საჭირო არ იქნება სხვაგან წასვლა, რადგანაც სასტუმრო ყველგან ერთნაირია. მაგრამ ისინი
ფიქრობენ, რომ მოგზაურობენ. სიჩქარე ნევროზულებს ხდის ადამიანებს.

დაო - ეს ბუნების გზაა. სწორედ ისევე, როგორც იზრდებიან ხეები,ჩიტები, ბავშები, ზუსტად
ისევე, როგორც მიედინებიან მდინარეები, - სწორედ ასევე უნდა გაიზარდოს ადამიანი
ღმერთში.

თქვენი სამუშაო თანდათანობით კონცენტრირებული და მომწიფებული გახდება.

ნუ იჩქარებთ და ნუ გახდებით სასოწარკვეთილნი. თუ დღეს რაღაც არ გამოგივიდათ, გულს ნუ
გაიტეხთ. თუ ეს დღეს არ გამოგივიდათ, ეს ბუნებრივია. თუ ეს რამდენიმე დღის განმავლობაშ
არ გამოგივათ, ეს ბუნებრივია.

ადამიანებს ისე ეშინიათ წარუმატებლობის, რომ ამ შიშს გამო არასოდეს არ ცდილობენ. არის
ბევრი ადამიანი, რომელსაც არასოდეს უყვარდება, რადგან ეშინია: ვინ იცის? - იგი შეიძლება
უკუაგდონ. ამიტომაც იღებენ გადაწყვეტილებას, რომ სიყვარულის გარეშე იცხოვრონ. რათა
ვერასოდეს ვერავინ შეძლოს მათთვის უარის თქმა. ადამიანებს იმდენად ეშინიათ
წარუმატებლობის, რომ არასოდეს ცდილობენ რაიმე ახლის მოსინჯვას: ვინ იცის? - თუ არ
გამოუვათ, რა იქნება მაშინ?

ბუნებრივია, როცა შინაგანი სამყაროსკენ იწყებთ სიარულს, თქვენ მრავალი წარუმატებლობა

გელით, რადგანაც მანამდე არასოდეს ყოფილხართ იქ. ყველაფერი, რაც იცით, - ეს გარეთკენ
მოძრაობაა, ექსტრავერტობა. თქვენ არ იცით, როგორ იმოძრაოთ შიგნითკენ. ადამიანებს ესმით
სიტყვები: „იარეთ შიგნით, შედით სიღრმეში“, - მაგრამ მათთვის ამას არანაირი აზრი არ აქვს.
ყველაფერი, რაც მათ იციან - ეს გარეთკენ მოძრაობაა; ყველაფერი, რაც მათ იციან, - ეს სხვა
ადამიანებისკენ მოძრაობაა. მათ არ იციან, რას ნიშნავს საკუთარ თავთან მისვლა. ეს
ბუნებრივია, და ეს დაკავშირებულია თქვენს წარსულ ჩვევებთან, ამიტომ მრავალჯერ
განიცდით წარუმატებლობას. გულს ნუ გაიტეხთ. სიმწიფე ნელა, მაგრამ მყარად მოდის.
ამისთვის დროა საჭირო.

გახსოვდეთ, სხვადასხვა ადამიანებს ამისთვის სხვადასხვა დრო დასჭირდებათ, ამიტომ ნუ

შეადარებთ. ნუ დაიწყებთ ფიქრს: „ვიღაც ასეთი ბედნიერი, ასეთი მდუმარე ხდება, მე კი ჯერ
კიდევ არა. რა მჭირს ასეთი?“ ნუ შეადარებთ საკუთარ თავს ნურავის, რადგან ყოველი ადამიანი
სხვადასხვაგვარად ცხოვრობდა წინა ცხოვრებებში. მაგალითად, შეიძლება აღმოჩნდეს, რომ
პოეტი უფრო ადვილად შევა სიღრმეში, ვიდრე მეცნიერი; მათ განსხვავებული განათლება აქვთ.
ყველა მეცნიერული განათლება იქამდე დაიყვანება, რომ იყოთ ობიექტურნი, დაინტერესდეთ
ობიექტით, დააკვირდეთ ობიექტს და დაივიწყოთ სუბიექტურობა. იმისთვის, რომ მეცნიერი
იყოს, ადამიანმა ბოლომდე უნდა გამორიცხოს საკუთარი თავი ექსპერიმენტისგან. ის არ უნდა
ჩაერთოს ექსპერიმენტში, ის არ უნდა ჩაერთოს მასში ემოციურად. ის სრულიად
მიუკერძოებელი უნდა იყოს, როგორც კომპიუტერი. ის არ უნდა იყოს ადამიანი. მხოლოდ ამ
შემთხვევაში შეუძლია იყოს ნამდვილი მეცნიერი, მხოლოდ ამ შემთხვევაში მიაღწევს
წარმატებას მეცნიერებაში. მას პოეტისგან სრულიად განსხვავებული მიდგომა აქვს
ცხოვრებისადმი.

პოეტი ერთვება. როცა ის ყვავილს აკვირდება, ცეკვას იწყებს მის გარშემო, მონაწილე ხდება და
არა უბრალოდ მიუკერძოებელი დამკვირვებელი. მოცეკვავისთვის, შესაძლოა კიდევ უფრო
იოლი იყოს სიღრმეში შესვლა, რადგანაც მოცეკვავე და მისი ცეკვა იმდენად ერთნი არიან, და
ცეკვა - ეს ისეთი გამოვლინებაა შინაგანისა, რომ მოცეკვავეს ძალიან იოლად შეუძია შინაგან
სიღრმეში შესვლა. ამიტომ ძველ საიდუმლო მისტიკურ სკოლებში ცეკვა ერთ-ერთ საიდუმლო
მეთოდს წარმოადგენდა. ცეკვა მისტიკურ სკოლებსა და ტაძრებში გაჩნდა. ცეკვა - ეს ერთ-ერთი
ყველაზე რელიგიური მოვლენაა. მაგრამ მან იმდენად დაკარგა თავისი მნიშვნელობა, რომ
თითქმის სრულიად საპირისპიროდ იქცა. იგი სექსუალური მოვლენა გახდა. მან დაკარგა
თავისი სულიერი განზომილება. გახსოვდეთ: ყველაფერი სულიერი შესაძებელია გახდეს
სექსუალური, - თუ იგი ქვემოთ ეშვება; ყველაფერი სექსუალური შესაძლებელია გახდეს
სულიერი, - თუ იგი მაღლა ადის. სულიერება და სექსუალურობა ურთიერთკავშირშია.
მუსიკოსი უფრო იოლად შევა მედიტაციაში, ვიდრე მათემატიკოსი. თქვენ სხვადასხვა
გონებები, სხვადასხვა ჩვევები, სხვადასხვა განპირობებულობები გაქვთ.

მაგალითად, შეიძლება აღმოჩნდეს, რომ ქრისტიანისთვის უფრო ძნელია მედიტაცია, ვიდრე

ბუდისტისთვის, რადგანაც გამუდმებული მედიტაციის ოცდახუთი საუკუნის შემდეგ
ბუდიზმმა გარკვეული თვისება შესძინა თავის მიმდევრებს. ამიტომ, როდესაც ჩემთან ბუდისტი
მოდის, მას შეუძლია ძალიან ადვილად ჩაიძიროს მედიტაციაში. როდესაც ჩემთან ქრისტიანი
მოდის, მედიტაცია რაღაც უცხოდ ეჩვენება, რადგანაც ქრისტიანობამ ბოლომდე დაივიწყა
მედიტაცია, იგი მხოლოდ ლოცვას იყენებს.

ლოცვა - ეს სრულიად სხვა მოვლენაა, ვიდრე მედიტაცია. ლოცვაში ყოველთვის მონაწილეობს

ვიღაც სხვა. მლოცველი ვერ იქნება დამოუკიდებელი. ლოცვა სიყვარულს ჰგავს, ლოცვა - ეს
დიალოგია. მედიტაცია - არაა დიალოგი, იგი არ ჰგავს სიყვარულს. ეს სიყვარულის სრული
წინააღმდეგობაა. მედიტაციაში სრულ მარტოობაში რჩებით, თქვენ არსაით გაქვთ წასასვლელი,
არავისთან გაქვთ ურთიერთკავშირი. მედიტაცია - ეს არაა დიალოგი, რადგანაც მასში არ
მონაწილეობს სხვა არავინ. თქვენ საკუთარ თავთან რჩებით სრულ მარტოობაში. ეს სრულიად
სხვა მიდგომაა.

ამიტომ ყველაფერი იმაზე იქნება დამოკიდებული, როგორი ჩვევები გაქვთ, როგორი გონება
გაქვთ, როგორი განპირობებულობა გაქვთ, როგორი განათლება გაქვთ, რომელ რელიგიაში
აღიზარდეთ, როგორი წიგნები იკითხეთ, როგორ ადამიანებთან იცხოვრეთ, როგორი ენერგია
შექმენით თქვენში. ეს დამოკიდებული იქნება ათასერთ საკითხზე - იმაზე, თუ რამდენის
მიღება შეგიძლიათ. სიმწიფე ნელა, მაგრამ მყარად მოდის. საჭიროა მხოლოდ მოთმინება,
მოთმინებით და მდუმარედ მუშაობა, და მაშინ მოვა კონცენტრაცია და სიმწიფე.
სინამდვილეში, სიმწიფე და კონცენტრაცია - ერთი მოვლენის ორი ასპექტია. სწორედ ამიტომ
ბავშვებს არ შეუძლიათ იყვნენ კონცენტრირებულნი: ისინი გამუდმებით მოძრაობენ, მათ არ
შეუძლიათ გაჩერდნენ და კონცენტრაცია მოახდინონ - ყველაფერი იპყრობს მათ ყურადღებას.
გვერდით მანქანები ჩაივლიან, ჩიტი ჭიკჭიკებს, ვიღაც იცინის, მეზობელი რადიოს რთავს - მათ
ყურადღებას მთელი სამყარო იპყრობს. ისინი ერთვებიან ერთი ობიექტიდან მეორეზე, მათ არ
შეუძლიათ კონცენტრაცია.მათ არ შეუძლიათ, რომ რაღაც ერთს იმდენად ტოტალურად
მიუძღვნან თავი, რომ ყველაფერი დანარჩენი გაქრეს და უმნიშვნელო გახდეს.

სიმწიფესთან ერთად კონცენტრაციის უნარიც მოდის. სიმწიფე და კონცენტრაცია - ერთი

მოვლენის ორი სახელწოდებაა. მაგრამ უცილებელია გვახსოვდეს, რომ ისინი თანდათანობით
მოდიან; ნუ შეადარებთ და ნუ იჩქარებთ.

მაგრამ სანამ მიაღწევთ მდგომარეობას, როცა ისე ზიხართ, როგორც გამხმარი ხე კლდის წინ,
არსებობს მრავალი შეცდომის დაშვების ალბათობა, რომელზეც მინდა განსაკუთრებულად
გავამახვილოყურადღება.
ოსტატი ლუ ძი ამბობს: „სანამ მიაღწევთ მდგომარეობას, როცა ისე ზიხართ, როგორც გამხმარი
ხე კლდის წინ“... ესაა არაჩვეულებრივად მშვენიერი დაოსური გამოთქმა, რომელიც უზარმაზარ
მნიშვნელობას ატარებს. ესნ ნიშნავს ცოცხალს, და ამავე დროს მკვდარს, მკვდარს, და ამავე
დროს არაჩვეულებრივად ცოცხალს. ეს ნიშნავს, რომ იყო სამყაროში უზარმაზარი სიხარულითა
და ზეიმით, და ამასთან არ იყო სამყაროს ნაწილი; იყო სამყაროსი, მაგრამ არ მისცე სამყაროს
უფლება, რომ შენში იყოს, - „როგორც გამხმარი ხე კლდის წინ“ - იცოცხლო, და ამავე დროს
მკვდრად დარჩე.

ალექსანდრე მაკედონელს ინდოეთიდან სანიასის ჩამოყვანა უნდოდა, რადგანაც მისმა ოსტატმა,

დიადმა ფილოსოფოსმა არისტოტელემ, სთხოვა: „როცა ინდოეთიდან დაბრუნდები, სანიასი
წამოიყვანე“, - რადგანაც ინდოეთის უდიდესი საჩუქარი მსოფლიოსადმი - ესაა სანიასის
ცხოვრების გზა. არისტოტელეს ძალიან აინტერესებდა ეს. ძალიან უნდოდა ენახა, რა ადამიანი
იყო სანიასი, რადგანაც სანიასი სხვაგან არსად იყო, გარდა ინდოეთისა. ესაა ინდოეთის
განსაკუთრებული წვლილი მსოფლიო კულტურაში, ეს ცხოვრების სრულიად სხვაგვარი
სტილია: სანიასი სამყაროში ცხოვრობს, და ამავდროულად არ ეკუთვნის მას, მიუჯაჭველი და
განდეგილი რჩება მის მიმართ. იგი ლოტოსის ყვავილს ჰგავს, რომელიც წყლის ზედაპირზეა და
ამავე დროს მას წყალი არ ეხება. როცა ცვრის წვეთები ლოტოსის ყვავილზე გროვდება, ისინი
მარგალიტებივით კაშკაშებენ განთიადის მზის სხივებში, მაგრამ საერთოდ არ ეხებიან ყვავილს,
ყვავილი კი არ ეხება მათ. ისინი ისე ახლოს, და ამავე დროს ისე შორს არიან ერთმანეთისგან...

- როგორი ადამიანია - ეს სანიასი? - არისტოტელესთვის ეს საინტერესო იყო, როგორც

ფილოსოფოსისთვის.

ის არ იყო ისეთი ადამიანი, რომელიც სანიასი გახდებოდა, მაგრამ ცნობისმოყვარეობის გამო

სთხოვა ალექსანდრეს მისი ჩამოყვანა:

- შენ ბევრ რამეს ჩამოიტან. ჩემთვის სანიასი ჩამოიყვანე.

როცა ალექსანდრე ინდოეთს ტოვებდა, მას არისტოტელეს თხოვნა გაახსენდა. როდესაც

უზარმაზარი ალაფი მოჰქონდა, უცებ სანიასის შესახებაც გაახსენდა.

ალექსანდრემ იკითხა, თუ სად შეიძებოდა სანიასის ნახვა, და ხალხმა მიუგო მას:

- დიახ, ჩვენ გვყავს შესანიშნავი სანიასი, მაგრამ მისი თან წაყვანა პრაქტიკულად შეუძლებელია.

- ნუ ღელავთ, - უპასუხა ალექსანდრემ. - ეს მემომანდეთ. თქვენ მე არ მიცნობთ. ჰიმალაებსაც

რომ ვუბრძანო, ჩემთან ერთად წამოვიდეს, ისინი წამოვლენ, რომ აღარაფერი ვთქვათ სანიასზე.
სადაა იგი, მომეცით მისი მისამართი.

და მას მისცეს მისამართი.

სანიასი შიშველი ფაკირი იყო, რომელიც მდინარის პირას ცხოვრობდა. ალექსანდრემ მასთან
ოთხი მეომარი გაგზავნა, გაშიშვლებული ხმლებით. როცა ეს ოთხი ჰერაკლე დაინახა, სანიასს
გაეცინა.
- შენ არ გესმის, - უთხრეს მას მეომრებმა, - ეს დიდი ალექსანდრეს ბრძძანებაა. მასთან უნდა
წაგიყვანოთ. ის გელოდება.

სანიასმა უპასუხა:

- მე დიდი ხანია შევწყვიტე მისვლა-მოსვლა. თუ ჩემი ნახვა უნდა, შეუძია თვითონ მოვიდეს, მე
კი აღარც მივდივარ და აღარც მოვდივარ. ერთიც და მეორეც ჩემს გონებასთან ერთად გაქრა.
ახლა აღარ დარჩა არავინ, ვინც მიდის, და არავინ, ვინც მოდის. მე აღარ ვარსებობ!

რა თქმა უნდა, ამ ბერძნებს არ შეეძლოთ ამის გაგება.. ბერძნები - ეს ინდოელების სრული

ურთიერთწინააღმდეგობაა. ინდოელები თავისი არსით არალოგიკურები არიან, ხოლო ბერძნები
ლოგიკურები. ინდოელები პოეტურნი, ინტუიტიურნი არიან, ხოლო ბერძნები
ინტელექტუალურნი.

მეომრები შეეპასუხნენ:

რა სისულელეს ბოდავ? ჩვენ შეგვიძლია ძალით წაგიყვანოთ!

- თქვენ შეგიძლიათ ჩემი სხეული წაიყვანოთ, - უპასუხა მათ სანიასმა, - მაგრამ მე არა. თქვენ
შეგიძლიათ ჩემი სხეული ჩაამწყვდიოთ გისოსებშ, მაგრამ მე არა. ჩემი თავისუფლება
ხელშეუხებელი დარჩება. მე ლოტოსის ყვავილი ვარ, წყალი არ მეხება.

ბერძნებისთვის ეს სრული უაზრობა იყო. მათ თქვეს:

- მოიცადე, ახლა ყველაფერს ალექსანდრეს მოვუყვებით, რომ რამე ცუდად არ გავაკეთოთ.

მათ ალექსანდრეს სანიასის მშვენიერი სიტყვები გადასცეს და შეატყობინეს:

- ეს ძალიან ლამაზი ადამიანია, რომელიც შიშველი ზის მზეზე, მდინარის პირას. ის დიდი
იმპერატორივით გამოიყურება, თუმცა მის გარშემო არაფერია. ის არაფერს არ ფლობს,
შესაწირის თასიც კი არ გააჩნია. მაგრამ ის ისეთი მშვენიერია, ისეთი გრაციოზული! როცა
თვალებში უყურებ, გეჩვენება, რომ მთელი მსოფლიოს იმპერატორია. მას ეცინება ჩვენს
სისულელეზე, იმაზე, რომ გაშიშვლებული ხმლებით მივედით, მას კი საერთოდ არ შეშინებია.
გვითხრა: „თქვენ შეგიძლიათ მოკლათ ჩემი სხეული, მაგრამ ჩემს მოკვლას ვერ შეძლებთ“.

ალექსანდრე დაინტრიგდა. ის თავად გაემგზავრა ამ შიშველი სანიასის სანახავად. და მან

შთაბეჭდილება მოახდინა მასზე, უზარმაზარი შთაბეჭდილება:

- მოგიწევს, რომ გამომყვე. ეს ბრძანებაა! - უთხრა ალექსანდრემ.

მაგრამ სანიასმა უპასუხა:

- იმ დღეს, როცა სანიასი გავხდი, შევწყვიტე ბრძანებების მიღება. მე თავისუფალი ადამიანი

ვარ, და არა მონა. არავის შეუძლია მიბრძანოს. შეგიძლიათ მომკლათ, მაგრამ არ შეგიძიათ, რომ
მიბრძანოთ.

ალექსანდრე განრისხდა. ხმალი იშიშვლა და თქვა:

- ახლა თავს მოგაჭრი!

სანიასს კვლავ გაეცინა და წარმოთქვა:

- შეგიძლია მომაჭრა, რადგანა მე უკვე დიდი ხანია თავად მოვიჭერი იგი. მე მკვდარი ვარ.

აი, რა არის ნამდვილი სანიასი - მკვდარი ადამიანი.

სანიასმა თქვა: „როგორ შეიძლება მკვდარი ადამიანის მოკვლა? მკვდარი ადამიანი მკვდარია,
მას უკვე აღარ შეუძლია მოკვდეს, - ყველაფერი უკვე დამთავრდა. შენ ცოტათი დააგვიანე: მე
უკვე არარ ვარსებობ. დიახ, შეგიძლია თავი მომჭრა, - მაშინ შენ დაინახავ, როგორ ეცემა თავი
მიწაზე, და მეც დავინახავ, როგორ ეცემა თავი მიწაზე. მე მოწმე ვარ, დამკვირვებელი!“

აი, რას ნიშნავს „გამხმარი ხე კლდის წინ“. ალექსანდრე კლდე იყო, სანიასი კი გამხმარი ხე. რას
შეუძლია კლდემ დაუშავოს გამხმარ ხეს? გამხმარი ხე უკვე მკვდარია. კლდე ვერ გაანადგურებს
გამხმარ ხეს. გამხმარ ხეს არ ეშინია კლდის.

მაგრამ სანამ ეს დაგემართებათ, არსებობს...

მრავალი შეცდომის დაშვების ალბათობა, რომელზეც მინდა განსაკუთრებულად

გავამახვილოყურადღება. ეს მდგომარეობები ცნობადნი ხდებიან, როცა თქვენს პირად
გამოცდილებად იქცევიან.
გახსოვდეთ ეს ყველაფერი, რაზეც ოსტატი ლუ-ძი თავის საოცრად ძვირფას ტრაქტატში
საუბრობს. ეს ერთ-ერთი უდიდესი გზავნილია მაძიებლისთვის. ის ჰყვება ამ საკიტხებზე,
რადგანაც თავად გამოსცადა ისინი, თავად შემოხვდა გზაზე ეს ყველაფერი. ის შეეჯახა ამ
შეცდომებს და მოუნდა, რომ მოსწვალეებიც გაენათლებინა, რათა ეს შეცდომები არ
გამხდარიყვნენ მათთვის დაბრკოლება, რათა ამ შეცდომებს არ მოეცდინა ისინი.

ის, ვინც არასოდეს ყოფილა მედიტაციაში, ვერ გაიგებს, რა შეცდომებია ესენი. მათი გაგება
მხოლოდ მაშინ შეგიძლიათ, თუ ისინი თქვენი პირადი გამოცდილება გახდება. საჭიროა მათი
მომზადება, ვინც გზაზე იმყოფება, საჭიროა იმის თქმა, თუ რა ხაფანგები ელოდებათ გზაზე.
გზაზე ყოფნა ადვილი არაა: მრავალ ადგილას მისგან სხვა ბილიკებს გადავყავართ; თუ ასეთ
ბილიკს აირჩევთ, შესაძოა ჩიხში შეხვიდეთ. მაგრამ მხოლოდ მრავალი წლის შემდეგ გაიგებთ,
რომ ეს ჩიხია, ან შესაძლოა მრავალი სიცოცხლის შემდეგაც. მაშნ ყველა თქვენი შრომა და
ძალისხმევა ამაო აღმოჩნდება, და მოგიწევთ კვლავ დაუბრუნდეთ იმ წერტილს, სადაც მთავარი
გზიდან გადაუხვიეთ. და გზაზე არაა ნიშნები, თქვენ არც რუქა გაქვთ, და მისი შედგენა
შეუძლებელია, რადგანაც ღმერთი განუწყვეტლივ იცვლება. მისი ყოფიერება - ეს გამუდმებული
ცვლილებაა. იცვლება ყველაფერი, გარდა ცვლილებებისა, ამიტომაც ერთხელ და
სამუდამოდრუქის შედგენა შეუძლებელია. შეიძლება მხოლოდ მინიშნებები მივცეთ. ეს -
მინინიშნებებია. თუ თქვენ გესმით ეს მინიშნებები, შეგიძლიათ სწორ გზაზე იაროთ; და
ყოველთვის, როცა შეცდომის დაშვების შესაძებლობა ჩნდება, თქვენი გაგება დაგეხმარებათ.

თავიდან მინდა შეცდომების შესახებ გითხრათ, შემდეგ კი - წარმატების ნიშნების შესახებ.

ლუ-ძი ამბობს: „...თავიდან მინდა შეცდომების შესახებ გითხრათ, შემდეგ კი - წარმატების
ნიშნების შესახებ“, რომლებიც ადასტურებენ, რომ სწორ გზაზე ხართ.

როცა პრაქტიკოსი თავისი გადაწყვეტილების განხორციელებას იწყებს, აუცილებელია

თვალყური ვადევნოთ იმას, რომ ყველაფერი სიმსუბუქისა და მოდუნებულობის
მდგომარეობაში მიმდინარეობდეს.
ეს პირველია, რაც აუცილებლად უნდა გავიგოთ, თუ ღებულობთ გადაწყვეტილებას, რომ
შიგნითკენ იაროთ, თუ ღებულობთ გადაწყვეტილებას, რომ იყოთ სანიასი და იმედიტიროთ,
თუ აცნობიერებთ, რომ რაღაც თქვენში გიხმობთ, და ცდილობთ, რომ იპოვოთ პასუხი
კითხვაზე: „ვინ ვარ?“ - მაშინ აუცილებელია პირველ რიგში გახსოვდეთ შემდეგი: არაა საჭირო
შიგნითკენ დაძაბლი სიარული, იმოძრავეთ შიგნითკენ მოდუნებულმა. დარწმუნდით, რომ
თქვენს შნაგან მოგზაურობას თან ახლავს სიმსუბუქე. ეს განსაკუთრებულად მნიშვნელოვანია.

ეს პირველი შეცდომა, როგორც წესი, ყველას ემართება: ადამიანები ყოველგვარი

აუცილებლობის გარეშე ართულებენ თავიანთ შინაგან მოგზაურობას, რაღაც მძიმეს ხდიან მას.
ეს გარკვეული მიზეზით ხდება. ჩვეულებრივ ცხოვრებაშ ადამიანები ბრაზობენ სხვა
ადამიანებზე. ჩვეულებრივ ცხოვრებაში ისინი ძალადობას ავლენენ სხვების მიმართ. თავიანთ
ჩვეულ ექსტრავერტულ ცხოვრებაში, ისინი სადისტებივით იქცევიან: ტკბებიან, როცა სხვებს
აწვალებენ, ტკბებიან, როცა იმორჩილებენ, იმონებენ სხვებს, ტკბებიან, როცა ეჯიბრებიან
სხვებს. მთელი მათი სიამოვნება იმაშია, რომ სხვები დაამცირონ. აი, რა არის თქვენი გარეგანი
მოგზაურობა, აი, რა არის პოლიტიკა. ეს პოლიტიკური გონებაა, რომელიც გამუდმებით
ცდილობს სხვებზე აღმატებას. პატიოსნად თუ უპატიოსნოდ, ნებისმიერი მეთოდით ცდილობთ,
რომ გამარჯვება მოიპოვოთ სხვებზე. სხვისი განადგურებაც რომ მოუწიოს, გააკეთებს ამას.
მაგრამ უნდა გაიმარჯვოთ: უნდა გახდეთ პრემიერ-მინისტრი, უნდა გახდეთ პრეზიდენტი,
უნდა გახდეთ ვიღაც - ნებისმიერ ფასად! ყველა დანარჩენი - მტერია, რადგანაც ყველანი ისინი
კონკურენტები არიან. გახსოვდეთ ეს: მთელი თქვენი განათლება ბრძოლისთვის გამზადებთ. ის
არ გამზადებთ სიყვარულისთვის და მეგობრობისთვის, ის კონფლიქტისთვის, მტრობისთვის,
ომისთვის გამზადებთ.
ყველგან, სადაც კონკურენციაა, გარდუვალად იქნება მტრობაც. როგორ შეიძლება მეგობრულად
განეწყოთ ადამიანებისადმი, რომლებსაც ეჯიბრებით, რომლებიც საფრთხეს წარმოადგენენ
თქვენთვის? ან ისინი გაიმარჯვებენ და თქვენ დამარცხდებით, ან თქვენ გაიმარჯვებთ, და
ისინი დამარცხდებიან. ამიტომ თქვენი ეგრეთ წოდებული მეგობრობა - ეს მხოლოდ
ფორმალობაა, თავის მოჩვენებაა. ესაა შეზეთვა, რომლის მეშვეობითაც ყველაფერი რბილად
მიდის. მაგრამ თუ უფრო ღრმად ჩავიხედავთ, დავინახავთ, რომ არავინ არავის მეგობარი არაა.
მეგობრებიც კი არ არიან მეგობრები, რადგანაც ერთნამეთს ადარებენ ტავს, ებრძვიან
ერთმანეთს. ჩვენი განათლების გამო, რომელიც მხოლოდ ამბიციურობას და პოლიტიკურ
თამაშს ასწავლის, მსოფლიო საომარ ბანაკად იქცა.

როცა ადამიანი შიგნითკენ ბრუნდება, იქმნება პრობლემა: სად წაიღოს მთელი ეს რისხვა,
მტრობა, აგრესიულობა, ძალადობა? ახლა, როცა ის მარტოობაში რჩება, საკუთარ თავს ტანჯავს,
საკუთარი თავის წინააღმდეგ მიმართავს რისხვას. სწორედ ამას აკეთებენ ეგრეთწოდებული
მაჰატმები. რატომ იტანჯავენ თავს? რატომ მარხულობენ? რატომ წვანან ნემსებზე? თუ შეიძება,
რომ მშვენიერი ხის ჩრდილში დაისვენო, მაშინ რატომ წვანან მცხუნვარე მზეზე? რატომ ზიან
ცეცხლთან, როცა ასე ცხელა? რატომ დგანან შიშვლები თოვლზე და რატომ ბანაობენ გაყინულ
წყალში? ეს კიდევ უფრო გარყვნილი პოლიტიკაა. ადრე ისინი სხვებს ებრძოდნენ. ახლა, როცა
მარტონი დარჩნენ, საკუთარ თავს ებრძვიან. ესენი შიზოფრენიკები არიან, გახლეჩილი
ადამიანები არიან. მათ სამოქალაქო ომი დაიწყეს - საკუთარ სხეულს ებრძვიან.

სხეული გახდა თქვენი ეგრეთწოდებული მაჰატმების მსხვერპლი. სხეული ისეთი უმანკოა, მას
არაფერი დაუშავებია ჩვენთვის. მაგრამ თქვენი ეგრეთწოდებული რელიგიები გამუდმებით
ასწავლიან, რომ სხეული - თქვენი მტერია, ის უნდა აწვალო.

თქვენი გარეთკენ მოძრაობა სადიზმის გამოვლინება იყო. თქვენი შიგნითკენ მოძრაობა

მაზოხიზმის გამოვლინება ხდება, საკუთარი თავის ტანჯვას იწყებთ. არის გარკვეული
სიამოვნება, რაღაც გარყვნილი სიხარული იმაში, რომ საკუთარი თავი აწვალოთ. თუ ისტორიას
მიმართავთ, გაგიკვირდებათ, საკუთარ თავს არ დაუჯერებთ, როცა დაინახავთ, როგორ
ტანჯავდა ადამიანი საკუთარ თავს. ადამიანები თავად აყენებენ საკუთარ თავს ჭრილობებს და
საშალებას არ აძლევდნენ, რომ შეხორცებულიყო, რადგან სხეული - ეს მტერია.

არსებობენ ქრისტიანული, ინდუისტური, ჯაინისტური და სხვა სექტები, სადაც ადამიანები

ძალიან დახვეწილად აწამებენ თავიანთ სხეულს. მათ დიადი მეთოდები შეიმუშავეს ამისთვის.
არსებობდა ერთი ქრისტიანული სექტა, სადაც ადამიანები არა მხოლოდ მარხულობდნენ,
არამედ ტყავს აძრობდნენ, ამათრახებდნენ საკუთარ სხეულს. ყველაზე პატივცემული წმინდანი
კი ის ადამიანი იყო, რომელმაც ყველაზე მეტი ჭრილობა მიაყენა საკუთარ თავს. ადამიანები
ხვდებოდნენ და თავიანთ ჭრილობებს ითვლიდნენ. რა ადამიანები უნდა ყოფილიყვნენ ისინი?
როგორც ჩანს ამით სიამოვნებას ღებულობდნენ, რაღაც გარყვნილ სიხარულს გრძნობდნენ.
ინდოეთში თავიანთ სხეულებს ჯაინი ბერები ტანჯავენ. დიგამბარას ჯაინი ბერები ყოველ წელს
იგლეჯენ თმებს, მათ გარშემო კი ხალხი იკრიბება, რომ ამას უყურონ. ეს ძალიან მტკივნეულია,
ხალხს კი უხარია: „რა მადლია!“ ეს ბერები - უბრალოდ გარყვნილი ფსიქოპატები არიან. მათ
ელექტროშოკი სჭირდებათ, სხვა ვერაფერი უშველით.

ადამიანები აფექტის მდგომარეობაში ხანდახან თმებს იგლეჯენ; თუ თქვენ ცოლიანი ხართ,

იცით, რომ თქვენი ცოლი ხანდახან თმებს იგლეჯს, როცა განრისხებულია. ეს სწორედ ქალებს
ახასიათებთ, რადგანაც მათ უკრძალავენ ქმარზე ხელის აღმართვას. მაშ, რა უნდა გააკეთონ?
ცოლს უნდა, რომ დაარტყას ქმარს, მაგრამ ამის გაკეთება არ შეიძლება: წმინდა წერილებში
წერია, რომ ქმარი - ეს ღმერთია. მან მშვენივრად იცის, რომ ეს სისულელეა, მაგრამ წმინდა
წერილი წმინდა წერილია. იგი მშვენივრად იცნობს თავის ქმარს: თუ ის ღმერთია, მაშინ ეშაკი
ვინღაა? მაგრამ ამის თქმა არ შეუძლია, ის უნდა დაიხაროს და მის ფეხებს ემთხვიოს. როცა
სასიყვარულო წერილებს წერს ქმარს, ხელი უნდა მოაწეროს: „შენი მონა“, თუმცა იცის, ვინაა
მათ შორის მონა! სინამდვილეში, ყველამ ყველაფერი იცის, ეს უბრალოდ ფორმალობაა.

თუ ქმარს დაარტყამს, დანაშაულის გრძნობა გაუჩნდება, თითქოს რაღაც არარელიგიური, რაღაც

ცოდვილი გააკეთა. ამიტომაც ხელს ვერ წევს მასზე. მაგრამ მაინც უნდა, რომ დაარტყას! რა
უნდა ქნას? მაშინ ან თებშებს ამტვრევს, მაგრამ ისინი ძვირია და შემდეგ ინანებს ამას; ან
აირჩევს უფრო მარტივ, უფრო იაფ, უფრო ეკონომიურ მეთოდს - საკუთარ თავს სცემს, თმებს
იგლეჯს, კედელს ურტყამს თავს. ეს ყველაზე იაფი ვარიანტია. მას უნდა, რომ ქმარს ჩაარტყას
თავში, მაგრამ არ შეუძლია. ეს დაუშვებელია, ეს ამორალურია. ვინ შთააგონა ეს აზრი? -
ქმარმა... ქმრებმა, მათმა მღვდლებმა, მათმა პოლიტიკოსებმა.

თუ საგიჟეთში წახვალთ, იქ მრავალ ადამიანს ნახავთ, რომელიც თმებს იგლეჯს. ადამიანები

შეშლილობის მდგომარეობაში იგლეჯენ თმებს.

როცა ჯაინი ბერი თმას იგლეჯს - ეს პათოლოგიაა, მაგრამ მის გარშემო ხალხი იკრიბება, რათა
ეს მოვლენა იზეიმონ. „რაღაც დიდებული ხდება! შეხედეთ, რა დიადი წმინდანია!“ რადგანაც
ამას პათოლოგიას ვუწოდებ, ეს ადამიანები ჩემს წინააღმეგ არიან. ეს ბუნებრივია, რომ ჩემს
წინააღმდეგ არიან.

ქრისტიანულ სექტებში... რუსეთში არსებობდა სექტა, რომლის წევრებიც სასქესო ორგანოებს

იჭრიდნენ. ეს მოვლენა უამრავ ხალხს იზიდავდა. ისინი ამას გარკვეულ დღეებში აკეთებდნენ.
ეს სიგიჟე იყო. ერთი ადამიანი თავის გენიტალიებს იჭრიდა და შორს ისროდა, და მისი სისხლი
გარშემო იფრქვეოდა, შემდეგ ეს სიგიჟე იმ ადამიანებს ედებოდათ, რომლებიც საყურებლად
მოდიოდნენ: მაშინ ვიღაც შედიოდა წრეში და იგივეს იმეორებდა. იმ დროისთვის, როცა
დღესასწაული მთავრდებოდა, გენიტალიების მთელი მთა იქმნებოდა, და ამ ადამიანებს დიდ
წმინდანებად თვლიდნენ.
ქალები დაბნეულნი იყვნენ, - როგორ შეეძლოთ თავიანთი ერთგულების დამტკიცება? - ისინი
ძუძუებს იჭრიდნენ. ერთი უბრალო შეცდომის გამო უამრავი სისულელის გაკეთება შეიძლება.
შეცდომა იმაში მდგომარეობს, რომ თავიდან დილობთ, სხვებს გაურთულოთ ცხოვრება; როცა
შიგნითკენ ბრუნდებით, თქვენი ძველი გონება ცდილობს, რომ თავად თქვენთვის გაართულოს
ცხოვრება.

გახსოვდეთ: თქვენი შინაგანი მოგზაურობა მსუბუქი უნდა იყოს, რადგანაც რაღაც შეიძლება
მხოლოდ სიმსუბუქის, რელაქსაციის მდგომარეობაში მოხდეს. როცა დაძაბული ხართ, როცა
არაკომფორტულად ხართ, ვერაფერი ვერ მოხდება. როცა დაძაბული ხართ, როცა
არაკომფორტულად ხართ, გონება მოუსვენრადაა და სიმშვიდეს ვერ პოულობთ. როგორ
შეგიძლიათ იგრძნოთ სიმშვიდე, როცა გშიათ? ადამიანები მარხვას ქადაგებენ, ამბობენ, რომ
მარხვა დაგეხმარებათ მედიტაციაში. ხანდახან მარხვას შეუძლია დაგეხმაროთ ჯანმრთელობის
გაუმჯობესებაში, რამდენიმე ზედმეტი კილოგრამის მოშორებაში, მაგრამ მარხვა ვერ
დაგეხმარებათ მედიტაციაში. თუ მარხულობთ, ან შიმშილობთ, გამუდმებით გონებაზე
იფიქრებთ.

ოჯახური წყვილი მღვდელთან მივიდა საოჯახო საკითხებზე კონსულტაციისთვის. საუბრის

მიმდინარეობისას, რომელიც თავიდან სერიოზულად წარიმართა, მღვდელმა რამდენჯერმე
შენიშნა, რომ შემოსასვლელში რამდენიმე მიმზიდველი გოგო ელოდებოდა.

- მამაო, - უთქრა ქმარმა, - თქვენ მე მაოცებთ.

- რატომ? - უპასუხა მღვდელმა. - ის ფაქტი, რომ მე დიეტაზე ვარ, არ ნიშნავს, რომ არ

შემიზლია მენიუთი დავინტერესდე.

ადამიანები, რომლებიც სექსს თრგუნავენ, გამუდმებით ინტერესდებიან მენიუთი; ადამიანები,

რომლებიც თრგუნავენ თავის მოთხოვნილებას საჭმელისადმი, გამუდმებით საჭმელზე
ფიქრობენ. ეს ბუნებრივია! როგორ შეიძლება ასე მედიტირება? თუ შიმშილობთ, მაშინ თქვენს
წარმოსახვაში გამუდმებით დაინახავთ ერთიმეორის მიყოლებით სხვადასხვა მენიუს, მაშინ
ყველგან მაცდუნებელი კერძები მოგელანდებათ. ამ კერძებს ისეთი არომატი და ისეთი გემო
ექნებათ, რომ პირველად იგრძნობთ ცხოვრებაში, როგორ ცოცხლდება თქვენი ცხვირი,
პირველად იგრძნობთ ცხოვრებაში, როგორ ცოცხლდება თქვენი ენა.

ხანდახან სასარგებლოა შიმშილობა, რათა ახალი ინტერესი აღგეძრათ საჭმლისადმი, მაგრამ ეს

არანაირად არ უწყობს ხელს მედიტაციას. ეს მხოლოდ იმითაა სასარგებლო, რომ თქვენს
სხეულს უფრო მგრძნობიარეს ხდის, თქვენ უფრო მწვავედ შეიგრძნობთ საჭმლის გემოს. თუ
იშიმშილებთ, მხოლოდ იმიტომ, რომ შემდეგ მთელი სისავსით დატკბეთ საჭმლით! ხანდახან
სასარგებლოა რაღაც დროით არაფერი ჭამოთ, რაღა მადა დაგიბრუნდეთ. ეს შეიძლება
სასარგებლო იყოს ჯანმრთელობისთვის. მაგრამ ეს ვერ იქნება სასარგებლო მედიტაციისთვის.
თუ მშიერი ხართ, უფრო გაგიჭირდებათ მედიტაცია, ვიდრე მაძღარი რომ ყოფილიყავით. თუ
ძალიან ბევრს ჭამთ, ამან შეიძება პრობლემები შექმნას, რადგანაც თუ ძალიან ბევრს ჭამთ,
ძილიანობას გრძნობთ. ხოლო თუ საერთოდ არაფერს ჭამთ, შიმშილს იგრძნობთ.

ყველაზე კარგია - შეინარჩუნოთ შუალედი, შეინარჩუნოთ ოქროს შუალედი.

ჭამეთ ზუსტად იმდენი, რომ შიმშილი არ იგრძნოთ, მაშინ უფრო გაგიადვილდებათ

მედიტაცია. მაგრამ ნუ შეჭამთ ზედმეტად ბევრს,წინააღმდეგ შემთხვევაში გადატვირთულობას
და ძილიანობას იგრძნობთ. ოქროს შუალედი ყველაფერში, ყველა სიტუაციაში უნდა დაიცვათ.

იყავით კომფორტულად და მსუბუქად. ნუ დაიტანჯავთ თავს, არაა საჭირო ზედმეტი

პრობლემების შექმნა. გადააგდეთ თქვენი მოძალადე, აგრესიული გონება, და მაშინ შეძლებთ,
რომ შიგნითკენ იაროთ, რადგანაც შიგნითკენ სიარული მხოლოდ მოდუნებული
ცნობიერებითაა შესაძლებელი. ღრმა მოდუნების მდგომარეობაში თქვენს ყველაზე დაფარულ
შუაგულს აღწევთ.

როცა პრაქტიკოსი თავისი გადაწყვეტილების განხორციელებას იწყებს, აუცილებელია

თვალყური ვადევნოთ იმას, რომ ყველაფერი სიმსუბუქისა და მოდუნებულობის
მდგომარეობაში მიმდინარეობდეს. გულს არ უნდა მოვთხოვოთ ძალიან ბევრი.
ნუ მოითხოვთ ზედმეტად ბევრს, ეს მღელვარებას და დაძაბულობას გამოიწვევს. ნუ მოითხოვთ
საერთოდ ნურაფერს, უბრალოდ დაელოდეთ. ჩათესეთ თესლი თქვენს გულში, დაიწყეთ
მუშაობა და დაელოდეთ გაზაფხულს.

გულს არ უნდა მოვთხოვოთ ძალიან ბევრი.

მაგრამ ადამიანები ძალიან ბევრს ითხოვენ, მათ უნდათ მყისიერი სატორი, სამადჰი, ნირვანა.

ხანდახან ჩემთან მოდიან სულელი ადამიანები და მეუბნებიან: „ჩვენ მთელი კვირის

განმავლობაში ვმედიტირებდით, მაგრამ არაფერი მომხდარა“. კვირის განმავლობაში?
სამოცდაათი მილიონი ცხოვრების განმავლობაში ისინი აკეთებდნენ ყველაფერს მედიტაციის
წინააღმდეგ! გადის კვირა, - როგორც ჩანს, ისინი ფიქრობენ, რომ ღმერთისთვის ან ჩემთვის
დიდი რამე გააკეთეს, - და საჩივარით მოდიან: „არაფერი არ მოხდა. შვიდი დღე გავიდა,
მედიტაციურ ბანაკში მხოლოდ სამი დღე დაგვრჩა“, ისინი კი ჯერ არ გასხივოსნებულან!

ნუ მოითხოვთ ძალიან ბევრს, ნუ იქნებით ზედმეტად ავხორცული. გამოავლინეთ მეტი გაგება.

ყველაფერს დრო სჭირდება.

უნდა გავითვალისწინოთ, რომ გული და ენერგია ავტომატურად კოორდინირდება.

გახსოვდეთ, რომ თქვენ არ უნდა იღელვოთ შედეგზე. ის ყოველთვის შეესაბამება თქვენს
მოთხოვნილებებს, ის ყოველთვის შეესაბამება იმას, რასაც იმსახურებთ: ის, რისთვისაც მზად
ხართ, აუცილებლად მოხდება. თუ რაღაც არ ხდება, ეს მხოლოდ იმაზე მეტყველებს, რომ თქვენ
ჯერ კიდევ არ ხართ ამისთვის მზად. მოემზადეთ. თუ შედეგს მოითხოვთ, ეს ვერ
დაგეხმარებათ. გაიგეთ, რომ ჯერ არ დაგიმსახურებიათ ეს. ამიტომ განაგრძეთ თქვენი გულის
გაწმენდა, განაგრძეთ ენერგიის კონცენტრირება, მეტი იმედიტირეთ, გახდით უფრო
მდუმარენი, უფრო მოდუნებულნი. ეძებეთ მეტი და მეტი ჰარმონია თქვენს შინაგან
სამყაროსთან და დაელოდეთ, რადგანაც როცა გული და ენერგია კოორდინირდება, შედეგი
ავტომატურად მოვა. თუ თესლი ჩათესეთ, არ გჭირდებათ ყოველდღიურად მიწის ჩიჩქნა
იმისთვის, რომ თესლებს დახედოთ და გაიგოთ, რა ხდება. ასე თესლებს გაანადგურებთ. ასე
არასოდეს არაფერი მოხდება.

უბრალოდ დაელოდეთ. რამდენიმე თვის განმავლობაში არაფერი არ ხდება, თუმცა თქვენ

რწყავთ, ანოყიერებთ მიწას. თქვენ განუწყვეტლივ უვლით თესლებს, მაგრამ რამდენიმე თვის
განმავლობაშ არაფერი ხდება. შემდეგ, ერთხელ, ერთ მშვენიერ დილას სასწაული ხდება -
თესლები აღმოცენდებიან. ვლინდება ორი პაწაწინა ფოთოლი, და ხდება სასწაული - ის, რაც
უხილავი იყო, ხილული ხდება. ეს ყველაზე დიდი სასწაულია ამქვეყნად, - როცა თესლი
აღმონაცენს იძლევა. მაშინ იზეიმეთ!

მაგრამ ეს ყოველთვის თავის დროზე ხდება.

მხოლოდ ამ შემთხვევაში შეიძლება სიმშვიდის მიღწევა. სიმშვიდის მდგომარეობისთვის

აუცილებელია სწორი პირობების შექმნა და სწორი ადგილის პოვნა.
ბუნებრივია, თუკი გსურთ, რომ ვარდის ბაღი გააშენოთ, მთელი ნიადაგის შეცვლა მოგიწევთ.
მოგიწევთ, რომ მოაშოროთ ყველა ქვა, ყველა ძველი ფესვი, ყველა სარეველა. აუცილებელი
იქნება სწორი პირობების და სწორი ადგილის, დაცული ადგილის შერჩევა. ეს ადგილი ღობით
უნდა შემორაგვოთ. ყველა ეს მოსამზადებელი ძალისხმევა საჭიროა, თუ ვარდების გაშენება
გინდათ. მედიტაცია - ეს ვარდია, ყველაზე მშვენიერი ვარდი, ადამიანის ცნობიერების ვარდი.
სწორედ ამიტომ ეწოდება ამ წიგნს „ოქროსფერი ყვავილის საიდუმლო“... ოქროსფერი ვარდები.

რას ნიშნავს სწორი პირობები? რას ნიშნავს სწორი ადგილი?

არ ღირს იმ ადგილას დაჯდომა (და მედიტირება), სადაც სიმშვიდე არაა.

აუცილებელია იმ ადგილი პოვნა, რომელიც თქვენს მედიტაციას გააძლიერებს. მაგალითად,
ჯობია ხის ქვეშ დაჯდეთ, ვიდრე კინოთეატრის წინ, ან რკინისგზის სადგურზე. ჯობია
ბუნებაში წახვიდეთ, ხეებთან, მდინარეებთან, მთებთან, სადაც დაო ჯერ კიდევ მიედინება,
ვიბრირებს, პულსირებს, ანათებს. ხეები მდუმარენი არიან, ისინი გამუდმებულ მედიტაციაში
იმყოფებიან. მაგრამ მათი მედიტაცია გაუცნობიერებელია, ამიტომაც არ გთავაზობთ, რომ ხედ
იქცეთ. მე გთავაზობთ, რომ ბუდა გახდეთ! მაგრამ ბუდას გააჩნია ხესთან რაღაც საერთო: ის
ისევე ყვავილობს, როგორც ხე, ის ისევე სავსეა სასიცოცხლო ენერგიით, როგორც ხე, ის ისეთივე
ექსტატიურია, როგორც ხე, რა თქმა უნდა, იმ განსხვავებით, რომ ის გაცნობიერებულია, ხე კი
გაუცნობიერებელი. ხე დაოში გაუცნობიერებლად იმყოფება, ბუდა კი გაცნობიერებულად.
განსხვავება მათ შორის ისევე უზარმაზარია, როგორც ცასა და მიწას შორის.

მაგრამ თუ თქვენ ხის ქვეშ ზიხართ, ჩიტების გალობას ისმენთ, მოცეკვავე ოფოფს ხედავთ,
მდინარის მჩქეფარე წყლის ხმა ან ჩანჩქერის შესანიშნავი მუსიკა გესმით... იპოვნეთ ადგილი,
სადაც ბუნება ჯერ კიდევ არაა დაბინძურებული, დარღვეული. თუ ასეთ ადგილს ვერ
პოულობთ, მაშინ უბრალოდ დახურეთ კარი და თქვენს ოთახში ნდაჯექით მედიტაციისთვის.
თუ შესაძლებელია გამოყავით თქვენს სახლში ოთახი ან კუთხე სპეციალურად
მედიტაციისთვის. რატომაა საჭირო სპეციალური ადგილი? - რადგანაც ნებისმიერი მოქმედება
ქმნის თავის ვიბრაციებს. თუ ერთი და იმავე ადგილას ზიხართ და მედიტირებთ, ეს ადგილი
მედიტატიური ხდება. ყოველდღე, როცა მედიტირებთ, ის ისრუტავს თქვენს ვიბრაციებს,
თქვენი მედიტატიური მდგომარეობის ვიბრაციებს. მეორე დღეს ეს ვიბრაციები თქვენ
გიბრუნდებათ: ისინი გეხმარებიან, ისინი გავსებენ, ისინი ხელს გიწყობენ.

სწორედ ამიტომ შენდება ეკლესიები, ტაძრები, მეჩეთები. თავად ეს იდეა მშვენიერია. იდეა
იმაში მდგომარეობს, რომ ყველას არ შეუძლია ჰქონდეს სპეციალური ოთახი ლიცვისთვის და
მედიტაციისთვის, სამაგიეროდ შესაძლებელია არსებობდეს სპეციალური ადგილი მთელი
სოფლისთვის - ტაძარი მდინარის პირას, ხეებით გარშემორტყმული, იმ ადგილას, სადაც
არასოდეს იკრიბება ბევრი ხალხი, სადაც არაა ამქვეყნიური წრიალი. როვცა ადამიანს
მედიტაცია სურს, მას შეუძლია ტაძარში წავიდეს. ყველამ იცის, რომ როცა ადამიანი ტაძარშია,
ის არ უნდა შეაწუხოთ.

წმინდა ადგილი - ეს სხვა არაფერია, თუ არა კარგი სივრცე მედიტაციისთვის. წმინდა ადგილი -
ეს სწორი პირობებია. თუ ძალიან ხართ განრისხებული - ეს არასწორი დროა მედიტაციისთვის:
თქვენ დინების საწინააღმდეგოდ ივლით. თუ თქვენ სიხარბეს გრძნობთ - ეს არასწორი დროა
მედიტაცისთვის: თქვენ გაგიჭირდებათ მედიტირება. მაგრამ არსებობს მომენტები, როცა
ძალიან მიმღებნი ხდებით მედიტაციისთვის. მაგალითად, აკვირდებით მზის ამოსვლას, და
უეცრად ყველაფერი შეშდება თქვენს შიგნით, თქვენ აღარ ხართ ჩვეულებრივი სამყაროს ნაწილი
- ეს კარგი მომენტია მოედიტაციისთვის. თავს კარგად გრძნობთ, ჯანმრთელი ხართ, დღეს
არავისთან გიკამათიათ, - ეს კარგი დროა მედიტაციისთვის. თქვენთან კარგი მეგობარი ოვიდა,
და თქვენ სიყვარული აღგავსებთ, - ეს კარგი დროა მედიტაციისთვის. თქვენს შეყვარებულთან
იმყოფებით, და ორივენი არაჩვეულებრივად ბედნიერად გრძNობთ თავს, - დაჯექით და
იმედიტირეთ ერთად, და თქვენ იგრძნობთ, რომ საყვარელ ადამიანთან მედიტაცია - ეს
უდიდესი სიხარულია ამ ცხოვრებაში.

იპოვნეთ სწორი დრო, ის ყოველთვისაა. არ არსებობს ადამიანი, რომელიც სწორ დროს ვერ
იპოვნიდა მედიტაციისთვის. დღე-ღამის განმავლობაში მრავალი წამია ისეთი, რომელიც
შეგვიძლია ძალიან ადვილად ვაქციოთ მედიტაციად, რადგანაც ამ წამებში თქვენ ბუნებრივათ
მოძრაობთ შიგნითკენ. ვარსკვლავიანი ღამე ჩამოწვა: წამოწექით მიწაზე, შეხედეთ
ვარსკვლავებს, განეწყვეთ მათ მიმართ, შემდეგ კი იმედიტირეთ. ხანდახან კარგია შვებულებაში
მთებში წასვლა, - მაგრამ მაშინ თან არ წაიღოთ რადიო, წინააღმდეგ შემტხვევაშ ყველანაირ
სისულელეს წაიღებთ თან. როცა მთაში წახვალთ, არავის მისცეთ თქვენი მისამართი და
ტელეფონის ნომერი, წინააღმდეგ შემთხვევაშ აზრი არ აქვს არსად წასვლას. როცა მთაში
მიდიხართ, რამდენიმე დღით ბოლომდე დაივიწყეთ დანარჩენი სამყარო. დრო, რომელსაც
შვებულებაშ ატარებთ, ჯობია მედიტაციაშ გაატაროთ, მხოლოდ მაშნ იქნება ეს ნამდვილი
დასვენება. თუ თქვენ არ მედიტირებთ, თუ ერთ ტალღაზე არ ხართ განწყობილი ბუნებასთან,
მაშინ ეს არაა დასვენება, მაშინ თქვენ უბრალოდ მთელი სამყარო თან მიგაქვთ შვებულებაში.

ერთხელ ჰიმალაებშ წავედი მეგობრებთან ერთად, და მომიწია მეთხოვა მათთვის, რომ მარტო
დავეტოვებინე, რადგანაც მათ თან წამოიღეს რადიომიმღებები, გაზეთები, ჟურნალები, წიგნები,
რომლებსაც კითხულობდნენ; ამასთან ისინი გამუდმებით ლაპარაკობდნენ, ლაპარაკობდნენ
იმაზე, რაზეც ყოველთვის. მე მათ ვუითხარი: „რატომ წამოხვედით ჰიმალაებში? ამ ყველაფერს
სახლშიც განიხილავდით და აქაც განიხილავთ - იგივე ჭორები, იგივე ამბები“.

და ყოველთვის, როცა ჩემთან ერთად რომელიმე ლამაზ ადგილას მოდიოდნენ, თან

ფოტოაპარატები მოჰქონდათ და ფოტოებს იღებდნენ. ვეუნბნებოდი მათ: „თქვენ თავად
მოხვედით აქ, რომ დაგენახათ ეს ყველაფერი, იმისთვის არ მოსულხართ, რომ
ფოტოაპარატისთვის გეჩვენებინათ ჰიმალაები!“

მაგრამ ისინი ამბობდნენ: „ჩვენ შესანიშნავ ფოტოალბომს გავაკეთებთ და მოგვიანებით

დავათვალიერებთ იმ მშვენიერ ადგილებს, რომლებიც მოვინახულეთ“. იმ მომენტში ისინი იქ
არ იყვნენ, ისინი მხოლოდ ფოტოაპარატებს აჩხაკუნებდნენ. აუცილებელია ამ სისულელეებზე
უარის თქმა.

ხანდახან ძალიან კარგია მთებში გამგზავრება. მე არ ვამბობ, რომ იქ უნდა იცხოვროთ, - ეს არაა
კარგი, - რადგანაც მაშნ მიდრეკილება გაგიჩნდებათ მთაში ყოფნისკენ და შეგეშინდებათ უკან,
სმყაროშ დაბრუნება. შვებულება არ უნდა იყოს ძალიან ხანგრძლივი. შემდეგ დაბრუნდით უკან
და თან წამოიღეთ სიწმინდის მთელი ეს სიმშვიდე, მთელი ეს სიჩუმე, მთელი ეს განცდა. თან
წამოიღეთ და ეცადეთ ისე გააკეთოთ, რომ ეს ყველაფერი თქვენთან დარჩეს ჩვეულებრივ
სამყაროშც.

ყველა ეს რჩევა - დამწყებებისთვისაა. თუ ადამიანი საკმარისად ხანგრძლივად მედიტირებს, მას

შეუძია კინოთეატრის წინაც იმედიტიროს, რკინიგზის სადგურზეც და პლატფორმაზეც.

თხუთმეტი წლის განმავლობაში მე გამუდმებით ვმოგზაურობდი, - დღიდან დღემდე, წლიდან

წლამდე, - ან მატარებელში ვიყავი, ან თვითმფრინავში, ან ავტომობილში. ეს ყველაფერი
გავლენას არ ახდენდა ჩემს მედიტაციაზე. როცა თქვენ ნამდვილად ღრმად გაიდგით ფესვები
თქვენს არსში, მაშინ აღარაფერი ახდენს გავლენას თქვენს მედიტაციაზე. მაგრამ დამწყებებთან
ყველაფერი სხვაგვარადაა. როცა ხემ ღრმად გაიდგა ფესვები, მაშინ ქარები, წვიმები და
ქარბუქები კიდევ უფრო მეტ მთლიანობას მისცემენ ხეს. მაგრამ როცა ხე ჯერ კიდევ პატარაა,
ნაზია, მაშნ პატარა ბავშიც კი დიდ საფრთხეს წარმოადგენს მისთვის. მის გვერდით მიმავალმა
ძროხამ კი - მიუხედავად იმისა, რომ წმინდა ცხოველია - შეიძლება გათელოს იგი.

თუ თქვენ ახლახანდს დაიწყეთ მედიტაცია, გახსოვდეთ ლუ-ძის რჩევები. მათ უზარმაზარი

მნიშვნელობა აქვთ.

იგულისხმება, რომ გონება თავისუფალი უნდა იყოს ზედმეტი საზრუნავისგან. აზრები ყველა
რთულ სიტუაციაზე გვერდზე უნდა გადავდოთ; პრაქტიკოსი განდეგილი და დამოუკიდებელი
უნდა იყოს.
თუ თქვენ მედიტაციას აპირებთ, გამორთეთ ტელეფონი, ჩამოკიდეთ კარზე წარწერა, რომ ერთი
საათის განმავლობაშ არავინ შეგაწუხოთ, რომ მედიტირებთ. როცა შეხვალთ სამედიტაციო
ოთახში, ფეხსაცმელი ზღურბლზე დატოვეთ, რადგანაც წმინდა სივრცეში აპირებთ შესვლას.
ზღურბლზე დატოვეთ არა მხოლოდ თქვენი ფეხსაცმელი, არამედ თქვენი ყველა საზრუნავიც.
გაცნობიერებულად დატოვეთ ფეხსაცმელთან ერთად ყველა საზრუნავი, მათ გარეშე შედით
შიგნით. ოცდაოთხი საათის განმავლობაშ შეგიძლიათ თავს უფლება მისცეთ, რომ ერთი საათი
საზრუნავის გარეშე გაატაროთ. დაუთმეთ ოცდასამი საათი თქვენს პრობლემებს, სურვილებს,
აზრებს, ამბიციებს, გეგმებს, მაგრამ გამოყავით ერთი საათი მედიტაციისთვის. შედეგად თქვენ
აღმოაჩენთ, რომ მხოლოდ ეს ერთი საათი იყო ნამდვილი ცხოვრების საათი, ხოლო დანარჩენი
ოცდასამი საათი დროის ტყუილად კარგვა გახლდათ. მხოლოდ ეს ერთი საათი იყო
სასარგებლო, დანარჩენი დრო კი ტყუილად დაიხარჯა.

არაა საჭირო ასევე აზრების კონცენტრაცია მედიტაციის სწორად შესრულებაზე.

მეორე, რაც აუცილებლად უნდა გახსოვდეთ: არ უნდა იღელვოთ იმაზე, სწორად აკეთებთ თუ
არა ყველაფერს. შასაძლოა ინერვიულოთ, როცა გარკვეულ პოზაში ჯდომა მოუხერხებელია
თქვენთვის. თუ შეგიძლიათ ასე ჯდომა, ეს კარგია, მაგრამ თუ ეს უსარგებლო საზრუნავი
ხდება, დაივიწყეთ ეს პოზა. მაგალითად, თქვენ არ შეგიძლიათ სრული ლოტოსის პოზაში
ჯდომა, იგი რთულია ადამიანებისთვის, რომლებიც სკამზე ჯდომას არიან მიჩვეულნი, რადგან
მათი მუსკულატურა უკვე ფორმირებულია გარკვეული სახით, ამიტომ თუ სეეცდებით ამ
პოზის მიღებას, იგი უკიდურესად მოუხერხებელი იქნება თქვენი ფეხებისთვის. ისინი
დაგიბუჟდებათ და აგტკივდებათ, ისინი გამუდმებით მიიპყრობენ თქვენს ყურადღებას. ნუ
აიძულებთ საკუთარ თავს ლოტოსის პოზაში ჯდომას. თუ ადვილად აკეთებთ ამას, ეს
შესანიშნავია, ხოლო თუ არა, მაშინ ნებისმიერი სხვა პოზა ლოტოსის პოზა იქნება.

თუ იატაკზე ჯდომა გიჭირთ, სკამზე დაჯექით. მედიტაციას არ ეშინია სკამების. ის შეიძლება

ნებისმიერ ადგილას მოხდეს.
ზუსტად ამ დღეებში, ვიღაცამ კითხვა დასვა: „შეიძლება თუ არა გასხივოსნდე, როცა მოქანავე
ხის ცხენზე ხარ ამხედრებული?“ შეიძლება. გასხივოსნება შეიძლება ხის ცხენსაც დაემართოს!
ამაზე ნუ იდარდებ. ამიტომაც ლუ-ძი ამბობს:

არაა საჭირო ასევე აზრების კონცენტრაცია მედიტაციის სწორად შესრულებაზე.

მიაქციეთ ამას ყურადღება, მაგრამ არა ზედმეტი, ძალიან ნუ იღელვებთ, აბსოლუტურად სწორი
გაქვთ თუ არა ხერხემალი, იმყოფება თუ არა თქვენი თავი ხერხემალთან ერთ ხაზზე, აკეთებთ
თუ არა მზერის ფოკუსირებას ცხვირის წვერზე ზუსტად ისე, როგორც ეს ლუ-ძის უწერია.
თქვენ სხვა თვალები გაქვთ, ლუ-ძისგან განსხვავებული. თქვენ ხომ იცით, როგორი თვალები
აქვთ ჩინელებს. სინამდვილეში, მათ ისეთი თვალები, თითქოს გამუდმებით ცხვირის წვერს
უყურებენ. მათი თვალები მხოლოდ ნახევრადაა ღია. როცა ჩინელს ვაძლევ სანიასას, სირთულე
მექმნება იმასთან დაკავშირებით, რომ თვალებში ჩავხედო.

თქვენ სხვა თვალები გაქვთ. ყველას განსხვავებული თვალები და განსხვავებუადმნიშვნელოვან

საკითხებზე. ეს უბრალოდ გზის მიმანიშნებლებია: გაიგეთ ისინი, შეისრუტეთ ისინი, შემდეგ
კი იარეთ საკუთარი გზით. იპოვნეთ საკუთარი გზა. ყველაზე მთავარი, რაც უნდა გახსოვდეთ, -
ეს ისაა, რომ მოხერხებულად და მოდუნებულად უნდა გრძნობდეთ თავს.

საფრთხე ჩნდება მაშინ, როცა ამას ზედმეტ ყურადღებას აქცევთ. მე არ ვგულისხმობ, რომ ამას
არანაირი ყურადღება არ უნდა დაუთმოთ; უნდა შეინარჩუნოთ თანაბარი მანძილი ყოფნასა და
არყოფნას შორის.
ზუსტად შუაშ უნდა იყოთ. ადამიანები ან ზედმეტად აქტიურნი ხდებიან, ან ზედმეტად
პასიურნი. თუ ისინი ზედმეტად აქტიურნი არიან, ჩნდება მღელვარება, აჩქარებულობა,
დაუცხრომელობა. თი ისინი ზედმეტად პასიურნი არიან, ჩნდება ძილიანობა, სიზარმაცე,
ერთგვარი ლეთარგია. იყავით ზუსტად შუაში. შუაში ყოფნა - ეს ის კრიტერიუმია, რომელიც
ყველაფერში უნდა გამოიყენოთ. არ ჭამოთ ზედმეტი და არც შიმშილით მოიკლათ თავი. არ
იძინოთ ზედმეტი და არც იმაზე ნაკლები, ვიდრე საჭიროა. ყოველთვის გახსოვდეთ, რომ ჯობია
შუაში იყოთ: ნებისმიერი სიჭარბე უნდა გამოირიცხოს, ნებისმიერ უკიდურესობაზე უარი უნდა
თქვათ, რადგანაც გონების მოდუნებული მდგომარეობა მხოლოდ შუაშია შესაძლებელი.

თუ, მიზნის არსებობისას, შეგიძლიათ მიაღწიოთ მდგომარეობას, როდესაც მიზანი არ

არსებობს, მაშინ ყველაფერი სწორად გაგიგიათ.
თუკი შეგიძლიათ მიაღწიოთ წონასწორობას ძალისხმევასა და ძალისხმევის არარსებობას შორის,
მიზანსწრაფულობას და შედეგისადმი მიუჯაჭველობას შორის, ყოფნასა და არყოფნას შორის,
გონებასა და არაგონებას შორის, მოქმედებასა და უმოქმედობას შორის...

თუ, მიზნის არსებობისას, შეგიძლიათ მიაღწიოთ მდგომარეობას, როდესაც მიზანი არ

არსებობს, თუ შეგიძლიათ ძალისხმევა ძალისხმევის გარეშე, მოქმედება მოქმედების გარეშე, -
მაშნ ყველაფერი სწორად გაგიგიათ. მაშინ შეძლებთ, რომ მიუშვათ საკუთარი თავი, ვგერდზე
გადგეთ, დამოუკიდებელი და თავდაჯერებული გახდეთ.
ეს ყველაზე მთავარია: შემდეგ შეგიძლიათ უფლება მისცეთ თავს, რომ უბრალოდ დინებას
გაჰყვეთ, „საკუთარი თავი მიუშვათ“.

შემდეგ უნდა იზრუნოთ იმაზე, რომ არ გახდეთ ცდუნებებით სავსე სამყაროს მსხვერპლი.
ცდუნებების სამყარო იქ იმყოფება, სადაც ხუთი ბნელი დემონი ერთობა. ეს ხდება მაგალითად
მაშინ, როცა ფიქსაციის დასაწყისიდან პრაქტიკოსს უჩნდება აზრები მშრალ შეშასა და
ნახშირზე, და მხოლოდ ზოგჯერ - აზრები დიად დედამიწაზე ნათელი გაზაფხულის მოსვლაზე.
გახსოვდეთ: ყველაზე ძნელია რელიგიური ადამიანისთვის - არ იყოს სერიოზული, ყველაზე
ძნელია რელიგიური ადამიანისთვის - არ იყოს სევდიანი, ყველაზე ძნელია რელიგიური
ადამიანისთვის - არ იყოს სიცოცხლის უარმყოფელი, რადგანაც ჩვეულებრივ რელიგიური
ადამიანი სწორედ ასეთია. რელიგიური ადამიანები ძალიან სევდიანები, ძალიან სერიოზულები
ხდებიან, - მათ ავიწყდებათ გაზაფხული. ისინი მხოლოდ „მშრალ შეშასა და ნახშირზე“
ფიქრობენ. და მაშინ წონასწორობას კარგავენ. აუცილებელია ხანდახან გვახსოვდეს დედამიწაზე
ნათელი გაზაფხულის მოსვლა.

ჭეშმარიტად რელიგიურ ადამიანს იუმორის გრძნობა გააჩნია. ჭეშმარიტად რელიგიური

ადამიანი გულწრფელია, მაგრამ არა სერიოზული, ბოლომდე ჩაფლულია ძიებაში, მაგრამ
არასოდეს ტრაბახობს თავისი რელიგიურობით, არასოდეს; და ამის გამო არასოდეს გრძნობს
სხვებზე უპირატესობას. ის მოკრძალებულია. ნამდვილად რელიგიური ადამიანი - ესაა
ადამიანი, რომელსაც შეუძლია ქარში, წვიმის ქვეშ იცეკვოს, რომელსაც შეუძლია გაუღიმოს და
გაეხუმროს ბავშვებს, რომელიც მოდუნებულია ნებისმიერ ცხოვრებისეულ სიტუაციაში.
სწორედ ესაა თავისუფლება - ეგოსგან თავისუფლება. ეგო ხდის ადამიანს სერიოზულს.
ამგვარად სიბნელის სამყაროშიეფლობით.
თუ ზედმეტად სერიოზული ხდებით, სიბნელის სამყაროში იძრებით.

ენერგია იქ ცივია, სუნთქვა უხეში, და თქვენს წინ სიცივისა და გახრწნის მრავალი ხატ-სახე
ჩნდება.
გახსოვდეთ: თქვენ არ უნდა გახდეთ ცივი. თქვენი ეგრეთ წოდებული წმინდანები ძალიან
ცივად გამოიყურებიან, მათ ყველაფერი არასწორად გაიგეს. გახდით გრილი, მაგრამ არასოდეს
გახდეთ ცივი, - ამათში დიდი სხვაობაა. ეს ძალიან პარადოქსული ჩანს. გრილში ვგულისხმობ
მდგომარეობას, რომელიც წვასთან შედარებით უფრო გრილად გვეჩვენება, სიკვდილის
სიცივესთან შედარებით კი - თბილად. ის თბილია სიკვდილის სიცივესთან შედარებით და
გრილია სიცოცხლისადმი ვნებიან წყურვილთან შედარებით. ის ერთდროულად თბილიცაა და
გრილიც. ჭეშმარიტად რელიგიური ადამიანი გრილი რჩება, რადგანაც მას არ გააჩნია ვნება, და
იგი თბილი რჩება, რადგანაც არაა სევდიანი, არაა სერიოზული.

თუ იქ დიდხანს დარჩებით, მცენარეებისა და ქვების სამყაროში მოხვდებით.

თუ ზედმეტად ცივი გახდებით, მაშინ ადრე თუ გვიან ქვად იქცევით: გახდებით არაცნობიერი,
დაკარგავთ ადამიანობას. ჩემი დაკვირვებით, მრავალი თქვენი წმინდანი - ესენი არიან
ადამიანები, რომლებმაც ადამიანურობა დაკარგეს. არცერთი მათგანი არ გამხდარა ზეადამიანი,
თუ არა ქვეადამიანი. ისინი ქვების სამყაროს განეკუთვნებიან.

პრაქტიკოსი არ უნდა აჰყვეს ათიათას ცდუნებას. ეს მაშინ ხდება, თუკი სიმშვიდის

მდგომარეობის მოსვლასთან ერთად ერთიმეორის მიყოლებით ჩნდება მრავალი კვანძი.
პრაქტიკოსს მათი გარღვევა სურს, მაგრამ არ შეუძლია; იგი მიჰყვება მათ, და თითქოს შვებას
გრძნობს.
სწორედ ამაშია ფსიქოანალიზის შეცდომა. ფსიქოანალიზი აზრთა თავისუფალი
ასოციაციაგახდა.თქვენ შეგიძლიათ უსასრულოდ იქექოთ თქვენს აზრებში: ერთ აზრს მეორემდე
მივყავართ, მეორეს - მესამემდე, და ასე დაუსრულებლად. აუცილებელია გვერდზე გავდგეთ
მთელი აზროვნების პროცესისგან. აზრები მოვლენ, ისინი ყველა მხრიდან გავსებენ, ისინი
ემგვანებიან ღრუბლებს, რომლებიც ცის მცირე ნაგლეჯსაც კი არ გიტოვებენ. როცა აზრები
ზედმეტად ბევრია, თქვენი პირველი ბუნებრივი იმპულსია - ებრძოლოთ მათ, რადგანაც თქვენ
წაიკითხეთ, რომ მედიტაცია - ეს აზრების არარსებობაა. მაგრამ თუ აზრებს ებრძვით,
ვერასოდეს მიაღწევთ მათ არყოფნას. თუ შეებრძლებით მათ, მარცხს განიცდით. თავად
ბრძოლაში ჩართვა გახდება თქვენი მარცხის მიზეზი. თუ ჩრდილებს ებრძვით, მარცხს
განიცდით. სცადეთ საკუთარ ჩრდილთან ბრძოლა და დამარცხებული აღმოჩნდებით, - არა
იმიტომ, რომ ჩრდილს გააჩნია დიდი ძალა, უბრალოდ იმიტომ, რომ ჩრდილი არ არსებობს.
როგორ შეგიძლიათ მოიგოთ ბრძლა იმასთან, რაც არ არის? აზრები - ეს ჩრდილებია, ნუ
შეებრძოლებით მათ.

თუ არ ებრძვით, მაშნ მეორე გზა ჩნდება, - გზა, რომელიც ფსიქოანალიზმა აირჩია: მაშინ
მათთან ერთად იმოძრავეთ, მაშინ საშუალება მიეცით მათ, რომ იმოძრაონ საითკენაც უნდათ.
სწორედ ესაა აზრთა თავისუფალი ასოციაცია. მაშნ ჩნდება კვანძები: ერთი აზრი
დაკავშირებულია მეორესთან, მეორე - სხვასთან და ასე უსასრულობამდე. ეს გარკვეულ
რელაქსაციას მოგცემთ. სწორედ ამიტომ გრძნობენ ადამიანები, რომ ფსიქოანალიზი ეხმარება
მათ, შველის მათ. ის არც ეხმარება და არც შველის, უბრალოდ ბრძლა წყდება. ბრძლა
დაძაბულობას ქმნის. როცა ბრძლა წყდება, დაძაბულობაც ქრება, - და დაძაბულობის გაქრობა
გიქმნით შეგრძნებას, რომ თქვენ გადარჩით.

მოლა ნასრედინი ძალიან ვიწრო ფეხსაცმელით დადიოდა. ის საჭიროზე ორი ზომით ვიწრო
იყო. მთელი დღე წუწუნებდა და ჩიოდა თავის ფეხსაცმელზე. ერთხელ ჰკითხეს:

- რატომ არ იყიდი სხვა ფეხსაცმელს? რატომ განაგრძობ წუწუნს? ვინ გაიძულებს მათ ტარებას?
ხომ შეგიძლია სხვა წყვილი იყიდო?

- არასოდეს! - დაიყვირა მოლამ.

მე ვკითხე:

- რატომ?

- იმიტომ, - უპასუხა მან, - რომ ეს ჩემი ერთადერთი ნუგეშია. როცა ფეხსაცმელთან მთელი
დღის ბრძლის შემდეგ სახლში მივდივარ, ვიხდი მათ და ლოგინში ვწვები, ისე კარგად ვარ!

რა თქმა უნდა, თქვენ კარგად იქნებით. თავიდან ებრძვით საკუთარ ფიქრებს და ვერ ამარცხებთ
მათ, შემდეგ ბრძოლას წყვეტთ, მოძრაობის საშუალებას აძლევთ აზრებს და მათთან ერთად
მოძრაობთ. მაშინ უკვე კარგად ხართ. აი, ფსიქოანალიზის მთელი საიდუმლო. ფსიქოანალიზი
არ გეხმარებათ: თქვენ კარგად ხდებით უბრალოდ იმიტომ, რომ ის ბრძოლაზე უარის თქმის
საშუალებას გაძევთ.

ლუ-ძი ამბობს: „ერთიც და მეორეც არასწორია. არაა საჭირო ბრძლა, და ასევე არც აზრების
მიყოლაა საჭირო. აუცილებელია დარჩეთ დამკვირვებლად, მოწმედ“.

ეს ნიშნავს, რომ ბატონი მსახურად იქცა.

თუ აზრებს მიჰყვებით, მაშინ ბატონი მსახურად იქცევა.

თუ პრაქტიკოსი დიდხანს ჩერდება ამ სტადიაზე, ის ილუზორული სურვილების სამყაროში

მოხვდება.
აუცილებელია კვლავ გახდეთ ბატონი. თქვენ ბატონი უნდა იყოთ და არა მსახური. რას ნიშნავს
იყო ბატონი? ეს ნიშნავს - მოწმედ ყოფნას. უბრალოდ დააკვირდით ამ აზრებს სრულ
სიმშვიდეში, უბრალოდ დააკვირდით. ნება მიეცით, რომ მოვიდნენ, ნება მიეცით, რომ
წავიდნენ, ნება მიეცით, რომ გაჩნდნენ, ნება მიეცით, რომ გაქრნენ. უბრალოდ შეამჩნიეთ, რომ
ახლა აზრი გაჩნდა, აი, ის აქ არის, და აი, უკვე აღარ არის. და მალე მიუახლოვდებით იმ
წერტილს, სადაც ისინი უფრო და უფრო იშვიათად გამოჩნდებიან, ერთხელ კი - შუალედი...
ყველა აზრი გაქრა. ამ შუალედში - ღმერთის პირველი განცდაა.

ყველაზე კარგ შემთხვევაში თქვენ სამოთხეში აღმოჩნდებით; ყველაზე ცუდში კი - სულ-

მელიებს შორის. დიახ, მართლაც, ასეთი სული-მელია შეიძლება მთებში დაძრწოდეს, ქარით და
მთვარით, ყვავილებით და ხილით, მარჯნის ხეებითა და ზურმუხტის ბალახით ტკბებოდეს.
მაგრამ როცა ეს მთავრდება, მთავრდება მისი ჯილდოც, და ის კვლავ მღელვარე სამყაროში
იბადება.
თუ მედიტაციაში წარმატებას მიაღწევთ, სამოთხეში, მარადიულ ნეტარებაში დაიბადებით. თუ
წარმატებას ვერ აღწევთ, თუ გვერდზე გადაუხვევთ... გვერდზე გადახვევას დაოსები „სულ-
მელიებს შორის დაბადებას“ უწოდებენ.

სული-მელია - ეს პოეტის სულია. სული-მელია - ეს წარმოსახვის სულია. მედიტაციაში რომ ვერ

მიაღწიოთ წარმატებას, რაღაცას მაინც შეიძენთ. თქვენი შენაძენი ის იქნება, რომ უფრო მეტად
დატკბებით ხეებით, ყვავილებით, უფრო მეტად დატკბებით სამყაროთი და მისი სილამაზით.
მაგრამ ადრე თუ გვიან ენერგია, რომელიც მედიტაციამ შექმნა, გაქრება, და კვლავ მღელვარე
სამყაროს მორევში აღმოჩნდებით.

გახსოვდეთ, თუ მედიტაციაში წარმატებას მიაღწიეთ, მარადიული სიხარული გელოდებათ. თუ

ვერ მიაღწიეთ, მაშინ სიხარულისა და შთაგონების რამდენიმე ლამაზი გაელვება გელით. ის,
ვინც მედიტაციაში ვერ აღწევს წარმატებას, პოეტი ხდება; ის, ვინც აღწევს, მხედველი ხდება.
მხედველები - ეს მარადიულობის პოეტები არიან, პოეტები - ეს ერთმომენტიანის პოეტები
არიან.

სწორედ ამიტომ ხდება ხანდახან, რომ მცირე ხნის მედიტაციის შემდეგ იმდენად კარგად
გრძნობთ თავს, რომ მედიტაციას წყვეტთ, - თქვენ ფიქრობთ, რომ ყველაფერს მიაღწიეთ. ხეები
უფრო მწვანეები გახდნენ, ვარდები - უფრო ვარდისფერები, სიყვარული ჰყვავის, ყველაფერი
მიედინება, - რაღა საჭიროა მედიტაცია? მაგრამ მალე ენერგია, რომელიც მედიტაციამ შექმნა,
გაქრება, და თქვენ სულ-მელიად იქცევით. ეს ხდება ნარკოტიკების გამოყენების დროსაც:
ნარკოტიკები მხოლოდ სულ-მელიებს ქმნიან. მაგრამ თუ მედიტაცია არაა დასრულებული,
ამასაც იგივემდე მივყავართ.

თუ გადაწყვეტილება მიიღეთ, ჩათვალეთ,რომ პასუხისმგებლობა გაქვთ; თქვენ უეჭველად

ბოლომდე უნდა გახვიდეთ. ეს გამოწვევაა. მიიღეთ ეს გამოწვევა და გაემგზავრეთ ამ ყველაზე
მშვენიერ მოგზაურობაში შიგნითკენ. და არასოდეს გაჩერდეთ შუაში, არ გაჩერდეთ, სანამ
ბოლოში არ გახვალთ, სანამ ციკლონის ცენტრში არ აღმოჩნდებით.

დღეისათვის საკმარისია.

თავი 18
სიყვარული - ერთადერთი მეგობარია
პირველი კითხვა:
ოშო, თერაპიული ჯგუფების გავლისას მე დიდ დროს ვუთმობდი ლოცვას. ყოველ წელთან
ერთად თავს უკეთ ვგრძნობდი, მაგრამ მაინც ვერ გავიგე, რა დამეხმარა - თერაპია თუ ლოცვა.
ახლა, როცა თავად ვაკეთებ თერაპიას სხვა ადამიანებთან, მინდა ლოცვა შევთავაზო მათ,
მაგრამ უხერხულად ვგრძნობ თავს.
სწორედ სიყვარულია თერაპია; არ არსებობს არანაირი სხვა თერაპია, გარდა სიყვარულისა.
კურნავს ყოველთვის სიყვარული, რადგანაც სიყვარული გხდით მთლიანს, სიყვარული
გეხმარებათ იმის შეგრძნებაში, რომ სამყაროს უხარია თქვენი არსებობა, სიყვარული გხდით
ყოფიერების ნაწილად. იგი აქრობს გაუცხოებას. მაშინ უკვე აღარ გრძნობთ თავს აუტსაიდერად,
თქვენ გრძნობთ, რომ ძალიან აუცილებელი ხართ ამ სამყაროსთვის. სიყვარული გეხმარებათ,
რომ საჭიროდ იგრძნოთ თავი, - ეს კი უდიდესი მოთხოვნილებაა. სხვას არაფერს შეუძლია ამ
უზარმაზარი მოთხოვნილების შევსება. სანამ არ იგრძნობთ, რომ რაღაც წვლილი მიგიძღვით
ყოფიერებაში, სანამ არ იგრძნობთ, რომ შეუცვლელი ხართ, რომ თქვენს გარეშე ყოფიერებას
რაღაც დააკლდებოდა, - ვერ იგრძნობთ თავს ჯანმრთელ და მთლიან ადამიანად.

ლოცვა - ეს სიყვარულის უმაღლესი ფორმაა. თუ სიყვარული ყვავილს ჰგავს, მაშინ ლოცვა მისი
არომატია. სიყვარული ხილულია, ლოცვა - უხილავი. სიყვარული ერთ ადამიანსა და მეორე
ადამიანს შორის სუფევს, ხოლო ლოცვა- ერთ უპიროვნო არსებობასა და მთელი ყოფიერების
უპიროვნო არსებობას შორის. სიყვარულსსაზღვრები აქვს, ლოცვას კი - არა. თუ ადამიანს
ლოცვა შეუძლია, მას არანაირი თერაპია აღარ დასჭირდება.

თერაპია აუცილებელი გახდა იმის გამო, რომ ლოცვა გაქრა. ადამიანს არ სჭირდებოდა თერაპია,
სანამ ლოცვა ცოცხალი, მდინარე იყო, სანამ ადამიანები მადლიერებით ცეკვავდნენ და
ზეიმობდნენ, ღმერთის სადიდებელ სიმღერებს გალობდნენ, ექსტატიურები იყვნენ, უბრალოდ
იმიტომ, რომ ისინი არსებობენ, მადლიერნი იყვნენ უბრალოდ იმის გამო, რომ მათ აქვთ ეს
სიცოცხლე. როცა თვალთაგან ცრემლი მოსდიოდათ - სიყვარულის და სიხარულის ცრემლი, -
როცა მათ გულს სიმღერა ავსებდა, თერაპიის აუცილებლობა აღარ იყო. თერაპია - ეს
თანამედროვე მოთხოვნილებაა, ლოცვის მხოლოდ უსუსური ჩანაცვლება.

ფსიქოანალიზი - ეს რელიგიის საცოდავი ჩანაცვლებაა, ძალიან საცოდავი. მაგრამ როცა

შეუძლებელია რაღაც პირველხარისხოვანის მიღება, გვიწევს, რომ მეორე და
მესამეხარისხოვანით დავკმაყოფილდეთ, ან რაღაცით მაინც. რადგანაც ტაძრები გამოლპნენ და
ეკლესიებში პოლიტიკა შევიდა, მღვდლებმა კი რელიგია წაბილწეს, ადამიანი მარტოობაში
დარჩა - მასზე აღარავინ ზრუნავს, მას აღარავინ ეხმარება. ფუნდამენტი, რომელზეც იგი იდგა,
უკვე მრავალი საუკუნეა დანგრეულია. იგი უფსკრულში იჩეხება, იგი ხეს ემგვანება, რომელიც
ფესვებიანად ამოგლიჯეს მიწიდან. ფსიქოანალიზი რელიგიის ჩანაცვლება გახდა: ის რაღაც
ფესვებს მაინც გაძლევთ, საშუალებას გაძლევთ, რომ ცოტათი მაინც მოეჭიდოთ მიწას. მაგრამ ეს
არაფერია ლოცვასთან შედარებით. რადგნაც ფსიქოანალიტიკოსი თვითონ საჭიროებს,
რამდენადაც ის თავადაა ავად, მასსა და პაციენტს შორის არაა დიდი განსხვავება. თუ მათ
შორის არის კიდეც რაღაც სხვაობა, იგი მხოლოდ ცოდნის რაოდენობაშია, ეს კი სინამდვილეში
არაა მნიშვნელოვანი. ეს არაა ხარისხობრივი სხვაობა. თუ რაიმე სხვაობა არსებობს, მხოლოდ
რაოდენობაში, და არა ხარისხში, რაოდენობას კი არ აქვს განსაკუთრებული მნიშვნელობა.
ფსიქოანალიტიკოსიც და მისი პაციენტიც ერთ ნავში ზიან.

ადრე მსოფლიოში დამიანის სრულიად სხვა ტიპი არსებობდა, რელიგიური ადამიანი - ბუდა,
ქრისტე. თავად ასეთი ადამიანის ახლოს ყოფნა უკვე კურნავდა. რამდენადაც იგი თავად იყო
განკურნებული, მთლიანი, მისი მთლიანობა გადამდები გახლდათ. სწორედ ისევე, როგორც
ავადმყოფობები, ჯანმრთელობაც გადამდებია. სწორედ ისევე, როგორც ავადმყოფობა შეიძლება
შეგყვეყაროს სხვისგან, ასევე შეგვიძლია სხვისგან მივიღოთ გამაჯანსაღებელი ენერგიაც. მაგრამ
ფსიქოანალიზს არ გააჩნია მსგავსი თვისება. მას შეუძლია ცოტათი დაგეხმაროთ თქვენი
პრობლემების მოგვარებაში, შეუძლია ინტელექტულურად გადაჭრას ისინი. ის გეხმარებათ
თქვენი პრობლემების მიზეზის პოვნაში; როცა მიზეზი იცით, ბევრად უფრო უკეთ გრძნობთ
თავს, უკვე აღარ იმყოფებით უმეცრებაში. მაგრამ უბრალოდ მიზეზის გაგება - ჯერ კიდევ არ
ნიშნავს ტანჯვისგან განთავისუფლებას. თქვენ იტანჯებით, და ფსიქოანალიტიკოსი გაჩვენებთ,
რომ თქვენი საკუთარი დედის გამო, თქვენი აღზრდის გამო, თქვენი ბავშვობის გამო
იტანჯებით. ეს ერთგვარ შვებას გაძლევთ: მიზეზი თქვენში კი არა, თქვენს დედაშ ყოფილა, და
ყოველთვისაა რაღაც სხვა, რასაც დაადანაშაულებთ. ფსიქოანალიზი პასუხისმგებლობისგან
განთავისუფლებთ, ერთგვარ შვებას გაძლევთ, მაგრამ პრობლემას ვერ აგვარებს. უბრალოდ
მიზეზის ცოდნა არაა საკმარისი იმისთვის, რომ მიზეზი გაქრეს.

რელიგიას სრულიად განსხვავებული მიდგომა აქვს: მას არ გადააქვს დანაშაული სხვებზე.

სინამდვილეში, იგი გაიძულებთ, რომ ცხოვრებაში პირველად საკუთარ თავზე აიღოთ
პასუხისმგებლობა. ამ კუთხით ფსიქოანალიზი ერთგვარ მექრთამეობას ჰგავს. ფსიქოანალიზი -
ეს საპოხი ზეთია, იგი თქვენს ეგოს ეხმარება, თქვენს ეგოს აძლიერებს და სხვებზე გადააქვს
დანაშაული. ეს ძალიან სახიფათო თამაშია: თუ სხვებზე გადაგაქვთ დანაშაული, ვერასოდეს
მოახდენთ ტრანსფორმაციას, რადგანაც ვერასოდს აიღებთ საკუთარ თავზე პასუხისმგებლობას.
ეს ერთ-ერთი ყველაზე დიდი უბედურებაა, რაც ამ ეპოქაში მოხდა.

მარქსი ამტკიცებს, რომ საზოგადოებაა პასუხისმგებელი ყველა თქვენს უბედურებაზე, ყველა

თქვენს ტანჯვაზე. თქვენ არ ხართ პასუხისმგებელნი. პასუხისმგებლობა კლასობრივ
საზოგადოებას აწევს, ეკონომიკურ სტრუქტურას. ფროიდი ამბობს, რომ საქმე ეკონომიკურ
სტრუქტურაში კი არა, იმ განპირობებულობაშია, რომლებიც მშობლებმა, საზოგადოებამ,
განათლებამ, მღვდლებმა, ეკლესიამ გადმოგცათ. ყველაფერში დამნაშავეა თქვენი
განპირობებულობა, ამიტომაც იტანჯებით. მაგრამ თქვენ არ ატარებთ პასუხისმგებლობას.

ეს ძველი თამაშია. ძველად ამ თამაშს „ბედი“ ერქვა: ყველაფერში ბედია დამნაშავე, თქვენ არ
ხართ პასუხისმგებელი. ეს იგივე თამაშია, რომელიც უბრალოდ სხვაგვარად იწოდება, მაგრამ
მისი არსი იმაშია, რომ თქვენ არ გაწევთ პასუხისმგებლობა. უდავოა, რომ გაცილებით უფრო
ბედნიერად გრძნობთ თავს, მაგრამ არაფერი იცვლება. ადრე თუ გვიან ეს ბედნიერება ქრება,
რადგანაც მიზეზი არსად არ გამქრალა, ჭრილობა იქ დარჩა, სადაც ადრე იყო. რა მნიშვნელობა
აქვს, ვინ მოგაყენათ ეს ჭრილობა? დიახ, თქვენ იცით, რომ ეს ჭრილობა დედამ, მამამ,
საზოგადოებამ ან ეკლესიამ მოგაყენათ, მაგრამ რას ცვლის ეს? ჭრილობა იმავე ადგილას რჩება,
იზრდება და ლპება, დღითიდღე უფრო დიდი ხდება. რაღაც დროით გაცილებით უკეთ
გრძნობთ თავს, ცოტათი მოგეშვებათ - პასუხისმგებლობას აღარ გრძნობთ, თქვენ უბრალოდ
მსხვერპლი ხართ. ახლა შეგიძლიათ შეიბრალოთ საკუთარი თავი და სხვებზე გაბრაზდეთ,
მათზე, ვინც ეს ჭრილობა მოგაყენათ. მაგრამ ეს არაა ტრანსფორმაციის გზა. ჭრილობა იმავე
ადგილას რჩება და ის კვლავაც გაიზრდება. ჭრილობას არ აღელვებს, თუ რას ფიქრობთ მასზე;
მისთვის ეს სულ ერთია.

რელიგიას სრულიად სხვაგვარი მიდგომააქვს: იგი გაიძულებთ, რომ საკუთარ თავზე აიღოთ
პასუხისმგებლობა. იგი თქვენი ეგოს წინააღმდეგ მიდის. იგი ამბობს: „საქმე შენშია! ეს შენი
პასუხისმგებლობაა, ეს შენ აირჩიე ცხოვრების გარკვეული სახე. შენთვის ნებისმიერი სახე
მისაწვდომი იყო, არავინ არაფერს არ გახვევდა თავს“.

ბუდა იმავე საზოგადოებაში დაიბადა, რომელშიც სხვა ადამიანები იტანჯებოდნენ, როგორც

ჯოჯოხეთში, და მიუხედავად ამისა, მან მიაღწია აქ-და-ახლას. მან მიაღწია ნეტარების უმაღლეს
მდგომარეობას. ამიტომ პასუხისმგებლობა ვერ დააწვება საზოგადოებას. იესოც იმავე
საზოგადოებაში დაიბადა, რომელშჳც იუდა, რომელშიც ყველა დანარჩენი, - მაგრამ მან შეიცნო
ღმერთი.

რელიგია პასუხისმგებელს და თავისუფალს გხდით. თავისუფლება და პასუხისმგებლობა - ეს

ერთი მედალის ორი მხარეა. თუ მზად არ ხარ, რომ საკუთარ თავზე აიღოთ პასუხისმგებლობა,
ვერასოდეს იქნებით თავისუფალნი. სხვა ადამიანებზე დამოკიდებულებაში და მონობაში
დარჩებით.

ფსიქოანალიზი გაიძულებთ, რომ დამოკიდებულად, მონად იგრძნოთ თავი. მას არ შეუძლია,

კარდინალურად დაგეხმაროთ. ლოცვა თავისუფალს გხდით. ლოცვა - ნიშნავს რელიგიას.
ლოცვა ნიშნავს, რომ თქვენ პასუხისმგებლობას ატარებთ, რომ თქვენ თავად ირჩევთ ცხოვრების
გარკვეულ სახეს. მაშინ არ გჭირდებათ ხმაურის ატეხვა ამ საკითხთან დაკავშირებით. თუ
ცხოვრების ეს სახე არ მოგწონთ, გადააგდეთ იგი! ყველაფერი თქვენზეა დამოკიდებული.
ყველაფერი ბოლომდე თქვენზეა დამოკიდებული. და იმისთვის, რომ ეგო გადააგდოთ,
საკმარისია გაცნობიერებულობის მხოლოდ ერთი წამი. აი, რა არის სატორი, აი, რა
არის სამადჰი: მთელი ამ უაზრობის გადაგდება და გაგების მხოლოდ ერთადერთი მომენტი,
როცა ხედავთ, რომ „მე ვატარებ ამ ყველაფერს, მაგრამ თუ არ მინდა ამის ტარება, ეს არაა
აუცილებელი“. ვერავინ მაიძულებს ამას - ვერც ბედი, ვერც საზოგადოება, ვერც ეკლესია“.
და ამის გადაგდება შესაძლებელია, რადგანაც თქვენი შინაგანი არსი ყოველთვის თავისუფალია
პიროვნებისგან. პიროვნება ტანსაცმელს ჰგავს: ნებისმიერ მომენტში შეგიძლიათ გაიხადოთ იგი
და შიშველი დარჩეთ. თქვენს არსს ნებისმიერ მომენტში შეუძლია გაშიშვლება. როცა იგი
შიშვლდება, თქვენ ინკურნებით, - რადგანაც არსმა არ იცის ავადმყოფობები. არსი ყოველთვის
ჯანმრთელია, ყოველთვის მთლიანია.

ყველაზე საუკეთესო გზა ნებისმიერი პიროვნულობის გადაგდებისთვის - ქრისტიანულის,

ინდუისტურის, ჯაინურის, ბუდისტურის, ინდურის, გერმანულის, ინგლისურის - ეს ლოცვაა.
ლოცვა - ესაა მეთოდი, რომ გვერდზე გადადოთ პიროვნება მთელი მიი ატრიბუტებით და
უბრალოდ იყოთ - სუფთები და უმანკოები. და ამ სიწმინდეში და უმანკოებაში თქვენ ქედს
იხრით. შესაძლოა არ გჯერათ ღმერთის, ამაშჳ არაა აუცილებლობა. მორწმუნე ადამიანი - ეს
არარელიგიური ადამიანია. მაგრამ როდესაც სრულიად შიშველი რჩებით თქვენს არსში, როცა
ყველა ტანსაცმელს აგდებთ, - როცა აგდებთ ყველაფერს, რაც მოგცეს, როცა განაცალკევებთ
თავს იმისგან, რაც ისწავლეთ, რაც გასწავლეს, რაც შეითვისეთ, - უეცრად თქვენს
პირველყოფილ სიცხადეში აღმოჩნდებით, ისეთები, როგორებიც დაბადებამდე იყავით. მაშინ
ჩნდება თქვენი ჭეშმარიტი სახე. ეს მდგომარეობა ისეთივე საღია, როგორიც დილის ნამი,
ისეთივე კაშკაშა, როგორებიც ღამის ვარსკვლავები, ისეთივე შესანიშნავი, როგორც ხეები და
ყვავილები, ისეთივე უბრალო და უმანკო, როგორც ბავშები, ცხოველები და ფრინველები.

ამ მომენტში ისეთ სიხარულს გრძნობთ, რომ ამ სიხარულში ღრმად იხრით ქედს - ღმერთის
წინაშე. გახსოვდეთ: არ არის აუცილებელი, რომ გწამდეთ ღმერთის. თქვენ ქედს იხრით
უბრალოდ ღრმა მადლიერების გამო, თქვენს თაყვანისცემას არ გააჩნია ობიექტი. თქვენ
ეთაყვანებით მხოლოდ იმიტომ, რომ უსასრულო სიხარულს ხედავთ, რომელიც ყოველგვარი
მიზეზის გარეშე გადმოედინება თქვენზე. თქვენ ამას არ იმსახურებთ, თქვენ ამის ღირსი არ
ხართ, თქვენ ეს არ გამოგიმუშავებიათ, - როგორ შეგიძლიათ რომ მთელი გულით არ
გადაუხადოთ მადლობა ყოფიერებას? თაყვანისცემაში თქვენ უშვებთ საკუთარ თავს, თქვენ
ნებდებით. თქვენ სრულ სიჩუმეში წვებით მიწაზე, თქვენი გული კი ექსტაზში პულსირებს.
თქვენს სუნთქვაში ახალი რიტმი, ახალი მელოდია ჩნდება. მთელი თქვენი ენერგია ცეკვავს,
ყველა მხარეს იფრქვევა. სრულ ჰარმონიაში ხართ ყოფიერებასთან. სწორედ ამას ვუწოდებ
ლოცვას, და არა იმას, რაც ეკლესიებში და ტაძრებში ხდება. იქ ის ფორმალობად, სიტყვების
ცარიელ გამეორებად იქცა. ამას არაფერი აქვს საერთო ნამდვილ ლოცვასთან. ნამდვილი ლოცვა
კურნავს, სწორედ ნამდვილი ლოცვაა თერაპია.

შენ მართალი ხარ. შენ განსაკუთრებულად მნიშვნელოვანი კითხვა გაგიჩნდა: თერაპიამ

განგკურნა თუ ლოცვამ? შენლოცვამ განგკურნა. თერაპია არავის არ დახმარებია. ყველაზე
დიდი, რისი გაკეთებაც თერაპიას შეუძლია, - ესაა დაგეხმაროს საზოგადოებასთან შეთვისებაში.
ლოცვა კი გეხმარება, რომ თავად ყოფიერებას შეეთვისო.

საზოგადოება - ეს ადამიანის ქმნილებაა, მისი ღირებულებები -ასევე ადამიანის ქმნილებაა,

ამიტომაც ისინი ყველგან განსხვავდებიან. ინდოეთში - თავისი ღირებულებებია, დასავლეთში -
თავისი. ის, რაც დასავლეთშია ნორმალური, სრულიად მიუღებელია აღმოსავლეთისთვის, და
პირიქით. ეს ღირებულებები - ადამიანის ქმნილებებია.

თქვენ ცხოვრობთ რაღაც საზოგადოებაში, ამიტომ გიწევთ, რომ ამ საზოგადოებას შეეთვისოთ.

ფსიქოთერაპია იმ საზოგადოების სამსახურში იმყოფება, რომელშიც თქვენ ცხოვრობთ. როცა
საზოგადოებისგან გასვლას იწყებთ, მეამბოხე ხდებით: მაშინ საზოგადოება თავს გესხმით და
ავადმყოფად გაცხადებთ. ეს ძალიან ძველი მეთოდია, ერთ-ერთი ყველაზე სახიფათო მეთოდი,
რომელსაც საზოგადოება თქვენს წინააღმდეგ იყენებს. ყოველთვის, როდესაც საერთო ჯოგიდან
იწყებთ გამოსვლას, საზოგადოება თქვენს გაკიცხვას იწყებს. ადრე ის „ცოდვილს“ გიწოდებდათ
და ჯოჯოხეთურ ცეცხლს გიმზადებდათ. ახლა ეს გამოთქმები მოძველდა, ახლა იგი
„ავადმყოფს“, „არანორმალურს“, „შერეკილს“ გიწოდებთ. ესაა მისი ახალი შეფასება.

საბჭოთა რუსეთში, როდესაც ვიღაც არაკომუნისტურ შეხედულებებს ავლენს, თავის

მსოფლმხედველობას ცხოვრებაზე, არსებობაზე, საზოგადოებაზე, ის მყისიერად ცხადდება
ფსიქოპათად, გიჟად. როგორც კი ის გიჟად ცხადდება, საზოგადოებას შეუძლია მისი
მანიპულირება. მაშინ შეუძლიათ, რომ ელექტრო-შოკი, ინსულინური შოკი, ნარკოტიკები
გამოიყენონ მის წინააღმდეგ. მაშინ ფსიქიატრიულში გზავნიან მას. ყველაფერი, რაც
სინამდვილეში გააკეთა, ის იყო, რომ ცოტათი დაფიქრდა. მისი ცოდვა იმაშია, რომ იგი რეჟიმს
არ დაემორჩილა. სანამ საზოგადოება არ აიძულებს საერთო ჯოგში დაბრუნებას, სანამ „ტვინს
არ გამოურეცხავს, მას საავადმყოფოში ამყოფებენ და ისე მოეპყრობიან, როგორც ავადმყოფს. ეს
ძალიან დამამცირებელია, შეურაცხმყოფელია, ეს ადამიანის ღირსებას ამცირებს, მაგრამ დიდი
თუ მცირე მასშტაბით ეს მთელ მსოფლიოში ხდება: ყოველთვის, როცა ადამიანი რაღაცით
გამოირჩევა, სხვანაირად უნდა ცხოვრება, განთაისუფლება უნდა მონობისგან, რომელიც
საზოგადოების სახელით შეიქმნა, მას გიჟად აცხადებენ.

იესო ნევროზიანად გამოაცხადეს, მანსური გიჟად, სოკრატე ახალგაზრდებისთვის სახიფათოდ:

„მოკალით ისინი ახლა!“ და საზოგადოებას შეუძლია ოდნავი სინდისის ქენჯის გარეშე მოკლას
ისინი. სინამდვილეში, საზოგადოება ძალიან ლოგიკურად იქცევა: თავდაპირველად ადამიანი
უნდა გაასამართლო, იარლიყი მიაკრა. თუ ვინმეს ისე მოკლავ, რომ იარლიკს არ აკრავ, ეს
დანაშაულის გრძნობას იწვევს. იმისთვის, რომ დანაშაულის გრძნობას აარიდონ თავი, ეს
ადამიანი გიჟად უნდა შერაცხონ, მაშინ საზოგადოებისთვის უფრო ადვილი გახდება მისი
მოკვლა, მისი განადგურება. დღეს არსებობს ტექნოლოგიები გონების განადგურებისთვის,
რომელთა მეშეობითაც შესაძლებელია სრული „ტვინის გამორეცხვა“ ჩაუტარონ ადამიანს და
აიძულონ იგი, რომ „დიახ“ უთხრას არსებულ რეჟიმს, როგორიც არ უნდა იყოს იგი -
კომუნისტური, კაპიტალისტური თუ ფაშისტური.

თერაპია, ეგრეთ წოდებული თერაპია, მოვლენათა არსებული ვითარების სამსახურში იმყოფება.

იგი სიკვდილს ემსახურება, იგი წარსულს ემსახურება. ლოცვა არავის არ ემსახურება. ლოცვა -
ეს თავისუფლებაა. ლოცვა - ეს მთელ ყოფიერებასთან შეერთების საშუალებაა, ხოლო მთელ
ყოფიერებასთან შეერთება - ნიშნავს მთლიან ადამიანად, წმინდანად გახდომას.

შენ ამბობ: „თერაპიული ჯგუფების გავლისას მე დიდ დროს ვუთმობდი ლოცვას. ყოველ
წელთან ერთად თავს უკეთ ვგრძნობდი, მაგრამ მაინც ვერ გავიგე, რა დამეხმარა - თერაპია თუ
ლოცვა.“

რა თქმა უნდა ლოცვა დაგეხმარა.

„ახლა, როცა თავად ვაკეთებ თერაპიას სხვა ადამიანებთან, მინდა ლოცვა შევთავაზო მათ,
მაგრამ უხერხულად ვგრძნობ თავს.“

მესმის. „ლოცვა“ ბინძურ სიტყვად იქცა. ლოცვაზე ლაპარაკი უხერხულია, ღმერთზე ლაპარაკი
უხერხულია: ადამიანები ფიქრობენ, რომ შენ ცოტა ექსცენტრიული ხარ, შერეკილი ხარ ან
რაღაც ამდაგვარი. მუ გეშინია ამის. მოკრიბე მთელი შენი სიმამაცე და გადააგდე ეს
უხერხულობა. ილაპარაკე ლოცვაზე - არა მხოლოდ ილაპარაკე, არამედ ილოცე პაციენტთან
ერთად. საშუალება მიეცი პაციენტს, რომ ლოცვის მდგომარეობას შეეხოს.

ერთხელ მოსწავლეებმა ჰკითხეს იესოს: „რა არის ლოცვა?“ ის უბრალოდ მიწაზე დაიხარა და
ლოცვა დაიწყო, თვალებზე ცრემლებით. თვალები ზეცისკენ აღაპყრო და ლაპარაკი დაიწყო
თავის მამასთან. მამა - ეს უბრალოდ სიმბოლოა. მან შეჰღაღადა მას: „აბბა!“ ის ლოცვის
მდგომარეობაში იმყოფებოდა, - და ეს ერთადერთი საშუალებაა იმის საჩვენებლად, თ რა არის
ლოცვა. სხვა მეთოდი არ არსებობს.

თუ ვიღაც იკითხავს: „რა არის სიყვარული?“ - ნება მიეცი შენს სიყვარულს, რომ
გადმოიღვაროს: გადაეხვიე ამ ადამიანს, ხელი ჩაჰკიდე, ნება მიეცი სიყვარულს, რომ მისკენ
იდინოს. ეს ერთადერთი საშუალებაა იმის სათქმელად, თუ რა არის სიყვარული. ეს
ერთადერთი საშუალებაა განუსაზღვრელის განსაზღვრებისთვის.

ილოცე შენს პაციენტთან ერთად. უბრალოდ მუხლებზე დადექი. შესაძლოა პაციენტმა თავიდან
უცნაურად იგრძნოს თავი, როგორღაც უხერხულად: „რა ხდება?“ - რადგანაც ის მოვიდა
წარმოდგენით, რომ ახლა სავარძელში წამოწვება და ყველანაირ სისულელეზე დაიწყებს
ლაპარაკს, ფსიქოანალიტიკოსი კი ძალიან ყურადღებით მოუსმენს, თითქოს ზემოდან
ჩამომავალ ევანგელეს უკითხავენ. ის გარკვეული მოლოდინებით მოდის, ამიტომ საკუთარ თავს
არ უჯერებს, როცა ხედავს, რაც ხდება.

მაგრამ თუ ლოცვა ხდება, იგი აუცილებლად შეეხება მას: ლოცვას უზარმაზარი ძალა გააჩნია.
ყოველთვის, როცა ვიღაც ლოცულობს, გარშემო ლოცვის ვიბრაცია იქმნება. პაციენტები -
განსაკუთრებით მგრძნობიარე ადამიანები არიან, სწორედ ამიტომაც გახდნენ პაციენტები.
გახსოვდეს ეს! ისინი უფრო გონიერნი არიან, ვიდრე ხალხის ძირითადი მასა, ამიტომაც არიან
ავად! ხალხის ძირითადი მასა ისეთი უგრძნობია, ისეთი უსიცოცხლო, ისეთი სქელკანიანი, რომ
მათ ოდნავაც კი არ უშლის ხელს მთელი ის სისულელე, რასაც საკუთარ თავში ატარებენ. ისინი
განაგრძობენ ცხოვრებას თავისი ეგრეთ წოდებული ცხოვრებით, სრულიად უაზრო ცხოვრებით,
ისე რომ ოდნავაც კი ვერ აცნობიერებენ მის უაზრობას და სრულ აბსურდულობას. ყოველთვის
გახსოვდეს, რომ პაციენტი - ეს უფრო მგრძნობიარე ადამიანია, უფრო ყურადღებიანი, ვიდრე
საერთო მასა. მისი გული უფრო მგრძნობიარეა, ამიტომ მისთვის ძნელი ხდება
საზოგადოებასთან შეგუება.
საზოგადოება - ეს ჯოგური მოვლენაა. ყოველთვის, როდესაც მასშ გამოჩნდება ადამიანი,
რომელიც ცოტა უფრო გონიერია, რომელსაც ინტელექტის მეტი კოეფიციენტი აქვს, რომელიც
უფრო მეტ პოტენციალს ფლობს სიყვარულისთვის და პოეზიისთვის, მისთვის ძნელი იქნება
საზოგადოებასთან შეგუება, ის ვერ იგრძნობს მასში თავს ისე, როგორც საკუთარ სახლში.
ქუჩაში გლახაკის დანახვისას, ის დაიტანჯება; როცა თავის გარშემო ექსპლუატაციას დაინახავს,
ის დაიტანჯება; კაცობრიობის მდგომარეობის და მისი დეგრადაციის დანახვისას, ის
დაიტანჯება. რაღაც მომენტში ეს ძალიან მეტისმეტი იქნება, მისი ფსიქიკა ვეღარ გაუძლებს,
ვეღარ აიტანს ამდენ ტვირთს.

გახსოვდეს, რომ პაციენტი უფრო მგრძნობიარეა, უფრო გონიერია, უფრო ნაზია, - და სწორედ
ამიტომაც ხდება პაციენტი. თუ მის გარშემო ლოცვის ატმოსფეროს შექმნი, მაშნ, შესაძლოა,
პირველად იგი იფიქრებს, რომ შენ ცოტა უცნაური ხარ. არ იდარდო ამაზე. ყველამ იცის, რომ
ფსიქოანალიტიკოსები ცოტა უცნაურები არიან.

მე გამიგია...

- ძალიან ცუდი უძილობა მაქვს, - შესჩივლა ფსიქოანალიტიკოსმა თავის ექიმს.

- უძილობა - ეს უძილობაა, - თქვა ექიმმა. - ნუთუ ის შეიძლება იყოს კარგი ან ცუდი? რა

გულისხმობთ, როცა ამბობთ, რომ „ძალიან ცუდი უძილობა გაქვთ?“

- იცით, - უპასუხა ფსიქოანალიტიკოსმა, - ყველაფერი მართლა ძალიან ცუდადაა. მე არ

შემიძლია დავიძინო მაშნაც კი, როცა უკვე ადგომის დროა!

სხვა ისტორია...

ახალგაზრდა ექიმი, რომელმაც ფსიქოანალიზი შეისწავლა, მივიდა თავის პროფესორთან და

თხოვა, რომ კონსულტაცია გაეწია ერთ საკითხში. როცა მარტონი აღმოჩნდნენ პროფესორის
კაბინეტში, ახალგაზრდამ გაანდო, რომ განსაკუთრებული პრობლემები უჩნდებოდა ზოგიერთ
პაციენტთან. მან ახსნა, რომ კითხვებზე ისეთ პასუხებს აძლევენ, რომლებსაც ვერ გებულობს.

-აბა - თქვა პროფესორმა, - სცადეთ დამისვათ ზოგიერთი ამ კითხვათაგან.

- რა თქმა უნდა, პროფესორო, - დაეთანხმა ახალგაზრდა ექიმი, - პირველი კითხვა ასეთია: ვინ
ატარებს ქვედაბოლოს, და ვის ტუჩებშია დამალული სიამოვნება?

- ნუ, - თქვა პროფესორმა, - ეს მარტივია. ესაა შოტლანდიელი, რომელიც გუდასტვირზე

უკრავს.
- მართალია, - უთხრა ახალგაზრდამ, - ახლა მეორე კიტხვა: ვის აქვს სასიამოვნო
მომრგვალებული ფორმები და მოულოდნელად ხდება უმართავი?

გამოცდილი პროფესორი ჩაფიქრდა, შემდეგ კი თქვა:

- აჰა, ესეც არაა რთული კითხვა. ეს ბეისბოლის გუნდის თავდამსხმელია.

- სწორია, - თქვა ახალგაზრდამ, - ახლა, პროფესორო, მითხარით, რა არის ხელები, რომლებიც

მხრებზე გეხვევიან?

- მოთამაშე მოწინააღმდეგე გუნდიდან, რომელიც ბურთს გართმევს, - უპასუხა პროფესორმა.

- ესეც სწორია, - თქვა ექიმმა, - თქვენ გაგიკვირდებათ, როცა გაიგებთ, რა სისულელეებს

მეუბნებიან ამ კითხვების პასუხად.

ამიტომ არ იდარდო. შეგიძლია ილოცო, შეგიძლია ჩაიძირო ლოცვაში. შესაძლოა პირველ

ჯერზე პაციენტმა იფიქროს, რომ ცოტა ექსცენტრული ხარ. თანაც ასეთ
ტანსაცმელში, მალათი* (კრიალოსანი 108 ბურთულით და ოშოს პორტრეტით, რომელსაც
აძლევდნენ ყველას, ვინც სანიასას ღებულობდა)... შენ ექსცენტრიული გამოჩნდები! არ იღელვო
ამაზე! რადგან სანიასი ხარ, ყველაფერი შეგიძლია აკეთო: ეს ჩემი სერთიფიკატია.
მაგრამ თუ ახერხებ, რომ ლოცვის ატმოსფერო შექმნა, მაშინ მალე დაინახავ, რომ პაციენტი
მასში შენთან ერთად მონაწილეობს. შესაძლოა, მან ცხოვრებაში პირველად იგრძნოს რაღაც
უხილავი, მიღმიერი. და თუ ის კვლავ შეიგრძნობს ამ მიღმიერს, მისი ცხოვრება აზრს შეიძენს.
მცირე კონტაქტშიც რომ შევიდეს ტრანსცენდენტულთან, მისი ცხოვრება აღარასოდეს იქნება
ისეთივე, როგორიც ადრე. მხოლოდ პატარა სარკმელი მიღმიერში, მასში შემომავალი სინათლე,
ცა, ღრუბლები და ვარსკვლავები, - დაე პატარა სარკმელი გაიღოს, და შენ მთელი მისი არსის
ტრანსფორმაციას მოახდენ.

გამოიყენე ასევე თერაპიაც, მაგრამ ნამდვილი დახმარება ლოცვისგან მოვა. გამოიყენე თერაპია,
როგორც საყრდენი ლოცვისთვის.

მეორე კითხვა:
მე შეყვარებული ვარ და თავს ისე ვგრძნობ, როგორც ფარვანა, რომელიც სანთლის ალზე
კვდება. უნდა ვეცადო თუ არა აქედან გამოსვლას, გაცნობიერებულობაში და მარტოობაში
ყოფნას? თუ ამ ცეცხლის ალში უნდა მოვკვდე? სიხარულში, აგონიაში ეს გრძელდება და
გრძელდება...
მოკვდი! რადგანაც სიყვარულში სიკვდილი - ხელახლა დაბადებას ნიშნავს. ეს სიკვდილი არაა,
ეს ნამდვილი ცხოვრების დასაწყისია. სიკვდილია - როცა სიყვარულის გარეშე კვდები.
სიკვდილია - როცა სიყვარულის გარეშე ცხოვრობ. იყო შეყვარებული - ნიშნავს შეეხო ღმერთს,
რადგანაც როგორც იესო ამბობს: „ღმერთი არის სიყვარული“. მე უფრო სრულყოფილიც კი
გავხადე ეს გამოთქმა, მე ვამბობ: სიყვარული არის ღმერთი.

მოკვდი. მოკვდი. ბოლომდე. დაკარგე საკუთარი თავი. გაქრი.

არაა საჭირო სიყვარულისგან თავის დაცვა, რადგანაც სიყვარული - არაა მტერი. სიყვარული -
ეს ერთადერთი მეგობარია. ნუ დაიცავ თავს. ნუ დაემალები სიყვარულს. ნუ შეგეშინდება
სიყვარულის. როცა სიყვარული გიხმობს, მიჰყევი მას. სადაც არ უნდა წაგიყვანოს, მიჰყევი.
დიდი ნდობით მიჰყევი.

დიახ, სიყვარულში დგება აგონიის მომენტები. ისინი ყოველთვისაა, როცა არის ექსტაზის
მომენტები. ისინი განუყოფელნი არიან ერთმანეთისგან. ისევე განუყოფელნი, როგორც დღე და
ღამე, ზაფხული და ზამთარი. მაგრამ როცა სიყვარულის ექსტაზი დგება, შენ მზად ხარ, რომ
გადაიხადო მისთვის, - რა აგონიაც არ უნდა მოიტანოს სიყვარულმა, შენ მზად ხარ, რომ
გიყვარდეს მიუხედავად ამ საფასურისა.

და გახსოვდეს: არაფერი მოდის უფასოდ. ჩვენ ყველაფრისთვის უნდა გადავიხადოთ. რაც

უფრო მეტის გადასახდელად ხარ მზად, მით უფრო მეტს მიიღებ. თუკი ჰიმალაის უმაღლეს
მწვერვალებზე გინდა ასვლა, შენ უშვებ შესაძებლობას, რომ შეიძლება ჩამოვარდე. ისინი, ვინც
არ არიან მზად უფსკრულში ვარდნის ამ რისკის მისაღებდ, ვერასოდეს შეიცნობენ მწვერვალზე
აღმასვლის სიხარულს.

სიყვარული - ეს ცნობიერების უმაღლესი მწვერვალია, ცნობიერების ევერესტია. ხანდახან

შესაძლოა ფეხი აგიცურდეს და დაეცე. და, ბუნებრივია, რაც ურო მაღლა ადიხარ, მით უფრო
ღრმად ვარდები, მით უფრო მტკივნეულად ეცემი. როცა უკვე იხილე სინათლე, ამის შემდეგ
უკუნ სიბნელეშიდაცემა მტკივნეულია. მაგრამ მწვერვალზე ერთხელ ასვლის შემდეგ, მზად ხარ
ამ მწვერვალის გულისთვის ნებისმიერ დაბლობზე დაეცე. ექსტაზის ერთადერთი გაელვება
საკმარისია: მაშინ შეიძლება მთელი მარადისობა იტანჯო ჯოჯოხეთში მის გამო. ამ
საფასურადაც კი ღირს მისი განცდა.

იმედიტირეთ ჰალილ ჯიბრანის ამ სიტყვებზე:

თუ სიყვარული გიხმობს, გაჰყევი მას, თუმცა გზა მისი რთული და ეკლიანია.

თუ მისი ფრთები მოგეხვევიან, მიენდე, თუნდაც ბუმბულებში დამალული დაშნით დაგეჭრას
გული.
როცა გიხმობს, მიენდე მას, თუნდაც მისმა ხმამ ოცნებები დაგინგრიოს, როგორც ჩრდილოეთის
ქარი ახმობს აყვავებულ ბაღს...
თუ შიშის გამო სიყვარულში მხოლოდ სიმშვიდე და სიტკბო ეძიე, სჯობს ახლავე დაფარო შენი
სიშიშვლე და სიყვარულის ზღურბლს განერიდო, ისეთ სამყაროს შეაფარო თავი, სადაც იცინებ,
მაგრამ ვერ გაიხარებ, სადაც იტირებ, მაგრამ გულს მაინც ვერ მოიოხებ.
სიყვარული მხოლოდ თავის თავს გიძღვნის და არაფერს იღებს სანაცვლოდ, გარდა საკუთარი
თავისა. სიყვარული არ ფლობს, და მისი ფლობაც შეუძლებელია. სიყვარული თავად
სიყვარულითვეა თვითკმარი.
„თუ სიყვარული გიხმობს, გაჰყევი მას“ - ბოლომდე გაჰყევი, იმ წერტილამდე, სადაც სრულიდ
ქრები. გახდი ფარვანა. დიახ, სიყვარული - ეს ცეცხლის ალია, ხოლო შეყვარებული - ფარვანა.
შენ შეგიძლია ბევრი ისწავლო ფარვანასგან, მან იცის სიყვარულის საიდუმლო, - მან იცის
როგორ მოკვდეს. მოკვდე სიყვარულში, ექსტაზში, ცეკვაში - ნიშნავს კვლავ დაიბადო უფრო
მაღალ დონეზე. ყოელ ჯერზე, როცა კვდები, უფრო მაღალ საფეხურზე ადიხარ.

თუ შეძლებ, რომ ბოლომდე, აბსოლუტურად მოკვდე, ისე რომ არ ეცადო არცერთი შენი
ნაწილის გადარჩენას, მაშინ თავად ეს სიკვდილი გადაგიყვანს ღმერთში. იგი გახდება აღდგომა.

მესამე კითხვა:
რატომ არ ხარ თანმიმდევრული შენს მტკიცებულებებში?
მე არ შემიძლია ვიყო თანმიმდევრული. ჩემი მტკიცებულებების მიზანი სრულიად
განსხვავდება ჩვეულებრივი მტკიცებულებებისგან. მე არ ვცდილობ, რომ ჭეშმარიტება
გითხრათ, რადგანაც ჭეშმარიტების გადმოცემა შეუძლებელია. მაშ რას ვაკეთებ?

თუ ჩემს სიტყვებს მიიღებ როგორც სიმართლეს, ან ტყუილს, ყველაზე მთავარს გაუშვებ

ხელიდან. მე ამ მტკიცებულებებს იმისთვის ვიყენებ, რომ გამოგაღვიძოთ. ისინი არ
წარმოადგენენ სიმართლეს ან სიცრუეს. ისინი ან სასარგებლონი არიან, ან უსარგებლონი.
მაგრამ მათ არაფერი აქვთ საერთო სიმართლესთან. მათ გარკეული სარგებლობა მოაქვთ.

წარმოიდგინე, რომ ღრმად გძინავს, მე კი ზარის რეკვას ვიწყებ: ზარის ხმაში არაა სიმართლ ან
სიცრუე. მასზე კითხვის დასმა სრული უაზრობა იქნება. მაგრამ მასში არის რაღაც სასარგებლო:
ის გაღვიძებაში გეხმარება, ამაშია მისი სარგებელი.

ამბობენ, რომ ბუდამ თქვა: „ჭეშმარიტება - ეს ისაა, რაც სასარგებლოა“. ჭეშმარიტება - ეს

საშუალებაა, ის არ წარმოადგენს ჭეშმარიტების მტკიცებულებას ყოფიერების შესახებ. ეს
უბრალოდ საშუალებაა, რათა გააღვიძოს თქვენში ის, რასაც ღრმად სძინავს.

მე ვერ ვიქნები თანმიმდევრული, რადგანაც მე ხომ ამდენი ადამიანი უნდა გამოვაღვიძო, - მათ
კი ყველას განსხვავებული გონება აქვთ, ყველანი განსხვავებულ სიზმრებს ხედავენ. მე
შემიძლია ზარი დავრეკო, მაგრამ ვიღაცას ეს გააღვიძებს, ვიღაცისთვის კი იავნანა აღმოჩნდება,
და კიდევ უფრო ღრმად დაიძინებს, ვიდრე მანამდე. ერთი ადამიანისთვის ეს შესაძლოა
გაცნობიერებულობის გამოღვიძებად იქცეს, სხვისთვის კი უბრალოდ ლამაზი სიზმარი იქნება:
რომ ის იმყოფება ტაძარში, სადაც ზარები რეკენ, და ის ტკბება მათი ხმებით, ქადაგება მიდის,
და კეთილსურნელება იწვის. ეს ადამიანი სიზმარში ჩაიძირება, ის ვერ გაიღვიძებს. მას რაღაც
სხვა დასჭირდება - შესაძლოა თავში შემორტყმა, ან ცივი წყლით სავსე ვედრო, ან კარგი
შეჯანჯღარება. სხვადასხვა ადამიანების გამოსაღვიძებლად სხვადასხვა მიდგომაა საჭირო.

ჩემი მტკიცებულებები - ეს არაა ჭეშმარიტების მტკიცება. მე არ ვარ ფილოსოფოსი! მე არ

ვცდილობ რაიმე ფილოსოფიის მოცემას. მე უბრალოდ ყველა განსხვავებული მეთოდით
ვცდილობ თქვენს გაღვიძებას. თუ ერთი მეთოდი არ ივარგებს, მეორეს გამოვიყენებ, - მაგრამ
მაინც არ მოგასვენებთ. ამიტომ დღეს ერთს ვამბობ, ხვალ კი - სრულიად სხვას. შენ ყველაზე
მთავარს უშვებ ხელიდან, თუკი ჩემი გამონათქვამების მიზანი არ გესმის.

ზუსტად ამ დღეებში ორ კითხვას ვუპასუხე კარლ გუსტავ იუნგის შესახებ. ადამიანმა,

რომელმაც ეს კითხვა დამისვა, ყველაზე მთავარი გაუშვა ხელიდან. ძალიან ვწუხვარ მის გამო:
მან ყველაფერი გაუშვა. იგი ნაწყენი დარჩა. მან ისიც კი ვერ შეძლო, რომ მოეცადა და
რამდენიმე საათი ემედიტირა: მე დისკურსი ცხრა საათსა და ორმოცდახუთ წუთზე
დავამთავრე, ცხრა საათსა და ორმოცდათხუთმეტზე კი უკვე წერილი მომწერა. ცოტაც კი ვერ
მოიცადა. მან გადაწყვიტა, რომ მე იუნგის წინააღმდეგი ვარ. რატომ უნდა ვიყო იუნგის
წინააღმდეგ? - მას ჩემთვის არაფერი გაუკეთებია ცუდი.

მაგრამ ამ საწყალმა ყველაფერი გაუშვა. გადაწყვიტა, რომ იუნგის წინააღმდეგ ვიყავი, რომ მას
უნდა დაეცვა იუნგი. თავის წერილშ მომწერა, რომ ჩემთან კერძო ან საჯარო დისკუსიის,
დებატების მოწყობა უნდოდა.

როგორ შეიძლება გიჟთან დისკუსია? ეს სრულიად უსარგებლოა, ეს სრული უაზრობაა. ეს

ჭკუიდან შეგშლით.

მე მსმენია...

ერთი ეგვიპტელი მეფე ჭკუიდან შეიშალა. ის დიადი მოჭადრაკე იყო. ყველა წამალი
გამოსცადეს, ყველა ექიმი მიიწვიეს, მაგრამ არაფერი შველიდა. ის უფრო და უფრო ღრმად
იძირებოდა სიგიჟეში.

შემდეგ ერთხელ მასთან ერთი ფაიკირი, სუფი მისტიკოსი მივიდა და განაცხადა:

- მოიცადეთ! თუკი იპოვნით სხვა დიდ მოჭადრაკეს, ეს ძალიან დაგეხმარებათ. ის ჭადრაკს

ითამაშებს გიჟ მეფესთან.

ვინ მოინდომებს გიჟთან თამაშს? მაგრამ მეფე მზად იყო, რომ ნებისმიერი თანხა გაეღო
განსაკურნებლად. მოჭადრაკე გამოჩნდა -დიდ საფასურად! მისტიკოსი მართალი იყო: ერთი
წლის შემდეგ მეფე სრულიად ნორმალური გახდა. მაგრამ მეორე მოჭადრაკე შეიშალა ჭკუიდან.
ფრთხილად იყავით! - თუ ჩემთან დისკუსიის მოწყობა გინდათ, ჭკუიდან შეიშლებით,
რადგანაც მე არ ვარ თანმიმდევრული ადამიანი, მე არ ვარ ლოგიკური. მე აბსურდული ვარ.

მაგრამ იუნგის მიმდევარმა ყველაზე მთავარი გაუშვა ხელიდან. იფროიდის მიმდევარი რომ
ყოფილიყო, მე ფროიდს დავატყდებოდი თავს; მარქსის მიმდევარი რომ ყოფილიყო, მარქსს
დავატყდებოდი თავს, ოშოს მიმდევარი რომ ყოფილიყო, ოშს დავატყდებოდი თავს! საქმე
იუნგში არაა! იუნგი აქ არაფერ შუაშია. მე მის ეგოს ვესხმოდი თავს! რადგან მისი ეგო იუნგს
ჩაეჭიდა, საწყალ იუნგსაც მოხვდა.

თუკი ხვალ ვინმე მოვა და მეტყვის, რომ ფროიდის მიმდევარია, მე ფროიდს დავესხმები თავს.
ვიტყვი: „ფროიდი - არაფერია იუნგთან შედარებით, ის უბრალოდ ლაქიაა!“ მაშნ, ბუნებრივია,
არათანმიმდევრული აღმოვჩნდები, მაგრამ თქვენ ყველაზე მთავარს გაუშვებთ ხელიდან! მე
არაფერი მაქვს საერთო იუნგთან, ფროიდთან. რა საქმე მაქვს მათთან? ჩემი ძალისხმევები
იმისკენაა მიმართული, რომ გამოგაღვიძოთ, სწორი მიმართულება მოგცეთ. ის, ვინც იუნგზე
დამისვა კითხვა, განაწყენდა არა იმიტომ, რომ იუნგს ვაკრიტიკებდი, ის განაწყენდა იმიტომ,
რომ მის ეგოს შევეხე. ეს რომ დაენახა, ჩემი სიტყვები სასარგებლო გახდებოდა მისთვის. თუ
ამას ვერ ხედავს, ესე იგი ისარი ასცდა მიზანს. მაშინ მომიწევს, რომ სხვა მეთოდს მივმართო.

მე უნდა დავანგრიო თქვენი ეგოს სტრუქტურა. ამიტომ არ მკითხოთ კვლავ და კვლავ, რატომაა
ჩემი გამოთქმები არათანმიმდევრული. მე მხოლოდ ერთში ვარ თანმიმდევრული - იმაში, რომ
არათანმიმდევრული ვარ. მე თანმიმდევრულად არათანმიმდევრული ვარ; ეს ერთადერთი
თანმიმდევრულობაა, რომელიც გამაჩნია. და მე უსასრულო თავისუფლებას ვფლობ, რომელიც
არ აქვს თანმიმდევრულ ადამიანს. მე შემიძლია გეთამაშოთ, მე შემიძლია გაგეხუმროთ, მე
შემიძლია დავტკბე თქვენი ეგოს, თქვენი სტრუქტურების დანგრევით. მე არ მაქვს ამ
ყველაფრისადმი სერიოზული დამოკიდებულება. უფლებას ვაძლევ საკუთარ თავს, რომ
ვითამაშო, ჯერ რაღაც ერთი გამოვცადო, შემდეგ მეორე. ჩემი გამოთქმები მსახიობებს ჰგვანან
სცენაზე: ისინი შესაძოა ერთმანეთს ეწინააღმდეგებოდნენ, ისინი არ არიან ვალდებულნი, რომ
სიმართლე ილაპარაკონ, სცენაზე იმისთვის გამოვიდნენ, რომ ჭეშმარიტება გამოაღვიძონ,
აღმოაჩინონ იგი.

მინდა გითხრათ: ნურაფერს გააკეთებთ თანმიმდევრულობის გულისთვის. თანმიმდევრულობა

- ეს ხსნაა სულელებისთვის და ფილოსოფოსებისთვის, ესენი კი - ერთი და იგივე ადამიანები
არიან. არასოდეს გააკეთოთ რამე უბრალოდ თანმიმდევრულობის გამო. ეს არაა სასურველი,
რადგანაც ექსპერიმენტული კვლევის შესაძლებლობას ზღუდავს. თუ თქვენ ისე მოქმედებთ,
რომ წარსულთან თანმიმდევრულობას ინარჩუნებთ, თვენი მოქმედებები დაპროგრამებულ
დამოკიდებულებად იქცევა. ამის გამო უძრავ მდგომარეობაშ იყინებით, რაც ევოლუციურ
პროცესს უშლის ხელს. მთელი თქვენი ენერგია აწმყოს, მიმდინარე მომენტს უნდა მისცეთ.
არაფერი არ უნდა დატოვოთ წარსულისთვის. მოქმედება, რომელიც წარსულ პრეცენდენტთან
ინარჩუნებს თანმიმდევრულობას, - ეს სიკვდილის ფორმაა, ის ანგრევს ნებისმიერ
შესაძლებლობას, რომ თქვენს გაგებაში გაიზარდოთ.

გახსოვდეთ, რა არის თანმიმდევრულობა? თანმიმდევრულობა ნიშნავს, რომ ჩემი დღევანდელი

დღე გუშინდელს უნდა ემორჩილებოდეს. სწორედ ესაა თანმიმდევრულობა. ჩემი აწმყო ჩემს
წარსულს უნდა ემორჩილებოდეს - აი, რა არის თანმიმდევრულობა. მაგრამ მაშინ როგორღა
უნდა გავიზარდო? როგორ უნდა ვიმოძრაო? თუკი ვინარჩუნებ თანმიმდევრულობას
წარსულთან, მაშინ ზრდა შეუძლებელი ხდება.

ზრდა ნიშნავს არათანმიმდევრულობას: თქვენი დღევანდელი დღე გიშინდელის საზღვებს

უნდა სცდებოდეს, ის არ უნდა ინარჩუნებდეს მასთან თანმიმდევრულობას, მან უნდა
გამოიყენოს იგი, როგორც საყრდენი წერტილი, მან არ უნდა შექმნას მისგან შეზღუდულობა, და
მაშინ თქვენი ხვალინდელი დღე დღევანდელის საზღვრებს გასცდება. თუ დღითი-დღე
დაშორდებით წარსულს, მაშნ გაიზრდებით, უფრო მაღალ მწვერვალებს მიაღწევთ.

თანმიმდევრული ადამიანები - სულელი ადამიანები არიან. მათი ცხოვრება - უძრაობაა. ისინი

გვამის მყრალი სუნი ასდით და თავადაც გვამს ჰგვანან: ისინი იხრწნებიან, ისინი არ
ცხოვრობენ. ცხოვრება, თავისი არსით, ლოგიკური მოვლენა კი არა, დიალექტიკური მოვლენაა.
დიალექტიკა ნიშნავს თეზას, ანტითეზას და სინთეზს: თქვენი გუშინდელი დღე თეზისი იყო,
დღევანდელი დღე ანტითეზაა, ხოლო ხვალინდელი სინთეზი იქნება. შემდეგ თქვენი
ხვალინდელი დღე კვლავ თეზისს ქმნის, შემდეგი - ანტითეზას, შემდეგ კი დგება სინთეზი, -
და ასე შემდეგ. და თქვენ გამუდმებით ამ დიალექტიკაშ ცხოვრობთ. ცხოვრება - ეს
დიალექტიკური პროცესია; ეს არაა ხაზობრივი, ლოგიკური პროცესი.

ცხოვრება წინააღმდეგობრივია. სწორედ ამიტომ არ შემიძლია მოგცე განსაზღვრება,

დღევანდელ განსაზღვრებას ვერ მიიღებთ ხვალ. მე ვერ მივცემ საკუთარ თავს განსაზღვრებას,
რადგანაც ეს იგივე იქნება, ღრუბელს ან ოკეანეს, მზარდ ხეს ან ბავშვს რომ მივცე განსაზღვრება.
მე განუწყვეტლივ ვიცვლები, რადგანაც ცვლილება - ეს ცხოვრების სულია. გარდა
ცვლილებებისა, ცხოვრებაში არაფერია მარადიული.

მე გამუდმებით ვიცვლები. ცვლილება - ჩემი ღმერთია, რადგანაც ეს ერთადერთი უცვლელი

მოვლენაა ცხოვრებაში. სწორედ ამიტომ ვუწოდებ ამას ღმერთს. ყველაფერი დანარჩენი
იცვლება: იცვლება ცხოვრება, იცვლება სიკვდილი, - უცვლელი მხოლოდ ცვლილებებია. მე
ქედს ვიხდი ცვლილებების წინაშე. მე შეყვარებული ვარ მასზე. მე არ შემიძლია ერთხელ და
სამუდამოდ მივცე საკუთარ თავს განსაზღვრება. მე მიწევს, რომ ცხოვრების ყოველ წამში მივცე
საკუთარ თავს განსაზღვრება; არასოდეს იცი, რას მოიტანს შემდეგი მომენტი.

იყო ჩემთან - ნიშნავს იყო მუდმივ დინებაში, მუდმივ მოძრაობაში. ისინი, ვისაც გამბედაობა არ
ჰყოფნის, ადრე თუ გვიან გამოვარდებიან მოგზაურობიდან, რომელშიც მე გიწვევთ. ისინი,
ვისაც სიმამაცე არ ჰყოფნის, რომ მიიღონ უცნობი მომავალი და გახსნილნი დარჩნენ
შეუცნობელისადმი, იდუმალისადმი, ისინი, ვინც ჩქარობენ დოგმის, რწმენის სიტემის,
ფილოსოფიის მიღებას, რათა შეწყვიტონ ზრდა, რათა ჩაეჭიდონ ამ დოგმას, რათა ამ დოგმის
ფანატიკოსები გახდნენ; ისინი, ვინც გამუდმებით ეძებენ რაღაც განსაზღვრულობას, რომელშიც
არაფერი არასოდეს არ იცვლება, - ეს მკვდარი ადამიანები, მშიშარა ადამიანები არიან. ისინი
ვერ გახდებიან ჩემი ხალხი.

მე სრულიად სხვა რელიგიას გთავაზობთ. ასეთი რელიგია ჯერ არასოდეს ყოფილა მსოფლიოში.
მსოფლიოს ყველა რელიგიას მუდმივობის სჯეროდა, მე ცვლილებების მჯერა. მსოფლიოს
ყველა რელიგია დოგმატური იყო, მე აბსოლუტურად არადოგმატური, ანტიდოგმატური ვარ.
ყველა რელიგია დაყვანილი იყო ფილოსოფიური მტკიცებულებების ნაკრებამდე. როცა მე
წავალ, ისეთ გაურკვევლობაშ დაგტოვებთ, რომ ვერასოდეს ვერავინ დაიყვანს ფილოსოფიამდე
იმას, რასაც ვლაპარაკობ. ვერავინ დაიყვანს ამას რაიმე დოგმამდე.

შეუძლებელია ჩემზე იარლიყის მოკერება, შეუძლებელია ჩემი მოწესრიგება, რადგანაც მე ნივთი

არ ვარ. მე - მდინარე ვარ, ღრუბელი, რომელიც გამუდმებით იცვლის თავის ფორმას.
თანმიმდევრულობის ჩემი გაგება ფესვგადგმულია ამ განუწყვეტელ ცვლილებაში, ამ დინამიურ
ცეკვაში, რომელსაც ცხოვრება ეწოდება. დიახ, ჩემთვის ღმერთი - ეს მოცეკვავეა: ეს
გამუდმებული მოძრაობაა, და სწორედ ამაშია ღმერთის სილამაზე. სინამდვილეში, მინდა რომ
ღმერთს მოცეკვავე კი არა, ცეკვა ვუწოდო, რადგანაც თავად სიტყვა „მოცეკვავე“ არასწორია. ის
ქმნის შთაბეჭდილებას, რომ ღმერთი - ეს რაღაც არსებაა. მაგრამ თუ ეს უბრალოდ ცეკვაა,
უბრალოდ ღრუბელია...

არსებობს ძველი ქრისიტანული მისტიკური ტრაქტატი „არცოდნის ღრუბელი“. არც ერთ სხვა
წიგნს არ აქვს ასეთი მშვენიერი სახელწოდება: „არცოდნის ღრუბელი“. ეს ღმერთის
განსაზღვრებაა: „ღრუბელი“ და „არცოდნა“.

ღმერთის განცდისგან შეუძლებელია ცოდნის შექმნა. სინამდვილეში, რაც უფრო მეტია თქვენს
მიერ ღმერთის განცდა, მით უფრო და უფრო ნაკლები იცით. სინამდვილეში, როცა ღმერთი
ტოტალურად დაგემართებათ, თქვენ ვეღარ შეძლებთ საკუთარი თავის აღმოჩენას: შემცნობელი
გაქრა. ნამის წვეთი ოკეანეს შეერწყა, ან... ოკეანე შეერწყა ნამის წვეთს.

მე არ ვარ დამძიმებული ჩემი გუშინდელი დღით. ჩემმა დღევანდელმა დღემ უკვე შეცვალა იგი.
მე აწმყოში ვხედავ, რადგანაც სიცოცხლის სხვა მეთოდი არ არსებობს. ყველა დანარჩენი
მეთოდი - ეს სიკვდილის გამოხატულებაა.

ამიტომ, გთხოვთ, ნუ ითხოვთ ჩემგან თანმიმდევრულობას. თქვენ უნდა გაიგოთ, უნდა

მიიღოთ ჩემი არათანმიმდევრულობა. თქვენ უნდა გაიგოთ ჩემი წინააღმდეგობრიობა. ყველაზე
მთავარი, რაც უნდა გაიგოთ, ეს ისაა, რომ ჩემი მტკიცებულებები - ეს არაა ჭეშმარიტების
მტკიცებულებები. ჩემი მტკიცებულებები - ეს უბრალოდ პროვოკაციაა. მე არ გთავაზობთ
ჭეშმარიტებას. მე გიბიძგებთ, რომ თავად ეძებოთ იგი! ჭეშმარიტება - ეს ის არაა, რისი მოცემაც
შეიძლება, ეს საქონელი არაა. მისი გადმოცემა შეუძლებელია. მე უბრალოდ სურვილს,
მისწრაფებას ვქმნი თქვენში, უზარმაზარ მისწრაფებას, რომ ეძიოთ და გამოიკვლიოთ. თუ მე
ძალიან თანმიმდევრული ვიქნები, თქვენ შეწყვეტთ ძიებას.

თქვენ იფიქრებთ: „რა საჭიროა ძიება? ოშომ იცის, მე შემიძლია უბრალოდ დავუჯერო“.
სწორედ ამას აკეთებს ქრისტიანობა, სწორედ ამას აკეთებს ბუდიზმი, სწორედ ამას აკეთებს
ჯაინიზმი. „ბუდამ იცის, - რატომღა უნდა ვეძებოთ?ჩვენ შეგვიძლია უბრალოდ ვირწმუნოთ.
მას არ შეუძლია ჩვენი მოტყუება. ის არაა მატყუარა. მან უკვე დაადგინა ჭეშმარიტება. ნუთუ
ჩვენ შეგვიძლია კიდევ სხვა ჭეშმარიტების აღმოჩენა? მან უკვე აღმოაჩინა. ჩვენ შეგვიძლია
მხოლოდ დავიჯეროთ“. მაშინ აღარ გჭირდებათ იმაზე ზრუნვა, რომ თავად გამოიკვლიოთ.
მაგრამ ყველაზე მთავარი, რაც უნდა გაიგოთ, - ეს ისაა, რომ სანამ ჭეშმარიტება თქვენი არ
გახდება, იგი არ არსებობს. ჩემი ჭეშმარიტება ვერ იქნება თქვენი ჭეშმარიტება. ეს
შეუძლებელია. ჩემი ჭეშმარიტება თქვენ ვერ გადმოგეცემათ.

ჭეშმარიტება აბსოლუტურად ინდივიდუალურია. ყველა ბუდას უნდოდა მისი გადმოცემა

თქვენთვის, მეც მენდომებოდა, მაგრამ ეს შეუძლებელია. ყველაფერი, რისი გაკეთებაც
შემიძლია, - ესაა თქვენში ძიების, დამოუკიდებლად კვლევის უზარმაზარი სურვილის
გაღვიძება, რათა გადააგდოთ მთელი თქვენი ტვირთი, მთელი უსარგებლო ტვირთი, და და
წახვიდეთ სათავგადასავლო მოგზაურობაში; რათა მოიკრიბოთ სიმამაცე თქვენს კომფორტზე,
იდეოლოგიებზე, ფილოსოფიებზე, ორთოდოქსალურ წარმოდგენებზე, ყველაფერ იმაზე უარის
სათქმელად, რაც უსაფრთხოების შეგრძნებას გაძლევთ; რათა მოიკრიბოთ გამბედაობა,
გადააგდოთ თქვენი ჭკუა და გაემგზავროთ შეუცნობლისკენ. ყოფიერების ღრუბელი... თქვენ
მასში უნდა გაქრეთ.

ამიტომაც ვერ მოგცემთ დოგმას. ყოველდღე, ყოველ წამს წინააღმდეგობრივი ვიქნები საკუთარ
თავთან. თანდათანობით თქვენ დაინახავთ, რომ არანაირი აზრი არ აქვს ჩემს იდეებზე
ჩაჭიდებას. იმავე მომენტში თქვენ გააცნობიერებთ, რომ არანაირი აზრი არ აქვს საერთოდ რაიმე
იდეაზე ჩაჭიდებას, - ჩემია იგი, ბუდასი, იესოსი, თუ ვინმე სხვის. აუცილებელია გადააგდოთ
ყველა იდეა.

როცა თქვენს გონებაში არცერთი იდეა არ იქნება, თქვენ იქ ღმერთს აღმოაჩენთ. როცა ყველა
ფილოსოფია გაქრება, მაშინ რელიგია თქვენს არსში გამოვლინდება.

მეოთხე კითხვა:
რატომაა ასეთი ძნელი ნამდვილი კითხვის დასმა? რატომ ვგრძნობ თავს ასე სულელად, როცა
ამ, ან ნებისმიერ სხვა კითხვას ვსვამ?
ნამდვილი კითხვის დასმა შეუძლებელია. მხოლოდ არანამდვილი კითხვების დასმაა
შესაძლებელი. ამიტომ ყოველთვის, როდესაც რაიმე კითხვას სვამ, თავს ცოტათი სულელად
გრძნობ, - შიგნით სიღრმეში შენ იცი, რომ ის არაა ნამდვილი. დასმა მხოლოდ არანამდვილი
კითხვის შეიძლება! ნამდვილი კითხვის დასმა შეუძლებელია. რატომ? იმისთვის, რომ
ნამდვილი კითხვა იპოვნო, სიღრმეში უნდა ჩაიძირო, საკუთარი არსების ყველაზე ღრმა
ცენტრში. არანამდვილი კითხვები პერიფერიაზეა, არანამდვილი კითხვა მილიონია. ნამდვილი
კითხვა მხოლოდ ერთია, და ის შიგ ცენტრში იმყოფება. თუ ნამდვილი კითხვის დასმა გინდა,
საკუთარი არსების ცენტრში მოგიწევს ჩაღრმავება. მაგრამ პრობლემა იმაშა, რომ როცა
საკუთარი არსის ცენტრში აღმოჩნდები, შენ გაიგებ ნამდვილ კითხვას და იმავდროულად შენ
გაიგებ ნამდვილ პასუხსაც.

ნამდვილ კითხვაში უკვე ჩადებულია ნამდვილი პასუხი. ისინი განუყოფელნი არიან

ერთმანეთისგან, ისინი ერთდროულად ხდებიან. სწორედ ამიტომ ნამდვილი კითხვის დასმა
შეუძლებელია. თუ არ იცი ნამდვილი კითხვა, როგორ დასვამ მას? თუ ნამდვილი კითხვა იცი,
მაშინვე იცი ნამდვილი პასუხიც. ეს არაა ორი განცალკევებული მოვლენა, ეს ერთი მონეტის
ორი მხარეა: ერთი მხარე - ნამდვილი კითხვაა, მეორე კი - ნამდვილი პასუხი.

მაგრამ სანამ ამას გააცნობიერებ, მრავალი არანამდვილი კითხვის დასმა მოგიწევს. უნდა
გიხაროდეს, თუკი გააცნობიერე ის ფაქტი, რომ ნამდვილი კითხვის დასმა რთულია,
შეუძლებელია. ეს კარგის ნიშანია, კარგის მაჩვენებელია. ის, რომ მეკითხები: „რატომაა ასეთი
ძნელი ნამდვილი კითხვის დასმა?“ - უკვე მეტყველებს იმაზე, რომ სწორი კითხვის
მიმართულებით მიდიხარ. ეს იმაზე მეტყველებს, რომ ახლა შენ უკვე შეგიძლია მაშინვე
გაარჩიო, ნამდვილია შენი კითხვა თუ არა. შენ შეძელი, რომ არანამდვილ კითხვას, როგორც
არანამდვილს არჩევ, ეს კი პირველი ნაბიჯია იმისკენ, რომ გაარჩიო ნამდვილი, როგორც
ნამდვილი. სანამ გაარჩევ, რა არის ჭეშმარიტება, აუცილებელია ბოლომდე, აბსოლუტურად
გაარჩიო, რა არ არის ჭეშმარიტება.

სწორედ ამიტომ ამბობ: „რატომ ვგრძნობ თავს ასე სულელად, როცა ამ, ან ნებისმიერ სხვა
კითხვას ვსვამ?“

ყველა კითხვა სულელურია. მაგრამ მე არ გთავაზობთ მათ შეკავებას. უბრალოდ იმით, რომ
კითხვები არ დასვათ, ბრძენი ვერ გახდებით. სულელური კითხვების დასმა აუცილებელია,
რათა ისინი გადააგდოთ; სულელური კითხვების გადაგდება - ეს სისულელის გადაგდებაა.
თანდათანობით თქვენ გააცნობიერებთ: „ყველა ჩემი კითხვა უსარგებლოა. რატომ ვსვამ მათ?
პასუხიც რომ მივიღო, როგორ შეცვლის ეს ჩემს ცხოვრებას?“

ერთხელ ერთ სოფელში გავიარე. ჩემთან ორი მოხუცი მოვიდა: ერთი მათგანი ინდუისტი იყო,
მეორე კი - ჯაინი. ჯაინებს არ სჯერათ ღმერთის არსებობის. ისინი კარგი მეგობრები იყვნენ.
ისინი თითქმის მთელი ცხოვრება მეგობრობდნენ. ორივე დაახლოებით სამოცდაათი წლის იყო,
და მთელი ცხოვრება კამათობდნენ იმასთან დაკავშირებით, არსებობს თუ არა ღმერთი.
ინდუისტი ამტკიცებდა, რომ ღმერთი არსებობს; ის ვედების, გიტას და უპანიშადების
ციტირებას ახდენდა. მისი მეგობარი ჯაინი ამტკიცებდა, რომ ღმერთი არ არსებობს; ის
მაჰავირას, ნემინატას, პარშვანატას და ტირტჰანკარას ციტირებას ახდენდა. ისინი გაუთავებლად
კამათობდნენ ამაზე, იმიტომ რომ ეს საკითხები ისეთი უაზრობაა, ისეთი უსარგებლოა, რომ
მათი განხილვა უსასრულოდ შეიძლება. ვერავინ შეძლებს ღმერთის არსებობის დამტკიცებას
აბსოლუტურად, ასევე ვერავინ შეძებს მის აბსოლუტურად უარყოფას. ეს კითხვები ძალიან
უსარგებლოა. ვერაფერს ვერ დაამტკიცებ ან უარყოფ აბსოლუტურად, ამიტომ კითხვა
ყოველთვის რჩება.

როცა გაიგეს, რომ სოფლის ბოლოში, სასტუმროში ვცხოვრობდი, ჩემთან მოვიდნენ და

მითხრეს:

- მთელი ცხოვრება ვკამათობთ. ჩვენ განუყრელი მეგობრები ვართ, მაგრამ როცა საქმე ღმერთის
არსებობას ეხება, კამათს ვიწყებთ. მთელი ცხოვრება ამის გამო ვჩხუბობთ. ახლა, როცა აქ ხარ,
მოგვეცი პასუხი ამ კითხვაზე, რათა ჩვენი კამათი შეწყდეს და მშვიდად მოვკვდეთ.

მე ვკითხე:

- თუ ზუსტად დამტკიცდება, რომ ღმერთი არსებობს, როგორ შეცვლის ეს თქვენს ცხოვრებას?

მათ მხრები აიჩეჩეს. შემდეგ კი მიპასუხეს:

- ვერანაირად. ჩვენ ჩვეულებრივად ვიცხოვრებთ.

- თუ ზუსტად დამტკიცდება, - ვკითხე მე, - რომ ღმერთი არ არსებობს, როგორ შეცვლის ეს

თქვენს ცხოვრებას?

მათ მიპასუხეს:

- ვერანაირად ვერ შეცვლის, ჩვენ ორივენი აბსოლუტურად ერთნაირად ვცხოვრობთ.

ერთობლივი ბიზნესი გვაქვს. მას სწამს ღმერთის, მე არ მწამს, მაგრამ რაც შეეხება ჩვენს
ცხოვრებას, აბსოლუტურად ერთნაირად ვცხოვრობთ. ჩვენს ცხოვრებაზე არ ახდენს გავლენას
ჩემი ღმერთის არსებობა ან მისი ღმერთის არარსებობა.

და მე ვუთხარი:

- მაშინ ეს უსარგებლო კითხვაა.

რომელი კითხვაა უსარგებლო? - ის, რომელზე პასუხიც ვერანაირად ვერ შეცვლის თქვენს
ცხოვრებას. ადამიანები კითხულობენ: „ვინ შექმნა სამყარო?“ თუ ამას გაიგებთ, როგორ
შეცვლის ეს თქვენს ცხოვრებას? ვინც არ უნდა იყოს - A, B, X, Y; როგორ შეცვლის ეს თქვენს
ცხოვრებას? „არის თუ არა სიცოცხლე სიკვდილის შემდეგ?“ - როგორ შეცვლის ეს თქვენს
ცხოვრებას?

ნუთუ ვერ ხედავთ, რომ მორწმუნეებიც და არამორწმუნეებიც ერთნაირად ცხოვრობენ? რომ

ერთი და იგივე დამპალი ცხოვრება აქვთ? ნუთუ ვერ ხედავთ, რომ კათოლიკებიც და
კომუნისტებიც ერთნაირად ცხოვრობენ, - ერთი და იგივე სიცრუეში, ერთი და იგივე
სიყალბეში, იგივე ნიღბების ქვეშ? ნუთუ ვერ ხედავთ, რომ პროტესტანტებიც და კათოლიკებიც
ერთნაირად ცხოვრობენ? ინდუისტებიც და მუსულმანებიც ერთნაირად ცხოვრობენ, ოდნავი
განსხვავების გარეშე? თუკი არის რაიმე განსხვავება, მხოლოდ ვერბალური. მაგრამ ვერბალური
განსხვავება გავლენას არ ახდენს მათ ცხოვრებაზე. ისინი განიხილავდნენ და ახლაც
განაგრძობენ უსარგებლო კითხვების განხილვას.

მაშ, რატომ სვავენ ადამიანები უსარგებლო კითხვებს? - ამ სახით ისინი შიგნითკენ ჩაღრმავებას
არიდებენ თავს. ისინი თავს აჩვენებენ, რომ დიადი მაძებლები არიან: ისინი ინტერესდებიან
ღმერთით, ინტერესდებიან სიცოცხლით სიკვდილის შემდეგ, ინტერესდებიან სამოთხით და
ჯოჯოხეთით. სინამდვილეში მათ არ აინტერესებთ საკუთარი თავი: იმისთვის, რომ თავიდან
აიცილონ ეს, იმისთვის, რომ თავიდან აიცილონ იმ ფაქტის გაგება, რომ „მე საკუთარი არსი
მაინტერესებს“, მათ ყველა ეს კითხვა შექმნეს. როგორც აღმოჩნდა, ყველა ეს კითხვა
სტრატეგიაა, რომ ყველაზე მთავარ კითხვას აარიდონ თავი: „ვინ ვარ მე?“

ნამდვილი რელიგია მდგომარეობს ამ კითხვაზე პასუხის ძიებაში: „ვინ ვარ?“ ვერავინ

უპასუხებს ამ კითხვას თქვენს მაგივრად. თქვენ მოგიწევთ, რომ უფრო ღრმად ამოთხაროთ,
უფრო ღრმად შეხვიდეთ თქვენს არსში. ერთხელ, როცა საკუთარი სიცოცხლის წყაროს
მიაღწევთ, თქვენ გაიგებთ. ამ დღეს ერთდროულად იქნება ნაპოვნი ნამდვილი კითხვაც და
ნამდვილი პასუხიც.

მეხუთე კითხვა:
მე ხშირად ვაღწევ მდგომარეობას, - ან იმას, რაც მდგომარეობად მეჩვენება, - რომელსაც
„ცარიელ ბამბუკს“ ვუწოდებთ, - დუმილის, დაკვირვების, სიცარიელის მდგომარეობას.
ერთადერთი პრობლემა იმაშია, რომ ამ სიცარიელეში არ არის ნეტარება: ეს მხოლოდ
სიცარიელეა. შემიძლია თუ არა მქონდეს იმედი, რომ რაღაც შეავსებს მას უახლოეს დღეებში?
შენსიცარიელის მთელ სილამაზეს უშვებ ხელიდან ამ წარმოდგენის გამო, ამ სურვილის გამო,
რომ რაღაცით შეავსო იგი. სინამდვილეში შენ არ ხარ ცარიელი ბამბუკი, რადგანაც ამ ცარიელ
ბამბუკში სურვილია. და ეს სურვილი საკმარისია, რომ ცარიელი ბამბუკი შეავსოს, რომ მისი
სიცარიელე შეავსოს. მისი შევსების ეს სურვილი, ეს მოლოდინი, რომ „ღმერთი ერთხელაც მოვა
და შეავსებს ჩემს სიცარიელეს“, თავად ეს იდეა გიშლის ხელს, რომ ცარიელი ბამბუკი გახდე.
გადააგდე ეს სურვილი, დაივიწყე, რომ ცარიელი ბამბუკი რარაცით უნდა შეივსოს, - ამ
შემთხვევაში გახდები ცარიელი. როცა ცარიელი ბამბუკი ხდები, ის მაშინვე ღმერთით ივსება.
მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ ამის გაკეთებაა საჭირო. თუ სურვილი გექნება, ხელიდან გაუშვებ
მას.

ეს რელიგიური ძიების ერთ-ერთი პარადოქსია. რაც შეიძლება სიღრმისეულად გაიგეთ ეს. ნება
მიეცით, რომ ღრმად შევიდეს თქვენს გულში, რადგანაც ეს ერთი ადამიანის პრობლემა კი არა,
ყოველი თქვენგანის პრობლემაა. ყოველი, ვინც ჭეშმარიტების საძიებლად, საკუთარი არსის
საძიებლად, ღმერთის საძიებლად გაემართება, ადრე თუ გვიან შეეჯახება ამას.

შესაძლოა, თქვენ სიცარიელეს გრძნობთ, მაგრამ სადღაც სიღრმეში იმალება სურვილი,

მოლოდინი, იმედი: „მაშ, სად არის ღმერთი? უკვე ბნელდება, და მე უკვე დიდი ხანია ვზივარ,
როგორც ცარიელი ბამბუკი. რაშია აზრი? ეს მხოლოდ სიცარიელეა“.

შენს სიტყვებში: „ეს მხოლოდ სიცარიელეა“ არის რაღაც განკითხვასავით. შენ არ გიხარია ეს
სიცარიელე, ცარიელი ბამბუკის ეს მდგომარეობა. შენ განსჯი მას. როგორღაც შეძელი მისი
შექმნა, რადგანაც არაერთხელ გსმენია ჩემგან, რომ იმ მომენტში, როცა ცარიელი ბამბუკი
ხდები, შენზე ღმერთი გადმოდის: „გახდით ცარიელნი, და აივსებით“. შენ ავსება გინდა,
ამიტომაც ფიქრობ: „კარგი, მომიწევს, რომ ცარიელი გავხდე. თუ ეს ავსების ერთადერთი
საშუალებაა, ამასაც მივმართავ“. მაგრამ ეს არაა ნამდვილი სიცარიელე. შენ ყველაზე მთავარი
ვერ გაიგე.

დატკბი სიცარიელით, გაიხარე მისით, ელოლიავე მას. ნება მიეცი შენს სიცარიელეს, რომ
ცეკვად იქცეს, ზეიმად იქცეს. დაივიწყე ღმერთი; მოდის თუ არ მოდის - ეს მისი პირადი საქმეა.
რატომ უნდა იზრუნო ამაზე? ეს მას მიანდე! როცა ბოლომდე ივიწყებ ღმერთს, ის მოდის, ის
მაშინვე მოდის. ის ყოველთვის მაშინ მოდის, როცა არ ელი, როცა არც კი გესმის მისი
ნაბიჯების ხმა. რაღაც მომენტში ის ჯერ კიდევ არ არის, შემდეგ კი უცებ ჩნდება. მაგრამ შენი
სიცარიელე აბსოლუტური უნდა იყოს. აბსოლუტური სიცარიელე ნიშნავს, რომ არ არის
მოლოდინი, არ არის მომავალი, არ არის სურვილი.

შენ ამბობ: „მე ხშირად ვაღწევ მდგომარეობას...“

როგორც ჩანს ხელოვნურად ქმნი ამ მდგომარეობას. როგორც ჩანს ძალისხმევას იყენებ

ამისთვის. როგორც ჩანს შენს წარმოსახვაში ქმნი მას. ეს წარმოსახვითი მდგომარეობაა, და არა
რეალური.

„...ან იმას, რაც მდგომარეობად მეჩვენება...“

შიგნით სიღრმეშიშენ თვითონაც იცი, რომ ეს არაა ნამდვილი მდგომარეობა. შენ როგორღაც
მოახერხე, რომ შიგნით ერთგვარი სიცარიელე შეგექმნა. ეს ხელოვნური სიცარიელეა.
“…რომელსაც „ცარიელ ბამბუკს“ ვუწოდებთ, - დუმილის, დაკვირვების, სიცარიელის
მდგომარეობას…”
მე ამას არ ვუწოდებ ცარიელი ბამბუკის მდგომარეობას. ეს სხვაა. ეს რომ ის ყოფილიყო, მასში
არ იქნებოდა ღმერთის სურვილი, რადგანაც იქ არანაირი სურვილი არაა. მნიშვნელოვანი არაა
რა გსურს, - ღმერთი, ფული, ძალაუფლება, პრესტიჟი. ამას არ აქვს მნიშვნელობა. სურვილი - ეს
უბრალოდ სურვილია, მისი გემო ყოველთვის ერთნაირია: სურვილის აწმყო მომენტისგან
მიჰყავხარ, მას აქ-და-ახლა-სგან მომავალში, სადღაც შორს მიჰყავხარ; სურვილი არ გაძლევს
საშუალებას, რომ მომენტში მოდუნდე. მას შენი არსისგან მიჰყავხარ.

ამიტომ, მნიშვნელობა არ აქვს, რა გინდა: შესაძლოა გინდა ქვეყნის პრეზიდენტი გახდე;

შესაძლოა ფული გინდა; შესაძლოა წმინდანად გახდომა გინდა; შესაძლოა ღმერთი გინდა;
შესაძლოა ჭეშმარიტება გინდა, - სურვილი მაინც სურვილია. სურვილი ნიშნავს, რომ შენ
იხლიჩები იმას შორის, რაც ხარ, და იმას შორის, რაც გინდა გახდე. ეს მოუსვენრობას, შფოთვას
ქმნის, და ეს შფოთვა არ მოგცემს საშუალებას, რომ ცარიელი ბამბუკი გახდე.

ცარიელი ბამბუკი - ეს სურვილების არარსებობის მდგომარეობაა. როცა აბსოლუტურად

ცარიელი ხდები, ამ სიცარიელეშია სიცხადე, ამ სიცარიელეშია უზარმაზარი სილამაზე,
სიწმინდე. მაშინ ამ სიცარიელეში რაღაც ღვთაებრივია. იგი ისეთი სუფთაა, ისეთი უმანკო, რომ
შენ ვერ უწოდებ მას „უბრალოდ სიცარიელეს“. ეს სიცარიელე - თავად ღმერთია. როცა
ცარიელი ხარ, როცა აქ-და-ახლა იმყოფები, როცა ვერანაირი სურვილი ვერ გაშორებს შენს
რეალობას, ამ დროს ღმერთი ხდება. ღმერთი ნიშნავს „იმას, რაც არის“.

ღმერთი უკვე ხდება, უბრალოდ შენი სურვილებით სავსე გონება არ გაძლევს მისი დანახვის
საშუალებას. შენი გონება მაიმუნად გაქცევს, რომელიც ერთიდან მეორე ტოტზე დახტის. შენ
გამუდმებით დახტიხარ, არასოდეს ხარ სიმშვიდის მდგომარეობაში. ეს სურვილი, ის სურვილი,
- ერთი სურვილი მეორეს წარმოშობს და ასე უსასრულობამდე.

როცა სურვილები აღარაა, სად შეგიძლია წახვიდე? როცა სურვილები აღარაა, არის კი
მომავალი? როცა სურვილები აღარაა, არის დრო? არის წარსული? თუ სურვილები აღარაა, არის
გონება? არის მეხსიერება? არის წარმოსახვა? ყველაფერი ქრება! უბრალოდ გადაჭერი ის
ერთადერთი ფესვი, რომელიც გონების ხის მთავარ ფესვს წარმოადგენს: გადაჭერი სურვილები
და უბრალოდ იყავი. ყოფიერების ამ მდგომარეობაშ შენ ცარიელი ბამბუკი ხდები. და იმ
მომენტში, როდესაც ცარიელი ბამბუკი ხდები, რეალობა ფეთქდება შენს შიგნით! ეს ისე ხდება,
თიქოს ის ყოველთვის ელოდა ამ მომენტს, მაგრამ შენ უბრალოდ ჩაკეტილი იყავი მისთვის:
ახლა კი ის ბოლომდე გავსებს!

ბოლო კითხვა:
ნუთუ ცხოვრება უფრო საოცარი არაა, ვიდრე რომანები?
სწორედ ასეა. ასეც უნდა იყოს, რადგანაც რომანები - ეს ცხოვრების ნაწილობრივი ანარეკლია,
ძალიან შეზღუდული ანარეკლი. ცხოვრება უსასრულოდ მრავალფეროვანია. ცხოვრებას არ აქვს
დასაწყისი და დასასრული, ის მუდმივად ხდება, ყველა დროში. ესაა მოგზაურობა მიზნის
გარეშე.

რომანები - ეს მხოლოდ ცხოვრების მცირე ნაწილის ანარეკლია. რომანი პატარა ფანჯარას ჰგავს
თქვენს ოთახში. დიახ, როცა ცაზე უამრავი ვარსკვლავია, თქვენ შეგიძლიათ დაინახოთ ცის
ნაგლეჯი ამ ფანჯრიდან, მაგრამ ცა ფანჯრით იქნება შეზღუდული. თავად ცას არ აქვს
საზღვრები, - იგი უსასრულოა, იგი არაფრითაა შეზღუდული, - თქვენი ფანჯარა კი საზღვრებს
ქმნის. რომანი - ეს ცის შეზღუდული ნაწილია. როგორი საოცარი, იდუმალი, არაჩვეულებრივიც
არ უნდა იყოს რომანი, იგი ფერმკრთალდება ნამდვილ ცხოვრებასთან შედარებით.

ნამდვილი ცხოვრება - ეს საიდუმლოთა საიდუმლოა... რომელსაც ვერანაირად ვერ ავხსნით.

რომანი ადამიანის გონებაში იბადება. გონება - ეს სარკეა. იგი ასახავს ცხოვრების ზოგიერთ
გამოვლინებას. და თუ თქვენ კარგი სარკე გაქვთ, შემოქმედებითი სარკე გაქვთ, თქვენ
შეგიძლიათ სექმნათ პოეზია, თქვენ შეგიძლიათ შექმნათ მუსიკა, თქვენ შეგიძლიათ წეროთ
რომანები, თქვენ შეგიძლიათ ხატოთ. მაგრამ რაც არ უნდა დახატოთ, რაც არ უნდა დაწეროთ,
რაც არ უნდა შექმნათ, - ყველაფერი ეს რეალობის ძალიან პაწაწუნა, ატომარულ ნაწილად
დარჩება, - არა უბრალოდ ნაწილად, არამედ რეალობის ნაწილის ანარეკლად, თქვენი გონების
ანარეკლად.
ცხოვრების ისეთად დანახვა, როგორიც სინამდვილეშია, გამაოგნებელია. ცხოვრების ისეთად
დანახვა, როგორიც სინამდვილეშია, ეს ფსიქოდელიური განცდაა. ცხოვრების ისეთად დანახვა,
როგორიც სინამდვილეშია, ეს ცნობიერების გაფართოების განცდაა.

რომანს დასაწყისი უნდა ჰქონდეს. ასეა თუ ისე, იგი სადღაც უნდა იწყებოდეს. მას უნდა
ჰქონდეს პირველი გვერდი, და სადღაც უნდა ჰქონდეს ბოლო გვერდიც, ის ვერ გაგრძელდება
უსასრულოდ. შეგიძლიათ ძალიან გრძელი რომანი დაწეროთ, როგორც ტოლსტოის „ომი და
მშვიდობა“, - მაშინ ის გაიწელება და გაიწელება, ძალიან დამღლელი და გრძელი მოგვეჩვენება.
მაგრამ მაინც, დგება მომენტი, როცა წერტილი უნდა დაისვას. რომანი ვერ გაგრძელდება
უსასრულოდ.

ცხოვრება უსასრულოდ გრძელდება. ერთი ტალღა მეორე ტალღად იქცევა, ერთი ხე მეორე ხეს
შობს, ერთი ადამიანი სხვა ადამიანებს ჰბადებს, - და ასე უსასრულოდ: დასაწყისის და
დასასრულის გარეშე.

ხელოვნება - მხოლოდ საცოდავი იმიტაციაა ცხოვრებისა. ამიტომ მხატვარი მხოლოდ

წარმოსახვაშ, ოცნებებში რჩება. მხატვარი - ეს მეოცნებეა, კარგი მეოცნებე, - მეოცნებე,
რომელსაც შავ-თეთრი კი არა ფერადი წარმოსახვა აქვს. მაგრამ ის მხოლოდ მეოცნებეა.
მისტიკოსი - ეს ისაა, ვინც გადააგდო ყველა ოცნება, ვინც გადააგდო გონების სარკე, ვინც
ცხოვრებას უშუალოდ უყურებს, რაიმე შუამავლის ჩარევის გარეშე. ასე ხედავს იგი ყველაფერს,
რაც უწყვეტად მიმდინარეობს ცხოვრებაში, ასე ხედავს იგი ერთ წამში მთელ მარადისობას, ერთ
ატომში კი - მთელი ყოფიერების ანარეკლს.

მხოლოდ დაფიქრდით: თქვენში ნაწილია თქვენი დედისა, მამისა, მამის მამისა, დედის
დედისა, და ასე შემდეგ. თქვენს შიგნით ადამი და ევაა, - თუ, რა თქმა უნდა, იყო მომენტი,
როდესაც ყველაფერი დაიწყო... მე არ მგონია, რომ იყო ისეთი მომენტი, როცა ყველაფერი
დაიწყო. „ადამი და ევა“ - ეს მაინც მხატვრული გამონაგონია, რელიგიური გამონაგონია.
ყოფიერი არასოდეს დაწყებულა. იგი ყოველთვის იყო.

თქვენს შიგნით მთელი წარსულია. თქვენს უჯრედებში მოთავსებულია თქვენი დედისა და

მამის, მათი დედების და მამების ყველა ოცნება, და ასე შემდეგ - მთელი კაცობრიობის
ოცნებები, რომლებიც თქვენამდე იყვნენ. თქვენში არა მხოლოდ მთელი კაცობრიობის
ოცნებებია, არამედ ყველა ცხოველის, რომლებიც ადამიანის წინ იყვნენ; რა მხოლოდ ყველა
ცხოველის, არამედ ყველა ხის, ყველა ქვის, ყველა მთისა და მდინარის, რომლებიც წინ
უძღოდნენ ხეებს. ყველაფერი ეს თქვენშია. თქვენ უსაზღვრო ხართ!

იგივე შეიძლება ითქვას მომავალზეც, - თქვენში ჩადებულია ასევე მთელი მომავალი; ბავშები,
რომლებიც კიდევ დაიბადებიან, პოემები, რომლებიც კიდევ დაიწერებიან; არა მხოლოდ
წარსულის შექსპირები, არამედ მომავლის შექსპირებიც, სიზმრები, რომლებიც უკვე
დაგესიზმრათ, და სიზმრები, რომლებიც მომავალში დაგესიზმრებათ. თქვენში მოჩადებულია
ყველა პოეტი და მხატვარი, რომლებიც მზად არიან, რომ დაიბადონ, ყველა მეცნიერი, ყველა
მისტიკოსი, - მთელი მომავალი, მთელი მარადიული მომავალი.

თქვენში ჩადებულია მთელი წარსული, თქვენში ჩადებულია მთელი მომავალი. მთელი

წარსული და მთელი მომავალი ამ პაწაწინა წამში ხვდება ერთმანეთს. იგივე შეიძლება ითქვას
დროსა და სივრცეზეც: თქვენში მთელი სივრცეა, ყველა ხე და ყველა ვარსკვლავი.

დიდმა ინდოელმა მისტიკოსმა სვამი რამატირტამ, მას შემდეგ, რაც გასხოვოსნებას მიაღწია,
ისეთი რაღაცეების ლაპარაკი დაიწყო, რაც სიგიჟეს ჰგავდა. ხალხმა იფიქრა, რომ იგი ჭკუიდან
შეიშალა, რადგანაც ის ამბობდა: „მე ვხედავ, როგორ მოძრაობენ ჩემში ვარსკვლავები; არა
გარეთ, არამედ შიგნით. როცა მზის ამოსვლას ვხედავ, მე ვხედავ, როგორ ამოდის იგი ჩემში და
არა ჩემს გარეთ“.

ეს რაღაც სიგიჟეს ჰგავს. მაგრამ ასე არაა. რასაც იგი ამბობდა, ღრმა აზრის მატარებელია. ის
ამბობდა: „მე მთელი ყოფიერის ნაწილი ვარ, მთელი ყოფიერი კი ჩემი ნაწილია. ჩემს შიგნით
ყველაფერია, რაც ჩემს გარეთაა; და რაც ჩემს გარეთაა, იგივე ჩემს შიგნითაცაა. ჩემს შიგნითაა
ყველაფერი, რაც უკვე მოხდა, რაც უნდა მოხდეს, და რაც ახლა ხდება.
ამის შეგრძნება, ამის დანახვა - ნიშნავს ლოცვის მდგომარეობაში ყოფნას, აღტაცებული
გაოცების მდგომარეობაში ყოფნას, მოწიწების შეგრძნებას ყოფიერების სასწალის წინაშე. როგორ
შეიძლება მადლობელი არ იყო, როცა ამ მისტიური ყოფიერების ნაწილს წარმოდგენ? როგორ
შეიძლება მადლიერება არ იგრძნო იმისთვის, რომ რაღაც კავშირი გაქვთ ამ არაჩვეულებრივ
სილამაზესთან? როგორ შეიძლება არ იგრძნო მადლიერება ყველაფერ იმისთვის, რაც თქვენს
გარშემოა, ყველაფერ იმისთვის, რაც თქვენს შიგნითაა?

როდესაც თქვენ ხედავთ ამ მისტიურ ყოფიერებას, როცა გულის ყველაზე დიდ სიღრმეშ
გრძნობთ მას, მყისიერად იბადება ლოცვა - ლოცვა, რომელშიც არ არის სიტყვები, ლოცვა-
დუმილი, ლოცვა, რომელიც არაფერს ამბობს, მაგრამ საოცრად ბევრს გრძნობს, ლოცვა,
რომელიც თქვენგან გამოდის, როგორც არომატი, ლოცვა, რომელიც უსიტყვო მუსიკას ჰგავს,
ზეციურ მუსიკას, ან იმას, რასაც პითაგორე „ვარსკვლავების ჰარმონიას“, სამყაროს მელოდიას
უწოდებდა. როცა შიგნით ეს მუსიკა იბადება, ხდება ის, რაზეც „ოქროს ყვავილის საიდუმლო“
საუბრობს: უეცრად თქვენს შიგნით იფურჩქნება ყვავილი, ოქროს ლოტოსი. მაშინ თქვენ
მიხვედით, თქვენ სახლში დაბრუნდით.

ეს სურვილი, ეს მისწრაფება, ეს წყურვილი, ეს მადა - ესაა ის, რისკენაც გიბიძგებთ, ის, რისი
გამოღვიძებაც მინდა თქვენში. როცა ეს შიმშილი გიპყრობთ, ცხოვრებაში პირველად
აცნობიერებთ ყოფიერების წყალობას და სილამაზეს. თქვენ აღარ იგრძნობთ, რომ თქვენი
ცხოვრება უაზრობაა, რომ თქვენი ცხოვრება შემთხვევითობაა. არ იგრძნობთ თავს ისე, როგორც
ამაზე ჟან-პოლ სარტრი ამბობდა: „ადამიანი - ეს უსარგებლო ვნებაა“. არა, სრულიადაც არა.
თქვენ იგრძნობთ, რომ თქვენს ცხოვრებას უზარმაზარი საზრისი გააჩნია, რადგანაც უსასრულო
საზრისის ნაწილს წარმოადგენთ, და თქვენი აქ ყოფნით რაღაც წვლილი შეგაქვთ მასში.

მაშინ შემოქმედი ადამიანი გახდებით, რადგანაც შემოქმედ ადამიანად ყოფნა, ყოფიერების

ცოტა უფრო გალამაზება, ვიდრე თქვენამდე იყო, - ეს ერთადერთი საშალებაა ღმერთისადმი
მადლიერების გამოსახატავად. იმ დღეს, როცა თქვენ წახვალთ, ცხოვრებისგან
დაკმაყოფილებულობის შეგრძნება მხოლოდ იმ შემთხვევაში გექნებათ, თუკი ყოფიერება
ცოტათი მაინც გაალამაზეთ.

როცა ბუდა მიდის, ის დიდი კმაყოფილებით მიდის, რადგანაც მან იცის, რომ ყოფიერებას
ცოტათი მეტ პოეზიას, ცოტათი მეტ გაცნობიერებულობას, ცოტათი მეტ ლოცვას უტოვებს.

გახსოვდეთ, რომ როცა ამ სამყაროს დატოვებთ, მხოლოდ მაშინ შეძლებთ სიხარულით

სიკვდილს, თუკი ეს სამყარო ცოტა უფრო მნიშვნელოვანი, ცოტა უფრო გააზრებული, ცოტა
უფრო მოცეკვავე, მოზეიმე გახადეთ. თუკი ცოტათი მეტი სიცილი, მეტი იუმორის გრძნობა
აჩუქეთ მას, და თუ შეძელით რომ სანთელი აგენთოთ და ცოტა სიბნელე მაინც გაგეფანტათ,
მაშინ უდიდეს სიხარულში მოკვდებით, - თქვენ რეალიზდით, თქვენი ცხოვრება გაიფურჩქნა
და ნაყოფები მოიტანა. წინააღმდეგ შემთხვევაში უბედური მოკვდებით.
ჟან-პოლ სარტრის გამოთქმა სამართლიანია მხოლოდ ადამიანთა უმეტესობასთან
დაკავშირებით, რომლებიც უმეცრებაში, გაუცნობიერებლობაში ცხოვრობენ. მათ ჯერ უფლებაც
კი არ აქვთ, რომ ადამიანებად გამოაცხადონ საკუთარი თავი. მხოლოდ ბუდას ან კრიშნას, ან
ზარატუსტრას, ან მუჰამედს შეუძლიათ განაცხადონ, რომ ისინი - ადამიანები არიან. ისინი
ადამიანური არსებები არიან, რადგანაც ისინი გაიფურჩქნენ: მთელი მათი არსება გაიფურჩქნა.
მათ არაფერი არ დარჩათ, ყველაფერი რეალიზებული აქვთ.

შექმენით ეს მისწრაფება, ეს წყურვილი საკუთარ თავში. თქვენში არის თესლი, რაც გჭირდებათ
- მხოლოდ წყურვილია. ეს წყურვილი დაეხმარება თესლს, რომ აღმოცენდეს. თქვენში
უზარმაზარი პოტენციალია ჩადებული; რაც გჭირდებათ, - ეს უდიდესი მისწრაფებაა. თუ ეს
მისწრაფება აინთება თქვენში, მაშინ გაიწმინდებით. თქვენი ცხოვრების უხეში მეტალი
ტრანსფორმირდება უმაღლეს მეტალად, ოქროდ. სწორედ ესაა ალქიმია. ხოლო „ოქროს
ყვავილის საიდუმლო“ - ალქიმიური ტრაქტატია.

დღეისათვის საკმარისია.

თავი 19
ოქროს ყვავილი იფურჩქნება
ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:
წარმატების მრავალი ნიშანი არსებობს. არ უნდა დაკმაყოფილდეთ მცირედით. აუცილებელია
გახსოვდეთ, რომ ყველა ცოცხალი არსება უნდა გადარჩეს. არ უნდა იყოთ ტრივიალური და
უპასუხისმგებლო თქვენს გულში; უნდა ისწრაფოთ იმისკენ, რომ სიტყვები საქმით
დადასტურდეს.
თუკი სიმშვიდის მდგომარეობაში გიჩნდებათ უწყვეტი და ხანგრძლივი გრძნობა უზარმაზარი
სიხარულისა, თითქოს მთვრალი ხართ, ან წყაროში განიბანეთ, ეს იმის ნიშანია, რომ სინათლის
პრინციპი მთელს სხეულში ჰარმონიულია; ეს ნიშნავს, რომ ოქროს ყვავილი გაფურჩქვნას
იწყებს. შემდეგ, როცა ყველა გრძნობათა ორგანო მშვიდია, და ვერცხლისფერი მთვარე ცის
შუაში დგას, და თქვენ გიჩნდებათ შეგრძნება, რომ ეს დიადი დედამიწა - სინათლის სამყაროა,
ეს ნიშნავს, რომ გულის სხეული სიცხადისკენ იხსნება. ესაა ნიშანი, რომ ოქროს ყვავილი
იფურჩქნება. შემდეგ, მთელ სხეულში იგრძნობა ძალა და სიმყარე ისე, რომ მას აღარ ეშინია არც
ქარბუქის, არც ყინვის. თუ მე ვხვდები ადამიანს, რომელიც მოქუფრულია, ეს არ მოქმედებს
სულის თესლის ნათებაზე. ყვითელი ოქრო ავსებს მთელ სახლს, რომლის საფეხურებიც თეთრი
ნეფრიტისგანაა ნაკეთები. ყველაფერი, რაც გახრწნილია და მყრალია, ჭეშმარიტი ენერგიის
ერთიან სუნთქვასთან შეხებით კვლავ მყისიერად ცოცხლდება. სისხლი რძედ იქცევა. ხორცის
ნაზი სხეული სუფთა ოქროდ და ბრილიანტად გარდაიქმნება. ესაა ნიშანი, რომ ოქროს
ყვავილმა კრისტალიზება განიცადა.
სინათლის ნათება თანდათანობით კრისტალიზდება. შემდეგ ჩნდება უზარმაზარი ტერასა,
რომელზეც დროთა განმავლობაშ ბუდა ვლინდება. როცა ოქროს არსება ჩნდება, სხვა ვინ
შეიძება იყოს ეს, თუ არა ბუდა? ბუდა - ეს ხომ დიადი გასხივოსნების ოქროს წმინდა
ადამიანია. ეს წარმატების უდიდესი ნიშანია.
იგავი...

ერთხელ ღმერთი ვიშნუ შორეულ მთაზე, ღრმა გამოქვაბულში იჯდა და თავის მოსწავლესთან
ერთად მედიტირებდა. მოსწავლე ისეთი შეძრული იყო ამ პროცესით, რომ მედიტაციის
დამთავრებისთანავე ვიშნუს ფეხებთან პირქვე დაემხო და სთხოვდა ნებართვას, რომ
მადლიერების ნიშნად რაიმე გაეკეთებინა ოსტატისთვის. ვიშნუს გაეღიმა და თავი გააქნია:

- არაფერია უფრო ძნელი, ვიდრე მადლობის გადახდა იმისთვის, რაც ისე, უანგაროდ მოგეცი.

- გთხოვ, ბატონო, - შეევედრა მოსწავლე, - ნება მომეცი გემსახურო.

- კარგი, - დათანხმდა ვიშნუ, - ერთი ჭიქა საოცარი, გრილი წყალი მინდა.

- ახლავე, ჩემო ბატონო, - თქვა მოსწავლემ და მთიდან ქვემოთ დაეშვა, თან სიხარულის ნიშნად
მღეროდა. რაღაც დროის შემდეგ მშვენიერი დაბლობის ბოლოში მდგარ მომცრო სახლს
მიუახლოვდა და კარზე დააკაკუნა.

- შეიძლება ერთი ჭიქა ცივი წყალი გთხოვოთ ჩემი ოსტატისთვის? - იკითხა მან. - ჩვენ
მოხეტიალე სანიასები ვართ და სახლი არ გაგვაჩნია ამ მიწაზე.

კარი მშვენიერმა ქალმა გაუღო და დაუფარავი აღტაცებით მიაპყრო თვალები.

- აჰ, - წამოიძახა მან, - თქვენ ალბათ იმ დიად წმინდანს ემსახურებით შორეულ მთაზე.
გთხოვთ, კეთილო ბატონო, შემობრძანდით ჩემს სახლში და აჩუქეთ მას თქვენი წყალობა.

- მაპატიეთ უხეშობისთვის, - უპასუხა მან, - მაგრამ მეჩქარება. მე დაუყოვნებლივ უნდა

დავბრუნდე ჩემს ოსტატთან და წყალი მივუტანო.

- დარწმუნებული ვარ, რომ ჩემი სახლის კურთხევით, არანაირად არ აწყენინებთ მას. ბოლოს
დაბოლოს, ის დიადი წმინდანია, და თქვენ, როგორც მისი მოსწავლე, ვალდებული ხართ
დაეხმაროთ მათ, ვისაც ნაკლებად გაუმართლა. გთხოვთ, - გაიმეორა მან, - აკურთხეთ ჩემი
მოკრძალებული სახლი. ჩვენთვის დიდი პატივია გიხილოთ აქ და თქვენი მეშვეობით
ვემსახუროთ თქვენს ბატონს.
მოსწავლე მორბილდა, სახლში შევიდა და აკურთხა იგი. შემდეგ ვახშმის დროც დადგა, და
დიასახლისმა დაარწმუნა იგი, რომ დარჩენილიყო და ეკურთხებინა მისი სახლი უშუალოდ,
საჭმლის დაგემოვნებით და მისი კურთხევით. შემდეგ კი დაბნელდა, მთისკენ გზა კი პატარა არ
იყო, და მას შეეძლო წაბორძიკებულიყო და წყალი დაექცია, ამიტომაც დათანხმდა და დილამდე
დარჩა. მაგრამ დილით აღმოჩნდა, რომ ძროხები ტკივილისგან ბღაოდნენ, რადგან არავინ იყო
ისეთი, ვინც მათ მოწველაში დაეხმარებოდა ქალს. და ერთი ძროხის მოწველაში მაინც თუ
დაეხმარებოდა, - ბოლოს და ბოლოს, ძროხები - ღმერთ კრიშნას წმინდა ცხოველები არიან და
არ უნდა დაიტანჯონ, - ეს შესანიშნავი იქნებოდა.

დღეები კვირებად იქცნენ, ის მოსწავლე კი ქალის სახლში განაგრძობდა ცხოვრებას. ისინი

დაქორწინდნენ და მრავალი შვილი შეეძინათ. მიწას ამუშავებდა და მოსავალს იღებდა. შემდეგ
სხვა მიწებიც შეიძინა და მათი დამუშავებაც დაიწყო. მალე მეზობლებმა დაიწყეს მასთან
რჩევებისთვის და დახმარებისთვის მისვლა, და ისიც სიამოვნებით ეხმარებოდა. მისი ოჯახი
აყვავდა. მისი ძალისხმევით აშენდა ტაძრები, მალე სკოლები, საავადმყოფოებიც გაჩნდა და ეს
ველი სამოთხედ იქცა დედამიწაზე. ჰარმონია სუფევდა იქ, სადაც მანამდე მხოლოდ უდაბნო
იყო, და მრავალი ადამიანი მიდიოდა იმ ადგილას, რადგანაც ხმები გავრცელდა მის აყვავებასა
და კეთილდღეობაზე. იქ არ იყო არც სიღარიბე, არც ავადმყოფობები, და თავისი შრომით
ადამიანები ღმერთს ადიდებდნენ. იგი ხედავდა, როგორ იზრდებოდნენ მისი შვილები, მისი
შვილიშვილები, და კმაყოფილი იყო.

ერთხელ, უკვე მოხუცებული, ერთ-ერთ მთაზე იდგა, და ფიქრობდა, თუ როგორ შეიცვალა ეს

დაბლობი მას შემდეგ, რაც აქ მოვიდა: სადაც არ უნდა გაიხედო - აყვავებული ფერმები და
ბედნიერი ადამიანები არიან. ის კმაყოფილი იყო.

უეცრად დაბლობს ცუნამის უზარმაზარი ტალღა დაატყდა, და მის თვალწინ მთელი დაბლობი
წყალმა დაფარა. ერთ წამში ყველაფერი გაქრა. ცოლი, შვილები, ფერმები, სკოლები, მეზობლები
- ყველაფერი გაქრა. შეძრული, მის თვალწინ დატრიალებულ კატასტროფას უყურებდა. და ამ
დროს, ტალღის ქიმზე თავისი ოსტატი - ვიშნუ დაინახა, რომელმაც შემოხედა, სევდიანად
გაუღიმა და უთხრა: „მე ჯერ კიდევ ველოდები ჩემს წყალს!“

ეს ყოველი ადამიანის ისტორიაა. ესაა ის, რაც ყველას დაემართა.. ჩვენ სრულიად დაგვავიწყდა,
რატომ ვართ აქ, რატომ გავჩნდით აქ, - რა უნდა ვისწავლოთ აქ, რა უნდა გავიგოთ, რა უნდა
შევიძლინოთ, ვინ ვართ და საიდან ვართ, სადაა ჩვენი წყარო, და რა მიზეზით მოვედით ამ
ცხოვრებაში, ამ სხეულში, ამ სამყაროში. რას მივაღწიეთ ამ მომენტისთვის? თუკი ცუნამი
მოვარდება, - ის კი მოვარდება, ის ყოველთვის მოდის, სახელი მისი - სიკვდილია, - მაშინ
ყველაფერი გაქრება.: ბავშები, ოჯახი, სახელი, დიდება, ფული, ძალაუფლება, პრესტიჟი. ერთ
გაელვებაში ყველაფერი გაქრება, და თქვენ მარტოობაშჳ დარჩებით, სრულ მარტოობაში.
ყველაფერი, რაც გააკეთეთ, ამ უზარმაზარი ტალღის მიერ იქნება გაადგურებული. ყველაფერი,
რისი გულისთვისაც მუშაობდით, მხოლოდ სიზმარი აღმოჩნდება, - თქვენ ცარიელი ხელებით
და ცარიელი გულით აღმოჩნდებით, და მოგიწევთ, რომ პირისპირ აღმოჩნდეთ ღმერთთან,
მოგიწევთ, რომ პირისპირ შეხვდეთ ყოფიერებას.

ყოფიერება კი გელდებოდათ და ახლაც გელოდებათ, - ის უკვე ძალიან დიდი ხანია

გელოდებათ, როდის მიუტანთ იმას, რისი გულისთვისაც პირველ რიგში იყავით აქ
გამოგზავნილი. მაგრამ თქვენ ჩაგეძინათ, და ათასი სიზმარი გესიზმრებათ. ყველაფერი, რასაც
აქამდე აკეთებდით, ეს მხოლოდ სიზმარია, რადგანაც როცა სიკვდილი დადგება, ყველაფერი
გაქრება.

სიკვდილი ვერ გაანადგურებს რეალობას. რეალობამ არ იცის სიკვდილი. რეალობა უკვდავია.

რეალობა მარადიულია. თუკი რაღაც კვდება, ეს მხოლოდ იმაზე მეტყველებს, რომ ის რეალობა
კი არა, არამედ ილუზია იყო, აია, სიზმარი - შესაძლოა, ლამაზი სიზმარი, მაგრამ მაინც
მხოლოდ სიზმარი. შესაძლოა, გესიზმრებათ, რომ ჯოჯოხეთში ხართ, შესაძლოა, გესიზმრებათ,
რომ სამოთხეში ხართ, მაგრამ ამას არ აქვს განსაკუთებული მნიშვნელობა. იმ მომენტში, როცა
გაგაღვიძებენ, თქვენ სრულ სიცარიელეში აღმოჩნდებით, - ნეგატიურ სიცარიელეში, და არა
პოზიტიურში, რომელიც ბუდებმა შეიცნეს; არა იმ სიცარიელეში, სადაც ეგო აღარაა, არამედ
იმაში, სადაც აღარაფერია - თქვენი ეგოს მიერ შექმნილი; სიცარიელეში, სადაც ბევრია ეგო,
მაგრამ აღარაა არანაირი მიღწევა, არანაირი რეალიზაცია, არანაირი ცოდნა. ეს არ ნისნავს, რომ
ეგოს არ აქვს პრეტენზია ცოდნაზე. ეგო აგროვებს ინფორმაციას. ის ყოველთვის ძალიან
მცოდნეა. ეგო - დიდი კოლექციონერია: ის აგროვებს ფულს, იფორმაციას, ყველაფერს, რაც
შეუძლია. მას სჯერა დაგროვების. ეგო - ეს ავხორცობაა. ეგო - სხვა სახელწოდებაა
ავხორცობისთვის, მას უნდა, რომ ფლობდეს. მაგრამ ყველაფერი, რასაც ფლობთ, გაქრება;
ყველაფერს, რასაც აკეთებდით, სიზმარში აკეთებდით. იმ მომენტში, როდესაც გაგაღვიძებენ,
გაოცდებით, რადგანაც მიხვდებით, რამდენი დრო დაგიკარგავთ უაზროდ, რამდენი ცხოვრება
ცხოვრობდით სიზმარში, რამდენი სიზმარი გამოიარეთ.

იყო მაძიებელი - ნიშნავს გამოიღვიძო სიზმრისგან, გამოხვიდე ცნობიერების მძინარე

მდგომარეობიდან. იყო მაძიებელი - ნიშნავს ძალისხმევას იმისთვის, რომ გაიღვიძო.
გამოიღვიძო - ნიშნავს ბუდა გახდე, დაკვირვებული გახდე, გაცნობიერებული, შიგნით
სინათლით აღივსო ისე, რომ მთელი არაცნობიერი გაქრეს, მთელი სიზმარი გაქრეს, ასე რომ
თქვენს შიგნით აღარაა ძილის სიბნელე, და ბოლომდე გამოღვიძებული ხართ.

ერთხელ ერთმა დიადმა ასტროლოგმა ბუდა დაინახა. თავის თვალებს არ უჯერებდა: გააოცა
მისმა სხეულმა, მისმა ოქროსფერმა აურამ, მშვენიერმა თვალებმა, მშვიდმა, ღრმამ,
კრისტალურმა სიცხადემ, ამ გრაციოზულმა სიარულის მანერამ. ბუდას ფეხებთან დაეცა და
უთხრა:

მე ასტროლოგიას და ქირომანტიას ვსწავლობდი. მთელი ცხოვრება ვსწავლობდი ადამიანთა

ტიპებს, მაგრამ ჯერ არასოდეს შემხვედრია თქვენნაირი ადამიანი! რომელ ტიპს
განეკუთვნებით? თქვენ ღმერთი ხართ, რომელიც დედამიწაზე ჩამოვიდა? მეჩვენება, რომ
არაამქვეყნიური ხართ. თქვენშჳ ვერანაირ სიმძიმეს ვერ ვხედავ. თქვენ აბსოლუტურად მსუბუქი
ხართ, უწონადი. მიკვირს: მიწაზე ისე დადიხართ, თითქოს მიზიდულობის ძალა არ მოქმედებს
თქვენზე.თქვენ ღმერთი ხართ, რომელიც ციდან ჩამოვიდა, რათა დაენახა, თუ რა ხდება
დედამიწაზე? ღმერთის გამოგზავნილი ხართ? წინასწარმეტყველი ხართ? ვინ ხართ?

ბუდამ უპასუხა:

- მე არ ვარ ღმერთი.

- მაშინ იაქშა ხართ? - ჰკითხა ასტროლოგმა (ინდურ მითოლოგიაში ეს არსებები ღმერთებზე

ცოტა დაბლა დგანან).
- არა, მე არ ვარ იაქშა, - უპასუხა ბუდამ.

- მაშ, ინ ხართ? რა მამაკაცი ხართ? რომელ კატეგორიას ეკუთვნით?

ბუდამ უთხრა:

- მე არც მამაკაცი ვარ და არც ქალი.

ასტროლოგი სრულიად გაოგნებული იყო. მან ისევ იკითხა:

- რას გულისხმობთ? გულისხმობთ, რომ ცხოველი ხართ? ცხოველის სული? ხის სული? ან
იქნებ მთის ან მდინარის სული? - რადგანაც ინდური მითოლოგია პანთეისტურია: მას
ყველანაირი სულების არსებობის სჯერა. - მაშ ვინ ხართ? - ვარდის სული? თქვენ ისეთი
მშვენიერი ხართ, ისეთი უმანკო.

ბუდამ მიუგო:

- არა, მე არც ცხოველი ვარ, არც ხის სული და არც მთის სული.

- მაშ, ვინ ხართ? - ასტროლოგი ძალიან გაოცებული იყო.

ბუდამ უპასუხა:

- მე გაცნობიერებულობა ვარ, უბრალოდ გაცნობიერებულობა. შეუძლებელია ჩემი მიკუთვნება

რომელიმე კატეგორიისადმი, რადგანაც ყველა კატეგორია სიზმრებს განეკუთვნება.

ვიღაცას ესიზმრება, რომ ის მამაკაცია, ვიღაც სხვას ესიზმრება, რომ ქალია, და ასე შემდეგ.
კატეგორიები სიზმრების სამყაროს განეკუთვნება. როცა ადამიანი იღვიძებს, ის უბრალოდ
გაცნობიერებულობის პრინციპი ხდება, თავად გაცნობიერებულობა. მაშინ ის უბრალოდ მოწმეა,
სუფთა მოწმე. ყველა ღრუბელი გაქრა. ქალის, მამაკაცის, ცხოველის, ღმერთის, ხის - ყველა
ღრუბელი, ყველა ფორმა გაქრა. მაშინ ის უბრალოდ უფორმო გაცნობიერებულობაა, წმინდა,
უსასრულო, უსაზღვრო, უზარმაზარი ცა. ამ გაცნობიერებულობაში აღარაა ღრუბელი, მასში
ბევრი ცაა. სწორედ ესაა პოზიტიური სიცარიელე, სწორედ ესაა ნირვანა.

არსებობს ასევე ნეგატიური სიცარიელე: თქვენ ღრუბლებით ხართ სავსე, - სავსე იმდენად, რომ
ცის პატარა ნაგლეჯიც კი არ ჩანს; თქვენ გავსებთ ცოდნა, - გავსებთ იმდენად, რომ საერთოდ
აღარ რჩება სივრცე მედიტაციისთვის.

ამბობენ, რომ ის, ვინც არ იცის, და ამავე დროს იცის, რომ იცის, - სულელია. ჩვეულებრივ ასეთ
ადამიანებს პანდიტებს ან მეცნიერებს უწოდებენ, - უფრთხილდით მათ. ის, ვინც არ იცის, და
არ იცის, რომ არ იცის, უმანკო ბავშვია. გამოაღვიძეთ იგი. ის, ვინც არ იცის, და იცის, რომ არ
იცის, - ბუდაა. გაჰყევით მას.
გახდე ბუდა - ნიშნავს მიხვიდე გაგებამდე: „მე არავინ არ ვარ“. ბუდა - ეს არაა ვინმეს სახელი.
ბუდა - ეს სიცარიელის სახელია. ბუდა - ეს არაა რაიმე ცალკე არსება. ბუდა - ეს უბრალოდ ცაა,
გახსნილი ცა, გახსნილობა, უსაზღვრო ცის, გახსნილობის სხვა სახელწოდება.

დააკვირდით საკუთარ გონებას: რამდენ სიზმარს ჰბადებს გამუდმებით. თქვენ სიზმრებს

ხედავთ არა მხოლოდ ღამით, თქვენ სიზმრებს ხედავთ გამუდმებით. სიზმარშ იმყოფებით
დღისითაც კი, მაშინაც კი, როდესაც ფიქრობთ, რომ არ გძნავთ. ნებისმიერ მომენტშ დახუჭეთ
თვალები, მოდუნდით და თქვენს წინ მაშინვე გაიელვებენ სიზმრები. ისინი არასოდეს
გტოვებენ, ისინი გამუდმებით შიგნით არიან, როგორც ფონი. ისინი გამუდმებით ახდენენ
გავლენას თქვენს არსებობაზე. ისინი თქვენს ქვეცნობიერში არიან. შესაძლოა, ვერ აცნობიერებთ
მათ, შესაძლოა არც კი ეჭვობთ მათ არსებობაზე, მაგრამ ისინი ყოველთვის არიან. მაშინაც კი,
როცა მე მისმენთ, თქვენს შიგნით კვლავ და კვლავ მეორდება ეს კინო, სიზმრების ეს სერიალი.
ამიტომაც ვერ შეძლებთ იმის მოსმენას, რასაც ვამბობ. პირველად, ჩემი ნათქვამი თქვენს
სიზმრებს გაივლის და მახინჯდება მათ მიერ; თქვენ ის არ გესმით, რაც სინამდვილეშ ითქვა.
თქვენი სიზმრები ამახინჯებენ, თქვენი სიზმრები მანიპულირებას ახდენენ, თქვენი სიზმრები
პროეცირებას ახდენენ, თქვენი სიზმრები ყველაფერს ცვლიან: მე ერთს ვამბობ, თქვენ კი
სრულიად სხვა გესმით.

ამ სიზმრებს თქვენს შიგნით უზარმაზარი ძალა აქვთ, მაგრამ თქვენ არ იცით, რა მოუხერხოთ
მათ. სინამდვილეშ, თქვენ იმდენად აიგივებთ თავს ამ სიზმრებთან, რომ უკვე ვეღარ ხვდებით,
რომ თქვენ ცალკე ხართ, რომ შეგიძლიათ დააკვირდეთ, შექმნათ დისტანცია, რომ შეგიძლიათ
უბრალოდ დამკვირვებელი იყოთ. თქვენ ძალიან გაიგივდით თქვენს სიზმრებთან.

იმ სწავლების პოვნა, რომელსაც შეუძლია თქვენი გამოღვიძება, ძალიან დიდი იშვიათობაა. იმ

ოსტატის პოვნა, რომელიც შეგაჯანჯღარებთ და გამოგაფხიზლებთ, ვინც საუკუნოვანი და
ქვეცნობიერშ ღრმად გამჯდარი სიზმრებისგან გამოგათრევთ, ძალიან დიდი იშვიათობაა.
ოსტატთან შეხვედრა - ეს დიდი იშვიათობაა; ადვილად შეიძლება მისი ხელიდან გაშვება,
რადგანაც ოსტატთან ყოფნა თავისი არსით მხოლოდ ერთს მოითხოვს: დადოთ მის წინ თავი,
რათა მან შეძლოს, რომ მთელი ძალით ჩაგცხოთ თავის კუვალდა. ოსტატი - ეს კუვალდაა.
ადამიანები სხვა სიტუაციას ელიან: ისინი ფიქრობენ, რომ ოსტატი ასიამოვნებს მათ ეგოს, რომ
ეტყვის მათ: „ყოჩაღ, შენ დიადი სულიერი მაძიებელი ხარ“.

არსებობს შესანიშნავი ჰასიდური გამოთქმა: ღმერთი - ეს არაა თქვენი კეთილი ბიძა, ღმერთი -
ეს მიწისძვრაა.

ისევე, როგორც ოსტატი! ოსტატი - ეს არაა თქვენი კეთილი ბიძა, ოსტატი - ეს მიწისძვრაა.
მხოლოდ მათ, ვინც მზად არიან ყველაფრით გარისკონ, ტოტალურად გარისკონ, მოკვდნენ,
როგორც ეგო, შეუძლიათ დაბადება. სწორედ ამას გულისხმობს იესო, როდესაც ამბობს: „თუ
გინდათ, რომ გამომყვეთ, საკუთარი ზურგით მოგიწევთ ჯვრის ტარება“.

კაბირმა თქვა: „თუ მართლა გინდათ, რომ მე გამომყვეთ, დაუყოვნებლივ დაწვით თქვენი
სახლი!“ რა სახლზე ლაპარაკობს იგი? სიზმრების სახლი, რომელშიც თქვენ ცხოვრობთ,
ბოლომდე უნდა დაიწვას, რათა კვლავ შეძლოთ ღია ცის, ვარსკვლავების, მზისა და მთვარის
ქვეშ დარჩენა, რათა კვლავ შეძლოთ ქარში წვიმის ქვეშ დარჩენა, რათა კვლავ გახსნილი იყოთ
ბუნებისთვის, - რადგანაც ღმერთი, სხვა არაფერია, თუ არა ბუნების ღრმად დამალული გული.
ღმერთი - არაა რომელიმე ცოდნა, ღმერთი - ეს უმანკოებაა. თქვენ შეიცნობთ ღმერთს არა
ცოდნის დაგროვებით, არამედ სრულიად უმანკოდ გახდომით.

მაგრამ ეს ძალიან ძნელია ეგოსთვის... ძნელია უბრალოდ ამ სიტყვების მოსმენაც კი. და ეგო
მათ მყისვე დაამახინჯებს, შეცვლის, სხვა ფერად გადაღებავს, ჩააქრობს; ის მანიპულირებას
მოახდენს, ისე გააკეთებს, რომ ჩემი სიტყვები უფრო მეტად დაეხმარებიან ეგოს, ვიდრე
დაანგრევენ.

ამ დაკვირვებას ერთი ისტორია ასახავს. მასში საუბარია ადამიანზე, რომელსაც ჰქონდა

აკვიატებული იდეა, რომ ის მკვდარია. მან ფსიქიატრს მიმართა. ფსიქიატრმა ყველა საშუალება
გამოიყენა, რაც კი გააჩნდა, მაგრამ უშედეგოდ. ბოლოს ფსიქიატრმა გადაწყვიტა, რომ
პაციენტის ლოგიკა მოეხმო.

- შეიძლება, რომ მკვდარ ადამიანებს სისხლი მოსდიოდეთ? - ჰკითხა ექიმმა.

- რა თქმა უნდა, არა, - უპასუხა პაციენტმა.

- კარგი, - თქვა ექიმმა, - მაშინ ჩავატაროთ ერთი ექსპერიმენტი.

მან ნემსი აიღო და პაციენტს უჩხვლიტა. მას სისხლი წამოუვიდა.

- შეხედეთ! ახლა რას იტყვით? - ჰკითხა ფსიქიატრმა.

- ეშმაკმა დალახვროს! - წამოიყვირა პაციენტმა. - გამოდის, რომ მკვდრებსაც შეიძლება

წამოუვიდეთ სისხლი!

სწორედ ასე მუშაობს ეგო, სწორედ ასე მუშაობს გონება: მას შეუძლია ყველაფერი
მტკიცებულებად აქციოს, არგუმენტად - საკუთარი თავის სასარგებლოდ. ეგო ძალიან ნატიფად
და ცბიერად მოქმედებს, მას შეუძლია დაგარწმუნოთ იმაში, რომ მართალი ხართ. იგი
ნებისმიერი საშუალებით, ნებისმიერი შესაძლო მეთოდით დაგარწმუნებთ იმაში, რომ ის
მართალია, და ყველაფერი მისი საწინააღმდეგო - მცდარია. გახსოვდეთ: ეგო არასოდეს არაა
მართალი! თუკი იპოვნით რაიმეს, რაც მის წინააღმდეგ მიდის, შანსს ნუ გაუშვებთ ხელიდან,
გამოიყენეთ ეს შესაძლებლობა, რომ დაანგრიოთ თქვენი ეგო. ის მომენტი, როდესაც თქვენი
ეგოს დანგრევას შეძლებთ, უდიდესი წყალობის მომენტი გახდება, რადგანაც როცა თქვენ არ
ხართ, არის ღმერთი; როცა თქვენ არ ხართ, თქვენ ხართ. ეს ყოფიერების უდიდესი პარადოქსია:
როცა თქვენ არ ხართ, თქვენ ხართ.
სწორედ ამიტომ არ თანხმდებოდა ვიშნუ... მან უთხრა თავის მოსწავლეს: „არაფერია უფრო
რთული, ვიდრე მადლობის გადახდა იმისთვის, რაც უანგაროდ მოგეცი“.

რატომ? რატომაა არაფერი უფრო რთული? იმიტომ, რომ ოსტატმა იცის - მისი მოსწავლე ჯერ
კიდევ სიზმრებშია, ჯერ კიდევ თავის ეგოშია. სინამდვილეში, თავად აზრი იმის შესახებ, რომ
„მე მინდა მადლობა გადაგიხადო, რამე გავაკეთო შენთვის, რადგანაც შენ ამდენი გააკეთე
ჩემთვის“, - ეს აზრი თავად ეგოსგან მოდის. თუ მოსწავლემ გადააგდო ეგო, ვინ გადაიხდის
მადლობას? ვინ? რჩება ვინმე, ვინც მადლიერი იქნება? არავინ არ რჩება. რჩება მხოლოდ
სრული სიჩუმე. და ოსტატი მოხარულია ამ სიჩუმის: მოსწავლე მადლობას უხდის, - ამ სრული
სიჩუმის მეშვეობით.

ერთხელ ბუდასთან მივიდა ადამიანი, რომელსაც რაიმეს გაკეთება უნდოდა კაცობრიობისთვის.

იგი ძალიან მდიდარი იყო. მან ბუდას ჰკითხა:

- მითხარი, რა შეიძლება გავაკეთო კაცობრიობისთვის? მე ბევრი ფული მაქვს, ცოლი მომიკვდა,

შვილები არ მყავს და მარტო ვცხოვრობ. მე ბევრის გაკეთება შემიძლია.

ბუდამ ძალიან სევდიანი თვალებით შეხედა და არაფერი არ უთხრა. მამაკაცმა ჰკითხა:

- რატომ დუმხარ? რატომ არ ამბობ არაფერს? შენ გამუდმებით ლაპარაკობ თანაგრძნობაზე, და

მე მზად ვარ, რომ რაიმე გავაკეთო შენთვის. ყველაფერს გავაკეთებ, რასაც მეტყვი. ნუ ღელავ -
საკმარისი ფული მაქვს! უბრალოდ მომეცი ნებისმიერი დავალება და შევასრულებ მას.
- მესმის, რასაც ამბობ, - უპასუხა ბუდამ. - მაგრამ მე ვწუხვარ: შენ ვერაფერს ვერ გააკეთებ,
რადგანაც შენ ჯერ კიდევ არ ხარ. მანამ, სანამ რაიმეს გააკეთებ, ჯერ უნდა იყო. საქმე იმაში
არაა, რამდენი გაქვს ფული, საქმე იმაშია, ხარ თუ არა შენ!

თანაგრძნობათანმყოფობას ახლავს თან, როგორც ჩრდილი, მაგრამ თქვენში არაა თანმყოფობა.

ეგოს არ შეუძლია თანაგრძობა, ეგო სასტიკია. სასტიკია მაშინაც, როცა თანაგრძნობას თამაშობს.
როცა ეგო ქრება, მაშინ ეს ადამიანი სასტიკადაც რომ გეჩვენებოდეთ, იგი არაა სასტიკი, მას არ
შეუძლია სასტიკი იყოს. მაშინ მისი სისასტიკეც კი - ღრმა თანაგრძნობაა.

როცა ძენის ოსტატი თავში ურტყამს ჯოხს თავის მოსწავლეს, ეს არაა სისასტიკე. როცა ძენის
ოსტატი თავს ესხმის მოსწავლეს და ცემს მას, ეს არაა სისასტიკე, რადგანაც მომხდარა, რომ
ოსტატის დარტყმის შემდეგ მოსწავლეს გამოუღვიძია - გასხივოსნება ერთ წამში დამართნია,
როგორც გაელვება.

ბუდამ თქვა: „შენ ვერაფერს იზამ. მე ვიცი შენი ფულის შესახებ, მე მსმენია შენს შესახებ, მაგრამ
როდესაც გიყურებ, ძალიან ვწუხვარ. შენ გინდა რამე გააკეთო, მაგრამ შენშ არაა ის, ვინც
გააკეთებს ამას. ყველაფერი რაც გაქვს, ეს მხოლოდ სიზმრებია“.

სწორედ ამიტომ ამბობს ვიშნუ: „არაფერია იმაზე ძნელი, ვიდრე მადლობის გადახდა იმისთვის,
რაც უანგაროდ მოგეცი“. იგივეს ეუბნებოდა გიორგი გურჯიევი თავის მოსწავლეებს. ეს იყო
ყველაზე პირველი, რაც მან პ.დ. უსპენსკის უთხრა.

უსპენსკი დიადი მაძიებელი იყო. ცოდნის მაძიებელი. როცა პირველად შეხვდა გურჯიევს, ის
უკვე საქვეყნოდ ცნობილი მათემატიკოსი, ფილოსოფოსი, მოაზროვნე იყო. უკვე
გამოქვეყნებული იყო მისი უდიადესი წიგნი „Tertium Organum”. ეს იშვიათი წიგნია -
იშვიათი იმ თვალსაზრისით, რომ მისი ავტორი არ იყო გამოღვიძებული. როგორ მოახერხა
ასეთი მშვენიერი წიგნის დაწერა? მხოლოდ გასხივოსნებულ ადამიანს შეუძლია დაინახოს მასში
რაღაც ნაკლოვანებები. საერთოდ კი მასში ძნელია რაიმე ნაკლოვანებების პოვნა. ის თითქმის
უნაკლოა, თითქოს გასხივოსნებულს დაეწეროს.

მაგრამ როდესაც გიორგი გურჯიევმა ამ წიგნს შეხედა, რამდენიმე გვერდი გადაფურცლა და

კარს იქით მოისროლა. მან თქვა: „ბოდვაა. შენ არაფერი არ იცი! როგორ შეგიძლია რამე იცოდე,
თუ შენ არ ხარ! მანამ, სანამ რაიმეს გაიგებ, ჯერ უნდა იყო!“ მანამდე კი უსპენსკიმ მთელი
აღმოსავლეთი შემოიარა ოსტატის ძიებაში. ეს შესანიშნავი ისტორიაა, თითქმის იგავია.

იგი მოგზაურობდა ინდოეთში, მოინახულა შრი-ლანკა, ბირმა. ცხოვრობდა მონასტრებში,

ჰიმალაის გამოქვაბულებში. ხვდებოდა ლამებს, სვამიებს, ინდოელ მისტიკოსებს, მაგრამ არავინ
არ აწყობდა. რატომ? - იმიტომ, რომ ყველაფერი, რასაც ისინი ამბობდნენ, იყო გამეორება იმ
წერილებისა, რომლებიც უკვე წაკითხული ჰქონდა. ისინი არაფერს არ ამბობდნენ საკუთარი
თავისგან. ღრმად იმედგაცრუებული, იგი რუსეთშ დაბრუნდა, პეტროგრადში, იქ, სადაც
ცხოვრობდა. და პეტროგრადში, ერთ ყავახანაში მან გიორგი გურჯიევი გაიცნო. პირველივე
შეხვედრა, ოსტატის ერთი მზერა... და გაბრწყინება: „აი, ადამიანი, რომელსაც მე ვეძებ. მთელი
ცხოვრება ამ ქალაქში ვცხოვრობ, უკვე მრავალი წელია ამ ყავახანაში დავდივარ, და აი, ეს
ადამიანი ჩემს წინ ზის! მე კი ნეპალში, ქაშმირში, ცეილონში, შორეულ ადგილებში ვეძებდი
მას“.

პირველი, რაც გურჯიევმა უსპენსკის უთხრა: „სანამ შენ არ ხარ, ვერაფერი ვერ გეცოდინება.
სანამ შენ არ ხარ, ვერაფერს ვერ გააკეთებ“.

და პარადოქსი იმაშია, რომ თქვენ ხართ მხოლოდ მაშინ, როცა ქრებით, როცა სიტყვა „მე“-ს
უკვე აღარ აქვს აზრი. ეს სუტრები - გასაღებებია, რომლებიც გეხმარებიან ბუდას მდგომარეობის
შექმნაში, - როცა თქვენ არავინ ხართ, უბრალოდ გაცნობიერებულობა, სინათლის ნათება სრულ
სიცარიელეში.

სუტრები...

ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:

წარმატების მრავალი ნიშანი არსებობს.
წარმატების ნიშანი ნიშნავს, რომ თქვენს სახლს უახლოვდებით. უნდა გესმოდეთ, უნდა
აცნობიერებდეთ წარმატების ნიშანს, რადგანაც ეს სიმამაცეს გმატებთ, იმედს გაძლევთ, ძალებს
გაძლევთ. თქვენ იწყებთ შეგრძნებას, რომ ამაოდ არ ეძებთ, რომ განთიადი უკვე ახლოსაა.
შესაძლოა, ჯერ კიევ ბნელა, ჯერ კიდევ ღამეა, მაგრამ უკვე გამოჩნდნენ პირველი სხივები.
ვარსკვლავები ქრებიან, აღმოსავლეთი ვარდისფრად იღებება, მზე ჯერ კიდევ არ ამოსულა, ჯერ
მხოლოდ განთიადისწინა ბინდია, - მაგრამ ეს ნიშნავს, რომ მზე სადღაც ახლოსაა. თუ
აღმოსავლეთი ვარდისფერს იღებს, ეს ნიშნავს, რომ განთიადი ახლოსაა, და ნებისმიერ
მომენტში ჰორიზონტზე შესაძლოა მზე გამოჩნდეს. ჩიტებმა უკვე დაიწყეს ჟღურტული. ისინი
დილას ეგებებიან. ხეები ცოცხლდებიან და ძილს იფერთხავენ. ადამიანები იღვიძებენ.
ყველაფერი ეს კარგი ნიშნებია.

სწორედ ასევეა კარგი ნიშნები სულიერ გზაზეც. წარმოიდგინეთ, რომ მშვენიერი ბაღის
მიმართულებით მიდიხართ, მაგრამ ვერ ხედავთ მას; რაც უფრო უხლოვდებით, მით უფრო
კარგად გრძნობთ სიგრილეს და სუფთა ჰაერს. რაც უფრო შორდებით, მით უფრო ნაკლებად
გრძნობთ ამ სიგრილეს. რაც უფრო უახლოვდებით, მით უფრო კარგად გრძნობთ არომატს,
უამრავი ყვავილის არომატს. რაც უფრო შორდებით, მით უფრო სუსტი ხდება ეს არომატი. რაც
უფრო უახლოვდებით, მით უფრო კარგად და მკაფიოდ გესმით ჩიტების ჭიკჭიკი. ხეებს ვერ
ხედავთ, მაგრამ ჩიტების გალობა გესმით - გუგულის გალობა მანგოს ხეივანში... თქვენ უფრო
და უფრო ახლოს მიდიხართ... ყველაფერი ეს - კარგი ნიშნებია. იგივე ხდება, როცა შინაგან
ბაღს, სიცოცხლის, სიხარულის, სიჩუმის, ნეტარების შინაგან წყაროს უახლოვდებით. როცა
ცენტრს უახლოვდებით, რაღაც გაქრობას იწყებს, და ჩნდება რაღაც ახალი.

არ უნდა დაკმაყოფილდეთ მცირედით. აუცილებელია გახსოვდეთ, რომ ყველა ცოცხალი არსება

უნდა გადარჩეს.
გახსოვდეთ: როცა წარმატების ნიშნები ჩნდებიან, არ უნდა დაკმაყოფილდეთ მცირედით.
უეცრად საღმა ჰაერმა დაუბერა, და თქვენ ფიქრობთ, რომ ყველაფერს მიაღწიეთ. სიგრილე
მშვენიერია, მაგრამ თქვენ უფრო შორს უნდა წახვიდეთ. არ უნდა დაკმაყოფილდეთ მცირედით.
გიხაროდეთ, რომ ეს ხდება, მიიღეთ ეს, როგორც კარგის ნიშანი, მაგრამ ნუ შემოიფარგლებით
მხოლოდ ამით; დატკბით ამით, მადლიერი იყავით ღმერთისადმი, იგრძენით მადლიერება და
განაგრძეთ იმავე მიმართულებით სიარული, საიდანაც წარმატების ნიშნები მოდიან.

ნუ დაკმაყოფილდებით მცირედით. მაგალითად, სიმშვიდით დაკმაყოფილება - ნინავს

მცირედით დაკმაყოფილებას; სიმშვიდე იოლად მიღწევადია. მოდუნებული გონების
მდგომარეობა იოლად მიღწევადია, ეს არც ისე რთულია. ბედნიერების და კმაყოფილების
მიღწევა ადვილია. მოდუნებული, მშვიდი, დაუძაბავი ყოფნა - არც ისე მაღალი ამოცანაა. მაშ,
რა ამოცანა უნდა დავისახოთ მიზნად?

აუცილებელია გახსოვდეთ, რომ ყველა ცოცხალი არსება უნდა გადარჩეს.

გაგიკვირდებათ, როცა შეიტყობთ, რომ სწორედ ეს წარმოადგენდა და წარმოადგენს მთავარ
კრიტერიუმს. ბუდიზმში ამას „ბოდჰისატვების თანაგრძნობას“ უწოდებენ.

რაც უფრო უახლოვდებით თქვენს შინაგან ცენტრს, მით უფრო მეტად გრძნობთ ყველა
ცოცხალი არსების ტანჯვას. ერთი მხრივ, ძალიან მშვიდი და უშფოთველი ხდებით; მეორე
მხრივ, ღრმა თანაგრძნობას განიცდით მათ მიმართ, ვინც იტანჯება. არადა იტანჯება მთელი
სამყარო, მთელი სამყარო მხოლოდ ტანჯვით, ტანჯვით და ტანჯვითაა სავსე. ერთი მხრივ
უდიდეს სიხარულს იგრძნობთ, მეორე მხრივ კი - უდიდეს ნაღველს, რადგანაც მილიონობით
ადამიანი იტანჯება - იტანჯება ამაოდ, ყოველგვარი აუცილებლობის გარეშე! მიაღწიონ ისეთივე
ნეტარებას, როგორსაც თქვენ მიაღწიეთ, - ეს მათი ულებაა დაბადებიდან.

ნუ დაკმაყოფილდებით მხოლოდ იმით, რომ ნეტარებას მიაღწიეთ. ნუ იფიქრებთ, რომ თუ

ნეტარებას მიაღწიეთ, ამით ყველაფერი დამთავრდა. თქვენ მიაღწიეთ ნეტარებას, მაგრამ ამით
ყველაფერი არ დასრულებულა. სინამდვილეში თქვენი მოგზაურობა ახალ საფეხურზე
გადადის. ახლა, როცა ბუდას მდგომარეობას მიაღწიეთ, ახლა, როცა სახლში დაბრუნდით,
იწყება ნამდვილი მუშაობა. აქამდე მხოლოდ ოცნება იყო, ახლა კი ნამდვილი სამუშაო იწყება:
სხვებსაც უნდა დაეხმაროთ გამოღვიძებაში. როცა მოსწავლე ბუდა ხდება, იგი ოსტატი უნდა
გახდეს.
ქრისტიანობაშ ამას ეწოდება „ქრისტეს ცნობიერება“. მაგრამ ქრისტიანებმა ვერ გაიგეს ეს. მათ
არასწორად გაიგეს. მათ გაიგეს, რომ იესო - ეს ერთადერთი ქრისტეა.

სიტყვა „ქრისტე“ მომდინარეობს სიტყვიდან კრიშნა. ეს იგივე პრინციპია: თუ თავად გადარჩით,

სხვებიც უნდა იხსნათ. ტანჯვისგან განთავისუფლება - უდიდესი ნეტარებაა, მაგრამ ეს
ნეტარება არაფერია იმ ნეტარებასთან შედარებით, რომელსაც განიცდით, როცა ტანჯვისგან სხვა
ადამიანებს ანთავისუფლებთ. მხოლოდ საკუთარი თავის განთავისუფლება - ცოტა არ იყოს
ეგოისტურია. ამ დროს მხოლოდ საკუთარ თავზე ზრუნავთ. როცა ეგო ქრება და თქვენ
თავისუფლდებით, როგორ შეგიძლიათ გზაზე გაჩერება? ახლა სხვებიც უნდა იხსნათ. სწორედ
ამიტომ უწოდენდნენ იესოს „მხსნელს“. მაგრამ იგი არაა ერთადერთი ქრისტე. ისინი ბევრნი
იყვნენ მანამდეც, ისინი ბევრნი იყვნენ მის შემდეგაც, ისინი ბევრნი იქნებიან მომავალშიც.
ყოველი, ვინც ბუდა ხდება, აუცილებლობის გამო მხსნელი უნდა გახდეს.

საკუთარი სიხარული, საკუთარი სიმშვიდე, საკუთარი ნეტარება - არც ისე ღირებულია. ნუ

დაკმაყოფილდებით მხოლოდ ამით. ყოველთვის გახსოვდეთ, რომ ერთხელ სხვებისთვისაც
უნდა დაიწყოთ მათი გაზიარება, ერთხელ სხვებსაც უნდა დაეხმაროთ გამოღვიძებაში. ისე
ღრმად უნდა ჩაიდოთ ეს თესლი თქვენს გულში, რომ როდესაც თქვენი ბუდაობა გაიფურჩქნება,
ამ სამყაროდან არ გაქრეთ.

ბუდისტებს ამისთვის ორი სიტყვა აქვთ. პირველია - არჰატი. არჰატი - ესაა ადამიანი, რომელიც
გასხივოსნებული გახდა, მაგრამ გადაწყვიტა, რომ ამით ყველაფერი დასრულდა, რომ მისი
სამუშაო დასრულებულია. ის მიდის ამ სამყაროდან. მეორე სიტყვაა - ბოდჰისატვა. ბოდჰისატვა
- ეს ისაა, ვინც გასხივოსნდა, მაგრამ ამ სამყაროდან არ წავიდა, - გადაწყვიტა აქ დარჩენილიყო,
რაც შეიძლება დიდხანს.
ბუდაზე ამბობენ, რომ როდესაც იგი ნირვანას კარს მიუახლოვა, კარი ფართოდ გაიღო, მოისმა
ღვთაებრივი მუსიკა, ოქროს ყვავილები ცვიოდნენ, მშვენიერი ანგელოზები სიხარულით
ეგებებოდნენ, მაგრამ მან უარი თქვა შესვლაზე. ზურგი აქცია კარს.

ანგელოზები გაოცდნენ, ისინი თვალებს არ უჯერებდნენ. კვლავ და კვლავ კითხულობდნენ:

- რას აკეთებ? მთელი ცხოვრების განმავლობაში - არა მხოლოდ ამის, არამედ მრავალი
წარსული ცხოვრების, - ამ კარს ეძებდი. ახლა, როცა იპოვე ის, ზურგს აქცევ? ჩვენ ხომ ასე
გელოდით! სიხარულით სავსე სამოთხის ბაღი, - კიდევ ერთი ადამიანი გახდა ბუდა. შემოდი!
მოდი, ერთად ვიზეიმოთ შენი ბუდაობა.

მაგრამ ბუდამ უპასუხა:

- სანამ ყველა, ვინც იტანჯება, გადარჩენილი არ იქნება, არ შემოვალ მანდ. მოცდა მომიწევს. მე
ბოლო ვიქნები. დაე, ჯერ სხვები შემოვიდნენ.
ამ მშვენიერ ისტორიაში ნათქვამია, რომ იგი დღემდე ელოდება კართან. კარი უწინდებურად
ღიაა, რადგანაც ანგელოზებს არ შეუძლიათ მისი დახურვა, - მას ნებისმიერ მომენტში შეუძლია
მოუნდეს შესვლა, მას ამის სრული უფლება აქვს. ასე რომ კარი ღიად რჩება, ღვთაებრივი
მუსიკა კვლავ ისმის, ოქროს ყვავილები კვლავ ცვივიან, მშვენიერი ანგელოზები კი კვლავ
ელოდებიან. მაგრამ ბუდა კარის წინ დგას. იგი უხმობს, ეძახის დანარჩენ ადამიანებს, აღვიძებთ
მათ, იწვევს მათ. იგი ეუბნება ადამიანებს: „კარი ღიაა, ნუ გაუშვებთ ამ შესაძლებლობას.
შედით! მე უკანასკნელი ვიქნები. ახლა კარი აღარასოდეს დაიკეტება. ის მხოლოდ მაშინ
დაიკეტება, როცა ყველა გადარჩენილი და გასხივოსნებული იქნება“.

ეს უბრალოდ იგავია, მაგრამ მასში უდიდესი აზრი დევს. ნუ აღიქვამთ მას, როგორც
ისტორიულ ფაქტს, წინააღმდეგ შემთხვევაში მთელ აზრს გაუშვებთ ხელიდან. არ არსებობს
არანაირი კარი, არანაირი ანგელოზები, არანაირი ყვავილები, არანაირი ღვთაებრივი მუსიკა. იმ
მომენტში, როცა ბუდა გასხივოსნდა, იგი წავიდა, - როგორ შეეძლო სამოთხის კარის წინ დგომა,
თუკი გაქრა? იგავის აზრი იმაშია, რომ ენერგია, რომელიც ბუდამ ყოფიერებას აჩუქა, ჯერ
კიდევ მუშაობს; ეს ენერგია ჯერ კიდევ მისაწვდომია მათთვის, ვინც მართლა ეძებს. ეს ენერგია
განაგრძობს მოქმედებას, ის მარადიულად იმოქმედებს.

იესო უკვე აღარაა, მაგრამ მისი გასხივოსნებული ცნობიერება ამ სამყაროს ნაწუილი გახდა.
მაჰავირა უკვე აღარაა, მაგრამ მისი ცნობიერება ამ ოკეანური ცხოვრების ნაწილი გახდა. ეს
ადამიანები ყოფიერების ნაწილები გახდნენ, მათი ენერგია დღემდე ვიბრირებს მასში. სწორედ
ამაშია იგავის აზრი: იგი გიბიძგებთ, და თუ მზად ხართ, რომ მისი გზავნილი მიიღოთ, იგი
უწინდებურად მზადაა, რომ მეორე ნაპირზე გაგიყვანოთ.

იმ მომენტში, როცა ოსტატი კვდება, იგი იმ უზარმაზარი ენერგიის ნაწილი ხდება, რომელსაც
ბუდა შეერწყა, რომელსაც მაჰავირა, ზარატუსტრა, ლაო-ძი, იესო, მუჰამედი შეერწყნენ.
ყოველთვის, როცა ოსტატი კვდება, ყოფიერების ნაკადს კიდევ უფრო მეტი ენერგია ერთვის, -
და იგი უზარმაზარ ტალღად იქცევა. უკვე იმდენი გასხივოსნებული ადამიანი მოსულა, ამიტომ
ეს ტალღა უზარმაზარია. თქვენ ძალიან გაგიმართლათ: თუ ნამდვილად ისწრაფვით ამისკენ,
თუ ნამდვილად გსურთ ეს, მაშინ ამ უზარმაზარ ტალღას შეუძლია, რომ სხვა ნაპირზე
გადაგიყვანოთ.

შეინახეთ ეს სულის სიღრმეში: თქვენ არ უნდა დაკმაყოფილდეთ მცირედით. გზაზე მრავალი

რამ ხდება, გზაზე მრავალი სასწაული ხდება, მაგრამ თქვენ არ უნდა დაკმაყოფილდეთ
მხოლოდ ამით. გახსოვდეთ, თქვენ გასხივოსნებული ცნობიერება უნდა გახდეთ, ბოდჰისატვა, -
უფრო ნაკლები ვერ დაგაკმაყოფილებთ. ეს ღვთაებრივი დაუკმაყოფილებლობაა.

არ უნდა იყოთ ტრივიალური და უპასუხისმგებლო თქვენს გულში; უნდა ისწრაფოთ იმისკენ,

რომ სიტყვები საქმით დადასტურდეს.
მაძიებლის ცხოვრება არ უნდა იყოს ტრივიალური, რადგანაც, ყველაზე უმნიშვნელო საქმეების
კეთების დროსაც კი, თქვენ თქვენს დროს, ენერგიას, ცხოვრებას ფლანგავთ.

მაძიებელს არ შეუძლია, რომ უაზროდ გაფლანგოს თავისი ცხოვრება. მან მთელი თავისი
ცხოვრება ერთ მთავარ მიზანს უნდა მიუძღვნას. მას არ შეუძლია დროის უაზროდ ფლანგვა: არ
შეუძლია, იჯდეს ყავახანაში და იჭორაოს, და არ შეუძლია იკითხოს ის, რაც უსარგებლოა. ის არ
გააკეთებს იმას, რაც გზაზე ვერანაირად ვერ დაეხმარება; ის არ დააგროვებს იმას, რაც შემდეგ
უსარგებლო ტვირთი გახდება და რისი გადაგდებაც მოუწევს. ერთ-ერთი მისი თვისება
უბრალოება იქნება. ამ უბრალოებას არაფერი ექნება საერთო ასკეტიზმთან. ეს უბრალოება
ძალიან მეცნიერული იქნება. ის არ მოაგროვებს ყოველგვარ ნაგავს, რადგანაც მაშინ მისი ტარება
მოუწევს. ყველაზე ცუდი ნაგავი - ესაა ცოდნის ნაგავი, რადგანაც ნებისმიერი სხვა ნაგავი
თქვენგან ცალკე რჩება, ცოდნის ნაგავი კი შიგნით აღწევს, იგი თქვენს თავს ძალიან მძიმეს
ხდის, თავი კი მსუბუქი უნდა იყოს.

ოდესმე გინახავთ იაპონური თოჯინა, რომელსაც დარუმას ეწოდებენ? იაპონურად „დარუმა“

ნიშნავს ბოდჰიდჰარმას. ეს თოჯინა მშვენიერია: იგი ადამიანის გასხივოსნების სიმბოლოა. მისი
სილამაზე იმაშია, რომ როგორც არ უნდა დააგდოთ, ის მაინც ლოტოსის სრულ პოზაში
ბრუნდება. შეგიძლიათ ისე მოისროლოთ, როგორც გინდათ, მაგრამ ვერ წააქცევთ მას, - იგი
ყოველთვის იმავე პოზაში ბრუნდება. მას მძიმე ქვედა ნაწილი და მსუბუქი თავი აქვს, ამიტომ
შეუძლებელია მისი უკუღმა დადება. ის ყოველთვის თავით მაღლა დგას.
ადამიანების შემთხვევაში ყველაფერი პირიქითაა: ისინი ფეხებით ზემოთ დგანან. მათი თავები
ძალიან დამძიმდა. ადამიანები თავებზე დგანან და არა ფეხებზე. მცოდნე ადამიანი თავზე დგას.
ის გამუდმებით შირშასანაში დგას.
ადამიანი, რომელსაც თავსი არ აქვს ცოდნა, რომლის თავიც ცარიელი და მდუმარეა, თოჯინა
დარუმას ჰგავს. ის ლოტოსის პოზაში ზის და არასოდეს ბრუნდება თავით ქვემოთ. მისი
ამოყირავება შეუძლებელია, მისი გადაბრუნება შეუძლებელია, - ის ყოველთვის იმავე პოზას
უბრუნდება. შეუძლებელია მისი წონასწორობიდან გამოყვანა - ის ყოველთვის ინარჩუნებს
წონასწორობას.

არ უნდა იყოთ ტრივიალური და უპასუხისმგებლო თქვენს გულში...

რას ნიშნავს პასუხისმგებლობა? როგორც წესი, ეს სიტყვა არასწორად ესმით. ნამდვილი
პასუხისმგებლობა - ესაა პასუხისმგებლობა ღმერთთან მიმართებაში, მხოლოდ ღმერთთან
მიმართებაში და სხვასთან არავისთან. ან ნამდვილი პასუხისმგებლობა - ესაა პასუხისმგებლობა
მხოლოდ თქვენს არსებითობასთან დამოკიდებულებაში და არავისთან სხვასთან. თქვენ არ
ხართ პასუხისმგებელი საზოგადოების წინაშე, ეკლესიის წინაშე, სახელმწიფოს წინაშე. თქვენ არ
ხართ პასუხისმგებელნი თქვენი ოჯახის წინაშე, თქვენი გარშემომყოფების წინაშე. თქვენ
მხოლოდ ერთი პასუხისმგებლობა გაქვთ - პასუხისმგებლობა თქვენი ჭეშმარიტი სახის, თქვენი
ჭეშმარიტი არსის წინაშე. ეს პასუხისმგებლობა ავტომატურად მოიცავს ყველა დანარჩენ
პასუხისმგებლობასაც. უბრალოდ იყავით ბუნებრივი.
ბუნებრივი ადამიანი პასუხისმგებელია, - რადგან ის პასუხობს, ეხმიანება. უპასუხისმგებლო
ადამიანი არასოდეს ეხმიანება, ის მხოლოდ რეაგირებს. რეაქცია - ეს რაღაც ავტომატურია,
გამოხმაურება ვერ იქნება ავტომატური, ეს რაღაც სპონტანურია.

მაგალითად, თქვენ ხედავთ მშვენიერ ყვავილს და მყისიერად ამბობთ: „რა ლამაზია“.

დააკვირდით, რეაქციაა ეს, თუ გამოხმაურება. დააკვირდით ამას ყურადღებით, გააანალიზეთ.
როცა თქვენ თქვით: „რა ლამაზი ყვავილია“, იყო ეს თქვენი სპონტანური გამოხმაურება აქ-და-
ახლა? იყო ეს, თქვენი პირადი განცდა, თუ უბრალოდ გავრცელებული შტამპი გაიმეორეთ;
თქვენ ხომ გაგიგიათ, როგორ უთქვამთ სხვებს, რომ ეს ყვავილები მშვენიერნი არიან?
დააკვირდით ამას, ვინ თქვა ეს თქვენში? შესაძლოა ეს თქვენი დედა იყო... შესაძლოა
გაიხსენოთ კიდეც, ერთხელ, როცა ბაღში ან პარკში პირველად წახვედით, მან გითხრათ:
„შეხედე ამ ვარდს. როგორი ლამაზია!“ შემდეგ კი ყველა წიგნი, რომელიც წაგიკითხავთ, ყველა
ფილმი, რომელიც გინახავთ, ყველა ადამიანი, რომელთანაც ურთიერთობა გქონიათ, - ისინი
ყველანი ამბობდნენ: ვარდები მშვენიერია. ეს პროგრამა გახდა თქვენში. იმ მომენტში, როცა
ვარდს ხედავთ, თქვენ კი არა, თქვენი პროგრამა ამბობს: „ის მშვენიერია“. ეს უბრალოდ
ფირფიტაა, ეს უბრალოდ მაგნიტოფონის ჩანაწერია. გარე ვარდი თითქოს ღილაკს აჭერს, და
მაგნიტოფონი უბრალოდ იმეორებს. ეს რეაქციაა.

რა არის პასუხი? გამოხმაურება? გამოხმაურება არაა დაპროგრამებული - ეს მომენტის განცდაა.

თქვენ უყურებთ ყვავილს, მართლა უყურებთ, და თქვენს ხედვას ვერანაირი იდეა ვერ ბინდავს.
თქვენ ამ ყვავილს უყურებთ, თქვენ უშუალოდ მას უყურებთ, და ყველა ცოდნა გვერდზე გაქვთ
გადადებული. რეაქცია - გონებისგან მოდის. პასუხისმგებლობა - გულისგან. შესაძლოა არც
არაფერი თქვათ; სინამდვილეში არცაა საჭირო თქვათ: „ეს მშვენიერია“.
მე გამიგია...

ლაო-ძის ჩვეულება ჰქონდა, რომ ყოველ დილით სასეირნოდ ევლო. ერთხელ, მისმა მეზობელმა
მასთან ერთად წასვლა გადაწყვიტა. ლაო-ძიმ უთხრა მას:

- გახსოვდეს, მე არ მინდა, რომ ბევრი ილაპარაკო. შეგიძლია წამომყვე, მაგრამ ნუ ილაყბებ.

ბევრჯერ უნდოდა მის თანამგზავრს, რაიმეს თქმა, მაგრამ იცნობდა რა ლაო-ძის, ხედავდა რა,
მას, თავს იკავებდა. მაგრამ როცა მშვენიერი განთიადი დადგა და მზემ ამოსვლა დაიწყო,
რაღაცის თქმის ცდუნება იმდენად დიდი გახდა, რომ მას სრულიად დაავიწყდა თავისი პირობა
და თქვა:

- შეხედე, რა საოცარი დილაა!

- შენ ძალიან ბევრს ყბედობ, - შენიშნა ლაო-ძიმ, - შენ ძალიან ყბედი ხარ! შენ აქ ხარ, მე აქ ვარ,
მზე აქაა, იგი ამოდის, - რა აზრი აქვს ჩემთვის იმის თქმას, რომ მზე მშვენიერია? ნუთუ მე ვერ
დავინახავ? ბრმა ვარ? რა აზრი აქვს ამის თქმას? მეც ხომ აქ ვიმყოფები?

სინამდვილეში, ადამიანი, რომელმაც თქვა: „რა საოცარი დილაა!“, იქ არ იყო. ის უბრალოდ

რეაგირებდა, ის უბრალოდ სხვების სიტყვებს იმეორებდა.

როცა თქვენ ეხმიანებით, სიტყვები შეიძლება სულაც არ იყოს საჭირო, ხანდახან კი შეიძლება
საჭიროც გახდეს, - ყველაფერი სიტუაციაზეა დამოკიდებული. მაგრამ აუცილებელი არაა მათი
გამოთქმა: შესაძლოა გამოითქვას, შესაძლოა - არა.

გამოხმაურება გულიდან მოდის. გამოხმაურება - ეს გრძნობაა და არა აზრი. თქვენ

აღელვებული ხართ: როცა ვარდის ყვავილს ხედავთ, რაღაც ცეკვას იწყებს თქვენში, რაღაც ეხება
თქვენი არსის ყველაზე დიდ სიღრმეს, რაღაც იფურჩქნება თქვენს შიგნით. გარე ყვავილი
შიგნითა ყვავილს ეხება, შინაგანი ყვავილი კი პასუხობს მას, - ეს გულის პასუხისმგებლობაა.
თუ ტრივიალური საგნებით არ ხართ დაკავებული, საკმარისი ენერგია გექნებათ, ზღვა ენერგია
გექნებათ, რომ გულის ეს შინაგანი ცეკვა მოხდეს. როცა ენერგია აზრებზე იხარჯება, თქვენი
გრძნობები შიმშილობენ.

აზრები - ეს პარაზიტებია: ისინი იმ ენერგიის ხარჯზე ცხოვრობენ, რომელიც სინამდვილეში

გრძნობებისთვისაა განკუთვნილი. ისინი გრძნობების ენერგიის ექსპლუატაციას ახდენენ.
აზრები - ეს ხვრელებია, რომელთა მეშვეობითაც თქვენი არსებიდან ენერგია გაედინება. მაშინ
თქვენში აღარაფერი რჩება და ღატაკი ხდებით. როცა აზრები არაა, მთელი ენერგია შიგნით
ინახება, მისი დონე უფრო და უფრო მაღლკა იზრდება, და თქვენ სავსე ხდებით. ამ სისავსეში
თქვენი გული სამყაროს ეხმიანება. მაშინ ცხოვრება პოეზია ხდება. მაშინ ცხოვრება მუსიკა
ხდება, მხოლოდ მაშინ შეიძლება თქვენი სიტყვებით დადასრურება, არა მანამდე. მაშინ
უბრალოდ არ აღარ ამბობთ: „მე შენ მიყვარხარ“, მაშინ მთელი თქვენი არსებობა ადასტურებს ამ
სიყვარულს. მაშინ თქვენი სიტყვები აღარაა უძლური, მათ სული უჩნდებათ. მხოლოდ ასე ღირს
ცხოვრება: იცხოვროთ ისე, რომ თქვენი სიტყვები თქმევს მოქმედებებს ემთხვეოდეს; იცხოვროთ
ისე, რომ თქვენი სიტყვები გულწრფელი იყოს; იცხოვროთ ისე, რომ თქვენი სიტყვები ის იყოს,
რაც სინამდვილეში ხართ.

სანამ ეს არ იქნება, გახლეჩილი იქნებით: ერთს ამბობთ და მეორეს აკეთებთ. მაშინ გახლეჩილი
რჩებით, - მთელი კაცობრიობა გახლეჩილია, - მანამ, სანამ არ მიუახლოვდებით წერტილს,
სადაც სიტყვები აღარ განსხვავდება საქმეებისგან, სადაც სიტყვები და საქმეები ერთი მოვლენის
ორ მხარედ რჩება. მაშინ იმას ამბობთ, რასაც გრძნობთ, და იმას გრძნობთ, რასაც ამბობთ; იმას
აკეთებთ, რასაც ამბობთ, და იმას ამბობთ, რასაც აკეთებთ. მაშინ თქვენზე უბრალოდ
შემოხედვით შესაძებელია თქვენი არსების ჭეშმარიტების დანახვა.
თუკი სიმშვიდის მდგომარეობაში გიჩნდებათ უწყვეტი და ხანგრძლივი გრძნობა უზარმაზარი
სიხარულისა, თითქოს მთვრალი ხართ, ან წყაროში განიბანეთ, ეს იმის ნიშანია, რომ სინათლის
პრინციპი მთელს სხეულში ჰარმონიულია; ეს ნიშნავს, რომ ოქროს ყვავილი გაფურჩქვნას
იწყებს.
„თუკი სიმშვიდის მდგომარეობაში“ - რაც უკვე თავისთავად კარგი ნიშანია - „გიჩნდებათ
უწყვეტი და ხანგრძლივი გრძნობა უზარმაზარი სიხარულისა“. ყოველგვარი მიზეზის გარეშე
უეცრად უზარმაზარ სიხარულს გრძნობთ. ჩვეულებრივ ცხოვრებაში მხოლოდ მაშინ გიხარიათ,
თუ რაიმე მიზეზი არსებობს. მშვენიერი ქალი გაიცანით, და გიხარიათ; ან ფული აიღეთ,
რომელზეც ყოველთის ოცნებობდით, და გიხარიათ; ან სახლი შეიძინეთ ლამაზი ბაღით, და
გიხარიათ, - მაგრამ ეს სიხარულები ერთმომენტიანია, ისინი არასოდეს გრძელდებიან დიდხანს.
ისიი არასოდეს ხდებიან უწყვეტი და ხანგრძლივი.

მე მსმენია...

ერთხელმოლა ნასრედინი ღრმად დამწუხრებული თავისი სახლის ზღურბლთან იჯდა.

მეზობელმა ჰკითხა:

- მოლა, რატომ ხარ ასეთი მოწყენილი?

მოლამ უპასუხა:

- აბა როგორ ვიქნები! ორი კვირის წინ ბიძა გარდამეცვალა და ორმოცდაათიათასი რუპია
დამიტოვა.

მეზობელს გაუკვირდა:

- მერე ეს მიზეზია მწუხარებისთვის? უნდა გიხაროდეს.

- ჯერ ბოლომდე მომისმინე, - თქვა მოლამ. - ერთი კვირის წინ მეორე ბიძა მომიკვდა და
შვიდიათასი რუპია დამიტოვა. ახლა კი არაფერი. არავინ არ კვდება, არაფერი არ ხდება. უკვე
მთელი ერთი კვირა გავიდა და ძალზე მოწყენილი ვარ.

თუ თქვენი სიხარული რაღაცითაა გამოწვეული, ის გაქრება, ის ერთმომენტიანი იქნება. მალე

ღრმა მწუხარებაში დაგტოვებთ. ყველანაირი სიხარული ღრმა მწუხარებაში გტოვებთ. მაგრამ
არსებობს სხვა სიხარული, სიხარული, რომელიც კარგ ნიშანს წარმოადგენს: უეცრად
ყოველგვარი მიზეზის გარეშე გრძნობთ სიხარულს. არ შეგიძლიათ განსაზღვროთ, რატომ
გიხარიათ. თუ ვინმე გკითხავთ: „რა გიხარია?“ - თქვენ ვერ შეძებთ უპასუხოთ.

მე არ შემიძლია ვთქვა, რა მიხარია. არ არსებობს არანაირი მიზეზი. სიხარული უბრალოდ არის.

ასეთი სიხარულის გაფუწება შეუძლებელია. რაც არ უნდა მოხდეს, ის თქვენთან რჩება. იგი
თქვენთან რჩება დღიდან დღემდე. არა აქვს მნიშვნელობა - ახალგაზრდა ხართ თუ მოხუცი,
ცოცხალი თუ მომაკვდავი, - იგი ყოველთვის თქვენთანაა. თუ ეს უცვლელი სიხარული
აღმოაჩინეთ, რომელიც მიუხედავად ვითარებისა ყოველთვის თქვენთან რჩება, ეს ნიშნავს, რომ
ბუდას მდგომარეობას უახლოვდებით. ეს წარმატების ნიშანია.

თუ სიხარული მოდის და მიდის, მას არ გააჩნია განსაკუთრებული ღირებულება; ეს

ჩვეულებრივი მოვლენაა. თუ სიხარული უცვლელი და ხანგრძლივია, თუ ის არსად აღარ ქრება,
თუ ის ყოველთვის თქვენთან რჩება, თითქოს მთვრალი ხართ, თითქოს რომელიმე ნარკოტიკის
ზემოქმედების ქვეშ იმყოფებით, თითქოს ეს-ესაა წყაროში იბანავეთ, ანკარა წყალში - სუფთაში,
როგორც დილის ცვარი, სუფთაში, როგორც ლოტოსის ფურცლები, - თითქოს ასეთ წყალში
განიბანეთ და გამუდმებით ამ სისუფთავეში იმყოფებით, - თუ ის ყოველთვის თქვენთან რჩება
და არაფერს შეუძია მისი გაფუჭება, - იცოდეთ, რომ სახლს უახლოვდებით.

ეს იმის ნიშანია, რომ სინათლის პრინციპი მთელს სხეულში ჰარმონიულია.

ახლა უკვე მთელი თქვენი სხეული ჰარმონიულად მუშაობს. უკვე აღარ ხართ დაყოფილი, უკვე
აღარ ხართ გახლეჩილი. სწორედ ესაა ინდივიდუაცია: თქვენ ერთი მთლიანობა გახდით,
რომლის ყველა ნაწილი შეთანხმებულად მუშაობს, უნისონში უკრავენ თქვენი არსების
ორკესტრში, სადაც არაფერი არ ვარდება საერთო ჰარმონიიდან. სხეული, გონება, სული,
დაბალი და მაღალი, დაწყებული სექსით და დამთვრებული სამადჰით, - ყველაფერი ღრმა
ჰარმონიაშია და უნისონში ჟღერს.

ეს ნიშნავს, რომ ოქროს ყვავილი გაფურჩქვნას იწყებს. შემდეგ, როცა ყველა გრძნობათა ორგანო
მშვიდია, და ვერცხლისფერი მთვარე ცის შუაში დგას, და თქვენ გიჩნდებათ შეგრძნება, რომ ეს
დიადი დედამიწა - სინათლის სამყაროა, ეს ნიშნავს, რომ გულის სხეული სიცხადისკენ იხსნება.
ესაა ნიშანი, რომ ოქროს ყვავილი იფურჩქნება.
შემდეგ, როცა მშვიდია არა მხოლოდ გონება, არამედ გრძნობის ყველა ორგანოც... გონება - ეს
თქვენი შინაგანი გრძნობის ორგანოა, ის პირველ რიგში უნდა დამშვიდდეს. გარდა ამისა
არსებობს გრძნობის ხუთი ორგანო, რომლებიც გონებას კვებავენ: თვალები, ყურები, ცხვირი,
ყველა გრძნობათა ორგანო.

მათ გამუდმებით შემოაქვთ გარედან ინფორმაცია და შიგნით, გონებას გადასცემენ მას. როცა
ისინი მშვიდები და პასიურები არიან, როცა არაფერი არ შემოაქვთ გარედან, როცა მდუმარედ
არიან, - თვალები იცქირებიან, მაგრამ ინფორმაციას არ გადასცემენ შიგნით, ყურებს ესმით,
მაგრამ არ ეჭიდებიან გაგონილს, ენა გემოს გრძნობს, მაგრამ არ წყურია გემო, - როვა გრძნობათა
ყველა ორგანო „მშვიდადაა, და ვერცხლისფერი მთვარე ცის შუაშ დგას“... ვერცხლისფერი
მთვარე ქალური პრინციპის სიმბოლოა.
როცა „...ვერცხლისფერი მთვარე ცის შუაში დგას“ - როცა გრძნობატა ყველა ორგანო პასიურია,
გონება პასიური და მშვიდია, - თქვენ აღწევთ პასიურობის ქალურ პრინციპს, ლოდინს. თქვენ
საშვილოსნოდ იქცევით.

ღამე დადგა, ცაზე სავსე მთვარეა, გარშემო სრული სიჩუმე, სიგრილე და პასიურობაა, არაფერი
არ ირხევა, - თქვენი სიხარული უსაზღვროა!

...და თქვენ გიჩნდებათ შეგრძნება, რომ ეს დიადი დედამიწა - სინათლის სამყაროა...

და ამას მხოლოდ შიგნით არ გრძნობთ. როგორც კი თქვენს შიგნით ეს შეგრძნება ჩნდება,
მყისიერად იწყებთ იგივეს შეგრძნებას გარეთაც: რომ ეს დიადი მიწა - სინათლის სამყაროა.

ეს ნიშნავს, რომ გულის სხეული სიცხადისკენ იხსნება.

თქვენ ხდებით სუფთა, გამჭვირვალე, ნათელი.

რადგანაც ქალური პრინციპი - ეს პასიურობის პრინციპია, მას სიცხადე მოაქვს. მას სიმშვიდე
მოაქვს, სრული სიმშვიდე. თქვენ არაფერს აკეთებთ, თქვენ უბრალოდ ხართ. ყველა ღრუბელი
გაქრა. გარშემო მოწმენდილი ცაა. თქვენ შეგიძლიათ მთელი რეალობა მოიცვათ მზერით.
თქვენს შიგნით სიჩუმე და სიხარულია, თქვენს გარეთ - სიჩუმე და სიხარულია.

ესაა ნიშანი, რომ ოქროს ყვავილი იფურჩქნება.

ჯერ კოკორი გაჩნდა, შემდეგ კი იგი გაშლას იწყებს. აუცილებელია კიდევ ერთი ნაბიჯის
გადადგმა.

შემდეგ, მთელ სხეულში იგრძნობა ძალა და სიმყარე ისე, რომ მას აღარ ეშინია არც ქარბუქის,
არც ყინვის.
რაც უფრო ღრმა ხდება თქვენი სიჩუმე და სიხარული, მით უფრო მეტად გრძნობთ, რომ
სიკვდილი არ არსებობს. კვდება მხოლოდ პიროვნება, სახე. არსი არასოდეს არ კვდება. როცა
თქვენ იგრძენით, რომ თქვენში არის ერთგვარი თანმყოფობა, რაღაც, რაც არასოდეს იცვლება, -
სიხარული, რომელიც არის შიგნით მიუხედავად გარემოებებისა, - მაშინ პირველად გებულობთ,
რომ თქვენს შიგნით არის რაღაც უკვდავი, რაღაც მარადიული. ეს მომენტი ძალის,
სტაბილურობის, უშიშარობის მომენტი ხდება. მაშინ უკვე აღარ გეშინიათ. მაშინ შიშ ქრება.
მაშინ პირველად უყურებთ რეალობას შიშის გარეშე. თქვენი ეგრეთწოდებული ღმერთები - ეს
მხოლოდ შიშს გამოვლინებაა: თქვენ შექმენით ისინი, რათა თავი დაგემშვიდებინათ, თქვენ
შექმენით ისინი, როგორც საყრდენი, როგორც ჯავშანი შიშს წინააღმდეგ. თქვენ გეშინიათ და
გინდათ, რომ ვინმეს ჩაეჭიდოთ. ესენი არ არიან ნამდვილი ღმერთები. ესენი ყალბი ღმერთები
არიან. როგორ შეგიძლიათ იპოვნოთ ნამდვილი ღმერთი, თუკი შიში გამოძრავებთ?
ეგრეთწოდებულ რელიგიურ ადამიანებს ღვთისმოშიშებს უწოდებენ. ჭეშმარიტად რელიგიურ
ადამიანს არ ეშინია, მას არ ეშინია არც სამყაროსი, არც ღმერთის. უშიშარობაში ღმერთის
სრულიად სხვაგვარი ხედვა იბადება.

თუ მე ვხვდები ადამიანს, რომელიც მოქუფრულია, ეს არ მოქმედებს სულის თესლის ნათებაზე.

ახლა უკვე აღარაფერი აღარ აკნინებს თქვენს სიცხადეს, ვერაფერი შეგიპყრობთ იმდენად, რომ
თქვენი სიცხადე დაამახინჯოს. თქვენი ხედვა მკაფიო და ნათელი რჩება. ვიღაც შეურაცხყოფას
გაყენებთ, მაგრამ ეს ვერ აკნინებს თქვენს სიცხადეს. ვიღაც ბრაზობს, მაგრამ თქვენ ცხადად
ხედავთ, რომ ეს ადამიანი ყოველგვარი აუცილებლობის გარეშე იწვის ცეცხლში; თქვენ
თანაგრძნობას განიცდით მისადმი. ნეტარებას, სიმშვიდეს, სიყვარულთ აძლევთ მას. ის
სულელია, ის თანაგრძნობას იმსახურებს.

ყვითელი ოქრო ავსებს მთელ სახლს...

ახლა უკვე მოქმედებას იწყებს მეორე პრინციპი, მამაკაცური, - ყვითელი ოქრო. მთვარე ქალური
პრინციპის, ანიმას სიმბოლოა, ხოლო მზე, ყვითელი ოქრო, მამაკაცური პრინციპის, ანიმუსის
სიმბოლოა. მთვარე - ეს ინია, ხოლო მზე - იანი.

თავდაპირველად ქალური პრინციპი უნდა გახდეთ - მდუმარე, პასიური. მამაკაცურ პრინციპს

მხოლოდდ ქალის საშვილოსნოსგან შეუძლია დაიბადოს. აქტიური შესაძებელია მხოლოდ
პასიურისგან გაჩნდეს, და მაშინ ამ აქტიურობასი აღარ იქნება მოუთოკავობის თვისება. მაშინ
აქტიურობა უბრალოდ ყვავილობა გახდება. მაშინ აქტრიურობას, ჩრდილივით არ მოჰყვება
შფოთვა, მაშინ მოქმედებების წარმოშობის წყარო სურვილები აღარ იქნება. ისინი ენერგიის
სიჭარბის შედეგად გამოვლინდებიან. ისინი გამოვლინდებიან, რადგანაც იმდენი ენერგია
გექნებათ, რომ ვერ შეძლებთ - არ იცეკვოთ.

ყვითელი ოქრო ავსებს მთელ სახლს, რომლის საფეხურებიც თეთრი ნეფრიტისგანაა ნაკეთები.
თეთრი ნეფრიტი - ეს ქალური პრინციპია, კიბის საფეხურები - ინია. კიბე - ეს ქალური
პრინციპია. როცა ბოლო საფეხურზე ადიხართ, პასიურობა უეცრად აქტიურობად გარდაიქმნება.

ყვითელი ოქრო ავსებს მთელ სახლს, რომლის საფეხურებიც თეთრი ნეფრიტისგანაა ნაკეთები.
ყველაფერი, რაც გახრწნილია და მყრალია, ჭეშმარიტი ენერგიის ერთიან სუნთქვასთან შეხებით
კვლავ მყისიერად ცოცხლდება.
თუკი როგორღაც შეხება გექნებათ ადამიანთან, რომლის შინაგანი საფეხურებიც თეთრი
ნეფრიტისგანაა შექმნილი, ვის შინაგან ცაშიც სავსე მთვარის შუქი იღვრება, ვის შინაგან
სახლსაც ყვითელი ოქრო აღავსებს, - თუკი ასეთ ადამიანთან გექნებათ შეხება, მკვდარიც რომ
იყოთ, მყისვე გაცოცხლდებით. სწორედ ამაშია ლაზარეს შესახებ იგავის არსი, იგავის,
რომელშიც იესო საფლავიდან იხმობს ლაზარეს. ყველა ბუდა მოუწოდებდა და მოუწოდებს
ადამიანებს, რომ წამოდგნენ საფლავებიდან.
მე მოგიწოდებთ საფლავიდან ადგომას, რადგანაც გზა, რომელსაც აქამდე მიჰყვებოდით, ეს არაა
ნამდვილი გზა: თქვენ მხოლოდ ტრივიალური საქმეებით იყავით დაკავებულნი და
დაგავიწყდათ ყველაზე მთავარი. თქვენ მხოლოდ ნიჟარებს და ფერად ქვებს აგროვებდით
ზღვის პირას და სრულიად დაგავიწყდათ ბრილიანტები, რომლებიც სულ ახლოსაა; თქვენ
აგროვებდით ნაგავს, რომელსაც სიკვდილი წაგართმევთ.

მე მოგიწოდებთ, რომ იპოვნოთ განძი, რომელსაც სიკვდილი ვერ წაგართმევთ: ლაზარე, ადექი
საფლავიდან!

ის, ვინც მოისმენს, მოსწავლე გახდება. ის, ვინც გაიგებს, სანიასი გახდება, ის ვინც მოისმენს,
შინაგანი სამყაროსკენ დაიწყებს მოძრაობას. მისი გზა ძალიან იქნება განსხვავებული სხვა
ადამიანების გზისგან: ის მიწაზე იცხოვრებს, მაგრამ ამავე დროს არ იქნება ამ მიწისა, მას
სრულიად სხვა ინტერესები ექნება.

სისხლი რძედ იქცევა...

სწორედ ამის შესახებაა საუბარი მაჰავირას შესახებ ცნობილ იგავში. ამბობენ, რომ ძალიან
საშიშმა გველმა ფეხზე უკბინა მაჰავირას, მაგრამ სისხლის ნაცვლად მას რძე გამოუვიდა.
ჯაინებმა ეს ძალიან სიტყვა-სიტყვით გაიგეს და სასაცილოდ გამოიყვანეს საკუთარი თავი. ეს არ
უნდა გავიგოთ სიტყვა-სიტყვით, ეს იგავია. წითელი სისხლი ძალადობის სიმბოლოს
წარმოადგენს, რძე კი სიყვარულის.

როგორც კი ბავში ამქვეყნად ჩნდება, დედის ძუძუები რძით ივსებიან, - სიყვარულისგან,

ახალშობილისადმი დიდი გრძნობებისგან მისი სისხლი უეცრად რძედ იწყებს გარდაქმნას.
უეცრად დედის ორგანიზმში სასწაული ხდება: აქამდე იგი უბრალოდქალი იყო, ახლა კი დედა
გახდა. როცა ბავშვი იბადება, ამქვეყნად ორი ადამიანი ჩნდება, - იბადება შვილი და იბადება
დედა. დედის ორგანიზმში ხდება ის, რაც არ ხდება ჩვეულებრივი ქალის ორგანიზმში, - ხდება
სასწაული: სიყვარულისგან მისი სისხლი რძედ იქცევა. ეს ძალიან სიმბოლურია: სისხლი
ძალადობის სიმბოლოა, რძე - სიყვარულის.

როცა ადამიანი აღწევს ამ მდგომარეობას, ძალადობრიობა ქრება: იგი სიყვარული ხდება -

წმინდა სიყვარული და მეტი არაფერი.

ხორცის ნაზი სხეული სუფთა ოქროდ და ბრილიანტად გარდაიქმნება.

ისინი, ვინც ხედავენ, ისინი, ვისაც თვალები აქვთ, ბუდას სხეულში არა უბრალოდ ხორცს,
არამედ ოქროს და ბრილიანტებს ხედავენ. სწორედ ამიტომ, უცხო ადამიანებს არ ესმით
ოსტატის მოსწავლეების. ისინი თვლიან, რომ მოსწავლეები ჰიპნოზის ზემოქმედების ქვეშ
იმყოფებიან. სინამდვილეში, მოსწავლეები იწყებენ იმის დანახვას, რასაც გარეშე ადამიანები ვერ
ხედავენ, რაც მხოლოდ ახლო მოსწავლეებისთვისაა მისაწვდომი. ჩვეულებრივ ფიზიკურ
სხეულში ისინი კიდევ სხვა რაღაცას ხედავენ - სხვა სხეულს, ოქროსა და ბრილიანტის სხეულს,
მარადიულ სხეულს. ფიზიკური სხეული, ესაა სხეული, რომელიც დროს განეკუთვნება. ამ
სხეულში დაფარულია სხეული, რომელიც მარადისობას ეკუთვნის. მაგრამ მათ დასანახად
თვალებია საჭირო... მხოლოდ სიყვარული და თავგანწირვა შეაძლებინებს თქვენს თვალებს მათ
დანახვას.

ესაა ნიშანი, რომ ოქროს ყვავილმა კრისტალიზება განიცადა.

როცა ამ შინაგან მოგზაურობაშ იძირებით და ხედავთ საკუთარ სხეულს, როგორც ოქროსა და
ბრილიანტების სხეულს, შეგიძიათ დარწმუნებულნი იყოთ, რომ ოქროს ყვავილმა
კრისტალიზაცია განიცადა. თავდაპირველად მან კოკორი შექმნა, შემდეგ გაიხსნა, ახლა კი
კრისტალიზაციას განიცდის.

სინათლის ნათება თანდათანობით კრისტალიზდება. შემდეგ ჩნდება უზარმაზარი ტერასა,

რომელზეც დროთა განმავლობაშ ბუდა ვლინდება.
ახლა უკვე შეგიძლიათ დარწმუნებული იყოთ: ღამე დასრულდა, მზე ამოდის, ბუდა უკვე
ახლოვდება. როცა მარადიულობის ეს მარადიული სხეული თქვენს შიგნით იხილეთ, როცა
დაინახეთ, რომ ეს სხეული ოქროსა და ბრილიანტებისგანაა, როცა სინათლის ამა ნათებამ
შიგნით განიცადა კრისტალიზაცია, - ჩნდება ტერასა, რომელზეც დროთა განმავლობაშ ბუდა
გამოჩნდება.

ამ წერტილის იქით შეუძებელია რაიმეს გაკეთება. როცა ოქროს ყვავილმა კრისტალიზაცია

განიცადა, ამ წერტილის იქით თქვენ აღარაფრის გაკეთება არ შეგიძლიათ. ახლა საჭიროა
უბრალოდ დაელოდოთ, დაელოდოთ სიჩუმეში, ისე რომ არაფერი აკეთოთ, - გაზაფხული მოვა,
და ბალახი თავისთავად გაიზრდება. და ერთხელაც...

...დროთა განმავლობაში...
როცა გაზაფხული მოდის...

...ბუდა ვლინდება. როცა ოქროს არსება ჩნდება, სხვა ვინ შეიძება იყოს ეს, თუ არა ბუდა?
აღმოსავლეთში ჩვენ მას ბუდას ვუწოდებთ, დასავლეთშ მას ქრისტეს უწოდებენ - ეს ერთი და
იგივეა.

ბუდა - ეს ხომ დიადი გასხივოსნების ოქროს წმინდა ადამიანია. ეს წარმატების უდიდესი

ნიშანია.
როცა თქვენს შიგნით მბრწყინავი ტერასა, კრისტალიზებული სინათლე დაინახათ, და ამ
ტერასაზე ბუდა ჩნდება; როცა დაინახეთ, რომ ოქროს ყვავილი გაიფურჩქნა, და ოქროს
ლოტოსის თავზე ბუდა გაჩნდა, თქვენ სახლში დაბრუნდით.

ეს უმაღლესი მიზანია. აუცილებელია მისი მიღწევა. შესაძლებელია მისი მიღწევა. ეს თქვენი

უფლებაა დაბადებიდან. თუ ხელიდან გაუშვებთ ამას, პასუხისმგებელი მხოლოდ თქვენ
იქნებით, და სხვა არავინ. გარისკეთ ყველაფრით, მაგრამ ხელიდან ნუ გაუშვებთ ამას!
მსხვერპლად გაიღეთ ყველაფერი, მაგრამ ხელიდან ნუ გაუშვებთ ამას!

დღეისათვის საკმარისია.

თავი 20
სიტყვებს არ ძალუძთ ამის გადმოცემა
პირველი კითხვა:
ოშო, მე შენ მიყვარხარ. მე მიყვარს შენი ხუმრობები. ბოლო დროა მეტისმეტად სერიოზული
გავხდი. მთელი ეს გასხივოსნებისადმი მისწრაფება რაღაც მძიმე ხდება. გთხოვ, მოგვიყევი მეტი
ანეკდოტი.
გასხივოსნება - თავად გასხივოსნების იდეა - ეს ყველაზე დიდი ხუმრობაა. ხუმრობაა იმიტომ,
რომ ეს იმის მოპოვების მცდელობაა, რაც უკვე გაქვს. ესაა იმისგან განთავისუფლების
მცდელობა, რაც სინამდვილეში არ არსებობს. ეს ამაო ძალისხმევაა.

შენ თავიდანვე გასხივოსნებული ხარ. გასხივოსნება - შენი ბუნებაა. გასხივოსნება - ეს ის არაა,

რასაც უნდა მიაღწიო, ეს არაა მიზანი. ეს შენი წყაროა, თავად შენი ენერგია.

მაგრამ როგორც კი გასხივოსნებას ისე აღიქვამ, როგორც მიზანს, შენ სერიოზული ხდები,
გასაჭირში ვარდები - ყოველგვარი აუცილებლობის გარეშე, საკუთარი ნებით. და შენ
ვერასოდეს მიაღწევ ამ მიზანს, რადგანაც აღიქვა გასხივოსნება როგორც მიზანი - ნიშნავს
ხელიდან გაუშვა ყველაზე მთავარი. მისი ძებნა არაა საჭირო. იგი მაძიებლის შიგნითაა.
მაძიებელს არ შეუძლია მისი ძიება! თუ მაძებელი ეცდება მის მოძებნას, ვერასოდეს იპოვნის
მას. წარმოიდგინე ადამიანი, რომელიც სათვალეს ეძებს, ის კი ცხვირზე აქვს; ის ცდილობს
სათვალის მეშვეობით მოძებნოს სათვალე და ვერ აცნობიერებს ამას. ეს უბრალოდ სასაცილოა!

შენ თავად ხდი ამას სერიოზულად. შენ გასხივოსნებას მიზნად აქცევ იმ დროს, როცა ის - შენი
წყაროა. შენ მას ამბიციურ მისწრაფებად აქცევ, - ის კი უკვე შენშია! ამქვეყნად არ არსებობს
არცერთი არაგასხივოსნებული ადამიანი. მაშ, რა დაემართათ ადამიანებს?რატომ ეძებენ? რატომ
არიან გამუდმებულ ძიებაში? რატომ აქცევენ ამას მიზნად?

ცხოვრებაშ ყველაფერი უნდა ეძებო - გარდა გასხივოსნებისა. თუ ფული გინდა, ეს უნდა

დაისახოთ მიზნად, წინააღმდეგ შემთხვევაში ვერ იპოვნი მას. ამისთვის დიდი ძალისხმევის
ჩადება მოგიწევს, ამისთვის მოგიწევს, რომ შენი ენერგია ჩადო ამ ამბიციაში; მხოლოდ ამ
შემთხვევაში იპოვნი. თანაც ვერ იქნები ამაში აბსოლუტურად დარწმუნებული, - შესაძლოა
იპოვნო, შესაძლოა ვერა. თუ ძალაუფლება გინდა, ყველა შესაძლო გზით მოგიწევს მისი ძებნა -
კანონიერით, უკანონოთი, კარგით, ცუდით.

ცხოვრებაში ყველაფერი უნდა ეძებოთ, რადგანაც თქვენ არ იბდებით ფულით, არ იბადებით

ძალაუფლებით, არ იბადებით სასახლის მფლობელად. თქვენ ამ სამყაროში შიშველი, ცარიელი
ხელებით მოდიხართ, და ასევე შიშველი და ცარიელი ხელებით მიდიხართ. ცარიელი
მოდიხართ დედამიწაზე, ეს ყველაფერი კი გჭირდებათ, ამიტომაც ძალისხმევას არ იშურებთ,
რომ მოიპოვოთ ისინი.

თანდათანობით თქვენთან მოდის გაგება, რომ როცა სიკვდილი მოვა, ის ამ ყველაფერს წაშლის,
ამ ყველაფერს წაიღებს. თქვენ შიში გიჩნდებათ. ეს შიში გაიძულებთ, რომ ეძებოთ ის, რისი
წართმევაც შეუძლებელი იქნება: ღმერთი, ჭეშმარიტება, გასხივოსნება, ნირვანა, როგორც
გნებავთ უწოდეთ. ახლა უკვე ამ ყველაფრის ძიებას იწყებთ, ზუსტად ისევე, როგორც მანამდე
ფულს, ძალაუფლებას, დიდებას ეძებდით - რადგანაც უკვე გაითავისეთ ეს პროგრამა, უკვე
გაითავისეთ გარკვეული ლოგიკა. ეს პროგრამა გეუბნებათ: „ფულის პოვნა შეუძლებელია, თუ
არ მოძებნი მას. ძიების გარეშე როგორ იპოვნი გასხივოსნებას? ეძიე, იბრძოლე, ისწრაფვე“.
როდესაც ამავე ლოგიკას იყენებთ გასხივოსნებასთან მიმართებაში, სულელურად იქცევით.

თუ მეტი ფული გინდათ, უნდა ეძიოთ იგი; გასხივოსნება კი - უკვე თქვენია. თქვენ მასთან
ერთად მოდიხართ სამყაროში. ეს თქვენი ჭეშმარიტი სახეა. ეს თქვენი სიცარიელეა, თქვენი
ცნობიერებაა. ეს თქვენი არსია. როცა მოკვდებით, მოკვდება ყველაფერი, გარდა თქვენი
გასხივოსნებისა, თქვენი ცნობიერებისა. მას ვერავინ წაგართმევთ.

მაგრამ ლოგიკას, რომელიც საზოგადოებაში გაითავისეთ, ჭკუიდან გადაყავხართ. ძალიან

ლოგიკურია ფულის, ძალაუფლების, სახელის, დიდების ძიება; გასხივოსნების ძიება კი -
ძალიან არალოგიკურია. თუ ეძებთ მას, მაშინ თავად ძიება ხდება რაღაც მძიმე, სერიოზული.
რელიგიურ ადამიანებს არ შეუძლიათ, რომ არასერიოზული ადამიანი რელიგიურად ჩათვალონ.
სერიოზულობა თითქმის რელიგიურობის სინონიმად იქცა - სევდიანი წაგრძელებული სახეები.
ოდესმე გინახავთ, რომ თქვენი წმინდანები იცინოდნენ? სწორედ ამიტომ არიან
ეგრეთწოდებული ინდოელი წმინდანები ჩემს წინააღმდეგ: მათ არ შეუძლიათ დაიჯერონ, რომ
გასხივოსნებულ ადამიანს ანეკდოტების მოყოლა შეუძლია. ისინი ვერ იჯერებენ ამას!

ჩემი პირადი გამოცდილება მკარნახობს, რომ მხოლოდ გასხივოსნებულ ადამიანს შეუძლია

ანეკდოტების მოყოლა. სხვა რაღა უნდა აკეთოს? მან უდიადესი ანეკდოტი გააცნობიერა: მან
გააცნობიერა, რა აბსურდულია გასხივოსნების ძიება.

თქვენ მაშინ არ პოულობთ გასხივოსნებას, როცა ეძებთ; თქვენ გასხივოსნებას პოულობთ,

როდესაც ერთხელ ისეთი სასოწარკვეთილება გიპყრობთ, რომ ყველანაირ ძალისხმევას აგდებთ.
იმავე მომენტში, თქვენ აცნობიერებთ, რომ როცა ძიება წყდება, როცა სურვილები ქრება, თქვენ
პირისპირ რჩებით საკუთარ ატსთან, თქვენ აღარსად გაქვთ წასასვლელი, თქვენ შიგნით ხართ.

მოგზაურობა შიგნით - ეს სინამდვილეში არაა მოგზაურობა. როცა მოგზაურობა წყდება, როცა

აღარსად გაქვთ წასასვლელი, უკვე გამოსცადეთ ყველა გზა, მაგრამ მათ არსად არ მიგიყვანეს, -
ამ სრულ სასოწარკვეთილებაში თქვენ უბრალოდ ჩერდებით, ნებდებით. სწორედ იმ მომენტში,
როცა ნებდებით, ხდება ტრანსფორმაცია. როცა აღარსად მიდიხართ, მაშინ აღმოჩნდებით
შიგნით. როცა აღარაფერს ეძებთ, რჩება მხოლოდ მაძიებელი. ნუ ეცდებით ნურაფრის მიღწევას,
და უეცრად აღმოაჩენს მიმღწეველს. როცა აღარ გიზიდავთ არანაირი ობიექტი - არც ფული, არც
გასხივოსნება, არც ღმერთი - რჩება მხოლოდ სუბიექტურობა. თქვენ სახლში ბრუნდებით... და
მთელი გულით იწყებთ სიცილს, რადგანაც ყოველთვის იქ იყავით.

ამბობენ, რომ როდესაც ბოდჰიდჰარმა გასხივოსნდა, იგი უწყვეტად იცინოდა შვიდი წლის
განმავლობაში. იაპონიაში სხვა ისტორიას ჰყვებიან - მოცინარ ბუდაზე, ჰოტეიზე.

ის მხოლოდ ერთს ასწავლიდა - სიცილს. ის ერთიდან მეორე ადგილზე გადაადგილდებოდა,

ერთი ბაზრიდან მეორეზე. ის ბაზრის შუაში დგებოდა და სიცილს იწყებდა - ეს მისი ქადაგება
იყო. მისი სიცილი ძალიან გადამდები იყო, ეს ნამდვილი სიცილი იყო, მთელი მისი მუცელი
ზანზარებდა, სიცილისგან პულსირებდა. იგი ხარხარებდა და მიწაზე კოტრიალობდა. მის
გარშემო შეკრებილი ადამიანებიც ასევე სიცილს იწყებდნენ. შემდეგ მათი სიცილი სხვებს
გადაეცემოდა და უზარმაზარ ტალღად იქცეოდა, რომელიც მთელ სოფელს მოიცავდა.

ყველა მოუთმენლად ელოდა, როდის მივიდოდა ჰოტეი მათ სოფელში, რადგანაც მას უდიდესი
სიხარული, უდიდესი წყალობა მიჰქონდა. მას ერთხელაც კი არ უთქვამს სიტყვა. ერთხელაც კი.
ეკითხებოდნენ ბუდაზე, და იგი სიცილს იწყებდა, ეკითხებოდნენ გასხივოსნებაზე, და სიცილს
იწყებდა, ეკითხებოდნენ ჭეშმარიტებაზე და სიცილს იწყებდა. სიცილი მისი ერთადერთი
სწავლება იყო.

არსებობს ასევე საპირისპირო უკიდურესობა. ქრისტიანები ამბობენ, რომ იესო არასოდეს

იცინოდა. ქრისტიანებს არასწორად ესმით იესოსი. თუ ქრისტიანები მართლები არიან, მაშინ
ისეო არ ყოფილა გასხივოსნებული, - დაე, ჯობია ქრისტიანები არ იყვნენ მართლები, ვიდრე
იესო არ იყოს გასხივოსნებული. მე ვამბობ, რომ ის იცინოდა! მას არ შეეძლო არ გაეცინა.
სწორედ ასეთ ადამიანებს შეუძლიათ სიცილი. მთელი მათი ენერგია სიხარულად იქცევა.
მთელი მათი არსება ზეიმის ნაკადად იქცევა. სიცილი - ეს ზეიმია. იესო უეჭველად იცინოდა.
როგორც ჩანს, მისი სიცილი შეურაცხმყოფელად ეჩვენებოდათ იმ დროის ეგრეთ წოდებულ
რაბინებს, რომლებიც ძალიან სერიოზულები იყვნენ.

ის უეჭველად შესანიშნავ ანეკდოტებს ჰყვებოდა. ის ებრაელი იყო, ებრაელებს კი ყველაზე

საუკეთესო ანეკდოტები აქვთ მსოფლიოში. ის არ იყო ისეთი ადამიანი, რომელიც სერიოზული
იქნებოდა და არასოდეს გაიცინებდა. ქრისტიანობამ იესოს არასწორი ხატ-სახე შექმნა. იესოს
ყოველთვის ჯვარზე გაკრულს გამოსახავენ - ეს არასწორ შთაბეჭდილებას ქმნის. მას მთელი
ცხოვრება არ გაუტარებია ჯვარზე. მე ვგრძნობ, რომ ის ალბათ ჯვარზეც იცინოდა, რადგანაც
მხოლოდ ადამიანს, რომელსაც სიცილი იცის, შეუძია უთხრას ღმერთს: „შეუნდე ამ ადამიანებს,
რამეთუ არ იციან რას სჩადიან“ ის არ იყო სერიოზული, ის არ იყო სევდიანი; ჯვარზე გაკვრაც
კი ზეიმი იყო მისთვის.

ყველაზე დიდი, რაც ცხოველს შეუძლია - ეს თამაშია. არც ერთ ცხოველს არ შეუძლია ზეიმი. ეს
უნარი მხოლოდ ადამიანებს ებოძათ. ზეიმი - ეს ადამიანური არსებების პრივილეგიაა,
პრეროგატივაა. სიცილი - ეს მთავარი ადამიანური თვისებაა. თუ მომცინარე კამეჩს შეხვდით,
ესე იგი ჭკუიდან შეიშალეთ. არც ერთ სხვა ცხოველს არ შეუძლია სიცილი, მხოლოდ ადამიანს.
ეს განსაკუთრებული თვისებაა, ეს ღმერთის საჩუქარია. ბუნებრივია, როდესაც ადამიანს
გასხივოსნება ემართებოდა, მისი სიცილი ტოტალური ხდებოდა. იმისთვის, რომ გაიცინოთ,
თქვენ მიზეზი გჭირდებათ; გასხივოსნებულს არანაირი მიზეზი არ სჭირდება ამისთვის.
სიცილი - მისი ბუნებრივი თვისებაა.

სწორედ ამაშია ბოდჰიდჰარმას შესახებ ისტორიის არსი, ისტორიის იმის შესახებ, რომ იგი
შვიდი წლის განმავლობაი იცინოდა. მას არ ჰქონია არანაირი მიზეზი, უბრალოდ მან
გააცნობიერა, თუ რა სასაცილოა ის, რომ უკვე გასხივოსნებულს, არავის არ სჯერა, რომ
გასხივოსნებულია და ამის მიღწევას ცდილობს.

თქვენ ყველანი ბუდები ხართ. იცით თუ არა ეს, არ აქვს მნიშვნელობა, - ეს არ მოქმედებს
თქვენს ბუდაობაზე, თქვენ მაინც ბუდად რჩებით. თქვენ შეგიძლიათ არ დაიჯეროთ, რომ ბუდა
ხართ, მაგრამ თქვენი რწმენა ვერანაირად ვერ იმოქმედებს რეალობაზე. თქვენ შეგიზლიათ ის
გჯეროდეთ, რაც გნებავთ! ყველა თქვენი რწმენა ზედაპირულია. თქვენი არსის ყველაზე
შუაგულში თქვენ ბუდა ხართ.

როგორც კი სურვილებისგან თავისუფალი ხდები, შენ აცნობიერებ საკუთარ დაფარულ

შუაგულს. სურვილებს საკუთარი თავისგან მიჰყავხარ. სწორედ ამაშია მთელი პრობლემა:
როგორც ჩანს, ძალიან გინდა გასხივოსნება და ამიტომაც სერიოზული რჩები. სინამდვილეში,
გასხივოსნებაში არაფერია სერიოზული.

მეორე კითხვა:
რატომაა ჭეშმარიტება გამოუთქმელი? რატომაა შეუძლებელი მისი სიტყვებით გამოხატვა?
ჭეშმარიტება - ეს აზრების არარსებობის განცდაა. ჭეშმარიტება - ეს სიტყვების არარსებობაა.
ჭეშმარიტების განცდა მხოლოდ აბსოლუტურ სიჩუმეში მოდის. რამდენადაც ეს სრული
სიჩუმეა, შეუძლებელია მისი დაყვანა ბგერამდე, სიტყვამდე, აზრამდე. მისი ბუნება - აზრების
არარსებობაა. ჭეშმარიტების აღწერა სიტყვების მეშვეობით - ეს იგივეა, რაც ცის აღწერა
ღრუბლების მეშვეობით. ღრუბლები არ აღწერენ ცას. ღრუბლებით დაფარული ცა ქრება, თქვენ
უკვე აღარ შეგიძიათ მისი დანახვა. რაც უფრო ნაკლებია ღრუბელი, მით უფრო მეტი ხდება ცა;
როცა ღრუბლები საერთოდ აღარაა, მთელი ცა გახსნილია. შეუძლებელია ციხ აღწერა
ღრუბლების მეშვეობით, რადგანაც ღრუბელი - ეს ხელის შემშლელია. იგივე შეიძლება ითქვას
აზრებზეც.

ჭეშმარიტება - ეს თქვენი ცნობიერებაა, აზრები - ესაა ღრუბლები ცნობიერების ცაზე.

ჭეშმარიტების გამოთქმა შეუძებელია აზრების მეშვეობით. ყველაზე დიდი, რაც შეგვიძლია
მათი მეშვეობით გავაკეთოთ, - ესაა მიმართულების მითითება, მსგავსად იმისა, როგორც თითი
მიუთითებს მთვარეზე. გახსოვდეთ: თითი - ჯერ კიდევ არაა მთვარე; ნუ ეთაყვანებით თითს.
მაგრამ სწორედ ეს ხდება მთელს მსოფლიოში: ვიღაც ერთ თითს ეთაყვანება, ვიღაცა - მეორეს, -
სწორედ ამას აკეთებენ ქრისტიანები, მუსულმანები, ინდუისტები, ბუდისტები. რას აკეთებენ
ბუდისტები? - ისინი ბუდას ეთაყვანებიან. ბუდა - ეს მხოლოდ თითია, რომელიც მთვარეზე
მიუთითებს. მთვარე სადღაა? ისინი თითს წუწნიან და საერთოდ ავიწყდებათ მთვარე.

ამიტომაც გეუბნებით: ნუ კბენთ ჩემს თითს! არაა საჭირო ძალიან ჩაჭიდება იმაზე, რასაც
ვამბობ. ჩემი სიტყვები, ეს მხოლოდ თითია, რომელიც მიუთითებს იმაზე, რისი გამოთქმაც
შეუძლებელია. ამიტომაც, ნებისმიერი სიტყვები - ეს ყველზე დიდი, ისრებია. სწორედ ამიტომაა
ადვილი მათი არასწორად გაგება: თითებს იცნობთ, მთვარე კი არასოდეს გინახავთ, ამიტომაც,
როცა თითით მთვარეზე მიგანისნებთ, გაცილებით უფრო იოლია თითზე მოჭოდება, ვიდრე
მზერის თითიდან მთვარეზე გადატანა. იმისთვის, რომ მთვარე დაინახოთ, მოგიწევთ, რომ
თითს მოაშოროთ მზერა, მოგიწევთ, რომ საერთოდ დაივიწყოთ იგი.

„იმისთვის, რომ სიმართლე თქვა, - თქვა ოსკარ უაილდმა, - ნიღბის მორგება გიწევს“.

ყველა სიტყვა - ეს ნიღბებია; ყველა თეორია, დოგმა, ფილოსოფია - ეს ნიღბებია; ყველა

რელიგია, თეოლოგია - ეს ნიღბებია. ის მართალია: იმისთვის, რომ სიმართლე თქვა, ნიღბის
მორგება გიწევს. შეუძლებელია სიმართლე უშუალოდ თქვა. როგორც კი ერთ სიტყვას
წარმოთქვამთ, უშუალობა ირღვევა, საქმეში შუამავალი ერთვება. ახლა ჭეშმარიტების გამოთქმა
შუამავლის მესვეობით ხდება, და შუამავალს თავისი სიმახინჯეები შეაქვს მასში. როცა
თვალებთან ფერადი შუშა მიგაქვთ, სამყარო, რომელსაც თქვენ ხედავთ, იმავე ფერით იფერება.
სიტყვები ფერად შუშას ჰგავს: ისინი თქვენს აღქმას ფერს აძლევენ. სხვადასხვა ადამიანები
სამყაროს სხვადასხვაგვარად აღიქვამენ, რადგანაც ისინი სხვადასხვაგვარად განპირობებულნი
არიან.

ინდუისტი სამყაროს ისე არ აღიქვამს, როგორც ქრისტიანი. ინდუისტს შეუძლია ხეს ეთაყვანოს,
ქრისტიანი კი ამაზე გაიფიქრებს: „რა სისულელეა? ხის თაყვანისცემა?“ ქრისტიანი იფიქრებს:
„ეს ადამიანი აზრზე უნდა მოვიყვანო, მართალ რწმენაზე მოვაქციო. ეს ადამიანი წარმართია.
აუცილებელია მის ნამდვილ რელიგიაზე მოქცევა. ეს ადამიანი პრიმიტიულია“, - რადგანაც
ქრისტიანს სხვა აღზრდა აქვს მიღებული, სხვა განპირობებულობა გააჩნია. ჰკითხეთ ინდუისტს
და ნახავთ, რომ მას სხვანაირი გონება აქვს. ის იტყვის: „მთელი ყოფიერება ღვთაებრივია. ხეც
ღვთაებრივია. საქმე იმაში არაა, თუ რას ეთაყვანები, საქმე იმაშია, რომ ეთაყვანები.
მნიშვნელობა არ აქვს - რას ეთაყვანები“. ინდუისტი იტყვის: „შენ ეთაყვანები მკვდარ ჯვარს,
ხისგან გაკეთებულს, მე კი ცოცხალ ხეს ვეთაყვანები, და შენ ფიქრობ, რომ სულელი ვარ? ვინაა
ჩვენს შორის სულელი? ეს ხე ცოცალია, მწვანეა, მასში სიცოცხლე ჩქეფს. ღმერთი ჯერ კიდევ
ჩქეფს მასში მწვანე წვენის სახით. შენი ჯვარი მკვდარია. ჯობია ხეს ეთაყვანო, ვიდრე ჯვარს“, -
იტყვის ინდუისტი.

ინდუისტი კრიშნას ეთაყვანება, მოცეკვავეს, ფლეიტაზე დამკვრელს. ქრისტიანებს არ

შეუძლიათ ამის გაგება, რადგანაც მთელი სამყარო იტანჯება: „როგორ შეუძლია ამ ადამიანს
ასეთი სასტიკი იყოს, რომ ფლეიტაზე დაუკრას? აუცილებელია სამყაროს გადარჩენა, ის კი
გოგონებთან ცეკვავს! რას აკეთებს? რა რელიგიაა ეს?“ ეს განპირობებულობა ეუბნება მას, რომ
ღმერთის ძე უნდა მოკვდეს, რომ ეს სამყარო გადაარჩინოს, ღმერთის ძემ მსვერპლად უნდა
შესწიროს თავი, მოწამე უნდა გახდეს - არა მომღერალი, არა მოცეკვავე, არამედ მოწამე.

ინდუისტს სხვა განპირობებულობა აქვს: ის თვლის, რომ იესო იმიტომ გააკრეს ჯვარზე, რომ
მან ცუდი კარმა დაიმსახურა წინა ცხოვრებიდან. წინააღმდეგ შემთხვევაში რატომ უნდა ეცვათ
ჯვარზე? ჯვარცმა - ეს რაღაც ცუდია. ჯვარცმა გულისხმობს, რომ წინა ცხოვრებაში მან რაღაც
ცუდი გააკეთა, რამეთუ „რასაც დასთეს იმას მოიმკი“. „მას არ შეუძლია იყოს ძე ღმრთისა. ის
რომ ძე ღმრთისა იყოს, მას არ გააკრავდნენ ჯვარზე“. მათ სხვა ხედვა აქვთ, სხვა
განპირობებულობა: ღმერთის ძე ღმერთის დიდებას უნდა გალობდეს, ღვთაებრივ სიმღერას,
ბჰაგავად გიტას. ის უნდა ცეკვავდეს და მღეროდეს, ხოტბას ასხამდეს ღმერთს. არაა საჭირო
სამყაროს გადარჩენა, საჭიროა, მხოლოდ დავეხმაროთ სამყაროს, რომ გასხივოსნდეს, - რათა
იცინოს, რათა უყვარდეს, რათა იყოს.

ყველაფერი თქვენს განპირობებულობაზეა დამოკიდებული. როგორც კი გადააგდებთ ნებისმიერ

განპირობებულობას, ადვილად შეძლებთ ნებისმიერი გონების გაგებას, შეძლებთ, რომ
დაინახოთ მისი ღირსებები და ნაკლოვანებები. შეძლებთ გაიგოთ, რა არის მშვენიერი
გარკვეულ განპირობებულობაში, და რა არის მასში უსახური. დიახ, ინდუისტი მშვენიერ
სიტყვებს ამბობს: „ღმერთი უკვე აქაა, ჩვენ უნდა ვიმღეროთ მის სადიდებლად.“ ის მართალია!
მაგრამ სამყარო ასევე იტანჯება კიდეც, ამიტომ საჭიროა, რომ რაღაც გავაკეთოთ სამყაროსთვის,
აუცილებელია - გავანთავისუფლოთ იგი ტანჯვისგან. ქრისტიანი რაღაცაში მართალია: აკლია
მხოლოდ ერთი ფლეიტა, ფლეიტა არც ისე დაეხმარა ინდოეთს. ინდოეთი საშინლად ღატაკია,
ის შიმშილობს. ცხოვრება უსახურია. ადამიანები საცოდავად არსებობენ. როგორც ჩანს, ფლეიტა
ვერ დაეხმარა მათ. კიდევ რაღაცაა აუცილებელი, მხოლოდ ცეკვები არაა საკმარისი.
აუცილებელია სკოლები, აუცილებელია საავადმყოფოები, აუცილებელია საკვები.
ქრისტიანობა რაღაცაში მართალია, მაგრამ კვლავაც - სანახევროდ. როცა არის საჭმელი, როცა
არის სახლი, როცა არის წამალი, როცა არის განათლება, მაშინ რა? მაშინ ჯვარს უნდა აცვა
საკუთარი თავი? რა რჩება კიდევ? სადაა ფლეიტა?

დასავლეთი თავისი აყვავებისგან იტანჯება: ახლა მას უკვე ყველაფერი აქვს, და არავინ იცის რა
გააკეთოს ამის შემდეგ. სამასი წლის განმავლობაში ადამიანები შეუპოვრად მუშაობდნენ, რათა
ამისთვის მიეღწიათ. ახლა ეს ყველაფერი უკვე აქვთ: სახლი აშენებულია, საჭმელი
მისაწვდომია, ტექნოლოგიამ ყველაფერზე იზრუნა. რა უნდა გააკეთონ ახლა? ალბათ თავი
უნდა მოიკლან, რადგანაც ცხოვრება უაზრო აღმოჩნდა, მასში არაა ფლეიტა.

აღმოსავლეთელი ადამიანი სხვა გაგებით ხელმძღვანელობდა, რომელიც ასევე მთლიანის

მხოლოდ ნახევარი იყო: ღმერთი მშვენიერია, ცხოვრება მშვენიერია. მაგრამ იგი გაურბოდა
ცხოვრების მახინჯ ნაწილს და არაფრის შეცვლას არ ცდილობდა. აღმოსავლეთი ყოველთვის
გაურბოდა რევოლუციას, ყოველთვის მის წინააღმდეგ იყო. აღმოსავლეთელი ადამიანი
ყოველთვის რეაქციონერი, კონფორმისტი, კონსერვატორი, ტრადიციის მიმდევარი იყო.
რევოლუცია - ეს დასავლური მოვლენაა, რევოლუცია - ეს ქრისტიანული მოვლენაა. სამყარო
იმდენად უნდა შეიცვალოს, რამდენადაც ცნობიერება.

მაგრამ როდესაც გვერდზე გადადებთ ნებისმიერ განპირობებულობას, თქვენ დაინახავთ, რომ

სამყაროს სრულიად სხვაგვარი ხედვა სჭირდება. მას სჭირდებ არა ქრისტიანული, არა
ინდუისტური, არა მუსულმანური, არამედ ტოტალური ხედვა. მსოფლიოს ტოტალური ხედვა
სჭირდება. ეს ყველაფერი - ტოტალური ხედვის მხოლოდ ასპექტებია: მუჰამედი - ეს ერთი
კარია, ქრისტე - მეორე, კრიშნა - მესამე, - ბუდა - მეოთხე.ყველა ეს სხვადასხვა კარია,
რომლებსაც ერთი და იმავე ტაძარში შევყავართ. ყველა აუცილებელია, რადგანაც მხოლოდ ასე
იქნება ტაძარი ნამდვილად მდიდრული. მაგრამ მაშნაც კი, თუ ყველა ეს კარი მიღებული
იქნება, ჭეშმარიტება ვერ იქნება გამოთქმული მთელი თავისი სისრულით, რადგანაც იგი
უსასრულოა. შეგიძლიათ ერთმანეთის გვერდით დააყენოთ ბუდა, ქრისტე, ზარატუსტრა, ლაო-
ძი, მაჰავირა, მუჰამედი, და მაინც, ჭეშმარიტება ვერ იქნება გამოთქმული მთელი თავისი
ტოტალურობით. მისი გამოთქმა შეუძლებელია. იგი უსასრულოა. ყველა სიტყვა
შეზღუდულია, ყველანაირი ადამიანური ძალისხმევა შეზღუდულია.

შეუძლებელია ჭეშმარიტების გამოთქმა უშუალოდ. შესაძებელია მასთან უშალოდ შეხება,

მაგრამ არა გამოთქმა. სწორედ ესაა განსხვავება მოაზროვნესა და მედიტატორ ადამიანს შორის.
მოაზროვნე აზრებს ეჭიდება, ამიტომ წრეებს ურტყამს. ის ღრუბლებშ ეძებს ცას, და ღრუბლებში
დაკარგული, მაინც ვერ პოულობს მას: მოაზროვნე იკარგება თავის აზრებში. მედიტატორი
ადამიანი იმით იწყებს, რომ იშორებს თავის აზრებს, იშორებს თავის აზროვნებას; მაშინ დგება
მომენტი, როცა აზრები აღარ არიან: და ესაა უშუალო განცდის მომენტი, როცა თქვენს შორის
და იმას შორის, რაც არის, არ არსებობს შუამავალი. მაშინ თქვენსა და იმას შორის, რაც არის,
არაფერია, - თქვენ უშუალოდ ხართ დაკავშრებული რეალობასთან. მაგრამ ეს განცდაა, და თუ
მოგინდებათ, რომ სხვასაც გაუზიაროთ ეს განცდა, მოგიწევთ სიტყვების გამოყენება - მოგიწევთ
აუცილებლობის გამო, - სიტყვებს კი არ შეუძლიათ ამის გადმოცემა.

ზოგჯერ შეგიძლიათ ჭეშმარიტება უშუალოდ გამოთქვათ - გარკვეული მიზნით. „კატა

ხალიჩაზე იჯდა“: ან იჯდა, ან არ იჯდა. მაგრამ არსებობს სხვა ჭეშმარიტებები, რომლებზეც
არაა ასე ადვილი მოჭიდება. სინამდვილეში ეს არაა ჭეშმარიტება, ეს ფაქტია. გახსოვდეთ ეს
სხვაობა: თუ რაიმე ჭეშმარიტების გადმოცემა სიტყვებითაა შესაძლებელი, მაშინ ეს ფაქტია.
„კატა ხალიჩაზე იჯდა“ - არსებობს ობიექტური მეთოდი გავიგოთ, სიმართლეა თუ არა ეს. თუ
ეს სიმართლეა, მაშნ ეს ფაქტია. თუ ეს სიმართლე არაა, მაშნ ეს არაა ფაქტი, ეს გამონაგონია.
მაგრამ არსებობენ წეშმარიტების სხვა სახეები, რომელთა გამოთქმაც არც ისეთი ადვილია. მათი
განსაზღვრა არც ისეთი მარტივია.

ნებისმიერი ენა ორაზროვნებით, მრავალმნიშვნელოვნებითაა სავსე. თუ ვინმე წარმოთქვამს

სიტყვა „ღმერთს“, „სიყვარულს“ ან „თავისუფლებას“, ზუსტად უნდა ვიცოდეთ, თუ რას
გულისხმობს იგი. „ღმერთი“ - ეს ხმამაღალი სიტყვაა. ინდუისტი მასშ ერთ რაღაცას მოიაზრებს,
მუსულმანი - მეორეს, ქრისტიანი - მესამეს. მსოფლიოშ სამასამდე რელიგიაა, ამიტომ არსებობს
სიტყვა „ღმერთის“ სამასამდე მნიშვნელობა. მაგრამ ეს სამასი მნიშვნელობაც კი ამოუწურავია,
რადგანაც ყოველდღე ახალი რელიგიები იბადება. მსოფლიოშ შესაძლებელია იმდენი რელიგია
არსებობდეს, რამდენიც ადამიანი. ყოველ ადამიანს შეიძლება ჰქონდეს თავისი რელიგია.

მაშ, რა არის სიტყვა „ღმერთის“ მნიშვნელობა? ის ურო და უფრო გადღაბნილი და

გამოუვლენელი ხდება. იგი ბოლომდე კარგავს რაიმე სიცხადეს. მასზე უკვე შეუძლებელია
რაიმე განსაზღვრულის თქმა. თუკი სეეცდებით, რომ ზუსტად გნსაზღვროთ, დაანგრევთ მის
სილამაზეს, რადგანაც დაანგრევთ მთელს უსასრულობას. თუ გარკვეულს და მკაფიოს გახდით,
მოკლავთ მას.

მფრინავი პეპელა - ეს ერთია, ხოლო მკვდარი და ალბომში ჩაწებებული პეპელა, სრულიად

სხვაა. ეს არაა იგივე პეპელა. სადაა მისი სიცოცხლე? თუ პეპელას ალბომშ აკრავთ, ეს
უბრალოდ გვამია.

როცა ბუდა წარმოთქვამს სიტყვას „ღმერთი“, ეს მფრინავი პეპელაა. მაგრამ როდესაც ეჭიდებით
ამ სიტყვას, საკუთარ ალბომში აკრავთ მას, ფიქრობთ, რომ გესმით იგი, მაშნ ყველაფერი, რაც
გაგაჩნიათ, გვამია, მასში აღარაა სიცოცხლე.

სიცოცხლე - ეს განცდაა! შეუძლებელია მისი სიტყვებით გადმოცემა. როცა რაღაცას ვამბობ...

სანამ იგი არაა გამოთქმული, სანამ იგი ჩემს გულში პულსირებს, ეს რაღაც ცოცხალია. როგორც
კი იგი ჩემს ბაგეებს ტოვებს - ეს უკვე აღარაა იგივე: გამოთქმულის ცოცხალი ნაწილი ჩემს
გულში რჩება, მასში აგრძელებს პულსირებას, ჰაერს კი მხოლოდ სიტყვები ავსებენ - მკვდრები,
გვამების მსგავსნი. თქვენამდე მხოლოდ გამონაჟღერი მოდის. გამოთქმული რომ არ ყოფილიყო,
ეს რაღაც სხვა იქნებოდა.

მაშინ ჩნდება დამატებითი სირთულეები: როგორც კი გამონაჟღერი თქვენს გონებას აღწევს,

თქვენ მას საკუთარი მნიშვნელობით ავსებთ, თქვენი მნიშვნელობა კი შესაძლებელია სრულიად
საწინააღმდეგო იყოს ჩემი მნიშვნელობისგან, რადგანაც ის თქვენს გამოცდილებაზეა
დამოკიდებული. თუ მედიტირებთ, მაშნ შესაძლოა თქვენი მნიშვნელობა მიუახლოვდეს ჩემსას.
თუ მიხვალთ იმ წერტილამდე, სადაც აროვნება საერთოდ ქრება, და იმდენად ღრმად
შეეწყობით საკუთარ თავს, რომ აბსოლუტური სიჩუმე დაისადგურებს, მაშინ მაქსიმალურად
მიუახლოვდებით იმას, რაც იყო ნათქვამი. სინამდვილეში, მაშნ არც დაგჭირდებათ ამის თქმა.
მაშინ შემიძლია უბრალოდ თვალებში შემოგხედოთ და თქვენ გაიგებთ. შემიძლია თქვენს
გვერდით დავჯდე და ხელი ჩაგკიდოთ, და გაიგებთ. მაშინ გაგება გადაცემა იქნება - სიტყვების
მიღმა, წერილების მიღმა. რაც უფრო მაღლა ადიხართ, მით უფრო მეტი სივრცე ივსება თქვენს
გარშემო იდუმალებით.

ფაქტები, როგორც ჭეშმარიტების უფრო დაბალი ნაირსახეობანი, შესაძლებელია სიტყვებით

გადმოვცეთ, რადგანაც ყველანი ვიცნობთ მას. როცა მე ვამბობ სიტყვას „ხე“, თქვენ ნათლად
გესმით, რას ვამბობ, მაგრამ როდესაცვამბობ სიტყვას „ნირვანა“, თქვენ გესმით სიტყვა, მაგრამ
ვერ ხვდებით, რას ვგულისხმობ. რაც შეეხება ხეს, ეს საყოველთაოდ ცნობილი მოვლენაა - იგი
ცნობილია ჩემთვისაც და თქვენთვისაც. როცა მე ვამბობ სიტყვას „ქვა“, თქვენ ეს მყისიერად
გესმით. ეს საყოველთაოდ ცნობილი ფაქტია. მაგრამ როდესაც წარმოვთქვამ სიტყვას
„სიყვარული“, გაგება რთულდება. ხოლო როცა ვამბობ სიტყვას „ნირვანა“, გაგება კიდევ უფრო
რთულდება, რადგანაც რაც უფრო მაღალია ჭეშმარიტება, მით უფრო ნაკლებია მისი გამგებიც.

იესოს არასწორად გაუგეს. ამ არასწორი გაგების გამო ის მოკლეს. იგი ღმერთის სასუფეველზე
ლაპარაკობდა, და რომაელი მმართველები დაფრთხნენ. მათ იფიქრეს: „იესო პოლიტიკოსია, მას
მსოფლიოს მართვა სურს. მას საკუთარი სამეფოს შექმნა სურს“, - რადგანაც იგი გამუდმებით
ამბობდა: „მე მოვედი, რათა მოვიტანო ღმერთის სასუფეველი“. ის ერთს ამბობდა,
პოლიტიკოსები კი თავისებურ ინტერპრეტაციას უკეთებდნენ მას. ის საუბრობდა არა სამეფოზე
ამ სამყაროში, ის საუბრობდა სამეფოზე სხვა, უხილავ სამყაროში. მას საერთოდ არ
აინტერესებდა პოლიტიკა.

ყოველთვის ასე ხდება: რაც უფრო მაღლა ადიხართ, მით უფრო ნაკლებ სიტყვას პოულობთ.
რომც თქვათ რაღაც, მაშინვე ხედავთ, რომ არასწორად გაგიგეს.

ლაო-ძიმ თქვა: „თუ რაღაცას ვამბობ და ადამიანებს ესმით ეს, მაშინ მე ვაცნობიერებ, რო ამის
თქმა არ ღირდა. თუ რაღაცას ვამბობ, და ადამიანებს არ ესმით ეს, მაშინ მე ვაცნობიერებ, რომ
ამაში იყო რაღაც ჭეშმარიტება“.
ჩვენ უნდა ვისწავლოთ ამით ცხოვრება, უმაღლესი ჭეშმარიტებების ამ იდუმალებებით
ცხოვრება. ამაში შეიძლება დაგვეხმაროს მუსიკა; ის გაცილებით უკეთესია, ვიდრე ენა,
რადგანაც მუსიკაში არაა სიტყვები, მას არაფრის თქმა არ შეუძლია, - არც სიმართლის, არც
ტყუილის. ის არაფერს ამბობს, ის უბრალოდ აჩვენებს - და ამაშია მუსიკის სილამაზე. თქვენ არ
ფიქრობთ იმაზე, ჭეშმარიტია თუ არა მუსიკა, ეს არაა მნიშვნელოვანი. თქვენ უბრალოდ უსმენთ
მას. იგი უბრალოდ გიპყრობთ, იგი უბრალოდ გეუფლებათ, თქვენ ეწყობით მას და რაღაც სხვა
სფეროში, რელობის სხვა ხედვაში გადადიხართ. თქვენ უკვე აღარ ხართ ჩვეულებრივ
სამყაროში: მუსიკას ყოფიერების უმაღლეს მწვერვალებზე გადაჰყავხართ. ის ხელს გკიდებთ და
ძალიან დელიკატურად, დიდი სიყვარულით გადაჰყავხართ მისტიკის სფეროში.

მუსიკა გაჩნდა როგორც რელიგიის ნაწილი. მუსიკა გაჩნდა ტაძრებში, მისტიკურ სკოლებში,
ჭეშმარიტების მაძიებელთა ეზოთერულ სკოლებში. იგი დაიბადა, როგორც მცდელობა იმის
გადმოცემისა, რისი გადმოცემაც სიტყვებით შეუძლებელია. მუსიკა მისტიკურის არსებობის
დადასტურებას წარმოადგენს.

თუ თქვენ გიყვართ ოსტატი, მისი მუსიკის, მისი არსების მუსიკის მოსმენას იწყებთ. მისი
სიტყვების მიღმა უსიტყვო გზავნილი გესმით, თქვენ გაგებას იწყებთ... სიტყვებს შორის
შუალედზე მიყურადებით, სტრიქონებს შორის კითხვას იწყებთ. მაშინ თანდათან სიტყვები
უფრო და უფრო გამჭვირვალენი ხდებიან, მაშინ ისინი აღარაფერს მალავენ, არამედ პირიქით,
ხსნიან. მაგრამ ამისთვის საჭიროა სიყვარული და ნდობა. ამისთვის საჭიროა მიმღებლობა,
რომელიც მაშინ ჩნდება, როდესაც მოსწავლე ხდებით.

რამდენიმე დღის წინ ჩემთან მოვიდა ახალი სანიასი - შესანიშნავი ადამიანი უზარმაზარი
პოტენციალით. ის თავის შეყვარებულთან ერთად მოვიდა, რომელიც ასევე მშვენიერი ქალი
იყო. მას უნდოდა, რომ თვალებში ჩაეედა ჩემთვის, არადა ჯერ კიდევ არ იყო სანიასი. ამ
ახალმა სანიასმა მთხოვა ამის შესახებ, და მე ავუხსენი, რომ სანამ ის სანიასი არ გახდებოდა,
თვალებშიც რომ ჩაეხედა ვერაფერს დაინახავდა.

იყო სანიასი - ნიშნავს იყო მიღებისთვის მზადმყოფი. მე ვიძლევი, მაგრამ ის არაა მზად
მისაღებად, რადგანაც იგი არაა მზად, რაიმე გაიღოს ამის მისაღებად. მან უნდა გადაწყვიტოს და
მიიღოს სანიასა. სანიასა - ეს კაპიტულაციაა; კაპიტულაცია ჰბადებს მიმღებლობას.
კაპიტულაცია ნიშნავს, რომ თქვენ ხდებით ღია, დაუცველი. კაპიტულაცია ნიშნავს, რომ ახლა
თქვენ გვერდზე დებთ თქვენს იარაღს, თქვენს ჯავშანს. ახლა, ოსტატს თქვენი მოკვლაც რომ
მოუნდეს, ეს თქვენთვის დიდი ბედნიერება იქნება.

მე მსმენია...
ერთხელ ჰასანი ბუსრიდან, მალიკი - დინარის ვაჟი, და საკიკი ბულკიდან ავადმყოფი რაბია
ელ-ადავიას მოსანახულებლად წავიდნენ. რაბია - მსოფლიოს ერთ-ერთი უდიდესი ქალი
მისტიკოსია, და ეს სამი წმინდანი მის სანახავად წავიდა, რადგანაც იგი ავად გახდა.

ჰასანმა თქვა:

- მხოლოდ ის ადამიანია გულწრფელი ღმერთისადმი თავის სიყვარულში, რომელსაც შეუძლია

მოთმინებით აიტანოს ღმერთის დარტყმები.

- ამას ეგოიზმის სუნი ასდის, - უპასუხა რაბიამ.

საკიკმა თქვა:

- მხოლოდ ის ადამიანია გულწრფელი ღმერთისადმი თავის სიყვარულში, რომელსაც შეუძლია

მადლობის გადახდა მისი დარტყმებისთვის.

- ეს გამოთქმა უნდა გაუმჯობესდეს, - იუპასუხა არბიამ. - მასში ჯერ კიდევ არის რაღაც
ეგოიზმი.

მალიკმა, დინარის ვაჟმა, თქვა:

- მხოლოდ ის ადამიანია გულწრფელი ღმერთისადმი თავის სიყვარულში, რომელიც

სიხარულით ღებულობს ღმერთის დარტყმებს.

რაბიამ უპასუხა:

- უკვე კარგია, მაგრამ ამ გამოთქმის გაუმჯობესება მაინც შეიძლება, აქ ჯერ კიდევ იმალება,
როგორც ჩრდილი, ძალიან ნატიფი ეგო.

მაშინ სამივემ ჰკითხა:

- მაშინ გვითხარი, შენ თვითონ გვითხარი.

მან თქვა:

- მხოლოდ ის ადამიანია გულწრფელი ღმერთისადმი თავის სიყვარულში, რომელსაც ღმეთის

ჭვრეტისას ავიწყდება მისი დარტყმები.

ნება მიბოძეთ გავიმეორო ეს: „მხოლოდ ის ადამიანია გულწრფელი ღმერთისადმი თავის

სიყვარულში, რომელსაც ღმეთის ჭვრეტისას ავიწყდება მისი დარტყმები.“
მაშინაც კი, როცა ოსტატი დარტყმას გაყენებთ, საოცრად ბედნიერად გრძნობთ თავს. და
ოსტატს უწევს დარტყმების გაკეთება, რათა თქვენს არსამდე შემოაღწიოს. თქვენს გარშემო
შექმენით ეს მყარი გარსი, რათა თავი დაგეცვათ, წინააღმდეგ შემთხვევაშ ვერ გადარჩებოდით.
იმდენი სახიფათო სიტუაციისგან მოგიწიათ თავის დაცვა. ისე გეშინოდათ, ისე კანკალებდით
შიშისგან, რომ დიდი ჩინური კედლით შემოისაზღვრეთ თავი.

როცა ოსტატთან მიდიხართ, უნდა გადააგდოთ ეს ჯავშანი. შესაძლოა უკვე იმდენად

შეეზარდეთ ამ ჯავშანს, რომ უკვე აღარ შეგიძლიათ თავად მოიშოროთ იგი, და მაშნ ოსტატს
დარტყმების გაკეთება უხდება, იგი იძულებულია კუვალდა (ურო?) აიღოს ხელში! მას უწევს,
რომ თქვენი არსებას მრავალი შრე მოაშოროს, რადგანც, სინამდვილეში ისინი არ წარმოადგენენ
თქვენს ნაწილს. ისინი ჯავშანის ნაწილს წარმოადგენენ, რომელიც ძალიან შეეზარდა თქვენს
არსებას. და როდესაც ოსტატი ამ შრეებს გაცილებთ, ეს ტკივილს გაყენებთ, ჭრილობას
გაყენებთ, - მაგრამ მხოლოდ ოსტატს შეუძლია თქვენი არსების აღვსება.

და თქვენ ამისთვის საფასურის გადახდა გიწევთ. როცა მე ვამბობ, რომ გადახდა გიწევთ,
ვგულისხმობ, რომ მზად უნდა იყოთ ყველა თქვენი დაცვის გადასაგდებად. სწორედ ესაა
სანიასა; მხოლოდ ოსტატი-მოსწავლის ღრმა ურთიერთობებშია სესაძლებელი ჭესმარიტების
გადაცემა, რადგანაც მხოლოდ ასეთ ურთიერთობებში არაა საჭირო სიტყვები.

მე ვიყენებ სიტყვებს იმისთვის, რათა დაგარწმუნოთ, რომ მოსწავლე გახდეთ. სიტყვებს არ

შეუძლიათ ჭეშარიტების გადმოცემა, მაგრამ სიტყვებს შეუძლიათ იმაზე მითითება, რომ
არსებობს ოსტატთან სასიყვარულო ურთიერთობაში ყოფნის შესაძლებლობა, რომ არსებობს
შესაძლებლობა ახლოს მიხვიდეთ იმასთან, ვინც დაინახა, თუ ვინაა სინამდვილეში. თქვენც ამას
წარმოადგენთ, მაგრამ ჯერ არ გინახავთ ეს. თუ უახლოვდებით იმას, ვინც ეს შეიცნო, მაშინ
ერთხელაც მისი ვიბრაციები თქვენს არსში შემეცნების პროცესს რთავენ. სწორედ ესაა გადაცემა.

ჩამოსულ ქალს ჩემთან გაერთიანების, ჩემთან ურთიერთქმედების რაღაც სურვილი აქვს, მაგრამ
მას უნდა იურთიერთოს ჩემთან, როგორც აუტსაიდერმა. მას ეშინია ჩართულობის, მას ეშინია
საკუთარ თავზე ვალდებულებების აღების. მაგრამ სწორედ ეს შიში არ აძლევს საშალებას,
მიიღოს ის, რისი მიცემაც მინდა. მე მზად ვარ ყველას მივცე! ჩემი მხრივ მე არ ვაყენებ პირობას,
რომ ჩემი ენერგია მხოლოდ მაშნ გადმოედინება თქვენთან, თუკი სანიასი გახდებით, უბრალოდ
ჩემი დაკვირვება და გამოცდილება აჩვენებს, რომ მხოლოდ სანიასს შეუძლია მისი მიღება;
სხვები არ არიან მზად მისაღებად.

სიჩუმის მუსიკა, ოსტატის წინაშე ღრმა სიყვარულში კაპიტულაციის მუსიკა, მისი არსების
მუსიკა, - სწორედ ამ მდგომარეობაშია შესაძლებელი ურთიერთქმედება, ჭეშმარიტებასთან
შეერთება.
რაღაც თვალსაზრისით მუსიკა სრულიად მდუმარეა. იგი ბგერებისგან შედგება, მაგრამ ამ
ბგერების წყალობით მდუმარება კიდევ უფრო ღრმა ხდება: ეს ბგერები ხაზს უსვამენ
მდუმარებას. სწორედ ეს განსხვავებაა მუსიკასა და ხმაურს შორის. ხმაური - ეს უბრალოდ
ბგერაა, იგი არ გეხმარებათ სიჩუმის შეგრძნებაში. მუსიკა - ესაა ბგერა, რომელიც კარს
წარმოადგენს სიჩუმისკენ. თანამედროვე მუსიკა - ეს მთლად მუსიკა არაა, ეს ხმაურია; იგი არ
გეხმარებათ სიჩუმესთან შეხებაში. ნამდვილი მუსიკა - ეს კლასიკური მუსიკაა. ნამდვილი
მუსიკა - ესაა ბგერა, რომელიც სიჩუმესთან შეხებაში გეხმარებათ.

რაღაც თვალსაზრისით მუსიკა აბსოლუტურად მდუმარეა. სიმღერა არ წარმოადგენს სუფთა

მუსიკას, რადგანაც სიმღერაში სიტყვებია. სიმღერა ნახევარ გზაზეა მუსიკისკენ, რადგანაც ის
კომპრომისზე მიდის, იყენებს რა სიტყვებს. სიმღერის პოეზია უკეთესია, ვიდრეჩვეულებრივი
ენა. პოეზია უკეთესია, ვიდრე პროზა, პოეზია ახლოსაა მუსიკასთან; რაც უფრო ახლოსაა
პოეზია მუსიკასთან, მით უფრო პოეტურია იგი. ამიტომაც პოეზიის უმაღლესი ფორმები
ძალიან უახლოვდებიან მუსიკას: ასეთ პოეზიაში უფრო მეტია სიჩუმე, ვიდრე აზრი; ასეთი
პოეზია სიჩუმის შეგრძნებაში გეხმარებათ.

ოსტატის არსი - ესაა მუსიკა, პოეზია, სიჩუმე. მუსიკაც, პოეზიაც და სიმღერაც სიჩუმესთან
შეხებაში გეხმარებიან, ჭეშმარიტების გადაცემა მხოლოდ სიჩუმეშია შესაძლებელი. ოდესმე
შეგინიშნავთ, რომ როდესაც შეყვარებული ხართ, ხშირად აღმოჩნდებით ხოლმე მდუმარების
მდგომარეობაში? თქვენ არ გინდათ ლაპარაკი, შეგიძლიათ უბრალოდ იჯდეთ საყვარელი
ადამიანის გვერდით. თქვენ არაფერი გაქვთ სათქმელი. უბრალოდ ერთად ყოფნა საკმარისზე
უფრო მეტია, სასურველზე მეტია. უბრალოდ ერთად ყოფნა - ისეთი დიდი სიხარულია. არაა
საჭირო თქმა: „მე შენ მიყვარხარ“. ამის თქმა შეფერხებების შექმნას ნიშნავს; ეს ზედმეტია. და
თანაც ბევრს ვერ გამოხატავდით ამით. როცა გიყვართ, შეგიძლიათ მდუმარებაში ყოფნა.

სანიასა - ეს სასიყვარულო რომანია. იმის მიხედვით, თუ როგორ ღრმავდება თქვენი

სიყვარული, უფრო და უფრო იძირებით სიჩუმეში, - და მხოლოდ ამ შემთხვევაშია
სესაძლებელი ჭეშმარიტების გადმოცემა. ესაა ენერგიის, მუსიკის სიყვარულის გადმოცემა. ეს
არაა რაღაც ვერბალური. ეს არაა ფილოსოფია.

მესამე კითხვა:
რატომ არ მიდიხარ ინდოეთიდან? ეს ცალ-ტვინა პოლიტიკოსები ნიუ-დელიდან უკანასკნელნი
იქნებიან, ვინც გაიგებენ, თუ რა ხდება აქ.
მე მიჭირს ინდოეთის დატოვება. ინდოეთი რაღაც განსაკუთრებულად ღირებულს ფლობს: იგი
ფლობს ჭეშმარიტების ძიების ძალიან ძველ და ღრმა გამოცდილებას.ძალიან ბევრი
გასხივოსნებული დადიოდა ამ მიწაზე, იჯდნენ და მედიტირებდნენ იმ ხეების ქვეშ, რომლებიც
ამ მიწაზე გაიზარდნენ, - თავად ეს მიწა გახდა წმინდა. აქ ყოფნა - არაა იგივე, რაც სხვაგან
ყოფნა. და ის, რისი გადმოცემაც მინდა, აქ უფრო შესაძლებელია, ვიდრე სადმე სხვაგან.
ინდოეთი დაეცა თავისი სიმაღლეებიდან. მან დაკარგა თავისი ყოფილი დიდება. ახლა ის ერთ-
ერთი ყველაზე უსახური ადგილია დედამიწაზე, მაგრამ მაინც, რადგანაც აქ დადიოდა გაუტამა
ბუდა, მაჰავირა და კრიშნა, და მილიონობით სხვა გასხივოსნებული... ასეთი არცერთ სხვა
ქვეყანაში არ მომხდარა.

იესო ძალიან მარტოსულია იერუსალიმში, მუჰამედი ძალიან ძალიან მარტოსულია არაბულ

ქვეყნებში, ლაო-ძისაც ძალიან მცირე კომპანია ჰყავდა - ჟუან-ძი და რამდენიმე სხვა. მათ
ძალისხმევა არ დაიშრეს, რომ საკუთარი თავის გარშემო დიდი ველი შეექმნათ, მაგრამ სწორედ
ინდოეთი ფლობს ყველაზე ძველ სულიერ ვიბრაციებს. სულიერი ძიება ინდოეთში გრძელდება
და ღრმავდება მინიმუმ ხუთიათასი წლის განმავლობაშ, და მდინარეები ჯერ კიდევ
მიედინებიან.

თავად ინდოელებს დაავიწყდათ ეს. სინამდვილეში, მათ უკვე აღარ აინტერესებთ თავიანთი
მემკვიდრეობა. მათ აღარ აინტერესებთ ეს მდინარეები. მათ მიატოვეს ისინი. და მიუხედავად
ამისა, ყველასთვის, ვისაც ძიება სურს, ინდოეთი უწინდებურად ქმნის საუკეთესო კლიმატს - მე
ვგულისხმობ სულიერ კლიმატს.

ინდოელები ძალიან მატერიალისტები გახდნენ, ეს მართალია. მაგრამ მიუხედავად ამ

მატერიალიზმისა, ყველა ბუდას ენერგია, რომელიც ამ მიწაზე დადიოდა, ჯერ კიდევ
პულსირებს აქ. ინდოელები ძალიან მატერიალისტები გახდნენ, გაცილებით უფრო
მატერილისტები, ვიდრე სხვა რომელიმე ნაცია ინდოეთში. და ისინი გახდნენ ძალიან
პირფერები, რადგანაც აგრძელებენ პრეტენზიის ქონას იმაზე, რომ რელიგიურები არიან, არადა
ასე უკვე აღარაა. ჩემი დაკვირვებით, თანამედროვე ინდური გონება გაცილებით უფრო
მატერიალისტური, გაცილებით უფრო უხეში გახდა, ვიდრე ნებისმირი სხვა გონება. ახლა
ინდოელებს მხოლოდ ფული, პოლიტიკური თამაშები და მატერიალური საგნები აინტერესებთ.

რამდენიმე დღის წინ ჩემს მდივანს ვთხოვე, რომ შეეძინა ყველაზე ძვირადღირებული
ავტომობილი ქვეყანაში. რაც მასშ მიყვარს, ეს ისაა, რომ არასოდეს არ მეკითხება, რატომ. მან
იყიდა ავტომობილი. ეს სპეციალური ხრიკი იყო, და მან გაამართლა.

ის ყველა ბანკის კარზე აკაკუნებდა, რომ ახალი კომუნის მშენებლობაზე აეღო კრედიტი - ჩვენ
უზარმაზარი ფული გვჭირდება, ორმოცდაათი მილიონი რუპია. ვინ მომცემს ასეთ კრედიტს?
მაგრამ როგორც კი ეს მანქანა იყიდა, და ბანკებმა დაინახეს, რომ ფული გვაქვს, მათმა
წარმომადგენლებმა რეკვა დაიწყეს მასთან ოფისში და შესთავაზეს: „აიღეთ იმდენი ფული,
რამდენიც გჭირდებათ“. ის შეშფოთებულია, ვის ჯობია რომ გამოართვას? ყველა მზადაა, რომ
შესთავაზს კრედიტი საუკეთესო პირობებით.

ოცი წლის განმავლობაში მე განუწყვეტლივ ვმუშაობდი ინდოეთში, და ათასობით ადამიანი

იქნა ტრანსფორმირებული, მილიონობით ადამიანი მისმენდა და კითხულობდა ჩემს წიგნებს,
მაგრამგაზეთმა „ტაიმს ოფ ინდიამ“, ყველაზე კონსერვატულმა ინდურმა გაზეთმა, უფრო
ბრიტანულმა, ჯერ კიდევ არცერთი სტატია არ გამოაქვეყნა ჩემზე და ჩემს შრომაზე. მაგრამ
როგორც კი ავტომობილი შევიძინე, მან უზარმაზარი სტატია გამოაქვეყნა - ავტომობილზე, და
არა ჩემზე!

ახლა ყველანი ინტერესს ავლენენ ჩემს მიმართ. სიახლე ავტომობილის შეძენის შესახებ ყველა
გაზეთში გამოქვეყნდა, ქვეყნის ყველა ენაზე. რა ადამიანები არიან ესენი? მათ არ ვაინტერესებ
მე, არ აინტერესებთ მედიტაცია, არ აინტერესებთ ის, რომ აქ ათასობით ადამიანი მედიტირებს.
ისინი საერთოდ არ არიან კურსში, თუ რა ხდება აქ. მათ მხოლოდ ავტომობილი აინტერესებთ.

მრავალი ადამიანი მოდის ჩემთან ოფისში. ისინი მოდიან არა იმისთვის, რომ მე არ თქვენ
გვნახონ. ისინი კითხულობენ: „შეიძლება ამ ავტომობილის ნახვა?“ მდივანი პასუხობს:
„მობრძანდით დილის დისკურსზე, და იქ იხილავთ მას“. საწყლები, მათ უწევთ, რომ
საათნახევარი მისმინონ, უბრალოდ იმისთვის, რომ ავტომობილს შეხედონ. რა ტანჯვაა! ისინი
მდიდარი და განათლებული ადამიანები არიან. ნუთუ შეიძლება უფრო მატერიალისტური
ქვეყნის წარმოდგენა? ისინი ყველანი ღელავენ, გაზეთის პირველ გვერდებზე სტატიებს წერენ ამ
ავტომობილზე და კითხულობენ: „რატომ?“ - რატომ არ შემიძლია უფრო უბრალოდ ცხოვრება?

ჩემი ცხოვრება აბსოლუტურად უბრალოა: იმდენად უბრალო, რომ მე ყოველთვის

მაკმაყოფილებს ყველაზე საუკეთესო. ეს აბსოლუტურად უბრალოა! ნუთუ შესაძებელია დიდი
უბრალოება? და მისი ფორმულირება ერთი ფრაზით შეიძლება: უბრალოება - ეს ყველაზე
საუკეთესოა. ამაში არაფერია რთული: მე ხარისხიანი ნივთები მიყვარს. მე არ მაინტერესებს,
რამდენი ღირს, მე ხარისხი მაინტერესებს. ადამიანებში ხარისხი მიყვარს და არა რაოდენობა.
ყველაფერში ხარისხი მიყვარს და არა რაოდენობა. ჩვენ შეგვეძლო ოცდაათი ინდური
ავტომობილი გვეყიდა ამ ერთის სანაცვლოდ, მაგრამ ეს მხოლოდ რაოდენობა იქნებოდა, და
მაშინ ოცდაათივე ავტომობილი უსარგებლო აღმოჩნდებოდა.

მათ ეს არ ესმით. მათი სირთულე იმაშია, რომ ისინი თავს აჩვენებენ რელიგიურებად, მაგრამ
გულის სიღრმეში მხოლოდ მატერიალურს ესწრაფვიან. ისინი მლიქვნელები გახდნენ, და
იმისთვის, რომ ეს მლიქვნელობა შეინარჩუნონ, მთელი ინდური რელიგიურობის მსხვერპლად
შეწირვა უწევთ. თუ ვინმეს წმინდანად გახდომა უნდა, მან უკიდურეს სიღატაკეში უნდა
იცხოვროს. ის მაზოხისტი უნდა გახდეს, უნდა ტანჯოს საკუთარი თავი.რაც უფრო მეტად
დატანჯავს თავს, მით უფრო რელიგიურად ჩათვლის მას ხალხი: „ნახეთ, რა რელიგიურად
ცხოვრობს!“

რელიგიურად ცხოვრება - სიხარულით ცხოვრებას ნიშნავს. რელიგიურად ცხოვრება -

მედიტატიურ ცხოვრებას ნიშნავს. რელიგიურად ცხოვრება - ნიშნავს გქონდეს
დამოკიდებულება ამ სამყაროსადმი, როგორც ღმერთის საჩუქრისადმი. მაგრამ მათი გონება
მატერიალურის ძიებაშია, ამიტომაც ამის გაგება არ შეუძლიათ.
როგორც კი ავტომობილის დანიშნულება შესრულებული იქნება, იგი გაქრება. მისი
დანიშნულება უკვე თითქმის შესრულებულია, მაგრამ მას შეუძლია რაღაც დაგანახოთ... მე
შემიძლია დისკურსზე ურმითაც მოვიდე. ამაში არაფერია უჩვეულო. ეს უფრო შთამბეჭდავიც
იქნებოდა და უფრო დავტკბებოდი მგზავრობით.

ისინი მოდიან, აქეთ-იქით იხედებიან და მხოლოდ ერთ კითხვას სვამენ: „რა საჭიროა ასეთი
ლამაზი აშრამი?“ მათ ურჩევნიათ, რომ ეს იყოს რაღაც ბინძური და გაცვეთილი, მაშინ ეს
აშრამი იქნებოდა. მათ არ შეუძლიათ დაიჯერონ, რომ აშრამი შეიძლება იყოს სუფთა, მყუდრო,
ლამაზი, ყვავილებით და ხეებით. მათ არ შეუძლიათ ამის დაჯერება. არა ის, რომ არ სურთ
თავისთვის არანაირი კომფორტი, მათ ეს სწყურიათ. სინამდვილეში მათ უბრალოდ შურთ.
ინდური გონება მატერიალისტური, უხეში გახდა.

სულიერი გონება არ ყოფს მატერიას და სულს. ისინი განუყოფელნი არიან. სულიერი გონება
ხედავს, რომ მთელი ყოფიერება ერთიანია. მატერიალისტი, რომც შეიყვაროს ქალი, ნივთის
დონემდე დაიყვანს მას. ვინ არის სულიერი ადამიანი? სულიერი ადამიანი - ესაა ადამიანი,
რომელიც ნივთთან შეხებისას ადამიანად აქცევს მას. თქვენ გაგაკვირვებთ ჩემი განსაზღვრება.
სულიერი ადამიანი, ესაა ადამიანი, რომელიც როდესაც ავტომობილს მართავს, ავტომობილი
ადამიანად იქცევა. იგი გრძნობს მას. იგი უსმენს მისი ძრავის გუგუნს. იგი სინაზით და
მზრუნველობით ეპყრობა მას. მაშინ ნივთიც კი ცოცხალ ადამიანად იქცევა, მას შეუძლია
საგანთანაც კი იპოვნოს ერთიანობა. ხოლო მტერიალისტი - ესაა ადამიანი, რომელიც მაშინაც
კი, თუკი უყვარს ადამიანი, მამაკაცი ან ქალი, მყისვე ნივთად აქცევს მას. ქალი ცოლად იქცევა:
ცოლი - ეს ნივთია. მამაკაცი ქმრად იქცევა: ქმარი - ეს ნივთია. ქმარი - ეს საზოგადოებრივი
პირობითობაა, და ყველა პირობითობა უსახურია, მკვდარია.

შენ მეკითხები: „რატომ არ ტოვებ ინდოეთს?“

ეს ინდოეთი, რომელსაც გაზეთებში ხედავთ, ინდოეთი, რომელსაც თქვენ იცნობთ, მე უკვე

დავტოვე. როდესმე გინახავთ, რომ აშრამის საზღვრებს გარეთ გავსულიყავი? მე ჩემს ოთახში
ვცხოვრობ. იქნება ეს ოთახი აქ თუ რომელიმე სხვა ადგილას, მე მაინც ოთახში ვიცხოვრებ. მე
უკვე დავტოვე ეს ინდოეთი. მე არ მაღელვებს ინდოეთი, რომელზეც რადიოს, ტელევიზიის,
გაზეთების მეშვეობით შეიტყობთ; მე არ მაღელვებს პოლიტიკოსების, მლიქვნელების,
მაჰატმების, მაზოხისტების ინდოეთი. ეს ინდოეთი მე უკვე მივატოვე.

მაგრამ მე არ შემიძლია ინდოეთიდან წასვლა. არსებობს ასევე დაფარული ინდოეთი,

ეზოთერული ინდოეთი, - სადაც ჯერ კიდევ იგრძნობა ბუდების თანმყოფობა, სადაც უფრო
ადვილია მაჰავირასთან ერთად ყოფნა, ვიდრე სადმე სხვაგან, სადაც მუდმივად, როგორც ფონი,
არსებობს გასხივოსნებულთა მთელი ტრადიცია. ამის მიტოვება არ შემიძლია. პირადად
ჩემთვის არ არსებობს პრობლემები; მე შემიძლია წავიდე და იგივე დავრჩები სადაც არ უნდა
ვიყო. მაგრამ თქვენთვის ეს სრულიად სხვა იქნება.
მე მინდა გამოვიყენო ეს ფონი თქვენი ტრანსფორმაციისთვის. ეს გააიოლებს თქვენს ზრდას.
ისე, რომ თავადაც არ იცით, თავადაც ვერ აცნობიერებთ, თქვენ ბუდების ვიბრაციით ხართ
გარშემორტყმული. როცა ახალი კომუნა აშენდება, თქვენ დაინახავთ, რომ სასწაულები ხდება,
რადგანაც მე შევძლებ, რომ ეს ფონი თქვენთვის მისაწვდომი გავხადო მთელი მისი
ტოტალურობით. და ამის განხორციელება შეუძლებელია სხვა ადგილას. არსად არ მიუღწევია
რელიგიას ისეთი აყვავებისთვის, როგორც ამ ქვეყანაში. ისევე როგორც მეცნიერება - ეს
დასავლური ევოლუციის შედეგია, რელიგია - ეს აღმოსავლური ევოლუციის შედეგს
წარმოადგენს. თუ გსურთ, რომ მეცნიერებით დაკავდეთ, დასავლეთში უნდა წახვიდეთ,
რადგანაც სწორედ იქაა მისი წყაროები. მთელი დასავლური სამყარო ისეთია, რომ მეცნიერება
იქ ბუნებრივად იბადება. იგივე, მაგრამ უკვე რელიგიასთან მიმართებაში, ხდება
აღმოსავლეთში, აღმოსავლეთი კი ინდოეთთან ასოცირდება.

თქვენ არ გესმით და არ შეგიზლიათ გაიგოთ ჩემი განზრახვები. ყველაფერი, რასაც ვაკეთებ, ეს

ფანდებია, ამიტომ ნუ გააკეთებთ ზედაპირულ დასკვნებს: შესაძლოა ვერ ხედავთ ჩემს
განზრახვას, არ გესმით, სადამდე უნდა მიგვიყვანოს მან.

ავტომობილი დაგვეხმარა, რომ ფული მოგვეპოვებინა ახალი კომუნის ასაშენებლად. ახლა,

როცა ფანდმა იმუშავა, ავტომობილს შეუძლია გაქრეს. არასოდეს აღიქვათ აქ მომხდარი
ზედაპირულად, მოვლენებს შესაძლოა ფარული აზრი ჰქონდეთ. ისინი შესაძოა სპეციალური
ფანდები იყვნენ.

ახალი კომუნა ყველა ბუდას მდინარე გახდება. თქვენ ადვილად შეძლებთ ამ უზარმაზარი
ენერგიის გამოყენებას. ჩვენ მისგან უზარმაზარ რეზერვუარს შევქმნით. თქვენ შეძლებთ, რომ
იცოცხლოთ და ისუნთქოთ მისით, შეძლებთ, რომ ამ უზარმაზარი ტალღების ქიმზე აიწიოთ
შეუცნობელისკენ.

ამიტომაც არ შემიძლია ინდოეთიდან წასვლა.

შენ ამბობ: „ეს ცალტვინა პოლიტიკოსები ნიუდელიდან უკანასკნელნი იქნებიან, ვინც გაიგებენ,
თუ რა ხდება აქ“.

პოლიტიკოსები არიან კიდეც პოლიტიკოსები. ისინი ყველგან ერთნაირები არიან; შესაძლოა

ცოტათი განსხვავდებიან ზედაპირულად, მაგრამ შიგნით სიღრმეში ერთნაირები არიან,
რადგანაც პოლიტიკა - ეს პოლიტიკაა. მე ვიცი, რომ ინდური პოლიტიკა მსოფლიოში ყველაზე
ბინძური გახდა. იგი ინდური ფარისევლობის ნაწილი გახდა. ინდოელი პიტიკოსები ასევე
ცდილობენ დაამტკიცონ, რომ ისინი მაჰატმები არიან; მორარჯი დესაიც კი ცდილობს
დაამტკიცოს, რომ ის სუპერ-მაჰატმაა. პოლიტიკოსი და მაჰატმა? ამ ფარისევლობის გამო
ინდური პოლიტიკა ბინძურ თამაშად იქცა.
თუ ვინმე მკაფიოდ და ნათლად ამბობს: „მე მაქვს ამბიციები, მე მინდა გარკვეულ
მდგომარეობას მივაღწიო“, - მაშინ ის, სხვა თუ არაფერი, გულწრფელია. ინდოელი
პოლიტიკოსი კი ამბობს: „მე ყველაზე უბრალო ადამიანი ვარ, არანაირი მდგომარეობის მიღწევა
არ მინდა. რისთვის? იქ ხომ არაფერია. მე ღმერთს ვეძებ, მაგრამ რადგან ხალხს უნდა
ვემსახურო, ამ მდგომარეობის დაკავება მიწევს. თქვენს გამო ვიკავებ პრემიერ-მინისტრის
პოსტს“. ეს ფარისევლობა პოლიტიკას ბინძურ საქმედ აქცევს.

რამდენიმე დღის წინ ინდურ პოლიტიკურ სცენაზე გადანაცვლებები მოხდა, - როგორც

იმედოვნებდნენ უკეთესობისკენ, მაგრამ როგორც აღმოჩნდა პირიქით, უარესობისკენ. დღეს
ცხადი ხდება, რომ მომავალი არ აპატიებს ადამიანს, რომელიც პასუხისმგებელია ამ
გადანაცვლებაზე, - ჯ. პრაკაშა ნარაიანას, რადგანაც მან ძალაუფლება გადასცა ქვეყნის ყველაზე
რეაქციულ წრეებს. მან ძალაუფლება გადასცა ძალაუფლებაზე დახარბებულ მგლებს, ახლა კი
უძლურად გრძნობს თავს და ვერაფერს აკეთებს. ახლა, როცა ისინი ხელისუფლებაში
აღმოჩნდნენ, მიუფურთხებიათ მისთვის. ახლა მთელი ინდოეთი სცენად იქცა პოლიტიკური
თამაშებისთვის: როგორ მიაღწიონ ძალაუფლებას, როგორ მოახდინონ ექსპლუატაცია, როგორ
მოიპოვონ მეტი ფული, მეტი ძალაუფლება, და როგორ შეინარჩუნონ ეს ძალაუფლება.

იგივე ხდება ყველგან მეტი ან ნაკლები ხარისხით. პოლიტიკოსები ყველგან შექმნიან

პრობლემებს ჩემთვის და ჩემი ხალხისთვის, რადგანაც მე ცხოვრების სრულიად სხვაგვარ
ხედვას ვთავაზობ. მე ვთავაზობ რევოლუციას ადამიანის ცნობიერებაში. პოლიტიკა ყოველთვის
მხარს დაუჭერს ხელისუფლების ინტერესებს, - ბუნებრივია, - ამიტომ ყველგან იგივე
პრობლემები გველის.

თუმცა მათ ერთი სირთულე ელოდებათ: შეუძლიათ ნებისმიერი ქვეყნიდან მყისვე გამომაგდონ,
მაგრამ აქ ამას ვერ გააკეთებენ. და ასე იყო არა მხოლოდ ჩემს მიმართ, ასე იყო ყოველთვის.

გურჯიევს უფლებას არ აძლევდნენ, რომ ინგლისში შესულიყო, მას მრავალ ქვეყანაში არ მისცეს
დასახლების უფლება. მთელი ცხოვრება იგი ერთიდან მეორე ქვეყანაში გადაადგილდებოდა.
მას არ შეეძლო თავისი საქმის კეთება. როგორ უნდა ეკეთებინა საქმე? იმისთვის, რომ საქმე
აკეთო, სადღაც უნდა დაფუძნდე. ის თავის გარშემო მოსწავლეებს იკრებდა, შემდეგ კი
ქვეყნიდან წასვლა უხდებოდა, და მოსწავლეების წრე კვლავ იშლებოდა. შემდეგ კვლავ
აგროვებდა მოსწავლეებს, რამდენიმე წელს ხარჯავდა ამაში, და იმ დროისთვის, როცა
მოსწავლეთა წრე ისევ იკვრებოდა, პოლიტიკოსები ქვეყნის დატოვებას აიძულებდნენ, და
ყველაფრის ახლიდან დაწყება უხდებოდა.

და ასე გრძელდებოდა მთელი მისი ცხოვრება. იგი ვერავის ვერ დაეხმარა - ვერცერთი ადამიანი
ვერ გახდა გასხივოსნებული მისი წყალობით, თუმცა ბევრს შეეძლო. მას ჰქონდა ეს
პოტენციალი. ის იშვიათი გენია იყო, იშვიათი ოსტატი, მაგრამ სიტუაცია ხელს არ უწყობდა.
თუ ინდოეთიდან წავალ, მეც იგივე დამემართება. როგორც კი ჩემი ხალხი ერთ რომელიმე
ქვეყანაში შეგროვდება, მაშინვე პრობლემები შეიქმნება. აქ მათ შეუძლიათ თქვენთვის შექმნან
პრობლემები. ამის გაკეთება არაა რთული, მაგრამ ისინი მე ვერ შემიქმნიან პრობლემებს. ყოველ
შემთხვევაში ქვეყნიდან მაინც ვერ გამაძევებენ! მათ ძალიან უნდათ ეს, და ყველაფერს
გააკეთებდნენ იმისთვის, რომ წავსულიყავი, რადგანაც ჩემი აქ ყოფნა უფრო და უფრო
აუტანელი ხდება მათთვის. რაც უფრო მეტხანს ვიქნები აქ, მით უფრო გაიზრდება ჩემი ხალხი,
რაც უფრო რეალური ფაქტი გახდება ეს კომუნა, მით უფრო დაანგრევს ეს მათ ღირებულებებს,
ამხელს მათ ფარისევლობას.

ამიტომაც არ შემიძლია ინდოეთიდან წასვლა. და ვიცი, რომ ინდოელი პოლიტიკოსები

უკანასკნელი ადამიანები იქნებიან მსოფლიოში, რომლებიც გაიგებენ, თუ რა ხდება აქ. ისინი
უკანასკნელნიც კი არ იქნებიან - ისინი ვერასოდეს ვერ გაიგებენ ამას.

პოლიტიკოსს არ შეუძლია რელიგიის გაგება. ეს შეუძლებელია. პოლიტიკის ენა - ეს რელიგიის

ენის სრული წინააღმდეგობაა. რელიგია თავისუფალია სურვილებისგან, ამბიციურობისგან,
მესაკუთრეობისგან. რელიგია - ეს აქ და ახლა ყოფნაა. პოლიტიკა - ეს ამბიციები, სურვილები,
მომავლისკენ გამუდმებული სწრაფვა, ხვალინდელი დღეა. რელიგიაში თქვენ იღებთ საკუთარ
თავს, იღებთ ისეთად, როგორიც ხართ, და რელაქსირდებით ამაში. პოლიტიკა
არასრულფასოვნების კომპლექსისგან იბადება, საკუთარი თავის სხვებთან შედარებისგან. როცა
სხვებს ადარებთ საკუთარ თავს, ამით თავს არასრულფასოვნად გრძნობთ. მაშინ ვიღაც
აუცილებლადაა უფრო ლამაზი, უფრო ჭკვიანი, უფრო განათლებული, ვიდრე თქვენ, - და
თქვენ იტანჯებით არასრულფასოვნების კომპლექსისგან, თვითდამკვიდრებას ცდილობთ.

თუ ჭკვიანი არ ხართ, რა შეგიძლიათ გააკეთოთ იმისთვის, რომ ჭკვიანი გახდეთ? არაფერი. თუ

მუსიკალური ნიჭი არ გაქვთ, რას იზამთ? ვერაფერს მოუხერხებთ ამას. თუ არ ხართ ლამაზი,
მაშინ არ ხართ ლამაზი. მაშინ რჩება მხოლოდ ერთი: თქვენ შეგიძლიათ პოლიტიკოსი გახდეთ.
ეს უკანასკნელი თავშესაფარია ყველა ადამიანისთვის, რომლებიც არასფულფასოვნების
კომპლექსისგან იტანჯებიან. პოლიტიკისკენ ისწრაფვის ყველა, რომელსაც საკმარისი
ძალადობრიობა, საკმარისი სისასტიკე და მტაცებლური თვისებები აქვს. პოლიტიკაში არაა
საჭირო არანაირი სხვა ნიჭი, არანაირი სხვა გენია. სინამდვილეში, რაც უფრო ბრიყვი ხართ,
მით უფრო მეტი შანსი გაქვთ წარმატებისთვის.

მე მსმენია...

მოლა ნასრედინი ძალიან იტანჯებოდა იმის გამო, რომ ადამიანები მას იდიოტად თვლიდნენ.
ბოლოსდაბოლოს მან გადაწყვიტა ნეიროქირურგისთვის მიემართა და ტვინის გადანერგვა
ეთხოვა მისთვის. როცა ქირურგთან მივიდა, ქირურგმა უთხრა:

- მოლა, ჩვენ აქ ბევრი ტვინი გვაქვს. მობრძანდით და თავად ნახეთ.

და მართლაც, მათ დიდი არჩევანი ჰქონდათ ტვინის გადასანერგად.

მოლამ ჰკითხა:

- რა განსხვავებაა მათ შორის? მე ვხედავ, რომ ყოველ ტვინს სხვადასხვა ფასი ადევს. ეს ტვინი
მხოლოდ ოცდახუთი რუპია ღირს, აი ის კი - ოცდახუთიათასი რუპია. რა განსხვავებაა მათ
შორის?

ქირურგმა უპასუხა:

- მოლა, პირველი ტვინი, რომელიც ოცდახუთი რუპია ღირს, დიად მეცნიერს ეკუთვნის. მეორე
კი, რომელიც ოცდახუთიათასი ღირს, პოლიტიკოსს ეკუთვნის.

- თქვენ გინდათ თქვათ, - გაუკვირდა მოლას, - რომ პოლიტიკოსის ტვინი უკეთესია, ვიდრე
მეცნიერის?

- არა, არასწორად არ გამიგოთ, - უპასუხა ქირურგმა. - ის უფრო მეტი იმიტომ ღირს, რომ
არასოდეს გამოუყენებიათ. ის არასოდეს ყოფილა ხმარებაში, აბსოლუტურად ახალია.
მეცნიერის ტვინი ძალიან ხშირად გამოიყენებოდა. ის ამოწურულია, გამოფიტულია.

პოლიტიკაში თქვენ არ გჭირდებათ ტვინი, არ გჭირდებათ გონიერება, არ გჭირდებათ

მგრძნობელობა, არ გჭირდებათ გაცნობიერებულობა, არ გჭირდებათ სიყვარული, არ
გჭირდებათ თანაგრძნობა. ეს ყველაფერი დაბრკოლებაა! პოლიტიკაში საპირისპირო თვისებები
გჭირდებათ. ნებისმიერი სხვა სიტუაციისთვის გამოუსადეგარი თვისებები პოლიტიკაში
გამოგადგებათ. საჭიროა მხოლოდ ძალაუფლების გააფთრებული წყურვილი, - მას კი
არასრულფასოვნების კომპლექსი ქმნის.

რელიგიურ ადამიანს არ გააჩნია არასრულფასოვნების კომპლექსი. მხოლოდ რელიგიურ

ადამიანს არ გააჩნია არასრულფასოვნების კომპლექსი, რადგანაც ის არასოდეს ადარებს, ხოლო
თუ არ ადარებთ, თქვენ არ შეგიძლიათ იყოთ ვინმეზე მაღლა ან დაბლა. რელიგიური ადამიანი
სხვაზე არც მაღლაა და არც დაბლა, ის უბრალოდ საკუთარ თავს წარმოადგენს. იგი ღებულობს
იმას, როგორც ღმერთმა შექმნა, და ტკბება იმით, როგორიცაა. იგი საოცრად ბედნიერია. იგი
მადლიერებას გრძნობს. მადლიერებას გრძნობს უბრალოდ იმიტომ, რომ არსებობს. იგი ყოველ
წამს მადლიერია. მას არ უნდა იქცეს სხვად, რადგან ბოლომდე კმაყოფილია საკუთარი თავით.
მან იცის, რომ უნიკალურია - არც მეტია სხვაზე და არც ნაკლები. მან იცის, რომ ყოველი
ადამიანი უნიკალურია, რადგანაც მსოფლიოსი არ არსებობს ორი ერთნაირი ადამიანი.
ამიტომაც პოლიტიკოსები ვერასოდეს გაიგებენ, რა არის რელიგია. მათ არ ესმით ბუდასი, მათ
არ ესმით ქრისტესი, მათ არ ესმოდათ და ვერ გაიგებენ ვერცერთ რელიგიურ მოვლენას. ისინი
ყოველთვის მის წინააღმდეგ იყვნენ. რელიგიური ადამიანის თანმყოფობა სახიფათოა
პოლიტიკოსისთვის.
დიახ, შენ მართალი ხარ: „ეს ცალ-ტვინა პოლიტიკოსები ნიუ-დელიდან“ ვერასოდეს გამიგებენ
მე. ეს სიმართლეა. მაგრამ მე ეს არ მაღელვებს. არ მადარდებს, რომ მათ არ შეუძლიათ ჩემი
გაგება. ეს არ არის აუცილებელი. ჩემთვის მხოლოდ ერთია მნიშვნელოვანი: რომ თავი
დამანებონ, რომ ჩემს საქმეს დაანებონ თავი - ეს საკმარისია. და ადრე თუ გვიან მათ მოუწევთ
ჩემთვის თავის დანებება, რადგანაც არ შეუძლიათ ჩემთან კამათი, მათ არაფერი აქვთ სათქმელი
ჩემთვის, ისინი პასუხს ვერ გამცემენ. მე მათ ოცი წლის განმავლობაში ვაკრიტიკებდი: მათ
არაფერი უთქვამთ საპასუხოდ, მათ არაფერი აქვთ სათქმელი. გულის სიღრმეშ ხვდებიან, რომ
რასაც ვამბობ, სიმართლეა.

ცალკეული პოლიტიკოსები ხანდახან მოდიან ჩემთან და მეუბნებიან: „ოშო, რასაც ამბობ,

ყველაფერი აბსოლუტურად სწორია, მაგრამ ჩვენ არ შეგვიძლია, რომ საჯაროდ ვაღიაროთ ეს,
ჩვენ არ შეგვიძლია ვაღიაროთ, რომ „სწორედ ასეა საქმე ნიუ-დელიში“.

ჩემს გვერდით ისინი ყოველთვის ამბობენ: „შენ მართალი ხარ“, მაგრამ საჯაროდ ვერ აღიარებენ
ამას, რადგანაც თუ მე მართალი ვარ, თუ საჯაროდ იტყვიან ამას, ბრბო მათ წინააღმდეგ
აჯანყდება. მათი მდგომარეობა ბრბოს აზრზეა დამოკიდებული, მათ იმედი აქვთ, რომ ეს
ხალხი კვლავ მისცემს ხმას. ამიტომაც აგრძელებენ ბრბოში ყველანაირი სულელური იდეის და
ცრურწმენის გავრცელებას და შენარჩუნებას. მათი დამოკიდებულება ბრბოზე უზარმაზარია.

ოცი წლის განმავლობაში მე ვაკრიტიკებდი მაჰატმა განდის და მის ფილოსოფიას. არცერთ მის
მიმდევარს საპასუხოდ არაფერი უთქვამს ჩემთვის. ისინი არაერთხელ მოსულან და უთქვამთ
ჩემთვის: „ყველაფერი, რასაც ამბობ სიმართლეა, მაგრამ ამას საჯაროდ ვერ ვაღიარებთ. თუ
ვიტყვით, რომ ყველაფერი, რასაც მაჰატმა განდიზე ამბობ, სიმართლეა, ჩვენს მდგომარეობას
დავკარგავთ“. საზოგადოებას სჯერა მაჰატმა განდის, და რადგანაც განდი ტექნოლოგიის
განვითარების წინააღმდეგ იყო, ისინი კვლავაც ინარჩუნებენ ამ სულელურ იდეას. თუ ეს
ქვეყანა უარს იტყვის ტექნოლოგიურ განვითარებაზე, იგი ღატაკად დარჩება. და ტექნოლოგიის
განვითარება არაა აუცილებელი, რომ გულისხმობდეს ეკოლოგიის განადგურებას. ეს არაა
აუცილებელი: შესაძლებელია ისეთი ტექნოლოგიების განვითარება, რომელიც არ დაანგრევს
ეკოლოგიას, შესაძლებელია ტექნოლოგიის განვითარება, რომელიც ემსახურება ადამიანებს და
ამასთან არ გაანადგურებს ბუნებას. მაგრამ განდი ტექნოლოგიის წინააღმდეგ იყო.

იგი რკინიგზის წინააღმდეგ იყო, ფოსტის წინააღმდეგ იყო, ელექტროობის წინააღმდეგ იყო. იგი
ნებისმიერი მექანიზმის წინააღმდეგ იყო. მათ ესმით, რომ ეს სისულელეა, რადგანაც თუ
მომავალშიც ასე გაგრძელდა... მაგრამ ისინი განაგრძობენ მის მხარდაჭერას, რადგანაც იმედი
აქვთ, რომ არჩევნებზე ხმებს მიიღებენ, ამომრჩევლები კი ეთაყვანებიან მაჰატმას, - რადგანაც
მაჰატმა შეესაბამება მათ წარმოდგენებს იმაზე, თუ როგორი უნდა იყოს მაჰატმა.

მაჰატმა განდი შეესაბამება ინდოელთა ბრბოს წარმოდგენებს. ინდოელთა ბრბო მას აღმერთებს.
პოლიტიკოსს უწევს, რომ ბრბოს გაჰყვეს. ყოველთვის გახსოვდეთ: პოლიტიკური ლიდერი
ყოველთვის თავის მიმდევრებს მიჰყვება. არა სხვანაირად! ის მხოლოდ თავს აჩვენებს, რომ
ლიდერია. სინამდვილეში მას უწევს, რომ თავის მიმდევრებს მიჰყვეს; თუ მიმდევრები
მიატოვებენ მას, ის არსად აღმოჩნდება. მას არ შეუძლია საკუთარ ფეხებზე დგომა, მას არ
გააჩნია საყრდენი.

განდი სიღარიბეს ეთაყვანებოდა. თუ სიღარიბეს ეთაყვანებით, ღარიბი რჩებით. სიღარიბე უნდა

გძლდეთ, მე მძულს სიღარიბე!

მე არ შემიძლია ვთქვა, რომ სიღარიბეს უნდა ვეთაყვანოთ. ამის თქმა - დანაშაულია. მე

ვერაფერს ვხედავ რელიგიურს იმაში, რომ ღატაკი ვიყო. მაგრამ განდი ძალიან ბევრს
ლაპარაკობდა სიღარიბეზე და მის სილამაზეზე, ეს კი ხელს უწყობს ღარიბი ადამიანის ეგოს, ეს
კვებავს მის ეგოს, მას სიამოვნებს ამის მოსმენა. მისთვის ეს ნუგეშია: ესე იგი ის რელიგიური
ადამიანია, უბრალო ადამიანი. შესაძლოა ღატაკია, შესაძლოა ფული არ აქვს, სამაგიეროდ
სულიერ სიმდიდრეს ფლობს.

სიღარიბეში არანაირი სულიერი სიმდიდრე არაა; არაა და არც შეიძლება იყოს. სიღარიბე
უსახურია, სიღარიბე უნდა განადგურდეს. იმისთვის, რომ სიღარიბე განადგურდეს,
ტექნოლოგიები უნდა განვითარდეს.

მაჰატმა განდი შობადობის კონტროლის წინააღმდეგ იყო. თუ შობადობას არ ვაკონტროლებთ,

ეს ქვეყანა დღითიდღე უფრო და უფრო ღატაკი გახდება. მაშინ არ იქნება არანაირი შანსი.

ერთხელ მოლა ნასრედინმა მითხრა:

- ოშო, როგორც ჩანს მალე ყველა ღატაკი გახდება. ყველა მოწყალების თხოვნას დაიწყებს!

მე ვუპასუხე:

- ნასრედინ, ვისთვის?

ეს ქვეყანა ისეთი სიღარიბისკენ მიდის, რომ მასში მალე აღარ დარჩებიან მათხოვრები,
რადგანაც ვის უნდა თხოვონ მოწყალება? ამასთან ღატაკ ქვეყანაში დანაშაულებრიობის დონეც
იზრდება. სიღარიბე - ეს არაა რელიგიურობის წყარო, სულიერების წყარო, - ეს
დანაშაულებრიობის წყაროა.

სულიერების და რელიგიურობის წყარო - ეს სიმდიდრეა, რადგანაც რელიგია - ეს უმაღლესი

ფუფუნებაა. ეს უმაღლესი ხელოვნებაა, უდიადესი მუსიკა, უნატიფესი ცეკვა. მხოლოდ მაშინ,
როცა ყველაფერი გაქვთ, იწყებთ ღმერთის ძიებას. მხოლოდ მაშინ, როცა ყველაფერი
მოაგვარეთ, როცა ყველაფერი შეიცანით და გაიგეთ, რომ ამით ვერ დაკმაყოფილდით, იწყებთ
ღმერთის ძიებას.
ღატაკი ადამიანი არ ფიქრობს ღმერთზე. მისი ღმერთი სხვა არაფერია, თუ არა საყრდენი: იგი
ეყრდნობა, ეჭიდება აზრს ღმერთის შესახებ.

ეს ყოველდღე ხდება: როცა ჩემთან ღარიბი ადამიანი მოდის, ის არასოდეს მოდის რელიგიური
პრობლემებით. ის ამბობს: „ჩემი ცოლი ავადაა. ოშო, შეგიძლია მისი დალოცვა? ჩემი შვილი
სამუშაოს ვერ პოულობს. შეგიძლია დამეხმარო?“ ამ ყველაფერს არანაირი კავშირი არ აქვს
რელიგიასთან. მაგრამ ის არასოდეს მოდის პრობლემებით, რომლებიც დაკავშირებულია
მედიტაციასთან ან სიყვარულთან; მას არ აქვს მსგავსი პრობლემები. მისი პრობლემა - პურის და
თავშესაფარის პოვნაა. მისი ცხოვრება - გამუდმებული ბრძლაა გადარჩენისთვის. როცა
ადამიანი მდინარეშ იხრჩობა, ნუთუ იგი იკითხავს: „რა არის მედიტაცია?“ ან „რა არის
სიყვარული?“ უპირველეს ყოვლისა მას მდინარიდან გამოცურვა უნდა. იგი იხრჩობა, მისი
სიცოცხლე საფრთხეშია, - რა საქმე აქვს მედიტაციასთან?

მშიერი ადამიანი ვერ დაინტერესდება მედიტაციით. მაგრამ განდი ფიქრობს, რომ სულიერებაში
არის რაღაც სულიერი. სიღარიბე უსახურია. ეს ყველაზე არასულიერი მოვლენაა სამყაროში,
რადგანაც ეს ყველა დანაშაულისა და ცოდვის წყაროა.

მე მსმენია...

ერთხელ გავრცელდა ხმები, რომ დიდი ქალაქების ქუჩებში დიოგენეს აჩრდილის დანახვაა
შესაძლებელი. თავიდან ბერძენი სწავლული პარიზში შეამჩნიეს. რამდენიმე გამვლელი
მიუახლოვდა ფილოსოფოსს, რომელსაც ანთებული ლამპარით მიდიოდა, და ჰკითხეს:

- დიოგენე, რას აკეთებ პარიზში?

დიოგენემ მთელი გულით გაიცინა, ბედნიერად გაეღიმა და თქვა:

- მესიე, მე ჭეშმარიტებას ვეძებ.

მისი თვალები ელავდნენ, მისი თვალები სიხარულს და იმედს ასხივებდნენ.

შემდეგ გავრცელდა ხმები, რომ იგი ლონდონშ დაინახეს. იქ დიოგენე თავისი ლამპარით
რამდენიმე პოლიციელმა შეამჩნია და ჰკიტხეს:

- დიოგენე, რას აკეთებ ლონდონში?

ამჯერად ის აღარ გამოიყურებოდა უწინდებურად ბედნიერად. მან სცადა გაღიმება, მაგრამ

ძალისხმევის გარეშე ვერ შეძლო ეს. მან უპასუხა:

- ჯენტლმენებო, მე ჭეშმარიტებას ვეძებ.

იმედი გაქრა მისი თვალებიდან და მის ნაცვლად სევდამ დაისადგურა.

შემდეგ ის ნიუ-იორკში შენიშნეს. იმედი საერთოდ გაქრა, ის ძალიან სევდიანი იყო, მაგრამ
მექანიკურად განაგრძობდა, თუთიყუშივით: „მე ჭეშმარიტებას ვეძებ“.

შემდეგ, როგორც მოსალოდნელი იყო, იგი ნიუ-დელის ქუჩებში ნახეს. ერთი პოლიტიკოსი,
განდის მიმდევარი, მიუახლოვდა მას და ჰკითხა:

- დიოგენე, რას აკეთებ ნიუ-დელიში?

დიოგენემ განრისხებულმა, თითქმის გაცოფებულმა უპასუხა:

- ნეტაჯი, მე ჩემს ლამპარს ვეძებ!

ნიუ-დელიში შეუძლებელია საკუთარი ლამპარის შენარჩუნება.

დღითიდღე ქვეყანა უფრო და უფრო იძირება ტანჯვაში. და ეს ტანჯვა ახალ ტანჯვას ქმნის.
ყოველთვის ასე ხდება: უბედურება მარტო არ მოდის; თუ რაღაც არ გაქვთ, მაშინ სავარაუდოდ
იმასაც კარგავთ, რაც უკვე გაქვთ. და ამ ყველაფერზე პასუხისმგებელია ინდოელი
პოლიტიკოსი, რადგანაც ის განუწყვეტლივ ქადაგებს მაღალ იდეალებს. ინდოელი პოლიტიკოსი
მხოლოდ ლაპარაკობს, დაპირებებს არიგებს და არასოდეს ასრულებს მათ. მას არ შეუძლია ამ
დაპირებების შესრულება, რადგანაც სისულელეების სჯერა; შესაძლოა მას უწევს, რომ
დაიჯეროს ეს სისულელეები.

მაგალითად, ისინი განაგრძობენ ცელიბატზე ლაპარაკს - არა შობადობის კონტროლზე, არამედ

ცელიბატზე: თუ ხალხი ცელიბატს დაიცავს, მოსახლეობის ზრდა შეჩერდება. ეს სისულელეა.
რამდენი ადამიანი შეინახავს ცელიბატს? ეს არაა მოსახლეობის ზრდის შეჩერების საშუალება.
ისინი კვლავინდებურად განიხილავენ ტერმინებს, რომელთაც კავშირი არ აქვთ
ტექნოლოგიებთან და მანქანების გამოყენებასთან.

მთელი ქვეყანა უზარმაზარ ჭრილობად, სიმსივნედ იქცა.

მე ვხედავ ამ ყველაფერს. და სხვა მიზეზებთან ერთად ამიტომაც არ მინდა ამ ქვეყნის

დატოვება. მე მინდა შევქმნა მასში მცირე ოაზისი, ჩემი კომუნა, რომელიც ყველა ტექნოლოგიას
გამოიყენებს და ამასთან ეკოლოგიას შეინარჩუუნებს. ეს კომუნა შესაძლოა მაგალითი გახდეს
მთელი ქვეყნისათვის: ჩვენ შევძლებთ ვთქვათ, რომ თუ ეს შესაძლებელია მოხდეს ერთ მცირე
ადგილზე ხუთიათასი სანიასით, რატომ არ შეიძლება ეს გავრცელდეს მთელი ქვეყნის
მასშტაბით?
ჩემს კომუნას შეუძლია მაგალითი გახდეს. ის იქნება უბრალო და მდიდარი. ის გამოიყენებს
ტექნოლოგიებს და შეინარჩუნებს ეკოლოგიას. ის იქნება აბსოლუტურად მეცნიერული და ამავე
დროს ჰუმანური. ეს იქნება სრულიად სხვა თანრიგის კომუნიზმი. ეს კომუნა იარსებებს არა
რაიმეს ან ვინმეს გულისთვის, ის იარსებებს იმიტომ, რომ ადამიანებს უყვართ ერთმანეთი - მათ
უნდათ ერთად ცხოვრება და ოჯახის შექმნა. ჩვენ ფერმერული მეურნეობა გვექნება,
კოლექტიური მეურნეობა, რომელშიც გამოვიყენებთ ყველა შესაძლო ტექნოლოგიას. ჩვენს
კომუნას აბსოლუტურად დამოუკიდებელს გავხდით, ამიტომ მის ფარგლებს გარეთ გასვლაც არ
დაგვჭირდება. მე მინდა, რომ გარედან არაფერი შემოვიტანოთ, რომ ყველაფერი აქ შევქმნათ. ამ
კომუნას შეუძლია მშვენიერი ოაზისი გახდეს უდაბნოში. მას შეუძლია უზარმაზარი შთაგონება
და კარგი მაგალითი გახდეს.

მე არ ვაპირებ ინდოეთიდან წასვლას. მე ამ ქვეყანას ვჭირდები, მე თქვენ გჭირდებით.

დღეისათვის საკმარისია.

თავი 21
სული ბრუნდება და ზეცას ეხება
ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:
არსებობს წარმატების სამი ნიშანი, რომელთა შემოწმებაც შეიძლება. პირველი მდგომარეობს
იმაში, რომ, როცა პრაქტიკოსი მედიტაციის მდგომარეობაში შედის, ღმერთები დაბლობზე
აღმოჩნდებიან. მაშინ მას შეუძლია გაიგოს იმ ადამიანების ხმა, რომლებიც რამდენიმე ასეული
ნაბიჯის მანძილზე საუბრობენ, და გაიგოს ეს ყველაფერი ნათლად და მკაფიოდ. მაგრამ ყველა
ეს ხმა ისმის, როგორც ექო დაბლობზე. პრაქტიკოსს ყოველთვის ესმის ისინი, მაგრამ არასოდეს
ესმის საკუთარი თავის. ამას ეწოდება „ღმერთების დაბლობზე თანმყოფობა“.
დროდადრო შესაძლოა მოვიდეს ასეთი განცდა: როგორც კი პრაქტიკოსი სიმშვიდეში იძირება,
თვალთა სინათლე ფეთქდება ისე, რომ მის წინ ყველაფერი ნათდება, თითქოს სინათლის
ღრუბელში იყოს. თუ პრაქტიკოსი თვალებს ახელს, რათა საკუთარ სხეულს შეხედოს, მას უკვე
აღარ შეუძლია მისი პოვნა. ამას ასე უწოდებენ: „ცარიელ ოთახში სინათლე ინთება“.
ყველაფერი, შიგნითაც და გარეთაც, ერთნაირად მანათობელი ხდება. ეს ძალიან სასიკეთო
ნიშანია.
ან როდესაც პრაქტიკოსი მედიტირებს, ფიზიკური სხეული ნათებას იწყებს, როგორც აბრეშუმი
ან ნეფრიტი. მაშინ მას უჭირს მჯდომარე მდგომარეობაში დარჩენა: პრაქტიკოსი გრძნობს,
თითქოს რაღაც ძალა მაღლა სწევს მას. ამას ასე ეწოდება: „სული ბრუნდება და ზეცას ეხება“.
დროთა განმავლობაში, შესაძლოა, თქვენ ეს იგრძნოთ, თითქოს მართლაც მიწას წყდებით და
ჰაერში იწევით.
შემდგომში შესაძლებელი ხდება ყველა ამ სამი გამოცდილების განცდა. მაგრამ შეუძლებელია
ყველაფრის სიტყვებით გადმოცემა. სხვადასხვა მოვლენა სხვადასხვაგვარად ვლინდება ყოველ
ადამიანში მისი ხასიათის შესაბამისად. თუ თქვენ ეს განცდები გემართებათ, ეს კარგი
შესაძლებლობების მანისნებელია. ამ მოვლენებთან დაკავშირებით ყველაფერი ისე ხდება,
როგორც წყლის დალევისას: თქვენ თავად შეგიძლიათ განსაზღვროთ ცივია წყალი თუ თბილი.
სწორედ ასევე, პრაქტიკოსმა უნდა დაარწმუნოს საკუთარი თავი იმაში, რომ ყველა ეს
გამოცდილება ნამდვილად ხდება; მხოლოდ მაშინ იქნებიან ისინი ნამდვილნი.
ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:
როცა თანდათანობით ახერხებთ, რომ მიაღწიოთ სინათლის წრეზე მოძრაობას, არაა საჭირო
ყოველდღიური საქმიანობის გადაგდება. ძველი ბრძენები ამბობდნენ: როცა საქმეები ჩვენთან
მოდიან, უნდა მივიღოთ ისინი; როცა მოვლენები ჩვენთან მოდიან, სიმაღლის პოზიციიდან
უნდა მივიღოთ ისინი. თუ თქვენს საქმიანობას სწორი აზრები ხელმძღვანელობენ, მაშინ
სინათლე არ გაიფანტება გარე მოვლენების ზეგავლენის შედეგად, არამედ განაგრძობს წრეზე
მოძრაობას თავისი კანონების შესაბამისად. ასე ხდება სინათლის წრეზე ჯერ კიდევ უჩინარი
მოძრაობა; თუ არაფერს ვიტყვით სინათლის წრეზე ნამდვილად მოძრაობაზე, რომელიც
ბოლომდე გამოვლენილი გახდა.
თუ ჩვეულებრივ ცხოვრებაში მიმდინარე მოვლენებზე რეაგირება მხოლოდ რეფლექსის სახით
შეგიძლიათ, ყველანაირი აზრის გარეშე საკუთარ თავზე ან სხვებზე, მაშინ ეს სინათლის წრეზე
მოძრაობაა, რომელიც გარემოებების შესაბამისად გაჩნდა. ეს პირველი საიდუმლოა.
თუკი დილით ადრე ყველანაირი საზრუნავისგან გაინთავისუფლებთ თავს და შეძლებთ ერთი
ან ორი საათის განმავლობაში მედიტირებას, შემდეგ კი ნებისმიერი საქმიანობისადმი და გარე
მოვლენებისადმი ძალიან ობიექტური და რეფლექსიური სახით განეწყობით, და თუ ეს
შესვენებების გარეშე მოხდება, მაშინ ორი ან სამი თვის შემდეგ ყველა სრულყოფილი არსება
ჩამოვა ციდან და შეგაქებთ ასეთი ქცევისთვის.

მშვენიერი დილა იყო. ალბათ ისეთი, როგორიც ახლაა. გრილი ნიავი უბერავდა,სველი მიწის
ტკბილი სურნელით გაჟღენთილი. ჩიტები ჭიკჭიკებდნენ და ჰორიზონტზე მზე ამოდიოდა.
ცვრის წვეთები მარგალიტებივით ბრჭყვიალებდნენ ბალახზე.

სამყარო ყოველთვის სავსეა სილამაზით. უბრალოდ საჭიროა თვალები, რომ ეს დავინახოთ.

ჩიტები ყოველ დილით ჭიკჭიკებენ, მაგრამ ვინ უსმენს მათ? ხეები ყვავიან, მაგრამ ვინ აფასებს
ამას? ესთეტიური გული გამორთულია, მხოლოდ ანგარიშიანი გონებაა ჩართული. ამიტომაც
ცხოვრობთ უსახურ სამყაროში. მინდა ერთი ძველი ისტორია მოგიყვეთ...

გაუტამა ბუდას სანიასი მანგოს ხეების ქვეშ მედიტირებდა...

დილა - ეს საუკეთესო დროა მედიტაციისთვის. მთელი ღამის დასვენების შედეგად თქვენი
არსის ცენტრთან ძალიან ახლოს აღმოჩნდებით ხოლმე. დილით ადრე უფრო ადვილია
საკუთარი ცენტრისკენ გაცნობიერებული მოძრაობა, იდრე ნებისმიერ სხვა დროს, რადგანაც
მთელი ღამის განმავლობაში თქვენს ცენტრში იმყოფებოდით, თქვენ ახლახანს დატოვეთ იგი.
თქვენ ჯერ კიდევ არ ჩაძირულხართ ათასერთი მოვლენის სამყაროში. ჯერ მხოლოდ იწყებთ იქ,
საგნების სამყაროში, გარესამყაროში მოძრაობას, მაგრამ თქვენი შინაგანი ცენტრი ჯერ კიდევ
ახლოსაა, იქვე კუთხეში. უბრალოდ შემოატრიალეთ თავი და დაინახავთ იმას, რაც არის, -
ჭეშმარიტებას, ღმერთს, გასხივოსნებას. თქვენ დაინახავთ იმას, რაშიც ჩაძირული იყავით ღრმა
ძილის მდგომარეობაში, როცა სიზმრები არ იყო. მაგრამ ძილის დროს გაუცნობიერებლად
იმყოფებოდით მასში.

ღრმა ძილის შემდეგ განახლებული იღვიძებთ, რადგანაც თქვენი არსის შუაგულში

იმყოფებოდით, - დაე გაუცნობიერებლად, მაგრამ მაინც იქ იყავით. იქ ქრება ყველანაირი
დაღლილობა გარესამყაროსგან, იკურნება ყველა ჭრილობა, გშორდებათ ყველანაირი მტვერი.
თქვენს არსში ღრმად ჩაყვინთვისას გრძნობთ, თითქოს წყაროში განიბანეთ.

სწორედ ამიტომ ამბობს პატანჯალი: ღრმა ძილი სიზმრების გარეშე - ეს თითქმის სამადჰია,
მაგრამ მხოლოდ თითქმის, და არა სამადჰი. რაშია განსხვავება? - იგი ძალიან მცირე და ძალიან
დიდია. განსხვავება იმაშია, რომ ძილშ თქვენ გაუცნობიერებელი ხართ, ხოლო სამადჰიში
გაცნობიერებული. მაგრამ ეს ერთი და იგივე სივრცეა.

ამიტომაც დილით, როცა ახლახანს გაიღვიძეთ და ჯერ კიდევ ახლოს ხართ საკუთარ ცენტრთან,
- სანამ პერიფერია შეგიპყრობთ, სანამ საზრუნავის და სამუშაოს სამყაროში ჩაეფლობით, -
ჩაიხედეთ შიგნით, ჩაიხედეთ გაცნობიერებულად, რათა დაინახოთ, ვინ ხართ. სწორედ ესაა
მედიტაცია. სწორედ ამიტომ დილა, ადრეული დილა, როცა მიწა იღვიძებს, ხეები იღვიძებენ,
ჩიტები იღვიძებენ, მზე იღვიძებს, - როცა გარშემო ყველაფერი გამოღვიძებითაა სავსე, - ეს
საუკეთესო დროა მედიტაციისთვის, და ასე იყო ოდითგანვე. გამოღვიძების ამ ტალღაზე თქვენ
შეძლებთ, რომ საკუთარ არსში შეხვიდეთ, გაცნობიერებულში, ყურადღებიანში,
გამოღვიძებულში, და თქვენი მთელი ცხოვრება ტრანსფორმირდება. თქვენი დღეც ასევე
ტრანსფორმირდება, რადგანაც უკვე სხვა განწყობა გექნებათ.

მაშინ შეძლებთ, რომ გარესამყაროსკენ იაროთ და ამავდროულად კონტაქტში დარჩეთ თქვენს

შინაგან სამყაროსთან. ეს უდიდესი საიდუმლოა, ოქროს ყვავილის საიდუმლო.

ბუდას სანიასი იმ დილით მანგოს ხეების ქვეშ მედიტირებდა...

სწორედ ისევე, როგორც ახლა შეიკრიბეთ ჩემს გარშემო, ათასობით ადამიანი შეიკრიბა ბუდას
გარშემო. მათ სასწავლი არაფერი ჰქონდათ გარდა მედიტაციისა.

ბუდები არ ასწავლიან, ისინი მხოლოდ უზიარებენ. ისინი არ გაძლევენ დოქტრინას, მაგრამ

გთავაზობენ დისციპლინას. ისინი არ გაიძულებენ რაიმეს დაჯერებას, მაგრამ საშუალებას
გაძლევენ, რომ ნდობის გემო იგრძნოთ. ერთხელ მაინც თუ შეიგრძენით ეს გემო, თქვენი
ცხოვრება ტრანსფორმირდება. გამოღვიძებულ ადამიანთან კონტაქტში შესვლის ერთადერთი
საშუალება - ესაა თქვენ თვითონ გახდეთ გამოღვიძებული, რადგან მსგავსი ხვდება მსგავსს. იყო
ბუდას გვერდით - ნიშნავს იყო უფრო დაკვირვებული, ვიდრე ამას თქვენგან ჩვეულებრივ
მოითხოვს ცხოვრება. ცხოვრებას უნდა, რომ თქვენ ავტომატურები, რობოტების მსგავსნი იყოთ.
როცა ოსტატთან მიდიხართ, იგი მოითხოვს, რომ გადააგდოთ თქვენი ავტომატიზმი, რომ
დეავტომატიზაცია განიცადოთ, რომ უფრო დაკვირვებული გახდეთ, რომ მიგიზიდონ არა
მხოლოდ გარეგნულმა საგნებმა... არამედ გახსოვდეთ ასევე საკუთარი არსი.

ამრიგად, ბუდას მოსწავლეები მედიტირებდნენ...

ასეთი მშვენიერი დილის ხელიდან გაშება არ შეიძლება! როცა ჩიტები დილის მზეს უგალობენ,
თქვენც უნდა უგალობოთ ღმერთს. როცა ხეები ქარში ირწევიან, თქვენც უნდა მიიღოთ
მონაწილეობა ამ უსასრულო ცეკვაში, თქვენც უნდა იზეიმოთ. იბადება ახალი დღე, -
დაივიწყეთ წარსული, მოკვდით წარსულისთვის, - დაიბადეთ ხელახლა.

ბუდას ჰყავდა მოსწავლე, სახელად სუბჰუტი... ბუდას ძალიან გაუმართლა, როგორც ოსტატს:
მისი მოსწავლეები უზარმაზარ პოტენციალს ფლობდნენ. ზოგიერთი მათგანი ძალიან იშვიათი
ადამიანი იყო. სუბჰუტი ერთ-ერთი ასეთი იშვიათთაგანი გახლდათ. ის სწორედ ბუდაობის
ზღვარზე იმყოფებოდა - ერთი ნაბიჯიც, და ბუდა გახდებოდა. იგი სახლში ბრუნდებოდა,
ყოველ წამს სახლშ ბრუნდებოდა, უფრო და უფრო უახლოვდებოდა ცენტრს, - სადაც ქრება ეგო
და იბადება ღმერთი, სადაც კვდებით თქვენ და იბადება მთელი ყოფიერი. როცა ნაწილი მთელს
ერწყმის, როცა სამყარო გიპყრობთ და აღარ ხართ განცალკევებული არსება, რომელიც
სიკვდილის შიშისგან კანკალებს, მაშინ ყოფიერების ამ მარადიული თამაშის მონაწილე ხდებით.
იგი გასხივოსნების ზღურბლზე იყო.

სუბჰუტი ბუდას ერთ-ერთი ყველაზე მდუმარე მოსწავლე გახლდათ. წერილებში ნათქვამია,

რომ იგი იმდენად მდუმარე იყო, რომ თითქოს არც კი იმყოფებოდა იქ. როცა მოდიოდა,
ვერავინ ამჩნევდა. როცა გვერდზე ჩაივლიდა, ვერავინ ამჩნევდა. იგი ჩუმ ნიავს ჰგავდა...

ჩვეულებრივ თქვენ გინდათ, რომ შეგამჩნიონ. თუ ყურადღებას არ გაქცევენ, გწყინთ.

ყურადღება გსურთ. ვის უნდა ყურადღება? ყურადღება - ეს ეგოს მოთხოვნილებაა, ყურადღება
ეგოს კვებავს. თუ არავინ გითმობთ ყურადღებას, თუ სადმე მიდიხართ და ვერ გამჩნევენ, თუ
სადმე ჩაივლით და არავინ გეუბნებათ: „დილამშვიდობის, როგორ ხარ?“, თუ თქვენ
იგნორირებას გიკეთებენ, გწყინთ. თქვენ ფიქრობთ: „როგორც ჩანს არარაობად მთვლიან. მე
ვაჩვენებ ამ ხალხს, ვინ ვარ!“
ეგოს ყოველთვის სწყურია ყურადღება.

სუბჰუტი ისეთი მდუმარე იყო... ყურადღებისადმი მისი წყურვილი გაქრა...

როგორც კი ყურადღებისადმი წყურვილი ქრება, თქვენი არსებიდან მთელი პოლიტიკა ქრება.
მაშინ რელიგიური ხდებით. მაშინ სრულიად კომფორტულად ხართ იმით, რომ არავინ ხართ.
მაშინ სრულიად სხვაგვარად ცხოვრობთ. მაშინ ისე მდუმარედ ცხოვრობთ, რომ მცირე
ხმაურსაც კი არ ქმნით, არანაირ ტალღებს არ ქმნით. მაშინ ისე მოდიხართ და მიდიხართ,
თითქოს არასოდეს მოსულხართ და არასოდეს წასულხართ.

ის იყო, და ამავე დროს არ იყო...

სინამდვილეში, როდესაც ნამდვილად ხართ, ეგოს ყველა იდეას აგდებთ. ადამიანები ატარებენ
ეგოს ყველა იდეას იმიტომ, რომ ისინი არ არიან. ეცადეთ გაიგოთ ეს პარადოქსი: ისინი, ვინც არ
არიან, გამუდმებით ტრაბახობენ საკუთარი თავით, - მათ უწევთ ტრაბახი, მათ უწევთ სხვების
წინაშე თავის დამკვიდრება. ისინი გამუდმებით რაღაც როლს თამაშობენ. მათ იციან, რომ თუ
როლს არ ითამაშებენ, არავინ არ იქნებიან. მათ როლის თამაში უწევთ, მათ ტრაბახი უწევთ,
მათ ხმაურის ატეხა უწევთ და ყველაფერს აკეთებენ იმისთვის, რომ ყურადღება მიაქციონ.
ყველაფერი, რასაც აკეთებდნენ ადოლფ ჰიტლერები, ჩინგიზ ხანები და ყველა დროის სულელი
პოლიტიკოსები, - ცდილობდნენ რომ რაც შეიძლება მეტი და მეტი ხალხის ყურადღება
მიეპყროთ. ეს არიან ადამიანები, რომლებიც არ არიან.
ადამიანები, რომლებიც არიან, იმდენად თვითკმარნი არიან, რომ მათ არ აქვთ საქმე იმასთან,
მიაქცევენ თუ არა ყურადღებას. მათ საკუთარი თავიც ჰყოფნით.

ასეთია პარადოქსი: ადამიანი, რომელიც არ არის, თავს აჩვენებს, რომ ის ბევრია, რომ ის ვიღაც
განსაკუთრებულია; ხოლო ადამიანი, რომელიც არის, - არ თამაშობს, არ ტრაბახობს, არამედ
ძალიან მდუმარე ხდება.

იგი ისე იმყოფებოდა იქ, რომ თითქოს არც იყო... ნამდვილი თანმყოფობა კი მხოლოდ
არყოფნაში იბადება: როცა პიროვნება ქრება, ჩნდება თანმყოფობა.

იგი თანდათანობით დადნა და გაქრა როგორც პიროვნება... როცა ეს ხდება, როცა ეს სასწაული
ხდება, არყოფნა მანათობელ ყოფნად იქცევა.

სუბჰუტი ხის ქვეშ იჯდა, ისე რომ არც კი მედიტირებდა... დანარჩენები მედიტირებდნენ, ის კი
უბრალოდ ხის ქვეშ იჯდა და არაფერს აკეთებდა...

ეს მედიტაციის უმაღლესი ფორმაა. მედიტაციის კეთება - ნიშნავს უბრალოდ დამწყებად

ყოფნას. დამწყებს უხდება, რომ მედიტაცია აკეთოს. ის, ვინც გაიგო მედიტაცია, ვერ იფიქრებს
მასზე კეთების ტერმინებში, რადგანაც როგორც კი რაღაცის კეთებას იწყებთ, სიმშვიდეს
კარგავთ; როგორც კი რაღაცას აკეთებთ, დაძაბული ხდებით; როგორც კი რაღაცას აკეთებთ,
კვლავ შეუმჩნევლად ჩნდება ეგო, - რადგანაც კეთებასთან ერთად ჩნდება გამკეთებელი.
მედიტაცია - ეს არკეთების მდგომარეობაა. უდავოა, რომ თავდაპირველად კეთება გვიწევს,
მაგრამ თანდათანობით, იმის მიხედვით, თუ როგორ ღრმავდება მედიტაცია და მოდის გაგება,
კეთება ქრება. მაშინ მედიტაცია - ეს უკვე კეთება კი არა, მდგომარეობაა.
კეთება - ეს ფლობის სამყაროს ნაწილია. კეთება - ეს ფლობის ერთ-ერთი გამოვლინებაა. თუ
გინდათ, რომ რაღაცას ფლობდეთ, რაიმეს კეთება მოგიწევთ. და მილიონობით ადამიანი რჩება
მხოლოდ კეთებისა და ფლობის სამყაროში. კეთებისა და ფლობის ამ სამყაროს მიღმა არსებობს
სხვა სამყარო, ყოფიერების სამყარო, სადაც თქვენ არაფერს არ ფლობთ, და სადაც თქვენ არ
წარმოადგენთ მკეთებელს. იქ სრული სიჩუმე სუფევს, აბსოლუტური პასიურობა მცირედი
მოძრაობის გარეშე.

გახსოვდეთ: ის არ აკეთებდა მედიტაციას. ის უბრალოდ ხის ქვეშ იჯდა და არაფერს არ

აკეთებდა, როცა უეცრად მის თავზე ყვავილებმა იწყეს ცვენა. ეს არ იყო ჩვეულებრივი
ყვავილები, ეს არ იყო ამ სამყაროს ყვავილები, მიწიერი ყვავილები, - ისინი არ ცვიოდნენ
ხეებიდან. ისინი ციდან ცვიოდნენ, არსაიდან ცვიოდნენ. მას არასოდეს უნახავს მსგავსი
სილამაზე, არასოდეს უგრძვნია მსგავსი არომატი. ეს იყო მიღმიერის ყვავილები, ოქროს
ყვავილები. ბუნებრივია, იგი განცვიფრებამ და მადლიერების გრძნობამ მოიცვა. შემდეგ მოესმა,
როგორ ჩასჩურჩულეს ღმერთებმა:

- დიდება შენ, დისკურსისთვის სიცარიელის შესახებ...

სუბჰუტი გაოგნებული იყო:

- დისკურსი სიცარიელის შესახებ? მე სიტყვაც კი არ მითქვამს სიცარიელის შესახებ.

- შენ სიტყვაც კი არ გითქვამს სიცარიელის შესახებ, ჩვენ ერთი სიტყვაც კი არ გაგვიგია

სიცარიელის შესახებ, - უპასუხეს ღმერთებმა, - სწორედ ესაა ნამდვილი სიცარიელე.

და ყვავილები წვიმასავით ეცემოდნენ სუბჰუტის.

ეს ერთ-ერთი ყველაზე მშვენიერი ისტორიაა, რომელიც ოდესმე შემხვედრია. მასში

უზარმაზარი აზრია ჩადებული: თუ თქვენ მდუმარე ხართ, თუ აბსოლუტურად მდუმარე ხართ,
ყოფიერება ყვავილებს გაყრით, წყალობა წვიმასავით ცვივა თქვენს თავზე. თუ მდუმარე ხართ,
თუ მედიტაციის მდგომარეობაში იმყოფებით, როცა უბრალოდ ხართ და არაფერს აკეთებთ,
მაშინ მთელი ყოფიერება ისწრაფვის თქვენსკენ მთელი თავისი სილამაზით, მთელი თავისი
გრაციით, მთელი თავისი წყალობით.

ესაა მდგომარეობა, რომელსაც იესო მადლს (Благодать) უწოდებდა.თქვენ პირველად

აცნობიერებთ სილამაზეს, ყოფიერების მშვენიერებას. მაშინ ყოველი წამი - ეს მარადისობაა;
მაშინ უბრალოდ სუნთქვაც კი - ეს უდიდესი სიხარულია, უდიდესი ზეიმია. იმ მომენტში,
როცა თქვენ ქრებით, ქრება ტანჯვაც. ტანჯვა - ეს ეგოს ჩრდილია. მადლი - ეს ბუნებრივი
მოვლენაა: იგი თავისთავად ხდება იმ მომენტში, როდესაც ცარიელი აღმოჩნდებით, - მაშინ
მთელი ყოფიერება თქვენსკენ ისწრაფვის და თქვენს შიგნით ფეთქდება.

ლუდვიგ ვიტგენშტეინმა თქვა: „ამ სამყაროს გამოცანა ის კი არაა, თუ როგორ გაჩნდა, არამედ
ის, რომ იგი საერთოდ არსებობს“.
თავად ფაქტი, რომ ის არსებობს, უკვე გამოცანაა. არაა საჭირო არცერთი სხვა სამყაროსკენ
სწრაფვა. გამოცანა არაა თქვენგან დაფარული. მისი დანახვა ყველგან შეიძლება. ამ სამყაროს
გამოცანა იმაშია, რომ იგი არსებობს! არაა საჭირო ღრმად გათხრა იმისთვის, რომ გამოცანა
აღმოაჩინოთ. მისი დანახვა ყველგან შეიძლება - ზედაპირზეც და სიღრმეშიც. ყველაფერი რაც
გრჭირდებათ - ეს მგრძნობიარე გულია. ყველაფერი რაც გჭირდებათ - ეს გახსნილი და მიმღები
არსია. ყველაფერი, რაც გჭირდებათ - ეს ყურადღებაა, ყურადღება ყოველგვარი ძალისხმევისა
და დაძაბულობის გარეშე. ყველაფერი რაც გჭირდებათ - ეს მედიტატიური მდგომარეობაა, და
მაშინ ყვავილები წვივასავით დაიწყებენ ციდან ცვენას.

სუტრები...

ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:

არსებობს წარმატების სამი ნიშანი, რომელთა შემოწმებაც შეიძლება. პირველი მდგომარეობს
იმაში, რომ, როცა პრაქტიკოსი მედიტაციის მდგომარეობაში შედის, ღმერთები დაბლობზე
აღმოჩნდებიან. მაშინ მას შეუძლია გაიგოს იმ ადამიანების ხმა, რომლებიც რამდენიმე ასეული
ნაბიჯის მანძილზე საუბრობენ, და გაიგოს ეს ყველაფერი ნათლად და მკაფიოდ. მაგრამ ყველა
ეს ხმა ისმის, როგორც ექო დაბლობზე. პრაქტიკოსს ყოველთვის ესმის ისინი, მაგრამ არასოდეს
ესმის საკუთარი თავის. ამას ეწოდება „ღმერთების დაბლობზე თანმყოფობა“.
ლუ-ძი საუბრობს წარმატების სამ ნიშანზე. პირველ ნიშანს იგი უწოდებს „ღმერთების
დაბლობზე თანმყოფობას“. ისინი, ვინც მედიტაციაში შედიან, - თქვენ კი ყველანი მედიტაციაში
შედიხართ, - შეხვდებიან ამ უჩვეულო, მაგრამ საოცრად ლამაზ მდგომარეობებს. პირველი
ნიშანი იმისა, რომ მედიტაციამ შიგნით დაიწყო კრისტალიზება, - ეს ღმერთების ველზე
თანმყოფობაა.

რას ნიშნავს ეს მეტაფორა? იგი ნიშნავს, რომ როგორც კი მედიტაცია გემართებათ, მთელი
ყოფიერება დაბლობად იქცევა, თქვენ კი მთის მწვერვალზე აღმოჩნდებით. თქვენ მწვერვალზე
აღმოჩნდებით, მთელი სამყარო კი განზე იწევს და დაბლობად იქცევა. მედიტაცია
აღგამაღლებთ - არა ფიზიკურად, არამედ სულიერად, - და იოლი ამოსაცნობია, როდის ხდება
ეს. ამის ამოცნობა შემდეგი გამოვლინებებით შეგვიძლია.

როცა მედიტაციაში შიგნითკენ მოძრაობთ, უეცრად ხედავთ, რომ თქვენსა და გარე ხმაურს
შორის უზარმაზარი დისტანცია ჩნდება. შესაძლოა, თქვენ ბაზრის მოედანზე ზიხართ და
უეცრად გრძნობთ, როგორ ჩნდება თქვენსა და ამ ხმაურს შორის ინტერვალი. სულ რაღაც
წუთის წინ ერთი მთლიანი იყავით ამ ხმაურთან, ჩაძირული იყავით მასში; ახლა კი დაშორებას
იწყებთ მისგან. დიახ, ფიზიკურად კვლავაც იქ იმყოფებით; თქვენ არ გჭირდებათ მთებში
წასვლა. შეგიძლიათ ნამდვილი მთები თქვენს შიგნით აღმოაჩინოთ, შეგიძლიათ ჰიმალაები
თქვენში იპოვნოთ. თქვენ იწყებთ ღრმა სიჩუმისკენ მოძრაობას და უეცრად მთელი ხმაური,
ყველა ბგერა, რომლებიც თითქოს ძალიან ახლოს იყვნენ, მთელი ეს ამაოება, რომელიც თქვენს
გარშემო იყო, დაშორებას, თქვენგან განცალკევებას იწყებს. ყველაფერი ისეთივე რჩება, როგორც
მანამდე, გარეგნულად არაფერი იცვლება, თქვენ იმავე ადგილას ზიხართ, სადაც მედიტაცია
დაიწყეთ. მაგრამ მედიტაციაში ჩაღრმავების შესაბამისად, გრძნობთ, რომ თქვენსა და გარშემო
მიმდინარე მოვლენებს შორის დისტანცია ჩნდება.

მაშინ მას შეუძლია გაიგოს იმ ადამიანების ხმა, რომლებიც რამდენიმე ასეული ნაბიჯის
მანძილზე საუბრობენ...
თითქოს სამყარო გადაადგილდა თქვენგან, ან თქვენ გადაადგილდით სამყაროსგან; მაგრამ
ამასთან ნათლად აცნობიერებთ ყოველ აზრს, მშვენივრად გესმით ყველაფერი, რასაც ამბობენ
ხმები გარეთ; სინამდვილეში უფრო მკაფიოდაც კი გესმით ეს, ვიდრე მანამდე. ამაშია
მედიტაციის ჯადოსნობა.

თქვენ არ ხდებით არაცნობიერი, თუმცა არაცნობიერ მდგომარებაში ასევე გეჩვენებათ, რომ

ხმაური ქრება. მაგალითად, როდესაც ქლოროფორმს გაძლევენ, იგივე ხდება:ხმები უფრო და
უფრო გშორდებიან... და ქრებიან, - მაგრამ თქვენ უბრალოდ ცნობიერებას კარგავთ, უკვე
აღარაფრის გაგება არ შეგიძლიათ მკაფიოდ. იგივე ხდება მედიტაციაშიც, მაგრამ მნიშვნელოვანი
განსხვავებით: ერთი მხრივ ყველა ხმა გშორდებათ, მაგრამ მეორე მხრივ, ყოველი ხმა
არაჩვეულებრივად მკაფიო ხდება, უფრო მკაფიო, ვიდრე მანამდე, რადგანაც ამჯერად თქვენ
მოწმე ხართ.

ადრე თქვენც ხმაური იყავით ხმაურთა შორის, იკარგებოდით მათში. ახლა კი მოწმედ იქეცით,
დამკვირვებლად, და რადგანაც მდუმარე გახდით, ყველაფერს უფრო ნათლად და მკაფიოდ
ხედავთ. მართალია ხმები გშორდებიან, მაგრამ ისინი უფრო მკაფიოდ გეჩვენებიან, ვიდრე
ოდესმე ადრე. ახლა უკვე ყველა ნოტი გესმით.

იგივე მოხდება, თუკი მედიტაციის დროს მუსიკას მოუსმენთ. თავიდან იგრძნობთ, რომ მუსიკა
გშორდებათ, შემდეგ კი, ან შეიძლება იმავდროულადაც, იგრძნობთ, რომ ყოველი ნოტი უფრო
ნათელი და მკაფიო ხდება, ვიდრე მანამდე. ადრე იგივე ნოტები ერთმანეთს ერეოდნენ,
ერთმანეთზე ლაგდებოდნენ. ახლა ისინი განცალკევებული ინდივიდუალობები,
განცალკევებული ნაწილაკები ხდებიან.

მაშინ მას შეუძლია გაიგოს იმ ადამიანების ხმა, რომლებიც რამდენიმე ასეული ნაბიჯის
მანძილზე საუბრობენ, და გაიგოს ეს ყველაფერი ნათლად და მკაფიოდ. მაგრამ ყველა ეს ხმა
ისმის, როგორც ექო დაბლობზე.
ამ განცდის მესამე გამოვლინება იმაში მდგომარეობს, რომ ყველა ეს ხმა ისმის არა პირდაპირ,
არამედ თითქოს ირიბად, როგორც ნამდვილი ბგერების ექო, და არა თავად ბგერები. ისინი
უფრო და უფრო არანივთიერნი ხდებიან და კარგავენ სისავსეს. ისინი უფრო და უფრო
არამატერიალურნი ხდებიან, მათი მატერიალურობა ქრება. ისინი მძიმედან მსუბუქებად
იქცევიან. ექოს ემსგავსებიან - და მაშინ თქვენს უწონადობას გრძნობთ. მთელი ყოფიერება ექოს
ემსგავსება.
სწორედ ამიტომ ინდოელი მისტიკოსები სამყაროს მაიას, ილუზიას უწოდებენ. ილუზია არ
ნიშნავს რაღაც არარეალურს, არარსებულს; ილუზია უბრალოდ ნიშნავს „ჩრდილის მსგავსს“,
„ექოს მსგავსს“. იგი ნიშნავს სიზმრის მსგავსს. აი, როგორი იქნება თქვენი შეგრძნება: თქვენ
იგრძნობთ, რომ ეს საგნები არარეალურია, რომ ისინი ჩრდილს, ექოს, სიზმარს ჰგვანან. მთელი
ყოფიერება სიზმრად იქცევა - ძალიან ნათელ და მკაფიო სიზმრად, რადგანაც ყურადღებით
ხართ. ისინი სიზმარს გაგონებენ, რადგანაც ყურადღებით ხართ. ადრე იკარგებოდით ამ
სიზმარში: არ იყავით დაკვირვებული და ფიქრობდით, რომ ეს რეალობაა. საკუთარ გონებასთან
აიგივებდით თავს, ახლა უკვე აღარ აიგივებთ მასთან თავს, თქვენს შიგნით ახალი თვისება
დაიბადა - დაკვირვება; თქვენს შიგნით ახალი არსება გაჩნდა - მოწმე.

პრაქტიკოსს ყოველთვის ესმის ისინი, მაგრამ არასოდეს ესმის საკუთარი თავის.

ამ განცდას კიდევ ერთი, მეოთხე გამოვლინება ექნება. თქვენ მოისმენთ მთელი ყოფიერების
ხმას გარშემო: როგორ საუბრობს ვიღაც, ვიღაც გზაზე მიდის, ვიღაც ტირის, ბავში იცინის, ჩიტი
ჟღურტულებს, გვერდით მანქანა ჩაივლის, თვითმფრინავი მიფრინავს. თქვენ შეძებთ ამ
ყველაფრის მოსმენას. მაგრამ ამასთან ვერ მოუსმენთ საკუთარ თავს: თქვენ ბოლომდე გაქრით,
თქვენ სიცარიელე გახდით - თქვენ გახდით, როგორც სუბჰუტი. თქვენ უბრალოდ არ ხართ.
თქვენ არ გრძნობთ საკუთარ თავს, როგორც ცალკეულ პიროვნებას. გარს გახვევიათ
ჩვეულებრივი ხმაური, მაგრამ თქვენი შინაგანი ხმაური გაქრა. ჩვეულებრივ თქვენს შიგნით
მეტი ხმაურია, ვიდრე გარეთ. ნამდვილი შეშლილობა - თქვენშია, ნამდვილი სიგიჟე - თქვენშია.
როცა შინაგანი სიგიჟე გარეგანს უერთდება, იქმნება ჯოჯოხეთი.

გარეგნული სიგიჟე გაგრძელდება, რადგან თქვენ არ შეგიქმნიათ იგი და თქვენ ვერ დაანგრევთ.
მაგრამ ძალიან იოლად შეგიძლიათ თქვენი შინაგანი სიგიჟე, ეს თქვენს ძალებშია. როცა
შინაგანი სიგიჟე უკვე აღარ არის, გარეგნული სიგიჟე არამატერიალური ხდება, იგი კარგავს
რეალობას, იგი ილუზორული ხდება: თქვენ ვერ შეძლებთ საკუთარი ხმის აღმოჩენას. თქვენს
შიგნით აღარ იბადება არცერთი აზრი, და შესაბამისად არანაირი ხმაური. ამას ეწოდება
„ღმერთების დაბლობზე თანმყოფობა“ - თქვენ ცარიელი გახდით, ყველაფერმა დანარჩენმა
შორს, დაბლობში გადაინაცვლა. თქვენ მხოლოდ ექო გესმით, და ბუნებრივია, იგი არ
გაღელვებთ.

რამდენიმე დღის წინ ერთმა გიჟმა ერთ-ერთი სანიასი ქალის გაუპატიურება სცადა. იგი
დაიჭირეს, სანამ რაიმე ზიანის მიყენებას მოასწრებდა. მე ვთხოვე სანიასს, რომ ჩემთან
მოსულიყო, რათა გამერკვია, შეეხო თუ არა მას ეს ყველაფერი. მე საოცრად ბედნიერი ვიყავი,
რადგანაც იგი სრულიად ხელუხლებელი იყო, მას ოდნავაც კი არ შეხებია ეს ინციდენტი. ამაშია
მზარდი მედიტაციის სილამაზე: რომ გკლავდნენ, თქვენ მაინც ხელშეუხებელი რჩებით.

გაუპატიურების ეს მცდელობა საშინელება იყო. დაე მორარჯი დესაიმ იცოდეს, რომ სწორედ
ესაა რეალური ვითარება ინდოეთში, - ამის გაკეთება ინდოელმა სცადა! და ეს არაა ერთადერთი
შემთხვევა, ეს ხდებოდა და ხდება თითქმის რეგულარულად. აშრამის საზღვრებს გარეთ გასვლა
სახიფათო გახდა ჩემი სანიასებისთვის. ეს უსახური ინდოეთია, ეს არაა ჩემი ინდოეთი. ეს
უსახური ინდოეთი მორარჯი დესაის, შარან სინგჰს, ადვანის და კომპანიას ეკუთვნის. მე განზე
ვდგები ასეთი უსახური ინდოეთისგან.

მაგრამ არსებობს სხვა ინდოეთიც: ბუდების ინდოეთი, მარადიული ინდოეთი. მე მის ნაწილს
წარმოვადგენ, თქვენ მის ნაწილს წარმოადგენთ. სინამდვილეში, სადაც არ უნდა იმყოფებოდეს
მედიტატორი ადამიანი, ის ამ მარადიული ინდოეთის ნაწილად რჩება. ეს მარადიული
ინდოეთი - არაა გეოგრაფიული ცნება, ეს სულიერი სივრცეა. გახდე სანიასი - ნიშნავს გახდე ამ
მარადიული ინდოეთის ნაწილი.

მე ბედნიერი ვიყავი, საოცრად ბედნიერი, როდესაც ჩემი სანიასი დავინახე: ის საერთოდ

ხელუხლებელი იყო, მასში შიშის წვეთიც კი არ იყო, თითქოს არაფერი მომხდარა, თითქოს ეს
ყველაფერი სიზმარში მოხდა. სწორედ ასე იზრდება თანდათანობით ადამიანი თავის
მედიტაციაში: ყველაფერი არამატერიალური ხდება, მაგრამ ამავდროულად ნათელი და მკაფიო.

მან სიმამაცე და ვაჟკაცობა გამოიჩინა, ყველაფერი გააკეთა რაც შეეძლო და არ დანებდა. მისი
შინაგანი ცნობიერება ხელუხლებელი დარჩა.

ამას ეწოდება „ღმერთების დაბლობზე თანმყოფობა“.

დროდადრო შესაძლოა მოვიდეს ასეთი განცდა: როგორც კი პრაქტიკოსი სიმშვიდეში იძირება,
თვალთა სინათლე ფეთქდება ისე, რომ მის წინ ყველაფერი ნათდება, თითქოს სინათლის
ღრუბელში იყოს. თუ პრაქტიკოსი თვალებს ახელს, რათა საკუთარ სხეულს შეხედოს, მას უკვე
აღარ შეუძლია მისი პოვნა. ამას ასე უწოდებენ: „ცარიელ ოთახში სინათლე ინთება“.
ყველაფერი, შიგნითაც და გარეთაც, ერთნაირად მანათობელი ხდება. ეს ძალიან სასიკეთო
ნიშანია.
წარმატების მეორე ნიშანს ეწოდება: „ცარიელ ოთახში სინათლე ინთება“.

სანამ ცარიელი არ გახდებით, სიბნელეში დაჩებით, სიბნელედ დარჩებით. „ცარიელ ოთახში

სინათლე ინთება“: როცა თქვენ აბსოლუტურად ცარიელი ხართ, როცა თქვენს შიგნით არავინაა,
მაშნ სინათლე ინთება. სიბნელეს ეგოს არსებობა ქმნის. სიბნელე და ეგო - ეს სინონიმებია.
სინათლე და ეგოს არარსებობა - ეს სინონიმებია.

ამიტომაც ყველა მედიტაცია, რაზეც არ უნდა იყოს იგი მიმართული, ბოლოს და ბოლოს თქვენი
შინაგანი არსის ცარიელ სივრცეს ერწყმის. რჩება უბრალოდ მდუმარე სივრცე, და ამ სივრცეში
დიადი სინათლე ინთება, და ინთება თავისით. იგი არ ჰგავს სინათლეს, რომელსაც თქვენ
ხედავთ, როცა მზე ამოდის, რადგანაც მზის სინათლე ვერ იქნება მარადიული, ღამით იგი
კვლავ გაქრება. შინაგანი სინათლე არ ჰგავს სინათლეს, რომელიც საწვავს საჭიროებს, რადგანაც
როცა საწვავი თავდება, სინათლე ქვრება.
ამ შინაგან სინათლეს სრულიად მისტიკური თვისება გააჩნია: იგი თავისთავად, ყოველგვარი
მიზეზის გარეშე ინთება. იგი არაფრით არაა გამოწვეული, ამიტომ, ერთხელ ანთებული,
მარადიულად აგრძელებს ნათებას. სინამდვილეში, ეს სინათლე უკვე ანთია; უბრალოდ
საკმარისად ცარიელი არ ხართ იმისთვის, რომ ეს დაინახოთ. როცა ეს ცეცხლი თქვენს შიგნით
ინთება, „როგორც კი პრაქტიკოსი სიმშვიდეში იძირება“, როცა სიჩუმეში ზიხართ, როცა
უძრავად ხართ, როცა არ მოძრაობთ არც გარეთ და არც შიგნით, „ფეთქდება თვალთა სინათლე“
უეცრად ხედავთ, რომ თქვენი თვალებიდან სინათლე იღვრება.

ესაა მოვლენა, რომელსაც მეცნიერება ჯერ კიდევ არ იცნობს. მეცნიერება ვარაუდობს, რომ
თვალებს შეუძლიათ მხოლოდ შთანთქონ სინათლე, მაგრამ არა პირიქით. სინათლე მოდის
გარედან და თვალების მიერ შთაინთქმება, შიგნით შედის, - მაგრამ ეს ისტორიის მხოლოდ
ნახევარია. ისტორიის მეორე ნახევარს მხოლოდ მისტიკოსები და მედიტატორი ადამიანები
იცნობენ. სინათლის შთანთქმა - ეს პროცესის მხოლოდ ერთი ნაწილია. არსებობს მეორეც:
სინათლეს შეუძლია თქვენი თვალებიდან გარეთ გამოვიდეს. და როცა ეს ხდება, როცა
„თვალკთა სინათლე ისე ფეთქდება, რომ ყველაფერი მის წინ ნათდება“, მაშინ მთელი ეს
ყოფიერებაც ნათდება.

მაშინ, უყურებთ რა ხეებს, უფრო მწვანედ ხედავთ მათ, ვიდრე ოდესმე; და ეს სიმწვანე
მანათობლად გეჩვენებათ. უყურებთ რა ვარდებს, უფრო ვარდისფრად ხედავთ მათ, ვიდრე
ოდესმე. ეს იგივე ხეებია, იგივე ვარდებია, მაგრამ სინათლე, რომელიც თქვენი თვალებიდან
იღვრება, უფრო ნათელს ხდის მათ. მაშინ უბრალოდ საგნებიც კი უზარმაზარ სილამაზეს
ფლობენ. ბუდას აღქმაში ფერადი ქვები გაცილებით უფრო ლამაზია, ვიდრე კოჰინორის ალმასი
დედოფალი ელისაბედის აღქმაში. დედოფალი ელისაბედის აღქმაში კოჰინორიც კი, ულამაზესი
ალმასი მსოფლიოში, არაა ისეთი მშვენიერი, როგორც ჩვეულებრივი კენჭი ბუდას აღქმაში.
რატომ? იმიტომ, რომ ბუდას თვალები სინათლეს ასხივებენ, და ემ სინათლეში ჩვეულებრივი
კენჭებინ კოჰინორის ალმასებად იქცევიან, ჩვეულებრივი ადამიანები კი - ბუდებად. ბუდასთვის
ყველაფერი ბუდაობითაა აღსავსე. სწორედ ამიტომ თქვა ბუდამ: „იმ დღეს, როცა
გასხივოსნებული გავხდი, მთელი ყოფიერება გასხივოსნებული გახდა. ხეები, მთები,
მდინარეები, ქვები - ყველაფერი გასხივოსნებული გახდა“. მთელი ყოფიერება უფრო ღრმა
დონეზე გადავიდა.

ყველაფერი თქვენზეა დამოკიდებული: ყოფიერებისგან ზუსტად იმდენს იღებთ, რამდენის

მიცემაც შეგიძლიათ მისთვის. თუ არაფერს არ გასცემთ, მაშინ არაფერს არ ღებულობთ.
იმისთვის, რომ რაღაც მიიღოთ, ჯერ უნდა გასცეთ. სწორედ ამიტომაა შემოქმედი ადამიანების
ცხოვრებაში მეტი სილამაზე, მეტი სიყვარული, მეტი სიხარული, ვიდრე არაშემოქმედი
ადამიანების ცხოვრებაში, რადგანაც შემოქმედი ადამიანები რაღაცას აძლევენ ყოფიერებას, - და
ყოფიერება პასუხობს ამაზე... პასუხობს მთელი თავისი გულუხვობით.
თქვენი თვალები ცარიელია: ისინი არაფერს გასცემენ, ისინი მხოლოდ იღებენ და იგროვებენ,
არ უზიარებენ არაფერს. ყოველთვის, როდესაც ხვდებით თვალებს, რომლებსაც შეუძლიათ
გაზიარება, თქვენ მათშ სრულიად სხვა თვისებას ხედავთ - უზარმაზას სილამაზეს, ძალას,
სიჩუმეს, პოტენციალს. თუ დაინახავთ თვალებს, რომლებიც სინათლეს ღვრიან თქვენზე,
სულის სიღრმემდე იქნებით შეძრულნი.

მაგრამ იმისთვისაც კი, რომ უბრალოდ დაინახოთ ეს სინათლე, მოგიწევთ, რომ უფრო
დაკვირვებული გახდეთ. შესაძლოა გათენდა და მზე ამოდის, მაგრამ თქვენ ღრმად გძინავთ, -
მაშინ თქვენთვის მზე არ ამოდის და დილა არ დგება; თქვენ სიბნელეში ხართ ჩაძირული და
კოშმარულ სიზმარს ხედავთ. თქვენ უფრო გამოღვიძებული უნდა გახდეთ... ხანდახან ეს ხდება.
ფსიქოდელიური საშუალებების წყალობით თანამედროვე ცნობიერება გაეცნო, თუნდაც
მცირედ, მსგავს განცდას. ეს მიიღწევა ხელოვნური, ძალადობრივი მეთოდით, - ეს
არაბუნებრივია, თქვენ ძალადობთ თქვენს ბიოქიმიაზე, - მაგრამ განცდები ხდება. მრავალი
ადამიანი მივიდა მედიტაციამდე ნარკოტიკების მეშვეობით, რადგანაც ნარკოტიკები დაეხმარნენ
მათ ისეთი რაღაცის გაცნობიერებაშ, რაც არასოდეს გაუცნობიერებიათ.

როცა რაიმე ნარკოტიკს იღებთ, სამყარო მშვენიერი გეჩვენებათ, ჩვეულებრივი საგნები

არაჩვეულებრივნი ჩანან. რა ხდება ამ დროს? ნარკოტიკები ანთავისუფლებენ შინაგან სინათლეს
და აიძულებენ, რომ თვალებიდან გადმოღვაროს ყველა გარშემომყოფ საგანზე. ეს ხელოვნური
მოვლენაა, და ძალიან სახიფათო, - ნარკოტიკის ყოველი მიღების შემდეგ კიდევ უფრო მეტ
სიბნელეში იძირებით, ვიდრე მანამდე. იმ ადამიანის თვალები, რომელიც დიდი ხნის
განმავლობაშ იღებდა ნარკოტიკებს, სრულიად ცარიელი ხდება, რადგანაც იგი დიდხანს
ღვრიდა სინათლეს თვალებიდან, ისე, რომ არ იცოდა მათი შევსება. მან არ იცის, როგორ
აიძულოს შინაგან სინათლეს წრეზე ტრიალი იმისთვის, რომ კიდევ უფრო მეტი სინათლე
დაგროვდეს; მან სინათლის მხოლოდ გარეთ გადმოღვრა იცის. ამიტომაც ნარკომანის თვალები
თანდათანობით მთელ სასიცოცხლო ძალას, მთელ ახალგაზრდულობას კარგავენ და ბნელ
ხვრელებად იქცევიან.

მედიტაციის წყალობით საპირისპირო ხდება: რაც უფრო მშვიდი ხდებით, მით უფრო მეტ
სინათლეს ქმნით, - და ეს არაა ხელოვნური მოვლენა. თქვენ იმდენი სინათლე გიგროვდებათ,
რომ იგი აღგავსებთ და სიჭარბისგან თვალებიდან იწყებს გადმოღვრას. რადგანაც ძალიან ბევრი
გაქვთ, მისი გაზიარება გიწევთ, მსგავსად იმისა, როგორც ტენით გაჟღენთილი ღრუბელი
იღვრება წვიმად. თქვენ გადავსებულნი ხდებით სინათლით, ყოველ მომენტში მეტი სინათლე
შემოდის, და ეს უსასრულოდ გრძელდება. ახლა უკვე შეგიძლიათ გაუზიაროთ: გაუზიაროთ
ხეებს, ქვებს და ადამიანებს; შეგიძლიათ ყოფიერებას მისცეთ იგი. ეს ძალიან სასიკეთო ნიშანია.

ამიტომ ნუ მისცემთ საშუალებას ნარკოტიკებს, რომ შეცდომაში შეგიყვანონ. ნარკოტიკები ცრუ

განცდას გაძლევენ, ხელოვნურ განცდას, ხოლო ნებისმიერი ხელოვნური განცდა
დამანგრეველია თქვენი შინაგანი ეკოლოგიისთვის. საბოლოოდ ამით არაფერს იძენთ, არამედ
მხოლოდ კარგავთ.

დროდადრო შესაძლოა მოვიდეს ასეთი განცდა: როგორც კი პრაქტიკოსი სიმშვიდეში იძირება,

თვალთა სინათლე ფეთქდება...
თქვენ იგრძნობთ ამას! - რომ თქვენი თვალები მხურვალე ხდება. როცა თვალები მხურვალე
ხდება, მთელი ყოფიერება ახალ ფერებს, ახალ სიღრმეს, ახალ განზომილებას იძენს, თითქოს
სამი კი არა ოთხი განზომილება არსებობდეს. ჩნდება ახალი განზომილება - მბრწყინავი
სინათლის განზომილება.

თვალთა სინათლე ფეთქდება ისე, რომ მის წინ ყველაფერი ნათდება, თითქოს სინათლის
ღრუბელში იყოს.
თითქოს მზე ანათებს ღრუბელს, და ღრუბელი ფეთქდება, თქვენ კი ამ ღრუბელში იმყოფებით,
რომელიც ცაცხლის ალად იქცევა. თქვენ სინათლის ამ ღრუბელში იწყებთ ცხოვრებას: მასში
გძინავთ, მასში დადიხართ, მასში ზიხართ. ეს ღრუბელი გამუდმებით გარს გახვევიათ. იგი
აღიქმება, როგორც აურა. ისინი, ვისაც თვალები აქვთ, მანათობელ აურას ხედავენ წმინდანებზე,
სინათლეს მათ თავზე, სინათლეს ყველგან, მათ გარშემო. მათ ნატიფი აურა აკრავთ.

ახლა ამას მეცნიერებაც კი ეთანხმება. ექსპერიმენტები კირლიანის ფოტოგრაფიით, კერძოდ,

რუსეთში, საშუალებას იძლევიან, რომ ძალიან მნიშვნელოვან დასკვნებამდე მივიდეთ. ერთ-
ერთი ასეთი დასკვნა მეტყველებს იმაზე, რომ ყველაფერი ნატიფი აურითაა გარშემორტყმული.
მის დასანახად მხოლოდ თვალებია საჭირო, - და სხვადასხვა მდგომარეობებში ეს აურა
იცვლება. დღეს ეს მეცნიერულადაა დადასტურებული. როცა ავად ხართ, თქვენი აურა იცვლება
- იგი მილეული, სევდიანი და უფერული ხდება. სიკვდილამდე ნახევარი წლით ადრე აურა
ბოლომდე ქრება, და თქვენს სხეულს აღარ აკრავს სინათლე. თუ ბედნიერი, კმაყოფილი და
სიხარულით სავსე ხართ, მაშინ აურა იზრდება და უფრო ნათელი ხდება.

ბუნებრივია, კირლიანის ექსპერიმენტი ჯერ არც ერთ ბუდაზე არ ჩატარებულა - მითუმეტეს,

რომ საბჭოთა რუსეთში ძალიან ძნელია თუნდაც ერთი ბუდას პოვნა, განსაკუთრებით ახლა.
ძალიან სამწუხაროა, რომ მთელი ქვეყანა ხაფანგში მოყვა და უაზრო მდგომარეობაში აღმოჩნდა.
მთელი ქვეყანა მატერიალიზმის ხაფანგში მოექცა. არც ერთ სხვა ქვეყანას მანამდე არ
მართავდნენ მატერიალისტები. მატერიალიზმი ყოველთვის არსებობდა, მაგრამ არცერთ
ქვეყანას არ მართავდნენ მატერიალისტები. არც ერთი ქვეყნისთვის თავს არ მოუხვევიათ ისეთი
ღრმა მატერიალური განპირობებულობა, როგორც საბჭოთა რუსეთისთვის. რუს ბავშვებს
ასწავლიან, რომ ღმერთი არ არსებობს, სული არ არსებობს, რომ ადამიანი - ეს მხოლოდ
სხეულია. აქ ლაპარაკიც ზედმეტია ლოცვაზე, მედიტაციაზე, მდუმარებაზე.

თუ მეცნიერები, რომლებიც კირლიანის ფოტოგრაფიას აკეთებენ, შეხვდებიან ისეთ ადამიანს,

როგორიცაა იესო, ბუდა ან სუბჰუტი, ისინი სასწაულს დაინახავენ. ისინი დაინახავენ წმინდა
სინათლეს, გრილ სინათლეს - რომელიცაა სწორედ სიცოცხლე, რომელიცაა სწორედ
სიყვარული.

თუ პრაქტიკოსი თვალებს ახელს, რათა საკუთარ სხეულს შეხედოს...

თუკი იმ მომენტში, როცა სინათლე შიგნიდან აღგავსებთ, თქვენი თვალები ნათებას დაიწყებენ
და მთელი ყოფიერება ახალი სიცოცხლის სინათლით აღივსება, გაახელთ თვალებს და
საკუთარი სხეულის დანახვას ეცდებით, თქვენ ვერ აღმოაჩენთ მას. ასეთ მომენტებში მატერია
ქრება. სინამდვილეში, თანამედროვე ფიზიკა ამტკიცებს, რომ მატერია არ არსებობს, რომ ეს
ილუზიაა, რომ თქვენს სხეულში არაფერია მყარი. თანამედროვე ფიზიკა ამტკიცებს, რომ
ყველაზე დიდ სიღრმეზე სხეული ელექტრონებისგან შედგება. ელექტრონები - ეს სინათლის
ნაწილაკებია. ამიტომ, როცა შინაგანი ცეცხლი აღინთება, როცა ის მართლაც სრულად იწვის,
თქვენ ახელთ თვალებს და ვერ პოულობთ საკუთარ ფიზიკურ სხეულს. არა ისე, რომ ის იქ არ
იყოს, - ის იქაა, - უბრალოდ ისე ვერ ხედავთ მას, როგორც ადრე. ახლა მხოლოდ აურას
ხედავთ, მხოლოდ სინათლის ღრუბელს. თქვენი გეშტალტი იცვლება. ახლა იმას ხედავთ, რაც
აქამდე არ გინახავთ, ხოლო რასაც ადრე ხედავდით, ქრება. ყველაფერი თქვენს ხედვაზეა
დამოკიდებული. რადგანაც თქვენი თვალები ამჟამად ვერ ხედავენ სულს, ისინი მხოლოდ
სხეულს, ფიზიკურ გამოვლინებას ხედავენ. იმისთვის, რომ მატერიალური დაინახოთ, არაფერი
არაა საჭირო - არც განსაკუთრებული გონიერება, არც მედიტატიურობა, არც ლოცვა.
მატერიალურის დანახვა - ძალიან უხეში მოვლენაა, ხოლო სულის დანახვა - ძალიან ნატიფი.
როგორც კი მოიპოვებთ სულის დანახვის უნარს, ამჩნევთ, რომ მატერია ქრება. თქვენ არ
შეგიძლიათ დაინახოთ სულიც და მატერიაც ერთდროულად. სწორედ ამიტომ - ნება მიბოძეთ
კვლავ გავიმეორო, - სწორედ ამიტომ ინდოელი მისტიკოსები სამყაროს ილუზიას უწოდებენ:
ისინი მიუახლოვდნენ იმ წერტილს, რომელშიც დაინახეს, რომ მატერია არ არსებობს;
ყველაფერი, რაც არსებობს, - ღმერთია, ყველაფერი, რაც არსებობს - ცნობიერებაა.

მატერია - ეს უბრალოდ შეცდომაა. მატერიის ცნება იმიტომ ჩნდება, რომ სწორად ხედვის უნარი
არ გაგაჩნიათ. სინამდვილეში, ეს ცნობიერებაა. მაგალითად, როცა თქვენ გიყურებთ, გხედავთ,
როგორც ცნობიერებას და არა როგორც მატერიას. როცა გეხებით, თქვენს სხეულს კი არ ვეხები,
არამედ თქვენს ენერგიას, თქვენი სიღრმის შუაგულს! როცა თვალებში გიყურებთ, ფიზიკურ
თვალებს კი არ ვხედავ, არამედ ვცდილობ კონტაქტი ვიპოვო თქვენს სულიერ თვალთან. ის
არის! თქვენთვის ის ჯერ კიდევ არ არის, ჩემთვის კი უკვე არის. და თუ შეგიძლიათ ჩემი
მოსმენა, თუ ეცდებით გაიგოთ, რისი გაზიარება მინდა, მაშინ იგი მალე თქვენთვისაც რეალობა
გახდება.

არსებობს ან ღმერთი, ან სამყარო; ერთიც და მეორეც ვერ იარსებებს ერთდროულად. ისინი,

ვინც სამყაროს ხედავენ, ვერასოდეს ხედავენ ღმერთს; ხოლო მათთვის, ვინც ღმერთი დაინახა,
სამყარო გაქრა. მათ გააცნობიერეს, რომ სამყარო უბრალოდ ილუზია იყო. იგივე ხდება, როცა
შეცდომით ითვლით: ორს პლუს ორი უდრის ხუთს, და მაშინვე ყველაფერი არასწორად მიდის.
როცა უკან ბრუნდებით, შეცდომას პოულობთ, ასწორებთ მას, და ორს პლუს ორი ისევ ოთხია,
მაშინ ყველაფერი იცვლება. სწორედ ასევე გახდა მატერია ხედვის შეცდომა.

ინდოელი მისტიკოსები ამბობენ, რომ თუ სიბნელეში თოკს ხედავთ და გველად აღიქვამთ,

მაშჳნ გაიქცევით მისგან, გული აგიჩქარდებათ, შიშისგან კანკალს დაიწყებთ, ოფლი წამოგივათ,
მიუხედავად იმისა, რომ ღამის სიგრილე გაკრავთ გარშემო, შესაძოა გულის შეტევაც კი
დაგემართოთ, - უბრალოდ იმიტომ, რომ თოკი გველად მიიღეთ! დილით, როდესაც
აღმოაჩენთ, რომ ეს უბრალოდ თოკი იყო, მომხდარი ძალზე სასაცილოდ მოგეჩვენებათ.

ერთხელ ჩემი მეგობრის სახლში გავჩერდი. ამ სახლში ბევრი თაგვი და ვირთხა იყო. როგორც
ჩანს, როცა გვეძინა, ერთი ვირთხა ჩემს მეგობარს შეუძვრა ლოგინში. ის ის იყო, ვირთხას ფეხზე
უნდა ეკბინა, როდესაც მას გაეღვიძა. საწოლიდან წამოხდა და დაიყვირა, ვირთხა კი გაიქცა.
არაფერი საშინელი არ მომხდარა, - ვირთხამ მხოლოდ დააპირა კბენა, - მაგრამ მას ძლიერ
შეეშინდა. შეეშინდა იმიტომ, რომ იფიქრა - გველი იყო. მე ვუთხარი: „შე სულელო, არანაირი
გველი აქ არაა, - გავიხედ-გამოვიხედეთ. - ორივემ ვიცით, რომ შენს სახლში ბევრი ვირთხაა.
ალბათ ვირთხა იყო.“ ის დამშვიდდა და კვლავ დავწექით დასაძინებლად. ყველაფერი
მშვენივრად იყო.

დილით მდინარეზე წავედით საბანაოდ, შემდეგ კი სახლში დავბრუნდით. სადილის შემდეგ

ჩემმა მეგობარმა სახლში გველი აღმოაჩინა, და მყისვე გონება დაკარგა - მხოლოდ ერთი
გაფიქრების გამო! მე ყველაფერი გავაკეთე რაც შემეძლო, მაგრამ ახლა იგი უგონოდ იყო; მეტი
რა შემეძლო?

საათნახევრის განმავლობაში ასე იყო, თითქმის კომაში. ექიმები მოვიდნენ და გასინჯეს. მათ
განაცხადეს: „საშიში არაფერია. შხამი არაა. ვირთხასაც კი არ მიუყრნებია ზიანი, რომ
აღარაფერი ვთქვათ გველზე“. მაგრამ ნემსი მაინც გაუკეთეს, რათა გრძნობაზე მოეყვანათ...
მხოლოდ გაფიქრება! მაგრამ ფიქრს შეუძლია რეალობა შექმნას.

როდესაც თოკს ხედავთ და გარბიხართ, თქვენი გაქცევა რეალობად იქცევა, თქვენი გულისცემა
რეალობად იქცევა. შესაძლოა გულის შეტევა დაგემართოთ, შესაძლოა მოკვდეთ - ეს რეალობაა!
მაგრამ გველი იქ არ იყო, ეს მხოლოდ აზრი იყო.

მისტიკოსები ამბობენ, რომ სამყარო - ეს მხოლოდ აზზრია: თქვენ ყოველგვარი აუცილებლობის

გარეშე გეშინიათ, თქვენ ყოველგვარი აუცილებლობის გარეშე გარბიხართ, თქვენ ყოველგვარი
აუცილებლობის გარეშე ღელავთ. სამყარო - ეს მხოლოდ აზრია, შეცდომაა. არ არსებობს
არანაირი სამყარო, არსებობს მხოლოდ ღმერთი, - ყველაფერი არსებული მხოლოდ
ცნობიერებისგან შედგება.
თუ პრაქტიკოსი თვალებს ახელს, რათა საკუთარ სხეულს შეხედოს, მას უკვე აღარ შეუძლია
მისი პოვნა. ამას ასე უწოდებენ: „ცარიელ ოთახში სინათლე ინთება“. ყველაფერი, შიგნითაც და
გარეთაც, ერთნაირად მანათობელი ხდება. ეს ძალიან სასიკეთო ნიშანია.
ეს აუცილებლად უნდა გაიგოთ, იმიტომ რომ იგივე თქვენც დაგემართებათ. ეს გაგება
დაგეხმარებათ. წინააღმდეგ შემთხვევაში, თუკი ერთხელაც თვალებს გაახელთ და საკუთარ
სხეულს ვერ იპოვნით, შესაძლოა ჭკუიდან შეიშალოთ. დაინახავთ, რომ რაღაც მოხდა: ან
მოკვდით, ან ჭკუიდან შეიშალეთ - აბა რა დაემართა სხეულს? მაგრამ თუკი ამ სუტრებს
გაიგებთ, საჭირო მომენტში ისინი გაგახსენებენ ამას. სწორედ ამიტომ ვახდენ ამდენი წერილის
კომენტარებს, - რათა დაგეხმაროთ იმ ყველაფრის გაცნობიერებაში, რაც შეიძლება მოხდეს,
ამიტომ არაფერი იქნება თქვენთვის მოულოდნელი. თქვენ იცით, თქვენ გესმით. თქვენ უკვე
გაქვთ რუკა: ახლა უკვე შეგიძლიათ გაარჩიოთ, თუ რა ხდება, და რელაქსირდეთ ამის
გაცნობიერებით.

ან როდესაც პრაქტიკოსი მედიტირებს, ფიზიკური სხეული ნათებას იწყებს, როგორც აბრეშუმი

ან ნეფრიტი. მაშინ მას უჭირს მჯდომარე მდგომარეობაში დარჩენა: პრაქტიკოსი გრძნობს,
თითქოს რაღაც ძალა მაღლა სწევს მას. ამას ასე ეწოდება: „სული ბრუნდება და ზეცას ეხება“.
დროთა განმავლობაში, შესაძლოა, თქვენ ეს იგრძნოთ, თითქოს მართლაც მიწას წყდებით და
ჰაერში იწევით.
მესამე ნიშანი „სული ბრუნდება და ზეცას ეხება“.

ეს ძალიან მალე ხდება. ეს ძალიან ადრეულ ეტაპებზე იწყება. თქვენ სიჩუმეში ზიხართ და
უეცრად გრძნობთ, თითქოს ცოტათი აიწიეთ მიწის ზემოთ - თხუთმეტი სანტიმეტრით. როცა
თვალებს ახელთ, გაოცებულნი აღმოაჩენთ, რომ მიწაზე ზიხართ, და ფიქრობთ, რომ ეს
ყველაფერი დაგესიზმრათ.

არა, ეს არ დაგსიზმრებიათ. თქვენი ფიზიკური სხეული მუდამ მიწაზე რჩებოდა. მაგრამ

ფიზიკური სხეულის შიგნით დაფარულია სხვა სხეული - სინათლის სხეული. შეგიძლიათ
როგორც გნებავთ ისე უწოდოთ - ასტრალური სხეული, ნატიფი სხეული, ეთერული სხეული.
სწორედ ეს სხეული იწყებს ზემოთ აწევას - და შიგნიდან მხოლოდ ამ სხეულს გრძნობთ,
რადგანაც სწორედ იგი იმყოფება თქვენს შიგნით. როცა თვალებს ახელთ, ხედავთ, რომ
ფიზიკური სხეული მიწაზე ზის, ზუსტად ისევე, როგორც მანამდე. ნუ იფიქრებთ, რომ
ჰალუცინაციები გაქვთ, სულაც არა. ეს ნამდვილად ხდება: თქვენ ზემოთ იწევით - მაგრამ არა
პირველი სხეულით, არამედ მეორეთი.

...ფიზიკური სხეული ნათებას იწყებს, როგორც აბრეშუმი ან ნეფრიტი.

როცა გრძნობთ, რომ მიწაზე მაღლა აიწიეთ, გრძნობთ, თითქოს გრავიტაციის ძალა თქვენზე
აღარ მოქმედებს, თითქოს თქვენზე სრულიად კანონმა დაიწყო ზემოქმედება. მე ამ კანონს
„მადლის კანონს“ ვუწოდებ. ერთი კანონი - გრავიტაციის კანონია: იგი მიწისკენ გიზიდავთ.
მეორე კანონს „მადლის კანონს“ ვუწოდებ: იგი მაღლა გქაჩავთ. ადრე თუ გვიან მეცნიერება
აუცილებლად აღმოაჩენს მას, რადგანაც ყოველი კანონი საწინააღმდეგოთი შეივსება. არც ერთი
კანონი არ არსებობს მისი შემავსებელი კანონის გარეშე. მიზიდულობის ძალას უნდა ჰყავდეს
მისი შემავსებელი ძალა. ზუსტად ისევე, როგორც დღეს ჰყავს ღამე, ზაფხულს - ზამთარი,
მამაკაცს - ქალი, სიყვარულს - სიძულვილი, სიცოცხლეს - სიკვდილი, ნეგატიურს -
პოზიტიური, სწორედ ასევე უნდა არსებობდეს კანონი, რომელიც ავსებს და აწონასწორებს
გრავიტაციის კანონს. ამ კანონს მე „მადლის კანონს“ ვუწოდებ: იგი ზემოთ გქაჩავთ. როდესაც
გრძნობთ, რომ თქვენი ფიზიკური სხეული „ნათებას იწყებს როგორც აბრეშუმი ან ნეფრიტი“,
თქვენ ამავდროულად გრძნობთ, რომ...

...ძნელია მჯდომარე მდგომარეობაში დარჩენა: პრაქტიკოსი გრძნობს, თითქოს რაღაც ძალა

მაღლა სწევს მას. ამას ასე ეწოდება: „სული ბრუნდება და ზეცას ეხება“.
ახლა იწყება ზემოთკენ მოგზაურობა. გახსოვდეთ, ზემოთ და შიგნით - ეს სინონიმებია, ისევე
როგორც გარეთ და ქვემოთაა - სინონიმები. რაც უფრო ღრმად შედიხართ შიგნით, მით უფრო
იწევით ზემოთ, რაც უფრო იწევით ზემოთ, მით უფრო შედიხართ სიღრმეში. ეს ერთი და
იგივეა, ერთი განზომილებაა, ერთი განზომილების ორი ასპექტია.

დროთა განმავლობაში, შესაძლოა, თქვენ ეს იგრძნოთ, თითქოს მართლაც მიწას წყდებით და

ჰაერში იწევით.
ასეთი რამ ასევე შესაძლებელია: როცა შინაგანი სხეული ძალიან მაღლა იწევა და უზარმაზარ
ძალას იგროვებს, მაშინ ფიზიკურ სხეულსაც კი შეუძლია გაჰყვეს მას. ეს შესაძლებელია, მაგრამ
არაა საჭირო ამისადმი სწრაფვა. ეს სისულელეა. თუ ეს ერთხელ თავისთავად მოხდება,
დატკბით ამით და ნუ მიანიჭებთ ზედმეტად დიდ მნიშვნელობას.ეს სასიკეთო ნიშნები უნდა
გააცნობიეროთ, მაგრამ არაა საჭირო მათით ტრაბახი. არ მოუყვეთ მათ შესახებ სხვებს,
წინააღმდეგ შემთხვევაში თქვენი ეგო დაბრუნდება და ამ განცდების ექსპლუატაციას დაიწყებს.
და თუ ეგო დაბრუნდება, განცდები გაქრება. არასოდეს მოყვეთ მათ შესახებ! თუ ისინი
მოხდება, უბრალოდ გააცნობიერეთ, შეიგრძენით და ბოლომდე დაივიწყეთ.

შემდგომში შესაძლებელი ხდება ყველა ამ სამი გამოცდილების განცდა. მაგრამ შეუძლებელია

ყველაფრის სიტყვებით გადმოცემა.
ყველა ეს სამი განცდა ნამდვილად შესაძლებელია; მაგრამ მაშინაც კი, თუ ეს მოხდება, თქვენ
ვერ გადმოცემთ ამ განცდებს სიტყვებით. ყველაფერი, რაზეც აქაა საუბარი, ეს უბრალოდ
სიმბოლოებია, რადგანაც ნამდვილი განცდის სიტყვებით გადმოცემა შეუძლებელია. ყველაფერი
თქმული ტყუილად იქცევა: გამოხატეთ სიტყვებით, და ჭეშმარიტება ტყუილად იქცევა.
შეუძლებელია ჭეშმარიტების სიტყვებით გადმოცემა, მაგრამ თქვენ მაინც უნდა თქვათ რაღაც.
სწორედ ამიტომ გაჩნდა ეს მეტაფორები: „ღმერთები დაბლობზე“, „ცარიელ ოთახშ სინათლე
ინთება“, „სული ზემოთ მაღლდება“ და „სული ბრუნდება და ცას ეხება“. ეს უბრალოდ
მეტაფორებია, სიმბოლოები, რომლებიც საჭიროა, რათა რაღაცაზე მიუთითოს. თავად განცდა
უსაზღვროა!
სხვადასხვა მოვლენა სხვადასხვაგვარად ვლინდება ყოველ ადამიანში მისი ხასიათის
შესაბამისად.
ესეც აუცილებლად უნდა გახსოვდეთ: აუცილებელი არაა, რომ ეს ყველაფერი დაგემართოთ,
აუცილებელი არაა, რომ ამავე თანმიმდევრობით და ამავე სახით დაგემართოთ. შესაძებელია
ათასობით ვარიანტი, რადგანაც ყველა ადამიანი განსხვავებულია. ვიღაცას ეს განცდა
სხვაგვარად დაემართება, და არა ისე, როგორც აქაა აღწერილი.

მაგალითად, ვიღაც იგრძნობს არა იმას, რომ ზემოთ იწევა, არამედ იმას, რომ იზრდება - უფრო
და უფრო დიდი ხდება და მთელ ოთახს ავსებს. შემდეგ იმხელაზე იზრდება, რომ მთელი
ოთახი მის შიგნით ექცევა. ამან შეუძება გაოგნება გამოიწვიოს. გინდება გაახილო თვალები და
დაინახო, რა ხდება: „ნუთუ ჭკუიდან ვიშლები?“ შესაძლოა დადგეს მომენტი, როცა იგრძნობთ,
რომ „მთელი ყოფიერება ჩემშია. მე არ ვარ ყოფიერების საზღვრებს მიღმა, ის კი არაა ჩემს
საზღვრებს მიღმა. იგი ჩემშია, ვარსკვლავები ჩემს შიგნით მოძრაობენ“. შესაძლოა ვიღაცამ
იგრძნოს, რომ უფრო და უფრო პატარავდება და მოლეკულად იქცევა, თითქმის უჩინარ
ნაწილაკად, შემდეგ ატომად, შემდეგ კი ქრება. ესეც შესაძლებელია. პატანჯალიმ ყველა ეს
შესაძლო განცდა აღწერა.

ყოველ ადამიანს თავისი ხასიათი, თავისი ნიჭი, თავისი პოტენციალი აქვს, ამიტომ ყოველი
ადამიანი სხვადასხვაგვარად განიცდის ამას. განცდები აქ იმისთვისაა აღწერიული, რათა
აჩვენოს, რომ ასეთი მოვლენები ხდება, - არ იფიქროთ, რომ ჭკუიდან იშლებით ან რაღაც
უცნაური ხდება.

ამ მოვლენებთან დაკავშირებით ყველაფერი ისე ხდება, როგორც წყლის დალევისას: თქვენ

თავად შეგიძლიათ განსაზღვროთ ცივია წყალი თუ თბილი.
ეს პირადი განცდაა. როცა წყალს სვამთ, მხოლოდ თქვენ იცით, თბილია იგი თუ ცივი. თუ
წყურვილი გტანჯავთ, მხოლოდ თქვენ იცით, აცხრობს წყალი თქვენს წყურვილს თუ პირიქით,
აძლიერებს. ვერცერთ გარე დამკვირვებელს ვერ ეცოდინება, რა ხდება თქვენს შიგნით, -
დაკმაყოფილდ წყურვილი თუ პირიქით, გაძიერდა, თბილი იყო წყალი თუ გრილი. ამას
ვერავინ დაინახავს გარედან. მასნაც კი, თუკი ვინმე ხედავს, როგორ სვამთ წყალს, თქვენი
განცდა ვერ იქცევა მის განცდად. ადამიანებს შეუძლიათ დაინახონ, რომ თქვენ მედიტირებთ,
მაგრამ მათ არ შეუძლიათ დაინახონ, თუ რა ხდება შიგნით.

ბევრი მოდის ჩემთან და მთხოვს ნებართვას, რომ დააკვირდნენ მათ, ვინც მედიტირებს. მე
ვეუბნები მათ: „როგორ შეგიძიათ ამას დააკვირდეთ? ჯერ არავის გამოსვლია მედიტაციაზე
დაკვირვება. თქვენ დაინახავთ, რომ ადამიანები ზიან მედიტაციაში, ცეკვავენ ან მღერიან,
მაგრამ ეს ჯერ კიდევ არაა ყველაფერი. მედიტაცია მათ შიგნით ხდება. არავის შეუძლია მისი
დანახვა მათ გარდა. თუ ნამდვილად გსურთ მედიტაციის ნახვა, მოგიწევთ, რომ მონაწილეობა
მიიღოთ ამაში. მოგიწევთ, რომ თავად იმედიტიროთ - ეს ერთადერთი გზაა. თქვენ არ
შეგიძიათ, რომ სხვისგან მიიღოთ მედიტაცია, და ვერც ვერავინ მოგიყვებათ მის შესახებ“.
ამიტომაც ისინი, ვინც აქ მხოლოდ მაყურებლის როლშ იმყოფებიან, დროს კარგავენ. ყველა ამ
საგნის შეცნობა შესაძლებელია მხოლოდ მონაწილეობის მეშვეობით.

სწორედ ასევე, პრაქტიკოსმა უნდა დაარწმუნოს საკუთარი თავი იმაში, რომ ყველა ეს
გამოცდილება ნამდვილად ხდება; მხოლოდ მაშინ იქნებიან ისინი ნამდვილნი.
არაა საჭირო ამ ყველაფრის დაჯერება მხოლოდ იმიტომ, რომ ლუ-ძი ჰყვება მათ შესახებ.
უბრალოდ ეცადეთ გაიგოთ ეს ყველაფერი, მეხსიერებაში შეინახეთ ისინი. ეს არ უნდა
დაიჯეროთ, და არც უნდა უარყოთ. უბრალოდ შეინახეთ მეხსიერებაში: როცა დრო მოვა, და
რაღაც მოხდება, თქვენ ამას გაიგებთ. თქვენ უბრალოდ რუკა გეძლევათ, რომ არ დაიკარგოთ,
რადგანაც შინაგან მოგზაურობაშიც კი ხდება მრავალი მომენტი, როცა შეიძება დაიკარგო, როცა
შეიძლება გზა აგებნეს, შეგეშინდეს. შეშინებულები კი შესაძლებელია შინაგანი სამყაროდან
გარეთ გამოიქცეთ.

ეს განცდები არ არიან საშიშნი, მაგრამ თქვენმა ინტერპრეტაციებმა შესაძლოა საშიშად აქციონ

ისინი. წარმოიდგინეთ, რომ ერთხელ თვალებს გაახელთ და საკუთარ სხეულს ვერ აღმოაჩენთ.
თქვენი ინტერპრეტაცია შემაშინებელი იქნება: „ეს ნამდვილად სიგიჟის ნიშანია“. თქვენ
შეწყვეტთ მედიტაციას, შეგეშინდებათ მედიტაციის, რადგანაც, ვინ იცის, რა მოხდება
შემდეგში: ვინ იცის, საით მოძრაობთ, საით მიდიხართ? თქვენ ეჭვქვეშ აყენებთ ყველა თქვენს
განცდას, ფიქრობთ, რომ ნევროზული ხდებით.

ჩემთან ყოველდღე მოდიან ადამიანები თავიანთი განცდებით. როცა ისინი საკუთარ განცდებზე
ჰყვებიან, მე შიშს ვხედავ მათ თვალებში, მათ სახეზე - ისინი შეშინებულები არიან. როცა
ვეუბნები, რომ ეს კარგი ნიშნებია, ყველაფერი მყისვე იცვლება. ისინი სიცილს იწყებენ და
ბედნიერად გამოიყურებიან. თუ ვეუბნები: „ეს შესანიშნავი განცდაა“, „ძალიან მიხარია შენს
გამო“ ან: „ყველაფერი კარგად მიდის“, მყისიერად ხდება საოცარი ცვლილება. სევდა
უზარმაზარ სიხარულად იქცევა. მათი განცდა არ იცვლება, მათი განცდა უწინდებური რჩება; მე
უბრალოდ სხვა ინტერპრეტაციას ვთავაზობ მათ. ისინი შეშინებულნი იყვნენ, რადგანაც არ
ესმოდათ.

საჭირო არაა ამ ყველაფრის დაჯერება და არც უარყოფაა საჭირო. ისინი უბრალოდ უნდა
შეინახოთ მეხსიერებაში, რათა გარკვეულ მომენტში მოვლენების სწორი ინტერპრეტაცია
მოახდინოთ. სწორ ინტერპრეტაციას უზარმაზარი მნიშვნელობა აქვს; მის გარეშე შინაგანი
მოგზაურობა ძალიან ძნელი ხდება. არსებობს მრავალი მომენტი, როცა გინდა გაჩერდე, კვლავ
დაუბრუნდე სამყაროს და ნორმალური გახდე.

თქვენ გრძნობთ, რომ რაღაც არანორმალური ხდება, სიტყვა “არანორმალური“ კი რაღაც

განკითხვას გულისხმობს. თუ მოუყვებით ამის შესახებ ადამიანებს, რომლებსაც არასოდეს
გაუკეთებიათ მედიტაცია, ისინი გირჩევენ: „ჯობია ფსიქოანალიტიკოსს ან ფსიქიატრს
მიმართო. დაე გამოგიკვლიონ. რა სისულელეებს ყვები - ფართოვდები? შენ რა, ჭკუიდან
შეიშალე?ამბობ რომ მიწას სწყდები, რომ გრავიტაციის ძალები შენზე აღარ მოქმედებენ? ამბობ
რომ უფრო და უფრო პატარავდები და ქრები? შენჰალუცინაციები გაქვს, ილუზიის ტყვეობაში
იმყოფები. მიმართე ფსიქიატრს - ის დაგეხმარება, ყველაფერს გამოასწორებს“.

თუ ფსიქოანალიტიკოსს ან ფსიქიატრს მიმართავთ, ისინი უცილობლად გამოგასწორებენ: ისინი

თავს დაგატყდებიან თავიანთი ეგრეთ წოდებული ცოდნით. მათ არაფერი იციან მედიტაციის
შესახებ! მედიტაცია ჯერ არ შესულა მათ ცნობიერებაში. მათ არაფერი იციან იმ განცდებზე,
რომლებიც გზაზე მოდის, მაგრამ მათ ბევრი იციან გიჟ ადამიანებზე. უნდა გაითალისწინოთ,
რომ მედიტატორ ადამიანს და გიჟ ადამიანს მსგავსი განცდები ემართებათ, - ისინი იმდენად
მსგავსია, რომ ფსიქიატრი უპირობოდ იტყვის, რომ გაგიჟდით, რომ რაღაც უნდა შეცვალოთ. და
ის გიმკურნალებთ როგორც გიჟს, წამლებს მოგცემთ, ნემსებს გაგიკეთებთ, ელექტროშოკს
გამოიყენებს, რათა დაგიბრუნოთ გონების ნორმალური მდგომარეობა. ასე შეძლებს იგი, რომ
მედიტაციის ნებისმიერი შესაძლებლობა მოგისპოთ.

ახლა დასავლეთში ეს საფრთხე გაჩნდა: ადამიანები, რომლებიც აქ სწავლობენ მედიტაციას,

დასავლეთში ბრუნდებიან, და თუკი ხდება ის, რაც მათი გაგების მიღმაა, მღვდლებს
უზიარებენ ამას, - ქრისტიანმა მღვდელმა კი არაფერი იცის მედიტაციაზე, იგი ფსიქიატრთან
აგზავნის მათ. ფსიქიატრებმა კი არაფერი იციან ბუდებზე, ისინი მხოლოდ გიჟებს იცნობენ, -
ბუდებსა და გიჟებს კი ისეთი განცდები აქვთ, რომლებიც ერთმანეთის მსგავსი ჩანან. იგი
გარდუვალად მიდის დასკვნამდე, რომ თქვენ გაგიჟდით, რომ ჯანსაღი გონება უნდა
დაგიბრუნონ, მაგრამ რაც არ უნდა გააკეთოს მან, დამანგრეველი იქნება, საზიანო იქმენა თქვენი
სხეულისა და გონებისთვის. ეს ზიანი შესაძლოა იმდენად დიდი აღმოჩნდეს, ამ მკურნალობამ
შესაძოა იმდენი დაბრკოლება შეგიქმნათ, რომ თქვენ უკვე ვეღარასოდეს შეძლებთ
მედიტირებას.

ამიტომ, თკი რაღაც უჩვეულო განცდა გეუფლებათ,ყოველთვის მიმართეთ ადამიანებს,

რომლებიც მედიტირებენ. სწორედ ამიტომ ვამბობ ასე დაჟინებით, რომ მთელს მსოფლიოში
გაიხსნას ცენტრები, სადაც სანიასები შეძლებდნენ მედიტაციას, სადაც, რამე რომ მოხდეს, ისინი
სანიასებს შეხვდებოდნენ და თავიანთ განცდებს გაუზიარებდნენ. მაშინ იპოვიდნენ მათ, ვინც
თანაგრძნობას გამოავლენდა, არ განსჯიდა, პატივისცემით მოეპყრობოდა მათ განცდებს,
მიიღებდა მათ განცდებს, დააიმედებდა და ეტყოდა: „ყველაფერი კარგადაა, განაგრძე გზა. წინ
გაცილებით მეტი გელოდება“.

სწორედ ამიტომაა საჭირო ოსტატი. ოსტატი - ესაა ის, ვისაც თქვენ ენდობით; ესაა ის, ვინც
ამბობს: „ყველაფერი კარგადაა, განაგრძე სვლა“, - და თქვენ შეგიძლიათ განაგრძოთ სვლა. ეს
სარისკო მოგზაურობაა.
ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:
როცა თანდათანობით ახერხებთ, რომ მიაღწიოთ სინათლის წრეზე მოძრაობას, არაა საჭირო
ყოველდღიური საქმიანობის გადაგდება.
მეც ვამტკიცებ, რომ სანიასი არ უნდა განდგეს სამყაროსგან. თქვენი მედიტაცია სამყაროში უნდა
გაიზარდოს. იგი თქვენი ყოველდღიური ცხოვრების ნაწილი უნდა გახდეს. არ უნდა გაიქცეთ
სამყაროსგან. რატომ?

ძველი ბრძენები ამბობდნენ: როცა საქმეები ჩვენთან მოდიან, უნდა მივიღოთ ისინი; როცა
მოვლენები ჩვენთან მოდიან, სიმაღლის პოზიციიდან უნდა მივიღოთ ისინი. თუ თქვენს
საქმიანობას სწორი აზრები ხელმძღვანელობენ, მაშინ სინათლე არ გაიფანტება გარე
მოვლენების ზეგავლენის შედეგად, არამედ განაგრძობს წრეზე მოძრაობას თავისი კანონების
შესაბამისად. ასე ხდება სინათლის წრეზე ჯერ კიდევ უჩინარი მოძრაობა; თუ არაფერს ვიტყვით
სინათლის წრეზე ნამდვილად მოძრაობაზე, რომელიც ბოლომდე გამოვლენილი გახდა.
პირველ რიგში, ნებისმიერი სიტუაცია, რომელშიც თქვენ იმყოფებით, - ესაა სიტუაცია,
რომელიც ღმერთმა მოგცათ. ნუ უარყოფთ მას. ესაა შანსი, შესაძლებლობა ზრდისთვის. თუკი
თავს აარიდებთ ამ შესაძებლობას, ვერ გაიზრდებით. ადამიანები, რომლებიც ჰიმალაის
გამოქვაბულებში მიდიან და იქ იწყებენ ცხოვრებას, ეჯაჭვებიან იქაურობას და მოუმწიფებელნი
რჩებიან. ინფანტილურები რჩებიან. ისინი ვერ იღებენ გამოცდილებას, სიმწიფეს. თუ კვლავ
დაბრუნდებიან სამყაროში, ძალიან შეძრულნი დარჩებიან, ვერ აიტანენ ამას.

სწორედ რამდენიმე დღის წინ აქ დაბრუნდა ერთი სანიასი ქალი ჰიმალაებში სამთვიანი ყოფნის
შემდეგ. მან თქვა: „ახლა ჩემთვის უკვე ძნელია აქ ყოფნა. მინდა მთებში დავბრუნდე“. ეს ვერ
დაგეხმარებათ სიმწიფის მიღწევაში. ჰიმალაები აკვიატებული იდეა გახდება თქვენთვის, და
ყველაფერი, რასაც იგი თავის მედიტაციად, თავის მდუმარებად თვლის, სინნამდვილეში მისი
არაა; ეს მხოლოდ ჰიმალაის სიჩუმის შედეგია. მე მას ვუთხარი: „დარჩი აქ სამი კვირით, შემდეგ
კი მომიყვები რა დაემართება შენს დუმილს და მედიტაციას. თუ ისინი გაქრებიან, ესე იგი შენი
არ ყოფილან. მაშინ ჯობია არ წახვიდე ჰიმალაებში. მაშინ ჯობია აქ გაიზარდო შენს
მედიტაციაში! თუკი შეძლებ რომ მედიტატიური იყო აქ, ისევე როგორც ჩვეულებრივ
სამყაროში, მაშინ შენი მედიტაცია ათასჯერ გაიზრდება, მაშინ შენ წახვალ ჰიმალაებში. მაგრამ
დიდხანს არ დარჩე იქ, ყოველთვის უკან, ხალხში დაბრუნდი. იქ კარგია წასვლა მოკლევადიანი
შვებულების დროს“.

დიახ, დროდადრო კარგია მთებში წასვლა, ეს მშვენიერია. მაგრამ მათზე მიჩვევა და

განდეგილობაზე ფიქრი სრულიად არასწორია, რადგანაც სწორედ ცხოვრებისეული ქარბუქების
წყალობით ჩნდება თქვენში მთლიანობა; სწორედ იმ გამოწვევების წყალობით, რომლებსაც
სამყარო გთავაზობთ, თქვენ კრისტალიზდებით.

ლუ-ძი ამბობს: მიიღეთ სიტუაცია, რომელშიც იმყოფებით; სავარაუდოდ ეს თქვენთვის სწორი

სიტუაციაა, სწორედ ამიტომაც დაგემართათ. ყოფიერება ზრუნავს თქვენზე. ეს სიტუაცია
შემთხვევით არ მომხდარა. იგი შემთხვევითი არაა, შემთხვევითი არაფერია. ყველაფერი, რაც
გჭირდებათ, გეძლევათ. თუ დაგჭირდებოდათ, რომ ჰიმალაებში ყოფილიყავით, იქნებოდით
კიდეც ჰიმალაებში. როცა საჭიროება გაჩნდება, თქვენ აღმოაჩენთ, რომ ან თქვენ მიდიხართ
ჰიმალაებისკენ, ან ჰიმალაები მოდიან თქვენსკენ. ასეც ხდება: როცა მოსწავლე მწიფდება,
ოსტატიც ჩნდება; როცა თქვენი შინაგამი დუმილი მწიფდება, ღმერთიც ჩნდება. ყველაფერი,
რაც გზაზე გჭირდებათ, ყოველთვის გეძლევათ. ყოფიერება გიფრთხილდებათ, ზრუნავს
თქვენზე.

ამიტომ ნუ იღელვებთ. ჯობია გამოიყენოთ მოცემული შესაძლებლობა. ეს სამყარო, რომელიც

გამუდმებით გთავაზობთ გამოწვევას, აუცილებლად უნდა გამოიყენოთ. თქვენ მოწმე უნდა
გახდეთ. დააკვირდით მიმდინარე მოვლინებს. ისწავლეთ, როგორ დარჩეთ შეუხებელი -
როგორც ლოტოსი წყლის ზედაპირზე. მაშნ თქვენ იგრძNობთ მადლიერებას, რადგანაც
ამქვეყნიურ ამაოებაზე დაკვირვებისას, ერთხელაც უეცრად დაინახავთ, რომ სამყარო
გშორდებათ, ექოდ იქცევა: „ღმერთები დაბლობზე აღმოჩნდებიან“. სწორედ ესაა ნამდვილი
ზრდა.

თუკი შეძლებთ, რომ შეინარჩუნოთ მედიტატიურობა ჩვეულებრივი საქმიანობის დროს, მაშინ

აღარაფერი იქნება შეუძლებელი. მაშინ სინათლე წრეზე დაიწყებს მოძრაობას, თქვენ მხოლოდ
ისღა დაგრჩებათ, რომ დააკვირდეთ.

იმედიტირეთ დილით და შემდეგ მთელი დღის განმავლობაში ცენტრში დარჩით. წადით

სამყაროშ, მაგრამ ცენტრში დარჩით, გქახსოვდეთ საკუთარი თავი, დარჩით გაცნობიერებული
იმაში, რასაც აკეთებთ.

თუ ჩვეულებრივ ცხოვრებაში მიმდინარე მოვლენებზე რეაგირება მხოლოდ რეფლექსის სახით

შეგიძლიათ, ყველანაირი აზრის გარეშე საკუთარ თავზე ან სხვებზე, მაშინ ეს სინათლის წრეზე
მოძრაობაა, რომელიც გარემოებების შესაბამისად გაჩნდა. ეს პირველი საიდუმლოა.
როცა სიტუაციები ჩნდება, იმოქმედეთ, მაგრამ ნუ გააიგივებთ თავს ამ მოქმედებებთან. დარჩით
დამკვირვებლად. გააკეთეთ ყველაფერი, რაც საჭიროა, გააკეთეთ ეს რეფლექტორულად.
გააკეთეთ ყველაფერი აუცილებელი, მაგრამ არ გახდეთ მკეთებელი, არ ჩაერთოთ ამაში.
გააკეთეთ და დაივიწყეთ - გააკეთეთ ეს რეფლექტორულად.

თუკი დილით ადრე ყველანაირი საზრუნავისგან გაინთავისუფლებთ თავს და შეძლებთ ერთი

ან ორი საათის განმავლობაში მედიტირებას, შემდეგ კი ნებისმიერი საქმიანობისადმი და გარე
მოვლენებისადმი ძალიან ობიექტური და რეფლექსიური სახით განეწყობით, და თუ ეს
შესვენებების გარეშე მოხდება, მაშინ ორი ან სამი თვის შემდეგ ყველა სრულყოფილი არსება
ჩამოვა ციდან და შეგაქებთ ასეთი ქცევისთვის.
მოიქეცით ობიექტურად. მიიღეთ სიტუაცია ყურადღების ქვეშ და გააკეთეთ რაც საწიროა.
მაგრამ არ მიეჯაჭვოთ კეთებას, არ იღელვოთ ამაზე, არ იღელვოთ შედეგზე. უბრალოდ
გააკეთეთ ყველაფერი აუცილებელი და დარჩით ყურადღებიანი, შეუხებელი და განდეგილი,
საკუთარ ცენტრში გამყარებული. ყოველ დილით წარმართეთ საკუთარი თავი შინაგანი
ცენტრისკენ, რათა მთელი დღის განმავლობაში გახსოვდეთ იგი.

დღის განმავლობაშ არსებობს ორი საუკეთესო დრო მედიტაციისთვის. პირველი - ეს ადრიანი

დილაა. დილით ადრე მიმართეთ საკუთარი თავი ცენტრისკენ, რათა შეძლოთ პერიფერიაშ
ყოფნა და ამავდროულად ცენტრიც გახსოვდეთ. მეორე საუკეთესო დროა - ძილის წინ, როცა
შეგიძლიათ კვლავ მიმართოთ საკუტარი თავი ცენტრისკენ, რათა ღრმა ძილშიც კი, როცა
არაცნობიერი ხართ, როცა რაღაც გესიზმრებათ, შეგეძლოთ უფრო და უფრო მეტად
იმყოფებოდეთ ცენტრში. ეს ორი საუკეთესო მომენტია მედიტაციისთვის. თუ შეგიძლიათ ამ
საათებში მედიტირება, მაშნ სხვაგან არსად წასვლა აღარ დაგჭირდებათ. აღარ დაგჭირდებათ
რომელიმე მონასტერში წასვლა, რომელიმე გამოქვაბულში წასვლა, სამყაროსგან განდგომა.
მაშინ ერთხელაც უეცრად დაინახავთ, როგორ გაყრით ცა თავზე ყვავილებს, ღმერთები კი ქება-
დიდებით გამკობენ.

მთელი ყოფიერება ზეიმობს იმ მომენტს, როცა სული სახლში ბრუნდება. ის, რაც სუბჰუტის
დაემართა, შესაძლებელია თქვენც დაგემართოთ. ისწრაფვეთ ამისკენ. ეს სწრაფვა - თქვენი
უფლებაა დაბადებიდან.

დღეისათვის საკმარისია.

თავი 22
მარტოსულობა - ეს თავად თქვენი ბუნებაა
პირველი კითხვა:
ოსტატო,მოვლენათა უზარმაზარი და გამომფიტველი ტალღის შემდეგ, ვრჩები რა ძალიან ღრმა
განცდის შესახებ მოგონებასთან ერთად, მე პირისპირ ვრჩები მარტოსულობის ახალ
შეგრძნებასთან. ურთიერთობის მცდელობები ან გარეთ გაქცევა ცუდ შედეგებს იძლევიან.
რატომ ვეჭიდები ამ ჩვევას: გავექცე მარტოსულობას? შენი რამდენიმე რჩევა დამეხმარება, რომ
გავუმკვალვდე ჩემს წინ არსებულ მოვლენებს.
მარტოსულობა - ეს თავად შენი ბუნებაა. არ არსებობს საშუალება, რომ მარტოსული არ იყო.
იგი შეგიძლია დაივიწყო, მრავალ მოვლენაში ჩაიძირო, მაგრამ სიმართლე კვლავ და კვლავ
შეგახსენებს თავს. ყოველი ღრმა განცდის შემდეგ მარტოსულობას გრძნობ. ღრმა სასიყვარულო
განცდის შემდეგ მარტოსულობას გრძნობ, ღრმა მედიტაციის შემდეგ მარტოსულობას გრძნობ.
სწორედ ამიტომ, ძლიერი განცდების შემდეგ ადამიანები სევდას გრძნობენ. ღრმა განცდას
სევდა მოსდევს. სწორედ ამიტომ მილიონობით ადამიანი უარს ამბობს ძლიერ განცდებზე,
გაურბის მათ. მათ არ უნდთ, რომ ღრმად ჩაიძირონ სიყვარულში, ისინი მხოლოდ სექსით
კმაყოფილდებიან, რადგანაც სექსი ზედაპირულია, იგი მარტოსულობაში არ ტოვებს მათ. ეს
გასართობია: მაგრამ რაღაც მომენტში სიამოვნებას ღებულობენ, შემდეგ კი სრულიად
ავიწყდებათ იგი. ეს არ აბრუნებს ადამიანებს მათ საკუთარ ცენტრში. სიყვარული კი საკუთარ
ცენტრში გაბრუნებს: სიყვარული ისეთი ღრმაა, რომ მარტოსულობაში გტოვებს.

ეს სრულიად პარადოქსულია: ჩვეულებრივ ადამიანები თვლიან, რომ სიყვარული ერთიანობის

შეგრძნებაში დაეხმარება მათ. ეს აბსოლუტურად სხვაგვარად ხდება. თუ სიყვარული ღრმაა, ის
გეხმარებათ, რომ მარტოსულობა იგრძნოთ და არა ერთიანობა. რა ხდება ნებისმიერი ღრმა
განცდის დროს? - თქვენი არსის პერიფერიას ტოვებთ და ცენტრში ხვდებით, ცენტრში კი
არაფერია, გარდა მარტოსულობისა. სწორედ მაშინ ხართ თქვენ, უფრო ზუსტად არა თქვენ,
არამედ მხოლოდ ცნობიერება - განუსაზღვრელი ცნობიერება, რაიმე ეგოს გარეშე, რაიმე
გაიგივების გარეშე - უბრალოდ ცნობიერების უფსკრული.

მშვენიერი მუსიკის მოსმენის შემდეგ, დიადი პოეზიის გააზრების შემდეგ, მზის ჩასვლის
ჭვრეტის შემდეგ თქვენ ყოველთვის გრძნობთ სევდას. ეს რომ გააცნობიერეს, მილიონობით
ადამიანმა გადაწყვიტა აღარ შეემჩნია სილამაზე, აღარ ჰყვარებოდა, აღარ ყოფილიყო
მედიტაციაში, აღარ ელოცა - რათა თავიდან აერიდებინა ყველაფერი, რაშიც სიღრმეა. მაგრამ
რომ გაურბოდეთ ჭეშმარიტებას, ჭეშმარიტება ზოგჯერ მაინც დაგიკაკუნებთ კარებზე. იგი
უხერხულ სიტუაციებს შეგიქმნით.

რაღაც მომენტებში შენ შეგიძლია სხვა რამეზე გადაიტანო ყურადღება, მაგრამ ეს მაინც ვერ
დაგეხმარება. მარტოსულობა უნდა მიიღო, რადგანაც ეს თავად შენი ბუნებაა. მარტოობა - არაა
შემთხვევითობა, ეს თავად ბუნებაა მოვლენათა არსებობისა. სწორედ ესაა დაო. როგორც კი ამას
ღებულობ, მარტოსულობის ხარისხი იცვლება. მაშინ მარტოსულობა აღარ იწვევს სევდას. სევდა
გამოწვეულია შენი წარმოდგენით იმაზე, რომ მარტოსული არ უნდა იყო; პრობლემას ქმნის
შენი წარმოდგენა იმის შესახებ, რომ მარტოსულობა - სევდაში ყოფნას ნიშნავს. მარტოსულობა
საოცრად მშვენიერია, რადგანაც ეს ყველაზე ღრმა თავისუფლებაა. ეს აბსოლუტური
თავისუფლებაა - როგორ შეუძლია მას, რომ სევდა გამოიწვიოს?

შენ არასწორ ინტერპრეტაციას იყენებ. უნდა გადააგდო ეს ინტერპრეტაცია. როცა შენ ამბობ: „მე
პირისპიე ვრჩები მარტოობის ახალ შეგრძნებასთან“, - სინამდვილეში გულისხმობ, რომ
პირისპირ საკუთარი მარტოსულობის ახალ შეგრძნებასთან რჩები. შენ ჯერ არ გაგიცნობიერებია
განსხვავება მარტოსულობასა და მარტოობას შორის.

არასწორ ინტერპრეტაციაში, მარტოსულობა ისე გამოიყურება, როგორც მარტოობა. მარტოობა

ნიშნავს, რომ ვიღაც ან რაღაც არ გყოფნის. ვინ არის ეს ვიღაც ან რაღაც? - ნებისმიერი მიზეზი,
ნებისმიერი ტოქსინი, რომელიც თავდავიწყებას გაძლევს. ეს შეიძლება იყოს ქალი, მამაკაცი,
წიგნი - ნებისმიერი რამ, რაც თავდავიწყებას გაძლევს, რაც ცნობიერებას გიბინდავს, რაც
გაცნობიერებულად ყოფნის აუცილებლობისგან განთავისუფლებს. სინამდვილეში შენ
მარტოობაზე საუბრობ.

მარტოობა - ეს ნეგატიური მდგომარეობაა: შენ არ გყოფნის ვიღაც და მის ძებნას იწყებ.

მარტოსულობა არაჩვეულებრივად მშვენიერია. მარტოსულობა ნიშნავს, რომ შენ აღარ გჭირდება
არავინ სხვა, რომ შენი თავის გყოფნის, იმდენად თვითკმარი ხარ, რომ შეგიძლია საკუთარი
მარტოსულობა მთელს ყოფიერებას გაუზიარო. შენი მარტოსულობა იმდენად ამოუწურავია,
რომ შეგიძლია ყოფიერებაში გადაღვარო, და იგი მაინც შენთან დარჩება. როცა მარტოსულობას
გრძნობ, მდიდარი ხარ; როცა მარტოობას გრძნობ, ღარიბი ხარ.

ადამიანი, რომელიც მარტოობაში იმყოფება, - ღატაკია; მისი გული - ეს მოწყალების თასია.

ადამიანი, რომელიც მარტოსულია, - იმპერატორია. ბუდა მარტოსულობაშია...

ის, რაც შენ დაგემართა, მარტოსულობაა, მაგრამ შენ არასწორ ინტერპრეტირებას უკეთებ შენს
განცდებს. შენი ინტერპრეტაცია წარსული გამოცდილებიდან, წარსული
მსოფლმხედველობიდან, შენი მეხსიერებიდან მოდის. შენი გონება არასწორ იდეას გთავაზობს.
გადააგდე შენი გონება და იარე მარტოსულობისკენ: დააგემოვნე იგი, დააკვირდი მას. მისი
ყველა გამოვლინება უნდა შეიგრძნო. შედი მასში ყველა შესაძლო კარით. ეს ყველაზე მშვენიერი
ტაძარია. სწორედ ამ მარტოობაში იპოვნი საკუთარ თავს, ხოლო საკუთარი თავის პოვნა -
ღმერთის პოვნას ნიშნავს. ღმერთი - ეს მარტოსულობაა.

თუ მას გონების ჩარევის გარეშე შეხედავ, უკვე აღარ მოგინდება საკუთარი თავისგან
გარესამყაროშ გაქცევა. მაშინ ვეღარაფერი მიგიზიდავს ამ გარესამყაროში, მაშინ გაქცევის
აუცილებლობა აღარ იქნება. აღარ მოგინდება მარტოსულობისგან გაქცევა, რადგანაც სწორედ
ესაა ცხოვრება, მარადიული ცხოვრება. რატომ უნდა გაექცე მას? მე არ ვამბობ, რომ ამ
მარტოსულობაში ვერ შეძლებ ურთიერთობებში შესვლას. სინამდვილეში ცხოვრებაშ პირველად
შეძლებ სხვებთან ურთიერთობას.

მარტოობაში მყოფ ადამიანს არ შეუძლია ურთიერთობა, რადგანაც მისთვის ამის საჭიროება

იმდენად დიდია, რომ იგი სხვა ადამიანს ეჭიდება, სხვა ადამიანს ეყრდნობა. იგი ცდილობს,
რომ ფლობდეს ამ ადამიანს, რადგანაც გამუდმებულ შიშშია: „ის თუ წავა, რა მოხდება მაშინ? მე
კვლავ მარტო დავრჩები“. სწორედ ამიტომ არსებობს მსოფლიოში ამდენი მესაკუთრეობა. ეს
არაა შემთხვევითი. მიზეზი მარტივია: თქვენ გეშინიათ, - თუ სხვა ადამიანი წავა, მაშინ
მარტოობაში დარჩებით, სრულ მარტოობაში. თქვენ ეს არ გინდათ, ამის შესახებ გაფიქრებაც კი
გზარავთ. ამიტომაც სხვა ადამიანს თქვენს საკუთრებად აქცევთ, ცდილობთ ფლობდეთ მას
იმდენად, რომ თქვენგან გაქცევის არანაირი შანსი არ დარჩეს. თქვენი პარტნიორი იგივეს
აკეთებს თქვენთან დაკავშირებითაც: ის ცდილობს, რომ გფლობდეთ. სწორედ ამიტომ იქცევა
სიყვარული ტანჯვად. სიყვარული პოლიტიკად იქცევა, სიყვარული ექსპლუატაციად იქცევა,
სიყვარული დომინირებისთვის ბრძოლად იქცევა. და ყველაფერი იმიტომ, რომ მარტოობაში
მყოფ ადამიანებს არ შეუძლიათ სიყვარული.

მარტოობაში მყოფ ადამიანებს არაფერი აქვთ, რომ გასცენ. ისინი ერთმანეთის ექსპლუატაციას
ახდენენ. ბუნებრივია, როცა არაფერი გაქვთ, რომ გასცეთ, და სხვა ადამიანი თქვენს
ექსპლუატაციას იწყებთ, თქვენ გწყინთ. თქვენ თავად გინდათ ექსპლუატაცია, და არა ის, რომ
ექსპლუატაციის მსხვერპლი გახდეთ. სწორედ აქ შემოდის ურთიერთობებში პოლიტიკა: თქვენ
გინდათ, რომ გასცეთ რაც შეიძლება ნაკლები და მიიღოთ რაც შეიძლება მეტი, - თქვენი
პარტნიორი კი იგივეს აკეთებს თქვენთან მიმართებაში, და ორივენი ერთმანეთისთვის ტანჯვას
ქმნით.

ერთმა მამაკაცმა კაცმა უღრან ტყეში გააჩერა მანქანა და გვერდით მჯდარ ქალს მოფერება
დაუწყო. ქალმა უთხრა:

- შეწყვიტეთ! თქვენ არ იცით, ვინ ვარ სინამდვილეში. მე მეძავი ვარ, და ჩემი მომსახურეობა
ორმოცდაათი დოლარი ღირს.

მამაკაცმა ორმოცდაათი დოლარი გადაუხადა და სექსუალური კავშრი დაამყარა მასთან. როცა

ყველაფერი დამთავრდა, საჭესთან დაჯდა და უძრავად გაშეშდა.

- რას ველოდებით? - ჰკითხა ქალმა. - უკვე ბნელდება, და სახლში მინდა დაბრუნება.

მამაკაცმა უპასუხა:

- მაპატიეთ, მაგრამ უნდა შეგატყობინოთ, რომ მე ტაქსის მძღოლი ვარ, და გზა სახლამდე
ორმოცდაათი დოლარი დაგიჯდებათ.

აი რა ხდება თქვენს სასიყვარულო ურთიერთობებში: ერთი თქვენგანი - მეძავია, მეორე კი -

ტაქსის მძღოლი. თქვენ გამუდმებით ვაჭრობთ და უხდით ერთმანეთს პრინციპით „თვალი
თვალის წილ“. თქვენი ურთიერთობები გამუდმებული კონფლიქტია. სწორედ ამიტომ
ჩხუბობენ გამუდმებით წყვილები. მათ არ შეუძლიათ დაშორება. მიუხედავად იმისა, რომ
გამუდმებით კამათობენ, ისინი ვერ შორდებიან ერთმანეთს. სინამდვილეში სწორედ ამიტომაც
ჩხუბობენ, რომ ვერცერთმა ვერ შეძლოს წასვლა. მათ არ შეუძლიათ მოდუნება, რადგანაც თუ
მოდუნდებიან, წაგებაში აღმოჩნდებიან, სხვა ადამიანი უფრო მეტად მოახდენს მათ
ექსპლუატაციას. როგორც კი ამას გააცნობიერებთ, მიხვდებით, თუ რატომაა ქორწინება -
ტანჯვა. იგი ურთიერთობის სწორედ ასეთ პრინციპს ეყრდნობა.

ჩნდება კითხვა: რატომ არ შორდებიან ადამიანები, თუკი ისინი უბედურები არიან ერთად? მათ
არ შეუძლიათ დაშორება! მათ არ შეუძლიათ ერთად ცხოვრება, მაგრამ არც დაშორება
შეუძლიათ. სინამდვილეში კონფლიქტს თავად განშორების იდეა ქმნის. ისინი ასახიჩრებენ
ერთმანეთს, რათა ვერცერთმა ვერ შეძლოს გაქცევა, მაშინაც კი, თუ რომელიმეს უნდა ეს. ისინი
ისეთი პასუხისმგებლობით, ისეთი მორალით ბორკავენ ერთმანეთს, რომ მაშინაც კი, თუ ვინმე
წავა, იგი დანაშაულის გრძნობას განიცდის. მას სინდისი შეაწუხებს. იგი ეტყვის, რომ რაღაც
არასწორი გააკეთა. მაგრამ როდესაც ისინი ერთად არიან, მათ შორის ნამდვილი ორთაბრძოლა
მიმდინარეობს. როცა ერთად არიან, გამუდმებით კინკლაობენ. თქვენი ქორწინება, თქვენი
ეგრეთ წოდებული სიყვარული - ეს ორი ვაჭრის ურთიერთობაა. ეს არაა სიყვარული.
სიყვარულს არ შეუძლია გაიზარდოს მარტოობისგან.

მარტოობის გამო ადამიანები მედიტაციას იწყებენ, მაგრამ მედიტაცია ვერ გაიზრდება

მარტოობისგან. ადამიანები მარტოდ გრძნობენ თავს და უნდათ, რომ რაღაცით შეივსონ
საკუთარი თავი. მათ სჭირდებათ მანტრა, ტრანსცენდენტული მედიტაცია ან მსგავსი
სისულელე. ისინი გრძნობენ სიცარიელეს და მარტოობას და ამიტომაც უნდათ, რომ რაღაცით
შეივსონ თავი. იმეორებენ რა მანტრას „რამ-რამ, კრიშნა-კრიშნა“ ან „ავე მარია“, ან რამე მსგავსს,
ისინი, სხვა თუ არაფერი, საკუთარ თავს ივიწყებენ. ეს არაა მედიტაცია! ეს უბრალოდ
მარტოობის და სიცარიელის დაფარვაა. ეს უბრალოდ შავი ხვრელის დაფარვაა საკუთარ თავში.

ან ისინი ლოცვას იწყებენ ეკლესიებში, ტაძრებში და ღმერთთან იწყებენ საუბარს. ახლა მათ
წარმოსახვას ღმერთი ავსებს. ისინი ვერ პოულობენ საყვარელ ადამიანს ამ სამყაროში, რადგანაც
ეს ძალიან ძვირი ჯდება და შეიძლება ბევრი პრობლემა მოიტანოს, ამიტომაც ისინი თავის
„საყვარელს“ მაღლა ცაში იქმნიან - ღმერთთან იწყებენ საუბარს. მათ არ შეუძიათ სხვა
ადამიანის გარეშე ცხოვრება, მათ მეორე სჭირდებათ. მათ შეუძლიათ უდაბნოში გაიქცნენ,
მაგრამ უდაბნოშიც კი, თავიანთ გამოქვაბულში, ისინი ცას ახედავენ და თავის „შეყვარებულს“
დაელაპარაკებიან. ეს უბრალოდ წარმოსახვაა და მეტი არაფერი. თუ საკმაოდ ხანგრძლივათ
ილაპარაკებთ, შესაძლოა გაგიჩნდეთ ჰალუცინაციები, შესაძლოა მოგეჩვენოთ, რომ ეს
„შეყვარებული“ მართლაც არსებობს.

თქვენი მოთხოვნილება სხვა ადამიანში იმდენად დიდია, რომ შეგიძლიათ თვქენს წარმოსახვაში
შექმნათ ეს ადამიანი. სწორედ ამიტომაც ცდილობდნენ ეგრეთ წოდებული რელიგიები თქვენი
ყურადღების მოცდენას რეალური და მისაწვდომი ადამიანებისგან. ისინი ხელს უშლიდნენ
თქვენს ქორწინებას - რატომ? - იმიტომ, რომ თუ დაქორწინდებით და ცოლი ან ქმარი
გეყოლებათ, თქვენ აღარ დაგჭირდებათ ღმერთი. ეს მათი სტრატეგიაა: ისინი საშუალებას არ
გაძლევენ, რომ ჩვეულებრივ სამყაროშ იმყოფებოდეთ, რადგანაც მაშინ თქვენ დაკავებული
იქნებით და ვერ იგრძნობთ საკუთარ მარტოობას. მაშინ რატომღა უნდა ელაპარაკოთ ღმერთს?
შეგიძიათ ადამიანებს ელაპარაკოთ. მღვდლები ჰიმალაის გამოქვაბულებში, მონასტრებში
გგზავნიან, რათა აუტანელ მარტოობაში მოგიხდეთ ღმერთთან ურთიერთობა, თქვენ გიწევთ,
რომ წარმოსახვაში შექმნათ ღმერთი. რაც უფრო ღრმაა თქვენი შიმშილი, რაც უფრო ღრმაა
თქვენი მოთხოვნილება ვიღაც სხვაში, მით უფრო მეტი შანსია, რომ ღმერთს დაინახავთ. ეს
ხედვები - სხვა არაფერია, თუ არა ილუზიები, სიზმრები გახელილი თვალებით. იგივე ხდება
მაშინ, როცა ადამიანი დიდხანს მარხულობს: მას უჩნდება ფანტაზიები საჭმელზე, იგი ხედავს
საჭმელს.

მე მსმენია ერთ პოეტზე, რომელიც ტყეში დაიკარგა და სამი დღე საჭმლის გარეშე გაატარა იქ.
როცა სავსე მთვარე ამოვიდა, შეხედა მას და გაუკვირდა, რადგანაც მთელი ცხოვრება, როცა არ
უნდა შეეხედა სავსე მთვარისთვის, ყოველთვის ქალის სახის სილამაზეს, თავის შეყვარებულს
აგონებდა. მაგრამ იმ ღამით, სამდღიანი შიმშილობის შემდეგ, გატანჯულმა, მწყურვალმა
პოეტმა მთვარეს შეხედა და ჩაპატი, ხმიადი, დაინახა, რომელიც ცაზე დაცურავდა ღრუბლებს
შორის. იგი საკუთარ თვალებს არ უჯერებდა: „რა პოეზიაა ეს? მე დიადი პოეტი ვარ, სავსე
მთვარე კი ხმიადივით გამოიყურება!“
ყველასთვის ცნობილია, რომ თუ დიდი ხნის განმავლობაში გაკლიათ რაღაც, მაშინ თქვენს
წარმოსახვაში იწყებთ მისი შემცვლელის ძიებას. და თუ დიდი ხნის განმავლობაში
ცხოვრობდით ტყეში, მარტოობაში და ერთი ქალიც კი არ გინახავთ, მაშინ მსოფლიოში ყველაზე
უსახური ქალიც კი კლეოპატრად მოგეჩვენებათ.

მოლა ნასრედინი ხანდახან ტყეში მიდის საცხოვრებლად. მას იქ ქოხი აქვს. დროდადრო
ამბობს: „სამი კვირით მივდივარ“, მაგრამ უკვე მეორე კვირის ბოლოს ან ათი დღის შემდეგაც კი
ბრუნდება.

მე ვკითხე ნასრედინს:

- შენ ხშირად ამბობ, რომ სამი ან ოთხი კვირით მიდიხარ, მაგრამ ორ კვირაში ან უფრო ადრე
ბრუნდები. რატომ?

მან მიპასუხა:

- ეს შემთხვევითი არაა. მე იქ ქალი მყავს, რომელიც იქაურობას უვლის. ის საოცრად უსახური,

მახინჯი და საშინელია! როგორც კი შეხედავ, მაშინვე ღებინება გეწყება.

- კი მაგრამ, რით უკავშირდება ეს შენს ადრეულ დაბრუნებებს? - ვკითხე მე.

- ახლავე აგიხსნი, - მიპასუხა მან. - როცა ტყის ქოხში მივდივარ, ეს ქალი მახინჯი მეჩვენება.
მაგრამ თანდათან, ოთხი-ხუთი დღის შემდეგ, ისეთი მახინჯი აღარ ჩანს. რვა-ათი დღის შემდეგ
რაღაც სილამაზეს ვხედავ მასში. იმ დღეს როცა სილამაზეს ვხედავ, გამოვრბივარ იქიდან. ეს
ნიშნავს, რომ საკმარისია! ეს ნიშნავს, რომ ძალიან დიდხანს ვიყავი სამყაროსგან მოშორებით,
საკუთარი ცოლისგან მოშორებით, რადგან ასეთი მახინჯი ქალი ლამაზად მეჩვენება! ეს
უბრალოდ ნიშნავს, რომ ძალიან მომშივდა. მე ვამბობ, რომ სამი-ოთხი კვირით მივდივარ,
მაგრამ ამას არ აქვს მნიშვნელობა. ჩემი ნამდვილი კრიტერიუმი შემდეგში მდგომარეობს: იმ
დღეს, როცა მახინჯი ქალი ლამაზად მეჩვენება და ფანტაზიები მიჩნდება მასთან
დაკავშირებით, მაშინვე მოვდივარ იქიდან. ვიცი, რომ ეს ქალი მახინჯია და კიდევ რამდენიმე
დღით დარჩენა სახიფათოა: შეიძლება შემიყვარდეს ეს უსახური ქალი!“

სიყვარული ვერ გაჩნდება მარტოობისგან. მარტოობისგან შესაძლოა მხოლოდ საჭიროება

გაჩნდეს. სიყვარული - ეს არაა საჭიროება. მაშ, რა არის სიყვარული? სიყვარული - ეს
ფუფუნებაა. იგი მარტოსულობაში იბადება, როცა თქვენ ბედნიერი ხართ, როცა თქვენ
გახარებული ხართ, როცა თქვენს მარტოსულობას ზეიმობთ, როცა უზარმაზარი ენერგია
გამუდმებით გავსებთ. თქვენ არავინ გჭირდებათ. ასეთ მომენტებში იმხელა ენერგია გაქვთ, რომ
მისი გაზიარება გინდათ, - და მაშინ თქვენ გასცემთ. გასცემთ, რადგან ძალიან ბევრი გაქვთ,
გასცემთ, მაგრამ სანაცვლოდ არაფერს ითხოვთ. სწორედ ესაა სიყვარული.

ადამიანთაგან მხოლოდ ცოტას შეუძლია სიყვარულის შეცნობა, და ეს ის ადამიანები არიან,

რომლებიც თავდაპირველად მარტოსულობას შეიცნობენ. როცა მარტოსულობაში იმყოფებით,
მედიტაცია რაღაც უბრალო, ბუნებრივი, სპონტანური ხდება. მაშინ თქვენ უბრალოდ ზიხართ,
არაფერს აკეთებთ, და მედიტაციაში ხართ. თქვენ არ გჭირდებათ რაიმე მანტრის გამეორება,
თქვენ არ გჭირდებათ რაიმე სულელური ბგერის გამეორება. თქვენ უბრალოდ ზიხართ, ან
სეირნობთ, თქვენს საქმეებს აკეთებთ, და მედიტაცია თქვენს გარშემოა, როგორც თეთრი
ღრუბელი, მთელ სივრცეს იკავებს თქვენს გარშემო. თითქოს სინათლით ხართ სავსე,
შერწყმული ხართ მასში, გარშემორტყმული ხართ მისით, და ეს სიჯანსაღე განუწყვეტლივ
გროვდება თქვენში. ახლა თქვენ გაზიარებას იწყებთ. სხვა რა შეგიძლიათ აკეთოთ?

როცა თქვენს გულში სიმღერა იბადება, არ შეგიძლიათ, რომ არ იმღეროთ. როცა თქვენს გულში
სიყვარული იბადება, სიყვარული კი - მარტოსულობის შედეგი პროდუქტია, - გარეთ იწყებთ
მის გადმოღვრას. როცა ღრუბელი ტენით ივსება, მაშინვე წვიმად იღვრება; როცა ყვავილი
არომატით ივსება, აუცილებლად აფრქვევს მას. არომატი იხარჯება, მაგრამ იგი არსად არაა
მიმართული; ყვავილი არ კითხულობს: „რას მივიღებ სანაცვლოდ?“ ყვავილი ბედნიერია უკვე
იმიტომ, რომ ქარები საკმარისად კეთილები აღმოჩნდნენ და გაანთავისუფლეს იგი ამ
მოვალეობისგან. სწორედ ესაა ნამდვილი სიყვარული. მასში არაა მესაკუთრეობა. სწორედ ესაა
ნამდვილი მედიტაცია. მასში არაა ძალისხმევა.

შენ რაღაც საოცრად ძვირფასი დაგემართა, მაგრამ არასწორ ინტერპრეტაციას იყენებ.

შენ ამბობ: „მოვლენათა უზარმაზარი და გამომფიტველი ტალღის შემდეგ, ვრჩები რა ძალიან

ღრმა განცდის შესახებ მოგონებასთან ერთად, მე პირისპირ ვრჩები მარტოსულობის ახალ
შეგრძნებასთან“.

გთხოვ, ნუ უწოდებ ამას მარტოსულობას, ან თუ მარტოსულობას უწოდებ, ეცადე გაიგო მისი

ბუნება.
„ურთიერთობის მცდელობები ან გარეთ გაქცევა ცუდ შედეგებს იძლევიან“.
ისინი უცილობლად მოგცემენ ცუდ შედეგებს - რადგანაც სინამდვილეში ეს მარტოობაა. თუ
გაექცევი მას, რაღაცას გაუშვებ ხელიდან. შენ საკუთარ შინაგან საგანძურს გაურბიხარ, საკუთარ
სიმდიდრეს გაურბიხარ, საკუთარ შინაგან სამეფოს გაურბიხარ. შედეგები კატასტროფული
იქნება. არ გაქცე მას, ჩაუღრმავდი მას რაც შეიძლება მეტად, დაივიწყე გაქცევა. შენ მთელი
ცხოვრება გარბოდი. ამჯერად - არა! ამჯერად უნდა შეხვიდე მასში. ანჯერად მთელი
ტოტალურობით უნდა შეიგრძნო იგი. შენ ის უნდა გახდე, სრულად უნდა დაინახო, თუ რა
არის ეს. როცა შეიცნობ მას, განიცდი მას, გაჩნდება სრულიად ახალი ადამიანი. შენ ხელახლა
დაიბადები.

მე გაკვირდებოდი: მას შემდეგ, რაც აქ გამოჩნდი, გამუდმებით გაკვირდებოდი. შენს გვერდით

ვიყავი, თვალებში გიყურებდი, შენი სახის გამომეტყველებას ვხედავდი, - მოხდა რაღაც
ნამდვილად სიღრმისეული. მაგრამ გაცილებით უფრო მეტი წინ გაქვს! და თუ გაიქცევი,
ხელიდან გაუშვებ ამ „გაცილებით მეტს“, რომელიც გელოდება. არა! ამჯერად - არა! შენ ეს უკვე
ბევრჯერ გააკეთე, შენ ეს მრავალი ცხოვრების განმავლობაში გიკეთებია. ამჯერად გადააგდე
მთელი შიში, გადააგდე მთელი მეხსიერება და იარე მარტოსულობის ამ ახალი შეგრძნებისკენ.
სინამდვილეში ეს მარტოობა კი არა, მარტოსულობაა. შენ არ გჭირდება მისგან გაქცევა. როცა
მარტოობას გაურბიხარ, უკეთ გრძნობ თავს. თუ მარტოსულობას გაექცევი, უარესად იგრძნობ
თავს.
„ურთიერთობის მცდელობები ან გარეთ გაქცევა ცუდ შედეგებს იძლევიან“.
ახლა შენ არ გჭირდება ურთიერთობა. ნება მიეცი მას, რომ დაგროვდეს, ღრუბლად იქცეს,
ტენით სავსე ღრუბლად, მაშინ ურთიერთობა თავისთავად მოხდება, მაშინ აღარ დაგჭირდება
ძალისხმევა ურთიერთობის დასამყარებლად. თუკი ახლა დაიწყებ ურთიერთობას, ეს კვლავაც
ურთიერთობის საბაბით ვინმეს პოვნის საშუალება იქნება. ეს გაქცევა იქნება. ჯობია ნება მისცე
ურთიერთობას, რომ თავისთავად მოხდეს. უბრალოდ განაგრძე შენი მარტოსულობის
დაგროვება, და ერთხელაც შენ დაინახავ, რომ ეს სისავსე, ეს კეთილსურნელება გარეთ
გამონთავისუფლდება. ერთხელაც დაინახავ, რომ საკუთარი თავის გაზიარება დაიწყე, მაგრამ
ამასთან უბრალოდ დამკვირვებლად დარჩები. შენ არ იქნები მკეთებელი, შენ უბრალოდ
დამკვირვებელი იქნები.

„რატომ ვეჭიდები ამ ჩვევას: გავექცე მარტოსულობას?“

რადგან აქამდე ვერ მიხვდი, რომ ეს მარტოსულობაა! შენ განაგრძობ მის ინტერპრეტირებას -
როგორც მარტოობისას. მე შემიძლია გავიგო ეს. ამას ყველა აკეთებს, როცა პირველად გრძნობ
მარტოსულობას, შენ ახდენ მისი, როგორც მარტოობის ინტერპრეტაციას, რადგანაც მარტოობა -
შენთვის ცნობილი მოვლენაა, შენ გრძნობდი მას მთელი ცხოვრების განმავლობაში. იმ
მომენტში, როცა ბავშვი დედის წიაღს ტოვებს, ხდება მარტოობის პირველი განცდა, იგი
მარტოდ გრძნობს თავს: მას სახლის დატოვება მოუხდა.
ყველაზე დიდი ტრამვა ხდება, როცა ბავშვს დედის საშვილოსნოს დატოვება უწევს. მას უნდა
დარჩეს მასში, არ უნდა იქიდან გამოსვლა. იგი ცხრა თვის განმავლობაში იმყოფებოდა
საშვილოსნოში, მან შეიყვარა ეს სივრცე, ამ სივრცის სითბო, სადაც მასზე ასე ზრუნავდნენ,
სადაც არანაირი პასუხისმგებლობა, არანაირი პრობლემები არ ჰქონდა. რატომ უნდა გამოვიდეს
იქიდან? მაგრამ მას აგდებენ იქიდან. თავად არ უნდა ეს. დაბადების შემდეგ მას ცხოვრება
ელის, მაგრამ ბავში ფიქრობს, რომ სიკვდილი ელის. მისთვის ეს სიკვდილია, რადგანაც იმ
სიცოცხლის დასასრულია, რომელსაც ცხრა თვის განმავლობაში იცნობდა. ბავშვი შოკს
განიცდის, იგი დასჯილად გრძნობს თავს. და მას ჯერ არ შეუძლია ფიქრი, ამიტომაც ეს განცდა
ღრმად აღწევს მის სხეულში. ეს არაა აზრი. ეს მთელი მისი არსის განცდაა, ამიტომ მისი
სხეულის ყოველ უჯრედში აღწევს და იქ ინახება. ეს მარტოობის პირველი განცდაა. შემდეგ მას
მრავალი სხვა ასეთი განცდა მოსდევს.

ერთხელაც დედა ძუძუს აშორებს ბავშს, და ბავში მარტო რჩება. შემდეგ დედა ძიძას სთხოვს,
რომ ბავშზე იზრუნოს, და იგი კვლავ მარტო რჩება. შემდეგ უფლებას არ აძლევენ, რომ
დედასთან ერთად ერთ ოთახში დაიძინოს, ცალკე ოთახს გამოუყოფენ - და კვლავ
მარტოობაშია. გაიხსენეთ თქვენი ბავშობის ის დღე, როცა პირველად მოგიხდათ მარტო
დაძინება: გარშემო სიცივე და სიბნელეა, გვერდით კი არავინაა. აქამდე ყველაფერი სხვაგვარად
იყო: დედა გვერდით გყავდათ, მისი სხეულის სითბო და სინაზე ყოველთვის მისაწვდომი იყო.
ახლა ბავშვი ფუმფულა სათამაშოს იხუტებს, მაგრამ ნუთუ შეუძლია მას დედის შეცვლა? ან
ზეწარს ეჭიდება, მაგრამ შეცვლის კი ეს დედას? ეს უბადრუკი შემცვლელებია, მაგრამ ბავშვი
რაღაცნაირად კმაყოფილდება ამით. სიბნელეში ძალიან მარტოდ, მიტოვებულად, უარყოფილად
გრძნობს თავს. ყველა ეს ჭრილობა გროვდება და აღრმავებს მარტოობის შეგრძნებას. შემდეგ
ერთხელაც ბავშვს უხდება, რომ დატოვოს სახლი და იცხოვროს სტუდენტურ საერთო
საცხოვრებელში უცნობ ადამიანებთან. უბრალოდ გაიხსენეთ ეს ჭრილობები, ისინი ყველა
თქვენშია! და ასე გრძელდება განუწყვეტლივ: მთელი თქვენი ცხოვრება - ეს მარტოობის
განცდის ხანგრძლივი პროცესია.

შემდეგ, შემთხვევით, თქვენთან მოდის ღრმა განცდა, და ამ განცდის მეშვეობით თქვენი

არსების გამობრწყინებას ხედავთ, მაგრამ მთელმა თქვენი გონება მხოლოდ მარტოობას იცნობს,
ამიტომაც მარტოსულობის განცდას მარტოობის განცდად აქცევს. იგი ახდენს მარტოსულობის,
როგორც მარტოობის ინტერპრეტაციას, მარტოსულობის განცდას განსაზღვრავს, როგორც
მარტოობის განცდას.

სწორედ აქ უშვებ შეცდომას. დაივიწყე შენი ინტერპრეტაცია. სინამდვილეში რაღაც ახალი

ხდება. ეს ახალი განცდაა, და ამიტომაც შენ არ შეგიძლია გაერკვე, თუ რა არის ეს. ამის გაგების
ერთადერთი საშუალება - მასში ჩაღრმავებაა. როგორც ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა: „როცა წყალს
სვამთ, მხოლოდ თქვენ იცით, თბილის იგი თუ ცივი“.
შესვი ეს მარტოსულობა. იგემე, შესვი ის ახალი ენერგია, რომელიც გაგეხსნა. შენ გაგიკვირდება:
ეს არ იქნება რაღაც, რასაც ადრე იცნობდი. ეს თავისუფლებაა. თავისუფლება სხვა
ადამიანებისგან. ესაა ის, რასაც აღმოსავლეთში მოქშას, სრულ თავისუფლებას ვუწოდებთ. ამ
თავისუფლების განცდის შემდეგ შესაძლებელი გახდება სიყვარული, ამ თავისუფლების
განცდის შემდეგ მოხდება ურთიერთობა, ამ თავისუფლების განცდის შემდეგ შენს ცხოვრებას
სრულიად სხვა აზრი, ახალი სილამაზე, ახალი ბრწყინვალება გაუჩნდება. გამონთავისუფლდება
მთელი შენი დაფარული სილამაზე.
მეორე კითხვა:
რატომ განიცდიან რევოლუციები მარცხს?
პირველ რიგში იმიტომ, რომ ისინი არ არიან რევოლუციები. რევოლუცია შესაძებელია
მხოლოდ ინდივიდუალურ სულში. სოციალური რევოლუცია, ეს ფსევდო-მოვლენაა, რადგანაც
საზოგადოებას არ გააჩნია საკუთარი სული. რევოლუცია - ეს სულიერი მოვლენაა. რევოლუცია
პოლიტიკორი, სოციალური და ეკონომიკური ვერ იქნება. შესაძლებელია მხოლოდ
ინდივიდუალური რევოლუცია, სულის რევოლუცია. თუ მილიონობით ინდივიდი შეიცვლება,
მაშინ, როგორც შედეგი, საზოგადოებაც შეიცვლება, მაგრამ არა პირიქით. შეუძლებელია ჯერ
საზოგადოება შეცვალო და იმედი გქონდეს, რომ შედეგად ინდივიდები შეიცვლებიან.

სწორედ ამიტომ მარცხდებიან რევოლუციები. ჩვენ რევოლუცია არასწორად გვესმის. ჩვენ

ვთვლით, რომ თუ შევცვლით საზოგადოებას, შევცვლით მის სტრუქტურას, ეკონომიკურს ან
პოლიტიკურს, მაშინ ერთხელაც ინდივიდები, საზოგადოების უშუალო შემადგენლები, ასევე
შეიცვლებიან. ეს სისულელეა. ვინ მოახდენს ამ რევოლუციას?

მაგალითად, 1917 წელს რუსეთში მოხდა ეგრეთ წოდებული დიდი რევოლუცია. მაგრამ ვინ
ხელმძღვანელობდა მას? ვინ მოვიდა სათავეში? სათავეში მოვიდა იოსებ სტალინი. სტალინი არ
მოსულა რევოლუციის მეშვეობით, იგი თავად იყო იმ საზოგადოების პროდუქტი, რომლის
შეცვლასაც ცდილობდა. იგი გაცილებით უფრო სახიფათო მეფე აღმოჩნდა, ვიდრე მეფეები,
რომლებიც მან გაანადგურა, რადგანაც იგი ამ მეფეების მემკვიდრე იყო, ფეოდალური
საზოგადოების პროდუქტი იყო. იგი ცდილობდა საზოგადოების შეცვლას, მაგრამ თავად
დიქტატორის გონება ჰქონდა. მან თავს მოახვია ქვეყანას თავისი დიქტატურა, რევოლუცია
კონტრ-რევოლუციად იქცა, - და ეს მარცხი ყველა რევოლუციამ განიცადა, რაც კი ამქვეყნად
მომხდარა, რადგანაც რევოლუციონერები - ადამიანთა იგივე ტიპს წარმოადგენენ, რომელსაც
ისინი, ვინც სათავეში დგანან. ისინი წარსულის შვილები არიან, მათში არაფერია ახალი. რას
გააკეთებენ? - უბრალოდ გაიმეორებენ წარსულს და ამისთვის ახალ იარლიყებს გამოიყენებენ.
ისინი ამას კომუნიზმს, სოციალიზმს, ფაშიზმს უწოდებენ - მნიშვნელობა არ აქვს, რას
დაარქმევთ ამას, სახელი შეიძება ნებისმიერი იყოს. პათოსურ სახელწოდებებს მხოლოდ
შეცდომაში შეჰყავთ ადამიანები.

მოლა ნასრედინი ექიმთან მივიდა გასინჯვაზე და უთხრა:

- გთხოვთ, ყველაფერი მარტივი სიტყვებით ამიხსენით. მე არ მჭირდება არანაირი ჭკვიანური
სამედიცინო ტერმინი. ამიხსენით უბრალოდ და გასაგებად, რაშია პრობლემა. არაა საჭირო
ლამაზი სახელწოდებების წარმოთქმა ლათინურად ან ბერძნულად. მარტივად ამიხსენით, რა
მჭირს?

ექიმმა გამოიკვლია იგი და უთხრა:

- თუ გინდათ, რომ იცოდეთ, მარტივი სიტყვებით ეს შეგვიძლია ასე ვთქვათ: თქვენი

ჯანმრთელობა წესრიგშია, უბრალოდ ზარმაცი ხართ.

მოლამ თქვა:

- კარგი, დიდი მადლობა. ახლა მომეცით ამის სამედიცინო სახელწოდება ჩემი ცოლისთვის. და
რაც უფრო გრძელი და ჩაკვარახჭინებული იქნება, მით უკეთესი.

ჩვენ განვაგრძობთ ჩაკვარახჭინებული სახელწოდებების მოგონებას, მაგრამ რეალობა თავისი

არსით იგივედ რჩება.

1917 წელს არაფერი არ მომხდარა. ერთი მეფის ნაცვლად სხვა მოვიდა, უდავოდ - უფრო
საშიში. რატომ, უფრო საშიში? - იმიტომ, რომ სტალინი გადაგდებულ მეფეზე უფრო ძლიერი
აღმოჩნდა - და რა თქმა უნდა უფრო ცბიერიც. მან იცოდა, როგორ გაანადგურეს მეფე, ამიტომ
კარგად იცოდა, როგორ დაეცვა თავი, რომ მას არ მიჰყოლოდა. მან რუსეთში გაცილებით მეტი
მონობა შექმნა, ვიდრე მანამდე იყო, რადგანაც ეშინოდა, რომ ადრე თუ გვიან მასაც
გადააგდებდნენ. ამიტომაც მან ყველა ხიდი დაწვა და ყველა კიბე გადააგდო, რომელსაც
მანამდე იყენებდა. იგი გამუდმებულ სიფრთხილეში იყო. თავად მეფე არ ყოფილა ასეთი
ფრთხილი, რადგანაც ის დაბადებიდან მეფე იყო და მემკვიდრეობად ერგო ტახტი. სტალინი კი
თავად იკვლევდა გზას, ეს რთული იყო და ბევრი დრო დასჭირდა ამისთვის, და მას ყველა
თავისი მტრის განადგურება მოუხდა.

რევოლუციის შემდეგ მან დაიწყო იმ ადამიანების ხოცვა, რომლებსაც ასე თუ ისე შეეძლოთ
კონკურენცია გაეწიათ მისთვის. ტროცკი მოკლულ იქნა იმიტომ, რომ მნიშვნელობით მეორე
პირი იყო სტალინის შემდეგ, და ამასთან უფრო გავლენიანი იყო რუსეთში, ვიდრე სტალინი.
იგი ინტელექტუალი ებრაელი იყო, მშვენიერი ორატორი და დიდი ავტორიტეტით
სარგებლობდა მასებში. ინტელექტუალურად სტალინი ვერანაირად ვერ შეედრებოდა ტროცკის,
ამიტომ მისი მოკვლა მოუხდა. არის ვარაუდი, რომ ლენინიც ასევე თავისი ექიმების მიერ იყო
მოწამლული. იმ დროის განმავლობაში, რაც სტალინი ხელისუფლების სათავეში იდგა, მან
ყველა პოტენციური კონკურენტი ჩამოიშორა. ერთიმეორეს მიყოლებით განადგურდა პოლიტ-
ბიუროს ყველა წევრი. როგორც ჩანს, სტალინი ყველაზე ძლიერი ადამიანი იყო კაცობრიობის
მთელი ისტორიის მანძილზე, - და მან მთელი ქვეყანა უზარმაზარ ციხედ აქცია.
სწორედ ასე განიცდიან მარცხს რევოლუციები. პირველი მიზეზი: ჩვენ საჭირო ბოლოდან არ
ვიწყებთ.

მეორეც, როცა რევოლუცია იმარჯვებს, ყველა რევოლუციონერის განადგურება უწევთ ხოლმე,

რადგანაც რევოლუციონერები - სახიფათო ადამიანები არიან. მათ წინა საზოგადოება
დაანგრიეს, ამიტომ შეუძლიათ მომდევნოც დაანგრიონ, რადგანაც მიდრეკილება აქვთ
რევოლუციისკენ. მათ მხოლოდ ერთი რამ იციან, მხოლოდ ერთი საქმის სპეციალისტები არიან
- მთავრობის დამხობის. მათთვის სულერთია, რა მთავრობაა ეს. რაც იციან, რაშიც ძლიერები
არიან - ეს მთავრობის დამხობაა. როცა რევოლუცია იმარჯვებს, იმ ხალხის პირველი ამოცანა,
რომლებიც სათავეში მოდიან, იმ დარჩენილი რევოლუციონერების განადგურებაა, რომელთა
წყალობითაც მთავრობაში მოვიდნენ. ნებისმიერი რევოლუცია კონტრ-რევოლუციად იქცევა,
რადგანაც ადამიანები, რომელთა ძალისხმევითაც ლიდერები სათავეში მოდიან, სახიფათონი
აღმოჩნდებიან ხოლმე.
შეეცადეთ გაიგოთ ეს. რევოლუციონერის გონება დამანგრეველია: მან იცის ნგრევა, მაგრამ არ
იცის შენება. მას შეუძლია ძალადობისკენ მოუწოდოს ხალხს, მაგრამ საერთოდ არ ძალუძს -
დაეხმაროს ადამიანებს იმაში, რომ დამშვიდდნენ, სამუშაოდ წავიდნენ და რაღაც შექმნან. მას არ
ესმის ეს ენა: მთელი თავისი ცხოვრება ის რევოლუციონერი იყო, მთელი მისი სამუშაო, მთელი
მისი საქმიანობა მიმართული იყო იმაზე, რომ დაენგრია, ადამიანების პროვოცირება მოეხდინა.
მან მხოლოდ ეს ენა იცის; შეუძლებელია, რომ მან ცხოვრების ბოლოს შეიცვალოს პარადიგმა.

ამიტომ მათ, ვინც ხელისუფლებაში მოდიან, დარჩენილი რევოლუციონერების განადგურება

უხდებათ. ნებისმიერი რევოლუცია ანადგურებს თავის მამებს, - ეს გარდუვალია, - და როცა ეს
მამები კვდებიან, რევოლუცია კონტრ-რევოლუციად იქცევა. ის უკვე აღარაა რევოლუციური, ის
უკვე ანტირევოლუციურია.

რაღაც მსგავსი მოხდა ცოტა ხნის წინ ინდოეთშიც. ჯეიპრაკაშ ნარაიანამ დიდი გადატრიალება
მოახდინა, იგი მთავრობის შეცვლაში დაეხმარა ქვეყანას. ხელისუფლებაში მოსული ადამიანები,
მორარჯი დესაი და კომპანია, სწორედ ჯეიპრაკაშ ნარაიანას წყალობით მოვიდნენ
ხელისუფლებაში. მაგრამ როგორც კი მთავრობაში მოვიდნენ, მაშინვე დაიწყეს ნარაიანას
ჩამოცილება, დააკნინეს მისი მნიშვნელობა. მათ შეესინდათ: „ეს ადამიანი სახიფათოა, მას
ავტორიტეტი აქვს მასების წინაშე. მის გამო შესაძლოა პრობლემები შეგვექმნას. აუცილებელია
მისი მნიშვნელობის დაგდება, ნულამდე დაგდება“.

იგივე მოხდა, როცა ამ ქვეყანაში ბრიტანული მმართველობა გადააგდეს. გადატრიალება მაჰატმა

განდის ხელმძღვანელობით მოხდა. როგორც კი ხელისუფლება ინდოელების ხელში გადავიდა,
მათ მაჰატმა განდის იგნორირება დაიწყეს. მისი ბოლოს სიტყვები იყო: „მე არავინ არ მისმენს.
მე ყველაზე უსარგებლო ადამიანი ვარ“. ადამიანები, რომლებიც ხელისუფლებაში იყვნენ, მისი
წყალობით მოხვდნენ იქ, მაგრამ მას არავინ უსმენდა. არსებობს ეჭვი, რომ სწორედ ამ
ადამიანების ხელი ურევია მის მკვლელობაში. შესაძლოა ისინი არიან ამ მკვლელობის
მონაწილეები პირდაპირ ან ირიბად: მათ მშვენივრად ესმოდათ, რომ განდის მოკლავდნენ,
მაგრამ არანაირი თავდაცვის ზომა არ მიიღეს. ამგვარად ირიბად შეუწყვეს ხელი მკვლელობას.

ხელისუფლების სათავეში მორარჯი დესაი იდგა. მან იცოდა, რომ შეთქმულება მზადდებოდა,
მაგრამ არანაირი ყურადღება არ მიუქცევია ამისთვის. შესაძლოა, გულის სიღრმეში დესაის და
კომპანიას უნდოდათ მაჰატმას თავიდან მოშორება, რადგანაც იგი გამუდმებით ქმნიდა
სირთულეებს და ხელს უწყობდა ძველ იდეას. იგი კვლავაც ეჭიდებოდა თავის ძველ იდეას: ის
ყოველთვის ხელისუფლების წინააღმდეგ იყო და ახლაც განაგრძნობდა მის წინააღმდეგ ყოფნას.
ახლა მას თავისი ხელისუფლება ჰქონდა, მაგრამ განუწყვეტლივ განაგრძობდა მის კრიტიკას, და
მთავრობის წევრები უხერხულად გრძნობდნენ თავს. მისი მკვლელობის შემდეგ კი შვებით
ამოისუნთქეს. თუმცა ისინი მოთქვამდნენ და ტიროდნენ, და ამბობდნენ, რომ საშინელი
უბედურება მოხდა, გულის სიღრმეში შვებას გრძნობდნენ.

იგივე სიტუაცია მოხდა ჯეიპრაკაშ ნარაიანასთან დაკავშირებითაც: ახლა ის გრძნობს, რომ მის
იგნორირებას ახდენენ, რომ მას არ ითვალისწინებენ. სინამდვილეში, ადამიანები, რომლებიც
სათავეში დგანან, ლოცულობენ, რომ ის მალე მოკვდეს. იგი ძალიან ავადაა, კვირაში რამდენიმე
დღე „ხელოვნური თირკმლის“ აპატარზეა შეერთებული. მას არ შეუძლია მუშაობა, მისი
სხეული დღითიდღე სუსტდება. როგორც ჩანს ძალიან უხარიათ, რომ ის მალე წავა, და მაშინ
აღარავის ექნება იმაზე მეტი ძალაუფლება, ვიდრე მათ აქვთ.

მე მინდა ვუთხრა ჯეიპრაკაშს...

მე მიყვარს ეს ადამიანი. ის კარგი ადამიანია - იმდენად კარგი, რომ პოლიტიკა არ უნდა

გამხდარიყო მისი ბედი. ის არაა პოლიტიკოსი. ის პოეტია, მეოცნებე, უტოპისტი, კარგი
ადამიანი. ყველა მეოცნებე - კარგი ადამიანია.

მე მინდა ვუთხრა მას: ბოდიში მოიხადეთ ქვეყნის წინაშე, სანამ მოკვდებით. უთხარით
ქვეყანას, რომ თქვენც და მთელი ქვეყანაც ძალაუფლებას მოწყურებულმა პოლიტიკოსების
ბანდამ მოატყუა. უთხარით ქვეყანას, რომ რევოლუცია ჩავარდა! და არ დაგავიწყდეთ ისიც
უთხრათ, რომ ზუსტად ასევე განიცდის კრახს ყველა რევლუცია, რადგანაც თავად მათი
საფუძველია არასწორი.

შეუძლებელია რევოლუციის თავსმოხვევა ზემოდან. ვინ გვახვევს თავს? ადამიანები, რომლებიც

თავს გვახვევენ რევოლუციას, წარსულის ნაწილს წარმოადგენენ და წარსულის გაგრძელება
იქნებიან. უთხარით ხალხს, რომ პოლიტიკურ რევოლუციებს არ აქვთ მომავალი. შესაძლებელია
მხოლოდ ერთი რევოლუცია - სულიერი: ყოველი ინდივიდი უნდა შეიცვალოს შიგნიდან. თუ
მილიონობით ადამიანი შეძლებს შეცვლას, მაშინ საზოგადოებაც შეიცვლება. სხვა გზა, უფრო
მოკლე გზა არ არსებობს.
აუცილებელია ასევე გაიგოთ, რომ ნებისმიერი განვითარებადი სისტემის განუყოფელი
თვისებაა, რომ გმირები, რომლებიც მასში ჩნდებიან, გმირებს მხოლოდ იმ კონტექსტში
წარმოადგენენ, რომელიც მათი გამოჩენის პროვოცირებას ახდენს. როგორც კი ეს გმირები
გადალახავენ და შეცვლიან ამ კონტექსტს, ისინი თავად ხდებიან კონტექსი, რომელც
აუცილებლად კვლავ უნდა შეიცვალოს.

გარკვეული გმირები გარკვეულ სიტუაციაში ჩნდებიან. მაგალითად, მაჰატმა განდი ბრიტანული

იმპერიის არსებობის პირობებში გამოჩნდა. მის ფიგურას მნიშვნელობა მხოლოდ ბრიტანული
იმპერიის არსებობასთან კონტექსტში ჰქონდა. როგორც კი ბრიტანული იმპერია დაინგრა, მისმა
ფიგურამ აზრი დაკარგა. თუ კონტექსტი აღარ არსებობს, როგორღა შენარჩუნდება
მნიშვნელობა? როგორც კი კონტექსტი იცვლება, გმირები უსარგებლო ტვირთებად იქცევიან.

ლენინი ტვირთი გახდა მათთვის, ვინც ხელისუფლების სათავეში მოვიდა; განდი ტვირთი
გახდა მათთვის, ვინც მთავრობაში მოვიდა; ჯეიპრაკაში ტვირთი გახდა მათთვის, ვინც ახლა
მოვიდა ხელისუფლებაში. ასეთია ისტორიის სახე. აქ ფუნდამენტური კანონი მუშაობს:
ნებისმიერი განვითარებადი სისტემის განუყოფელი თვისებაა, რომ გმირები, რომლებიც მასში
ჩნდებიან, გმირებს მხოლოდ იმ კონტექსტში წარმოადგენენ, რომელიც მათი გამოჩენის
პროვოცირებას ახდენს.

პოლიტიკური ლიდერები - ეს დროებითი ლიდერები არიან. ისინი განსაზღვრულ კონტექსტში

არსებობენ. როცა კონტექსტი ქრება, ისინიც ქრებიან. ბუდები ძალიან განსხვავდებიან მათგან:
მათი კონტექსტი - მთელი მარადისობაა. მათი კონტექსტი არ წარმოადგენს დროის ნაწილს.
იესო, ზარატუსტრა, ლაო-ძი მარადიულ მნიშვნელობას ინარჩუნებენ, რადგანაც არ
წარმოადგენენ დროის ნაწილს, მათი გზავნილი მარადისობას ეკუთვნის. მათი გზავნილი
ადამიანური ტანჯვის, ადამიანური უმეცრების კონტექსტში არსებობს. ბუდა არ დაკარგავს
თავის მნიშვნელობას მანამ, სანამ ყველა არსება გასხივოსნებული არ გახდება. სწორედ ამიტომ
ვამბობ, რომ პოლიტიკური ლიდერები მოდიან და მიდიან, ისინი სცენაზე მხოლოდ მცირე
ხნით რჩებიან. მუდამ მხოლოდ სულიერი არსებები რჩებიან. ბუდას კვლავინდებურად აქვს
მნიშვნელობა და ყოველთვის ექნება მნიშვნელობა, რადგანაც გასხივოსნების საჭიროება
ყოველთვის არსებობს.

სინამდვილეში, პოლიტიკოსები არ ქმნიან კაცობრიობის ისტორიას, ისინი მხოლოდ ხმაურს

ქმნიან. ნამდვილი ისტორია - ეს ისაა, რაც მუდამ არსებობს, როგორც ფონი; ნამდვილი
ისტორია ჯერ არ დაწერილა, რადგანაც ჩვენ ძალიან გავხდით ჩაფლულები დროებით
მოვლენებში. ჩვენ ძალიან გავერთეთ იმ გაზეთების კითხვით, რომლებსაც მნიშვნელობა
მხოლოდ დღეს გააჩნიათ, ხვალ კი უაზრობად იქცევიან. თუ თვალები გაქვთ, დაინახეთ ეს და
დაინტერესდით მარადიულით.
ძველი, უძველესი კულტურები არ იყვნენ დაინტერესებულნი ყოველდღიურით. მათ
გაცილებით უფრო ღრმა ინტერესები ჰქონდათ. ისინი არ იზრდებოდნენ გაზეთებით, რადიოთი
და ტელევიზიით. ისინი იმეორებდნენ ყურანს, მედიტირებდნენ გიტაზე, მღეროდნენ ლექსებს
ვედებიდან, ჭვრეტდნენ ბუდას და მაჰავირას ქანდაკებებს. ეს ყველაფერი მარადიული
მოვლენებია.

სწორედ ამიტომ ვამბობ, რომ ყოველდღიურად მომხდარი მოვლენები თითქმის უაზრობაა:

ისინი მყისვე ქრებიან, რადგანაც კონტექსტი მაშინვე იცვლება. პოლიტიკური რევოლუციები
ხდებოდნენ და ქრებოდნენ: ეს უბრალოდ ბუშტებია, საპნის ბუშტები. შესაძლოა, რაღაც
დროით, ისინი მშვენივრად გამოიყურებიან, მაგრამ ეს არაა მარადიული ბრილიანტები.

მარადიული ბრილიანტი - ეს შინაგანი რევოლუციაა. მაგრამ შინაგანი რევოლუცია რთულია,

რადგანაც იგი შემოქმედებით მიდგომას მოითხოვს. გარეგანი რევოლუცია დამანგრეველ
მიდგომას მოითხოვს. სიძულვილი ადვილია, სიყვარული ძნელია. დანგრევა ადვილია.
იმისთვის, რომ ტაჯ-მაჰალი ააშენო, წლებია საჭირო. ტაჯ-მაჰალის მშენებლობა ორმოცი წელი
გრძელდებოდა, მის შექმნაზე ყოველდღიურად მუშაობდა ორმოცდაათი ათასი ადამიანი.
რამდენი დღე იქნება საჭირო მის დასანგრევად? აიღეთ ბულდოზერი, და ერთი დღის შემდეგ
იგი გაქრება. დანგრევა ძალიან ადვილია, ამიტომაც ადამიანები ნგრევით ინტერესდებიან,
ისინი თვლიან, რომ ეს ყველაზე მოკლე გზაა. შექმნა ძალიან ძნელია.

მე კვლავ გახსენებთ, რომ რადგანაც ყველა პოლიტიკური რევოლუცია დამანგრეველია,

რადგანაც რევოლუციონერებმა მხოლოდ ნგრევა იციან, მათ ადვილად შეუძლიათ ნგრევისკენ
უბიძგონ ხალხს, და ხალხიც ადვილად გაჰყვება მათ, რადგანაც ისინი იმედგაცრუებულნი
არიან, იტანჯებიან; შესაძლებელია მათი პროვოცირება ნებისმიერ ბუნტზე. როგორც კი
ყველაფერი დანგრეული აღმოჩნდება, ჩნდება კითხვა: „ახლა რა ვქნათ“? მათ არ იციან შექმნა,
ამიტომაც თქვენმა ეგრეთ წოდებულმა რევოლუციონერებმა არ იციან, რა გააკეთონ ახლა. ყველა
გაურკვევლობაშია. ტანჯვა გრძელდება, ხანდახან უფრო ძლიერიც ხდება. რამდენიმე წლის
შემდეგ კი ადამიანებს კვლავ ავიწყდებათ ეს და კვლავ რევოლუციის ტერმნიებით იწყებენ
მსჯელობას, - და ყოველთვის გამოჩნდება პოლიტიკური ლიდერი, რომელიც მზადაა გიბიძგოთ
დამანგრეველი ქმედებებისკენ.

ჩემი სამუშაო შემოქმედებითია. მე არ გიბიძგებთ არანაირი დამანგრეველი ქმედებებისკენ. მე არ

გთავაზობთ, რომ საკუთარ უბედურებებში სხვები დაადანაშაულოთ. მე გეუბნებით, რომ
პასუხისმგებლობას თქვენ ატარებთ, ამიტომ ჩემთან ყოფნა შეუძლიათ მხოლოდ მათ, ვისაც
ვაჟკაცობა ეყოფა, რომ საკუთარ თავზე აიღოს პასუხისმგებლობა. სწორედ ესაა ნამდვილი
რევოლუცია. თუ თქვენ აიღებთ პასუხისმგებლობას საკუთარ ცხოვრებაზე, შეძლებთ მის
შეცვლას. ეს ცვლილებები ნელა მოხდება; მხოლოდ გარკვეული დროის შემდეგ შეხვალთ
სინათლისა და კრისტალიზაციის სამყაროში. მაგრამ როგორც კი კრისტალიზაცია მოხდება,
თქვენ მიხვდებით, რას ნიშნავს ნამდვილი რევოლუცია. მაშინ გაუზიარეთ საკუთარი
რევოლუცია სხვებს. იგი სწორედ ასე უნდა გადაეცეს - გულიდან გულში.

მთავრობები, სოციალური სტრუქტურები არაერთხელ შეცვლილა, მაგრამ მეტწილად ეს

არაფერს ცვლიდა. ზუსტად იგივე მეორდებოდა. იმისთვის, რომ განსხვავებას გავუსვა ხაზი,
ჩემს სანიასებს რევოლუციონერების ნაცვლად მეამბოხეებს ვუწოდებ. რევოლუციის გაგება
ძალიანაა შებილწული სოციალური წარმოდგენებით. ამბოხი ინდივიდუალურია.

გახდით მეამბოხე! აიღეთ პასუხისმგებლობა საკუთარ ცხოვრებაზე. გადააგდეთ ყველა

სისულელე, რაც თავს მოგახვიეს. გადააგდეთ ყველაფერი, რაც გასწავლეს, და კვლავ ანა-
ბანადან დაიწყეთ სწავლა. ეს რთული მოგზაურობაა.

კიდევ ერთი გახსოვდეთ: სისტემები და მთავრობები, რომლებიც ძველების ნაცვლად მოდიან,

იწყებიან როგორც სასარგებლონი, მაგრამ თანდათანობით კონტრპროდუქტიულები ხდებიან.
ასეთია თავად ევოლუციური პროცესის ბუნება. ყველაფერი, რაც გარეთ ხდება, თავიდან
შესაძლოა ძალიან პროდუქტიულად მოგვეჩვენოს, მაგრამ მალე კონტრპროდუქტიული ხდება,
რადგანაც ცხოვრება განუწყვეტლივ იცვლება. ცხოვრება გამუდმებით უცნობისკენ მიემართება,
და თქვენი სტრუქტურები ყოველთვის უკან რჩება. ყოველი სტრუქტურა დროთა განმავლობაში
საფლავად იქცევა. კვლავ ხდება საჭირო მისი დანგრევა.

მე კი გეუბნებით თქვენ: არ არის აუცილებელი, რომ რაიმე სტრუქტურა შექმნათ თქვენში.

ცნობიერებას შეუძლია არასტრუქტურირებული დარჩეს. სწორედ ამაშია სიტყვა
„თავისუფლების“ არსი. ცნობიერებას არ სჭირდება არანაირი სტრუქტურა და არანაირი
ხასიათი. ცნობიერებას შეუძლია იცხოვროს მომენტიდან მომენტამდე ყოველგვარი
სტრუქტურის გარეშე, ყოველგვარი მორალის გარეშე, ყოველგვარი ხასიათის გარეშე, რადგანაც
თავად ცნობიერება უკვე საკმარისია. თქვენ შეგიძლიათ უპასუხოთ, გამოეხმაუროთ, და თქვენი
გამოხმაურება სწორი და სასიკეთო იქნება, რადგანაც თქვენ ცნობიერად ეხმაურებით.

იცხოვრეთ ცნობიერად, ყოველგვარი სტრუქტურის გარეშე, რათა უკვე აღარასოდეს აღმოჩნდეთ

კონტრპროდუქტიული სისტემის ხაფანგში. წინააღმდეგ შემთხვევაში შეიძლება ისე მოხდეს,
რომ რაღაც ისწავლეთ, და ეს მშვენიერია, მაგრამ მშვენიერია მხოლოდ რამდენიმე დღით.
დროთა განმავლობაშ ეს ჩვევად იქცევა, და თქვენ კვლავ აღმოაჩენთ, რომ ჩვევის ძალაუფლების
ქვეშ აღმოჩნდით.

იცხოვრო ნამდვილად - ნიშნავს იცხოვრო ჩვევების გარეშე. თქვენთვის არაერთხელ უთქვამთ:

„გადააგდეთ მავნე ჩვევები“. მე კი გეუბნებით: გადააგდეთ ჩვევები, როგორც ასეთი! არ
არსებობს კარგი ან ცუდი ჩვევები, ყველა ჩვევა ცუდია. დარჩით ჩვევების გარეშე, იცხოვრეთ
ჩვევების გარეშე, მაშინ შეძლებთ, რომ თავისუფლად იცხოვროთ, მომენტიდან მომენტამდე.
სწორედ ესაა რევოლუციონერის ცხოვრება.
გახსოვდეთ ასევე შემდეგი: როცა თავისუფლდებით რაღაც პროგრამისგან, ნუ დაადანაშაულებთ
მას კონტრპროდუქტიულობაში, ადრე ხომ იგი აუცილებელი იყო. შიგნით წესრიგის დამყარება
დანაშაულის გრძნობის გარეშე უნდა ხდებოდეს. თქვენ იშორებთ რაღაც პროგრამას, როცა ის
უკვე აღარ შეესაბამება თქვენს განვითარებად გეშტალტს. ნუ აყვებით ცდუნებას და ნუ იქნებით
მკაცრნი იმ პროგრამებთან მიმართებაში, რომლებზეც უარი ამბობთ, რადგანაც ისინი იმ გზის
აუცილებელი ეტაპები იყვნენ, რომელმაც ამჟამინდელ წერტილამდე მოგიყვანათ. გიყვარდეთ
ისინი ამის გამო, წაართვით მას ის ძალაუფლება, რომელიც წარსულში ჰქონდათ თქვენზე და
მომავლისთვის გამოანთავისუფლეთ ეს ენერგია.

რაც არ უნდა აკეთოთ, ადრე თუ გვიან ეს ჩვევად იქცევა. როგორც კი ხვდებით, რომ ეს ჩვევად
იქცა, მოიშორეთ იგი, - ახლა ის კონტრპროდუქტიულია, ახლა ის კონტრრევოლუციურია. იგი
წარსულისკენ დაგაბრუნებთ, საშუალებას არ მოგცემთ, რომ წინ იაროთ. იგი ეცდება, რომ
ცნობილის სფეროშ გამყოფოთ, და საშუალებას არ მოგცემთ, რომ გამოუცნობისკენ,
განუსაზღვრელისკენ იმოძრაოთ. ამიტომ, ჩვევისგან განთავისუფლებისას, თავი აარიდეთ
დანაშაულის გრძნობას: „შიგნით წესრიგის დამყარება დანაშაულის გრძნობის გარეშე უნდა
მოხდეს“. ასევე ნუ იქნებით მკაცრი და სასტიკი. რაც არ უნდა კარგი იყოს ჩვევა, მისგან
განთავისუფლებისას თავი აარიდეთ დანაშაულის გრძნობას. არაა საჭირო იფიქროთ: „მე ეს
დედამ მასწავლა. თუ უარს ვიტყვი ამაზე, ვუღალატებ მას“.

ადამიანები თავის წერილებში მწერენ: „როგორ შემიძლია მივიღო სანიასა? მშობლებმა

მასწავლეს, რომ კათოლიკე ვყოფილიყავი. ნუთუ, სანიასას მიღებით, არ ვუღალატებ მათ?“ ან:
„მე მუსულმანურ ოჯახში გავიზარდე. ნუთუ სანიასას მიღება ღალატი არ იქნება იმ
ადამიანებისადმი, რომლებიც ასეთი სიყვარულით, ასე მზრუნველად მასწავლიდნენ
მუსულმანად ყოფნას?“ ჩნდება დანაშაულის გრძნობა.

თუ კათოლიკე ხართ და თავისუფლად გრძნობთ თავს, მაშინ არაფრის შეცვლა არა საჭირო.
მაგრამ თქვენ გინდათ ცვლილებები. ეს ნიშნავს, რომ რაღაც შეზღუდულობას გრძნობთ. დიახ,
თქვენმა დედამ ის გასწავლათ, რაც თვითონ იცოდა, რაც, როგორც თვითონ გრძნობდა, კარგი
იქნებოდა თქვენთვის, მაგრამ კონტექსტი შეიცვალა. თქვენ სრულიად სხვა ცხოვრებით
ცხოვრობთ, ვიდრე დედათქვენი. როგორ შეუძლია მას, რომ სამუდამოდ თქვენს მასწავლებლად
დარჩეს?

პროგრამის გადაგდებისას ნუ შეგიპყრობთ დანაშაულის გრძნობა და არც მკაცრი გახდეთ, -

რადგანაც ეს ორი უკიდურესობაა. ადამიანებს ან დანაშაულის გრძნობა იპყრობს, ან რისხვაში
ვარდებიან და სიხისტეს ავლენენ. ნუ გაბრაზდებით, რადგან საწყალმა მოხუცმა ის გასწავლათ,
რაც თავად იცოდა და თქვენთვის სასარგებლოდ თვლიდა. ამ პროგრამის დანიშნულება
შესრულებულია. სინამდვილეში, ვინ იცის? - თქვენ რომ კათოლიკე არ ყოფილიყავით,
შესაძლოა ჩემთან არც მოსულიყავით. თქვენმა კათოლიკობამ მოგიყვანათ ჩემამდე. ამიტომ, რაც
არ უნდა მომხდარიყო წარსულში, ეს აუცილებელი ეტაპი იყო: იგრძენით მადლიერება
ამისთვის. ნუ შეგიპყრობთ დანაშაულის გრძNობა, და ასევე ნუ გამოავლენთ სისასტიკეს.

პროგრამისგან განთავისუფლებისას, განთავისუფლდით მისგან ისე, როგორც ტანსაცმლისგან.

როცა იზრდებით, თქვენი ტანსაცმელი ვიწრო ხდება. თქვენ ხომ არ იგრძნობთ თავს
დამნაშავედ, როცა განთავისუფლდებით იმ ღამის პერანგისგან, რომელიც დედამ გაჩუქათ, და
რომელიც დაგივიწროვდათ. თქვენ ვერ დაიტოვებთ მას! და თქვენ არ ბრაზობთ ამის გამო.
თქვენ არ ცდილობთ მის დახევას, მასზე ბენზინის გადასხმას და დაწვას. თქვენ არ გჭირდებათ
დიდი ხმაურის მოწყობა ამ საკითხის გამო. არ აკეთებთ ამას, რადგანაც გესმით, რომ ამ
პერანგის დანიშნულება შესრულებულია.

ადამიანი - ეს მზარდი გეშტალტია. ყოველდღე რაღაც ახალი ხდება, ყოველდღე რაღაც ახლის
შესრუტვა გიხდებათ. იმისთვის, რომ ახლისთვის გამოანთავისუფლოთ ადგილი, ძველისგან
უნდა განთავისუფლდეთ, უნდა დაემშვიდობოთ ძველს - დაემშვიდობოთ მადლიერებით. თუ
შეგიძლიათ გახსოვდეთ, რომ ძველი პროგრამისგან განთავისუფლებისას არ უნდა განიცადოთ
დანაშაულის გრძნობა და ასევე არ უნდა გამოავლინოთ სისასტიკე, მაშინ სწორედ იმ
რევოლუციის მიმართულებით იმოძრავებთ, რომლის აზრიც მინდა თქვენამდე მოვიტანო.

რევოლუციონერს არავის მიმართ არ აქვს რისხვა. რისთვის უნდა განრისხდეს? ამისთვის არ

არსებობს არანაირი მიზეზი. ყველაფერი, რისი გაკეთებაც თქვენ მშობლებს შეეძლოთ, მათ უკვე
გააკეთეს, და გააკეთეს საუკეთესო განზრახვით. სხვა საქმეა, რომ რაც გააკეთეს უსარგებლო იყო
და თავისუფლებას არ გაძლევდათ. მაგრამ ეს არ იყო მათი განზრახვა. მათ კარგი ზრახვები
ჰქონდათ და არ შეეძლოთ სხვაგვარად მოქცევა. ისინი სხვა სამყაროშ ცხოვრობდნენ.

თქვენი შვილების გაზრდისას გახსოვდეთ: არაა საჭირო, რომ მათ პროგრამები მოახვიოთ თავს,
მხოლოდ თქვენი გაგება უნდა გაუზიაროთ. ნუ მოახვევთ თავს მზა წესებს, მიეცით გაგება, რომ
დანახვა შეძლონ და თავად შექმნან თავიანთი წესები. ნუ მისცემთ მათ ცოდნას, მიეცით
გაცნობიერებულობა. მე მინდა, რომ თავის შვილებს ჩემმა სანიასებმა გაცნობიერებულობა
გაუზიარონ, ისე, რომ სადაც და როდესაც არ უნდა აღმოჩნდნენ... გახსოვდეთ: ისინი არ
იცხოვრებენ იმავე სამყაროში, რომელშიც თქვენ ცხოვრობდით და ახლაც ცხოვრობთ. მათ
თავისი საკუთარი სამყარო ექნებათ: თქვენ ვერც კი წარმოიდგენთ მას. ისინი არასოდეს
გაიმეორებენ იგივე ცხოვრების მოდელს, რაც თქვენ. მათ ცხოვრების თავიანთი სტილი ექნებათ.

მიეცით მათ გაცნობიერებულობა ისე, რომ სადაც არ უნდა აღმოჩნდნენ, თავიანთი გზის
მონახვა შეძლონ. მიეცით მათ სინათლე, მიეცით მათ თვალები, რათა შეძლონ დანახვა, გაგება,
მიეცით მათ თავისუფლად ყოფნის სიმამაცე. ხელი შეუწყვეთ იმაში, რომ თუ რაღაც არასწორს
აღმოაჩენენ თავიანთ პროგრამაში, შეძლონ მისი გადაგდება, შეუძლონ მასზე უარის თქმა.
სწორედ ესაა სიყვარული.
არ მოახვიოთ თავს არანაირი პროგრამა, არანაირი ცხოვრების წესი. ისინი სრულიად სხვა
სამყაროში იცხოვრებენ, ამიტომ აჩუქეთ თქვენი სიყვარული, მაგრამ არ გადასცეთ თქვენი
ცოდნა. სამყარო ისე ჩქარა იცვლება, რომ ყველაფერი, რასაც მათ გადასცემთ, მალე მოძველდება
და ტვირთი გახდება მათთვის; თუ გადაგდება მოუწევთ, დანაშაულის გრძნობას განიცდიან
ამის გამო. თუ ძალიან მოუნდებათ ამის გადაგდება, მოუწევთ რომ თქვენზე გაბრაზდნენ.
ნებისმიერ შემთხვევაში ეს არ იქნება კარგი, ამიტომ ნუ შექმნით საკუთარი შვილებისთვის
მსგავს სიტუაციას.

იცხოვრეთ რევოლუციურად და გაუზიარეთ რევოლუციურობა თქვენს შვილებს, ყველას, ვინც

გიყვართ. მხოლოდ ასეთი რევოლუცია არ განიცდის მარცხს... მაგრამ ასეთი რევოლუციის
მოხდენა ჯერ არავის უცდია.

იესო საუბრობდა ამის შესახებ, მაგრამ არავის უცდია ამ რევოლუციის მოხდენა. ბუდა
საუბრობდა ამაზე, მაგრამ არავის უცდია ამ რევოლუციის მოხდენა. მე ვსაუბრობ ამაზე, და
ეცდებით თუ არა ამ რევოლუციის მოხდენას, თქვენზეა დამოკიდებული. მსგავსი რევოლუციის
მოწყობა, რომელიც გაიმარჯვებდა, არავის უცდია; ხოლო რევოლუციებმა, რომლებიც უკვე
მოხდა, მარცხი განიცადეს.

მესამე კითხვა:
შენ ცნობილი ხარ მთელ მსოფლიოში როგორც ტანტრას ოსტატი ან სექს-გურუ, თუმცა იმ სამი
წლის განმავლობაში, რომელიც შენს აშრამში გავატარე, მე არა მხოლოდ ყველაზე ნაკლებად
მქონდა სექსი, ვიდრე ოდესმე ცხოვრებაში, არამედ ყველაზე ნაკლებსაც ვფიქრობდი და
გარშემომყოფებისგანაც ნაკლებად მესმოდა ამის შესახებ. შეგიძლია აგვიხსნა ეს
წინააღმდეგობა?
სწორედ რამდენიმე დღის წინ ჟურნალ „სინე ბლიცში“ სათაურს წავაწყდი, რომელიც ამბობდა,
რომ მე სულიერი სამყაროს ჰიუ ჰეფნერი* [ჟურნალ „პლეიბოის“ დამფუძნებელი] ვარ. რისი
თქმა უნდათ მათ?

დიახ, მე გასწავლით, როგორ შეხვიდეთ ღრმად სიყვარულში. მე ასევე გასწავლით, როგორ

შეხვიდეთ ღრმად სექსში, რადგანაც ეს მის საზღვრებს მიღმა გასვლის ერთადერთი საშუალებაა.
მასში გავლა - მისი საზღვრების გადალახვის ერთადერთი საშუალებაა. და ჩემი მიზანია -
გაგიყვანოთ საზღვრებიდან. პრობლემა იმაშია, რომ ჩემი კვლავ და კვლავ არასწორად ესმით
მთელს მსოფლიოში.

ადამიანები მიეჩვივნენ წარმოდგენას, რომ თუ თქვენ რელიგიური ხართ, სექსის წინააღმდეგ

უნდა იყოთ. თუ სექსის წინააღმდეგ არ ხართ, როგორ შეგიძლიათ იყოთ რელიგიური? ეს
წარმოდგენა მყარად გაჯდა ადამიანთა გონებაში. მე ვანგრევ ყველა ამ წარმოდგენას და არ
ველოდები, რომ სამყარო მყისვე უარს იტყვის ამ ღრმად ფესვგადგმულ იდეებზე. ამიტომაც არ
ველოდები, რომ გამიგებენ. როცა არასწორად ესმით ჩემი, მშვენივრად მესმის, რატომ ხდება ეს.
მე არ მაქვს უსაფუძვლო იმედები, წლები ან საუკუნეები გავა, სანამ მე გამიგებენ. ასე ხდება
ყოველთვის.

მე ცხოვრების ახალ ხედვას ვქმნი. ეს ხედვა ისეთი ახალია, რომ ადამიანებს ჯერ კიდევ არ აქვთ
კატეგორია, რომელსაც მას მიაკუთვნებდნენ, ამიტომაც ყველა შფოთავს. მაჰატმა მორარჯი
დესაი შფოთავს, რადგანაც იგი სექსუალურად დათრგუნულია, უმაღლეს დონეზე
დათრგუნული, მას არანაირი გაგება არ გააჩნია. ის უბრალოდ თრგუნავს თავის სექსუალობას.

მისი ისტორია ასეთია, რომ როდესაც ახალგაზრდა იყო, - ახალგაზრდა კი სამოცი წლის წინ
იწყო, - ერთმა მამაკაცმა მის სოფელში თავისი და გააუპატიურა. ამან დიდი შოკი გამოიწვია
მასში და გადაწყვიტა, რომ ასეთი საშინელი დანაშაულის მიზეზს სექსი წარმოადგენს.
სინამდვილეშ მიზეზი უმეტესწილდ დათრგუნვაა; წინააღმდეგ შემთხვევაშ ვის მოუვა თავშ
საკუთარი დის გაუპატიურება? დების მიმართ, როგორც წესი, არ გრძნობენ ლტოლვას. მასთან
გვერდიგვერდ ცხოვრობენ, ერთ სახლშ იზრდებიან. თუ ადამიანი სექსუალობას არ თრგუნავს,
საკუთარი დისადმი ლტოლვა ძნელია, თითქმის შეუძლებელია.

სიყვარული ყოველთვის არანაცნობთან, გამოუცნობთან ჩნდება. ნაცნობი მობეზრებას,

მოყირჭებას იწვევს. როგორ უნდა გიყვარდეს საკუთარი და? მაგრამ ეს ადამიანი, როგორც ჩანს
ღრმა დათრგუნვით ცხოვრობდა; შესაძლოა მას ერთი ქალიც კი არ ჰყოლია ცხოვრებაში.
როგორც ჩანს, იგი სასოწარკვეთილი იყო. მაგრამ დასკვნა, რომელიც მორარჯიმ გამოიტანა,
ასეთი იყო: სექსი - ნებისმიერი დანაშაულის მთავარი მიზეზია. თუ იგი იმდენად შლის
ადამიანს ჭკუიდან, რომ მას საკუთარი დის გაუპატიურებაც კი შეუძლია, ეს ნიშნავს, რომ იგი
ნებისმიერი დანაშაულის მთავარ მიზეზს წარმოადგენს. მან გადაწყვიტა, რომ არასოდეს
ჰქონოდა სექსი - არა რელიგიური მიზეზების გამო, არა სულიერი მიზეზების გამო - და მას
შემდეგ იგი თრგუნავდა და თრგუნავს სექსს.

იგივე დაემართა მის გურუს, მაჰატმა განდის. მისი ცელიბატიც ტრამვით იყო გამოწვეული.
როცა მისი მამა კვდებოდა, ფეხების მასაჟს უკეთებდა , და ექიმებმა თქვეს, რომ სავარაუდოდ ეს
ბოლო ღამე იყო, რომ მამამისი განთიადს ვეღარ შეხვდებოდა. თუმცაღა შუაღამისას, როცა მამამ
დაიძინა, მაჰატმა თავის ოთახში შევიდა და სექსი ჰქონდა ცოლთან. პროცესის შუაში ვიღაცამ
კარზე დაუკაკუნა და უთხრა: „რას აკეთებ? სად ხარ? მამაშენი მკვდარია“.

ამან შოკში ჩააგდო იგი, ტრამვა მიაყენა, და ამ დიდმა ტრამვამ მთელი მისი ცხოვრება შეცვალა -
მაგრამ უარესობისკენ და არა უკეთესობისკენ. იგი დანაშაულის გრძნობამ შეიპყრო. მან
გამოიტანა დასკვნა, რომ სწორედ ვნებამ, სექსუალობამ აიძულა იგი, ბოლო მომენტში
მიეტოვებინა საკუთარი მამა. მან ცოდვა ჩაიდინა, დანაშაული ჩაიდინა. ვერ შეძლო, რომ
ეპატიებინა საკუთარი თავისთვის, ამიტომაც უარი თქვა სექსზე და მთელი ცხოვრება
თრგუნავდა მას. უკვე ბოლოში, სიცოცხლის ბოლო წლებში, მან გააცნობიერა ეს დათრგუნვა,
რადგანაც სექსუალური ფანტაზიები თავს არ ანბებდნენ. მაშინ მან ექსპერიმენტები დაიწყო
ტანტრისტული ტექნიკებით, რათა სიკვდილის წინ მაინც განთავისუფლებულიყო სექსისგან, -
მაგრამ ძალიან გვიანი იყო.

ამ ხალხს არ შეუძია გაგება. ისინი თვლიან, რომ მე სექს-გურუ ვარ, რომ მე სექსის აყოლას
გასწავლით. ამ ხალხს არ ესმის. ჰიუ ჰეფნერსაც არ ესმის. ისი იკითხავს, რატომ ვლაპარაკობ
მედიტაციაზე, რატომ ვლაპარაკობ სულიერებაზე? მას ისეთი მოვლენები, როგორიცაა
სულიერება, მედიტაცია, სამადჰი, უაზრობად მოეჩვენება. ამიტომაც მორარჯი დესაიც და ჰიუ
ჰეფნერიც არასწორად გამიგებენ. არასწორად გამიგებენ ეგრეთ წოდებული სულიერი
ადამიანებიც და ეგრეთ წოდებული მატერიალისტებიც. მაგრამ მე მესმის: ასეთია ჩემი ბედი.
ჩემი გაგება მხოლოდ ახალ ადამიანს შეუძლია, ადამიანს, რომელმაც გააცნობიერა ყოფიერების
ტოტალურობა, რომელმაც გააცნობიერა, რომ ადამიანი - ეს სხეულიცაა და სულიც, რომ
ცხოვრება მხოლოდ გამოცდილების წყალობით მწიფდება.

შესაძლოა სექსი აუცილებელი ეტაპი გახდეს სამადჰის გზაზე. თუ ღრმად გაიგებთ, ღრმად
გამოცდით მას, მაშინ განთავისუფლდებით მისგან. მაგრამ ეს სრულიად სხვა ხარისხის
თავისუფლება იქნება: ეს არ იქნება დათრგუნული სექსი. დათრგუნული სექსი ყოველთვის
არსებობს სადღაც შიგნით, როგორც ფონი, განუწყვეტლივ გრძელდება თქვენს ქვეცნობიერში და
მთელ თქვენს ცხოვრებაზე ახდენს ზეგავლენას.

მე მსმენია...

ერთხელ მდიდარმა ხანშიშესულმა რელიგიურმა ლედიმ თავის აპარტამენტებში ქურდს

შეუსწრო. მთელი თავისი ცხოვრება მან უბიწოებაში გაატარა, თითქმის როგორც მონაზონმა.

- მომისმინეთ ლედი, თუ ჩუმად იჯდებით, არაფერს დაგიშავებთ. უბრალოდ გვითხარით,

სადაა თქვენი ბრილიანტები.

მან უპასუხა:

- მე სახლში არ ვინახავ მათ. ბანკში ვინახავ - სეიფში.

- მაშინ სადაა თქვენი ვერცხლეული?

- მაპატიეთ, მაგრამ სწორედ ახლახანს ჩავაბარე გასაწმენდად.

- მაშინ ფული მოგვეცით.

- გეუბნებით, - გაიმეორა ლედიმ, - მე სახლში არ ვინახავ ნაღდ ფულს.

- მომისმინეთ ლედი, გაფრთხილებთ - მომეცით ფული, თორემ შემოგახევთ ამ ყველაფერს.

და ტანზე ხელის ფათური დაუწყო.

- გეუბნებით, - თქვა ქალმა, - აქ არ მაქვს ნაღდი ფული, მაგრამ თუ ამას კვლავ გაიმეორებთ,
ჩეკს გამოგიწერთ.

კიდევ ერთი ისტორია ვიცი... შესაძლოა იმავე ქურდზე!

შუაღამისას პოლიციის განყოფილებაში სატელეფონო ზარი გაისმა. სასწრაფოდ ითხოვდნენ

შველას. სასოწარკვეთიული ხმით ვიღაც ყურმილში ყვიროდა:

- მალე მოდით, დაუყოვნებლივ მოდით! ხანშიშესული ქალის ოთახში მძარცველია

დაკავებული!

მორიგე ინსპექტორმა უთხრა:

- ხუთ წუთში ადგილზე ვიქნები. ვინაა ხაზზე?

ხმამ ყურმილში უპასუხა:

- მძარცველი.

თუ თქვენ დათრგუნავთ, მაშინ მთელი ცხოვრება ატარებთ ჭრილობას და ვერასოდეს

განკურნავთ მას. დათრგუნვა არასწორი - არასწორი გზაა.

კარდინალური ცვლილებები გაგებასთან ერთად მოდის, ხოლო გაგება გამოცდილებასთან

ერთად. ამიტომაც მე გთავაზობთ სრულ თავისუფლებას, რომ მიიღოთ ნებისმიერი
გამოცდილება, რომელიც თქვენს გონებას და სხეულს ჭირდება, მხოლოდ ერთი პირობით:
იყავით დაკვირვებული, ყურადღებიანი, გაცნობიერებული.

თუ შეძლებთ, რომ გაცნობიერებულად დაკავდეთ სექსით, გაოცდებით: სექსში სამადჰის ყველა

გასაღებია. თუ ღრმად ჩაიძრებით სიყვარულში მთელი თქვენი გაცნობიერებულობით,
დაინახავთ, რომ თქვენ გიზიდავთ არა სიყვარული, არამედ ის, რომ სიყვარულის უმაღლეს
პიკზე, ორგაზმული აფეთქებისას თქვენი გონება ქრება, აზრები ჩერდება, და თქვენ ნექტარი
გავსებთ. სინამდვილეში სექსი არ გაძლევთ ამ მშვენიერ განცდას. სექსი უბრალოდ გეხმარებათ,
რომ ბუნებრივად მიუახლოვდეთ იმ წერტილს, სადაც გონება ქრება, - რა თქმა უნდა, მხოლოდ
წამით. ღრუბლები იფანტება და მზეს ხედავთ. შემდეგ ღრუბლები ისევ ჩნდება, მზე ქრება, და
თქვენ ისევ გიჩნდებათ სექსუალური ფანტაზიები. თუ გაუცნობიერებელი გახდებით, კვლავ და
კვლავ გაუშვებთ ხელიდან ამ საიდუმლოს. სექსი კი არ გაჯაჭვავთ ამ სამყაროსთან, არამედ
გაუცნობიერებლობა!
ამიტომ საქმე იმაში არაა, როგორ გადააგდოთ სექსი. საქმე იმაშია, როგორ გადააგდოთ
გაუცნობიერებლობა. იყავით გაცნობიერებულნი და ნება მიეცით თქვენს ბუნებრიობას, რომ
თავისუფლად იდინოს. სექსი ბუნებრივია: თქვენ იბადებით სექსისგან, თქვენი სხეულის
ყოველი უჯრედი - სექსუალური უჯრედია. სექსის დათრგუნვა არაბუნებრივია.

ტრანსცენდენცია - ეს სრულიად სხვა მოვლენაა, ვიდრე დათრგუნვა. თუ შეძლებთ, რომ

ყურადღებიანი და გაცნობიერებული იყოთ ორგაზმის მომენტში, დაინახავთ, რომ დრო ქრება,
რომ რაღაც მომენტში დრო აღარ არსებობს - არც წარსული, არც მომავალი - თქვენ ბოლომდე აქ
და ახლა იმყოფებით. სწორედ ამაშია სექსის სილამაზე. სწორედ ამის გამო გრძნობთ, რომ
თქვენზე ამხელა სიხარული, ამხელა წყალობა იღვრება.

აუცილებელია ამ ორი საიდუმლოს გაგება: პირველი - გონების გაქრობა რაღაც წამები, მეორე -
დროის გაქრობა. ეს ერთი მოვლენის ორი ასპექტია: მისი ერთი ასპექტი - დროა, მეორე კი -
გონება. როცა ერთიც და მეორეც ქრება, თქვენ სრულ ნეტარებაში აღმოჩნდებით, ღმერთში
აღმოჩნდებით. მედიტაცია ერთსაც ეხმარება და მეორესაც, რომ სექსში ჩაძირვის გარეშე გაქრეს.

თუ მედიტაციით ხართ დაკავებული, მაშინ ერთხელაც აღიარებთ იმ ფაქტს, რომ ეს

მედიტაციაშიც ხდება - ქრება გონება, ქრება დრო. ეს დღედიდი გამობრწყინების დღე იქნება. ამ
დღეს თქვენ მიხვდებით, რატომ გაინტერესებდათ ასე სექსი. იმავე დღეს მთელი ინტერესი
სექსისადმი გაქრება. თქვენ არ დაგჭირდებათ მისი გადაგდება ნების ძალის დაძაბვით, ის
თავისთავად გაქრება, მსგავსად იმისა, როგორც დილით, მზის სხივების გამოჩენისას ქრებიან
ცვარის წვეთები - კვალის დატოვების გარეშე, ჭრილობების დატოვების გარეშე. აქამდე
მედიტაციის გზით მისვლა გაცილებით უფრო იოლია, რადგანაც შეგიძლიათ მარტომ მიაღწიოთ
ამას, არ გჭირდებათ სხვა ადამიანი, არ გჭირდებათ რომ დამოკიდებული იყოთ ვინმეზე.

მეორე, თუ შეგიძლიათ რომ მედიტატიური სექსი გქონდეთ, ენერგია არ დაიკარგება. პირიქით,

თქვენში მეტი სიცოცხლე იქნება, რადგანაც ენერგია შენარჩუნდება.

მესამეც, თუ შეგიძლიათ რომ მედიტატიური სექსი გქონდეთ, მაშინ შეძლებთ რომ იმდენ ხანს
იყოთ მასშ, რამდენ ხანსაც გსურთ, და ის არ იქნება ერთმომენტიანი მოვლენა. თანდათანობით
ისწავლით, როგორ გაჩერდეთ მასში უწყვეტად, მთელი დღე-ღამის განმავლობაში. ბუდა
ორგაზმულ მდგომარეობაში იმყოფება ყოველდღე, ოცდაოთხი საათის განმავლობაში. მისი
გასხივოსნების დღიდან სიკვდილის დღემდე ორმოცდაორი წელი გავიდა. ამ ორმოცდაორი
წლის განმავლობაშ იგი უწყვეტად იმყოფებოდა ორგაზმულ მდგომარეობაში. უბრალოდ
წარმოიდგინეთ! ორგაზმის ის მომენტებიო, რომლებიც თქვენ გემართებათ, არაფერია ბუდას
ორგაზმულ მდგომარეობასთან შედარებით.

მე ახალ სინთეზს გასწავლით. მე მთლიანად ვარ ტრანსცენდენციის მომხრე, რომელსაც

ბუდაობისკენ მიჰყავხართ. მაგრამ ეს სწორედ ტრანსცენდენციაა და არა დათრგუნვა.
ტრანსცენდენცია არასოდეს მიიღწევა დათრგუნვის გზით. დათრგუნვის შედეგად ჩაკეტილ
წრეზე განაგრძობთ სიარულს. თუ თრგუნავთ, მაშინ ყოველდღე გიწევთ დათრგუნვა. მაშინ
სექსი სიკვდილამდე, ყველაზე უკანასკნელ მომენტამდე თან დაგდევთ. თუ ნამდვილად
გინდათ მისგან განთავისუფლება... მე კი მინდა, რომ მისგან განთავისუფლდეთ! მაგრამ მე არ
ვარ სექსის წინააღმდეგი, რადგანაც ისინი, ვინც სექსის წინააღმდეგ არიან, ვერ
განთავისუფლდებიან მისგან. აქედან მოდის ჩემი სწავლების პარადოქსულობა.

ამას მხოლოდ მზადმყოფნი აგაიგებენ; სხვები არასწორად გამიგებენ. ხალხის ძირითადი მასა,
ბრბო, არასწორად გამიგებს. მაგრამ მე არც ველოდები მათგან გაგებას. მე მეცოდება ისინი. არ
მაქვს მათგან მოლოდინი, ამიტომაც წყენასაც არასოდეს ვგრძნობ. მე ვიცი, რომ ეს სწავლება
იმდენად ახალია, რომ საუკუნეები იქნება საჭირო, რომ მისი შეფასების კრიტერიუმები
გაჩნდეს. ეს კრიტერიუმები ჯერ არ არსებობს.

ამბობენ, რომ ნამდვილად დიდი პოეტის ლექსების გაგება შეუძლებელია, რადგანაც ისინი
მთელი ძველი პოეზიისგან განსხვავდებიან. დიდ პოეტს თავისი კრიტერიუმების შექმნა უწევს,
რომლითაც მისი ლექსების შეფასება იქნება შესაძლებელი. იგივე ემართება დიდ მხატვარსაც:
შეუძლებელია მისი შეფასება ძველ მხატვრებთან, ძველ ნაწარმოებებთან შედარებით. მისი
გზავნილი იმდენად ახალია, რომ ვერანაირი ძველი კრიტერიუმები ვერ გამოდგება, ამიტომაც
უწევს ახალი კრიტერიუმების, ახალი ღირებულებების შექმნა. ამას დრო სჭირდება. თუ ასე
ხდება პოეზიასთან და ფერწერასთან მიმართებაში, მაშინ რა უნდა ვილაპარაკოთ
გასხივოსნებაზე? ეს უდიდესი ხელოვნებაა. ხელოვნებათა ხელოვნება. ასეთ ხელოვნებას
საუკუნეები სჭირდება.

ბოლო კითხვა:
მე ძალიან მეშინია, რომ რაღაც მოულოდნელი დამემართება. რა ვქნა?
კარგია, თუ რაღაც მოულოდნელი დაგემართება. სინამდვილეში, მხოლოდ მოსალოდნელი რომ
ხდებოდეს, საშინლად მოგწყინდებოდა. წარმოიდგინე ცხოვრება, რომელშიც მხოლოდ ის
ხდება, რასაც ელი. რას უზამდი ასეთ ცხოვრებას? მასში არ იქნებოდა სიხარული. მეგობარს
ელოდები და ის კარზე გიკაკუნებს; თავის ტკივილს ელოდები, და ისიც მოდის; ელოდები, რომ
ცოლი შენგან წავა, და ის მიდის. რასაც ელოდები, ყველაფერი ხდება, - ოცდაოთხი საათის
შემდეგ თავს მოიკლავ! რაღა უნდა აკეთო, თუ ეს ყველაფერი მოხდება, და მოხდება მხოლოდ
შენი მოლოდინების შესაბამისად?

ცხოვრება - თავგადასავალია, რადგანაც მასში რაღაც მოულოდნელი ხდება. და ეს

თავგადასავალი მით უფრო წარმტაცია, რაც უფრო მეტი მოულოდნელი რამ გემართება.
გიხაროდეს ეს! რაღაც მოულოდნელი ხდება - მზად იყავი ამისთვის, სემოუშვი შენს
ცხოვრებაში. ნუ ითხოვ მხოლოდ მოსალოდნელს. სწორედ ამიტომაც ვამბობ: დარჩით
მომავლისთვის ცარიელი. ნუ დაგეგმავთ, ნება მიეცით მომავალს, რომ თავისთავად მოხდეს, და
თქვენ გამუდმებით სიხარულში იქნებით. თქვენს არსში ცეკვა მოხდება, რადგანაც ყველაფერი,
რაც ხდება, მოულოდნელი იქნება. როცა ეს რაღაც მოულოდნელად ხდება, ამაში რაღაც
იდუმალებაა...

მე მსმენია ერთი ნათელმხილველი ბიჭუნას შესახებ. როგორც ჩანს მას წინათრგძნობის ნიჭი
ჰქონდა. ერთხელ, ლოცვის ხმამაღლა გამეორებისას, მან თქვა: „ღმერთო, დალოცე დედიკო!
ღმერთო, დალოცე მამიკო! ღმერთო, დალოცე ბებია! მშვიდობით, ბაბუა!“ მეორე დღეს ბაბუა
ინსულტით მოკვდა.

რაღაც დროის შემდეგ ბიჭმა წარმოთქვა: „ღმერთო, დალოცე დედიკო! ღმერთო, დალოცე
მამიკო! მშვიდობით, ბებია!“ იმავე დღეს ბებია მანქანამ გაიტანა.

რაღაც დროის შემდეგ მან თავის ლოცვაშ წარმოთქვა: „ღმერთო, დალოცე დედიკო!
მშვიდობით, მამიკო!“ მამა ძალიან აღელდა. საკუთარ თავს აიძულა სამსახურში წასვლა, მაგრამ
მუშაობა ვერ შეძლო. ბოლოს და ბოლოს გადაწყვიტა, რომ ადრე დაბრუნებულიყო სახლში,
მაგრამ რადგანაც საჭესთან თავად დაჯდომის ეშინოდა, ტაქსით წამოვიდა.

როცა სახლში მივიდა, ცოლმა უთხრა: „ძვირფასო, იცი, დღეს რა მოხდა? საშინელება! ჩვენს
მერძევეს უკანა შესასვლელთან გულის შეტევა დაემართა, და მაშინვე მოკვდა!“

დღეისათვის საკმარისია.

თავი 23
მთვარე ათიათას წყალს აგროვებს
ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:
ოთხი სიტყვა ახდენს სულის კრისტალიზაციას ენერგიის სივრცეში.
მეექვსე თვეზე უეცრად შეიძლება დავინახოთ, როგორ ცვივა თეთრი თოვლი.
მესამე მეთვალყურე - მზის დისკო დამაბრმავებელ სხივებს უშვებს.
წყალში რბილი ქარი ქრის.
ცაში მოლივლივე მიმღებლობის სულ-ენერგიას ჭამს. საიდუმლოთა საიდუმლო კიდევ უფრო
ღრმავდება: მიწა, რომელიც არსად არ იმყოფება, სწორედ ესაა ნამდვილი სახლი...
ეს სიტყვები იდუმალებით სავსეა. მათი აზრი ასეთია: დიად დაოში ყველაზე მთავარი - ესაა
მოქმედება უმოქმედობით. უმოქმედობა ეხმარება ადამიანს, რომ ფორმებსა და გარეგნულ
გამოვლინებებში (მატერიალურში) არ გაიხლართოს. მოქმედება უმოქმედობით ეხმარება
ადამიანს, რომ მკვდარ სიცარიელეში არ ჩაიძიროს. აქამდე ჩვენ ვსაუბრობდით სინათლის
წრეზე მოძრაობის შესახებ და ამით მივუთითებდით პირველად გამონთავისუფლებაზე, რაც
ემართება იმას, რაც შიგნითაა, იმის მეშვეობით, რაც გარეთაა. ეს მაძიებელს ოსტატის პოვნაში
უნდა დაეხმაროს. ეს დამწყებებს ეხება. სანამ უმაღლეს სტადიას მიაღწევენ, ისინი ქვედა ორს
გადიან. მას შემდეგ, რაც მოვლენათა თანმიმდევრობა ცხადი ხდება, ხოლო
გამონთავისუფლების ბუნება ცნობილი, ცა უკვე აღარ მალავს გზას, არამედ ამჟღავნებს
უმაღლეს ჭეშმარიტებას. მოსწავლეებო, საიდუმლოდ შეინახეთ ეს და გააორმაგეთ ძალისხმევა.
სინათლის წრეზე მოძრაობა - ესაა სისტემა, რომელიც საკუთარ თავში ყველაფერს მოიცავს. რაც
უფრო წინ მიდის სამუშაო, მით უფრო იფურჩქნება ოქროს ყვავილი. მაგრამ არსებობს
სინათლის წრეზე მოძრაობის კიდევ უფრო მშვენიერი სახე. აქამდე ჩვენ გარედან ვმუშაობდით
იმაზე, რაც შიგნითაა; ახლა ჩვენ ცენტრში ვიმყოფებით და ვმართავთ იმას, რაც გარეთაა.
აქამდე ჩვენ ოსტატის დარიგებებს ვეძებდით; ახლა კი ვასრულებთ მის დარიგებებს. ახლა ეს
ურთიერთობები სრულიად იცვლება. თუ ამ მეთოდის მეშვეობით უნატიფეს სფეროებში
გინდათ შეღწევა, თავიდან აუცილებელია დარწმუნდეთ იმაში, რომ სხეული და გული
ბოლომდე კონტროლის ქვეშ იმყოფებიან, რომ უშფოთველი და მშვიდი ხართ, რომ
თავისუფალი ხართ ნებისმიერი საზრუნავისგან, და ოდნავაც კი არაფერი გაღელვებთ,
ღვთაებრივი გული კი ზუსტად შუაში იმყოფება. როცა წრეზე მოძრავი სინათლე ანათებს იმას,
რაც შიგნითაა, გარეგნულ ნივთებზე დამოკიდებულება აღარ ჩნდება, სიბნელის ენერგია
ფიქსირდება, და ოქროს ყვავილი უწყვეტად და სტაბილურად ანათებს. ამას ეწოდება
პოლარობის კონცენტრირებული სინათლე. ურთიერთდაკავშირებული საგნები ერთმანეთს
იზიდავენ. ამგვარად, უძირო სინათლის პოლარიზებული სვეტი ზემოთ აწვება. ეს არა მხოლოდ
უფსკრულის სინათლეა, არამედ შემოქმედებითი სინათლეც, რომელიც შემოქმედებით
სინათლეს ხვდება. როგორც კი ეს ორი სუბსტანცია ერთმანეთს ხვდება, ისინი ერთიანდებიან
ერთ მთლიანობად, საიდანაც უსასრულო სიცოცხლე ვითარდება. იგი თავისთავად მოდის და
მიდის, ამოდის და ჩადის თავდაპირველი ენერგიის სახლში. მაშინ თქვენ აცნობიერებთ
უსასრულობას და სხივმფენ ნათებას. გეჩვენებათ, თითქოს მთელი სხეული მსუბუქია და
ასაფრენადაა მზად. ამ მდგომარეობაზე ამბობენ: ღრუბლები ათას მთას ავსებენ. დროთა
განმავლობაში იგი იწყებს მოსვლას და წასვლას ძალიან რბილად, შეუმჩნევლად ამოდის და
ჩადის. პულსი შეშდება, სუნთქვა კი ჩერდება. ეს ჭეშმარიტი შემოქმედებითი გაერთიანების
მომენტია, მდგომარეობისა, რომელზეც ამბობენ: მთვარე ათიათას წყალს აგროვებს. ამ
სიბნელეში ღვთაებრივი გული უეცრად მოძრაობას იწყებს. ეს ერთიანი სინათლის დაბრუნებაა,
დრო, როდესაც ბავშვი ჩნდება.
ოდესღაც ცხოვრობდა მეფე, რომელსაც სამი ვაჟი ჰყავდა. მან გადაწყვიტა შეემოწმებინა,
რამდენად გამოდგებოდნენ ისინი მომავალში მმართველად, და ამისთვის უჩვეულო გამოცდა
მოუწყო.

მეფემ უბრძანა შვილებს, რომ ცხენებზე ამხედრებულიყვნენ, მშვილდ-ისრები წამოეღოთ და

ტყეში გაჰყოლოდნენ მას. როდესაც გაშლილ მინდორს მიუახლოვდნენ, მეფემ გამხმარ ხეზე
შემომჯდარი ორბისკენ მიუთითა. ორბი ისეთ მანძილზე იყო, რომ ისარი ადვილად
მისწვდებოდა.
- მე მინდა, რომ ეს ორბი ჩამოაგდო, - უთხრა მეფემ უფროს ვაჟს. - მაგრამ ჯერ მითხარი, რას
ხედავ?

პრინცმა გაკვირვებულმა უპასუხა:

- ნუ, მე ვხედავ მინდორს, ღრუბლებს, ცას, ხეს და...

- საკმარისია, - თქვა მეფემ და მეორე ვაჟი მოიხმო, რათა სროლისთვის მომზადეულიყო.

ახალგაზრდამ უკვე მშვილდი მომართა, როცა მეფემ კვლავ ჰკითხა:

- ჯერ მითხარი, რას ხედავ?

- მე ვხედავ ცხენებს, მიწას, ხორბლის ყანას და ორბს გამხმარ ხეზე, - უპასუხა ვაჟმა.

- შეგიძლია არ ესროლო, - უთხრა მეფემ და უმცროს ვაჟს მიუბრუნდა. სროლისთვის

მომზადებულს მასაც ჰკითხა:

- ჯერ მითხარი, რას ხედავ?

ისე, რომ წამითაც არ მოუცილებია თვალი თავისი მომავალი მსხვერპლისთვის, ახალგაზრდამ

მშვილდი მოზიდა, დაუმიზნა და თქვა:

- მე ვხედავ წერტილს, სადაც მას ფრთები უერთდება...

იმავე მომენტში ახალგაზრდამ ისარი გაუშვა და ფრინველი მკვდარი დაეცა მიწაზე.

მეფე მესამე ვაჟი გახდა.

სამეფო იმას ეკუთვნის, ვისაც კონცენტრირებული მუშაობა შეუძლია, მითუმეტეს თუ საქმე

ეხება შინაგან სამეფოს. ცხოვრებაში განსაზღვრული მიმართულებით, განსაზღვრული
მიზნისკენ მოძრაობის უნარი, მკაფიო ხედვის შენარჩუნებით, თქვენი ენერგიების
კრისტალიზაციას ახდენს. მიზანი - ეს მხოლოდ საბაბია. მიმართულება, ეს მხოლოდ მეთოდია.

ჩვეულებრივ თქვენი ყურადღება სხვადასხვა მხარეს იფანტება: თქვენი ერთი ნაწილი ერთი
მიმართულებით მოძრაობს, მეორე ნაწილი კი - სხვა მიმართულებით. თქვენში ადამიანთა
მთელი ბრბოა, და თქვენი არსების ყოველი ნაწილაკი გამუდმებით ეწინააღმდეგება მეორე
ნაწილაკს. როგორ უნდა მიაღწიოთ რაიმეს ცხოვრებაში? როგორ უნდა იგრძნოთ
დაკმაყოფილება? ნუ გაგიკვირდებათ, რომ თქვენს ცხოვრებაში არაფერია ტანჯვის გარდა, რომ
თქვენი ცხოვრება სხვა არაფერი აღმოჩნდება, თუ არა ტრაგედია. პასუხისმგებლობას ამაზე
მხოლოდ თქვენ ატარებთ.
მიუხედავად იმისა, რომ ენერგიის ამოუწურავ წყაროს ფლობთ, თქვენ შეგიძლიათ გაფანტოთ
იგი. თუ თქვენი სხვადასხვა ნაწილები სამოქალაქო ომში არიან, ვერაფერ ღირებულს ვერ
მიაღწევთ - რომ აღარაფერი ვთქვათ ღმერთზე, ჭეშმარიტებაზე. თქვენ ვერ მიაღწევთ ვერაფერ
ღირებულს, რადგანაც ნებისმიერი რეალიზაცია, გარეგნულიც და შინაგანიც, აუცილებლად
მოითხოვს, რომ ერთიანი იყოთ - რომ მთელი თქვენი ენერგია სამუშაოსკენ ისწრაფვოდეს, რომ
მთელი თქვენი ენერგია ძიებისკენ იყოს მიმართული.

თქვენ მრავალი კითხვა გაგაჩნიათ, მაგრამ ისინი ვერასოდეს დაგეხმარებიან, სანამ არ

გაერთიანდებიან და ძიებისკენ არ წარგმართავენ. როცა თქვენი ცხოვრება ძიებად იქცევა, როცა
მას მიმართულება გაუჩნდება, იგი რეალიზაციისკენ სვლას დაიწყებს. მაშინ მასში
კრისტალიზაცია მოხდება. კრისტალიზაცია ნიშნავს, რომ თანდათანობით მთლიანობა ხდებით,
თანდათანობით თქვენს შიგნით ინდივიდუაცია ხდება. ჭეშმარიტების უმაღლესი წვდომა - სხვა
არაფერია, თუ არა თქვენი არსების ერთიანობის უმაღლესი წვდომა. სწორედ ამაშია სიტყვა
„ღმერთის“ აზრი. ღმერთი არ გელოდებათ სადღაც ცაში. ღმერთი თქვენს შიგნით გელოდებათ,
მაგრამ მისი პოვნა მხოლოდ იმ შემთხვევაში შეგიძლიათ, თუ ერთიანი და მთლიანი ხართ,
რადგანაც მხოლოდ ერთიანობას შეუძლია ერთიანობის პოვნა.

გაიხსენეთ დიადი მისტიკოსის, პლოტინის გამოთქმა: „მარტოსულობის გაფრენა

მარტოსულობისკენ“. თავიდან მარტოსულობამდე უნდა მიხვიდეთ. სწორედ ამის შესახებ
ვსაუბრობდი გუშინ: მიდი საკუთარ მარტოსულობასთან. მარტოსულობასთან მისვლა -
ერთიანად გახდომას ნიშნავს. და ეს ერთიანობა, ან უფრო ზუსტად მარტოსულობა, უზარმაზარ
ძალას ანთავისუფლებს, რადგანაც ენერგიის ფანტვა წყდება. თქვენ აღარ კარგავთ ენერგიას.
ჩვეულებრივი ადამიანი თიხის ქოთანს ჰგავს, რომელშიც იმდენი ხვრელია, რომ ყველაფერი
გადმოსდის: შეგიძლიათ კვლავ და კვლავ შეავსოთ იგი, მაგრამ ყოველთვის ცარიელი დარჩება.
თქვენი ძალისხმევები ვერანაირ ნაყოფს ვერ გამოიღებს; თავდაპირველად ხვრელების
ამოქოლვაა საჭირო.

აღიქვით თქვენი ცხოვრება, როგორც გამთლიანების მშვენიერი შესაძლებლობა. როგორც კი

ერთი მიმართულებით იწყებთ მოძრაობას, როგორც კი იკრებთ მთელ თქვენს ენერგიას, რაღაც
ლაგდება თქვენში, თქვენს შიგნით ცენტრი ჩნდება. სწორედ ეს ცენტრია ღმერთისკენ მიმავალი
კარი.

ამ სუტრებს უზარმაზარი ღირებულება გააჩნიათ. ისინი ძალიან იდუმალნი არიან, რადგანაც

როდესაც ადამიანი ჭეშმარიტების გაზიარებას იწყებს, მას პოეზიის, იგავის, მისტერიის ენის
გამოყენება უწევს. სხვა მეთოდი არ არსებობს. მათემატიკის ენა აქ არ გამოდგება, აქ მხოლოდ
მეტაფორების ენა გამოდგება.

სანამ სიტრებზე გადავალთ, მოისმინეთ ერთი პატარა ისტორია.

როდესაც ძალიან მოხუცდა, დიადი ძენის ოსტატი ნანსენი თავისი მემკვიდრის გამოჩენას
ელოდა. სინამდვილეში ის უკვე მზად იყო სხეულის დასატოვებლად, მაგრამ მაინც რჩებოდა
მასში, რათა თავის მემკვიდრეს დალოდებოდა, მემკვიდრეს, რომელსაც ყველაფერს
გადასცემდა, რასაც თვითონ მიაღწია, ამ ყველაფრის გასაღებს.

ეს უცნაური ჩანს, რადგან მას ბევრი მოსწავლე ჰყავდა. მას ათასი მოსწავლე ჰყავდა: რატომ არ
უნდოდა რომელიმესთვის გადაეცა თავისი გასაღები? მის გარშემო დიადი მოსწავლეები იყვნენ
- ძალიან ლოგიკურები, ინტელექტუალურები, დახვეწილები, - მაგრამ იგი იძულებული იყო
დალოდებოდა. ამ ადამიანებს ესმოდათ ლოგიკის ენა, მაგრამ არ ესმოდათ სიყვარულის ენა.
სიყვარული კი სრულიად სხვა ენაზე საუბრობს. ამ ადამიანებს შეეძოთ მათემატიკის გაგება,
მაგრამ სრულიად არ შეეძლოთ მეტაფორის ენის წვდომა. ამ ადამიანებს მშვენივრად ესმოდათ
პროზის ენა, მაგრამ ვერ გებულობდნენ პოეზიის მისტიკას. ამიტომაც ლოდინი უწევდა.

მამსენი, მოხუცი, ავადმყოფი, თავის ოთახში, საწოლში იწვა და რაღაცნაირად ახერხებდა

სხეულში შეენარჩუნებინა თავი. სწორედ ამ დღეს, მასთან ოთახში შემოვიდა მისი მემკვიდრე
ჯოშუ. არცერთი სიტყვა არ თქმულა... საკმარისი იყო მხოლოდ მისი გამოჩენა. არაფერი
უთქვამს არც ოსტატს და არც მის მომავალ მოსწავლეს. იგი სრულიად უცხო ადამიანი იყო,
მაგრამ ის, თუ როგორ გამოჩნდა, საკმარისი იყო.

ოსტატმა ჰკითხა:

- საიდან მოხვედი?

ოსტატი უკვე მრავალი დღის განმავლობაში არ ლაპარაკობდა: იგი ისეთი მოხუცი იყო, ისეთი
ავადმყოფი, რომ ნებისმიერი საშუალებით ინახავდა ენერგიას. საუბრებზე არ ხარჯავდა მას.
მრავალდღიანი დუმილის შემდეგ, პირველი რაც ჯოშუს უთხრა ეს იყო: „საიდან მოხვედი?“

ჯოშუმ უპასუხა:

- ძუიძოს მონასტრიდან.

„ძუიძო“ ნიშნავს „ნეტარების სხეულს“.

ნანსენს გაეცინა, მას კი უკვე მრავალი თვის განმავლობაში არ გაუცინია, და ჰკითხა:

- და შენ გინახავს ნეტარების სხეული?

- ნეტარების სხეული არ მინახავს, - უპასუხა ჯოშუმ, - მაგრამ მწოლიარე ბუდა ვნახე.

ეს რომ გაიგო, ნანსენი საწოლიდან წამოდგა, მიუხედავად იმისა, რომ მთელი წლის
განმავლობაში არ წამომდგარა. ეს რომ გაიგო, წამოდგა და ჰკითხა:

- შენ უკვე გყავს ოსტატი?

- მყავს, - უპასუხა ჯოშუმ.

ნანსენმა ჰკითხა:

- ვინა არის შენი ოსტატი?

ისე ჰკითხა, თითქოს მისი ავადმყოფობა გაქრა, თითქოს კვლავ ახალგაზრდად იქცა. მისი ხმა
მკაფიო, ახალგაზრდული, სიცოცხლით და ენერგიით სავსე იყო. „ვინ არის შენი ოსტატი?!“

ჯოშუს გაეცინა და უთხრა:

- თუმცა ზამთარი უკვე გავიდა, გარეთ მაინც ცივა. ჩემო ოსტატო, შემიძლია შემოგთავაზოთ,
რომ კარგად იზრუნოთ თქვენს სხეულზე? - და მეტი არაფერი.

ნანსენმა თქვა:

- ახლა შემიძლია მშვიდად მოვკვდე. გამოჩნდა ადამიანი, რომელსაც ჩემი ენა ესმის. გამოჩნდა
ადამიანი, რომელსაც შემიძლია შევხვდე არა ზედაპირზე, არამედ სიღრმეში.

ჯოშუმ უპასუხა:

- კარგი, იზრუნეთ თქვენს სხეულზე, ჩემო ოსტატო.

იმავე მომენტში მოხდა მისი ინიციაცია. იმან, რომ ჯოშუმ თქვა: „თუმცა ზამთარი გავიდა,
გარეთ მაინც ცივა“, აჩვენა, რომ მას მეტაფორების ენაზე საუბარი შეეძლო, პოეზიის ენაზე
საუბარი შეეძლო, სიყვარულის ენაზე საუბარი შეეძლო. სწორედ ამიტომ მან წარმოთქვა: „ჩემო
ოსტატო, შემიძლია შემოგთავაზოთ, რომ კარგად იზრუნოთ თქვენს სხეულზე? გთხოვთ,
დაწექით ლოგინში. არაა საჭირო ადგომა. თქვენ ჩემი ოსტატი ხართ! მე ჯერ არ მინახავს
ნეტარება, მაგრამ ვიხილე ბუდა“.

ოსტატმა მოსწავლე იცნო, მოსწავლემ კი ოსტატი - ერთ მომენტში. რა მოხდა მათ შორის? ის,
რაც მათ შორის მოხდა, სიტყვებს მიღმა იმყოფება. და მიუხედავად ამისა, ამის გამოხატვაც კი
სიტყვების მეშვეობით მიწევს. ასეთი ისტორიის მოყოლაც კი ენის მეშვეობით მიხდება. სხვა
საშუალება არ არსებობს.
ოსტატ ლუ-ძის ეს გამოთქმები იდუმალებითაა აღსავსე. ეცადეთ გულით გაიგოთ ისინი,
უდიდესი სიყვარულით, უდიდესი მიმღებლობით.

არსებობს რაღაცის მოსმენის ორი მეთოდი. ერთი მეთოდი - კრიტიკოსის მეთოდია, რომელიც
გამუდმებით აკრიტიკებს, განსჯის, აფასებს - სწორია ეს თუ არასწორი, შემეფერება მე თუ არა,
შეესაბამება ჩემს ცოდნას თუ არა. კრიტიკოსი გამუდმებით ადარებს, განსჯის. ამ მეთოდით
შეუძლებელია ამ მშვენიერი სუტრების გაგება. ეს სუტრები კრიტიკული გონების მიღმა
იმყოფებიან. ისინი მხოლოდ მისთვის არიან მისაწვდომნი, ვინც სიმპათიით, ან უკეთეს
შემთხვევაში ემპათიით არის განწყობილი, - მათთვის, ვისაც შეუძლია გადაეწყოს მათზე, ვისაც
შეუძლია უბრალოდ გახსნილი იყოს და სმენად იქცეს, ისე, რომ ეს სუტრები მხოლოდ
ფიზიკურ გულს კი არა, ღრმად დამალული სულიერ გულსაც შეეხონ.

ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:

ოთხი სიტყვა ახდენს სულის კრისტალიზაციას ენერგიის სივრცეში.
თქვენ ფლობთ ენერგიას, თქვენ ფლობთ ყველაფერს, რაც გჭირდებათ. და მიუხედავად ამისა,
ღატაკი ხართ, მიუხედავად ამისა, გლახაკს ჰგავხართ. თქვენ ჯერ არ გამოგიყენებიათ თქვენი
ენერგია. ჯერ არ აღმოგიჩენიათ თქვენი საგანძური. ჯერ არ მიგიქცევიათ ყურადღება იმისთვის,
რაც ღმერთმა გაჩუქათ. რადგანაც თქვენ არ ისწრაფვით შიგნითკენ, თქვენ გარეთკენ
ისწრაფვით; აქედანაა თქვენი ყველა ტანჯვა. და ეს ტანჯვა ყოველთვის თქვენთან რჩება,
რადგანაც გარე სამყაროში არ შეგიძლიათ აღმოაჩინოთ არაფერი, რაც დაგაკმაყოფილებთ. ჯერ
არავის არაფერი არ უპოვნია გარესამყაროში, ალექსანდრე მაკედონელსაც კი. თქვენ შეგიძლიათ
მთელი მსოფლიოს მბრძანებელი გახდეთ, თქვენ შეგიძლიათ ჩაკრავარტინი, მთელი სამყაროს,
ყველა შვიდი კონტინენტის მბრძანებელი გახდეთ.
გაგიკვირდებათ: თანამედროვე გეოგრაფია ამტკიცებს, რომ მხოლოდ ექვსი კონტინენტი
არსებობს, მაგრამ უძველესი ინდოელი გეოგრაფები ამბობდნენ, რომ კონტინენტი შვიდია.
როგორც ჩანს ისინი ატლანტიდას ითვალისწინებდნენ. ხოლო ადამიანს, რომელიც ყველა შვიდ
კონტინენტს მართავდა, ჩაკრავარტინს უწოდებდნენ. ჩაკრავარტინიც რომ გახდეთ, მაინც
ღატაკი დარჩებით, ვერაფერს მოიპოვებთ. სინამდვილეში ბევრს დაკარგავთ, რადგანაც მთელ
ცხოვრებას დაკარგავთ იმაზე, რომ რაღაც ტრივიალურს, ბანალურს, უსარგებლოს მიაღწიოთ -
იმას, რასაც ნებისმიერ მომენტში წაგართმევთ სიკვდილი. სანამ რაღაცას არ მოიპოვებთ თქვენს
შიგნით, ვერ იპოვნით სიმდიდრეს.

მხოლოდ შინაგანი სამეფო გხდით მდიდარს, რადგანაც მას სიკვდილიც ვერ წაგართმევთ.
შეუძებელია მისი მოპარვა, დანგრევა, წართმევა. თუ ერთხელ შეიცანით, იგი ბოლომდე
თქვენთან რჩება.

თქვენ შინაგან სივრცეს, შინაგან ენერგიას ფლობთ. ისინი მისაწვდომია თქვენთვის, უბრალოდ
ვერ ამჩნევდით. თქვენ მშვენიერი ვინა* [ვინა - ინდური მუსიკალური ინსტრუმენტი] გაქვთ,
მაგრამ არც კი შეხებიხართ მას, ვერც კი წარმოგიდგენიათ რა მუსიკაა მასში. თქვენ მას
უბრალოდ ვერ ამჩნევთ.
ლუ-ძი ამბობს: „ოთხი სიტყვა...“ მხოლოდ ოთხ სიტყვას შეუძლია მოახდინოს თქვენი არსების
კრისტალიზაცია, შეუძლია გაგხადოთ იმპერატორი, ბუდა, ქრისტე ან კრიშნა. რა არის ეს ოთხი
სიტყვა?

ეცადეთ გაიგოთ ეს ოთხი მეტაფორა.

პირველი:

მეექვსე თვეზე უეცრად შეიძლება დავინახოთ, როგორ ცვივა თეთრი თოვლი.

მეორე:

მესამე მეთვალყურე - მზის დისკო დამაბრმავებელ სხივებს უშვებს.

მესამე:

წყალში რბილი ქარი ქრის.

მეოთხე:

ცაში მოლივლივე მიმღებლობის სულ-ენერგიას ჭამს. საიდუმლოთა საიდუმლო კიდევ უფრო

ღრმავდება: მიწა, რომელიც არსად არ იმყოფება, სწორედ ესაა ნამდვილი სახლი...
ახლა შეეცადეთ გაშიფროთ ეს იდუმალი სიტყვები, ეს ეზოთერული გამონათქვამები. მათში
უზარმაზარი აზრი და უდიდესი სილამაზეა ჩადებული. სიმპატიით განეწყვეთ მათდამი,
რადგანაც ეს ერთადერთი საშუალებაა რაიმე ეზოთერულის გასაგებად.

მეექვსე თვეზე... თეთრი თოვლი.

მეექვსე თვე - ეს წლის შუა ნაწილია. იგი მთელი არსებულის შუალედის სიმბოლოა. თუ
შეგიძლიათ, რომ ნებისმიერი რამის შუაში იყოთ, - ისე რომ არცერთი უკიდურობისკენ არ
გადაიხაროთ, - მაშინ თქვენ შეასრულეთ პირველი მოთხოვნა. შუაში ყოფნის უნარი - ეს
ძვირფასი თვისებაა მაძიებლისთვის, იმისთვის, ვინც ეგზისტენციალურ ძიებაში იმყოფება.
ყოველთვის გახსოვდეთ შუალედი, ოქროს შუალედი. არ ჭამოთ ზედმეტი და არც შიმშილით
მოიკლათ თავი - ნუ გადავარდებით ნურც ერთ უკიდურესობაში. ძალიან ნუ მიეჯაჭვებით
ნივთებს, მაგრამ ნურც უარს იტყვით მათზე. იყავით ადამიანებთან, მაგრამ არა ძალიან
ხანგრძლივად - არა იმდენად ხანგრძლივად, რომ მარტო ყოფნისთვის დრო არ დაგრჩეთ. ამავე
დროს ნუ დარჩებით განდეგილად, ნუ მიეჯაჭვებით მარტოობას, ნუ გაექცევით ადამიანებს.
იყავით სამყაროში, მაგრამ ნუ მისცემთ საშუალებას სამყაროს, რომ თქვენში შემოვიდეს. არაა
აუცილებელი, გაექცეთ სამყაროს. თავი აარიდეთ უკიდურესობებს.
ეს ერთ-ერთი ყველაზე მთავარი რამაა, რაც აუცილებლად უნდა გახსოვდეთ, რადგანაც გონება
გამუდმებით მოძრაობს ერთი უკიდურესობიდან მეორესკენ. გონება უკიდურესობების ხარჯზე
არსებობს. შუაში გონება კვდება - ამაშია მთელი საიდუმლო.

არიან ადამიანები, რომლებიც ძალიან ბევრს ჭამენ, შემდეგ კი რამდენიმე დღით დიეტაზე
ჯდებიან. რამდენიმე დღიანი ტანჯვის - ეგრეთ წოდებული დიეტის - შემდეგ ისინი კვლავ
ბევრს ჭამენ, - შიმშილი თავისას ითხოვს, - შემდეგ კი კვლავ ყველაფერი მეორდება. ისინი
მანკიერ წრეში არიან, ერთიდან მეორე უკიდურესობაში ვარდებიან, და ასე უსასრულობამდე.
ისინი მოძრაობენ წინ და უკან, წინ და უკან, როგორც ძველებური საათის ქანქარა, და არ ესმით,
რომ საათი სწორედ იმიტომ მუშაობს, რომ ქანქარა არ ჩერდება. ეს საათი - მშვენიერი
მეტაფორაა. როცა ქანქარა შუაში შეშდება, საათიც ჩერდება. გონება სწორედ ეს საათია.

თუ ერთი უკიდურესობიდან მეორეში მოძრაობთ, გონება განაგრძობს არსებობას, დრო

განაგრძობს არსებობას. გონება და დრო - სინონიმებია. როგორც კი შუაში ჩერდებით, დრო
შეშდება, საათი ჩერდება, გონება ქრება. სწორედ იმ მომენტში, როცა გონება და დრო ქრებიან,
უეცრად პირველად აცნობიერებთ, ვინ ხართ. როცა ღრუბლები ქრებიან, ცა იწმინდება და მზე
ანათებს.

მეექვსე თვეზე... თეთრი თოვლი.

ჩინეთის იმ ნაწილში, სადაც ეს სუტრები იყო ჩაწერილი, თოვლი წლის მეექვსე თვეს მოდის.
როცა თქვენს შიგნით ერთგვარი სიგრილე ჩნდება, ეს ნიშნავს, რომ შუალედურ გზას მიჰყვებით.
თეთრი თოვლი რამდენიმე მოვლენის სიმბოლოა: სისუფთავის, სიგრილის, სიმშვიდის,
ქალწულებრივი სისაღის, სილამაზის, გრაციოზულობის.

დარჩით შუაში, და თქვენ დაინახავთ, რომ თქვენი შინაგანი არსი ქალწულებრივი ქათქათა
თოვლით დაფარულ ჰიმალაების მწვერვალებს ემსგავსება; გარშემო სიგრილე სუფევს,
აბსოლუტური სიჩუმე, არაჩვეულებრივი სისაღე. მთელი ჭუჭყი გაქრა.

ნებისმიერი ჭუჭყი გონებასთანაა დაკავშირებული. როცა გონება არ არის, აზრები არ არიან,

ჭუჭყიც აღარ არის. სწორედ აზრები აბინძურებენ თქვენს არსს.

მეექვსე თვეზე უეცრად შეიძლება დავინახოთ, როგორ ცვივა თეთრი თოვლი.

ეს უეცრად ხდება. იყავით შუაში, და უეცრად არსაიდან თეთრი თოვლი მოვა. სცადეთ ეს
ექსპერიმენტის სახით. ეს არაა ფილოსოფია, რომელიც უნდა გაიგოთ, ეს ექსპერიმენტია,
რომელიც უნდა ჩაატაროთ. სცადეთ იყოთ ნებისმიერი რაღაცის შუაში, და თქვენ დაინახავთ,
როგორ ჩნდება თქვენს შიგნით უდიდესი სიგრილე, სიმშვიდე, შეკრულობა.

მესამე მეთვალყურე - მზის დისკო დამაბრმავებელ სხივებს უშვებს.

მეორე მეტაფორაა - „მესამე მეთვალყურე“.
ადამიანურ არსებაში სამი შრეა: პირველი შრე - სხეულია, მეორე - გონება, მესამე - სული. თუ
პირველი მოთხოვნა შეასრულეთ, შეგიძლიათ მეორეც შეასრულოთ. თქვენ არ შეგიძლიათ
მეორეს შესრულება პირველის გარეშე, ამიტომ მეთოდურად სიარული მოგიწევთ. თქვენ ვერ
დაიწყებთ შუიდან, პირველ ნაბიჯს ვერ გადადგამთ ნებისმიერი ადგილიდან. ყველაფერში
არსებობს გარკვეული თანმიმდევრობა. ჯერ მიაღწიეთ შუალედს რაიმეში და მთელი დღის
განმავლობაში დააკვირდით, იხრება თუ არა თქვენი გონება რომელიმე უკიდურესობისკენ.
თავი აარიდეთ უკიდურესობებს, და მაშინ შესაძლებელი გახდება მეორე მოთხოვნის
შესრულება. თუ უკიდურესობებს თავს აარიდებთ, თქვენში სამ შრეს გააცნობიერებთ: უხეშ
შრეს - სხეულს, ნატიფ შრეს - გონებას და მიღმიერ შრეს - სულს.

სხეული და გონება - მატერიის ორი გამოვლინებაა. სხეული - ხილული მატერიაა, ხოლო

გონება - უხილავი. როცა ერთდროულად აკვირდეით გონება-სხეულს, თქვენ, დამკვირვებელი
წარმოადგენთ ამ მესამე შრეს. სწორედ ესაა მესამე მეთვალყურე: დამკვირვებელი, მოწმე, ის
ვინც ხედავს.

მესამე მეთვალყურე - მზის დისკო დამაბრმავებელ სხივებს უშვებს.

შემდეგ, როდესაც გადაწყობილი ხართ თქვენს დამკვირვებელზე, როცა ერთიანი გახდით
მოწმესთან თქვენს შიგნით, უეცრად, თითქოს ღამის სიბნელეში მზე ამოდის და უდიდესი
სინათლე იღვრება. სინათლით ივსებით შიგნიდანაც და გარედანაც, მთელი ყოფიერება
მცხუნვარე ხდება.

მესამე მეტაფორა:

წყალში რბილი ქარი ქრის.

წყალი დაოსიზმში ცხოვრების ბუნებრივი დინების სიმბოლოა. იგი თავად დაოს სიმბოლოს
წარმოადგენს. ლაო-ძი ამ გზას შემთხვევით არ უწოდებდა „წყლის გზას“. პირველ რიგში -
წყალი ეს რაღაც რბილია, დამყოლია, იგი ყოველთვის ქვემოთკენ ისწრაფვის. იესო ამბობს:
„იკანასკნელნი ამ სამყაროშჳ იქნებიან პირველნი ჩემს ღვთიურ სასუფეველში, ხოლო პირველნი
იქნებიან უკანასკნელნი“. სწორედ ასევე წყალი ყველაზე ქვემოთ, ყველაზე დაბალი დონისკენ
მიისწრაფვის. წვიმის წვეთები შესაძოა ევერესტზე დაეცნენ, მაგრამ იქ არ გაჩერდებიან და
დაბლობზე ჩამოედინებიან. დაბლობშიც ყველაზე დაბალ ნაწილში შეიკრიბებიან. წყალი
უკანასკნელი რჩება. იგი არაა ამბიციური. მას არა აქვს პირველობის ამბიცია.

გახდე სანიასი - ნიშნავს წყლად იქცე. იყო წყლის მსგავსი - ნიშნავს იყო ბედნიერი და თავს
არაფრად გრძნობდე.

მეორეც, წყალი მოძრაობას ნიშნავს. იგი გამუდმებით მოძრაობს. როცა არ მოძრაობს, ბინძური
და დაჭაობებული ხდება ხდება, შხამიანიც კი. იგი კვდება. მისი სიცოცხლე მოძრაობაშია,
დინამიკაშია, დინებაშია. სიცოცხლე - ეს დინებაა, რომელშიც არაფერი რჩება სტატიური.
ცნობილია ედინკტონის გამოთქმა, რომ სიტყვა „სიმშვიდე“ აბსოლუტურად მოკლებულია აზრს,
რადგანაც ყოფიერებაში არაფერი არასოდეს არ იმყოფება მშვიდ მდგომარეობაში. ეს არ
შეესაბამება რეალობას, მოვლენათა რეალურ მდგომარეობას. ყველაფერი გამუდმებით იზრდება,
მოძრაობს, ვითარდება. ცხოვრება - ეს მოგზაურობაა. ცხოვრებაში არაა არსებითი სახელები,
მასში მხოლოდ ზმნებია. ენაში ჩვენ არსებითი სახელები შევქმენით. ისინი არასწორნი არიან,
ისინი ძალიან არასწორ წარმოდგენას ქმნიან ცხოვრებაზე. ერთხელ, მომავალში, როდესაც ენა
უფრო ეგზისტენციალური გახდება, არსებითი სახელები გაქრება, და ყველა არსებითი ზმნით
შეიცვლება. არაფერი არსებობს მდინარის მსგავსი. არსებობს მხოლოდ მდინარება; არაფერი
არსებობს ყვავილის მსგავსი, არსებობს ყვავილობა, რადგანაც ყვავილი არც ერთ მომენტში არ
ხდება სტატიური. იგი არასოდეს იმყოფება არსებობის მდგომარეობაში. იგი ყოველთვის
გახდომის, დინების, სადღაც მოძრაობის მდგომარეობაშია. არსებობა დინებადია, აქედანაა
წყლის ხატ-სახე, მეტაფორა „წყალში...“
თუ თქვენს შიგნით მოწმეს იპოვნით, შესაძლებელი ხდება მესამე მდგომარეობა: თქვენ დინების
სილამაზეს ხედავთ. მაშინ აღარ გწყურიათ უსაფრთხოება, აღარ გწყურიათ ის, რომ ყველაფერი
ისე დარჩეს, როგორც არის. თქვენ დინებაში იწყებთ მოძრაობას, ყოფიერების მდინარის ნაწილი
ხდებით. ცვლილებებით იწყებთ ტკბობას.

ადამიანებს ძალიან ეშინიათ ცვლილებების. მაშინაც კი ეშინიათ, თუ ცვლილებები

უკეთესობისკენაა. მათ ეშინიათ სიახლის, რადგანაც გონება კარგად ეჩვევა ძველს და დაბნეული
აღმოჩნდება ხოლმე რაღაც ახალის წინაშე, ახალი ხომ აიძულებს გონებას, რომ სულ თავიდან
ისწავლოს, ანა-ბანადან - და ვის უნდა სწავლა? გონებას სურს, რომ სამყარო სტატიური დარჩეს.
სწორედ გონების წყალობით რჩება საზოგადოება ორთოდოქსალური, კონფორმისტული.
მილიონობით ადამიანი მსოფლიოში კონფორმისტია - რატომ? როგორც ჩანს ისინი ღრმად
არიან ამაში დაინტერესებულნი. ეს ინტერესი ასეთია: არავის უნდა სწავლა, არავის უნდა
ზრდა, არავის უნდა რაღაც ახალთან შეხვედრა. ადამიანებს ძველი გზით სურთ სიარული,
შემდეგ კი ბუნებრივია მოწყენილობას გრძნობენ. მაშინ ისინი ამბობენ: „რატოა ასე მოსაწყენი?“
ან: „როგორ გავიქარვოთ მოწყენილობა?“, არადა თავად ქმნიან ამ მოწყენილობას, მაგრამ ვერ
ხედავენ იმ მექანიზმს, რითაც ამას აკეთებენ.

ჩემთან ბევრი ადამიანი მოდის, რომელიც ამბობს, რომ ყველაფერი მოსწყინდა. „როგორ
განვთავისუფლდე მოწყენილობისგან?“ მოწყენილობა - ეს არაა პრობლემა, მოწყენილობა -
შედეგი პროდუქტია. შიგნით სიღრმეში პრობლემას ერთი კითხვა განსაზღვრავს: მზად ხართ
გამოიკვლიოთ რაღაც ახალი? მზად ხართ თავგადასავლებისთვის? თავგადასავალი რისკს
გულისხმობს: არასოდეს იცი, - ყველაფერი შეიძლება უკეთესობისკენ შეიცვალოს, მაგრამ
შეიძლება იმაზე უარეს დღეშიც კი აღმოჩნდეთ, ვიდრე მანამდე იყავით. ამაში ვერ იქნებით
დარწმუნებულნი. ერთადერთი დარწმუნებულობა ცხოვრებაში - დაურწმუნებლობაა.
დარწმუნებული შეიძლება მხოლოდ დაურწმუნებლობაში იყო და სხვაში არაფერში.
ყველაფერი ახალი აშინებს და აფრთხობს ხალხს. ისინი ძელს ეჭიდებიან. მრავალი ადამიანი
პირობითობებს ეჭიდება, იმ პირობითობებს, რომლებიც მკვდარ ტვირთს წარმოადგენენ,
რადგანაც მათი წყალობით მსოფლიო ძველებური რჩება. და ეს ადამიანები ძველ შაბლონებში
დარჩენას ამჯობინებენ.

მაგალითად, ინდოეთში ადამიანები თითქმის ხუთიათასი წლის განმავლობაშჳ ცხოვრობდნენ

იმავე სტრუქტურით, რომელიც მანუმ შექმნა. შესაძლოა იმ დროში ეს კარგი იყო; როგორც ჩანს
მაშინ ამან თავისი როლი ითამაშა. ხუთიათასი წელი გავიდა, და ინდოეთში კვლავინდებურაც
არსებობენ ხელშეუხებელნი. არსებობენ ადამიანები, რომლებზეც შეხებაც კი არ შეიძლება,
რადგანაც ისინი ადამიანურ არსებებადაც კი არ ითვლებიან. ტრადიციის ყველაზე მხურვალე
მიმდევრები მათ ჩრდილსაც კი გაურბიან. ეს ხდებოდა ადრე და ახლაც ხდება ზოგიერთ
სოფელში: როცა ხელშეუხებელი, შუდრა, ქუჩაში მიდის, იგი გაჰყვირის: „გთხოვთ, გზიდან
გამეცალეთ, მე მოვდივარ“, რადგანაც თუ მისი ჩრდილი ვინმეს დაეცემა მაღალი კასტიდან, ეს
დანაშაულად ჩაითვლება. იგი შეიძლება ცემონ, სიკვდილამდე მიიყვანონ! ადამიანებს დღემდე
წვავენ მსგავსი დანაშაულისთვის. და ეს სულელური, არაადამიანური, არადემოკრატიული
სტრუქტურა უკვე ხუთიათასი წელია არსებობს! როგორც ჩანს, ინდოეთში დემოკრატია ვერ
გაიმარჯვებს: თავად ინდუისტური გონებაა არადემოკრატიული. როგორ შეიძლება შექმნათ
დემოკრატიული საზოგადოება, თუკი თავად გონების სტრუქტურა, გონების განპირობებულობა
არადემოკრატიულია?
დემოკრატია უპირველეს ყოვლისა თანასწორობაზეა დაფუძნებული, როდესაც არავინაა ვინმეზე
მაღლა ან დაბლა. მაგრამ ეს მიუღებელია ინდუისტებისთვის. შუდრებს, ხელშეუხებლებს,
ადამიანურ არსებებად არ თვლიან. მათ ცხოველებს უთანაბრებენ. ქალიც ასევე არ ითვლება
ადამიანად, ისიც ცხოველს უტოლდება. როგორ შეუძლია ასეთ გონებას დემოკრატიული
გახდეს? დემოკრატიის დროშის ქვეშ მხოლოდ ქაოსი ხდება და მეტი არაფერი, რადგანაც
ამისთვის არანაირი საფუძველი არ არსებობს. ეს ქვეყანა ხუთიათასი წლის მანძილზე ამ
სტრუქტურას მიჰყვება და არაა მზად მასზე უარის სათქმელად. რა არის კარგი ამ
სტრუქტურაში? არაფერი. იგი უკიდურესად უსახურია, საშინელია, გულისამრევია! მაგრამ
რადგანაც ადამიანები ამდენი ხნის მანძილზე მიჰყვებოდნენ მას, არაფერი ახალის სწავლა არ
უნდათ. ამით ცხოვრება ურჩევნიათ, ასე უფრო ადვილია. ისინი ვერ იტანენ ნებისმიერ
ცვლილებას.

გახსოვდეთ: ეს ტენდენცია დიდი ან მცირე დოზით ყველა ადამიანშია - თქვენ არ გინდათ

ცვლილებები. თქვენ გეშინიათ შეცვლის, რადგანაც ცვლილებებთან ერთად ახალი
პასუხისმგებლობა ჩნდება, ცვლილებები ახალ გამოწვევაში გიხმობენ. გეშინიათ, რომ ვერ
გაუმკლავდებით ამას, და თვლით, რომ ჯობია ძველი დარჩეთ, რადგანაც ძველში თქვენ
დახელოვნებული და ეფექტური ხართ, ძველში თქვენ ბატონად თვლით თავს. ხოლო ახალთან
კი - ვინ იცის? შესაძლოა იყოთ ბატონი, შესაძლოა არა.
მხოლოდ ბავშვებს შეუძლიათ სწავლა. ისინი მზად არიან სწავლისთვის, რადგანაც არანაირი
წარსული არ აქვთ, რადგანაც არაფერი ძველი არ გააჩნიათ, რასაც მოეჭიდებოდნენ. რაც უფრო
მეტად იზრდებიან, მით უფრო ნაკლებად სწავლობენ. დაახლოებით ოცდაათი წლის ასაკში
ადამიანები წყვეტენ სწავლას. მათი გონებრივი ასაკი ამ დონეზე რჩება.

თუ თქვენ მაძიებელი გახდით, მოგიწევთ რომ განუწყვეტლივ ისწავლოთ. ცხოვრება - ეს

სასწავლებელია. სწავლება არასოდეს წყდება. სიკვდილის მომენტშიც კი მაძჳებელი სწავლას
განაგრძობს: იგი სიკვდილს სწავლობს. იგი ყოველთვის მზადაა ცვლილებისთვის.

წყალი ცვლილებების სიმბოლოა, მუდმივად ცვალებადი მოვლენების სიმბოლო, რომელიც

დინებას ჰგავს. ისინი, ვინც მზად არიან სწავლისთვის, წარსულის დავიწყებისა და
პატიებისთვის, ისინი, ვინც მზად არიან იმოძრაონ ნებისმიერ მომენტში, სწორედ ესენი არიან
ნამდვილი ადამიანური არსებები, რადგანაც მათში თავგადასავლების სულია. ისინი ცხოვრების
სილამაზეს და წყალობას შეიცნობენ. ცხოვრება თავის საიდუმლოებებს სწორედ ასეთ
ადამიანებს უმჟღავნებს - მხოლოდ ასეთებს, - რადგანაც ისინი იმსახურებენ ამას. მათ
დაიმსახურეს ეს, იმით, რომ გარისკვის არ შეეშინდათ. ისინი მამაცი ადამიანები არიან.
წყალში რბილი ქარი ქრის.
თუკი წყალს ემსგავსებით, თუკი მოძრავი, დინებადი, მუდმივად ცვალებადი არსება ხდებით,
თუკი არასოდეს ეჭიდებით წარსულს და ძველს, თუკი ყოველთვის ახალს ეძებთ და ტკბებით
მისით, მაშინ „რბილი ქარი ქრის“, მაშინ თქვენზე წყალობა გადმოდის. ,აშინ თქვენი არსება
უდიდესი სილამაზით ივსება. მაშინ თქვენს შიგნით ღვთაებრიობის პირველი ცეკვა ხდება...
რომელსაც „რბილი ქარი“ ეწოდება.

ღმერთი ძალიან რბილია. ის არასოდეს გიკაკუნებთ კარზე. თქვენ არასოდეს გესმით მისი
ნაბიჯების ხმა. როცა ის მოდის, ძალიან ჩუმად მოდის და ოდნავ ხმაურსაც კი არ ქმნის. სანამ
წყალს არ დაემსგავსებით, ღვთაებრივი ქარი ვერ იცეკვებს თქვენს შიგნით. თავიდან გახდით
დინებადი.

ასეთია ჩემი გზავნილიც თქვენდამი, სანიასებისადმი - დარჩით დინებადი.

გახსოვდეთ: მომავალი მათ ეკუთვნით, ვინც მზადაა გამუდმებული ცვლილებებისთვის,

რადგანაც თანამედროვე მსოფლიო ისე სწრაფად იცვლება, რომ ადამიანები, რომლებიც ძველს
ეჭიდებიან, ძალიან დაიტანჯებიან. ადრე ისინი ასე ძლიერ არ იტანჯებოდნენ. პირიქით,
იტანჯებოდნენ ისინი, ვინც მზად იყო ცვლილებებისთვის.

მომავალში პირიქით მოხდება. მომავალი მათ ეკუთვნით, ვისაც ცვლილებები უყვარს, ვინც
სიხარულით შეიცვლება, ვინც იზეიმებს ცვლილებებს, ვინც ამისთვის ყოველ შანსს
გამოიყენებს. მომავალი ასეთი ადამიანებისაა. ახლა ისტორიაში უზარმაზარი ცვლილება ხდება.
იგი სხვა საფეხურზე გადადის. სწორედ ამიტომ მოვითხოვ ასე დაჟინებით, რომ ხელი არ
შეუშალოთ იმას, რაც იცვლება.

თუ თქვენი ურთიერთობები ქალთან იცვლება, ხელს ნუ შეუშლით ამას. ნება მიეცით ამას, რომ
მოხდეს, ნება მიეცით მოვლენებს, რომ თავისი გზით იდინონ. თუ განშორება მოგიწევთ, არ
ინერვიულოთ ამაზე. უბედურს მიჯაჭვული გონება გხდით. თუ რაღაც იცვლება, ესე იგი ის
იცვლება! დატკბით ცვლილებებით, დატკბით რაღაც ახალით. გაიხსენით ახლისთვის, მიიღეთ
იგი. როგორც კი შეამჩნევთ, რომ ახლის მიღების უნარი შეიძინეთ და წარსულის გამო აღარ
განიცდით, თქვენს ცხოვრებაში გრაციოზულობა, სინატიფე, სირბილე გაჩნდება. თქვენ ნაზ
ყვავილს დაემსგავსებით.

ამ მომენტში მაძიებელი ცეკვას იწყებს. ამ მომენტში ზეიმი ხდება. გახსოვდეთ: ზღვის გოჭებსა
და შიმპანზეებსაც აქვთ თამაშის უნარი, მაგრამ ზეიმი მხოლოდ ადამიანს შეუძლია. ზეიმი - ეს
სუფთა ადამიანური უნარია. თქვენ ადამიანის მრავალი განსაზღვრება მოგისმენიათ. ვიღაც
ამბობს, რომ ადამიანი - გონიერი ცხოველია, ვიღაც კიდევ სხვა რამეს ამბობს. მე კი ვამბობ, რომ
ადამიანი - მოზეიმე ცხოველია. და ამაშია მისი განსხვავება სხვა ყველა ცხოველისგან.

მაგრამ როგორ შეგიძლიათ იზეიმოთ, თუკი რაღაც ძველს ეჭიდებით? თუ წარსულით

ცხოვრობთ, მაშინ რაღაც მკვდარით ცხოვრობთ, საფლავში ცხოვრობთ, საშუალებას არ აძლევთ
სიცოცხლეს, რომ თქვენში შემოაღწიოს. წარმოიდგინეთ ვარდის ბუჩქი, რომელსაც არ შეუძლია
განშორდეს დამჭკნარ ყვავილებს და ჩამოცვენილი ვარდის ფურცლების მოგროვებას
აგრძელებს. მას ეშინია ახალი კოკრების და ახალი ყვავილების, მას ეშინია გაზაფხულის.

ეს მილიონობით ადამიანს ემართება, ადამიანთა უმეტესობას. ისინი ეჭიდებიან დამჭკნარ,

გამხმარ ყვავილებს. განაგრძობენ მათ მოგროვებას, მათ შესახებ მოგონებებით ცხოვრობენ და
ამას ნოსტალგიას უწოდებენ. ეს უბრალოდ სისულელეა.

ნამდვილ ადამიანს არანაირი ნოსტალგია არა გააჩნია. იგი არასოდეს იყურება უკან, წარსულში,
რადგანაც წარსული უკვე აღარ არსებობს. იგი მომენტში ცხოვრობს და გახსნილი რჩება
მომავლისთვის. იგი აწმყოთი ცხოვრობს, და აწმყო მომავლის აღქმის საშუალებას აძლევს მას.
მისი კარი ყოველთვის ღიაა ქარისთვის, წვიმისთვის და მზისთვის. ის მთლიანად გახსნილია.

წყალში რბილი ქარი ქრის.

სწორედ ამ მომენტში აცნობიერებს ადამიანი ღმერთის თანმყოფობას - არა ამაზე ადრე.

თავდაპირველად ცენტრში აწონასწორებთ საკუთარ თავს. შემდეგ მოწმის, სულის

გაცნობიერებას იწყებთ. შემდეგ კი თანმყოფობას აცნობიერებთ, ერთგვარ ამოუცნობ იდუმალ
თანმყოფობას, „რბილ ქარს“.

მეოთხე მეტაფორა:
ცაში მოლივლივე მიმღებლობის სულ-ენერგიას ჭამს.
მეოთხე მოვლენა იმაში მდგომარეობს, რომ როგორც კი ღმერთის თანმყოფობას აცნობიერებთ,
თქვენი ორმაგობა, თქვენი შინაგანი დაყოფა ურთიერთწინააღმდეგობებად მაშინვე ქრება. მაშინ
არ წარმოადგენთ აღარც ქალს და აღარც მამაკაცს, აღარც ინს და აღარც იანს. მაშინ უეცრად
თქვენი მამაკაცური საწყისი ქალურს შთანთქავს, ხოლო ქალური - მამაკაცურს. ამ სტადიაზე
მნიშვნელობას იძენს არდჰანარიშვარას ინდუისტური კონცეფცია. მაშინ თქვენ ერთდროულად
ხართ მამაკაცურიც და ქალურიც, ან არც ერთი ხართ და არც მეორე. თქვენ გააღწიეთ
პოზიტიურად და ნეგატიურად დაყოფის ზღვარს მიღმა.
ცაში მოლივლივე...
მაგრამ ეს შესაძლებელი ხდება მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუკი რბილი ქარი, ნატიფი ცეკვა,
ღმერთის თანმყოფობა შეიცანით. მაშინ თქვენ ღია ცაში იწყებთ ლივლივს. უკვე აღარაფერს
ეჭიდებით, უკვე აღარ დაღოღავთ მიწაზე. საფლავიდან ამოდიხართ. ფრთებს შლით და ცაში
დაფრინავთ, გახსნილი ხართ ყოფიერებისადმი მთელი მისი გამოწვევებით, აღარ ხართ
კონფორმისტი, ტრადიციებისა და პირობითობების მიმდევარი. მეამბოხე ხდებით. მხოოდ
მეამბოხე სულს ძალუძს ღმერთის თანმყოფობის შეგრძნება. ღმერთის თანმყოფობა - სწორედ
ესაა ზეცა, სწორედ ესაა სამოთხე!

მაშინ მეოთხე სასწაული ხდება, რომელიც თქვენს აბსოლუტურ კრისტალიზებას ახდენს:

თქვენი ორმაგობა ქრება. თუ ეს არ ხდება, შიგნით სიღრმეში გახლეჩილი რჩებით. თუ მამაკაცი
ხართ, განუწყვეტლივ თრგუნავთ თქვენს ქალურ საწყისს. თქვენ გიწევთ ამის გაკეთება.
საზოგადოება გასწავლით: „გახსოვდეს, შენ მამაკაცი ხარ!“ თუ მამაკაცი ტირის, ვიღაც
აუცილებლად იტყვის: „რას აკეთებ? შენ ხომ კაცი ხარ. შენ არ უნდა იტირო. მხოლოდ ქალები
ტირიან“. და მაშინ მისი ცრემლები მყისვე შრებიან, იგი იკავებს მათ, ახშობს თავის ტირილს.
„შენ კაცი ხარ და კაცურად უნდა მოიქცე. არ უნდა იტირო!“

თუ ტირილი არ შეგიძლიათ, როგორ გაიცინებთ? თქვენ ვერ გაიცინებთ მთელი გულით,

თქვენი სიცილი არასრულფასოვანი იქნება, რადგანაც შეგეშინდებათ, რომ თუ ტოტალურად
გაიცინებთ, ისე მოეშვებით, რომ ცრემლები, რომლებსაც შიგნით იკავებდით, თვალებიდან
წამოგცვივდებათ.

ნუთუ არ დაკვირვებიხართ ამ მოვლენას? როცა ვიღაც ზედმეტად ძლიერ იცინის, ის ტირილს

იწყებს. რატომ? რატომ ივსება თვალები ცრემლებით, როდესაც ძლიერ იცინით? - ის ფაქტი,
რომ იცინით, ნიშნავს, რომ საშუალებას აძლევთ საკუთარ თავს - იგრძნოთ. თუკი შეგრძნების
საშუალებას აძლევთ საკუთარ თავს, მაშინ საშუალებას აძლევთ თავს, რომ ყველაფერი
იგრძნოთ. შეუძლებელია თავს უფლება მისცე - იგრძნო მხოლოდ ერთი რამ და სხვა ყველაფერი
არ იგრძნო. ეს შეუძლებელია. თუ რაღაც ერთს თრგუნავთ, მაშინ სხვა ყველაფრის დათრგუნვაც
გიწევთ. ეს ერთ-ერთი მთავარი საკითხია, რაც აუცილებლად უნდა გაიგოთ: თუ თქვენ თუნდაც
რაიმე მცირეს თრგუნავთ, იმავე დოზით ითრგუნება მთელი თქვენი პიროვნება. თუ ტირილის
უფლებას არ აძლევთ საკუთარ თავს, მაშინ სიცილის უფლებასაც ვერ მისცემთ. თუ სიცილის
უფლებას არ აძლევთ საკუთარ თავს, მაშინ ტირილის უფლებასაც ვერ მისცემთ. თუ რისხვის
გრძნობის უფლებას არ აძლევთ საკუთარ თავს, მაშინ თანაგრძნობასაც ვერ განიცდით. თუ
თანაგრძნობის განცდის უფლებას არ აძლევთ საკუთარ თავს, მაშინ რისხვასაც ვერ იგრძნობთ.
ცხოვრება გამუდმებით ინარჩუნებს გარკვეულ ბალანსს: რამდენადაც აძლევთ საკუთარ თავს
შეგრძნებათა სისავსის უფლებას ერთ რამეში, იმდენადვე აძლევთ ყველაფერ დანარჩენში. თქვენ
არ შეგიძიათ მხოლოდ რაღაც ერთის უფლება მისცეთ თავს: „მე არ ვიტირებ, მაგრამ მთელი
გულით ვიცინებ“. ეს შეუძლებელია.
ადამიანს ასწავლიან, რომ უფრო და უფრო მამაკაცური გახდეს. ბუნებრივია, ყოველი
ბავშვისთვის თანდაყოლილი წონასწორობა ირღვევა; მას აიძულებენ, რომ მხოლოდ ერთი
პოლარობით იცხოვროს. ბიჭს აიძულებენ, რომ იყოს მამაკაცი, რომლისთვისაც ნებადართულია
მხოლოდ რამდენიმე რამ. თუ ის ჩხუბობს, ეუბნებიან, რომ ყველაფერი რიგზეა. და მაშინ უწევს
მთელი ცხოვრება რომ იჩხუბოს და იბრძოლოს. თუ პისტოლეტებით და ხმლებით თამაშობს,
თუ ომობანას თამაშბს და სათავგადასავლო რომანებს კითხულობს, ეუბნებიან, რომ ყველაფერი
რიგზეა. გოგონებს არ აძლევენ პისტოლეტებით თამაშის უფლებას. გოგონას ეუბნებიან:
„თოჯინებით ითამაშე, ქორწილობანა ითამაშე. წარმოიდგინე, რომ ამ თოჯინის დედა ხარ.
სახლი მოაწყვე მისთვის. საჭმელი მოამზადე. ასეთი რაღაცეები ითამაშე, იმიტომ, რომ სწორედ
ეს გელის ცხოვრებაში. მოემზადე ამისთვის“. გოგონებს არ აძლევენ ხეებზე ძრომიალის
უფლებას, ტოტებზე თავით ქვემოთ დაკიდების უფლებას. მათ ეუბნებიან: „შენ გოგო ხარ. ასე
არ უნდა მოიქცე. ეს არაა ლამაზი“.

ასე, თანადათანობით, იზრდება ერთ-ერთი პოლარობა, მეორე კი ბოლომდე ითრგუნება. ასე

იქმნება ღრმა გახლეჩილობა. ამით ყველა იტანჯება, რადგანაც საზოგადოება არაა მზად, რომ
თქვენი არსება მთლიანობაში მიიღოს.

თუ რეალობასთან მიახლოება გსურთ, მაშინ მთლიანად მოგიწევთ თქვენი არსების მიღება.

თქვენ ერთდროულად წარმოადგენთ მამაკაცსაც და ქალსაც, ერთდროულად ხართ მამაკაცი-
ქალი. არავინ არ წარმოადგენს უბრალოდ ქალს ან უბრალოდ მამაკაცს. რა მშვენიერია, რომ
ერთიც ხართ და მეორეც, - ეს ხომ ამდიდრებს თქვენს ცხოვრებას, თქვენს არსებას. ამას
მრავალი ელფერი შეაქვს თქვენს ცხოვრებაში. თქვენ ფერთა მთელ სპექტრს, მთელ
ცისარტყელას წარმოადგენთ. თქვენ - არ ხართ რომელიმე ერთი ფერი. ყველა ფერი თქვენ
გეკუთვნით.

მეოთხე სტადიაში, როცა ღვთაებრივ თანმყოფობაში იძირებით, ყველანაირი გახლეჩილობა

ქრება. და ეს გახლეჩა სხვანაირად ვერ გაქრება. ფსიქოანალიზი ამაში ვერ დაგეხმარებათ.
სინამდვილეში ის გამუდმებით ხაზს უსვამს თქვენს ორმაგობას. ფსიქოლოგებს ჯერ კიდევთ წინ
აქვთ, რომ მივიდნენ იმ წერტილამდე, სადაც მამაკაცები აღარ ასრულებენ მთავარ როლს,
წინააღმდეგ შემთხვევაში ფსიქოლოგიის დროშს ქვეშ კვლავ გაგრძელდება სულელური
მოვლენები.
ზიგმუნდ ფროიდი ამტკიცებს, რომ ქალებს შურთ მამაკაცების იმის გამო, რომ მათ პენისი აქვთ.
რა სისულელეა! ის არასოდეს ამბობს, რომ მამაკაცებს შურს ქალების იმის გამო, რომ მათ
ძუძები აქვთ. ეს ტიპიური მამაკაცური მიდგომაა. სინამდვილეში ქალები არანაირი შურით არ
იტანჯებიან. პირიქით, მამაკაცი იტანჯება. ძალიან იტანჯება იმის გამო, რომ ბავშვის შობის
უნარი არ გააჩნია. ამ დანაკლისის შევსებას შემოქმედების სხვა სახეებში ცდილობს: ლექსებს
წერს, ხატავს, ძერწავს, დაკავებულია არქიტექტურით. მაგრამ ეს შემოქმედება მხოლოდ
ჩანაცვლებაა: გულის სიღრმეში მან იცის, რომ არ შეუძლია სიცოცხლის შექმნა. მაგრამ ფროიდი
ამაზე არასოდეს საუბრობს, თუმცა ეს უფრო სწორი იქნებოდა. იგი ამტკიცებს, რომ ქალები
შურის გამო იტანჯებიან, რომ პენისი არ აქვთ. ეს აბსოლუტური სისულელეა. ფსიქოლოგია ჯერ
კიდევ ინარჩუნებს დაყოფას ქალსა და მამაკაცას შორის. ადამიანური არსება ერთიცაა და
მეორეც, მაგრამ ეს უმაღლესი ინტეგრაცია მხოლოდ მეოთხე სტადიაზე ხდება.

ცაში მოლივლივე მიმღებლობის სულ-ენერგიას ჭამს.

მიმღებლობა ქალური პრინციპის სიმბოლოა. ადამიანი თავის საპირისპირო წინააღმდეგობას
შთანთქავს. გახსოვდეთ: ჭამა შთანთქმას ნიშნავს. სწორედ ამიტომაა ნათქვამი უძველეს
ანდაზებში, რომ ყოველი მოსწავლე კანიბალი უნდა გახდეს, - მან თავისი ოსტატი უნდა
შეჭამოს. ნუ გაიგებთ ამას სიტყვა-სიტყვით. ეს უბრალოდ მეტაფორაა, მაგრამ უდიდესი
მნიშვნელობის მატარებელი მეტაფორა: ჭამა ნიშნავს, რომ თქვენ შთანთქავთ, ინელებთ. ოსტატი
თქვენი ნაწილი ხდება, აღარაა თქვენგან განცალკევებული. სწორედ ამაზე საუბრობს იესო
საიდუმლო სერობაზე, როცა მოსწავლეებს ემშვიდობება. მან პური გატეხა, მოსწავლეებს
გადასცა და უთხრა: „ეს მე ვარ. იგემეთ, ეს ჩემი ხორცია“. შემდეგ ღვინო ჩამოასხა, მოსწავლეებს
გადასცა და უთხრა: „ეს მე ვარ, შესვით, ეს ჩემი სისხლია“. ესეც კვლავ მეტაფორაა. ის ეუბნება
თავის მოსწავლეებს: „გახდით კაციჭამიები. შეჭამეთ თქვენი ოსტატი, მოინელეთ თქვენი
ოსტატი, რათა თქვენსა და ოსტატს შორის არ დარჩეს განცალკევებულობა“.

ეს მეოთხე მეტაფორა იგივეს ნიშნავს: თქვენში მეორე პოლარობა უნდა შთანთქოთ. როგორც
ჩანს ლუ-ძი ამას თავის მოსწავლე-მამაკაცებს ეუბნებოდა, რადგანაც მრავალი საუკუნის
მანძილზე სწორედ მამაკაცი იყო უფრო მეტად მიდრეკილი ძიებისადმი,
თავგადასავლებისადმი. ქალი უფრო სახლისადმი, ოჯახურ კერისადმი იყო მიდრეკილი.
სავარაუდოდ მისი მოსწავლეები მამაკაცები იყვნენ. სწორედ ამიტომ იგი ამბობს: „იგემეთ,
შთანთქეთ საკუთარი ქალი“. მაგრამ იგივეა სამართლიანი ქალი-მოსწავლეების მიმართაც: მათ
უნდა იგემონ, შთანთქონ თავიანთი მამაკაცი. იმისთვის, რომ ორმაგობა გაქრეს, შინაგანი ქალი
და შინაგანი მამაკაცი შთანთქმულ უნდა იქნან.

როცა ყველაფერი ხდებოდა, რასაც ეს ოთხი მეტაფორა აღწერს, თქვენ გეხსნებოდათ უდიდესი
საიდუმლო.

საიდუმლოთა საიდუმლო კიდევ უფრო ღრმავდება: მიწა, რომელიც არსად არ იმყოფება,

სწორედ ესაა ნამდვილი სახლი...
მაშინ პირველად აცნობიერებთ, რომ თქვენ არ ხართ, რომ თქვენი არარსებობა არ ნიშნავს
უბრალოდ სიცარიელეს. თქვენში პიროვნება ქრება, მაგრამ ჩნდება თანმყოფობა. ყოფიერებისგან
განცალკევებულობა ქრება, და თქვენს არსებას მთელი ყოფიერი ავსებს. თქვენ აღარ ხართ
უბრალოდ კუნძული. ახლა უკვე შეუძლებელია განსაზღვროთ, სად ხართ. ამიტომ...

მიწა, რომელიც არსად არ იმყოფება, სწორედ ესაა ნამდვილი სახლი...

ახლა უკვე აღარ შეგიძლიათ თქვათ სად ხართ და ვინ ხართ... სწორედ ესაა თქვენი ნამდვილი
სახლი.

სიტყვა „არსად“ ჭეშმარიტად მშვენიერია.

დიდი ინდოელი მისტიკოსი სვამი რამატირთჰას არაერთხელ მოუყოლიაისტორია თავის

მეგობარზე, უზენაესი სასამართლოს ადვოკატზე, რომელიც თავდაჯერებული ათეისტი იყო და
გამუდმებით უარყოფდა ღმერთის არსებობას. ის იმდენად თავდაჯერებული ათეისტი იყო, რომ
თავისი სასტუმრო ოთახის კედელზე დიდი ასოებით დაწერა: „ღმერთი არსად არ არის“, - რათა
სტუმრების პროვოცირება მოეხდინა. ვინც არ უნდა მისულიყო მასთან, პირველი, რასაც
ხედავდნენ, ეს იყო: „ღმერთი არსად არ არის“. იგი ყოველთვის მზად იყო თავს დასხმოდა
ნებისმიერს, ვინც ამბობდა, რომ ღმერთი არსებობს.

მალე მას ბავშვი შეეძინა და კითხვის სწავლა დაიწყო. ეს-ესაა დაწყებული ჰქონდა ასოების
შესწავლა, და ერთხელ, მამის მუხლებზე მჯდომმა კედელზე წარწერის კითხვა დაიწყო.
„არსად“ (nowhere) - ეს გრძელი სიტყვაა, და ბავშვმა ვერ სეძლო მისი მაშინვე წაკითხვა,
ამიტომაც ორ ნაწილად გაჰყო (now-here) და წაიკითხა: „ღმერთი არის აქ და ახლა“. სიტყვა
„არსად“ შეგვიძლია ორ სიტყვად გავყოთ: „აქ“ და ახლა“. ბავშის მამას ძალიან გაუკვირდა:
თუმცა თავად დაწერა ეს სიტყვები, ამგვარად არასოდეს წაუკითხავს. მათი აზრი სრულიად
შეიცვალა. ღმერთი არის აქ-და-ახლა... მან თვალებში შეხედა ბავშვს და ამ უმანკო თვალებში
პირველად შეიგრძნო რაღაც იდუმალი. პირველად იგრძნო, თითქოს ბავშვის ბაგეებით ღმერთი
ლაპარაკობდა. მისი ათეიზმი, მისი მრავალწლიანი ათეიზმი, ბავშვის სიტყვების წყალობით
გაქრა. რამატირთჰა ამტკიცებს, რომ სიკვდილის წინ მისი მეგობარი ერთ-ერთი ყველაზე
რელიგიური ადამიანი იყო, რომელსაც ოდესმე იცნობდა. და ეს ცვლილება ბავშის წყალობით
მოხდა, სრულიად შემთხვევით, უბრალოდ იმის გამო, რომ ბავშვს არ შეეძლო სიტყვა „არსად“-
ის მთლიანად წარმოთქმა.

სიტყვა „აქ-და-ახლა“ მშვენიერია, ისევე როგორც სიტყვა „არსად“. როცა თქვენ აცნობიერებთ,
რომ ღმერთი აქ-და-ახლაა, მაშინვე აცნობიერებთ, რომ ღმერთი არსად არაა, - ეს ერთი და
იგივეა. ღმერთი არ იმყოფება სადმე, ეს სიმართლეა, ამიტომაც არ შეგიძიათ თქვათ სად არის
იგი, არ შეგიძლიათ ზუსტად განსაზღვროთ მისი ადგილმდებარეობა.
ნანაკი ამბობდა, რომ იმის კითხვა, თუ სადაა ღმერთი, სრულიად არასწორია. ჯობია იკითხოთ,
სად არ არის იგი. თუ ღმერთი ყველგანაა, მაშჳნ იმის თქმა, რომ ღმერთი არსადაა და ღმერთი
ყველგანაა, ერთი და იგივეს თქმას ნიშნავს, რადგანაც თუ იგი ყველგანაა, მაშინ აზრი არ აქვს,
თუ სადაა იგი, ღმერთი უბრალოდ არის.

„მიწა, რომელიც არსად არ იმყოფება“, აქ-და-ახლა იმყოფება.

ახლა - ეს ერთადერთი დროა, აქ - ერთადერთი ადგილი. თუკი არ შეგიძლიათ იპოვნოთ

ღმერთი აქ-და-ახლა, სხვაგან ვერსად იპოვნით მას. ეს მომენტი, სწორედ ეს მომენტი...
თუ პირველი სამი სტადია გადალახულია და მეოთხეს მიაღწიეთ, მაშჳნ საიდუმლოთა
საიდუმლოს გააცნობიერებთ: მიხვდებით, რომ ღმერთი - ეს არაა ადამიანი, რომელიც სადღაც
ღრუბლებში ზის. ღმერთი არასოდეს შეიცნობოდა და შეიცნობა როგორც ადამიანი. ადამიანები,
რომლებიც ღმერთს შეიცნობდნენ როგორც ადამიანს, უბრალოდ საკუთარი ფანტაზიების
ტყვეობაში იყვნენ. თუ თქვენ ქრისტეს ჭვრეტთ, ეს თქვენი ფანტაზიაა. თავად ქმნით ამ ხილვას.
თუ კრიშნას ჭვრეტთ, ეს თქვენი ფანტაზიაა. შეგიძლიათ განავითაროთ წარმოსახვა, მაგრამ ამ
შემთხვევაში უბრალოდ სიზმარს ქმნით, გარეთ ახდენთ საკუთარი სიზმრის პროეცირებას. ეს
გონების სამუშაოა, რომელიც სიზმრებს ჰბადებს.

ჭეშმარიტება - არაა ადამიანი, ჭეშმარიტება სადღაც იქ, გარეთ არაა. მისი, როგორც ობიექტის
აღმოჩენა შეუძლებელია. ჭეშმარიტება - ეს თქვენი მოწმედ მყოფი სუბიექტურობაა. იგი მაშინ
ჩნდება, როცა მამაკაცური და ქალური თქვენში ერთ მთლიანობად იქცევა.
ფრანგები ამბობენ: არსებობს სამი სქესი - მამაკაცები, ქალები და მღვდლები. ისინი ამას
ხუმრობით ამბობენ, მაგრამ ამაში არის ჭეშმარიტების მარცვალი. სინამდვილეში ასეცაა:
არსებობს სამი სქესი - მამაკაცები, ქალები და ბუდები.

შეუძლებელია ბუდას უწოდო ქალი ან მამაკაცი. თუმცა ბიოლოგიურად იგი ქალს ან მამაკაცს
წარმოადგენს, იგი აღარ აიგივებს თავს საკუთარ სხეულთან. იგი უბრალოდ სუფთა მოწმეა.
იმდენად შორსაა საკუთარი სხეულისგან, როგორც თქვენ ხართ შორს მისი სხეულისგან;
იმდენადაა განდგომილი თავისი სხეულისგან, რამდენადაც თქვენ ხართ განდგომილი მისი
სხეულისგან. მის სხეულს ისე უცქერთ, როგორც გარეშე დამკვირვებელი, შიგნით სიღრმეში
ისიც გარეშე დამკვირვებელივით უცქერს თავის სხეულს. მანძილი თქვენსა და მის სხეულს და
თავად მასსა და მის სხეულს შორის ერთნაირია. იგი აღარ აიგივებს თავს საკუთარ სხეულთან.
მას ვერ ვუწოდებთ ვერც მამაკაცს და ვერც ქალს. იგი მამაკაცურისა და ქალურის მიღმა
იმყოფება.

როცა ეს მიღმიერი იხსნება...

მიწა, რომელიც არსად არ იმყოფება, სწორედ ესაა ნამდვილი სახლი...

თქვენ სახლში ბრუნდებით.
ეს სიტყვები იდუმალებით სავსეა. მათი აზრი ასეთია: დიად დაოში ყველაზე მთავარი - ესაა
მოქმედება უმოქმედობით.
მხოლოდ მაშინ, როდესაც სახლში ბრუნდებით, ბოლომდე აცნობიერებთ აზრს სიტყვებისა -
„მოქმედება უმოქმედობით“. მაგრამ თავიდანვე ამ მიმართულებით უნდა იმოძრაოთ. მხოლოდ
ამ შემთხვევაში, ერთხელაც, უმაღლესი განცდა მოხდება.

რაშია უმოქმედო მოქმედების არსი? აქტიურად ყოფნა ძალიან ადვილია, პასიურად ყოფნაც
ძალიან ადვილია. არიან დაუდგრომელი ადამიანები, რომლებიც მუდამ აქტიურნი არიან.
სწორედ ეს მოხდა დასავლეთში: ადამიანები ჰიპერაქტიურები გახდნენ. მათ ერთი წამითაც არ
შეუძიათ წყნარად ჯდომა. მშვენიერ სავარძელში ჯდომის დროსაც კი, გამუდმებით ცქმუტავენ,
ადგილს ვერ პოულობენ. მათ არ შეუძლიათ სიმშვიდეშჳ ყოფნა. მთელი მათი ცხოვრება -
წრიალია, ყოველ წუთში რაღაცით უნდა იყვნენ დაკავებულნი. ეს გამუდმებული აქტიურობა
ჭკუიდან შლის მათ.

აღმოსავლეთში ადამიანები ძალიან პასიურები, ზარმაცები გახდნენ. ამ სიზარმაცის გამო ისინი

გადაშენების პირას არიან. ამ სიზარმაცის გამო გაღატაკდნენ. ისინი მთელ მსოფლიოს
განიკითხავენ იმის გამო, რომ ღატაკები არიან, თითქოს სხვა ადამიანები არიან ამაში დამნაშავე.
ისინი ღატაკები არიან იმიტომ, რომ ზარმაცები არიან, უკიდურესად ზარმაცები. ღატაკები
არიან იმიტომ, რომ მოქმედების უნარი თიტქმის გაუქრათ. როგორ შეუძლიათ იყვნენ
პროდუქტიულები? როგორ შეუძლიათ იყონ მდიდრები? ისინი ღარიბები არიან არა იმიტომ,
რომ მათ ექსპლუატაციას უწევენ. მთელი ფულიც რომ დაარიგონ, რაც კი ინდოეთის მდიდარ
ადამიანებს გააჩნია, სიღარიბე არ გაქრება. დიახ, ეს მდიდარი ადამიანები გაღარიბდებიან,
მაგრამ ღარიბები ვერ გამდიდრდებიან. სიღარიბე იმის გამო არსებობს, რომ შიგნით სიღრმეში
პასიურობა სუფევს. ერთ-ერთი პოლარობის არჩევა ძალიან ადვილია: აქტიურობა - მამაკაცურო
პოლარობაა, ხოლო პასიურობა - ქალური.

ლუ-ძი ამბობს: აუცილებელია ისწავლოთ მოქმედება უმოქმედობით. აუცილებელია

დაეუფლოთ ამ რთულ თამაშს. უნდა აკეთოთ, მაგრამ არ გახდეთ მკეთებელი. უნდა აკეთოთ
ისე, თითქოს ღმერთის ინსტრუმენტი ხართ. აუცილებელია იმოქმედოთ და ამავე დროს
თავისუფალი იყოთ ეგოსგან. იმოქმედეთ, გამოეხმაურეთ სიტუაციას, მაგრამ ნუ გახდებით
დაუდგრომელი. როცა მოქმედება ასრულდა, როცა ადეკვატურად გამოეხმაურეთ სიტუაციას,
დასვენების უფლება მიეცით საკუთარ თავს. იმუშავეთ, როცა მუშაობაა აუცილებელი;
დაისვენეთ, როცა დასვენებაა აუცილებელი. როცა მთელ სამუშაოს შეასრულებთ, მოდუნდით,
სანაპიროზე წამოწექით. როცა ქვიშაზე წევხართ და მზით ირუჯებით, ნუ იფიქრებთ
სამუშაოზე, ნუ იფიქრებთ თქვენს ოფისზე, ნუ იფიქრებთ თქვენს საქაღალდეებზე. დაივიწყეთ
ყველაფერი. თუ მზეზე ნებივრობთ, ინებივრეთ. დატკბით ამით. ეს შესაძლებელი ხდება
მხოლოდ მაშინ, როცა უმოქმედო მოქმედების საიდუმლოს შეიცნობთ. შემდეგ აკეთეთ
ყველაფერი აუცილებელი თქვენს ოფისში, თქვენს ქარხანაში, მაგრამ რაც არ უნდა აკეთოთ,
დარჩით მოწმედ, დარჩით ღრმა სიმშვიდეში, სრულიად ცენტრირებული. დაე, პერიფერიამ
იმოძრაოს, როგორც ბორბალმა, ცენტრი კი ციკლონის ცენტრად დარჩეს, რომელშიც ყველაფერი
უძრავია.

სრულყოფილი ადამიანი - ესაა ადამიანი, რომლის სულიც სიმშვიდეშჳ იმყოფება, ვისი ცენტრიც
აბსოლუტურად მშვიდია იმ დროს, როცა პერიფერია მოქმედებაშია და ათას საქმეს აკეთებს.
ასეთია სანიასინის ჩემეული გაგება. სწორედ ამიტომაც გეუბნებით: ნუ დატოვებთ სამყაროს.
დარჩით სამყაროში, იმოქმედეთ სამყაროში, აკეთეთ ყველაფერი აუცილებელი და
ამავდროულად დარჩით ამ ყველაფრის მიღმა, დარჩით განდეგილი, შეუბილწავი, როგორც
ლოტოსის ყვავილი წყლის ზედაპირზე.

უმოქმედობა ეხმარება ადამიანს, რომ ფორმებსა და გარეგნულ გამოვლინებებში არ

გაიხლართოს.
თუ გემახსოვრებათ, რომ თქვენი ღრმა შუაგული უმოქმედოა, თქვენს მოტყუებას ვერაფერი
შეძლებს, არ გაიხლართებით ფორმებსა და გარეგნულ გამოვლინებებში, მატერიალურში, ვერ
გახდებით მიწიერი ადამიანი.

მოქმედება უმოქმედობით ეხმარება ადამიანს, რომ მკვდარ სიცარიელეში არ ჩაიძიროს.

შესაძლოა სხვა საფრთხეცგელოდეთ: შესაძლოა რეგრესი განიცადოთ ერთგვარ გაშეშებაში,
ლეთარგიაში, ნეგატიურ სიცარიელეში. თავი ამასაც უნდა აარიდოთ. ამაში უმოქმედო
მოქმედება დაგეხმარებათ. მოქმედება პოზიტიურ საწყისს შეინარჩუნებს თქვენში, ხოლო
უმოქმედობა - ნეგატიურს. მოქმედება მამაკაცურ საწყისს შეინარჩუნებს, ხოლო უმოქმედობა -
ქალურს. წონასწორობაში ორივე ეს საწყისი ანეიტრალებს ერთმანეთს, და მაშინ იხსნება
მიღმიერი, მაშინ უეცრად ხედავთ, რომ თქვენს შიგნით ბუდა იბადება.

აქამდე ჩვენ ვსაუბრობდით სინათლის წრეზე მოძრაობის შესახებ და ამით მივუთითებდით

პირველად გამონთავისუფლებაზე, რაც ემართება იმას, რაც შიგნითაა, იმის მეშვეობით, რაც
გარეთაა. ეს მაძიებელს ოსტატის პოვნაში უნდა დაეხმაროს.
პირველი მეტაფორა:

მეექვსე თვეზე უეცრად შეიძლება დავინახოთ, როგორ ცვივა თეთრი თოვლი...

მეორე მეტაფორა:

მესამე მეთვალყურე - მზის დისკო დამაბრმავებელ სხივებს უშვებს...

მესამე მეტაფორა:

წყალში რბილი ქარი ქრის...

მეოთხე მეტაფორა:

ცაში მოლივლივე მიმღებლობის სულ-ენერგიას ჭამს.

პირველი ორი მეტაფორა ქვედა საფეხურებს აღნიშნავს. ისინი ოსტატის პოვნაში გეხმარებიან.
თუ ოსტატს შეხვდებით, მას, როგორც ოსტატს მხოლოდ იმ შემთხვევაში იცნობთ, თუ მანამდე
ეს ორი საფეხური გაიარეთ. წინააღმდეგ შემთხვევაში, შესაძლოა ბუდას შეხვდეთ და გვერდზე
ჩაუაროთ, ისე რომ ვერ გააცნობიეროთ, თუ რა გაუშვით ხელიდან. ერთხელ, შედარებით გვიან,
ამ ორი საფეხურის გადალახვის შემდეგ, თქვენ დაიწყებთ ტირილს, მოთქმას და სინანულს,
რადგანაც გაიხსენებთ, რომ ოდესღაც გზაზე ბუდა შემოგხვდათ. ამ დანაკარგის გაცნობიერების
შემდეგ ღრმა სინანულს იგრძობთ.

პირველი ორი საფეხური ოსტატის პოვნაში გეხმარებათ. პირველ ორ საფეხურზე გარედან

მუშაობთ იმაზე, რაც შიგნითაა. სამუშაოს დაწყება გარედანაა აუცილებელი, რადგაანც სწორედ
იქ იმყოფებით, და უკვე ამის შემდეგ იწყებთ შიგნითკენ მოძრაობას.

შემდეგი ორი საფეხური: თქვენ ოსტატი იპოვნეთ, ოსტატმა კი თქვენ გიპოვნათ. ამ სტადიაზე
მის განკარგულებებს ასრულებთ. პროცესი მიმართულებას იცვლის: ახლა უკვე შინაგანი იწყებს
მუშაობას გარეგანზე. პირველ ორ სტადიაზე თქვენ შრომობდით, პრაქტიკას გადიოდით,
მედიტირებდით, საკუთარ თავზე მუშაობდით, ხელის ცეცებით სიბნელეში ეძებდით. ახლა
უკვე იპოვნეთ ოსტატი, გაიგეთ მისი ხმა, იხილეთ მისი თვალები, იგრძენით მისი გული. მისი
თანმყოფობა ღრმად შემოიჭრა თქვენს არსებაში. გაჩნდა ნდობა. ახლა უბრალოდ მიჰყვებით მას,
აკეთებთ იმას, რასაც გეუბნებათ, და ამის კეთებით რეალიზაციამდე მიდიხართ.

ეს დამწყებებს ეხება. სანამ უმაღლეს სტადიას მიაღწევენ, ისინი ქვედა ორს გადიან. მას შემდეგ,
რაც მოვლენათა თანმიმდევრობა ცხადი ხდება, ხოლო გამონთავისუფლების ბუნება ცნობილი,
ცა უკვე აღარ მალავს გზას, არამედ ამჟღავნებს უმაღლეს ჭეშმარიტებას. მოსწავლეებო,
საიდუმლოდ შეინახეთ ეს და გააორმაგეთ ძალისხმევა.
პირველ ორ სტადიაზე უზარმაზარი კონცენტრიებული ძალისხმევა მოგეთხოვებათ. თქვენ
გაცნობიერებულად, განზრახვით უნდა იშრომოთ. ეს არაა მარტივი შრომა. პირველი ორი
სტადია ადვილი არაა, რადგანაც თვალები დახუჭული გაქვთ და გული არ გიცემთ. შემდეგი
ორი სტადია უფრო ადვილია, რადგანაც ახლა თვალები გახელილი გაქვთ: თქვენ იცანით
ოსტატი, მოისმინეთ მისი გზავნილი, სიცხადე გეწვიათ. ახლა უკვე შეგიძიათ დაინახოთ. დაე
ჰიმალაების მწვერვალი შორს იყოს, თქვენ მაინც ხედავთ მას. შესაძლოა, ათასი მილის მანძილი
გაშორებთ, მაგრამ ახლა უკვე ხედავთ მას. თუმცა შორიდან, მაგრამ მაინც ხედავთ მზით
განათებულ ჰიმალაის მწვერვალებს, იცით რომ ისინი არსებობენ. ახლა ეს მხოლოდ დროის
საკითხია. ახლა უკვე იცით, რომ თქვენს გვერდით მეგზურია, რომელიც ამ მწვერვალებზე
მრავალჯერ ასულა და ჩამოსულა. ახლა უკვე შეგიძლიათ, რომ მოუსმინოთ და მიჰყვეთ მას.

პირველ ორ სტადიაზე დიდ ეჭვებში და ბრძოლებში ხართ. ნებისმიერ მომენტში შეიძლება გზას
გადასცდეთ. და თქვენი გზიდან გადაცდენა ძალიან უმნიშვნელო მოვლენებს, წვრილმანებს
შეუძლიათ. როცა ამას მოგვიანებით გაიხსენებთ, გააცნობიერებთ, რა სასაცილო და უაზროა ეს
წვრილმანები, - მაგრამ მათ შეუძიათ ხელი შეგიშალონ. მაძიებელი ძალზე ყურადღებით უნდა
იყოს. პირველ ორ სტადიაზე მას დიდი სიფრთხილე მართებს, მხოლოდ ამ შემთხვევაში
შეუძლია მათი გადალახვა. როცა იგი დაბალ საფეხურებს გადალახავს, იხსნებიან მაღალი
საფეხურები.

ცა უკვე აღარ მალავს გზას...

ოსტატის მეშვეობით ცა გზას გიხსნით.

...არამედ ამჟღავნებს უმაღლეს ჭეშმარიტებას. მოსწავლეებო, საიდუმლოდ შეინახეთ ეს და

გააორმაგეთ ძალისხმევა.
სინათლის წრეზე მოძრაობა - ესაა სისტემა, რომელიც საკუთარ თავში ყველაფერს მოიცავს. რაც
უფრო წინ მიდის სამუშაო, მით უფრო იფურჩქნება ოქროს ყვავილი. მაგრამ არსებობს
სინათლის წრეზე მოძრაობის კიდევ უფრო მშვენიერი სახე.
აქამდე ჩვენ ვსაუბრობდით სინათლის წრეზე მოძრაობაზე, რომელსაც თქვენ
ანხორციელებდით, თქვენ აპრაქტიკებდით. მაგრამ არსებობს სინათლის ცირკულაციის კიდევ
უფრო მშვენიერი სახე, რომლის განხორციელებაც არ გჭირდებათ, რადგან იგი თავისთავად
ხდება. ეს საჩუქარია, ეს წყალობაა.
როდესაც პირველ ორ საფეხურს გადალახავთ, ოსტატი ჩნდება. როცა ორ მომდევნო საფეხურს
გადალახავთ, ღმერთი ჩნდება.

მეხუთე საიდუმლო, საიდუმლოთა საიდუმლო, იმაში მდგომარეობს, რომ ახლა ყველაფერი

თვითნებურად მიდის. თქვენ არაფრის გაკეთება აღარ გჭირდებათ. სინამდვილეში, თუ რამეს
გააკეთებთ, ეს ხელისშემშლელი იქნება. ახლა ყველაფერი სპონტანურად ხდება, თავისთავად
ხდება. უწოდეთ ამას ღმერთი, უწოდეთ ამას დაო, - იგი გეუფლებათ, იგი გიპყრობთ! თქვენ
სრულიად ქრებით. ახლა თქვენს შიგნით მხოლოდ ღმერთია. სწორედ ისევე, როგორც ის
ყვავილის ფურცლებად და ხის ფოთლებად იშლება, ზუსტად ასევე იშლება იგი თქვენში ოქროს
ყვავილად. ახლა ყველაფერი მასზეა დამოკიდებული, თქვენზე კი - აღარაფერი. ახლა
ყველაფერი მისი ნებით ხდება, თქვენმა ნებამ კი თავისი სამუშაო უკვე შეასრულა.

პირველ ორ სტადიაზე აუცილებელი იყო უზარმაზარი ნების ძალა. მეორე ორ სტადიაზე

აუცილებელია ნებაყოფლობითი კაპიტულაცია. როცა ოთხივე სტადიას გადალახავთ, აღარ
იქნება საჭირო აღარც ნების ძალა და აღარც კაპიტულაცია. გახსოვდეთ, კაპიტულაცია - ეს
უბრალოდ საკუთარ ნებაზე უარის თქმაა. პირველ ორ სტადიაზე ნების ძალას აძლიერებთ,
მომდევნო ორზე კი აგდებთ მას - სწორედ ესაა კაპიტულაცია. როცა უარს ამბობთ საკუთარ
ნებაზე და ნებდებით, ვლინდება უდიდესი საიდუმლოთა საიდუმლო, რომელიც არც ნების
ძალაა და არც კაპიტულაცია. კვლავაც, ნების ძალა - ესაა მამაკაცური პრინციპის გამოვლინება,
კაპიტულაცია - ესაა ქალური პრინციპის გამოვლინება; მეოთხე სტადიის გადალახვით თქვენ
გადალახავთ ქალურსაც და მამაკაცურსაც: ქრება ნების ძალაც და თავგანწირვაც. ახლა თქვენ
უკვე აღარ ხართ. თქვენი პოვნა შეუძებელია. ახლა არსებობს მხოლოდ არავინ, სიცარიელე,
ნირვანა, და მთელ სამუშაოს დაო ასრულებს. სწორედ ისე, როგორც გაზაფხული მოდის, ხეებზე
ფოთლები იშლებიან, ღრუბლები გროვდებიან და წვიმად იღვრებიან, სწორედ ისევე, როგორც
დილა დგება და მზე ამოდის, ღამის ცაზე კი უთვალავი ვარსკვლავი ჩნდება, - ზუსტად ასევე
ყველაფერ დანარჩენში ყველაფერი რაიმე ძალისხმევის გარეშე ხდება. მზე არ ხარჯავს
ძალისხმევას იმაში, რომ დილით ამოვიდეს; ვარსკვლავები არ იბრძვიან იმისთვის, რომ ღამის
ცაზე ანათონ; ყვავილები არ მიმართავენ ძალისხმევას, რომ გაიფურჩქნონ. თქვენ ბუნების ამ
უმაღლესი მოწყობილობის ნაწილი ხდებით.

მაგრამ არსებობს სინათლის წრეზე მოძრაობის კიდევ უფრო მშვენიერი სახე. აქამდე ჩვენ
გარედან ვმუშაობდით იმაზე, რაც შიგნითაა; ახლა ჩვენ ცენტრში ვიმყოფებით და ვმართავთ
იმას, რაც გარეთაა. აქამდე ჩვენ ოსტატის დარიგებებს ვეძებდით; ახლა კი ვასრულებთ მის
დარიგებებს. ახლა ეს ურთიერთობები სრულიად იცვლება. თუ ამ მეთოდის მეშვეობით
უნატიფეს სფეროებში გინდათ შეღწევა, თავიდან აუცილებელია დარწმუნდეთ იმაში, რომ
სხეული და გული ბოლომდე კონტროლის ქვეშ იმყოფებიან, რომ უშფოთველი და მშვიდი
ხართ, რომ თავისუფალი ხართ ნებისმიერი საზრუნავისგან, და ოდნავაც კი არაფერი
გაღელვებთ, ღვთაებრივი გული კი ზუსტად შუაში იმყოფება. როცა წრეზე მოძრავი სინათლე
ანათებს იმას, რაც შიგნითაა, გარეგნულ ნივთებზე დამოკიდებულება აღარ ჩნდება, სიბნელის
ენერგია ფიქსირდება, და ოქროს ყვავილი უწყვეტად და სტაბილურად ანათებს. ამას ეწოდება
პოლარობის კონცენტრირებული სინათლე. ურთიერთდაკავშირებული საგნები ერთმანეთს
იზიდავენ. ამგვარად, უძირო სინათლის პოლარიზებული სვეტი ზემოთ აწვება.
თუ თქვენ ორად ხართ გაყოფილი - მამაკაცურად და ქალურად, პოზიტიურად და ნეგატიურად,
სინათლედ და სიბნელედ, გონებად და გულად, ფიქრებად და გრძნობებად, - თქვენი ენერგია
ქვემოთკენ მოძრაობს. გაყოფა ქვემოთკენ მოძრაობას გულისხმობს. როცა გაყოფილი არ ხართ,
ერთიანი ხართ, მაშინ ზემოთკენ იწყებთ მოძრაობას. იყო ერთიანი - ნიშნავს იმოძრაო ზემოთ;
იყო ორმაგი - ნიშნავს იმოძრაო ქვემოთ. ორმაგობა - ესაა გზა ჯოჯოხეთისკენ, არაორმაგობა -
ესაა გზა სამოთხისკენ.

ამგვარად, უძირო სინათლის პოლარიზებული სვეტი ზემოთ აწვება. ეს არა მხოლოდ

უფსკრულის სინათლეა, არამედ შემოქმედებითი სინათლეც, , რომელიც შემოქმედებით
სინათლეს ხვდება.
როცა ერთიანი ხდებით, თქვენს შიგნით უზარმაზარი შემოქმედებითი ძალა ფეთქდება. არავინ
იცის რა პოტენციალს ატარებს იგი თავის თავში: შესაძლოა თქვენში პოეტი ან მხატვარი,
მომღერალი ან მოცეკვავე იმალება. არასოდეს იცი, რა იმალება შიგნით. როცა მამაკაცური და
ქალური ერთმანეთს შეხვდებიან თქვენში, გამონთავისუფლდება მთელი თქვენი პოტენციალი.
იგი მოთხოვნადი გახდება. სწორედ ასე დაიბადნენ უპანიშადები, ყურანი, ბიბლია, კაჯურაჰოს
და კონარაკის ტაძრები, ტაჯ-მაჰალი, აჯანტა და ელორა. ყველა ეს ქმნილება ძლიერ
განსხვავდება ეგრეთ წოდებული შემოქმედებისგან, რომელიც თანამედროვე ეპოქაშია ცნობილი.
ადამიანი, რომელმაც ტაჯ-მაჰალი ჩაიფიქრა, - სრულიად სხვა თანრიგის შემოქმედია, ვიდრე
პიკასო.
ადამიანში, რომელმაც ტაჯ-მაჰალი ჩაიფიქრა, ორმაგობა გამქრალია. იგი სუფი მისტიკოსი
გახლდათ. ეს ტაძარი მისი ხედვის გამოვლინებად იქცა, იგი ღრმა მედიტაციაში იშვა. ამ
ეპოქაშიც კი, თუკი ტაჯ-მაჰალის წინ სავსემთვარეობის დროს მედიტირებთ, თქვენ
გაოცდებით: რაღაც თქვენს შიგნით ზემოთ აღმასვლას, ამაღლებას დაიწყებს. თუ თქვენ ტაჯ-
მაჰალის წინ სავსემთვარეობის დროს ერთი საათის განმავლობაში მედიტირებთ, თუკი
უბრალოდ ზიხართ და უყურებთ მას, თქვენს შიგნით რაღაც სიგრილე გაჩნდება. თქვენში
სიგრილე და სისაღე გაჩნდება. ან ბუდას ქანდაკებები, რომლებიც დიადი ბუდისტი
მისტიკოსების მიერ იქნა გამოკვეთილი... როცა მედიტირებთ და უბრალოდ უმზერთ ამ
ქანდაკებებს, რაღაც თქვენში ღრმად მშვიდდება.

შეხედეთ პიკასოს ნახატს და იგრძნობთ, რომ იგი ჭკუიდან გშლით. თუკი მთელი საათის
განმავლობაში ათვალიერებთ მას, გულისრევას იგრძნობთ. ეს უფრო ნარწყევს ჰგავს, ვიდრე
შემოქმედებას, - თითქოს პიკასომ თავის ნახატებში მთელი თავისი ნევროზი ამოიღო.
შესაძლოა, ეს მას თავისი ნევროზისგან შველიდა; ფსიქოლოგები ამტკიცებენ, რომ სწორედ
ასეცაა. არაერთხელ იქნა შემჩნეული, რომ როდესაც გიჟს ფუნჯს და საღებავებს აძლევენ და
ხატვას სთხოვენ, იმ მომენტში, როცა იგი ხატვას იწყებს, მისი სიგიჟე ქრება. დღეს
ფსიქოანალიზში არსებობს სკოლები, რომლებიც გვთავაზობენ ფსიქოთერაპიას ფერწერის
მეშვეობით, თერაპიას ხატვის მეშვეობით. დიახ, ეს შესაძლებელია, ეს შვებას გაძევთ, როდესაც
ტილოზე იღებთ იმას, რაც თქვენს შიგნით ხდება, შვებას გრძნობთ.

მაგრამ ეს ისეთივე ტიპის შვებაა, როგორსაც ღებინების ან კუჭის აშლილობის დროს განიცდით.
ღებინების შემდეგ შვებას გრძობთ. მაგრამ რა შეიძლება ითქვას ადამიანებზე, რომლებიც თქვენს
ნარწყევს უყურებენ? მათზე ვინ ფიქრობს? სულელი ადამიანები ყველგან არიან: თუკი მათ
ეტყვით, რომ თანამედროვე ხელოვნება ასეთია - დაე ის ნარწყევს ჰგავდეს - ისინი მას
დააფასებენ. ისინი იტყვიან: „რადგან კრიტიკოსები ამტკიცებენ, რომ თანამედროვე ხელოვნება
ასეთია, როგორც ჩანს ასეცაა“.

მე მსმენია...

თანამედროვე მხატვრის გამოფენაზე, ერთ-ერთი მისი ნახატის წინ, ხალხის გროვა შეიკრიბა,
რომლებიც თავიანთ აღტაცებას გამოხატავდნენ. შეიკრიბნენ დიდი კრიტიკოსები, ზოგიერთი
მათგანი აღტაცებისგან ტაშსაც უკრავდა. შემდეგ მოვიდა მხატვარი და თქვა: „მოიცადეთ!
ნახატი უკუღმა ჰკიდია“.

ვერავინ შეამჩნია, რომ ნახატი უკუღმა ეკიდა. სინამდვილეში, რადგან ის უკუღმა ეკიდა, უფრო
იდუმალადაც კი გამოიყურებოდა.
ასეთი ბრიყვები არიან ადამიანები: ისინი ყველაფერში მოდას მისდევენ. ეს არაა ხელოვნება. ეს
ნევროზია, ან ნევროზული ხელოვნება. არსებობს ხელოვნების სხვა სახე, რომელსაც გურჯიევი
„ობიექტურ ხელოვნებას“ უწოდებდა.

როდესაც შინაგანი პოლარობა ქრება, როდესაც შინაგანი გაყოფა აღარ არის და თქვენ ერთიანი
ხდებით, მთელი თქვენი შემოქმედებითი ძალა თავისუფლდება. მაშჳნ შეგიძიათ აკეთოთ
რაღაც, რაც უზარმაზარ დახმარებას გაუწევს კაცობრიობას, რადგანაც თქვენი მთლიანობისგან
გამომდინარე იქნება. ეს გამთლიანების სიმღერა იქნება. იგი მეფე სოლომონის სიმღერას
ემგვანება, - ასეთივე მშვენიერი, ასეთივე ბრწყინვალე იქნება.

ურთიერთდაკავშირებული საგნები ერთმანეთს იზიდავენ.

როცა თქვენ მართლაც ერთიანი ხართ, ღმერთს იზიდავთ, რადგანაც ერთიანობა ერთიანობას
იზიდავს: „მარტოსულობის გაფრენა მარტოსულობისკენ“. თქვენ ღმერთის მიმართულებით
მიფრინავთ, ღმერთი კი თქვენი მიმართულებით მოფრინავს.

ეს არა მხოლოდ უფსკრულის სინათლეა, არამედ შემოქმედებითი სინათლეც, რომელიც

შემოქმედებით სინათლეს ხვდება. როგორც კი ეს ორი სუბსტანცია ერთმანეთს ხვდება, ისინი
ერთიანდებიან ერთ მთლიანობად, საიდანაც უსასრულო სიცოცხლე ვითარდება. იგი
თავისთავად მოდის და მიდის, ამოდის და ჩადის თავდაპირველი ენერგიის სახლში.
როდესაც თქვენი შმეოქმედებითი ძალა ბოლომდე თავისუფლდება, თქვენზე ღმერთის
შემოქმედებითი ძალა ეშვება, და ხდება ორი შემოქმედის შეხვედრა. მხოლოდ შემოქმედს
შეუძლია შემოქმედთან შეხვედრა. როცა ეს ორი ძალა, ადამიანური და ღვთაებრივი, ერთმანეთს
ხვდება...

გახსოვდეთ, ხდება ორი შეხვედრა. პირველი შეხვედრა - ესაა მამაკაცურის და ქალურის

შეხვედრა თქვენს შიგნით. მეორე, უმაღლესი, ესაა თქვენი, როგორც ადამიანური არსების,
ტოტალურის, მთლიანის შეხვედრა მთელ ყოფიერებასთან; ესაა ადამიანურის და ღვთაებრივის
შეხვედრა, უმაღლესი შეხვედრა. ეს შეხვედრა მარადიულია. ეს პროცესი შეუქცევადია.

მაშინ თქვენ აცნობიერებთ უსასრულობას და სხივმფენ ნათებას. გეჩვენებათ, თითქოს მთელი

სხეული მსუბუქია და ასაფრენადაა მზად. ამ მდგომარეობაზე ამბობენ: ღრუბლები ათას მთას
ავსებენ.
ახლა თქვენ უსასრულო ხართ, ისევე როგორც ღრუბლები, რომლებიც...

...ათას მთას ავსებენ. დროთა განმავლობაში იგი იწყებს მოსვლას და წასვლას ძალიან რბილად,
შეუმჩნევლად ამოდის და ჩადის. პულსი შეშდება, სუნთქვა კი ჩერდება. ეს ჭეშმარიტი
შემოქმედებითი გაერთიანების მომენტია, მდგომარეობისა, რომელზეც ამბობენ: მთვარე
ათიათას წყალს აგროვებს. ამ სიბნელეში ღვთაებრივი გული უეცრად მოძრაობას იწყებს. ეს
ერთიანი სინათლის დაბრუნებაა, დრო, როდესაც ბავშვი ჩნდება.
როდის ხდება ეს? როდის ხვდება თქვენში არსებული შემოქმედი მთელი ყოფიერების
შემოქმედს? ეს მაშინ ხდება, როდესაც იმდენად მდუმარე ხართ, ისეთ სიჩუმეში ხართ, იმდენად
არამყოფი დგახართ, რომ პულსი შეშდება, სუნთქვა კი ჩერდება.

ეს ჭეშმარიტი შემოქმედებითი გაერთიანების მომენტია, მდგომარეობისა, რომელზეც ამბობენ:

მთვარე ათიათას წყალს აგროვებს.
თქვენთვის ცნობილია, რომ როდესაც სავსემთვარეობა დგება, ზღვის წყალი მთვარის მიერ
მიიზიდება, მისკენ ისწრაფვის. სწორედ ასევე ადამიანიც ღმერთისკენ მიისწრაფვის. მაგრამ
სანამ თქვენს შიგნით არ შექმნით ამ უნარს, ამ აბსოლუტურ სიცარიელეს, თქვენ ოდნავ
აიწევით, შემდეგ კი კვლავ დაეცემით. როცა არმყოფობა ხდებით - არა ნეგატიური არმყოფობა,
არამედ რაიმე პოზიტიურობის არარსებობა - მაშინ „მთვარე ათიათას წყალს აგროვებს“. მაშჳნ
თქვენ იწევით და იწევით, და მოდის შეხვედრა მთვარესთან...

ამ სიბნელეში ღვთაებრივი გული უეცრად მოძრაობას იწყებს.

როცა თქვენი ჩვეულებრივი გული შეშდება, ჩვეულებრივი პულსი კი ჩერდება, მასჳნ პირველად
გრძობთ ახალი თვისების გაჩენას. თქვენ კვლავ სუნთქავთ, მაგრამ თქვენი სუნთქვა სხვანაირი
გახდა. პულსი გიბრუნდებათ, მაგრამ ეს აღარაა იგივე პულსი. ახლა თქვენს შიგნით ღმერთი
ცხოვრობს. ახლა თქვენ უკვე აღარ ხართ, არის მხოლოდ ღმერთი.

სწორედ ამიტომ ვუწოდებთ ბუდას „ბჰაგავანს“: დადგა მომენტი, როდესაც მის შიგნით
ღმერთმა დაიწყო ცხოვრება - ადამიანი გაქრა. ადამიანი ცარიელ ბამბუკად იქცა და მისგან
ღვთაებრივმა სიმღერამ იწყო გადმოღვრა. ეს ადამიანის უმაღლესი მიზანია.

დღეისათვის საკმარისია.

თავი 24
როგორ მესმის შენი, მეგობარო!
პირველი კითხვა:
რა არის გონივრულობა, და რა კავშირია გულის გონივრულობასა და თავის გონივრულობას
შორის?
გონივრულობა - ესაა ხედვისა და გაგების თანდაყოლილი უნარი. ყოველი ადამიანი გონიერი
იბადება, მაგრამ შემდეგ საზოგადოება სულელად აქცევს მას. ჩვენ სისულელეს ვასწავლით და
ადრე თუ გვიან იგი დიპლომირებული ბრიყვი ხდება.
გონივრულობა - ეს ისეთივე ბუნებრივი მოვლენაა, როგორც სუნთქვა, როგორც ხედვა.
გონივრულობა ინტუიტიურია, ეს შინაგანი ხედვაა. გახსოვდეთ: გონივრულობას არაფერი აქვს
საერთო ინტელექტთან. არასოდეს აურიოთ გონივრულობა ინტელექტში. ეს პოლარული
ურთიერთწინააღმდეგობებია. ინტელექტი - თავისგან მოდის, ესაა ის, რასაც სხვები
გასწავლიან, რასაც თავს გახვევენ, რასაც სხვებისგან იღებთ და ანვითარებთ. ეს რაღაც უცხოა,
იგი არაა თქვენი თანდაყოლილი თვისება. გონივრულობა კი - თანდაყოლილი თვისებაა. ეს
თავად თქვენი არსია, თავად თქვენი ბუნებაა. ყველა ცხოველი გონიერია. ხეები გონიერნი
არიან, მთელი ყოფიერება გონიერია. ყოველი ბავშვი გონიერად იბადება. როდესმე
შეგხვედრიათ სულელი ბავშვი? ეს შეუძლებელია! მაგრამ ზრდასრულ გონიერ ადამიანს
იშვიათად თუ ნახავთ. სწავლების პროცესში რაღაც ირღვევა.

მინდა, რომ ერთი მშვენიერი ისტორია მოისმინოთ. იგი ერთი რაღაცის გაგებაში დაგეხმარებათ.
ისტორიას ეწოდება „ცხოველების სკოლა“.

ერთხელ ცხოველები შეიკრიბნენ და გადაწყვყეს სკოლის ორგანიზება მოეხდინათ. მათ შორის

იყო კურდღელი, ჩიტი, ციყვი, თევზი და გველთევზა. მათ დირექტორთა საბჭო შექმნეს.
კურდღელი მოითხოვდა, რომ სწავლების პროგრამაში სირვილი შეეტანათ. ჩიტი მოითხოვდა,
რომ სწავლების პროგრამაში ტოტიდან ტოტზე გადაფრენა შეეტანათ. თევზი მოითხოვდა, რომ
სწავლების პროგრამაშ ცურვა შეეტანათ. ციყვმა განაცხადა, რომ პროგრამაში აუცილებელი იყო
ხეზე პერპენდიკულარული ცოცვა. მათ გააერთიანეს ყველა ეს საგანი და პროგრამა შეადგინეს.
შემდეგ მოითხოვეს, რომ ყველა ცხოველს ესწავლა ყველა ეს საგანი.
თუმცა კურდღელი ხუთიანს იღებდა სირბილში, ხეზე პერპენდიკულარული ცოცვა მისთვის
ნამდვილი პრობლემა აღმოჩნდა. იგი გამუდმებით ეცემოდა მიწაზე. საკმაოდ მალე ის ჭკუიდან
შეიშალა და უკვე აღარ შეეძო სირბილი. ხუთიანის ნაცვლად სირბილში სამიანს ღებულობდა
და ბუნებრივია ერთიანს - ხეზე პერპენდიკულარულად ცოცვაში. ჩიტი მშვენივრად
დაფრინავდა, მაგრამ როდესაც საქმე სოროს თხრამდე მივიდა, მისი შედეგიანობა შემცირდა.
იგი გამუდმებით იმტვრევდა ფრთებს და ნისკარტს. შედეგად იგი არა მხოლოდ ერთიანს
ღებულობდა სოროს თხრაში, არამედ ფრენაშიც სამიანამდე დავიდა, რომ აღარაფერი ვთქვათ
ხეზე პერპენდიკულარულად ცოცვაშ ჯოჯოხეთურ პრობლემებზე.

ამ ისტორიის მორალი ასეთია: ნებისმიერი სკოლადამთავრებული გონებრივად ჩამორჩენილ

გველთევზას ჰგავს, რომელმაც ყველაფრის კეთება მხოლოდ სანახევროდ იცის. მაგრამ სკოლის
დირექტორები კმაყოფილნი არიან: ასეთ განათლებას შეგვიძლია „ყოველმხრივი“ ვუწოდოთ,
რადგანაც ყველა მოსწავლე ერთი და იმავე საგნებს სწავლობს.

ჩვენ ვიცინით ამაზე, მაგრამ სწორედ ასეა საქმე, სწორედ ამას აკეთებდით. ჩვენ მართლაც
ვცდილობთ, რომ ყველა ერთნაირი გავხადოთ და ამით ვანადგურებთ ყოველი ადამიანის უნარს
- იყოს ის, ვინც არის.
გონივრულობა კვდება, როდესაც ვიღაცის იმიტირებას ახდენთ. თუ გსურთ, რომ გონიერი
დარჩეთ, მოგიწევთ, რომ უარი თქვათ იმიტაციაზე. გონიერი ადამიანი თვითმკვლელობას
სჩადის, როდესაც ცდილობს ვინმეს კოპირება მოახდინოს, როცა ვინმეს მსგავსი ხდება. იმ
მომენტში, როცა თქვენ ფიქრობთ: როგორ დავემგვანო ამ ადამიანს?“ - თქვენ კარგავთ
გონიერებას, თქვენ სულელი ხდებით. როგორც კი საკუთარი თავის სხვასთან შედარებას
იწყებთ, თქვენს ბუნებრივ პოტენციალს კარგავთ. ახლა უკვე ვეღარასოდეს იქნებით ბედნიერი,
ვერასოდეს იქნებით სუფთა, ნათელი, გამჭვირვალე. თქვენს სიცხადეს, თქვენს ხედვას კარგავთ,
სამყაროს სხვისი თვალებით უყურებთ. როგორ შეიძლება სამყაროს სხვისი თვალებით უყურო?
თქვენ საკუთარი თვალები გჭირდებათ, რატა დაინახოთ, საკუთარი ფეხები გჭირდებათ, რათა
იაროთ, და საკუთარი გული, რათა იცოცხლოთ. ადამიანები სხვისი ცხოვრებით ცხოვრობენ,
ამიტომაც მათი საკუთარი ცხოვრება პარალიზებული ხდება. ეს პარალიზება ძალიან
სულელადაქცევს მათ.

მსოფლიოს სრულიად სხვაგვარი განათლება სჭირდება. პოეტად დაბადებული, როგორც

აღმოჩნდა, ხშირად ვერ უმკლავდება მათემატიკას, ხოლო ადამიანი, რომელსაც შეეძლო დიდი
მათემატიკოსი გამხდარიყო, უაზროდ იზუთხავს ისტორიას და უკმაყოფილოა. ყველაფერი
ამოტრიალებულია თავით ფეხებისკენ იმის გამო, რომ განათლება არ შეესაბამება თქვენს
ბუნებას: იგი პატივს არ სცემს ინდივიდუალობის თავისებურებებს. იგი ყველას ერთი და იმავე
პროგრამას ახვევს თავს. ხდება ხოლმე, რომ ეს პროგრამა ზოგიერთი ადამიანის თავისებურებას
შეესაბამება, მაგრამ მათი უმეტესობა გაუგებრობაშია და იტანჯება.

უდიდესი ტანჯვა ცხოვრებაში - ესაა შეგრძნება, რომ სულელი, უგუნური და უღირსი ხარ.
არავინ იბადება არაგონიერად, ვერავინ ვერ დაიბადება არაგონიერად, რადგანაც ჩვენ ყველანი
ღმერთისგან მოვდივართ, ღმერთი კი - წმინდა გონიერებაა. როცა ამ სამყაროში მოდიხართ, თან
მოგაქვთ ღმერთისგან გარკვეული გემო, გარკვეული არომატი. მაგრამ საზოგადოება მყისვე თავს
გესხმით და იწყებს მანიპულირებას, სწავლებას, შეცვლას, მოჭრას, დამატებას, და ძალიან მალე
თქვენს ფორმას კარგავთ. საზოგადოებას უნდა, რომ დამჯერი კონფორმისტი, ტრადიციის
მიმდევარი იყოთ. მაგრამ ასე თქვენი გონიერება ინგრევა.

მთელი ჩემი მიდგომა იმაში მდგომარეობს, რომ თქვენზე თავსმოხვეული პროგრამისგან

გაგანთავისუფლოთ. იგი თქვენს ცხოვრებას ციხის კამერად აქცევს. მაგრამ შეგიძლიათ
გადააგდოთ იგი. მისი გადაგდება ადვილი არ იქნება, რადგანაც შეჩვეული ხართ მას. მისი
გადაგდება ძნელი იქნება, რადგან ეს არაა იგივე, რაც ტანსაცმლის გახდა. თქვენ იმდენად
ხანგრძლივად იცხოვრეთ ამ პროგრამასთან ერთად, რომ ის თითქმის კანში შეგეზარდათ. მისი
გადაგდება არც ისე ადვილი იქნება, რადგანაც სიღრმისეულად გააიგივეთ მასთან თავი. მაგრამ
თუ ნამდვილად გინდათ დაიბრუნოთ თქვენი ჭესმარიტი არსი, მოგიწევთ მისი გადაგდება.

თუ ნამდვილად გინდათ იყოთ გონიერი, მოგიწევთ, რომ მეამბოხე გახდეთ. მხოლოდ მეამბოხეა
გონიერი. რას ვეძახი ამბოხს? - ამბოხს ვეძახი ყველაფერი იმის გადაგდებას, რაც თქვენი ნების
საწინააღმდეგოდ მოგახვიეს თავს: მორალი, რელიგია, პოლიტიკა, რაც არ უნდა იყოს.
გადააგდეთყველაფერი, რაც თქვენი ნების საწინააღმდეგოდ მოგახვიეს თავს. კვლავ დაიწყეთ
საკუთარი თავის ძიება. კვლავ დაიწყეთ სუფთა ფურცლიდან. გააცნობიერეთ, რომ აქამდე
უბრალოდ დროს კარგავდით, რადგანაც არ მიჰვებოდით საკუთარ თავს.

არცერთი ადამიანი არ ჰგავს სხვას. ყოველი ადამიანი უნიკალურია, ყოველი ადამიანი

შეუდარებელია. ეს გონივრულობის თავად ბუნებაა. ნურავის შეადარებთ საკუთარ თავს.
როგორ შეგიძლიათ შედარება? თქვენ - თქვენ ხართ, სხვა ადამიანი კი - სხვა ადამიანი. თქვენ არ
ჰგავხართ ერთმანეთს, ამიტომაც შედარება შეუძლებელია. მაგრამ ჩვენ გვასწავლეს, რომ სხვებს
შევადაროთ თავი, და გამუდმებით ამას ვაკეთებთ. პირდაპირ ან ირიბად, გაცნობიერებულად ან
გაუცნობიერებლად, ჩვენ შედარებებში ვცხოვრობთ. მაგრამ თუკი ადარებთ, ვერასოდეს
შეძლებთ საკუთარი თავის პატივისცემას. ყოველთვის აღმოჩნდება, რომ ვიღაც უფრო ლამაზია,
ვიდრე თქვენ, ვიღაც უფრო ჯანმრთელია, ვიდრე თქვენ, უფრო მაღალია, ვიდრე თქვენ,
ვიღაცას მუსიკალური სმენა აქვს, თქვენ კი... თუ გამუდმებით შეადარებთ, ეს უფრო და უფრო
მეტად დაგამძიმებთ.

თქვენს გარშემო მილიონობით ადამიანია; მათთან საკუთარი თავის შედარებით,

გაიჭყლიტებით. მშვენიერი სული გქონდათ, რომელსაც გაფურჩქვნა სურდა, რომელსაც ოქროს
ყვავილად ქცევა სურდა, მაგრამ თქვენ არასოდეს აძლევდით საშუალებას ამის განხორციელებას.
გადააგდეთ მთელი ეს ტვირთი, გადადეთ გვერდზე. მოითხოვეთ, დაიბრუნეთ თქვენი
უმანკოება, თქვენი ბავშვური სისუფთავე. იესო მართალია, როცა ამბობს: „სანამ არ ხელახლა
დაიბადებით, ვერ იხილავთ ცათა სასუფეველს“.

მეც იგივეს გეუბნებით: სანამ ხელახლა არ დაიბადებით...

დაე სანიასა თქვენი ახალი დაბადება გახდეს! გადააგდეთ მთელი ნაგავი, რომელიც თავს
მოგახვიეს. დაიბრუნეთ სისაღე და დაიწყეთ სულ ტავიდან. და თქვენ გაოცდებით: მყისვე
გამონთავისუფლდება უდიდესი გონიერება.

შენ მეკითხები: „რა არის გონიერება?“

ესაა ხედვის, გაგების, საკუთარ ბუნებასთან შესაბამისად ცხოვრების უნარი. აი, რა არის
გონიერება.

მაშინ რა არის სისულელე? სისულელე - ეს სხვების მიბაძვაა, სხვების კოპირებაა, სხვებისადმი

მორჩილების გამოვლინებაა, სამყაროს სხვების თვალებით აღქმაა, სხვების ცოდნის საკუთარად
მიღებაა. სწორედ ამიტომაც პანდიტები თითქმის ყოველთვის სულელები აღმოჩნდებიან
ხოლმე: ისინი თუთიყუშებივით, როგორც გრამაფონის ფირფიტები, ერთი და იგივეს
იმეორებენ. შესაძლოა ამას ოსტატურად აკეთებენ, მაგრამ როგორც კი ახალი სიტუაცია ჩნდება,
რომელიც მათ წიგნებში არაა აღწერილი, ისინი იბნევიან. მათ არანაირი გონიერება არ გააჩნიათ.
გონიერება - ესაა ცხოვრებისეულ სიტუაციებზე მომენტიდან მომენტამდე გამოხმაურების
უნარი, და არა რაღაც პროგრამით ხელმძღვანელობა. პროგრამებით მხოლოდ არაგონიერი
ადამიანები ხელმძღვანელობენ. მათ ეშინიათ. მათ იციან, რომ არ ყოფნით გონიერება იმისთვის,
რომ ცხოვრება ისეთი მიიღონ, როგორიც არის. ისინი ცდილობენ მოემზადონ, რეპეტიციას
გადიან. პასუხს მანამდე ამბობენ, სანამ კითხვა გაჩნდება, და ამით სულელურად იქცევიან, -
რადგანაც კითხვა არასოდესაა ხოლმე ზუსტად იგივე. კითხვა ყოველთვის ახალია. ყოველ დღეს
თავისი პრობლემები და ახალი გამოწვევები მოაქვს; ყოველი წამი ახალ კითხვებს ჰბადებს.
თუკი თქვენს თავში უკვე არის მზა პასუხები, ვერც კი შეზლებთ კითხვის მოსმენას. თქვენ
იმდენად დაგაკავებთ თქვენი პასუხი, რომ ვეღარ შეძლებთ მოსმენას, ვერ იქნებით გახსნილი.
რაც არ უნდა აკეთოთ, თქვენი მზა პასუხით გააკეთებთ ამას, მაგრამ ამას არანაირი აზრი არ
ექნება, ამას რეალობასთან არანაირი კავშირი არ ექნება.

გონიერება - ესაა რეალობასთან ურთიერთქმედება წინასწარი მომზადების გარეშე.

ცხოვრებასთან მოუმზადებლად შეხვედრის უნარი საოცრად მშვენიერია, რადგანაც ამ
შემთხვევაში ცხოვრება სიახლით, ახალგაზრდულობით ივსება; მაშინ ცხოვრებას სისაღის და
დინებადობის თვისება ეძლევა. მაშინ ცხოვრება სიურპრიზებითაა სავსე. თუ ცხოვრება
სიურპრიზებით სავსეა, თქვენ არასოდეს გაგიჩნდებათ მოწყენილობის შეგრძნება.

სულელი ადამიანი გამუდმებით მოწყენილია. იგი მოწყენილია რადგან, რომ სხვებისგან

აღებული პასუხებით ხელმძღვანელობს. მოწყენილია, რადგან მისი თვალები ისეა სავსე
ცოდნით, რომ ვეღარ ხედავს რა ხდება გარშემო. მან ძალიანბევრი იცის ისე, რომ სინამდვილეში
არაფერი იცის. მას ვერ დავარქმევთ ბრძენს, მას შეგვიძლია მხოლოდ მცოდნე დავარქვათ. როცა
ის ვარდის ყვავილს უყურებს, ის არ უყურებს ამ ვარდის ყვავილს. მის თვალწინ ყველა ვერდის
ყვავილი დგას, რომლებზეც როდესღაც წაუკითხავს ან სმენია, რომლებიც პოეტებს აღუწერიათ,
მხატვრებს დაუხატავთ და ფილოსოფოსებს გაურჩევიათ, - მოგონებების, ცოდნების მთელი
რიგი. ნამდვილი ვარდის ყვავილი იკარგება ამ რიგში, ამ ბრბოში. ადამიანს არ შეუძია მისი
დანახვა, იგი უბრალოდ იმეორებს: „ეს ვარდის ყვავილი მშვენიერია“. ეს სიტყვები - არაა მისი
საკუთარი, არაა ნამდვილი, არაა გულწრფელი, არაა მართალი. იგი უბრალოდ ატრიალებს
თავში ფირს სხვისი ხმით...
სისულელე - ესაა გამეორება, სხვების სიტყვების გამეორება. მას არ სჭირდება არანაირი
ძალისხმევა, რადგანაც თქვენ არ გიწევთ არაფრის სწავლა. სწავლა - შრომაა. იმისთვის, რომ
ისწავლოთ, სითამამეა საჭირო. იმისთვის, რომ ისწავლოთ, უბრალო უნდა გახდეთ. იმისთვის,
რომ ისწავლოთ, უნდა გადააგდოთ ყველაფერი ძელი და მუდამ მზად იყოთ ახლის მისაღებად.
სწავლა - ესაა ეგოს არარსებობის მდგომარეობა.

თქვენ არასოდეს იცით სადამდე მიგიყვანთ სწავლა. მოსწავლე წინასწარგანუსაზღვრელია,

მთელი მისი ცხოვრება წინასწარგანუსაზღვრელია. თავადაც ვერ იტყვის, რა დაემართება, სად
აღმოჩნდება ხვალ. იგი არცოდნის მდგომარეობაში იმყოფება,
არცოდნის მუდმივ მდგომარეობაში, თქვენ შეგიძლიათ ისწავლოთ. სწორედ ამიტომ სწავლობენ
ბავშვები ასე ადვილად. როცა იზრდებიან, უფრო და უფრო ნაკლებს სწავლობენ, რადგანაც
მათში იმდენი ცოდნა გროვდება, რომ უფრო ადვილია უბრალოდ გაიმეორონ იგი. რატომ უნდა
დაიძაბონ? გაცილებით მარტივია, მოსახერხებელია, რომ მიჰყვნენ მზა პროგრამას და წრეზე
იარონ. მაგრამ მაშინ მათ მოწყენილობის შეგრძნება არ ტოვებთ. სისულელე და მოწყენილობა
განუყოფელია ერთმანეთისგან.
გონიერი ადამიანი საღია, როგორც ნამის წვეთი ამომავალი მზის სხივებში, საღი, როგორც
ვარსკვლავები ღამის ცაზე. ეს სისაღე ძალიან ადვილად შესაგრძნობია, იგი მსუბუქ ნიავს ჰგავს.
გონიერება - ესაა კვლავ და კვლავ დაბადების უნარი. გონიერება - ესაა წარსულისთვის
სიკვდილის უნარი, გონიერება - ესაა აწმყოში ცხოვრების უნარი.

შენ ასევე მეკითხები: „რა კავშირია გულის გონიერებასა და თავის გონიერებას შორის?“

ეს დიამეტრალური ურთიერთწინააღმდეგობებია. თავის გონიერება - გონიერება კი არა ცოდნის

დაგროვებაა. ნამდვილი გონიერება გულის გონიერებაა, ერთადერთი შესაძო გონიერება. თავი -
უბრალოდ ინფორმაციის შემგროვებელია. იგი ყოველთვის ძველია, იგი ვერ იქნება ახალი, ვერ
იქნება ორიგინალური. იგი აუცილებელია გარკვეული მიზნებისთვის: კარგად ახდენს
ინფორმაციის დალაგებას, ცხოვრებაშჳ კი ეს აუცილებელია, რადგანაც გვიწევს, რომ
გვახსოვდეს ბევრი რამ. გონება, თავი - ეს კომპიუტერია. თქვენ შეგიძიათ დააგროვოთ მასში
ცოდნა და საჭიროებისამებრ გამოიყენოთ. იგი აუცილებელია მათემატიკური
გამოთვლებისთვის, ჩვეულებრივ სამყაროში ყოველდღიური ცხოვრებისთვის. მაგრამ თუკი ეს
მთელი თქვენი ცხოვრება გახდება, მაშინ სულელი აღმოჩნდებით. მაშინ ვეღარასოდეს
შეიცნობთ შეგრძნების სილამაზეს, გულის წყალობას. ვერასოდეს შეიცნობთ მადლს, რომელიც
მხოლოდ გულისგან მოდის; ვერასოდეს შეიცნობთ ღმერთს, რომელიც მხოლოდ გულის
კარიდან შემოდის. მაშინ ვერ გაიგებთ, რა არის ლოცვა, რა არის პოეზია, რა არის სიყვარული.

გულის გონიერება თქვენს ცხოვრებას პოეტურობას ჰმატებს, თქვენს მოზრაობას

გრაციოზულობას აძლევს, თქვენს ცხოვრებას სიხარულად, ზეიმად, სიცილად აქცევს. იგი
იუმორის გრძნობას გაძლევთ, სიყვარულის და გაზიარების უნარს გაძლევთ. სწორედ ესაა
ნამდვილი ცხოვრება. თავით განცდილი ცხოვრება - მექანიკური ცხოვრებაა. თქვენ რობოტად
იქცევით, დაე პროდუქტიულად, - რობოტები და მანქანები ხომ გაცილებით უფრო
პროდუქტიულნი არიან, ვიდრე ადამიანი. თავის მეშვეობით შეგიძიათ ბევრი ფული იშოვნოთ,
მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ თქვენში ბევრი სიცოცხლე იქნება. შესაძლოა ცხოვრების უფრო
მაღალ დონეს მიაღწიოთ, მაგრამ აღმოჩნდეს, რომ თქვენში სიცოცხლე არ არის. სიცოცხლის
სისავსე გულიდან მოდის.

ცხოვრებას შეუძლია მხოლოდ გულიდან გაიზარდოს. სწორედ გულის მეშვეობით იზრდება

სიყვარული, იზრდება სიცოცხლე, იზრდება ღმერთი. ყველაფერი მშვენიერი, ყველაფერი
ნამდვილად ღირებული, ყველაფერი, რასაც აზრი და მნიშვნელობა აქვს, გულისგან მოდის.
გული - ეს თქვენი ცენტრია, თავი - მხოლოდ პერიფერიაა. იცხოვრო თავით - ნიშნავს იცხოვრო
პერიფერიაზე და ვერასოდეს გააცნობიერო ცენტრის ყველა განძი და სილამაზე. პერიფერიაზე
ცხოვრება სიბრიყვეა.

შენ მეკითხები: „რა არის სისულელე?“ სისულელე - ესაა თავით ცხოვრება. იცხოვრო გულით -
და აუცილებლობის შემთხვებაში გამოიყენო თავი - ესაა გონიერება. თქვენი ცენტრი, თქვენი
ბატონი არსების შიგ შუაგულში იმყოფება. ეს ბატონი - გულია; თავი - მისი მხოლოდ მსახურია.
სწორედ ესაა გონიერება. სისულელეა - როცა თავი ხდება ბატონი და ბოლომდე ივიწყებს გულს.
არჩევანი ყოველთვის თქვენზეა.

გახსოვდეთ, როდესაც თავი მონის როლში იმყოფება, მაშინ ეს მშვენიერია, იგი ძალიან
სასარგებლო მონაა, მაგრამ ბატონის როლში იგი ძალიან სახიფათო ხდება და მთელ თქვენს
ცხოვრებას ანგრევს, მთელს თქვენს ცხოვრებას წამლავს. მიმოიხედეთ გარშემო! ადამიანთა
ცხოვრება ღრმადაა მოწამლული, თავით მოწამლული: მათ არ შეუძლიატ გრძნობა, მათ
ყველანაირი მგრძნობელობა დაკარგეს, მათ ვერაფერი ეხება. როცა დილით მზე ამოდის, მათ ეს
არ ეხებათ, ცარიელი თვალებით უმზერენ მას. როცა ღამის ცაზე ვარსკვლავები კაშკაშებენ, - რა
სასწაულია, რა იდუმალებაა! - ეს არ ეხება მათ გულს, იგი ვერ მღერის. ჩიტები მღერიან, მაგრამ
ადამიანს დაავიწყდა სიმღერა. ღრუბლები ცაზე მიცურავენ, და ფარშევანგები ცეკვავენ, მაგრამ
ადამიანს არ შეუძია ცეკვა, იგი ხეიბრად იქცა. ხეზე ფოთლები იშლება, - ადამიანი კი მხოლოდ
ფიქრობს, მაგრამ ვერასოდეს გრძნობს, გრძნობის გარეშე კი ყვავილობა შეუძებელია.

ოქროს ყვავილი, რომლის შესახებაც უკვე მთელი ერთი თვის განმავლობაში ვსაუბრობთ,
თქვენს შიგნით ელოდება, მრავალი ცხოვრების, მრავალი საუკუნეების განმავლობაში ელოდება.
როდის აპირებთ, რომ ყურადღება დაუთმოთ, რათა მან გაფურჩქვნა შეძლოს? სანამ ადამიანი
ოქროს ყვავილი არ გახდება - ის, რასაც იოგი ათასფურცლოვან ლოტოსს, საჰასრარას
უწოდებენ, - სანამ თქვენი ცხოვრება ყვავილობა არ გახდება, სანამ ათასი ფურცელი არ
გაიშლება და მშვენიერი არომატი არ გამონთავისუფლდება, მანამდე თქვენს ცხოვრებას ამაოდ
გაატარებთ, იგი იქნება „ზღაპარი, მოყოლილი იდიოტის მიერ, ზღაპარი, ხმაურითა და
რისხვით სავსე, ყოველგვარი აზრის გარეშე“.

კიდევ ერთხელ ყურადღებით შეხედეთ, დააკვირდით თქვენს ცხოვრებას. სხვა ვერავინ

დაგეხმარებათ. თქვენ ძალიან დიდხანს იყავით სხვებზე დამოკიდებული და სწორედ ამიტომ
გახდით ბრიყვი. ახლა თავად იზრუნეთ საკუთარ თავზე. ეს თქვენი პასუხისმგებლობაა. ღრმად
და გამჭოლად შეხედეთ იმას, თუ რას უშვრებით საკუთარ ცხოვრებას, - ეს თქვენი ვალია
საკუთარი თავის წინაშე. ცხოვრობს თქვენს გულში პოეზია? თუ არა, დროს ნუ დაკარგავთ,
დაეხმარეთ თქვენს გულს, რომ მოიპოვოს, მოქსოვოს პოეზია. არის თქვენს ცხოვრებაში
რომანტიკა? თუ არა, მაშინ მკვდარი ხართ, უკვე საფლავში წევხართ. ამოდით მაქედან!
საშუალება მიეცით საკუთარ ცხოვრებას, რომ რომანტიკით, თავგადასავლების სულით
აღივსოს. გამოიკვლიეთ!
თქვენ გელოდებათ სილამაზის, ბრწყინვალების მილიონობით გამოვლინება. თქვენ წრეებს
ურტყამთ, მაგრამ მაინც არ შედიხართ ცხოვრების ტაძარში. ხოლო კარი ამ ტაძრისკენ - გულია.

ამიტომაც ვამბობ: ნამდვილი გონიერება - გულის გონიერებაა. იგი არაა ინტელექტუალური,

იგი ემოციურია. ეს არაა აზროვნება, ეს შეგრძნებაა. ეს არაა ლოგიკა, ეს სიყვარულია.

მეორე კითხვა:
რა იმალება ისეთი ადამიანის ნიღბის უკან, როგორიცაა ევა რენცი, და რა აიძულებს მას, რომ
ასეთი აღმაშფოთებელი ტყუილი ილაპარაკოს ჩვენი კომუნის შესახებ?
მე ძალიან ვწუხვარ ევა რენცის გამო. მას ღრმად უჭირდა. მან თავისი შანსი ხელიდან გაუშვა.
როგორც ჩანს, პიროვნების გაორებისგან იტანჯებოდა: იგი ორადაა გახლეჩილი, იგი არაა
ერთიანი. იგი შიზოფრენიულია. და იმისთვის, რომ რაიმე სიცხადე, რაიმე ინტეგრაცია
მოეპოვებინა, ძიება დაიწყო.

მან ფსიქოთერაპიის და ფსიქოანალიზის კურსი გაიარა, მაგრამ ფსიქოანალიზი ვერ დაეხმარა.

სწორედ ამიტომ, მისმა ქმარმა აქ ჩამოსვლა შესთავაზა. ქმარს უკვე აღარ შეეძლო მასთან
ცხოვრება. იძულებულნი გახდნენ, რომ დაშორებულიყვნენ.

ის კინომსახიობია, და ზუსტად რამდენიმე დღის წინ ვკითხულობდი ინტერვიუს ერთ

კინორეჟისორთან. იგი იხსენებს, თუ როგორ იღებდა ათი თუ თორმეტი წლის წინ ფილმს,
რომელშიცევა მთავარ როლს თამაშობდა. სპეციალურად გადაღებისთვის მათ ერთი დღით
იქირავეს მშვენიერი ციხე-სიმაგრე სადღაც გერმანიაში. მთელი გადამღები ჯგუფი, ყველა
მსახიობი ელოდა, მაგრამ ევა რენცი მაინც არ გამოჩნდა! თითქმის ყველა აცრემლებული
წამოვიდა იქიდან. საღამოს იგი გამოჩნდა, მოცინარი და გაღიმებული. კინორეჟისორი ამბობს,
რომ რისხვისგან სკამი ესროლა მას. ამის შემდეგ ცუდად გახდა, გულის შეტევა დაემართა, სამი-
ოთხი თვით მუშაობაზე უარის თქმა მოუწია. მისი სიტყვებით, ყველას, ვინც თუნდაც ერთ
საათს გაატარებს ევა რენცისთან, მისი ცემა მოუნდება!

როგორც ჩანს, ეს საწყალი ქალი, ძლიერ იტანჯება. ის გიჟია! ის რომ უფრო მეტხანს
დარჩენილიყო აქ, მას რომ თუნდაც მცირე მოთმინება გამოევლინა, უზარმაზარ დახმარებას
მიიღებდა. მაგრამ ზოგიერთი პროგრამა ძალიან ღრმადაა გამჯდარი. ზოგიერთი პროგრამა ისე
ღრმადაა გამჯდარი, რომ მსგავსი ადამიანების დახმარება პრაქტიკულად შეუძლებელი ხდება.
მან გაიარა „ცენტრირების“ ჯგუფი და იმხელა ხმაური ატეხა, იმდენი პრობლემა შექმნა, რომ
ამან მთელი ჯგუფის მსვლელობა დაარღვია. არასწორია, რომ ნება მივცეთ ერთ ადამიანს
დანარჩენ ასოცდახუთს შეუშალოს ხელი. ამიტომ ჯგუფის ხელმძღვანელი, პრასადი,
იძულებული იყო ეთქვა მისთვის, რომ თუ ის ამხელა რისხვას, ამხელა ბრაზს, ძალადობისკენ
ამხელა მიდრეკილებას გრძნობდა, მაშინ ჯობდა მონაწილეობა მიეღო ჯგუფში „შეჯახება“,
სადაც შეძლებდა, რომ გამოეხატა თავისი რისხვა, სადაც შეძლებდა, კათარზისი განეცადა; რომ
„ცენტრირების ჯგუფი“ მისთვის არაა.
მან მაშინვე დატოვა ჯგუფი და „შეჯახების“ ჯგუფში შევიდა, თუმცაღა რამდენიმე საათის
შემდეგ იქ უკვე აღარ იყო, - მან კვლავ დიდი ხმაური ატეხა და ყველა მონაწილის პროვოცირება
მოახდინა. ეს ჯგუფი გულისხმობს კათარზისულ გამონთავისუფლებას, მაგრამ როდესაც სხვა
წევრები შეჯახებაში მოვიდნენ მასთან, მან დატოვა ჯგუფი. როგორც ჩანს, მას მისივე სხვა
პიროვნება დაეუფლა.

მან არაფერი არ განაცხადა პოლიციაში აქვე, პუნაში. მას რომ მართლაც დამართნოდა რამე, იგი
პოლიციას აქვე მიმართავდა. მაგრამ ის ბომბეის პოლიციაში მივიდა და განაცხადა, რომ იგი
ცემეს, ისე ცემეს, რომ მთელი ოთახი სისხლით იყო სავსე, რომ ტანსაცმელი დაუხიეს და
შიშველს მოუხდა აშრამიდან სასტუმრომდე მიღწევა! როგორ ფიქრობთ, შეეძლო ისეთ
მომხივვლელ ქალს, როგორიც ევა რენცია, შიშველს გაევლო პუნას ქუჩებში და ხელუხლებელი
დარჩენილიყო? სასტუმრო „ბლუ დაიმონდში“ არავის ახსოვს, რომ მათთან დასისხლიანებული
და შიშველი ქალი შესულიყოს. იგი არავის უნახავს, იქ კი მთელი დღე ათასობით ადამიანია.
არავის უნახავს, რომ ის შიშველი, გასისხლიანებული, მყვირალი მოსულიყო ან წასულიყო. იგი
არავის უნახავს. მან ეს განცხადება ბომბეიში გააკეთა ა არა აქ. პოლიცია ჩამოვიდა, ძიება
ჩაატარა და აღმოჩნდა, რომ ეს ყველაფერი მონაგონია.

მაგრამ მე არ ვფიქრობ, რომ ის იტყუება. ეს მისი სხვა პიროვნების გამოვლინებაა: იგი სხვა
პიროვნებამ შეიპყრო, მას ცნობიერად არ უთქვამს ტყუილი. როცა თქვენ სხვა პიროვნება
გეუფლებათ, ეს შესაძლებელი ხდება - თქვენ უკვე არ იცით, რას ამბობთ და რატომ.

გახლეჩილი ადამიანები ორ პიროვნებას წარმოადგენენ. როცა ერთი პიროვნება დომინირებს,

ისინი ერთ ადამიანად გვეჩვენებიან; როცა მეორე პიროვნება დომინირებს, ისინი სხვა
ადამიანები ხდებიან. და ეს ორი პიროვნება არასოდეს ხვდება ერთმანეთს.

მან დიდი ხმაური ატეხა გერმანიაში, გაზეთებში. მაგრამ მე ღრმა თანაგრძნობას განვიცდი მის
მიმართ. მე მას კვლავ ვეპატიჟები. მე ის არ მინახავს. ეს ყველაფერი ერთ დღეში მოხდა და მე ის
არ მინახავს. მინდა, რომ ვნახო და დავეხმარო. მას დახმარება სჭირდება. ამ შიზოფრენიამ
იმდენად ღრმად შეაღწია მასში, რომ არა მგონია, ამ ადგილის გარდა სხვაგან შეძლონ მისი
დახმარება. კარგი იქნება, თუ დაბრუნდება. მაშინ ეს ორი პიროვნება კვლავ შეძლებს
გაერთიანებას. მაგრამ ამისთვის მოთმინებაა საჭირო. უკეთესი იქნებოდა, აქ რომ ქმართან ან
მეგობრებთან ერთად ჩამოსულიყო. შესაძლოა, ხელი შეეშალათ ასე სწრაფად გაქცევაში.

ეს რაღაც დროს მოითხოვს. ღრმა და ხანგრძლივი პროგრამების ერთ დღეში მოშორება

შეუძებელია. შიზოფრენიკებს კი თავისი წარმოდგენა აქვთ მოვლენებზე. ისინი იმდენად
სავსენი არიან საკუთარი სიგიჟით, რომ ყველა გარშემომყოფსაც გიჟად თვლიან. მათი პროექცია
ისეთ ფორმებს იღებს, რომ დევნის მანიისგან იტანჯებიან, ეშინიათ, რომ ყველას შეუძია მათი
მოკვლა.
ერთ ამბავს მოგიყვებით...

ერთხელ, მთელი რამდენიმე თვის განმავლობაში მომიწია ერთ პროფესორთან ოთახში

ცხოვრება. ის შიზოფრენიკი იყო. როცა ყველაფერი რიგზე ჰქონდა, ყველაფერი მართლაც
კარგად იყო, ის ნამდვილად სათნო ადამიანი იყო. მაგრამ როცა ყველაფერი ცუდად იყო, მაშინ
ყველაფერი მართლაც ცუდად იყო. წინასწარ განსაზღვრა, კარგად იქნებოდა თუ ცუდად,
ძალიან ძნელი იყო. მას შეეძლო შუაღამისას დაეწყო ყვირილი და წავექეზებინე, რომ მეჩხუბა
მასთან. თუ არ ეჩხუბებოდი, ეს იმას ნიშნავდა, რომ პატივს არ სცემდი. თუ არ ეცხუბებოდი, ეს
გააბრაზდებდა. მასთან ჩხუბი სხვა უსიამოვნებების გამოწვევას ნიშნავდა, მაშინ ხომ სხვა
მეზობლები მოვიდოდნენ, ის ყვირილს დაიწყებდა და დიდ ხმაურს ატეხდა. დილისთვის
სრულიად ავიწყდებოდა მომხდარი! და თუ გავახსენებდი, ამბობდა: „რას ამბობ, ალბათ
გესიზმრა ეს ყველაფერი“. თუ მეზობლებზე მივუთითებდი, ამბობდა: „როგორც ჩანს მათაც
ესიზმრათ. მე მშვენივრად მეძინა მთელი ღამე“. მასთან ძალიან რთული იყო. დილით
უნივერსიტეტში მივდიოდი ლექციებზე, და სახლში დაბრუნებული ზოგჯერ აღმოვაჩენდი,
რომ ჩემი ყველა ნივთი გაქრა!

მასში ორი პიროვნება თანაცხოვრობდა. მეორე პიროვნება - ეს რაღაც საოცრება იყო! იგი ყველა
ნივთს ჩემოდნებში ინახავდა, რომლებსაც კლიტეთი კეტავდა. როცა კარგ განწყობაზე იყო, იგი
დიდ გულუხვობას იჩენდა და ყველა თავის ნივთს მე მაძლევდა. მე დიდი სიამოვნებით
ვცხოვდობდი მასთან რამდენიმე თვის განმავლობაში, რადგანაც მასთან მეზობლობა
სიურპრიზებით იყო სავსე, - ვერასოდეს განსაზღვრავდი, რა მოხდებოდა დღეს. როცა მას
მეორე, ნევროზული პიროვნება ეუფლებოდა, საშინლად ეშინოდა ყველაფრის... ფიქრობდა,
რომ სადღაც მკვლელი იყო ჩასაფრებული, ან პოლიცია ეძებდა. მისი წარმოსახვა ისეთი შლეგი
იყო, რომ შეეძლო შუაღამისას გავეღვიძებინე, გვერდზე ჩამავალი ჯიპის ხმაზე, და ეთქვა:
„ხედავ, პოლიცია მოდის. აი, ჯიპი მოვიდა. ახლა დამიჭერენ. გეუბნები, არ ვარ დამნაშავე!
ცუდი არაფერი გამიკეთებია - შენ მოწმე ხარ!“ ან თუ პოლიციელის სასტვენის ხმა ისმოდა
ღამით - უკიდურესი მღელვარება იპყრობდა.

მსგავსი ადამიანები ღრმად იტანჯებიან. მათ თავიანთი წარმოდგენა აქვთ მოვლენებზე, და ეს

წარმოდგენები იმდენად უბინდავენ ხედვას, რომ რეალობას ვეღარ აღიქვამენ.

მე არ მგონია, რომ იგი ყველაფერს აცნობიერებს, რასაც ამბობს, რასაც ჟურნალისტებთან

ინტერვიუში ჰყვება. იგი ამბობს, რომ ერთი ადამიანი, ხანშიშესული ჰოლანდიელი, - რა თქმა
უნდა, ეს ცნობილი მწერალია, თქვენ იცნობთ მას, - მის გაუპატიურებას ცდილობდა. ის
უკანასკნელი ადამიანი იქნებოდა, რომელსაც თავში მოუვიდოდა გაუპატიურების აზრი. ის მას
შვილად ერგება, და თან ისეთი სათნო, მოსიყვარულე ადამიანია. მაგრამ მან რატომღაც
აიკვიატა, რომ მოხუცი ჰოლანდიელი, რომელიც „შეჯახების“ ჯგუფში მონაწილეობდა, მის
გაუპატიურებას ცდილობდა. ახლა ის ყველა ადამიანს, ყველა ჟურნალისტს უყვება ამის
შესახებ. მან დაიჯერა ეს, ჟურნალისტები კი ყოველთვის მზად არიან მსგავსი საკითხებით
მანიპულირებისთვის.

ქმარი სახლში დაბრუნდა და აღმოაჩინა, რომ მის ცოლს ნერვული შეტევა აქვს, იგი ყვირის და
კედელს ურტყამს თავს.

- რა მოხდა, ძვირფასო? - ჰკითხა შეშფოთებულმა ქმარმა.

- ნაღველი შემომაწვა სახლის გამო! - უთხრა ქვითინით საწყალმა ქალმა.

- მაგრამ შენ ხომ სახლში ხარ ძვირფასო! - უთხრა ქმარმა.

- ზუსტადაც! და ეს ისეთი ნაღველია!

თუ თქვენ გაქვთ თქვენი წარმოდგენები, თქვენი ინტერპრეტაციები, მაშინ მიმდინარე

მოვლენების თქვენეული აღქმა მათ დადასტურებას იწყებს. და ყოველთვის შეძებთ, რომ
იპოვნოთ ახსნა, მიზეზები, არგუმენტები. გახსოვდეთ: ნევროზული ადამიანები ყოველთვის
პოულობენ არგუმენტებს თავის სასარგებლოდ, რადგანაც ეს ადამიანები თავში იმყოფებიან.

ამიტომაც ნუ გაბრაზდებით ევა რენციზე. არ ღირს. და ნუ იდარდებთ იმაზე, რაც ახლა

გერმანიაშჳ ხდება. ეს ძალიან დაეხმარება ჩემს სამუშაოს! მე ვიცი ჩემი საქმე, და ვიცი, როგორ
ვაკეთო იგი. ნუ განიცდით ამის გამო.

სკანდალი მთელს გერმანიაშჳ გავრცელდა. ახლა ყველამ იცის ჩემი სახელი - და ეს მშვენიერია.
ყველა კითხულობს: „ვინაა ეს ადამიანი?“ სანიასები, რომლებიც გერმანიიდან ჩამოვიდნენ
რამდენიმე დღის წინ, ჰყვებიან, რომ ტაქსის მძღოლებიც კი კითხულობენ: „თქვენ პუნაში
მიდიხართ მეც ვფიქრობ წასვლას! რა ხდება იქ?“

ახლა ევა რენცის წყალობით აქ მრავალი ადამიანი ჩამოდის. გახსოვდეთ: ცხოვრება ყოველთვის
წონასწორობისკენ ისწრაფვის, წინააღმდეგ შემთხვევაშჳ იგი ვერ იარსებებდა. ევა რენცის
უარყოფითი სიტყვების შემდეგ დადებითი შეფასებები წამოვიდა. ყოველთვის ასე ხდება.
სწორედ ამას ვგულისხმობ, როცა ვამბობ, რომ ვიცი ჩემი საქმე. მაგალითად, ამ კინორეჟისორმა
მხარი დამიჭირა. იგი არ მიცნობს, მაგრამ ამბობს, რომ თუ მსგავსი რამ ევა რენცის შეემთხვა, ეს
კარგია, მან ეს დაიმსახურა, მისთვის ეს აუცილებელი იყო! იგი ამბობს, რომ ყველა, ვინც მას
იცნობს, კმაყოფილი იქნება, განსაკუთრებით მისი ქმარი. ახლა უფრო და უფრო მეტი
დადებითი გამოხმაურება წამოვა.

შექმენით რაღაც ნეგატიური, და დაიწყებს გამოვლინებას პოზიტიური. შექმენით რაღაც

პოზიტიური, და გამოჩნდება ნეგატიური. ისინი ყოველთვის აწონასწორებენ ერთმანეთს,
წინააღმდეგ შემთხვევაში ცხოვრება შეუძებელი იქნებოდა. ამიტომ ნურასოდეს განიცდით
ნეგატიური მოვლენების გამო. ყოველთვის ასე ხდება.

თქვენიცით, ვინ შექმნა ქრისტიანობა? იგი ქრისტემ კი არა, იმ ადამიანებმა შექმნეს, რომლებმაც
ჯვარს აცვეს იგი. მათ რომ ჯვარზე არ გაეკრათ იგი, ქრისტიანობა ვერ იარსებებდა, თქვენ
ვერასოდეს ვერაფერს გაიგებდით იესოზე. ქრისტიანობა იმ ადამიანების წყალობით გაჩნდა,
რომლებმაც იესო ჯვარს აცვეს. ჯვარცმა თავისთავად ისეთი ნეგატიურია, რომ უცილობლად
გამოიწვევდა რაღაც პოზიტიურს. ბუნებრივია, გამოჩნდნენ ადამიანები, რომლებიც თაყვანს
სცემდნენ მას და ამით აწონასწორებდნენ სიტუაციას. ცხოვრება ყოველთვის წონასწორობისკენ
ისწრაფვის.

ეს საწყალი ქალი იტანჯება, მაგრამ ეს კარგია ჩემი სამუშაოსთვის. აქ ცუდი არაფერია. ტყუილი,
რომელსაც ის ამბობს, უარყოფილი იქნება. ადამიანები თვითონ ჩამოვლენ მსოფლიოს
სხვადასხვა კუთხიდან. ბევრი უბრალოდ ცნობისმოყვარეობის გამო მოვა. ამას კიდევ მრავალი
მონაგონი და მრავალი სიმართლე მოჰყვება, რომლებიც გააწონასწორებენ ერთმანეთს. იმის
გამო, რომ მე ეს ყველაფერი დავატრიალე, პუნაშჳ მრავალი ჟურნალისტი ჩამოვიდა. იმის გამო,
რომ მან სკანდალი მოაწყო, აქ მრავალი გაზეთის მრავალი წარმომადგენელი ჩამოვიდა.
ზოგიერთმა მათგანმა სტატია მის მხარდასაჭერად დაწერა, ზოგიერთმა - მის საწინააღმდეგოდ.

ერთი ჟურნალისტი, როგორც ჩანს, მდიდარ წარმოსახვას ფლობდა. იგი წერს, რომ აშრამის
კარებთან დილით ადრე მოვიდა, ხუთ საათსა და ოცდაათ წუთზე. მან კარებზე დააკაკუნა და
მას ქერა მზეთუნახავმა გაუღო - დილის ხუთ საათსა და ოცდაათ წუთზე! მან ვაშლით თუ
რაღაც ამდაგვარით შეიტყუა იგი. ჟურნალისტი ამბობს: „მე არ ვიცი, რა ნაყოფი იყო ეს, მან
მომცა იგი და მითხრა: „კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება ოსტატის ბაღში. შემობრძანდით!“ მე
ვკითხე: „და რად მინდა ეს ვაშლი? და მან მიპასუხა: „შეჭამეთ, იგი სექსუალურ ენერგიას
მოგცემთ““.

ახლა ტაქსისტები კითხულობენ: „ნუთუ შეიძება, რომ ბაღში ასეთი ხილი იზრდებოდეს? ჩვენც
გვინდა იქ ჩასვლა“. რა თქმა უნდა, ვის არ მოუნდებოდა! ნება მიეცით ამ ადამიანებს, რომ
აკეთონ თავისი საქმე. ისინი ხელს უწყობენ ჩემს სამუშაოს. აქ არაფერია სანერვიულო. მე
ყოველთვის ბედნიერი ვარ!

მესამე კითხვა:
ოშო, რა არის შენი გზავნილი? მე არ მესმის შენი.
ჩემი გზავნილი იმაში მდგომარეობს, რომ არანაირი გზავნილი არ არსებობს. მე აქ იმისთვის არ
ვარ, რომ რაიმე გზავნილი გადმოგცეთ, რადგანაც ნებისმიერი გზავნილი ცოდნად იქცევა. მე აქ
იმისთვის ვარ, რომ ჩემი არსი გაგიზიაროთ. ეს გზავნილი არაა, ეს საჩუქარია. ეს არც თეორიაა
და არც ფილოსოფია. მე მინდა, რომ ჩემი არსი იგემოთ. ეს არაა ის, რაც შეიძლება დოგმამდე
დავიყვანოთ. თქვენ არ შეგიძლიათ დაბრუნდეთ სახლში და ადამიანებს მოუყვეთ, თუ რა
ისწავლეთ აქ. თქვენ ამას ვერ მოახერხებთ. თუ რამე ისწავლეთ, ვერავის მოუყვებით ამის
შესახებ, თუმცა ეს მთელ თქვენს არსებას გამოხატავს. თქვენ ვერ გადასცემთ ამას სიტყვებით,
თქვენ ამის მხოლოდ ჩვენებას შეძლებთ. ეს გამოვლინდება თქვენი თავლების
გამომეტყველებაში, თქვენი სახის გაბადრულობაში. მთელ თქვენს ენერგიას სრულიად სხვა
არომატი ექნება.

მე აქ არ ვმუშაობ მასწავლებლად, და ეს არაა სკოლა. მე არაფერს არ გასწავლით. უბრალოდ

მინდა, რომ ჩემთან ერთად მიიღოთ მონაწილეობა იმ საიდუმლოში, რომელიც თავს გადამხდა.
განეწყვეთ ჩემთან ერთად ერთ ტალღაზე, განიცადეთ პულსირება, ვიბრირება ჩემთან ერთად, -
და თქვენ შეიცნობთ რაღაცას, რაც სიტყვებს მიღმა იმყოფება, რაღაცას, რასაც ვერცერთი
გზავნილი ვერ დაიტევს.

ერთხელ დიდ მასტერ ჯოშუს სთხოვეს, რამდენიმე სიტყვა ეთქვა. ჯოშუმ წარმოთქვა:

- მე ნახევარი სიტყვაც კი არ მაქვს.

მაშინ მას ჰკითხეს:

- ოსტატო, შენ რა, აქ არ ხარ?

- მე არ ვარ სიტყვა, -უპასუხა ოსტატმა.

ის მართალია. ოსტატი არაა სიტყვა, ოსტატი - კარიბჭეა. ოსტატი - არაა გზავნილი, ის -

შუამავალია. ოსტატი - ხიდია, დამაკავშირებელი რგოლია. შედით ამ კარიბჭეში, გაიარეთ ეს
ხიდი, მაშინ ნათლად დაინახავთ, თუ რა არის ცხოვრება. თუ შეგიძლიათ, რომ ღრმად
ჩაიძიროთ ოსტატში, თქვენ შეძლებთ, რომ ღმერთის თანამყოფობა იგრძნოთ, - მაგრამ არა
სიტყვებში.

შენ ამბობ, რომ არ გესმის ჩემი? მე ვიცი, რატომაც არ გესმის ჩემი: არ გესმის იმიტომ, რომ
ყველაფერი,რ ასაც ვამბობ, ძალიან მარტივია. ეს რომ რაიმე რთული იყოს, შენ ამას გაიგებდი.
შენ შეეჩვიე სირთულეს. რაც უფრო რთულია საგანი, მით უფრო მეტი მონდომებით მუშაობს
მასზე შენი ინტელექტი, - ეს ამოცანა გამოწვევა ხდება მისთვის... ჩემი ურთიერთობა თქვენთან
იმდენად მარტივია, რომ ეგოსთვის არანაირი გამოწვევა არ არსებობს. სწორედ ამიტომაც არ
გესმის ჩემი.

ყველაფერი, რასაც ვამბობს, ძალიან მარტივი და აბსოლუტურად ნათელია. მე არ ვიყენებ რაღაც

ჟარგონებს. მე ვლაპარაკობ იმ ენაზე, რომელსაც ყოველდღიურ ცხოვრებაში იყენებთ. შესაძლოა,
სწორედ ამიტომაც არ გესმის ჩემი: მე თვალნათლივს ვასწავლი, - დიახ, თვალნათლივს, -
მაგრამ ეს თვალნათლივი უცნაურად ჟღერს, რადგანაც შენ შეეჩვიე სირთულეებს, რომლებსაც
გონება გამუდმებით ღეჭავს.
უფრო მეტიც, ყოველთვის გახსოვდეს: იმას, რასაც ვამბობ, მე ვამბობ ყოველგვარი მიზეზის,
ყოველგვარი მოტივაციის გარეშე. ესაა, რასაც ჰქვია, „ხელოვნება ხელოვნებისათვის“. მე
ყოველგვარი მიზეზის გარეშე გელაპარაკებით, უბრალოდ თქვენთან ყოფნის ღრმა სიხარულის
გამო. რასაც გეუბნებით, მხოლოდ გამოხმაურებაა თქვენს კითხვებზე. ჩემი პასუხები ვერ
გადაწყვეტენ თქვენს კითხვებს. ჩემს პასუხებს რომ თქვენი კითხვების გადაწყვეტა შეეძლოთ,
ისინი გზავნილებად იქცეოდნენ. ჩემი პასუხები უბრალოდ დაგეხმარებიან თქვენი კითხვების
გაგებაში, ხოლო როცა კითხვა გაგებულია, იგი ქრება. არცერთი კითხვა არასოდეს არ წყდება.
თუ თქვენ სწორად გესმით კითხვა, იგიკი არ წყდება, არამედ ქრება, უაზრო, ბანალური და
ყალბი ხდება. იგი თავის აზრს კარგავს, ხიდან ჩამოვარდნილ ხმელ ფოთოლს ემსგავსება. მე არ
ვაპირებ კითხვებზე პასუხების მოცემას, მე ვაპირებ, რომ ყველა კითხვა წაგართვათ.

როცა გონებაში მეტი კითხვა აღარ ჩნდება, მაშინ ამ აბსოლუტურ სიჩუმეში, კითხვების
არარსებობის სიჩუმეში, თქვენ შეიცნობთ იმას, რაც არის, - დაარქვით ამას ღმერთი, დაო,
ჭეშმარიტება, ნირვანა, როგორც გენებოთ.

სწორედ ამიტომაც ვამბობ, რომ ჩემს გამოთქმებს არ გააჩნია რაიმე მიზეზი. მათ უკან არ დგას
რაიმე მოტივაცია, ეს უბრალოდ გამოხმაურებაა თქვენს არსზე. მე უბრალოდ სარკე ვხდები, - არ
არის აუცილებელი ჩემი გაგება. ნუ ეცდებით ჩემს გაგებას. გასაგები არაფერია. უბრალოდ
იყავით ჩემთან ერთად, და გაგება თავისით მოვა. არსებობს გაგების ორი სხვადასხვა სახე. თუ
ცდილობთ, რომ გამიგოთ, თქვენ ხელიდან უშვებთ, რადგანაც იმ დროს, როდესაც რაღაცას
გიზიარებთ, თქვენ დაკავებული ხართ იმით, რომ გაიგოთ ეს. მაშნ თქვენ ხელიდან უშვებთ.

ნუ ეცდებით გაგებას, უბრალოდ უსმინეთ! სწორედ ისევე, როგორც ყოველგვარი მოტივაციის

გარეშე გესაუბრებით, თქვენ თქვენი მხრიდან, ასევე ყოველგვარი მოტივაციის გარეშე მისმინეთ,
- და მაშინ ჩვენი შეხვედრა გარდუვალი იქნება. თუ მეც არ მაქვს მოტივაცია და თქვენც არ
გაქვთ მოტივაცია, რა შეუშლის ხელს ჩვენს შეხვედრას? მაშნ შეხვედრა აუცილებლად მოხდება.
ეს შეხვედრა, ეს ერთიანობაა სწორედ გაგება; სწორედ ეს ერთიანობაა სინათლე, სიცხადე,
გამჭვირვალობა.

ასე რომ, ნაცვლად ჩემი გაგების მცდელობისა, ჯობია ჩემთან ერთად იზეიმოთ, ჩემთან ერთად
გიხაროდეთ. მაშნ თქვენ გაიგებთ, ყოველგვარი ძალისხმევის გარეშე.

გაგება შეუძლებელია ძალისხმევის გზით. ნუთუ რაიმე ძალისხმევას მიმართავთ, როდესაც

მუსიკას უსმენთ? ნუთუ ცდილობთ მის გაგებას? თუ მის გაგებას ცდილობთ, ყველა მის
სიხარულს უშვებთ ხელიდან. მუსიკით უნდა დატკბეთ. ნუთუ ცდილობთ ცეკვის გაგებას? თუ
კი, მაშინ ხელიდან უშვებთ მას. ცეკვა უნდა იზეიმოთ. ნუთუ ცდილობთ გაიგოთ ვარდის
ყვავილები ან ჩიტების გალობა? ამაში არანაირი საჭიროება არაა! უბრალოდ იყავით ვარდის
ყვავილებთან, უბრალოდ დააკვირდით მფრინავ ჩიტს ისე, რომ არაფერს მისცეთ ამაში ჩარევის
უფლება, - და უეცრად მოვა გაგება. ეს გაგება გულიდან მოვა, თქვენი გონიერებიდან, და არა
თავიდან.

მაშინ გაგება სრულიად სხვა გემოს, სრულიად სხვა არომატს ატარებს. თუ ძალისხმევის
არარსებობის დროს ჩნდება, თუ სიყვარულისგან მოდის, მაშინ იგი დიდ სილამაზეს ფლობს.
თუ არ ხარჯავთ ძალისხმევას იმისთვის, რომ გამიგოთ, თუ უბრალოდ იმის გამო მისმენთ,
რომ მისმინოთ, მაშინ თანდათანობით რაღაც გახსნას, გამოღვიძებას, ამაღლებას დაიწყებს
თქვენში.

აღიქვი ჩემი სიტყვები არა როგორც გზავნილი, არამედ როგორც პროვოკაცია. აღიქვი ჩემი
სიტყვები არა როგორც გზავნილი, არამედ როგორც სირენა, რომელსაც შენი გამოღვიძება უნდა.
თუ გზავნილის ტერმინებში განიხილავ ამას, მაშინ კედელს აღმართავ ჩემსა და შენს შორის.
უბრალოდ იყავი აქ. სწორედ ისევე, როგორც მე ვიმყოფები აქ შენთან, იყავი აქ - ყოველგვარი
მიზეზის გარეშე, უბრალოდ დატკბი ამ სიჩუმით, ამ თანმყოფობით, რომელიც ჩვენს გარშემოა,
რომელიც გვაერთიანებს, დატკბი ამ მედიტატიურობით, ამ კურთხევით, უზარმაზარი
სილამაზისა და მადლის ამ გაელვებით.

შენი გული გაიგებს. ესმის თუ არა შენს გონებას, არც ისე დიდი მნიშვნელობა აქვს.

მეოთხე კითხვა:
მორარჯი დესაი ამბობს, რომ სტუდენტებმა არ უნდა მიიღონ მონაწილეობა პოლიტიკაში. რას
იტყვი ამაზე?
ყოველთვის გახსოვდეს: რაც არ უნდა თქვას პოლიტიკოსმა, იგი ამას პოლიტიკური
თვალსაზრისიდან ამბობს. ყოველთვის, როცა რომელიმე პოლიტიკოსი ხელისუფლებაშ მოდის,
იგი ეუბნება სტუდენტებს, რომ არ მიიღონ მონაწილეობა პოლიტიკაში, - მაგრამ მხოლოდ
მაშინ, როცა ის უკვე მოვიდა ხელისუფლებაში. მაშინ, როცა მიიწევს ამისკენ, ის ბოლომდე
მომხრეა - სტუდენტებმა უნდა მიიღონ მონაწილეობა პოლიტიკაში.
როგორ მოვიდა მორარჯი მთავრობაში? ფაქტიურად ეს მოხდა გუჯარატში და ბიჰარიში
სტუდენტური მოძრაობის წყალობით. იგი ხელისუფლებაში სტუდენტური მოძრაობის ტალღით
მოვიდა. როგორც ჩანს ახლა მას ეშინია, რომ თუ სტუდენტები განაგრძობენ პოლიტიკით
დაინტერესებას, ის შეიძლება გადააყენონ.

ამის გაგება აუცილებელია: პოლიტიკოსები, რომლებიც ხელისუფლებისკენ მიიწევენ, აქეზებენ

სტუდენტებს; იგივე პოლიტიკოსები ხელისუფლებაშ მოსვლის შემდეგ ეუბნებიან მათ:
„გთხოვთ, ეს არაა თქვენი საქმე. დაბრუნდით თქვენს კოლეჯებსა და უნივერსიტეტებში. ჯობია
ერიდოთ პოლიტიკას. ნუ მოცდებით!“ ახლა ხიდები უნდა დაიწვას, წინააღმდეგ შემთხვევაშ ამ
სტუდენტების უკან სხვები მოვლენ. სტუდენტობის გასულელება კი არც ისე ადვილია, როგორც
სხვების.
ახალგაზრდობის გასულელება არც ისე ადვილია, როგორც სხვების, რადგანაც იგი ჯერ კიდევ
არაა ჩართული საზოგადოების ინტერესებში. რაც უფრო ასაკოვანი ხდებით, მით უფრო
ერთვებით არსებულ წესრიგში. უკვე აღარ შეგიძიათ მის წინააღმდეგ წასვლა. თქვენ გყავთ
ოჯახი, შვილები, სამუშაო; ოჯახზე ზრუნვა გიწევთ, უამრავი პასუხისმგებლობა გაწევთ.
თქვენთვის უკეთესია, რომ ყველაფერი ისე დარჩეს, როგორც არის. გეშინიათ ნებისმიერი
ცვლილების. ვინ იცის, იქნებ სამუშაო დაკარგოთ, - რა მოუვათ თქვენს შვილებს?

სტუდენტობაყოველთვის წარმოადგენს საზოგადოების ყველაზე რევოლუციურ ნაწილს - იმ

უბრალო მიზეზით, რომ მათ არაფერი აქვთ დასაკარგი, მათ შეუძლიათ მოითხოვონ
ცვლილებები. ამასთან, ისინი ახალგაზრდები არიან: მათ თვალები უფრო ცხადად ხედავენ,
ისინი ჯერ კიდევ გრძნობენ რაღაცას, და სწორედ მათ ელით წინ მომავალში ცხოვრება. მათი
სამყარო წარსული კი არა, მომავალია. რაც უფრო ასაკოვანი ხდებით, მით უფრო ნაკლები
გრჩებათ მომავალი და მეტი წარსული. სამოცდაათი წლის მოხუცს ძალიან მცირე მომავალი და
უზარმაზარი წარსული აქვს. ოცი წლის ახალგაზრდას ძალიან მცირე წარსული და უზარმაზარი
მომავალი აქვს. იგი მომავალზე ორიენტირდება. ყოველთვის, როცა ორიენტირს მომავალი
წარმოადგენს, შესაძლებელია ამბოხი, რევოლუცია. ადამიანებს, რომლებიც ხელისუფლებაში
არიან, ყოველთვის ეშინიათ ნებისმიერი ამბოხის, ნებისმიერი რევოლუციის.

ამიტომ გახსოვდეთ, როცა პოლიტიკოსი ამბობს: „მიიღეთ მონაწილეობა პოლიტიკაში“, - ის

ამას პოლიტიკური მოსაზრებების გამო ამბობს. როცა ის ამბობს: „ნუ მიიღებთ მონაწილეობას
პოლიტიკაში“, - ის ამასაც პოლიტიკური მოსაზრებების გამო ამბობს. რაც არ უნდა თქვას
პოლიტიკოსმა, იგი ამას პოლიტიკის ფარგლებში ამბობს. სიზმარშიც რომ თქვას რამე, ეს
პოლიტიკაა - არ დაუჯეროთ მას! პოლიტიკოსი პოლიტიკოსად რჩება სიზმარშიც კი.

მაგრამ ესენი ცბიერი, გაქნილი ადამიანები არიან: როგორც კი რევოლუცია იწყება, როგორც კი
რაიმე ცვლილებები იწყება, როგორც კი რაღაც მოძრაობა იბადება, რომელიც ახალგაზრდობას
იპყრობს, გაქნილი პოლიტიკოსები უბრალოდ ხელისუფლების სათავეში ექცევიან ამ ტალღის
მეშვეობით.

რევოლუცია, რომელიც წელიწადნახევრის წინ მოხდა, ახალგაზრდულ გარემოში გაჩაღდა,

თუმცაღა ძალაუფლება მიხრწნილ მოხუცებს დარჩათ. საოცარია, რომ ახალგაზრდობა აჯანყდა,
სათავეში კი სამოცდაათს გადაცილებული ადამიანები აღმოჩნდნენ. ზოგიერთი ოთხმოცი
წლისაც კი იყო. ხანდახან საკუთარ თავს კითხვას უსვამ: რატომ არ ამოდიან მკვდრები
საფლავებიდან და არ ხდებიან პრემიერ-მინისტრები და პრეზიდენტები... ასე კიდევ უფრო
უკეთესი იქნებოდა!

ერთი ისტორია წავიკითხე...

სამი მოხუცებული მეგობარი ერთხელ სადილზე შეხვდა ერთმანეთს. ისინი პერიოდულად
ხვდებოდნენ ხოლმე, რათა მიმდინარე მოვლენების კურსში ყოფილიყვნენ. პირველმა ახალი
ამბები მათ შორის ყველაზე უმცროსმა მოყვა. იგი უკვე თითქმის სამოცდაცხრამეტი წლის იყო,
მისმა ცოლმა კი გოგო გაუჩინა!

შემდეგ მეორემ დაილაპარაკა. იგი უკვე ოთხმოცდასამის იყო, ცოლმა კი ბიჭი აჩუქა. ორივენი
მამლაყინწებივით ამაყად გამოიყურებოდნენ.

შემდეგ მესამემ დაიწყო:

- ჩემო მეგობრებო, - თქვა მან, - ნება მიბოძეთ ერთი ისტორია მოგიყვეთ. მე ოთხმოცდარვა
წლის ვარ. ადრე ხშირად ვნადირობდი ხოლმე, მაგრამ ახლა ძალიან მოხუცი ვარ მსგავსი
სისულელისთვის. მაგრამ წინა კვირას, როცა პარკში ვსეირნობდი, უეცრად ბუჩქებიდან
კურდღელი გამოხტა. ძველ ინსტინქტს მივყევი, ჩემი ხელჯოხი თოფივით მოვიმარჯვე და
დავიყვირე „ტრახ-ბახ!“ - და კურდღელი მაშინვე უხმოდ დაეცა! რამდენიმე წუთში კიდევ ერთი
კურდღელი შევამჩნიე. კვლავ გავისროლე ჩემი წარმოსახვითი იარაღით და ვიყვირე: „პიფ-პაფ!“
კურდღელი ისევ მკვდარი დაეცა! „ეს რა მაგიაა? ეს რა საოცრებაა?“ - გავიკვირვე ხმამაღლა.
შემდეგ, ჯენტლმენებო, უკან მოვიხედე და ჩემგან ათ ნაბიჯში ბიჭი დავინახე, რომელიც
ნამდვილი თოფიდან ისროდა!

მორარჯი დესაი, თქვენ უნდა დაფიქრდეთ ამაზე: თქვენმა „პიფ-პაფ“-მა ვერაფერი გააკეთა,
უბრალოდ ქვეყნის ახალგაზრდობამ გააკეთა თქვენს ზურგს უკან. მაგრამ ბუნებრივია, ახლა,
როცა ხელისუფლებაშჳ მოხვედით, თქვენ გეშინიათ.

შენ მეკითხები: „რას იტყვი ამაზე?“

მეც გეუბნებით, რომ ერიდოთ პოლიტიკას, არ მიიღოთ მასში მონაწილეობა, - მაგრამ, რა თქმა
უნდა, არა იგივე მიზეზით. პირველ რიგში, მე არ ვარ პოლიტიკოსი. მეორეც, მე არ ვარ
ხელისუფლების სათავეში. მე არ მეშინია, რომ პოლიტიკაში მიიღებთ მონაწილეობას. მორარჯი
დესაის ერთი მიზეზი აქვთ, რომ გითხრათ: „ნუ მიიღებთ მონაწილეობას პოლიტიკაში“. მე
სრულიად სხვა მიზეზი მაქვს, რომ გითხრათ: „ნუ მიიღებთ მონაწილეობას პოლიტიკაში“. ჩემი
მიზეზი ასეთია: დაუტოვეთ პოლიტიკა სულელებს, ბრიყვებს, რომლებსაც სხვა არაფერი
შეუძლიათ. ჯერ სცადეთ, რომ გახდეთ მეცნიერი, პოეტი, მხატვარი, არქიტექტორი, მუსიკოსი,
მწერალი, თერძი, ხურო, - რაიმე გონივრული, შემოქმედებითი. თუ აღმოჩნდება, რომ არაფრის
შექმნა არ ძალგიძთ, რომ ყველაფერი გამოსცადეთ, რაც შეგეძლოთ, და ყველა საგანში ერთიანი
მიიღეთ, მაშინ დაკავდით პოლიტიკით. პოლიტიკა - ეს უკანასკნელი თავშესაფარია
სულელებისთვის და ნაძირალებისთვის. მათ სხვაგან არსად აქვთ წასასვლელი. მაგრამ ჯერ
ყველაფერი დანარჩენი გამოსცადეთ. ცხოვრება მშვენიერი განცდებითაა სავსე. პოლიტიკა
დამანგრეველია, ეს ყველაზე უსახური მოვლენაა. დაუტოვეთ იგი მათ, ვისაც სხვა არაფერი
შეუძლია. და გახსოვდეთ: თუ არ დაუტოვებთ მას იმ ადამიანებს, ვისაც მეტი არაფერი ძალუძს,
ეს ადამიანები კრიმინალები გახდებიან.

კრიმინალი და პოლიტიკოსი - ეს ადამიანთა ერთი და იგივე ტიპია. როცა კრიმინალი

პოლიტიკურ წარმატებას აღწევს, ის დიადი ლიდერი ხდება. თუ პოლიტიკოსი ვერ ახერხებს
პოლიტიკაში წარმატების მიღწევას, ის კრიმინალი ხდება. ესენი დამანგრეველი ადამიანები
არიან. მთელი მათი ძალისხმევა მიმართულია იმაზე, რომ სხვებზე მოახდინონ დომინირება.

ჭეშმარიტად შემოქმედ ადამიანს არ აინტერესებს ვინმეზე დომინირება. იგი ისე ხარობს

სიცოცხლით, რომ უნდა შექმნას რაღაც, ღმერთში მიიღოს მონაწილეობა. ხელოვნება - ეს
ლოცვაა. იმ მომენტებში, როდესაც რაღაცას ქმნით, თქვენ ღმერთში იმყოფებით - თქვენ
დადიხართ ღმერთში, ცხოვრობთ ღმერთში. რაც უფრო შემოქმედებითი ხართ, მით უფრო
ღვთაებრივი ხდებით. ჩემთვის რელიგია - ეს ხელოვნებაა. ხელოვნება - კარიბჭეა რელიგიაში
შემავალ ტაძარში. იყავით შემოქმედნი!

თუ სხვა არაფერი გამოგდით, მაშინ რჩება პოლიტიკა. იგი არაა გონიერი ადამიანებისთვის, იგი
სრულიად უგუნური და ბრიყვი ადამიანებისთვისაა. უდავოდ, მათაც სჭირდებათ რარაც
გამოყენება, ისინი რაიმე სისულელით უნდა დაკავდნენ. მათ სჭირდებათ პარლკამენტები, რომ
ჰქონდეთ ადგილი საჭორაოდ და ორთქლის გამოსაშვებად. ეს მათ დაუტოვეთ!

მეც ვეუბნები სტუდენტებს: ნუ მიიღებთ მონაწილეობას პოლიტიკაში, თუკი რა თქმა უნდა

ყველაფერ დანარჩენში არ განიცადეთ წარუმატებლობა. ჯერ გამოსცადეთ ცხოვრების სხვა,
უფრო მდიდარი განზომილებები. მე სხვა მიზეზი მაქვს ამის სათქმელად.

თუ ძალიან ადრე დაინტერესდებით პოლიტიკით, მთელი ცხოვრება ჩამორჩენილები

დარჩებით. როდის აპირებთ კალიდასას, შექსპირის, მილტონის, ტენისონის, ელიოტისა და
პაუნდის კითხვას? როდის აპირებთ დიდი მხატვრების ტილოების ნახვას, მათი ხელოვნების
შესწავლას? როდის აპირებთ კაჯურაჰოში ან კონარაკში მედიტირებას? როდის აპირებთ ტაჯ-
მაჰალის, მშვენიერი ნახატების ან ლექსების შექმნაზე ოცნებას? როდის? არსებობს დიადი
ლიტერატურა, დიადი ფერ-წერა, დიადი პოეზია. იყავით ყურადღებით, მოძრაობის
მიმართულების არჩევისას.

პოლიტიკა მიმზიდველია მხოლოდ ერთადერთი მიზეზით, და ეს უნდა გაიგოთ. უნდა გაიგოთ

ინგლისური სიტყვა „self-consciousness”. ეს დაგეხმარებათ. მას ორი მნიშვნელობა გააჩნია.
პირველი მნიშვნელობა - ისაა, რასაც ბუდა ასწავლის, რასაც გურჯიევი ასწავლის, რასაც მე
ვასწავლი. ეს მნიშვნელობაა - „თვითცნობიერება“, „დაკვირვებულობა“. გურჯიევი ამ
მნიშვნელობით სიტყვა „თვითგახსენებას“ იყენებდა; ბუდა იყენებდა სიტყვას სამა სმრატი, -
„გაცნობიერება“, „ყურადღებიანობა“; კრიშნამურტი იყენებდა სიტყვას „გაცნობიერებულობა“, -
გახდით სრულიად გაცნობიერებულნი და დაკვირვებულნი. „თვითცნობიერება“ - ეს ამ სიტყვის
პირველი მნიშვნელობაა. ეს სიტყვა ძალიან ორაზროვანია.

მისი მეორე მნიშვნელობა - „სიმორცხვეა“. წარმოიდგინეთ, რომ სცენაზე დგახართ ძალიან

მორიდებული. ესმნიშვნელობა პათოლოგიურ გამოვლინებას აღწერს. პირველი მნიშვნელობა
გულისხმობს, რომ თქვენ აცნობიერებთ საკუთარ თავს, - არ წარმოადგენთ რობოტს და
გაცნობიერებულობიდან გამომდინარე მოქმედებთ. მეორე მნიშვნელობა გულისხმობს, რომ
გრძნობთ, თუ როგორ გააცნობიერებენ სხვები, როგორ გიყურებენ სხვები, თქვენ სხვა
ადამიანების ცნობიერებათა ობიექტს წარმოადგენთ, - და ამის გამო გეშინიათ. თქვენ იმდენი
ადამიანი გიყურებთ, რომ თუ რაღაც ისე არ წავა, მათ გაეცინებათ და იფიქრებენ, რომ სულელი
ხართ, სასაცილო ხართ, - და ამის გამო გეშინიათ. სხვები გიყურებენ, თქვენ ობიექტს
წარმოადგენთ. აცნობიერებთ ამ მოვლენას, აცნობიერებთ, რომ სხვები გაცნობიერებენ თქვენ, და
შიშ გეზრდებათ. მაგრამ ამავდროულად იზრდება სიხარულიც: „მე ამდენი ადამიანი
მიყურებს...“ შიშ იმაშ მდგომარეობს, რომ თუ რაღაც ისე ვერ წავა, ისინი სულელად
ჩაგთვლიან. სიხარული იმაში მდგომარეობს, რომ თუ ყველაფერი კარგად იქნება, თუ
მოახერხებთ კარგად გამოსვლას, მაშნ ამდენი ადამიანი იფიქრებს: „უყურე შენ! რა დიდებული
ადამიანია! რა დიადი არტისტია, მსახიობია, ორატორია!“ თუ კარგად გამოსვლას მოახერხებთ,
თქვენ აღტაცებით შემოგხედავთ ამდენი ადამიანი, და ეს თქვენს ეგოს განადიდებს.
პოლიტიკოსი სწორედ ამ შეგრძნებისთვის ცხოვრობს. მას უნდა, რომ მას აღტაცების უყუროს
მრავალმა ადამიანმა და ამგვარად მისი ეგო განადიდონ. მას ეშინია სიღრმეში შესვლა, რადგანაც
იცის, რომ შიგნით არაფერი აქვს, მხოლოდ სიცარიელე. არ იცის, ვინ არის. საკუთარი თავის
შესახებ ინფორმაციას სხვა ადამიანების თვალებში ყურებით, მათი მოსმენით აგროვებს. თუ
ისინი ამბობენ: „შენ დიადი ადამიანი ხარ“, მას სჯერა ამის და ცამდე მაღლდება. თუ ისინი
ამბობენ: „შენ დიდი მაჰატმა ხარ“, იგი საოცრად ბედნიერად გრძნობს თავს, ეს მის ეგოს
აკმაყოფილებს. იგი თავს აიგივებს ამასთან და გრძნობს, რომ იცის, ვინც არის. მაგრამ ეს არაა
ნამდვილი ცოდნა საკუთარი თავის შესახებ, სხვა ადამიანებს ნებისმიერ დროს შეუძიათ ამის
წართმევა. და ისინი ყოველთვის ართმევენ ამას, რადგანაც ადრე თუ გვიან ხვდებიან, რომ
თქვენ ვერ შეასრულეთ თქვენი დაპირება, რომ მთელი თქვენიო წარმოდგენა გაბერილი იყო.

უკვე შესამჩნევია, როგორ ინგრევა თანდათანობით მორარჯი დესაის უზარმაზარი ეგო. იგივე
ემართება ჯიმი კარტერსაც, მისი ღიმილი სულ უფრო და უფრო მცირდება. მათ არ შეუძიათ იმ
დაპირებების შესრულება, რაც ხალხს მისცეს. არადა უზარმაზარი დაპირებების მიცემა უწევთ:
დიდი დაპირებების გარეშე შეუძებელია ხელისუფლებაშ მოსვლა. ამიტომ ისინი იძულებულნი
არიან, რომ არარეალური დაპირებები მისცენ, რომელთა შესრულებაც, როგორც მათ თვითონვე
იციან, შეუძებელია. მაგრამ ნუთუ ამას აქვს რაიმე მნიშვნელობა? ჯერ ხელისუფლებაშ უნდა
მოვიდნენ, შემდეგ კი ვნახოთ; ვნახოთ, შეძლებს თუ არა ვინმე მათ გადაგდებას. მაშნ ისინი
მთელი ძალით ეჭიდებიან თავიანთ სავარძლებს, მათ ამაში ხელისუფლების მთელი სისტემა
უწყობს ხელს, მთელი ბიუროკრატია და მთელი სახელმწიფოებრივი მანქანა. მთავრობაშ
მოსვლის შემდეგ ვის ახსენდება თავისი დანაპირები? ლიდერებს სრულიად ავიწყდებათ
თავიანთი დაპირებები. და ნურც კი ეცდებით, რომ შეახსენოთ! ისინი ძალიან განაწყენდებიან
და გაღიზიანდებიან.

მაგრამ ხალხი ხედავს, რომ დაპირებები არ სრულდება: „ამ ადამიანებმა ჩვენ მოგვატყუეს!“
ლიდერის იმიჯი ნგრევას იწყებს, მისი ეგო კი იჩუტება. ეს მტკივნეულია.

პოლიტიკოსი რაღაცის გამუდმებულ ძიებაშია, რაც მის ეგოს განადიდებდა. მას სხვისი
ყურადღება სჭირდება, მისი ეგო მილიონობით ადამიანმა უნდა გამოკვებოს. თუკი მხატვარი,
მუსიკოსი, მოცეკვავე, მისტიკოსი დაიწყებენ სხვისი ყურადღების მოთხოვნას, ისინი
პოლიტიკოსებად იქცევიან. მაშნ ისინი აღარ არიან ნამდვილი მხატვრები, ნამდვილი
მისტიკოსები.

ნამდვილი მისტიკოსი, ნამდვილი მხატვარი - ეს ისაა, ვისაც ყოველთვის ახსოვს

თვითგაცნობიერება, ამ სიტყვის პირველი მნიშვნელობა. იგი უბრალოდ აცნობიერებს საკუთარ
თავს. მას არ სჭირდება სხვისი ყურადღება. იგი თვითკმარია. მას შეუძლია უბრალოდ იჯდეს
სიჩუმეშ და დატკბეს საკუთარი თავით, არავინ არ დასჭირდეს. მისი ცხოვრება
გაცნობიერებულობითაა სავსე, იგი ცნობიერად მოძრაობს, მისი ყოველი ნაბიჯი სინათლითაა
სავსე. ამიტომაც არასოდეს განიცდის სინანულს ან დანაშაულის გრძნობას. იგი აკეთებს
ყველაფერს, რისი გაკეთებაც შეუძია და იღებს ყველაფერს, რაც თავისთავად ხდება, - რადგანაც
ეს ერთადერთია, რაც შეიძლება მომხდარიყო. იგი არასოდეს იყურება უკან, წინ მოძრაობს,
აწმყოთი ცხოვრობს, და ძალიან ცნობიერად ცხოვრობს.

თვითგახსენება - ის მნიშვნელობაა, რომელსაც ბუდა ანიჭებს თავის გამოთქმას, და სწორედ იგი

გაქცევთ შემოქმედათ. მორცხვობა, არასრულფასოვნების კომპლექსი - ეს ისაა, რაც პოლიტიკოსს
ახასიათებს და ეგოისტად აქცევს მას.

გეუბნებით: ნუ მიიღებთ მონაწილეობას პოლიტიკაში, რადგანაც პოლიტიკა - ეგოს თამაშებია.

ეგოს გაძლიერება - ნიშნავს საწამლავის ძიებას, რომელიც მთელ თქვენს ცხოვრებას დაანგრევს.
პოლიტიკოსი - ყველაზე ღარიბი ადამიანია მსოფლიოში, ყველაზე ცარიელი, - მხოლოდ თივით
გამოტენილი და მეტი არაფრით.

ბოლო კითხვა:
როდის შეიძლება თერაპია „დასრულებულად“ ჩავთვალოთ?
თერაპიას გახლეჩილი ადამიანი საჭროებს. თერაპია - იმ ადამიანს სჭირდება, ვინც ცალკეულ
ნაწილებად დაიყო. თერაპია შეგვიძლია დასრულებულად ჩავთვალოთ, როდესაც ერთიანი,
ერთი მთელი ხდებით.

მაგრამ ვერანაირი თერაპია, ყოველ შემთხვევაში თანამედროვე სამყაროში ცნობილი, ვერ

მიგიყვანთ მთლიანობამდე. თერაპია - მაქსიმუმ, კოსმეტიკური რემონტია. შესაძლოა
ადრინდელზე ცოტათი უკეთ ხდებით, მაგრამ მაინც გახლეჩილი რჩებით. თქვენ იმავე ოთახში
გადააადგილეთ ავეჯი, და შესაძლოა ოდნავ უფრო კომფორტულად გრძნობთ თავს, მაგრამ ეს
ვერ გაგხდით მთლიან ადამიანად, რადგანაც როცა ადამიანი მთლიანი ხდება, მისი ცხოვრება
ლოცვად იქცევა. ლოცვა - ეს მთლიანობის შედეგი პროდუქტია. მთლიანობა წმინდანად
გაქცევთ. სანამ თერაპიის წყალობით თქვენს გულში ლოცვა არ დაიბადება, თერაპიას ვერ
ჩავთვლით დასრულებულად. მთავარი საჭიროება - ლოცვაა.

ამბობენ, რომ იუნგმა ერთხელ თქვა, -და ეს ძალიან სწორი შენიშვნაა, - რომ მათი პაციენტების
უმეტესობა თერაპიას კი არა, რელიგიას საჭიროებდა. ასევე ამბობენ, რომ მანვე თქვა, - და
ამაშიც მართალია, - რომ ყველა მისი პაციენტს, რომელიც ორმოცდაორს იყო გადაცილებული,
თერაპია კი არა, ლოცვა სჭირდებოდა. ჭეშმარიტი საჭიროება იმაშ მდგომარეობს, რომ
ერთიანობა ვიგრძნოთ ამ უსასრულო ყოფიერებასთან.

ეგო განცალკევებულობის შეგრძნებას ქმნის; ლოცვა აქრობს ეგოს, და თქვენ კვლავ ერთიანი
ხდებით ყოფიერებასთან. ეს იგივეა, რაც ნეტარება, ხოლო განცალკევებულად დარჩენა
კონფლიქტს ნიშნავს. განცალკევებულად დარჩენა ყოფიერებასთან ბრძოლას, დინების
საწინააღმდეგოდ ცურვას ნიშნავს. დინების საწინააღმდეგოდ ცურვა უცილობლად მიგიყვანთ
იმედგაცრუებამდე და მარცხამდე. მდინარესთან ერთ ნაკადში დინება, იმდენად, რომ ერთიანი
ხდებით მდინარესთან, მისი ნაწილი ხდებით, უარს ამბობთ თქვენს ნებაზე და მთელი
ყოფიერის ნებას აძევთ თავს, - სწორედ ესაა ლოცვა. თერაპია მაშნ მთავრდება, როცა თქვენს
გულში ლოცვა იბადება.

მაგრამ ლოცვა ნამდვილი უნდა იყოს. ის არ უნდა იყოს უბრალოდ ფორმალობა. ის არ უნდა
იყოს სიტყვების ცარიელი, თუთიყუშივით გამეორება. მან თქვენს არსში უნდა გაიდგას ფესვები
და მისგან გაიზარდოს.

მე ერთი8 შესანიშნავი ანეკდოტი გამომიგზავნეს. იმედიტირეთ მასზე...

ყოველდღე, ექვსი თვის განმავლობაში, თავის ეკლეშიაში სკამზე მოწიწებით მოხრილი და

ხელებშეტყუპებული იმეორებდა ერთიდა იმავე საწყალობელ ისტორიას.

- უფალო! მე ღარიბი და უბრალო ადამიანი ვარ. კვირის მესის შემდეგ ღვინის ყლუპის
უფლებასაც კი ვერ ვაძლევ საკუთარ თავს, და ვიცი, როგორი ცოდვილი ვარ. ჩემს ცოლს არც
თუ იშვიათად ხვდება ჩემგან ალიყური, ბავშვების დასაწყნარებლად კი ქამრის გამოყენებაც კი
მიწევს ხოლმე. ბევრს არ გთხოვ, მხოლოდ რამდენიმე ფუნტის დანამატს ხელფასზე, -
ყურადღება მიაქციე, რომ ეს ბავშვებისთვის მინდა, კანფეტები რომ ვუყიდო, და ცოლისთვის,
რომ წუწუნი შეწყვიტოს. და შეიძლება ერთი-ორი კათხა ჩემთვისაც. ღმერთო, გპირდები, რომ
ცუდად არ გამოვიყენებ ამ ფულს. შეგიძლია დამეხმარო? მაშინ ყველაფერი სულ სხვაგვარად
იქნება, და აღარაფერს აღარ მოგთხოვ. უფალო, დამეხმარე! ღვთისმშობელო მარიამ, მომეცი
წყალობა! ამინ!

ერთხელ, უეცრად, ეკლესიის კარი ფართოდ გაიღო და მედიდური სახით შემოვიდა მოდურად
ჩაცმული პუერტო-რიკოელი. მან გამომწვევი მზერა ესროლა საკურთხეველს, მუჭი ზემოთ
ასწია და დაიყვირა:

- ეი შენ, ღმერთო! მომისმინე აქ! მე არის რამდენიმე დღე ეს ქვეყანაში. მე არაფერი აქვს, და
ისინი არ აძლევენ კრედიტი, ამიტომ მოვედი შენთან. პირველ რიგში გემრიელი გოგო
მჭირდება. ძვირფასი ბეწვის შუბით და ბრილიანტებით უნდა შევმოსო, დიდი მანქანით უნდა
ვაკატაო, და ბევრი ფული უნდა დავახარჯო. ამიტომ მე უნდა მოვიგო დოღში და კარგად ჩავდო
ფული. და ეს რაც შეიძლება მალე უნდა. ამიტომ შეწყვიტე სისულელეების კეთება და საქმეს
მიხედე. მე იცის, რომ შენ შეგიძლია ამის გაკეთება, ღმერთო, მე ზუსტად იცის...

შემდეგ, როცა უკან გამობრუნდა, იგივე სახით დაამატა:

- როგორ ესმის შენი მეგობარო, როგორ ესმის!

რამდენიმე კვირის შემდეგ იგივე კათოლიკე მუხლმოყრილი ლოცვას ბუტბუტებდა, როცა

ეკლესიის კარი კვლავ ფართოდ გაიღო და იგივე პუერტო-რიკოელი შემოვიდა მდიდრულად
გამოწყობილ ლამაზმანთან ერთად, ცეკვა-ცეკვით მიუახლოვდა საკურთხეველს და ყურებამდე
გაღიმებულმა თქვა:

- მე იცის, რომ შენ შეგიძლია ეს, ღმერთო! ახლა მე „როლს როისი“ ყავს. მე იპოდრომი აქვს. მას
სემდეგ, რაც ამდენი მოიგო, ჩემი ჯიბეები ფულით სავსეა. ფისუნია, უთხარი მადლობა
ღმერთს.

- გმადლობ ღმერთო! - ამბობს ლამაზმანი.

ეკლესიიდან გამოსვლამდე იგი ამატებს:

- გაითვალისწინე, ღმერთო, ნებისმიერ მომენტში, როცა თავად დაგჭირდება რამე, მე მომმართე,

რადგან შენი მეგობარი ვარ!

საწყალი ირლანდიელი განრისხებული შოკში აკვირდებოდა ამ ყველაფერს, და როცა წავიდნენ,

საკურთხეველს მივარდა, მიწაზე გაწვა და ქვითინი დაიწყო:

- რა გავაკეთე ისეთი, რომ არ გესმის ჩემი ტანჯვა-წვალება? რატომ არ პასუხობ ჩემს ლოცვებს?
უკვე მრავალი თვეა გთხოვ. არც ისე ბევრს გთხოვ, ის კი უცხოელია, თავად ეშმაკის ფერი!
რატომ დააჯილდოვე ის, მე კი არც მიპასუხე? ღვთისმშობელო მარიამ, შემიბრალე, მითხარი,
რას ვაკეთებ არასწორად!

უეცრად ეკლესიაშ შუქი გამოირთო, ავისმომასწავლებელმა სიჩუმემ დაისადგურა, და შემდეგ

საკურთხევლის თავზე გამყინავმა ცისფერმა სინათლემ გაიელვა, და მრისხანე ხმამ დაიქუხა
(თითების სამი გატკაცუნება):

- როგორც ჩანს, მე შენი უბრალოდ არ მესმის, მეგობარო!!

ლოცვა გულიდან უნდა მოდიოდეს. იგი თქვენი არსიდან უნდა გამომდინარეობდეს. იგი
ნამდვილი უნდა იყოსმხოლოდ მაშინ, და მხოლოდ ამ სემთხვევაშ მოხდება რაღაც. თქვენ არ
უნდა იყოთ ღმერთთან ფორმალურ ურთიერთობაში. უნდა გესმოდეთ მისი, და მხოლოდ ამ
შემთხვევაშ გაგიგებთ ისიც თქვენ.

ფორმალობამ მთელი რელიგია მოკლა. იყავით არაფორმალური, იყავით მეგობრული, იყავით

მოდუნებული ღმერთთან. როცა ღმერთთან მოშვებული ხართ, თერაპია მთავრდება, თქვენ
რელიგიის სამყაროშ შედიხართ. თერაპია მხოლოდ იმიტომაა აუცილებელი, რომ ადამიანებს
დაავიწყდათ, როგორ იყვნენ რელიგიურნი. ბუდას დროს თერაპია არ იყო საჭირო. ადამიანებმა
ბუნებრივად იცოდნენ, როგორ ყოფილიყვნენ რელიგიურნი. თერაპია - ეს თანამედროვე
მოთხოვნილებაა, რადგანაც ადამიანებს სრულიად დაავიწყდათ, როგორ იყვნენ რელიგიურნი.
ისინი წარმოადგენენ ქრისტიანებს, ინდუისტებს, მუსულმანებს, მაგრამ ისინი არ არიან
რელიგიურნი.

ჩემს კომუნასი მე შევქმენი ყველასთვის აუცილებელი თერაპია, რადგანაც სანამ თერაპიას არ

გაივლით, ვერ შეძლებთ საკუთარი თავის ლოცვასთან დაკავშირებას. თერაპია დაგეხმარებათ
განტვირთვაში, მთელი იმ ნაგვისგან დაცლაში, რომელიც საზოგადოებამ მოგახვიათ თავს.
თერაპია დაგეხმარებათ კათარზისის გავლაში და იმ ყველაფრისგან განთავისუფლებაში, რაც
თქვენს შიგნით დათრგუნეთ. თერაპია გაგწმენდთ. ლოცვა კი შესაძლებელია მხოლოდ სუფთა,
ნათელ გულში. როცა იბადება ლოცვა - ხდება სასწაული. ლოცვა - ეს ყველაზე დიდი
სასწაულია სამყაროში.

დღეისათვის საკმარისია.

თავი 25
სიცარიელეში პრობლემა გადაწყვეტილი აღმოჩნდება
ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:
როცასიჩუმე დგება, როცა არცერთი აზრი აღარ იბადება, ის ვინც შიგნითკენ იყურება, უეცრად
ივიწყებს იმას, რასაც უყურებს. მაშინ აუცილებელია, რომ ბოლომდე მივუძღვნათ სხეული და
გული თავიანთ თავს. ყველა საზრუნავი უკვალოდ გაქრა. მე უკვე აღარ ვიცი, სად იმყოფება
ჩემი სულის სახლი და სად არიან ჩემი გამოცდების სიმძიმეები. თუკი მოინდომებთ,
დარწმუნდეთ თქვენი სხეულის თანმყოფობაში, ვერ შეძლებთ მის პოვნას. ესაა მდგომარეობა,
როდესაც ცა მიწაზე ეშვება; დრო, როდესაც ყველა სასწაული თავის წყაროს უბრუნდება.
თუკი იმ დონეზე წახვედით წინ, რომ ყველა ჩრდილი და ბგერის ნასახი გაქრა, და სრული
სიმშვიდისა და მდგრადობის მდგომარეობაში აღმოჩნდით, ეს ნიშნავს, რომ თავშესაფარი
ენერგიის გამოქვაბულში იპოვნეთ, სადაც ყველა სასწაული თავის წყაროს უბრონდება. თქვენ
არ იცვლით ადგილს, ადგილი თავისით იცვლება. ესაა არანივთიერი სივრცე, სადაც ათასი და
ათიათასი ადგილი ერთ ადგილს წარმოადგენს. თქვენ არ ცვლით დროს, დრო თავისით
იცვლება. ესაა განუზომელი დრო, სადაც ნებისმიერი მარადისობა წამის გაელვებას ჰგავს.
სანამ გული აბსოლუტურ სიმშვიდეს არ მიაღწევს, იგი ვერ შეძლებს მოძრაობას. თქვენ
წარმართავთ მოძრაობას და ივიწყებთ ნებისმიერ მოძრაობას; მაშინ ეს თავისთავადი მოძრაობაა.
ამიტომაც ნათქვამია: თუკი გარე მოვლენების ზემოქმედებით მოძრაობთ, ეს არსების
იმპულსია. თუ თქვენ მოძრაობთ, როდესაც გარედან ზემოქმედება არ არის, მაშინ ეს ზეცის
მოძრაობაა. როცა არ არის არანაირი იდეა, კარგი იდეები იბადებიან. ესაა ნამდვილი იდეები,
როცა სიმშვიდისა და წონასწორობის მდგომარეობაში იმყოფებით, და უეცრად ღვთაებრივი
იმპულსი მოძრაობას ჰბადებს, ნუთუ არაა ეს მოძრაობა მიზნის გარეშე? სწორედ ამაშია
უმოქმედო მოქმედების არსი.
ღრმა საიდუმლოს გარეშე შეუძლებელია ფონს გავიდეთ როგორც დასაწყისში, ასევე
დასასრულს. იგი - გულისა და აზრების გაწმენდაში, განბანვაში მდგომარეობს. ამ საიდუმლოს
დასაწყისი - ორმაგობის ზღვარს მიღმაა; და იქვე იგი კვლავ ქრება.
ბუდა, ცნობიერების შემოქმედი, ამბობს, რომ წარმავალი - რელიგიის ძირითადი ჭეშმარიტებაა.
ცხოვრების რეალიზაციისა და ადამიანური ბუნების მთელი სამუშაო ჩადებულია გამოთქმაში:
„სიცარიელის შექმნა“. ყველა რელიგია თანხმდება ერთში: სულიერი ელექსირის პოვნის
აუცილებლობაში, სიკვდილიდან სიცოცხლეში გადასასვლელად. რაში მდგომარეობს ეს
სულიერი ელექსირი? იგი იმაში მდგომარეობს, რომ უცვლელად ვიმყოფებოდეთ მიზნის
არარსებობის მდგომარეობაში. ამგვარად, განწმენდის ყველაზე ღრმა საიდუმლო, რომელიც
შეგიძლიათ ჩვენს სწავლებაში იპოვნოთ, იქამდე დაიყვანება, რომ გული დაიცარიელოთ. მაშინ
პრობლემა გადაწყვეტილი აღმოჩნდება.
სავსე მთვარიანი ღამე იდგა. მიწა პატარძალივით მშვენიერი იყო. მთვარის შუქი წვიმის
ნაკადივით იღვრებოდა. ცა, ოკეანე და ქარი უზარმაზარი მადლით იყვნენ სავსე. ხეები, თითქოს
დამთვრალანო, ექსტაზში ირწეოდნენ ქარში, შორეული მთების თოვლიანი მწვერვალები კი
ბუდებს ჰგავდნენ ღრმა მედიტაციაში. ნიავი, რომელიც ცაცხვების ღეროებს ეფერებოდა,
მუსიკასავით ჟღერდა. სამყაროს ზეიმი იმდენად შესაგრძნობი და ხელშესახები იყო, რომ
ხელითაც კი მისწვდებოდით. ასეთ ღამეში, უზარმაზარი სიხარულისა და კურთხეულ ღამეში,
რაღაც მიღმიერი დაეშვა მიწაზე: ჩიიონო, უიშვიათესი ქალთა შორის, გასხივოსნებული გახდა -
იგი სამოთხეში დაბრუნდა, სახლში დაბრუნდა. რა მშვენიერი მომენტია, რომ მოკვდე დროში
და მოკვდე დროისთვის, რათა დაიბადო მარადისობასი, როგორც მარადისობა! რა მშვენიერი
მომენტია, რათა სრულიად გაქრე და პირველად ცხოვრებაში - უბრალოდ იყო.

მონაზონი ჩიიონო მრავალი წლის განმავლობაში აპრაქტიკებდა მედიტაციას, მაგრამ ვერ

აღწევდა გასხივოსნებას. ერთხელ, ღამით, ჭიდან წყალი მოჰქონდა ძველი ვედროთი. როცა
სახლში ბრუნდებოდა, წყლის ზედაპირზე არეკლილ სავსე მთვარეს უყურებდა. უეცრად
ბამბუკის თოკები, რომლებიც ვედროს კრავდნენ, გაწყდნენ, და იგი დაიშალა. წყალი დაიღვარა,
მთვარის ანარეკლი გაქრა, და ჩიინიო გასხივოსნებული გახდა.

მან ასეთი სტროფები დაწერა:

როგორ არ ვეცადე, მთელად შემენარჩუნებინა ვედრო,

ვიმედოვნებდი, რომ სუსტი ბამბუკი არასოდეს გაწყდებოდა.

უეცრად ძრო გავარდა...

აღარ არის წყალი,

აღარ არის მთვარე წყალში,

ჩემს ხელში კი - სიცარიელეა.

გასხივოსნება მაშინ ხდება, როცა ის ხდება: თქვენ ვერ დააჩქარებთ მას, თქვენ ვერ აიძულებთ
მას, რომ მოხდეს. თუმცა თქვენ შეგიძლიათ ბევრი რამ გააკეთოთ იმისთვის, რომ იგი მოხდეს,
მაგრამ ის, რასაც გააკეთებთ, ვერ გახდება გასხივოსნების მიზეზი. ის, რასაც გააკეთებთ, ვერ
მოგიტანთ გასხივოსნებას, მაგრამ მოგამზადებთ იმისთვის, რომ მიიღოთ იგი. ის მაშინ ხდება,
როცა ხდება. ყველაფერი, რასაც აკეთებთ, მხოლოდ გამზადებთ იმისთვის, რომ მიიღოთ იგი, -
დაინახოთ იგი, როცა ის ხდება, იცნოთ იგი, როცა ის ხდება.

ის ხდება... მაგრამ თუ მზად არ ხართ, თანდათან ხელიდან უშვებთ მას. ის ყოველ წამში ხდება.
ყოველ ჩასუნთქვას და ამოსუნთქვას გასხივოსნება მოაქვს თქვენთვის, რადგანაც გასხივოსნება
ისაა, რისგანაც სამყაროა შექმნილი. პრობლემა მხოლოდ იმაშია, რომ იცნოთ იგი, დაინახოთ
იგი.

ღმერთი არის. ღმერთის არსებობაში ეჭვი არ არის. თუკი არის ეჭვი, ესეც მხოლოდ იმიტომ,
რომ თქვენ არ შეგიძლიათ მისი დანახვა, თქვენი თვალები დახუჭულია. ყველა მედიტაცია,
ყველა ლოცვა, განწმენდის ყველა მეთოდი უბრალოდ თვალების გახელაში და დანახვაში
გეხმარებათ. როგორც კი დანახვას შეძლებთ, გაოცდებით: ღმერთი ყოველთვის არსებობდა. იგი
თქვენზე იღვრებოდა დღიდან დღემდე, წლიდან წლამდე, უბრალოდ თქვენ საკმარისად
მგრძნობიარე არ იყავით იმისთვის, რომ დაგენახათ იგი; თქვენ არ იყავით საკმარისად
ცარიელი, რომ ავსებულიყავით მისით. თქვენ საკუთარმა ეგომ გადაგავსოთ.

თუ შესაძებელია რაიმე საფუძვლებზე საუბარი, მაშინ ყველაზე მთავარი შეგვიძლია ასე

გამოვხატოთ: გასხივოსნება მოდის, როდესაც თქვენ ქრებით. სიცარიელეში პრობლემა
გადაწყვეტილი აღმოჩნდება.

თუ თქვენ განაგრძობთ არსებობას, უმეცრებასა და სიბნელეში რჩებით. სწორედ თქვენ ხართ ეს

სიბნელე, თქვენი თანმყოფობა არის „სულის ბნელი ღამე“. როცა თქვენ ხართ, თქვენ
განცალკევებული ხართ ყოფიერებისგან. სიბნლელე - სხვა არაფერია, თუ არა თქვენი
წარმოდგენა განცალკევებულობის შესახებ: „ჩემსა და ყოფიერს შორის უფსკრულია. მე მარტო
დავრჩი, მე ვიტანჯები, რადგანაც შიში მტანჯავს. ისეთი მარტოსული ვარ, ისეთი უსუსური
ვარ. ადრე თუ გვიან სიკვდილი მოვა და დამანგრევს, თავს ვერაფრით დავიცავ სიკვდილისგან“.
თქვენ ღრმა შიშით ცხოვრობთ. მაგრამ თქვენ თავადვე ქმნით ამ შიშს, მისი მიზეზი - თქვენშია,
თავად თქვენს წარმოდგენაში იმაზე, რომ განცალკევებული ხართ ყოფიერებისგან.

სწორედ იმ მომენტში, როცა აგდებთ ამ წარმოდგენას, სწორედ იმ მომენტში, როცა ხედავთ, რომ
არ ხართ განცალკევებული, რომ არ შეგიზლიათ იყოთ განცალკევებული, რომ
განცალკევებულად ყოფნა უბრალოდ შეუძლებელია, რომ მთელი ყოფიერის ნაწილს
წარმოადგენთ, არსებობის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენთ, რომ თქვენ ყოფიერებაში
ცხოვრობთ, ყოფიერება კი თქვენში ცხოვრობს, - პრობლემა იჭრება, და იჭრება სამუდამოდ.
სიკვდილი ქრება, შიში ქრება, ტანჯვა ქრება, და თავისუფლდება მთელი ენერგია, რომელიც ამ
შიშს, ამ შფოთვას, ამ ტანჯვას ინარჩუნებდა. იგივე ენერგია სულის ზეიმად იქცევა.

რა არის გასხივოსნება? - ესაა უნარი, დაინახოთ საკუთარი თავი ისეთად, როგორიც

სინამდვილეში ხართ. ეგო სინამდვილეში არ არსებობს. ეგო - უბრალოდ ილუზიაა. ჩვენ თავად
შევქმენით იგი, ჩვენ თავად მოვიგონეთ იგი, ეს უბრალოდ ილუზიაა, სიზმარია. სინამდვილეში,
იგი არ არსებობს, როგორც ასეთი. ამიტომ, რაც უფრო გაცნობიერებული ხდებით, რაც უფრო
მეტად ისწრაფვით შიგნითკენ, მით უფრო ნაკლებად აღმოაჩენთ საკუთარ თავს. რაც უფრო
მეტად ხართ გაცნობიერებული, მით უფრო ნაკლები ხართ. როცა გაცნობიერებულობა
აბსოლუტური ხდება, თქვენ ქრებით, - აღარ არის წყალი, აღარ არის მთვარის ანარეკლი
წყალში, მხოლოდ სიცარიელეა თქვენს ხელებში. და ამ სიცარიელეში... „პრობლემა
გადაწყვეტილი აღმოჩნდება“.

სწორედ ეს დაემართა ჩიიონოს: იგი მრავალი წლის განმავლობაში სწავლობდა, იგი სრულიად
განსხვავებულ მედიტაციებს აპრაქტიკებდა, მან სრულიად სხვადასხვა ტექნიკები გამოსცადა,
მაგრამ გასხივოსნებას ვერ მიაღწია.
შეუძლებელია გასხივოსნების გამოწვევა. ეს ჩვენს ძალებს აღემატება. ის რომ თქვენს ხელთ
იყოს, თქვენ მასზე აღმატებული იქნებოდით. ის რომ თქვენს ხელთ იყოს, მაშინ ის სხვა
არაფერი იქნებოდა, თუ არა ახალი სამკაული თქვენი ეგოსთვის. შეუძებელია გასხივოსნების
გამოძახება. შეუძებელია გასხივოსნებას აიძულოთ, რომ მოვიდეს. იმისთვის, რომ ის მოვიდეს,
თქვენ უნდა გაქრეთ.

თქვენ შეგიძლიათ შეისწავლოთ მსოფლიოს ყველა წმინდა წერილი: ამით ძალიან მცოდნე,
დიდი მეცნიერი გახდებით, მაგრამ გაუსხივოსნებელი დაჩებით. სინამდვილეში უფრო
გაუსხივოსნებელიც კი დარჩებით, ვიდრე მანამდე, რადგანაც რაც უფრო მეტი ცოდნა გაქვთ,
მით უფრო დიდია თქვენი ეგო. რაც უფრო მეტად უღრმავდებით ასკეტიზმს, მით უფრო
ძლიერდება თქვენი ეგო: „მე იმდენ რამეს ვაკეთებ - იმდენ მარხვას, იმდენ თაყვანისცემას“. რაც
უფრო მეტს აკეთებთ, უფრო მეტად გრძნობთ, რომ გასხივოსნებას იმსახურებთ, რომ
შეგიძლიათ პრეტენზია გქონდეთ მასზე.

შეუძებელია პრეტენზია გქონდეს გასხივოსნებაზე. იმისთვის, რომ გასხივოსნება მოხდეს, თქვენ

სრულიად უნდა გაქრეთ. იმისთვის, რომ ღმერთი მოხდეს, გონება უნდა შეწყდეს. შეგიძიათ
გასხივოსნებას ღმერთი უწოდოთ - ეს ერთი და იგივეა.

„ჩიიონო მრავალი წლის განმავლობაში აპრაქტიკებდა მედიტაციას, მაგრამ ვერ აღწევდა

გასხივოსნებას“.

შეუძლებელია გასხოვოსნების მიღწევა ძიების გზით. ის მაშინ მოდის, როცა ყველა ძიება
უსარგებლო აღმოჩნდება. გახსოვდეთ: მე არ გთავაზობთ, რომ არ ეძებოთ, რადგანაც თუ არ
ეძებთ, ვერასოდეს გაიგებთ, რომ ძიება უშედეგოა. მე არ გთავაზოპბთ, რომ არ იმედიტიროთ.
თუ არ იმედიტირებთ, ვერასოდეს გაიგებთ, რომ რომ არსებობს მედიტაცია, რომლის გაკეთებაც
შეუძლებელია, და რომელიც უბრალოდ გემართებათ.

თქვენი მედიტაციები უბრალოდ თვალებს აგიხელენ, მეტ გაგებას მოგცემენ. თქვენი გული
უფრო ყურადღებიანი, უფრო გაცნობიერებული, უფრო მოსიყვარულე, უფრო მრგძნობიარე
გახდება. იმის დანახვას დაიწყებთ, რასაც ადრე ვერ ხედავდით. თქვენი არსების ახალ
სივრცეებს აღმოაჩენთ. რაღაც ახალი მოხდება ყოველდღე, ყოველ წამს. თქვენი მედიტაციები
განბანვას ჰგავს: ისინი ერთგვარ სისაღეს გაჩუქებენ, მაგრამ ეს სისაღე ჯერ კიდევ არაა
გასხივოსნება. იგი უბრალოდ გზას გიმზადებთ. შეუძებელია გასხივოსნების მიღწევა. პირიქით,
გასხივოსნება აღწევს თქვენამდე.

მოამზადეთ გზა, რომ ღმერთმა შეძლოს თქვენამდე მოღწევა. თქვენ არ შეგიძლიათ მისი პოვნა.
თქვენ შეგიძლიათ მხოლოდ ელოდოთ, ელოდოთ ღრმა ნდობით, რათა მან შეძლოს თქვენი
პოვნა.
სწორედ ამიტომ უშვებდა ხელიდან ჩიიონო: იგი ეძებდა, ეძებდა, იგი ზედმეტად იყო
ჩართული ძიებაში. თავად ძიებას შეუძლია კვებოს ეგო: „მე მაძიებელი ვარ, მე არ ვარ
ჩვეულებრივი ადამიანი. მე სულიერი ადამიანი ვარ, რელიგიური ვარ, წმინდანი ვარ“. როგორც
კი მსგავსი დამოკიდებულება გაჩნდება, როგორც კი ეს რელიგიური მედიდურობა გაჩნდება,
თქვენ სამუდამოდ დაიკარგებით. ეს უდიდესი დაცემაა, უდიდესი ცოდვაა, რომელიც
შეგიძლიათ თქვენს ცხოვრებაში ჩაიდინოთ. თუ გიჩნდებათ აზრები: „მე წმინდანი ვარ, მე
სხვებზე მაღლა ვდგავარ. მე სათნო ვარ, სხვები კი ცოდვილები არიან. შეხედეთ ჩემს უმწიკვლო
ცხოვრებას“, - თუ ასეთი უმწიკვლო ხდებით, გზიდან გადადიხართ, რადგანაც უმწიკვლოს ეგო
- ყველაზე ნატიფი ეგოა, მისი გადაგდება რთული იქნება. გაცილებით უფრო ადვილია რკინის
ბორკილების გადაგდება. თუ ოქროს ბორკილებით, ბრილიანტებით გაწყობილი ბორკილებით
ხართ დაბმული, მათი გადაგდება საოცრად ძნელი იქნება, რადგანაც ისინი არ გამოჩნდებიან,
როგორც ბორკილები, ისინი სამკაულად მოგეჩვენებიან.

ციხის ჭუჭყიანი საკნიდან თავის დაღწევა ადვილია, მაგრამ თუ საქმე ეხება სასახლეს, ვის
მოუნდება მისგან თავის დაღწევა? სინამდვილეში ყველას უნდა იქ მოხვედრა, და არა იქიდან
გაქცევა. ცოდვილი უფრო ახლოსაა ღმერთთან, ვიდრე წმინდანი, რადგანაც ცოდვილს
განთავისუფლება უნდა თავისი ბორკილებისგან, წმინდანი კი ხელს უწყობს თავის ეგოს.

ჩიიონო მონაზონი იყო. როგორც ჩანბს, იგი ამაყობდა თავისი უმწიკვლოებით, თავისი
სიკეთით, თავისი გულმოდგინებით. მისი განდეგილობა უზარმაზარი იყო. ამბობენ, რომ ის
ერთ-ერთი ყველაზე ლამაზი ქალი გახლდათ. ისეთი მშვენიერი იყო, რომ ერთ-ერთ მონასტერშ
მიმართვისას, უარი მიიღო: ასეთი ლამაზი ქალის მიღება მონასტერშ პრობლემებს შეუქმნიდა
ბერებს. იმისთვის, რომ სხვა მონასტერშ მიეღოთ, საკუთარი სახის დამახინჯება მოუხდა.
როგორც ჩანს ძალიან ლამაზი ქალი იყო, მაგრამ წარმოიდგინეთ... მან სახე დაისახიჩრა, მაგრამ
შიგნით სიღრმეშ ალბათ ფიქრობდა: „შეხედეთ ჩემს განდეგილობას. მე ერთ-ერთი ყველაზე
მშვენიერი ქალი ვიყავი, მაგრამ დავიმახინჯე სახე. არავის გაუკეთებია ეს არც ჩემამდე და არც
ჩემს შემდეგ. შეხედეთ ჩემს განდეგილობას, შეხედეთ ჩემს მიუჯაჭველობას სხეულზე!
მიმიფურთხებია სილამაზისთვის, მე ურყევი ვარ იმაში, რომ გასხივოსნება ვიპოვნო, რადაც არ
უნდა დამიჯდეს ეს.“ და ის აგრძელებდა მის ხელიდან გაშვებას.

მაგრამ ერთხელ, სავსე მთვარიანი ღამისას, ეს მოხდა. მოხდა უეცრად, როგორც გაელვება
მოწმენდილ ცაზე. ეს ყოველთვის უეცრად ხდება, ეს ყოველთვის გაელვებას ჰგავს მოწმენდილ
ცაზე. მე არ ვამბობ, რომ ეს შეიძლება ნებისმიერს დამართნოდა, - ეს ჩიიონოს დაემართა.
ყველაფერი, რაც გააკეთა, არ გახდა გასხივოსნების მიზეზი, მაგრამ დაეხმარა იმის გაგებაში,
რომ რაც არ უნდა გააკეთოთ, მარცხს განიცდით, წარმატებას ვერ მიაღწევთ.

როგორც ჩანს, იგი სრულ უიმედობამდე მივიდა. ასეთ უიმედობამდე მისვლა მხოლოდ მაშინაა
შესაძლებელი, როდესაც ყველაფერი გააკეთეთ, რაც შეგეძლოთ. და სწორედ ასეთ უიმედობაში
ჩნდება იმედი, რადგანაც სრულ უიმედობაში ეგო ინგრევა. მას უკვე აღარაფერზე აქვს
პრეტენზია.

ეგო მხოლოდ მაშინ ქრება, როცა კრეშჩენდოს, თავის უმაღლეს პიკს აღწევს. შეუძებელია სუსტი
ეგოს გადაგდება. შეუძლებელია, იმიტომ, რომ იგი განაგრძობს იმედოვნებას. იგი ამბობს: „ვინ
იცის, იქნებ კიდევ მოვუმატო ძალისხმევას, სხვა პრაქტიკები მოვსინჯო, მეტი განდეგილობა
გამოვიჩინო... ვინ იცის? ჩვენ ჯერ არ მოგვისინჯავს ყველაფერი, შესაძლოა ჯერ კიდევ არის
რაღაც შანსი“. და ეგო განაგრძობს არსებობას. მაგრამ როდესაც თქვენ მოსინჯეთ, გამოსცადეთ
ყველაფერი, რაც შეგეძლოთ, და ყველაფერში მარცხი განიცადეთ, ვერაფრამდე ვერ მიხვედით,
გარდა წარუმატებლობისა, მაშნ რამდენად ხანგრძლივად განაგრძობთ ძიებას? ერთხელაც ყველა
ძიება დასრულდება.

ასე რომ, გახსოვდეთ ეს პარადოქსი: გასხივოსნება მხოლოდ მას ემართება, ვინც ძიებას წყვეტს.
მაგრამ ვის შეუძლია ძიების შეწყვეტა? - მხოლო იმას, ვინც საკმაოდ ღრმად ეძება. ამაშია
მთელი პარადოქსი. ეს ერთ-ერი უდიდესი საიდუმლოა, რომელიც უნდა გაიგოთ. ნება მიეცით
მას, რომ თქვენს გულშ შემოაღწიოს.

ძალიან ადვილია რაღაც ერთის არჩევა. არიან ადამიანები, რომლებიც ამბობენ: „ეძიეთ და
იპოვნით“, მაგრამ ეს მხოლოდ ნახევარია ჭეშმარიტებისა. ჯერ არავის არაფერი უპოვნია
უბრალოდ ძიების წყალობით. არიან ასევე ადამიანები, რომლებიც ამბობენ: „თუ ძიებით
ღმერთს ვერ იპოვნი, მაშ, რა აზრი აქვს ძიებას? დაელოდეთ. ეს ღმერთის წყალობით მოხდება“.
მაგრამ ეს ასეც არასოდეს ხდება. თქვენ მრავალი საუკუნის, მრავალი ცხოვრების განმავლობაში
ელოდით, და ეს არ მოხდა. ეს საკმარისი მტკიცებულებაა იმისა, რომ ასე ეს არ ხდება. მაშინ
როგორ ხდება? იგი ემართება მაძიებელს, როცა იგი ძიებებს წყვეტს.

ეს ემართება იმას, ვინც ტოტალურად ეძებდა, მთელი ძალებით, და მარცხი განიცადა, სრული
მარცხი. ამ მარცხით სინათლის პირველი სხივი შემოდის, და გასხივოსნება მოულოდნელად
გემართებათ! როცა სრულ უიმედობას გრძნობთ, როცა უკვე მზად ხართ, რომ უარი თქვათ
გასხივოსნების სურვილზე, როცა ძიება წყდება, იგი უეცრად მოდის... და „პრობლემა
გადაწყვეტილი აღმოჩნდება“.

ასე დაემართა ჩიიონოს, ასე დაემართა ბუდას, ასე ხდება ყოველთვის.

ბუდა ექვსი წლის განმავლობაშ შრომობდა. ეს მძიმე შრომა იყო. მე არ მგონია, რომ ვინმეს სხვას
გაეწიოს ამხელა შრომა. მან ყველაფერი გააკეთა, რაც უთხრეს, რაც, როგორც სხვებისგან გაიგო,
უნდა გაეკეთებინა, რაც კი უსწავლია, სადაც არ უნდა ყოფილიყო. იგი სრულიად სხვადასხვა
ოსტატებთან დადიოდა და უზარმაზარი სამუშაო შეასრულა - ნამდვილი, ძალიან სერიოზული,
ძალიან გულწრფელი სამუშაო. მაგრამ შემდგომ, ერთხელ, ექვსწლიანი ამაო ძალისხმევის
შემდეგ, მან გააცნობიერა ის ფაქტი, რომ ასე არაფერი მოხდება: „რაც უფრო მეტს ვმუშაობ
ამისთვის, მით უფრო მეტი ვხდები“.

იმ დღეს იგი მოდუნდა. ყველა ძიება შეწყვიტა. იმავე ღამით... ესეც სავსე მთვარიანი ღამე იყო.
ეს რაა შემთხვევითი, სავსემთვარეობას კავშირი აქვს ამასთან: სავსე მთვარე ისევე ღრმად
მოქმედებს თქვენს გულზე, როგორც ოკეანეებზე. სავსე მთვარე მშვენიერების შეგრძნებას
გიღვიძებთ. იგი რაღაცას ქმნის თქვენს შიგნით... ერთგვარ ელექსირს. იგი იმდენად
მგრძნობიარეს გხდით, რომ გარშემო ყველაფერს ისეთად ხედავთ, როგორც არასდროს მანამდე.

სავსე მთვარიანი ღამე იყო. ბუდა მოდუნდა, ღრმად მოდუნდა და პირველად ჩაეძინა ღრმად.
როცა რაღაცას ეძებთ, როგორ შეძლებთ დაძინებას? ძიება ძილშიც კი გრძელდება, თქვენი
სურვილი ეგოს შენებას ძილშიც კი განაგრძობს. მან ყველაფერშ მარცხი განიცადა. მან შეიცნო ეს
სამყარო, სიყვარულისა და ურთიერთობების სიხარული და მწუხარებანი, სხეულისა და
გონების ექსტაზი და აგონია, მან შეიცნო, რას ნიშნავს იყო მეფე, და რას ნიშნავს იყო ასკეტი,
ბერი, მან იმდენი გზა გამოიკვლია, - მან ეს ყველაფერი შეიცნო. მან შეიცნო ეგრეთ წოდებული
მიღმიერი სამყაროც და ორივეთი იმედგაცრუებული დარჩა. ახლა წასასვლელი აღარსად
ჰქონდა, საერთოდ აღარსად. ყველა სურვილი გაქრა. როცა ასეთ ღრმა უიმედობაშ აღმოჩნდები,
როგორ შეიძება რაიმე ისურვო? სურვილი - ეს იმედია. სურვილი ნიშნავს, რომ თქვენ ჯერ
კიდევ იმედი გაქვთ, რომ რაღაცის გაკეთება შეიძლება.

იმ ღამით ბუდამ გააცნობიერა, რომ შეუძლებელია რაიმეს გაკეთება, სრულიად შეუძლებელი.

გააცნობიერეთ, ეს საოცრად მშვენიერია: შეუძლებელია რაიმეს გაკეთება, სრულიად
შეუძლებელი. იგი მოდუნდა. ალბათ მისი სხეული , მისი გული ღრმად მოდუნდა. არავითარი
სურვილი, არავითარი მომავალი - ეს წამი იყო ყველაფერი, რაც არის.

სავსემთვარიანი ღამე იყო, მას ღრმად ჩაეძინა, და როდესაც დილით გაიღვიძა, მან არა მხოლოდ
ჩვეულებრივი ძილისგან გამოიღვიძა, არამედ მეტაფიზიკური ძილისგანაც, მომელშიც ჩვენ
ყველანი ვიმყოფებით. იგი გამოღვიძებული გახდა.

მას არაერთხელ უთქვამს თავისი მოსწავლეებისთვის: „მე ძალისხმევა არ დავიშურე, მაგრამ

ვერაფერს ივაღწიე, მაგრამ როგორც კი გადავაგდე თავად ფიქრები ძალისხმევაზე, მაშინვე
მივაღწიე“.

სწორედ ამიტომ ვუწოდებ ჩემს სამუშაოს „თამაშს“. ყოველთვის გახსოვდეთ ეს პარადოქსი.

სწორედ ამაში მდგომარეობს სიტყვა „თამაშის“ მნიშვნელობა. თქვენ ძალიან სერიოზულად
მიმართავთ ძალისხმევებს, თითქოს ძალისხმევების წყალობით რაიმე შეიძლება მოხდეს. მაგრამ
ეს არასოდეს ხდება ძალისხმევების წყალობით. ეს მხოლოდ მაშინ ხდება, როცა ძალისხმევები
ქრება და ჩნდება თამაში, მოდუნება; კვლავაც, არა გამომუშავებული მოდუნება, არამედ
მოდუნება, რომელიც გაგებისგან მოდის: „რაც არ უნდა ვაკეთო, ამაში ჩემი „მე“ მიიღებს
მონაწილეობას. რაც არ უნდა ვაკეთო, ეს ჩემს ეგოს გამოკვებავს, ეგო კი - დაბრკოლებაა.
ამიტომაც კეთება სინამდვილეში მაშორებს მიზნისგან. როცა ამას აცნობიერებთ, კეთება ქრება.
ხოლო როდესაც არ არის კეთება, მაშინ როგორ შეიძლება იყოს ის, ვინც აკეთებს? თუ კეთება
გაქრა, მის უკან, როგორც ჩრდილი, ქრება მკეთებელიც. მაშინ რჩებით თქვენ, ტოტალური,
მთლიანი, მთელი ყოფიერის ნაწილი, ამ კოსმიური თამაშს ნაწილი. სწორედ ესაა გასხივოსნება.

ამ სუტრებს უზარმაზარი ღირებულება აქვთ. იმედიტირეთ მათზე.

ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:

როცასიჩუმე დგება, როცა არცერთი აზრი აღარ იბადება, ის ვინც შიგნითკენ იყურება, უეცრად
ივიწყებს იმას, რასაც უყურებს.
სიჩუმის ორი სახე არსებობს: ერთი - ისაა, რომელსაც თქვენ ქმნით, ხოლო მეორე - ის,
რომელიც თვითონ მოდის. შექმნილი სიჩუმე - ეს უბრალოდ ჩახშობილი ხმაურია. თქვენ
შეგიძლიათ ჩუმად იჯდეთ, და თუ საკმარისად დიდხანს ზიხართ, უკვე მრავალი თვისა და
წლის განმავლობაში ვარჯიშობთ ამაში, თანდათანობით ახერხებთ, რომ ჩაახშოთ თქვენში
მთელი ხმაური. მაგრამ უწინდებურად იჯდებით, როგორც ვულკანზე, რომელსაც შეუძლია
ნებისმიერ მომენტში, ნებისმიერი იმპულსის გამო ამოხეთქოს. ეს არაა ნამდვილი სიჩუმე, ეს
შექმნილი სიჩუმეა.

თუმცაღა ეს მთელს მსოფლიოშ ხდება. ადამიანები, რომლებიც მედიტირებას ცდილობენ,

ადამიანები, რომლებიც მდუმარედ ყოფნას ცდილობენ, ნების ძალით ცდილობენ ქმნიან
სიჩუმეს. მისი შექმნა შესაძლებელია ნებისყოფით. თქვენ შეგიძლიათ შექმნათ თვენს გარშემო
სიჩუმის შრე, მაგრამ ეს მხოლოდ თავის მოტყუება იქნება. ეს სიჩუმის შრე ვერ დაგეხმარებათ.

სანამ სიჩუმე თქვენი არსების სიღრმიდან არ მოვა - არა შინაგანი ან გარეგანი ძალისხმევის
წყალობით, არამედ პირიქით, თვითნებურად, როგორც წყარო, რომელიც შიგნით აღმოცენდება
და გარეთ იღვრება, ცენტრიდან პერიფერიისკენ იღვრება... მაშინ ეს სრულიად სხვა მოვლენაა.

ლუ-ძი ამბობს: „როცა სიჩუმე დგება“. გახსოვდეთ: არ იქმნება, არ ფორსირდება, არამედ დგება,
- „როცა არცერთი აზრი აღარ იბადება“. მაშინ თქვენ აღარ ზიხართ, როგორც ვულკანზე.
სწორედ ამიტომ გთავაზობთ, რომ კათარზისის დროს თქვენი შინაგანი ხმაური მოიშოროთ,
გარეთ გადააგდოთ იგი ნაცვლად იმისა, რომ ნების ძალით ეცადოთ სიჩუმის შექმნას.

როცა ხალხი პირველად მოდის ჩემთან, ისინი ძალიან განცვიფრებულები არიან. თუ აქამდე
რომელიმე ბუდისტ ოსტატთან იყვნენ, მაშნ იქ ვიპასანას აკეთებდნენ, სიჩუმეშ იჯდნენ,
აიძულებდნენ საკუთარ თავს, რომ დიდი ხნის განმავლობაში შეენარჩუნებინათ გარკვეული
სტატიკური პოზა. რატომ სტატიკური? - იმიტომ, რომ თუკი ვახერხებთ, რომ სხეული იყოს
ერთ პოზაში, გონებაც იძულებული ხდება, რომ ერთ პოზაში იმყოფებოდეს. სხეული და გონება
ურთიერთკავშირშია.
გონება - სხეულის შინაგანი გამოვლინებაა. ეს მატერიალური მოვლენაა. მას არაფერი აქვს
საერთო თქვენს არსთან. იგი ისეთივე მატერიალურია, როგორც სხეული. ამიტომაც, რაც არ
უნდა გაუკეთოთ თქვენს სხეულს, ეს ავტომატურად გონებასაც გადაეცემა. მრავალი საუკუნის
განმავლობაში ადამიანები სხვადასხვა პოზებს ამუშავებდნენ და გთავაზობდნენ, რომ
მჯდარიყავით ლოტოსის პოზაში, სხეული ქანდაკებად, მარმალიროს ქანდაკებად გექციათ. თუ
თქვენ მართლა ახერხებთ, რომ გააშეშოთ სხეული, ნების ძალით აიძულოთ იგი - გაქვავდეს,
მაშინ გონებაც სიჩუმის მსგავს მდგომარეობაშ აღმოჩნდება, მაგრამ ეს სიჩუმე არაა ნამდვილი.
გარკვეული პოზის მიღებით, უბრალოდ ახერხებთ გონების დაწყნარებას. თავად სცადეთ:
გამოხატეთ რისხვა - მომუჭეთ მუშტები, გამოაჩინეთ ეშვები, დამანჭეთ სახე, - და
გაგიკვირდებათ, რომ რისხვას იგრძნობთ. სწორედ ასე იქცევა მსახიობი: იგი აიძულებს თავის
სახეს, რომ გარკვეული პოზა მიიღოს, და სხეულს აყოლილი, ამაში გონებაც ერთვება.

ამ საუკუნის დასაწყისში ორმა დიდმა ფსიქოლოგმა - ჯეიმსმა და ლანჟმა - შეიმუშავეს ძალიან

უცნაური თეორია. ახლა იგი ცნობილია, როგორც ჯეიმს-ლანჟის თეორია. მათ თქვეს ის, რაც
ძალიან უჩვეულოდ გვეჩვენება, რაც ჯანსაღი აზრის წინააღმდეგ მიდის. ჩვეულებრივ, ჩვენ
ვთვლით, რომ შეშინებული ადამიანი გარბის; რომ იგი გარბის, რადგანაც შიშს გრძნობს.
ჯეიმსმა და ლანჟმა თქვეს, რომ ეს ასე არაა: სინამდვილეში ადამიანი შიშს იმიტომ გრძნობს,
რომ გარბის.

ეს აბსურდული ჩანს, მაგრამ ამაში არის გარკვეული სიმართლე, თუმცა ეს სიმართლე მხოლოდ
სანახევროა. ტრადიციული წარმოდგენაც ასევე მხოლოდ ნახევრად სიმართლეა. ჯეიმს-ლანჟის
თეორია ერთი მთლიანის მეორე ნახევარი გახდა. როცა სიცილს იწყებთ, გრძნობთ, რომ
ცოტათი ნაკლებ სევდას გრძნობთ, ვიდრე მანამდე. თქვენ ჯდებით მეგობრებთან ერთად,
რომლებიც იცინიან, ანეკდოტებს ჰყვებიან, და თქვენ ივიწყებთ თქვენს დარდს, თქვენს
ნაღველს. სიცილს იწყებთ და კარგად გრძNობთ თავს. თქვენ სხეულით დაიწყეთ...

სცადეთ ეს! თუ ნაღველს გრძნობთ, გადით ქუჩაში და ღრმა სუნთქვით შვიდჯერ შემოურბინეთ
სახლს. ირბინეთ ქარში, მზის სხივების ქვეშ, გააკეთეთ შვიდი წრე სახლის გარშემო, შემდეგ კი
გაჩერდით და დააკვირდით, დარჩა თუ არა თქვენი გონება იგივე განწყობაზე. არა, მას არ
შეუძია დარჩეს იგივე განწყობაზზე. ფიზიკურმა ცვლილებებმა გამოიწვიეს ცვლილებები
გონებაში. სხეულის ქიმია გონების მდგომარეობაზე მოქმედებს. ამ პრინციპზეა აგებული იოგას
პოზები: ამ პოზების დანიშნულება გონებაში განსაზღვრული მდგომარეობის შექმნაა. მაგრამ ეს
მდგომარეობა არ არის ნამდვილი სიჩუმე.

ნამდვილი სიჩუმე - ესაა სიჩუმე, რომელიც თვითნებურად. მე გთავაზობთ, რომ ხელოვნურად

არაფერი არ აიძულოთ თქვენს სხეულს. გაცილებით უკეთესი იქნება ცეკვა, სიმღერა, მოძრაობა,
სირბილი, ცურვა. ნება მიეცით სხეულს, რომ ყველა შესაძლო საშალებით იმოძრაოს, რათა
გონემაბაც შეძლოს ყველა საშუალებით მოძრაობა. ყველა ამ შნაგანი მოძრაობის ზემოქმედებით
გონება კათარზისს იწყებს და თავის შხამებს გარეთ უშვებს.
იყვირეთ, ურტყით ბალიშს, გამოხატეთ რისხვა, და გაგიკვირდებათ: ბალიშის ცემის შემდეგ
ძალიან კარგად იგრძნობთ თავს, რადგანაც რაღაც გამონთავისუფლდა თქვენს გონებაში.
მნიშვნელობა არ აქვს, ვის ურტყამთ, - ცოლს, ქმარს თუ ბალიშს. ბალიშიც ისევე მშვენივრად
გამოდგება საცემად, როგორც ცოლი ან ქმარი, რადგანაც სხეულმა არ იცის, ვის ცემთ. მხოლოდ
საბრძოლო პოზაც კი საკმარისია, რომ გონებამ თავის რისხვა გამოხატოს. სხეული და გონება
თანამშრომლობენ.

დაიწყეთ კათარზისით, რათა განთავისუფლდეთ მთელი იმ ნაგვისგან, რომელსაც ბავშვობიდან

აგროვებდით. თქვენ რისხვას გრძნობდით, მაგრამ მისი გამოხატვის ნებას არ აძლევდით
საკუთარ თავს, რადგანაც როდესაც მას ავლენდით, დედა ძალიან გიბრაზდებოდათ. ამიტომაც
მისი დათრგუნვა გიწევდათ. რისხვას გრძNობდით, ყვირილი გინდოდათ, მაგრამ ამის ნებას არ
აძლევდით საკუთარ თავს; პირიქით, იღიმებოდით. ყველაფერი ეს თქვენშ ინახება, და
აუცილებელია ამის გადაგდება, შემდეგ კი უბრალოდ ლოდინი... და მაშინ თქვენზე სჩუმე
დაესვება. და ამ სიჩუმეს განსაკუთრებული სილამაზე ექნება. ეს სრულიად სხვაგვარი სიჩუმეა -
სხვა ხარისხის, სხვა სიღრმის სიჩუმეა.

„როცა სიჩუმე დგება, არც ერთი აზრი აღარ იბადება“, - თქვენ ხელს არ უშლით აზრების
გაჩენას, თქვენ დაძაბული არ ადევნებთ მათ თვალყურს, არ იჭიმებით შინაგანად, რომ
არცერთმა აზრმა არ გაიელვოს. თქვენ არ ებრძვით აზრებს, სრული მოდუნების მდგომარეობაშ
იმყოფებით, აზრები უბრალოდ აღარ ჩნდებიან, და ეს მშვენიერია, როცა აზრები აღარ მოდიან,
როცა აზრები თავისთავად ქრებიან. მაშინ ნამდვილად მდუმარე ხართ. ასეთი მდუმარება
პოზიტიურია. ხელოვნურად შექმნილი დუმილი ნეგატიურია.

ის ვინც შიგნითკენ იყურება, უეცრად ივიწყებს იმას, რასაც უყურებს.

ამ მდგომარეობაში შეიძლება ისე მოხდეს, რომ...

ის ვინც შიგნითკენ იყურება, უეცრად ივიწყებს იმას, რასაც უყურებს.

როცაგავიწყდებათ, რომ შიგნით იყურებით, ეს ნიშნავს, რომ ნამდვილად შიგნით იყურებით.
თუ გახსოვთ, რომ შიგნით იყურებით, ეს კვლავაც - უბრალოდ აზრია. ადრე გარეთ
იყურებოდით, ახლა შიგნით იყურებით, მაგრამ ეგო არსად არ გამქრალა. ადრე ექსტრავერტი
იყავით, ახლა ინტრავერტი გახდით, მაგრამ ეგო იმავე ადგილზე დარჩა. ადრე ხეებს
უყურებდით, ახლა საკუთარ აზრებს უყურებთ; ადრე ობიექტებს უყურებდით, ახლა სუბიექტს
უყურებთ, - მაგრამ თავისი არსით, ეს ერთი და იგივეა: თქვენ უწინდებურად ორად ხართ
გაყოფილი - დამკვირვებელზე და დაკვირვების საგანზე, სუბიექტზე და ობიექტზე. თქვენ
უწინდებურად ორმაგობაშ იმყოფებით.
ეს არაა ნამდვილი სიჩუმე, რადგანაც ყველგან, სადაც ორია, უცილობლად ჩნდება კონფლიქტი.
ორს არ შეუძლია სიჩუმეში ყოფნა. სიჩუმე მაშინ დგება, როდესაც ერთიანი ხდებით, რადგანაც
მაშნ კონფლიქტი შეუძლებელი ხდება.
ნაცვლად იმისა, რომ ნების ძალით შექმნათ სიჩუმე, საშუალება მიეცით მას, რომ დაეშვას
თქვენზე. ნების ძალით შექმნილი სიჩუმე ხელოვნურია, პირობითია. ეს ერთ-ერთი მთავარი
ცვლილებაა, რომლის განხორციელებასაც აქ, თქვენთან ერთად ვცდილობ.

ყველა ძველი მეთოდი თავისი არსით იქამდე დაიყვანებოდა, რომ დასახული მიზნისთვის
მიგეღწიათ. ჩემი გაგება ასეთია: არასოდეს ეცადოთ მიღწევას. ჯობია გადააგდოთ მთელი
ნაგავი, რომელსაც ატარებთ, დაიცარიელოთ თავი, შექმნათ უფრო მეტი ადგილი, სივრცე
თქვენს შიგნით. სწორედ ამ სივრცეში დადგება სიჩუმე.

ბუნება ვერ იტანს სიცარიელეს, და, თუკი მოახერხებთ მთელი ნაგვის გადაყრას და
დაცარიელებას, აღმოაჩენთ, რომ რაღაც მიღმიერიდან ეშვება თქვენზე. შეამჩნევთ, რომ თქვენში
შემოდის ისეთი მოცეკვავე ენერგია, რომ თქვენი ყოველი უჯრედი სიმღერით ივსება, -
უსიტყვო, უხმო, - ღვთაებრივი მუსიკით. ამ მუსიკაში არავინაა, ვინც იყურება. ამ მუსიკაში
არავინაა, ვისაც უყურებენ. დამკვირვებელი დაკვირვების ობიექტი გახდა, მოცეკვავე ცეკვა
გახდა, მთელი ორმაგობა გაქრა. სწორედ ორმაგობის არარსებობაა ერთადერთი ნამდვილი
სიჩუმე.

მაშინ აუცილებელია, რომ ბოლომდე მივუძღვნათ სხეული და გული თავიანთ თავს.

მსგავს მომენტებში ბოლომდე უნდა გაუშვათ საკუთარი თავი. დაივიწყეთ ყველაფერი თქვენი
პოზების შესახებ. დაივიწყეთ ყველაფერი, რის გაკეთებასაც ცდილობთ. ნუ ეცდებით ნურაფრის
კეთებას, დარჩით არკეთების მდგომარეობაში, - დარჩით მოდუნებული, სრულიად
მოდუნებული, არაფერი აკეთოთ, - რადგანაც, რაც უფრო მოდუნებული ხართ, მით უფრო
ადვილად შემოაღწევს სიჩუმე თქვენს არსში. თქვენ უბრალოდ გახსნილი ხართ, მიმღები ხართ,
მოდუნებული ხართ.

ყველა საზრუნავი უკვალოდ გაქრა.

და მაშინ გაოცდებით: ყველა სურვილი, რომლების გადაგდებასაც ცდილობდით და ვერ
აგდებდით, თავისთავად გაქრნენ. ყველა ეს საზრუნავი, ყველა ეს აზრი, მთელი ეს აზრების
ნაკადი, ყველაფერი, რაც თქვენს გონებას იკავებდა, უკვე აღარ არის. თქვენ გაოცდებით: სად
გაქრნენ ისინი? ამდენი ძალისხმევა გასწიეთ, მაგრამ ძალისხმევები ვერ დაგეხმარნენ ვერცერთი
აზრისგან განთავისუფლებაში. სცადეთ: თუ გინდათ განთავისუფლება თუნდაც ერთი
აზრისგან, ამას ვერ მოახერხებთ. რაც უფრო მეტად ეცდებით მის გამოძევებას, მით უფრო
მეტად დაბრუნდება და შემოგიტევთ იგი.

სცადეთ უბრალო ექსპერიმენტი: იჯექით სიჩუმეში და ეცადეთ არ იფიქროთ მაიმუნზე, და

დაინახავთ, რომ თქვენთან მოვა არა ერთი, არამედ ბევრი მაიმუნი, და ისინი მანჭვა-გრეხას
დაგიწყებენ. რაც უფრო მეტად ეცდებით მათ განდევნას, მით უფრო მეტად დაგიკაკუნებენ
კარზე: „ჩვენ შემოსვლა გვინდა“. მაიმუნები არც ისე ზრდილობიანები არიან, ისინი არ ითხოვენ
ნებართვას, მათ შეუძლიათ უბრალოდ შემოგიხტნენ, და მაშინ თქვენს გარშემო მხოლოდ
მაიმუნები იქნებიან. რაც უფრო მეტად ეცდებით მათ დავიწყებას, მით უფრო მეტად
შეგახსენებენ თავს, რადგანაც რაიმეს დავიწყების მცდელობები - ეს სხვა არაფერია, თუ არა
ამასთან აზრობრივი დაბრუნება. ეს ამის გახსენების სხვა საშალებაა. ძალისხმევის გამოყენებით
შეუძლებელია რაიმეს დავიწყება.

როცა სიჩუმე ეშვება, უეცრად ყველა საზრუნავი ქრება, - და ქრება უკვალოდ! ისინი კვალსაც კი
არ ტოვებენ უკან. თქვენ არ შეგიძიათ ამის დაჯერება: სად გაქრა მთელი ეს ხმაური? თქვენ არ
შეგიძიათ დაიჯეროთ, რომ ოდესღაც ის თქვენში იყო. თქვენ არ შეგიძლიათ დაიჯეროთ, რომ ის
დღემდე იმყოფება სხვა ადამიანებში. ეს ერთ-ერთი მთავარი პრობლემაა, რომელსაც
გასხივოსნებული ადამიანი ეჯახება.

როცა ჩემთან მოდიხართ ყველა თქვენი პრობლემით, თქვენ არ შეგიძლიათ ჩემი სიძნელეების
გაგება. ჩემი სიძნელეები თავისი არსით ერთ კითხვამდე დაიყვანება: როგორ ახერხებთ, რომ
ამდენი პრობლემა გქონდეთ? როგორ ახერხებთ ამას? ეს სრულიად დაუჯერებელია, უბრალოდ
შეუძლებელია! - რადგანაც აზრის შენარჩუნებასაც რომ ვცდილობდე, იგი მისხლტება. მე არ
შემიძლია მისი დაკავება. მას გაქცევა უნდა. თქვენ კი ამბობთ, რომ აზრების გაჩერება გინდათ,
რომ დაიღალეთ, რომ ეს ყველაფერი მოგწყინდათ. თქვენ რაღაც სრულიად შეუძლებელს
აკეთებთ!

იმ დღეს, როცა სიჩუმე ჩამოწვება, გაიგებთ... რომ კვალიც არ დარჩა. თქვენ ვერ დაიჯერებთ,
რომ ეს აზრები ოდესღაც თქვენს შიგნით იყვნენ. ისინი უბრალოდ გაქრნენ. ისინი ჩრდილებს
ჰგავდნენ. აზრები არანივთიერნი არიან, უბრალოდ ჩრდილები არიან. როცა ქრება, ჩრდილი
კვალს არ ტოვებს. ჩრდილების კვალის პოვნა შეუძლებელია უპირველეს ყოვლისა იმიტომ, რომ
იგი არანივთიერია. იგივე შეიძლება ითქვას თქვენს აზრებზე, თქვენს გონებაზე.

მე უკვე აღარ ვიცი, სად იმყოფება ჩემი სულის სახლი და სად არიან ჩემი გამოცდების
სიმძიმეები.
როცა ეს მდგომარეობა ხდება, როცა სიჩუმე ეშვება და გავსებთ, თქვენ უკვე ვეღარ ხვდებით
შიგნით იყურებით თუ გარეთ. თქვენ უკვე აღარ იცით, ვინაა დამკვირვებელი და ვინ
დაკვირვების ობიექტი.

მე უკვე აღარ ვიცი, სად იმყოფება ჩემი სულის სახლი და სად არიან ჩემი გამოცდების
სიმძიმეები.
მაშნ თქვენ აღარ შეგიძლიათ თქვათ, ვინ ხართ. თქვენ ხართ, პირველად ცხოვრებაში, თქვენ
ხართ, მაგრამ ვინ ხართ? რა ხართ? პასუხი ამ კითხვაზე არ იქნება.

როცა ჩინეთის იმპერატორმა ვუმ ჰკითხა ბოდჰიდჰარმას... ბოდჰიდჰარმამ ძალიან განაცვიფრა

იმპერატორი. ბოდჰიდჰარმა ძალზე სასტიკი ადამიანი იყო, ძალიან უხეში, ის მოვლენებს
ყოველთვის თავის სახელს არქმევდა. იმპერატორმა ჰკითხა: „მე მრავალი კარგი საქმე გავაკეთე.
რა ჯილდო მელოდება ამისთვის სამოთხეში?“

ბოდჰიდჰარმამ დიდი ამრეზით შეხედა იმპერატორს და უპასუხა: „ჯილდო? რა სამოთხეზე

მელაპარაკები? შენ ჯოჯოხეთში მოხვდები!“

იმპერატორს გაუკვირდა: „ჯოოჯოხეთში მოვხვდები? მიუხედავად ყველა კეთილი საქმისა? მე

ამდენი ტაძარი ავაშენე, ბუდას ათასი ქანდაკება, ხაზინიდან იმდენ ფულს გამოვყოფ ბუდისტი
ბერებისა და მონასტრების შესანახად. რას აღარ ვაკეთებ დჰარმის, ბუდას გზავნილის
გასავრცელებლად. მთელი ქვეყანა ბუდისტური ხდება. ხალხი მედიტირებს და მას ეთაყვანება,
წმინდა წერილები ითარგმნება, ათასობით მეცნიერი მუშაობს თარგმანებზე. ნუთუ არანაირი
ჯილდო არ იქნება? ნუთუ ჩემი მოქმედებები არაა სასიკეთო?“

ბოდჰიდჰარმამ თქვა: „სასიკეთო? სამყაროში არაფერია სასიკეთო. არაფერია არც სასიკეთო და

არც ცოდვილი. გაითვალისწინე, ჯობია გადააგდო იდეა იმის შესახებ, რომ ქველმოქმედი ხარ,
გადააგდო ფიქრი, რომ დიად საქმეებს სჩადიხარ, წინააღმდეგ შემთხვევაშ ყველაზე ღრმა
ჯოჯოხეთში მოხვდები.“

ბუნებრივია, იმპერატორი დამწუხრებული და გაღიზიანებული იყო... როგორც ჩანს იგი ძალიან

კულტურული და რაფინირებული ადამიანი გახლდათ, წინააღმდეგ შემთხვევაშ ძალას
იხმარდა. მაგრამ მანაც კი ვერ გაუძლო ცდუნებას და გაბრაზებულმა ჰკითხა: „ვინ ხარ შენ?
არაფერია სასიკეთო? არაფერია ცოდვილი? ვინ ხარ?“

ბოდჰიდჰარმას გაეცინა და უპასუხა: „არ ვიცი, სერ“.

მაგრამ იმპერატორს არ შეეზლო გაგება. თქვენც ვერ გაიგებდით.

ჩვეულებრივ ადამიანები ფიქრობენ, რომ გასხივოსნებულმა ადამიანმა იცის, ვინ არის. ისინი
მას უწოდებენ ადამიანს, რომელმაც საკუთარი თავი შეიცნო, ბოდჰიდჰარმა კი ამბობს: „მე არ
ვიცი“. ეს თვითშემეცნების უმაღლესი მწვერვალია, სწორედ ესაა ნამდვილი ცოდნა საკუთარი
თავის შესახებ. თუ ის გაქრა, ვის შეუძლია რაიმე იცოდეს? ცოდნა გულისხმობს მცოდნეს და
ცოდნის ობიექტს; როცა დუალობა აღარ არსებობს, ვის შეუძლია იცოდეს? რჩება მხოლოდ
სიჩუმე, უზარმაზარი სიჩუმე, დაყოფის არარსებობა, არაორმაგობა. როგორ შეეძლო
ბოდჰიდჰარმას ეთქვა: „მე ვიცი“?
მას რომ ეთქვა: „დიახ, მე ვიცი, რომ მარადიული სული ვარ“, - ეს რაღაც ძალიან ჩვეულებრივი
იქნებოდა. შესაძლოა ვუსთვის ეს უფრო დამაჯერებელი იქნებოდა, მაგრამ ბოდჰიდჰარმა თავის
სახეს დაკარგავდა. იგი საკუთარი თავის ერთგული დარჩა. მან თქვა: „მე არ ვიცი. ვინ გაჰყვება
ადამიანს, რომელიც ამბობს: „მე არ ვიცი ვინ ვარ“?
ვუმ უარი თქვა განზრახვაზე, რომ გაჰყოლოდა ამ ადამიანს. როცა დაინახა, რომ იმპერატორს
მისი არ ესმოდა, ბოდჰიდჰარმამ თქვა: „თუ იმპერატორსაც კი არ ესმის ჩემი, რაღა უნდა ვთქვა
სხვებზე?“

ამიტომაც მთებშ წავიდა, ცხრა წლის განმავლობაში იჯდა და კედელს უყურებდა. როცა მასთან
ხალხი მიდიოდა და ეკითხებოდა: „რატომ უყურებ კედელს?“ - იგი პასუხობდა: „იმიტომ, რომ
როცა ადამიანებს ვუყურებ, ისინი ისევე გამოიყურებიან, როგორც კედლები. ჯობია კედელს
ვუყურო. ადამიანს მხოლოდ მაშინ შევხედავ, როცა დავინახავ, რომ კედელს არ ჰგავს, რომ
შეუძლია გამოხმაურება, გაგება“.

მისი სიტყვები „მე არ ვიცი“ უდიდესი სილამაზითა და მშვენიერებითაა სავსე.

მე უკვე აღარ ვიცი, სად იმყოფება ჩემი სულის სახლი და სად არიან ჩემი გამოცდების
სიმძიმეები. თუკი მოინდომებთ, დარწმუნდეთ თქვენი სხეულის თანმყოფობაში, ვერ შეძლებთ
მის პოვნას.
თუკი მოინდომებთ, რომ დარწმუნდეთ თქვენი სხეულის თანმყოფობაში იმ მომენტში, როცა
სიჩუმე გავსებთ, ვერ შეძლებთ მის პოვნას. სხეული უკვე აღარ არის, ან თქვენი სხეული მთელი
ყოფიერება გახდა, რადგანაც უკვე აღარ ხართ მისგან განცალკევებული. თქვენ არ შეგიძლიათ
საკუთარი თავის გამოცალკევება, თქვენ არ შეგიძლიათ საზღვრის გავლება: „აი ჩემი სხეული“.
თქვენი სხეული მთელი ყოფიერება გახდა, ან სხეული საერთოდ არ არსებობს.

ყურადღებით იყავით, რადგანაც ასეთმა განცდამ შესაძლოა დიდი უსიამოვნება გამოიწვიოს

თქვენში. თუ ერთხელ მოხდება, რომ თვალებს ახელთ და ვეღარ პოულობთ საკუთარ სხეულს,
ვეღარ ხედავთ საკუთარ სხეულს, არ იდარდოთ.

ზუსტად რამდენიმე დღის წინ ერთმა სანიასმა მითხრა: „როცა სარკის წინ ვდგავარ,
გაოგნებული ვარ, რადგანაც ვერ ვგრძნობ, რომ ეს ჩემი ანარეკლია“. ეს მართლაც გაოცებას
იწვევს. იგი თავს არიდებს სარკეში ჩახედვას, რადგანაც ყოველთვის, როცა ამას აკეთებს, ჩნდება
პრობლემა: „ვინაა ეს ბიჭი?“ იგი ვერ გრძნობს, რომ თვითონაა. ამან ძალიან ააღელვა, ისევე
როგორც შეეძლო ნებისმიერი აეღელვებინა.

თუმცაღა ეს ძალიან სასიკეთო ნიშანია და მიანიშნებს, რომ სწორი მიმართულებით მოძრაობს.

რაღაც მშვენიერი ხდება: იგი კარგავს გაიგივებას საკუთარ სხეულთან. ეს ძალიან კარგია, იგი
სწორი მიმართულებით მოძრაობს. მე შევთავაზე, რომ რაც შეიძება ხშირად ჩაიხედოს სარკეში;
ყოველთვის, როცა დრო აქვს, უბრალოდ დაჯდეს სარკის წინ, უყუროს თავისი სხეულის
ანარეკლს და შეიგრძნოს: „ეს მე არ ვარ“. არაა საჭირო ამ ფრაზის გამეორება: „ეს მე არ ვარ“, -
რადგანაც ეს ფალში იქნება. საკმარისია მხოლოდ შეგრძნება! მას ეს თავისთავად ემართება,
ამიტომაც პრობლემა არაა. ეს მისი ბუნებრივი მედიტაცია გახდება. მხოლოდ ეს ერთი
მედიტაციაც კი საკმარისი იქნება. დროთა განმავლობაშ დადგება მომენტი, როცა ვეღარ
შეძლებს თავისი ანარეკლის დანახვას. ეს კიდე უფრო მეტ გაოგნებას გამოიწვევს.

რაღაც მსგავსი დაემართა სვაბჰავასაც. მე მას იგივე მედიტაცია შევთავაზე. იგი რამდენიმე თვის
განმავლობაში აკეთებდა მას, შემდეგ კი, როცა ერთხელ სარკისწინ დადგა, ანარეკლი გაქრა. მან
თვალები მოიფშვნიტა: რა ხდება? ის რა, ჭკუიდან შეიშალა? სარკე ადგილზე იდგა, იგი მის წინ
იდგა, მაგრამ ანარეკლი გამქრალიყო. ეს დღე მისი არსების ტრანსფორმაციის დიდ დღედ იქცა.

ახლა სვაბჰავა სრულიად სხვა ადამიანია, სრულიად სხვა. როცა პირველად ვნახე, მასშჳ
არაფერი იყო ეგოს გარდა. და ეს პენჯაბური ეგო იყო - ყველაზე სახიფათო ეგო ინდოეთში.
სინამდვილეში თავისი პენჯაბური ეგოს გამო აღმოჩნდა იგი მახეში. მას ჭეშმარიტების შეცნობა
სურდა, და მე ვკითხე: „მზად ხარ, რომ გარისკო?“ მე მისი ეგო გამოვიწვიე: „საკმაოდ თამამი
ხარ იმისთვის, რომ გარისკო ყველაფრით?“ მან ვერ შეძლო უარის თქმა, მან ვერ შეძლო უკან
დახევა. მან თქვა: „დიახ“. ცოტა შეშინებული გამოიყურებოდა, - ვინ იცის, რა ელის? - მაგრამ
ნახტომი გააკეთა. იმ დღეს, როცა ანარეკლი გაქრა, რაღაც შეიცვალა, ტრანსფორმირდა მის
სიღრმეში.

შეაჩნევდით, რომ ახლა სვაბჰავა სრულიად სხვა ადამიანია. ის ძალიან უბრალო გახდა. ახლა
იგი სარკეების გალერეაში მუშაობს ვიპასანაზე. ის მდიდარი ადამიანია, მილიონერია. იგი
უზარმაზარი ფაბრიკის მფლობელი იყო, მასზე ასობით ადამიანი მუშაობდა. ახლა იგი თავად
გახდა უბრალო მუშა აშრამში, მაგრამ არასოდეს ყოფილა ასეთი ბედნიერი, არასოდეს უგრძვნია
იმდენი ნეტარება, რამდენიც ახლა.

ერთხელ ეს შესაძლოა თქვენც დაგემართოთ: მედიტაციის დროს ისეთი სიჩუმე შეგიპყრობთ,

რომ საკუთარ სხეულსაც კი ვეღარ იპოვნით. თუ სარკეში ჩაიხედავთ, ვერ დაინახავთ საკუთარ
სახეს. ნუ იდარდებთ ამაზე. აღიქვით ეს, როგორც ძალიან სასიკეთო ნიშანი. რაღაც მშვენიერი
გემართებათ: თქვენი ძველი გაიგივება ინგრევა, თქვენი ძველი წარმოდგენა თქვენს შესახებ
ქრება. მანამ, სანამ ღმერთი შეძლებს, რომ დაგეუფლოთ, ბოლომდე უნდა გაქრეთ.

თუკი მოინდომებთ, დარწმუნდეთ თქვენი სხეულის თანმყოფობაში, ვერ შეძლებთ მის პოვნას.
ესაა მდგომარეობა, როდესაც ცა მიწაზე ეშვება...
როცა ვერ ხედავთ საკუთარ სხეულს, როცა ვერ გრძნობთ საკუთარ სხეულს, როცა ვერ
აცნობიერებთ საკუთარ სხეულს, ეს ნიშნავს, რომ „ცა მიწაზე ეშვება“, - თქვენთან სამოთხე
ეშვება, თქვენთან ღმერთი მოდის, ღმერთი აღწევს თქვენამდე! თქვენი გული მის გულს
შეერწყა, თქვენი ხელი მის ხელში აღმოჩნდა. სწორედ ამიტომ გაქრით: ნაწილი მთელი გახდა.

...დრო, როდესაც ყველა სასწაული თავის წყაროს უბრუნდება.

ახლა უკვე მთელი თქვენი ცხოვრება სასწაული იქნება. ყოველი წამი უნიკალური იქნება.
ყოველი განცდა არაჩვეულებრივი, მიღმიერი იქნება. ამიერიდან მთელი თქვენი ცხოვრება
პოეზია გახდება. ამიერიდან არასოდეს მოიწყენთ, რადგანაც ცხოვრება ყოველ მომენტში
განიცდის განახლებას, - როგორ შეიძლება მოგწყინდეთ? ადამიანები მოწყენილები არიან
იმიტომ, რომ განაგრძობენ თავიანთი ძველი, მკვდარი, მოსაწყენი ეგოს ტარებას. სწორედ
ამიტომაც არიან მოწყენილები. როცა არ არის ეგო, არც მოწყენილობაა. მაშინ ცხოვრება -
სიხარულია! მაშინ ყველაფერი მომხდარი, ყოველგვარი გამონაკლისის გარეშე - ღმერთის
საჩუქარია. მაშინ გამუდმებით გრძნობ ისეთ ღრმა მადლიერებას, რომ გინდება მიწაზე
განერთხო და თაყვანი სცე...

...დრო, როდესაც ყველა სასწაული თავის წყაროს უბრუნდება.

თუკი იმ დონეზე წახვედით წინ, რომ ყველა ჩრდილი და ბგერის ნასახი გაქრა...
გახსოვდეთ, რას ამბობდა მანამდე ლუ-ძი: დგება მომენტი, როდესაც ღმერთები დაბლობზე
აღმოჩნდებიან. თქვენ გრძნობთ, თითქოს მთის მწვერვალზე ზიხართ, მთელი სამყარო კი
დაბლობზეა. ყველა ბგერა გესმით, და თან ძალიანნათლად, ძალიან მკაფიოდ, მაგრამ ამასთან
ისინი შორს არიან, თითქოს დიდ მანძილზე იმყოფებიან, ექოს ჰგვანან დაბლობიდან. ახლა კი
ეს ექოებიც ქრება, ეს ჩრდილებიც ქრება.

გახსოვთ ჩიიონო? თავისი გასხივოსნების ზეიმის მომენტში მან ეს სტრიქონები დაწერა:

როგორ არ ვეცადე, მთელად შემენარჩუნებინა ვედრო,

ვიმედოვნებდი, რომ სუსტი ბამბუკი არასოდეს გაწყდებოდა.

უეცრად ძრო გავარდა...

აღარ არის წყალი,

აღარ არის მთვარე წყალში,

ჩემს ხელში კი - სიცარიელეა.

ყველა ანარეკლი, ჩრდილი, გამოხმაურება გაქრა. დარჩა მხოლოდ ის, რაც არის, მთელი თავისი
უზარმაზარი მშვენიერებით.

...და სრული სიმშვიდისა და მდგრადობის მდგომარეობაში აღმოჩნდით, ეს ნიშნავს, რომ

თავშესაფარი ენერგიის გამოქვაბულში იპოვნეთ, სადაც ყველა სასწაული თავის წყაროს
უბრონდება.
მთელი გარეგნული ცხოვრება უკვე სასწაულად აღიქმება. თქვენ კვლავ ბავშვი ხდებით,
რომელიც ზღვის ნაპირზე ერთობა, მზის სხივებში ბანაობს, ქართან თამაშობს და ნიჟარებსა და
ფერად კენჭებს აგროვებს, და გახარებულია, თითქოს ბრილიანტები ეპოვნოს. მთელი გარე
სამყარო სასწაულის თვისებას იძენს. და რა ხდება ამ დროს შიგნით?
...ყველა სასწაული თავის წყაროს უბრონდება.
იგივე, რაც გარეთ ხდება, შიგნითაც ხდება: „ყველა სასწაული თავის წყაროს უბრუნდება“.

რაში მდგომარეობს ეს სასწაული? უდიდესი სასწაული იმაში მდგომარეობს, რომ იყო,

უბრალოდ იყო. იმისთვის, რომ ეს იგრძნო, აუცილებელი არაა, მდიდარი იყო; იმისთვის, რომ
ეს იგრძნო, აუცილებელი არაა, განათლებული იყო; იმისთვის, რომ ეს იგრძნო, აუცილებელი
არაა სახელგანთქმული იყო. ამისთვის საკმარისია, უბრალოდ იყო! ის ფაქტი, რომ თქვენ
არსებობთ, უდიდესი სასწაულია, უდიდესი საიდუმლოა. რატომ არსებობთ? ამისთვის
არანაირი მიზეზი არ არსებობს. თქვენ ამისთვის არაფერი გაგიკეთებიათ, თქვენ ეს არც კი
გითხოვიათ. ეს უბრალოდ მოხდა.
გარშემო ყველგან სასწაულს ხედავთ. თქვენს შიგნითაც - საოცრებების სამყაროა. სწორედ ასე
ცხოვრობს გასხივოსნებული ადამიანი. ახლა შემდეგი რაღაც ხდება:

თქვენ არ იცვლით ადგილს, ადგილი თავისით იცვლება.

თქვენ არ გჭირდებათ ჰიმალაებში წასვლა, თქვენ არ გჭირდებათ ჩვეულ სამყაროზე უარის თქმა.
ჩვეულ სამყაროშ ხართ, მაგრამ ეს სამყარო, ეს ადგილი აღარ არის იგივე, - იგი თავისთავად
შეიცვალა. ჩვეულებრივი სამყაროც კი იმდენად მშვენიერი ხდება, რომ ჰიმალაები ვერც კი
სეედრებიან. ჩვეული რეალობა არაჩვეულებრივი სილამაზით ივსება. იგივე ხეები, რომელსაც
ყოველდღიურად ჩაუვლიდით ხოლმე, მაგრამ არასოდეს უყურებდით, ვერასოდეს ამჩნევდით,
უეცრად თქვენს ცნობიერებაში შემოიჭრებიან მთელი თავისი სილამაზით, თავისი ყვავილებითა
და არომატით. ცხოვრება ძალიან მკაფიო ფერებს იღებს და ფსიქოდელიური ხდება. მხოლოდ
იმის გამო, რომ ამ შინაგან სიჩუმემდე, ეგოს არარსებობამდე მიხვედით, მასში ყველაფერი
თავისით იცვლება.
თქვენ არ იცვლით ადგილს, ადგილი თავისით იცვლება.
სწორედ ამიტომ კვლავ და კვლავ მოვითხოვ, რომ ჩემი სანიასები არ მოწყდნენ სამყაროს. როცა
გასხივოსნებული ხდებით, სამყარო თავისით იცვლება, იგი იძულებულია, რომ შეიცვალოს, -
დაე ეს იყოს თქვენი გასხივოსნების კრიტერიუმი.
ჩვეულებრივი სამყაროსგან გაქცევით ვერაფერს მიაღწევთ; სადაც არ უნდა აღმოჩნდეთ, კვლავაც
შექმნით იგივე სამყაროს, რადგანაც საკუთარ თავში ატარებთ მისი შექმნის პროგრამას.
შეგიძლიათ მიატოვოთ ერთი ქალი, რადგან ფიქრობთ, რომ სწორედ მის გამო გექმნებათ ყველა
პრობლემა - ბავშვები, საოჯახო მეურნეობა მეურნეობა, პასუხისმგებლობა. თქვენ შეგიძლიათ
მიატოვოთ ეს ქალი, საწყალი ბავშვები და გაიქცეთ, - ასე ბევრი მოქცეულა, - მაგრამ ოდესღაც
თქვენ თვითონ შეგიყვარდათ ეს ქალი და კვლავ შეყვარების შესაძლებლობა ჩადებულია
თქვენში. ამიტომაც კვლავ შეგიყვარდებათ... სხვა ქალი. ადრე თუ გვიან, - და უფრო ადრე,
ვიდრე გვიან, - გაგიჩნდებათ ახალი ოჯახი, ახალი ცოლი, ახალი ქმარი, ბავშვები,
პასუხისმგებლობა.

შეუძლებელია ცხოვრების შეცვლა ასე იოლად, ასე მცირე ფასად. ყველაფერი, რასაც ცვლით, -
კონტექსტია; შიგნით სიღრმეში კვლავ იგივე პროგრამას ატარებთ. სწორედ ამ პროგრამამ შექმნა
წინა კონტექსტი, იგივე პროგრამა აღადგენს ახალსაც. წარმოიდგინეთ თესლი: შეგიძლიათ ხე
მოჭრათ, მაგრამ თესლი დარჩება; როცა იგი მიწაშ ჩავარდება, ხე კვლავ გაიზრდება.
აუცილებელია, რომ თავად თესლი გავანადგუროთ.

მაშინ სადაც არ უნდა იყოთ, სასწაულს იგრძნობთ.

თქვენ არ იცვლით ადგილს, ადგილი თავისით იცვლება.

სწორედ ეს სამყარო იქცევა სამოთხედ, სწორედ ეს სამყარო იქცევა ნირვანად, სწორედ ეს
ადამიანი ხდება ბუდა.

ესაა არანივთიერი სივრცე, სადაც ათასი და ათიათასი ადგილი ერთ ადგილს წარმოადგენს.
თქვენ არ ცვლით დროს, დრო თავისით იცვლება. ესაა განუზომელი დრო, სადაც ნებისმიერი
მარადისობა წამის გაელვებას ჰგავს.
თქვენ არაფერს არ ცვლით. სივრცე და დრო - ამ სამყაროს შემადგენელი ორი ნაწილია.
დაუკვირდით, ის, რასაც ლუ-ძი ამბობს, სრულიად შეესაბამება თანამედროვე ფიზიკის
მდგომარეობებს. ალბერტ ეინშტეინი ამტკიცებს, რომ სამყარო მხოლოდ ორი ნაწილისგან
შედგება - სივრცისგან და დროისგან. სინამდვილეში ეს ორი კი არა ერთი რამეა, ამიტომაც
იძულებული იყო, რომ ახალი ტერმინი შემოეტანა. ის არ იყენებს სიტყვებს „სივრცე“ და „დრო“,
იგი იყენებს სიტყვას „სივრცედრო“ ერთი სიტყვა, რომელშიც დეფისიც კი არაა, რადგანაც დრო
- ეს სივრცის მეოთხე განზომილებაა. არაა საჭირო სივრცის შეცვლა, არაა საჭირო დროის
შეცვლა. ისინი თავისით იცვლებიან. უბრალოდსაკუთარი თავი შეცვალეთ. მთელი ყოფიერება
იცვლება, როცა ცვლილებები თქვენს გულში ხდება.
სამოთხე არაა სადღაც გარეთ, ჯოჯოხეთი არაა სადღაც გარეთ. ისინი თქვენში არიან, ერთიც და
მეორეც თქვენშია. თქვენ თავად შექმენით ისინი. მაგრამ ადამიანები განაგრძობენ
სისულელეების კეთებას.

რამდენიმე დღის წინ ერთმა ადამიანმა წერილი მომწერა. ის მეკითხება: „რა ხდება?“ იგი
სამჯერ იყო დაქორწინებული და ახლა მეოთხედ მოიყვანა ცოლი. უკვე მეოთხე ქალთან
ცხოვრობს. მას უკვირდა: „რატომ ხდება სულ ერთი და იგივე? თავიდან ყველაფერი
შესანიშნავად მიდის, მაგრამ ნახევარი წლის შემდეგ ისტორია მეორდება“. ისტორია მეორდება
იმიტომ, რომ ის იგივედ რჩება. სწორედ ამის გამო ექმნება სირთულეები.

მაგალითად, ცოლი მოგბეზრდათ, - გონებას ყოველთვის წყურია რაღაც ახალი, უჩვეულო.

თქვენ უკვე იცნობთ ამ ქალს, იცნობთ მას თავიდან ბოლომდე. ყველაფერი იცით მასზე და
გამოსაკვლევი აღარაფერია. ამიტომ სხვა ქალებით ინტერესდებით. როგორც კი ინტერესს
ავლენთ სხვა ქალის მიმართ, თქვენი ცოლი უფრო მეტ პრობლემას გიქმნით. როცა ამჩნევს, რომ
ყურადღებას აღარ აქცევთ მას და სხვა ქალით ხართ გატაცებული, ეჭვიანობას იწყებს. თავს
გაბეზრებთ, გეჩხუბებათ, და რაც უფრო მეტად გეჩხუბებათ, მით უფრო განგიზიდავთ.
იგი მანკიერ წრეში ხვდება: უნდა რომ მასთან დარჩეთ, მაგრამ რაც არ უნდა გააკეთოს, ეს კიდევ
უფრო მეტად განგიზიდავთ. იგი უფრო და უფრო მეტ უფლებას გიყენებთ, უფრო და უფრო
მეტად ეჭვიანობს, და ბოლოს და ბოლოს სახლში გაჩერება შეუძლებელი ხდება. ცხოვრება
ჯოჯოხეთად იქცევა. თავს არიდებთ მას და სამსახურში უფრო მეტ დროს ატარებთ. სამუშაოც
რომ არ გქონდეთ, აგრძელებთ ოფისში ჯდომას, რადგანაც სახლში წასვლა კვლავ ამ ქალთან
შეხვედრას, კვლავ თავდასხმების ქვეშ ყოფნას ნიშნავს. რა უნდა სინამდვილეში თქვენს ცოლს?
მას უნდა, რომ მასთან იყოთ. მაგრამ ყველაფერი, რასაც აკეთებს, საწინააღმდეგო ეფექტს იწვევს
- თქვენ მას შორდებით, და რაც უფრო მეტად შორდებით, მით უფრო მშვენიერად და
მომხიბვლელად გეჩვენებათ სხვა ქალი. რაც უფრო მშვენიერად გეჩვენებათ სხვა ქალი, მით
უფრო მეტად გინდათ მასთან ყოფნა, და მით უფრო მეტად უნდა მასაც თქვენთან ყოფნა. მალე
ის იტყვის: „თუ ჩემთან ყოფნა გინდა, მიატოვე შენი ცოლი“.

მაგრამ მას არ ესმის, რომ სილამაზე, რომელსაც მასშ პოულობთ, იმავე მომენტში ქრება,
როგორც კი ცოლს დაშრდებით, რადგანაც ოთხმოცდაათი პროცენტით მისი სილამაზე სხვა
ქალზეა დამოკიდებული. ის ფიქრობს, რომ ეს სხვა ქალი, თქვენი ცოლი, მისი მტერია, მაგრამ
ეს ასე არაა. სინამდვილეში თქვენ მხოლოდ ცოლის წყალობით შეგიყვარდათ ეს ქალი. ასე
მუშაობს არაცნობიერი. ის თესლები, რომლებიც თქვენშა ჩადებული, განუწყვეტლივ მუშაობენ,
მაგრამ ვერ ამჩნევთ ამას. თქვენი ახალი ქალი ძალიან ბედნიერად იგრძნობს თავს. რაც უფრო
ბედნიერი გახდება იგი, მით უფრო მოგინდებათ მასთან ყოფნა, და მით უფრო მახინჯად
მოგეჩვენებათ თქვენი ცოლი. მალე მოგინდებათ, რომ მუდამ ამ ქალთან იყოთ. მიატოვებთ
ცოლს და ახალ სეყვარებულთან იცხოვრებთ. როგორც კი ცოლს მიატოვებთ, კონტექსტი მაშნვე
შეიცვლება: ახლა თქვენი ახალი ქალი თქვენს გვერდითაა, ის აღარ ჩანს უწინდებურად ლამაზი
და მიმზიდველი. ჰიპნოზი იფანტება, რადგანაც უკვე აღარავინ განგიზიდავთ.

ნახევარი წლის შემდეგ ჰიპნოზი სრულიად ქრება: მეორე ცოლი ზუსტად ისეთივე აღმოჩნდა,
როგორიც პირველი. ახლა თავიდან ბოლომდე იცნობთ მას და აღარაა საინტერესო. თქვენი
ქალი ვერ ხვდება, რა მოხდა: „ის ისეთი შეყვარებული იყო, რა მოხდა?“ მან თვითონ დაანგრია
ყველაფერი. თქვენც არ გესმით რა მოხდა: „ის ისეთი წარმოუდგენლად ლამაზი იყო, და ბოლოს
ჩვეულებრივი ქალი აღმოჩნდა“. ისტორია მეორდება, კვლავ მეორდება, თქვენ იმავე მანკიერ
წრეში ხვდებით, მაგრამ ატარებთ რა არაცნობიერად იგივე თესლს, კიდევ სხვა გიყვარდებათ.
ადამიანებს გაუცნობიერებლად უყვარდებათ და გაუცნობიერებლად შორდებიან. ისინი
პარტნიორებს იცვლიან, მაგრამ თავად არ იცვლებიან. გამუდმებით ცვლიან რაღაცას გარეთ,
მაგრამ შიგნით იგივედ რჩებიან.

თქვენ შეგიძლიათ განაგრძოთ რაღაცის გარეთ შეცვლა - სწორედ ამას აკეთებდით მრავალი
ცხოვრების განმავლობაში. უბრალოდ იმეორებდით ერთი და იგივე სცენარს, მოძრაობდით
ერთი და იმავე მანკიერ წრეში. წარმოიდგინეთ ბორბალი: ერთი და იგივე სპიცები მოძრაობენ
წრეზე ხან ზემოთ, ხან ქვემოთ. ასე განაგრძობს ბორბალი მოძრაობას და თქვენ მანკიერ წრეში
ხართ.
გახდით უფრო მეტად გაცნობიერებულნი. არაა საჭირო ადგილის შეცვლა, არაა საჭირო დროის
შეცვლა, გარეთ არაფრის შეცვლა არაა საჭირო. თქვენს გარშემო ყველაფერი იმდენადაა,
რამდენადაც შესაძლებელია. საჭიროა მხოლოდ, რომ გახდეთ უფრო გაცნობიერებული, უფრო
ყურადღებიანი, უფრო ცარიელი, რათა გარეთ არ მოახდინოთ არაფრის პროეცირება. თქვენს
შიგნით ყველა თესლი, ყველა განპირობებულობა უნდა გაანადგუროთ. როცა
განპირობებულობა წაშლილი იქნება, თესლები კი განადგურებული, როცა გადააგდებთ
ყველაფერს, რაც შიგნით იყო, და გახდებით ცარიელი, თქვენშ შემოაღწევს რაღაც მიღმიერი - ცა
მიწაზე დაეშვება. სწორედ ეს იქნება ტრანსფორმაციის გაელვება.

ამ ცვლილებასთან ერთად მთელი ყოფიერება შეიცვლება. იგივე ქალი, იგივე ბავშები, იგივე
ადამიანები, იგივე ოფისი, იგივე ჩვეული სამყარო, მაგრამ ისინი აღარ არიან ერთი და იგივე,
რადგანაც თქვენ შეიცვალეთ. არასოდეს დაიწყოთ ცვლილებები გარედან, დაიწყეთ ისინი
შიგნიდან - ასეთია ტრანსფორმაციის სწორი გზა.

სანამ გული აბსოლუტურ სიმშვიდეს არ მიაღწევს, იგი ვერ შეძლებს მოძრაობას. თქვენ
წარმართავთ მოძრაობას და ივიწყებთ ნებისმიერ მოძრაობას; მაშინ ეს თავისთავადი მოძრაობაა.
ამიტომაც ნათქვამია: თუკი გარე მოვლენების ზემოქმედებით მოძრაობთ, ეს არსების
იმპულსია. თუ თქვენ მოძრაობთ, როდესაც გარედან ზემოქმედება არ არის, მაშინ ეს ზეცის
მოძრაობაა.
ნება მიეცით ზეცას, რომ მიმართულება მოგცეთ, ნება მიეცით ღმერთს, რომ წარგმართოთ.
წინააღმდეგ შემთხვევაში განაგრძობთ სიტუაციებზე რეაგირებას, სიტუაციები კი თქვენს
პროვოცირებას, თქვენს არაცნობიერზე მუშაობას განაგრძობენ, და თქვენ იგივედ დარჩებით.

შეგიძლიათ განაგრძოთ ქალების გამოცვლა, მამაკაცების გამოცვლა, სამსახურების გამოცვლა,

სახლების გამოცვლა, თქვენ შეგიძლიათ განაგრძთ გარეგნული საგნების გამოცვლა, მაგრამ ამით
სინამდვილეშ არაფერი შეიცვლება. სანამ თქვენ მთელი ყოფიერება არ შეგიპყრობთ, სანამ
გარეგნული საგნები არ შეწყვეტენ თქვენი გულის წარმართვას და მიმართულებას თავად თქვენი
არსის შუაგული არ მოგცემთ, - დაარქვით მას ღმერთი, ზეცა, დაო, - სანამ არ შეწყვეტთ
მიმართულებაის თავად მიცემას და არ მისცემთ საკუთარ თავს საშუალებას, რომ უბრალოდ
ინსტრუმენტი იყოთ ღვთაებრივის ხელში, არ მოხდება ის, რასაც გულისხმობს იესო, როდესაც
ამბობს: „“იყავნ ნება შენი, მოვედინ სუფევა შენი“. ეს მისი სიტყვებია, ესაა სიტყვები,
რომლებიც აირჩიეს იუდეველებმა იმისთვის, რომ იგივე ჭეშმარიტება გამოეხატათ. ჩინელებმა
ასეთი სიტყვები სეარჩიეს: „ნება მიეცით ზეცას, რომ წარმართოს თქვენი გული“.

როცა არ არის არანაირი იდეა, კარგი იდეები იბადებიან.

ხდება საოცრება: როცა არ არის არანაირი იდეა, მაშინ რაც არ უნდა გააკეთოთ, კარგი იქნება.
მაშინ კითხვაც კი არ ჩნდება - კარგია ეს თუ არა. როცა გონება მდუმარებაში აღმოჩნდება და
ღმერთი წარმართავს თქვენს გულს, მხოლოდ კარგი ხდება.
თქვენ ვერ გახდებით წმინდანი, თუკი უბრალოდ კარგ ქმედებებს ჩაიდენთ. მაგრამ თუ
წმინდანი ხართ, მაშინ როგორც არ უნდა მოიქცეთ, კარგად მოიქცევით. თუ წმინდანობას
მოინდომებთ და ამის გამო კარგი ქმედებების კეთებას ეცდებით, თქვენ უბრალოდ
დათრგუნავთ საკუთარ თავს და მეტი არაფერი. უბრალოდ დათრგუნავთ ცუდს და თავს
მოაჩვენებთ, რომ კარგად იქცევით. თვალთმაქცი გახდებით.

ნუ ეცდებით წმინდანობას. ნება მიეცით ღმერთს, რომ დაგეუფლოთ. დარჩით ცარიელი,

დანებდით, გაუშვით საკუთარი თავი: ნება მიეცით ღმერთს, რომ წარმართოს თქვენი გული, და
მაშინ ყველაფერი მომხდარი მშვენიერი იქნება. მაშნ ყველაფერი მომხდარი სასიკეთო იქნება,
ცოდვა შეუძებელი გახდება. ცოდვილი, ეს სხვა სიტყვებით ისაა, რაც ეგოდან მომდინარეობს.
სწორედ ამიტომ თქვა ბოდჰიდჰარმამ: „სენ ჯოჯოხეთშ მოხვდები. მიუხედავად იმისა, რომ
რასაც აკეთებ, უდავოდ სასიკეთოდ, რელიგიურად ჩანს, შიგნით სიღრმეში ამით სიამოვნებას
ღებულობ შენი ეგოსთვის“. ყველაფერი, რაც ეგოსგან მომდინარეობს, თქვენთვის ჯოჯოხეთს,
ტანჯვას ქმნის.
გადააგდეთ ეგო და საშუალება მიეცით მოვლენებს, რომ მოხდნენ. იმის მსგავსად, როგორც ხე
ირწევა, როცა ქარი ქრის, იმის მსგავსად, როგორც მზე ამოდის და ჩიტები ჭიკჭიკებენ, ნება
მიეცით მთელ ყოფიერებას, რომ დაგეუფლოთ. ნუ იცხოვრებთ განპირობებულად,
თვითნებურად. ნება მიეცით ღმერთს, რომ თქვენი საშუალებით იცხოვროს, მაშნ ყველაფერი
მშვენივრად იქნება. ყველაფერი, რაც ღმერთისგან მოდის, მშვენიერია.

ესაა ნამდვილი იდეები, როცა სიმშვიდისა და წონასწორობის მდგომარეობაში იმყოფებით, და

უეცრად ღვთაებრივი იმპულსი მოძრაობას ჰბადებს, ნუთუ არაა ეს მოძრაობა მიზნის გარეშე?
ახლა თქვენს ცხოვრებაშ აღარაა მიზანი, რადგანაც აღარ გაგაჩნიათ არანაირი პირადი
მისწრაფებები.

სწორედ ამაშია უმოქმედო მოქმედების არსი.

თქვენ ცხოვრობთ იმიტომ, რომ ღმერთს უნდა თქვენი მეშვეობით ცხოვრება, თქვენ ასრულებთ
რაღაც მოქმედებებს იმიტომ, რომ ღმერთს უნდა - იმოქმედოს თქვენი მეშვეობით, მაგრამ
ამასთან თქვენ არ გაგაჩნიათ პირადი ინტერესები. იმ როლს თამაშობთ, რომელიც შეგხვდათ. ეს
მისი პიესაა, იგია მისი ავტორი და რეჟისორი, - თქვენ კი თქვენს როლს თამაშობთ იმდენად
კარგად, რამდენადაც შეგიძლიათ. რა როლიც არ უნდა შეგხვდეთ, თამაშობთ მას.

თუ ოჯახის მამა ხართ, მაშნ იყავით ოჯახის მამა, თუ ბიზნესმენი ხართ, დარჩით ბიზნესმენად.
მსგავსი რაღაცეების შეცვლა არაა საჭირო. საჭიროა მხოლოდ გადააგდოთ იდეა, რომ თქვენ
ხართ მკეთებელი, რომ რაღაც მიზანს უნდა მიაღწიოთ, რომ რაღაცამდე უნდა მიხვიდეთ. ნება
მიეცით ღმერთს, გადაგიყვანოთ იქ, სადაც სურს, - როგორც ხმელი ფოთოლი ქარში, - და მაშნ
ყველაფერი მშვენიერია, მაშნ თქვენი ცხოვრება ნეტარია.
მაშინ თქვენში ვეღარ იქნება ვერანაირი დაძაბულობა, ვერანაირი დარდი. მაშინ ვეღარ
განიცდით მარცხს, ვეღარ იგრძნობთ იმედგაცრუებას, პირველ რიგშ იმიტომ, რომ არ გქონიათ
არანაირი მოლოდინები. აი, რას ნიშნავს რაიმე მიზნის გარეშე ცხოვრება.

სწორედ ამაშია უმოქმედო მოქმედების არსი.

ღრმა საიდუმლოს გარეშე შეუძლებელია ფონს გავიდეთ როგორც დასაწყისში, ასევე
დასასრულს. იგი - გულისა და აზრების გაწმენდაში, განბანვაში მდგომარეობს.
ლუ-ძი ამბობს: ჩვენ ამას „განბანვას“ ვეძახით - ღმერთი იღვრება თქვენზე და იწმინდებით,
ბოლომდე იწმინდებით. ღმერთი იმდენად გავსებთ, რომ თქვენ საერთოდ აღარ რჩებით,
არაცნობიერის მიყრუებულ კუთხეშიც კი. თქვენს შიგნით ერთი კუნჭულიც კი არ რჩება, სადაც
ღმერთი არ იქნება: იგი ტოტალურად გავსებთ. ღმერთი სინათლეა, და როდესაც იგი
ტოტალურად გავსებთ, ხდება ის, რასაც გასხივოსნებას უწოდებენ: თქვენ სინათლით ივსებით.

ამ საიდუმლოს დასაწყისი - ორმაგობის ზღვარს მიღმაა; და იქვე იგი კვლავ ქრება.

ახლა თქვენ სახლშ დაბრუნდით. ახლა თქვენ კვლავ ერთიანი გახდით, ისეთი გახდით,
როგორიც დაბადებამდე, დასაწყისამდე იყავით. ძენის ადამიანები ამას „პირველსაწყის სახეს“
უწოდებენ. პირველსაწყისი სახე ერთია, ერთიანია: იგი არც მამაკაცურია, არც ქალური, არც
პოზიტიურია, არც ნეგატიური. როგორც კი იბადებით, როგორც კი გამოვლენილ სამყაროში
ჩნდებით, მაშინვე ორად იყოფით.

როცა მედიტაციაში ღრმავდებით და ღრმა სიჩუმე მოდის, ორმაგობა მყისიერად ქრება, - თქვენ
კვლავ ერთიანი ხდებით. დასაწყისში პოლარობის მიღმა იყავით, დასასრულშიც პოლარობის
მიღმა აღმოჩნდებით. შუალედში დასაწყისსა და დასასრულს შორის გახლეჩილი ხართ.
შუალედშისამყარო იმყოფება. თავში ღმერთია, ბოლოშიც - ასევე ღმერთია. წყარო - იგივეა, რაც
მიზანი. ან კვლავ წყაროს დაუბრუნდით, ან მიზანს შეერწყით, - ეს ერთი და იგივეა.

ბუდა, ცნობიერების შემოქმედი, ამბობს, რომ წარმავალი - რელიგიის ძირითადი ჭეშმარიტებაა.

ცხოვრების რეალიზაციისა და ადამიანური ბუნების მთელი სამუშაო ჩადებულია გამოთქმაში:
„სიცარიელის შექმნა“.
რელიგიის მთელი არსი შეგვიძლია ერთ მარტივ მოვლენამდე დავიყვანოთ - იქამდე, რომ
„სიცარიელე შევქმნათ“. დაცარიელდით, და მაშინ შეივსებით; შეივსეთ, და მაშინ ცარიელი
დარჩებით. ბოლომდე გაქრით, და მაშინ თქვენში მიღმიერის თანამყოფობა შემოაღწევს.
მოეჭიდეთ საკუთარ თავს, შეინარჩუნეთ საკუთარი თავი და მაშინ დარჩებით ხვრელი,
ჩრდილი, ანარეკლი, და არა რეალობა.

ყველა რელიგია თანხმდება ერთში: სულიერი ელექსირის პოვნის აუცილებლობაში,

სიკვდილიდან სიცოცხლეში გადასასვლელად.
საიდუმლო ელექსირისა, რომლის ძიებასაც ყველა რელიგია განაგრძობს, იმაშ მდგომარეობს,
რომ აბსოლუტურად ცარიელი გახდეთ. მაშინ აღარ შეგიძლიათ მოკვდეთ, რადგანაც არავინაა,
რომ მოკვდეს, თქვენ უკვე გაქრით. მაშნ სიკვდილი შეუძლებელი ხდება, - თქვენ უკვე
მოკვდით! ის, ვინც მოკვდა, როგორც ეგო, მარადიულ ცხოვრებას აღწევს.

რაში მდგომარეობს ეს სულიერი ელექსირი? იგი იმაში მდგომარეობს, რომ უცვლელად

ვიმყოფებოდეთ მიზნის არარსებობის მდგომარეობაში.
ახლა, როცა ეგო უკვე აღარაა, თქვენ დაცარიელებული ხართ, და თქვენზე სიჩუმე ჩამოწვა,
როგორ ცხოვრობთ ამ დროს? თქვენ ცხოვრობთ რაიმე მიზნის უცვლელი არარსებობის
მდგომარეობაში.

როცა ვარდის ყვავილი იფურჩქნება, არის ამაში რაიმე მიზანი? როცა ჩიტი გალობს დილით,
არის ამაში რაიმე მიზანი? არის თუ არა მიზანი მზის ამოსვლაში? არის კი ყოფიერებაშ
საერთოდ რაიმე მიზანი?

ეს ყოფიერება - არაა საქმიანი წარმოება, ამიტომ მასში არანაირი მიზანი არაა. ეს წმინდა
სიხარულია, თამაშია, ის, რასაც ინდუისტები ლილას უწოდებენ. ეს უბრალოდ ენერგიის
აღტაცებაა. ენერგია არის, და იგი ცეკვავს, უხარია. როცა ენერგია გაქვთ, გახარებული ხართ
მისით: მღერით, ცეკვავთ, ცურავთ, დარბიხართ. ენერგიის სიხარული - თვითგამოხატვაში
მდგომარეობს. ენერგიის სიჭარბის გამო შექმნას იწყებთ, - ხატავთ, ლექსებს წერთ, მუსიკას
თხზავთ. ყოფიერება - ენერგიაა, და ამ ენერგიას ცეკვა უნდა, რაიმე მიზნის გარეშე. ცეკვა
ცეკვისთვის, ხელოვნება ხელოვნებისთვის, სიყვარული სიყვარულისთვის... არსებობა
არსებობისთვის.
იგი იმაში მდგომარეობს, რომ უცვლელად ვიმყოფებოდეთ მიზნის არარსებობის
მდგომარეობაში. ამგვარად, განწმენდის ყველაზე ღრმა საიდუმლო, რომელიც შეგიძლიათ ჩვენს
სწავლებაში იპოვნოთ, იქამდე დაიყვანება, რომ გული დაიცარიელოთ.
გააკეთეთ მხოლოდ ერთი: განთავისუფლდით ყველაფრისგან, რასაც გულში ატარებთ,
გადააგდეთ ეს, - და მაშინ ერთადერთი რამ, რისი გაკეთებაც აუცილებელია, გაკეთებული
იქნება.

მაშინ პრობლემა გადაწყვეტილი აღმოჩნდება.

საოცრად მშვენიერი გამოთქმა: „მაშინ პრობლემა გადაწყვეტილი აღმოჩნდება“. მეტი არაფერია
საჭირო. არც წმინდა წერილები, არც ტაძრები, არც მღვდლები - „მაშინ პრობლემა
გადაწყვეტილი აღმოჩნდება“. მხოლოდ ერთია საჭირო: ბოლომდე დაცარიელდეთ, რათა
ღმერთმა შეძლოს თქვენი ავსება. გაანთავისუფლეთ მისთვის ადგილი. გახდით ცარიელი
ბამბუკი, რათა მან თავის ფლეიტად გაქციოთ, როცა იგი მღერის, სილამაზე იბადება; როცა იგი
მღერის, ექსტაზი იბადება; როცა იგი მღერის, სიცილი იბადება.

როცა თქვენ მღერიხართ, მხოლოდ ტანჯვა, ცრემლები და აგონია იბადება, რადგანაც თქვენი
ეგო - ეს რაღაც ძალიან პატარაა. მას არ შეუძია დაიტიოს ექსტაზი, მას შეუძლია მხოლოდ
აგონია დაიტიოს. იმისთვის, რომ ექსტაზი დაიტიოთ, უსასრულო უნდა გახდეთ, რადგანაც
ექსტაზი უსასრულოა. თუ გინდათ, რომ ოკეანე დაიტიოთ, მოგიწევთ, რომ უსაზღვრო გახდეთ.

როცა ცარიელდებით, უსაზღვრო ხდებით; როცა ცარიელდებით, უზარმაზარ სივრცეს

ანთავისუფლებთ შიგნით; როცა ცარიელდებით, იმისთვის ემზადებით, რომ ღმერთი მიიღოთ.
ღმერთს შეუძლია გახდეს თქვენი სტუმარი, თუ მასპინძელი მზადაა მის მისაღებად.
დაცარიელების შედეგად ასეთი მასპინძელი ხდებით. გახდით მასპინძელი. ღმერთი უკვე დიდი
ხანია კართან გელით, გიკაკუნებთ, მაგრამ არ გესმით.

თქვენს შიგნით იმდენი ხმაურია, როგორ შეგიძლიათ მისი კაკუნის ხმის გაგება? იმდენად ხართ
დაკავებული თქვენი სისულელეებით, როგორ შეგიძლიათ დაინახოთ სილამაზე მიზნის
არარსებობაში? იმდენად ღელავთ იმაზე, თუ როგორ დააგროვოთ მეტი ფული; იმდენად
ღელავთ, რომ პოლიტიკაში მიაღწიოთ წარმატებას, იმდენად ღელავთ, რომ ცნობილი გახდეთ,
ამასობაში კი ღმერთი აგრძელებს თქვენს კარზე კაკუნს. იგი მზადაა, რომ გადმოიღვაროს და
აგავსოთ, მაგრამ თქვენ არ ხართ მზად მის მისაღებად.

დიახ, ლუ-ძი მართალია: ნებისმიერი რელიგიის საფუძველი იმაში მდგომარეობს, რომ

სიცარიელე შექმნას. იოგას, ტანტრას, ყველა ალქიმიური სისტემის: დაოს, სუფიზმის,
ჰასიდიზმის სამუშაო მხოლოდ ერთში მდგომარეობს: იმაში, რომ გული დააცარიელოთ.

მაშინ პრობლემა გადაწყვეტილი აღმოჩნდება.

მე გავიმეორებ ამ მშვენიერ ისტორიას...

მონაზონი ჩიიონო მრავალი წლის განმავლობაში აპრაქტიკებდა მედიტაციას, მაგრამ ვერ

აღწევდა გასხივოსნებას. ერთხელ, ღამით, ჭიდან წყალი მოჰქონდა ძველი ვედროთი. როცა
სახლში ბრუნდებოდა, წყლის ზედაპირზე არეკლილ სავსე მთვარეს უყურებდა. უეცრად
ბამბუკის თოკები, რომლებიც ვედროს კრავდნენ, გაწყდნენ, და იგი დაიშალა. წყალი დაიღვარა,
მთვარის ანარეკლი გაქრა, და ჩიინიო გასხივოსნებული გახდა.

მან ასეთი სტროფები დაწერა:

როგორ არ ვეცადე, მთელად შემენარჩუნებინა ვედრო,

ვიმედოვნებდი, რომ სუსტი ბამბუკი არასოდეს გაწყდებოდა.

უეცრად ძრო გავარდა...

აღარ არის წყალი,

აღარ არის მთვარე წყალში,

ჩემს ხელში კი - სიცარიელეა.

და „პრობლემა გადაწყვეტილი აღმოჩნდა...“

დღეისათვის საკმარისია.

თავი 26
ჩვენ სიყვარული გვაერთიანებს
პირველი კითხვა:
შეგიძლია, გადმომცე დასავლური სამყაროსთვის გზავნილი, რომელიც დაეხმარება ადამიანებს,
რომ უკეთ გაგიგონ შენ და შენს მიმდევრებს?
ჩემი გზავნილი ძალიან მარტივია. სწორედ ამიტომაა მისი გაგება ასე რთული. მე
თვალნათლივს ვასწავლი, და არა რაიმე რთულს. რადგან ეს რაღაც მარტივია, მასში არაფერია
გასაგები. ეს თავად უნდა გამოსცადოთ ცხოვრებისეული გამოცდილებით. ჩემი გზავნილი არაა
ვერბალური, ლოგიკური ან რაციონალური. იგი ეგზისტენციალურია. ამიტომაც ისინი, ვინც მის
ინტელექტუალურად გაგებას ცდილობენ, უბრალოდ არასწორად გაიგებენ მას.

და მიუხედავად ამისა, არსებობს რამდენიმე ძირითადი საკითხი, რომელიც მინდა ვთქვა.

პირველ რიგში, აქამდე ადამიანი მხოლოდ ნახევრად ცხოვრობდა და რაღაც ერთს ირჩევდა.
დასავლეთშიც და აღმოსავლეთშიც ადამიანი ცალმხრივი რჩებოდა. არც დასავლეთელი და არც
აღმოსავლეთელი ადამიანი მთლიანი არ იყო. დასავლეთი ორიენტირებულია სხეულზე,
მატრიაზე; აღმოსავლეთი ორიენტირებულია სულზე, სულიერებაზე, - ადამიანი კი ერთიცაა
და მეორეც, იგი სულისა და სხეულის დიადი ჰარმონიაა. ადამიანი ერთიცაა და მეორეც, და
ასევე ორივეს ტრანსცენდენცია. არც დასავლეთში და არც აღმოსავლეთში ადამიანი არ მიუღიათ
თავისი მთელი ტოტალურობით. აქამდე არ გვყოფნიდა სიმამაცე, რომ ადამიანი მთელი მისი
ტოტალურობით მიგვეღო.

მე ვასწავლი მთლიანობას ადამიანში - ეს ერთ-ერთი მთავარია, რაც უნდა გაიგოთ ჩემს

სწავლებაში. თავად აღმოსავლეთის და დასავლეთის კონცეფცია უაზრობაა. იგი ასევე
დაკავშირებულია ამ ძველ დაყოფასთან. ყველა დაყოფა უნდა მოვიშოროთ. მე ერთიანი
სამყაროს სწავლება მაქვს.

აღმოსავლეთი და დასავლეთი უნდა გაქრეს. ისინი ორივენი შიზოფრენიულნი არიან.

დასავლეთი მემარჯვენე გახდა, აღმოსავლეთი კი მემარცხენე; დასავლეთი აქტიური გახდა,
აღმოსავლეთი კი პასიური; დასავლეთი ექსრავერტული გახდა, აღმოსავლეთი კი
ინტრავერტული, - ადამიანი კი ერთიოცაა და მეორეც, და შეუძლია, რომ ორივეს საზღვრებს
გასცდეს.

იმისთვის, რომ ტოტალური იყოს, ადამიანს უნდა შეეძლოს იმდენად იყოს ექსტრავერტული,
რამდენადაც ინტრავერტული. იმისთვის, რომ ტოტალური იყოთ, ჩასუნთქვის გაკეთებაც უნდა
შეგეძლოთ და ამოსუნთქვისაც. ჩასუნთქვა იმდენადვე აუცილებელია, რამდენადაც ამოსუნთქვა.
სინამდვილეშ ეს არაა ორი განცალკევებული მოვლენა: ჩასუნთქვა-ამოსუნთქვა
- ერთიანი პროცესია.
დასავლეთმა გარეგნული სამყარო, მატერია აირჩია; იგი ძალიან მეცნიერული გახდა, მშვენიერი
ტექნოლოგიები შექმნა, მაგრამ ადამიანი გაიჭყლიტა მთელი ამ ტექნოლოგიების ტვირთის ქვეშ,
რადგანაც არ ჰქონდა შესაძლებლობა, რომ მასთან ერთად პარალელურად განვითარებულიყო.
მეცნიერება შორს წავიდა წინ, ადამიანი კი ჩამორჩა; და ახლა მეცნიერება, რომელიც ადამიანმა
შექმნა, თავად მას ანადგურებს.

დასავლეთში ადამიანის შინაგანი სამყარო ღარიბი რჩება. დასავლეთში ადამიანი სულიერად

მშიერია. აღმოსავლეთშ მეორე უკიდურესობა მოხდა: ადამიანმა ბოლომდე უარყო თავისი
სხეული და მატერიალური სამყარო. აღმოსავლეთი ყოველთვის ამტკიცებდა ყველაფერი
გარეგნულის გადაგდების აუცილებლობას, ცდილობდა უარი ეთქვა გამოვლენილ სამყაროზე და
მხოლოდ შიგნითკენ ემოძრავა, ცენტრში ყოფილიყო. აღმოსავლეთი სულიერად მდიდარი
გახდა, მაგრამ მატერიალურად ძალიან ღატაკი, გამოფიტული. აღმოსავლეთიც იტანჯება და
დასავლეთიც.

ჩემი გზავნილი ასეთია: დროა გადავაგდოთ ეს დაყოფა გარეგანად და შინაგანად, მაღალად და

დაბალად, ლოგიკურად და ინტუიტიურად. ჩვენ უნდა გადავაგდოთ დაყოფა მამაკაცად და
ქალად, აღმოსავლეთად და დასავლეთად. ჩვენ უნდა შევქმნათ მთლიანი ადამიანი, რომელსაც
უნარი ექნება გააერთიანოს თავის თავშ ორივე ურთიერთწინააღმდეგობა.

სწორედ ამიტომაც ყველგან არასწორად გამიგებენ. აღმოსავლეთში რელიგიური ადამიანი

ღელავს, რადგანაც თვლის, რომ მე მატერიალიზმს ვასწავლი, დასავლეთის ლოგიკური
ადამიანი კი აღშფოთებულია, რადგან თვლის, რომ მე რაღაც სულიერ სისულელეს ვასწავლი.
ყველა გაბრაზებულია ჩემზე, - და ეს ბუნებრივია, მე შემიძლია ამის გაგება.

მე - გამთლიანებული ადამიანის მომხრე ვარ, რომელიც თავის თავშ მოიცავს კიბის საფეხურებს
დაბალიდან მაღალამდე, - სექსიდან სამადჰიმდე, სხეულიდან სულამდე, მატერიიდან
ღმერთამდე. ჩემი ნდობა ტოტალურია.

მინდა გითხრათ, რომ დღემდე ადამიანი არ ენდობოდა. აღმოსავლეთელი ადამიანიც კი არ

ენდობოდა. აღმოსავლეთშ ადამიანი ამ სამყაროს რეალობაშია დაეჭვებული, ამიტომაც ილუზია,
მაია უწოდა მას. დასავლეთში დაეჭვებული იყო ღმერთის, სულის არსებობის რეალობაში.
სულიერი განცდები უბრალოდ ჰალუცინაციად, პათოლოგიად ითვლებოდა. ღრმად
რაციონალური დასავლური გონება იესოს აღიქვამს, როგორც ნევროზულს, ფსიქიკურად
ავადმყოფ ადამიანს, რომელსაც ფსიქოლოგიური მკურნალობა სჭირდება. აღმოსავლეთელი
ადამიანის თვალში დასავლეთი ანიმალისტურად გამოიყურება: „ჭამე, სვი და ისიამოვნე“, -
როგორც ჩანს სწორედ ასე აღიქვამს აღმოსავლეთი დასავლეთს. აღიქვამს ისე, თითქოს
დაემგვანო ცხოველს, გახდე დამიწებული - ეს ერთადერთი დასავლური ფილოსოფიაა.
დასავლეთი დაეჭვებულია შინაგანი სამყაროს რეალობაში, აღმოსავლეთი დაეჭვებულია
გარეგანი სამყაროს რეალობაში. დასავლეთიც და აღმოსავლეთიც ეჭვში იყვნენ და მათი ნდობა
სრული არ იყო.

ჩემი ნდობა ტოტალურია. მე ვენდობი გარეგანს, მე ვენდობი შინაგანს, რადგანაც გარეგანი და

შინაგანი უწყვეტადაა დაკავშირებული, მათი ერთმანეთისგან დაშორება შეუძლებელია. არ
არსებობს არანაირი ღმერთი ამ სამყაროს გარეშე, და არ არსებობს არანაირი სამყარო ღმერთის
გარეშე. ღმერთი - ეს ამ სამყაროს დაფარული შუაგულია. წვენი, რომელიც ხეების ღეროებში
მოძრაობს, - ღმერთია; სისხლი, რომელიც თქვენს ძარღვებშ მოძრაობს, - ღმერთია; ცნობიერება,
რომელიც თქვენშია - ღმერთია. ღმერთი და სამყარო ერთმანეთთან ისევეა დაკავშირებული,
როგორც დაკავშირებულია მოცეკვავე და მისი ცეკვა: მათი დაშორება შეუძლებელია, ისინი
განუყოფელნი არიან. ამიტომაც არ ვამბობ, რომ სამყარო ილუზიას წარმოადგენს, - ეს
სისულელეა. სამყარო ისეთივე რეალურია, როგორი რეალურიც ცნობიერებაა. მე ასევე არ
ვამბობ, რომ შინაგან სამყაროსთან შეხება ნევროზია, სიგიჟეა, ჰალუცინაციაა. ეს ასე არაა. ეს
თავად რეალობის საფუძველია.

მე - გამთლიანებული ადამიანისკენ ვარ. მე არც მატერიალისტი ვარ და არც სულიერების

მომხრე. ჩემი მიდგომა ქოლისტურია - რადგანაც მხოლოდ მთლიან ადამიანს შეუძია იყოს
წმინდანი.

ამის გამო ყოველთვის არასწორად გამიგებენ, მე ყოველთვის გამომეკიდებიან სიტყვებზე,

რადგანაც ეს არაა რთული. სულიერების მიმდევარი ეპიკურეისტს, ჩარვაკის მიმდევარს
მიწოდებს, - და არ იქნება აბსოლუტურად მტყუანი. მე ვღებულობ ეპიკურეს და ჩარვაკის,
რადგანაც ისინი სხეულებრივ სიხარულს, სხეულებრივ სიამოვნებას ქადაგებენ. სხეულში
მართლაც ჩადებულია სიამოვნება, და თუ უარს იტყვით მასზე, სერიოზული და სევდიანი
გახდებით.

სწორედ ამიტომაც გამოიყურებიან აღმოსავლეთელი წმინდანები ასე სევდიანად,

უსიხარულოდ. ისინი საუბრობენ ნეტარებაზე, მაგრამ მათი სახეები არ ასხივებენ ნეტარებას.
ისინი უკიდურესად უბედურად გამოიყურებიან. ისინი მკვდრებს ჰგვანან, მათ ყველაფერი
გარეგნულის ეშინიათ, ხოლო მას, ვისაც გარეგნულის ეშინია, სიყვარულისაც შეეშინდება,
რადგანაც სიყვარული - ეს გარეთკენ მოძრაობაა. სიყვარული გულისხმობს სხვა ადამიანის
თანამყოფობას, სხვა ადამიანთან ურთიერთქმედებას, სხვა ადამიანთან ურთიერთობას.
სიყვარული ნიშნავს ურთიერთობას „მე“-სა და „შენ“-ს შორის. აღმოსავლეთი უარყოფს „შენ“-ს,
ამიტომაც აღმოსავლეთი სიყვარულის წინააღმდეგაა. თუ თქვენ სიყვარულის წინააღმდეგ
იქნებით, თქვენს ცხოვრებაში არ იქნება ცეკვა.

როცა ცხოვრებაში არ არის სიყვარული, მასში არც ცეკვაა და არც სიმღერა. სიყვარულის გარეშე
არ არის პოეზია. თქვენი ცხოვრება მოსაწყენი ხდება, უბრალოდსაცოდავად არსებობთ. თქვენ
შეგიძლიათ იცხოვროთ სიყვარულის გარეშე, მაგრამ მხოლოდ მინიმუმით. ეს თითქმის
მცენარეული ცხოვრება იქნება. სწორედ ეს ემართება აღმოსავლურ სულიერებას: წადით
მონასტრებში, წადით აშრამებში, და დაინახავთ...

ჩემი აშრამი სრულიად სხვაგვარად გამოიყურება: აქ ადამიანები ცეკვავენ, მღერიან, ხელი-

ხელჩაკიდებულნი არიან, ერთმანეთს ეხვევიან, სიამოვნებას განიცდიან, უყვართ ერთმანეთი.
ჩემი აშრამი არ შეესაბამება აშრამის აღმოსავლურ კონცეფციას. აშრამი აბსოლუტურად
უსიხარულო უნდა იყოს, იგი უფრო სასაფლაოს უნდა მოგაგონებდეთ, ვიდრე ბაღს. როცა უკვე
აღარ გიყვართ, ყველაფერი, რაც თქვენში მოძრაობდა, დაჭაობებული ხდება. სიყვარულის
გარეშე ვერ შეძებთ ზეიმს. როგორ შეგიძლიათ იზეიმოთ სიყვარულის გარეშე? რას იზეიმებთ
მაშინ, და რა საშუალებით?

ერთხელ მოლა ნასრედინმა მითხრა:

- მე ასი წელი შემისრულდა. უკვე მეასე დაბადების დღე აღვნიშნე. არასოდეს გამოვკიდებივარ
არცერთ კაბას, არასოდეს დამილევია, არასოდეს მითამაშია კარტი ან სხვა აზარტული თამაში,
არასოდეს მომიწევია და ყოველთვის უბრალო ვეგეტარიანულ საკვებს მივირთმევდი.

მე ვკითხე:

- მაშინ როგორ იზეიმე შენი მეასე დაბადების დღე? როგორ მოახერხე ეს? რისთვის და რა
სახით? უბრალოდ ის ფაქტი, რომ ასი წელი იცხოვრე, ჯერ კიდევ არ არის ზეიმის საფუძველი.
შენ არ გიცხოვრია, თუ არ გყვარებია!

აღმოსავლეთი სიყვარულის წინააღმდეგია. სწორედ ამიტომაა აღმოსავლური სულიერება ასეთი

სევდიანი, მოსაწყენი, მკვდარი. აღმოსავლეთელ წმინდანს არ აღავსებს საციცოცხლო ენერგია.
მას ეშინია ნებისმიერი დინების, ნებისმიერი ვიბრაციის, ნებისმიერი პულსაციის, თავისი
ენერგიის ნებისმიერი გამოვლინების. იგი გამუდმებით აკონტროლებს, თრგუნავს საკუთარ
თავს. იგი თავს იზღუდავს, გამუდმებით ფრთხილობს. იგი საკუთარი თავისა და სამყაროს
წინააღმდეგაა. იგი უბრალოდ სიკვდილს ელოდება. იგი ნელა იკლავს თავს.

სწორედ ამიტომაც, ჩემს აშრამს არასწორად გაიგებენ. იგი უფრო მეტად ჩარვაკის აშრამს ჰგავს,
იგი უფრო მეტად ეპიკურეს ბაღს ჰგავს.
დასავლეთელ ადამიანს უყვარდა - მას სიცილი აქვს, მას ცეკვა აქვს, მას სიმღერა აქვს, მაგრამ
მან დაკარგა რაიმე წარმოდგენა იმის შესახებ, თუ ვინაა. მან დაკარგა კავშირი ცნობიერებასთან.
იგი გაუცნობიერებელია. იგი სულ უფრო და უფრო მექანიკური ხდება, რადგანაც შინაგან
სამყაროს უარყოფს. მას შეუძლია სიცილი, მაგრამ მისი სიცილი ზედაპირულია, მასში არაა
სიღრმე. სიღრმე ბოლომდე უარყოფილია. ამიტომ დასავლეთი ზედაპირული სიცილით
ცხოვრობს, ხოლო აღმოსავლეთი - ღრმა სევდით. სწორედ ამაშია ადამიანის ტანჯვა და აგონია.

ჩემი გზავნილი ასეთია: დრო მოვიდა, ადამიანი საკმარისად მომწიფებული გახდა, რომ ამ
განპირობებულობებზე უარი თქვას, რომ აღარ მიანიწოს უპირატესობა რაღაც ერთს და სხვა
დანარჩენი განაგდოს. ეს განპირობებულობები უნდა მოვიშოროთ და შევცვალოთ.
აუცილებელია მივიღოთ, როგორც გარეგნული, ასევე შინაგანი, და მივიღოთ ტოტალურად,
მივიღოთ უპირობოდ. მაშინ ადამიანში ცნობიერებაც იქნება და სიყვარულიც, ისინი არ
დაუპირისპირდებიან ერთმანეთს, არამედ ურთიერთშემავსებელი ნაწილები გახდებიან.
სიყვარული სიხარულს მოიტანს, ცნობიერება კი კრისტალიზაციას. ცნობიერება დაგეხმარებათ
იმის დანახვაში, თუ ვინ ხართ. ხოლო სიყვარული დაგეხმარებათ იმის დანახვაში, თუ რა არის
ეს სამყარო. ამ ორ ნაპირს შორის სიცოცხლის მდინარე მიედინება. მე - გამთლიანებული
ადამიანისკენ ვარ.

ეს ერთ-ერთი მთავარი საკითხია, რაც აუცილებლად უნდა გაიგოთ, - მაშინ ყველაფერი

დანარჩენი გამარტივდება. ეს საფუძველია. მე ვასწავლი სამყაროში ყოფნას, ვასწავლი ღმერთშ
ყოფნას, და ამ ორივეს ერთდროულად ვასწავლი. მე მინდა რაც შეიძება მალე დავუახლოვო
ერთმანეთს ბუდა და ეპიკურე. ბუდა ხის ქვეშ ზის, - თქვენ არ შეგიძლიათ წარმოიდგინოთ,
რომ ბუდას ცეკვა შეუძლია. ეპიკურე ბაღში ცეკვავს, - თქვენ არ შეგიძლიათ წარმოიდგინოთ,
რომ იგი ხის ქვეშ ზის მდუმარებაშ და მედიტირებს. მე მინდა, რომ ბუდა და ეპიკურე ერთი
მთლიანი გახდნენ.

ცხოვრება ცეკვისა და სიჩუმის, მუსიკის, ბგერისა და მდუმარების ჰარმონიული

თანმიმდევრობა უნდა გახდეს. ცხოვრებაში გარკვეული რიტმი უნდა არსებობდეს:
თავდაპირველად რაც შეიძლება შორს მოძრაობთ გარეთკენ, შემდეგ კი რაც შეიძება ღრმად
მოძრაობთ შიგნითკენ, რადგანაც ღმერთის პოვნა ერთგანაც შეიზლება და მეორეგანაც. თქვენ
ხუჭავთ თვალებს და ღმერთს ხედავთ, თქვენ ახელთ თვალებს და ღმერთს ხედავთ, რადგანაც
ღმერთი - ესაა ყველაფერი, რაც არსებობს.

შენ მეკითხები: „შეგიძლია, გადმომცე დასავლური სამყაროსთვის გზავნილი, რომელიც

დაეხმარება ადამიანებს, რომ უკეთ გაგიგონ შენ და შენს მიმდევრებს?“

ჩემი ხალხი არაა ჩემი მიმდევარი. ამ ხალხს ვუყვარვარ, მაგრამ ისინი არ არიან ჩემი
მიმდევრები. ისინი ჩემი მეგობრები არიან, მაგრამ არა მიმდევრები. ისინი ჩემი მოსწავლეები
არიან, მაგრამ არა მიმდევრები.
რა განსხვავებაა მოსწავლესა და მიმდევარს შორის? მიმდევარს სჯერა ყველაფრის, რაც ესმის,
და ამისგან დოგმას ქმნის. მოსწავლე ისმენს, სწავლობს, ექსპერიმენტებს ატარებს და ღიად
რჩება მანამ, სანამ თავად არ იპოვნის ჭეშმარიტებას.

მე არანაირ დოგმას არ ვაძლევ ჩემს მეგობრებს, ჩემს სანიასებს. ყველაფერი, რასაც აქ ვაკეთებ,
ისაა, რომ დავეხმარო მათ საკუთარი თავის გაგებაში. ყველაფერი, რასაც აქ ვაკეთებ, ისაა, რომ
დავეხმარო მათ საკუთარი თავის პოვნაში.

მიმდევრები იმიტაციას აკეთებენ. ქრისტიანი იძულებულია ქრისტეს იმიტაცია გააკეთოს,

ხოლო ბუდისტი - ბუდასი, - მაგრამ ყველა იმიტატორი ყალბია. მე მინდა, რომ ჩემი მეგობრები
ნამდვილები იყვნენ. როგორ შეგიძლიათ მე გამომყვეთ? მე სრულიად განსხვავებული ვარ
თქვენგან, თქვენ კი ჩემგან განსხვავდებით. თქვენ ისეთი უნიკალურები ხართ. ჯერ არასოდეს
ყოფილა ისეთი ადამიანი, როგორიც თქვენ ხართ, და არც არასოდეს იქნება. ღმერთი ყოველ
ადამიანს მხოლოდ ერთხელ ქმნის. იგი ძალიან გამომგონებელია, იგი არასოდეს იმეორებს
ერთი და იგივეს. იგი არ ქმნის ადამიანებს კონვეერით. ეს არ ჰგავს „ფიატებისა“ და
„ფორდების“ წარმოებას, რომლის შედეგადაც ათასობით აბსოლუტურად ერთნაირი
ავტომობილი იქმნება. ღმერთი ყოველთვის უნიკალურობას ქმნის. წადით ბაღში: იქ ვერ
იპოვნით ორ ერთნაირ ბალახს. ერთი კვერცხუჯრედიდან გაჩენილი ტყუპებიც კი არ არიან
ერთნაირები. როგორ შეიძება ვინმეს მიმდევარი იყოთ? ნებისმიერი მიმდევრობა არასწორია.

აქედან გამომდინარეობს ჩემი მეორე გზავნილი: ადამიანი არავის მიმდევარი არ უნდა იყოს.
გაგების სურვილი - კი, სწავლა - კი, მოსმენა - კი, გახსნილად დარჩენა - კი, მაგრამ ამასთან
უნდა მიჰყვეთ საკუთარ შინაგან სპონტანურობას, საკუთარ არსს. მე ვეხმარები ჩემს ხალხს, რომ
საკუთარი თავი იყვნენ, მსგავსად იმისა, როგორც ჩემს ბაღში ვეხმარები ვარდებს, რომ ვარდები
იყვნენ, ხოლო ლოტოსებს - ლოტოსები. მე არ ვცდილობ დავეხმარო ლოტოსს, რომ ვარდი
გახდეს. სამყარო ასეთი მდიდარია, რადგანაც იგი მრავალფეროვანია. იგი მახინჯი იქნებოდა,
მასში რომ მხოლოდ ვარდები გაზრდილიყვნენ არანაირი სხვა ყვავილი. მსოფლიოში ათასობით
ყვავილი იზრდება, და ამიტომაცაა იგი ასეთი მშვენიერი. ყოველი ადამიანი ნამდვილად
საკუთარი თავი უნდა იყოს, მხოლოდ საკუთარი თავი.

ასე რომ, სანიასები, რომლებიც აქ, ჩემთან იმყოფებიან, არ არიან ჩემი მიმდევრები. მათ მე
ვუყვარვარ და ამ სიყვარულის წყალობით უფრო მიახლოვდებიან. მათმა სიყვარულმა მომიყვანა
აქ, მათმა სიყვარულმა მოიყვანა ისინი აქ - ჩვენ სიყვარული გვაერთიანებს, - მაგრამ მე არ ვარ
ლიდერი, და ისინი არ არიან მიმდევრები. მე არ ვქმნი რაიმე კულტს, მე არ ვქმნი რაიმე
ეკლესიას. ჩემი სანიასები - ეს უბრალოდ მეგობრული კომუნაა, და არა ეკლესია. ჩვენ არ გვაქვს
დოგმები, რომელიც ყველას უნდა სჯეროდეს. არაფერია, რაც უნდა გჯეროდეს, და არსებობს
მილიონობით საკითხი, რაზეც ექსპერიმენტები უნდა ჩაატაროთ. ჩემი აშრამი - ესაა
ლაბორატორია, რომელშიც ექსპერიმენტებს ვატარებთ. ესეც ბევრ პრობლემას ქმნის, რადგანაც
ადამიანს დაავიწყდა, როგორ ჩაატაროს ექსპერიმენტები.
ჩვენ ექსპერიმენტებს ყველა შესაძლო მეთოდით ვატარებთ. ჩვენ ვატარებთ ექსპერიმენტებს
დაოზე, სუფიზმზე, ჯაინიზმზე, ინდუიზმზე, ისლამზე, ქრისტიანობაზე, ჩვენ ვატარებთ
ექსპერიმენტებს ტანტრაზე, იოგაზე, ალქიმიაზე. ჩვენ ვატარებთ ექსპერიმენტებს ყველა
მეთოდით, რომლებსაც შეუძლიათ ადამიანის ცნობიერება მდიდარი გახადონ, ადამიანის არსება
კი მთლიანი. ეს პრობლემას ქმნის, რადგანაც როცა აქ იოგას მიმდევარი მოდის, მას არ ესმის, რა
საჭიროა ექსპერიმენტები ტანტრაზე; იგი ტანტრას წინააღმდეგია. როცა აქ ტანტრას მიმდევარი
მოდის, მას არ ესმის, რა საჭიროა ექსპერიმენტები იოგაზე; იგი იოგას წინააღმდეგია.

მე არ ვარ რაიმეს წინააღმდეგი. მე ყველაფრის მომხრე ვარ. მე მთლიანად ყველაფრის მომხრე

ვარ. მე პრეტენზია მაქვს კაცობრიობის მთელ მემკვიდრეობაზე: მე ვიღებ ყველაფერ
საუკეთესოს ნებისმიერი ტრადიციიდან, მე ვიღებ ყველაფერს, რასაც შეუძლია ადამიანი
მდიდარი გახადოს. მე არ ვეკუთვნი რომელიმე ტრადიციას, ყველა ტრადიცია მე მეკუთვნის.
ეს სრულიად ახალი ექსპერიმენტია. იგი არასოდეს ჩატარებულა ასეთი სახით. ეს ყველა გზის
სინთეზია. მე სინთეზს ვასწავლი. ჩემი შეგრძნება ასეთია, რომ ადამიანი, რომელიც მხოლოდ
იოგაზე ატარებს ექსპერიმენტებს, ცალმხრივი რჩება, მხოლოდ ერთი მიმართულებით
ვითარდება. წარმოიდგინეთ ადამიანი, რომელსაც ცალი ხელი ძალიან დიდი გაუხდა, მაგრამ
ამასთან მთელი სხეული პატარა დარჩა. იგი ურჩხულად იქცევა... თუკი ასევე ტანტრაზეც არ
დაიწყებს ექსპერიმენტებს, რადგანაც ტანტრა - ესაა მეთოდი, რომელიც იოგას ავსებს.

გახსოვდეთ, ჩემი მთავარი გაგება ასეთია: ცხოვრებაშ არ არსებობს წინააღმდეგობები, ყველა

წინააღმდეგობა ურთიერთ შემავსებელი ნაწილებია. ღამე - ესაა ნაწილი, რომელიც დღეს ავსებს;
ზაფხული - ესაა ნაწილი, რომელიც ზამთარს ავსებს; სიკვდილი - ესაა ნაწილი, რომელიც
სიცოცხლეს ავსებს. ისინი არ არიან მტრები. მათ შორის არაა დაპირისპირება, რადგანაც
არსებობს მხოლოდ ერთი ენერგია - ერთი ღმერთი. ჩემი მარცხენა ხელი და ჩემი მარჯვენა ხელი
არ არიან მტრები, ისინი ურთიერთშემავსებელი ნაწილები არიან. ურთიერთწინააღმდეგობები
ფრინველის ფრთებს ჰგავს: ისინი წინააღმდეგობებად გვეჩვენებიან, მაგრამ ერთმანეთს
ეხმარებიან. ფრინველი ვერ აფრინდება ერთი ფრთით.

აუცილებელია ექსპერიმენტები ერთდროულად ტანტრაზეც და დაოზეც.

იოგა ფლობს დისციპლინის უზარმაზარ გაგებას, ხოლო დაო - სპონტანურობის უზარმაზარ

გაგებას. ზედაპირზე ისინი ურთიერთწინააღმდეგობებად გვეჩვენებიან, მაგრამ სანამ
დისციპლინა უფრო სპონტანურად არ გაქცევთ, სპონტანურობა კი უფრო დისციპლინირებულს
არ გაგხდით, თქვენ ვერ გახდებით მთლიანი ადამიანი. იოგა - ეს კონტროლია, ხოო ტანტრა -
მოდუნებაა, და ორივე აუცილებელია. მაგრამ დისციპლინა არ უნდა დამყარდეს ერთხელ და
სამუდამოდ, წინააღმდეგ შემთხვევაშ ადამიანი რობოტად იქცევა. მას უნდა შეეძლოს გადართვა,
დისციპლინაზე უარის თქმა იმ შემთხვევაში, როცა სპონტანურობა, მოდუნებაა საჭირო. და ამ
უნარის მიღება მას მხოლოდ ტანტრასგან შეუძლია, სხვა არაფრისგან.
მე შემომაქვს ეს ურთიერთწინააღმდეგობანი ჩემი სანიასების ცხოვრებაში, როგორც
ურთიერთშემავსებელი ნაწილები. იოგინები ჩემს წინააღმდეგ იქნებიან, რადგანაც მათ არ
შეუძიათ იმის გაგება, თუ როგორ შეიძლება იყოს სიყვარული და სექსი მაძიებელის ცხოვრების
ნაწილი. მათ ეშინიათ. მათ ეშინიათ სექსის, რადგანაც სექსი - ყველაზე სპონტანური მოვლენაა
ცხოვრებაში, - აუცილებელია მისი კონტროლირება. მათ იციან, რომ სექსის კონტროლირებით
სხვა ყველაფერს აკონტროლებენ, ამიტომაც მათი თავდასხმები ძირითადად სექსს ეხება.
ტანტრა ამტკიცებს, რომ თუ ჩვენს სექსში არაა სპონტანურობა, მთელი თქვენი ცხოვრება
რობოტის ცხოვრებას დაემსგავსება. სექსი უნდა გამონთავისუფლდეს. ჩემი მიდგომა ასეთია,
რომ მართალნი არიან ერთდროულად ერთნიც და მეორენიც, იოგინებიც და ტანტრისტებიც.
ჩემი მიდგომა ძალიან არალოგიკურია და ამიტომაც აბსურდული ჩანს. ლოგიკა ყოველთვის
რაღაც ერთს ამტკიცებს: იყავი ან იოგინი, ან ტანტრისტი. მე არ მჯერა ლოგიკის, მე მჯერა
ცხოვრების, - ცხოვრება კი ერთდროულად ერთიცაა და მეორეც.

ცხოვრებაში აუცილებელია უზარმაზარი დისციპლინა, რადგანაც ამდენი ადამიანის

გარემოცვაში გიწევთ ცხოვრება. თქვენ გიწევთ, რომ დაიცვათ დისციპლინა, წინააღმდეგ
შემთხვევაში ცხოვრება ქაოსად იქცევა. თქვენ რომ დისციპლინა არ დაგეცვათ, ცხოვრება
შეუძებელი გახდებოდა. მაგრამ თუ მხოლოდ დისციპლინას მიჰყვებით და სპონტანურობა
გავიწყდებათ, თუ თავად ეს დისციპლინა ხდებით და უკვე აღარ შეგიძლიათ მასზე უარის თქმა,
მაშინ უკვე აღარ ხართ ნამდვილად ცოცხალი, მანქანად იქცევით. აქამდე ადამიანისთვის ორი
ალტერნატივა იყო მისაწვდომი: ან გადაქცეულიყო ქაოსად - რაც ცუდია, ან გადაქცეულიყო
მანქანად - რაც ასევე არაა კარგი.

მე მინდა, რომ ყურადღებიანები, გაცნობიერებულები, დისციპლინირებულები იყოთ და

ამავდროულად შეგეძლოთ სპონტანურობის გამოვლენა. როცა მუშაობთ, იყავით
დისციპლინირებული. მაგრამ სამუშაო - ეს ჯერ კიდევ არაა ყველაფერი. როცა ისვენებთ,
დაივიწყეთ დისციპლინა.

როცა კალკუტაში ჩავდიოდი, ხშირად ვჩერდებოდი უზენაესი სასამართლოს პროკურორის

სახლში. მისი ცოლი მეუბნებოდა:

- ჩემი ქმარი მხოლოდ თქვენ გისმენთ. თქვენ ერთადერთი ადამიანი ხართ, რომელსაც შეუძლია
როგორღაც ზეგავლენა მოახდინოს მასზე. მთელი ოჯახი დაღალა მისმა ქცევის მანერებმა. იგი
სახლშიც კი მოსამართლედ რჩება. იგი საწოლშიც კი უზენაესი სასამართლოს პროკურორია.
ელოდება, რომ ასე მივმართავ: „თქვენო ღირსებავ“. იგი არასოდეს ავლენს სპონტანურობას,
ყველაფერში წესებს და კანონებს აწესებს. ბავშვები დაიღალნენ ამით. როცა სახლშ მოდის,
მთელი სახლი შეშდება, სიხარული ქრება. ყველანი ველოდებით, როდის წავა სამსახურში -
სასამართლოში.
მე ვიცნობ ამ ადამიანს: იგი კარგი მოსამართლეა, ძალიან კეთილსინდისიერი, ძალიან
გულწრფელი, ძალიან პატიოასნი. ეს ყველა თვისება კარგია, მაგრამ იგი მანქანად იქცა. თუ
სახლში მიდის და იქაც მოსამართლედ ყოფნას განაგრძობს, ეს არც ისე კარგია. მან მოდუნებაც
უნდა ისწავლოს. მან ბავშვებთანაც უნდა ითამაშოს, მაგრამ არ შეუძია ბავშვებთან თამაში - ეს
ნიშნავს, რომ ძალიან უბრალო გახდეს. ცოლთან ურთიერთობის დროსაც კი მაღალ ამბიონზე
დგას, შორს მაღლა, - იგი პროკურორად რჩება.

სწორედ ეს დაემართათ იოგას მიმდევრებს: მათ არ შეუძლიათ თამაში, მათ არ სეუძიათ

სიხარული, მათ არ შეუძლიათ ზეიმი, - რადგანაც არ შეუძლიათ მოდუნება.

თუ თქვენ მხოლოდ ტანტრას აპრაქტიკებთ, ქაოსი იქმნება. ტანტრა ძალიან-ძალიან ეგოისტურს

გხდით. თქვენ აღარავის აქცევთ ყურადღებას. გავიწყდებათ, რომ უზარმაზარი მთლიანობის
ნაწილს წარმოადგენთ, რომ საზოგადოებას ეკუთვნით, რომ ყოფიერებას ეკუთვნით და
ვალდებულებები გაქვთ ყოფიერების წინაშე. მის გარეშე არსად არ იქნებოდით. თქვენ უნდა
შეასრულოთ გარკვეული მოთხოვნები ყოფიერების მხრიდან, საზოგადოების მხრიდან. თუ
თქვენი ცხოვრება მხოლოდ ქაოსური იქნება, ვერ იარსებებთ. მაშნ ვერავინ იარსებებს.

ამიტომ საჭიროა მიხვიდეთ ქაოსისა და მექანიკურობის ღრმა გაგებამდე. სწორედ მათ შუაშია
წერტილი; მე მინდა, რომ ამ წერტილში იმყოფებოდნენ ჩემი სანიასები: იგი ზუსტად შუაშია,
აქედან შეგიძიათ საჭიროების შემთხვევაში ნებისმიერი უკიდურესობისკენ გადახვიდეთ, და
შეგეძოთ უკან დაბრუნება. სწორედ ამ დენადობას, სწორედ ამ სირბილეს ვასწავლი.

მე არ ვასწავლი არანაირ ფიქსირებულ ცხოვრებისეულ წესებს, მკვდარ გეშტალტებს. მე

ვასწავლი იმას, რომ იპოვნოთ და განავითაროთ ცხოვრებისეული სინთეზი, გაამდიდროთ
თქვენი წარმოდგენები, განავითაროთ თქვენი გეშტალტი და ყოველთვის მზად იყოთ მეორე
ურთიერთწინააღმდეგობის გასაგებად. მაშინ ცხოვრება მშვენიერია.

ჭეშმარიტების გაგება მხოლოდ მაშინ იქნება შესაძლებელი, როდესაც

ურთიერთწინააღმდეგობების ურთიერთშემავსებელ ნაწილებად ტრანსფორმირებას შეძლებთ.
მხოლოდ ამ შემთხვევაშ ჩნდება თქვენს ცხოვრებაში სიმეტრია. მხოლოდ ამ შემთხვევაშ ჩნდება
წინასწორობა: პოზიტიური და ნეგატიური ბალანსში მოდის. სწორედ ეს წონასწორობაა
ტრანსცენდენცია. ამ წონასწორობაშ შეიცნობთ მიღმიერს, იხსნებით მიღმიერისთვის -
იფურჩქნება ოქროს ყვავილი.

მეორე კითხვა:
როგორ ჯობია მოვიქცე - ავირჩიო მოქმედების გზა, ცოდნის გზა თუ მინდობის გზა?
აირჩიე სამივე. იმოქმედე სიყვარულით და გაცნობიერებულობით. გიყვარდეს ცნობიერად და
ნება მიეცი შენს სიყვარულს - იყოს შემოქმედებითი. დაე, შენი გაცნობიერებულობა
სიყვარულის წინააღმდეგ კი ნუ იქნება, არამედ აღსავსე იყოს სიყვარულით. ნება მიეცი შენს
გაცნობიერებულობას, რომ მონაწილეობა მიიღოს ყოფიერებაში, ნება მიეცი, რომ
შემოქმედებითი იყოს. სამივე ეს თვისება შენი არსების ნაწილებს წარმოადგენენ.

სწორედ ესაა ნამდვილი სამება. თუ ერთ ნაწილს მაინც უარყოფ, ამით შენს შიგნით უარყოფ
რაღაცას, და ეს ნაწილი განუვითარებელი დარჩება. გახსოვდეს: შენ შეგიძლია გაიზარდო
მხოლოდ როგორც ტოტალური არსება. თუ გინდა, რომ მე მომიახლოვდე, მხოლოდ იმ
შემთხვევაშ შეძებ ამას, თუკი მთელი შენი არსება მომიახლოვდება. ჩემთან ვერ მოვა შენი
მხოლოდ ერთი ხელი ან ერთი ფეხი.

მე მსმენია ერთი გლეხის შესახებ. ცხოვრებაშ პირველად იგი გაემგზავრა ქვეყნის დედაქალაქში
და სთხოვა ტაქსის მძღოლს, რომ გარკვეულ ადგილამდე მიეყვანა. ეს დიდი ადგილი იყო.
ტაქსისტმა ჰკითხა:

- რომელი ნაწილი გნებავთ?

- ნაწილი? მე მთლიანი ადგილი მინდა, - უპასუხა გლეხმა.

შეუძლებელია სადმე წასვლა ცალკეული ნაწილებით. გადაადგილება შესაძლებელია მხოლოდ

მთლიანად. მოქმედება აბსოლუტურად აუცილებელია, ზუსტად ისევე, როგორც
გაცნობიერებულობა, ზუსტად ისევე, როგორც სიყვარული. რა საჭიროა არჩევა? - ამაში არაა
აუცილებლობა. რაიმე არჩევანის გაკთება თვითმკვლელობის ტოლფასია. ნება მიეცი სამივე ამ
თვისებას, რომ ერთმანეთს შეხვდეს, შეერიოს, შეერწყას და ერთ მთლიანობად იქცეს. გახდი ეს
სამება, გახდი ტრიმურტი. ეს ღვთაების სამი სახეა.
მოლა ნასრედინის სიდედრი შორეულ ბრაზილიაში გარდაიცვალა. ნათესავებმა მას ტელეგრამა
გაუგზავნეს, რომელშიც ეკითხებოდნენ, როგორ მოქცეოდნენ მის ნეშტს. მან უპასუხა:
„გაუკეთეთ მუმიფიკაცია, კრემაცია და დამარხეთ. გააკეთეთ ყველაფერი, რაც შესაძლებელია“.

მესამე კითხვა:
შენ საკუთარ თავს „ღმერთს უწოდებ“. რას აღნიშნავს ეს სიტყვა? არსებობენ სხვა ღმერთები?
ვინ არიან ისინი?
მე ღმერთი ვარ იმიტომ, რომ არ ვარსებობ. როგორც კი შენც აღარ იქნები, მაშნვე ღმერთი
გახდები. ღმერთი - ეს არაა რაღაც განსაკუთრებული. ღმერთი - ეს თავად ჩვენი არსია, თავად
ჩვენი არსებობაა. როცა ვამბობ, რომ ღმერთი ვარ, უბრალოდ ვამბობ, რომ ვარსებობ. ჩემს ენაზე
ყოფიერება და ღმერთი - სინონიმებია. მე ვამბობ, რომ ხეებიც ღმერთია, ქვებიც ღმერთია, შენც
ღმერთი ხარ.

დიახ, ჟურნალიტიც კი - ღმერთია! შესაძლოა არც კი ეჭვობს ამაზე. შესაძლოა ვერ აცნობიერებ
შენს ღვთაებრიობას. მე ვაცნობიერებ მას! როგორც კი გავაცნობიერე საკუთარი ღვთაებრიობა,
მაშნვე გავაცნობიერე მთელი ყოფიერის ღვთაებრიობა. ამიტომაც ჩემთვის რთული იქნება
გითხრა, რამდენი ღმერთი არსებობს. უსასრულო რაოდენობა... ყველა არსება ღმერთს
წარმოადგენს ამის აღიარების, ამის გაცნობიერების, ამის გაგების სხვადასხვა სტადიაზე. მაგრამ
მე მესმის შენი პრობლემა. შენ - ჰოლანდიელი ჟურნალისტი ხარ.

ადამიანებისთვის, რომლებიც დასავლეთიდან ჩამოდიან, ძნელია გარკვეული საკითხების

გაგება, რადგანაც მათი წარმოდგენა ღმერთის შესახებ - ძალიან შეზღუდული წარმოდგენაა,
შექმნილი ქრისტიანობის მიერ. მათი წარმოდგენა ღმერთზე ძალიან შეზღუდულია. ინდოეთშ
ჩვენ გვაქვს სამი სიტყვა, რომელიც ღმერთს აღნიშნავს. არცერთ სხვა ენაში არაა ასეთი
სიმდიდრე; ეს ბუნებრივია, რადგანაც აქ ჩვენ მრავალი საუკუნის განმავლობაში ვმუშაობდით
შინაგან სამყაროზე. ამას რამდენიმე ათასწლეული მივუძღვენით. ჩვენ გამოვიკვლიეთ ღმერთის
არსებობის ყველა შესაძლებლობა. მე მსმენია, რომ ესკომოსების ენაში არსებობს თოვლის ცხრა
დასახელება, რადგანაც ისინი თოვლის სხვადასხვა სახეებს იცნობენ. ვერცერთ სხვა ენაში ვერ
იქნება თოვლის ამდენი დასახელება; ჩვენ არც ისე ხშირად გვაქვს შეხება ამ მოვლენასთან.
დასავლეთმა შეიმუავა მთელი სამეცნიერო ტერმინოლოგია, და აქ, აღმოავლეთში გვიწევს, რომ
უბრალოდ მივიღოთ ეს სიტყვები, - ჩვენ არ გვაქვს საკუთარი. მაგრამ რაც შეეხება რელიგიას,
მთელს მსოფლიოს უწევს, რომ აღმოსავლეთს მიჰყვეს, რადგანაც ჩვენ საკუთარი არსის ყველაზე
დაფარულ შუაგულზე გვიმუშავია.

ჩვენ სამი სიტყვა გვაქვს ღმერთის აღსანიშნავად. პირველი სიტყვაა - „ბრაჰმანი“. იგი ნიშნავს
„ერთიანს“, „განუყოფელს“, მდგომარეობას, როდესაც შემოქმედი და მისი ქმნილება ღრმად
შერწყმულნი გამოუვლენელ მდგომარეობაში იყოვნენ. ქრისტიანობაში ამ სიტყვას ეკვივალენტი
არ გააჩნია. ქრისტიანობა ამტკიცებს, რომ სამყარო ღმერთის მიერ შეიქმნა. ერთხელ - ეს ალბათ
ორშაბათი უნდა ყოფილიყო, - ღმერთმა შექმნა სამყარო. რატომაც არა, თუკი სამუშაო კვირა
დაიწყო? კვირას, დასვენების დღეს, მან დასვენება გადაწყვიტა. თეოლოგებმა ზუსტი
თარიღების დადგენაც კი სცადეს და აღმოაჩინეს: ღმერთმა სამყარო ორშაბათს შექმნა - ქრისტეს
შობამდე ოთხიათასოთხი წლით ადრე. სად იყო სამყარო ამ მომენტამდე? ვინ იყო ღმერთი ამ
მომენტამდე? - რადგანაც, თუ მას არ შეუქმნია, ვერ იქნებოდა შემოქმედი. ღმერთი - ნიშნავს
შემოქმედს. როგორ შეეძლო მას ყოფილიყო შემოქმედი ქმნილების შექმნამდე?

ქმნილება იმყოფებოდა შემოქმედში - დაფარულ, გამოუვლენელ, ჩანასახობრივ მდგომარეობაში.

შემოქმედი და შემოქმედება ერთი მთლიანობა იყო. ქრისტიანობაში ამისთვის არ არსებობს
სპეციალური სიტყვა. ჩვენ გვაქვს ეს სიტყვა - „ბრაჰმანი“. ესაა მდგომარეობა, როდესაც
მოცეკვავეს ჯერ კიდევ არ დაუწყია ცეკვა, როცა მოცეკვავე და ცეკვა ჯერ კიდევ ერთი მთელი
იყო. როცა მოცეკვავე ცეკვას იწყებს, ჩნდება დაყოფა. მომღერალს ჯერ კიდევ არ დაუწყია
სიმღერა, სიმღერას ჯერ ღრმად სძინავს თავის მომღერალში. როგორც კი სიმღერას იწყებს,
ჩნდება დაყოფა. ხატვის დაწყების შემდეგ, მხატვარი გამოეყოფა იმას, რასაც ხატავს.
მეორე სიტყვა, რომელიც ინდოეთში გვაქვს, - ესაა „იშვარა“. იშვარა ნიშნავს შემოქმედს:
ერთიანობა ორ ნაწილად გაიყო, და გაჩნდა ორმაგობა. ახლა უკვე სამყარო გამოყოფილი გახდა
შემოქმედისგან. ახლა უკვე ბრაჰმანი, ერთიანი აბსოლუტი, ორ ნაწილად გაიყო.

მესამე სიტყვაა - „ბჰაგავანი“. იგი აღნიშნავს ნებისმიერს, რომელმაც კვლავ შეიცნო ერთიანობა -
ცეკვისა და მოცეკვავის, ნახატისა და მხატვრის, პოეტისა და მისი ნაწარმოების, შემოქმედისა და
ქმნილების ერთიანობა. მას, ვინც კვლავ გააცნობიერა ეს ერთიანობა, მას, ვინც დაინახა ეს
ერთიანობა საკუთარ არსში, უწოდებენ ბჰაგავანს. ეს სიტყვა სიტყვასიტყვით ნიშნავს
„კურთხეულს“, იგი არ აღნიშნავს ღმერთს. პრობლემები დასავლური ენების სიღარიბის გამო
ჩნდება: იძულებულნი ვართ, რომ სიტყვა „ბრაჰმანი“ გადავთარგმნოთ როგორც „ღმერთი“,
სიტყვა „იშვარაც“ ასევე ითარგმნება როგორც „ღმერთი“. პრობლემა მხოლოდ ენის სიღარიბეშია
და სხვა არაფერში. სიტყვა ბჰაგავანის ზუსტი მნიშვნელობაა - „კურთხეული“.
ვინ არის კურთხეული? - ის, ვინც კვლავ შეიცნო ერთიანობა, ის, ვინც კვლავ მიაღწია
პირველსაწყის წყაროს. ასეთ ადამიანს ბჰაგავანს უწოდებენ. სწორედ ამიტომ უწოდებენ კრიშნას
ბჰაგავანს, სწორედ ამიტომ უწოდებენ ბუდას ბჰაგავანს. გაგიკვირდებათ და ბუდას არასოდეს
სჯეროდა არანაირი ღმერთის.

უდავოა, რომ სიტყვა „ბჰაგავანს“ არ შეუძლია აღნიშნოს ღმერთი. ბუდას არ სჯეროდა არანაირი
ღმერთის, მას არასოდეს სჯეროდა არც ქმნილების, არც შემოქმედის. და მაინც, ბუდისტები მას
ბჰაგავანს, კურთხეულს უწოდებენ, რადგანაც მან გააცნობიერა. მნიშვნელობა არ აქვს, რა არის
ჭეშმარიტება, ღმერთს უწოდებთ მას, შემოქმედს, ნირვანას თუ გასხივოსნებას. მან გააცნობიერა,
და ამ გაცნობიერების მომენტში მასზე წყალობა გადმოიღვარა. იგი ბჰაგავანი გახდა, იგი
კურთხეული გახდა.

მე კურთხეულად გამოვაცხადე საკუთარი თავი, მე გავაცნობიერე, ყვავილები თავზე დამეყარა, -

ეს გამუდმებით შექმნის პრობლემას. როცა თავს კურთხეულად ვაცხადებ, არ ვამბობ, რომ
სამყარო მე შევქმენი, - მე არ ვიღებ საკუთარ თავზე ამხელა პასუხისმგებლობას! როცა თავს
ბჰაგავანად ვაცხადებ, უბრალოდ ვამბობ, რომ კურთხეული ვარ ყოფიერების მიერ, რომ ჩემზე
წყალობა გადმოვიდა, რომ გავაცნობიერე. იმ მომენტში, როცა თქვენთან გაცნობიერება მოდის,
თქვენ ქტებით, აღარ არსებობთ. კურთხეული - ეს ისაა, ვინც უკვე აღარ არსებობს. მე აღარ
ვარსებობ, არსებობს მხოლოდ ღმერთი. სწორედ ეს გამოცდილებააქცევს ადამიანს
კურთხეულად.
აუცილებელია ამ პარადოქსის გაგება. ადამიანი არასოდეს ხვდება ღმერთს, ადამიანს შეუძლია
მხოლოდ შეერწყას, გაქრეს, მაშინ ღმერთი უბრალოდ არის. თქვენს არ ყოფნაში ღმერთის
თანმყოფობა ხდება.რელიგიის მთელი ამოცანა იმაში მდგომარეობს, რომ უბრალოდ
დაგეხმაროთ - გაქრეთ, როგორც ეგო. იმ მომენტში, როცა შიგნით იხედებით და ვერ პოულობთ
ეგოს, ვერ პოულობთ „მე“-ს, არამედ სრულ სიჩუმეს, აბსოლუტურ სიცარიელეს, „მაშინ
პრობლემა გადაწყვეტილი აღმოჩნდება“ - მაშინ თქვენ ღმერთი ხართ. არა ის, რომ თქვენ
ღმერთი ხართ სხვებთან შედარებით, არა ის, რომ სხვები არ არიან ღმერთები, თქვენ კი ხართ.
თქვენ ღმერთი ხართ მხოლოდ იმიტომ, რომ მხოლოდ ღმერთი არსებობს!

ასე რომ მე არ ვამბობ, რომ მე ვარ ღმერთი, თქვენ კი არ ხართ. როცა თავს ღვთაებრივად
ვაცხადებ, მე თქვენც ღვთაებრივად გაცხადებთ, და არა მხოლოდ თქვენ. ცხოველები,
ფრინველები, ხეები, ქვები - მთელი ყოფიერება შედგება ღმერთისგან და მხოლოდ ღმერთისგან.
მე არ ვამბობ, რომ უფრო წმინდანი ვარ, ვიდრე თქვენ. მე არ ვამბობ, რომ უფრო
განსაკუთრებული ვარ, ვიდრე თქვენ. მხოლოდ იმას ვამბობ, რომ მე გავქრი, და ჩემი გაქრობის
მომენტში ჩემზე წყალობა გადმოიღვარა, უდიდესი ექსტაზი დამემართა. მე აბსოლუტურად
გავქრი და სამუდამოდ გავქრი, ხოლო იმ სივრცეში, რაც დარჩა, არავინაა გარდა ღმერთისა.

სინამდვილეში, როცა თქვენ ამბობთ „მე ვარ“, თქვენ ტყუით, რადგანაც თქვენ არ ხართ.
როგორც კი ამბობთ - „მე ვარ“, ყოფიერებისგან განაცალკევებთ საკუთარ თავს, ეს კი
აბსოლუტური ტყუილია, სიცრუეა. თქვენ არ ხართ განცალკევებული ყოფიერებისგან და ერთი
წამითაც კი არ შეგიძიათ მისგან განცალკევება. არცერთი ადამიანი არ წარმოადგენს კუნძულს.
როგორც კი ამას აცნობიერებთ, განცალკევება ქრება, და უეცრად ერთიანი ხდებით ხეებთან და
ვარსკვლავებთან. სწორედ ესაა წყალობის წამი: თქვენ სახლში დაბრუნდით.

სულ ესაა, რასაც სიტყვა „ბჰაგავანი“ აღნიშნავს. იგი ნიშნავს „კურთხეულს“.

მეოთხე კითხვა:
რატომ მეშინია ასე ქალების? და რატომ მომბეზრდა ასე ჩემი ცოლი?
ყველა კაცს ეშინია ქალების, და ყველა ქალს ეშინია კაცების. ეს უნდობლობა შემთხვევითი არაა,
რადგანაც მათ ადრეული წლებიდან ასწავლიან, რომ მტრები იყვნენ. ისინი არ იბადებიან
მტრებად, მაგრამ ხდებიან მტრები. როგორ შეიძება იმედი გქონდეს, რომ ოც წლიანი აღზრდის
შემდეგ, რომლის დროსაც ისინი ერთმანეთისადმი შიშს სწავლობენ, ისინი ერთხელაც
დაქორწინდებიან და ერთმანეთისადმი სრულ ნდობას აღმოაჩენენ? და ეს ყველაფერი მხოლოდ
ქორწინების მოწმობის წყალობით, რომელიც ხუთი რუპია ღირს?

ოც წლიანი აღზრდა, რომელიც ერთმანეთისადმი შიშს ასწავლის, თითქმის მესამედ ნაწილს

შეადგენს სამოცი-სამოცდაათწლიანი ცხოვრებისა, თანაც ყველაზე მიმღებელ და ფაქიზ ნაწილს,
რადგანაც როგორც ფსიქოლოგები ამტკიცებენ პირველ შვიდ წელიწადში ბავშვი იმის ნახევარს
ითვისებს, რასაც მთელი ცხოვრების განმავლობაში გებულობს. მომდევნო სამოცდასამ
წელიწადში იგი მხოლოდ დარჩენილ ნახევარს ითვისებს. მაგრამ ორმოცდაათი პროცენტი
პირველ შვიდ წელში აითვისება. იმ დროისთვის, როცა ოცი წლის ასაკს აღწევთ, თქვენ უკვე
ოთხმოცი პროცენტით ხართ ჩამოყალიბებული. თქვენ უკვე უხეში და უცვლელი გახდით.
თქვენ უნდობლობა გასწავლეს.
ბიჭებს ეუბნებოდნენ: „თავი აარიდე გოგონებს, ისინი სახიფათონი არიან“. გოგონებს
ეუბნებოდნენ: „თავი აარიდეთ ბიჭებს, ისინი ცბიერი არსებები არიან, ისინი რაიმე ცუდს
დაგიშავებენ“. დაფიქრდით: ოცი წლის განმავლობაშ მშობლები, სკოლის, კოლეჯის,
უნივერსიტეტის მასწავლებლები,მღვდლები გამუდმებით გიმეორებდნენ ამას, - ამ ყველაფრის
შემდეგ როგორ შეგიძიათ, უეცრად გადააგდოთ მთელი ეს ოც წლიანი განპირობებულობა?

ეს საკითხი გამუდმებით ჩნდება. ჩემთან იმდენი მამაკაცი მოდის, რომლებიც ამბობენ, რომ
ქალების ეშინიათ. ქალები მეუბნებიან, რომ მამაკაცების ეშინიათ. თქვენ არ დაბადებულხართ ამ
შიშით; მამაკაცს, რომ მართლა ეშინოდეს ქალის, იგი არასოდეს ჩაისახებოდა მის
საშვილოსნოში. არცერთი ქალი არ ჩაისახებოდა, რადგან მისი ჩასახვა მხოლოდ მამაკაცის
მეშვეობითაა შესაძლებელი. როცა ცხოვრებას იწყებდით, ეს შიში არ გქონდათ. ბავშვი
ყოველგვარი შიშის გარეშე იბადება, შემდეგ ჩვენ ვაწეპებთ მას შიშს და განპირობებულს ვხდით
მის გონებას.

ამ შიშის გადაგდება აუცილებელია. მან ადამიანები ნევროზულები გახადა. ქალები და

მამაკაცები, ცოლები და ქმრები გამუდმებით ჩხუბობენ და არ ესმით, რატომ ჩხუბობენ. დროთა
განმავლობაშ ყველა ურთიერთობა ფუჭდება. რატომ ხდება ეს? თქვენ მოგწამლეს, და
გაცნობიერებულად უნდა გადააგდოთ ეს განპირობებულობა, წინააღმდეგ შემთხვევაში თქვენი
შიშ არ გაქრება.

არც ქალში და არც მამაკაცში არაფერია საშიში. ქალებიც ზუსტად ისეთები არიან, როგორიც
თქვენ, მათაც იმდენად ესაჭიროებათ სიყვარული, რამდენადაც თქვენ. მათ უნდათ, რომ
მონაწილენი იყონ თქვენი ცხოვრებისა, მათ უნდათ, რომ სხვა ადამიანები იყვნენ მათი
ცხოვრების მონაწილენი, რადგანაც რაც უფრო მეტი ადამიანი მონაწილეობს ერთმანეთის
ცხოვრებაში, მით უფრო მეტია სიხარული.

ადამიანები ძალიან სევდიანად გამოიყურებიან. ისინი ძალიან მარტოსულნი გახდნენ. ისინი

ბრბოშიც კი მარტოსულნი არიან, რადგანაც ყველას ეშინია სხვა დანარჩენების გამო. მაშინაც კი,
თუკი ადამიანები ერთმანეთის გვერდით ზიან, ისინი თავს იკავაბენ, მთელი ძალით იკავებენ
თავს, ამიტომ მთელი მათი არსება უხეში ხდება, შეუვალი ჯავშანით იფარება. ამიტომ მაშინაც
კი, როცა ისინი ერთმანეთს ხვდებიან, სინამდვილეშ შეხვედრა არ ხდება. ისინი ხელებს
ჰკიდებენ ერთმანეთს, მაგრამ მათი ხელები ცივია, მათი გავლით სიყვარული არ გაედინება.
დიახ, ისინი ეხვევიან ერთმანეთს, - ძვლებით ეხებიან ერთმანეთს, მაგრამ მათი გულები სადღაც
შორს არიან.

ადამიანებს სიყვარული სჭირდებათ. მათ სიყვარულის უზარმაზარი მოთხოვნილება აქვთ,

ისეთივე მოთხოვნილება, როგორც საჭმლისა. საჭმლის საჭიროება - ეს უფრო დაბალი თანრიგის
საჭიროებაა, ხოლო სიყვარულის საჭიროება - უფრო მაღალის, გაცილებით უფრო მაღალის.
ფსიქოლოგებმა კვლევა ჩაატარეს ბავშვებზე, რომლებიც სიყვარულის გარეშე იზრდებოდნენ.
თითქმის ორმოცდაათი პროცენტი იმ ბავშვებისა, რომლებიც სიყვარულის გარეშე
იზრდებოდნენ, ორი წლის განმავლობაშ კვდება. მათ აძლევდნენ საკვებს, ნებისმიერ
მეცნიერულ ზრუნვას, მაგრამ მექანიკურად. ბავშთან ძძა მიდის, აბანავებს, აჭმევს მას, ყველა
მის საჭიროებაზე ზრუნავს, მაგრამ ბავში არანაირ ადამიანურ სიყვარულს არ იღებს. ძძა არ
ეხუტება მას, გულთან ახლოს არ მიაქვს, თავისი სხეულის სითბოთი არ ათბობს. ადამიანი
არანაირ სითბოს არ ღებულობს. ორი წლის განმავლობაშ ამ ბავშვების ნახევარი კვდება. ეს
უცნაური ჩანს, რადგანაც მათი სიკვდილის თვალნათლივი მიზეზები არ ჩანს. ისინი სრულიად
ჯანმრთელნი იყვნენ, ფიზიკურად შესანიშნავად ვითარდებოდნენ, არ ავადმყოფობდნენ, მაგრამ
შემდეგ ყოველგვარი მიზეზის გარეშე კვდებოდნენ.

ცოცხლად დარჩენილები კიდევ უფრო უარეს მდგომარეობაში აღმოჩნდებოდნენ ხოლმე, ვიდრე

მკვდრები. გარდაცვლილები გაცილებით უფრო გონივრულად იქცეოდნენ. რადგანაც
გადარჩენილი ადამიანები არანაირ სიყვარულს არ ღებულობენ, ისინი ნევროზულები,
შიზოფრენიკები, ფსიქოპატები ხდებიან. სწორედ სიყვარული გაქცევთ მთლიან ადამიანად. იგი
წებოს ჰგავს, იგი მთლიანობად გაწეპებთ. ეს ბავშები კი ნაწილებად იშლებიან და ამ ნაწილებს
არაფერი აკავებს ერთად. მათ არ გააჩნიათ სიყვარულის განცდა, არ აქვთ ცხოვრების ხედვა - ის,
რაც მთლიანებად აქცევს. მათი ცხოვრება უაზროამრავალი მათგანი ნევროზიანი ხდება,
მრავალი მათგანი დამნაშავე ხდება, რადგანაც სწორედ სიყვარული აქცევს ადამიანს
შემოქმედად. თუ სიყვარული არაა, ადამიანი დამანგრეველი ხდება. ადოლფ ჰიტლერის დედას
რომ მეტად ჰყვარებოდა იგი, სამყარო სრულიად სხვაგვარი იქნებოდა.

თუ სიყვარული არ არის, ადამიანს ავიწყდება შემოქმედების ენა, იგი დამანგრეველი ხდება.

სწორედ ასე ჩნებიან კრიმინალები და პოლიტიკოსები. ეს ადამიანთა ერთი და იგივე ტიპია. მათ
შორის არანაირი სხვაობა არაა, არანაირი ხარისხოვრივი სხვაობა. მათ სხვადასხვა სახეები,
სხვადასხვა ნიღბები აქვთ, მაგრამ თავისი არსით ისინი ყველანი კრიმინალები არიან. თუ
გისწავლიათ კაცობრიობის ისტორია, სინამდვილეში კაცობრიობის დანაშაულების ისტორია
გისწავლიათ. თქვენ ჯერ კიდევ არ იცნობთ კაცობრიობის ნამდვილ ისტორიას, რადგანაც
ნამდვილ ისტორიას ქმნიან ბუდები, ქრისტეები, ლაო ძიები. როდესაც ლუ-ძის კომენტირებას
ვახდენ, მინდა სწორედ ასეთი ისტორია გაგაცნოთ. შესაძოა თქვენ მისი სახელიც კი არ
გსმენიათ.

როდესაც ამ საოცრად მშვენიერ წიგნზე, „ოქროს ყვავილის საიდუმლოებაზე“ გესაუბრებით,

ვცდილობთ დაგეხმაროთ იმის გაცნობიერებაში, რომ არსებობს კაცობრიობის სრულიად სხვა
ისტორია, რომელმაც ვერ იპოვნა ადგილი სკოლის სახელმძღვანელოებში. ისტორია მხოლოდ
დანაშაულებებს ამჩნევს, ისტორია მხოლოდ დამანგრეველ მოვლენებს ამჩნევს. თუ ვინმეს
მოკლავთ ქუჩაში, თქვენი სახელი მაშინვე გაჩნდება ყველა გაზეთში; ხოლო თუ ვინმეს ვარდის
ყვავილს აჩუქებთ, ვერავინ გაიგებს ამ მოვლენის შესახებ.
თუ ბავშვობაში ბავშს სიყვარული არ ჰყოფნიდა, იგი ან პოლიტიკოსი გახდება, ან კრიმინალი,
ან სხვა რაიმე დამანგრეველ საქმიანობას იპოვნის, ან ჭკუიდან შეიშლება, რადგანაც მას არ
შეუძლია შექმნა. მისი ცხოვრება უაზრო იქნება, იგი ვერანაირ აზრს ვერ იპოვნის მასში. იგი
არასრულფასოვნების დიდი კომპლექსით დაიტანჯება, რადგანაც თქვენ არ შეგიძლიათ თქვენი
ღირსების შეგრძნება, თუ არავის უყვარდით. როცა ვიღაცას უყვარხართ, ღირსებას მოიპოვებთ,
გრძნობთ, რომ ვიღაცას ჭირდებით, რომ ყოფიერებას რაღაც დააკლდებოდა თქვენს გარეშე. თუ
ქალს უყვარხართ, იცით, რომ როდესაც მიდიხართ, ვიღაცა მოიწყენს. თუ მამაკაცს უყვარხართ,
იცით, რომ ვიღაცის ცხოვრებას უფრო ბედნიერს ხდით, და რადგანაც ვიღაცის ცხოვრებას
უფრო ბედნიერს ხდით, უზარმაზარ სიხარულს გრძნობთ. სიხარული მაშინ ჩნდება, როცა
ვინმეს სიხარულს ჩუქნით, - მხოლოდ მაშინ. რაც უფრო მეტ ადამიანს აქცევთბედნიერად, მით
უფრო ბედნიერი ხდებით თავადაც.

სწორედ ამაშია მსახურების ჭეშმარიტი არსი, სწორედ ამაშია რელიგიის ჭეშმარიტი არსი -
იმაში, რომ დავეხმაროთ ადამიანებს ბედნიერად გახდომაში, დავეხმაროთ ადამიანებს
გათბობაში, დავეხმაროთ ადამიანებს, რომ უფრო მოსიყვარულეები გახდნენ. შექმენით ამ
სამყაროში ცოტა სილამაზე, ცოტა სიხარული, შექმენით პატარა კუთხე, სადაც ადამიანებს
შეეძებათ ზეიმი, სიმღერა, ცეკვა და უბრალოდ ყოფნა, და ჯილდო უზარმაზარი იქნება, - თქვენ
ბედნიერი იქნებით. მაგრამ ადამიანი, რომელიც არასოდეს ჰყვარებიათ, ვერ გაიგებს ამას.
ისინი, ვინც გადარჩნენ, სახიფათო ადამიანები არიან.

სიყვარული - ერთ-ერთი მთავარი მოთხოვნილებაა, ეს საკვებია სულისთვის. სწორედ ისევე,

როგორც სხეულს სჭირდება საკვები, იგი სჭირდება სულსაც. სხეული ფიზიკური საკვების
ხარჯზე ცხოვრობს, სული სულიერი საკვების ხარჯზე ცხოვრობს. სიყვარული - სულიერი
საკვებია, სულიერი კვებაა.

ჩემი გაგებით, მშვენიერი სამყაროს შექმნისთვის აუცილებელია, რომ ბავშებს ერთმანეთის

სიყვარული ვასწავლოთ. ბიჭები და გოგონები არ უნდა დავაშოროთ ერთმანეთისგან. არაა
საჭირო არანაირი დაყოფისა და არანაირი შიშს შექმნა. რატომ გაჩნდა ეს შიში? - სექსისადმი
უზარმაზარი შიშის გამო. მთელი პრობლემა იმაშია, რომ სექსი მიუღებელია, და რადგანაც
სექსი მიუღებელია, ბიჭებს და გოგონებს აშორებენ ერთმანეთს. კაცობრიობის ტანჯვა არ
შეწყდება, სანამ იგი არ მიიღებს სექსს, როგორც ბუნებრივ მოვლენას. პრობლემები ქალსა და
მამაკაცს შორის სწორედ იმიტომ ჩნდება, რომ დღესაც აგრძელებენ სექსის გაკიცხვას. ეს
გაკიცხვა აუცილებლად უნდა გადავაგდოთ, და ახლა მისი გადაგდება შესაძლებელია.

მე მესმის, რატომ ხდებოდა ეს წარსულში. ამისთვის არსებობდა საფუძველი. მაგალითად, თუკი

გოგო დაორსულდებოდა, პრობლემები იქმნებოდა. მშობლებს კი ძალიან ეშინოდათ ამის,
საზოგადოებას ძალიან ეშინოდა ამის, ადამიანები შიშში ცხოვრობდნენ. ახდნენდნენ ბიჭების
იზოლირებას გოგონებისგან, მათ შორის უზარმაზარ კედლებს აღმართავდნენ. შემდეგ
ერთხელაც, ოცი წლის შემდეგ, მათ შორის კარს აღებდნენ და ეუბნებოდნენ: „ის არაა შენი
მტერი, ის შენი ცოლია. გიყვარდეს იგი!“ ან: „ის არაა შენი მტერი, ის შენი ქმარია. გიყვარდეს
იგი!“ და რა უნდა მოვუხერხოთ იმ ოც წელს, როცა იგი მტერი იყო? რა მოვუხერხოთ წინა ოცი
წლის გამოცდილებას? ნუთუ შესაძლებელია ამის ასე იოლად გადაგდება? შეუძლებელია მათი
გადაგდება. ისინი არ გტოვებენ, ისინი მთელი ცოხვრების მანძილზე თან დაგყვებიან.

დღეს ამის აუცილებლობა არ არის. ჩემი გაგებით მსოფლიოშ უდიდესი რევოლუცია მოხდა,
როცა ჩასახვის საწინააღმდეგო ტაბლეტები გაჩნდა. ლენინი და მაო ძე დუნი არაფერია ჩასახვის
საწინააღმდეგო ტაბლეტებთან შედარებით. ჩასახვის საწინააღმდეგო ტაბლეტები - ეს უდიდესი
რევოლუციაა. ისინი სრულიად სხვა სამყაროს შექმნიან, რადგანაც შიშის გადაგდება
შესაძლებელი იქნება. ახლა არაფრის აღარ უნდა გვეშინოდეს. სექსის გაკიცხვის მიზეზი
ორსულობის შიში იყო. ახლა საჭირო აღარაა მისი გაკიცხვა. შესაძლებელია მისი მიღება.

მეცნიერებამ ფუნდამენტი მოამზადა ახალი კულტურისთვის, და მე ვაცხადებ - ეს მომავალია!

სწორედ ამიტომ, ყველა ის, ვინც თავისი წარსულითაა დამძიმებული, ჩემს წინააღმდეგ იქნება.
მათ არ შეუძლიათ ჩემი გაგება, რადგანაც მე ვხედავ ამ მომავალს, მე ვხედავ, რა მოხდება
მომავალში და გზას ვუმზადებ მას. ბიჭები და გოგონები მაქსიმალურ სიახლოვეში უნდა
აღიზარდონ. ახლა შიში აღარაა საჭირო.

მე მესმის, რატომ იყო წარსულში ეს შიში. მე შემიძლია ვაპატიო წარსულის ადამიანებს,

რადგანაც ისინი უმწეონი იყვნენ. მაგრამ თუკი ახლა ასწავლით თქვენს შვილებს ერთმანეთის
შიშს, თუკი მათ იზოლირებას ახდენთ ერთმანეთისგან, ამის პატიება აღარ შეიძლება. ამის
აუცილებლობა აღარაა. დღეს ბიჭებს და გოგონებს შეუძიათ ურთიერთობა, შეხვედრა, ერთად
ყოფნა, სექსის შიში კი შეგვიძლია გადავაგდოთ. სექსი ასეთი მნიშვნელოვანი სწორედ შიშს
გამო, გაკიცხვის გამო, უარყოფის გამო გახდა.წინააღმდეგ შემთხვევაში იგი არ იქნებოდა ასეთი
მნიშვნელოვანი.

ეცადეთ გაიგოთ მარტივი ფსიქოლოგიური კანონი: თუკი რაღაცას ძლიერ უარყოფთ, იგი
ძალიან მნიშვნელოვანი ხდება. თავად უარყოფა აქცევს მას რაღაც მნიშვნელოვნად, ეს
შეპყრობილობად იქცევა. თუკი ბიჭებს და გოგონებს ოცი წლის განმავლობაში დააშორებთ
ერთმანეთს, ისინი შეპყრობილნი გახდებიან ერთმანეთით, მხოლოდ ერთმანეთზე იფიქრებენ
და სხვაზე ვერაფერზე.

მე მსმენია ერთი ამბავი, რომელიც ელჩ ელისს შეემთხვა საბერძნეთში. ის და მისი მდივანი
ემზადებოდნენ, რომ რაც შეიძლება სასწრაფოდ მოემზადებინათ მოხსენება, რომელიც რომში,
უსაფრთხოების შესახებ ევროპის კონფერენციაზე უნდა წარედგინათ. მისი მდივანი, ოცი წლის
დიდ მკერდიანი, ფუმფულა გოგო, დანიშნული იყო საზღვაო ფლოტის სიმპათიურ ოფიცერზე,
და ორი დღის შემდეგ ჯვრისწერა ელოდა. ბუნებრივია, მას თავისი მზითევის მდგომარეობა
უფრო აინტერესებდა, ვიდრე მდგომარეობა საბერძნეთის მთავრობაში. ელჩი ელისი
უკიდურესად ცდილობდა, რომ მოხსენება დაემთავრებინა, რათა აეროპორტში რომის
რეისისთვის მიესწრო. მოხსენების ძირითადი აზრი იმაში მდგომარეობდა, რომ პოლიტიკური
სიტუაცია ქვეყანაში გაცილებით უფრო მორყეული იყო, ვიდრე ეკონომიკური, ამიტომაც
თავისი ნაშრომი ასე დაასათაურა: „არა მხოლოდ პურითა ცოცხლობს ადამიანი“. მას დრო არ
ჰყოფნიდა იმისთვის, რომ გულდასმით დაეთვალიერებინა თავისი ქაღალდები, რადგანაც უკვე
აეროპორტში გამგზავრების დრო იყო. მან დაავალა, რომ თავისი სიტყვა ტელეტაიპით რომის
საელჩოშ გადაეგზავნათ, რათა იქ ამოებეჭდათ მომავალი დღის კონფერენციისთვის.

როდესაც რომში ჩავიდა, მას სსს-ს ოფიცერთა ჯგუფი შეხვდა, რომლებსაც კონფერენციის
ადგილამდე უნდა წაეყვანათ იგი. ტელეტაიპით გადაცემულმა სათაურმა საგონებელში ჩააგდო
ისინი. ელჩმა ელისმა ერთ-ერთ ასლს შეხედა. ელჩის მიერ ნაკარნახევი ბიბლიური გამოთქმა
მისი მდივანის ინტერპრეტაციით ასე გამოიყურებოდა: „არა მხოლოდ სირითა ცოცხლობს
ადამიანი“.

გონებას მხოლოდ ერთი რამ იპყრობს. სექსის გაკიცხვა, თავსმოხვეული ოცი წლის
განმავლობაში, - და გონებას მხოლოდ ერთი რამ იპყრობს. ჩნდება ყველანაირი გარყვნილება,
ჩნდება ჰომოსექსუალიზმი, ჩნდება ლესბოსელობა, პორნოგრაფია, ბინძური ფილმები,
ადამიანები ფანტაზიებით იწყებენ ცხოვრებას, და ეს ყველაფერი იმ სისულელის გამო
გრძელდება, რომელსაც თქვენი აღზრდით ახვევთ თავს. თქვენ გინდათ, რომ პორნოგრაფია
გაქრეს. მას არ შეუძლია გაქრობა. თქვენ თავად ქმნით სიტუაციას მისი არსებობისთვის. ბიწებს
და გოგონებს რომ თავისუფლად შეეძოთ ურთიერთობა, ვის მოუვიდოდა თავში ფოტოებზე
შიშველი სხეულების თვალიერება?

წადით ინდიელი აბორიგენების ერთ-ერთ ტომში, რომლებიც შიშვლები ცხოვრობენ, აჩვენეთ

მათ ჟურნალი „ფლეიბოი“ - და მათ გაეცინებათ. მე ვცხოვრობდი მათთან, ვსაუბრობდი მათთან
და ვხედავდი, როგორ ეცინებოდათ. მათ არ ესმით, რა არის ამაში განსაკუთრებული. ისინი
შიშვლები ცხოვრობენ და მშვენივრად იციან, როგორ გამოიყურება ქალი, და როგორ
გამოიყურება მამაკაცი.

პორნოგრაფიის არსებობა მღვდლების ბრალია; ეს მათი ქმნილებაა, ისევე როგორც

გარყვნილების ყველა სახე, რადგანაც თუ თქვენ არ შეგიძლიათ საწინააღმდეგო სქესთან
ურთიერთობა, რომლისადმიც ბუნებრივ მიზიდულობას გრძნობთ, ფანტაზიორობას იწყებთ.
მაშნ უზარმაზარი პრობლემა ჩნდება: ფანტაზიის და ოცნებების ოცი წელი, შემდეგ კი ხვდებით
ნამდვილ ქალს და ის სრულიად არ შეესაბამება თქვენს მოლოდინს - ყველა ამ ფანტაზიის გამო!
თქვენ ისეთ გასაქანს აძლევდით თქვენს წარმოსახვას, რომ ახლა უკვე ვერცერთი რეალური
ქალი ვერ დაგაკმაყოფილებთ! თქვენი ფანტაზიებითა და ოცნებებით თქვენ ისეთი
წარმოდგენები შექმენით ქალზე, რომ ვერცერთი რეალური ქალი ვერ მოვა მათთან
შესაბამისობაში; თქვენ ისეთი წარმოდგენები შექმენით მამაკაცზე, რომ ვერცერთი მამაკაცი ვერ
მოვა მათთან შესაბამისობაში. აქედან მოდის სიმწარე და იმედგაცრუება, რომელიც
ურთიერთობებში ჩნდება. მამაკაცები მოტყუებულად გრძნობენ თავს: „ეს ქალი მე არ
შემეფერება“, - იგი იმდენ ხანს ოცნებობდა, ფანტაზიორობდა, რომ თავის ოცნებაშ შექმნა
ყველაფერი, რაც სურდა, და ახლა ეს ქალი ძალიან უფერული ჩანს მისი ფანტაზიების
ობიექტთან შედარებით.

თქვენს ფანტაზიებში ქალები არ ოფლიანდებიან - ნუთუ ასე არაა? ისინი არ გეკამათებიან,

ისინი არ გექაქანებიან; ისინი უბრალოდ მშვენიერი ოქროს თოჯინები, არომატული ყვავილები
არიან. და ისინი ყოველთვის ახალგაზრდებად რჩებიან, არასოდეს ბერდებიან, და რა თქმა
უნდა არ ბუზღუნებენ. და რადგანაც ეს თქვენი ქმნილებაა, ისინი მაშინ იცინიან, როცა თქვენ
გსურთ. მათი სხეულები იმდენად მშვენიერია, რომ ასეთები არ არსებობენ.

მაგრამ როდესაც რეალურ ქალს ხვდებით, მას ოფლი მოსდის, პირიდან ცუდი სუნი ამოსდის,
და ხანდახან ქაქანებს. იგი გეკამათებათ, გიყვირით, ბალიშებს გესვრით, ჭურჭელს ამტვრევს,
ათას რამეს გიკრძალავთ და თქვენს თავისუფლებაში ერევა. თქვენი ოცნების ქალი არასოდეს
ერევა თქვენს თავისუფლებაში! რეალურ ქალთან ისე გრძნობთ თავს, როგორც ხაფანგში.
ამასთან იგი არც ისეთი ლამაზია, როგორც წარმოგედგინათ. იგი სულაც არაა კლეოპატრა. იგი
ჩვეულებრივი ქალია, ისევე როგორც თქვენ ხართ - ჩვეულებრივი მამაკაცი. არც თქვენ
შეესაბამებით მის ფანტაზიებს და არც ის შეესაბამება თქვენსას. არავინაა ვალდებული, რომ
ჩვენს ფანტაზიებს შეესაბამებოდეს! ადამიანები - უბრალოდ ადამიანები არიან. მაგრამ
რადგანაც ოცწლიანი შიმშილობა ფანტაზიებს წარმოშობდა, ეს ფანტაზიები პრობლემებს ქმნიან
მომავალში.

შენ მეკითხები: „რატომ მეშინია ასე ქალების? და რატომ მომბეზრდა ასე ჩემი ცოლი?“

როგორც ჩანს შენ ძალიან ბევრს ფანტაზიორობდი. მოგიწევს, რომ გადააგდო ეს ფანტაზიები.
მოგიწევს, რომ რეალობაშ ცხოვრება ისწავლო. მოგიწევს, რომ ჩვეულებრივში უჩვეულოს
დანახვა ისწავლო. ეს უდიდესი ხელოვნებაა. ქალი - ეს არაა უბრალოდ სახე, უბრალოდ
ფიზიკური პროპორციები, უბრალოდ ლამაზი კანი. ქალი - ეს სულია! მოგიწევს, რომ სიღრმეში
შეეხო მას, მისი ცხოვრების, მისი შინაგანი ცხოვრების მონაწილე გახდე. შენ უნდა გაიცნო და
შეერწყა მის ენერგიებს. ადამიანებს არ შეუძიათ გაცნობა და შერწყმა. მათთვის ეს არავის
უსწავლებია. თქვენთვის არასოდეს უსწავლებიათ სიყვარულის ხელოვნება, თუმცა ყველა
ფიქრობს, რომ იცის, თუ რას ნიშნავს სიყვარული. თქვენ არ იცით. თქვენ იბადებით
სიყვარულის მხოლოდ პოტენციალით, მაგრამ არა ხელოვნებით.

ორმოცდაათი წლის წინჯუნგლებში, კალკუტასთან ახლოს იპოვნეს ორი გოგონა, კამალი და

ვიმალი. ისინი მგლებმა აღზარდეს. შესაძლოა ისინი არასასურველი ბავშვები იყვნენ, და დედამ
ტყეში მიატოვა. მსგავსი არც თუ იშვიათად ხდება, მსოფლიოს თითქმის ყველა ნაწილში: ტყეში
პოულობენ ბავშვს, რომელიც ცხოველებს შორის გაიზარდა.
ეს ორი გოგონა აბსოლუტურად არ ჰგავდა ადამიანს. მათ არ შეეძლოთ ორ ფეხზე დგომა და
ცხოველებივით დადიოდნენ. მათ ეს მგლებისგან ისწავლეს. მგლებივით ყმუოდნენ, არ
იცოდნენ ბენგალიურად ლაპარაკი. ძალიან საშიშები იყვნენ და მგლებივით დარბოდნენ.
იმდენად სწრაფად დარბოდნენ, რომ ნებისმიერ ოლიმპიურ ჩემპიონს გადაუსწრებდნენ. თუ
განსრისხდებოდნენ და ვინმეს თავს ესმოდნენ, შეეძლოთ ნაკუწებად ექციათ ადამიანი. ისინი
ადამიანებს გვაგონებდნენ, მაგრამ მთელი მათი აღზრდა მგლური იყო.

თქვენ იბადებით ენის ათვისების შესაძლებლობით, მაგრამ არ იბადებით მასზე ლაპარაკის

უნარით. სწორედ ასევე, თქვენ იბადებით სიყვარულის შესაძლებლობით, მაგრამ არ იბადებით
სიყვარულის მზა ხელოვნებით. სიყვარულის ხელოვნება უნდა ისწავლოთ, იგი უნდა
შეიწოვოთ.

ხდება სრულიად საწინააღმდეგო: თქვენ გასწავლიან არა სიყვარულის ხელოვნებას, არამედ

სიძულვილის ხელოვნებას. თქვენ გასწავლიდნენ და ახლაც გასწავლიან, როგორ გძულდეთ
ადამიანები. ქრისტიანები ასწავლიან მუსულმანების სიძულვილს, მუსულმანები ასწავლიან
ინდუისტების სიძულვილს, ინდოელებს ასწავლიან პაკისტანელების სიძულვილს. თქვენ ბევრი
რამის სიძულვილს გასწავლიან. რის სიძულვილს აღარ გასწავლიან! მამაკაცებს ქალების
სიძულვილს ასწავლიან, ქალებს მამაკაცების სიძულვილს ასწავლიან, შემდეგ ერთხელა
დაქორწინებას გადაწყვეტთ და ქორწინდებით - თქვენს მტერზე! - და მაშინ იწყება პრობლემები.
მაშინ თქვენი ცხოვრება კოშმარად იქცევა.
შენი ცოლი მოგბეზრდა, რადგანაც არ იცი, როგორ შეაღწიო მის სულში. შესაძოა იცი, როგორ
შეაღწიო მის სხეულში, მაგრამ ძალიან მალე ეს მოგბეზრდება, რადგანაც უბრალოდ
ერთიდაიგივეს გამეორებად იქცევა. სხეული - ძალიან ზედაპირული მოვლენაა. შეიძლება სექსი
გქონდეს სხეულთან ერთხელ, ორჯერ, სამჯერ, მაგრამ შემდეგ იგი ძალიან ნაცნობი ხდება,
მასში აღარაფერია ახალი. ამიტომ სხვა ქალებით ინტერესდები: ფიქრობ, რომ ალბათ რაღაცით
განსხვავდებიან სენი ცოლისგან, - სხვა თუ არაფერი, ასე ჩანს, სანამ ჩაცმულები არიან. და შენ
კვლავ აძლევ გასაქანს შენს წარმოსახვას.

ტანსაცმელი იმისთვის მოიგონეს, რომ სექსუალური სურვილების პროვოცირება მოეხდინათ.

შიშველი ქალი ვერ აძლევს საკვებს თქვენს წარმოსახვას. სწორედ ამიტომაც შიშველი ქალები და
შიშველი მამაკაცები არც ისეთი მიმზიდველები არიან.თუმცა, როცა ქალის ან მამაკაცის
სილამაზე ტანსაცმლითაა დაფარული, ეს თქვენს წარმოსახვას აღიზიანებს. თქვენ იწყებთ
ფანტაზიორობას იმის შესახებ, რაც ტანსაცმლის ქვეშ იმალება. თქვენ კვლავ დაინტრიგებული
ხართ.

ფანტაზიორობა საკუთარ ცოლზე წარმოუდგენელია, და ამაშია მთელი პრობლემა.

ფანტაზიორობა შეიზლება მეზობლის ცოლზე, ის მიმზიდველად გეჩვენებათ.

მე მსმენია...
ერთი ადამიანი თრომბოზის მძიმე ფორმით იტანჯებოდა. ექიმებმა უთხრეს მას, რომ თუ
გამოჯანმრთელება უნდოდა, სრულიად უნდა გამოერიცხა ალკოჰოლი, თამბაქო და ყველანაირი
ფიზიკური ძალისხმევა. ნახევარი წლის შემდეგ იგი ისევ მივიდა ექიმთან გასინჯვაზე. როცა
გაიგო, რომ საქმეები კარგად მიდის, ექიმს უთხრა:

- იცით, ხანდახან ისე მინდა დალევა - ცოტ-ცოტა, მხოლოდ გემოს გამო. იქნებ უკვე შეიძლება,
რომ თვეში ერთხელ კი არა, კვირაში ერთხელ დავლიო - პარასკევობით ან შაბათობით?

- მე შემდეგს გთავაზობთ, - უპასუხა ექიმმა, - ნებას გაძლევთ, რომ ერთი ჭიქა ღვინო დალიოთ
ვახშმის შემდეგ.

რამდენიმე თვეში პაციენტმა კვლავ მიმართა ექიმს. ამჯერად უთხრა:

- იცით, ექიმო, ხანდახან სიგიჟემდე მინდა მოწევა. იქნებ შეიძლება, რომ ერთი ღერი დილით
მოვწიო, და თითო ყოველი ჭამის შემდეგ?

- არა, - უპასუხა ექიმმა, - ასე მალე დღეში ერთ კოლოფამდე ახვალთ. მაგრამ თუ გინდათ,
შეგიძლიათ მოწიოთ კვირაში ერთი ღერი, მაგალითად, კვირის ვახშმის შემდეგ.

თვეები გადიოდა, ჩვენი მეგობრის ჯანმრთელობის მდგომარეობა და განწყობა სულ უფრო და

უფრო უმჯობესდებოდა. მხოლოდ ერთი რამ ტანჯავდა განუწყვეტლივ. როცა ექიმს ესტუმრა,
მაშინვე საქმეზე გადავიდა.

- ექიმო, სექსის გარეშე ცხოვრება არანორმალურია. დარწმუნებული ვარ, რომ საკმარისად

ჯანმრთელი ვარ იმისთვის, რომ კვლავ მივცე თავს ამის უფლება.

- არა, - უთხრა ექიმმა, - ფიზიკური ძალისხმევა და აგზნება შესაძლოა ზედმეტად დიდი

აღმოჩნდეს თქვენთვის. შემიძლია შემდეგი რამ შემოგთავაზოთ: ნებას გაძლევთ, რომ კვირაში
ერთხელ გქონდეთ სექსი - მაგრამ მხოლოდ ცოლთან.

ქმრებს ცოლები ბეზრდებათ, ცოლებს კი ქმრები. მიზეზი ისაა, რომ ისინი ვერ ახერხებენ
თავისი პარტნიორის სულთან შეხებას. მათთვის ერთმანეთის სხეულები უკვე ნაცნობია, მაგრამ
ხელიდან გაუსვეს ის კონტაქტი, რომელიც გულიდან გულზე, ცენტრიდან ცენტრზე, სულიდან
სულზე უნდა მოხდეს. როცა თქვენ იცით, როგორ შეეხოთ ერთმანეთს სუყლებით, როგორ
გახდეთ მეგობრები სულით, მაშინ არანაირი მობეზრება არ არსებობს. მაშინ სხვა ადამიანში
ყოველთვის არის რაღაც აღმოსაჩენი, რადგანაც ყოველი ადამიანი - ეს უსასრულობაა, ყოველ
ადამიანში თავად ღმერთია ჩადებული. ამ კვლევას დასასრული არ გააჩნია.

სწორედ ამიტომ ვამბობ, რომ ტანტრა აუცილებელი უნდა გახდეს ყოველი ადამიანისთვის.
ყოველ სკოლაში, ყოველ კოლეჯში, ყოველ უნივერსიტეტში უნდა ასწავლიდნენ ტანტრას.
ტანტრა - ესაა სულთა შეხების მეცნიერება, სხვა ადამიანის შუაგულ სიღრმეში შეღწევა.
მოწყენილობა შეიძლება გაქრეს მხოლოდ იმ სამყაროში, რომელიც ტანტრას ხელოვნებას
იცნობს. წინააღმდეგ შემთხვევაში იგი ვერ გაქრება - თქვენ მოითმენთ და აიტანთ მას,
დაიტანჯებით მისგან, მოწყენილობისგან ეწამებით. სწორედ ასე ხდებოდნენ წამებულნი
წარსულში. ისინი ამბობდნენ: „რას ვიზამ, ასეთია ჩემი ბედი. ამ ცხოვრებაში ყველაფერი
დასრულებულია. შემდეგ ცხოვრებაში რომელიმე სხვა ქალს ან მამაკაცს ავირჩევ, ამ ცხოვრებაში
კი ყველაფერი დაკარგულია, ვერაფერს ვიღონებ. ამასთან, ჩვენ შვილებიც გვყავს, ათასი
პრობლემა, პრესტიჟი, საზოგადოება, პასუხისმგებლობა...“ ასე იტანჯებოდნენ ადამიანები და
წამებულად ყოფნას ირჩევდნენ.

ახლა კი ისინი მზად აღარ არიან ტანჯვისთვის და ამიტომ მეორე უკიდურესობაში

გადავარდნენ: ახლა ისინი სექსს არიან აყოლილები, მაგრამ ეს არ ანიჭებთ კმაყოფილებას. არც
ინდოელი და არც ამერიკელი კმაყოფილი არაა. კმაყოფილი არავინაა, რადგან ყველას მთავარი
ავიწყდება. ყველაზე მთავარი კი იმაში მდგომარეობს, რომ თუკი არ გაქვთ თქვენი ქალის ან
თქვენი მამაკაცის შინაგანი მისტერიის ამოცნობის უნარი, ადრე თუ გვიან იგი მოგწყინდებათ.
მაშინ ან წამებული გახდებით და ყველაფერს ისე დატოვებთ, როგორც არის, დაიტანჯებით და
სიკვდილისგან დაელოდებით განთავისუფლებას, - ან სხვა ქალთან გააბამთ რომანს. მაგრამ ამ
ქალთანაც ზუსტად იგივეს გაიმეორებთ, რასაც წინასთან აკეთებდით, და ახალი ქალიც
მოგბეზრდებათ, ისევე როგორც ის, ვინც მის შემდეგ იქნება. მაშინ მთელი თქვენი ცხოვრება
უბრალოდ პარტნიორების ცვლად იქცევა. ეს ვერ შეძლებს თქვენს დაკმაყოფილებას... თუკი
ტანტრას საიდუმლო ხელოვნებას არ შეისწავლით.

ტანტრა - ეს ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი საიდუმლოა, რომელიც კი ოდესმე

აღმოუჩენიათ. ეს უდიდესი ხელოვნებაა, ამიტომაც ძალიან ნატიფი. ხატვა ადვილია, ლექსების
წერა ადვილია, სხვა ადამიანის ენერგიასთან ერთიანობის, სასიხარულო ერთიანობის შექმნა კი -
ეს უდიდესი და ყველაზე რთულია ხელოვნებათა შორის.

ადამიანები ჩემს წინააღმდეგ არიან განწყობილნი, რადგანაც ვეუბნები, როგორ უყვარდეთ,

როგორ აქციონ სიყვარული ლოცვად, ვეუბნები - როგორ უყვარდეთ იმდენად ღრმად, რომ
თავად სიყვარული გახდეს თქვენი რელიგია - რომ ერთხელაც თქვენი ქალი გაქრეს, და მის
ადგილას ღმერთი აღმოაჩინოთ; რომ ერთხელაც თქვენი მამაკაცი გაქრეს, და მის ადგილას
ღმერთი აღმოაჩინოთ; რომ ერთხელაც ღრმა ერთიანობაში, ღრმა ორგაზმულ განცდაში,
უზარმაზარ ექსტაზში თქვენ ორივენი წამიერად გაქრეთ, და დარჩეს მხოლოდ ღმერთი და მეტი
არაფერი.

მრავალი საუკუნის განმავლობაში თქვენ გასწავლიდნენ სექსის წინააღმდეგ ყოფნას, და ამან

ძალიან სექსუალური გაგხადათ. აუცილებელია ამ პარადოქსის გაგება. თუ ჩემი გაგება გინდათ,
მაშინ საჭიროა, რომ ძალიან ღრმად, ძალიან ნათლად გაიგოთ ეს პარადოქსი: თქვენ
სექსუალური სექსის გაკიცხვის გამო გახდით.
ზუსტად რამდენიმე დღის წინ აქ მთავრობის წარმომადგენელი მოვიდა, რათა აშრამი
დაეთვალიერებინა, რადგანაც მთავრობა ძალიან შეშფოთებულია: „რა ხდება აქ?“ - რას
ვასწავლი აქ ადამიანებს? მას ძალიან მედიდურად ეჭირა თავი. ერთმა სანიასმა ქალმა აშრამის
დათვალიერება შესთავაზა. რაღაც მომენტში მიეკრო და შეხება დაუწყო, ვითომც აქ არაფერიო.
ქალს არანაირად არ მოუხდენია მისი პროვოცირება, მაგრამ იგი არ ისვენებდა. ქალი აღელდა:
„რა მოვუხერხო ამ ადამიანს?“ იმდენად აღელდა, რომ მზად იყო დაერტყა, მე ვუთხარი მას:
შემდეგში, თუ ეს მოხდება, როგორც საჭიროა ისე მოსცხე - მისთვის ეს აუცილებელია,
იმსახურებს ამას.

იგი სპეციალურად მოვიდა აქ, რათა გაერკვია ვითარება, კერძოდ სექსთან დაკავშირებით. და
სეირნობის დროს, სანიასთან პირისპირ მარტო აღმოჩენილმა, მიეკრო და ჰკიტხა: „შეიძლება
გაკოცოთ?“ და ეს ადამიანი იმისთვის გამოაგზავნეს, რომ დაეზვერა, თუ რა ხდებოდა აქ!

დაიმახსოვრეთ: შემდეგ ჯერზე, როცა აქ მთავრობის წარმომადგენელს აღმოაჩენთ, აჩვენეთ, სად

იზამთრებენ კირჩხიბები!

ოფისში ეს ჩინოვნიკი კვლავ ძალიან მედიდური გახდა. ეს ჩახშობილი სექსუალობაა...

მე მსმენია ჯ.პ. მორგანის დუაიტ მოროუს სახლში სტუმრობის შესახებ. დიდი ამერიკელი
ფინანსისტის გამორჩეული თვისება, სხვა ყველაფერთან ერთად, მისი უზარმაზარი, საოცრად
უსახური წითელი ცხვირი იყო.

- გახსოვდეს, ენნ, - უმეორებდა მისის მოროუ თავის ქალიშვილს, - შენ ერთი სიტყვაც კი არ
უნდა დაგცდეს მისტერ მორგანის გარეგნული შტრიხების შესახებ. ეცადე, რომ
განსაკუთრებულად არ შეხედო მის ცხვირს.

ენი შეჰპირდა ამას, მაგრამ როდესააც მისტერ მორგანი მოვიდა, დედა თვალს არ აცილებდა
ქალიშვილს და ძალიან დაძანული იყო. ენი სამაგალითოდ იქცეოდა, მაგრამ მისის მოროუ ვერ
ისვენებდა. იგი ფინანსისტს მიუბრუნდა, ჩაი დაუსხა და ნაზი ღიმილით ჰკითხა:

- მისტერ მორგან, ერთი თუ ორი ნატეხი შაქარი გინდათ ცხვირში?

აი, რა დაემართა მთელს კაცობრიობას: ჩახშობილი სექსი შეპყრობილობად იქცა.

ადამიანები თვლიან, რომ მე სექსუალობას ვასწავლი. მე ტრანსცენდენციას ვასწავლი. მალე ეს

აშრამი ერთადერთი ადგილი გახდება, სადაც სექსი არავისთვის არ იქნება აკვიატებული იდეა.
ეს განცდა უკვე დაემართა ასეულობით სანიასინს. ყოველდღე ვღებულობ წერილებს
მამაკაცებისგანაც და ქალებისგანაც: „ოშო, რა ხდება? მე სექსუალური სურვილი მიქრება. სექსი
უკვე აღარც ისე მაინტერესებს“.
პათოლოგიური ინტერესის მიზეზი დათრგუნვაა. როგორც კი დათრგუნვა გაქრება, ინტერესიც
გაქრება, და რჩება ბუნებრივი მიდრეკილება, რომელიც არ წარმოადგენს პათოლოგიას ან
შეპყრობილობას. ყველაფერი, რაც ბუნებრივია, მშვენიერია. მსგავსი ინტერესი სექსისადმი არაა
ბუნებრივი. პრობლემა იმაშია, რომ იგი იქმნება მღვდლების, პოლიტიკოსებისა და ეგრეთ
წოდებული მაჰატმების მიერ. დამნაშავენი ამაში სწორედ ისინი არიან - ისინი ხელს უწყობენ
ამას, თუმცა ფიქრობენ, რომ ადამიანებს სექსის მიღმა გასვლაში ეხმარებიან. სრულიადაც არა!
ისინი თავად უბიძგებენ კაცობრიობას ამ ჭაობისკენ.

თუ სწორად გამიგებთ და აქ გამოცდით ამას საკუთარ თავზე, გაოცდებით: ძალიან მალე

აღმოაჩენთ, რომ სექსი ბუნებრივი მოვლენა ხდება, შემდეგ კი, თქვენი მედიტაციის გაღრმავების
შესაბამისად, იმის შესაბამისად, თუ როგორ ჩაუღრმავდებით სხვა ადამიანის სულს,
სხეულებრივი კონტაქტი ნაკლებად საჭირო გახდება. დადგება მომენტი, როდესაც
სექსუალობაში არ იქნება აუცილებლობა, როცა იგი ახალ დონეზე გადავა, და ენერგია
ზემოთკენ დაიწყებს მოძრაობას. ეს ერთი და იგივე ენერგიაა. დაბალ დონეზე ეს სექსუალობაა,
მაღალ დონეზე - სამადჰი.

მე ერთი წიგნი დავწერე - უფრო ზუსტად, არ დავწერე, ეს ჩემი დისკურსების ნაკრებია. მას
ეწოდება „სექსიდან ზეცნობიერებამდე“. უკვე თხუთმეტი წელი გავიდა. მას შემდეგ ორას
წიგნამდე გამოიცა, მაგრამ როგორც ჩანს ამ სხვა წიგნებს არავინ კითხულობს, - ყოველ
შემთხვევაში, ინდოეთში. ყველა კითხულობს წიგნს - „სექსიდან ზეცნობიერემამდე“. ასევე
ყველა აკრიტიკებს მას, აღშფოთებულნი არიან მისით. ჯერ კიდევ იწერება სტატიები და
წიგნები მის წინააღმდეგ, მაჰატმები განაგრძობენ მის გაკიცხვას. მე ორასი წიგნიო დავწერე,
მაგრამ არავინ ახსენებს სხვა წიგნებს, არავინ არც კი უყურებს სხვა წიგნებს.

გახსოვთ? – „მისტერ მორგან, ერთი თუ ორი ნატეხი შაქარი გინდათ ცხვირში?“ - თითქოს
მხოლოდ ერთი წიგნი დამეწეროს.

ადამიანები იტანჯებიან ჭრილობისგან. სექსი ჭრილობად იქცა. აუცილებელია მისი განკურნება.

გახსოვდეთ, არაა საჭირო, რომ ქალების გეშინოდეთ, არაა საჭირო, რომ მამაკაცების
გეშინოდეთ. ჩვენ ყველანი ერთმანეთს ვგავართ, ყოველ ჩვენგანში - ერთი და იგივე ღმერთია.
ჩვენ უნდა ვისწავლოთ ერთმანეთის სიყვარული, ჩვენ უფრო უნდა დავუახლოვდეთ
ერთმანეთს, რადგანაც ეს ერთადერთი საშუალებაა ღმერთთან დასაახლოვებლად. სიყვარული -
ეს ერთ-ერთი უდიდესი კარია ღმერთისკენ, ისევე, როგორც გაცნობიერებულობა.

აღმოსავლეთი ყოველთვის გაცნობიერებულობის გზას მიჰყვებოდა და ცალმხრივი გახდა.

დასავლეთი სიყვარულის გზას მიჰყვებოდა და ცალმხრივი გახდა. მე ერთსაც გასწავლით და
მეორესაც - მოსიყვარულე გაცნობიერებულობას, გაცნობიერებულ სიყვარულს. ეს დაგეხმარებათ
ინტერგაციის მიღწევაში, ინდივიდუაციის მიღწევაში.
დღეისათვის საკმარისია.

თავი 27
სიცარიელის ჭვრეტა
ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:
თუ თქვენთან ჯერ არ მოსულა სიცხადე, მე დაგეხმარებით მიგაახლოვოთ მასთან, როგორც ამას
ბუდისტები აკეთებენ, სამი რამის ჭვრეტის მეშეობით - სიცარიელის, ილუზიის და ცენტრის.
სიცარიელე - პირველია, ამ სამიდან. ყველაფერი, რასაც უყურებთ, აღიქმება როგორც
სიცარიელე. შემდეგ მოდის ილუზია. აცნობიერებთ რა, რომ ყველაფერი და ყველგან
სიცარიელეა, თქვენ არაფერს არ ანადგურებთ, არამედ დაკავებული ხართ ჩვეული საქმიანობით
ცარიელ გარემოში. თუმცა არაფერს ანადგურებთ, თქვენ ასევე განსაკუთრებულ
მნიშვნელობასაც არ ანიჭებთ საგნებს; სწორედ ესაა ცენტრის ჭვრეტა. სიცარიელის ჭვრეტის
პრაქტიკის დროს თქვენ ხვდებით, რომ არ შეგიძლიათ გაანადგუროთ ათიათასი რაღაც;
უბრალოდ ყურადღებას არ აქცევთ მათ.. ამგვარად, ერთიანდება სამი ჭვრეტა. ბოლოს და
ბოლოს, ძალა მდგომარეობს სიცარიელის ჭვრეტაში. ამიტომ როდესაც სიცარიელის ჭვრეტას
აპრაქტიკებთ, სიცარიელე, უდავოდ ცარიელია, მაგრამ ილუზიაც - ასევე ცარიელია, და
ცენტრიც ცარიელია. იმისთვის, რომ ილუზიის ჭვრეტა მოახდინოთ, უზარმაზარი ძალაა
საჭირო; მაშინ ილუზია - მართლაც ილუზიაა. მაგრამ სიცარიელეც - ასევე ილუზიაა, ცენტრიც
ილუზიაა. ცენტრის მიმართულებით მოძრაობისას სიცარიელის ხატ-სახეებს ქმნით. თქვენ არ
უწოდებთ მას სიცარიელეს, თქვენ მას ცენტრს უწოდებთ. თქვენ ასევე აპრაქტიკებთ ილუზიის
ჭვრეტას, მაგრამ არ უწოდებთ მას ილუზიას. თქვენ მას ცენტრს უწოდებთ. რაც შეეხება
ცენტრს, მასზე მეტის არაფრის თქმა არაა საჭირო.
ძენის ისტორია...

მანამ, სანამ ძენის ოსტატი ნინაკავა სხეულს დატოვებდა, იგი სხვა ძენის ოსტატმა, იკიუმ
მოინახულა.

- გაგაცილო? - ჰკითხა იკიუმ.

ნინაკავამ უპასუხა:

- მე აქ მარტო მოვედი და მარტო წავალ. შენ როგორ უნდა დამეხმარო?

იკიუმ თქვა:
თუ შენ ვარაუდობ, რომ მართლა მოხვედი და მართლა მიდიხარ, თუ ფიქრობ, რომ მოდიხარ
და მიდიხარ, მაშინ ილუზიის ტყვეობაში იმყოფები. ნება მომეცი, მიგითითო გზა, სადაც არც
მოსვლაა და არც წასვლა.

ეს თქვა, და იკიუმ ისე ნათლად უჩვენა გზა, რომ ნინაკავას გაეღიმა, თავი დაუქნია და ისე, რომ
ერთი სიტყვაც არ დასცდენია, სხეული დატოვა.

ეს მშვენიერი ისტორიაა. მასში რამდენიმე რამ უნდა გაიგოთ. ისინი დაგეხმარებიან ლუ-ძის
სუტრას გაგებაში.

პირველ რიგში, ადამიანისთვის, რომელიც ჭეშმარიტების ძიებაშია, სიკვდილიც კი რაღაცის

სწავლის შესაძებლობაა. ადამიანისთვის, რომელიც არაფერს არ ეძებს, სიცოცხლეც კი არ
წარმოადგენს ამის საშუალებას. ადამიანები ცხოვრობენ და არაფერს სწავლობენ. ცხოვრობენ, და
ვერანაირ სიმწიფეს ვერ აღწევენ. ისინი გამუდმებით იმყოფებიან თითქმის მძინარე
მდგომარეობაში.

ადამიანები მთვარეულებივით ცხოვრობენ. ისინი არაცნობიერ მდგომარეობაში იმყოფებიან: არ

იციან, რას აკეთებენ, არ იციან, რატომ აკეთებენ, არ იციან, საიდან მოდიან და სად მიდიან.
სრულიად არ აქვთ წარმოდგენა, სად მიექანებიან; ისინი უბრალოდ ხის მორებს ჰგვანან,
რომლებიც ქვემოთკენ მიჰყვებიან დინებას. მათი ცხოვრებები შემთხვევითია. გაიგეთ ეს სიტყვა
- „შემთხვევითი“.

მილიონობით ადამიანი მხოლოდ შემთხვევით ცხოვრებას გადის, და, სანამ პასუხისმგებლობას

არ აიღებთ საკუთარ ცხოვრებაზე, სანამ შემთხვევითიდან ეგზისტენციალურად არ აქცევთ მას,
ტრანსფორმაცია არ მოხდება.

აი, რა არის სანიასა: ესაა მცდელობა, რომ შემთხვევითი ეგზისტენციალურად აქციოთ. ესაა
გაღვიძების მცდელობა. მაშინ სიცოცხლეც და სიკვდილიც შესაძებლობა ხდება იმისთვის, რომ
რაღაც ისწავლოთ. მაშინ თქვენ გამუდმებით სწავლობთ. მაშინ ყოველი წამი, ყოველი სიტუაცია
საჩუქარი ხდება. დიახ, ტანჯვაც კი - ღმერთის საჩუქარია, მაგრამ მხოლოდ მათთვის, ვისაც
სწავლის უნარი აქვს, ვისაც საჩუქრის მიღების უნარი აქვს. ჩვეულებრივ, თქვენ წყალობებსაც კი
ვერ ღებულობთ, როგორც საჩუქრებს, რადგან მათი მიღება არ შეგიძლიათ, მათი შეწოვა არ
შეგიძიათ. თქვენ რობოტებივით ცხოვრობთ.

მე მსმენია...

ქმარი სახლში გვიან ღამით მივიდა. იმისთვის, რომ თავისი დაგვიანება აეხსნა, თქვა...

სინამდვილეში, უბრალოდ ზედმეტი მოუვიდა დალევა, მაგრამ ცოლს უთხრა, რომ სხვა
ავტობუსში ჩაჯდა.
ცოლმაგესლიანად მიუგო:

- ნუ, ეს არაა გასაკვირი, თუ გავითვალისწინებთ, როგორ მდგომარეობაში ხარ. მაგრამ როგორ

გაიგე, რომ სხვა ავტობუსში ჩაჯექი?

ქმარმა უპასუხა:

- ეს თავიდანვე უცნაურად მომეჩვენა: ორი საათი ვიდექი უკანა ადგილას, და შემდეგ უცებ
შევამჩნიე, რომ ადამიანები, რომლებიც ავტობუსშ შემოდიოდნენ, ჰამბურგერებს და ყავას
უკვეთავდნენ.

ეს ავტობუსიც კი არ იყო!

ცხოვრება, რომელსაც თქვენ გადიხართ, - ეს ცხოვრებაც კი არაა. იგი ვერ იქნება ცხოვრება.
როგორ შეიძლება ცხოვრება იყოს, თუკი თქვენს შიგნით სინათლე არაა? როგორ შეიძება
ცხოვრება იყოს, თუკი თქვენს შიგნით სიყვარული არაა? როგორ შეიძება ცხოვრება იყოს, თუ
ავტომატურად მოქმედებთ? სიცოცხლე ჩნდება არა დაბადების მომენტში, არამედ ცნობიერების
გაჩენის მომენტში. მხოლოდ მედიტატორი ადამიანი იწყებს ცხოვრებას. სხვები უბრალოდ
ატყუებენ საკუთარ თავს; სინამდვილეში ისინი არ ცხოვრობენ. შესაძლოა ისინი ათასი რამით
არიან დაკავებულნი - დიახ, დაკავებულნი არიან სიცოცხლის ბოლომდე. ისინი აგროვებენ
სიმდიდრეს, აღწევენ ძალაუფლებას, იკმაყოფილებენ ამბიციებს, და ასე უსასრულობამდე. და
მაინც, მიუხედავად ამისა, საბოლოო ჯამში მათი ცხოვრება ნულამდე დაიყვანება.

ინტერვიუში სამოცი წლის ჩემპიონთან როდეოში, ოსტინიდან, ტეხასის შტატიდან, ნიუ-

იორკელმა ჟურნალისტმა შენიშნა:

- ის ფაქტი, რომ როდეოს ჩემპიონი ამ ასაკში გახდით, იმაზე მეტყველებს, რომ

არაჩვეულებრივი ადამიანი ხართ.

- ეს რა არის! - თქვა კოვბოიმ. - თქვენ მამაჩემი უნდა გენახათ. იგი ოთხმოცდაექვსი წლისაა, ის
კი დღემდე თავდამსხმელად თამაშობს ფეხბურთის გუნდში.

- საოცარია! - წამოიძახა ჟურნალისტმა. - მინდა გავიცნო მამათქვენი.

- ახლა არ გამოვა. იგი ელ-პასოში წავიდა, რათა დაესწროს ბაბუის ქორწილს, რომელიც
ასთოთხმეტი წლისაა.

- თქვენ არაჩვეულებრივი ოჯახი გყავთ! - თქვა ჟურნალისტმა. თქვენ სამოცი წლის ხართ და
ჩემპიონი ხართ როდეოში, თქვენი მამა ოთხმოცდაექვსი წლისაა და საფეხბურთო გუნდშ
თამაშობს, თქვენი ბაბუა ასთოთხმეტი წლისაა და ცოლის მოყვანა უნდა!
- თქვენ ვერ გამიგეთ, მისტერ, - თქვა ტეხასელმა, - ბაბუას არ უნდა ცოლის მოყვანა.
იგი იძულებულია.
ასე განაგრძობთ ცხოვრებას ბოლომდე. ეს არაა ნამდვილი ცხოვრება. თქვენ უბრალოდ
მსხვერპლი ხართ - თქვენი არაცნობიერი ინსტინქტების მსხვერპლი, ბიოლოგიის მსხვერპლი,
ფიზიოლოგიის მსხვერპლი, ბუნების მსხვერპლი. ეს თქვენი მონობა გახდა. განთავისუფლება
იმაშ მდგომარეობს, რომ ბოლო მოუღოთ მთელ ამ გაუცნობიერებლობას. ნამდვილი ცხოვრება
მაშნ იწყება, როდესაც თქვენი ფიზიოლოგიის მონობიდან თავისუფლდებით, იმ პროგრამისგან
თავისუფლდებით, რომელიც ბუნებამ ჩადო თქვენი სხეულის უჯრედებში, თავისუფლდებით
მთელი გაუცნობიერებლობისგან და საკუთარი თავის ბატონი ხდებით, გაცნობიერებული
სინათლე ხდებით. დაითვალეთ თქვენი ასაკი იმ მომენტიდან, როდესაც გაცნობიერებულად,
ყურადღებით, მედიტატიურად იწყებთ ცხოვრებას. სახლს მაშნ უახლოვდებით, როდესაც
ყოველი თქვენი ქმედება გაცნობიერებულობის არომატით იჟღინთება. წინააღმდეგ შემთხვევაში
სულ უფრო და უფრო შორდებით სახლს.

ცხოვრება უამრავ შესაძლებლობას გთავაზობთ, რომ გაიღვიძოთ. მაგრამ იმის ნაცვლად, რომ
გამოიყენოთ ეს შესაძლებლობები, იმის ნაცვლად, რომ გაიღვიძოთ, თქვენ კიდევ უფრო ძლიერი
ნარკოტიკების ძიებას იწყებთ, რომლებიც გეხმარებიან, რომ უფრო ღრმა გაუცნობიერებლობაში
ჩაიძიროთ. როცა ტანჯვა მოდის, მას შეუძია გამოღვიძების შესაძლებლობად იქცეს, მაგრამ
თქვენ ნარკოტიკის ძიებას იწყებთ. ეს ნარკოტიკი შესაძლოა იყოს სექსი, ალკოჰოლი, ლსდ,
ფული, პოლიტიკა - ეს ნარკოტიკი შეიძება ნებისმიერი რამ იყოს. ნარკოტიკს წარმოადგენს
ყველაფერი, რაც ხელს გიწყობთ გაუცნობიერებლობაში. ნარკოტიკს წარმოადგენს ყველაფერი,
რაც გეხმარებათ, რომ რაღაც უმნიშვნელომ გაგიტაცოთ. ნარკოტიკები მხოლოდ აფთიაქში არ
იყიდება. ისინი ყველგანაა მისაწვდომი. თქვენი სკოლები, კოლეჯები, უნივერსიტეტები,
თავისი არსით ნარკოტიკებს ავრცელებენ, რადგანაც ადამიანებში ამბიციებს ჰბადებენ, ხოლო
ამბიციები გაუცნობიერებელ მდგომარეობაში ამყოფებენ მათ. ამბიციები აიძულებენ, რომ
აჩრდილებს, ილუზიებს, ოცნებებს გამოეკიდონ. თქვენი პოლიტიკოსები - უდიდესი
ნარკოვაჭრები არიან: ისინი გამუდმებით აღვიძებენ თქვენში მისწრაფებას, ავხორცობას,
ძალაუფლების წყურვილს, რომლებიც ბოლომდე გიპყრობენ.

ამბიციურობა, კონკურენცია - ეს იგივე ალკოჰოლიზმია. ეს უფრო ლიერი ალკოჰოლიზმიც კია.

ჩვეულებრივი ალკოჰოლი შეგვიძლია ავკრძალოთ. ეს ალკოჰოლი ძალიან მისაწვდომია, მას
გვთავაზობენ ყოველ კუთხეში - გვთავაზობენ მშობლები, მღვდლები, პოლიტიკოსები,
პროფესორები. მთელი საზოგადოება ნარკოტიკული თრობის მდგომარეობაშია. თქვენ კარგად
ხართ, როცა გაქვთ რაიმე, რასაც გაეკიდებით. როგორც კი აღმოჩნდება, რომ სარბენი არაფერი
გაქვთ, მაშნვე იბნევით და დაუყოვნებლივ კავდებით სხვა რამით.

მრავალი საუკუნის განმავლობაში ბუდები ასწავლიდნენ, რომ ტანჯვა - ეს მინიშნებაა

ღმერთისგან: გაღვიძების დრო მოვიდა. თქვენ კი ცდილობთ, რომ ეს ტანჯვა რაიმე
ნარკოტიკით ჩაახშოთ.
თქვენ ცოლი გიკვდებათ - ამის გამო სმას იწყებთ და აზარტულ თამაშებში ეფლობით. მისი
სიკვდილი შესაძლებლობა იყო იმის დასანახად, რომ ეს ცხოვრება მარადიული არაა. ეს სახლი
ქვიშაზეა აშენებული, ეს ცხოვრება - კარტის სახლია, რომელიც შეიძლება ნებისმიერ მომენტში
დაინგრეს. ქარის მცირე დაქროლვა - და ცხოვრება გაქრება.გაიღვიძეთ! თქვენი ცოლი მოკვდა,
თქვენც მოკვდებით, რადგანაც იმავე რიგში დგახართ, და ეს რიგი უცილობლად უახლოვდება
ფანჯარას, რომელსაც“სიკვდილი“ ეწოდება.

მაგრამ თქვენ არ გაიღვიძეთ, თქვენ სხვა ცოლის ძებნა დაიწყეთ. გაკოტრდით, მაგრამ არ
გაიღვიძეთ. მარცხი განიცადეთ, მაგრამ არ გაიღვიძეთ. კვლავ დაიწყეთ ძიება - კიდევ უფრო
მეტი შემართებით, კიდევ უფრო მეტი მგზნებარებით.

ერთი ქალი კერძო კლინიკაში მივიდა, სადაც მხოლოდ რამდენიმე სპეციალისტი იყო. მას
შემდეგ, რაც ოცი წუთი დაჰყო ერთ-ერთ ექიმთან, ქალი ყვირილით გამოვარდა კორიდორში.
როცა სხვა ექიმმა, როგორც იქნა, შეძლო მისგან ახსნა-განმარტების მიღება, პირველი ექიმი
გამოიძახეს.

-რატომ უთხარი პაციენტს, რომ ფეხმძიმედაა? ეს ხომ ასე არაა? კინაღამ მოკვდა, ისე შეაშინე.

- ვიცი, - თქვა პირველმა ექიმმა, - მაგრამ მე ხომ ენაბლუობისგან განვკურნე იგი!

თუ ყურს დაუგდებთ, თუ დაუკვირდებით, დაინახავთ, რომ ნებისმიერი ტანჯვა, რომელიც

თქვენს ცხოვრებაშ ხდება, - ეს შენიღბული წყალობაა: მას შეუძლია ენაბლუობისგან გიხსნათ. ეს
შოკია... და ის გჭირდებათ! - რადგანაც თქვენ ძალიან დიდი რაოდენობის ბუფერები, დამცავი
მექანიზმები შექმენით, რომლებიც შოკს შთანთქავენ. მათი დანგრევა აუცილებელია. სანამ
ისინი არ დაინგრევიან, თქვენ სიზმარში იცხოვრებთ. და გახსოვდეთ: მას, ვინც სიზმარში
ცხოვრობს, თავისი სიზმარი სინამდვილედ ეჩვენება. თქვენ ეს მშვენივრად იცით, ყოველ ღამე
ხედავთ სიზმრებს: ძილის დროს სიზმარი აბსოლუტურად რეალური ჩანს. ყოველთვის
შეგიძლიათ იპოვნოთ ლოგიკური არგუმენტები, რომ შეინარჩუნოთ თქვენი სიზმარი. მაშინაც
კი, როცა სიზმარი წყდება, თქვენ პოულობთ არგუმენტებს, რომ შეინარჩუნოთ სიზმარი,
რომელიც სრულიად არარეალური იყო.

მე მსმენია...

ერთმა კაცმა დილით შოკის მდგომარეობაშ გაიღვიძა. მან ცოლი გააღვიძა და უთხრა:
„ძვირფასო, საშნელი სიზმარი მესიზმრა. ვნახე, რომ ათი კილოგრამი ზეფირი ვჭამე. უფრო
მეტიც, ჩემს ბალიშს ვეღარსად ვპოულობ“.

მაშინაც კი, თუკი გაიღვიძებთ, რაღაც მტკიცებულებას უპოვნით თქვენს სიზმარს. მიმოიხედეთ
გარშემო, და ყოველთვის იპოვნით მტკიცებულებას. თქვენი გონება ძალიან ეშმაკია, თქვენი
გონება მრავალ თამაშს გეთამაშებათ, მრავალ ფანდს იყენებს, რომლებიც შესაძლოა ძალზე
ლოგიკურნი ჩანდნენ. ისინი შესაძლოა ძალზე სარწმუნოდ მოგეჩვენონ.

ფრანგი სახლში დაბრუნდა და გაოგნებულმა თავისი ვაჟი ლოგინში ბებიასთან აღმოაჩინა...

ასეთი რამ მხოლოდ საფრანგეთშ თუ მოხდება!

- შვილო, - უთხრა მან, - ეს როგორ შეგიძლია?

- ნუ, - უპსუხა შვილმა, - შენ დედაჩემთან წევხარ, მე კი - დედაშენთან. ყველაფერი

ლოგიკურია!

არგუმენტები შეგვიძლია აბსურდულ მოვლენებსაც მოვუძებნოთ.იყავით ყურადღებით. თქვენი

გონება მთლიანად სიზმრების მხარესაა, თქვენი გონება - ეს სიზმრების წყაროა, ამიტომაც თავის
მოვალეობად თვლის მათ შენარჩუნებას. თუ ყურადღებით არ იქნებით, კვლავ და კვლავ
აღმოჩნდებით საკუთარი გონების ტყუილების და ფანდების მსხვერპლი. კვლავ ჩაიდენთ
სისულელეებს, რომლებიც უკვე მრავალჯერ ჩაგიდენიათ რომლებიც უკვე მრავალჯერ გინანიათ
და დაგიფიციათ საკუთარ თავთან: „მეტჯერ არასოდეს!“ - მაგრამ გონება ძალიან ნატიფ
სატყუარებს იყენებს. გონება - უდიდესი ვაჭარია. მას შეუძლია ნებისმიერ რამეში
დაგარწმუნოთ. რადგანაც გონება ყოველთვის ხელს უწყობს თქვენს არაცნობიერ სურვილებს,
სხეულიც ასევე გონების მხარეს აღმოჩნდება ხოლმე.

გამოღვიძების მცდელობა საოცრად რთულია. ეს უდიდესი გამოწვევაა, რომელიც ადამიანს

შეუძლია თავის ცხოვრებაში მიიღოს. მხოლოდ ადამიანს, მამაც ადამიანს შეუძლია ამის
გაკეთება. იმისთვის, რომ გამოწვევა მივიღოთ და გავიღვიძოთ, უზარმაზარი გამბედაობაა
საჭირო. ეს ყველაზე დიდი მოგზაურობაა. გაცილებით უფრო ადვილია მთვარეზე გაფრენა,
ევერესტის დაპყრობა, წყნარი ოკეანის სიღრმეების წვდომა. ნამდვილი პრობლემები მაშინ
იწყება, როდესაც საკუთარი თავის სიღრმეში იწყებთ მოძრაობას, როცა გამოღვიძებას იწყებთ.
მთელი თქვენი წარსული უჯანყდება ამას, მთელი თქვენი წარსული, მთასავით გაწვებათ
ბეჭებზე და დაბლა გძირავთ. საშუალებას არ გაძლევთ, რომ ცაში, უსასრულობაში,
მარადისობაში, ღვთაებრივში, ნირვანაში აიჭრათ.
ამ მშვენიერ იგავში მოთხრობილია იმის შესახებ, თუ როგორ კვდება ერთი ოსტატი, მეორე კი
მასთან გამოსამშვიდობებლად მოდის, - და თანაც როგორ ემშვიდობება! სიკვდილის მომენტი
უნდა გამოვიყენოთ, როგორც ერთ-ერთი შესაძლებლობა, რომელსაც სიკვდილი გვთავაზობს.
თუკი სიკვდილს გაუცნობიუერებლად შევხედავთ, იგი მტერს ჰგავს, ხოლო თუ მას
გაცნობიერებულად შევხედავთ, მაშინ ის უდიდესი მეგობარია. თუ სიკვდილს
გაუცნობიერებლად შევხედავთ, მაშინ ეს უბრალოდ მთელი თქვენი ოცნებების, მთელი თქვენი
ცხოვრებისეული მოდელის, ყველა სტრუქტურის ნგრევაა, რომელიც კი მთელი ცხოვრების
განმავლობაში აღმართეთ, ყველა შენატანის, რაც კი გააკეთეთ, - სრული ნგრევა. ხოლო თუკი
სიკვდილს გაცნობიერებულად შეხედავთ, მაშინ ეს ახალი ცხოვრების დასაწყისია, კარი
ღვთაებრივისკენ.

ნინაკავა კვდება, იკიუ ეკითხება მას:

- შემიძლია გაგაცილო?

იგი ამბობს, რომ სიკვდილი - დასაწყისია და არა დასასრული.

- გაგაცილო? გჭირდება რაიმე დახმარება? შენ ყოფიერების ახალი სახე უნდა შეიცნო, ახალი
ხედვა უნდა შეიძინო, სხვა განზომილებაში გადიხარ, სხვა სიბრტყეში გადადიხარ, - გაგაცილო?
შემიძლია რაიმეთი დაგეხმარო?

ნინაკავა პასუხობს:

- მე აქ მარტო მოვედი და მარტო წავალ. შენ როგორ უნდა დამეხმარო?

დიახ, ჩვენ მარტონი მოვდივართ და მარტონი მივდივართ. ამ ორ მარტოობას შორის ყველანაირ

სიზმრებს ვქმნით ერთიანობის, ურთიერთობების, სიყვარულის, ოჯახის, მეგობრების,
კლუბების, საზოგადოებების, ნაციების, ეკლესიების, ორგანიზაციების შესახებ. ჩვენ მარტონი
მოვდივართ და მარტონი მივდივართ. მარტოობა - ეს ჩვენი ბუნებაა. მაგრამ ამ ორ წერტილს
შორის იმდენ სიზმარს ვქმნით! ჩვენ ვხდებით ქმარი ან ცოლი, მამა ან დედა, ვაგროვებთ ფულს,
ძალაუფლებას, პრესტიჟს, - და ამ დროს მშვენივრად ვიცით, რომ ცარიელი ხელებით
მოვდივართ და ცარიელი ხელებით მივდივართ. თან არაფრის წაღება არ შეგვიძლია. და
მიუხედავად ამისა, მაინც ვაგროვებთ დაგროვებას, მაინც ვაგროვებთ მიჯაჭვას, უფრო და უფრო
მიჯაჭვას, უფრო და უფრო ვიდგამთ ფესვებს ამ სამყაროში, რომლის დატოვებაც მოგვიწევს.

გამოიყენეთ ეს სამყარო, როგორც კარავი, ნუ მოაწყობთ მასში სახლს. დიახ, გამოიყენეთ იგი,
მაგრამ ნებას ნუ მისცემთ, რომ თქვენ გამოგიყენოთ. რაღაცის ფლობა უაზრობაა, რადგან
როგორც კი რაღაცის ფლობას იწყებთ, ეს რაღაცაც იწყებს თქვენს ფლობას. რაც უფრო მეტად
ფლობთ, მით უფრო ფლობილი ხდებით თავადაც. გამოიყენეთ! - მაგრამ გახსოვდეთ:
სიკვდილი ახლოვდება, გამუდმებით ახლოვდება. მას ნებისმიერ მომენტში შეუძლია კარზე
დაგიკაკუნოთ, და თქვენ ყველაფრის ისე დატოვება მოგიწევთ, როგორც არის. წასვლა
ყოველთვის შუაში გვიწევს. ცხოვრებაში შეუძებელია რაიმეს დასრულება.

ნინაკავამ ძალიან კარგად თქვა: „მე აქ მარტო მოვედი და მარტო წავალ. შენ როგორ უნდა
დამეხმარო? როგორ შეგიძლია დამეხმარო სიკვდილში? ცხოვრებაში ილუზიები გვაქვს, რომ
ჩვენ გვეხმარებიან, ან ჩვენ ვეხმარებით, მაგრამ ნუთუ ეს სიკვდილშიც შესაძლებელია?“
იგი უდიდეს ჭეშმარიტებას განაცხადებს, მაგრამ არსებობს ასევე სხვა მრავალი ჭეშმარიტება,
უფრო მაღალი თანრიგის ჭეშმარიტება.იკიუ უფრო მაღალი თანრიგის ჭეშმარიტებას ამბობს.

გახსოვდეთ: საქმე არ ეხება კონფლიქტს ჭეშმარიტსა და არაჭეშმარიტს შორის. საქმე ეხება

ნამდვილ კონფლიქტს - კონფლიქტს უფრო დაბალი თანრიგის ჭეშმარიტებასა და უფრო მაღალი
თანრიგის ჭეშმარიტებას შორის. არაჭეშმარიტი არაჭეშმარიტია: რა ზიანი შეუძია მას მიანიჭოს
ჭეშმარიტებას? პრობლემა არასოდეს მდგომარეობს არჩევანში ჭეშმარიტსა და არაჭეშმარიტს
შორის. პრობლემა ყოველთვის დაბალ და მაღალ ჭეშმარიტებას შორის არჩევანშია.

ის, რაც ნინაკავამ თქვა, - რომ ჩვენ მარტონი მოვდივართ და მარტონი მივდივართ, - დიდი
ჭეშმარიტებაა.მაგრამ არსებობს უფრო მაღალი ჭეშმარიტებაც.

იკიუმ თქვა: „თუ შენ ვარაუდობ, რომ მართლა მოხვედი და მართლა მიდიხარ, თუ ფიქრობ,
რომ მოდიხარ და მიდიხარ, მაშინ ილუზიის ტყვეობაში იმყოფები“.

ვინ მოდის? ვინ მიდის? ყველაფერი ისეა, როგორცაა. მოსვლა და წასვლა - ეს ასევე სიზმარია.

მაგალითად, ღამით იძინებთ და სიზმარი გესიზმრებათ. დილით სიზმარი ქრება. ნუთუ

ფიქრობთ, რომ სადმე იყავით წასული, შემდეგ კი დაბრუნდით? თქვენ იმავე ოთახში
იღვიძებთ, იმავე ლოგინში, - სად ხდება ყველა ეს სიზმარი? შესაძლოა შორეულ ადგილებშ
იყავით, მთვარე, ვარსკვლავები და პლანეტები მოინახულეთ, მაგრამ დილით, როდესაც
გაიღვიძეთ, მთვარეზე არ გაგიღვიძიათ. იმავე ადგილას გაიღვიძეთ, სადაც დაიძინეთ.

ცხოვრება - სიზმარია! ჩვენ იქ ვართ, სადაც ვართ. ჩვენ ის ვარც, რაც ვართ. ერთი წამითაც,
ერთი მილიმეტრითაც კი არ დავშორებულვართ ჩვენს ჭეშმარიტ ბუნებას! ესაა უმაღლესი
ჭეშმარიტება.

დიახ, ნინაკავამ რაღაც მნიშვნელოვანი თქვა, ძალიან მნიშვნელოვანი: ჩვენ მარტონი

მოვდივართ და მარტონი მივდივართ. მაგრამ იკიუს სიტყვები უფრო ღრმა აღმოჩნდა. მან თქვა:
„რა მოსვლა, რა წასვლა? სისულელეს ამბობ! ვინ მოდის? ვინ მიდის?“

ტალღები იბადებიან ოკეანეში, შემდეგ კი ქრებიან ოკეანეში. როცა ოკეანეში ტალღა ჩნდება, ეს
ტალღა იმდენადვეა ოკეანე, რამდენადაც მანამდე, სანამ დაიბადებოდა. შემდეგ იგი კვლავ ქრება
ოკეანეში. ფორმები იბადებიან და ქრებიან; რეალობა ისეთად რჩება, როგორიცაა. ყველა
ცვლილება მხოლოდ ზედაპირზე ხდება. შიგნით სიღრმეში არაფერი არასოდეს არ იცვლება. იქ
ყველაფერი უწინდებურად რჩება. დრო მხოლოდ ზედაპირზე არსებობს. ცენტრში არც დროა,
არც განზომილება, არც მოძრაობა. იქ ყველაფერი მარადიულია.

გააცნობიერეთ ეს. ასევე ისიც, რომ ეს დიალოგი ნინაკავას სიკვდილის დროს ხდება.
სიკვდილის მომენტში ადამიანები არ განიხილავენ მსგავს საკითხებს. სიკვდილის მომენტში
ადამიანები ცდილობენ დაეხმარონ მომაკვდავს, ანუგეშონ იგი: „შენ არ კვდები. ვინ გითხრა,
რომ კვდები? შენ იცოცხლებ“. მაშინაც კი, როცა ზუსტად იციან, და ექიმმა თქვა: „ყველაფერი
დასრულებულია. ვერაფერს ვიღონებთ“, - მაშინაც კი ყველა თავს გაჩვენებთ, რომ არ
მოკვდებით. ყველა ცდილობს დაგეხმაროთ ამ სიზმრის გახანგრძლივებაში და იმედი აქვთ, რომ
რაღაც სასწაული მოხდება, და თქვენ გადარჩებით.

ეს დიალოგი საოცრად მშვენიერია. როდესაც ვინმე კვდება, ჯობია დაეხმაროთ იმის

გაცნობიერებაშ, რომ სიკვდილი მოვიდა. სინამდვილეშ ამის გაცნობიერება ყველასთვის კარგია -
მნიშვნელობა არ აქვს დღეს მოვა სიკვდილი, ხვალ თუ მაზეგ. ერთხელ ის მაინც მოვა. ერთი რამ
დარწმუნებით შეგვიძლია ვთქვათ - ის აუცილებლად მოვა. მხოლოდ ერთი რამის თქმა
შეგვიძლია ცხოვრებაზე სრულიად ზუსტად - რომ სიკვდილი მოვა, ამიტომ ჯობია თავიდანვე
ვილაპარაკოთ მასზე.

უძველეს კულტურებში ყოველ ბავშვს ეხმარებოდნენ სიკვდილის არსებობის გაცნობიერებაში.

სიკვდილის გაცნობიერება თქვენი საფუძველი უნდა გახდეს. ადამიანი, რომელიც სიკვდილს
აცნობიერებს, უპირობოდ, სიცოცხლესაც გააცნობიერებს, ხოლო ადამიანი, რომელიც სიკვდილს
ვერ აცნობიერებს, ვერც სიცოცხლეს გააცნობიერებს, რადგანაც სიოცხლე და სიკვდილი - ერთი
მონეტის ორი მხარეა.

იკიუმ თქვა: „თუ შენ ვარაუდობ...“ - გახსოვდეთ, იგი იყენებს სიტყვას „თუ“, რადგანაც
მშვენივრად იცნობს ამ ადამიანს, ნინაკავას. ნინაკავა იმდენად გამჭვირვალეა, რომ იკიუ
ბოლომდე ხედავს მას, იცის, რომ მან მიაღწია. სრულიად შესაძლებელია, რომ ნინაკავა
უბრალოდ პროვოცირებას უკეთებს იკიუს, რომ რაღაც ლამაზი თქვას, ჭეშმარიტება
წარმოთქვას. სრულიად შესაძლებელია, რომ ეს პროვოკაციაა - უბრალოდ ფანდი, რომ ის
უბრალოდ თამაშობს. სწორედ ამიტომ ამბობს იკიუ: „თუ შენ ვარაუდობ, რომ მართლა მოხვედი
და მართლა მიდიხარ, თუ ფიქრობ, რომ მოდიხარ და მიდიხარ, მაშინ ილუზიის ტყვეობაში
იმყოფები. ნება მომეცი, მიგითითო გზა, სადაც არც მოსვლაა და არც წასვლა“.

რა გზაა ეს, რომელზეც არც მოსვლაა და არც წასვლა? დიახ, თქვენს შიგნით სივრცეა, რომელიც
თქვენს მუდმივ სახლს წარმოადგენს, სივრცე, სადაც არასოდეს არაფერი არ იცვლება, არასოდეს
არაფერი არ ხდება, - არც დაბადება, არც სიკვდილი, არც მოსვლა, არც წასვლა, არც გაჩენა, არც
გაქრობა. იქ ყველაფერი ყოველთვის უცვლელია.

„ეს თქვა, და იკიუმ ისე ნათლად უჩვენა გზა, რომ ნინაკავას გაეღიმა, თავი დაუქნია და ისე,
რომ ერთი სიტყვაც არ დასცდენია, სხეული დატოვა“.

შეუძლებელია ამის უკეთესად გამოთქმა - სწორედ ამიტომაც არ უთქვამს ნინაკავას აღარცერთი

სიტყვა. მაგრამ მან გაიღიმა... რადგანაც ის, რისი გამოთქმაც სიტყვებით არ შეიძლება,
შეგვიძლია ღიმილით გამოვთქვათ; ის, რისი გამოთქმაც სიტყვებით არ შეიძლება, შეგვიძლია
თავის დაქნევით ვთქვათ; ის, რისი გამოთქმაც სიტყვებით არ შეიძლება, შეგვიძლია ვაჩვენოთ.
მისი სახის გამომეტყველებამ აჩვენა, რომ იგი აღიარებდა ამ სიტყვებს. თავის დაქნევით მან
თითქოს უთხრა იკიუს: „შენ მართალი ხარ, აბსოლუტურად მართალი ხარ. ეს ნიშნავს, რომ
შენც დაბრუნდი სახლში“.

ორი ოსტატი ძალიან იშვიათად შედის დიალოგში, რადგანაც როცა ისინი ერთმანეთს ხვდებიან,
როგორც წესი მდუმარებაში იმყოფებიან ხოლმე, მათ არაფერი აქვთ სათქმელი. ხოლო თუ ორი
ოსტატი ერთმანეთს შორის საუბრობს, ეს საოცარი თამაშია. ისინი ძალიან ანცები ხდებიან.
გახსოვდეთ - ეს არაა კამათი, ეს დიალოგია. ისინი პროვოცირებას უკეთებენ ერთმანეთს, რომ
უფრო უკეთ გამოთქვან. როცა იკიუმ ეს სიტყვები თქვა, ნინაკავა ძალიან დაკმაყოფილდა.

რა თქვა იკიუმ? - ის, რომ ცხოვრება, რომელიც როგორც ჩვენ ვფიქრობთ, რომ არსებობს,
სინამდვილეში არ არსებობს, და ჩვენ არ ვუყურებდით იმას, რაც სინამდვილეში იყო. ჩვენ
ძალიან ვართ გატაცებულნი ილუზორულით და ბოლომდე მას ვაქცევთ ყურადღებას.

მე მსმენია...

ერთიადამიანი ძალიან განიცდიდა თავისი დაქვრივებული სიდედრის გამო. ქვრივი

ოთხმოცდაორი წლის იყო, და ღრმა მწუხარებაშ იმყოფებოდა. ერთხელ, უბრალოდ იმისთვის,
რომ როგორმე გაერთო, სიძემ მას პაემანი მოუწყო ოთხმოცდახუთი წლის მამაკაცთან. იმ
საღამოს ქალი გვიან დაბრუნდა სახლში და რბილად რომ ვთქვათ აღელვებული ჩანდა.

- რა მოხდა? - ჰკითხა სიძემ.

- შენ რა, მეხუმრები? - შეუღრინა მან. - სამჯერ მომიწია, რომ სილა გამეწნა მისთვის!

- თქვენ გულისხმობთ, რომ ზედმეტის უფლება მისცა საკუთარ თავს? - ჰკითხა სიძემ.

- არა, - უპასუხა მან, - მომეჩვენა, რომ ის მოკვდა!

მოხუცებიც კი არ წყვეტენ პაემნებზე სიარულს. თუ მოჩვენებები არსებობენ, ალბათ ისინიც

იგივეს აკეთებენ, რასაც თქვენ... და ასე გრძელდება ცხოვრებიდან ცხოვრებამდე.

მე მსმენია ერთი წყვილის შესახებ. მათ ნაზად უყვარდათ ერთმანეთი, სწამდათ ღმერთის,
სიკვდილის შემდეგ სიცოცხლის და სულების არსებობის. ერთხელ, ერთმანეთთან სიკვდილისა
და მსგავსი ღრმა თემების შესახებ საუბრის დროს, ისინი შეთანხმდნენ, რომ თუკი ერთ-ერთი
მათგანი ადრე მოკვდებოდა, მაშინ იგი კონტაქტში შევიდოდა ცოცხლად დარჩენილთან
სიკვდილიდან ოცდამეათე დღეს, ცოცხლად დარჩენილი კი ღია და მიმღები იქნებოდა და
გარდაცვლილის სულს ზუსტად იმავე დღეს დათქმულ დროს გამოიძახებდა.
მოხდა ისე, რომ ქმარი ავტოკატასტროფაში გარდაიცვალა. ცოლი მოუთმენლად ელოდა მასთან
კონტაქტს. როცა ოცდამეათე დღე დადგა, დათქმულ დროს მან ყველა კარი ჩარაზა, შუქი
გამორთო და ცოტა არ იყოს დაეჭვებულმა, არც თუ ისე იმედიანად იკითხა:

- ჯო, აქ ხარ?

წარმოიდგინეთ, როგორ გაუკვირდა, როდესაც ჯონის ხმა გაიგო:

- დიახ, ძვირფასო, აქ ვარ.

ცოლმა ჰკითხა:

- როგორ ხარ მანდ? ბედნიერი ხარ?

- ძალიან, ძალიან ბედნიერი. შეხედე ამ ძროხას - რა ლამაზია!

- ძროხას? - გაუკვირდა ცოლს. - რაზე მელაპარაკები?

- ძროხაზე, - უპასუხა მან, - მშვენიერ ძროხაზე. შეხედე, რა უზარმაზარი ჯიქანი აქვს, რა

ლამაზი ახალგაზრდა სხეული, რა დახვეწილი.

ცოლმა დაიყვირა:

- შენ რა, ჭკუიდან შეიშალე?! ვკვდები, ისე მინდა გავიგო რაიმე სამოთხეზე, შენ კი ვიღაც
სულელ ძროხაზე მელაპარაკები!

- რა სამოთხეზე მელაპარაკები? მე ხარი გავხდი კორეგაონ-პარკში, პუნაში!

იგივე სისულელე გრძელდება ცხოვრებიდან ცხოვრებამდე. სანამ გაცნობიერებულნი არ

გახდებით, თავს ვერ დააღწევთ ამ ჩაკეტილ წრეს, და ყველაფერი უმოწყალოდ კვლავ და კვლავ
განმეორდება. ეს ძალიან მოსაწყენია, და ამ წრეზე სიარულის გაგრძელება ძალიან დიდი
სისულელეა. მაგრამ იმისთვის, რომ გაცნობიერებული გახდეთ, უზარმაზარი ძალისხმევაა
საჭირო. იმისთვის, რომ გაცნობიერებულნი გახდეთ, მოგიწევთ, რომ ხანგრძლივ ბრძოლაში
ჩაერთოთ საკუთარ ძილთან, საკუთარ არაცნობიერ მდგომარეობასთან. მოგიწევთ, რომ
მოიპოვოთ თქვენი გზა. ეს ბრძლა ძალზე რთულია, იგი უზარმაზარ ძალისხმევას მოითხოვს,
რადგანაც მთაზე გიწევთ ასვლა.

ახლა კი სუტრები. ეს სუტრები გაღვიძებაში დაგეხმარებიან.

ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:

თუ თქვენთან ჯერ არ მოსულა სიცხადე, მე დაგეხმარებით მიგაახლოვოთ მასთან, როგორც ამას
ბუდისტები აკეთებენ, სამი რამის ჭვრეტის მეშეობით - სიცარიელის, ილუზიის და ცენტრის.
ოსტატის თანაგრძნობა უსასრულოა. იგი კვლავ და კვლავ გეხმარებათ, რომ სიცხადეს
მიუახლოვდეთ, რადგანაც მშვენივრად იცის, რა ღრმაა თქვენი ძილი. შესაძლოა, პირველად,
როცა ეს თქვა, თქვენ მას ვერ გაუგეთ, - იგი კვლავ იმეორებს ამას. შესაძლოა ვერც მეორედ
გაიგეთ, - იგი კვლავ იმეორებს.

გასხივოსნების შემდეგ ბუდამ ორმოცდაორი წელი იცოცხლა და ყოველ დილით, ყოველ

საღამოს, დღიდან დღემდე ერთი და იმავეს იმეორებდა. ამ ორმოცდაორი წლის განმავლობაში
იგი გამუდმებით ერთ რამეს ამბობდა. არასოდეს იცი, რა მომენტში შეიძლება გაიგოთ;
არასოდეს იცი, როდის გაიღება თქვენს გულში ფანჯარა, ისე რომ სტუმარი შემოვიდეს, ისე რომ
თქვენში სინათლის სხივი შეძლებს შემოჭრას.

დღე-ღამის განმავლობაში თქვენ არ იმყოფებით ერთი და იმავე მდგომარეობაში. ხანდახან

ძალზე უხეში ხდებით, და მაშინ თქვენში შემოღწევა ძნელია. ხანდახან ძალზე ყრუ ხდებით, -
თქვენ ისმენთ, მაგრამ არ გესმით. ხანდახან კი შედარებით უფრო გახსნილი ხდებით, უფრო
ფაქიზი, უფრო მოსიყვარულე, უფრო მიმღები, არც ისე კრიტიკულად განწყობილი. ხანდახან
რბილი ხდებით, ქალური, ხანდახან კი - უხეში და მამაკაცური. ეს რიტმი გამუდმებით
იცვლება. შეგიძლიათ დააკვირდეთ მას და მალე აღმოაჩენთ, რომ არის მომენტები, როდესაც
უფრო მიმღები ხართ, და არის მომენტები, როდესაც ნაკლებად მიმღები ხართ. დღე-ღამის
განმავლობაშ თქვენ არ იმყოფებით ერთ მდგომარეობაში. გამუდმებით იცვლებით, ნაკადში
იმყოფებით, ამიტომ ოსტატი განაგრძობს ლაპარაკს: არასოდეს იცი, რა დროს დადგება
თქვენთვის სწორი მომენტი, ამიტომაც ერთი და იგივეს იმეორებს. როცა სწორი მომენტი
დადგება, ტრანსფორმაცია მოხდება. საკმარისი იქნება ერთადერთხელ ზუსტად მოხვდეს
გულში, - და ამის შემდეგ სრულიად სხვა ადამიანად იქცევით. უკვე აღარასოდეს იქნებით
უწინდებური.

ლუ-ძი ამბობს... ჩვენ უფრო და უფრო ვუახლოვდებით ამ მშვენიერი წიგნის - „ოქროს

ყვავილის საიდუმლოს“ დასასრულს. იგი იმეორებს: „თუ თქვენთან ჯერ არ მოსულა
სიცხადე...“ მან უკვე ყველაფერი ზუსტად თქვა, მაგრამ...

თუ თქვენთან ჯერ არ მოსულა სიცხადე, მე დაგეხმარებით მიგაახლოვოთ მასთან, როგორც ამას

ბუდისტები აკეთებენ, სამი რამის ჭვრეტის მეშეობით - სიცარიელის, ილუზიის და ცენტრის.
რას ნიშნავს სიცხადე? სიცხადე - ესაა გონების მდგომარეობა, რომელშიც აზრები არაა. აზრები
ღრუბლებს ჰგვანან ცაზე. როცა ცა ღრუბლებითაა დაფარული, თქვენ არ შეგიძლიათ მზის
დანახვა. როცა თქვენს ცაზე, თქვენს შინაგან ცაზე, თქვენი ცნობიერების ცაზე არაა ღრუბლები,
დგება სიცხადე.
გახსოვდეთ: სიცხადე არაა გონებრივი ცოდნა. ჭკვიანი ადამიანები არ ფლობენ სიცხადეს.
ჭკვიანი ყოფნა ადვილია, რადგანაც ეს უბრალოდ მოხერხებულად, ცბიერად ყოფნის უნარია.
ჭკვიანი ადამიანები - ცბიერი ადამიანები არიან, მაგრამ ისინი არ გამოირჩევიან სიცხადით.
გახსოვდეთ, არაა აუცილებელი, რომ ინტელექტურლი ადამიანი გონიერი ადამიანი იყოს.
ინტელექტუალად ყოფნა ადვილია: თქვენ შეგიძლიათ შეაგროვოთ ინფორმაცია, დააგროვოთ
ცოდნა და გახდეთ დიადი მეცნიერი, პანდიტი, - მაგრამ ეს არაა სიცხადე, ეს არაა გონიერება.
გონიერება - რაღაც საპირისპიროა. როცა თქვენი თავი დატვირთული არაა ცოდნებით, როცა
არცერთი ღრუბელი არ ჩრდილავს თქვენს შინაგან ცას, როცა არაა არანაირიგათვლა, არანაირი
ცბიერება, როცა არაფერზე არ ფიქრობთ, არამედ უბრალოდ სარკეს ჰგავხართ, რომელიც
ყველაფერს ირეკლავს, რაც არსებობს, - მაშინ სწორედ ესაა სიცხადე. სარკედ ყოფნის უნარია
სიცხადე. იყო სიცხადის მდგომარეობაში - ნიშნავს შეხვდე ღმერთს.

ღმერთი არ შეიცნობა ცოდნის დაგროვებით. ღმერთი შეიცნობა სიცხადის მდგომარეობაში.

სწავლულობა და ცბიერება ვერ დაგეხმარებიან ღმერთის შეცნობაში. ღმერთი შეიცნობა უმანკო
მდგომარეობაში. უმანკოებაა სწორედ სიცხადე. სწორედ ამიტომ ამბობს იესო: „სანამ არ
გახდებით, როგორც პატარა ბავშვები, ვერ შეხვალთ ცათა სასუფეველში“. რას გულისხმობს
იგი? იგი გულისხმობს მდგომარეობას, რომელიც იმ ბავშვის მდგომარეობის მსგავსია, რომლის
შინაგანი ცაც ჯერ არაა სავსე ღრუბლებით, რომლის სარკეც ჯერ არაა დამტვერილი, რომლის
აღქმაც სრულიად სუფთაა, იმდენად სუფთა, რომ იგი მოვლენებს ისე ხედავს, როგორიც
სინამდვილეშია, იგი არ ამახინჯებს მათ, იგი არაა დაინტერესებული მათ დამახინჯებაში, იგი
არაფრის პროექციას არ ახდენს, უბრალოდ ხედავს იმას, რაც არის, იგი პასიურ სარკეს
წარმოადგენს. სწორედ ესაა სიცხადე. ლუ-ძი ამბობს: „თუ თქვენთან ჯერ არ მოსულა სიცხადე,
მე დაგეხმარებით მიგაახლოვოთ მასთან, როგორც ამას ბუდისტები აკეთებენ, სამი რამის
ჭვრეტის მეშეობით...“ სამი რამის ჭვრეტა, რაც ბუდიზმში გამოიყენება, მედიტაციის ერთ-ერთი
უდიდესი მეთოდია. გახსოვდეთ: ეს მეთოდია, და არა ფილოსოფია. თუ ამას ფილოსოფიად
აღიქვამთ, ყველაზე მთავარს გაუშვებთ ხელიდან.

მაგრამ სწორედ ასეც მოხდა: მრავალი საუკუნის განმავლობაში ტრაქტატების უზარმაზარი

რაოდენობა დაიწერა ბუდისტურ ფილოსოფიაში, მაგრამ ეს უბრალოდ სისულელეა, რადგანაც
ბუდა - არაა ფილოსოფოსი. იგი არ ასწავლიდა არანაირ ფილოსოფიას. სინამდვილეში, იგი
ფილოსოფიის წინააღმდეგ იყო.

როცა იგი რომელიმე ქალაქში ჩადიოდა, თავის მოსწავლეებს თხოვდა, რომ გასულიყვნენ
ხალხთან და ეთქვათ: „გთხოვთ, არ დაუსვათ ბუდას არანაირი ფილოსოფიური კითხვა“. მან
შეადგინა სია ყველაზე ხშირად დასმული კითხვებისგან ფილოსოფიაში. ეს იყო კითხვები
ღმერთზე, სამყაროს შექმნაზე, რეინკარნაციაზე, სიცოცხლეზე სიკვდილის შემდეგ და სხვა
საკითხებზე. ამ თერთმეტ კითხვაში ჩადებული იყო ყველა შესაძლო ფილოსოფია. როდესაც
შეხედავდით თერთმეტი კითხვისგან შემდგარ ამ სიას, თქვენ უკვე ვეღარ დასვამდით ვერცერთ
ფილოსოფიურ კითხვას. მოსწავლეები ხმამაღლა კითხულობდნენ ამ სიას და თხოვდნენ
ქალაქელებს: „გთხოვთ, ნუ დაუსვამთ ბუდას ამ კითხვებს. ის არაა ფილოსოფოსი, ის არაა
მეტაფიზიკოსი, ის არაა მოაზრვნე! ის აქ მოვიდა როგორც ექიმი, და არა ფილოსოფოსი. თუ
თქვენ ბრმები ხართ, მას წამალი აქვს თქვენთვის. თუ ყრუები ხართ, იგი სმენას დაგიბრუნებთ“.

ბუდა არაერთხელ იმეორებდა: „მე ექიმი ვარ“, - თუმცაღა მისი სახელით უზარმაზარი
ფილოსოფია გაჩნდა. სიტყვები, რომლებსაც იგი მეთოდებად იყენებდა, ფილოსოფიურ
დოგმატებად იქცა. ავიღოთ, მაგალითად, სიტყვა „სიცარიელე“. დღეს არსებობენ ბუდისტური
სკოლები, რომლებიც ამტკიცებენ, რომ სიცარიელე - ეს ფუნდამენტალური პრინციპია. ეს
სიტყვა, უბრალოდ მეთოდია, იგი არაფერს ამბობს ყოფიერებაზე. იგი რაღაცას ამბობს მხოლოდ
თქვენს გონებაზე. იგი სიცხადემდე მისვლაში გეხმარებათ, სულ ესაა. ბუდას არ აღელვებს
გლობალური საკითხები, მას თქვენი სიცხადის მდგომარეობა აღელვებს, ამიტომაც ამბობს: „თუ
თქვენ სიცხადე გაქვთ, შეიცნობთ ყოფიერებას“. რა აზრი აქვს ყოფიერებაზე ლაპარაკს? ეს
სრულიად უსარგებლოა. ეს იგივეა, რომ ბრმა ადამიანს ველაპარაკოთ მზეზე, სინათლეზე,
ცისარტყელასა და ფერებზე. ეს აბსურდია.

შეუძლებელია ველაპარაკოთ ბრმა ადამიანს განთიადზე, ან მთვარის ვერცხლისფერ შუქზე.

შეუძლებელია მასთან ლაპარაკი იმაზე, რომ ხეები მწვანენი არიან, რადგანაც მწვანე ფერს
მისთვის არანაირი აზრი არ აქვს. ის გაიგებს სიტყვას „მწვანე“, - გაიგებს ზუსტად ისევე,
როგორც თქვენ გესმით სიტყვა „ღმერთი“; ვერც ის გაიგებს და ვერც თქვენ. გესმით რა კვლავ
და კვლავ სიტყვა „ღმერთი“, ნუ აჰყვებით სულელურ იდეას, რომ იცით, თუ რას ნიშნავს ეს.
იმისთვის, რომ ღმერთი გაიგოთ, იგი აუცილებლად უნდა იხილოთ. სხვა საშალება არ
არსებობს. იმისთვის, რომ გაიგოთ, თუ რას ნიშნავს ხეების სიმწვანე, იგი უნდა დაინახოთ. სხვა
საშუალება არ არსებობს.

რამაკრიშნა ხშირად ჰყვებოდა ერთ ისტორიას...

ერთხელ ბრმა ადამიანი სტუმრად წავიდა მეგობრებთან. მათ მოამზადეს კჰირი, აღმოსავლური
ტკბილეულობა რძისგან. ბრმას ძალიან მოეწონა კჰირი და იკითხა:

-რა არის ეს, და როგორ გამოიყურება?

- მის გვერდით იჯდა დიადი ფილოსოფოსი. ისევე როგორც ყველა ფილოსოფოსმა, მან
ხელიდან არ გაუშვა წაფილოსოფოსების, მსჯელობის შანსი. მაშინვე დაუწყო ბრმას ახსნა,
როგორ გამოიყურება და როგორ მზადდება კჰირი. როდესაც მან თქვა: „იგი თეთრი ფერისაა“,
ბრმამ შეაწყვეტინა:

- მოიცა! ეს სიტყვა ჩემთვის გაუგებარია. რას ნიშნავს „თეთრი“? გთხოვ, ამიხსენი!

ისე, რომ ყურადღებაც არ მიუქცევია მისი სიბრმავისთვის, ფილოსოფოსმა ახსნა დაუწყო, თუ

რას ნიშნავდა თეთრი ფერი. მან თქვა:
- ოდესმე გინახავს თეთრი გედები, ან თეთრი წეროები? ისინი სწორედ ამ ფერის არიან.

- წეროები? - გაუკვირდა ბრმას. - მგონი უფრო დავიბენი. არ მესმის, რას ნიშნავს თეთრი ფერი.
ჩნდება პრობლემა: როგორ გამოიყურებიან წეროები? მე არასოდეს მინახავს ისინი.

მაგრამ ფილოსოფოსი კვლავინდებურად ვერ ამჩნევდა, რომ ეს ადამიანი ბრმა იყო, ამიტომაც
მისი სიტყვები უაზროდ ჟღერდნენ. მან დაიწყო ახსნა, თუ როგორ გამოიყურება თეთრი წერო.
მან სპეციალური მეთოდი გამოიგონა: ბრმას ხელი გაუწოდა, სთხოვა, რომ შეხებოდა და
უთხრა:

- ნახე, ჩემი ხელის ეს ნაწილი წეროს ყელს ჰგავს.

ბრმას ძალიან გაუხარდა და გაეცინა. მთელი გულით გადაუხადა მადლობა ფილოსოფოსს და

თქვა:

- ახლა მესნის, რას ჰგავს კჰირი, - ხელის ნაწილს! ახლა მესმის. დიდი მადლობა!

ამ მომენტში ფილოსოფოსმა გააცნობიერა, რაც ჩაიდინა.

შეუძებელია - ავუხსნათ ბრმა ადამიანს, თუ რას ნიშნავს თეთრი ფერი. დიახ, მას შეგვიძლია
დავეხმაროთ: შეგვიძლია განვკურნოთ მისი თვალები, შეგვიძლია იგი ექიმ მოდის თვალის
ბანაკში გავგზავნოთ, - ექიმი მოდი ხანდახან ჩამოდის ხოლმე აქ. ბრმა ადამიანს მკურნალობა
ესაწიროება. იმ დღეს, როცა იგი დანახვას შეძებს, ახსნა აღარ იქნება საჭირო, - იგი თვითონ
გაიგებს, რას ნიშნავს თეთრი ფერი, რას ნიშნავს მწვანე ფერი. სწორედ ასევე შეიცნობა ღმერთი,
სწორედ ასევე შეიცნობა ყოფიერება.

ამიტომ გახსოვდეთ: სიცარიელე, ილუზია და ცენტრი - ეს მხოლოდ მეთოდებია. ეს არაა

ფილოსოფიური ცნებები. ბუდა არ ამბობს: მე გთავაზობთ ფილოსოფიურ სისტემას“. იგი
უბრალოდ ამბობს: „მე თქვენთვის მეთოდებს ვქმნი“.

კიდევ ერთი ისტორია, რომელიც ამის გაგებაშ დაგეხმარებათ...

ერთი ადამიანი ბაზრიდან სახლში მიდიოდა. უეცრად დაინახა, რომ მის სახლში ხანძარი იყო.
მან იცოდა, რომ იქ მისი ბავსვები ტამაშობდნენ. სახლშ შესვლის შეეშინდა და ეზოდან
დაუყვირა:

- ბავშვებო, გამოდით! სახლში ხანძარია!

მაგრამ ბავშვები ისე იყვნენ გართულნი თამაშით, რომ ვერ გაიგეს მისი ხმა. მაშინ მამამ
სპეციალური მეთოდი მოიფიქრა. ხმამაღლა დაიყვირა:
- გესმით თუ არა ჩემი? ბაზრიდან ბევრი სათამაშო მოგიტანეთ!

ბავშები მყისვე გამოვარდნენ სახლიან, - მას კი არცერთი სათამაშ არ ჰქონდა ნაყიდი!

როცა ბაზარშ მიდიოდა, ბავშებმა სთხოვეს, რომ სათამაშოები მოეტანა. როცა დაინახეს, რომ
სათამაშოები არ იყო, ჰკითხეს:

- სადაა სათამაშოები?

მამას გაეცინა და უპასუხა:

- ეს უბრალოდ საშუალება იყო, რომ ალმოდებული სახლიდან გამომეყვანეთ. ხვალ გიყიდით

სათამაშოებს.

ეს ყველაფერი მეთოდებია. გახსოვდეთ: მეთოდი არ არის ჭეჭმარიტი ან არაჭეშმარიტი.

მეთოდი ან სასარგებლოა, ან უსარგებლო; მას არ შეუძია იყოს ჭეშარიტი ან არაჭეშმარიტი. არ
აქვს მნიშვნელობა, რას უწოდებენ ამ მეთოდს. მედიტაციები, რომლებსაც აქ აკეთებთ, - ასევე
მეთოდებია. ისინი არ წარმოადგენენ ჭეშმარიტს, ან არაჭეშმარიტს. უდავოდ, ისინი ან
სასარგებლოა, ან უსარგებლო. ეს არაა ჭეშმარიტების საკითხი. მე სათამაშოებს გაძევთ
იმისთვის, რომ ალმოდებული სახლიდან გამოხვიდეთ. როცა გამოხვალთ, ყველაფერს
მიხვდებით. ბავშებიც კი მიხვდნენ: როცა ხანძარი დაინახეს, დაივიწყეს სათამაშოები და
მიხვდნენ, რომ მამამ ეს სიყვარულის გამო გააკეთა. როგორც ჩანს, ისე ძლიერ უყვარდა ისინი,
რომ ტყუილის თქმაც შეეძლო. მან იცრუა.

გაგიკვირდებათ, როცა გაიგებთ, რომ ძენის ოსტატები მრავალი საუკუნის განმავლობაშ ბუდას
დიდ მატყუარას ეძახდნენ. მისი თანაგრძნობა იმდენად დიდი იყო, რომ შეეძო ეცრუა. იგი
სპეციალურ მეთოდებს ქმნიდა. სამი ობიექტი ჭვრეტისთვის: სიცარიელე, ილუზია და ცენტრი -
ეს მეთოდებია.

სიცარიელე ნიშნავს, რომ მთელი ეს გარესამყარო, მთელი ობიექტური სამყარო აბსოლუტურად

ცარიელია. აღიქვით იგი, როგორც სიცარიელე, ჭვრიტეთ იგი, როგორც სიცარიელე. და
გაოცდებით: როგორც კი გაგიღრმავდებათ იმის გაგება, რომ ეს სამყარო ცარიელია, ბერვი
მოვლენა თავისთავად შეიცვლება. თქვენ აღარ იქნებით ხარბი; ნუთუ სიცარიელეში
შესაძლებელია სიხარბე? თქვენ აღარ იქნებით ამბიციური; ნუთუ სიცარიელეში შესაძებელია
ამბიციურობა? თუკი გესმით, რომ პრეზიდენტის სავარძელი ცარიელია, მაშინ რა მნიშვნელობა
აქვს თქვენთვის? თქვენ ამბიციური ხდებით, რადგან დიდი შიგთავსით ავსებთ, ზედმეტად
რეალურს ხდით მას. როცა ხვდებით, რომ ფული ცარიელია, მაშინ რა მიშვნელობა აქვს
თქვენთვის? შეგიძლიათ განაგრძოთ მათი გამოყენება, მაგრამ შეწყვეტთ მათზე ზრუნვას.

იფიქრეთ, რომ მთელი გარესამყარო ცარიელია... მრავალი ფორმა, მრავალი ოცნება.

გურჯიევი ხშირად ეუბნებოდა თავის მოსწავლეებს: „როცა ქუჩაში მიდიხართ, გახსოვდეთ, რომ
ოცნებობთ, რომ ადამიანები, რომლებიც გვერდზე ჩაგივლიან, ასევე ოცნებობენ. მაღაზიები -
ასევე ოცნებებია“. თუ სამი თვის განმავლობაში მედიტირებთ ამაზე, ეს ხდება. უზარმაზარი
აფეთქება ხდება: უეცრად ყველაფერი ცარიელი ხდება. ადამიანები ქუჩაში მიდიან, მაღაზიებში
რაღაცას ყიდულობენ. ზედაპირულად არაფერი შეიცვალა, მაგრამ უეცრად მხოლოდ ცარიელ
ფორმებს ხედავთ.

როცა კინოში ზიხართ, მშვენივრად იცით, რომ ეკრანზე მხოლოდ ცარიელი ფორმები
მოძრაობენ, მაგრამ ამ ცარიელ ფორმებს შეცდომაში შეჰყავხართ. კინოში ჯდომისას ყველა
შესაძლო ემოციას განიცდით. რაღაც ტრაგედია ხდება და ტირილს იწყებთ. შესაძლოა სწორედ
ამიტომაცაა კინოთეატრებში სიბნელე, - წინააღმდეგ შემთხვევაში ძალიან სულელურად
გამოჩნდებოდით. თუ თქვენი მეუღლე ან მეგობარი, რომელიც გვერდით გიზით, დაინახავს,
რომ ტირიხართ, მას გაეცინება. იტყვის: „რა დაგემართა? ეს ეკრანი ცარიელია, მასზე არაფერია
გარდა სურათების მონაცვლეობისა, შავ-თეთრის, ხანდახან ფერადის. ეს მხოლოდ ჩრდილებია“.
მაგრამ თქვენ შეგიძიათ იმდენად გაერთოთ ჩრდილებით, რომ ისინი რეალობად მოგეჩვენებიან.

ბუდას მეთოდი გთავაზობთ, რომ ამას სხვა მხრიდან შეხედოთ. ბუდა ამბობს: აღიქვით
ადამიანები, რომლებიც რეალურებად გეჩვენებიან, როგორც სიცარიელე, როგორც სიზმარი.
ერთხელ გაოცდებით: მთელი სამყარო თეთრ ეკრანად იქცევა, რომელზეც მხოლოდ ჩრდილები
მოძრაობენ. როცა მხოლოდ ჩრდილები მოძრაობენ, თქვენ აღმოაჩენთ, რომ თქვენს შიგნით
უზარმაზარი განჯაჭვულობა იბადება. მაშინ თქვენ განჯაჭვული ხდებით, თითქოს მოშორებით
ხართ. მაშინ არაფერს აღარ აქვს მნიშვნელობა.

ჭვრეტის მეორე ობიექტი - ილუზია.

როცა მედიტირებთ, როცა ჭვრეტთ, როცა სამყაროს გამუდმებით აღიქვამთ, როგორც

სიცარიელეს, როგორც სიზმარს, იწყება მეორე მოვლენა. გახსოვდეთ: არაფერი გაქრება
უბრალოდ იმის გამო, რომ თქვენ ამას სიზმრად აღიქვამთ. ნუ მოტყუვდებით. ნუ იფიქრებთ,
რომ თუ საკმაოდ დიდხანს აღიქვამთ სამყაროს, როგორც სიზმარს, ის გაქრება. ის არ გაქრება.
შესაძოა მშვენივრად გესმოდეთ, რომ ფილმი ეკრანზე - ეს უბრალოდ პროექციაა, მაგრამ ის
მაინც გაგრძელედება. ის არ გაქრება მხოლოდ იმის გამო, რომ თქვენ ეს იცით. არასოდეს
მოხდება ისე, რომ ადამიანი, რომელიც კინოთეატრში ზის და მედიტირებს, ფილმის დანახვას
შეწყვეტს და მხოლოდ თეთრ ეკრანს დაინახავს, ყველა დანარჩენი მაყურებელი კი ფილმს
დაინახავს. ისიც ასევე ფილმს ნახავს, მაგრამ სხვაგვარად: იგი ნახავს მას და ეცოდინება, რომ ეს
სიზმარია. სამყარო არსად არ გაქრება, სამყარო იმავე ადგილას დარჩება; გაქრება მისი
მნიშვნელოვანობა, გაქრება მისი სისავსე.

წარმოიდგინეთ, რომ წყალში სწორი ჯოხი ჩაყავით. როგორც კი იგი წყალში ჩაიძირება,
მოღუნულად მოგეჩვენებათ. წყლიდან ამოიღებთ და ხედავთ, რომ ისევ სწორია. შემდეგ ისევ
წყალში ჩადებთ და ისევ მოღუნული ჩანს. მშვენივრად იცით, რომ ეს ილუზიაა, რომ ჯოხი
მხლოდ გეჩვენებათ ასეთად, რომ სინამდვილეშ იგი სწორია. მაგრამ მხოლოდ იმის გამო, რომ
თქვენ ხვდებით ამის ილუზორულობას, ჯოხი არ მოგეჩვენებათ სწორად.

ამიტომ პირველი, რაზეც უნდა იმედიტიროთ, - ესაა ის, რომ სამყარო ცარიელია. შემდეგ
გაჩნდება მეორე: სამყარო კვლავინდებურად არსებობს, მაგრამ თქვენ იცით, რომ ეს ილუზიაა.
ახლა მასშ აღარაა სისავსე. იგი იმავე ნივთიერებისგანაა შექმნილი, რისგანაც სიზმრები. ადრე
ჩვენს არაცნობიერ აღქმაში სამყარო ძალიან რეალური ჩანდა. იგი ძალზე ობიექტური იყო,
იგი არსებობდა. სიცარიელეზე მედიტაციის შემდეგ იგი კვლავინდებურად არსებობს, მაგრამ არ
წარმოადგენს რეალობას; ეს უბრალოდ გონების თამაშია. ეს უბრალოდ სიზმარს ჰგავს.
სწორედ ამას გულისხმობენ ინდუისტები, როდესაც ამბობენ, რომ სამყარო - ეს მაიაა. ეს არ
ნიშნავს, რომ წმინდანისთვის იგი გაქრება. ეს უბრალოდ ნიშნავს, რომ ახლა მას აღარ აქვს
ღირებულება, იგი ფასს კარგავს, სრულიად კარგავს მას.
მესამე საგანი ჭვრეტისთვის - ეს ცენტრია. როცა სამყარო უკვე აღარაა რეალური, როცა
ობიექტური სამყარო ქრება და სუბიექტურ ილუზიად იქცევა, მაშინ თქვენთან ახალი განცდა
მოდის: პირველად ცხოვრებაში, რეალობა ხდებით თქვენ. ჩვეულებრივ, რეალობის
პროეცირებას გარემომცველ სამყაროზე ახდენთ. როცა მას ართმევთ, რეალობად თქვენ რჩებით.
როცა სამყარო რეალურია, თქვენ არ ხართ რეალური, როცა სამყარო არაა რეალური, რეალობად
თქვენ იქცევით. ნება მომეცით, რომ ისევ აგიხსნათ ეს კინოს მაგალითით.
თუ თქვენ აცნობიერებთ, რომ არსებობს მხოლოდ ეკრანი და სურათების რიგი, უეცრად
აცნობიერებთ, რომ ხართ თქვენ, - რომ ეს სურათები არარეალურია, თქვენ კი რეალური ხართ.
როცა ბოლომდე იკარგებით სურათებში, თქვენ არარეალური ხდებით, საერთოდ გავიწყდებათ
საკუთარი თავი. სიზმარში ბოლომდე გავიწყდებათ საკუთარი თავი, და სიზმარიც რეალობა
ხდება. მაშინ სიზმარი მთელი თქვენი რეალობის ექსპლუატაციას ახდენს. მაშინ სიზმარი მთელ
რეალობას გართმევთ და ცარიელს გტოვებთ. როცა სიზმარს ართმევთ ამ რეალობას, მაშნ თქვენ
ხდებით რეალური, თქვენშ ცენტრი ჩნდება, ინტეგრირებული ხდებით. სწორედ ამას ეწოდება
ინდივიდუაცია, კრისტალიზაცია. რეალური შეიძლება იყოს ან სამყარო, ან თქვენ. ორივე ვერ
იქნება ერთდროულად რეალური.

გახსოვდეთ: თქვენ ვერ იქნებით რეალურნი ერთდროულად. ეს გეშტალტის ცვლილებაა. როცა

სამყაროს ართმევთ რეალობას, თქვენ ხდებით რეალური, ყოფიერებას აღწევთ. არსებობენ სულ
ორი ტიპის ადამიანები: ადამიანები, რომლებიც დაინტერესებულნი არიან იმაში, რომ
ჰქონდეთ, და ადამიანები, რომლებიც დაინტერესებულნი არიან იმაში, რომ იყვნენ.

ადამიანები, რომლებიც დაინტერესებულნი არიან იმაში, რომ იყვნენ, ფიქრობენ, რომ სამყარო
რეალურია: „საჭიროა გქონდეს მეტი ფული, მეტი დიდება“. ეს ადამიანები არარეალურნი
არიან: მათ ბოლომდე დაკარგეს თავიანთი ცენტრი, მათ არ იციან, ვინ არიან, მათი „მე“
უბრალოდ ჩრდილი გახდა. ადამიანთა მეორე ტიპი, რომლებსაც რელიგიურებს ვუწოდებ, ესენი
არიან ადამიანები, რომლებიც რეალობას გარე სამყაროს ართმევენ და აბრუნებენ იქ, სადაც მისი
ადგილია. ისინი ივსებიან რეალობით, ისინი ივსებიან ყოფიერებით - მათში მეტი ყოფიერებაა.
როცა თქვენ ხვდებით ადამიანს, რომელსაც ყოფნა შეუძლია, თქვენ ერთგვარ მიმზიდველ ძალას
გრძნობთ. სწორედ ყოფნის ამ უნარმა, სწორედ ყოფიერების ამ რეალობამ მიიზიდა ბუდასკენ
ათასობით ადამიანი.
მიაქციეთ ყურადღება: როცა თქვენ უყურებთ ადამიანს, რომელიც პოლიტიკურ ძალაუფლებას
ფლობს, იგი ცარიელი ჩანს, მხოლოდ თივით გამოტენილი. შეხედეთ ადამიანს, რომელიც
უზარმაზარი ფულის მფლობელია და თვლის, რომ რაღაც გააჩნია, - და თქვენ მხოლოდ შავ
ხვრელს დაინახავთ, ღარიბს, რომელიც მდიდრის ნიღბის ქვეშ იმალება.

თუ ადამიანს შეუძლია იყოს, მაშინ არ აქვს მნიშვნელობა, იმპერატორია იგი თუ ღარიბი, - იგი
მაინც იმპერატორი იქნება. მას შეუძლია იყოს ღარიბი, როგორც ბუდა, ან იმპერატორი, როგორც
ჯანაკა, მაგრამ ეს არაა მნიშვნელოვანი: ვინც არ უნდა იყოს, იგი ყოველთვის იმპერატორია.
მისი სამეფო შიგნითაა, იგი რეალური გახდა. იგი არის! თქვენ არ ხართ. თქვენ გაქვთ ნივთები,
მაგრამ არ გაქვთ ყოფიერება, და ნივთებით ანაცვლებთ მას. რაც უფრო მეტი ნივთი გაქვთ, მით
უფრო მეტად, როგორც თქვენ გეჩვენებათ, არსებობთ, აქედანაა სიხარბე, ამბიციები, უფრო და
უფრო მეტის ფლობის სურვილი, რადგანაც ეს ერთადერთი საშუალებაა საკუთარი თავის
მოსატყუებლად და იმის დასაჯერებლად, რომ „მე ვიღაც ვარ“.
ადამიანს, რომელსაც ყოფნა შეუძლია, ეს ყველაფერი ვერ ეხება. მეტის ფლობა - არაა მისი
თამაში. ეს არ ნიშნავს, რომ იგი სამყაროს ტოვებს, განდგება მისგან. თუკი ვინმე განდგება
კიდეც სამყაროსგან, ეს უბრალოდ იმაზე მეტყველებს, რომ იგი კვლავინდებურად ძალიან
რეალურად თვლის სამყაროს. წინააღმდეგ შემთხვევაშ რატომ უნდა განუდგეს მას? თქვენ ხომ
არ მოგდით თავშ, რომ დილით, ახალგამოღვიძებულმა, მთელ კვარტალში დაიწყოთ ყვირილი:
„მე უარს ვამბობ ჩემს სიზმრებზე. სიზმარში მეფე ვიყავი, და უარს ვამბობ ჩემს სამეფოზე“.
ადამიანები ჩათვლიან, რომ ჭკუიდან შეიშალეთ, და პოლიციაშ დარეკავენ. რჩევას მოგცემენ,
რომ ფსიქიატრს მიმართოთ, იტყვიან, რომ ფსიქიატრიული მკურნალობა გესაჭიროებათ:
„ჭკუიდან შეიშალე? როგორ შეიძლება განუდგე სიზმარს?“

ბუდა განუდგა, იმიტომ რომ სიზმარში ცხოვრობდა და ძალიან რეალურად თვლიდა მას. იგი
ტყეშ გასხივოსნდა. გახსოვდეთ, როცა ის განდეგილი გახდა, მაშნ უმეცარი იყო. ის რომ მანამდე
გასხივოსნებულიყო, სანამ სამყაროს განუდგებოდა, იგი არასოდეს გახდებოდა განდეგილი -
ამას აზრი არ ექნებოდა. ჯანაკა, რომელიც მეფე იყო, საკუთარ სასახლეშ გასხივოსნდა. მას არ
უთქვამს მასზე უარი, - ამას აზრი არ ჰქონდა. კრიშნა არასოდეს ყოფილა განდეგილი, - ამას
აზრი არ ჰქონდა. როგორ შეიძლება განუდგე ჩრდილს? ბუდა განუდგა, მაჰავირა განუდგა
მაშინ, როცა ჯერ კიდევ არ იყვნენ გასხივოსნებულნი.

მე იმის თქმა მინდა, რომ ადამიანები, რომლებიც სამყაროზე ამბობდნენ უარს, უმეცრების გამო
აკეთებდნენ ამას. ბუდაც კი გახდა განდეგილი, როცა ის უმეცრებაშ იყო. ხოლო როცა
გასხივოსნდა, სამყაროს დაუბრუნდა. მას მოუწია დაბრუნება, რადგანაც იცოდა, რომ არსებობს
კიდევ მრავალი ადამიანი, რომლებსაც ღრმად ძინავს და თვლის, რომ მათი სიზმრები
რეალურია. მას უნდა გამოეღვიძებინა ისინი.

ცენტრი მხოლოდ მაშინ ჩნდება, როდესაც მთელ რეალობას ართმევთ გარე სამყაროს.

თქვენ მთელი რეალობა ნივთებს გადაეცით, რეალობით გარე ობიექტები შეავსეთ.

დააკვირდით: ადამიანებს ნივთები უყვარდებათ, ისინი თავიანთ სულს გარე ობიექტებშ ღვრიან
და სრულიად ავიწყდებათ, ვინ არიან სინამდვილეში. ისინი იკარგებიან თავიანთ ნივთებში.

დაბრუნდით სახლში, დაიბრუნეთ თქვენი რეალობა. საგნები იმდენად არიან რეალურნი,

რამდენადაც თქვენ ხდით მათ რეალურს. ეს თქვენი პროექციებია; სინამდვილეშ ისინი
ცარიელნი არიან. ეს უბრალოდ თეთრი ეკრანებია. არ აქვს არანაირი აზრი არც მათგან
განდგომას, და არც მათთვის საკუთარი თავის მთლიანად მიძღვნას. ერთიც და მეორეც
უაზრობაა.

სიცარიელე - პირველია, ამ სამიდან. ყველაფერი, რასაც უყურებთ, აღიქმება როგორც

სიცარიელე. შემდეგ მოდის ილუზია. აცნობიერებთ რა, რომ ყველაფერი და ყველგან
სიცარიელეა, თქვენ არაფერს არ ანადგურებთ, არამედ დაკავებული ხართ ჩვეული საქმიანობით
ცარიელ გარემოში.
ღრმად განიმსჭვალეთ ამით. თითქმის ყველა უბედური ადამიანი სამყაროსგან განდგომაზე
იწყებს ფიქრს - თითქოს პრობლემა სამყაროშ იყოს! პრობლემა სამყაროში არაა,
პრობლემა თქვენშია. სადაც არ უნდა წახვიდეთ, პრობლემას შექმნით. თქვენ გამუდმებით
ახდენთ მის პროეცირებას ეკრანზე. დიახ, თქვენ შეგიძლიათ განუდგეთ სამყაროს, მაგრამ
სამყარო - ეს უბრალოდ თეთრიო ეკრანია, და პროექტორი თქვენს შიგნით დარჩება. სადაც არ
უნდა გაემგზავროთ, კვლავ დაიწყებთ იმავე ფილმის პროეცირებას, მაგრამ ამჯერად სხვა
რამეზე. შესაძლოა ამჯერად ეს აღარ იყოს სასახლე, შესაძლოა ეს მხოლოდ პაწაწინა ქოხი იყოს,
მაგრამ ეს ქოხი თქვენი სასახლე გახდება. შესაზოა ეს ქოხიც კი არ იყოს...
ჰიმალაებში მოგზაურობისას მრავალ ადამიანს შევხვდი. ერთხელ როგორღაც ერთ წმინდანს
შევხვდი - ეგრეთ წოდებულ წმინდანს, - რომელმაც არანაკლებ ოცდაათი წლისა გამოქვაბულში
გაატარა. მე მომეწონა ეს გამოქვაბული, ამიტომ მე და ჩემმა ორმა თანამგზავრმა გადავწყვიტეთ
ღამე გაგვეთია იქ. წმინდანი განრისხდა. მან წამოიძახა:

- რას გულისხმობთ? ეს ჩემი გამოქვაბულია!

- კი მაგრამ, შენ ხომ განდეგილი ხარ, - ვუთხარი მე. - როგორ შეიძლება ეს გამოიქვაბული შენი
იყოს?

მან მიპასუხა:

- ის ჩემია! მე აქ უკვე ოცდაათი წელია ვცხოვრობ.

-შენ შეგეძლო ოცდაათი ცხოვრება გაგეტარებინა მასში. რა აზრი აქვს შენს განდეგილობას?
რატომ მიატოვე ცოლი? რატომ მიატოვე საკუთარი სახლი? რაში იყო პრობლემა? პრობლემა
იმაში იყო, რომ ისინი „შენები“ იყვნენ. ახლა ეს გამოქვაბულიც შენია; ეს ნიშნავს, რომ
პრობლემა განმეორდა. ახლა შენი მესაკუთრეობის გრძნობა გამოქვაბულისკენაა მიმართული.

მნიშვნელობა არ აქვს სად იმყოფებით; საკუთარი ცხოვრების შეცვლა არც ისე ადვილია.
აუცილებელია საკუთარი აღქმა, საკუთარი გეშტალტი შეცვალოთ. აუცილებელია შინაგანი
მექანიზმი შეცვალოთ.

ლუ-ძი ამბობს: „თქვენ არაფერს არ ანადგურებთ, არამედ დაკავებული ხართ ჩვეული

საქმიანობით ცარიელ გარემოში“. თქვენ იცით, რომ სამყარო ცარიელია, მაგრამ განაგრძობთ
ჩვეული საქმეების კეთებას. არსად წასვლა არაა საჭირო. სად შეგიძლიათ წახვიდეთ? მთელი
სამყარო ცარიელია! ჰიმალაებიც ისევე ცარიელია, როგორც მაღაზიები თქვენი ქალაქის
ცენტრალურ ქუჩებში. ხეები და ცხოველები ჰიმალაებში - ისეთივე ჩრდილებია, როგორც პუნას
მცხოვრებლები. არანაირი სხვაობა არაა. სხვაობა თქვენს ცენტრში უნდა მოხდეს, თქვენს
შინაგან არსში.

თუმცა არაფერს ანადგურებთ, თქვენ ასევე განსაკუთრებულ მნიშვნელობასაც არ ანიჭებთ

საგნებს...
ცვლილება იმაში მდგომარეობს, რომ თქვენ არაფერს ანადგურებთ და უარს არ ამბობთ გარე
საგნებზე, უბრალოდ ყურადღებას აღარ უთმობთ მათ, ყურადღებას ართმევთ მათ. ყურადღება -
ეს საკვებია; როცა ყურადღებას უთმოვთ საგნებს, ეჯაჭვებით მათ. თუ რომელიმე ქალი
მოგწონთ, გინდათ, რომ კვლავ და კვლავ ხედავდეთ: ყურადღებას უთმობთ, პროეცირებას
უკეთებთ. თუ რაღაც გიყვართ, ყურადღებას უთმობთ ამას, და ამით ეჯაჭვებით. ყურადღება -
ესაა გზა მიჯაჭვულობისკენ. არაა საჭირო რაიმეზე უარის თქმა, უბრალოდ უარი თქით ამ
გზაზე. იცხოვრეთ სამყაროში, მაგრამ ყურადღებას ნუ მიაქცევთ საგნებს; იმოძრავეთ სამყაროში
ისე, თითქოს სიცარიელეში მოძრაობდეთ.

... სწორედ ესაა ცენტრის ჭვრეტა.

თუ ამის გაკეთებას შეძლებთ, თქვენს შიგნით ცენტრი გაჩნდება. თუკი შეძლებთ, იცხოვროთ
სამყაროში ისე, თითქოს მასში არ იყოთ, თითქოს სამყარო მხოლოდ სიზმარია, მაშნ უეცრად
თქვენს შიგნით უზარმაზარი ენერგია კრისტალიზდება - მთელი ის ენერგია, რომელიც ადრე
იფანტებოდა. ადრე ათასი საშალებით ფანტავდით ენერგიას, ყველა მიმართულებით
ფანტავდით მას. თავად ქმნიდით ხვრელებს იმით, რომ მრავალ საგანს უთმობდით
ყურადღებას. ახლა, როცა თქვენიუ ენერგია უკვე აღარ იფანტება, როცა თქვენი ყურადღება
გარეთკენ აღარ მოძრაობს, არამედ გროვდება და შიგნით კრისტალიზდება - ჩნდება ცენტრი.

სიცარიელის ჭვრეტის პრაქტიკის დროს თქვენ ხვდებით, რომ არ შეგიძლიათ გაანადგუროთ

ათიათასი რაღაც; უბრალოდ ყურადღებას არ აქცევთ მათ.
თქვენ გესმით, რომ ეს სიზმარი უნდა გაგრძელდეს. და ეს სიზმარი მშვენიერია. არაა საჭირო
მასთან ბრძოლა, არაა საჭირო მღელვარება, არაა საჭირო განდგომა, არაა საჭირო არაფრის
განადგურება. თქვენ აზრად არ მოგივათ საკუთარ ჩრდილთან ბრძოლა, - თქვენ ხომ იცით, რომ
ეს ჩრდილია. ასევე არ მოგივათ აზრად მისი განადგურება, -თქვენ ხომ იცით, რომ ეს ჩრდილია.
თქვენ არ იღელვებთ იმაზე, რომ იგი განუწყვეტლივ თან დაგყვებათ და არ გშორდებათ, - თქვენ
ხომ იცით, რომ ეს ჩრდილია. როცა იცით, რომ სამყარო - ეს ჩრდილია, რეალობის ანარეკლია,
და არა თავად რეალობა, მთვარის ანარეკლი წყლის ზედაპირზე და არა თავად მთვარე, - მაშინ
ამ სამყაროშიც კი სახლში ხართ. მაშინ, ისე, რომ დიდ ყურადღებას აღარ აქცევთ სამყაროს,
საკუთარ საქმეს აკეთებთ, საკუთარი მოვალეობებით ხართ დაკავებული, აგრძელებთ
ცხოვრებას, მაგრამ ძალზე განჯაჭვულ ცხოვრებას.

ამგვარად, ერთიანდება სამი ჭვრეტა.

ახლა სამი ჭვრეტა ერთიანდება და ერთიან ჭვრეტად იქცევა. თქვენ ივსებით ცენტრში და
აცნობიერებთ ცენტრს. ეს ისაა, რასაც გურჯიევი „თვითგახსენებას“, ბუდა სამა-სატის,
გაცნობიერებულობას, ხოლო მაჰავირა ვივეკას, სიცხადეს უწოდებს. ამ მომენტისთვის თქვენ
დაინახეთ, რა არის არარეალური, და განაცალკევეთ არარეალური რეალურისგან. დაინახეთ, რა
არის ჩრდილი და რა არის რეალობა.
დაინახეთ ნამდვილი მთვარე და მთვარის ანარეკლი წყლის ზედაპირზე. ახლა... არეკვლა
გრძელდება! უბრალოდ იმის ცოდნით, რომ ეს ანარეკლია, იგი არ ქრება. იგი განაგრძობს
არსებობას, და ამაშ არაა არანაირი პრობლემა - იგი მშვენიერია! თქვენ შეგიძლიათ იჯდეთ ტბის
ნაპირას და უყუროთ ანარეკლს. იგი მშვენიერია, მასში არაა პრობლემა, მაგრამ თქვენ იცით,
რომ იგი არარეალურია.

ბოლოს და ბოლოს, ძალა მდგომარეობს სიცარიელის ჭვრეტაში.

გახსოვდეთ: ინტეგრაცია, კრისტალიზაცია სიცარიელის ჭვრეტისგან ჩნდება. ეს მედიტაციის
დასაწყისია.

ამიტომ როდესაც სიცარიელის ჭვრეტას აპრაქტიკებთ, სიცარიელე, უდავოდ ცარიელია...

ახლა მოგიწევთ, რომ უფრო სიღრმეში შეხვიდეთ. ახლა, როდესაც იცით, რომ ყველფერი
ცარიელია, ჩნდება პრობლემა. პრობლემა იმაში მდგომარეობს, რომ თქვენ შეგიძლიათ
დაასკვნათ, თითქოს სიცარიელე - ეს რაღაც რეალურია, რადგანაც გონება ყოველთვის ეჭიდება
სიტყვებს.

შესანიშნავ წიგნში „ალისა საოცრებათა ქვეყანაში“ არის მცირე ისტორია.

ალისა მეფის სასახლეში აღმოჩნდა. მეფე მოუთმენლად ელოდა სასიყვარულო ბარათს და

ყველას ეკითხებოდა: „შიკრიკი ხომ არ გინახავს?“

მან ალისასაც ჰკითხა:

- ვინ შეგხვდა გზაში?

ალისამ უპასუხა:

- არავინ, სერ.

და მეფემ გადაწყვიტა, რომ მას შეხვდა ვიღაც, ვისაც ჰქვია არავინ. მაშინ მეფემ თქვა:

- როგორც ჩანს არავინ არ ჩქარობდა, წინააღმდეგ შემთხვევაშ ის უკვე მოაღწევდა აქამდე. უკვე
ბევრი ადამიანი მოვიდა, და ვისაც არ უნდა ვკითხო, თუ ვინ შეხვდა მათ გზაზე, ყველა
მპასუხობს: „არავინ სერ“. როგორც ჩანს, არავინ არ ჩქარობს! არავინ არ უნდა დადიოდეს
შენსავით ნელა.

ბუნებრივია, ალისა დაფიქრდა: „რას ამბობს! - არავინ არ უნდა დადიოდეს ჩემსავით ნელა?“ ეს
გულზე მოხვდა, და უთხრა:

- მე ისე ჩქარა მოვდიოდი, როგორც არავინ!

ახლა მეფე დარჩა გაკვირვებული:

- შენ ისე ჩქარა მოდიოდი, როგორც არავინ? მაშინ აქამდე რატომ არ მოვიდა?

მაშნ ალისა მიხვდა, რაში იყო საქმე. მან თქვა:

- არავინ - ეს არავინაა, სერ.

მეფემ უპასუხა:

- რა ტქმა უნდა, მე ვიცი, რომ არავინ - ეს არავინაა. მაგრამ სადაა?

ასე განაგრძობდნენ კამათს.

სიცარიელეც კი შეიძლება საგნად იქცეს. ბუდისტურ ფილოსოფიაშ ასეც მოხდა:

ფილოსოფოსებმა დაიწყეს სიცარიელეზე საუბარი, თითქოს სიცარიელე ღმერთი იყოს, თითქოს
სიცარიელე თავად ცხოვრების რეალობა იყოს. მათ დაიწყეს არაფრის აღქმა ისე, თითქოს
არაფერი - ეს რამე იყოს. არაფერი - ეს მხოოდ სიტყვაა. ბუნებაში არ არსებობს „არა“. „არა“ - ეს
ადამიანის გამოგონებაა. ბუნებაში მხოლოდ „კი“ არსებობს. ბუნებაში მხოლოდ დადასტურებაა.
უარყოფა - ადამიანის მოგონილია.
მაგალითად, სავარძელი - ეს უბრალოდ სავარძელია. ბუნებაში სავარძელი - ეს უბრალოდ
სავარძელია, ის, რასაც იგი წარმოადგენს. მაგრამ ჩვენ ვამბობთ: „ეს არაა მაგიდა. ეს არაა ცხენი.
ეს არაა ადამიანი“. ყველა ეს მტკიცებულება სწორია, რადგანაც სავარძელი - არაა მაგიდა,
სავარძელი - არაა ცხენი, სავარძელი - არაა ადამიანი. თუმცაღა ლინგვისტურად ეს ყველაფერი
უარყოფაა. ბუნებაში, ყოფიერებაში სავარძელი - ეს უბრალოდ სავარძელია. ბუნებაშ არ
არსებობს უარყოფა, არსებობს მხოლოდ დადასტურება. მაგრამ ენაში არსებობს უარყოფა, და ამ
უარყოფებზე მთელი ფილოსოფიები გაიზარდა. არაფერი საგნად იქცა საკუთარ თავში;
არარსებობაზე ისე ლაპარაკობენ, თითქოს ეს რაიმე თანმყოფობა იყოს. თავი აარიდეთ ამას.

გახსოვდეთ, რას ამბობს ოსტატი ლუ-ძი. იგი ამას იმისთვის ამბობს, რომ გაგაფრთხილოთ:

სიცარიელე, უდავოდ ცარიელია, მაგრამ ილუზიაც - ასევე ცარიელია...

ნუ იფიქრებთ, რომ ილუზია რეალურია, უკიდურეს შემთხვევაშ, როგორც ილუზია. იგი ასევე
ცარიელია, ასევე არაფერია. მაგალითად, სიბნელეშ თოკის მაგივრად გველს ხედავთ, თუმცაღა
როდესაც სინათლეს რთავთ, აღმოჩნდება, რომ გველი არ არსებობს. შეიძლება გაჩნდეს კიტხვა:
„სად გაქრა გველი? ან საიდან გაჩნდა?“ ის არასოდეს გაჩენილა და არსად გამქრალა, მას არ
უარსებია. ბუნებაშ თოკი ყოველთვის თოკი იყო, გველი თქვენი ილუზია იყო. თქვენ თავად
შექმენით გველი და მოახდინეთ მისი პროეცირება თოკზე. იგი თქვენი გონების ქმნილება
გახლდათ.

გახსოვდეთ:

სიცარიელე, უდავოდ ცარიელია, მაგრამ ილუზიაც - ასევე ცარიელია...

ამაშია ბუდას უდიდესი წვლილი.

ინდუისტები ამბობენ: სამყარო - ილუზიაა. ჯაინები ამბობენ: სამყარო - ილუზიაა, გონება -

ასევე ილუზიაა. ბუდა ამბობს: სამყარო - ილუზიაა, გონება - ილუზიაა, ცენტრი - ასევე
ილუზიაა. მისი გაგება საოცრად ღრმაა. იგი ამბობს: თუ ხილული - ილუზიაა, როგორ შეუძლია
დამკვირვებელს - რეალური იყოს? ეს ძალიან ღრმა გაგებაა, რომელიც ნირვანას
მდგომარეობიდან ჩნდება: თუ სიზმარი - ილუზიაა, მაშინ ის, ვინც სიზმარს ხედავს, - ასევე
ილუზიაა; თუ ცეკვა - ილუზიაა, მაშინ მოცეკვავე - ასევე ილუზიაა.

რის დამტკიცებას ცდილობს იგი? მას შემდეგის თქმა უნდა: ჯერ მიატოვეთ სამყაროს ილუზია,
შემდეგ მიატოვეთ გონების ილუზია, შემდეგ კი ასევე მიატოვეთ ცენტრის ილუზია,
თვითმყოფობის ილუზია, წინააღმდეგ შემთხვევაში ეგო განაგრძობს არსებობას. ახლა ეგო უკვე
ახალი სახელით იარსებებს, უფრო ნატიფი სახით. ნება მიეცით ამასაც, რომ გაქრეს, ნება
მიეცით ყველაფერს, რომ გაქრეს. მხოლოდ სიცარიელეს მიეცით დარცენის საშუალება, და ამ
სიცარიელეში მდგომარეობს ყველაფერი, ამ სრულ არარსებობაში იმყოფება თანმყოფობა.
ბუდა არასოდეს საუბრობს თანმყოფობაზე, რადგანაც, როგორც იგი თვლის, არაა საჭირო
საუბარი იმაზე, რაც უნდა შევიცნოთ. გონება ძალიან ეშმაკია: თუ თქვენ საუბრობთ
თანმყოფობაზე, იგი ხარბად ეძებს თანმყოფობას. თუ ღმერთზე საუბრობთ, გონება იმაზე
ფიქრობს, თუ როგორ მიაღწიოს ღმერთს. ბუდა არასოდეს საუბრობს ღმერთზე, - მაგრამ არა
იმიტომ, რომ ღმერთი არ არსებობს. სხვამ ვინ იცის, თუ არა ბუდამ, რომ ღმერთი არსებობს?
მაგრამ იგი არასოდეს საუბრობს ღმერთზე გარკვეული მიზეზით: ღმერთზე საუბრებმა
შესაძლოა ღმერთის სურვილი შექმნას, ხოლო თუ სურვილი ჩნდება, ვერასოდეს მიაღწევთ
ღმერთს. თქვენი სურვილი უნდა გაქრეს. ღმერთი მხოლოდ სურვილის არარსებობის
მდგომარეობაში მოდის.

იმისთვის, რომ ილუზიის ჭვრეტა მოახდინოთ, უზარმაზარი ძალაა საჭირო; მაშინ ილუზია -
მართლაც ილუზიაა. მაგრამ სიცარიელეც - ასევე ილუზიაა, ცენტრიც ილუზიაა. ცენტრის
მიმართულებით მოძრაობისას სიცარიელის ხატ-სახეებს ქმნით.
სიცარიელის ეს ხატ-სახეები - უბრალოდ მეთოდებია. თავიდან, იმისთვის, რომ სამყაროსგან
გაგანთავისუფლოთ, ბუდა ამბობს, რომ სამყარო ცარიელია. მაშინ ჭეშმარიტება ილუზია ხდება.
შემდეგ იგი ამბობს, რომ ილუზიაც ასევე ცარიელია. ახლა ჭეშმარიტებად ცენტრი იქცევა.
შემდეგ ამბობს, რომ ცენტრიც ასევე ცარიელია. ყველაფერი უკვალოდ გაქრა, დარჩა მხოლოდ
სრული სიჩუმე - და ამ სრულ სიჩუმეში მოდის წყალობა, მოდის ღმერთი.

თქვენ ასევე აპრაქტიკებთ ილუზიის ჭვრეტას, მაგრამ არ უწოდებთ მას ილუზიას. თქვენ მას
ცენტრს უწოდებთ. რაც შეეხება ცენტრს, მასზე მეტის არაფრის თქმა არაა საჭირო.
რა მოხდება, როდესაც ყველაფერი გაქრება, - სამყაროც, გონებაც და ცენტრიც? ოსტატი ლუ-ძი
მართალია. იგი ამბობს: „მეტის არაფრის თქმა არაა საჭირო“. კიდევ რაღაცის თქმა - სახიფათოა,
კიდევ რაღაცის თქმა - ნიშნავს შექმნათ ობიექტი თქვენი სურვილებისთვის. როგორც კი
სურვილი მოვა, მასთან ერთად მტელი სამყარო მოვა.

ეს შესანიშნავი მეთოდია. თუ იმედიტირებთ მასზე, უსასრულობას, მარადისობას, დროის

არარსებობას - ჭეშმარიტ სიცოცხლეს მიაღწევთ.

დღეისათვის საკმარისია.

თავი 28
დაო უკვე ხდება
პირველი კითხვა:
დიახ! დიახ! გამაღვიძე! შენმა ლექციებმა უდიდესი შთაბეჭდილება დატოვეს ამ სულელ,
უკიდურესად შიზოფრენიულ თავის ქალაზე, რომელიც დახვრეტილ თიხის ქოთანს ჰგავს.
ერთი რამ მანაღვლებს - ის, რომ ბოლო დროს უფრო და უფრო მეტად გაუხეშებულად ვგრძნობ
თავს. ოშო, მე მინდა, რომ ჩემი ლოტოსები გაიფურჩქნონ. მინდა, რომ ვიგრძნო დაო, ვიყო
დაოს ღირსი, ვიყო დაო. მინდა, რომ შემიყვარდეს! მოხდება თუ არა ეს? შესაძლებელია თუ არა
ეს? შეძლებს თუ არა ეს მშვენიერი ნამდვილი სული გაფურჩქვნას?
მე შემთხვევით არ მომიცია შენთვის სახელი დაო. ამ სახელში შენთვის გზავნილია. დაო
ნიშნავს სპონტანურობას, ბუნებრიობას. დაო - ეს არაა ძალისხმევა, არაა სულიერი პრაქტიკა,
არაა ხასიათის ხელოვნური განვითარება. ეს მოთმინებაა, მინდობაა, მოვლენებისთვის
მოხდენის უფლების მიცემაა, ლოდინის უნარია, მაშინაც კი, თუ მთელი მარადისობა გიწევს
ლოდინი.

დაო არ საჭიროებს ძალისხმევებს შენი მხრიდან. რაც არ უნდა გააკეთო, საწინააღმდეგო ეფექტი
ექნება, რადგანაც იმ მომენტში, როდესაც მკეთებელი ჩნდება, ბუნებრიობა ქრება. იმ მომენტში,
როდესაც მკეთებელი გეუფლება, ეგო გიპყრობს. მაშინ ჩნდება კედელი შენსა და დაოს შორის, -
ან თუ გინდა ყოფიერება უწოდე მას.

მკეთებელი უნდა გაქრეს, თუმცა ვერაფრის გაკეთებას შეძლებ იმისთვის, რომ იგი გაქრეს.
ნუთუ შეიძება რაიმე გააკეთო იმისთვის, რომ მკეთებელი გაქრეს? ნებისმიერი კეთება კიდევ
უფრო გამოკვებავს მას. საკმარისია ერთი მარტივი რაღაცის გაცნობიერება: ყოფიერება
ყველაფერზე ზრუნავს... ხეები იზრდებიან, მიუხედავად იმისა, რომ ამისთვის არანაირ
ძალისხმევას არ საჭიროებენ. ჩიტები გალობენ, მიუხედავად იმისა, რომ მუსიკალურ სკოლებში
არ დადიან. მდინარეები მიედინებიან, მიუხედავად იმისა, რომ არავის უსწავლებია მათთვის,
როგორ მიაღწიონ ოკეანეს. ისინი არ იყენებენ რუკებს, არ მიჰყვებიან არანაირ გზას, არ იცნობენ
წმინდა წერილებს, და, მაინც, ყოველი მდინარე აღწევს ოკეანეს.

მიმოიხედეთ ირგვლივ! ეს უსაზღვრო სამყარო იმდენად სრულყოფილადაა მოწყობილი, რომ

მასზე რაიმეს დამატება შეუძლებელია. იგი არ საჭიროებს გაუმჯობესებას. ამის გაგების
შედეგად ღრმად დუნდები. თუკი ვარსკვლავები განაგრძობენ ციმციმს, ყვავილები
გაფურჩქვნას, ხოლო ჩიტები გალობას, ნუთუ შეიძება, რომ არაფერი არ დაგემართოს? შენც
ასევე ამ სამყაროს ეკუთვნი. მის ნაწილს წარმოადგენ. სინამდვილეში, შენ მისი ყველაზე
ღირებული ნაწილი ხარ; შენ უდიდესი ყვავილობა უნდა დაგემართოს - ცნობიერების
ყვავილობა, ოქროს ყვავილის ყვავილობა. ყოფიერება არ უგულვებელგყოფს, იგი ზრუნავს
შენზე.

გაიგო ცხოვრება - ნიშნავს მოდუნდე.

არაა საჭირო სულიერი პრაქტიკები, არაა საჭირო ხასიათის განვითარება, - აუცილებელია
მხოლოდ გაგება. არაა საჭირო გახდე სათნო, რელიგიური. ადამიანები, რომლებიც ცდილობდენ
გახდნენ სათნოები და რელიგიურები, უბრალოდ ეგოისტები ხდებიან, და მეტი არაფერი.

გადააგდე ეს მისწრაფება, რომ იყო ვიღაც სხვა, დაო. სწორედ ახლაა შესაფერისი მომენტი! იყავი
მასში! იგრძენი ერთიანობა მთელ ყოფიერთან. არაა საჭირო ამის სულიერ პრაქტიკად ქცევა,
რადგანაც ეს უკვე ხდება! საჭიროა მხოლოდ მცირე გაგება, ხედვა, და ყველაფერი თავისით
მოხდება.

სწორედ ამიტომ მოგეცი სახელი დაო. მოგეცი იმიტომ, რომ შენ არ უნდა შექმნა რაიმე ხასიათი,
არ უნდა განავითარო შენში გარკვეული პიროვნება, არ უნდა იფიქრო მომავალზე, ნირვანაზე,
გასხივოსნებაზე, ღმერთზე. ღმერთი არც მომავალშია და არც წარსულში. ღმერთი აქ-და-ახლა
იმყოფება, ყოველთვის მხოლოდ აქ-და-ახლა. ღმერთი - ისაა, რაც ზუსტად ახლა ხდება.

ადამიანები ყოველთვის ფიქრობენ ღმერთზე, როგორც პირველწყაროზე, პირველმიზეზზე.

მაგრამ ხელიდან უშვებენ მას, რადგანაც ღმერთი - არაა პირველწყარო, რომელიც სადღაც,
შორეულ წარსულშია. ღმერთი - არაა პირველმიზეზი. ან ადამიანები, რომლენიც ფიქრობენ
ღმერთზე, როგორც უმაღლეს მიზანზე, მაგრამ კვლავაც, ძალზე შორეულზე, რომელიც სადღაც
მომავალში იმყოფება. ის ან წარსულშია, ან მომავალში - მაშინ ის გამუდმებით იკარგება.
ღმერთმა მხოლოდ ერთი დრო იცის, და ეს დრო - აწმყოა. „ახლა“ - ღმერთის ერთ-ერთი
სახელია. ღმერთი - ეს ისაა, რაც ზუსტად ახლა ხდება! ღმერთი ამ მომენტში არსებობს - შიგნით
და გარეთ.
ღმერთი - არაა რაღაც სულიერი, ღვთაებრივი, სადღაც შორს, ცაში მყოფი. ღმერთი - ეს ყველა
მდგომარეობაა, და როცა ვამბობ ყველას, ვგულისხმობ ყველას. ესაა ღვთაებრივიც და მიწიერიც,
სხეულიც და სულიც, მატერიაც და ცნობიერებაც. ღმერთი - უმდაბლესია დაბალს შორის და
უმაღლსია მაღალს შორის, და ამ ორ ცნებას შრის არანაირი სხვაობა არაა. იუდა - იმდენადვეა
ღმერთი, რამდენადაც იესო, რადგანაც არაფერი, გარდა ღმერთისა, არ არსებობს. იუდა და იესო
- ეს უბრალოდ როლებია, რომლებიც სცენაზე სრულდება, როლები, რომლებიც პიესაშ
თამაშდება.

ამის გაგება - ნიშნავს მოდუნებას. მაშნ წასასვლელი უკვე აღარსადაა, მაშინ გასაკეთებელი
აღარაფერია. მაშნ, ყველაფერი, რაც დაგვრჩენია - ზეიმია. მაშინ გვრჩება მხოლოდ სიხარულშ
ცხოვრება, ყოველი მომენტით ტკბობა, ყველანაირი დაყოფის გარეშე. არაა საჭირო თქმა: „მე
ტაძარში მივდივარ“, არაა საჭირო თქმა, რომ ეს რაღაც ღვთაებრივია, სულიერია. ჩაის დალევა
ისევე ღვთაებრივია, როგორც იოგათი დაკავება. ძილში ჩაძირვა, მოდუნება, ისევე
ღვთაებრივია, როგორც ლოცვაში ჩაღრმავება. ხეზე დაკვირვებით ტკბობა, მეგობართან საუბარი,
დილით ადრე სეირნობა, ქარხანაში ან ოფისში მუშაობა - ისევე ღვთაებრივია, როგორც
ყველაფერი დანარჩენი. სწორედ ეს გაგებაა აუცილებელი იმისთვის, რომ დაო მოხდეს.
დაო უკვე ხდება, უბრალოდ შენ შენი წარმოდგენები გაქვს... დაო უკვე იღვრება შენზე - მზის
სხივების ნაკადში, ახალგაზრდა ფოთლების ნათებაში. მაგრამ შენ ფიქრობ: „ეს უბრალოდ მზეა,
ეს უბრალოდ ხეა - ღმერთი სადღაა? ეს უბრალოდ ადამიანები არიან - ღმერთი სადღაა?“ შენ
გინდა, რომ ღმერთი რაღაც განსაკუთრებული იყოს, ამიტომაც ხელიდან უშვებ მას. ღმერთი
არაა რაღაც განსაკუთრებული, არაა რაღაც ექსტრაორდინალური. ღმერთი - ეს მთელი
გამოვლინებაა. ღმერთი - ეს მთელი ტოტალურობაა. ესა წამი, როდესაც მე თქვენ
გელაპარაკებით, თქვენ კი მისმენთ, ეს ერთიანობა, ეს სიჩუმე, ეს გაერთიანება - დიახ, სწორედ
ესაა ღმერთი, ესაა დაო. დაივიწყე, რომ რაღაცის მიღწევაა საჭირო, ნუ გახდები მიზნით
შეპყრობილი.

ჩემმა სანიასებმა ნებისმიერი ამბიცია უნდა გადააგდონ - მატერიალური, მიწიერი, სულიერი -

ნებისმიერი. იყო ამბიციური - ნიშნავს იყო სულელი. სწორედ ამიტომ ვუწოდებ პოლიტიკოსებს
ბრიყვებს - ისინი ყველაზე ამბიციური ადამიანები არიან დედამიწაზე. რაც უფრო ამბიციური
ხართ, მით უფრო ბრიყვი ხართ.

ამბიციები სულელად გაქცევენ. რატომ? - იმიტომ, რომ გონიერება მხოლოდ აქ-და-ახლაა

შესაძლებელი, ხოლო ამბიციურობას ყოველთვის მომავალშ მიჰყავხართ; გონიერება ამ მომენტშ
იფურჩქნება, ხოლო ამბიციურობა ყოველთვის რაღაც შორეულზე ფიქრობს. ამბიციურობას
ყოველთვის მომავალშ მიჰყავხართ, ამიტომაც ხელიდან უშვებთ გონიერებას, რომელიც
თქვენზე იღვრება, რომელიც თქვენს შიგნით სწორედ ახლა ფეთქდება.

მე მსმენია...

ერთხელ მაიმუნი და პოლიტიკოსი მთვარეზე გაგზავნეს. ინსტრუქციები, რომელთა

მიხედვითაც დაშვების შემდეგ უნდა ემოქმედათ, მათი სკაფანდრების ჯიბეებში იყო
ჩაბეჭდილი. როგორც კი მთვარის ზედაპირზე შედგეს ფეხი, მაიმუნმა თავისი ინსტრუქციები
ამოიღო. იქ ეწერა:

„შეამოწმე საწვავის მარაგი.

შეამოწმე კომპიუტერი და ნებისმიერ შემთხვევაშ გადატვირთე.

აიღე მინერალების, ქვიშის და ჰაერის სინჯები.

განსაზღვრე ჟანგბადის კონცენტრაცია ატმოსფეროში.

შეამოწმე, ხომ არ არის რაიმე შესაკეთებელი კოსმოსურ ხომალდზე.

შეამოწმე სტაბილიზატორები და ანტიგრავიტაციული მოწყობილობა.

გაგზავნე დედამიწაზე რადიოგრამა შესრულებული სამუშაოს შესახებ მოხსენებით“.

შემდეგ თავისი ინსტრუქციები პოლიტიკოსმაც გახსნა. იქ დიდი ასოებით ეწერა: „აჭამე

მაიმუნს!!!“

ამბიციურობა ადამიანს ნამდვილ სულელად აქცევს. მაიმუნიც კი მასზე უფრო გონიერი

აღმოჩნდება. ნუ იქნები ამბიციური! გახსოვდეს, გონება ძალიან ეშმაკია: შენ იშორებ ერთ
ამბიციას, გონება კი რომელიღაც სხვას ქმნის. ადრე ფული გწყუროდა, ახლა გესმის, რომ ეს
სისულელეა, - რომც მოიპოვო ფული, მას სიკვდილი წაგართმევს. შენ იშორებ ამ ამბიციას.
მაგრამ შემდეგ ფიქრობ: „როგორ მოვიპოვო მეტი მადლი?“ ეს იგივე თამაშია. ადრე ფიქრობდი:
„როგორ მოვიპოვო მეტი ფული? - ახლა ფიქრობ: „როგორ მოვიპოვო მეტი მადლი?
მეტი პუნია?“
იცი, რომ ამ ქალაქის - პუნას - სახელწოდება სანსკრიტული სიტყვა „პუნია“-დან მოდის? პუნია
ნიშნავს „მადლს“. გინახავს ერთი მადლიანი ადამიანი მაინც პუნაში?

სინამდვილეშ, მადლიანი და სათნო ადამიანი ვერ იქნება რელიგიური, რადგანაც მან უფლება
მისცა ამბიციას, რომ უკანა კარიდან შემოსულიყო. მან კვლავ დაიწყო მოპოვება, დაგროვება.
მაგალითად, ვიღაცას ძალაუფლება სწყუროდა, შემდეგ, ერთხელ, გააცნობიერა ამ მისწრაფების
უაზრობა... და ერთხელ ყველა აცნობიერებს მისწრაფების უაზრობას, სულელი გონებაც კი
აცნობიერებს ამის უაზრობას. ეს ისეთი უაზროა! თუ წარუმატებლობას განიცდით,
წარუმატებლობას განიცდით; თუ წარმატებას აღწევთ, მაინც წარუმატებლობას განიცდით - და
ეს ისეთი უაზრობაა!

თუ წარუმატებლობას განიცდით, ბუნებრივია, იმედგაცრუებული ხართ. თუ წარმატებას

აღწევთ, შიგნით სიღრმეში მაინც იმედგაცრუებას განიცდით, რადგანაც ხედავთ, რომ
წარმატებას მიაღწიეთ, მაგრამ არაფერი მოხდა. იგივე დარჩით, ცარიელი, უსახური ღატაკი, -
არაფერი არ მოხდა. ყველა შესაძო ფული დააგროვეთ, პრეზიდენტის სავარძელში ზიხართ,
მაგრამ შიგნით სიღრმეში - იგივე ღატაკი, იგივე ურჩხული, იგივე უსახური სახე, იგივე
კოშმარული გონება. უაზრობა იმაშ მდგომარეობს, რომ როდესაც წარუმატებლობას განიცდით,
წარუმატებლობას განიცდით; როცა წარმატებას აღწევთ, მაინც წარუმატებლობას განიცდით.

მაშინ გონება მიმართული ხდება იმაზე, რომ სამოთხეშ მოიპოვოს რამე. მაგრამ ეს იგივე
თამაშია, გონების იგივე პროექციები, მხოლოდ ახლა სხვა სახელს უწოდებთ ამას და სხვა
სფეროებში, სხვა სივრცეებში გადაგყავთ.

ჩემი სწავლება ასეთია: იცხოვრეთ აქ-და-ახლა! გადააგდეთ ნებისმიერი ამბიცია. სწორედ ესაა
სანიასა. მოიშორეთ ნებისმიერი ამბიცია, და თქვენ დაინახავთ, რომ სასწაული ხდება: როგორც
კი ყველა ამბიციას აგდებთ, იმდენი ენერგია თავისუფლდება, რომ სხვა აღარაფერი გრჩებათ,
გარდა ზეიმისა. თქვენთან უზარმაზარი ენერგია მოდის: რადგანაც ყველა ამბიცია
მოშორებულია, თავისუფლდება მთელი ის ენერგია, რაც მათზე იხარჯებოდა, და ეს ენერგია
ოკეანურ განცდად იქცევა თქვენს სულში. სწორედ ესაა სამოთხე, სწორედ ესაა ღმერთი.
ღმერთი - ეს არაა მიზანი; ეს განცდაა, რომელიც მაშნ ხდება, როდესაც გონება ამიციებისგან
თავისუფალია.
არაა საჭირო დაოს მიღწევისკენ სწრაფვა! ის ვინც ესწრაფვის მას, კარგავს დაოს. ის, ვინც უარი
თქვა მისწრაფებებზე, უეცრად აცნობიერებს, რომ ყოველთვის სამოთხეშ ცხოვრობდა, მაგრამ არ
შეეძლო ამის დანახვა საკუტარი ამბიციების გამო.

ამიტომ, დაო, ეცადე გაიგო, რასაც გიზიარებ. მე ამ წამს, ამ მდგომარეობას გიზიარებ. მე არ

გთავაზობ რაღაც მიზნისკენ სწრაფვას. მე არ გთავაზობ გაგიჟებას რაღაც მომავალი მიღწევის
დევნაში. მე არ გთავაზობ ჩრდილების დევნას. უბრალოდ გიზიარებ იმას, რაც მე გადამხდა.
მინდა ჩემი გამოცდილება გაგიზიარო: მე მივაღწიე, როცა ყველა ამბიცია გადავაგდე.

გადააგდე ყველა ამბიცია და უბრალოდ იყავი. დაინახე ყოფიერების სილამაზე და წყალობა. იგი
არაჩვეულებრივია, იგი საოცარია! შენ არც კი დაგსიზმრებია, რა მშვენიერია იგი. შენ ვერც
დაგესიზმრებოდა, რადგანაც ეს შენი წარმოსახვის ყველა შესაძებლობას აღემატება. ყოფიერების
სილამაზე არაჩვეულებრივია, ხოლო წყალობა, რომელიც შენზე იღვრება, ყოველგვარი მიზეზის
გარეშე იღვრება. იგი სრულიად უმიზეზოა! ღმერთი გაძლევს არა იმიტომ, რომ ამას იმსახურებ.
ღმერთი გაძლევს იმიტომ, რომ მას იმდენად ბევრი აქვს, რომ არ შეუძლია შეინარჩუნოს!

ეცადეთ, გაიგოთ ჩემი ხედვა. იგი სრულიად განსხვავდება თქვენი ეგრეთ წოდებულკი
რელიგიებისგან.

თქვენი ეგრეთ წოდებული რელიგიები ძალზე ხარბები არიან, ისინი ეკონომიკის ცნებებით
მსჯელობენ. თქვენს ეგრეთწოდებულ რელიგიებს ეკონომიკის კანონების სწამთ: გააკეთეთ
რაღაც, და ღმერთი გადაგიხდით. იყავით სათნო, და ის ბედნიერს გაგხდით; ჩაიდინეთ ცოდვა,
და ის ჯოჯოხეთში გაგიშვებთ, - ძალიან მარტივი მათემატიკაა, თითქოს ღმერთი - მოსამართლე
იყოს, რომელიც გამუდმებით კოდექსში იყურება და ადამიანებს ან ჯოჯოხეთშ აგზავნის, ან
სამოთხეში.

ღმერთს არ სჯერა თქვენი ეკონომიკის. ღმერთს სიყვარულის სჯერა. ღმერთი - სიყვარულია, და

არა ეკონომიკა. იგი გაძევთ არა იმიტომ, რომ იმსახურებთ; იგი გაძევთ იმიტომ, რომ ბევრი
აქვს! გახსოვთ, იესოს ცნობილი იგავი? იესო ყველაზე კარგ იგავებს ჰყვებოდა. ვერავინ აჯობა
ამაში.

იგავი ასეთია...

ერთ ადამიანს, ძალიან მდიდარ ადამიანს, ვენახი ჰქონდა. როცა ყურძენი დამწიფდა, მან
თავისი მოჯამაგირე ბაზარში გაგზავნა, რომ რამდენიმე მუშა დაექირავებინა. საჭირო იყო
სასწრაფოდ დაეკრიფათ ყურძენი, წინააღმდეგ შემთხვევაში ჩამოცვივდებოდა და დალპებოდა.
მოჯამაგირემ რამდენიმე მუშა დაიქირავა, და ისინი ყურძნის კრეფას შეუდგნენ. შუადღისთვის
ბატონი მიხვდა, რომ ეს მუშები არ იყო საკმარისი, ამიტომ სხვებიც დაიქირავა. მზის ჩასვლის
წინ მიხვდა, რომ ხალხი მაინც არ ჰყოფნიდა, და კიდევ ახალი მუშები მოიწვიეს. როცა მზე
ჩავიდა და მწუხრი დადგა, მუშები ერთად შეგროვდნენ... და მევენახემ ერთნაირი ჯამაგირი
გადაუხადა ყველას - მათაც, ვინც დილით მოვიდა, მათაც, ვინც შუადღეს მოვიდა, და მათაც,
ვინც სულ ცოტა ხნის წინ მოვიდა და ნახევარ საათზე მეტი არ უმუშავია.

ბუნებრივია, მუშები, რომლებიც დილითმოვიდნენ, გაბრაზდნენ, გაღიზიანდნენ და

დაღონდნენ. მათ განაცხადეს:

- ასე როგორ შეიძლება? ეს უსამართლობაა! ჩვენ მთელი დღე ვიმუშავეთ და იგივე ჯამაგირი
მივიღეთ, რაც სხვებმა. მუშებს, რომლებიც ახლა მოვიდნენ, თითქმის არ უმუშავიათ, - და იგივე
ფული მიიღეს? ეს უსამართლობაა!

ბატონს გაეცინა:

- დაფიქრდით, ნუთუ ის, რაც მიიღეთ, საკმარისი არაა თქვენი შრომისთვის?

მათ უპასუხეს:

- საკმარისია. სინამდვილეშ, ეს ორჯერ მეტია, ვიდრე ჩვეულებრივ გვიხდიან სხვები.

- მაშ, რატომ ღელავთ დანარჩენ მუშებზე? ეს ჩემი ფულია. თქვენ ორჯერ მეტი აიღეთ, ვიდრე
სადმე სხვაგან აიღებდით. მაგრამ უკმაყოფილონი ხართ, იმის გამო იტანჯებით, რომ ამდენივე
მივეცი სხვებსაც. ეს ჩემი ფულია, და რამდენსაც მინდა იმდენს გავცემ, ჩემი საგანძური
გადავსებულია, მამძიმებს ეს ფული. მე ვაძევ ამ მუშებს არა იმიტომ, რომ იმუშავეს, არამედ
იმიტომ, რომ ბევრი ფული მაქვს, და არ ვიცი, რა მოვუხერხო! რატომ ბრაზობთ?

ამ იგავს იესო ღმერთზე ჰყვებოდა. იგი ამბობს: როცა ღმერთს მიმართავთ, იგი გაძლევთ არა
იმიტომ, რომ ესა თუ ის საქციელი ჩაიდინეთ, არა იმიტომ, რომ იმსახურებთ ამას, - არამედ
იმიტომ, რომ მას ძალზე ბევრი აქვს, იმიტომ, რომ იგი გადავსებულია. გადავსებულია ისევე,
როგორც ღრუბელი ტენით: იგი წვიმად უნდა გადმოიღვაროს, - მაგრამ არა იმიტომ, რომ
დედამიწა ამას იმსახურებს. ნუთუ არ შეგიმჩნევიათ? - ღრუბლები წვიმად ნებისმიერ მიწაზე
იღვრებიან. ისინი ქვებზეც იღვრებიან, კლდეებზეც, ნაყოფიერ მიწაზეც და უდაბნოზეც, სადაც
არაფერი იზრდება და არც გაიზრდება.

სწორედ ასევე, როდესაც ყვავილი იფურჩქნება, იგი ყველა მიმართულებით ავრცელებს

არომატს. იგი ყველასთვის მისაწვდომია, ვინც გვერდზე ჩაუვლის. იგი არ ანსხვავებს
ღირსეულებს და უღირსებს. სწორედ ამის თქმა მინდა...
კიდევ ვიღაცამ დამისვა ასეთი კითხვა: „ოშო, მე უკვე მთელი ერთი თვეა გისმენ. შენ ერთხელაც
არ გიხსენებია კარმის კანონები“.

მე არ შემიძლია ვახსენო ისინი, რადგანაც ეს ეკონომიკის ნაწილია. ეს ადამიანური ეშმაკობის და

გათვლის ნაწილია. მას არაფერი აქვს საერთო ნამდვილ რელიგიასთან.

კარმის კანონი ამბობს, რომ თქვენ მხოლოდ იმას იღებთ, რასაც იმსახურებთ. მე გეუბნებით:
თქვენ იღებთ არა იმას, რასაც იმსახურებთ, არამედ იმას, რასაც ღმერთი სიუხვის გამო
გაძლევთ. იგი ყველას აძლევს - წმინდანებსაც და ცოდვილებსაც, ცუდებსაც და კარგებსაც, -
ყველას. ერთადერთი, რაც უნდა გაიგოთ, - ხართ თუ არა მზად მისაღებად? მე არ ვსაუბრობ
იმაზე, თუ რას იმსახურებთ. მე უბრალოდ ვამბობ: ხართ თუ არა გახსნილი იმისთვის, რომ
მიიღოთ? ხართ თუ არა მისაწვდომი? ხართ თუ არა მიმღები? ხართ თუ არა მზად, რომ
შეიწოვოთ, როცა იგი თქვენზე იღვრება?

ვინ აღმოჩნდება მისაწვდომი? - ის, ვინც აწმყოთი ცხოვრობს, მომენტიდან მომენტამდე,

ღმერთისთვის ღია. და ამას იმიტომ გეუბნებით, რომ ეს ჩემი პირადი გამოცდილებაა. მე არ
ვფილოსოფოსობ, მე ვამტკიცებ იმას, რაც თავად განვიცადე. ღმერთი სიჭარბის გამო გაძლევთ.
მაგრამ თქვენ მიუწვდომელი ხართ. თქვენ ან წარსულში იმყოფებით, ან მომავალში. მომავალი
ჯერ არ დამდგარა, წარსული უკვე აღარაა, - თქვენ ჩრდილებს შორის ცხოვრობთ.
დაუბრუნდით სინამდვილეს! სინამდვილე კი ყოველთვის აქ-და-ახლა იმყოფება. ღმერთმა
მხოლოდ ერთი დრო იცის, და ეს დროა - ახლა. ღმერთმა მხოლოდ ერთი ადგილი იცის, და ეს
ადგილია - აქ.

მეორე კითხვა:
შენ ამბობდი, რომ მედიტაცია - ეს „უმოქმედობაა“. მაგრამ ნუთუ იმისთვის, რომ მთლიანად
ჩავიძიროთ მოქმედებაში, აუცილებელი არაა კონცენტრაცია, არჩევანის გაკეთება, ნების ძალის
გამოვლინება?
თუ შენ კონცენტრირდები, მაშინ არსებობ. თუკი ირჩევ, მაშინ არსებობს ის, ვინც ირჩევს. თუკი
ნების ძალას ავლენ, შენი ეგო არ ქრება. თუ მართლა გინდა, რომ მთლიანად მიეცე რაღაც
ქმედებას, მოგიწევს, რომ არაამომრჩეველი გახდე, მოგიწევს, რომ უარი თქვა საკუთარ ნებაზე.

საკუთარი ნების გამოვლენა ნიშნავს, რომ ჯერ კიდევ არ ენდობი ღმერთის ნებას. საკუთარი
ნების გამოვლენა ნიშნავს, რომ ჯერ კიდევ ებრძვი ღმერთს. საკუტარი ნების გამოვლენა ნიშნავს,
რომ ცდილობ ფორსირება გაუკეთო მდინარეს, მზად არ ხარ დინებას გაჰყვე. საკუთარი ნების
გამოვლენა ნიშნავს, რომ რაღაცის დაპყრობას ცდილობ, მოძალადე ხარ, აგრესიული ხარ.

იმისთვის, რომ ბოლომდე ჩაიძრო რაღაც საქმიანობაში - ეს სეიძლება იყოს დალაგება, ცეკვა,
ხატვა ან სექსი, რაც გინდა, - იმისთვის, რომ ბოლომდე ჩაიძირო ამაში, აუცილებელია, რომ
უარი თქვა საკუთარ ნებაზე. საჭიროა, რომ უბრალოდ ხმელ ფოთლად იქცე, რომელიც იქით,
მიფრინავს, საითაც ქარი მიაქანებს: თუ ქარს სამხრეთისკენ მიაქანებს, ის ამბობს „კი“-ს, თუ
ქარი ჩრდილოეთისკენ მიაქანებს, ის ამბობს“კი“-ს, თუ ქარი მიწაზე უშვებს, ის ამბობს „კი“-ს.
მან იცის მხოლოდ სიტყვა „კი“, მან არ იცის სიტყვა „არა“, იგი ყოველთვის მზადაა, რომ თქვას
„კი“, და ამაშია მისი წყალობა, ნეტარება. მაშინ იმედგაცრუება არ გეწვევა, რადგანაც არავინაა,
ვინც იმედგაცრუებული დარჩება. იმედგაცრუება მოლოდინისგან მოდის. მარცხი საკუთარი
ნების გამოვლინებიდან იწყება.

შეხედე ადამიანთა სახეებს: ისინი ისე გამოიყურებიან, თითქოს დამარცხდნენ. ვერავის იპოვნი
სახის სხვა გამომეტყველებით, გარდა ბავშვებისა. პატარა ბავშვები ჯერ კიდევ იცინიან და
იღიმებიან, რადგანაც არ იციან, რა ელით. მალე მათი სიცილი ჩაწყნარდება, ღიმილი გაქრება,
და ისეთივე უსიხარულონი და მოწყენილნი გახდებიან, როგორც სხვა დანარჩენები. შეხედე
მოხუცებს, მათ გამომეტყველებას: მათ ყველა ილუზია დაკარგეს. ისეთი მშვენიერი ოცნებები
ჰქონდათ, და ყველა ეს ოცნება დაინგრა, ყველა მათი ღმერთი დაეცა. მათი ყველა ილუზია
გაქრა, აბსოლუტურად ყველა. ახლა ისინი მხოლოდ ერთ მდგომარეობაში იმყოფებიან -
იმედგაცრუებულ მდგომარეობაში.

სწორედ ამიტომ არიან მოხუცი ადამიანები ქრონიკულად გაღიზიანებულნი - ცხოვრებამ ისინი

მოატყუა. რა ლამაზი ფანტაზიებით იწყებდნენ ამ მოგზაურობას, რა შესანისნავი ოცნებებით! -
მაგრამ თანდათანობით ყველა ოცნება ფერფლად იქცა, ამიტომაც იმედგაცრუების სიმწარე -
ერთადერთია, რასაც გრძნობენ. მეტს არაფერს. როგორ შეიძება, რომ გაღიზიანებულნი არ
იყვნენ? ისინი ბრაზობენ - არა ვინმეზე კონკრეტულად, ისინი უბრალოდ განრისხებულნი
არიან! მათ ტყუილად იცხოვრეს! მათ სამოცდაათი ან ოთხმოცი წელი იცოცხლეს, გაიარეს
ყველა შესაძლო ცხოვრებისეული მღელვარება, გადაიტანეს ამდენი ტკივილი, ამდენი კოშმარი,
და რისთვის? - ნუთუ ეს უბრალოდ „ზღაპარია, იდიოტის მიერ მოყოლილი, ხმაურითა და
რისხვით სავსე და ყოველგვარ აზრს მოკლებული“?

როცა ადამიანი აცნობიერებს, რომ მთელი მისი ცხოვრება იდიოტიზმი იყო, იგი უზარმაზარ
იმედგაცრუებას გრძნობს: „რა სულელური ხუმრობაა ეს?“ ღმერთი, როგორც ჩანს, არც ისე
კეთილგანწყობილია; როგორც ჩანს, ის სადისტია, რომელიც ადამიანებს აწვალებს:
თავდაპირველად შესანიშნავ იდეებს აწვდის, შემდეგ კი იმედებს უცრუებს. რაც უფრო
იზრდებით ასაკით, მით უფრო ღრმა ხდება თქვენი იმედგაცრუება. ბოლოს და ბოლოს თქვენი
ცხოვრება უბრალოდ ტრაგედიად იქცევა.

ეს თქვენი ოცნებების, მოლოდინების, ამბიციების, თვითნებობის გამო ხდება. გინდოდათ

რაიმესთვის მიგეღწიათ, მაგრამ ვერ შეძელით, აქედანაა უძლურობის შეგრძნება.

ჩემი სწავლება ასეთია: გთხოვთ, ნუ ეცდებით რაიმეს მიღწევას, ნება მიეცით მოვლენებს, რომ
მოხდნენ, და არასოდეს დარჩებით იმედგაცრუებულნი, თქვენი ცხოვრება ყოველთვის საღი
იქნება - საღი, როგორც არასდროს, და შეძებთ რომ ბოლო წამამდე გაღიმებული იყოთ. სახეზე
ღიმილით მოკვდებით. გამარჯვებული გახდებით ისე, რომ არანაირ ძალისხმევას არ გაიღებთ
გამარჯვებისთვის, რადგან ნებისმიერ ძალისხმევას გამარჯვების მოსაპოვებლად, მარცხისკენ
მიჰყავხართ. ნამდვილი გამარჯვებულები - ისინი არიან, ვინც არასოდეს ცდილობს
გამარჯვებას. აუცილებელია ჩაწვდეთ ამ პარადოქსს: მხოლოდ ისინი აღწევენ, ვისაც არც კი
უფიქრია, რომ რაიმესთვის მიეღწია, ვინც უბრალოდ მომენტიდან მომენტამდე ცხოვრობდა,
დილის, დღის და საღამოს საათებით ტკბებოდა.

ერთხელ დიად ძენის ოსტატს ჯოშუს კითხვა დაუსვეს:

- რაშა თქვენი სწავლების არსი?

- როცა ცხელა, ცხელა, როცა ცივა, ცივა, - უპასუხა ოსტატმა.

კითხვა ერთმა დიდმა ფილოსოფოსმა დასვა. მან თქვა:

- თქვენ რა, დამცინით? და ესაა თქვენი ფილოსოფია? – „როცა ცხელა, ცხელა, როცა ცივა,
ცივა“? - რა ფილოსოფიაა ეს?

ჯოშუმ უპასუხა:

- მე ჩემს მოსწავლეებს მხოლოდ იმას ვასწავლი, რომ მომენტით იცხოვრონ, მიუხედავად იმისა,
რაც არ უნდა ხდებოდეს. თუ ცხელა, ესე იგი ცხელა, - ნუ ისურვებთ საპირისპიროს.

სწორედ ესაა თვითნებობა: როცა ცხელა, თქვენ გინდათ, რომ ციოდეს, ხოლო როცა ცივა,
გინდათ, რომ ცხელოდეს. სწორედ ესაა საკუთარი ნების გამოვლინება. თვითნებობა ნიშნავს,
რომ ის გსურთ, რაც არაა. თვითნებობა - ესაა სურვილი, რომელიც რეალობას ეწინააღმდეგება.
როცა ახალგაზდრა ხართ, იყავით ახალგაზრდა; როცა მოხუცი ხართ, იყავით მოხუცი.

სხვა ძენის ოსტატს ჰკითხეს:

- როგორ ცხოვრობ? რაშია შენი გამუდმებული სიხარულის საიდუმლო?

მან უპასუხა:

- საიდუმლო ძალიან მარტივია: როცა მშია, ვჭამ; როცა დაღლილი ვარ, ვიძნებ.

სწორედ ესაა თვითნებობის არარსებობა: როცა გშიათ, ჭამთ; როცა დაღლილი ხართ,
დასაძინებლად წვებით. მაშნ მომენტიდან მომენტამდე ცხოვრობთ - რაიმე გეგმის გარეშე, რაიმე
პროგრამის, სურვილის გარეშე, რომელსაც ყოფიერებას მოახვევდით თავს. თავად მცდელობა,
რომ საკუთარი ნება მოახვიოთ თავს ყოფიერებას, ძალადობრივია. ნამდვილად არამოძალადე
ადამიანი - ესაა ადამიანი, რომელიც ყოფიერებას თავს არ ახვევს საკუთარ ნებას. იგი ღებულობს
იმას, რაც მასთან მოდის, და ყოველთვის გაოცებულია იმით, რომ ყველაფერშ, რაც არ უნდა
მოვიდეს მასთან, განძია.
მაგრამ თქვენ გამუდმებით გინდათ რაღაც სხვა, ამიტომაც რაც მოდის, არ გაკმაყოფილებთ.
ხოლო ის, რაც გსურთ, არ მოვა, რადგანაც ეს არსებობა, ეს უზარმაზარი ყოფიერება არაა
ვალდებული, რომ თქვენი სურვილები შეასრულოს. თქვენ შეგიძლიათ ან მიიღოთ ეს, ან ამის
წინააღმდეგი იყოთ. თუ ამის წინააღმდეგი ხართ, ჯოჯოხეთში იცხოვრებთ; თუ იღებთ ამას,
სამოთხეში იცხოვრებთ. ჯოჯოხეთისა და სამოთხის ჩემი განსაზღვრება ასეთია: იყო
ყოფიერებასთან - ეს სამოთხეა, იყო ყოფიერების წინააღმდეგ - ეს ჯოჯოხეთია.

შენ მეკითხები: „შე ამბობდი, რომ მედიტაცია - ეს „უმოქმედობაა“.

დიახ. მაგრამ მე არ ვამბობ, რომ მედიტატორი ადამიანი პასიური და ზარმაცი გახდება. არა!
იგი ათასობით საქმით დაკავდება, მაგრამ არასოდეს იქნება მკეთებელი. ეს აუცილებლად უნდა
გახსოვდეს.

ერთი ძენის ოსტატი შეშას ჩეხავდა. მასთან მივიდა ადამიანი, რომელსაც კითხვის დასმა
უნდოდა. ამ ოსტატის შესახებ გაეგო და ძალიან დიდი მანძილი გადმოლახა, რათა მოსულიყო
მთებში, სადაც ოსტატი თავის მოსწავლეებთან ერთად ცხოვრობდა. მან ჰკითხა შეშის მჭრელს -
ბუნებრივია, ვერც კი მოუვიდოდა თავში, რომ ოსტატს შეუძლია შეშა დაჩეხოს, - მან ჰკითხა:

- მე მსმენია დიად გასხივოსნებულ ძენის ოსტატზე. სადაა იგი?

ოსტატმა უპასუხა:

- შემომხედე! ეს მე ვარ!

მაძიებელი ფიქრობდა, რომ ეს ადამიანი ჭკუიდან შეიშალა. მაგრამ გადაწყვიტა ზრდილობიანი

ყოფილიყო მასთან - გიჟებთან ჯობია ფრთხილად მოიქცე... თანაც ხელში დიდი ნაჯახი ეჭირა...
ვინ იცის? ისე მრისხანედ გამოიყურება...

შეშის მჭრელმა განაგრძო:

- მე ვარ. რა გინდა?

მაძებელმა ჰკითხა:

- ანუ ეს თქვენ ხართ დიადი ოსტატი! რას აკეთებდით გასხივოსნებამდე?

ოსტატმა უპასუხა:
- შეშას ვჩეხავდი და ჭიდან წყალი მომქონდა.

- და ახლა რას აკეთებთ?

ოსტატმა უპასუხა:

- შეშას ვჩეხავ და ჭიდან წყალი მომაქვს.

მაძებელმა ჰკითხა:

- და რაშია განსხვავება? რაშია გასხივოსნების აზრი,თუკი უწინდებურად შეშას ჩეხავთ და

წყალი დაგაქვთ ჭიდან?

ოსტატს გაეცინა... ალბათ მთებს და ხეებსაც მასთან ერთად გაეცინათ. ამბობენ, რომ ზოგჯერ,
უკვე ათასი წლის შემდეგ, ამ მონასტრის გარშემო ჯერ კიდევ ისმის მისი სიცილის ხმა. მას
გაეცინა და თქვა:

- სულელო! გასხივოსნებამდე მე ვჩეხავდი შეშას და მომქონდა წყალი. ახლა წყალი მოდის და

შეშა იჩეხება. განსხვავება იმაშია, რომ მე აღარ ვარ მკეთებელი.

მე არ ვამბობ, რომ მედიტატორი ადამიანი ზარმაცი უნდა გახდეს. მე არ ვამბობ, რომ

მედიტატორი ადამიანი მოწყენილი, უსიცოცხლო უნდა გახდეს. სინამდვილეშ, მედიტატორ
ადამიანს გაცილებით მეტი ენერგია ექნება, ვიდრე არამედიტატორს, და ეს ენერგია თავისით
იმოძრავებს: იგი დაჩეხავს შეშას, იგი მოიტანს წყალს ჭიდან.

მედიტატორი ადამიანი აუცილებლად გახდება შემოქმედი. მხოლოდ მედიტატორს შეუძლია

იყოს შემოქმედი, რადგანაც მთელი მისი ენერგია ერთად იკვრება ერთ მომენტში. მას იმდენი
ენერგია აქვს, რომ გადავსებულია. მისი ჭურჭელი მცირეა, ენერგია კი უზარმაზარი, ამიტომაც
იგი იღვრება. მაგრამ იგი არ არის მკეთებელი, მის მოქმედებებში არაა თვითნებობა. იგი
ცეკვავს, რადგანაც აღმოაჩენს, რომ ცეკვა ხდება; მას უყვარს, რადგანაც აღმოაჩენს, რომ
სიყვარული ხდება.

დააკვირდით: ნუთუ შეგვიძლია სიყვარული ნების ძალით? თუ გიბრძანებენ: „გიყვარდეს ეს

ქალი!“ ან „გიყვარდეს ეს მამაკაცი!“ - ნუთუ შეძებთ ძალით სიყვარულს? მხოლოდ იმას შეძებთ,
რომ სიყვარულის ცარიელი ჟესტები განასახიეროთ. ჩაეხუტებით ქალს, აკოცებთ ქალს, მაგრამ
როგორ შეძლებთ მის სიყვარულს? ნების ძალით სიყვარული შეუძლებელია. არ არსებობს
მსგავსი მეთოდი! თქვენ შეიძლება გაიძულონ, თქვენ შეიძლება გიბრძანონ: „დაინახე ვარდის
სილამაზე!“ - და თუკი ვინმე იდგება თქვენს ზურგსუკან პისტოლეტით და გეტყვით: „დაინახე
ყვავილის სილამაზე, წინააღმდეგ შემთხვევაში მოკვდები“, - თქვენ შეხედავთ და იტყვით:
„დიახ, ძალიან ლამაზია, საოცრად ლამაზია“.
არსებობს ერთი ძველი სუფიური ისტორია...

თემურლენგმა დაიპყრო ქალაქი, რომელშიც მოლა ნასრედინი ცხოვრობდა. სტრატეგს სმენოდა

მოლას შესახებ, მას უყვებოდნენ მრავალ იდუმალ ამბავს მისი ოკულტური უნარების,
ეზოთერული ძალის და სხვა რამეების შესახებ.

პირველი, რაც მან გააკეთა ის იყო, რომ სასახლეშ დაიბარა მოლა. მან უთხრა:

- მე ბევრი მსმენია შენი ოკულტური უნარებისა და ეზოთერული ცდების შესახებ. მართალია ეს

ყველაფერი? არც კი იფიქრო ჩემი მოტყუება. სენ იცი, რომ საშიშ ადამიანი ვარ. თუ იცრუებ,
მაშინვე მოგძვრება თავი.

და ქარქაშიდან ხმალი დააძრო. მოლამ დაინახა თემურლენგის ხელში გაშიშვლებული ხმალი,

რომელიც ისე კლავდა ადამიანებს, თითქოს მათში სიცოცხლე არ იყო, თითქოს საკუტარი
სისასტიკით ტკბებოდა.

მოლამ თვალები დახარა და თქვა:

- იქ, ქვემოთ, ღრმა მიწისქვეშეთში ჯოჯოხეთს ვხედავ. ვხედავ, როგორ ალდება ჯოჯოხეთური
ცეცხლი, ეშმაკები კი ადამიანებს აწამაბენ. - შემდეგ ცაში აიხედა და თქვა: - ახლა სამოთხეს
ვხედავ, ღმერთს ვხედავ, რომელიც მშვენიერ ოქროს ტახტზე ზის, და მოცეკვავე ანგელოზებს,
რომლებიც მას უგალობენ.

თემურლენგმა ჰკითხა:

- როგორ გამოგდის ეს სასწაულები? როგორ ხედავ ამ ყველაფერს? მე ვერაფერს ვხედავ! რაშია

საიდუმლო?

მოლამ უპასუხა:

- არავითარი საიდუმლო არ არსებობს. მეც ვერაფერს ვხედავ! ეს უბრალოდ შიშია. ჩაარგე შენი
ხმალი უკან ქარქაშში, და ყველა ეს ჩვენება მაშინვე გაქრება. ეს უბრალოდ შიშია, და მეტი
არაფერი.

თქვენ გამუდმებით შიშით, ამბიციებით, სიხარბით, სურვილებით ცხოვრობთ. შიშის გამო

ქმნით ჯოჯოხეთს და სამოთხეს, სიხარბის გამო ქმნით ჯოჯოხეთს და სამოთხეს, ამბიციების
გამო ქმნით ჯოჯოხეათს და სამოთხეს - ეს ყველაფერი თქვენი ქმნილებებია. თქვენ ქმნით დიად
ფილოსოფიებს საკუთარი სიხარბისგან. თქვენი ღმერთი - ეს სხვა არაფერია, თუ არა თქვენი
შიშის განსხეულება. თქვენი ლოცვები - სხვა არაფერია, თუ არა შეშინებული ადამიანის
კანკალი.
მე გეუბნებით, რომ ასეთი ლოცვა არაა საჭირო, არაა საჭირო არც ჯოჯოხეთი, არც სამოთხე -
ყველაფერი სწორედ ახლაა მისაწვდომი, სწორედ ამ მომენტში. უბრალოდ გადააგდეთ ეს
სულელური თვითნებობა. ნება მიეცით ღმერთს, რომ თავისი ნება გამოავლინოს თქვენით, ნება
მიეცით ღმერთს, რომ იცხოვროს თქვენით. თქვენ არ გახდებით ზარმაცები. თქვენ ძალიან
შემოქმედებითნი გახდებით: თქვენშ დიდი პოეზია დაიბადება, თქვენს არსში მშვენიერი მუსიკა
დაიბადება. ერთის თქმა ზუსტად შეიძება - რომ თქვენ არ აღიქვამთ ამას, როგორც თქვენს
ქმნილებას, თქვენ გეცოდინებათ, რომ ეს ღმერთის ქმნილებაა, რომ მან თქვა თქვენით, რომ მან
დახატა თქვენით, რომ მან გამოავლინა სიყვარული თქვენით.

შეუძლებელია ძალით სიყვარული. შეუძლიათ დაგაძალონ სიყვარული. სწორედ ეს ხდება

მთელ მსოფლიოში. მილიონობით წყვილს აიძულეს სიყვარული: „ის შენი ცოლია - გიყვარდეს
იგი“, ან: „ის შენი ქმარია - გიყვარდეს იგი“. რა უნდა ქნათ? თვალყურს გადევნებთ პოლიცია,
სასამართლო და სახელმწიფო. თუკი არ გეყვარებათ, პრობლემები შეგექმნებათ. შიშის გამო
ცდილობთ რაიმე იღონოთ და თვალთმაქცობთ. ბუნებრივია, თვალთმაქცობა ვერ გაგხდით
ბედნიერს.

სწორედ ასევე დადიხართ და ლოცულობთ ეკლესიაში, ტაძარში ან მეჩეთში - დადიხართ,

რადგანაც გაიძულებენ. თუ არ ილოცებთ, ჯოჯოხეთშ მოხვდებით. ვის უნდა ჯოჯოხეთში
მოხვედრა? ნუთუ ისედაც არ გყოფნით ტანჯვა ამ ცხოვრებაში? ვის უნდა ჯოჯოხეთში
მოხვედრა? საკმარისია! თქვენ გინდათ, რომ ჯოჯოხეთი აიცილოთ, ამიტომ დადიხართ და
ლოცულობთ. მაგრამ ამას შიშის გამო აკეთებთ, და ყველაფერი, რაც შიშს გამო კეთდება, ცრუა.
შეუძლებელია ძალისხმევით ლოცვა, შეუძლებელია ძალისხმევით სიყვარული, შეუძლებელია
ძალისხმევით სილამაზის აღქმა. ეს შეუძლებელია. ვერცერთი განცდა, რომელიც რაღაც
ღირებულებას ატარებს, ვერ მოხდება ნების ძალის გამოვლინებით. ყველაფერი მშვენიერი და
მნიშვნელოვანი მაშინ ხდება, როდესაც თქვენი ნება უკან იხევს.

კონცენტრაცია არაა აჭირო, რადგანაც კონცენტრაცია დაძაბულობას გულისხმობს.

აუცილებელია რომ მოიშოროთ ყველანაირი კონცენტრაცია. და მაშინ შეძლებთ, რომ ყველა
მხრიდან გახსნილი და მისაწვდომი იყოთ მთელი ყოფიერებისთვის. ამ მდგომარეობებს შორის
უზარმაზარი სხვაობაა: როდესაც კონცენტრირდებით, ყურადღებას ამახვილებთ რაღაც ერთზე
და იკეტებით ყველაფერი დანარჩენისთვის.

მაგალითად, თქვენ შეგიძლიათ ორი მეთოდით მისმინოთ. ერთი მეთოდი - ესაა კონცენტრაცია,
რომელსაც სკოლებში, კოლეჯებში, უნივერსიტეტებში გასწავლიდნენ. თუ ჩემზე მოახდენთ
კონცენტრაციას, მაშინ ძალიან დაძაბულები იქნებით და დაღლილობას იგრძნობთ. მაშნ ვეღარ
შეამჩნევთ თვითმფრინავის ხმას, ჩიტების ჭიკჭიკს ან ქარის ქროლვას. ყველაფერი ეს
გამოირიცხება თქვენი ცნობიერებიდან, ხოლო ცნობიერების შევიწროვება ძალზე დამღლელია,
იგი დიდ ძალისხმევას მოითხოვს.
არსებობს ჩემი მოსმენის მეორე მეთოდიც, ჩემი მეთოდი. თქვენ ბოლომდე გახსნილი ხართ,
მისაწვდომი ხართ. მე ვლაპარაკობ, თვითმფრინავის ხმა მოდის და გესმით იგი; ჩიტები
ჭიკჭიკებენ და გესმით მათი ხმა.

თქვენ ეს არ გაცდენთ. სინამდვილეში, რასაც მე ვლაპარაკობ, კიდევ უფრო მშვენიერი ხდება

იმის გამო, რომ სხვა მრავალი მოვლენის ნაწილს წარმოადგენს. მოგალობე ჩიტები რაღაცას
ამატებენ ჩემს ნათქვამს. ჩემი სიტყვები უფრო ყოვლისმომცველი ხდება, იგი არაა
სიცოცხლისგან მოწყვეტილი. მაშინ იგი მთელი ყოფიერების გამოხატულება ხდება. მაშინ მისი
ნაწილი ხდებიან ხეები, ქარი, წვიმა, მზე - მაშინ ყველაფერი მისი ნაწილი ხდება. მაშინ ერთი
საათიც რომ მისმინოთ, არ იღლებით; პირიქით, საღად და მოდუნებულად გრძნობთ თავს.
სრულიად შესაძლებელია, რომ ზუსტად ვერ გაიხსენოთ, რა ვთქვი, მაგრამ ამაში არავითარი
აუცილებლობა არაა. თქვენ ამას შეიწოვთ, თქვენ ამას გადახარშავთ, და ეს სამუდამოდ თქვენი
ნაწილი გახდება, დიდ გავლენას მოახდენს თქვენს არსზე.

რაიმეს დამახსოვრება მაშინაა საჭირო, როდესაც ამას ვერ გებულობთ. თუ გებულობთ, ეს

საკმარისია; მაშინ აღარ გჭირდებათ, რომ მეხსიერებაში ატაროთ. თქვენ ცდილობთ
დაიმახსოვროთ რაიმე, რადგანაც ვერ გებულობთ; ცდილობთ დაიმახსოვროთ შიშის გამო, რომ
ოდესღაც მომავალში ეს დაგჭირდებათ, ამიტომაც გონება დამახსოვრებაზე უნდა განაწყოთ.
მაგრამ ეს ძალზე დამღლელი პროცესია. ყურადღების გამახვილება ნიშნავს კონცენტრაციას,
კონცენტრაცია კი დამღლელია.

მე მედიტაციას გასწავლით და არა კონცენტრაციას. განსხვავება მათ შორის ისაა, რომ

მედიტაციაში თქვენი არსი ბოლომდე გახსნილია, მოდუნებულია, მისაწვდომია -
ყველაფრისთვის, რაც ხდება. მაშინ უეცრად სიჩუმე დგება, და მიღმიერი თქვენშ აღწევს, ზეცა
მიწაზე ეშვება. მაშინ ღმერთი ძალიან ახლოს აღმოჩნდება: მას თვქენი ხელი უკავია, თქვენ
სუნთქავთ მისით.

მე მინდა, რომ ღმერთი აქ, ჩემთან განიცადოთ. არ მინდა, რომ ღმერთის განცდა მომავალში
აპრაქტიკოთ. ეს სისულელეა! თუკი არ შეგიძლიათ მისი განცდა აქ, ჩემთან, სხვაგან სად
აპირებთ ამის გაკეთებას? თქვენ ფიქრობთ, რომ თუკი ლოტოსის პოზაშ იჯდებით,
სულელივით, საკუთარ ოთახში, ღმერთს განიცდით? პირდაპირ ახლა განიცადეთ ღმერთი!
სწორედ ესაა უმოქმედობის მდგომარეობა. მე არანაირ მოქმედებას არ ვასრულებ. თქვენთან
საუბრისას, მე არ ვასრულებ მოქმედებას, მე უბრალოდ გეხმაურებით. ეს ბუნებრივი
გამოხმაურებაა. მას თქვენი აქ ყოფნა უკეთებს პროვოცირებას. მე არ ვასრულებ მას ნების
ძალით, - იგი თავისთავად ხდება. არაა აუცილებელი ძალისხმევა იმისთვის, რომ მისმინოთ, -
უბრალოდ ნება მიეცით ამას, რომ მოხდეს. მაშინ მოხდება შეხვედრა, გაერთიანება.
არაა საჭირო ყურადღების გამახვილება, არაა საჭირო არჩევა, არაა საჭირო ნების ძალის
გამოყენება. ეს ყველაფერი ეგოს გამოვლინებებია, ეგო კი უნდა გადააგდოთ. როცა ეგოს გარეშე
იცხოვრებთ, თქვენი ცხოვრება სრულიად შეიცვლება. სწორედ ესაა დაოს გზა.

მესამე კითხვა:
ოშო, ყოველთვის რატომ მეძინება დისკურსების დროს?
ეს ძალიან ძველი სულიერი პრაქტიკაა. ამაში არაფერია ახალი. ამაში არაფერია უჩვეულო.
რელიგიური ადამიანები ყოველთვის აკეთებდნენ ამას. ამიტომ მიიღე ეს, როგორც კარგი
ნიშანი! როგორც ჩანს, რელიგიური ხდები.

მე მსმენია...

მეორე მსოფლიო ომის დროს ერთ პასტორს ჰკითხეს, რამდენ ადამიანს შეუძლია დაიძინოს
ეკლესიაში დაბომბვის შემთხვევაში.

„არ ვიცი, უპასუხა პასტორმა, - ყოველ კვირა დღეს აქ ოთხას ადამიანს სძინავს“.

ასე რომ, ყველაფერი რიგზეა. დატკბი ძილით! ნუ გაქვს ამის გამო დანაშაულის გრძნობა. ძილი
იმდენადვე სულიერია, რამდენადაც ყველაფერი დანარჩენი. ნება მიეცი ამას, რომ მოხდეს. ნუ
განიცდი ამის გამო, წინააღმდეგ შემთხვევაში ბრძოლას დაიწყებ მასთან. რის გაკეთება
შეგიძლია? - გეყვინთება, მაგრამ საკუთარ თავს დაძინების უფლებას არ აძლევ?

მე არ გაძლევთ არანაირ მცნებებს. მე არ გაძლევთ არანაირ მითითებებს. მე არ გეუბნებით: „ნუ

გძინავთ. ეს არაა ლამაზი, ეს ცოდვაა“. არა! რა შეგიძია, რომ გააკეთო? თუ ძილი მოდის, ის
მოდის. ნება მიეცით მას, რომ მოვიდეს. ჩაიძირე მასში მსუბუქად და ტოტალურად, და
გაოცდები, - მალე იგი გაქრება. ან მოხდება სხვა მოვლენა: შენ შეძლებ, რომ გეძინოს და
ამავდროულად ჩემით გაიჟღინთო.

ინდოეთშ ამისთვის სპეციალური დასახელება გვაქვს. არცერთ სხვა ენაში არაა ასეთი ტერმინი,
რადგანაც სხვაგან არსად არ შესულან ასე ღრმად ადამიანები მსგავს მდგომარეობაში. ჩვენ
სპეციალური ტერმინი გვაქვს - იოგა ნიდრა, მედიტატიური ძილი. თუ ტოტალურად მომისმენ,
მოდუნებას შეძლებ. და ეს მოდუნება დაგეხმარება ჩაიძირო ისეთ ძილში, რომელიც არ ჰგავს
ჩვეულებრივ ძილს. შენ ვერ გაიგებ, რას ვამბობ კონკრეტულად, მაგრამ ამავდროულად
შეირძნობ, რომ შენს თავს რაღაც ხდება. ამიტომ აქ არაფერის სანერვიულო.
შესაძლებელია სხვადასხვა მიზეზი, თუ რატომ გემართება ეს. შესაძლოა, არც ისე კარგად
გძინავს ღამით. გახსოვდეს, მე სულაც არ ვარ ძილის წინააღმდეგი. მე არ ვარ რაიმეს
წინააღმდეგი. თუ კარგად არ გძინავს ღამით, მაშინ დილით, როცა დისკურსს უსმენ და ჩემდამი
სიყვარულს გრძნობ, ჩემდამი სითბოს გრძნობ, ჩემს გვერდით იმყოფები, შეგრძნება გაქვს,
თითქოს ნაზად გიმღერიან იავნანას, და იძინებ. ეს სრულიად ნორმალურია. ეს ჯანმრთელი
მოვლენაა. თუკი შეძლებ, რომ ღრმად გეძინოს აქ, მაშნ შეძებ, რომ ღამეც ღრმად დაიძინო. მაშინ
ძილი გაქრება. თუ ეს ჩვეულებრივი ძილია, მაშნ იგი გაქრება, თუ ეს მედიტატიური ძილია,
იოგა ნიდრა, მაშინ იგი უფრო და უფრო ღრმა გახდება. ნებისმიერ შემთხვევაში შენ არაფერს არ
კარგავ.

ნუ შეგიპყრობს დანაშაულის გრძნობა; ვიმეორებ, ეს ძალიან ძველი რელიგიური ტრადიციაა.

ცნობილია, რომ ადამიანებს, რომლებიც უძილობისგან იტანჯებიან, ექიმები რელიგიურ
ლექციებზე გზავნიან.

ამაზე გამახსენდა ერთი ათეისტი, რომელიც ხშირად ეკამათებოდა მღვდელს. ერთი ასეთი
კამათის შემდეგ ათეისტი, ბოლოს და ბოლოს, დათანხმდა დასწრებოდა საეკლესიო მსახურებას
უახლოეს კვირა დღეს. მღვდელმა გულდასმით მოამზადა თავისი გამოსასვლელი სიტყვა, რათა
მის მეგობარ ათეისტს სათანადოდ შეეფასებინა მისი ლოგიკის უზადოება.

მეორე დღეს, როცა მღვდელს შეხვდა, ათეისტმა თქვა:

- საკვირაო ქადაგების შემდეგ მთელი ღამე არ მეძინა.

მღვდელს სახე გაუბრწყინდა:

- მოხარული ვარ, რომ შევძელი თქვენი რწმენის შერყევა.

- საქმე ამაში არაა, - უპასუხა მეგობარმა, - იცით, როცა დღისით მძინავს, ღამით ვეღარ ვიძინებ.

ყოველთვის გახსოვდეს, რომ ჩემთან ყველაფრის უფლება გაქვთ. ნურასოდეს შეგიპყრობს

დანაშაულის გრძნობა. თუ მე მინდა, რომ რაიმესგან განთავისუფლდეთ, ეს სწორედ
დანაშაულის გრძნობაა; წინააღმდეგ შემთხვევაში, წვრილმანებიც კი ჭრილობებად იქცევა
თქვენს შიგნით. შენ დამნაშავედ გრძნობ თავს: „რას იფიქრებენ სხვები? მე კვლავ ჩამეძინა!“ ეს
სხვას არავის ეხება. იძნე! როცა ფხიზლად ხარ, მაინც არ ხარ დიდად გამოღვიძებული, ამიტომ
არა მგონია, რომ რამე დაკარგო ამით. რა არის შენი სიფხიზლე? ამ დროს უბრალოდ თვალები
გაქვს გახელილი - სულ ესაა. მშვენივრად შეიძლება ძილი გახელილი თვალებითაც - საჭიროა
მხოლოდ მცირე ვარჯიში.

ასე ხდება მრავალ საავტომობილო ავარიაში. ავარიები ხშირად ხდება სადღაც ღამის ორიდან
ოთხ საათამდე, და ხდება იმიტომ, რომ მძღოლი ძალისხმევას არ იშლრებს იმისთვის, რომ
თვალები გახელილი ჰქონდეს, და მიუხედავად ამისა, მაინც ეძინება. თვალები გახელილი აქვს
და გახელილი თვალებით იძნებს. მეცნიერება ადასტურებს ამ მოვლენას. პრობლემა სწორედ
იმიტომ ჩნდება, რომ მძღოლი ფიქრობს, რომ არ ძინავს, თუკი მისი თვალები ღია იქნება, და
მანქანის მართვას განაგრძობს. მაგრამ ძილი ეუფლება, და ამას ვერც ამჩნევს.
როდესაც ფხიზლად ხარ, არც ისე გამოღვიძებული ხარ, გამოღვიძებულია მხოლოდ შენი მცირე
ნაწილი. ასე რომ, ნუ იდარდებ, არაფერს კარგავ. როცა სანიასები მოდიან და მეკითხებიან, რა
უნდა აკეთონ, მე ვეუბნები: ნუ ებრძვით საკუთარ თავს, წინააღმდეგ შემტხვევაში მეც
დამკარგავთ და საკუთარ ძილსაც. ეს არასაჭირო პრობლემებს ქმნის. თუ საკუთარ ძილს
შეებრძლები, ვერ გაიგებ, რას ვამბობ, და ვერც დაიძინებ. ძილს მაინც ნუ გაუშებ ხელიდან. თუ
ეს უბრალოდ ფიზიკური ძილია, მაშინ იგი დაგეხმარება, მაშინ მალე შეძლებ, რომ ღამითაც
ღრმად გეძინოს, რადგანაც ძილის ხელოვნებას ისწავლი. თუკი ახერხებ, რომ გეძინოს იქ, სადაც
გიყვირი, ვინღა შეძებს შენს გაღვიძებას ღამით? ხოლო თუკი ეს იოგა ნიდრაა, მაშინ ეს საოცრად
მშვენიერი სივრცეა.

აქ არიან ადამიანები, რომლებიც იოგა ნიდრაში იძრებიან. შესანიშნავია! მათ ისეთი ღრმა
სიჩუმე იპყრობს, რომ ეს ძილს ემგვანება. ისინი გრძNობენ, თითქოს ძინავთ, მაგრამ
ამავდროულად მათში აღწევს რღაც. იოგა ნიდრა უფრო მეტად ჰიპნოზურ ძილს ჰგავს.

დაელაპარაკე ჩვენს ჰიპნოტიზიორს, - ის ამაზე უფრო მეტს მოგიყვება. ჰიპნოზურ ძილში

ძალზე ლამაზი რაღაცეები ხდება. რა ხდება ჰიპნოზურ ძილში? ადამიანი იძნებს მთელი
სამყაროსთვის, გარდა ჰიპნოტიზიორის ხმისა. იგი აგრძელებს მის მოსმენას, ერთი სარკმელი
ღია რჩება. სწრედ ამიტომ შეუძლია ჰიპნოტიზიორს ბრძანებების გაცემა. მას შეუძლია უთხრას
დაჰიპნოზებულ ადამიანს: „ადექი!“ - და ის მყისვე ადგება. თუ ბრძანებას ვიღაც სხვა გასცემს,
იგი ამას ვერ გაიგებს, იგი ძილშ იქნება ჩაძირული. აი, რა ხდება იოგა ნიდრაში.

ოსტატის გვერდით ყოფნისას, შენ ისე ღრმად დუნდები, - სხვაგან სად შეგიძლია ასე
მოდუნება? სხვაგან სად მიგიღებენ, სად შეგიყვარებენ, სად მოგივლიან და სად
დაგელოდებიან? შენ ძილისმაგვარ მდგომარეობაშ გადადიხარ.

სინამდვილში, სიტყვა „ჰიპნოზი“ ძილს ნიშნავს. სიტყვა ჰიპნოზის ზუსტი მნიშვნელობა - ეს

ძილია. შენ იძირები მოდუნებულ მდგომარეობაში, ღრმა მოდუნებაში, მაგრამ განაგრძობ ჩემი
ხმის მოსმენას. შესაძლოა შენ ინტელექტს არ ესმის, რასაც ვლაპარაკობ, მაგრამ გული
განაგრძობს ამის შეწოვას. მაშნ თქმული შენში ძალიან ღრმად აღწევს, ხანდახან უფრო ღრმად,
ვიდრე ფხიზელ მდგომარეობაში.

მე მსმენია...

ერთხელ ჰერბა მაკგლინჩი, ფილადელფიის გუბერნატორი, დევნიდა ჟურნალისტს, რომელიც

ცდილობდა დაეწერა სტატია იმაზე, თუ როგორ ატარებს დაკავებული პოლიტიკოსი თავის
დღეს. მისტერ მაკგლინჩის საოცარი ლეგენდები დალევის კუთხით ლეგენდად იქცა. დღის
ბოლოს მაკგლინჩი მაინც მხნედ და ენერგიულად გამოიყურებოდა, მაგრამ რეპორტიორი,
რომელიც ყველა ორმოცდაორ ბარში დაჰყვებოდა, გათიშულიყო და მის ერთ-ერთ მაგიდაზე
ჩაეთვლიმა, ხელებში თავ-ჩარგულს.
მაკგლინჩი გვერდით მიუჯდა და ყურში ჩასჩურჩულა:

- მაკგლინჩი ყველაზე დიადია, მაკგლინჩი შესანიშნავია.

- რას აკეთებთ, ჰერბ? - ჰკითხა ოფიციანტმა.

- მოკეტე! - მიაძახა მაკგლინჩიმ. - მე მის ქვეცნობიერს ველაპარაკები. ეს ადამიანი ჩვენი კაცი

გახდება!

როდესაც იოგა ნიდრაშ იძირები, შენი ცნობიერი გონება იძინებს, არაცნობიერი კი ფხიზლად
ყოფნას და შეწოვას განაგრძობს. მაშნ ის, რასაც მე ვამბობ, ძალიან ღრმად აღწევს, შიგ
შუაგულამდე.

ამიტომ ნუ იდარდებ. თუ იძინებ, დაიძინე. თუ გშია, ჭამე; თუ დაიღალე, დაიძინე. როცა

ცხელა, მაშინ ცხელა, ხოლო როცა ცივა, მაშინ ცივა. სწორედ ასეთი მიღებაა მინდობა.

მეოთხე კითხვა:
ოშო, როგორ გრძნობ თავს, როცა ვიღაც სანიასადან მიდის?
მე შესანიშნავად ვგრძნობ თავს! - რადგანაც თქვენ არ შეგიძლიათ სანიასადან წასვლა, სანამ მე
არ წავალ თქვენგან. როცა ვხედავ, რომ თქვენთან მუშაობა თითქმის შეუძებელია, როცა ვხედავ,
რომ გახსნილი არ ხართ ჩემდამი, - ყოველ შემთხვევაშ ამ ცხოვრებაში მაინც, - მე ვიწყებ
საკუთარი ტავის აღებას თქვენგან. თქვენ ამას ვერ აცნობიერებთ, რადგანაც იმასაც კი ვერ
აცნობიერებთ, რომ ოდესღაც თქვენთან კავშირი დავამყარე. თქვენ რომ ჩემს თქვენდამი კავშირს
აცნობიერებდეთ, მაშინ არც დამჭირდებოდა თქვენი დატოვება. მე ვიწყებ ჩემი თავის აღებას
თქვენგან, რადგანაც იგივე ენერგია, იგივე დრო სხვას შეუძია, რომ გამოიყენოს, ვინც უფრო მეტ
პოტენციალს, უფრო მეტ მიმღებლობას ფლობს.

მაშინ სხვა ბუდა დაგჭირდებათ, რომელიმე სხვა დროს, რომელიმე სხვა ცხოვრებაში. ჯერ
კიდევ არ არის თქვენთვის იმის დრო, რომ ჩემთან იყოთ ამ ცხოვრებაში. მაგრამ რადგანაც
ვერაფერს ვერ აცნობიერებთ, ერთხელაც გადაწყვეტთ, რომ ეს თქვენ მიდიხართ სანიასადან.
სინამდვილეშ ამ მომენტისთვის მე უკვე დაგტოვეთ, და დაგტოვეთ ბევრად უფრო ადრე, ვიდრე
თქვენ დატოვეთ სანიასა. ხანდახან ხდება, რომ მე ადამიანს ორი წლით უფრო ადრე ვტოვებ,
ვიდრე ის მიიღებს სანიასას დატოვების გადაწყვეტილებას. მას ამისთვის ორი წელი სჭირდება,
რადგანაც იგი განაგრძობს გადადებას. იმისთვის, რომ თავი კარგად იგრძნოს, ვქმნი
შთაბეჭდილებას, თითქოს ის ტოვებს სანიასას. მე არავის ვრიცხავ სანიასადან, ყოველ
შემთხვევაში, პირდაპირ. მე ყოველთვის ვქმნი შთაბეჭდილებას, რომ თქვენ თვითონ
მიდიხართ. ყოველ შემთხვევაშ თქვენ კარგად ხართ იმით, რომ თავად მიიღეთ
გადაწყვეტილება.
მე ყოველთვის შესანიშნავად ვგრძნობ თავს, რადგანაც ტვირთისგან ვთავისუფლდები. თუ
ადამიანი შეუღწევადია, მაშინ მისი ტარება - ტვირთია. თუ იგი მზად არაა
ურთიერთქმედებისთვის, მაშნ მასზე მუშაობის გაგრძელება უაზრობაა. არსებობს გარკვეული
შეზღუდვა დროში. მე ვმუშაობ ადამიანზე, მე ვაკეთებ ყველაფერს, რის გაკეთებაც შეიძლება,
მაგრამ თუკი ვხედავ, რომ შემთხვევა უიმედოა, - ასეთები კი არსებობს, - მაშინ მიწევს, რომ
დავტოვო იგი ვიღაც სხვისთვის, რომელიმე სხვა ცხოვრებაში.

ბუნებრივია, მომავალშ კიდევ მრავალი ბუდა მოვა, და მათ დასჭირდებათ მოსწავლეები,

ამიტომ მე არ შემიძლია ყველას წაყვანა! გაუტამა ბუდამ იზრუნა ჩემზე, მეც ასევე უნა ვიზრუნო
ბუდებზე, რომლებიც კიდევ მოვლენ.

გამახსენდა შემთხვევა, რომელიც ერთ პრესვიტერიანელ მღვდელს შეემთხვა.

ერთხელ ბაპტისტებმა და მეთოდისტებმა გადაწყვიტეს მოეწყოთ ღია სააგიტაციო აქცია

პროტესტანტიზმის იდეის გასავრცელებლად. პრესვიტარიანელები არც თუ ხალისით
დათანხმდნენ მონაწილეობაზე. აქციის ბოლოს მქადაგებლები ერთად შეიკრიბნენ, რათა
შედეგები განეხილათ.

მეთოდისტმა თქვა:

- ჩვენ ოთხი ახალი წევრის მოზიდვა შევძელით.

ბაპტისტმა თქვა:

- ჩვენ უკეთ ვიმუშავეთ. ექვსი ადამიანი მოექცა ბაპტისტურ რწმენაზე.

შემდეგ მათ შეხედეს მღვდელ-პრესვიტარიანელს და ჰკითხეს, თუ მასთან როგორ იყო საქმეები.

მან უპასუხა:

- ჩვენთან საქმე ყველაზე კარგადაა. ჩვენ ექვსი ადამიანისგან განვთავისუფლდით.

ჩემი სამუშაო ორ ამოცანას მოიცავს: მე ვხედავ ადამიანთა შესაძლებლობებს და პოტენციალს,

მათი იმედი მაქვს და ვეხმარები, რომ სანიასები გახდნენ; როდსაც ვხედავ, რომ შემთხვევა
უიმედოა, რომ რაც უფრო მეტს ვიძლევი, მით უფრო ნაკლები ადამიანი იღებს, რაც მეტს
ვიძლევი, მით უფრო იკეტება იგი, თითქოს აქეთ მეხმარებოდეს, - როცა ჩემი ეს შეგრძნება
მყარი ხდება... არა ის, რომ ნაჩქარევად ვიღებდე გადაწყვეტილებას. მე ამ ადამიანს ყველა შანსს
ვაძევ, ყველა შესაძლებლობას, მაგრამ თუ იგი უიმედოა, მაშინ იგი უიმედოა, - და მაშინ მე
გამოვდივარ მისი არსებიდან. ახლა, როდესაც მე გამოვედი, ადრე თუ გვიან მოუწევს სანიასას
დატოვება.
ეს ორი მიმართულებით მოქმედებს. როდესაც სანიასას იღებთ, ფიქრობთ, რომ ეს თქვენ იღებთ
სანიასას. უმეტეს შემთხვევაშ მე გირჩევთ თქვენ, და სწორედ ამიტომაც ღებულობთ სანიასას.
წინააღმდეგ შემთხვევაშ ვერ წახვიდოდით ასეთ რისკზე. ეს ასევე მუშაობს საპირისპირო
მიმართულებითაც: როდესაც თქვენ ტოვებთ სანიასას, მე გირჩევთ თქვენ და გეხმარებით მის
დატოვებაში, რადგანაც თუკი მარტო იქნებით საკუთარ თავთან, შესაძლოა მთელი ცხოვრების
განმავლობაშ გადადოთ ეს. როდესაც სანიასას ღებულობთ, დიდ ხანს უნდებით
გადაწყვეტილების მიღებას. როცა ტოვებთ სანიასას, ასევე დიდი ხნით დებთ გადაწყვეტილების
მიღებას. თქვენ არაფრის გაკეთება არ შეგიძლიათ მაშინვე. თქვენ არ შეგიძლიათ წამით
ცხოვრება მთელი მისი ტოტალურობით.
მეც ასევე მაქვს შეგრძნება, რომ როდესაც სანიასას ტოვებთ, შესაძლოა დაბრუნება მოგინდეთ, -
რადგანაც მე დაგაკლდებით, და მიხვდებით,თუ რა იღვრებოდა ადრე თქვენზე. თქვენ
დაგაკლდებათ ეს ნაკადი, რომელიც გკვებავდათ, თქვენ დაგაკლდებათ ეს კონტაქტი. როდესაც
იღებთ ამას, ისე იღებთ, როგორც თავისთავად მისაღებს. ხანდახან საჭიროა, რომ წაგართვათ ეს,
რატა გაჩნდეს ნამდვილი წყურვილი, ნამდვილი შიმშილი, და რაღაცას მაინც მიხვდეთ.
მაგრამ თუ მოინდომებთ, რომ მეორედ მიიღოთ სანიასა, ეს უკვე არც ისე ადვილი იქნება. აღარ
მოგცემთ ინიციაციას ასე ადვილად, ამჯერად უნდა დაიმსახუროთ ეს. თუკი უარს იტყვით
სანიასაზე, უკან დაბრუნება რთული იქნება. მე ყველა შესაძლო დაბრკოლებას შეგიქმნით, და
სანამ მათ არ გადალახავთ, არ მიგიღებთ.

ესეც იმისთვისაა აუცილებელი, რომ დაგეხმაროთ, რადგანაც არიან ადამიანები, რომლებიც

მხოლოდ მაშინ ტკბებიან რაღაცით, თუკი წინააღმდეგობების გადალახვა უწევთ. თუ
ყველაფერი იოლი და მარტივია, ისინი ვერ იღებენ სიამოვნებას. მათ სჭირდებათ, რომ დიდხანს
და მძიმედ იარონ ამისკენ.

სანიასა - ეს უბრალო მოვლენაა, რადგანაც მისი აზრი იმაშია, რომ მოდუნდეთ, მოდუნებაში,
დაოში იცხოვროთ, დაეხმაროთ ღმერთს, რომ იზრუნოს თქვენზე. ეს მარტივია - ეს ვერ იქნება
რაღაც რთული - მაგრამ თქვენი გონებისთვის რთული საგნების გაგება უფრო იოლია. თქვენ
მოგწონთ, როდესაც გიწვევენ, თქვენ მოგწონთ, როდესაც წინააღმდეგობების გადალახვა
გიწევთ.

იცით, რა თქვა ჰილარიმ, როდესაც ევერესტის მწვერვალზე ავიდა? მას ჰკითხეს:

- რისთვის გჭირდებათ ეს? რატომ წახვედით ასეთ რისკზე? იქ ხომ არაფერია. თქვენ
მწვერვალზე ახვედით და უკან დაბრუნდით, არაფერი შეგიძენიათ ამით! რატომ წახვედით
ასეთ რისკზე? ადამიანები სამოცდაათი წლის განმავლობაში ცდილობდნენ ევერესტის
დაპყრობას, და მრავალი მათგანი დაიღუპა.

იცით რა თქვა ჰილარიმ? მან თქვა:

- ეს ისეთი დიდი გამოწვევა იყო! თავად დაუპყრობელი ევერესტის არსებობა იყო უზარმაზარი
გამოწვევა. საჭირო იყო მისი დაპყრობა! მე ვიცი, რომ იქ არაფერია, მაგრამ აზრი ამაში არაა.
როგორ შეუძლია ევერესტს ასეთი ამაყი, ასეთი მიუწვდომელი იყოს? ადამიანს უნდა დაეპყრო
იგი.

სწორედ ასე მუშაობს ადამიანის გონება. ასე რომ, შემდეგში, როდესაც ვინმე დაბრუნდება, -
არადა ბერვი დაბრუნდება, - მათთვის ეს აც ისე ადვილი იქნება. მაშინ ყველა შესაძლო
სირთულეს შევუქმნი, და ეს მათთვისვე იქნება. ეს აუცილებელია, რომ დავეხმარო.

ბოლო კითხვა:
ოშო, რატომ არ მირტყამ თავში ისევე, როგორც სხვებს?
მე მოგიყვები მცირე ისტორიას.

შენმა კითხვამ იაპონელი სამურაები გამახსენა, რომლებსაც შეუძლიათ ბუზი შუაზე გააპონ
ჰაერში. ერთმა ამერიკელმა ტურისტმა გაიგო მეომართა არაჩვეულებრივი ოსტატობის შესახებ,
რომლებიც კვლავაც ასრულებდნენ ამ ძველ ჩვეულებას. ტოკიოშ ჩავიდა და გაარკვია, თუ ვინ
იყო ყველაზე მეტად დაოსტატებული ამ საქმეში. თუმცა ყველაზე პირველი დაკავებული იყო,
ისევე როგორც მეორე, მაგრამ ამერიკელმა მოახერხა, რომ სამურაის ოსტატობაში რიგით მესამეს
ოსტატობით დამტკბარიყო. მეომარმა ბოთლიდან ბუზი გამოუშვა, და როდესაც იგი ჰაერში
აფრინდა, მან ხმალი გაიქნია - ბაც! - და ბუზი ორ ნაწილად ჩამოვარდა.

ამან ძალიან ღრმა შთაბეჭდილება მოახდინა ამერიკელზე. ვერ შეეძლო წარმოედგინა, რით
შეიძლებოდა ამ სამურაისთვის ეჯობნა ვინმეს. თუმცაღა ცოტა მოგვიანებით მოახერხა, რომ
ოსტატობის დონით მეორე სამურაისგან მიეღო მოწვევა. ბუზი კვლავაც გამოშვებულ იქნა
ბოთლიდან, და იაპონელმა ორჯერ მოიქნია ხმალი. ამერიკელის გასაკვირად, ბუზი ოთხ
ნაწილად გაიპო.

ახლა მას ვერ წარმოედგინა, თუ რით ჯობდა ამ სამურაის მთავარი ოსტატი. როგორც იქნა
ამერიკელის სახელი პირველი აღმოჩნდა მოლოდინის რიგში, და იგი მიიწვიეს, რომ საუკეთესო
იაპონელი სამურაის ოსტატობა ეხილა. ჩვეულებისამებრ, რიტუალი იმით დაიწყო, რომ
სამურაიმ ბოთლი გახსნა და ბუზი გამოუშვა. როდესაც ბუზმა ჰაერშ გაიბზუილა, იაპონელმა
ერთხელ ლამაზად მოიქნია ხმალი. ამერიკელის გასაკვირად, ბუზი ფრენას განაგრძობდა. მან
თქვა:

- არ მესმის, რატომ გთვლიან ჩემპიონად. რიგით მესამე ოსტატმა ბუზი ორ ნაწილად გააპო,
ხოლო მეორე ოსტატმა ორი მოქნევით ოთხ ნაწილად გაჭრა. თქვნ კი საერთოდ ააცილეთ.

- ამბობ, რომ ავაცილე? - თქვა ჩემპიონმა. - დარწმუნებული იყავი, ახლა ეს ბუზი ვეღარასოდეს
გამრავლდება.
დღეისათვის საკმარისია.

თავი 29
იქ, სადაც პოზიტიური და ნეგატიური ერთმანეთს ხვდებიან
ოსტატმა ლუ-ძიმ თქვა:
დაო, დიადი ერთიანი არსი, ჰბადებს ინს და იანს, სიბნელეს და სინათლეს - რეალობის ორ
ურთიერთსაწინააღმდეგო პრინციპს. ინისგან წარმოიშობა მიმღები მდედრობითი პრინციპი,
იანისგან წარმოიშობა შემოქმედებითი მამრობითი პრინციპი. ინისგან წარმოიშობა მინგი, ანუ
სიცოცხლე, ხოლო იანისგან - ჰსინგი, ანუ ადამიანური ბუნება.
ყოველი ინდივიდი შეიცავს ცენტრალურ მონადას, რომელიც ჩასახვის მომენტში მინგად და
ჰსინგად, სიცოცხლედ და ადამიანურ ბუნებად იყოფა.
ინდივიდის კონკრეტულ სხეულებრივ განსხეულებაში ისინი წარმოდგენილნი არიან ორი
პოლარობით - ანიმათი და ანიმუსით. ინდივიდის მთელი ცხოვრების მანძილზე ისინი
კონფლიქტში იმყოფებიან და უპირატესობისთვის იბრძვიან.
იმ შემთხვევაში, თუკი სასიცოცხლო ენერგია დაუბრკოლებლად მიედინება ქვემოთ, ანუ
გარესამყაროში ხვდება, ანიმა იმარჯვებს ანიმუსზე, და ოქროს ყვავილი არ იფურჩქნება. ხოლო
თუ სასიცოცხლო ენერგია შენარჩუნებულია, ანუ მიმართულია „უკან და შიგნითკენ“, მაშინ
ნაცვლად იმისა, რომ გაიფანტოს, იგი „ზემოთ მიიწევს“, და ანიმუსი იმარჯვებს. ადამიანს,
რომელიც ენერგიის შენახვის პრინციპს მთელი ცხოვრების განმავლობაში იცავს, შეუძლია
მიაღწიოს ოქროს ყვავილის სტადიას. მაშინ ეგო თავისუფლდება ურთიერთწინააღმდეგობების
კონფლიქტისგან და კვლავ დაოს, დიადი ერთიანი არსის ნაწილად იქცევა.
ძველი ტბორი,

ბაყაყის ნახტომი,

წყლის თქაფუნი.

ეს მაცუი ბასიოს ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი ჰაიკუა. მას ის განსაკუთრებული არომატი აქვს,
რომლითაც მხოლოდ გამოღვიძებული ადამიანები გამოირჩევიან. მას გააჩნია არა მხოლოდ
ესთეტიური, არამედ ეგზისტენციალური სილამაზეც. მისი არომატი - ბუდაობის არომატია.

დაო უბრალოდ აღნიშნავს იმას, რაც არის, - რაიმე ზედსართის, რაიმე შეფასების გარეშე. დაო
ნიშნავს- „უბრალოდ ასე“.

ძველი ტბორი,
ბაყაყის ნახტომი,

წყლის თქაფუნი.

ჰაიკუ - ეს არაა ჩვეულებრივი პოეზია. ჩვეულებრივი პოეზია - წარმოსახვის ნაყოფია.

ჩვეულებრივი პოეზია - გონების ქმნილებაა. ჰაიკუ უბრალოდ ასახავს იმას, რაც არის.
ცნობიერება სარკედ იქცევა და იმას ირეკლავს, რაც მის წინაა. სარკე ხელშეუხებელი რჩება
იმისგან, რასაც ირეკლავს.

თუ სარკესთან მახინჯი ადამიანი ჩაივლის, სარკე არ გახდება მახინჯი, იგი იგივედ რჩება. თუ
გვერდით ლამაზი ადამიანი ჩაივლის, სარკე არ გახდება ლამაზი. როცა ასარეკლი არავინაა,
სარკე მაინც იგივედ რჩება. ირეკლავს რაიმეს, თუ არაფერს, ირეკლავს კარგს თუ ცუდს, სარკე
ქალწულებრივად რჩება. ასეთივედ რჩება გამოღვიძებული ადამიანის ცნობიერება.

ბასიო ძენის ოსტატის - ბუკოს მოსწავლე იყო. როდესაც ეს არაჩვეულებრივი და მშვენიერი

ჰაიკუ დაიბადა, იგი პატარა ქოხში ცხოვრობდა, ძველი ტბორის ნაპირზე. ერთხელ, მცირე
წვიმის სემდეგ, ბასიოსთან ოსტატი ბუკო მივიდა და ჰკითხა: „როგორია სენი გაგება ამ
დღეებში?“

გახსოვდეთ, ოსტატს არ უკითხავს: „როგორია შენი ცოდნა?“ მან იკითხა: „როგორია შენი
გაგება?“

გაგება - ეს სრულიად სხვა მოვლენაა, ვიდრე ცოდნა. ცოდნა, ეს რაღაც გადმოღებულია, გაგება
კი - მთლიანად თქვენია. ცოდნა გარედან მოდის, გაგება - შიგნიდან. ცოდნა უსახურია, რადგან
მას პირვანდელი სისაღე არ გააჩნია. ცოდნა ვერასოდეს გახდება თქვენი არსების ნაწილი. იგი
უცხო წარმოშობისაა, და ვერ შეძლებს თქვენშ ფესვების გადგმას. გაგება შიგნიდან იზრდება.
გაგება - ეს თქვენი ყვავილობაა. იგი მთლიანად თქვენია, და ამაშია მისი სილამაზე. გაგება
ათავისუფლებს.

შეუძლებელია ვინმესგან აიღოთ ჭეშმარიტება. გადმოღებული ჭეშმარიტება - ეს უკვე აღარაა

ჭეშმარიტება. იგი უკვე ტყუილია. იმ მომენტში, როდესაც ჭეშმარიტება წარმოითქმება, იგი
სიცრუედ იქცევა. ჭესმარიტება უნდა განიცადოთ, გამოსცადოთ, ნაცვლად იმისა, რომ
მოისმინოთ, ან წაიკითხოთ. ჭეშმარიტება ვერ იქნება უბრალოდ თქვენი მეხსიერების ნაწილი,
თქვენს მიერ დაგროვილი ინფორმაციის ნაწილი. ჭეშმარიტება ეგზისტენციალური უნდა იყოს:
მთელი სულის ყველა ფიბრათი უნდა იგრძნოთ იგი. დიახ, ეს სწორედ შეგრძნებაა, და მან უნდა
აღავსოს თქვენი ყოველი ჩასუნთქვა და ამოსუნთქვა. იგი უნდა პულსირებდეს თქვენში, იგი
სისხლივით უნდა ცირკულირებდეს თქვენში. როდესაც ჭეშმარიტება გესმით, თქვენ თავად ის
ხდებით.
სწორედ ამიტომ ჰკიტხა ოსტატმა ბუკომ თავის მოსწავლეს: „ბასიო, როგორია შენი გაგება ამ
დღეებში?“ არ დაგავიწყდეთ ეს მშვენიერი სიტყვები - „ამ დღეებში“.

ჭეშმარიტება განუწყვეტლივ იზრდება. ჭესმარიტება - ეს მოძრაობაა; იგი არაა სტატიური, იგი

დინამიურია. ეს ცეკვაა. ეს მჩქეფარე მდინარეებს, მზარდ ხეებსა და მოძრავ ვარსკვლავებს ჰგავს.
არცერთ წერტილშ ჭეშმარიტება არ რჩება სტატიურ მოვლენად. იგი არაა უძრავი, იგი ღრმად
დინამიურია. ეს მოძრაობაა. იმისთვის, რომ ცოცხალი დარჩეს, მან უნდა იმოძრაოს.

სტატიური, უძრავი მხოლოდ სიკვდილია. ამიტომაც ზედაპირულად ზოგიერთი მკვდარი

ადამიანი ცოცხალს ჰგავს, მაგრამ, თუკი მათი ჭეშმარიტება აღარ იზრდება, ისინი მკვდრებად
იქცევიან. მათი სული აღარ იზრდება. ჭეშმარიტება - ეს არაა რაღაც იდეა; ეს თავად თქვენი
არსია, ტავად თქვენი სულია.

ამიტომაც ოსტატმა ჰკითხა: „როგირია შენი გაგება ამ დღებში?“ იგი არ ეკითხება წარსულზე.
ცოდნა ყოველთვის წარსულს უკავშირდება, წარმოსახვა - მომავალს. ის კი აწმყოზე ეკითხება, ამ
მომენტზე.
ბასიომ უპასუხა:

წვიმამ გადაიღო,

მწვანე ხავსი წვიმის წვეთებითაა დაფარული.

ცოტა ხნის წინ წვიმა მოდიოდა. ახლა წვიმამ გადაიღო, და მწვანე ხავსზე წვიმის წვეთები
შემორჩა. ეს კარგია, მაგრამ არც ისე ძალიან კარგი. ეს უკვე წარსულია. ეს უკვე აღარაა ეს
მომენტი. ეს უკვე მოგონებაა, ეს უკვე აღარაა განცდა. ბუკო უკმაყოფილო დარჩა: მოსწავლის
პასუხი კარგი იყო, მაგრამ არა მშვენიერი. ოსტატი არასოდეს იქნება კმაყოფილი მანამდე, სანამ
სრულყოფილ პასუხს არ მიიღებს, სანამ პასუხი ისეთი არ იქნება, როგორიც უნდა იყოს, -
მითუმეტეს, როდესაც საქმე ეხება ისეთი ადამიანის პოტენციალს, როგორიც ბასიო გახლდათ.

დღეს არავინ არაფერი იცის ბუკოზე, მის ოსტატზე. იგი მხოლოდ ბასიოსთან დაკავშირებითაა
ცნობილი. მოსწავლე უსაზღვრო პოტენციალს ფლობდა, ამიტომ ოსტატი ძალიან მომთხოვნი
იყო მისადმი. გახსოვდეთ ეს! - რაც უფრო მეტ პოტენციალს ფლობთ, მით უფრო რთულ
დავალებებს შემოგთავაზებთ ოსტატი. ოსტატი ძალზე მკაცრი, ძალზე მომთხოვნი იქნება
თქვენდამი.

იგი არ დააკმაყოფილა ამ პასუხმა, ის რომ გაეცა ადამიანს, რომელიც ნაკლებ პოტენციალს

ფლობდა, ვიდრე ბასიო, მაშინ, შესაძლოა ოსტატს თავი დაექნია და მიეღო მისი პასუხი, -
მაგრამ არა ბასიოს პასუხი. რამდენიმე წუთიანი შუალედი, უკვე საკმაოდ ხანგრძლივი
შუალედია. წვიმამ უკვე გადაიღო, ღრუბლები გაიფანტნენ, მზე გამოვიდა და ყველაფერი
გაანათა გარშემო - ძველი ტბორი, ქოხი...
მან უთხრა: „თქვი კიდევ რამე!“

როცა ოსტატი ამბობს: „თქვი კიდევ რამე“, იგი არ გთხოვთ, რომ მეტი თქვათ, მეტი -
რაოდენობის თვალსაზრისით. იგი გთხოვთ, რომ რაღაც უფრო ღრმა თქვათ, უფრო
ეგზისტენციალური, უფრო ძლიერი, რაღაც უფრო მეტი - ხარისხობრივად მეტი!

ამ მომენტში ბასიომ გაიგონა, როგორ ჩახტა ტბორშ ბაყაყი. მან თქვა:

ბაყაყის ნახტომი,

წყლის თქაფუნი.

ახლა ეს უკვე დაოა. დაო - ესაა ის, რაც ამ მომენტშია, რაც ხდება, პულსირებს ამ მომენტში.
დაომ არ იცის არც წარსული, არც მომავალი. დაომ მხოლოდ ერთი დრო იცის - აწმყო. დაომ
მხოლოდ აქ-და-ახლა იცის. უბრალოდ ნება მიეცით თქვენს გონებას, რომ გაქრეს, და მაშინ
აღარაა არც წარსული და არც მომავალი. წარსული და მომავალი - გონების ქმნილებაა.
სინამდვილეშ მხოლოდ აწმყო არსებობს. თუკი არ არსებობს არც წარსული და არც მომავალი,
მაშინ ნუთუ აქვს აზრი სიტყვა „აწმყოს“? აწმყოს აზრი აქვს მხოლოდ წარსულთან ან
მომავალთან მიმართებაში. აწმყო მოქცეულია წარსულსა და მომავალს შორის. თუკი წარსულს
და მომავალს მოაშორებთ, აწმყოც გაქრება.

სწორედ ესაა დაოს გაელვება, წამი, როცა დრო ქრება, როცა ბოლომდე აქ-და-ახლა, ამ მომენტში
იმყოფებით, და არ ხეტიალობთ არც წარსულის აჩრდილებში და არც მომავლის დაუბადებელ
სურათებში. ესაა გასხივოსნების წამი, როდესაც დრო არ არის, როდესაც ბოლომდე აქ ხართ და
სხვაგან არსად. როცა არ არის დრო, არ არის არც გონება. დრო და გონება - სინონიმებია. რაც
უფრო მეტი გონება გაქვთ, მით უფრო აცნობიერებთ დროის დინებას. სწორედ გონების
გამუდმებული განვითარების გამო, დასავლურ სამყაროში ასე მწვავედ იგრძნობა დროის
სწრაფი დინება.

წადით პრიმიტიულ ადამიანებთან, რომლებიც მთებში ან ჯუნგლებში ცხოვრობენ, წადით

აბორიგენებთან, და დაინახავთ, რომ ისინი ვერ აცნობიერებენ დროს, რადგანაც არ უთმობენ
ასეთ ყურადღებას გონებას. დრო კვლავ ქრება, როდესაც გაგების გზით თქვენ იშორებთ მთელ
სევდას წარსულის გამო და ყველა ოცნებას მომავლის შესახებ. როგორც კი დრო ქრება, მაშინვე
ქრება გონებაც. ხოლო როცა გონება არაა, დგება სიჩუმე. ამ სიჩუმეშ მიღმიერი მიწაზე ეშვება, ამ
სიჩუმეში თქვენზე შეუცნობელი ეშვება. ამ სიჩუმეში - ღმერთს ხვდებით. ამ სიჩუმეში -
კურთხევაა, მადლია. ამ სიჩუმეში - ღმერთის სასუფეველია.

ბასიომ თქვა:

ბაყაყის ნახტომი,
წყლის თქაფუნი.

სწორედ ესაა დაო - უბრალო, წმინდა, შიშველი.

ოსტატმა უდიდესი სიხარული იგრძნო, როდესაც ეს პასუხი მოისმინა. ოსტატს ყოველთვის

უხარია, როდესაც მისი მოსწავლე სახლში ბრუნდება. ოსტატის სიხარული ისეთივე
უსაზღვროა, თითქოს თავად გასხივოსნებულიყოს ხელმეორედ! კიდევ ერთი სრულყოფილება
ემატება მის უკვე სრულყოფილ არსს. მას არ ესაჭიროება არანაირი დამატება, მაგრამ ყოველ
ჯერზე, როდესაც მოსწავლეში ინთება, აალდება გაცნობიერებულობა, ოსტატი თავს ისე
გრძნობს, თითქოს კვლავ გასხივოსნებულიყოს.

ოსტატმა უდიდესი სიხარული იგრძნო, და თავად ოსტატი სიხარული გახდა საბაბი ბასიოს
გასხივოსნებისთვის. იხილა რა ოსტატის გაბრწყინებული სახე, იგრძნო რა მისი სიხარულის
ვიბრაციები... შესაძლოა ოსტატს არც არაფერი უთქვამს, - მისი დუმილი, წყალობასავით
გადმოიღვარა მოსწავლეზე, და ბასიო გასხივოსნებული გახდა! რა საოცარი წამია
გასხივოსნებისთვის! ათასობით ადამიანი გასხივოსნებულა წარსულში, მაგრამ ის, თუ როგორ
გახდა ბასიო გასხივოსნებული, უნიკალურია. რადგანაც მისმა ოსტატმა სიხარული განიცადა,
თავად ოსტატის სიხარულმა ისარივით განგმირა ბასიოს გული. ბასიოზე ყვავილები
გადმოიყარა - ოსტატის სახე ხომ ასეთი ღიმილით ბრწყინავდა... მან მოისმინა უხმო მუსიკა -
ოსტატის თვალები ხომ ისეთ სიხარულს, ისეთ წყალობას ასხივებდნენ.

ზუსტად არ ვიცი, მაგრამ ბუკომ, როგორც ჩანბს, ცეკვა აიწყო, ან რაღაც ამდაგვარი გააკეთა.
მოსწავლის გასხივოსნება - ეს არაა უბრალო ამბავი.

შემდეგ ბასიომ განაგრძო ამ ჰაიკუს დამუშავება, როგორც ბრილიანტის. მთელი ცხოვრების

განმავლობაში განაგრძობდა მის დახვეწას, რადგანაც ეს პატარა ჰაიკუ - უიშვიათესი მოვლენაა.

ძველი ტბორი,

ბაყაყის ნახტომი,

წყლის თქაფუნი.

სწორედ ამან დაძრა მისი გასხივოსნების პროცესი. იგი განაგრძობდა ამ ჰაიკუს დამუშავებას და
უფრო და უფრო მეტ სიღრმეს აძლევდა მას.

მოგვიანებით მან დაამატა სტრიქონი „ძველი ტბორი“. თავიდან ჰაიკუ ასე გამოიყურებოდა:

ბაყაყის ნახტომი,
წყლის თქაფუნი.

შემდეგ მან დაამატა სტრიქონი „ძველი ტბორი“. ჩემი შეგრძნებით, ძველი ტბორი ითხოვდა,
რომ ჰაიკუშ შეეყვანათ. მას ამაზე ყველა უფლება ჰქონდა: ძველი ტბორის გარეშე არ იქნებოდა
არც ბაყაყი, არც ნახტომი და არც წყლის თქაფუნი. ბასიო მრავალი რამით იყო დავალებული
ძველი ტბორისადმი. მან იგი ჰაიკუში შეიყვანა.

ახლა ჰაიკუმ ასეთი სახე მიიღო:

ძველი ტბორი,

ბაყაყის ნახტომი,

წყლის თქაფუნი.

კიდევ უფრო გვიან მან მოაშორე სიტყვა „წყალი“.

ახლა ჰაიკუ აღარ იყო ისეთივე სრულყოფილი, როგორც მანამდე, მაგრამ უფრო დასრულებული
გახდა. ახლა იგი ასე გამოიყურებოდა:

ძველი ტბორი,

ბაყაყის ნახტომი,

თქაფუნი.

ახლა იგი აღარ იყო ისეთივე სრულყოფილი, მაგრამ იყო უფრო დასრულებული. რას
ვგულისხმობ, როდესაც ვამბობ, რომ იგი უფრო დასრულებული გახდა?

ახლა ის მზარდი მოვლენა გახდა, მის შემდეგ აღარაა წერტილი. ადრე იგი წერტილით
მთავრდებოდა, ეს საბოლოო პროდუქტი იყო, მასთან შეუძლებელი იყო რაიმეს მიმატება. იგი
არ გიტოვებდათ არაფერს, რაზეც იმედიტირებდით. მაგრამ ეს თუ უბრალოდ „თქაფუნია“, -
მაშინვე იხსნება რაღაც კარი. წერტილი აღარაა. იგი კითხვის ნიშნად იქცევა. ასე რომ ახლა
ჰაიკუ უფრო დასრულებული გახდა, მაგრამ ნაკლებად სრულყოფილი. ახლა იგი ბოლომდე
დასრულებულია, დასრულებული იმ გაგებით, რომ იზრდება. ახლა ის მზარდი ხეა. ახლა ის
წინასწარგანუსაზღვრელია. ახლა ყველას მოუწევს მასზე მედიტირება. ეს ერთ-ერთი უდიდესი
მედიტაცია გახდა მაძიებლებისთვის, რომლებიც ბასიოსგან სწავლობდნენ. ახლა ამ ჰაიკუში
უფრო მეტი სილამაზეა,ვიდრე მანამდე.
ყოველთვის გახსოვდეთ, რომ ყველაფერ დასრულებულში, ყველაფერში, ბოლომდე
დასრულებულში, რაღაც იკარგება - იგი მკვდრად იქცევა. ეს ყველა დიდმა მხატვარმა იცის.
უდიდესი ტილოები, ეს ის ტილოებია, სადაც რაღაც ცოტათი დაუმთავრებელი დატოვეს,
რომლებსაც ბოლო სტრიხი აკლია. უდიდესი ლექსები - ეს ის ლექსებია, რომლებიც
დაუსრულებლად დატოვეს, - რათა თქვენ გაგიღოთ კარი, რათა თქვენმა არსმა შეძლოს
დაუმთავრებელ ლექსთან შერწმა, რათა თქვენმა არსმა, თქვენმა ყოფიერებამ დაასრულოს იგი.

ახლა ჰაიკუ ასეთი გახდა:

ძველი ტბორი,

ბაყაყის ნახტომი,

თქაფუნი.

მოგვიანებით მან კიდევ რაღაც მოაშორა, და ჰაიკუმ ასეთი სახე მიიღო:

ძველი ტბორი,

ბაყაყის ნახტომი,

თქაფ!

ახლა ჰაიკუმ თავის კრეშჩენდოს მიაღწია - უბრალოდ „თქაფ“! ასე უფრო სიმართლეა -
სიმართლე ბაყაყთან დაკავშირებით, სიმართლე ტბორთან დაკავშრებით, სიმართლე
რეალობასთან დაკავშირებით. რეალობამ მხოლოდ „თქაფ“ იცის და უბრალოდ გთტოვებთ
ამასთან - გტოვებთ გაოცებულს, მაძებელს, მედიტატიურს.

ვიღაცამ ჰკითხა ბასიოს: „რატომ გადააგდე სიტყვა „წყლის“, შემდეგ კი სიტყვა „თქაფუნი“?“

ბასიომ უპასუხა: „მე მინდა, რომ შენ გაიგო ეს ბგერა. მე არ მინდა დავასახელო იგი, მინდა, რომ
გაიგო, როგორია ეს ბგერა“.

ძველი ტბორი,

ბაყაყის ნახტომი,

თქაფ!
თქვენ ახალ მედიტატიურ მდგომარეობაშ აღმოჩნდებით. უეცრად ძველი ტბორი ძალიან ახლო
რეალობად იქცევა. იგი აქაა, თქვენ შეგიძლიათ შეიგრძNოთ იგი. ბაყაყი წყალშ ხტება - ეს არაა
წარსულის ბაყაყი. თქვენ კვლავ გესმით „თქაფ!“ - და ეს რეალობად იქცევა. დიადი ხელოვნება -
ისაა, როდესაც რაღაცის განცდის შემდეგ მხატვარს შეუძლია კვლავ შექმნას ეს მასში, ვინც
მიმღები და მისაწვდომია, ვისაც შეუძია განაგრძოს მოგზაურობა, კვლევა. ასეთია ყველა ბუდას
გზა. მათი სიტყვები უბრალოდ რთავენ თქვენში გარკვეულ პროცესს, რომელსაც მედიტაცია
ეწოდება. დაოს გზა იმაში მდგომარეობს, რომ იქამდე მიგიყვანოთ, რაც არსებობს. ჩემი გზაც
ასევე იმაშ მდგომარეობს, რომ დაგეხმაროთ - მთლიანად აღმოჩნდეთ ამ მომენტში. სწორედ ეს
მომენტი! ესაა ის.

დაო - არაა დოქტრინა. ესაა სპეციალური მეთოდი იმისთვის, რომ გაცნობიერებული გახდეთ.
ესაა გამოღვიძების გზა, გასხივოსნების გზა, გზა, რომელსაც სახლში მიჰყავხართ. დაო
უბრალოდ „გზას“ აღნიშნავს. გახსოვდეთ: გზას - არა ამ სიტყვის ჩვეულებრივი
მნიშვნელობით. როგორც კი გესმით სიტყვა „გზა“, თქვენ იწყებთ ფიქრს რაღაც შორეულ
მიზანზე, რომლისკენაც ამ გზას მიჰყავხართ. არა. დაო ნიშნავს „გზას“, მაგრამ მიზნისგან
დამოუკიდებელს. რას ნიშნავს ეს? ეს ნიშნავს „იმას, როგორც იგი არის“. ეს უბრალოდ იმას
ნიშნავს, როგორც არის იგი, როგორც უკვე არის და მხოლოდ ასე: არაფრის მიღწევა არაა
საჭირო, ყველაფერი უკვე იღვრება თქვენზე. უბრალოდ იყავით აქ-და-ახლა და იზეიმეთ.

რელიგიის ჩემი განსაზღვრება - ესაა ზეიმი.

მაგრამ არსებობენ ადამიანები, რომლებსაც არ მოსწონთ ისეთი უბრალო მოვლენა, როგორიცაა

დაო. იგი არ სთავაზობს გამოწვევას მათ ეგოს, ისინი კი ყოველთვის რთულ გზებს ეძებენ. მათ
ყოველთვის სირთულეები მოსწონთ. თუ სირთულეები არაა, ისინი ქმნიან მათ. მათ არაფრის
კეთება არ შეუძლიათ მარტივად. პრაქტიკულად არ შეუძლიათ, რომ იყვნენ უბრალონი. ხოლო
უბრალოდ ყოფნა - ეს ღმერთში ყოფნის ერთადერთი საშუალებაა. ღმერთი - ესაა უბრალოება,
უმანკოება.

ღმერთი ისეთივე უბრალოა, როგორც ვარდის ყვავილი, როგორც ჩიტის ჭიკჭიკი მანგოს
ხეივანში. ღმერთი ისეთივე უბრალოა, როგორც გოგონას ხითხითი. ღმერთი ისეთივე უბრალოა,
როგორც ფოთოლი, რომელიც ხიდან ვარდება. ღმერთი ისეთივე უბრალოა, როგორც ქარი,
რომელიც ძველ ფიჭვებს ეალერსება.

მაგრამ არსებობენ ადამიანები, რომლებსაც არ სურთ, რომ ღმერთი ასეთი უბრალო იყოს.
არსებობენ ადამიანები, რომლებიც ქმნიან თეოლოგიებს, რთულ აბსტრაქტულ თეორიებს
ღმერთის შესახებ, და ისინი ყველაფერს ისე ართულებენ, რომ იგი თითქმის მიუწვდომელი
ხდება გაგებისთვის. ღმერთი კი ძალიან მარტივია.

ძველი ტბორი,
ბაყაყის ნახტომი,

თქაფ!

დიახ, ღმერთი სწორედ ასეთია...

გამუდმებით უნდა გახსოვდეთ ეს, რადგანაც ეგო ყოველთვის შეეცდება თქვენს გაცურებას. ამის
გამო ადამიანები ყოველთვის უშვებენ ხელიდან დაოს მარტივ გზას. არსებობს ქრისტიანების,
ბუდისტების, მუსულმანების მრავალრიცხოვანი არმიები, დაო კი ძველებურად არაა ეკლესია.
იგი არასოდეს ყოფილა ეკლესია, იგი ჯერაც კი არ გამხდარა ორგანიზებული რელიგია. დაოშ
იყვნენ ინდივიდები, ინდივიდები აპრაქტიკებდნენ მას, ინდივიდებმა მიაღწიეს მისი
მეშვეობით, მაგრამ მან მაინც ვერ მოიპოვა მრავალრიცხოვანი მიმდევარი. რატომ? - იმიტომ,
რომ იგი მხოლოდ მათთვისაა მისაწვდომი, ვინც მზადაა ეგოს გამოვლინების გადასაგდებად,
ვინც მზადაა იყოს უბრალო, უმანკო, როგორც ბავშვი.

არსებობენ ადამიანები, რომლებიც არ ეძებენ პრობლემების მოგვარების იოლ გზებს. იოლ გზებს
ისინი არასოდეს ითვალისწინებენ. ისინი ყოველთვის ყველაზე რთულ გადაწყვეტილებებს
იღებენ.

მე გამახსენდა ახალგაზრდა ადამიანი, რომელიც ცდილობდა ქვეყნის ერთ-ერთ ყველაზე

ექსკლუზიურ კლუბში შესულიყო. ახალგაზრდა ადამიანს, რომელიც ფრიად თავშეკავებული
იყო და არ გამოირჩეოდა განსაკუთრებით შთამბეჭდავი გარეგნობით, შეატყობინეს, რომ მისი
ჩარიცხვის სავალდებულო პირობა კლუბის წევრებთან გოლფის თამაში იყო.

დანიშნულ დღეს იგი მათ წინაშე წარსდგა გოლფის მოედანზე, ჰოკეის ჯოხით, კრიკეტის
ხელკეტითა და ბილიარდის კიათი შეიარაღებული. კლუბის წევრებმა სკეპტიკური მზერა
შეავლეს, მაგრამ მიუხედავად ამისა, მაინც დაიწყეს თამაში. მათ გასაკვირად, ახალგაზრდამ
ჰოკეის ჯოხით ცივსისხლიანად გაგზავნა ბურთი ორასსამოცდაათი იარდით წინ, შემდეგ
კრიკეტის ხელკეტის გრაციოზული მოძრაობითმწვანე მინდორში გადააგდო მეორე ბურთი,
შემდეგ კი ბილიარდის კიათი ბოლო საბოლოო ხვრელში ჩააგდო იგი. მას შემდეგ, რაც
ანგარიშით: სამოცდარვით - ნული გაანადგურა გაოგნებული მეტოქეები, კლუბის წევრობის
პრეტენდენტმა კომპანია გაუწია მათ ბარში, მაგიდასთან. იქ მან მოითხოვა ვისკი სოდიანი
წყლით, და როდესაც ორივე სასმელი მოუტანეს, სოდიანი ზურგს უკან დაიდგა, მარჯვენა
ხელით ვისკის ჭიქა აიღო, მარცხენა მხრარიდან გაიწვდინა და ერთმანეთს შეურია ეს
ინგრედიენტები. ახალგაზრდა ადამიანის არაჩვეულებრივი ფიზიკური მოქნილობის
დემონსტრაციამ წარუშლელი შთაბეჭდილება დატოვა კლუბის წევრებზე.

- თქვენ ნამდვილი ფოკუსნიკი ხართ! - წამოიძახეს მათ. - როგორ ახსნით თქვენს

არაჩვეულებრივ შესაძლებლობებს?
მთელი ცხოვრება, - უხსნიდა ახალგაზრდა, - ნებისმიერი ფიზიკური აქტივობა ბავშვური
გართობა იყო ჩემთვის. რომ გადამელახა ყველა ამოცანის სიადვილით გამოწვეული
მოწყენილობა, დავიწყე ყველაფრის რთული გზით კეთება. სწორედ ამიტომ ვთამაშობ
ჩოგბურთს პინგ-პონგის რაკეტით, ხოლო პინგ-პონგს - ჩოგბურთის ჩოგნით, და ა.შ.

- მაპატიეთ, - შეაწყვეტინა მას კლუბის ერთ-ერთმა წევრმა, - თუ ეს მართალია, მაშინ ერთი

კითხვა მაქვს...

- ვხვდები, რა კითხვაც, - ღიმილით მიუგო ახალგაზრდამ, - ყველა მეკითხება ამას, და მეც

სიამოვნებით გიპასუხებთ - ჰამაკში, ფეხზე მდგარი.

ასეთია ეგოს გზა.

დაო - მარტივი გზაა, უაღრესად მარტივი. იგი არ მოითხოვს, რომ თქვენ ეს ჰამაკში ფეხზე
მდგარმა აკეთოთ. ყველაზე მთავარი დაოში ისაა, რომ ეს ბავშური თამაშია. მაგრამ ბავშად
ყოფნა ადამიანებისთვის, როგორც ჩანს, შეუძლებელია. ვის უნდა ბავშვად ყოფნა? იესო ამბობს:
„სანამ პატარა ბავშვებივით არ გახდებთ, ვერ შეხვალთ ცათა სასუფეველში“. მაგრამ როგორც
ჩანს არავის უნდა იყოს ბავშვი, არადა სწორედ ამაშია ჩვენი ტანჯვის მიზეზი.

მთელი ეს დღეები უფრო და უფრო ღრმად ვიძირებოდით დაოს სამყაროში. დღევანდელი

სუტრები - უკანასკნელია. ეს ოსტატ ლუ-ძის დასკვნითი სიტყვებია. ისინი ძალიან მარტივია.
მათ გასაგებად საკმარისია, უბრალო იყოთ. მათშ არც ისე ბევრი ცოდნაა, მაგრამ უდავოდ
ბევრია გაგება. ისინი ვერ გაგხდიან მცოდნეს. სინამდვილეშ ისინი მთელ ცოდნას წაგართმევენ,
უმეცრად გაქცევენ! მაგრამ თუკი ადამიანს ძალუძს, რომ უმეცარი იყოს, თუკი შეუძლია იპოვოს
საკმარისი სიმამაცე, რომ გადააგდოს ყველა თავისი ცოდნა და იცხოვროს არცოდნის
მდგომარეობაში, მაშნ მასა და ღმერთს შორის არ იქნება დაბრკოლებები, მასსა და ყოფიერებას
შორის არ იქნება დაბრკოლებები. დაბრკოლებებს ცოდნა ქმნის.

ადამი გამოაძევეს სამოთხის ბაღიდან იმიტომ, რომ მან შემეცნების ხის ნაყოფი იგემა. ეს ნაყოფი
უნდა ამოვარწყიოთ. როდესაც მთელ თქვენ ცოდნას ამოარწყევთ, სუფთა გახდებით. ამ
სისუფთავეშ თქვენთვის ყველაფერი იხსნება. ყველაფერი უკვე ღიაა - უბრალოდ არასაკმარისად
სუფთა ხართ და ძალიან გადავსებული ხართ ცოდნით, ამიტომაც არ შეგიძლიათ ამის დანახვა.

სუტრები...

დაო, დიადი ერთიანი არსი, ჰბადებს ინს და იანს, სიბნელეს და სინათლეს - რეალობის ორ
ურთიერთსაწინააღმდეგო პრინციპს. ინისგან წარმოიშობა მიმღები მდედრობითი პრინციპი,
იანისგან წარმოიშობა შემოქმედებითი მამრობითი პრინციპი. ინისგან წარმოიშობა მინგი, ანუ
სიცოცხლე, ხოლო იანისგან - ჰსინგი, ანუ ადამიანური ბუნება.
ეს „ოქროს ყვავილის საიდუმლოს“ დასკვნითი ნაწილია. მთელი ტრაქტატის კვინტესენციაა,
რომლის ფორმულირებასაც თქვენთვის ოსტატი ახდენს, რათა ამის დამახსოვრება შეძლოთ.

დაო, დიადი ერთიანი არსი, რეალობის ორ ურთიერთსაწინააღმდეგო პრინციპს ჰბადებს...

პირველ რიგში, რა არის დაო? - ესაა ი, რაც არის; უბრალოდ ის, რაც არის, - დასახელებების,
განსაზღვრებების გარეშე. იგი ყველაფერს მოიცავს თავის თავშ. იგი მოიცავს ხეებსა და
ვარსკვლავებს, ფრინველებსა და ცხოველებს, თქვენ და მე. იგი მოიცავს ყველაფერს, რაც
არსებობს. ის, რაც არსებობს, მოიცავს ყველაფერს, რაც ოდესღაც ყოფილა, და ყველაფერს, რაც
ოდესმე იქნება.

სეუძლებელია განსაზღვრება მივცეთ დაოს, რადგანაც იგი ყველაფერს მოიცავს, - რადგანაც

ვერცერთი სიტყვა ვერ მოიცავს ყველაფერს. თავად მნიშვნელობა სიტყვისა იმაშ მდგომარეობს,
რომ რაღაც განსაზღვროს, რაღაცის კლასიფიკაცია მოახდინოს. მაგიდა - მაგიდაა, და არა სკამი.
სკამი - სკამია, და არა ძაღლი; ძაღლი - ძაღლია, და არა ადამიანი. სიტყვას რაღაც აზრი გააჩნია
მხოლოდ იმიტომ, რომ იგი განსაზღვრული საზღვრებითაა შემოფარგლული. მოიცავენ რა
რაღაც პაწაწინას, ისინი გამორიცხავენ ყველაფერ დანარჩენს, გამორიცხავენ მთელს ყოფიერებას.

დაო მოიცავს ყველაფერს, ყოველგვარი გამორიცხვის გარეშე. სწორედ ამიტომაც, დაოს

გამოთქმა შეუძლებელია. შეიძლება მისი ჩვენება, მაგრამ შეუძლებელია გამოთქმა. დაოს
ადამიანს შეუძლია თავისი გემო გაგიზიაროთ, თუკი მზად ხართ, რომ ჩაიძიროთ მასში და
მასაც მისცეთ ნება ჩაიძიროს თქვენში. დაოს ადამიანს შეუძლია გამობრწყინება მოგცეთ,
ყოფიერების ტოტალობის კაშკაშა გამობრწყინება... მაგრამ თქვენ შესაძლოა შეგეშინდეთ. ეს
აღწერილია დიად სიმღერაში - ბჰაგავად-გიტაში.

ერთხელ არჯუნამ ჰკითხა კრიშნას, თავის ოსტატს, მეგობარს და დამრიგებელს:

- შენ დიად რაღაცეებს ამბობ. შენ მშვენივრად ასაბუთებ ყველაფერს. შენი არგუმენტები ძალიან
დამაჯერებელია, და მიუხედავად ამისა, გულის სიღრმეში ეჭვები მტანჯავენ. ეჭვები მღრღნიან
იმიტომ, რომ არ გამომიცდია ის, რაზეც შენ მიყვები. შეგიძლია, გამიზიარო ეს გამოცდილება?
ჩემთვის საკმარისი იქნება გემოს მსუბუქი შეგრძნებაც კი, ენის წვერზე. აღარაა საჭირო მეტი
მტკიცებულებების და არგუმენტების მოყვანა. მცირე გემო - და შეძებ ჩემს დარწმუნებას. ჩემი
ეჭვები გაქრება.

- კარგი, - უპასუხა კრიშნამ.

შემდეგ მოხდე ერთ-ერთი ყველაზე მშვენიერი მოვლენა, რაც კი მომხდარა ოდესმე ოსტატსა და
მოსწავლეს შორის: კრიშნამ ზრდა დაიწყო და უსაზღვროდ დიდი გახდა, მის შიგნით
სამყაროებმა დაიწყეს მოძრაობა. არჯუნას შეეშინდა: კრიშნას მილიონობით ხელი ჰქონდა, მის
შიგნით იყო ყველა ვარსკვლავი და პლანეტა, მის შიგნით იყო სიცოცხლე და სიკვდილი, მის
შიგნით ხვდებოდა და ერწყმებოდა ურთიერთწინააღმდეგობანი - უზარმაზარი ქაოსი. არჯუნამ
იფიქრა, რომ ალბათ ჭკუიდან იშლებოდა. შეშინებულმა თვალები დახუჭა, ტირილი და
ყვირილი დაიწყო:

- დაბრუნდი! დაბრუნდი შენს ჩვეულ ფორმაში ორი ხელით. გახდი კვლავ ჩემნი მეგობარი.
ჩემთვის ეს ნამეტანია!

კრიშნა დაბრუნდა და უთხრა:

- ასეც ვიცოდი. შენ ჯერ კიდევ არ ხარ მზად, რომ ტოტალურობის გემო შეიგრძნო.

ტოტალურობა თქვენ შეგაშინებთ. მისი მხოლოდ უსაზღვროება ისეთია, რომ სასიკვდილოდ

სეგაშინებთ. იგი იმდენად უსასრულოა, რომ თქვენ საპნის ბუშტივით გაქრებით მასში. იგი
იმდენად უსაზღვროა, უზარმაზარია, რომ ყველანაირ წარმოდგენას დაკარგავთ იმაზე, თუ ვინ
ხართ.

სწორედ ეს დაემართა არჯუნას. მან თქვა:

- დიახ, მე ვგრძნობდი, რომ ვკვდებოდი ან ჭკუიდან ვიშლებოდი, ან უკვე შევიშალე კიდეც.

გმადლობ, რომ პირველსაწყის ფორმას დაუბრუნდი.

ამაზე კრიშნამ უპასუხა:

- ეს არაა ჩემი პირველსაწყისი ფორმა. ის, რაც შენ იხილე, არ ყოფილა ჩემი პირვანდელი ფორმა.

დაო - უსასრულობაა. დაო - ტოტალურობაა. დაო - ყველაფერია, რაც კი არსებობს, ამიტომ მისი
გამოხატვა შეუძლებელია. თუმცაღა ღრმა სიახლოვისას, რომელიც ოსტატსა და მოსწავლეს
შორის ხდება, იგი პულსირებას იწყებს. არის მომენტები, როდესაც მისაწვდომი ხდებით
ყოფიერებისთვის., როცა არარ მოქმედებთ, როგორთ განცალკევებული არსება, როცა რაღაც
დროით გვერდზე დებთ იდეას განცალკევებულობაზე, როცა მთელ ყოფიერს უერთდებით და
ერთი მთლიანობა ხდებით. როცა წვეთი ოკეანეში ქრება, - დაე მხოლოდ წამით, - თქვენ
აცნობიერებთ, თუ რა არის დაო.

ამიტომ დაოს სიტყვებით გამოხატვა შეუძლებელია, მაგრამ შესაძლებელია მისი ჩვენება.

სწორედ ამას ვაკეთებ აქ.

ეს არაა ფილოსოფიური სკოლა. მე არ გასწავლით არანაირ ფილოსოფიას. ეს ეგზისტენციალური

სკოლაა. მე გასწავლით ყოფიერებას, როგორიცაა იგი. და ეს ყოფიერება უკვე არის, თქვენ
უბრალოდ ცოტა სიმამაცე უნდა მოიკრიბოთ, რომ გაიხსნათ და შიგნით შეუშვათ იგი. იგი
კარზე გიკაკუნებთ!
იესო ამბობს: „დააკაკუნეთ, და გაგიღებენ. ითხოვეთ, და მოგეცემათ. ეძიებდეთ და
ჰპოვებდეთ“.

მე მინდა რაღაც სრულიად საწინააღმდეგო გითხრათ: ღმერთი კარზე გიკაკუნებთ, უკვე

მრავალი ათასწლეულია გიკაკუნებთ - გაუგეთ მას! ის კარზე გიკაკუნებთ... მაშ გაუღეთ.
მიაყურადეთ! - იგი ციხიდან გასვლას გთავაზობთ, რომელსაც თავადვე იქმნით. იგი გეძებთ -
ნება მიეცით, რომ გეძებოთ, დაეხმარეთ, რომ გიპოვნოთ! ის გეძებთ, თქვენ კი გაურბიხართ,
გაურბიხართ უკვე მრავალი ცხოვრებაა. თქვენ იტანჯებით, მაგრამ მაინც აგრძელებთ გაქცევას.
როდესაც მისი ხელი გიახლოვდებათ, გეშინიათ. მე შემიძლია ამის გაგება. ეს შიში ბუნებრივია.
რაში მდგომარეობს ეს შიში? შიში მდგომარეობს იმაში, რომ თუ იქნება ღმერთი, თქვენ აღარ
იქნებით.

ფრიდრიხ ნიცშემ თქვა: „თუ ღმერთი არის, მაშინ მე როგორღა ვიქნები? როგორ შეიძლება მეც
ვიარსებო?.. ამიტომაც ვიღებ გადაწყვეტილებას, რომ ღმერთი არ არის, - რადგანაც მხოლოდ ამ
შემთხვევაშ შემიძლია რომ მე ვიყო“.

ასეთი გადაწყვეტილება მილიონობით ადამიანმა მიიღო. ისინი უარყოფენ ღმერთის არსებობას,

რათა თავად იარსებონ. ეგოს მხოლოდ მაშნ შეუძია არსებობა, თუ ღმერთი არაა. თუ ღმერთი
არსებობს, შეუძია ეგოს რაიმე მხარდაჭერის მიღება? ვისი მხრიდან? მაშნ თქვენ აღარ ხართ, და
ეს გაშინებთ. ღმერთი - ეგოს სიკვდილია.

დაო შეგიძლიათ იგემოთ, დაო შეგიძლიათ განიცადოთ, მაგრამ ამისთვის ერთი პირობის
შესრულებაა აუცილებელი: თქვენ იმდენად უბრალო უნდა იყოთ, რომ თქვენში არანაირი ეგო
არ დარჩეს; თქვენ იმდენად მდუმარე უნდა იყოთ, როპმ არანაირი წარმოდგენა აღარ დარჩეს
თქვენი „მე“-ს შესახებ.

დაო, დიადი ერთიანი არსი, რეალობის ორ ურთიერთსაწინააღმდეგო პრინციპს ჰბადებს...

ასეთია დაოსური მიდგომის თავად საფუძველი: ერთიანი არსი ორად იყოფა - რადგანაც
მხოლოდ ამ შემთხვევაშა შესაძლებელი ცხოვრების თამაში. თამაში შეიძლება მხოლოდ მაშინ
დაიწყოს, როცა ერთი მთლიანი ორად გაიყოფა, და ეს ორი ნაწილი
ურთიერთწინააღმდეგობებად იქცევა.

ძველ ინდუისტურ წმინდა წერილებში ნათქვამია, რომ ღმერთი სრულიად მარტო იყო და
ძალიან-ძალიან მარტოსულად გრძნობდა თავს. მაშინ გადაწყვიტა, რომ კიდევ ვიღაც შეექმნა.
სწორედ ამიტომ უწოდებენ ინდუისტები ყოფიერებას ლილას, თამაშს: ღმერთმა კიდევ ვიღაც
მხოლოდ გასართობად შექმნა.
დაო - ეს ერთიანი არსია, მაგრამ იმ მომენტში, როცა იგი გამოვლენილი ხდება, ორ ნაწილად
იყოფა. გამოვლენილი სამყარო ორმაგი უნდა იყოს, მას არ შეუძლია ერთიანი იყოს. იგი ორ
ნაწილად უნდა გაიყოს, იგი ორი ნაწილისგან უნდა შედგებოდეს. იგი უნდა გაიყოს მატერიად
და ცნობიერებად, მამაკაცად და ქალად, დღედ და ღამედ, სიცოცხლედ და სიკვდილად. ეს ორი
პრინციპი შეგვიძლია ყველგან აღმოვაჩინოთ. მთელი ცხოვრება ამ ორ პრინციპში მდგომარეობს,
და ამ ორი პრინციპის უკან ერთიანი არსი იმალება. თუკი განაგრძობთ
ურთიერთწინააღმდეგობების თამაშში მონაწილეობას, ამ ორმაგობაშ მონაწილეობას, თქვენ
სამყაროშ დარჩებით. თუკი ოდნავ უფრო გონიერი გახდებით, თუ ოდნავ უფრო ყურადღებიანი
გახდებით, თუკი უფრო ღრმად ჩაიხედებით საგანთა არსში, თქვენ გაოცდებით - ეს
ურთიერთწინააღმდეგობები სინამდვილეში სულაც არაა ურთიერთსაწინააღმდეგო, არამედ
ავსებენ ერთმანეთს, და ორივეს უკან ერთიანი ენერგია დგას. სწორედ ეს ენერგიაა დაო.

დაო... ჰბადებს ინს და იანს, სიბნელეს და სინათლეს - რეალობის ორ ურთიერთსაწინააღმდეგო

პრინციპს. ინისგან წარმოიშობა მიმღები მდედრობითი პრინციპი, იანისგან წარმოიშობა
შემოქმედებითი მამრობითი პრინციპი. ინისგან წარმოიშობა მინგი, ანუ სიცოცხლე, ხოლო
იანისგან - ჰსინგი, ანუ ადამიანური ბუნება.
არსობრივად, ყველა ურთიერთწინააღმდეგობას შეგვიძლია ვუწოდოთ ასე: მამრობითი და
მდედრობითი. ამის ამგვარად აღქმა გაცილებით უფრო ახლოსაა ადამიანურ რეალობასთან. ამ
პრინციპებს შეგვიძლია ვუწოდოთ დადებითი და უარყოფითი, მაგრამ ეს უფრო
აბსტრაქტულია. როდესაც მას ინს და იანს, შივას და შაქტის, მამრობითს და მდედრობითს
ვუწოდებთ, ისინი ძალიან ახლოს აღმოჩნდებიან - ჩვენ კარგად ვიცნობთ ამ დაყოფას.

მამაკაცს ქალი იზიდავს, ქალს კი - მამაკაცი, და მიუხედავად ამისა, როდესაც ერთად

აღმოჩნდებიან, გამუდმებით იბრძვიან. მათ არ ძალუძთ ცალ-ცალკე ცხოვრება, მაგრამ არც
ერთად ყოფნა შეუძლიათ. მიზიდულობა იმდენადვე ძლიერია, რამდენადაც განზიდულობა.
როდესაც თქვენს ქალთან ან მამაკაცთან ერთად ხართ, მარტოობაზე, თავისუფლებაზე,
სილამაზეზე, მდუმარებაზე და მსგავს რამეებზე იწყებთ ოცნებას. როდესაც მარტო
აღმოჩნდებით, მარტოსულად გრძნობთ თავს და სხვა ადამიანის გვერდზე ყოფნა გწყურიათ,
ფიქრობთ სულიერ სითბოზე, სიყვარულზე და სხვა რამეებზე. როცა მარტო ხართ, ერთად
გინდათ ყოფნა; როცა ერთად ხართ, მარტო დარჩენა გსურთ. დააკვირდით ამას - ამაშია
დაფარული გზავნილი თქვენთვის.

ეს გზავნილი იმაში მდგომარეობს, რომ თქვენ ნახევარს წარმოადგენთ, და თქვენი ქალიც

ნახევარს წარმოადგენს; ერთად კი ერთი მთლიანობა ხდებით. მაგრამ მაშინ ჩნდება პრობლემა.
გაერთიანების ამ მომენტებში თქვენ ზეიმობთ, ექსტაზს განიცდით, მაგრამ მაშინ ჩნდება
პრობლემა: თქვენი ერთიანობა - ეს მამაკაცია თუ ქალი? ვინ წარმოადგენს მასში დომინანტურ
ფაქტორს? სწორედ ამაში მდგომარეობს მთელი კონფლიქტი. მამაკაცსაც და ქალსაც ერთიანოპბა
უნდათ, მაგრამ მამაკაცს სურს, რომ დომინანტურ ფაქტორად დარჩეს ამ ერთიანობაში, მას
უნდა, რომ ქალი დანებდეს, დაემორჩილოს მას. ქალსაც იგივე სურს - რომ მამაკაცი დანებდეს,
დაემორჩილოს მას. მათ ორივეს ერთიანობა უნდათ, მაგრამ ეს ერთიანობა „ჩემი“ უნდა იყოს. მე
თუ მამაკაცი ვარ, მაშინ ერთიანობა მამაკაცური უნდა იყოს, და ქალი უნდა გაიხსნას მამაკაცში.
მე თუ ქალი ვარ, მაშინ ერთიანობა ქალური უნდა იყოს, და მამაკაცი უნდა გაიხსნას ქალში.
აქედან მოდის კონფლიქტი, აქედან მოდის მიზიდულობა და განზიდულობა, აქედან მოდის
ცხოვრების მთელი კომიკურობა და ტრაგიკულობა.

ქალური პრინციპი მიმღებია, ხოლო მამაკაცური - შემოქმედებითი, და მათ შეუძლიათ

ასეთებად ყოფნა მხოლოდ მაშინ, როცა ერთად არიან. როცა შორდებიან, ორივე იტანჯება. როცა
ქალს არაფერი აქვს მისაღები, იგი სიცარიელეს გრძნობს. როცა არ არის ის, ვინც იღებს, მამაკაცი
კარგავს თავის შემოქმედებითობას, რადგანაც მაშინ აღარავინაა, რომ დააფასოს, შთააგონოს იგი.
ქალი იღებს, შთააგონებს და ეხმარება მამაკაცს, რომ გაიფურჩქნოს მის შემოქმედებითობაში.
მამაკაცის შემოქმედებითობა ეხმარება ქალს, რომ გაიფურჩქნოს მის მიმღებლობაში. ქალური
მიმღებლობა არაა მხოლოდ ბიოლოგიური, ეს ასევე სულიერი მიმღებლობაა. ყველა დიდ პოეტს
ქალი შთააგონებდა. თავად ქალები არ ხდებოდნენ დიდი პოეტები - ამის აუცილებლობა არცაა -
მაგრამ არცერთი დიადი ლექსი არ დაწერილა ქალის გარეშე. ქალი - გზისმკვლევ ვარსკვლავს
ჰგავს. დიდი პოეტები ხდებოდნენ და ხდებიან მამაკაცები, თუმცაღა ქალის გარეშე პოეზია
უბრალოდ ჭკნება და კვდება.

მიმღებლობა და შემოქმედებითობა - ეს ფრინველის ორი ფრთაა. შეუცნობლისკენ ფრენა

მხოლოდ მაშინ დასრულდება, თუ ორივე ფრთა მონაწილეობს ამაში. ფრინველი ერთი ფრთით
ვერსად გაფრინდება. და გახსოვდეთ: შემოქმედებითობა არ წარმოადგენს უფრო ღირებულ
პრინციპს, ვიდრე მიმღებლობა; ისინი ტოლფასნი არიან, აბსოლუტურად ტოლფასნი. ვერც
მარჯვენა ფრთა იქნება მარცხენაზე მნიშვნელოვანი, და ვერც მარცხენა იქნება მარჯვენაზე
მნიშვნელოვანი. ისინი ტოლფასნი არიან. არა ერთნაირნი, მაგრამ ტოლფასნი.

ქალის სულში შემოქმედებითობის უდიდესი სურვილი დევს, და ეს არაა შემთხვევითი. არაა

შემთხვევითი იმიტომ, რომ შემოქმედებითობა ძვირად ფასობს. ნობელის პრემიებს მხოლოდ
შემოქმედებს აძლევენ, მათ არ აძლევენ მათ, ვინც უდიდეს მიმღებლობას ავლენს. ეს უაზრო
სიტუაცია ჰბადებს ქალში აკვიატებულ იდეას, რომ შემოქმედებითი იყოს, რადგანაც მიმღებ
ადამიანზე არაფერს ამბობენ, მას არ აფასებენ, არ აქებენ. მთელ მსოფლიოში ქალები
ცდილობენ, შემოქმედებითნი იყვნენ, მაგრამ იმ მომენტში, როდესაც ქალი ემორჩილება ამ
სურვილს, იგი კარგავს თავის ქალურობას, თავის გრაციოზულობას. ის უფრო და უფრო
ემგვანება მამაკაცს, რადგანაც შემოქმედებითობა, - მამაკაცური პრინციპია. იგი უფრო და უფრო
უხეში ხდება, კარგავს თავის სირბილეს და სიმრგვალეს, კუთხოვანი და აგრესიული ხდება.
დააკვირდით ფემინისტთა მოწოდებებს - მათი მოწოდებები უსახურია. ვიცი, რომ მათ აქვთ
ბრძლის უფლება, მაგრამ ბრძოლა - ეს არაა ქალის გზა! თავად ეს ბრძოლა დაანგრევს მათ
ქალურობას. ეს სხვაგვარად უნდა გაკეთდეს. სინამდვილეში თანასწორობისთვის მამაკაცი უნდა
იბრძოდეს.

მოაზროვნე, გონიერმა და შეგნებულმა ადამიანებმა მამაკაცთა მოძრაობა უნდა შექმნან ქალთა

განთავისუფლებისთვის. აი, ვინ უნდა იბრძლოს! მათ თავად აქციეს ქალები მონებად, ამიტომ
საკუთარ თავზე უნდა აიღონ დანაშაული და გამოასწორონ, რაც ჩაიდინეს. მაგრამ თუ ბრძოლას
ქალი იწყებს, - და მაშინ იგი, ბუნებრივია იწყებს ფიქრს, რომ რაიმე შექმნას, დახატოს, იცეკვოს,
იმღეროს, სკულპტურები გამოძერწოს, მუსიკა შექმნას, - მაშინ გაუცნობიერებლად იგი
მამაკაცის მიბაძვას იწყებს. და გახსოვდეთ: ქალი, რომელიც მამაკაცს ჰბაძავს, სამუდამოდ რჩება
მხოლოდ მეორეხარისხოვან მამაკაცად. ეს სიმახინჯეა, და თავად მამაკაცთან თანასწორობის
მცდელობა კრახით დამთავრდება. ქალს შეუძია მხოლოდ პირველი ხარისხის ქალი იყოს. თუ
მას მამაკაცად ყოფნა სურს, ის მხოლოდ მეორეხარისხოვანი მამაკაცი იქნება. იგივე ხდება, როცა
მამაკაცს უნდა, რომ მიმღები იყოს. მას არ გააჩნია ქალის ბუნებრივი მიმღებლობა. იგი
მეორეხარისხოვან ქალად იქცევა. იმისთვის, რომ პირველხარისხოვანი მამაკაცი ან
პირველხარისხოვანი ქალი იყოთ, საკუთარ ბუნებას უნდა მიჰყვეთ.

არასოდეს მიბაძოთ. მისდიეთ თქვენს შინაგან ბუნებას, თქვენს ბუნებრიობას, რადგანაც

ნეტარების მდგომარეობამდე, რეალიზაციამდე, დაკმაყოფილებამდე მისვლა მხოლოდ
საკუთარი ბუნების მიყოლითაა შესაძლებელი.

ქალი სიცოცხლეს ჰბადებს, სიცოცხლეს, როგორც ასეთს, სიცოცხლეს, როგორც უნივერსალურ

მოვლენას. მამაკაცი, ანუ მამაკაცური პრინციპი ადამიანურ ბუნებას ჰბადებს. ქალური - ეს
უნივერსალურია, ხოლო მამაკაცური - ეს კერძოა. რაღაც საგნის შესწავლისას მამაკაცი
წვრილმანებამდე ჩადის. მამაკაცი სპეციალისტი ხდება. სწორედ ამიტომ ადრე თუ გვიან ყველა
მამაკაცური საქმიანობის სფერო უფრო და უფრო ვიწრო სპეციალობებად იყოფა. ესაა ის, რაც
თანამედროვე მეცნიერებაშ ხდება: თანდათანობით მეცნიერების ყველა სფერო უფრო ვიწრო
სპეციალობებად იყოფა, და ჩნდება ახალი სფეროები, სფეროთა სფეროები. ეს აბსურდული ჩანს.

მამაკაცმა ცოდნათა უზარმაზარი რაოდენობა შექმნა და თავის კვლევებში ყველაზე მცირე

წვრილმანებს ჩაუღრმავდა, მაგრამ ახლა აღარავინაა, ვინც ამ ცოდნას გააერთიანებს. არავინ
იცის, როგორ შექმნას სინთეზი. ეს სინთეზი მხოლოდ ქალის მეშვეობითაა შესაძლებელი, და
არა მამაკაცის მეშვეობით, რადგანაც ქალი - უნივერსალიზაციის პრინციპია.

მამაკაცი ყოფს, ქალი აერთიანებს. სწორედ ამიტომაც ქალი უფრო ახლოსაა რელიგიასთან,
ვიდრე მამაკაცი. ასე იყო ყოველთვის. შესაძლოა ყურადღება არ მიგიქცევიათ ამისთვის.
რელიგია თავისი არსით ერთიანობის, მთლიანობის, ტოტალურობის ტერმინებით მსჯელობს.
სწორედ ესაა დაო, სწორედ ესაა ღმერთი, - როგორც არ უნდა უწოდოთ მას. მეცნიერება ყოფს,
ხლეჩს, მან უკვე ელექტრონამდე მიაღწია, უმცირეს ნაწილაკამდე. ეს ურთიერთსაწინააღმდეგო
მეთოდებია. რელიგია აერთიანებს, აერთიანებს და აერთიანებს, და უახლოვდება უმაღლეს
დაოს, რომელშიც ყველაფერია ჩადებული. ეს უმაღლესი გაერთიანებაა. მეცნიერება კი
განაგრძობს და განაგრძობს დაყოფას, უფრო და უფრო ვიწრო სფეროების შექმნას. ამბობენ, რომ
რაიმე სპეციალიზაციის მიყოლა - ნიშნავს უფრო მეტის და მეტის ცოდნას უფრო მცირეზე და
მცირეზე.

მე მსმენია...
კარზე ოცდამეერთე საუკუნეა. ერთმა ადამიანმა ექიმს მიმართა, რადგანაც ასაკთან ერთად
მხედველობა გაუუარესდა. ექიმმა ჰკითხა:

- რომელი თვალი გაწუხებთ?

პაციენტმა უპასუხა:

- მარჯვენა.

ამაზე ექიმმა უთხრა:

- მაპატიეთ, ვინმე სხვას უნდა მიმართოთ, რადგანაც მე მხოლოდ მარცხენა თვალის

სპეციალისტი ვარ.

ასეც მოხდება, ეს უკვე ხდება.

ადამიანი აღარაა ერთი მთლიანი. უკვე ძალიან ბევრი სპეციალიზაცია არსებობს. არავინ
აღიქვამს ადამიანს, როგორც ერთ მთლიანს, როგორც ტოტალურობას. ეს ერთ-ერთი მთავარი
პრობლემაა, რომელთან შეჯახებაც მედიცინას უწევს, და რომელიც აუცილებლად უნდა
გადალახოს: პაციენტი არ აღიქმება, როგორც ერთი მთლიანი. თუ მას თავი სტკივა, მაშინ
მხედველობაშ მხოლოდ თავი მიიღება, და წამალი - ასპირინი, ან რამე მსგავსი - მხოლოდ
თავისთვის ინიშნება. არავინ ფიქრობს მთელი ორგანიზმის მუშაობაზე - ასპირინი ხომ
პირდაპირ თავამდე არ მივა, თავიდან ის კუჭში მოხვდება. კარგი იქნება ეს კუჭისთვის? - ეს
არავის აღელვებს.

ადამიანი - ერთი მთლიანობაა. არ უნდა მოვეპყრათ მას, როგორც მანქანას. თუ თქვენს მანქანას
რაღაც დაემართა, ავტო-ფარეხში მიდიხართ და რაღაც დეტალს ცვლით, - მანქანას ხომ არ აქვს
სული, ეს უბრალოდ დეტალების ნაკრებია. მაშ, რა არის სული? სული ნიშნავს, რომ
დეტალების ნაკრების მიღმა, თქვენში რაღაც უფრო მეტია, რაღაც ერთიანობაა. თანამედროვე
მედიცინა უფრო და უფრო ხშირად ეჯახება ამ პრობლემას, რადგანაც მთელი მეცნიერება,
მედიცინის ჩათვლით, მამაკაცის მიერ იქმნებოდა. მას ქალების მონაწილეობა აკლია, რადგანაც
ქალი ყოველთვის აერთიანებს. იგი ყოველთვის ერთიანობის ტერმინებით მსჯელობს, იგი
არასოდეს მსჯელობს დეტალების ტერმინებით.

ქალს არ აქვს მათემატიკური მიდგომა. ის ვერ იქნება ასეთი. მას ქოლისტური მიდგომა აქვს.
სწორედ ამაშა ამ სიტყვების არსი, რომლებიც ორიათასხუთასი წლის წინ დაიწერა და არ
დაძველებულა.

დაო, დიადი ერთიანი არსი, ჰბადებს ინს და იანს, სიბნელეს და სინათლეს - რეალობის ორ
ურთიერთსაწინააღმდეგო პრინციპს. ინისგან წარმოიშობა მიმღები მდედრობითი პრინციპი,
იანისგან წარმოიშობა შემოქმედებითი მამრობითი პრინციპი. ინისგან წარმოიშობა მინგი, ანუ
სიცოცხლე, ხოლო იანისგან - ჰსინგი, ანუ ადამიანური ბუნება.
ყოველი ინდივიდი შეიცავს ცენტრალურ მონადას, რომელიც ჩასახვის მომენტში მინგად და
ჰსინგად, სიცოცხლედ და ადამიანურ ბუნებად იყოფა.
ყოველი ინდივიდი მოდის, როგორც ერთიანი არსება, შემდეგ კი იყოფა. იყოფა იმის მსგავსად,
როგორც პრიზმაში გამავალი სინათლის სხივი, შვიდ ფერად. ჩასახვა ამ პრიზმასავით
მოქმედებს: ერთიანი თეთრი სხივი შვიდ ფერად იყოფა. ერთიანი დაო ორ პოლარობად იყოფა -
მამაკაცურად და ქალურად. გახსოვდეთ, არცერთი მამაკაცი არ წარმოადგენს მხოლოდ მამაკაცს,
- მასში ქალიც იმალება. იგივე შეიძება ითქვას ქალზეც. მამაკაციც და ქალიც ბისექსუალურები
არიან.
თუ გონების ცნობიერი ნაწილი მამაკაცურია, მაშინ არაცნობიერი ქალურია. თუკი გონების
ცნობიერი ნაწილი ქალურია, მაშინ არაცნობიერი მამაკაცურია. სხვაგვარად ვერც იქნება. გარე
მამაკაცთან ან გარე ქალთან შეერთება ვერ დაგაკმაყოფილებთ, თუკი არ იცით, როგორ შეხვდეთ
თქვენს შინაგან მამაკაცს ან შინაგან ქალს. გარე ქალს შეუძლია ამ გაერთიანების მხოლოდ
რამდენიმე გამობრწყინება მოგცეთ. ეს მშვენიერი წამებია, მაგრამ ისინი ძვირად გიჯდებათ.
ყველა შეყვარებულმა იცის, რომ დიახ, ეს ექსტატიური წამები ხდება, მაგრამ მათი ფასი
უზარმაზარია: თქვენ გიწევთ თქვენი თავისუფლების დაკარგვა, თქვენი არსების დაკარგვა,
თქვენ დამოკიდებული ხდებით, ათასობით მეთოდით გიწევთ კომპრომისზე წასვლა, და ეს
ძალიან გაზიანებთ. გარე ქალთან ან გარე მამაკაცთან შეხვედრა არაა ხანგრძლივი.

მაგრამ შესაძლებელია ასევე სხვა შეხვედრა. ეს დაოს ერთ-ერთი საიდუმლო გზავნილია: თქვენ
შეგიძლიათ თქვენი შინაგანი ქლაი იპოვნოთ, და მაშნ მოხდება თქვენი ცნობიერისა და
არაცნობიერის, სინათლისა და სიბნელის, ცისა და მიწის, დადებითისა და უარყოფითის
შეხვედრა. როცა ეს შეხვედრა მოხდება, თქვენ ერთი მთლიანი გახდებით. მთლიანი ადამიანი -
დაოს ადამიანია. დაოს ადამიანი - არც მამაკაცია და არც ქალი. იგი თავის მთლიანობას
დაუბრუნდა. იგი ერთია, იგი ერთიანია.

შეუძლებელია ლაო-ძის ქალი ან მამაკაცი ვუწოდოთ, შეუძლებელია ბუდას ქალი ან მამაკაცი

ვუწოდოთ, შეუძებელია იესოს ქალი ან მამაკაცი ვუწოდოთ. ბიოლოგიურად ისინი მამაკაცები
არიან, მაგრამ სულიერად არ არიან მხოლოდ მამაკაცები. სულიერ დოპნეზე ისინი თავისი
ბიოლოგიის საზღვრებს გასცდნენ. ბუდაში არ არის არაცნობიერი, არ არის დაყოფა. იგი არაა
გახლეჩილი. როცა თქვენ არ ხართ გახლეჩილი, ნებისმიერი კონფლიქტი წყდება. სანამ
გახლეჩილი ხართ, სამოქალაქო ომის მდგომარეობაში იმყოფებით: თქვენ ებრძვით არა მხოლოდ
გარე ქალს, თქვენ განუწყვეტლივ ებრძვით ასევე თქვენს შინაგან ქალსაც. თქვენ იცით, რასაც
ვგულისხმობ.

არის მომენტები, როდესაც ტირილი გინდათ, როცა თქვენს შინაგანი ქალი მზადაა ცრემლები
გადმოღვაროს, მაგრამ თქვენი მამაკაცი არ უშვებს ამას. როგორც მამაკაცი ეუბნებით საკუთარ
თავს: „ეი, მეგობარო, რას აკეთებ? ჭკუიდან შეიშალე? ხალხი იტყვის, რომ ქალივით ბღავიხარ.
მოიწმინდე ცრემლები! მამაკაცები არ ტირიან! ამის უფლება მხოლოდ ქალებს აქვთ, შენ კი
შეუვალი, ძლიერი, გაუტეხელი უნდა დარჩე. შეიავე ცრემლები!“ ასე იწყება შინაგანი ბრძლა.

იგივე ემართება ქალსაც. თქვენ სიამოვნებით აძვრებოდით ხეზე - ის ისეთი ლამაზია, და მისი
ტოტები ღრუბლებს ეთამაშებიან. ვინ არ ისურვებდა მასზე აძრომას? მაგრამ როგორც ქალი,
ეუბნებით საკუთარ თავს: „დაწყნარდი! ამნის უფლება მხოლოდ მამაკაცებს აქვთ, და არა შენ.
შენ ქალი ხარ. უნდა გახსოვდეს, რა არის მისაღები და რა არის მიუღებელი ქალისთვის. შენ
უნდა დაიცვა ეტიკეტის წესები, კარგი ტონის წესები“. და თქვენ თრგუნავთ ამ სურვილს.

ეს გამუდმებით ხდება: მამაკაცი თრგუნავს თავის ქალს, ქალი კი თავის მამაკაცს, და

დათრგუნულ ნაწილს ძალიან ცბიერად და ნატიფად გააქვს თავისი. იგი ცდილობს იკანა
კარიდან შემოაღწიოს თქვენამდე, იგი თქვენს მოწამვლას იწყებს. მაშინ დგება მომენტები,
როდესაცქალი ძალზე უხეში, სასტიკი, კაპრიზული, აგრესიული, მახინჯი ხდება, - ამით
შინაგანი მამაკაცი შურს იძებს დათრგუნვისთვის. რა მშვენიერი იქნებოდა ხეზე ასვლა, მაგრამ
მან ამის ნება არ მისცა საკუთარ თავს. ახლა მისი მამაკაცი უკანა კარიდან შემოდის, და ქალი
ქმარს და შვილებს უყვირის, ჭურჭელს ამტვრევს. ახლა ეს სიმახინჯედ, პათოლოგიად იქცევა.
ტირილი ძალიან კარგი იქნებოდა. ცრემლები მშვენიერია, რადგანაც ეს ცხოვრების ნაწილია.
ტირილი კარგი იქნებოდა, არ იყო საჭირო ცრემლების შეკავება. თუ ცრემლებს შეიკავებთ, ვერც
გაიცინებთ. თქვენ გამუდმებით შიშის ქვეშ იქნებით, რომ ერთხელაც ზედმეტად ძლიერ
გაგეცინებათ და ისე მოდუნდებით, რომ სიცილთან ერთად თქვენს მიერ ჩახშობილი
ცრემლებიც წამოგივათ.

ნიცშემ თქვა: „მე ვიცინი, რათა ცრემლები დავფარო, რადგანაც მეშინია, რომ თუ არ გავიცინებ,
ტირილს დავიწყებ“.

ეს ქცევის ერთი მანერაა. შეგიძლიათ უბრალოდ გაიღიმოთ, მაგრამ ღიმილი - ჯერ კიდევ არაა
სიცილი. შეგიძლიათ უბრალოდ გაიღიმოთ - დიპლომატიური მოსაზრებებიდან გამომდინარე -
რათა არავინ დაინახოს, რომ სატირლად გაქვთ საქმე. თქვენს ღიმილს ადამიანების ყურადღება
გადააქვს, და ისინი არარ გიყურებენ თვალებში. ეს ქცევის ერთი მანერაა. მეორე მანერა იმაში
მდგომარეობს, რომ სახის შეუვალი გამომეტყველება შეინარჩუნოთ - თქვენ არც იცინით და არც
კი იღიმებით. დაე ხალხმა იცოდეს, რომ ფოლადის ადამიანი ხართ. აი, რას ნიშნავს გვარი
„სტალინი“ - ფოლადის ადამიანს. ამბობენ, რომ სტალინი არასოდეს იცინოდა. როგორ შეეძო
მას გაეცინა? - ის ხომ ფოლადის ადამიანია. ფოლადის ადამიანებს არ შეუძლიათ სიცილი.

მაგრამ ასე მახინჯი ხდებით, მექანიკური ხდებით. ასე წყვეტთ ადამიანად ყოფნას. ან ყალბი და
არაბუნებრივი ხდებით, ან შეუვალი ხდებით, ჯავშანით იცავთ თავს, რათა კონტროლის ქვეშ
გყავდეთ საკუთარი თავი.
დაო ამბობს, რომ არაა საჭირო საკუთარი არსების საწინააღმდეგო პოლარობის განდევნა.
მიიღეთ იგი, ეს თქვენი ნაწილია! ორივე ეს სხივი - თქვენ ხართ. ნება მიეცით, რომ შეხვდნენ
ერთმანეთს და შეერწყან! ნება მიეცით, რომ ერთად იცეკვონ! ნება მიეცით, რომ ისე ღრმად
შეერწყან, რომ თქვენამდე კვლავ მოვიდეს ერთიანი დაოს, ერთიანი განუყოფელი არსის ხედვა.

ინდივიდის კონკრეტულ სხეულებრივ განსხეულებაში ისინი წარმოდგენილნი არიან ორი

პოლარობით - ანიმათი და ანიმუსით. ინდივიდის მთელი ცხოვრების მანძილზე ისინი
კონფლიქტში იმყოფებიან და უპირატესობისთვის იბრძვიან.
შეწყვიტეთ უპირატესობისთვის ბრძოლა! ეს თქვენი შინაგანი პოლიტიკაა. ორივე პოლარობა
ტოლფასია, და ვერცერთი ვერასოდეს შეძლებს, რომ ბატონი იყოს. ორივე აუცილებელია,
თანაბრად აუცილებელი. მიიღეთ ერთიც და მეორეც, თუმცა ეს ძალიან ძნელია. ორივეს მიღება
ლოგიკურად ძალიან ძნელია, რადგანაც ეს დიამეტრულად განსხვავებული
ურთიერთწინააღმდეგობებია. მაგრამ ლოგიკა არ შეესაბამება ცხოვრების სიმართლეს.
ცხოვრების სიმართლეს უფრო მეტად შეესაბამება ის, რასაც დიალექტიკას უწოდებენ.

ლოგიკა არ შეესაბამება ცხოვრების სიმართლეს. ლოგიკა სწორხაზოვანია. იგი არ

ითვალისწინებს საწინააღმდეგოს. დაო ამბობს, რომ საწინააღმდეგო ყოველთვის არის, რომ იგი
პარალელურად არსებობს. ცხოვრების ნებისმიერი პროცესი დიალექტიკურია და არა
ლოგიკური. თეზას ყოველთვის ეწინააღმდეგება ანტითეზა, მამაკაცს ყოველთვის
ეწინააღმდეგება ქალი, და ამ ურთიერთწინააღმდეგობისგან, ამ კონფლიქტისგან, ამ
შერკინებისგან თავისუფლდება ენერგია. ეს ენერგია შეგიძლიათ ან გაფანტოთ, თუ უგუნური
ხართ, ან დააგროვოთ, თუ ბრძენი ხართ. თუ გაფანტავთ მას, გამუდმებულ კონფლიქტში,
სამოქალაქო ომის მდგომარეობაში იქნებით. თქვენი ცხოვრება შიზოფრენიული გახდება. ხოლო
თუ ბრძენი და გონიერი ხართ და შეგიძლიათ ურთიერთწინააღმდეგობების ღრმა სიყვარულით
ჩაახუტოთ ერთმანეთს, მაშინ თეზას და ანტითეზას დაპირისპირება ახალ მოვლენას - სინთეზს
შექმნის თქვენში. მაშინ უფრო ღრმა დონეზე თქვენ ერთიანობაში იქნებით, მაშნ უფრო მაღალ
დონეზე ამაღლდებით. შემდეგ სინთეზი კვლავ წარმოდგება, როგორც თეზა, წარმოშობს
ანტითეზას, შემდეგ კი უფრო მაღალ დონეზე კვლავ სინთეზი მოხდება. ასე გაგრძელდება
განუწყვეტლივ - ტალღა ტალღაზე, და ეს ტალღები უფრო და უფრო მაღლა აიწევს. მაშინ თქვენ
ერთიდან მეორე საფეხურზე გადაინაცვლებთ. უმაღლესი დონე - თქვენი ცხოვრების
ტოტალური სინთეზია: ყველა კონფლიქტი გაქრა - არ იქნა გადაგდებული, არამედ თავისთავად
გაქრა.

სწორედ ესაა დაო, ერთიანი დაო, დიადი არსი.

იმ შემთხვევაში, თუკი სასიცოცხლო ენერგია დაუბრკოლებლად მიედინება ქვემოთ, ანუ

გარესამყაროში ხვდება, ანიმა იმარჯვებს ანიმუსზე, და ოქროს ყვავილი არ იფურჩქნება.
თუ ენერგია ქვემოთ და გარეთ მიედინება, იგი რეპროდუქტიული, სექსუალურად
რეპროდუქტიული ხდება. ეს დიდი მოვლენაა! სწორედ ასე დაიბადეთ თქვენ, სწორედ ასე
დაიბადა ყველა დანარჩენი - ბუდა, იესო, კრიშნა. თუ ენერგია ქვემოთ მიედინება, იგი ახალ
ადამიანებს, ახალ ფორმებს, ქმნის, რომლებშც ღმერთი ვლინდება. მაგრამ მაშნ ოქროს ყვავილი
არ იფურჩქნება. თქვენ ქმნით - კიდევ ვიღაც სხვას - ბავშვს, მშვენიერ ბავშვს. სიცოცხლე
გრძელდება, იგი განაგრძობს დინებას, მაგრამ მაშინ ოქროს ყვავილი ვერ გაიფურჩქნება.

რა შემთხვევაშ შეიძება გაიფურჩქნოს ოქროს ყვავილი?

ხოლო თუ სასიცოცხლო ენერგია შენარჩუნებულია, ანუ მიმართულია „უკან და შიგნითკენ“,

მაშინ ნაცვლად იმისა, რომ გაიფანტოს, იგი „ზემოთ მიიწევს“, და ანიმუსი იმარჯვებს.
არსებობს ორი შესაძლებლობა: თუ ენერგია ქვემოთ მიედინება, იგი სექსუალურობად იქცევა;
თუ ენერგია ზემოთ მიედინება, იგი სულიერებად იქცევა. ქვემოთ მიმავალი ენერგია
რეპროდუქტიულია, ზემოთ მიმავალი - შემოქმედებითი. ქვემოთ მიმავალი ენერგია ახალ
სიცოცხლეს ჰბადებს, ზემოთ მიმავალი თავად თქვენ გაძლევთ ახალ დაბადებას. სწორედ ამას
გულისხმობს იესო, როცა ამბობს: „სანამ არ დაიბადებით ხელახლა“ - არა დედისგან და
მამისგან, არამედ თქვენი ენერგიის ზემოთკენ მოძრაობის წყალობით - სანამ არ
გახდებით დვიჯა, ორგზის შობილი, - „ვერ იხილავთ ცათა სასუფეველს“.
ოქროს ყვავილი თქვენი არსის უმაღლეს პიკზე გელოდებათ. იოგას ენაზე ამ
წერტილს საჰასრარა ეწოდება - ათასფურცლოვანი ლოტოსი. ეს მეშვიდე ჩაკრაა - თქვენი თავის
ზემოთ. ყველაზე ქვედა ჩაკრა - სექსუალური ჩაკრაა, მულადჰარა, ხოლო ყველაზე ზედა,
მეშვიდე ჩაკრა, - საჰასრარაა. ქვედა ჩაკრისგან ენერგია ქვემოთ მიედინება და სიცოცხლეს
წარმოშობს. თუ ეს ენერგია ინახება და ზემოთკენ მიემართება, მაშინ ერთხელაც იგი საჰასრარას
აღწევს - და ოქროს ყვავილი იფურჩქნება. რა თქმა უნდა, ამისთვის ენერგიაა საჭირო. სანამ
ენერგია არაა, ეს მხოლოდ შესაძლებლობის, პოტენციალის დონეზე არსებობს. სანამ ენერგია
ზემოთკენ არ ისწრაფებს, ეს პოტენციალი ვერ რეალიზდება.
წარმოიდგინეთ, რომ ხეს არ რწყავთ წყლით: ხე ელოდება, მაგრამ წყალი არაა. მწვანე წვენი არ
მიისწრაფვის ღეროში ზემოთკენ. როგორღა აყვავდება ხე? ეს შეუძლებელია. იგი მოიწყენს, იგი
თითქმის მოკვდება. ეს ნელი თვითმკვლელობა იქნება. თავდაპირველად ფოთლები დაჭკნება,
დროთა განმავლობაში ტოტებიც მოკვდებიან, ბოლოს და ბოლოს კი ფესვებიც. აუცილებელია
ენერგიის გამუდმებული დინება ზემოთკენ.

ადამიანი ხეს ჰგავს. სწორედ ისევე, როგორც ხის ღეროში მოძრაობს მწვანე წვენი, ადამიანის
სხეულშიც მოძრაობს ენერგია. ეს შედარება ახალი არაა. ეს ერთ-ერთი უძველესი სიმბოლოა.
იგი გამოიყენებოდა იუდეურ მისტიკურ სკოლებში. იქ მას სიცოცხლის ხეს უწოდებდნენ.
მსგავსად იმისა, როგორც ბუდიზმმა თავის უმაღლეს პიკს ძენში მიაღწია, ხოლო ისლამმა -
სუფიზმში, იუდაიზმი თავის უმაღლეს პიკს კაბალაში აღწევს. კაბალა ამბობს, რომ ადამიანი -
ხეა, და იმისთვის, რომ მისი ყვავილები გაიფურჩქნოს, საჭიროა უზარმაზარი ენერგია.

მაგრამ გახსოვდეთ, რომ ენერგიის შენახვა არ ნიშნავს მის ჩახშობას. ეს ბევრს ეშლება. შენახვა
არ ნიშნავს ჩახშობას. ეს ორი სრულიად განსხვავებული პროცესია.
ჩახშობა ნიშნავს, რომ თქვენ გამუდმებით ახშობთ ყველაზე ქვედა ცენტრში, და თუ ეს ჩახშობა
ძალიან მდგრადი გახდება, იგი სექსუალურ გარყვნილებას წარმოშობს. თუ არ მისცემთ
ენერგიას საშუალებას, რომ ბუნებრივად იდინოს, იგი ქვედა ცენტრში დაგროვდება და ასე თუ
ისე მაინც მოძებნის გამოსავალს. მას მოუწევს, რომ გარყვნილებად იქცეს, იგი აუცილებლად
გახდება გარყვნილება! იგი პათოლოგიას წარმოშობს. ჰკითხეთ ფსიქიატრებს, ფსიქოლოგებს,
ფსიქოანალიტიკოსებს. ისინი გეტყვიან: „ოთხმოცდათხუთმეტ პროცენტ შემთხვევებში
ფსიქიური აშლილობების მიზეზი ჩახშობილი სექსუალობაა. ასე თუ ისე, ეს მაინც სექსს
უკავშირდება“. ოთხმოცდათხუთმეტი პროცენტი - არაა ცოტა. არც თუ ისე უკეთეს
მდგომარეობაში იმყოფებიან ადამიანები, რომლებსაც არასოდეს მიუმართავთ
ფსიქიატრებისთვის, და თავად ფსიქიატრებიც - ისინი ყველანი ჩახშობილები არიან.

ჩახშობა არაა ტრანსფორმაცია. გააცნობიერეთ ეს ერთხელ და სამუდამოდ: ჩახშობა ვერასოდეს

იქცევა ტრანსფორმაციად. მაშ, რა არის ტრანსფორმაცია? მაშ, რა არის ენერგიის შენახვა?
ენერგიის შენახვა - მედიტატიური პროცესია. მას არანაირი კავშირი არ აქვს მორალურობასთან.

მინდა შემოგთავაზოთ მეთოდი, რომელიც ძალიან დაგეხმარებათ. იგი დაოსების მიერ მრავალი
საუკუნის განმავლობაში გამოიყენებოდა. იგი მხოლოდ მასწავლებლიდან მოსწავლეს
გადაეცემოდა, ამიტომაც არ იყო აღწერილი წიგნებში. მაგრამ ახლა მოვიდა დრო, რომ
გაგიზიაროთ, რადგანაც დღეს მილიონობით ადამიანი მუშაობს საკუთარ თავზე წიგნების
მეშვეობით. თანაც ოსტატი ყველასთვის არაა მისაწვდომი.

ეს უბრალო მეთოდია, როგორ მოვახდინოთ ენერგიის ტრანსფორმაცია და როგორ წარვმართოთ

იგი ზემოთ. ყოველთვის გახსოვდეთ: დაოსური მეთოდები ძალიანმარტივია, ამიტომ ნუ
იფიქრებთ: „როგორ შეუძლია ასეთ მარტივ მეთოდს ასეთი ეფექტი ჰქონდეს?“ აპრაქტიკეთ,
ჩაატარეთ ექსპერიმენტები და მიხვდებით.

ამის პრაქტიკა საჭიროა მინიმუმ ორჯერ დღეში. ყველაზე კარგი დრო - ადრიანი დილაა, სანამ
საწოლიდან ადგებით. როგორც კი იგრძნობთ, რომ გაიღვიძეთ, გააკეთეთ ეს ოცი წუთის
განმავლობაში. როგორც კი გაიღვიძებთ, სანამ საწოლიდან ადგებით, პირველი ეს გააკეთეთ!
გააკეთეთ გაღვიძებისთანავე, დაუყოვნებლივ! - რაცა როდესაც იღვიძებთ, ძალიან მიმღები,
ძალიან მგრძნობიარე ხართ. როცა იღვიძებთ, საღი ხართ, ამიტომაც მედიტაცია უფრო ღრმა
იქნება. როცა იღვიძებთ, ყველაზე ნაკლებად იმყოფებით გონებაში, ვიდრე სხვა დროს. ამიტომ
შეიძლება გაჩნდეს შუალედები, რომელთა მეშვეობითაც ეს მეთოდი თქვენს ყველაზე ღრმა
შუაგულში შეაღწევს. დილით ადრე, როცა იღვიძებთ, როცა მთელი დედამიწა იღვიძებს, მთელ
სამყაროს მოიცავს გამოღვიძების ენერგიის უზარმაზარი ტალღა. გამოიყენეთ ენერგიის ეს
მოზღვავება, ნუ გაუშვებთ ხელიდან ამ შესაძლებლობას.

ყველა ძველი რელიგია ამბობს, რომ ლოცვა ყველაზე კარგი დილით ადრეა, როცა მზე ამოდის,
რადგანაც მზის ამოსვლა - ეს ყველა ენერგიის და არსებობის ამოსვლაა. ამ მომენტებში
შეგიძლიათ ენერგიის ტალღასთან ერთად ამაღლდეთ. დილით ეს ძალიან ადვილია. საღამოს
უფრო რთული იქნება, ენერგია დაეცემა, და მაშინ დინების წინააღმდეგ მოგიწევთ მოძრაობა.
დილით დინებასთან ერთად მოძრაობთ.

ამიტომ საუკეთესო დრო - ადრიანი დილაა, მაშინვე, გამოღვიძების შემდეგ, როცა ნახევრად
გძინავთ და ნახევრად გამოღვიძებული ხართ. ეს ძალიან მარტივი მედიტაციაა. არ გჭირდებათ
რაიმე განსაკუთრებული პოზის, ასანას მიღება. არ გჭირდებათ შხაპი, საერთოდ არაფერი.

პროცესი შემდგომში მდგომარეობს.

უბრალოდ დაწექით ზურგზე, როგორც ჩვეულებრივ წევხართ საწოლში. დახუჭეთ თვალები.

გააკეთეთ ჩასუნთქვა და წარმოიდგინეთ, რომ უზარმაზარი სინათლე თქვენს სხეულში თავიდან

შემოდის, თითქოს თქვენს თავს ზემოთ მზე ამოსულიყოს. წარმოიდგინეთ, რომ თქვენს თავში
ოქროსფერი სინათლე იღვრება. თქვენ ცარიელი ხართ, ოქროსფერი სინათლე კი შემოდის,
შემდეგ მიედინება, უფრო და უფრო ღრმად, და ფეხის თითებიდან გამოდის. ამ ყველაფერს
ჩასუნთქვასთან ერთად წარმოიდგენთ.

როდესაც ამოსუნთქვას გააკეთებთ, სხვა რამე უნდა წარმოიდგინოთ: რომ ფეხის თითებიდან
თქვენში სიბნელე შემოდის, რომ უზარმაზარი, ბნელი მდინარე ფეხის თითებიდან აღწევს
თქვენში, უფრო და უფრო ზემოთ მიიწევს და თავიდან გადის. ეს რომ წარმოიდგინოთ, თქვენი
სუნთქვა ნელი და ღრმა უნდა იყოს. ისუნთქეთ ძალიან ნელა. თუ ახალი გაღვიძებული ხართ,
ნელა და ღრმად სუნთქვა უფრო გაგიადვილდებათ, რადგან ამ დროს სხეული მოდუნებულია.

ამრიგად, ვიმეორებ: ჩასუნთქვის დროს საშუალება მიეცით ოქროსფერ სინათლეს, რომ თქვენი
თავიდან შემოვიდეს, რადგანაც სწორედ იქ გელოდებათ ოქროს ყვავილი. ოქროსფერი სინათლე
დაგეხმარებათ. იგი განწმენდს მთელ სხეულს და შემოქმედებითობით აღავსებს მას. ეს
მამაკაცური ენერგიაა.

ამოსუნთქვისას საშუალება მიეცით სიბნელეს, ბნელ მდინარეს, ისეთივე ბნელს, როგორიც

ყველაზე ბნელი ღამეა, რაც კი შეგიძლიათ წარმოიდგინოთ, ფეხის თითებიდან ზემოთ ავიდეს.
ეს ქალური ენერგიაა. იგი დაგამშვიდებთ, მიმღებს გაგხდით, დასვენებაში დაგეხმარებათ.
შემდეგ საშუალება მიეცით მას, რომ თავიდან გავიდეს, და კვლავ, ჩასუნთქვასთან ერთად,
შემოუშვით ოქროსფერი სინათლე.

აკეთეთ ეს ოცი წუთის განმავლობაში დილით ადრე.

მეორე საუკეთესო ამ მედიტაციისთვის - ღამეა, დრო, როდესაც იძინებთ.

დაწექით და მოდუნდით რამდენიმე წუთის განმავლობაში. როცა იგრძნობთ, რომ ზღვარზე
იმყოფებით ძილსა და ღვიძილს შორის, ზუსტად შუაში, კვლავ დაიწყეთ ეს პროცესი და
განაგრძეთ ოცი წუთის განმავლობაში. ყველაზე კარგი იქნება - თუ ამ პროცესის დროს
ჩაგეძინებათ, რადგანაც ამ შემთხვევაში მედიტაცია მუშაობას განაგრძობს და თქვენს
ქვეცნობიერზე იმოქმედებს.

სამი თვის შემდეგ გაკვირვებულნი აღმოაჩენთ, რომ ენერგია, რომელიც გამუდმებით

მულადჰარაში, ქვედა სექსუალურ ცენტრში გროვდებოდა, იქ უკვე აღარ გროვდება. იგი
ზემოთკენ მიიწევს.

ზუსტად რამდენიმე დღის წინ ერთმა ადამიანმა კითხვა დამისვა. მან შეამჩნია, რომ აქ ყველაზე
ლამაზი ქალები არიან, რაც კი ოდესმე უნახავს, მაგრამ ისინი არ არიან ეროტიულები.

რატომაა ასე? ეს მართლაც ასეა, მან სწორი დაკვირვება გააკეთა. თუ ღრმად იმედიტირებთ,
არაეროტიულები გახდებით. თქვენ სხვა სილამაზე დაგეუფლებათ, რომელიც არ იქნება
ეროტიული. მას სულიერების არომატი გაუჩნდება. მას გრაციოზულობის სინატიფე გაუჩნდება,
და არა სექსუალურობის სიუხეშე.

სექსი უხეშია, რადგანაც ეს კიბის ყველაზე დაბალი საფეხურია. იმის შესაბამისად, თუ როგორ
იწევენ მაღლა თქვენი ენერგიები, თქვენთან სრულიად სხვა სილამაზე და გრაციოზულობა
მოდის - ღვთაებრივი სილამაზე. თქვენში ნაკლები სხეულებრივი და მეტი სულიერი
აღმოჩნდება. თუ ამ მარტივ მეთოდს სამი თვის განმავლობაშ დააპრაქტიკებთ, გაოცდებით:
დათრგუნვაში უკვე აღარაა აუცილებლობა, ტრანსფორმაცია დაიწყო.

ადამიანს, რომელიც ენერგიის შენახვის პრინციპს მთელი ცხოვრების განმავლობაში იცავს,

შეუძლია მიაღწიოს ოქროს ყვავილის სტადიას.

თუ მთელი ცხოვრების მანძილზე დაიცავთ ამ პრინციპს, ერთხელ ეს აუცილებლად მოხდება.

ოსტატი ლუ-ძი ამბობს - „მთელი ცხოვრების განმავლობაში“, რატა მოთმინება გამოავლინოთ.

ეს შეიძლება ნებისმიერ დღეს მოხდეს, ეს შეიძება დღეს, ხვალ ან ზეგ მოხდეს. ყველაფერი
დამოკიდებულია იმაზე, რა ინტენსივობით, რა გულწრფელობით, რა მისწრაფებით, რა
ტოტალურობით შედიხართ ამ პროცესში. დღე, როდესაც თქვენში ოქროს ყვავილი იფურჩქნება,
0 ეს თქვენი ბუდაობის დღეა. თქვენ უდიდეს განძს მიაკვლიეთ.

ადამიანს, რომელიც ენერგიის შენახვის პრინციპს მთელი ცხოვრების განმავლობაში იცავს,

შეუძლია მიაღწიოს ოქროს ყვავილის სტადიას. მაშინ ეგო თავისუფლდება
ურთიერთწინააღმდეგობების კონფლიქტისგან და კვლავ დაოს, დიადი ერთიანი არსის
ნაწილად იქცევა.
დაოდან დაომდე, ერთიანი არსიდან ერთიან არსამდე, - როგორც პლოტინი ამბობდა:
„მარტოობის ფრენა მარტოობისკენ“.

დღეისათვის საკმარისია.

თავი 30
სწორედ ეს სამყაროა - სამოთხე
პირველი კითხვა:
შენი ცეკვითი მედიტაციები, როგორც ჩანს უდიდეს მგრძნობელობას შეიცავენ, რომელიც
მთლიანად მომიცავს, და შემიძლია დავინახო ყველაფერი, რაც არ ყოფილა აღებული, და
ყველაფერი, რაც არ ყოფილა გაცემული... თითქოს, ბუნების თამაში მთელ ჩემს არსებასთან,
ჩემში დამალული მთელი სილამაზე, მთელი მუსიკა, რომელიც ჩემს სმენას და სულს ხიბლავს,
- ყველაფერი ამ ვნებატკბილობაში ჰპოულობს გამოხატულებას. მაშინაც კი, როდესაც თვალებს
ვხუჭავ და უბრალოდ სიჩუმეში ვზივარ, ძალიან მკაფიოდ შევიგრძნობ ამ გრძნობად
თანმყოფობას.
მე ვეხსნები და სიხარულით ვხვდები ამ მზარდ მგრძნობელობას, სიცოცხლესთან ამ
„ორგაზმულ“ ურთიერთობას. თუკი როგორმე შემიძლია წარმოვიდგინო ღმერთი, მხოლოდ
როგორც უზენაესი შეყვარებული, რომელიც ჩამოდის ჩემთან - ტოტალურად ღიასთან,
მიმღებთან და გამჭვირვალესთან, როგორც კურთხეული მთვარე.
შემიძლია თუ არა ვენდო ამ გრძნობას? და ახდენს თუ არა იგი გავლენას ჩემს შენთან ერთად
ყოფნაზე და შენი მეშვეობით ჩემს ზრდაზე?
მე არ შემიძლია დავიტრაბახო რაიმე ტრანსცენდენტული გამოცდილებით. ყველაფერი, რაც
ვიცი, ყველაფერი, რაც უნდა შემეცნო, ესაა მუდმივად მზარდი სიხარული იმის
გაცნობიერებისგან, რომ მე კოსმიური თამაშის ნაწილს წარმოვადგენ და შემიძლია ჩემს
ყოველდღიურ ცხოვრებაში შემოქმედების ყველა სახეში გადმოვიტანო იგი, - დაწყებული
საჭმლის მომზადებით, და მთავრებული ცეკვით და ლოცვით. გთხოვ, მითხარი რაიმე ამის
შესახებ.

ეს სწორედ ისაა, რასაც აქ ვასწავლი. მე არ ვასწავლი ტრანსცენდენტულს, მე ვასწავლი

იმანენტურს, - რადგანაც სწორედ იმანენტურია ტრანსცენდენტული. მე არ ვასწავლი მაღალს და
შორეულს, მე ვასწავლი უშუალოდ მიმდინარეს, ახლოს, რადგანაც უშუალოდ მიმდინარე -
უმაღლესის ყველაზე მთავარი არსია. თუკი უშუალოდ მიმდინარეში შეხვალ, აღმოაჩენ, რომ
მასში უმაღლესი პულსირებს. უმაღლესი - ეს იმის პულსია, რაც აქ და ახლა ხდება.
სწორედ ესაა ჩემი სწავლების საფუძველი - რომ არ არსებობს დაყოფა „იმასა“ და „ამას“ შორის.
„ის“ „ამაშია“ უკვე, შორეული ნაპირი ახლო ნაპირშია უკვე. არსად წასვლა არაა საჭირო. თუ
შეგიძლია, რომ გახარებული, მდინარე, ცოცხალი, მგრძნობიარე, ორგაზმული იყო, მაშინ
სწორედ ეს ნაპირი მყისიერად გარდაიქმნება იმ ნაპირად... სწორედ ეს სამყაროა - სამოთხე, ეს
არსებაა - ბუდა.

გახსოვდეს ეს, რადგანაც მრავალი საუკუნის განმავლობაშ რელიგიები „იმასა“ და „ამას“ შორის
დაყოფას ასწავლიდნენ. რელიგიები გახლეჩილობას ქმნიდნენ სულსა და სხეულს შრის,
მაღალსა და დაბალს შორის, გარეგანსა და შინაგანს შორის და ასე შემდეგ.

ყველა დაყოფა ცრუა. რეალობა ერთიანია. არ არსებობს არაფერი მაღალი და არაფერი დაბალი;
არ არსებობს არაფერი გარეგანი და არაფერი შინაგანი. არ არსებობს არც სული და არც სხეული.
არის მხოლოდ ერთიანი არსი. სხეული - ეს ხილული სულია, ხოლო სული - უხილავი
სხეულია. შემოქმედი სხვაგან არსადაა, გარდა თავად ამ ქმნილებისა. შემოქმედი არაა ცალკე
თავისი ქმნილებისგან, ისინი ისევე ერთიანნი არიან, როგორც მოცეკვავე და ცეკვა. მათ არ
შეუძლიათ ცალ-ცალკე არსებობა, მათ შეუძლიათ მხოოდ ერთ მთლიანდ იარსებონ. შეუძებელია
მოცეკვავის და ცეკვის ერთმანეთისგან განცალკევება. თუ ამას ეცდებით, იგი აღარ იქნება
მოცეკვავე. შეუძლებელია მოცეკვავის და ცეკვის განცალკევება. ამის არანაირი მეთოდი არ
არსებობს. ისინი ღრმად ერთიანნი არიან, ეს ერთი მოვლენაა, რომელიც ერთიანი ენერგიით
ვლინდება.

ამიტომ ის, რაც შენს თავს ხდება, სწორედ ისაა, რაც უნდა ხდებოდეს. სწორედ ამას გისურვებთ
მე. იმედი მაქვს, ვლოცულობ ამისთვის, რომ სწორედ ეს დაგემართოთ. სწორედ ასე
მიახლოვდები უფრო და უფრო მეტად. დაივიწყე ტრანსცენდენტული განცდები. ყველა ეგრეთ
წოდებული ტრანსცენდენტული განცდა - სისულელეა. სწორედ ესაა ნამდვილი განცდა:
სწორედ ეს მზარდი მგრძნობელობა, სწორედ ეს მიმღებლობა, რომელიც ყოველ წამთან ერთად
უფრო და უფრო ღრმა ხდება, სწორედ ეს სიხარული სიცოცხლის, არსებობისა და სიყვარულისა.
ნუ ელოდები რაიმე სულიერ ხილვებს. ნუ ელოდები, რომ დაინახავ ღმერთს, რომელიც ოქროს
ტახტზე ზის. ეს ყველაფერი მოშიებული გონებების ფანტაზიებია. ნუ ელოდები რაღაც
არაჩვეულებრივს, რადგანაც არაჩვეულებრივი შეიძლება მხოლოდ ვინმე ძალიან ჩვეულებრივს
სწყუროდეს. რაღაც არაჩვეულებრივის სურვილი - იმ ადამიანის სურვილია, ვინც
არასრულფასოვნების კომპლექსით იტანჯება. თუ შენ გონიერი ხარ, თუ შენ ყურადღებიანი ხარ,
მაშნ ყველაზე ჩვეულებრივი იქცევა არაჩვეულებრივად. მე სწორედ ამ ჯადოსნურ გარდაქმნას
გასწავლით.

მე თქვენ ალქიმიას გასწავლით. დიახ, საჭმლის მომზადება შესაძლებელია ლოცვად იქცეს.

მხოლოდ მაშინ გახდები რელიგიური, - მხოლოდ მაშინ, როდესაც საჭმლის მომზადება ლოცვა
გახდება. როცა დალაგება მედიტაციად იქცევა, შეძლებ, რომ რელიგიური გახდე.
ჩვეული ცხოვრება ჩვეულებრივია იმიტომ, რომ მოსაწყენები, მძინარენი, უგრძნობნი ხართ. იგი
ჩვეულებრივია მხოლოდ იმიტომ, რომ თქვენ არ გყოფნით შორსმჭვრეტელობა, რომ მისი
სიღრმე დაინახოთ. არ შეგიძლიათ დაინახოთ ცხოვრების ფერები, ცხოვრების მშვენიერი
გამოვლინებები, უსასრულო წყალობა, რომელიც ყოველ წამს იღვრება თქვენზე. იგი არასოდეს
არ წყდება. იმის გამო, რომ არ შეგიძლიათ იხილოთ განთიადის სილამაზე, ვარსკვლავიანი
ღამის სილამაზე, ადამიანთა თვალების სილამაზე, თქვენი ამ სიღატაკის გამო იბადება რაღაც
ტრანსცენდენტული განცდების სურვილი - ღმერთის, სამოთხის, კუნდალინის ხერხემლის
არხში აწევის... ყველა ამ მოვლენის განცდა ან მსგავსი განცდების სურვილი - უბრალოდ
გონების თამაშებია. ჭეშმარიტი რელიგია ყოველთვის აქ და ახლაა.

დიახ, მე მინდა, რომ მგრძნობიარენი გახდეთ, რადგანაც სანამ მგრძნობიარენი არ გახდებით,

ვერ იქნებით სულიერები. თუ არ შეგიძლიათ, რომ ჩვეულებრივი მოვლენებით დატკბეთ, თუ
არ შეგიძიათ, რომ დიდი სიამოვნებით დალიოთ ჩაი, მაშნ არ ხართ რელიგიური. შეგიძლიათ
გაემგზავროთ ქააბში, იერუსალიმში ან კაშიში, მაგრამ ვერსად ვერ შეძებთ რელიგიურად
ყოფნას, თუ არ შეგიძლიათ, რომ დიდი მადლიერებით დალიოთ ჩაი. თუ არ შეგიძლიათ, რომ
მისი სუნი, მისი მშვენიერი არომატი შეიგრძნოთ, თუ არასაკმარისად მგრძნობიარენი ხართ
ამისთვის, მაშნ ვერ შეიგრძნობთ ღმერთს, რადგანაც ღმერთი - ყველაფრის ცენტრია.

ღმერთი - არაა პირველსაწყისი და უმაღლესი მიზანი. ღმერთი - შუაგულია ნებისმიერი

მდგომარეობისა, რომელშიც ცხოვრების ყოველ წამში ხართ. ღმერთი - იმ ქალის შუაგულია,
რომელიც შეგიყვარდათ; ღმერთი - მამაკაცის შუაგულია, რომელსაც დაუმეგობრდით. ღმერთი -
ყველაფრის შუაგულია, რასთანაც შეხება გაქვთ. ღმერთი - შუაგულია, ცენტრია, ხოლო სამყარო
- პერიფერიაა. და ისინი ყოველთვის გადახლართულნი არიან ერთმანეთში. ცენტრი
პერიფერიაშა დაფარული.

იყო მგრძნობიარე - ნიშნავს გააცნობიერო პერიფერია, ხოლო იყო სულიერი - ნიშნავს

გააცნობიერო ცენტრი. გახდი უფრო და უფრო მგრძნობიარე; სწორედ ასე ხდები უფრო და
უფრო ცოცხალი.

მაგრამ ყველა ძველი რელიგია საწინააღმდეგოს გასწავლიდა: ისინი ერთგვარ სხეულის

სიკვდილს გასწავლიდნენ, გასწავლიდნენ იმას, თუ როგორ გაგეხადათ თქვენი სხეული უფრო
და უფრო უგრძნობი. ეს ძალიან იაფფასიანი ფანდია - გააკეთე ისე, რომ შენი სხეული უფრო და
უფრო ცივი გახდეს, და მაშნ შეძლებ, რომ განდეგილად მოაჩვენო თავი, შეძებ, რომ თქვა: „მე
ვერაფერი ვერ მეხება“. ბუნებრივია, თუკი მკვდარ და მოსაწყენ სხეულში ცხოვრობ, ვერაფერი
შეგეხება. მაგრამ ეს არაა ზრდა.

ნამდვილი ზრდა მაშინ ხდება, როდესაც გახსნილი ხარ, მიმღები ხარ, მაშნ ყველაფერი გეხება,
მაგრამ ამასთან შენ ხელშეუხებელი რჩები. შენ ერთვები ნებისმიერ სიტუაციაში, მაგრამ არ
ხდები მისი ნაწილი. შენ გამუდმებით მიმდინარე მოვლენების პერიფერიაზე იმყოფები, მაგრამ
არასოდეს გავიწყდება შენი ცენტრი.

შენ ამბობ: „შენი ცეკვითი მედიტაციები, როგორც ჩანს უდიდეს მგრძნობელობას შეიცავენ,
რომელიც მთლიანად მომიცავს...“

გიხაროდეს ეს, და საშალება მიეცი, რომ მოხდეს. არაფრის შეგეშინდეს და ნუ მისცემ ნებას შენს
ძველ განპირობებულობას, რომ ხელი შეგიშალოს.

სწორედ ამიტომ გთავაზობთ ცეკვას, სიმღერას და მუსიკით დაკავებას: მინდა, რომ თქვენი
სხეული მაქსიმალურ დონეზე ვიბრირებდეს, რომ თქვენი სხეული პულსირებადი, მჩქეფარე
მოვლენა გახდეს, მდინარე, რომელიც ოკეანისკენ მიისწრაფვის, და არა აყროლებული ჭაობი.

„...და შემიძლია დავინახო ყველაფერი, რაც არ ყოფილა აღებული, და ყველაფერი, რაც არ

ყოფილა გაცემული...“

დიახ, როცა შენი მგრძნობელობა იხსნება, ღმერთი მისაწვდომი ხდება, და ყველა საიდუმლო
ძალზე ახლოს აღმოჩნდება, რადგანაც მგრძნობელობა - იდუმალის შეცნობის ერთადერთი
მეთოდია. მგრძნობელობა ნიშნავს, რომ შენ გახსნილი ხარ, რომ შენი კარებები ღიაა, რომ მზად
ხარ მთელ ყოფიერებასთან ერთად პულსირებდე. როდესაც ჩიტი იწყებს გალობას, მგრძნობიარე
ადამიანი მყისვე გრძნობს, თუ როგორ ეხმაურება ეს სიმღერა ექოდ მისი არსის ღრმა შუაგულს.
უგრძნობ ადამიანს საერთოდ არ ესმის იგი, ან ესმის, როგორც რაღაც ხმაური. იგი ვერ აღწევს
მის გულში. გუგული მანგოს ხეივანშ გალობს - და მგრძნობიარე ადამიანი მაშნვე გრძNობს, რომ
იგი სადღაც შორს კი არა, მისი სულის სიღრმეში გალობს. გუგულის სიმღერა მის სიმღერად
იქცევა, მის მისწრაფებად ღვთაებრივისადმი, მის მონატრებად შეყვარებულისადმი. ამ
მომენტში დამკვირვებელი და დაკვირვების ობიექტი ერთ მთლიანობად იქცევა. ხედავს რა
მშვენიერ გაფურჩქნულ ყვავილს, მგრძნობიარე ადამიანი მასთან ერთად იფურჩქნება და მასთან
ერთად იქცევა ყვავილად.

მგრძნობიარე ადამიანი დინებადია, მოძრავია. რა განცდაც არ უნდა შეემთხვეს, ამ განცდად

იქცევა. თუ დაისს უყურებს, დაისად იქცევა. თუ ღამის სიბნელეს უყურებს, მშვენიერ მდუმარე
სიბნელეს, იგი ამ სიბნელედ იქცევა. დილიტ იგი სინათლე ხდება. მას შეუძია გახდეს
ყველაფერი, რასაც ეს ცხოვრება წარმოადგენს. იგი ამ ცხოვრებას მთელი მისი
მრავალფეროვნებით იგემებს, ამიტომაც მდიდარი ხდება. სწორედ ესაა ნამდვილი სიმდიდრე.
მუსიკის მოსმენისას - მუსიკა ხდება; მჩქეფარე წყლის მოსმენისას - ეს ბგერა ხდება. როცა ქარი
ბამბუკის ღეროებს არხევს, იგი არ რჩება სადღაც შორს, იგი ბამბუკებს შორის აღმოჩნდება და
ერთ-ერთი მათგანი ხდება, ბამბუკი ხდება.
ძენის ოსტატმა, თავის მოსწავლეს, რომელიც ბამბუკის დახატვას ცდილობდა, უთხრა: „ჯერ
წადი და ბამბუკი გახდი“.

ეს მოსწავლე აღიარებული მხატვარი იყო. მან მაღალი შეფასება მიიღო

ხელოვნებათმცოდნეებისგან და უკვე ცნობილი ხდებოდა. მაგრამ ოსტატმა უთხრა: „ჯერ ტყეში
წადი და რამდენიმე წელი ბამბუკებს შორის იცხოვრე, გახდი ბამბუკი. იმ დღეს, როდესაც
ბამბუკი გახდები, შეგიძლია დაბრუნდე და დახატო, მაგრამ არა მანამდე. როგორ შეგიძლია
დახატო ბამბუკი, თუკი არ იცი, რას გრძნობს იგი შიგნით? შენ შეგიძლია ბამბუკის
გამოსახულება დახატო, მაგრამ ეს მხოლოდ ფოტოგრაფია იქნება“.

სწორედ ეს განსხვავებაა ფოტოგრაფიასა და ფერწერას შრის. ფოტოგრაფია ვერასოდეს გახდება

ფერწერა. როგორ ოსტატურადაც არ უნდა იყოს გაკეთებული, იგი მხოლოდ ბამბუკის
პერიფერიის ანარეკჯლი გახდება. არცერთ ფოტოაპარატს არ შეუძია შეაღწიოს სულში.

თავიდან, როცა ფოტოგრაფია აღმოაჩინეს, მხატვრების სამყაროს შიშის ტალღამ გადაუარა, რომ
შესაძლოა ახლა ფერწერას დაეკარგა უწინდებური სილამაზე და დიდება, რადგანაც
ფოტოგრაფია ყოველდღე უფრო და უფრო განვითარდება და ფერწერას დაჩრდილავს. ეს
საფრთხე სრულიად უსაფუძვლო იყო. ფოტოაპარატის გამოგონების შემდეგ ფოტოგრაფიამ
განვიტარების მართლაც დიდი გზა გაიარა, მაგრამ მის პარალელურად ფერწერაც
ვითარდებოდა - იგი ახალ ხედვას, ახალ აღქმას სწავლობდა, ახალ განზომილებებს ითვისებდა.
იმის შედეგად, რომ ფერწერას შემდგომშც მოუწია განვითარება, იგი გამდიდრდა.
ფოტოგრაფიის გამოგონებამდე ფერწერა ფოტოაპარატის როლს ასრულებდა.

... ოსტატმა თქვა: „ჯერ ტყეში იცხოვრე“. მოსწავლემ მას მოუსმინა და რამდენიმე წლის
განმავლობაში ტყეში, ბამბუკებთან ერთად ცხოვრობდა, ნებისმიერ ამინდში, რადგანაც
როდესაც წვიმა მოდის, ბამბუკი ერთ მდგომარეობაშ იმყოფება, გახარებულია, ხოლო როცა ქარი
უბერავს, მისი განწყობა იცვლება. როცა მზე ანათებს, ბამბუკის არსებაში ყველაფერი
გარდაიქმნება. როცა ბამბუკის ხეივანში გუგული მოფრინავს და გალობას იწყებს, ბამბუკი
შეშდება და ძალიან მიმღები ხდება.

მოსწავლეს ტყეში სამი წელი მოუწია ცხოვრება, სანამ ეს მოხდებოდა. მაგრამ ერთხელაც ეს
მოხდა: იჯდა რა ბამბუკის გვერდით, უცებ დაავიწყდა, თუ ვინაა. ქარმა დაუბერა, და მან რწევა
დაიწყო აქეთ-იქით - როგორც ბამბუკმა! მხოლოდ გვიან გაიხსენა, რომ დიდი ხნით შეწყვიტა
ადამიანად ყოფნა. მან ბამბუკის სულში შეაღწია, - მხოლოდ მაშნ დაიწყო ბამბუკების ხატვა.

ბამბუკების ეს გამოსახულებები, უპირობოდ, სრულიად სხვა ხარისხის იყვნენ, რომელიც

არცერთი ფოტოსთვის არაა მისაწვდომი. ფოტო მშვენიერია, მაგრამ იგი მკვდარია. ის ნახატები
ცოცხლები იყვნენ, რადგანაც ბამბუკის სულს აჩვენებდნენ - მთელი მისი სილამაზით, ყველა
მისი გამოვლინებით, ნებისმიერ ამინდში. იქ იყო სევდა და სიხარული, იქ იყო აგონია და
ექსტაზი, - ყველაფერი, რაც ბამბუკს ემართება, მთელი მისი ბიოგრაფია.

იყო მგრძნობიარე - ნიშნავს გახსნილი იყო ცხოვრების საიდუმლოებებისთვის. გახდი უფრო და

უფრო მგრძნობიარე და გადააგდე ყველა განკითხვა. ნება მიეცი საკუთარ სხეულს, რომ კარი
გახდეს. შენი გრძნობათა ორგანოები გახსნილი კარებები უნდა გახდნენ, რომლებიც
დაუბრკოლებლად უშვებენ თავის თავშ ყველაფერს ისე, რომ როდესაც მუსიკას უსმენ, ეს
მუსიკა ხდები, როცა სინათლეს ხედავ, სინათლე ხდები, როცა რაღაცას ეხები, ის ხდები, რასაც
ეხები.

შენ ამბობ:„მე ვეხსნები და სიხარულით ვხვდები ამ მზარდ მგრძნობელობას, სიცოცხლესთან ამ

„ორგაზმულ“ ურთიერთობას. თუკი როგორმე შემიძლია წარმოვიდგინო ღმერთი, მხოლოდ
როგორც უზენაესი შეყვარებული, რომელიც ჩამოდის ჩემთან - ტოტალურად ღიასთან,
მიმღებთან და გამჭვირვალესთან, როგორც კურთხეული მთვარე.“

შენ სწორად გამიგე. ჩემი გზავნილი მოკლედ აქამდე დაიყვანება: ღმერთი ყოველთვის
შეყვარებულის სახით მოდის; ღმერთი - ეს ყველაზე ახლობელი, და ამავდროულად ყველაზე
შორეული, უზენაესი შეყვარებულია. თუკი ღმერთი როგორღაც სხვანაირად გხვდება, იცოდე,
რომ ეს ღმერთი - უბრალოდ შენი გონების შემოქმედებაა, ეს არაა ნამდვილი ღმერთი. სწორედ
იმის გამო, რომ რელიგიები არანამდვილი ღმერთების გარშემო გაჩნდნენ, მათ ვერ მოახერხეს
დახმარებოდნენ კაცობრიობას, რომ უფრო მოსიყვარულე გამხდარიყო. პირიქით, მათ მთელი
მსოფლიო ძალადობით და სიძულვილით აღავსეს. ჭეშმარიტი რელიგია ღმერთს მხოლოდ
როგორც შეყვარებულს იღებს.

შენ სწორ გზაზე დგახარ. შენი წარსული უკან დაგქაჩავს. შენი მშობლები, მღვდლები, მთელი
შენი განპირობებულობა უკან დაგქაჩავს. უფრთხილდი ამას. გადააგდე ეს ყველაფერი. მიენდე
ამ მზარდ მგრძნობელობას, ამ ორგაზმოულ გახსნილობას. ესაა კარი ღვთაებრივისკენ. მიენდე
ამას და იარე პირდაპირ.

მეორე კითხვა:
როდესაც შენ ამბობ „კარგი!“, მართლა „კარგი“-ს ნიშნავს ეს თუ ზოგჯერ ნიშნავს - „შემეშვით
თქვენი სისულელეებიანად“?
ჯერ იმედიტირე ამ პატარა ანეკდოტზე...

ერთი ადამიანი სიტყვით გამოვიდა როტარი-კლუბში ჟურნალისტიკისა და ჟურნალისტების

თემაზე. ორატორმა, რომელიც თავად არ გახლდათ კლუბის წევრი, არ იცოდა, რომ კლუბის
ერთ-ერთი მთავარი პრინციპი იყო აკრძალვა სალანძღავი სიტყვების გამოყენებაზე. ლაპარაკის
დროს მას წამოცდა ერთი სიტყვა, რომელიც ამ პუბლიკასთან არ უნდა ეხმარა. კლუბის
სხდომის დასრულების შემდეგ ორატორთან მღვდელი მივიდა და ყველას თანდასწრებით
გაკიცხა იგი უცენზურო სიტყვების გამოყენებისთვის. დამნაშავე ორატორი ბოდიშებს იხდიდა,
მაგრამ მღვდელი განაგრძობდა ლაპარაკს იმაზე, თუ როგორ იყვნენ განწყობილნი
როტარიანელები, და მითუ უმეტეს ეკლესია სალანძღავი სიტყვებისადმი. შემდეგ იგი წავიდა.
მას შემდეგ, რაც რამდენიმე ნაბიჯი გაიარა კორიდორში, შემობრუნდა და კვლავ მივიდა
ორატორთან. „ეს ფირზე ჩასაწერად არაა, მხოლოდ ჩვენს შორის, - უთხრა მან, - თუკი რაღაც
მომენტში მოგინდებათ ჟურნალისტებს ვირიშვილები უწოდოთ, მე წინააღმდეგი არ ვიქნები“.

ამიტომაც ჩანაწერში „კარგი!“ უბრალოდ „კარგს“ ნიშნავს. ხოლო თუ ეს არაა განკუთვნილი

ფირზე ჩასაწერად, ეს ნიშნავს: „თავი დამანებეთ თქვენი სისულელიანად“.

მესამე კითხვა:
ვაკვირდები რა ენერგიის გამუდმებულ ცვალებადობას, რომელიც ჩემში ხდება, მიჩნდება
კითხვა: ვინაა ეს დამკვირვებელი, და რით განსხვავდება იგი დასაკვირვებელი ენერგიისგან?
როდესაც პირველად ჩნდება კითხვა: „რა არის დასაკვირვებელი და ვინ არის დამკვირვებელი?“
- შეგვიძლია ჩავიძროთ ძალიან მშვენიერ მდგომარეობაში. როდესაც ეს კითხვა აზრს იძენს,
შეგვიძლია შევიდეთ მშვენიერ სივრცეში.

ახლა ყოველ ნაბიჯთან ერთად შენში უფრო და უფრო გაქრება დაყოფა დამკვირვებელსა და
დასაკვირვებელს შორის. სინამდვილეში, რეალობაში, დამკვირვებელი და დასაკვირვებელი
ერთიანნი არიან. ისინი იყოფიან მხოლოდ იმიტომ, რომ ჩვენ ჯერ კიდევ არ შეგვიძლია
ერთიანის ხილვა.

გაიხსენე „ოქროს ყვავილის საიდუმლო“. მასში ნათქვამია: დაო ერთიანია. შემდეგ იგი ორად
იყოფა - ინად და იანად, სიბნელედ და სინათლედ, სიცოცხლედ და სიკვდილად. მაგრამ
სინამდვილეშ რეალობა ერთიანია. იგი მხოლოდ გამოიყურება ორმაგად. იგი ორმაგი ჩანს
იმიტომ, რომ გონების პრიზმაში ვხედავთ მას. მისი დუალობა - ჩვენი გონებების შემოქმედებაა.
სინამდვილეშ იგი არ არსებობს.

წარმოიდგინე, რომ სავსე მთვარიან ღამეს მთვარეს უცქერი, შემდეგ კი ოდნავ აწვები თვალებს
და უეცრად ორ მთვარეს ხედავ. შენ მსვენივრად იცი, რომ მთვარე ერთია, მაგრამ თუკი
განაგრძობ თვალის კაკლებზე ზეწოლას, ორ მთვარეს დაინახავ. სწორედ ეს გვემართება ჩვენც.
გონება ორმაგობას ქმნის, რადგანაც არ შეუძლია ერთიანობის წარმოდგენა. ერთიანობის
წარმოდგენა შეუძებელია გონებისთვის თავად მისი ბუნებიდან გამომდინარე. ეცადეთ გაიგოთ,
რატომ არ შეუძლია გონებას ერთიანობის აღქმა.

გონებამ განსხვავებები უნდა შექმნას. ერთიანობას ეს არ სჭირდება. გონების დანიშნულება

იქამდე დაიყვანება, რომ განსხვავებები შექმნას და მოვლენები გარკვეულ კატეგორიებს
მიაკუთვნოს, - აი, ეს კაცია, ეს კი ქალი; ეს მეგობარია, ეს კი მტერი; ეს საჭმელია, ეს კი
უბრალოდ ქვა; ეს სკამია, ეს კი მაგიდა; ეს კარია, ეს კი - კედელი. სწორედ ამაში მდგომარეობს
გონების მთელი სამუშაო. გონების მთელი დანიშნულება იქამდე დაიყვანება, რომ საზღვრები
შექმნას. ეს რაღაც ძალზე პრაქტიკულია, აუცილებელია. მაგრამ საბოლოო ჯამში ეს
დაბრკოლებად იქცევა. ის, რაც პერიფერიაზე გვეხმარება, ცენტრში დაბრკოლებად იქცევა.

გონებას არ გააჩნია ნამდვილობა - მას მხოლოდ სარგებლიანობა გააჩნია. როდესაც ბავში

იბადება, მას არ აქვს სახელი, იარლიყი; იგი უბრალოდ მოდის. თქვენ ხომ არ ეკითხებით: „ვინ
ხარ, რა გქვია, და საიდან მოხვედი?“ ბავშვი უბრალოდ შემოგხედავთ და იფიქრებს, რომ
სულელი ხართ: „რა სისულელეს ბოდავს!“ თქვენ მისცემთ მას სახელს, რაიმე იდენტიფიკაციას,
და მშვენივრად გეცოდინებათ, რომ ეს სახელი ყალბია. თუნდაც სასარგებლო იყოს, მაგრამ
ყალბია. თუნდაც არ იყოს ჭეშმარიტი, მაგრამ პრაქტიკულია. მას დასჭირდება ეს სახელი.

არსებობს მილიონობით ადამიანი. ქალი რომ შეუყვარდეს და მას კი წერილის მოწერა მოუნდეს,
როგორ მოსწერს წერილს ადამიანს, რომელსაც სახელი არ გააჩნია? როგორ მოუტანენ ამ
წერილს?

სამყაროში აუცილებელია, რომ სახელი გქონდეს. ჩვენ სახელს ვაძლევთ ბავშვს და

თანდათანობით გვავიწყდება, რომ ეს სახელი - უბრალოდ პრაქტიკული საშუალებაა. მასშ
არანაირი ჭეშმარიტება არაა. სახელი შეგიძლიათ შეცვალოთ. შეგიძლიათ სასამართლოშ
წახვიდეთ და განაცხადოთ, რომ უარს ამბობთ ძველ სახელზე და ახალს იღებთ. სახელის
შეცვლა იმდენჯერ შეგიძლიათ, რამდენჯერაც გსურთ.

გონება - ეს ასევე პრაქტიკული საშუალებაა, ბიოლოგიური მოწყობილობა, რომელიც სამყაროში

არსებობაში, მასში ყველაფერი აუცილებელის პოვნაში გეხმარებათ. თუკი გონებას აგდებთ,
მთელი ყოფიერება ერთ რეალობაში ირწყმება. მაშინ უკვე შეუძლებელი ხდება განსხვავებების
შექმნა ზეფირსა და ბალიშს შორის. მაშინ, შესაძლოა, ზეფირზე დაიძინოთ ბალიშის ქვეშ, ან
ღამით ბალიშს ჭამა დაიწყოთ.

ამიტომაც, მე არ ვამბობ, რომ გონება უსარგებლოა. გონება სასარგებლოა, მაგრამ თავად მისი
სარგებლობა განსხვავებაზეა დაფუძნებული. როდესაც მედიტაციაში იძირებით, გონების
საზღვრებს მიღმა გადიხართ. თქვენ გადიხართ სარგებლიანობის მიღმა ჭეშმარიტების შეცნობის
მიზნით. მაშინ იწყებთ იმის ხედვას, რაც არის, და არა იმის, რაც სასარგებლოა. მაშნ
თანდათანობით ორმაგობა ქრება.

როცა დამკვირვებელი და დასაკვირვებელი ქრებიან, თქვენ ზღურბლზე აღმოჩნდებით. მე

ვაკვირდებოდი იმ ქალს, რომელმაც ეს კითხვა დასვა, - ის ძალიან ლამაზად იზრდება.

იგი ძალზე განათლებულია, ფილოსოფიურ მეცნიერებათა დოქტორია, თუმცა აქ უბრალოდ

ტუალეტებს ალაგებს. და ეს მას ძალიან დაეხმარა, ფილოსოფიურ მეცნიერებათა დოქტორებს ეს
ძალიან სჭირდებათ, წინააღმდეგ შემთხვევაში ისინი თავშ რჩებიან. ეს სპეციალური ფანდი იყო.
მე განზრახ შევთავაზე დალაგება, და მან მშვენივრად გამოავლინა ამაში თავი. სრულიად
დაავიწყდა თავისი სამეცნიერო ხარისხი, თავისი განათლება, კარიერა, სახელი და სხვა რამეები
- სრულიად დაივიწყა. იგი მიეცა სამუშაოს, რომელიც შესთავაზეს, - მთლიანად, ტოტალურად.
ეს ტოტალურობა, ეს ღრმა თავგანწირვა ახლა მშვენიერ ნაყოფებს იძლევა მის არსებაში.

ახლა იგი არა ფილოსოფიურ კითხვას სვავს. ფილოსოფია გაქრა მისი გონებიდან. იგი საუბრობს
თავის პირად განცდაზე, რაღაც ეგზისტენციალურზე. იგი რეალურად შეეჯახა ამ პრობლემას:
ვინ არის დამკვირვებელი, და რა არის დასაკვირვებელი?

ახლა მას ამ წარმოდგენის გადაგდებაც მოუწევს. ახლა დასაკვირვებელი დამკვირვებელი

გახდება. ახლა მათ შორის აღარ იქნება საზღვარი: მხედველი ხილული გახდება, შემცნობელი -
შესაცნობი, სიყვარულის ობიექტი კი - შეყვარებული. როცა პირველად ხდება, ეს რაღაც ძალზე
უცნაური გვეჩვენება: ჩვნება გაოგნება, რადგანაც ეს გონების მთელ სტრუქტურას ანგრევს, -
ნუთუ ასე არაა? წარმოიდგინეთ, რომ ბამბუკს ხედავთ და გავიწყდებათ, ვინაა თქვენს შორის
ბამბუკი, და ვინაა ის, ვინც ხედავს მას. ეს სიგიჟედ გვეჩვენება. როდესაც სარგებლიანობის
ჩვეულ სამყაროს უბრუნდებით, ეჭვი გეპარებათ, უნდობლად ეკიდებით ამას: „რა ხდება? ეს
სახიფათოა! როგორ შემიძლია ბამბუკი ვიყო?“ მაგრამ ეს სიმართლეა. ჩვენ ყველანი ერთიანი
რეალობის ნაწილები ვართ.

მე ჩემს მარჯვენა ხელშ ვიმყოფები, მე ჩემს მარცხენა ხელში ვიმყოფები, მე ჩემს სხეულშ
ვიმყოფები, მაგრამ ჩემი სხეული დაკავშირებულია მიწასთან, მზესთან და მთვარესთან. ჩვენ
ყველანი კავშრში ვართ ერთმანეთთან. არავინ არაა დამოუკიდებელი, ჩვენ ყველანი
ურთიერთკავშირში ვართ.

როდესაც თანდათანობით გონება მიდის, თქვენ ემშვიდობებით მას, და თავის უსასრულობას

თქვენს წინ არა-გონება შლის, მაშნ ბამბუკი ხდებით, მაშინ იმყოფებით
ბამბუკში, როგორც ბამბუკი. დამკვირვებელი დასაკვირვებელი გახდა. უდიდესი კურთხევა
ხდება! უდიდესი ტრანსფორმაცია ხდება!
ეს უფრო და უფრო მეტად მოხდება. შენ ეს დაიმსახურე. ნუ გეშინია! ეს სიგიჟედ მოგეჩვენება,
და გონება გაკიცხავს ამას, როგორც სიგიჟეს.

ამ მომენტში ოსტატს უნდა დაუგდო ყური, და არა შენს გონებას. მე გეუბნები შენ: განაგრძე
მოძრაობა. შენ უკვე ბევრი რამით გარისკე, ახლა კიდევ ცოტაც გარისკე. საშუალება მიეცი ამ
დაყოფას, რომ ასევე გაქრეს, და მის გაქრობასთან ერთად - სატორი!

მეოთხე კითხვა:
ნუთუ სწავლება აქ-და-ახლა ყოფნის შესახებ არ შეიძლება სახიფათო აღმოჩნდეს - ვგულისხმობ
სულელების ხელში?
სულელების ხელში ყველაფერი შეიძება სახიფათო აღმოჩნდეს! სულელების ხელში სახუფათოა
ყურანი, ბიბლია, გიტა - და შენ იცი ეს. ამის მტკიცებულება კაცობრიობის მთელი ისტორიაა.
მშვენიერი, კრისტალური სიცხადით სავსე სიტყვები, - მაგრამ როგორც კი სულელების ხელშ
აღმოჩნდებიან, რაღაც ირღვევა და ნექტარი შხამად იქცევა.

სამართლიანია საწინააღმდეგოც: თუ შენ გონიერი ხარ, ბრძენი ხარ, მაშინ შხამიც კი წამლად
იქცევა.

ერთხელ ჩემთან ერთი ადამიანი მოვიდა. იგი ძალიან შეშფოთებული იყო, რადგანაც ოცი წლის
განმავლობაში ჯ. კრიშნამურტის მიმდევარი გახლდათ, შემდეგ კი, ერთხელ, სრულიად
შემთხვევით, მის გვერდით სავარძელში აღმოჩნდა თვითმფრინავშ, დელიდან ბომბეიმდე.

მაშინ მან იხილა რაღაც, რამაც შეძრა იგი, სულის სიღრმემდე შეძრა. მშვიდად ძილიც კი აღარ
შეეძლო. რატომ დახარჯა ოცი წელი ამ ადამიანზე?

იგი ჩემთან მოვიდა და მითხრა:

- რა გავაკეთო ახლა? ოცი წელი ტყუილად დავხარჯე!

- მე ვკითხე:

- რა მოხდა კონკრეტულად?

მან მიპასუხა:

- მე დავინახე, რომ ის დეტექტივს კითხულობდა!

მე ვუთხარი:

- ჯ. კრიშნამურტის ხელში დეტექტიური რომანი რომანად იქცევა, შენს ხელსი კი ყურანი

უბრალოდ დეტექტიურ რომანად იქცევა.

ყველაფერი შენზეა დამოკიდებული. ყველაფერი მხოლოდ შენზეა დამოკიდებული.

მე მსმენია...

რამდენიმე წლიანი ფსიქოანალიზის შემდეგ ერთმა ადამიანმა რჩევა ჰკითხა თავის

ფსიქოანალიტიკოსს... მის თავს არაფერი ხდებოდა. ფსიქოანალიტიკოსი ღელავდა, და მისი
პაციენტიც ღელავდა. უკვე იმდენი ფული გადაიხადა, მაგრამ არანაირი შედეგი არ იყო.
ბოლოს და ბოლოს პაციენტმა გადაწყვიტა ყველაფერი ეთქვა, რასაც ფიქრობდა. მან თქვა:

- მე ვფიქრობ, რომ ნამდვილი პრობლემა - ჩემ გონებაშ არაა. ნამდვილი პრობლემა - იმ

ადამიანებშია, რომლებთან ერთადაც მე ვმუშაობ: ჩემს მენეჯერში, ჩემს ბუღალტერში, ჩემს
თანამშრომლებში. ნამდვილი პრობლემა - იმ ადამიანებშია, რომლებთან ერთადაც ვმუშაობ.
ამიტომ ჩემი გონების ფსიქოანალიზი ვერ დამეხმარება.

- კონკრეტულად რაში მდგომარეობს ეს პრობლემა? - ჰკითხა ფსიქოანალიტიკოსმა.

პაციენტმა უპასუხა:

- ისინი ყველანი საოცრად ზარმაცები არიან. არავის უნდა მუშაობა, გამუდმებით სახვალიოდ
დებენ ყველაფერს.

- მაშინ გააკეთეთ შემდეგი: დაწერეთ რამდენიმე აბრა. დაწერეთ ამ მშვენიერ აბრებზე დიდი
ასოებით:

„გააკეთე ეს ახლავე! ხვალინდელი დღე არასოდეს დადგება! ხვალ - სიკვდილია, სიცოცხლე -

მხოლოდ ახლაა“. და დაკიდეთ ეს აბრები მთელს ოფისში, რათა ხედავდნენ სადაც არ უნდა
გაიხედონ. ეს აუცილებლად იმოქმედებს მათზე.

სამი დღის შემდეგ ფსიქოანალიტიკოსმა დაურეკა თავის პაციენტს. თუმცა ყურმილი მისმა
ცოლმა აიღო და უთხრა:

- ჩემი ქმარი საავადმყოფოშია. ის თანამშრომლებმა ცემეს.

ფსიქოანალიტიკოსმა ჰკითხა:

- რატომ?

ცოლმა უპასუხა:

- ვფიქრობ, ეს რაღაცით თქვენს რჩევასთანაა დაკავშირებული.

მაშნ ის საავადმყოფოშ გაიქცა. მისი პაციენტი რამდენიმე მოტეხილობით, დალურჯებული იწვა.

- რა მოხდა? - ჰკითხა ფსიქოანალიტიკოსმა.

პაციენტმა უპასუხა:
- ყველაფერი თქვენი სულელური რჩევია გამოა. ჩემი ბუღალტერი მაშინვე გაიქცა თავის
სალაროსთან ერთად: „გააკეთე ეს ახლავე! ხვალინდელი დღე არასოდეს დადგება! ხვალ -
სიკვდილია!“ მან უბრალოდ წერილი დატოვა: „მე მრავალი წელია ვფიქრობდი, რომ მთელი
სალარო წამეღო და გავმქრალიყავი, და თუ ეს მართლაც ასეა, რომ ხვალ - სიკვდილი დგება,
მაშინ დროა, რომ ახლავე გავაკეთო ეს“. ჩემი მენეჯერი ჩემს მდივან გოგოსთან ერთად გაიქცა.
დანარჩენი თანამშრომლები დამეხვივნენ და მცემეს. მათ განაცხადეს: „ჩვენ ყოველთვის
გვინდოდა შენი ცემა, მაგრამ გამუდმებით მომავლისთვის ვდებდით ამას“.

შენ მეკითხები: „ნუთუ სწავლება აქ-და-ახლა ყოფნის შესახებ არ შეიძლება სახიფათო

აღმოჩნდეს?“

შეიძლება, თუ მსგავს ოფისში ცხოვრობ და გონებაში ასეთი ადამიანები გყავს.

მე მსმენია...

იმ დროს, რდესაც დიდი ბრიტანეთის ხელისუფლების სათავეში უილსონის მმართველობა იყო,

საგარეო საქმეთა მინისტრი გამუდმებით ნასვამი ჯორჯ ბრაუნი გახლდათ. ერთხელ, ფრანგი
პრეზიდენტის ჯორჯ პომპიდუს ვიზიტთან დაკავშირებით საზეიმო მიღება მოეწყო.

უკვე საკმაოდ შებახუსებულმა ჯორჯ ბრაუნმა გადაწყვიტა საუბარი წამოეწყო მეზობელთან მის
მაგიდაზე, რომელიც მადამ პომპიდუ აღმოჩნდა:

- რა გსურთ ცხოვრებისგან, მადამ?

- არაფერი, გარდა ბედნიერებისა, - უპასუხა მადამ პომპიდუმ. და, იგრძნო რა მისი ხელი
საკუთარ ბარძაყზე, დაამატა: - მაგრამ მხოლოდ სუპის შემდეგ.

მე აქ-და-ახლა ყოფნას გასწავლით, მაგრამ თქვენ მოგიწევთ, რომ მრავალ რამეზე იზრუნოთ.
იყავით აქ-და-ახლა, მაგრამ „მხოლოდ სუპის შემდეგ!“

იმისთვის, რომ აქ-და-ახლა იყოთ, უზარმაზარი გონიერებაა საჭირო. ეს გზავნილი არაა

სულელებისთვის. როდესაც აქ-და-ახლა ყოფნას გთავაზობთ, თქვენი გონიერების იმედი მაქვს.
ამით თქვენდამი პატივისცემას გამოვხატავ. და თქვენ ამის ღირსი უნდა იყოთ.

იყო აქ-და-ახლა - ნიშნავს იყო ძალიან ყურადღებიანი, გაცნობიერებული - იმდენად

გაცნობიერებული, რომ ეს წამი არ უნდა აღმოჩნდეს დამძიმებული არც წარსულით და არც
მომავლით; ეს წამი არ უნდა აღმოჩნდეს დამძიმებული არანაირი ნაგვით, უნდა იყოს სუფთა,
ნათელი, უმანკო. ამ უმანკოებაში აღმოაჩენთ კარს ღმერთისკენ.
ყოველთვის გახსოვდეთ: თქვენ შეგიძლიათ დაამახინჯოთ აზრი, თქვენ შეგიძლიათ შეიტანოთ
თქვენი წარმოდგენები ნებისმიერ დიდ სწავლებაში და ამგვარად დაამახინჯოთ იგი. ყველაფერი
თქვენზეა დამოკიდებული.

მეხუთე კითხვა:
რატომაა ქალური ენერგია - „სიბნელის“ პრინციპი? ნიშნავს თუ არა ეს, რომ მასში რაღაც
ბოროტია? „ოქროს ყვავილის საიდუმლოს“ ავტორი მამაკაცური შოვინისტის შთაბეჭდილებას
ტოვებს.
ეს შენ ხარ ქალური შოვინისტი! იმის ნაცვლად, რომ „ოქროს ყვავილის“ ავტორზე იფიქრო,
საკუთარ თავზე დაფიქრდი.

ოსტატი ლუ-ძი უბრალოდ ფაქტებს ამბობს. საიდან მოიტანე, რომ სიბნელე რაღაც ბოროტს
ნიშნავს? ეს შენი საკუთარი იდეაა! სიბნელე ისეთივე მშვენიერია, როგორც სინათლე;
იმდენადვე შესანიშნავი და ღირებული, როგორც სინათლე. შენ ფიქრობ, რომ ღამე ნაკლებად
ღირებულია, ვიდრე დღე? შესაძლოა, რომ სინამდვილეში მას უფრო მეტი ღირებულებაც კი
გააჩნია, მაგრამ ნაკლები - არანაირად. დღე გღლის, გფიტავს, ღამე კი განახლებას გაძლევს,
ძალებს აღგიდგენს. დღე გკლავს, ღამე კი განახლებს, ხვალინდელი დღისთვის გამზადებს,
ძალებს გინარჩუნებს. რა არის სიბნელეში ბოროტი? სიბნელე თვალუწვდენელია. სინათლეს არ
შეუძლია იყოს ასეთი თვალუწვდენელი. სინათლე ყოველთვის შეზღუდულია, სიბნელეს არ
გააჩნია საზღვრები. სინათლე ზედაპირულია, სიბნელე - ღრმა.

სწორედ ამიტომ გამოსახავენ კრიშნას არა თეთრკანიანად, არამედ შავკანიანად. მისი ერთ-ერთი
სახელია - შიან, რაც ნიშნავს „შავს“. რატომ გამოსახავენ კრიშნას სწორედ ასე? - უბრალოდ
იმიტომ, რომ სიღრმის შთაბეჭდილება შექმნან. ყველაფერი თეთრი ცოტა ზედაპირული ჩანს.
სწორედ ამიტომ გიჟდება ყველა დასავლეთელი გარუჯვაზე - თეთრი სახე არ გამოირჩევა
სიღრმით. თუ სანაპიროზე წამოწვებით, გაირუჯებით და თქვენი კანი უფრო მუქი გახდება,
მაშინ ის მეტ სიღრმეს და სილამაზეს იძენს.

სიბნელე ცივია. სიბნელე მარტოობის შეგრძნებას ტოვებს. იგი ძალზე მედიტატიურია. დღისით
შეუძლებელია ძილი. ძილისთვის სიბნელეა საჭირო. ძილი და სამადჰი ძალიან ჰგვანან
ერთმანეთს. სიბნელეში ძალზე ადვილია არა-გონებაში ჩაძირვა.

საიდან მოიტანე, რომ სიბნელეში რაღაც შემზარავია? ალბათ ეს იდეა საკუთარმა შოვინისტურმა
გონებამ მოგაწოდა.

სიბნელეში არაფერია ცუდი. სიბნელე - ეს მიწის ენერგიაა, ხოლო სინათლე - ცის ენერგია.
მთელი საიდუმლო ცისა და მიწის შეხვედრაში მდგომარეობს. ადამიანი - ცისა და მიწის
შეხვედრაა. ცაც და მიწაც წონასწორობაში უნდა იყვნენ. თუ სინათლისა და სიბნელის
პრინციპები გაწონასწორებულია, თუ მამაკაცური და ქალური პრინციპები ღრმა ჰარმონიაში
იმყოფებიან, მაშინ ერთიანობას მიაღწევ.

ლუ-ძი უბრალოდ ფაქტების კონსტატაციას ახდენს. ქალური პრინციპი მამაკაცურისგან

განსხვავებით მოდუნებულობითაა სავსე. სინათლე - ეს დაუდგრომელობის პრინციპია. სწორედ
ამიტომ დილით, როცა მზე ამოდის, გაღვიძება გიწევთ, უკვე აღარ შეგიძლიათ მშვიდად ყოფნა.
როგორც კი მზე ჩადის, ძილი გიპყრობთ, მზად ხართ დასვენებისთვის, მზად ხართ, რომ ღრმა
თავდავიწყებაში ჩაიძიროთ. შემდეგ სინათლე კვლავ დაგაბრუნებთ ზედაპირზე თქვენს
ყოველდღიურ საქმეებში, ყოველდღიურ სამყაროში. სიბნელეს სამყაროსგან შორს მიჰყავხართ.
თქვენ ყველა ამაოებას, ყველა მღელვარებას, ყველა შფოთვას ივიწყებთ.

ქალები იგივე თვისებას ატარებენ - მათ შეუძლიათ სიმშვიდე მოგანიჭონ. თუ გიყვართ ქალი,
მაშინ თქვენ იცით, რომ თავად მისი გვერდზე ყოფნაც კი ძალიან გამშვიდებთ.

მხოლოდ ადამიანს, რომელიც თავის შინაგან ქალს შეხვდა, შეუძლია იცხოვროს გარე ქალის
გარეშე. მაშინ გარე ქალში აღარაა აუცილებლობა, რადგანაც ის ისედაც მოდუნებულია, მან
იპოვა თავისი შინაგანი ნავთსაყუდელი. სანამ შინაგან ნავთსაყუდელს არ იპოვნით, მოგიწევთ,
რომ გარეთ ეძებოთ იგი - ეს აბსოლუტურად აუცილებელია. ქალი მოდუნებას გაძლევთ, და
სწორედ ამიტომ უწოდებს მას ლუ-ძი სიბნელეს.

იმ მომენტში, როდესაც თქვენი ქალის მკლავებში ხართ, ან მის მუხლებზე გიდევთ თავი, თქვენ
კვლავ ბავშვი ხდებით, ის კი - თქვენი დედა. შესაძლოა ის თქვენი ცოლი იყოს, მაგრამ ამ
მომენტში იგი თქვენი დედა ხდება. იგი გარს გევლებათ, როგორც სიბნელე, იგი აგრილებს
ცეცხლს, რომელიც მთელი დღე ენთო თქვენში. თქვენთვის უფრო ადვილია ღრმად დაძინება,
როცა გვერდით თქვენი ქალი გყავთ. იგი სიბნელის პრინციპს წარმოადგენს. ქალი ისეთივე
თვალუწვდენელია, როგორც სიბნელე.

მამაკაცი ძალზე სპეციფიურია, ქალი - უნივერსალური. სწორედ ამიტომაც იღლებიან მამაკაცები

უფრო მალე. ქალს დიდი გამძლეობა აქვს. ქალები უფრო დიდხანს ცოცხლობენ, ვიდრე
მამაკაცები, ნაკლებად იტანჯებიან ავადმყოფობებით, ვიდრე მამაკაცები, იშვიათად გადადიან
ჭკუიდან, ვიდრე მამაკაცებიიშვიათად იკლავენ თავს, ვიდრე მამაკაცები. ქალი მშვიდია,
უშფოთველია, გრილია, გაწონასწორებულია. იგი უსაზღვროა.

ქალი ყოველთვის გულუხვობას ავლენს. იგი იძლევა და სანაცვლოდ არაფერს ითხოვს. იგი
იცავს, იგი კვებავს, - არა მხოლოდ ბავშვს კვებავს თავის რძით, არამედ შეყვარებულსაც კვებავს
თავისი სიყვარულით. სიყვარული - უფრო მაღალი თანრიგის საკვებია, სულის საკვებია.

საიდან მოიტანე, რომ სიბნელე ბოროტია? მასში არაფერია ბოროტი. მაგრამ მე შემიძლია
გავიგო, საიდან მოვიდა ეს წარმოდგენა.
დასავლური გონება ცხოვრობდა და განაგრძობს ცხოვრებას ორმაგობით, მას არასოდეს
მოუხერხებია ერთიანობის შეცნობა. იუდაიზმმა დასავლურ სამყაროს მემკვიდრეობად
ორმაგობის შესახებ წარმოდგენა დაუტოვა. იუდაიზმის გამო ამ წარმოდგენით ღრმად
გაიჟღინთა ქრისტიანობა და მუსულმანობა. და შენ საკუთარ თავში იუდეურ მემკვიდრეობას
ატარებ.

იუდეური წარმოდგენებით ღმერთი - ეს სიკეთეა. მაგრამ მაშინ ვის უნდა მივაწეროთ ყველა ის
ბოროტება, რასაც სამყაროში ხვდებით? განტევების ვაცის როლისთვის ეშმაკი მოიგონეს.
იმისათვის, რომ ღმერთი ბოროტებაზე პასუხისმგებლობისგან გაენთავისუფლებინათ, იგი
ეშმაკს მიაწერეს, ღმერთი კი მხოლოდ სიკეთის გამოვლინებად დარჩა. ვიღაცისთვის ხომ უნდა
დაეკისრებინათ მთელი ბოროტება. თუ მხოლოდ ღმერთი არსებობს, ეს ნიშნავს, რომ მასში
ერთშია ჩადებული როგორც სიკეთე, ასევე ბოროტება, რომ იგია ერთიც და მეორეც.
იუდეველებს არასოდეს ჰყოფნიდათ სიმამაცე ამისთვის. მათ ეშინოდათ, რომ სიკეთე და
ბოროტება ერთ ღმერთში გაეერთიანებინათ, ამიტომ რჩებოდა მხოლოდ ერთი გამოსავალი -
სხვა ღმერთების შექმნა: სიკეთის ღმერთის და ბოროტების ღმერთის. ასე გაჩნდა ორმაგობა -
ღმერთი-ეშმაკი. მაშინ ღმერთი - სინათლეა, ხოლო ეშმაკი - სიბნელე. მაშინ ეშმაკის გამოსახვა
ყოველთვის შავად უწევთ, რაღაც ცხოველისმაგვარად, რქებით, ჩლიქებით და კუდით - მაგრამ
აუცილებლად შავად, როგორც ღამე, შემზარავად. სწორედ აქედან მოიტანე წარმოდგენა, რომ
ღამე შემზარავია. ეს წარმოდგენა გავრცელდა ქრისტიანობაშიც და მუსულმანობაშიც. ორივე ეს
რელიგია იუდაიზმის გაგრძელება გახდა.

სინამდვილეში მსოფლიოში მხოლოდ ორი რელიგია არსებობს - იუდაიზმი და ინდუიზმი.

ქრისტიანობა და მუსულმანობა იუდეურ ტრადიციას მიეკუთვნება, ხოლო ჯაინიზმი და
ბუდიზმი - ინდუისტურ სამყაროს, ინდუისტურ ხედვას. ინდუისტური ხედვა საფუძველშივე
განსხვავდება იუდეურისგან. ინდუისტურ ხედვაში არ არსებობს ეშმაკი, არ არსებობს ორმაგობა.
ღმერთი შეიცავს საკუთარ თავში სიკეთესაც და ბოროტებასაც. ღმერთი უნდა შეიცავდეს
სიკეთესაც და ბოროტებასაც. მაგრამ ერთიც და მეორეც იმდენად გაწონასწორებულია ღმერთში,
რომ ისინი ანეიტრალებენ ერთმანეთს, და ღმერთი მათ მიღმა აღმოჩნდება.
ღმერთი ერთიცაა და მეორეც და ამავე დროს ორივეს მიღმაა, რადგანაც ისინი ერთმანეთის
ნეიტრალიზებას ახდენენ.
ეს არაორმაგის, ტრანსცენდენტულის აღმოსავლური კონცეფციაა. ამიტომ შეგიძლიათ
დაინახოთ, რომ აღმოსავლურ ღმერთებს შავ ფერებში გამოსახავენ, ხოლო აღმოსავლური
ქალღმერთები ეშმაკივით შემზარავად გამოიყურებიან. წარმოიდგინეთ, მაგალითად, დედა
კალი ადამიანთა თავის ქალების გირლიანდით! ვერცერთი იუდეველი ვერ წამოიდგენს ასეთ
ქალღმერთს, რომელსაც ხელში ახლადმოჭრილი და სისხლმდინარე ადამიანის თავი უჭირავს.
უფრო მეტიც, ის თავისი ქმრის გულ-მკერდზე ცეკვავს... აი ესაა ნამდვილი ქალი! იმასთან
ერთად, რომ ხელში მახვილი უჭირავს, იგი მშვენიერია, საოცრად ლამაზია. შეხედეთ თვალებში
- რა დიდი სიღრმე, სილამაზე და თანაგრძნობა, სიყვარული და სითბოა.
დასავლურ გონებას არ ძალუძს ამის გაგება: „რა სისულელეა? თუ ეს ქალი - ქალღმერთია, მაშინ
ეშმაკი ვინღაა?“ მათ არ შეუძიათ იმის გაგება, რომ ჩვენ ვცდილობდით, ორივე პოლარობა
შეგვეერთებინა, და ისინი ყველა თავის გამოვლინებაში დედა კალის ხატ-სახეში შეხვდნენ
ერთმანეთს. კალი ნიშნავს „სიშავეს“.

სიტყვა „კალ“-ს სამი მნიშვნელობა გააჩნია. პირველი - ეს „სიშავეა“, მეორე - „დრო“, ხოლო
მესამე - „სიკვდილი“. დედა კალი სამი ამ თვისების სიმბოლოა. იგი განასახიერებს დროს,
დროის მარადიულ დინებას, მის უსასრულო მოძრაობას, ცვლილებას. იგი ასევე სიკვდილის და
სიშავის სიმბოლოცაა. მაგრამ დააკვირდით მას ყურადღებით, და თქვენ მასში დაინახავთ
სილამაზეს, კურთხევას, თანაგრძნობას, სიყვარულს და სითბოს. იგია სიცოცხლეც და
სიკვდილიც. იგია სიშავეც და სითეთრეც. იგი წარმოადგენს პოლარული
ურთიერთწინააღმდეგობების შეხვედრას.

ლუ-ძი - არაა მამაკაცური შოვინისტი. უფრო ფრთხილად იყავი, როდესაც ისეთ ადამიანებზე
ლაპარაკობ, როგორიცაა ლუ-ძი. უფრო ყურადღებით იყავი. ისეთი ადამიანები, როგორიცაა
ლუ-ძი, ან ლაო-ძი, ან ჯუან-ძი, ან ბუდა, ან კრიშნა, ან ქრისტე, - არც მამაკაცები არიან და არც
ქალები. ისინი ზღვარს მიღმა გავიდნენ, მათ ნებისმიერი ორმაგობის ტრანსცენდენცია
მოახდინეს. ამასთან ორივე ეს ორმაგობა განაგრძობს მათში არსებობას, მაგრამ ისინი
დაბალანსებულია, ღრმა ჰარმონიაში იმყოფებიან. ბგერა და სიჩუმე ისეთ ჰარმონიაშა მათში,
რომ იბადება მშვენიერი მუსიკა; სიშავე და სითეთრე მათში ისეთ ჰარმონიაშია, რომ
ყოფიერების მთელი პანორამა იქმნება; სიცოცხლე და სიკვდილი მათში ისეთ ჰარმონიაშია,
ისეთ ღრმა ჩახუტებაში, რომ მისგან მარადისობა იბადება.

მეექვსე კითხვა:
ოშო, შენ გჯერა ქრისტეს მეორედ მოსვლის?
და როგორ ფიქრობ, ვინ ვარ მე?

ქრისტე - არაა პიროვნება, ქრისტე - ცნობიერების მდგომარეობაა. ქრისტეები იყვნენ იესომდე,

ქრისტეები იყვნენ იესოს შემდეგ. იესო - მხოლოდ ერთ-ერთი ქრისტეა. ბუდა - ქრისტეა,
მაჰავირა - ქრისტეა, ლუ-ძი - ქრისტეა, ზარატუსტრა - ქრისტეა. სიტყვა „ქრისტე“ უბრალოდ
აღნიშნავს ცნობიერების უმაღლეს მდგომარეობას. იგი სიტყვა „ბუადს“ ექვივალენტურია.

ბუდა - არაა რომელიმე ადამიანის სახელი. ეს მოვლენაა. იგივე შეიძლება ითქვას ქრისტეზეც.
ქრისტე - ეს არაა იესოს სახელი! მისი სახელი იესოა. ერთხელ იესო გაქრა და მასზე ქრისტეს
ცნობიერება გარდმოვიდა. მისი ეგო გაქრა, და იგი მთელი ყოფიერის ინსტრუმენტი გახდა.
მაშინ მან შეძლო, ეთქვა: „მე და ჩემი ზეციერი მამა ერთნი ვართ“. ეს ქრისტეს ცნობიერებაა, მას
არაფერი აქვს საერთო იესოსთან.
თუ შენ ქრისტეს მეორედ მოსვლას ელოდები, მაშინ ტყუილად ელოდები.თუ შენ ქრისტეს
მოსვლას ელოდები, იგი აგრძელებს მოსვლას: ქრისტე შენს წინ ზის, და შენ მას უსმენ - უსმენ
არა იესოს რა თქმა უნდა, არა სიდჰართჰა გაუტამას. მაგრამ შენს წინ ბუდას ხედავ, შენს წინ
ქრისტეს ხედავ.

ეს მაგონებს...

მსმენია ერთი რედაქტორის შესახებ ერთ პატარა ამერიკულ ქალაქში. მრავალი წლის
განმავლობაში იგი ინახავდა ძველმოდურ ხის ლიტერებს სამოციანი შრიფტით, რომლებიც
ყველაზე სენსაციური სათაურების დასაწერად გამოიყენებოდა. მისი თანამშრომლები
არაერთხელ სთავაზობდნენ მის გამოყენებას, მაგრამ რედაქტორი ყოველთვის კატეგორიულად
უკუაგდებდა ხოლმე ამ იდეას.

ერთხელ, ზაფხულში, იგი დიდი ხნით წავიდა სათევზაოდ. მისი არყოფნისას ქალაქს ქარბუქი
დაატყდა თავს, რომელმაც ეკლესიის სამრეკლო და რამდენიმე სახლის სახურავი მოანგრია და
ჭები დააშრო. უკვე მრავალი წელია ქალაქს არ ენახა ასეთი მასშტაბის კატასტროფა.
გადაწყვიტეს რა, რომ შესაფერისი დრო დადგა, გაზეთის თანამშრომლებმა თაროდან ამ
უზარმაზარი ლიტერების ნაკრები ჩამოიღეს და მისი მეშვეობით სენსაციური სათაური
დაბეჭდეს გაზეთის პირველ გვერდზე.

ორი დღის შემდეგ რედაქტორი განრისხებული შევარდა თავის ოფისში.

- ღმერთო დიდებულო! - წამოიძახა მან. - ვინ მოგცათ ამ ლიტერების ჩამოღების უფლება რაღაც
ქარბუქის გამო? მთელი ეს წლები ქრისტეს მეორედ მოსვლისთვის ვინახავდი მათ!

ასე ტყუილად დაელოდები.

ნუ იფიქრებ, რომ ქრისტე და იესო - ერთი და იგივეა. სწორედ ამაშ უკვე ორიათასი წელია
ცდება ქრისტიანული ეკლესია. ამ ხანგრძლივი დროის განმავლობაშ უკვე მრავალი ქრისტე
მოდიოდა - ზოგიერთმა მათგანმა დატოვა ქრისტიანული წიაღი. ზოგიერთი კი თავად მასშ
იზრდებოდა. მაისტერ ეკჰარტი ქრისტე იყო, ისევე როგორც იაკობ ბიომე, ისევე როგორც
ფრანცისკო ასიზელი. ისინი ქრისტიანულ წიაღში გაიზარდნენ, მაგრამ ეკლესიამ ხელიდან
გაუშვა ისინი, რადგანაც იესოს ელოდებოდა, - ელოდა იმავე განსხეულებას, იმავე ფორმას. ეს
სრული სისულელეა. იესო აღარასოდეს მოხდება მეორედ. შეუძლებელია იესო განმეორდეს.

იმისთვის, რომ იესო განმეორდეს, უნდა განმეორდეს მთელი ისტორია, რომელიც მის გაჩენას
უძღოდა წინ, ეს კი შეუძებელია. შეუძლებელია იესო განმეორდეს, რადგანაც ამისთვის საჭირო
იქნებიან მარიამი, ხურო იოსები და იერუსალიმის ორიათასი წლის წინანდელი ატმოსფერო.
მაშნ საჭირო იქნება მეფე ჰეროდე და პროკურატორი პილატე პონტოელი. საჭირო იქნება მთელი
მაშნდელი წყობა, რადგანაც იესო იქიდან გამოვიდა. არა, შეუძლებელია იესო განმეორდეს. ეს
შეუძლებელია. მაგრამ ქრისტეს შეუძია ყოველ ადამიანზე გარდმოვლინდეს.

ლეგენდა ამბობს, რომ როდესაც იოანე ნათლისმცემელი იესოს იორდანის მდინარეში

ნათლავდა, თითქოს ცაში არსაიდან გაჩნდა მშვენიერი თეთრი მტრედი. არასოდეს არავის
უნახავს ასეთი სუფთა, ასეთი თეთრი მტრედი, - იგი დაეშვა იესოზე და გაქრა მასში.

ეს უბრალოდ სიმბოლოა. ეს ქრისტეს ცნობიერების სიმბოლოა. იესო გასხივოსნებული გახდა...

მასთან რაღაც მიღმიერი მოვიდა. ოსტატი ლუ-ძი ამაზე ასე იტყოდა: „ზეცა მიწაზე დაეშვა“.
თეთრი მტრედი, რომელიც ციდან ეშვება, იესოს ერწყმის და მასში ქრება, - უბრალოდ
სიმბოლოა, მეტაფორაა. ამ მომენტიდან იესომ შეწყვიტა იესოდ ყოფნა, იგი ქრისტე გახდა. იგივე
დაემართა ბუდასაც ბოდჰის ხის ქვეშ: რაღაც დაეშვა მასზე, და ამის შემდეგ მან შეწყვიტა
სიდჰართჰა გაუტამად ყოფნა, იგი ბუდა გახდა.

ნუ ელოდები იესოს მოსვლას. თუ იესოს მოსვლას დაელოდები, ტყუილად დაკარგავ დროს. ის

არ მოვა, მას არ შეუძლია მოსვლა. ხოლო თუ შენ ქრისტეს მოსვლას ელოდები, მაშინ ლოდინი
არაა საჭირო, - ქრისტე უკვე აქაა. ისინი, ვინც ქრისტეს ელოდებიან, - არა კონკრეტულ
განსხეულებაში, არამედ როგორც ცნობიერების მდგომარეობას, როგორც არსებას, - ყოველთვის
პოულობენ მას, ასე თუ ისე. ამ ცნობიერების მდგომარეობას ათასობით ოსტატი ფლობდა.

ამბობენ, რომ ერთხელ ქრისტიანმა მისიონერმა ძენის ოსტატები მოინახულა. მოხუც ძენის
ოსტატრს არასოდეს სმენოდა ქრისტეს შესახებ. იგი შორეულ მთის გამოქვაბულში ცხოვრობდა.
იქამდე მიღწევა მისიონერს დიდ ძალისხმევად დაუჯდა. ეს იყო მძიმე დამღლელი
მოგზაურობა, ამასთან სარისკო და სახიფათო. მან თან ბიბლია წაიღო, - აპირებდა, რომ მოხუცი
ოსტატი ქრისტიანობაზე მოექცია. მისი სახელი მთელს ქვეყანაშ იყო ცნობილი, და
მილიონობით ადამიანი მიდიოდა ამ გამოქვაბულთან.

ბოლოს და ბოლოს, მისიონერმა მიაღწია დანიშნულების ადგილს და უთხრა ოსტატს:

- მინდა რამდენიმე წინადადება წაგიკითხოთ.

მან ბიბლია გადაშალა და მთაზე წარმოთქმული ქადაგება წაიკითხა:

- ნეტარ არიან უბრალონი, რამეთუ მათია სასუფეველი ცათა... - და ასე შემდეგ.

სულ რამდენიმე წინადადებამ გაიჟღარა, როდესაც მოხუცმა ოსტატმა თქვა:

- შეჩერდი! ის, ვინც ეს თქვა, - ბუდაა! ვინც არ უნდა იყოს ეს ადამიანი, იგი ბუდაა. აღარაა
საჭირო გაგრძელება. დიახ, ნეტარ არიან უბრალონი, რამეთუ მათია ცათა სასუფეველი.
შემომხედე მე! ეს მე დამემართა!
მაგრამ საწყალი მისიონერი ამისთვის არ მოსულა. ის იმისთვის მოვიდა, რომ ქრისტე
ქრისტიანობაზე მოექცია. მას ქრისტეს ქრისტიანობაზე მოქცევა უნდოდა! რა სისულელეა!
მაგრამ ჯერ კიდევ ვერ ხვდებოდა ამას.

მან უთხრა:

- ნება მიბოძეთ, ბოლომდე წაგიკითხოთ. ეს დიდ შტაბეჭდილებას მოახდენს თქვენზე.

მაგრამ მოხუცმა გააჩერა:

- აღარაა საჭირო გაგრძელება. ვისაც არ უნდა ეთქვა ეს სიტყვები, იგი ბუდაა. მან შეიცნო,
შეიცნო, ისევე, როგორც მე. ჩვენ ერთნაირები ვართ. შემომხედე!

მაგრამ მისიონერი ძალიან ქრისტიანი იყო. იგი სახლშ დაბრუნდა თავის ბიბლიასთან ერთად
და თავისთვიუს ფიქრობდა, რომ ეს მოხუცი შეშლილი იყო:

- :როგორ შეუძია საკუთარ თავს ქრისტე უწოდოს? როგორ შეიძება ქრისტე იყოს?“
სინამდვილეშ იგი იესოზე ფიქრობდა, მას არ ესმოდა სიტყვა „ქრისტეს“ მნიშვნელობა.

ქრისტე - ესაა ბუდას, გამოღვიძებულის, კურთხეულის დასავლური ექვივალენტი. სწორედ

ამაშა სიტყვა „ქრისტეს“ აზრი. სიტყვა „ბჰაგავანს“ იგივე მნიშვნელობა აქვს, რაც სიტყვა
„ქრისტეს“, - კურთხეული.

და ბოლო კითხვა:
მე ცხოვრებაში ბევრჯერ ვყოფილვარ შეყვარებული, მაგრამ ეს ყოველთვის იმედგაცრუებით
სრულდებოდა. რატომ?
ცოტამ თუ იცის, რა არის სიყვარული, ამიტომ როგორც ჩანს შენ სხვა რაღაც გაქვს განცდილი.
როცა რაღაც სხვას განიცდი, მაშნ ადრე თუ გვიან ეს იმედგაცრუებით მთავრდება. სიყვარული -
ძალზე იშვიათი განცდაა. ნუ უწოდებ ამას სიყვარულს. შენ სიყვარულს უწოდებ საკუთარ
ფანტაზიებს, საკუთარ სურვილებს, საკუთარ მოთხოვნილებას, საკუთარ მარტოობის შიშს. ისე
მარტოდ და ცარიელად გრძნობ თავს, რომ გინდა ვიღაცით შეავსო საკუთარი თავი. მაგრამ
არავის შეუძია საკუთარი თავის ვიღაც სხვით შევსება, ამიტომაც ადრე თუ გვიან იმედგაცრუება
დგება.

იმედგაცრუება გარდუვალად დგება შენს ეგრეთწოდებულ სიყვარულში. როდესაც გიყვარდება,

რის კეთებას იწყებ სინამდვილეში? იწყებ ფანტაზიორობას, ძალიან ბევრის მოლოდინს. იმის
გამო, რომ თავად ელი ბევრს, ასეთი მწარე იმედგაცრუება დგება.

ეს დამახასიათებელი გახდა სწორედ ამ ეპოქისთვის და გაცილებით უფრო მეტად

დასავლეთისთვის, ვიდრე აღმოსავლეთისთვის. აღმოსავლეთი სიყვარულს ყოველთვის ძალზე
პრაგმატულად, რეალისტურად უდგება. აღმოსავლეთში არ ხდება ამდენი იმედგაცრუება,
რადგანაც ადამიანები არ ელიან სიყვარულისგან ძალიან ბევრს - მაშ, საიდან მოვა
იმედგაცრუება? აღმოსავლეთში ადამიანები ჯერ ქორწინდებიან, შემდეგ კი იმის მიხედვით, თუ
როგორ აგრძელებენ ერთმანეთთან ცხოვრებას, მოსწონთ ერთმანეთი, ეხმარებიან ერთმანეთს,
და ერთგვარი სიყვარული ვლინდება. მაგრამ ამაში არაა რომანტიკა, ამიტომაც არც
იმედგაცრუებაა.

დასავლეთში ჯერ სიყვარული ხდება, და სიყვარულს ჭკუიდან გადაყავხართ. რასაც სიყვარულს

უწოდებთ, ეს რაღაც ბიოქიმიურია, ეს ჰორმონალური მოვლენაა. თქვენ ქიმიკატების
ზემოქმედების ქვეშ აღმოჩნდებით ხოლმე, რომლებიც როგორც გამაბრუებელი ნარკოტიკი, ისე
მოქმედებენ... როდესაც ნარკოტიკი შეგყავთ, თქვენ იცით ამის შესახებ; ხოლო როდესაც ამ
ნარკოტიკს თქვენივე საკუთარი ჰორმონები წარმოადგენენ, ამას ვერ აცნობიერებთ. ეს
ბიოლოგიური ნარკოტიკებია, რომლებსაც ბუნება იმისთვის იყენებს, რომ სიცოცხლე
განაგრძოს. უბრალოდ წარმოიდგინეთ, რა მოხდებოდა თქვენში ამ ტოქსინის გარეშე... წამით
წარმოიდგინეთ, რომ არ არსებობს ეს სასიყვარულო თრობა, არ არსებობს გვარის გაგრძელების
ინსტინქტი - მაშინ ვინ გააგრძელებს მას და რატომ? სამყარო გაჩერდება. ბუნებამ მოგატყუათ:
მან თქვენში პროგრამა ჩადო, რომელიც ჰორმონალურ პროცესს უშვებს, და უეცრად თქვენთან
მოდის ფანტაზიები, და უმნიშვნელო მოვლენები ძალზე მნიშვნელოვნად გეჩვენებათ.

მე მესმენია...

სასიამოვნო შესახედაობის, მაგრამ საკმაოდ ბრტყელმკერდიანი ახალგაზრდა ქალი ექიმთან

მივიდა გამოკვლევაზე.

- გთხოვთ, გაიხადეთ ბლუზი, - უთხრა მას ექიმმა.

- არა, - გააპროტესტა ქალმა, - არ შემიძლია!

- გაიხადეთ, გაიხადეთ, - უთხრა ექიმმა, - ნუ შევქმნით ბუზისგან სპილოს.

მაგრამ სწორედ ეს ემართება სიყვარულს - ადამიანები ბუზისგან სპილოს ქმნიან. შემდეგ,

როდესაც იმედგაცრუება დგება, ისინი ბუზისგან სპილოს ქმნიან. როდესაც ნარკოტიკის
ზემოქმედების ქვეშ იმყოფებით, ყველაფერი მშვენივრად გეჩვენებათ. სწორედ ამიტომ
მსოფლიოს ყველა ენაში არის გამოთქმა „სიყვარულში ჩავარდნა“ (fall in love) - თქვენ
ვარდებით თქვენი ცნობიერებიდან, კარგავთ ცნობიერებას, თითქმის მთვრალები ხდებით.
მაშინ ყველაზე ჩვეულებრივი ქალიც ანგელოზს ემსგავსება, ყველაზე ჩვეულებრივი მამაკაცი კი
- ჰერკულესს. ყველაფერი მშვენიერი და მნიშვნელოვანი ჩანს, მაგრამ ეს მხოლოდ თქვენი
სურვილის პროექციაა.
ადრე თუ გვიან ეს პროექცია რეალობას შეეჯახება, და მაშინ ჰერკულესის ხატ-სახე გაიფანტება,
ისევე როგორც კლეოპატრას ხატ-სახე. მაშნ პირისპირ აღმოჩნდებით ჩვეულებრივ მამაკაცთან,
ჩვეულებრივ ქალთან და გაგიკვირდებათ, თუ როგორ აღმოჩნდით და რას აკეთებთ აქ. თუკი
ამასთან ერთად თქვენს გარშემო რამდენიმე ბავში9 გაჩნდება, მაშინ საქმე უკვე ძალიან
ცუდადაა! მაშნ მხოლოდ ბავშების გამო გიწევთ ერთად ყოფნა. ჰერკულესი მოკვდა, კლეოპატრა
მოკვდა. ორი ჩვეულებრივი, გაკვირვებული ადამიანი განაგრძობს ბავშვებზე ზრუნვას,
რადგანაც ისინი უნდა გაზარდონ დააღზარდონ. ადრე თუ გვიან იგივე დაემართებათ მათ
შვილებსაც.

იმედგაცრუება იმიტომ დგება, რომ შენ ძალიან დიდი მოლოდინები გაქვს.

იმედიტირე ამ ისტორიაზე. მომყევი ნაბიჯ-ნაბიჯ.

დიასახლისმა თავის მსახურთუხუცესს დაურეკა:

- სმიტერს, გთხოვ, ამოდი ჩემს საძინებელში.

როდესაც მან კარი შემოაღო, ქალმა უთხრა:

- დრო დადგა სმიტერს. გამხადეთ ფეხსაცმელები.

და სმიტერსმა გახადა ფეხსაცმელები.

- ახლა წინდები გამხადეთ.

და მან წინდები გახადა.

- ახლა კაბა გამხადეთ.

და მან კაბა გახადა.

- ახლა, სმიტერს, ბიუსტჰალტერი გამხადეთ.

და მან ბიუსტჰალტერიც გახადა.

- ახლა კი, სმიტერს, გამხადეთ პანტალონები. და თუ კიდევ ერთხელ წაგასწრებთ ჩემს

ტანსაცმელში გამოწყობილს, სხვა სამუშაოს ძებნა მოგიწევთ!

აი, რა გემართება - ელოდები, ელოდები, ელოდები... და ბოლოს - იმედგაცრუება!

დღეისათვის საკმარისია.

თავი 31
ზეიმის განზომილება
პირველი კითხვა:
ერთ-ერთი თემა, რომელიც თქვენს აშრამს ეხება და ყველაზე მეტ პოლემიკას და გაკიცხვას
იწვევს, - ესაა სექსი, სექსუალური გარყვნილებები და ორგიები. ოშო, შეგიძლიათ გამოთქვათ
თქვენი შეხედულება სექსუალობაზე და მის როლზე ტრანსცენდენციაში. - რ. კ. კარანჯა,
ჟურნალ „ბლიც“-ის რედაქტორი.
დიდად პატივცემულო კარანჯა, ჩემი გზა - სიცოცხლის დამადასტურებელი გზაა. მე ვასწავლი
ცხოვრებას მთელი მისი ტოტალურობით. წარსულის რელიგიები სიცოცხლის უარმყოფელნი
იყვნენ: მათ უკუაგდეს და დაანგრიეს სიცოცხლე, ისინი და მათი ღმერთი სიცოცხლის
წინააღმდეგ იყვნენ განწყობილნი. ჩემთვის ღმერთი და სიცოცხლე - სინონიმებია. არ არსებობს
არანაირი სხვა ღმერთი, გარდა სიცოცხლისა, - მე ვაღმერთებ სიცოცხლეს! და თუ სიცოცხლე
ღმერთია, მაშინ სიყვარული - მისი ტაძარია.

ეს სამი სიტყვა ჩემი სწავლების საფუძველს წარმოადგენს: სიცოცხლე - როგორც ღმერთი,

სიყვარული - როგორც ტაძარი, სინათლე - როგორც განცდა. თუ ეს სამი სიტყვა გაიგეთ, მაშნ
თქვენ ყველაფერი გაიგეთ.

იმდენად, რამდენადაც რელიგიები ყოველთვის სიცოცხლისა და სიყვარულის წინააღმდეგ

იყვნენ განწყობილნი, ჩემს გარშემო, ბუნებრივია ჩნდება დიდი პოლემიკა. მე მას ვღებულობ -
ეს ბუნებრივი მოვლენაა. ეს პოლემიკა მე არ მაღელვებს. მე ის უფრო ამაღელვებდა, იგი რომ არ
ყოფილიყო. ეს აბსოლუტურად კანონზომიერია და ჩემი სამუშაოს გეგმაში შედის.

რატომ იყვნენ წარსულის რელიგიები სიცოცხლისუარმყოფელნი? იმიტომ, რომ რელიგიის

სახელით გრძელდებოდა ადამიანის განუწყვეტელი ექსპლუატაცია, ექსპლუატაცია, რომელსაც
მღვდელი და პოლიტიკოსი ხელმძღვანელობდნენ. მღვდლებმა და პოლიტიკოსებმა მოაწყვეს
შეთქმულება ადამიანის წინააღმდეგ. ადამიანის ექსპლუატირების ერთადერთი შესაძლებლობაა
- აიძულო, რომ ეშინოდეს. როდესაც ადამიანი შიშითაა სავსე, როდესაც შიშისგან კანკალებს,
იგი კარგავს ნდობას საკუთარი თავისადმი, მზადაა, რომ დაემორჩილოს. მაშინ შეუძლია -
ნებისმიერი სისულელე დაიჯეროს. შეუძლებელია, აიძულო ადამიანს რაიმე სისულელის
დაჯერება, თუ მას საკუთარი თავისადმი ნდობა გააჩნია.
გახსოვდეთ: მრავალი საუკუნის განმავლობაში სწორედ ასე გრძელდებოდა ადამიანის
ექსპლუატაცია. ეგრეთ წოდებული რელიგიების პროფესიული საიდუმლო იმაში მდგომარეობს,
რომ აიძულოს ადამიანს - ეშინოდეს, აიძულოს ადამიანს, რომ თავი უღირსად, დამნაშავედ
იგრძნოს; შექმნას მასში შეგრძნება, რომ იგი ჯოჯოხეთის კიდეზე დგას.

როგორ მივაჩვიოთ ადამიანი ასეთ უზარმაზარ შიშს? ამის გაკეთების ერთადერთი საშუალებაა -
სიცოცხლის გაკიცხვა, ყველაფრის გაკიცხვა, რაც ბუნებრივია, - სექსის გაკიცხვა, რამეთუ ეს
სიცოცხლის საფუძველია, ჭამით სიამოვნების მიღების გაკიცხვა, რამეთუ ეს სიცოცხლის მეორე
საფუძველია, სასიყვარულო, ოჯახური, მეგობრული ურთიერთობების გაკიცხვა, რამეთუ ეს
სიცოცხლის მესამე საფუძველია. აუცილებელია ყველაფრის გაკიცხვა, რაც კი ადამიანისთვის
ბუნებრივია, აუცილებელია დაღი დავასვათ ამ ყველაფერს, როგორც ცუდს: „თუ ამას გააკეთებ,
ტანჯვა გელოდება. თუ ამას არ გააკეთებ, ჯილდო გელოდება. თუ ბუნებრივად იცხოვრებ,
ჯოჯოხეთში მოხვდები“, - ასეთია მთელი წარსულის გზავნილი: „ხოლო სამოთხეში მაშინ
მოხვდები, თუკი სიცოცხლის წინააღმდეგ იქნები“.

ეს ნიშნავს, რომ ღმერთი მხოლოდ იმ შემთხვევაში მიგიღებთ, თუ თვითმკვლელობას ჩაიდენთ

- გრძნობების, სხეულის, გონებისა და გულის ნელ თვითმკვლელობას; თუკი ნელი და სრული
თვითგანადგურებისკენ წახვალთ. რაც უფრო მეტად მოახერხებთ საკუთარი თავის
განადგურებას, მით უფრო ძლიერად შეგიყვარებთ ღმერთი, - ასეთია წარსულის რელიგიების
სწავლება, რომელმაც ადამიანი და მისი არსი მოწამლა. ამ სწავლების წყალობით შეძლეს
მმართველებმა ადამიანის ექსპლუატაცია. წარსულის რელიგიები ორიენტირებულნი იყვნენ
სიკვდილზე და არა სიცოცხლეზე.

მე კი ვასწავლი სიცოცხლის დამადასტურებელ ხედვას. გიყვარდეთ ცხოვრება მისი ყველა

გამოვლინებით, ყველა განზომილებით, რადგანაც ეს ერთადერთი საშუალებაა უმაღლეს
ჭეშმარიტებასთან მიახლოებისთვის. უმაღლესი ჭეშმარიტება არ იმყოფება სადღაც შორს, იგი ამ
მომენტშია დაფარული, უშუალოდ ახლა. ახლა მიმდინარეა სწორედ უმაღლესი; იმანენტურია
სწორედ ტრანსცენდენტული: ღმერთი - არაა სადღაც იქ; იგი აქაა, ღმერთი - არაა „ის“, არამედ
„ესაა“; თქვენ არ ხართ ცოდვილები და ვერ იქნებით უღირსები.

მე აქ იმისთვის ვარ, რომ ნებისმიერი დანაშაულის გრძნობისგან განთავისუფლებაში

დაგეხმაროთ. მე აქ იმისთვის ვარ, რომ კვლავ საკუთარი თავის ნდობაშ დაგეხმაროთ. როგორც
კი კვლავ ენდობით საკუთარ არსს, თქვენს ექსპლუატაციას ვერ შეძლებს ვერცერთი
პოლიტიკოსი, ვერცერთი მღვდელი. ექსპლუატაცია მხოლოდ მაშინაა შესაძლებელი, როდესაც
თქვენში შიშია.

მე მსმენია...
ერთხელ მოლა ნასრედინი ჯუნგლებში დაიკარგა. მთელი დღე ცდილობდა გზის პოვნას, მაგრამ
უშედეგოდ. მშიერი, დაღლილი და გამოფიტული იყო, ტანსაცმელი დაგლეჯილი ჰქონდა, და
მთელი სხეული ეკლებით დაკაწრული. მზე ჩავიდა, ბნელდებოდა, ცოტაც და ღამე
დადგებოდა.

იგი ათეისტი იყო, თავდაჯერებული ათეისტი. არასოდეს ლოცულობდა. მაგრამ ახლა, შიშით
წარმოიდგინა რა ღამე, რომელიც წინ ელოდა, და გარეული მხეცები, ცხოვრებაში პირველად
მიმართა ღმერთს. დაავიწყდა ყველა არგუმენტი, რომელიც ღმერთის არარსებობის
დამამტკიცებლად მოჰყავდა ხოლმე. მუხლებზე დაეშვა და თქვა: „ღმერთო...“ - და გარშემო
მიმოიხედა შეცბუნებულმა, მშვენივრად იცოდა რა, რომ გარშემო არავინ იყო, მაგრამ მაინც
შეცბუნებულმა - მან ეს-ესაა დაარღვია მთელი თავისი ცხოვრების ათეისტური პრინციპი!

მაგრამ როდესაც შიშ კარზე აკაკუნებს, ხოლო სიკვდილი ასე ახლოა, ვინღა ფიქრობს ლოგიკაზე,
ფილოსოფიაზე და სხვადასხვა „იზმებზე“? ვინ ფიქრობს რაციონალურ არგუმენტებზე?
„ღმერთო! - წარმოთქვა მან. - გთხოვ, დამეხმარე, რომ თავი დავაღწიო ამ ჯუნგლებს, და
ყოველთვის პატივს გცემ. მეჩეთშიც კი დავიწყებ სიარულს. ყველა მუსულმანურ რიტუალს
შევასრულებ. გპირდები, ოღონდ გადამარჩინე! მაპატიე! პატიებას გთხოვ ყველაფრისთვის, რაც
შენს წინააღმდეგ მითქვამს. სულელი ვიყავი, სრული სულელი. ახლა ვიცი, რომ არსებობ“.

ამ მომენტში თავზე ჩიტმა გადაუფრინა და პირდაპირ გაწვდილ ხელისგულებზე დაასკლინტა.

„გთხოვ, ღმერთო! ნუ მესვრი მძღნერს! მე მართლა დავიკარგე!“

როდესაც ადამიანს შიში იპყრობს, იგი მორწმუნე ხდება, მაშინაც კი, თუკი მთელი თავისი
ცხოვრება ათეისტი იყო. მღვდლებმა ყოველთვის იცოდნენ ეს მრავალი საუკუნის
განმავლობაში. კაცობრიობის მთელ წარსულს შიში მართავდა. ადამიანში შიშს შექმნის
საუკეთესო საშუალება - მასში დანაშაულის გრძნობის გამოწვევაა ბუნებრივ მოვლენებთან
დაკავშირებით. მას არ შეუძია მათი გადაგდება, მაგრამ არც სიამოვნების მიღება შეუძია,
რადგანაც ჯოჯოხეთის ეშინია. ასე ხდება მარწუხებში მომწყვდეული. ეს მარწუხები მისი
ექსპლუატაციის საფუძველი ხდება. თქვენ არ შეგიძიათ თქვენი სექსუალობის გადაგდება
უბრალოდ იმიტომ, რომ რომელიღაც სულელი მღვდელი გეუბნებათ, თითქოს ეს რაღაც ცუდია.
იგი არაფერ კავშირშია თქვენს წარმოდგენებთან კარგისა და ცუდის შესახებ. ეს რაღაც
ბუნებრივია - ბუნებრივი თავისი არსით. თქვენ დაიბადეთ სექსისგან. ყოველი თქვენი უჯრედი
- სექსუალური უჯრედია. თქვენ არ შეგიძლიათ სექსუალობის გადაგდება უბრალოდ იმიტომ,
რომ ვიღაც გეუბნებათ ამას. დიახ, თქვენ შეგიძლიათ დაიწყოთ მისი ჩახშობა, მაგრამ ჩახშობით
უცილობლად დაიწყებთ მის დაგროვებას თქვენს არაცნობიერში, და იგი ჭრილობად იქცევა.
რაც უფრო მეტად ჩაახშობთ, მით უფრო აკვიატებულ იდეად იქცევა სექსი. რაც უფრო მეტად
გიპყრობთ სექსი, მით უფრო მეტად განიცდით დანაშაულის გრძნობას. მანკიერ წრეში ექცევით.
მღვდლის ხაფანგში ექცევით. თავად მღვდელს არასოდეს სჯეროდა ამის, ისევე როგორც
პოლიტიკოსს. ყველაფერი ეს მოგონილ ინქა ადამიანებისთვის, მასებისთვის. და ასე
ატყუებდნენ მასებს.

ცნობილია ისტორიები, რომლებშიც ჰყვებიან იმის შესახებ, რომ ზოგიერთ მეფეს და ზოგიერთ
მღვდელმთავარს ასობით ცოლი ჰყავდა. საოცარია, მაგრამ მიუხედავად ამისა, ადამიანებს მაინც
სჯეროდათ ამ შარლატანების.

ჯერ კიდევ ორმოცდაათი წლის წინ, ამ საუკუნეში, ნიზამს ჰაიდერაბადიდან ხუთასი ცოლი
ჰყავდათ, მაგრამ მიუხედავად ამისა, იგი რელიგიურ ადამიანად ითვლებოდა, რადგანაც ყველა
რიტუალს ასრულებდა. მღვდლებიც და პოლიტიკოსებიც თავად აკეთებენ იმას, რასაც სხვა
ადამიანებს უკრძალავენ, - ხანდახან ღიად, ხანდახან საიდუმლოდ.

მე მსმენია... არის ერთი ძველი ანდაზა: თუ ერთხელ მომატყუებ, სირცხვილი შენ. თუ ორჯერ
მომატყუებ, სირცხვილი მე.

მაგრამ მღვდლები მრავალი საუკუნის განმავლობაში გატყუებდნენ, იმდენად დიდხანს

გატყუებდნენ, რომ ეს რაღაც მისაღები გახდა. ეს ისეთი ძველი ტყუილია, რომ როგორც
თავისთავადს, ისე ვიღებთ. არავინ არ უფიქრდება იმას, რომ ატყუებენ.

ეს მაგონებს ერთ ისტორიას, რომელიც ჩემს მეგობარს შეემთხვა. იგი ეკლესიაში დადიოდა,
სადაც რეგულარულად ატარებდნენ ლატარეას. წელიწადში ერთხელ მღვდლები ეკლესიის
ეზოში სამ ავტომობილს გამოჰფენდნენ ხოლმე და ათამაშებდნენ, ბილეთებს კი მრევლზე
ჰყიდიდნენ. წინა წელს მათ გაათამაშეს „კადილაკი“, „მერკური“ და „პლიმუთი“. ლატარეიდან
სამი დღის შემდეგ ჩემი მეგობარი, რომელიც ლუდის ბარიდან გამოდიოდა, პასტორს შეეჩეხა.
მან შეხედა პასტორს და ჰკითხა:

- მითხარით, ვინ მოიგო ავტომობილი? ვინ მოიგო „კადილაკი“?

მღვდელმა უთხრა:

- კარდინალმა. გაუმართლა, ხომ ასეა?

მაშინ ჩემმა მეგობარმა ჰკითხა:

- „მერკური“ ვინ მოიგო?

- ეპისკოპოსმა. გაუმართლა, ხომ ასეა?

მაშინ ჩემი მეგობარი კიდევ დაინტერესდა:

- და „პლიმუთი“ ვინღა მოიგო?

პასტორმა უპასუხა:

- მამა მერფიმ. გაუმართლა, ხომ ასეა?

ამ მომენტში ჩემმა მეგობარმა ბარში დაბრუნება და კიდევ ერთი კათხის აღება გადაწყვიტა.
მღვდელმა შეაჩერა და ჰკითხა:- და თქვენ რამდენი ბილეთი იყიდეთ?

ჩემმა მეგობარმა უპასუხა:

- არცერთი! გამიმართლა, ეშმაკმა დალახვროს, ხომ ასეა?

მღვდლებმა ღრმად დაჭრეს ადამიანის გული, ადამიანის ცნობიერება. თავს მოახვიეს მას
შხამიანი იდეა იმის შესახებ, რომ სიცოცხლე - ეს რაღაც უსახურია. ასწავლიდნენ ადამიანებს
იმას, თუ როგორ განთავისუფლებულიყვნენ სიცოცხლისგან. მე ვასწავლი ჩემს ხალხს, თუ
როგორ შევიდნენ მასში უფრო ღრმად. ისინი ასწავლიდნენ იმას, თუ როგორ
განთავისუფლებულიყვნენ სიცოცხლისგან. მე ვასწავლი, როგორ გავხადოთ ჩვენი ცხოვრება
თავისუფალი. ისინი ასწავლიდნენ, როგორ დაასრულოთ ცხოვრება. მე ვასწავლი, როგორ
იმოძრაოთ მასში მარადიულად, კვლავ და კვლავ, როგორ იცხოვროთ სიუხვეში. აქედანაა ყველა
პოლემიკა. იგი გარდუვალია. ჩემი ხედვა საფუძველშივე განსხვავდება იმისგან, რასაც ხალხს
რელიგიის სახელით ასწავლიდნენ.

მე ცხოვრებაშ რელიგიის ახალი ხედვა შემომაქვს. ყველაზე თამამი მცდელობა, რაც კი ოდესმე
გაკეთებულა, - ესაა მცდელობა, მივიღოთ ცხოვრება მთელი მისი მრავალი წახნაგით,
მცდელობა - მოვიპოვოთ ცხოვრებით ტკბობის უნარი, მისით სიხარული, მისით ზეიმი. ჩემი
გზა - ეს განდეგილობა კი არა, ზეიმია. ჩემი გზა - მარხვა კი არა, სადღესასწაულო სუფრაა.
შეგეძლოს ზეიმი - ნიშნავს იყო რელიგიური. რელიგიის ჩემი განმარტება ასეთია: რელიგია -
ზეიმის განზომილებაა.

არცერთ ცხოველს არ შეუძლია ზეიმი, არცერთმა სხვა ცხოველმა არაფერი არ იცის

დღესასწაულებზე. შიმპანზემ და ზღვის გოჭებმა იციან თამაში, მაგრამ მხოლოდ ადამიანს
შეუძლია ზეიმი. ზეიმი - ეს ცნობიერების უმაღლესი ზრდაა, ოქროს ყვავილის გამოვლინება,
გამოხატულება, ყვავილობა.

მე ზეიმს გასწავლით. ზეიმი - ჩემი გასაღებია.

და მე გასწავლით, რომ იზეიმოთ თქვენი სექსუალურობა, რადგანაც ეს ღმერთის საჩუქარია;

იზეიმოთ თქვენი სხეულით, რადგანაც ეს ღმერთის წყალობაა. იზეიმეთ ყოველი წამი,
რომელიც გეძლევათ, ყოველი ჩასუნთქვა და ამოსუნთქვა, გულის ყოველი ფეთქვა. ეს ისეთი
კურთხევაა! განიცადეთ ღმერთი ზუსტად ახლა! მე არ გაძლევთ ღმერთს, როგორც მიზანს, მე
მისაწვდომს ვხდი ღმერთს ახლა, ამ მომენტში. იზეიმეთ, და ღმერთში იქნებით!

ძველი რელიგიები ძალზე სევდიანები იყვნენ. ძველი რელიგიები ძალზე სერიოზულები იყვნენ.
ჩემი რელიგია - თამაშს რელიგიაა: ყველაფერ აღქმულ უნდა იქნას თამაშის განწყობით. ნუ
უყურებთ ცხოვრებას სერიოზულად. ცხოვრება - გართობაა. მიიღოთ იგი, როგორც გართობა -
ნიშნავს ლოცვით იყოთ სავსე. მაშნ თქვენს შიგნით აღარაა წუწუნი, არის მხოლოდ მადლიერება.

ეს მნიშვნელოვანი საკითხია. აქ რამდენიმე რამ უნდა გაიგოთ.

არსებობენ პათოლოგიურად არაჯანმრთელი ადამიანები. ადრე სწორედ ასეთი პათოლოგიურად

ავადმყოფური გონება დომინირებდა. ასეთ ადამიანს არ შეუძლიათ სიამოვნების მიღება,
უბრალოდ არ შეუძლიათ. მაგრამ რადგანაც ეს არ შეუძლიათ, ამისგან დიდ სათნოებას ქმნიან.
ცხოვრება სიამოვნებების გარეშე სათნოებად ითვლება.

ყოველი ადამიანი სიამოვნების მიღების უნარით იბადება, მაგრამ ის ჯერ კიდევ არ ფლობს
სიამოვნების მიღების ხელოვნებას. ადამიანები ფიქრობენ, რომ უბრალოდ იმის გამო, რომ
ცოცხლები არიან, უბრალოდ იმის გამო, რომ სუნთქავენ და არსებობენ, შეუძლიათ სიამოვნების
მიღება. ეს სისულელეა. სიამოვნება - ესაა უდიდესი ხელოვნება და უდიდესი დისციპლინა. ეს
ისეთივე ნატიფი დისციპლინაა, როგორც მუსიკა, პოეზია ან ფერწერა. ეს უდიდესი
შემოქმედებაა.

ადამიანები იბადებიან და იწყენებ ფიქრს, რომ მზად არიან სიცოცხლით ტკბობისთვის, მაგრამ
ისინი ვერ ტკბებიან მისით, რადგანაც არ იციან, როგორ. ისინი საკუთარ ცხოვრებას იმას
უკეთებენ, რაც არ იციან, ხოლო როდესაც არ იცით, ადრე თუ გვიან ორი შესაძლოდან გიწევთ
არჩევა. ერთის დროს ხვდებით, რომ სულელურად იქცევით, - ეს კი ეგოს აყენებს ჭრილობას.
მეორეს დროს კი ფიქრობთ, რომ ცხოვრება უაზრობაა: „არ არის ცხოვრებაშ ბედნიერება, არამედ
მხოლოდ ტანჯვაა. ამიტომაც არ შემიძლია დავტკბე. ჩემთან ყველაფერი რიგზეა. თუ რამე
რიგზე ვერაა, ეს თავად ცხოვრების მოწყობილობაა“. ადრე ეს ტიპიური მიდგომა იყო: „თუ
სინათლეს ვერ ვხედავ, ეს ნიშნავს, რომ იგი არ არსებობს“. არ ჩნდება ვარაუდი, რომ ბრმა
ხართ. „თუკი არ მესმის არანაირი ბგერა, ეს ნიშნავს, რომ ბგერა უბრალოდ არ არსებობს“. არ
არსებობს ვარაუდი, რომ შესაძლოა ყრუ იყოთ.

მსგავსი მიდგომა კარგად კვებავს ეგოს. ეგოისტი ცდილობს დატკბეს, მაგრამ როდესაც ხედავს,
რომ არაფერი გამოსდის, რომ არ შეუძია ტკბობა, იწყებს გაკიცხვას, მათ გაკიცხვას, ვისაც
ტკბობა შეუძლია. მას შური ტანჯავს. ამ შურის გამო სხვა ადამიანებს უწამლავს გონებას. თუკი
ვინმე ტკბება, იგი ამბობს: „შეხედე, შენ მარადიულად დაიტანჯები ჯოჯოხეთში, შენ
დანაშაულს სჩადიხარ! როგორ შეგიძლია იზეიმო, იცეკვო, იმღერო, გიყვარდეს?“ მისთვის
ცხოვრება - ეს სასჯელია, თქვენ კი ბედავთ და აღიქვამთ მას, როგორც ჯილდოს? მაგრამ ადრე
სწორედ ასეთი ფსიქოლოგიურად არაჯანსაღი ადამიანები დომინირებდნენ.

ერთ მოსაწყენ საღამოს ჩემი მეგობარი ხუთვარსკვლავიანი სასტუმროს ჰოლში იჯდა. გვერდით
შთამბეჭდავი გარეგნობის ადამიანი დაინახა და მასთან საუბარი წამოიწყო:

- შემიძლია, დასალევი შემოგთავაზოთ?

- არა, - მშრალად უპასუხა ამ ადამიანმა, - არ ვსვამ. ერთხელ გავსინჯე, მაგრამ არ მომეწონა.

მაგრამ ამას ოდნავაც არ შეუცბუნებია ჩემი მეგობარი, და თანამოსაუბრეს სიგარა შესთავაზა,

თან უთხრა, რომ უკეთესი თამბაქო არასოდეს გაუსინჯავს.

- გმადლობ, არ ვეწევი. ერთხელ გავსინჯე, მაგრამ არ მომეწონა.

- პოკერის თამაშზე რას იტყვით?

- არა, გმადლობ, მე არ ვთამაშობ კარტს. ერთხელ ვცადე, მაგრამ არ მომეწონა. მალე ჩემი ვაჟი
უნდა მოვიდეს. შესაძლოა მან ისურვოს თამაში.

ჩემი მეგობარი სავარძელის საზურგეზე გადაწვა და წარმოთქვა:

- ალბათ, თქვენი ერთადერთი შვილია?

ასეთები არიან პოტენციური მღვდლები: მათ ერთხელ გასინჯეს, მაგრამ სიამოვნება ვერ მიიღეს,
თითქოს სიამოვნება - თანდაყოლილი უნარი იყოს.

ესაა ხელოვნება, რომელიც საჭიროა ისწავლოთ, საჭიროა გაითავისოთ. იმისთვის, რომ

სიამოვნების მიღება ისწავლოთ, მრავალწლიანი პრაქტიკა, მრავალწლიანი განწმენდაა საჭირო.
პირველად მოისმინოთ კლასიკური მუსიკა, გაიგოთ, რომ სიამოვნებას არ განიჭებთ და ამის
გამო სამუდამოდ დაივიწყოთ, - უბრალოდ სისულელეა. თქვენს სმენას გარკვეული
დისციპლინა სჭირდება. მხოლოდ მაშნ შეუძლია დაიჭიროს რაღაც ნატიფი ამ მუსიკაში. უხეში
უკვე მისაწვდომია, და უხეშთან საქმე ადვილადაა, რადგანაც ეს რაღაც ცხოველურია. მაგრამ
იმისთვის, რომ უფრო ღრმა ცხოვრებისეულ სივრცეებში შეხვიდეთ, აუცილებელია
უზარმაზარი დისციპლინა, უზარმაზარი მედიტატიურობა, ლოცვის მდგომარეობა და
მადლიერება. მთავარია გახსოვდეთ: „თუ ცხოვრება ზეიმად არ იქცევა, ესე იგი რაღაც ჩემს
თავში ვერაა კარგად და არა ცხოვრებაში“.

წარსულის რელიგიები ამბობდნენ, რომ რაღაც რიგზე ვერაა ცხოვრებასთან დაკავშირებით. მე

კი ვამბობ, რომ თუკი რაღაც არ გამოგდით, თქვენ ვერა ხართ რიგზე. თქვენ ხართ ამაზე
პასუხისმგებელი და არა ცხოვრება. ცხოვრება - ეს ღმერთია. მაშინ პროცესი მეორე მხრიდან
ირთვება, მაშინ თქვენშია საჭირო რაღაცის გასუფთავება, რაღაცის მოცილება, რაც ხელს
გიშლით, უნდა გადააგდოთ განპირობებულობის გამონაზარდები, საჭიროა ქირურგიული
ოპერაცია.

აი, რა არის ეს აშრამი - ეს ქირურგიაა. ეს არაა ჩვეულებრივი აშრამი, რომელიც ათასობითაა

ინდოეთში. ეს უზარმაზარი ეგზისტენციალური ექსპერიმენტია: ჩვენ აქ მომავალს ვქმნით, ახალ
ადამიანს ვქმნით, ახალი პასუხისმგებლობით. ჩვენ ვდებთ ახალი დღის, ახალი განთიადის
ფუნდამენტს. ჩვენ ვუღებთ კარს ახალ შესაძლებლობებს, რომლებიც წარსულში დახურულნი
რჩებოდნენ. იმის გამო, რომ ისინი დახურულნი რჩებოდნენ, კაცობრიობა ბევრს იტანჯებოდა,
და იტანჯებოდა ყოველი აუცილებლობის გარეშე. რაც უფრო მეტად იტანჯებოდნენ
ადამიანები, მით უფრო მეტად ფიქრობდნენ: „დიახ, მღვდლები მართლები არიან - ცხოვრებაში
რაღაც ისე ვერაა!“ და მღვდლებიც უფრო და უფრო მეტ ცხოვრების უარყოფას ქმნიდნენ
ადამიანებში.

მორისი უნივერმაღში წავიდა კოსტუმის საყიდლად. დაინახა რა შესაფერისი ხარისხის

კოსტუმი, საკიდიდან მოხსნა იგი და გამოსაცვლელისკენ გაემართა.

მასთან გამყიდველი მივიდა.

- ძალიან გიხდებათ, სერ. შესანიშნავად გამოიყურებით.

- შეიძლება შესანიშნავად გამოვიყურები, - თქვა გაღიზიანებულმა მორისმა, - მაგრამ საშინლად

ზის. ბეჭებში მიჭერს.

გამყიდველმა თვალიც კი არ დაახამხამა.

- გაისინჯეთ შარვალი, - შესთავაზა მან, - ის ისეთი ვიწროა, რომ ბეჭები სულ დაგავიწყდებათ.

ეს ჩვეულებრივი ფანდია, რომლებსაც მღვდლები იყენებენ: თუ სადღაც გიჭერთ, იგი კიდევ

უფრო ვიწრო სტრუქტურას გთავაზობთ, რაღაც კიდევ უფრო ვიწროს, მკვდარს და მოსაწყენს.
თუ რაღაცა ტკივილს გაყენებთ, იგი უფრო აძლიერებს ამ ტკივილს, რათა ბოლომდე
დაივიწყოთ ძველი ჭრილობა. ასე ხდება ყოველთვის: თუ თავი გტკივათ და სახლში უეცრად
ხანძარი ჩნდება, თავის ტკივილი გავიწყდებათ. ვის შეუძლია, თავს უფლება მისცეს, რომ თავის
ტკივილზე იფიქროს, როდესაც სახლში ხანძარია?

მღვდელი გამუდმებით იგონებს თქვენთვის ახალ და ახალ წამებებს. იგი არ გაძლევთ

საშალებას, რომ დატკბეთ რაიმეთი. საჭმლის გემოს შეგრძნება არასწორია: თქვენ უნდა ჭამოთ,
ისე რომ გემოს არ გრძნობდეთ. თუ გემოს გრძნობთ, დანაშაულს სჩადიხართ. ცეკვა ცოდვაა -
რატომ? - იმიტომ, რომ ეს სხეულებრივი მოვლენაა, ხოლო სხეული - მტერია. მუსიკა ცოდვაა,
რადგანაც იგი გრძნობისმიერია. ყველაფერი ცოდვაა!
თქვენ გამუდმებით გიწევთ, რომ შეზღუდოთ საკუთარი თავი. იმის ნაცვლად, რომ
გაფართოებაში დაგეხმაროთ, მღვდელი გამუდმებით ცდილობს თქვენს შევიწროვებას. ამ
საუკუნეში ფსიქოანალიტიკოსებს „შემავიწროვებლები“ უწოდეს, თუმცა მღვდლები მრავალი
საუკუნის მანძილზე აკეთებდნენ იმას, რომ ავიწროებდნენ ადამიანს. როცა იმდენად
შევიწროებული აღმოჩნდებოდით, რომ ერთ დიდ ჭრილობად იქცეოდით, თითქმის ციხის
კამერაში აღმოჩნდებოდით, ისეთი პატარა ხდებოდით, რომ განძრევაც კი არ შეგეძლოთ, მაშინ
გეუბნებოდნენ, რომ თქვენ ხასიათის სიმტკიცე გაგაჩნიათ. მაშინ, ბუნებრივია, მხოლოდ
სიცოცხლისგან განთავისუფლება გსურდათ. მაშინ ღმერთს მხოლოდ ერთს თხოვდით - ხსნას,
განთავისუფლებას.

თქვენი მღვდლები იყვნენ და არიან ღმერთის წინააღმდეგ! - სწორედ ასეა - რადგანაც ღმერთმა
შექმნა ყოფიერება, თქვენი მღვდლები კი მხოლოდ სტრუქტურებს ქმნიან თქვენს გარშემო,
რომელთა გამოც არ შეგიძლიათ ყოფიერების განცდა. თქვენი მაჰატმები ღმერთის წინააღმდეგ
არიან.

მე ბოლომდე ღმერთისკენ ვარ, ღმერთი კი - ცხოვრებაა.

თქვენ წერთ: „ერთ-ერთი თემა, რომელიც თქვენს აშრამს ეხება და ყველაზე მეტ პოლემიკას და
გაკიცხვას იწვევს, - ესაა სექსზე აყოლა...“

თქვენ გაოცდებით, მაგრამ ეს ერთადერთი ადგილია, სადაც სექსზე აყოლა არ ხდება.

იმისთვის, რომ აყოლა ხდებოდეს, საჭიროა ჩახშობა. რაც უფრო ჩახშობილია ადამიანი, მით
უფრო მეტად სწყურია, რომ თავის სურვილებს აყვეს. ეს იგივეა, რომ რამდენიმე დღის
განმავლობაში იშიმშილოთ, შემდეგ კი უცებ მოეშვათ და ძალიან ბევრი ჭამოთ. სწორედ ესაა
აყოლა. აყოლა - ეს დათრგუნვის უარყოფითი შედეგია. თქვენ მთელი თვე მარხულობთ,
თრგუნავთ საკუთარ თავს, ებრძვით საკუთარ თავს, ჯოჯოხეთური ცხოვრება გაქვთ. შემდეგ,
ოცდაათი დღის მერე, საწინააღმდეგო მიმართულებით იწყებთ მოძრაობას, საწინააღმდეგო
უკიდურესობისკენ - საკუთარ სურვილებს აყვებით. აყოლა - ეს უკიდურესობაა, ჩახშობის
საწინააღმდეგო უკიდურესობა.

როგორ შეიძლება ჩემს კომუნაში სექსის აყოლა, თუ მე ჩახშობის წინააღმდეგ ვარ? მე თავად
პრობლემის ფესვს ვძირკვავ. თუ ადამიანი სრულფასოვნად იკვებება, იგი არასოდეს შეჭამს
ზედმეტს, არ გახდება ღორმუცელა. თუ ის საჭმლით ტკბება, იგი არაფერს არ აყვება და არ
შეჭამს მეტისმეტს. სინამდვილეში, იმის გამო, რომ უყვარს თავისი სხეული და უყვარს საკვები,
რომელსაც ღებულობს, იგი სიფრთხილეს ავლენს. მას, ვისაც ნამდვილად უყვარს თავისი
სხეული, არ შეუძია გადატვირთოს იგი საჭმლით.ღორმუცელა - თავისი სხეულის მტერია.
სხეულის მოკვლა ორი საშუალებით შეიძლება - ან შიმშილით, ან გადაჭარბებული კვებით,
მაგრამ ერთიც და მეორეც - მტრობის გამოვლინებაა. მას, ვისაც უყვარს თავისი სხეული, მას,
ვისაც უყვარს თავისი სხეული, როგორც ღმერთის საჩუქარი, არ შეუძია არც ერთი და არც
მეორე. ის არ შიმშილობს და არც ზედმეტს ჭამს. იგივეა სამართლიანი სექსთან და ყველაფერ
დანარჩენთან დაკავშირებით.

აყოლილობას მღვდლები ქმნიან, რადგანაც ისინი ჩახშობას წარმოშობენ. როგორც კი ჩახშობა

იქმნება, ადამიანები სექსის აყოლას იწყებენ. რაც უფრო მეტად ითრგუნება რაიმე სურვილი,
მით უფრო მეტად უნდა მას, რომ თავისი მიიღოს. იგი გიჟური ხდება, იგი აგრესიული ხდება!
როდესაც საშუალებას აძლევენ, რომ ბუნებრივად იდინოს, როდესაც ღებულობენ, როდესაც არ
ებრძვიან, დგება წონასწორობა.

ამიტომ ნება მიბოძეთ გითხრათ, სერ, რომ ეს ერთადერთი ადგილია -

შესაძლოა ერთადერთი ადგილი მთელს მსოფლიოში, - სადაც სექსის აყოლა შეუძლებელია.
დიახ, როცა ადამიანები აქ მოდიან, თავიდან, პირველი რამდენიმე დღის განმავლობაში, ისინი
აყვებიან ხოლმე თავიანთ სურვილებს, მაგრამ მე არ ვარ ამაზე პასუხისმგებელი. ამაზე
პასუხისმგებლობა მღვდლებს, პოლიტიკოსებს, პურიტანებს, მორალისტებს, მორარჯი დესაის
და სხვებს აწევთ. მე არ მისწავლებია ადამიანებისთვის დათრგუნვა. პასუხისმგებლობა იმ
ადამიანებს აწევთ, რომლებიც დათრგუნვას ასწავლიდნენ. როცა ადამიანები ჩემთან მოდიან,
ისინი მთელი თავიანთი განპირობებულობით მოდიან, ამიტომაც, როდესაც მოდუნებას
ვთავაზობ, ისინი ბუნებრივია ძალიან ძლიერად იწყებენ თავიანთი სექსუალური შიმშილის
დაკმაყოფილებას. მაგრამ რამდენ ხანს შეიძლება ეს გაგრძელდეს? თუ მართლა დუნდებით,
ადრე თუ გვიან წონასწორობას აღწევთ. როგორც კი წონასწორობა დგება, აღარაა არც
დათრგუნვა და არც აყოლა.

მაგრამ მე მესმის თქვენი კითხვა. ეგრეთ წოდებული რელიგიური ადამიანების თვალებში ჩემი
სანიასები, გაწონასწორებულები, ნორმალურები, ბუნებრივები, ისე გამოიყურებიან, თითქოს
სექსს იყვნენ აყოლილნი. წარმოიდგინეთ, რომ საუზმობთ, თქვენს გვერდით კი ჩაივლის
ადამიანი, რომელიც მარხულობს, - ყავის არომატი, პურისა და კარაქის სუნი და სიხარული
თქვენს სახეზე - როგორ ფიქრობთ, რას იფიქრებს იგი თქვენზე? იგი იფიქრებს, რომ თქვენს
სურვილებს ხართ აყოლილნი და ამისთვის ჯოჯოხეთში დაიტანჯებით: „შეგიძლია კიდევ
რამდენიმე დღით განაგრძო ტკბობა, მაგრამ შემდეგ დაინახავ. როცა ჯოჯოხეთში აღმოჩნდები,
მაშინ გაიგებ. ბევრის გადახდა მოგიწევს იმისთვის, რასაც ახლა აკეთებ“. ასეთი იქნება მისი
აზრები. სწორედ ასე დაიცავს თავს, სწორედ ასე დაითრგუნავს თავს. თვითონ არაბუნებრივი -
თქვენ ჩაგთვლით არაბუნებრივად. არადა იმაში, რომ საუზმით დატკბეთ, არაფერია
არაბუნებრივი.

ადამიანი, რომელიც საჭმელით ტკბება, არასოდეს ჭამს ზედმეტს. მას უბრალოდ არ შეუძლია,
მისთვის ეს შეუძებელია. ოდესმე გინახავთ ბუნებაშ გასუქებული ცხოველები? მათ არავინ
ასწავლის ნატუროპათიას, სხვადასხვა დიეტას და შიმშილობას. ბუნებაშ ვერ შეხვდებით
გაფუებულ ცხოველს.

მე სპეციალურად ვსაუბრობ ცხოველებზე - ბუნებაში, რადგანაც ზოოპარკის ცხოველებთან საქმე

სხვაგვარადაა - ისინი ადამიანის მიბაძვას იწყებენ. ზოოპარკშ შეგიძლიათ ნახოთ უსახური,
გაფუებული ცხოველები, ბუნებაში - არასოდეს. რატომ? იმიტომ, რომ ყოველ ცხოველს უყვარს
თავისი სხეული, ტკბება თავისი სხეულით და ზუსტად იმდენს ჭამს, რამდენიც სჭირდება.
არაუმეტეს.

დიახ, ხანდახან ხდება, რომ ცხოველი შიმშილობს, მაგრამ არა რელიგიური მოსაზრებების გამო.
თუ იგი გრძნობს, რომ მისი სხეული ისეთ მდგომარეობაშ იმყოფება, როდესაც საკვებს ვერ
მიიღებს, - მაგალითად, ავადაა, და ამიტომ მისი საკვებით გადატვირთვა საზიანოა, - მაშინ
ცხოველი არ შეჭამს. ეს ბუნებრივი ინსტინქტია. ხანდახან ცხოველები იმასაც კი ცდილობენ,
რომ ღებინება გამოიწვიონ, რათა განთავისუფლდნენ არასაჭირო საკვებისგან. ძაღლს შეუძია
ბალახი შეჭამოს, რომელიც საჭმლის ამოღებინებაში დაეხმარება. მაშნ ვერაფრით ვერ აიძულებთ
ჭამას მანამ, სანამ არ გამოჯანმრთელდება. ეს ყველაფერი ბუნებრივი ინსტინქტებია.

მღვდლებმა იმდენად მოწამლეს ადამიანი, რომ მან ყველა თავისი ბუნებრივი ინსტინქტი
დაივიწყა. იგი მხოლოდ გონებრივი წარმოდგენებით ცხოვრობს. იგი მარხულობს იმიტომ, რომ
ფილოსოფია, რომელსაც მიჰყვება, მარხვას სთავაზობს. იგი არ უგდებს ყურს საკუთარ სხეულს;
მის სხეულს ჭამა უნდა, ის კი მარხულობს. ხანდახან კი პირიქით, სხეულს არ უნდა ჭამა, ის კი
მაინც ჭამს. იგი თანდათანობით კარგავს კონტაქტს თავის სხეულთან.

მე მინდა, რომ თავიდან ქვემოთ დაეშვათ, თქვენს გრძნობებამდე. კვლავ დაუბრუნდეთ თქვენს
შეგრძნებებს.

მე გასწავლით, რომ სხეული მშვენიერია, სხეული ღვთაებრივია. დაბრუნდით კვლავ სხეულში,

საშალება მიეცით სხეულს, რომ კვლავ ცოცხალი გახდეს, და ის თავად იზრუნებს საკუთარ
თავზე. თქვენ არ მოგიწევთ მასზე ნერვიულობა. სხეულს გააჩნია ბუნებრივი უნარი, რომ
შეინარჩუნოს თვენი ჯანმრთელობა, ცოცხალი, ვიბრირებადი, ახალგაზრდა და საღი გაგხადოთ.
სხეულს გააჩნია თავისი ბუნებრივი პროგრამა, ამიტომ თქვენ არ გჭირდებათ მასზე ცოდნის
შეძენა წიგნებიდან და ფილოსოფიიდან.

ასე რომ თავიდან, როცა ადამიანები ახალი მოსულები არიან ჩემთან, ისინი ხანდახან ძალიან
აქტიურად აჰყვებიან ხოლმე თავიანთ სურვილებს, მაგრამ მე არ ვარ პასუხისმგებელი ამაზე.
ამაზე პასუხისმგებელნი არიან მღვდლები და ისინი, ვინც მათ განპირობებულობაშ ამყოფებდა.
თუ აქ მოსული ადამიანები გარკვეული დროით დარჩებიან ჩემთან, ადრე თუ გვიან ბალანსი
აღდგება. ამ ბალანსთან ერთად მოვა სიმშვიდე, გაწონასწორებულობა, ნატიფი სიხარული და
ნატიფი ბუნებრიობა.
სექსუალობა ოთხ სტადიას გადის. ეს სტადიები აუცილებლად უნდა გავიგოთ. სექსუალობა
ოქროს ყვავილად მხოლოდ მეოთხე სტადიაზე იქცევა. ამ სტადიების ვერგაგება სახიფთოა,
არადა ყველა ტრადიცია უმეცრებაში გამყოფებთ ამ სფეროში.

პირველი სტადია - ესაა ავტოსექსუალობა.

პატარა ბავშვისთვის ნარცისიზმია დამახასიათებელი. იგი აღმერთებს თავის სხეულს, და ეს

მშვენიერია. იგი მხოლოდ თავის სხეულს იცნობს. იგი თავის თითს წუწნის და სრულ
ნეტარებაში იმყოფება. დააკვირდით ბავშვს, რომელიც თითს წუწნის, - რა ეიფორიაა მის
სახეზე! უბრალოდ თავის სხეულთან თამაშით, ფეხის თითს პირში ჩადების მცდელობით, იგი
ენერგიის წრეს კეტავს. როცა ბავშვი ფეხის თითს იდებს პირში, ენერგიის წრე იქმნება, ენერგია
წრიულად იწყებს მოძრაობას, და ბავში ტკბება ამით, რადგანაც როდესაც სინათლის
ცირკულაცია იწყება, შიგნით უზარმაზარი სიხარული იბადება.

ბავშვი ეთამაშება თავის სასქესო ორგანოებს ისე, რომ არ იცის, რომ ეს სასქესო ორგანოებია. იგი
ჯერ არაა განპირობებული და თავის სხეულს ერთ მთლიანობად აღიქვამს. ბუნებრივია, სასქესო
ორგანოები მისი სხეულის ყველაზე მგრძნობიარე ნაწილია. იგი საოცრად ტკბება იმით, რომ
ეთამაშება მათ, ეხება მათ.

სწორედ ამ მომენტში ბავშის ფსიქიკაში საზოგადოება იჭრება, შხამიანი საზოგადოება: „არ

შეიძლება! ნუ ეხები!“ „არ შეიძება“ - ეს პირველი ბინძური სიტყვაა, რომელიც ესმის. შემდეგ
მოდის სხვა ბინძური სიტყვა: „სირცხვილი“. იგი ხედავს თავისი შეშფოთებული მშობლების
თვალებს. ბავშვს ეუბნებიან: „არ შეიძება!“ და ხელს აშორებენ სასქესო ორგანოებისგან,
რომლებიც ასეთ სიამოვნებას ანიჭებენ. იგი არ ეძებს რაიმე აგზნებას, უბრალოდ ეს მისი
სხეულის ყველაზე მგრძნობიარე ნაწილია, ყველაზე ცოცხალი ნაწილია, სულ ესაა. მაგრამ ჩვენი
განპირობებული გონებები... იგი სექსუალურ ორგანოებს ეხება და ეს ცუდია. ჩვენ ხელს
ვაშორებთ და დანაშაულის გრძნობას ვქმნით მასში. ასე ვანგრევთ მის ბუნებრივ სექსუალობას.
ასე ვწამლავთ მისი სიხარულის, მისი არსების თავდაპირველ წყაროებს. ასე ვაქცევთ პირფერად,
დიპლომატად: როდესაც მშობლები ახლოს იქნებიან, იგი არ დაიწყებს თამაშს თავის სასქესო
ორგანოებთან. ასე შემოდის მის ცხოვრებაში პირველი ტყუილი. იგი უკვე ვეღარ იქნება
გულმართალი. ახლა მან იცის: თუ საკუთარი თავის ერთგული იქნება, თუ საკუთარ თავს
პატივს სცემს, საკუთარ სიარულს პატივს სცემს, საკუთარ ინსტინქტებს პატივს სცემს, მისი
მშობლები გაბრაზდებიან, ის კი სრულიად უმწეოა, მათზეა დამოკიდებული, მათზეა
დამოკიდებული მისი გადარჩენა. თუ გააგდებენ, მოკვდება. ამიტომ საკითხი იქამდე
დაიყვანება, უნდა თუ არა სიცოცხლე? თუ სიცოცხლე უნდა, მაშნ საკუთარი თავის წინააღმდეგ
მოუწევს წასვლა. და ბავშვს დათმობვა უწევს.

ბავშვი - ყველაზე ექსპლუატირებადი არსებაა სამყაროში. სხვა არავინაა ასე ექსპლუატირებული,

როგორც ბავშვი. და მას არაფრის გაკეთება არ შეუძლია: მას არ შეუძლია პროფ-კავშირების
შექმნა მშობლებთან საბრძოლველად, არ შეუძია სასამართლოშ უჩივლოს მათ, არ შეუძლია
ხელისუფლებაში გაგზავნოს განცხადება. არანაირად არ ძალუძს მშობლებისგან თავის დაცვა.

როდესაც მშობლები მას აჩერებენ, ისინი აჩერებენ თავიანთი განპირობებულობიდან

გამომდინარე. მათი მშობლებიც იგივეს უკეთებდნენ. ძალიან ცბუნდებიან, როდესაც ბავშვი
თავის გენიტალიებს ეხება და ეთამაშება, და თანაც ყოველგვარი სირცხვილის გარეშე.

ბავშვმა არ იცის სირცხვილი. იგი უმანკოა. მაგრამ გაიჟღერა პირველმა „არ შეიძლებამ“, და მისი
ენერგია შეიკუმსა - მოხდა პირველი ტრავმა. ახლა ბავში ვეღარასოდეს მიიღებს თავის
სექსუალობას სიხარულით, ბუნებრივად - მოხდა დათრგუნვა, და ბავში ორ ნაწილად გაიყო,
მისმა სხეულმა შეწყვიტა ერთ მთლიანად ყოფნა. მისი სხეულის რაღაც ნაწილი აღარ მიიღება,
მისი სხეულის რაღაც ნაწილი უსახურად ითვლება, მისი სხეულის რაღაც ნაწილი აღარ
იმსახურებს, რომ მისი ნაწილი იყოს, - იგი განაგდებს მას. სულის სიღრმეშ ბავში კასტრირებას
უკეთებს საკუთარ თავს, მისი ენერგია იკუმშება, იგი უკვე ვეღარ იდინებს ისევე ბუნებრივად,
როგორც ადრე, მანამ, სანამ „არ შეიძლება“ მოხდებოდა.

ამ სისულელის, რომელიც უსასრულოდ მეორდება მთელს კაცობრიობაში, კანონზომიერი

შედეგია ის, რომ ბავშვი აღარაა ბუნებრივი და პირფერი ხდება, - მას უწევს, რომ ან დამალოს
რაღაც მშობლებისგან, ან დამნაშავედ იგრძნოს თავი.

ეს ავტოსექსუალური სტადიაა. მრავალი ადამიანი სამუდამოდ იჭედება მასზე. სწორედ

ამიტომაა მასტრუბაცია ასეთი გავრცელებული მოვლენა. ეს ბუნებრივი მოვლენაა, რომელიც
თავისთავად მოვიდა. ეს განვითარების ერთ-ერთი სტადიაა, მაგრამ მშობლები არღვევენ
ენერგიის განვითარების ამ სტადიას და ბავში იჭედება მასზე. მას უნდა თავის სასქესო
ორგანოებთან თამაში, მაგრამ არ შეუძლია: იგი თრგუნავს და თრგუნავს, და ერთხელაც ვეღარ
ფლობს საკუთარ თავს, სექსუალური ენერგია იპყრობს მას. თუკი ერთხელ მასტრუბირებას
დაიწყებს, ეს შესაძოა ჩვევად იქცეს, მექანიკურ ჩვევად, და მაშინ იგი შესაძლოა ვეღარასოდეს
გადავიდეს შემდეგ სტადიაზე. ამაზე პასუხისმგებელნი მშობლები, მღვდლები, პოლიტიკოსები
არიან - მთელი სოციალური გონება, რომელიც დღემდე არსებობდა.
მიუხედავად ზრდასრულობისა, ასეთი ადამიანი მაინც ამ ინფანტილურ სტადიაზე დარჩება.
იგი ვერასოდეს მიაღწევს მომწიფებულ, ზრდასრულ სექსუალურობას. იგი ვერასოდეს შეიცნობს
ნეტარებას, რომელიც მხოლოდ მომწიფებულ სექსუალურ არსებასთან მოდის. და ირონია
იმაშია, რომ სწორედ ეს მოუმწიფებელი ადამიანები იწყებენ მასტრუბაციის გაკიცხვას, ხმაურს
ტეხენ ამასთან დაკავშირებით, გამოაქვთ დასკვნები, რომლებიც ძალზე სახიფათო ხდება. ისინი
გეუბნებიან, რომ თუ მასტრუბირებას დაიწყებთ, დაბრმავდებით; თუ მასტრუბირებას
დაიწყებთ, ზომბებად იქცევით; თუ მასტრუბირებას დაიწყებთ, ვერასოდეს გახდებით ჭკვიანი,
გონებრივად მოუმწიფებელი დარჩებით. ყველა სამეცნიერო კვლევა თანხმდება იმაში, რომ
მასტრუბაციას არანაირი ზიანი არ მოაქვს, - ზიანი ამ დებულებებს მოაქვთ. ეს მეცნიერულადაა
დადასტურებული, ამასთან დაკავშირებით ეჭვები აღარ არსებობს.
ყველა ფსიქოლოგიური კვლევა თანხმდება იმაში, რომ მასტრუბაციას არანაირი ზიანი არ
მოაქვს, რომ ეს ენერგიის ბუნებრივი გადინებაა. მაგრამ ყველა ეს შთაგონება - რომ
დაბრმავდებით - შესაძლოა სახიფათო აღმოჩნდეს თქვენი თვალებისთვის. თუ გამუდმებით
ფიქრობთ იმაზე, რომ დაბრმავდებით, რომ დაბრმავდებით, რომ დაბრმავდებით... იმდენი
ადამიანი ატარებს სათვალეს, მაგრამ პრობლემა როგორც ჩანს თვალებში არაა, პრობლემა,
შესაძლოა, სხვა რამეში იმალება. რამდენი მილიონი ადამიანია სულელი, მაგრამ შეააძლოა
პრობლემა იმაში არაა, რომ ისინი სულელები არიან, - არცერთი ბავშვი არ იბადება სულელად,
ყველა ბავში გონიერი იბადება, - პრობლემა, შესაძლოა, რაღაც სხვაშია. თქვენ ავადდებით,
თავდაჯერებულობას კარგავთ ამ დებულებების გამო. იმდენი ადამიანი იმყოფება შიშში,
კრთება სშისგან, არ აქვთ ნდობა საკუთარი თავისადმი. მათ გამუდმებით ეშინიათ, რადგანაც
იციან, რას აკეთებენ.

ჩემთან ათასობით წერილი მოდის: „ჩვენ ჩაკეტილები ვართ ამ ხაფანგში. როგორ დავაღწიოთ
თავი?“

ნება მომეცით კვლავ გავიმეორო: მასტრუბაციას არასოდეს არავისთვის მოუტანია ზიანი.

მომენტი, როდესაც ადამიანი მასტრუბირებს, ძალზე დელიკატური და ნატიფი მომენტია -

მთელი მისი არსი გახსნილი და მოძრავია. თუ ამ მომენტშ მის გონებაში რაღაც დებულებას
ჩააგდებთ - მას შეუძლია თვითონაც შთააგონოს საკუთარ თავს რაიმე აზრი: „რა მოხდება, თუკი
ჭკუიდან შევიძლები? ან დავბრმავდები? ან სულელი დავრჩები?“ ეს გამუდმებული
თვითშთაგონება შესაძლოა ათასი ავადმყოფობის, ათასი ფსიქოლოგიური პრობლემის და
გარყვნილების მიზეზი გახდეს. ვინ ატარებს ამაზე პასუხისმგებლობას?

ადამიანები, რომლებიც ჩემთან მოდიან, ყველა ამ გარყვნილებებით მოდიან. მე ვცდილობ

დავეხმარო - მრავალი უკვე განიკურნა და სიმწიფეს მიაღწია, მაგრამ საზოგადოება ფიქრობს,
რომ ადამიანებს რაღაც გარყვნილებებს ვასწავლი. ეს უბრალოდ საოცარია! მე გეხმარებით, რომ
თქვენი გარყვნილობიდან გაიზარდოთ. ყველა თქვენმა გარყვნილებამ შექმნა საზოგადოება -
თქვენ გარყვნილ საზოგადოებაში ცხოვრობთ!

თუ ბავშვს საშუალებას მისცემენ, რომ ავტოსექსუალობის სტადია გაიაროს, იგი ბუნებრივად

გადადის მეორე სტადიაზე, ჰომოსექსუალურზე. მაგრამ ადამიანების მხოლოდ მცირე
რაოდენობა გადადის მეორე სტადიაზე. ადამიანთა უმეტესობა პირველ სტადიაზე იჭედება,
ამიტომ მაშინაც კი, თუ ქალთან ან მამაკაცთან გაქვთ სექსი, თქვენ ურთიერთ-მასტრუბაციით
ხართ დაკავებულნი. მხოლოდ ცოტა ადამიანს შეუძია ორგაზმული მდგომარეობის განცდა.
მხოლოდ ცოტა ადამიანს ემართება გამობრწყინებები, რომლებიც აუცილებლად ემართება
ადამიანს, რომლის სექსუალობამაც სიმწიფეს მიაღწია. მხოლოდ ცოტა ადამიანი შეიცნობს
ღმერთს სექსის დროს, ეს კი ძალზე ბუნებრივია!
სექსის დროს მედიტაცია შეიძლება ძალიან ბუნებრივად მოხდეს. მაგრამ ეს არ ხდება. არ ხდება
იმიტომ, რომ ადამიანთა უმეტესობა, ისინი კი მილიონები არიან, პირველ სტადიაზე
გაიჭედნენ. მაშნაც კი, თუ ქალი და მამაკაცი დაქორწინდნენ და ბავშვები გააჩინეს, მათი
სექსუალური ურთიერთობა - მხოლოდ ურთიერთ-მასტრუბაციაა. ეს არაა ნამდვილი სექსი.
სექსი - ხელოვნებაა, დიდი ხელოვნება, რომელიც უზარმაზარ მგრძნობელობას, უზარმაზარ
გაცნობიერებულობას და მედიტატიურობას მოითხოვს. იგი სიმწიფეს მოითხოვს.

მეორე სტადია - ესაა ჰომოსექსუალური სტადია.

ცოტა ადამიანი გადადის ჰომოსექსუალურ სტადიაზე, თუმცა ეს ბუნებრივი მოვლენაა. ბავშვს

უყვარს თავისი სხეული. თუ ბავში ბიჭია, მას უყვარს ბიჭის სხეული, საკუთარი სხეული.
გოგოს სხეულის, ქალის სხეულის შეყვარება - ძალიან დიდი ნახტომია მისთვის. ამიტომ
ბუნებრივია, თავიდან მას სხვა ბიჭები უყვარდება. ან თუ ბავშვი გოგოა, მაშინ თავდაპირველად
ინსტინქტურად იზიდავს სხვა გოგონები, რადგან მათაც მისნაირი სხეული აქვთ, ისეთივე
არსებები არიან, როგორიც თავადაა. მას უკეთ მას უკეთ ესმის გოგოების, ვიდრე ბიჭების.
ბიჭები მისთვის - სრულიად სხვა სამყაროა.
ამიტომ ჰომოსექსუალობის სტადია - ბუნებრივი სტადიაა. მაგრამ გოგონებსა და ბიჭებს შორის,
ქალებსა და მამაკაცებს შორის ბარიერის შექმნით საზოგადოება ამ სტადიაზე ჭედავს
ადამიანებს. თუ ეს ბარიერები არაა, მაშნ ჰომოსექსუალური სტადია მალე წურავს თავის თავს
და ინტერესი საწინააღმდეგო სქესზე გადადის. მაგრამ რადგანაც ბიჭებსა და გოგონებს შორის
უზარმაზარი ჩინური კედელია აღმართული, საზოგადოება საშუალებას არ აძლევს ამას, რომ
მოხდეს. სკოლებში ბიჭებს და გოგონებს სხვადასხვა მერხებზე სვამენ, ან სხვადასხვა კლასში,
კოლეჯში და საერთო საცხოვრებელში. მათ ერთად ყოფნას არანაირად არ უწყობენ ხელს.

ეს ერთ-ერთი პროიბლემაა, რომელიც ჩემთვის და ჩემი ხალხისთვისაა ნაცნობი ეგრეთ

წოდებულ კულტურულ ქალაქში. თუ ეს კულტურული ქალაქია, საინტერესოა, როგორ ქალაქს
შეიძლება ვუწოდოთ არაკულტურული? ერთადერთი პრობლემა, რომელიც პუნას
მცხოვრებლებს აღელვებთ, - ესაა ის, რომ ჩემი ხალხი ქუჩებში ერთად დადის - მამაკაცები
ქალებთან. ეს რაღაც ბუნებრივი უნდა იყოს! ხალხს უნდა უხაროდეს, რომ ქალი და მამაკაცი
ერთად დადის და სიყვარულის ვიბრაციებს აფრქვევს. მაგრამ რადგანაც თავად არასოდეს
უვლიათ ერთად, შური აქვთ, აღშფოთებულნი არიან ამის გამო: როგორ ბედავენ ეს ადამიანები
იმით ტკობას, რაც თავად მათთვის აკრძალულია? თუ ისინი თავად არ აძლევენ საკუთარ თავს
ამ სიხარულის უფლებას, მაშინ არც სხვას მისცემენ ამ უფლებას.

მაგრამ ისინი ამაში არაფრით არ გამოტყდებიან, მთელ ფილოსოფიებს შექმნიან, თავის შურს
მორალის, რელიგიის და კულტურის პათოსური სიტყვების მიღმა დამალავენ - თუმცა არაფერი
იციან მორალის, რელიგიისა და კულტურის შესახებ, რამეთუ ნებისმიერი კულტურა,
ნებისმიერი რელიგია და ნებისმიერი მორალი სიყვარულს უნდა ეფუძნებოდეს. თუ ისინი
სიყვარულს არ ეფუძნებიან, მაშინ უბრალოდ არც არსებობენ. მაშინ ეს უბრალოდ თამაშია,
ყალბი თამაში, რომელსაც ზედაპირულად თამაშობენ, მაგრამ შიგნით სიღრმეში სწორედ
საწინააღმდეგოს ინარჩუნებენ.

საზოგადოება თავად ქმნის ჰომოსექსუალიზმს და თავადვე კიცხავს მას. ეს სტრატეგიები

აუცილებლად უნდა გავიგოთ. იგივე საზოპგადოება კიცხავს ჰომოსექსუალიზმს და
გარყვნილებსა და დამნაშავეებს უწოდებს მათ. დღემდე არსებობს ქვეყნები, რომელშიც
ჰომოსექსუალიზმი დასჯადია - იქ შეიძლება ციხეშ გაგიშვან ათი წლით. არსებობდნენ ისეთი
ქვეყნებიც, სადაც ჰომოსექსუალიზმისთვის სიკვდილით სჯიდნენ! ჰომოსექსუალიზმისთვის
იგივე საზოგადოება სჯის, რომელიც თავად წარმოშობს მას!

თქვენ ისეთ დაშორებას, ისეთ გაუმტარ იზოლაციას ქმნით მამაკაცებსა და ქალებს შორის, რომ,
როდესაც მამაკაცს უნდა - უყვარდეს, მაგრამ ვერ პოულობს ქალს, ქალი კი უნდა - უყვარდეს,
მაგრამ მამაკაცს ვერ პოულობს, მაშინ ისინი იმით კმაყოფილდებიან, რაც არის. ქალს ქალი
უიყვარდება, მამაკაცს კი - მამაკაცი. და თუმცა ეს ბოლომდე ვერ აკმაყოფილებს მათ, ეს მაინც
უკეთესია, ვიდრე არაფერი. ბუნება ყოველთვის ცდილობს, რომ რაიმე გამოსავალი იპოვნოს.
თუ მას საშალებას არ აძლევენ, რომ ბუნებრივად იმოძრაოს, მაშნ იგი შემოვლით გზებს
პოულობს. თუ მოვლენათა მსვლელობა არ ირღვევა ბუნებაში, ჰომოსექსუალიზმი ბუნებრივ
სტადიად იქცევა, რომელიც თვითონ წურავს თავის თავს.

მესამე სტადია - ჰეტეროსექსუალობაა.

როდესაც მამაკაცმა აუტოსექსუალობის და ჰომოსექსუალობის სტადია გაიარა, მაშნ იგი საკმაოდ

მომწიფებული აღმოჩნდება იმისთვის, რომ შეიყვაროს ქალი, რომელიც სრულიად
განსხვავებულ სამყაროს, სრულიად განსხვავებულ ბიოლოგიას, სრულიად განსხვავებულ
ფსიქოლოგიას, სრულიად განსხვავებულ სულიერებას წარმოადგენს. მაშნ იგი მზად იქნება, რომ
ეთამაშს ამ სხვა სამყაროს, სხვა ორგანიზმს. მამაკაცი და ქალი - სრულიად განსხვავებული
სამყაროებია, მაგრამ როდესაც ერთმანეთთან ახლოს მიდიან, - ასეთი სიახლოვის მომენტები კი
ხდება ხოლმე, - მაშინ ხდება პირველი გამობრწყინებები, სამადჰის დამაბრმავებელი
გამობრწყინებები.

რადგანაც ადამიანთა უმეტესობას ეს არ ემართება, ისინი თვლიან, რომ ჩემი სიტყვები -

უბრალოდ პოეზიაა. ეს არც პოეზიაა და არც მხატვრული თხზულება! მე იმაზე ვსაუბრობ, რაც
სინამდვილეშ არსებობს. მე ვსაუბრობ ეგზისტენციალურ მოვლენაზე. მაგრამ ის, რაზეც მე
ვსაუბრობ, მხოლოდ მაშინ შეიძლება მოხდეს, როდესაც მამაკაცი და ქალი მომწიფებულნი
ხდებიან, როდესაც ისინი პირველ ორ სტადიას გადიან. მომწიფებული მამაკაცი ან
მომწიფებული ქალი - ეს დიდი იშვიათობაა, ძალზე დიდი იშვიათობა, ამიტომაც არაფერ
ხდება. მათ სექსი აქვთ, მაგრამ ეს სექსი ზედაპირულია. შიგნით სიღრმეშ ისინი
ავტოსექსუალურები რჩებიან, ან ყველაზე მეტი - ჰომოსექსუალურები. იმისთვის, რომ მამაკაცი
ან ქალი გიყვარდეთ, აუცილებელია ახალი თვისება, პოლარული წინააღმდეგობის მიღების
უნარი. მსგავსად იმისა, როგორც ელექტროდენი ჩნდება მხოლოდ დადებითი და უარყოფითი
პოლუსების შეერთებისას, სწორედ ასევე, ორი სასიცოცხლო პოლუსის - მამაკაცურის და
ქალურის, იანის და ინის, შივას და შაკტის შეხვედრისას - ღრმა თავდავიწყებასა და თრობაში
ხდება შერწყმა, შერევა. ისინი ქრებიან, როგორც დამოუკიდებელი არსებები, როგორც
დამოუკიდებელი ეგო, და იწყებენ პულსირებას, როგორც ერთი მთლიანი, როგორც ორი
სხეული ერთიანი სულით. სწორედ ესაა არა-გონების პირველი განცდა, ეგოსა და დროის
არარსებობა. სწორედ ესაა სამადჰის პირველი განცდა.
თუ ერთხელ მაინც გქონიათ ეს განცდა, გიჩნბდებათ უზარმაზარი სურვილი, რომ ეს სამადჰი
თქვენი ჩვეული მდგომარეობა გახდეს, რომ აღარ იყოთ დამოკიდებული ქალზე ან მამაკაცზე,
რადგანაც დამოკიდებულება მონობას ქმნის. მხოლოდ ჰეტეროსექსუალური ორგაზმის
შეცნობის შემდეგ იწყებს ადამიანი გზების, მეთოდების - იოგას, ტანტრას, დაოს ძიებას,
რომლებიც დაეხმარებიან იგივე მდგომარეობის მარტოობაში მიღწევაში.

დიახ, მისი მიღწევა შესაძლებელია, იმიტომ, რომ ყოველი მამაკაცი - მამაკაციცაა და ქალიც.
მისი ერთი ნაწილი მამისგან შეიქმნა, მეორე კი - დედისგან. ყოველი ქალი - ნახევრად ქალია და
ნახევრად მამაკაცი. როდესაც შეიცნობთ იმას, რაც გარე ქალისგან მომდინარეობს, თქვენთან
მოდის პირველი გამობრწყინება იმისა, რომ ეს შესაძლებელია მარტოობაშც მოხდეს. გარე ქალი
უბრალოდ რთავს ამ პროცესს, გარე მამაკაცი უბრალოდ კატალიზატორის როლში გვევლინება.
ამის გაცნობიერების შემდეგ მედიტაციას იწყებთ.

მაშინ დგება მეოთხე, ბოლო სტადია - ბრაჰმაჩარია. სწორედ ესაა ნამდვილი უქორწინობა, არა
ბერების უქორწინობა - მათი უქორწინობა სულაც არაა უქორწინობა - არამედ ბუდების
უქორწინობა.

დგება ბრაჰმაჩარია, სექსი ქრება. თქვენ არ გჭირდებათ გარე ქალი, თქვენ არ გჭირდებათ გარე
მამაკაცი. ახლა ქალური და მამაკაცური თქვენშ გაერთიანდა, და ეს შერწყმა ერთმომენტიანი
არაა. სწორედ ესაა ნამდვილი ქორწინება - თქვენ ერთი მთლიანი გახდით. ახლა ორგაზმი -
თქვენი ბუნებრივი მდგომარეობაა. ბუდა გამუდმებით ორგაზმის მდგომარეობაში იმყოფება.
ყოველი მისი ჩასუნთქვა და ამოსუნთქვა ორგაზმში მიმდინარეობს.

აი, ესაა სექსუალობის ოთხი სტადია.

ჩემი ძალისმევა მიმართულია იმაზე, რომ მეოთხე სტადიამდე მიგიყვანოთ. ადამიანები,

რომლებიც ჩემთან მოდიან, საზოგადოებისგან გაფუჭებულნი, მოწამლულნი, დასახიჩრებულნი
არიან. მე მიწევს, რომ ბევრი შხამი, ბევრი ჩირქი მოვაშორო მათი არსებიდან, და ეს
ტრანსფორმაცია მხოლოდ იმ შემთხვევაშია შესაძლებელი, თუ მათ გამბედაობა ყოფნით რომ
ჩემთან საკმარისად დიდხანს დარჩნენ.
ადამიანები, რომლებიც აქ არ ცხოვრობენ, არამედ მხოლოდ ჭორებს ისმენენ იმის შესახებ, რაც
აქ ხდება, ბუნებრივია, თავის სულელურ დასკვნებს აკეთებენ - რომ აქ სექსუალური
აღვირახსნილობა, ორგიები და ძალადობაა. წარმოიდგინეთ, რომ საავადმყოფოშ წევხართ,
ქირურგიულ განყოფილებაშ და უეცრად გებულობთ, რომ თქვენი ქირურგი - ძალზე საშიში
ადამიანია, რომ ის მუცლებს ფატრავს, სხეულის ნაწილებს აჭრის, რომ ადამიანები საოპერაციო
მაგიდაზე სისხლისგან იცლებიან. „ეს ექიმი ძალზე სახიფათოა. ეცადეთ, რომ მასთან არ
მოხვდეთ!“

მე სწორედ ექიმი ვარ, თანაც ქირურგი, ეს კომუნა კი - სულიერი ქირურგიაა. ეს თქვენი

ენერგიების ტრანსფორმაციის ალქიმიური ექსპერიმენტია. ჩვეულებრივი მასები ამას ვერ
გაიგებენ, ამიტომ ჩემს გარშემო უცილობლად ჩნდება მრავალი ჭორი. დროთა განმავლობაშ ეს
გაივლის. შესაძლოა ამას საუკუნეები დასჭირდეს. ადამიანებს, ასეთი დათრგუნული
სექსუალობით, ვერ ექნებათ იმის გაგება, რაც აქ ხდება. დათრგუნვა აბრმავებს მათ, და ისინი
თავისი წარმოდგენების პროექციას ახდენენ ჩემს ხალხზე.

მაგალითად, ადამიანი, რომელიც მთელი ცხოვრება თრგუნავდა თავის სექსუალობას, ჭკუიდან

გადავა, როცა შიშველ ქალს დაინახავს, რადგანაც ეს აფეთქება გახდება მის არსებაში. ხოლო
ადამიანი, რომელიც არასოდეს თრგუნავდა თავის სექსუალობას, განსაკუთრებულ ყურადღებას
არ მიაქცევს შიშველ ქალს. შესაძლოა, მან იფიქროს: „რა ლამაზი სხეულია!“ - მაგრამ
არაუმეტეს. ის არ მოინდომებს, რომ ხარბად სტაცოს ხელი, არ მოინდომებს მის ფლობას.
წარმოიდგინეთ, რომ ვარდის ყვავილს უყურებთ: ეს ყვავილი გაშიშვლებულია, მაგრამ თქვენ არ
ცდილობთ, რომ ჩააცვათ. თქვენ არ ცდილობთ, რომ ჩააცვათ ცხოველებს. ზოგიერთი
ინგლისელი ლედი ცდილობს, რომ შემოსოს თავისი ძაღლი, რადგანაც ის „შიშველია“...

რა ბინძური მოხუცები არიან! ეს რანაირი გონება აქვთ?

ჩემი ჯგუფებიდან ზოგიერთში ისე ხდება, რომ მონაწილეები იხდიან, - ეს კი ჯგუფური

პროცესის ბუნებრივი ნაწილია, - და თუ ვიღაც გაქნილი ადამიანები ახერხებენ, რომ პაწაწუნა
ფოტოაპარატებით გადაიღონ ერთი-ორი ასეთი ფოტო, შემდეგ კი ეს სურათები მთელი
მსოფლიოს გაზეთებში ქვეყნდება, - ყველა ფიქრობს, რომ აქ ორგიები ხდება... აქ რაღაც
სრულიად სხვა ხდება.

ოცი მონაზონი მწირობისთვის ლურდში გაემგზავრა, მაგრამ მათი თვითმფრინავი ჩამოვარდა.

ყველა, რა თქმა უნდა, სამოთხეში მოხვდა, სადაც მათ შეეგებნენ წმინდა პეტრე და ანგელოზი,
რომელიც ახალმოსულებს არეგისტრირებდა.

- კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება ქალბატონებო, - თქვა წმინდა პეტრემ, - უბრალო

ფორმალობაა: ყველა ქალწულს ვთხოვ, რომ ერთი ნაბიჯით წინ დადგეს.
ამ დროს სამოთხის ჭიშკართან უხერხული სიჩუმე ჩამოწვა, რადგან ნაბიჯი წინ მხოლოდ
ცხრამეტმა მონაზონმა გადადგა.

ანგელოზმა-რეგისტრატორმა კალამი დადო, წმინდა პეტრეს მიუბრუნდა და ჰკითხა:

- მაპატიეთ, მაგრამ ყრუს რა მოვუხერხოთ?

ვის მოტყუებას ცდილობთ თქვენი დათრგუნვით? თქვენი დათრგუნვა უცილობლად

დაბრუნდება უკანა კარიდან და თავისას მიიღებს.

სამყაროშ შესაძლებელია სრულიად გაქრეს პირფერობა, თუკი სექსს ბუნებრივად მიიღებენ.

პირფერობის ოთხმოცდაცხრამეტი პროცენტი თავის არსებობას სექსუალურ დათრგუნვას უნდა
უმადლოდეს.

რელიგიები გამუდმებით გიმწყვდევენ მარწუხებშ ორი მხრიდან. თავიდან ისინი ამბობენ:

„იყავით ჭეშმარიტნი, იყავით გულმართალნი“, არადა ყველაფერი, რასაც გასწავლიან,
არანამდვილებად, არაგულმართლებად და პირფერებად გაქცევთ. თქვენ მარწუხებში ხართ,
თქვენ ორი მხრიდან ხართ მომწყვდეული. ისინი გეუბნებიან: „ირწმუნეთ ჭეშმარიტება,
ირწმუნეთ ღმერთი“ და ამით მარწუხებში გამწყვდევენ. რწმენა ნიშნავს, რომ თქვენ არ იცით,
მაგრამ მაინც გჯერათ, ეს კი სიცრუეა. იმისთვის, რომ გულმართალი იყოთ, უნდა ეძიოთ,
იპოვოთ და მხოლოდ შემდეგ დაიჯეროთ. მაგრამ ისინი გეუბნებიან: „თავდაპირველად
ირწმუნეთ ღმერთი, და ამის შემდეგ შეძლებთ მის პოვნას“. რწმენით დაწყება - ტყუილით
დაწყებას ნიშნავს. ღმერთი - ჭეშმარიტებაა, თქვენ კი სიცრუით იწყებთ. სიცოცხლე -
ჭეშმარიტებაა, თქვენ კი პირფერობით იწყებთ. გასაკვირი არაა, რომ გამუდმებით ხელიდან
უშვებთ რაღაცას. თქვენ უცილობლად გაუშვებთ ხელიდან მთელ სიხარულს.

ადრე სექსისადმი თანდაყოლილი დამოკიდებულება კიდევ ერთი მიზეზით განიცდიდა

ექსპლუატაციას. პირველ რიგში, მღვდელი მის ექსპლუატაციას იმისთვის ახდენდა, რომ შიშში
ყოფილიყავით. მაშინ ის თავად მაღლდებოდა, მიუწვდომელი ხდებოდა, თითქმის წმინდანი და
ძალაუფლებას მოიპოვებდა თქვენზე. პოლიტიკოსები სხვა რამის გამო ახდენდნენ მის
ექსპლუატაციას: თუ სექსი ითრგუნება, ადამიანი მოძალადე ხდება. დღეს ეს მეცნიერული
კვლევებით მტკიცდება: თუ სექსი ითრგუნება, ადამიანი მოძალადე ხდება; ძალადობა -
დამახინჯებული სექსუალური ენერგიაა. პოლიტიკოსებს მოძალადე ადამიანების, მკვლელების
არმიები სჭირდებოდათ. ამდენი ადამიანის მოპოვების ერთადერთი გზა სექსის ჩახშობა იყო.
თუ ადამიანი არ ჩაახშობს სექსს, ნუთუ ის მოინდომებს ვინმეს მოკვლას? რისთვის?

ხმალი, მახვილი, ხანჯალი - სხვა არაფერია, თუ არა ფალოსური სიმბოლოები. მამაკაცს

სურვილი აქვს, რომ ქალის სხეულში შეაღწიოს, და ეს რაღაც მშვენიერი იქნებოდა,
სიყვარულით რომ მომხდარიყო. მაგრამ ეს ვერ მოხდა, ეს აკრძალულია. ახლა ეს მამაკაცი
ჭკუიდან იშლება, მას უნდა, რომ ვინმეს სხეულში ნებისმიერი საშუალებით შეაღწიოს - ხმლის,
ხანჯლის, მახვილის მეშვეობით.

სექსი ითრგუნებოდა, და პოლიტიკოსი თავის მიზნებისთვის იყენებდა ამას. მას სჭირდებოდა

არმიები, მას სჭირდებოდა მონები, რომლებიც მზად იქნებოდნენ სიკვდილისთვის თავის
გასაწირადაც და სხვების მოსაკლავადაც. ადამიანი, რომელიც თავის ცხოვრებას ზეიმში არ
ატარებს, მზადაა, რომ ნებისმიერი რამისთვის მოკვდეს. იგი მზადაა, რომ მოწამე გახდეს
ნებისმიერი სულელური იდეისთვის, იდეოლოგიისთვის, წმინდა წერილისთვის,
რელიგიისთვის.

ადამიანი, რომელიც სიხარულით ცხოვრობს, არაა მზად, რომ ასე ადვილად წავიდეს
სასიკვდილოდ. იგი იტყვის: „ვითომ რატომ? სიცოცხლე ასეთი ძვირფასია. მე არ შემიძლია
სიცოცხლე შევწირო ტილოს ნაჭრისთვის, რომელსაც სახელმწიფო დროშას უწოდებენ“. იგი
იტყვის: „მე არ შემიძლია სიცოცხლე გავწირო მხოლოდ იმის გამო, რომ ვიღაცამ ყურანი დაწვა.
მერე რა, რომ დაწვა? სხვა დაბეჭდეთ. მე არ შემიძლია სიცოცხლე გავწირო მხოლოდ იმისთვის,
რომ ვიღაცამ რაომელიმე ტაძარი დაწვა. მერე რა, რომ დაწვა? ჩემი სიცოცხლე უფრო
ძვირფასია, ვიდრე თქვენი ტაძარი, რადგანაც ეს ღმერთის ცოცხალი ტაძარია“. მაგრამ ადამიანი,
რომელსაც არასოდეს უცხოვრია და არასოდეს ჰყვარებია, ყოველთვის მზადაა ამაზე
წასასვლელად.

მე მსმენია...

ერთი ბრიტანელი პოლიტიკოსი ადოლფ ჰიტლერს ეწვია. ისინი მეოთხე სართულის აივანზე
იდგნენ და საუბრობდნენ. ჰიტლერმა, თავისი ძალაუფლების დემონსტრირებისთვის, თქვა:

- ჯობია ბრძოლის გარეშე დაგვნებდეთ, წინააღმდეგ შემთხვევაში მთელ ქვეყანას დაგინგრევთ.

ვერც კი წარმოიდგენთ, როგორი ხალხი მყავს.

იმისთვის, რომ თავისი სიტყვები თვალსაჩინოდ დაედასტურებინა, მედღევეს, რომელიც იქვე

იდგა, ბრძანება მისცა:

- გადახტი!

ჯარისკაცს ხმა არ ამოუღია, ისე გადახტა. წამითაც კი არ შეყოყმანებულა. ამან დიდი

შთაბეჭდილება მოახდინა ინგლისელ პოლიტიკოსზე. უფრო მეტი შთაბეჭდილების
მოსახდენად, ჰიტლერმა მეორე ჯარისკაცსაც იგივე უბრძანა, და ისიც მაშინვე გადახტა.

როცა აპირებდა, რომ მესამე ჯარისკაციც იგივე გზაზე გაეშვა, ინგლისელმა თავი ვერ შეიკავა,
მივარდა ამ ჯარისკაცთან, ხელი სტაცა და ჰკითხა:
- შენ რა, გაგიჟდი? რატომ ხტები?

ჯარისკაცმა უპასუხა:

- გამიშვით! უნდა გადავხტე! ჯობია მოვკვდე, ვიდრე ამ ადამიანთან ერთად ვიცხოვრო!

თუ ცხოვრება ტანჯვაა, მაშინ ჯობია მოკვდე. მაშნ ნებისმიერი საბაბი გამოდგება.

პოლიტიკოსი ექსპლუატაციას გიწევდათ, რადგანაც ძალადობა სჭირდებოდა. მღვდელი

ექსპლუატაციას გიწევდათ, რადგან ძალაუფლებას ეძებდა.

მე არც მღვდელი ვარ და არც პოლიტიკოსი. მე უბრალოდ ადამიანი ვარ, ისეთივე, როგორიც
თქვენ. და მე ვხედავ, როგორ იტანჯება კაცობრიობა. მე ვგრძნობ ამას, იმიტომ რომ ეს მე ვარ,
იმიტომ, რომ ეს თქვენ ხართ. და მე სრულიად სხვა მომავალი მინდა კაცობრიობისთვის,
მომავალი ბავშვებისთვის, ადამიანებისთვის, რომლებიც კიდევ მოვლენ დედამიწაზე.
ერთადერთი შესაძლო რევოლუცია მაშინ მოხდება, როდესაც მათთვის ასეთ მომავალს
შევქმნით. აქამდე არცერთი რევოლუცია არ მომხდარა, რადგანაც პირფერობვის, ტყუილის,
ექსპლუატაციის, ძალადობის ოთხმოცდაცხრამეტი პროცენტი სექსუალური დათრგუნვითაა
განპირობებული, სექსუალური რევოლუცია კი - დღემდე არ მომხდარა.

მე ვცდილობ, მსგავსი სიტუაცია შევქმნა. ეს მთელ საზოგადოებას განაწყობს ჩემს წინააღმდეგ,

და ბუნებრივია, უზარმაზარ პოლემიკას გამოიწვევს. მე მინდა, რომ ეს პოლემიკა მთელ
მსოფლიოს შეეხოს, რადგანაც ამ პოლემიკის წყალობით, ჩემთან გონიერი, გამგები ადამიანები
მოხვდებიან. დათრგუნული ადამიანები ვერ შეძლებენ ჩემს გაგებას. მათი გონება წმინდა
ნეხვითაა სავსე.

მე მსმენია ერთი ამერიკელი მღვდლის შესახებ, რომელიც მოხალისე იყო სამშვიდოფო ჯგუფის
სამუშაოში, რომელიც ვიეტნამის ომის წინააღმდეგ პროტესტით გამოდიოდა. რადგანაც იგი
ორგანიზაციული და ადმინისტრაციული სამუშაოთი იყო დაკავებული, ხშირად უწევდა, რომ
შტაბიდან გამოსულიყო და წვერებიანი და ჯინსებში ჩაცმული სტუდენტების და ასევე
ბავშვებიანი ახალგაზრდა დედების ბრბოში გაეკვალა გზა. ერთხელ, როცა რამდენიმე
მნიშვნელოვანი სატელეფონო ზარი უნდა გაეკეთებინა, აღმოაჩინა, რომ ყველა ტელეფონი
დაკავებული იყო. გაახსენდა, რომ ქვემო სართულზე ფასიანი სატელეფონო-ავტომატი იდგა და
იქითკენ გაემართა. იქ დაინახა მაგიდასთან მჯდომი ახალგაზრდა ქალი შიშველი მკერდით,
რომელმაც ეს-ესაა დაამთავრა ბავშის გამოკვება. დარცხვენილმა მკერდზე ხელები აიფარა და
თქვა:

- ბოდიშს ვიხდი, მამაო.

მღვდელს გაეღიმა და უპასუხა:

- არაფერია, ახალგაზრდა ლედი. ჩვენ, მღვდლები, რა თქმა უნდა ვინახავთ უქორწინობის
აღქმას, მაგრამ ჩვენს სამუშაოში სრულიად სხვადასხვა ფაქტებს ვაწყდებით. გარწმუნებთ, რომ
საერთოდ არ მაცბუნებს თქვენი გარეგნობა. იქნებ დამეხმაროთ კიდეც? შეგიძლიათ მასესხოთ
ათი ცენტი ორი ძუძუსთვის?

დათრგუნული გონება - ესაა გონება, რომელსაც აკვიატებული იდეები სტანჯავს. მას არ

შეუძლია დაინახოს რეალობა ისეთად, როგორიცაა. ეს უბრალოდ შეუძლებელია. მანამ, სანამ
რეალობას ისეთად იხილავს, როგორიც სინამდვილეშია, მოუწევს, რომ ყველა დათრგუნვა
გადააგდოს. საჭიროა სუფთა, უმანკო გონება.

მსახიობი ჩარლს კობერნი ჰყვებოდა, როგორ აუკრძალა მამამისმა ზოგიერთი „ბინძური“

თეატრის მონახულება. მამამისი ძალზე რელიგიური ადამიანი იყო.

- და რა თეატრებია ეს, მამა? - ჰკიითხა შვილმა.

- სატირის და ფარსის თეატრები, შვილო. არასოდეს წახვიდე მსგავს თეატრებში.

კობერნმა მაშნვე ჰკითხა:

- რატომ?

მამამ უპასუხა:

- იმიტომ, რომ იქ იმას ნახავ, რაც არ უნდა ნახო.

რა თქმა უნდა ამან ცნობისმოყვარეობა გაუღვიძა. ზუსტად რამდენიმე დღის შემდე ცხოვრებაშ
პირველად წავიდა ერთ-ერთ ასეთ თეატრში. კობერნი ჰყვება: „მე აღმოვაჩინე, რომ მამაჩემი
მართალი იყო. ის ვნახე, რაც არ უნდა მენახა, - იქ საკუთარი მამა დავინახე“.

ადამიანი პირფერობაშ ცხოვრობდა. მე მინდა, რომ ნამდვილ ადამიანურ არსებებად იქცეთ -=

საკუთარი ბუნების ერთგულნი, საკუთარი არსების ერთგულნი, საკუთარი თავის
პატივისმცემელნი. იგრძენით თქვენი ღირსება - თქვენ ღმერთის რჩეულები ხართ. თავად
თქვენი სიცოცხლე - უზარმაზარი საჩუქარია. იზეიმეთ იგი, დღესასწაულად აქციეთ იგი. ღრმად
გიყვარდეთ, და ღრმა სიყვარული გამოანთავისუფლებს თქვენს გონიერებას. ღრმად გიყვარდეთ,
რადგანაც მხოლოდ ღრმა სიყვარული გაჩუქებთ მედიტაციის პირველ გამობრწყინებებს და
დაგეხმარებათ, რომ თქვენი ლოცვა გაიფურჩქნოს. გადააგდეთ ნებისმიერი ტაბუ.

უზარმაზარ რისკზე მოგიწევთ წასვლა. აი, რა არის სანიასა - ეს რისკის ხელოვნებაა. გარისკვა
მოგიწევთ, რადგანაც ამოუცნობისკენ, გამოუკვლეველისკენ ივლით. საზოგადოება რუკას
გაძლევთ, ცხოვრების მზა სახეს. მე მხოლოდ თავისუფლებას გაძლევთ. საზოგადოება ხასიათს
გაძლევთ, მე კი - მხოლოდ ცნობიერებას. საზოგადოება კონფორმისტულ ცხოვრებას
გასწავლით. უპირობოდ, თუკი კონფორმისტულად და ორთოდოქსულად იცხოვრებთ,
უსაფრთხოდ იქნებით, მაგრამ ამასთან ერთად მკვდარიც იქნებით. მე კი - სათავგადასავლო
მოგზაურობას გთავაზობთ.

იცხოვრეთ არა-უსაფრთხოებაში! იცხოვრეთ რევოლუციურად! გახდით მოჯანყენი! გარისკეთ,

რადგანაც ცხოვრებაშ ვერაფერს მიაღწევთ რისკის გარეშე. რაც უფრო მეტს რისკავთ, მით უფრო
მეტად უახლოვდებით ღმერთს. როდესაც ყველაფრით გარისკავთ, მაშნ ყველაფერი თქვენი
გახდება.

ნუ იქნებით პირფერები და ნუ წახვალთ კომპრომისზე.

მახსენდება შემთხვევა, რომელიც საუკუნის დასაწყისში მოხდა ერთ ბაპტისტურ ეკლესიაში.

გალობის დროს ერთი ახალგაზრდა სოლისტი ქალი ისე გაერთო თავისი პარტიის
შესრულებისას, რომ საეკლესიო ქორის ადგილიდან გადმოვარდა. ვარდნისას ჭაღს წამოედო და
ფეხებით დაეკიდა. მქადაგებელი ბაპტისტი არ დაიბნა და შთამაგონებლად განაცხადა:

- ვაგრძელებ რა ჩვენი დღევანდელი ქადაგების თემას - „ჯოჯოხეთი და წყევლა“, მინდა

გაგაფრთხილოთ - ვინც ავხორცული მზერით შეხედავს, მაშნვე დაბრმავდება.

ეს რომ გაიგო, ერთვა მახვილგონიერმა მოხუცმა, რომელიც წინა რიგში იჯდა, იკითხა:

- მამაო, თუ გავითვალისწინებთ სიტუაციის უნიკალურობას, შეიძება ერთი თვალი გავიმეტო?

ადამიანები გამუდმებით აკეთებენ ამას - მსხვერპლად სწირავენ ერთ თვალს. მე კი გეუბნებით

თქვენ - ორივე შეწირეთ! არ წახვიდეთ კომპრომისზე. გარისკეთ ყველაფრით. ნება მიეცით
თქვენს ცხოვრებას, რომ სარისკო, აზარტული თამაშ იყოს. როცა ყველაფრით გარისკვას
შეძლებთ, თქვენი არსება კრისტალიზაციას მიაღწევს, თქვენი სული დაიბადება. ოქროს
ყვავილი მხოლოდ მაშინ გაიფურჩქნება, თუ გამბედავები, მამაცები იქნებით. ის მხოლოდ
სიმამაცის შემთხვევაში იფურჩქნება.

შესაძლოა სექსი გამოიყურება, როგორც სიბინძურე, მაგრამ გახსოვდეთ, მასში ლოტოსის

ყვავილი იმალება. ჩემთვის ერთ-ერთი ძირითადია, რომ უმდაბლესში უმაღლესია დამალული;
რომ უმაღლესი - სხვა არაფერია, თუ არა უმდაბლესის გამოვლინება. თესლში ყვავილები
იმალებიან, და ყვავილები - სხვა არაფერია, თუ არა თესლის გამოვლინება. სექსში სამადჰი
იმალება, რადგანაც ცხოვრებაში ღმერთი იმალება.

იმოძრავეთ სექსიდან სამადჰისკენ, სექსიდან ზეცნობიერებამდე - ეს ერთადერთი ბუნებრივი და

სწორი გზაა. არსად გაიჭედოთ თქვენს სექსუალობაში. მე გასწავლით სექსსაც და
ტრანსცენდენციასაც, რადგანაც ტრანსცენდენცია შესაძლებელია მხოლოდ სექსის გავლით.
ადამიანები, რომლებიც დათრგუნვას ასწავლიან, არ ასწავლიან ტრანსცენდენციას.
სინამდვილეში ისინი კიდევ უფრო მეტ სიბინძურეს ღვრიან თქვენზე. უფრო მეტ ჭუჭყში
გამყოფებენ, რადგანაც ტრანსცენდენციის შესაძებლობა არ ჩნდება, სანამ სექსუალობის ყველა
სტადიას არ გაივლით - ავტოეროტიზმისგან, ჰომოეროტიზმისგან, ჰეტეროეროტიზმისგან
ტრანსცენდენციისკენ, სადაც ლოტოსის ყვავილი, ათასფურცლოვანი ლოტოსი იფურჩქნება. ის
უკვე თქვენს შიგნითაა ჩადებული. უფრთხილდით მღვდლებსა და პოლიტიკოსებს, რომლებიც
გზას გიღობავენ, და მიაღწევთ მას.

მათ ყოველთვის სურდათ, რომ ყველაფერი ისე დარჩენილიყო, როგორცაა. მაგრამ ეს მხოლოდ
მათთვისაა კარგი, სხვისთვის არავისთვის. მათ შეძლეს, რომ სიყვარული სხვა მიმართულებით
წარემართათ. მათ სიყვარულის ბუნებრივი ობიექტი წაგართვეს, და თქვენი სიყვარული სხვა
მიმართულებებისკენ წარიმართა. არსებობენ ადამიანები, რომლებსაც თავიანთი სამშობლო
უყვართ, - რა სისულელეა! რას ნიშნავს „სამშობლო?“ არსებობენ ადამიანები, რომლებსაც
მამული უყვართ, - ეს კიდევ უფრო მეტი სისულელეა. არიან ადამიანები, რომლებსაც უყვართ
თავიანთი ქვეყანა ან რაიმე იდეოლოგია - კომუნიზმი, ფაშიზმი, ინდუიზმი, ქრისტიანობა.

თქვენ სიყვარულის ბუნებრივი ობიექტი წაგართვეს, და ახლა თქვენი სიყვარული

სასოწარკვეთილი ეძებს რაიმეს, რასაც მიეჯაჭვება.

ერთმა დიდმა მეცნიერმა კვლევები ჩაატარა ცხოველებზე. მოვლენას, რომელიც მან აღმოაჩინა,
„იმპრიტინგი“ ეწოდება. მან შეამჩნია, რომ როდესაც ნაშერი ჩნდება, იგი მყისვე ეჯაჭვება
ნებისმიერ ობიექტს. იგი ეჯაჭვება დედას, რადგანაც დედა თითქმის სულ მის გვერდითაა. იგი
სითბოს ჩუქნის, ზრუნავს მასზე, მის გვერდით იმყოფება. როდესაც ნაშიერი სამყაროს
ევლინება, თვალებს ახელს და გარშემო იყურება, პირველი, რასაც ხედავს - დედაა. იგი დედას
ეჯაჭვება.

მეცნიერმა შეძლო, რომ ჩაენაცვლებინა ობიექტი, და მან ეს მოახერხა. როდესაც ნაშიერი

ჩნდებოდა, დედის ნაცვლად მეცნიერს ხედავდა. ამან ძალიან ბევრი პრობლემა შექმნა
კვლევისთვის, რადგანაცნაშერი გამუდმებით თან დასდევდა მას. უფრო მეტიც, როცა იგი
გაიზარდა და სქესობრივ სიმწიფეს მიაღწია, ცდილობდა, რომ მეცნიერის ფეხებთან
დაემყარებინა სექსუალური კავშირი. იგი უახლოვდებოდა მის ფეხებს, და თამაშს იწყებდა, -
რადგანაც ეს იყო პირველი, რაც ცხოვრებაშ დაინახა.

დედა - ეს თქვენი პირველი სიყვარულია, ამიტომ ერთხელაც ქალი შეგიყვარდებათ. და

სავარაუდოდ შეგიყვარდებათ ქალი, რომელიც ასე თუ ისე დედას მოგაგონებთ.

ფსიქოანალიზი - დიდი სისულელეა, - უთხრა ერთმა ადამიანმა თავის მეგობარს.

- მართლა? - გაუკვირდა თანამოსაუბრეს. - რატომ ფიქრობ ასე?

- წარმოგიდგენია, დღეს ჩემმა ფსიქოანალიტიკოსმა მითხრა, რომ ჩემს ქოლგაზე ვარ
შეყვარებული. როდესმე გსმენია ასეთი სისულელე?

- დიახ, საკმაოდ უცნაურად ჟღერს.

- უდავოა, მე და ჩემს ქოლგას ნაზი გრძნობები გაგვაჩნია ერთმანეთისადმი, მაგრამ

ამას სიყვარული უწოდო? ეს უბრალოდ სასაცილოა!
თუ სიყვარულის ბუნებრივ ობიექტს გართმევენ, ფული გიყვარდებათ... შესაძლოა საკუთარი
ქოლგაც კი შეგიყვარდეთ. თქვენ გიყვარდებათ საგნები, თქვენ გიყვარდებათ სახელმწიფო
დროშები, მამული... როცა თქვენი სიყვარულის ბუნებრივი დინება ირღვევა, შესაძებელი ხდება
ყველანაირი სისულელე.

მიმართეთ თქვენი სიყვარული მისი ბუნებრივი ობიექტისკენ და ნება მიეცით მას, რომ
სპონტანური იყოს. საშუალება მიეცით, რომ დაგიპყროთ, და იგი ტრანსფორმაციას მოგიტანთ.

სიყვარული - გასაღებია, სიყვარული - სწორედ ის საიდუმლოა.

ბოლო კითხვა:
ოსტატო, შენ გუშინ ისეთი სიყვარულით გადმოეცი დაოს სული. დისკურსების მთელი ამ
სერიის განმავლობაში მე აღტაცებული ვბანაობდი ამ ტალღებში. ახლა აღსრულდა ყველაფერი,
რაზეც საუბრობდი. ვგრძნობ, რომ ვნებდები, და ეს შეგრძნება იმ ყვავილის ბუნებრივ
მდგომარეობას ჰგავს, რომელიც მზისკენ იზრდება. სილამაზე აქაა, აქ...
ძველი ტბორი,

ბაყაყის ნახტომი,

თქაფ!

დღეისათვის საკმარისია.